Gerald Westerby NA TERYTORIUM WROGA Tajemnice Mosadu Prze�o�y� Andrzej Kaniewski i DOM WYDAWNICZYPBELLONA Warszawa 2001 Tytu� orygina�u Im hostile territory Business secret of a Mossad Combatant Ok�adk� i stron� tytu�ow� projektowa�: Micha� Bernaciak Redaktor: Ewa Grabowska Korekta: Anna Olszowska Copyright � 1998 by Gerald Westerby. Ali rights reserved. Published by arrangement with Harper Collins Publishers, Inc. � Copyright for the Polish edition by Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2001 � Copyright for the Polish translation by Andrzej Kaniewski, Warszawa 2001 Sk�ad i �amanie Fotosk�ad Domu Wydawniczego Bellona Tel. (22) 620 20 44 w. 442 Na�wietlanie Studio Grafiki Komputerowej Domu Wydawniczego Bellona �Atena Press" Tel. (22) 620 20 44 w. 440 Dom Wydawniczy Bellona prowadzi sprzeda� wysy�kow� swoich ksi��ek za zaliczeniem pocztowym z 20-procentowym rabatem od ceny detalicznej. Nasz adres: Dom Wydawniczy Bellona, ul. Grzybowska 77, 00-844 Warszawa, tel./fax: (22) 652 27 01 (Dzia� Wysy�ki), internet: http://www.bellona.pl, e-mail: biuro @bellona.pl, infolinia: 0 801 120 367 ISBN 83-11-09269-9 Dla Daniko i Yariva, kt�rzy zamienili ka�d� g�r� w kretowisko Dla mojej �ony, kt�ra uczyni�a powr�t �atwiejszym ni� odej�cie I dla moich dzieci, kt�re zamieniaj� ka�dy dzie� w przygod� Przed moj� pierwsz� misj� poszed�em do genera�a Amita, legendarnego tw�rcy wsp�czesnego Mosadu, i poprosi�em go o rad� na temat najwa�niejszych element�w tajnych operacji. � Cierpliwo��, przygotowanie i wytrwa�o�� � zaleci� genera�. � Ca�a reszta to szczeg�y, m�ody cz�owieku. NIKT PRZEDMOWA Os�awiony izraelski Mosad, czy te� Instytut (Instytut do spraw Wywiadu i Operacji Specjalnych), uznawany jest za najbardziej efektywn� tajn� s�u�b� na �wiecie. Niewiele jednak os�b wie, �e wi�kszo�� chwa�y Mosad zawdzi�cza swoim anonimowym wo�om roboczym, Bojownikom Mosadu. Bojownikiem jest agent od �operacji specjalnych" delegowany do wykonywania zada� wojskowych pod przybran� to�samo�ci� cywila. Znane opinii publicznej teksty dotycz�ce wyczyn�w Bojownik�w si�gaj� od porwania Adolfa Eichmanna, nazistowskiego architekta ostatecznej zag�ady �yd�w, po wykonanie zamach�w na sprawcach masakry sportowc�w izraelskich podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 r. Bojownicy, kt�rzy przeprowadzili te �mia�e operacje, byli jednocze�nie szefami solidnych firm, kt�re zapewnia�y im niezb�dn� �legend�" czy te� ochron� w tajnych operacjach. Dzia�aj�c samotnie, bez mo�liwo�ci otrzymania wsparcia z zewn�trz, bez wsparcia doradc�w i konsultant�w biznesowych, Bojownicy nie maj� si� do kogo zwr�ci� z wyj�tkiem swojego wn�trza. To w sobie samych musz� znale�� odpowiedzi, taktyk� i strategi� do prowadzenia interes�w. Ja by�em Bojownikiem. Nie mog� ujawni� mojego prawdziwego nazwiska. Mog� jedynie zdradzi�, �e moje nom de guerre, wojenny przydomek, pseudonim nadawany ka�demu Bojownikowi, brzmia� �Ucze�". Dla cel�w tej ksi��ki przyj��em nazwisko Gerald Wes-terby. Ksi��ka ta zawiera cz�� wiedzy i do�wiadcze� tych, kt�rzy mnie poprzedzali. Te zasady biznesowe by�y istotn� cz�ci� mojego d�ugiego szkolenia. S� istotn� cz�ci� szkolenia ka�dego Bojownika. Zebrana wiedza stanowi trzon naszego podr�cznika zarz�dzania, The Combatant's Management Handbook, kt�ry, sam w sobie, jest podstawowym podr�cznikiem zarz�dzania. Ksi��ka zachowuje podzia� zgodny z programem nauczania Bojownik�w: ka�dy rozdzia� zaczyna si� cytatem z Biblii. Podczas szkolenia, przed rozpocz�ciem �wiczenia b�d� lekcji, prezentowano nam taki cytat i kazano zastanowi� si� nad kontekstem, w jakim si� pojawia. Po ka�dym cytacie nast�puje dyskusja staro�ytnych m�drc�w. Ci m�drzy ludzie umieszczaj� ka�dy cytat w jego biblijnym, duchowym kontek�cie, szukaj�c jednocze�nie wewn�trznego przes�ania tego fragmentu. Nas tak�e w najlepszym duchu Talmudu (�ydowskiego prawa) zach�cano do dyskusji nad znaczeniem tych fragment�w i ich odniesieniem do naszej roli tajnych agent�w. W ko�cu dyskusja m�drc�w zostaje zredukowana do twardych regu� biznesu: zasady post�powania na drodze biznesu wed�ug Mosadu, wyk�adane przez tych, kt�rzy ju� tam byli � �szcz�liw� pi��setk�", je�li chcecie � Bojownik�w, kt�rzy odnie�li sukces w biznesie i w tajnych operacjach. W tej ksi��ce przywo�uj� prawdziwe do�wiadczenia, kt�re ilustruj� wspomniane zasady i ich codzienny wp�yw na spos�b my�lenia Bojownika. Mam nadziej�, �e pos�u�� one temu celowi. Mam tak�e nadziej�, �e dostarcz� rozrywki Czytelnikowi. To prawda, �e nie mo�na by� dobrym Bojownikiem, je�li nie czerpie si� autentycznej rado�ci z wykonywanej pracy. A ja by�em dobrym Bojownikiem. Przygoda w s�u�bie s�usznej sprawy by�a dla mnie najwi�ksz� przyjemno�ci�. Podr�cznik Bojownika dzieli si� na trzy cz�ci: Cierpliwo��, Przygotowanie, Wytrwa�o�� � s� to trzy elementy sukcesu. Uczono nas, �e dzi�ki cierpliwo�ci wi�kszo�� problem�w znika sama, mo�na te� spowodowa� znikni�cie wielu innych. Dzi�ki przygotowaniu z odpowiednim wyprzedzeniem mo�na �odkry�" wi�kszo�� niespodzianek, kt�re w�wczas nie oka�� si� niespodziankami. Dzi�ki wytrwa�o�ci mo�na usun�� lub pokona� wi�kszo�� przeszk�d. Mosad uczy, �e kobiety i m�czy�ni dzia�aj�cy w biznesie, kt�rzy przyswoj� sobie te trzy zasady, odnios� sukces. Z mojego do�wiadczenia � zar�wno w roli tajnego agenta, jak i legalnie dzia�aj�cego biznesmena � wynika, �e Mosad ma racj�. Udowadniaj� to tak�e rzesze odnosz�cych sukcesy biznesmen�w na ca�ym �wiecie. Jedynie tak zdolna, innowacyjna i efektywna organizacja jak Mosad mo�e by� ku�ni� Bojownik�w, kt�rzy w nocy s� Jamesami Bondami, a w dzie� Samami Waltonami *. Tylko Bojownik m�g� opracowa� ten manuskrypt. Teraz jest on w twoich r�kach, Czytelniku. Jest to przewodnik dla mened�er�w, dla kt�rych biznes nie jest metafor� wojny, lecz po prostu � wojn�. * Zmar�y w 1996 r. Sam Walton by� w�a�cicielem wielkiej sieci supermarket�w w USA, jednym z najwi�kszych multimiliarder�w w tym kraju (przyp. t�um.) Cz��� 1 r r CIERPLIWO�� Ratunek w Jemenie JAK WYTYCZY� I OSI�GN�� CEL CEL VeSamta Oto KeMatara LeNeged Eynekha. Ustawi�e� to przed swoimi oczami jako cel. VeSamta Oto KeMatara... M�drcy nie maj� w�tpliwo�ci: musisz mie� sw�j cel zawsze na widoku, przed oczami. A nie w my�lach. Nie w sercu. Lecz �przed oczami". �eby� stale go widzia�. W�a�nie mia� przed oczami. Skoncentruj ca�kowit�, niepodzieln� uwag� na swoim celu. B�d� skoncentrowany. Tkwi�em po kolana w b�ocie, skrzyni� bieg�w zalewa�a woda, a oba moje d�ipy pozapada�y si� tak g��boko w mi�kki grunt, �e nie widzia�em ich okien. Najgorzej, �e deszcz la� na mnie z tak� si��, jakby niebo by�o jakim� cholernym wodospadem. Oto ca�y Jemen. Za spraw� jednego oberwania chmury ten suchy, spieczony s�o�cem, g�rzysty kraj zamienia si� na twoich oczach w dziur� pe�n� b�ota i mu�u. Zdefiniuj cel Nie mo�esz si� koncentrowa� na obiekcie, je�li ten obiekt nie istnieje. Nie mo�na przyjecha� gdzie�, je�li nie ma tego �gdzie�". Nie mo�na osi�gn�� celu, je�li nie ma celu. A nie mo�na mie� celu, dop�ki cel nie zostanie zdefiniowany. A zatem, �eby osi�gn�� cel � musisz go najpierw zdefiniowa�. Oczywiste? By� mo�e. Lecz wi�kszo�� ludzi rozpoczynaj�c d��enie do celu nie ma jego definicji. W przypadku wi�kszo�ci ludzi akcja poprzedza my�l. Akcja r�wna si� w�wczas post�powi, a nawet cz�sto go zast�puje, i przez to sama staje si� celem. Ale je�li nie potrafisz zdefiniowa� celu, to nie b�dziesz m�g� okre�li� wiod�cej do niego drogi. Nie widz�c celu, tracisz mn�stwo energii, d���c do powtarzaj�cych si� �niewyra�nych" cel�w. 11 Wi�kszo�� ludzi b�dzie d��y� do niejasnego, niewyra�nego zarysu celu. Szuka� b�d� �pracy", �szcz�cia", ��ony" lub �m�a". Nie goni� jednak za prac�, kt�ra wi��e konkretn� odpowiedzialno�� po��czon� ze znanymi im mo�liwo�ciami awansu, przynosz�cymi co roku wymierny efekt. Zanim rozpoczn� pogo� za �szcz�ciem", nie okre�laj�, co czyni ich szcz�liwymi. Zanim wezm� �lub, nie okre�laj�, czego szukaj� w ma��onku lub czy w og�le chc� mie� m�a lub �on�. Goni� za abstrakcyjnym celem, kt�rego osi�gni�cia nigdy nie da si� prze�o�y� na wymierny efekt. W biznesie twoi koledzy mog� goni� raczej za �interesem" ni� celem, do kt�rego ten interes czy jakikolwiek interes jest jedynie po�redni� stacj�. Je�li twoim celem jest zwi�kszenie dochod�w firmy, to w�wczas kupno innej, generuj�cej dochody firmy, mo�e mie� sens. Nigdy nie b�dzie mia�o sensu nabycie innej firmy tylko w celu �ekspansji" czy �wzrostu" w�asnej firmy. Nie ma sensu kupowanie bez jasnego rozumienia celu, kt�ry usprawiedliwia taki zakup. Rozwa�my twoj� sytuacj� przy wyborze dostawcy towar�w. Jeden dostawca oferuje produkty o niskich kosztach produkcji. Drugi � wysok� jako��. Trzeci � szybk� dostaw�. Je�li wybierzesz jednego, dwaj pozostali poszukaj� innego odbiorcy swoich towar�w, kt�remu sprzedadz� je na zasadach wy��czno�ci. Nie potrafisz podj�� decyzji. Jeste� jak sparali�owany. Ale czy twoim celem jest wyb�r dostawcy? Absolutnie � nie. Twoim celem mo�e by� produkcja towar�w po najni�szych kosztach. Albo sprzeda� produktu najwy�szej jako�ci, jak� uda ci si� osi�gn��. A mo�e wprowadzenie twojego produktu na nowy rynek. Mog� to tak�e by� wszystkie te cele razem wzi�te. Lecz niezale�nie od tego, jaki jest tw�j cel, wyb�r dostawcy jest jedynie krokiem na drodze do osi�gni�cia tego celu. Przy osi�ganiu jakiegokolwiek wy�ej wymienionego celu zawsze istnie� b�dzie wi�cej element�w ni� tylko wyb�r dostawcy. Koncentruj si� stale na swoim celu, a w�wczas wyb�r dostawcy oka�e si� tym, czym ma by�, po prostu jedn� z wielu decyzji, kt�re nale�y podj�� d���c do celu. Okre�lanie celu nie jest �atwym zadaniem. Wymaga porzucenia abstrakcyjnych pragnie� na rzecz osobistego zaanga�owania si�. Dokonuj�c tego, okre�laj�c sw�j cel zamykasz drzwi do innej dogodnej okazji zrobienia interesu. Jak to? No c�, kiedy zdefiniujesz sw�j cel jako A, u�wiadamiasz sobie, �e wybieraj�c A nie wybierasz B, C ani D. Wiele os�b nie chce �utraci�" B i C w tak wczesnym stadium formowania swoich wizji. Oczywi�cie, osoby te nie potrafi� dostrzec, �e istnieje znaczne prawdopodobie�stwo, i� nie osi�gn� �adnego celu � ani A, ani B, ani C � dop�ki nie skieruj� zdecydowanego wzroku na jeden cel � A, B lub C. Sp�jrzmy na to w nast�puj�cy spos�b. Je�li ci�gle sprzedajesz, nigdy nie kupujesz. Je�li nie kupujesz, nie posiadasz. A je�li nigdy niczego nie posiadasz, nie mo�esz dokona� akumulacji i budowa� maj�tku. Nie mo�esz te� przej�� do nast�pnego punktu na twojej li�cie zakup�w. Tak wi�c prawd� jest, �e okre�laj�c cel redukujesz jednocze�nie swoje opcje. Ale z drugiej strony, prawd� jest r�wnie�, �e okre�lenie celu pozwoli ci ten cel osi�gn��. 12 Definiowanie celu zmusza ci� wi�c do zastanowienia si� nad tym, gdzie si� znajdziesz po jego osi�gni�ciu. Czasami taki wniosek mo�e ci� zaniepokoi� lub zniech�ci�. Na przyk�ad cel, kt�rym jest po��czenie dw�ch firm, zmusi ci� do zastanowienia si� nad kondycj� twojej firmy po po��czeniu z inn�. Czy b�dzie to nadal �twoja" firma? Je�li celem jest sprzeda� firmy, musisz zastanowi� si�, co b�dziesz robi� po jej sprzedaniu. Je�li jednak nie chcesz zaj�� si� takimi rozwa�aniami i faktami, je�li nie masz ochoty definiowa� swojego celu i zastanowi� si� nad swoim �yciem i dzia�aniami, jakie podejmiesz po jego osi�gni�ciu, to w�wczas tw�j cel b�dzie efemeryd�. Tak naprawd� wcale go nie szukasz i z pewno�ci� nigdy go nie osi�gniesz. Nie by�em turyst� i nie dla przyjemno�ci walczy�em z pogod� w P�nocnym Jemenie. By�em tam, poniewa� setki jeme�skich �yd�w tkwi�o w pu�apce w za�o�onej przez ich przodk�w, odleg�ej od ludzkich siedzib, g�rskiej wiosce. By�em tam, poniewa� istnia� wa�ny pow�d, dla kt�rego zosta�em Bojownikiem � ochrona �ycia niewinnych. Chcia�em wnie�� m�j ma�y wk�ad w stworzone po holocau�cie has�o: �Nigdy wi�cej". Jeme�scy �ydzi, potomkowie najwcze�niejszej diaspory Izraela (exodusu po zniszczeniu Pierwszej �wi�tyni w roku 422 przed nasz� er�) przetrzymywani byli w roli zak�adnik�w przez wrogich im polityk�w. Wymarliby, gdyby ich nie uratowano, a �wiat nawet by nie zauwa�y� ich zag�ady. Pojechali�my do Jemenu, �eby temu zapobiec. Jemenem P�nocnym, s�abym i biednym pa�stwem, rz�dzi�a islamska junta wojskowa. Za wszelk� cen� chcia�a udowodni� swoim arabskim braciom �tward�" antyizraelsk� (a zatem anty�ydowsk�) postaw�. Naj�atwiejszym i najta�szym sposobem osi�gni�cia tego by�o przetrzymywanie �yd�w, uczciwych, lojalnych i przestrzegaj�cych prawa obywateli, w areszcie domowym odizolowanym od reszty �wiata. �adnemu cudzoziemcowi nie wolno by�o zbli�y� si� do wiosek �ydowskich, a �ydom nie wolno by�o ich opuszcza�. Ironia losu chcia�a, �e je�li nawet jaki� dziennikarz przypadkowo trafia� do ich zagubionych w g�rach wiosek, to �adna gazeta nie okazywa�a szczeg�lnego zainteresowania opublikowaniem po�wi�conego im reporta�u. Lecz teraz jedna z tych �ydowskich rodzin mia�a si� stamt�d wyrwa�. Gotowa by�a zaryzykowa� �ycie podczas pr�by ucieczki z Jemenu. Nasze zadanie polega�o na usuni�ciu przeszk�d z jej drogi. W pocz�tkowym okresie swojego istnienia pa�stwo izraelskie uzna�o, �e jedn� z jego �wi�tych narodowych misji b�dzie zapobieganie nowemu holocaustowi �yd�w. Pa�stwo mia�o podj�� wszelkie niezb�dne kroki, nie bacz�c na skal� trudno�ci i koszty, by ratowa� �yd�w wsz�dzie, gdzie si� znajdowali. Kapitanowie izraelskiej nawy pa�stwowej podzielali opini�, �e je�li Izrael nie b�dzie dzia�a� dla dobra �yd�w na ca�ym �wiecie, to straci moralny mandat do dzia�ania w ich imieniu w dowolnym miejscu na ziemi. 13 P�nocny Jemen, bogatszy w histori� ni� w surowce naturalne, nie mia� zbyt wielu atut�w, kt�re mog�yby przyci�gn�� handel. Kraj ten uzale�niony by� ca�kowicie od importu wszelkich niezb�dnych artyku��w. Wi�kszo�� jego zasob�w dewizowych pochodzi�a od obywateli pracuj�cych w krajach Zatoki Perskiej i z pomocy zagranicznej. W nie tak odleg�ej przesz�o�ci P�nocny Jemen sam produkowa� wystarczaj�ce ilo�ci �ywno�ci, lecz teraz by� du�ym jej importerem. Uprawa kat, lekko narkotyzuj�cej ro�liny, kt�rej li�cie przez ca�y dzie� �uj� dos�ownie wszyscy Jeme�czycy, opanowa�a pola, na kt�rych kiedy� dojrzewa�y inne, jadalne uprawy. By� mo�e na nieszcz�cie dla samych Jeme�czyk�w kat nie jest kokain� i nie by�o dla niej zagranicznych rynk�w zbytu. Tak wi�c, zamiast eksportowa� sw�j narkotyk i nabija� kabz� tward� walut�, tak jak robi to Kolumbia, Jeme�czycy �uj�c coraz wi�ksze ilo�ci kat popadali w coraz wi�kszy letarg. Nawet wstrz�saj�ce swym widokiem, pot�ne miasta z piasku i b�ota, ich niezwyk�e rynki i ich nie pozbawione podstaw twierdzenie, �e San�, cudown� stolic� Jemenu za�o�y� Szem, syn Noego, nie wystarcza�y, �eby powstrzyma� ze�lizgni�cie si� tego pa�stwa w stron� morderczej polityki Bliskiego Wschodu. Tury�ci i dolary trzymali si� z daleka od Jemenu. Wrogi i podejrzliwy wobec wszystkich re�im zrobi� z cudzoziemc�w niepo��danych go�ci. Jeme�czycy cierpieli tak�e z powodu pogardy, kt�r� okazywali im �lepsi Arabowie", wspinaj�ce si� po spo�ecznej drabinie ksi���tka z pa�stw Zatoki Perskiej. Arabscy w�adcy p�l naftowych spogl�dali na Jeme�czyk�w z g�ry, bo chocia� w Jemenie wyst�puj� do�� powa�ne zasoby ropy naftowej, to brakuje robotnik�w i nowoczesnych rafinerii. Pok�ady ropy nie mog�y zagwarantowa� Jeme�czykom miejsca w lidze najbogatszych pa�stw arabskich. Ponadto, ze wzgl�du na swoje plemienne i etniczne pochodzenie, Jeme�czycy r�ni� si� wystarczaj�co do innych Arab�w, by by� przez nich okre�lani jako �gorsi" lub �nieautentyczni" Arabowie. I, jak gdyby jeszcze tego by�o ma�o, nar�d jeme�ski pogr��ony by� w chaosie. Podzieli�y go liczne wojny domowe i starcia graniczne z Omanem, z kt�rych zawsze wychodzi� z uszczerbkiem. Wszystko to mog�o le�e� u podstaw irracjonalnego zachowania Jeme�czyk�w wobec bezradnych i niewinnych potomk�w dawno wymar�ego plemienia. Jeme�skie w�adze liczy�y na to, �e nieudane pr�by zdobycia szacunku s�siad�w drog� uprzemys�owienia skompensuj� sobie zdobywaj�c ich szacunek za pomoc� wojny. Jemen mia� uczestniczy� w �wi�tej wojnie Arab�w przeciwko Izraelowi, wypowiadaj�c wojn� biednym jeme�-skim �ydom, ludziom, kt�rzy od prawie trzech tysi�cy lat stanowili integraln� cz�� Jemenu. By�a w tym pewna logika. Po co atakowa� odleg�e, pot�ne, regionalne mocarstwo, skoro mo�na osi�gn�� ten sam rezultat zwalczaj�c lokalny, s�aby wizerunek tego mocarstwa? 14 Skoro jeme�scy �ydzi gotowi byli podj�� ryzyko ucieczki z jeme�-skiego piek�a, my pojechali�my tam po to, �eby zapewni� im szans� powodzenia tej operacji. Kiedy w ci�gu kilku ostatnich tygodni, za po�rednictwem pewnego dziennikarza maj�cego wobec nas zobowi�zania, jedna z rodzin jeme�skich �yd�w przekaza�a Biuru, �e gotowa jest do ucieczki, polecono mi spotka� si� z ni�, z tym staro�ytnym ogniwem w licz�cym pi�� tysi�cy lat �a�cuchu historii Izraela, i dostarczy� j� do jej biblijnej ojczyzny � Izraela. Wraz z moim zast�pc� Albertem przybyli�my do Jemenu na kilka dni przed reszt� mojego stadka (zespo�u Bojownik�w). Wjechali�my przez port Al-Hudaydah nad Morzem Czerwonym. Starali�my si� upodobni� do potrafi�cych �y� w sparta�skich warunkach, nieustraszonych turyst�w, kt�rzy stawiaj� czo�o �ywio�om, by dotrze� do przesadnie rozreklamowanego, �nie odkrytego" turystycznego kurortu. Ale cel naszej turystycznej wyprawy nie le�a� ani na szlaku odwiedzanym przez Cranival Cruise Lines, ani nie by� wymieniany w przewodniku Conde Nasta Dziesi�� miejsc, w kt�rych warto sp�dzi� wakacje. Al-Hudaydah rozci�ga si� wygodnie na brzegu d�ugiego i p�askiego p�wyspu, biegn�cego r�wnolegle do wybrze�a Jemenu. Od strony l�du w Zatoce Hudaydah, w�skiej i d�ugiej, kt�r� zamyka p�wysep, znajduj� si� staro�ytne miasto portowe As-Salif oraz stare miasto handlowe A-Zaydiya, w kt�rym opr�cz innych rzeczy, wykonuje si� tradycyjne je-me�skie sztylety oraz mo�na napotka� handlarzy nielegalnie sprzedaj�cych ma�� z rogu nosoro�ca. Jako tury�ci mieli�my wszelkie powody, by tam by�. Nikt nie zwr�ci� wi�c specjalnej uwagi, kiedy wynaj�li�my dwa d�ipy, �eby przejecha� piaszczysty i skalisty p�askowy� i zobaczy� inne ciekawe miejsca. A poza tym, gdyby�my chcieli dotrze� do Jemenu przez Europ�, z pewno�ci� skorzystaliby�my z kompleksowej �oferty turystycznej". Przejazd tras� na p�noc od Hudaydah, po stronie p�wyspu zwr�conej w stron� l�du, mia� istotne znaczenie, gdy� to tam mieli�my si� spotka� z reszt� naszego stadka. Jego cz�onkowie musieli dosta� si� potajemnie do Jemenu, poniewa� my z Albertem nie byli�my w stanie przeszmuglowa� przez jeme�sk� kontrol� celn� wyposa�enia elektronicznego i broni. Przynajmniej Iluzjoni�ci (wydzia� Mosadu odpowiedzialny za kamuflowanie wyposa�enia Bojownik�w) nie s�dzili, �eby�my potrafili tego dokona�. Nasze stadko zosta�o za�adowane na okr�t marynarki izraelskiej Satil w Elat, izraelskim porcie nad Morzem Czerwonym, i musia�o znie�� niezbyt przyjemny rejs pod wiatr i fale w stron� Jemenu. Niedaleko od wybrze�a Satil zarzuci� kotwic�. Zbyt wielki, �eby ryzykowa� ugrz�-�ni�cie na mieli�nie lub wykrycie przez radar, Satil ko�czy� tu sw�j udzia� w operacji. Moje stadko komandos�w marynarki wojennej zwanych SEALs � FOKAMI, mia�o doko�czy� podr�y na zodiakach 15 dow�dztwa marynarki wojennej, pontonach nap�dzanych pot�nymi, cicho pracuj�cymi silnikami. Pod os�on� ciemno�ci FOKI przewioz�y cierpi�cych na morsk� chorob� Bojownik�w i nasz precyzyjny ekwipunek przez zatok� na brzeg w pobli�u As-Safir, gdzie czekali�my z Albertem. Podjechali�my d�ipami do miejsca l�dowania. Na latarki za�o�yli�my filtry na podczerwie� i skierowali�my je w stron� morza. Albert przykl�kn�� kilkadziesi�t metr�w bli�ej wody ni� ja. Dla FOK nosz�cych specjalne gogle na podczerwie� promie� mi�dzy nami b�dzie wydawa� si� lini� prost�. Tak d�ugo, jak b�d� utrzymywa� swoje �odzie na kursie naszych �wiate�, b�d� mogli wyl�dowa� na �agodnym odcinku pla�y, kt�ry sprawdzili�my przed ich przybyciem. Je�li nie trafiliby w oznaczone miejsce lub gdyby�my z Albertem nie byli dok�adnie zgrani, FOKI, ich zodiaki i moi Bojownicy oraz ca�e nasze tajne wyposa�enie rozbi�oby si� na ska�ach i zosta�o rozrzucone na nieprzyjacielskim brzegu tysi�ce mil od domu. Pr�bowali�my z Albertem zachowa� spok�j, cho� nerwy mieli�my napi�te jak postronki. W ciszy walczyli�my z napi�ciem. Nie rozmawiali�my ze sob� do chwili, gdy us�yszeli�my zduszony g�os silnik�w nadp�ywaj�cych zodiak�w. W ciemn� noc na nieprzyjacielskim brzegu my�li kr�c� si� jak szalone. W wyobra�ni wielokrotnie s�ysza�em przybywaj�ce zodiaki. Kiedy wreszcie nadci�gn�y, najpierw je zobaczy�em, a dopiero potem us�ysza�em. Moi Bojownicy wyskoczyli na brzeg i wci�gn�li za sob� zodiaki. FOKI utworzy�y �a�cuch i wy�adowa�y nasze wyposa�enie z �odzi na d�ipy. Kilka minut p�niej ca�e stadko znalaz�o si� w samochodach. Zodiaki odp�yn�y, zanim zd��yli�my pomacha� im na po�egnanie. Legenda wymy�lona dla stadka g�osi�a, �e jeste�my handlarzami szukaj�cymi nowych �r�de� zaopatrzenia w bawe�n� i sk�ry. Mieli�my nadziej�, �e oka�e si� ona przydatna, gdyby na naszej d�ugiej trasie zatrzyma� nas policyjny patrol w celu rutynowej kontroli lub gdyby nas rozdzielono, torturowano i przes�uchiwano. Mimo �e powtarzali�my sobie jak mantr� czy �wiczenie terapeutyczne t� histori� setki razy i znali�my legendy innych lepiej ni� w�asne prawdziwe �yciorysy, w samochodzie zn�w j� sobie prze�wiczyli�my. �wiczenie czyni mistrza. Opu�cili�my wybrze�e kieruj�c si� w stron� wy�yn i wsi jeme�skich �yd�w. Mieli�my spotka� naszych pasa�er�w pod miastem Shihara, po�o�onym na szczycie licz�cego prawie trzy tysi�ce metr�w wysoko�ci pasma g�rskiego. �eby si� tam dosta�, b�dziemy musieli przejecha� wy�yny jeme�skie, p�askowy� le��cy na wysoko�ci p�tora tysi�ca metr�w, stanowi�cy praktycznie centrum rolniczej produkcji Jemenu. Dobrze pasowa� do naszej legendy. Jedyne, co nam nie pasowa�o � to gwa�towne deszcze, kt�re schwyta�y nas w pu�apk�. 16 P�dz�c na o�lep, pr�buj�c rozpaczliwie pokona� deszcz i czas, jechali�my po szosie i bezdro�ach w kierunku miejsca spotkania. Jednak mimo trening�w w je�dzie pojazdami z nap�dem na cztery ko�a lub by� mo�e z powodu nadmiernej pewno�ci, jak� taki trening dawa�, szybko wraz z samochodami ugrz�li�my w ci�kim gruncie. Pogr��eni g��boko w b�ocie, moi koledzy g�o�no analizowali sytuacj�. Avi chcia� porzuci� d�ipy, spali� ich zawarto�� i uciec z tego miejsca tak szybko, jak to mo�liwe. Omri zasugerowa�, �eby�my si� zbili w gromad�, obrzucili d�ipy b�otem, �eby nas nikt nie odkry� i przeczekali noc. Argumentowa� s�usznie, �e do rana teren wyschnie, a ziemia stanie si� twarda jak zawsze. Taki by� cel. Sprawa przede mn� by�a celem. Znowu, jak zawsze w tego rodzaju pracy, niczego nie mo�na by�o osi�gn��, zanim nie okre�li si�, co w�a�ciwie mamy osi�gn��. Mogliby�my si� sprzecza�, czy porzuci� d�ipy lub je zamaskowa� na ca�y dzie� i noc. Gdyby�my przedstawili sytuacj� Szarym Kom�rkom (planistom z wydzia�u operacji specjalnych Mosadu), oni w�a�nie tak by post�pili. Ale przecie� nie o to nam chodzi�o. Istotne by�o, dlaczego mieliby�my porzuci� d�ipy? Dlaczego je maskowa�? Jedynym wyt�umaczeniem by�oby dalsze pod��anie w stron� naszego celu. A dzisiaj moi koledzy nie byli skoncentrowani na celu. Cel ustanawia zar�wno subiektywne, jak i obiektywne kryterium sukcesu. Subiektywne dlatego, �e to ty okre�lasz cel. Obiektywne � poniewa� niezale�nie od tego, jak zdefiniujesz cel, kiedy ju� zostanie okre�lony, zaczyna istnie� niezale�nie od swojego tw�rcy. Jego osi�gni�cie mo�e by� mierzone w kontek�cie, kt�ry jest odizolowany od my�li tw�rcy. Zdefiniowanie celu zmienia jego abstrakcyjn� egzystencj�. Zmienia niewypie-czony w chrupi�cy, mi�kki w twardy, rozmazany w skupiony. D��enie do celu wymaga planowania i wybiegania my�l� w przysz�o��. W ten spos�b sens, jaki ma cel i wp�yw celu, do kt�rego zmierzasz, radykalnie przeobra�� nawet najbardziej romantyczn� egzystencj�. Kiedy ju� zdefiniowa�e� cel, ka�da chwila twojego �ycia zwi�zana jest z jego osi�gni�ciem. Najpierw ty definiujesz cel, potem on definiuje ciebie. Jako dow�dca stadka musia�em doprowadzi� d�ipy do punktu docelowego przed zapadni�ciem nocy. Niekt�rzy byli temu przeciwni. Byli to starsi wiekiem Bojownicy z dawnych czas�w, gdy Biuro nie by�o tak zhierarchizowane, dzia�a�o mniej formalnie, w mniejszym stopniu przypomina�o przedsi�biorstwo. Ci faceci woleli �europejski model", kt�ry w przesz�o�ci dominowa� w Biurze. Dzisiaj przewa�aj�cy w�r�d agent�w oldboy�w pogl�d g�osi�, �e Biuro zaadaptowa�o �model ameryka�ski": skuteczno��, indywidualizm, niezawodno��. Oldboye nie chcieli by� zwi�zani sztywnymi celami i przeciwno�ciami. Pr�bowali zachowa� luz, �eby da� pole do popisu swojej wyobra�ni i mie� czas na tw�rcze odpowiedzi. 2 � Na terytorium... 17 Pr�bowali improwizowa� nawet wtedy, gdy planowanie wyeliminowa�oby potrzeb� improwizacji. Zbyt wiele pr�bowali pozostawi� przypadkowi, a to znaczy, �e wszystko pozostawiali przypadkowi. � Nie mo�esz w tej robocie zaplanowa� ka�dego cholernego szczeg�u � broni� swych racji Yoav. � To nie jest pieprzona nauka. To sztuka, cholerna doskona�a sztuka. Ale Yoav si� myli�. Mo�esz zaplanowa� ka�dy cholerny szczeg�, nawet musisz, i lepiej dla ciebie, �eby� to zrobi�. A potem postaraj si� wprowadzi� w �ycie ka�dy cholerny szczeg�. Inaczej nie kierowa�by� zespo�em Biura, a ju� z ca�� pewno�ci� nie kierowa�by� mn�. Je�li chodzi o mnie, jedyn� rzecz�, dla jakiej nie mia�e� plan�w, by�o to, co nieoczekiwane. A poniewa� w tej robocie to, co nieoczekiwane, jest oczekiwane, wi�c planujesz to r�wnie�. Okre�lenie celu zmusza ci� do tego, �eby� wiedzia�, kt�ry cel masz osi�gn��. Ta zasada nie zmienia si� w biznesie traktowanym jak wojna. Musisz zna� sw�j cel. Je�li brak ci tej wiedzy, nie rozpoczynaj ani bitwy, ani nie bierz si� do biznesu. W kolejnych wojnach strona pokonana przegrywa, bo nie ma zdefiniowanego celu. Wietnam i Liban by�y banalnymi przyk�adami pewnych niedostrze�onych propozycji. Korporacyjne dinozaury, na poz�r niewidoczne potwory, popadaj� w zapomnienie, pokazuj�c biznesow� stron� tego samego r�wnania. Kto dzi� jeszcze pami�ta nazwiska potentat�w przemys�u, kt�rzy wymarli lub z kt�rych usz�o powietrze? Stalownie McLaughlina, International Harvester, linie lotnicze Pan American to zaledwie kilka g�o�nych przyk�ad�w. Kto potrafi wyja�ni� koszmar, jakim sta� si� tak niegdy� wielki sen firmy Apple? Kto potrafi wyja�ni�, jak Rang� Rover, samoch�d z nap�dem na cztery ko�a, kt�ry pokona� Niemc�w w dw�ch wojnach �wiatowych, sta� si� w�asno�ci� tych samych Niemc�w? Oto wyja�nienie: kl�ska w okre�leniu celu i kl�ska w d��eniu do celu. Mimo nieodpartych dowod�w i w obliczu uderzaj�cych przyk�ad�w a� nazbyt cz�sto b�dziesz szar�owa� w biznesowych negocjacjach bez jasnego, zdecydowanego, niezachwianego pogl�du na to, co jest twoim celem, kt�ry pragniesz zrealizowa�. Nie ma lepszej recepty na kl�sk� ni� takie post�powanie. Tradycyjna szko�a my�lenia twierdzi, �e zdefiniowanie celu absolutnie uniemo�liwi ci wykorzystanie pojawiaj�cych si� potem r�nych okazji. To jednak nie jest argument, kt�ry bywa wysuwany na pierwszy plan. Oczywi�cie, powiniene� by� otwarty na pojawiaj�ce si� nowe okazje. Jednak nie powiniene� czeka� na nie z za�o�onymi r�koma. Powiniene� mie� jasny pogl�d na sw�j cel, pogl�d, kt�ry �atwo wyartyku�owa�, tak aby� nie zosta� zepchni�ty z kursu przez ka�d� now� okazj�, niezale�nie od tego, jak b�dzie ona odleg�a i niejasna. Nie b�dziesz m�g� dotrze� tam, dok�d zamierzasz, je�li nie zdecydujesz, gdzie jest to miejsce. Je�li wyruszysz w drog� nie my�l�c o tym celu, to bez w�tpienia b�dziesz przyci�gany i rozrywany przez ka�dy interesuj�cy zakr�t lub 18 rozwidlenie na tej drodze. �atwo ci� b�dzie przygnie��, poniewa� jak statek dryfuj�cy bez kotwicy nie jeste� przywi�zany do �adnej idei ani do �adnego celu. Nie zdecydowa�e� z odpowiednim wyprzedzeniem, czego w�a�ciwie chcesz. Nie podj��e� zobowi�zania wobec swojego celu. Idziesz wi�c sobie autostrad�, a tu nagle podje�d�a samoch�d i kierowca proponuje, �e podwiezie ci� do twojego miejsca przeznaczenia. Czy powiniene� skorzysta�? Oczywi�cie, tak. Lecz wtedy, gdy samoch�d jedzie do twojego miejsca przeznaczenia, a nie jak�� inn� drog�. Na tym polega r�nica mi�dzy ustaleniem celu i pozostaniem otwartym na okazje a pozostawaniem otwartym na r�ne okazje. Przenie� teraz te uwagi do �wiata biznesu. Chcesz kupi� firm� A czy firm� B? Czy czekasz, a� nawi��e z tob� kontakt bankier inwestycyjny proponuj�cy ci nabycie jakie� firmy, czy te� ty sam powiesz bankierowi, kt�ra firma jest t�, kt�r� chcesz naby�? Umowa w tej sprawie stanowi r�nic�. A co z krytyczn� uwag� na temat straconych okazji? Zaakceptuj j�. To prawda. Kiedy wybierasz jeden cel, przewidujesz inne opcje. Bierzesz �lub lub nie. Rozwijasz sw�j biznes lub nie. Odnosisz sukces lub nie. Moim celem by�o doprowadzi� d�ipy na miejsce spotkania. Nie mia�em w�tpliwo�ci, �e tego dokonam. Lecz najpierw musia�em osi�gn�� �cel po drodze", wa�ne zadanie � kamie� milowy � w drodze do mojego g��wnego celu. Musia�em wyr�wna� kurs na cel. Musia�em wyci�gn�� z b�ota te cholerne d�ipy. Nie mia�em czasu do stracenia. Otaczali nas ju� zaciekawieni tubylcy. Jeszcze troch�, a natknie si� na nas patrol jeme�skiej policji. Trafi�aby si� im najwi�ksza zdobycz, jak� mogliby sobie wyobrazi�: stadko Bojownik�w z ca�ym majdanem. � Yoav, znajd� jaki� traktor, ci�ar�wk�, cokolwiek, co ma cztery ko�a i ko�owr�t. Masz p�torej godziny, nie... siedemdziesi�t pi�� minut, a potem wracaj. �adnych wyj�tk�w, �adnych wym�wek, �adnych je�c�w. Kup, ukradnij, g�wno mnie to obchodzi... Avi, we� kilku miejscowych i roz�aduj d�ipy. � Mam wy�adowa� wszystko? � spyta� Avi, jakby nie dowierza�. � Ka�d� cholern� rzecz � odparowa�em. � Rozbierz te laleczki ze wszystkiego, tak �eby wygl�da�y jak w dniu, kiedy zjecha�y z ta�my w fabryce General pieprzonego Motors. �adunek, panele, drzwi. Zdejmij wszystko, co nie jest przyspawane do podwozia. Wywal wszystko, co nie jest cz�ci� pieprzonego silnika. Potrzebowa�em d�ip�w i musia�y by� one lekkie. Wykopi� d�ipy z b�ota. Dostarcz� je na miejsce spotkania przed �witem. Osi�gn� m�j cel. Przygotowanie Je�li zdefiniowanie celu jest pierwszym krokiem na drodze do celu, to przygotowanie do jego osi�gni�cia � drugim. Praca nad tym cz�sto wymaga sp�dzenia czasu 19 nad czym�, co, jak s�dzisz, ju� znasz: twoim biznesem, interesami, umiej�tno�ciami komunikowania mi�dzy lud�mi. Jednak�e wi�kszo�� ludzi uwa�a, �e przygotowania do czego�, co ju� znaj�, nie s� konieczne. Nic bardziej odleg�ego od prawdy. Chodzisz ka�dego dnia swojego �ycia. Ale je�li masz zaanga�owa� si� w konkurencyjne chodzenie, lepiej �eby� by� tam, gdzie trzeba, ucz�c si�, jak chodzi� we wsp�zawodnictwie. Je�li si� nie przygotujesz, r�wnie dobrze mo�esz siedzie� na swoim miejscu. Mo�esz rozmawia� ka�dego dnia swojego �ycia, ale gdy b�dziesz m�wi� do publiczno�ci, lepiej si� do tego przygotuj. Je�li si� nie przygotujesz, czeka ci� bardzo gorzkie, bardzo upokarzaj�ce rozczarowanie. A wi�c, je�li nawet setki razy wcze�niej my�la�e� o �interesie", dop�ki nie zrobisz tego z pe�n� koncentracj�, zgodnie z wymaganym w biznesie stylem i regu�ami, to tak naprawd� wcale jeszcze o tym nie my�la�e�. Przygotuj dok�adn� prezentacj� swojego planu. Otw�rz go na krytyk�. Zapro� do zadawania pyta�. Bro�, czego mo�esz i ust�p, gdzie musisz. Rozwa�, czy plan ten mo�e przetrwa� w �wietle atak�w, na kt�re nie odpowiedzia�e�. Porzu� go. Zrewiduj. To w�a�nie jest przygotowanie. Po czterdziestu pi�ciu minutach usilnego pozbywania si� balastu z d�ip�w pojawi�a si� wyra�na r�nica na �linii zanurzenia" naszych pojazd�w. Zacz�li�my dostrzega� opony naszych d�ip�w, a b�oto zacz�o odpada� z ich resor�w. Po jednej stronie znajdowa� si� sprz�t � �hard-ware", pot�ne metalowe panele, kt�re zdj�li�my z d�ip�w, i �software", ca�y nasz sprz�t operacyjny, kt�ry sam m�g�by zatopi� ma�y statek. Z daleka widzia�em Yoava okrakiem jad�cego w moj� stron� na ma�ym Johnie Deere. Niekt�rzy moi ludzie znale�liby meduz� na pustyni. Tubylcy zgromadzeni wok� unieruchomionych przez b�oto d�ip�w czekali, by zobaczy�, czy damy rad� wyci�gn�� wozy z b�ota, do kt�rego je wpakowali�my. Kiedy nadjecha� John Deere, tubylcy rozproszyli si� po jednej stronie samochod�w. Trudno by�o uwierzy�, �e to wszystko dzieje si� w sercu czego�, co rzadko bywa czym� wi�cej ni� suchym g�rskim regionem w �rodku pustkowia. Najbli�sze miasto, Szihara, odleg�e by�o o prawie pi��dziesi�t kilometr�w w linii poziomej i ponad tysi�c metr�w w linii pionowej. W swoich wysi�kach b�d� skupiony i skoncentrowany na celu. B�d� jak pot�na rzeka, a nie jej s�abe dop�ywy. Je�li tego dokonasz, zmyjesz wszelkie przeszkody znajduj�ce si� przed tob�. Koncentruj�c my�li, energi� i wysi�ki na jednym i tylko jednym celu, b�dziesz m�g� wsp�zawodniczy� i pokona� tych konkurent�w, kt�rzy b�d� mieli podzielon� uwag� i koncentracj� na wiele spraw. Powiniene� tak�e wyeliminowa� wszelk� mo�liwo�� wym�wek opartych na starym refrenie �co za du�o, to nie zdrowo". Je�li masz za du�o do zrobienia, w og�le tego nie r�b. Lepsza robota nie zrobiona, ni� robota nie doko�czona. 20 Ch�opcy byli zm�czeni. By�o upalnie i parno, od st�p do g��w pokrywa�y nas szlam i b�oto. Byli�my g�odni i spragnieni. Wi�kszo�� z nas cierpia�a na biegunk�, kt�ra s�abszych m�czyzn wysuszy�aby na wi�r. Albert mia� tasiemca wielko�ci kobry. Ale nie mia�o by� przerw, lunch�w, wody i �adnego srania, do cholery, nawet, je�li oznacza�o to dodanie kolejnej br�zowej warstwy do naszych poplamionych spodni. Tak d�ugo, jak d�ugo nasze d�ipy tkwi� b�d� w b�ocie. Niekt�rzy z ch�opak�w nie byli zachwyceni. Ja te� nie. Ale szcz�cie nie by�o naszym dzisiejszym celem. By�o nim uwolnienie d�ip�w. Osi�ganie celu Fakty s� nast�puj�ce: wi�kszo�� ludzi nie definiuje celu. Z tych, kt�rzy to robi�, wi�kszo�� si� nie przygotowuje do jego osi�gni�cia. A w�r�d tych, kt�rzy zar�wno zdefiniuj� sw�j cel, jak i si� przygotowuj� do jego osi�gni�cia, wi�kszo�ci nie uda si� go osi�gn��. Ich niepowodzenie b�dzie spowodowane niezdolno�ci� do pracy umys�owej ca�kowicie nastawionej na cel. Je�li twoim celem jest spotkanie z prezesem Wielkiej Firmy, nie pracuj nad spotkaniem z wiceprezesem. Je�li tak zrobisz, sko�czy si� to spotkaniem z wiceprezesem, a nie z prezesem. Co wi�cej, stracisz cenny czas i zapasy, kt�rych b�dziesz potrzebowa� do zorganizowania spotkania z prezesem. Podobnie, je�li b�dziesz pr�bowa� dosta� si� do prezesa Wielkiej Firmy, a sekretarka oka�e si� grubia�ska, daj sobie spok�j. Nie okazuj gniewu i nie rewan�uj si� jej tym samym. Nie ulegaj ma�o istotnej przyjemno�ci k��liwej odpowiedzi. Nie d�saj si�. Nie zachowuj si�, jakby� by� obra�ony. Oszcz�d� sobie wyk�adu o dobrych manierach. Inaczej, je�li ulegniesz pokusie, zejdziesz z kursu. Zamkniesz sobie wa�n� �cie�k� wiod�c� do celu. I, co najgorsze, pozwolisz sobie samemu oderwa� si� od celu i w ten spos�b nie b�dziesz m�g� d��y� do niego w pe�ni skoncentrowany. Je�li twoim celem jest wykonanie zadania w ci�gu dw�ch dni i powa�nie my�lisz o jego wykonaniu, w czasie tych dw�ch dni nie po�wi�caj si� �yciu spo�ecznemu. Nie staraj si� by� osob� towarzysk�. Nie sp�dzaj czasu z rodzin� i przyjaci�mi. Nie pr�buj utrzymywa� �dobrze wywa�onego" �ycia. Po�wi�� raczej ca�y sw�j czas i energi� na dotarcie do celu. Je�li twoim celem jest sprzedanie swojego produktu, pos�uguj si� telefonem tak d�ugo, a� go sprzedasz. Nie r�b przerwy na lunch. Nie tra� czasu na ocen� swojej kariery. Nie zatrzymuj si�, dop�ki nie sprzedasz takiej ilo�ci produktu, jak� zamierza�e� sprzeda�. Po osi�gni�ciu celu, je�li b�dziesz musia� kogo� przeprosi�, b�dziesz mia� na to mn�stwo czasu. Mo�esz czerpa� pewien komfort z wiedzy, �e ludzie sukcesu sp�dzaj� znacznie mniej czasu na przepraszaniu ni� inni. Wielu osobom nie udaje si� osi�gn�� celu, poniewa� zmieniaj� go, gdy pracuj� nad jego zrealizowaniem. Dlaczego tak robi�? Poniewa� praca nad osi�gni�ciem celu przy pe�nej koncentracji umys�u wy��cznie na tym celu jest trudna. �atwiej jest zmodyfikowa� cel lub w og�le zrezygnowa� z niego, ni� go osi�gn��. 21 Najpierw modyfikujesz niewielki, pozornie b�ahy sk�adnik twojego celu: termin realizacji przesuni�ty o godzin�, sk�adnik produktu uproszczony bardziej, ni� zak�ada� wz�r. Potem zmieniasz kolejny sk�adnik i kolejny, a� wreszcie zauwa�ysz, �e zmieniasz i modyfikujesz ca�y plan. Din Pruta KeDin Me'ah. (Decyzja 0 jednym groszu jest decyzj� o stu groszach.) Ma�a zmiana powinna mie� dla ciebie taki sam ci�ar gatunkowy i by� traktowana przez ciebie z tak� sam� g��bi� intelektualn� jak zmiana du�ego kalibru. Ma�e ust�pstwo nie zawsze jest ma�e. Ma�y kompromis nie zawsze jest b�ahy. Nie jest zatem istotne na ile sensowna wydaje si� by� zmiana, nie jest istotne, czym usprawiedliwiasz modyfikacj�, nie jest istotne, na ile atrakcyjny wydaje ci si� teraz nowy cel, nie zmieniaj swojego celu, dop�ki go nie osi�gniesz. Je�li cho� na krok odejdziesz od swoich za�o�e�, przyzwyczaisz si� przez to do rezygnacji 1 niepowodze�. Oczywi�cie, jest mn�stwo historii o tych, kt�rzy pracowali nad osi�gni�ciem celu, zrealizowali go, a potem �a�owali przez ca�e �ycie. Wi�kszo�� tych historii jest fa�szywa. Wi�kszo�� tych historii opowiadaj� ludzie, kt�rym nie uda�o si� osi�gn�� w�asnego celu. Opowiadaj� je osoby szukaj�ce racjonalnego wyt�umaczenia i pr�buj�ce �y� z w�asnym niepowodzeniem. Bajki na stron�. Faktem jest, �e wi�cej ludzi zrezygnowa�o z osi�gni�cia celu i �a�uje tego przez ca�e �ycie ni� os�b, kt�re osi�gn�y cel i tego �a�uj�. W rzeczywisto�ci wi�kszo�� nas otaczaj� ci, kt�rym si� nie powiod�o. Wi�kszo�� nas mog�aby si� sta� takimi lud�mi. Nie zawied�. Wydostan� d�ipy z b�ota, pozb�d� si� tubylc�w i dojad� na czas na miejsce spotkania. Nie po to porzuci�em karier� w biznesie, sp�dzi�em lata na treningach i ryzykowa�em g�ow�, �eby sp�ni� si� na to spotkanie. Musia�em dosta� si� w okre�lone okolice i spotka� z lud�mi i �adne cholerne oberwanie chmury nie powstrzyma mnie przed przejechaniem do oznaczonego miejsca. Za pomoc� brutalnej si�y traktora wspieranej nasz� gniewn� si�� frustracji wyci�gn�li�my d�ipy z lepkiego uchwytu ziemi, w kt�ry sami je wepchn�li�my. My byli�my wolni, ale nie tubylcy. W szybkiej akcji na dany znak kilku cz�onk�w stadka wyci�gn�o z jednego z d�ip�w grub� d�ug� lin� i w manewrze wartym olimpijskiego zespo�u w p�ywaniu synchronicznym obwi�za�o ni� �uj�cych kat i troch� zdumionych Jeme�czyk�w, Reszta z nas wepchn�a ich do �rodka niewidzialnego kr�gu i grozi�a im du�ymi kawa�kami chromowanych listew z d�ip�w, by z�ama� ewentualny op�r. Wcale si� ich nie bali�my, a poza tym �aden z nich nie by� got�w narobi� rabanu z powodu naszej obecno�ci. Ale nie mogli�my ryzykowa�. Zwi�zali�my i zakneblowali�my ich i zostawili�my w dolinie biegn�cej poni�ej. Przez jaki� czas nikt ich nie zobaczy ani nie us�yszy. W rzeczywisto�ci, dop�ki b�dzie dzia�a� kat, prawdopodobnie nic nie b�d� mieli przeciwko pozbawieniu wolno�ci. 22 Powstrzymywa�em si� z rozdzieleniem stadka, dop�ki nie wydostali�my si� z b�ota. Lecz Yaniv ju� dawno powinien by� by� na miejscu l�dowania. Nie mog�em obej�� si� bez niego lub jego d�ipa, dop�ki nie wyci�gn�li�my si� z grz�zawiska, ale teraz sprawy mia�y si� inaczej. By� ju� sp�niony i musia� nadrobi� stracony czas. Yaniv musia� pokona� d�ug� i niebezpieczn� tras� pomi�dzy nami a punktem naszego p�niejszego spotkania. Prawie sto dwadzie�cia �miertelnie gro�nych kilometr�w, z czego oko�o sze��dziesi�ciu po bezdro�ach. Przez mniej wi�cej ostatnie dwadzie�cia kilometr�w b�dzie musia� kierowa� patrz�c tylko jednym okiem na drog� i trzymaj�c kierownic� jedn� r�k�, poniewa� drugim okiem b�dzie rozgl�da� si� przez trzymany drug� r�k� noktowizor, poszukuj�c trzech ma�ych latarek na podczerwie� (IR), kt�re ostatniej nocy pozostawili�my w tamtej okolicy. Te latarki stanowi�y oznaczenie niewielkiego skrawka terenu, kt�ry wybrali�my na l�dowisko dla helikopter�w ratunkowych lotnictwa izraelskiego. Pod os�on� ciemno�ci za�oga Satila, kr���cego daleko od P�wyspu Arabskiego, ostro�nie rozwinie i zdejmie ochronny brezent z helikoptera typu Bell, wo�u roboczego izraelskiej marynarki, kt�ry a� do tej chwili b�dzie spoczywa� na otwartym pok�adzie statku. Piloci zostan� wyrwani ze stanu hibernacji i polec� t� delikatn� maszyn� nad Morzem Czerwonym, a potem w g��b terytorium jeme�skiego. Helikopter b�dzie kr��y� nad miejscem l�dowania, a� dostanie od nas znak, �e mo�e osi��� na ziemi. Je�li wszystko p�jdzie dobrze, za�adujemy rodzin� uciekinier�w do helikoptera i wy�lemy do domu. Zak�adaj�c, �e Yaniv zgodnie z planem odnajdzie miejsce l�dowania, przetestuje stan pod�o�a, �eby zorientowa� si�, czy ono tak�e ucierpia�o z powodu oberwania chmury, a je�li tak, to jakie jest prawdopodobie�stwo, �e mi�kka ziemia wci�gnie helikopter. Yaniv musi tak�e zadba� o to, �eby nikt inny, na przyk�ad armia lub policja jeme�ska, nie natkn�y si� na oznaczone miejsce ani nie rozbi�y tam obozu, gdy my b�dziemy w drodze. Potem wy�le przez radio dwa kr�tkie sygna�y do Dziury (Dow�dztwa Si� Zbrojnych Izraela i Operacyjnego Centrum Kontroli, nazwanego tak, poniewa� by�o umieszczone g��boko pod ziemi� na wzg�rzach w pobli�u Tel Awiwu), �eby poinformowa� ich o naszej gotowo�ci. Yaniv musia� dokona� tego wszystkiego w nieco ponad dwie godziny. Na szcz�cie, prawda by�a taka, �e je�li kto� m�g� si� z tego wywi�za�, to w�a�nie Yaniv. Poza tym, nie pozosta�o ju� wielu ludzi, kt�rzy przeszli przez s�u�b� w Sayeret Matkal (pierwszej i zas�u�onej izraelskiej jednostce �rangers�w", por�wnywalnej z brytyjskim SAS-em). Yaniv m�g� wi�c wype�ni� to zdanie. To w�a�nie czyni�o z niego materia� na Bojownika. A szkolenie i do�wiadczenie uczyni�y z niego Bojownika. Po otrzymaniu wiadomo�ci od Yaniva, Dziura wy�le zakodowan� wiadomo�� do lotnictwa wojskowego Izraela, alarmuj�c ich, �e oto 23 obowi�zuje NoR � No Return (Bez Powrotu). Uzyskawszy t� wiadomo��, helikopter Bell, kr���cy nad Morzem Czerwonym, rozpocznie ostatni� faz�: niebezpieczny lot w g��b Jemenu. Zdefiniuj. Przygotuj. Osi�gnij. Czy by�em przekonany, �e Yaniv m�g�by to zrobi�? Bez �adnych w�tpliwo�ci. Czy by�em przekonany, �e Yaniv to zrobi? W tym momencie nie mia�o to znaczenia. Spr�buje zrobi� to, co powinien i postara si� da� z siebie wszystko. Moim zadaniem by�o wykonanie tego, co sam powinienem by� wykona�. Je�li to zrobi�, mo�emy odnie�� sukces. Je�li nie zrobi�, to fakt, czy on wykona swoj� cz��, czy te� nie, nie b�dzie mia� �adnego znaczenia dla mnie ani dla operacji. Kiedy Yaniv odjecha�, wspi�li�my si� z powrotem na nasze pojazdy i wyruszyli�my w drog�. Od miejsca spotkania z rodzin� dzieli�o nas oko�o dwudziestu-trzydziestu kilometr�w. W�skimi g�rskimi drogami, utrzymywanymi jedynie si�� woli jej stromych kamienistych warstw, jechali�my pe�nym gazem ku naszemu przeznaczeniu. (Kiedy tylko by�o to mo�liwe i pozwala� czas, pierwsz� rzecz�, jak� robili�my po wynaj�ciu samochod�w, kt�rych mieli�my u�y� w naszej operacji, by�o przestawienie przepustnicy peda�u gazu. Stwierdzili�my, �e przepustnica zapewnia bezpo�redni� i lepsz� kontrol� nad przyspieszeniem. Do dzi� zastanawiam si�, dlaczego producenci samochod�w nie wprowadzili tego w swoich autach). Na miejsce spotkania w Szihara dojechali�my zaledwie kilka minut przed planowanym czasem. By�em zm�czony, zdenerwowany i marudny. Niepokoi�a mnie ogromna odpowiedzialno��, jak� ponosi�em, odpowiedzialno�� za m�j oddzia� i jego bezpiecze�stwo, odpowiedzialno�� za helikopter i jego za�og�, odpowiedzialno�� za t� biedn� jeme�sk� rodzin�, i odpowiedzialno�� wobec pa�stwa izraelskiego, kt�re wys�a�o mnie z t� misj�. Odpowiedzialno�� wisia�a nade mn�, gdy liczy�em ostatnie sekundy do planowanego spotkania. W operacji takiej jak ta nale�y przygotowa� si� na wiele wariant�w, ale zawsze trafi si� jaka� niespodzianka. Tym razem nie trzeba by�o na ni� d�ugo czeka�. Kilka chwil po naszym przybyciu zza zakr�tu wy�oni�a si� sze�cioosobowa rodzina: rodzice, dziadek i troje ma�ych dzieci, tak jak si� spodziewali�my. Za nimi pod��a�o ma�e stadko k�z. Intuicyjnie wiedzieli�my, �e s� to nasi pobratymcy. Nie by�o potrzeby wymienia� s��w i sygna��w rozpoznawczych. Odczuwali�my t� niezwyk�o�� chwili typow� dla kogo�, kto spotyka po raz pierwszy szanowanych cz�onk�w rodziny, o kt�rych si� tyle m�wi�o. Zio�, nasz jeme�ski t�umacz, przekaza� nam jednak z�� wiadomo��. � Chc� zabra� ze sob� kozy. � �artujesz chyba � odpar�em. 24 � Ani troch�. Chc� zabra� kozy. Boj� si�, �e bez k�z umr� z g�odu. � Musisz im to wybi� z g�owy. Nie mamy czasu. Rozumiem ich niepok�j, a�e powiedz, �e nie zostan� bez opieki. Kozy nie b�d� im potrzebne. � Ju� pr�bowa�em. Ale oni nie polec� bez k�z. To w�a�nie s� zmienne, kt�rych nie mo�na kontrolowa�. To w�a�nie s� sprawy, kt�rych nie da si� zaplanowa�. Daremnie wraz z Zionem apelowali�my do rodziny. Nie pojad� bez k�z, ale my nie mogli�my zabra� zwierz�t. Zastanawia�em si�, czy ich tu nie zostawi�, ale nie mog�em si� do tego zmusi�. Po pierwsze, by�aby to ogromna zmiana naszych plan�w, kt�rej implikacje wykracza�yby znacznie poza ramy tej akcji. Je�li w jaki� spos�b wysz�oby na jaw, �e si�� porwali�my Jeme�czyk�w z Jemenu, utraciliby�my zaufanie �ydowskiej diaspory w �wiecie arabskim. Po drugie, r�wnie wa�ne, nie mog�em sk�oni� samego siebie do zmuszenia tych dobrych ludzi, by porzucili swoje zabezpieczenie, czyli kozy, nawet je�li by�o ono niepotrzebne. Po d�ugiej i frustruj�cej dyskusji rodzina zgodzi�a si�, �eby dziadek towarzyszy� nam do Ziemi �wi�tej. Je�li oka�e si�, �e kozy by�yby im tam rzeczywi�cie niepotrzebne, wy�le list do rodziny i w�wczas oni przy��cz� si� do niego � ju� bez k�z. Rodzina wymieni�a u�ciski, stary cz�owiek uca�owa� kozy i wyruszyli�my na spotkanie z Yanivem i lotnictwem izraelskim. Pude�ko do Bagdadu Jak wybra� najlepszy moment ZGRANIE W CZASIE LaKal Zman VeEt LeKal Hefe�z... Na wszystko jest pora, czas na ka�dy cel.. LaKal Zman... �ycie pe�ne jest ironii. Jedn� z najwi�kszych jest paradoks czasu, cierpliwo�ci i akcji. M�odo�� ma ca�y czas �wiata, ale nie ma cierpliwo�ci. Staro�� ma wiele cierpliwo�ci, lecz bardzo ma�o czasu. M�odo�� woli akcj� od bezczynno�ci, staro�� opowiada si� bardziej za bezczynno�ci� ni� akcj�. Niecierpliwa akcja skazana jest na niepowodzenie. Ale cierpliwo��, kt�ra prowadzi do bezczynno�ci, jest kl�sk� sam� w sobie. 7 czerwca 1980 roku. Po pot�nym ataku lotnictwa izraelskiego iracki reaktor atomowy w Osiraku le�y w gruzach. W ruinach Osiraku pogrzebane s� tak�e plany Saddama Husajna zbudowania bomby atomowej. Prasa �wiatowa poinformowa�a, �e nalot by� arcydzie�em i zrobi� ogromne wra�enie. Informacje m�wi�y o tym, �e izraelskie my�liwce F-15 przelecia�y nad Jordani�, Arabi� Saudyjsk� i Irakiem, wszystko to kraje wrogie Izraelowi, z zadaniem zaatakowania irackiego reaktora. Lecz znacznie wi�ksze wra�enie ni� ten wyczyn zrobi�a, zdaniem prasy, niezwyk�a precyzja, z jak� bomby spad�y na reaktor i trafi�y dok�adnie w jego rdze�. �Jakby ka�d� bomb� cel sam na siebie nakierowywa�", napisa�a jedna z nich. Czasami media maj� racj� Okazje, jak owoce, powinny by� zbierane, kiedy dojrzej�. Cierpliwy biznesmen to dobry biznesmen. Zamiast od razu rzuca� si� na okazj� zrobienia interesu, powiniene� najpierw wok� niej pokr��y�, poobserwowa�, wyczu� j�, sprowokowa�, a mo�e nawet jej posmakowa�. Lecz nie powiniene� z niej korzysta�, dop�ki nie b�dziesz wiedzia�, jakie otwiera przed tob� perspektywy. 26 Cierpliwo�� Cierpliwo�� zapewnia perspektyw�, zwan� inaczej dojrza�o�ci�, kt�ra tobie pozwala spojrze� na okazj� odrobin� bardziej obiektywnym okiem ni� temu, kto dzia�a w po�piechu. By� mo�e jeszcze wa�niejsze jest to, �e zapewnia ona obserwatorowi perspektyw� niezb�dn� dla zidentyfikowania czasu niezwyk�ej okazji. Dla kogo�, kto nigdy nie do�wiadczy� depresji, bessy lub kryzysu w handlu nieruchomo�ciami, ryzyko likwidacji pozostanie akademickim pomys�em. Dla kogo�, kto nigdy nie do�wiadczy� hossy na gie�dzie, inflacji czy kr�c�cych si� jak spirala cen z�ota, akumulacja i zatrzymywanie got�wki mo�e wyda� si� przewra�liwion� polityk�. Cierpliwo�� pozwoli ci uderzy� z nale�yt� niecierpliwo�ci�, gdy przyjdzie okazja do zerwania dojrza�ego owocu. Kiedy brakuje cierpliwo�ci, jeste� zmuszony pope�nia� b��dy w tak zwanej g��bi ostro�ci. G��bia ostro�ci B��dy wynikaj�ce z tak zwanej g��bi ostro�ci zdarzaj� si�, gdy kto� spogl�da na obiekt tylko pod jednym k�tem i dzia�a na podstawie tego, co widzi. Osoba stoj�ca na ziemi inaczej postrzega otoczenie ni� kto�, kto jest w powietrzu. Kto z nich bardziej nadaje si� do wykonania dok�adnej mapy terenu? Kto z nich potrafi celniej okre�li� po�o�enie wzg�rz i dolin? Nie os�dzaj firmy tylko na podstawie jednej jej cechy. Innymi s�owy, nie patrz tylko na wyniki sprzeda�y, lecz przypatrz si� tak�e jej potencja�owi intelektualnemu. Wyniki sprzeda�y firmy mog� by� przecie� oparte na patencie, kt�ry wkr�tce wyga�nie. Albo te� nie opieraj� si� na �adnym patencie, tak wi�c ta odnosz�ca sukcesy firma wkr�tce wp�ynie na morze pe�ne wi�kszych firm � rekin�w, kt�re cierpliwie czeka�y, czy ma�a rybka odniesie sukces w sprzeda�y swojego produktu. Poni�szy przyk�ad, klasyczny b��d g��bi ostro�ci, podaje w w�tpliwo�� sukces sprzeda�y produktu, jaki odnios�a firma wchodz�ca na rynek, nie dysponuj�ca wystarczaj�c� ilo�ci� got�wki. Taka firma nie ma bowiem niezb�dnych funduszy, by obroni� si� przed drapie�nikiem. Dlatego zasadnicze znaczenie ma rozliczenie b��d�w pope�nionych przy g��bi ostro�ci. Rozwa�my przyk�ad firmy Exemplo, uzyskuj�cej znaczne dochody, solidny wzrost i maj�cej odpowiednie rezerwy got�wki. Na papierze Exemplo wydaje si� �wietn� firm�. Lecz patrzenie na papier to jeden spos�b spogl�dania na firm�. Spotkaj si� z niekt�rymi osobami z personelu Exemplo, porozmawiaj z nimi o ludziach tej firmy � a nie o jej produktach. Je�li pracownicy Exemplo s� niezadowoleni � zapomnij o opini