16813
Szczegóły | |
---|---|
Tytuł | 16813 |
Rozszerzenie: |
16813 PDF Ebook podgląd online:
Pobierz PDF
Zobacz podgląd 16813 pdf poniżej lub pobierz na swoje urządzenie za darmo bez rejestracji. 16813 Ebook podgląd za darmo w formacie PDF tylko na PDF-X.PL. Niektóre ebooki są ściśle chronione prawem autorskim i rozpowszechnianie ich jest zabronione, więc w takich wypadkach zamiast podglądu możesz jedynie przeczytać informacje, detale, opinie oraz sprawdzić okładkę.
16813 Ebook transkrypt - 20 pierwszych stron:
Paulo Coelho
Czarownica z Portobello
Przek�ad Micha� Lipszyc
Dla S. E X. � s�o�ca,kt�re rozsia�o �wiat�o��
i ciep�o wsz�dzie, gdzie zawita�o; wzoru dla tych,
kt�rzy si�gaj� my�l� poza swoje horyzonty.
O Mario bez grzechu pocz�ta, m�dl si� za nas,
kt�rzy si� do Ciebie uciekamy. Amen.
Nikt nie zapala �wiat�a i nie stawia go w ukryciu
ani pod korcem, lecz na �wieczniku, aby jego blask
widzieli ci, kt�rzy wchodz�.
�w. �ukasz, 11, 33
Zanim wszystkie spisane przeze mnie zeznania
spotka� los, jaki im wyznaczy�em, my�la�em o
opracowaniu ich w formie tradycyjnej, wyczerpuj�cej
biografii, przedstawiaj�cej prawdziw� histori�.
Przeczyta�em wiele ksi��ek biograficznych,
s�dz�c, �e mi pomog� w skonstruowaniu dzie�a, ale po
ich lekturze zrozumia�em jedno: opinia autora na
temat g��wnego bohatera nie pozostaje bez wp�ywu na
rezultat bada�. Poniewa� moim zamiarem nie by�o
prezentowanie w�asnych os�d�w, lecz pokazanie
historii �Czarownicy z Portobello� oczyma
uczestnik�w wydarze�, ostatecznie porzuci�em pomys�
tworzenia biografii, uznaj�c, �e najlepiej udost�pni�
czytelnikom to, co zosta�o utrwalone na ta�mie
magnetofonowej.
HERON RYAN,
44 lata, dziennikarz
Nikt nie zapala �wiat�a po to, aby je ukrywa� za
zamkni�tymi drzwiami: celem �wiat�a jest roztaczanie
blasku, otwieranie oczu, ukazywanie cud�w, kt�re
dziej� si� dooko�a.
Nikt nie po�wi�ca w ofierze najcenniejszej rzeczy,
jak� posiada: mi�o�ci.
Nikt nie powierza swoich marze� tym, kt�rzy
mog� je zniszczy�.
Nikt, z wyj�tkiem Ateny.
D�ugo po �mierci Ateny jej by�a mistrzyni
poprosi�a mnie, abym jej towarzyszy� w podr�y do
Prestonpans w Szkocji. W�adze tego miasta,
korzystaj�c z pewnego feudalnego prawa, kt�re
miesi�c p�niej zosta�o zniesione, oficjalnie
u�askawi�y 81 os�b � oraz ich koty � straconych w
XVI i XVII wieku za uprawianie magii.
�Wed�ug rzecznika s�du Prestoungrange i
Dolphinstoun, �wi�kszo�� skazano bez �adnych
konkretnych dowod�w, jedynie na podstawie zezna�
�wiadk�w oskar�enia, kt�rzy twierdzili, �e czuj�
obecno�� z�ych duch�w�.
Nie warto po raz kolejny przypomina� wszystkich
zbrodni Inkwizycji, jej sal tortur i stos�w p�on�cych
ogniem zemsty i nienawi�ci. Ale w drodze do
Prestonpans Edda powt�rzy�a kilkakrotnie, �e jest w
tym orzeczeniu co�, co j� oburza: oto w�adze miasta
oraz 14. Baron Prestoungrange i Dolphinstoun
�darowali winy� tym, kt�rych brutalnie
pomordowano.
� Mamy XXI wiek, a potomkowie prawdziwych
zbrodniarzy, kt�rzy mordowali niewinnych ludzi,
przyznaj� sobie jeszcze prawo do �u�askawienia�.
Rozumiesz, o co mi chodzi, Heronie?
Rozumia�em. Nowe polowanie na czarownice
zatacza coraz szersze kr�gi. Tym razem broni� nie jest
rozpalone �elazo i stos, lecz drwina i moralne
pot�pienie. Ka�dego, kto przypadkiem odkrywa w
sobie niezwyk�y dar i o�miela si� o nim g�o�no m�wi�,
traktuje si� podejrzliwie. A jego bliscy �
ma��onkowie, rodzice, dzieci � zamiast si� tym
szczyci�, usi�uj� ca�� spraw� zatai� z obawy, �e ich
rodzina zostanie wystawiona na po�miewisko.
Zanim pozna�em Aten�, uwa�a�em, �e ka�dy, kto
posiada taki dar, wykorzystuje go po to, by �erowa� na
ludzkiej rozpaczy i naiwno�ci. Moja podr� do
Transylwanii, gdzie mia�em zebra� materia�y do filmu
dokumentalnego o wampiryzmie, dowiod�a r�wnie�,
jak �atwo ludzie daj� si� oszukiwa�. Niekt�re
zabobony, nawet z pozoru najbardziej absurdalne,
pokutuj� w ludzkiej wyobra�ni i bywaj� bez
najmniejszych skrupu��w wykorzystywane przez
szarlatan�w. Po wizycie w zamku Drakuli
odbudowanym tylko po to, aby dostarcza�
niezapomnianych wra�e� turystom, skontaktowa� si�
ze mn� urz�dnik rumu�skiego rz�du. Da� mi do
zrozumienia, �e je�li film zostanie wyemitowany
przez BBC, mog� si� spodziewa�, jak to uj��, �hojnego
upominku�. W jego przekonaniu pomaga�em
propagowa� donios�y mit, co zas�ugiwa�o na sowit�
nagrod�. Wed�ug jednego z przewodnik�w, liczba
odwiedzaj�cych ro�nie z roku na rok, liczy si� wi�c
ka�da wzmianka na temat tego miejsca, nawet taka,
kt�ra podwa�a autentyczno�� zamku oraz potwierdza
fakt, �e Vlad Drakula by� postaci� historyczn�, kt�ra
nie ma nic wsp�lnego z mitem, ca�a historia za� jest
jedynie majaczeniem pewnego Irlandczyka (N. R.:
Brama Stokera), kt�ry, notabene, nigdy w tej okolicy
nie zawita�.
Wtedy zrozumia�em, �e cho�bym uczciwie
trzyma� si� fakt�w, mimowolnie wspieram k�amstwo.
Nawet je�li celem mojego filmu jest demitologizacja
tego miejsca, ludzie i tak wierz� w to, w co chc�
wierzy�. Przewodnik mia� racj�, w gruncie rzeczy tak
czy inaczej dzia�a�em na rzecz propagandy.
Natychmiast porzuci�em ca�y projekt, mimo �e w
przeloty i wst�pne badania zd��y�em ju�
zainwestowa� poka�n� kwot�.
Jednak podr� do Transylwanii wywar�a
ostatecznie ogromny wp�yw na moje �ycie: pozna�em
Aten�, kt�ra przyjecha�a do Rumunii w poszukiwaniu
matki. Przeznaczenie, to tajemnicze, nieub�agane
przeznaczenie, zetkn�o nas ze sob� w
najzwyklejszym holu najzwyklejszego hotelu.
Widzia�em jej pierwsze spotkanie z Deidre � b�d�
Edd�, jak wola�a by� nazywana. By�em obserwatorem
� tak jakbym ogl�da� ca�e swoje �ycie � podczas gdy
moje serce stoczy�o beznadziejn� walk�, usi�uj�c nie
dopu�ci� do tego, aby uwiod�a mnie kobieta spoza
mojego �wiata. By�em szcz�liwy, kiedy rozum
przegra� batali�, i jedyne, co mi pozosta�o, to z�o�y�
bro� i pogodzi� si� z faktem, �e jestem zakochany.
Dzi�ki temu uczuciu ujrza�em rytua�y, kt�rych
istnienia nigdy nie podejrzewa�em. S�dz�c, �e za�lepia
mnie mi�o��, w�tpi�em we wszystko, ale w�tpliwo�ci,
zamiast dzia�a� parali�uj�co, pcha�y mnie ku
oceanom, kt�rych istnienia nie potrafi�em przedtem
przyj�� do wiadomo�ci. Taka sama energia pozwoli�a
mi p�niej stawi� czo�o cynizmowi koleg�w
dziennikarzy i pisa� o Atenie oraz jej misji. A
poniewa� mi�o�� wci�� �yje, cho� Ateny nie ma ju�
w�r�d nas, ta si�a wci�� jest obecna, ale jedyne, czego
pragn�, to zapomnie�, co widzia�em i czego si�
nauczy�em. Tylko u boku Ateny by�bym w stanie
�eglowa� po tym �wiecie.
To by�y jej ogrody, jej rzeki, jej g�ry. Dzi�, kiedy
odesz�a, marz� o tym, aby wszystko sta�o si� jak
najpr�dzej takie jak dawniej. Chc� u�ala� si� na korki
uliczne, polityk� zagraniczn� i system podatkowy.
Znowu chc� wierzy�, �e �wiat magii to tylko zr�czna,
kuglarska sztuczka. �e ludzie s� przes�dni. �e to,
czego nie potrafi wyja�ni� nauka, nie ma prawa
istnie�.
Kiedy spotkania przy Portobello zacz�y wymyka�
si� spod kontroli, bez ko�ca rozprawiali�my na temat
jej post�powania � dzisiaj ciesz� si�, �e mnie nie
pos�ucha�a. Je�eli istnieje jakiekolwiek pocieszenie w
tragedii, jak� jest utrata ukochanej osoby, mo�e nim
by� jedynie zawsze potrzebna nadzieja, �e by� mo�e
tak by�o lepiej.
Z tym przekonaniem budz� si� i zasypiam. Lepiej,
�e Atena odesz�a, zanim zst�pi�a do piekie� tego
�wiata. Nigdy nie odzyska�aby spokoju ducha po
wydarzeniach, kt�re sprawi�y, �e okrzykni�to j�
�Czarownic� z Portobello�h. Reszta jej �ycia by�aby
gorzk� konfrontacj� w�asnych marze� ze zbiorow�
rzeczywisto�ci�. Znaj�c j� dobrze, wiem, �e
walczy�aby do ko�ca, trwoni�c energi� i entuzjazm na
pr�by udowodnienia czego�, w co nikt, absolutnie nikt
nie chcia� uwierzy�.
Kto wie? Mo�e szuka�a �mierci jak rozbitek
wyspy? Nieraz musia�a b��ka� si� o �wicie po stacjach
metra, czekaj�c na napastnik�w, kt�rzy nie
przybywali, w�drowa� po najniebezpieczniejszych
dzielnicach Londynu w poszukiwaniu mordercy, kt�ry
si� nie zjawia�.
A� w ko�cu dopi�a swego � zosta�a brutalnie
zamordowana. Kto nigdy nie zazna� b�lu
towarzysz�cego nag�ej stracie tego, co w naszym �yciu
najwa�niejsze? I nie chodzi mi tylko o ludzi, ale tak�e
o my�li, plany, marzenia. Udaje si� nam dzie�,
tydzie�, czasem kilka lat, lecz ostatecznie jeste�my
nieuchronnie skazani na utrat�. Wprawdzie nasze cia�o
�yje dalej, ale dusza pr�dzej czy p�niej otrzymuje
�miertelny cios. Zbrodnia doskona�a: nie wiemy, kto
zamordowa� nasz� rado�� �ycia, jaki by� motyw
morderstwa, ani gdzie s� winni.
Czy ci anonimowi winni maj� �wiadomo��
w�asnych czyn�w? Nie s�dz�. Poniewa� oni r�wnie�
s� ofiarami rzeczywisto�ci, kt�r� stworzyli � bez
wzgl�du na to, czy s� niepewni siebie czy zarozumiali,
bezsilni czy wszechmocni.
Nie rozumiej� �wiata Ateny i nigdy nie b�d� w
stanie go zrozumie�. Tak, to doskonale oddaje istot�
rzeczy: �wiat Ateny. Ju� prawie pogodzi�em si� z tym,
�e by�em w jej �wiecie tylko go�ciem, jakby
korzystaj�c ze specjalnych wzgl�d�w � jak kto�, kto
znalaz� si� w pi�knym pa�acu, je najwspanialsze
smako�yki pod s�o�cem, ze �wiadomo�ci�, �e to tylko
uroczysta okazja, �e pa�ac do niego nie nale�y, uczt�
wydano za cudze pieni�dze i o wyznaczonej godzinie
�wiat�a zgasn�, w�a�ciciele p�jd� spa�, s�u�ba
sprz�tnie ze sto��w, brama si� zamknie i z powrotem
znajdziemy si� na ulicy, czekaj�c na taks�wk� albo na
autobus, znowu pogr��eni w szarej codzienno�ci.
Wracam, a raczej pewna cz�� mnie wraca do tego
�wiata, w kt�rym liczy si� tylko to, co widzialne,
dotykalne i co potrafimy wyja�ni�. Znowu chc�
dostawa� mandaty za przekroczenie szybko�ci,
s�ucha� k��tni w sklepie, sta�ych narzeka� na pogod�,
chc� ogl�da� horrory i wy�cigi Formu�y 1. Oto �wiat, z
kt�rym b�d� musia� obcowa� do ko�ca moich dni.
O�eni� si�, b�d� mia� dzieci, a przesz�o�� stanie si�
tylko odleg�ym wspomnieniem. I mo�e tylko czasem
b�d� si� dziwi� sam sobie, jak mog�em by� tak �lepy,
tak naiwny?
Wiem r�wnie�, �e w nocy ta druga cz�� mnie
b�dzie si� b��ka� w przestworzach i obcowa� z bytami
r�wnie realnymi, jak ta oto paczka papieros�w i
szklaneczka d�inu. Moja dusza spotka si� z dusz�
Ateny, a potem zbudz� si� zlany potem, p�jd� do
kuchni po szklank� wody i u�wiadomi� sobie, �e
walczy� ze zjawami mo�na tylko broni�, kt�ra nie
nale�y do realnego �wiata. Wreszcie, tak jak radzi�a
moja babka, po�o�� na nocnym stoliku rozwarte
no�yczki, kt�re odetn� ko�c�wk� snu.
Nazajutrz spojrz� na no�yczki z odrobin� �alu.
Musz� jednak znowu przystosowa� si� do tego �wiata.
Inaczej zwariuj�.
ANDREA MCCAIN, 32 LATA, AKTORKA
TEATRALNA
�Nikomu nikim nie wolno manipulowa�. W
ka�dym zwi�zku dwojga ludzi obie strony s�
odpowiedzialne za to, co robi�, nawet je�li potem
jedna z nich oskar�a drug�, �e zosta�a przez ni�
wykorzystana�h.
Tak mawia�a Atena, ale sama post�powa�a
dok�adnie odwrotnie. Manipulowa�a mn�,
wykorzystywa�a mnie, nie bacz�c na moje uczucia.
Sprawa jest tym powa�niejsza, �e chodzi o magi�.
Ostatecznie by�a moj� mistrzyni�, zobowi�zan� do
przekazywania mi �wi�tych tajemnic, do budzenia
nieznanych mocy, kt�re drzemi� w ka�dym z nas.
Wypuszczaj�c si� na nieznane morza, �lepo ufamy
naszym przewodnikom � w przekonaniu, �e wiedz�
wi�cej ni� my.
No c�, zapewniam, �e nie wiedz� � ani Atena, ani
Edda, ani osoby, kt�re dzi�ki nim pozna�am. M�wi�a
mi, �e uczy si� sama, w miar� jak naucza innych, i
chocia� z pocz�tku nie dawa�am jej wiary, p�niej
mia�am okazj� si� przekona�, �e mog�a to by� prawda.
W ko�cu zda�am sobie spraw�, �e by�a to jedna z jej
wielu sztuczek, za pomoc� kt�rych os�abia�a nasz�
czujno�� i sprawia�a, �e ulegali�my jej czarowi.
Ludzie, kt�rzy wst�puj� na �cie�k� duchowych
poszukiwa�, nie my�l�; chc� rezultat�w. Chc� poczu�
w sobie si��, wyr�ni� si� z t�umu. Chc� by�
wyj�tkowi. Atena igra�a z cudzymi uczuciami w
spos�b zatrwa�aj�cy.
O ile wiem, uleg�a kiedy� wielkiej fascynacji
�wi�t� Teres� z Lisieux. Nie interesuje mnie religia
katolicka, ale z tego, co s�ysza�am, Teresa nawi�za�a
pewnego rodzaju mistyczny i fizyczny kontakt z
Bogiem. Atena napomkn�a kiedy�, �e marzy jej si�
podobny los. Ale wobec tego dlaczego nie wst�pi�a do
klasztoru, czemu nie po�wi�ci�a �ycia kontemplacji
czy s�u�bie ubogim? By�oby to znacznie
po�yteczniejsze dla �wiata, a przy tym nie tak
niebezpieczne jak muzyka i rytua�y, s�u��ce
wprowadzeniu ludzi w trans, kt�ry wyzwala� w nich
to, co najlepsze, ale i to, co najgorsze.
Spotka�am j� w momencie, kiedy szuka�am sensu
�ycia, chocia� zatai�am to przed ni�. Od samego
pocz�tku powinnam by�a wiedzie�, �e Aten� to w
zasadzie nie interesuje. Chcia�a �y�, ta�czy�, kocha�,
podr�owa�, otacza� si� lud�mi, kt�rzy podziwiali jej
m�dro��, che�pi� si� swoimi zdolno�ciami,
prowokowa� s�siad�w, wykorzystywa� do maksimum
to, co w nas najbardziej przyziemne � ale wszystkim
swoim poczynaniom nadawa�a mistyczn� otoczk�.
Ilekro� si� spotykali�my, czy to podczas
magicznych obrz�d�w, czy w barze, odczuwa�am jej
moc. Manifestowa�a si� tak wyra�nie, �e niemal
mog�am jej dotkn��. Na pocz�tku uleg�am fascynacji,
chcia�am by� taka jak ona. Jednak pewnego dnia, w
kawiarni, zacz�a m�wi� o �Trzecim Rytuale�h, kt�ry
obejmuje sfer� seksualno�ci. Zrobi�a to w obecno�ci
mojego narzeczonego pod pretekstem udzielenia mi
nauki. Tak naprawd�, w moim przekonaniu, chodzi�o
jej o uwiedzenie m�czyzny, kt�rego kocha�am.
I, rzecz jasna, uda�o si� jej.
Nie nale�y �le m�wi� o zmar�ych. Tak czy owak,
Atena nie b�dzie zdawa� rachunku sumienia przede
mn�, tylko przed tymi wszystkimi mocami, kt�rymi
pos�u�y�a si� wy��cznie dla osi�gni�cia prywatnych
korzy�ci, zamiast u�y� ich dla dobra ludzko�ci i
w�asnej sublimacji duchowej.
Ale najgorsze jest to, �e wszystko, co razem
rozpocz�y�my, mog�o si� powie��, gdyby nie jej
ekshibicjonizm. Wystarczy�o dzia�a� dyskretniej, a
spe�ni�aby si� dzisiaj misja, kt�ra zosta�a nam
powierzona. Jednak ona nie zna|a umiaru. Uwa�a�a si�
za posiadaczk� prawdy, zdoln� przekracza� wszystkie
bariery za pomoc� swych uwodzicielskich sztuczek.
I jaki jest tego skutek? Zosta�am sama. A ja nie
mog� zatrzyma� si� w p� drogi � musz� i�� do ko�ca,
chocia� coraz cz�ciej ogarnia mnie zniech�cenie.
Nie dziwi mnie, �e taki j� spotka� koniec � igra�a z
ogniem. Podobno ekstrawertycy s� bardziej
nieszcz�liwi ni� introwertycy, dlatego musz� ci�gle
udowadnia� przed sob�, �e s� zadowoleni, rado�ni,
pogodzeni z losem. Przynajmniej w jej przypadku ta
charakterystyka jest ca�kowicie trafna.
Atena mia�a �wiadomo�� w�asnej charyzmy i
zadawa�a b�l wszystkim, kt�rzy j� kochali.
Ze mn� w��cznie.
DEIDRE O'NEILL, 37 LAT, LEKARKA, ZNANA JAKO
EDDA
Je�eli pewnego dnia zadzwoni do nas nieznajomy
m�czyzna, chwil� porozmawia, bez �adnych
podtekst�w i nie m�wi�c niczego wyj�tkowego, ale
po�wi�ci nam odrobin� uwagi, jak� rzadko kto nam
po�wi�ca, to jeszcze tej samej nocy b�dziemy gotowe
p�j�� z nim do ��ka z mi�o�ci. Taka ju� nasza natura i
nie ma w tym nic z�ego. Serce kobiety z �atwo�ci�
otwiera si� na mi�o��.
Moje serce z tak� sam� �atwo�ci� otworzy�o si� na
spotkanie z Wielk� Matk�. Mia�am wtedy
dziewi�tna�cie lat. Atena te� by�a w tym wieku, kiedy
po raz pierwszy wesz�a w trans poprzez taniec. Ale to
jedyne, co nas ��czy�o � wiek, w kt�rym przesz�y�my
inicjacj�.
We wszystkim innym r�ni�y�my si� ca�kowicie,
zw�aszcza je�li chodzi o podej�cie do ludzi. Jako jej
mistrzyni dawa�am z siebie wszystko, �eby pom�c jej
w duchowym rozwoju. Jako jej przyjaci�ka � cho� nie
jestem pewna, czy by�a to przyja�� odwzajemniona �
stara�am si� ostrzec j� przed faktem, �e ludzie jeszcze
nie s� gotowi na przemiany, kt�re chcia�a wywo�a�.
Pami�tam, �e bi�am si� z my�lami kilka nocy, nim
da�am jej woln� r�k� i pozwoli�am post�powa�
zgodnie z g�osem serca.
Jej wielki problem polega� na tym, �e by�a kobiet�
XXII wieku, kt�rej przysz�o �y� w XXI wieku � z
czym si� zreszt� nie kry�a. Czy zap�aci�a wysok� cen�?
Bez w�tpienia. Ale zap�aci�aby du�o wi�cej, gdyby
t�umi�a kipi�c� w niej energi�. Sta�aby si� zgorzknia�a,
sfrustrowana, stale przejmowa�aby si� owym �co
ludzie powiedz��h, wci�� powtarza�aby �najpierw
poza�atwiam to, co wa�ne, a potem pomy�l� o
realizacji w�asnych marzec�h, ci�gle narzeka�aby, �e
�jeszcze nie teraz, bo ci�gle stoi co� na
przeszkodzie�h.
Wszyscy szukamy idealnego mistrza. Ale cho�
mistrz g�osi boskie nauki, sam jest na wskro�
cz�owiekiem � i w�a�nie to najtrudniej zaakceptowa�.
Nie nale�y myli� nauczyciela z lekcj�, rytua�u z
ekstaz�, przeka�nika symbolu z samym symbolem.
Tradycja duchowa ma zwi�zek z naszym obcowaniem
z si�ami �ycia, a nie z lud�mi, kt�rzy to umo�liwiaj�.
Jeste�my s�abi. Prosimy Wielk� Matk� o
przewodnik�w, podczas gdy ona wysy�a nam jedynie
wskaz�wki, jak� drog� powinni�my pod��y�.
Biada temu, kto zamiast wolno�ci szuka pasterza!
Spotkanie z wy�sz� energi� le�y w zasi�gu ka�dego,
ale ci, kt�rzy zrzucaj� odpowiedzialno�� na innych, s�
od niego bardzo daleko. Nasz czas na tej ziemi jest
�wi�ty, dlatego powinni�my celebrowa� ka�d� chwil�.
O tym zupe�nie si� zapomina. �wi�ta religijne to
dzi� jedynie okazja, by p�j�� na pla��, do parku, czy
wyjecha� na narty. Rytua�y ju� nie istniej�. Z
codziennych czynno�ci nie czynimy �wi�tych
obrz�d�w. Gotujemy, utyskuj�c, �e to strata czasu, a
przecie� mogliby�my wk�ada� mi�o�� w
przygotowanie ka�dego posi�ku. Pracujemy z
prze�wiadczeniem, �e to kl�twa bog�w, a powinni�my
tak wykorzystywa� nasze talenty, aby z nich czerpa�
przyjemno�� i pomna�a� energi� Wielkiej Matki.
Atena wydoby�a na �wiat�o dzienne przebogaty
�wiat, kt�ry wszyscy nosimy w duszy, jednak
zignorowa�a fakt, �e ludzie jeszcze nie dojrzeli do
tego, aby u�wiadomi� sobie w�asn� moc.
Kiedy my, kobiety, szukamy sensu �ycia lub drogi
poznania, najcz�ciej uto�samiamy si� z jednym z
czterech archetyp�w.
Dziewica (co w tym przypadku nie odnosi si� do
sfery seksualnej) to ta, kt�ra w swych poszukiwaniach
d��y do ca�kowitej niezale�no�ci, a wszystko, czego
si� uczy, jest owocem jej zdolno�ci do stawiania
samotnie czo�a wyzwaniom.
M�czennica znajduje drog� do samopoznania w
b�lu, cierpieniu i po�wi�ceniu.
�wi�ta odnajduje siebie w bezgranicznej mi�o�ci �
w tym, �e potrafi dawa�, nie oczekuj�c niczego w
zamian.
I wreszcie Czarownica, kt�ra odnajduje sens
swego istnienia zar�wno w duchowej, jak i zmys�owej
rozkoszy.
Zwykle kobieta wybiera jeden spo�r�d tych
tradycyjnych archetyp�w, ale Atena by�a wszystkimi
czterema r�wnocze�nie.
Oczywi�cie mo�emy t�umaczy� jej zachowanie
tym, �e ka�dy, kto wpada w trans lub ekstaz�, traci
kontakt z rzeczywisto�ci�. Ale to nieprawda: �wiat
fizyczny i �wiat duchowy s� jednym i tym samym.
Dostrzegamy bosko�� w drobinie kurzu, co jednak
nam nie przeszkadza zetrze� go wilgotn� �cierk�.
Bosko�� nie znika, przemienia si� jedynie w czyst�
powierzchni�.
Atena powinna by�a dzia�a� ostro�niej. Kiedy
rozmy�lam o �yciu i �mierci mojej uczennicy, wydaje
mi si�, �e sama powinnam zmieni� swoje
post�powanie.
LELLA ZAINAB, 64 LATA, NUMEROLOG
Atena? Ciekawe imi�. Zobaczmy... Jej liczba
Maksymalna to dziewi�tka. Towarzyska,
optymistycznie nastawiona do �ycia, wyr�nia si� w
t�umie. Ludzie szukaj� u niej zrozumienia,
wsp�czucia, szlachetno�ci, dlatego powinna bardzo
uwa�a�, bo popularno�� mo�e jej przewr�ci� w
g�owie, przez co wi�cej straci, ni� zyska. Powinna
r�wnie� bardziej wa�y� s�owa, bo ma sk�onno��
m�wi� wi�cej, ni� nakazuje zdrowy rozs�dek.
Jej liczba Minimalna to jedenastka. Wydaje si�, �e
chce przewodzi�. Interesuje si� sfer� mistyczn�. Za jej
pomoc� stara si� zaprowadzi� harmoni� w�r�d ludzi,
kt�rzy j� otaczaj�.
Jednak tu widz� sprzeczno�� z liczb� Dziewi��,
kt�ra jest sum� dnia, miesi�ca i roku jej narodzin,
zredukowanych do jednej cyfry. Zawsze b�dzie
podatna na zazdro��, smutek, skryto�� i uleganie
emocjom. Musi uwa�a� na negatywne wibracje, takie
jak nadmierna ambicja, nietolerancja, nadu�ywanie
w�adzy, ekstrawagancja.
Z uwagi na t� sprzeczno�� powinna po�wi�ci� si�
dziedzinie, kt�ra nie wymaga emocjonalnego kontaktu
z lud�mi, na przyk�ad informatyce lub architekturze.
Nie �yje? Bardzo mi przykro. A czym si�
zajmowa�a?
Czym si� Atena w�a�ciwie zajmowa�a? Wszystkim
po trochu. Gdybym mia� podsumowa� jej �ycie,
powiedzia�bym: by�a kap�ank�, kt�ra rozumia�a si�y
natury. Albo mo�e lepiej: by�a kim�, kto przez prosty
fakt, �e nie mo�e zbyt wiele oczekiwa� od �ycia, ani nie
ma zbyt wiele do stracenia, zaryzykowa� wi�cej ni�
inni i ostatecznie przeistoczy� si� w pot�ne si�y, nad
kt�rymi, jak s�dzi�, jest w stanie zapanowa�.
By�a kasjerk� w supermarkecie, urz�dniczk� w
banku, po�redniczk� w handlu nieruchomo�ciami, i w
ka�dym z tych wciele� dawa�a wyraz kap�a�stwu,
kt�re w sobie nosi�a. Zna�em j� osiem lat i jestem jej to
winien: przywo�a� pami�� o niej i odda� prawd� o jej
to�samo�ci.
Podczas zbierania tych zezna� najtrudniej by�o mi
nak�oni� ludzi, �eby wyst�pili pod w�asnym
nazwiskiem. Jedni nie chcieli by� zamieszani w tak�
histori�, inni starali si� zatai� swoje opinie i uczucia.
T�umaczy�em, �e moim prawdziwym zamiarem jest
sprawi�, aby wszyscy zwi�zani ze spraw� ludzie lepiej
j� zrozumieli, anonimowe zeznania nie s� za�
wiarygodne.
W ko�cu wszyscy si� zgodzili, poniewa� ka�dy z
moich rozm�wc�w uwa�a�, �e zna jedyn� i ostateczn�
wersj� ka�dego, nawet najbardziej b�ahego zdarzenia.
Podczas nagrywania zezna� przekona�em si�, �e nic
nie jest bezsporne i ostateczne � wszystko zale�y od
indywidualnej percepcji. A cz�sto najlepszy spos�b, by
dowiedzie� si�, kim jeste�my, to zobaczy�, jak widz�
nas inni.
To nie znaczy, �e powinni�my robi� to, czego si� od
nas oczekuje, jednak dobrze jest zrozumie� siebie
samych. By�em to winien Atenie. Przywo�a� jej
histori�. Utrwali� jej mit.
SAMIRA R. KHALIL, 57 lat, gospodyni domowa,
matka Ateny
Prosz� jej nie nazywa� Aten�. Ma na imi� Szirin.
Szirin Khalil. Kochana, upragniona c�rka, kt�r�
obydwoje, ja i m�j m��, chcieli�my sami sp�odzi�!
Nie by�o jednak nam to pisane � tam, gdzie los jest
dla nas zbyt �askawy, zwykle pojawia si� otch�a�, w
kt�r� w ka�dej chwili mog� run�� wszystkie marzenia.
Mieszkali�my w Bejrucie w czasach, kiedy miasto
uznawano za per�� Bliskiego Wschodu. M�j m�� by�
dobrze sytuowanym przedsi�biorc�, pobrali�my si� z
mi�o�ci, co roku podr�owali�my po Europie,
mieli�my wielu przyjaci�, zapraszano nas na wa�ne
spotkania towarzyskie. Kiedy� go�ci�am u siebie
prezydenta Stan�w Zjednoczonych, wyobra�a pan
sobie? Trzy niezapomniane dni. Przez dwa pierwsze
ameryka�scy tajni agenci przeszukiwali wszystkie
zakamarki naszego domu � zreszt� ju� od miesi�ca
kr�cili si� po dzielnicy, zajmowali strategiczne
pozycje, wynajmowali mieszkania po s�siedzku,
przebierali si� za �ebrak�w lub zakochane pary. No i
potem ten jeden dzie� � a w�a�ciwie dwie godziny �
wielkiego �wi�ta. Nie zapomn� zazdro�ci w oczach
znajomych ani rado�ci, kiedy robili nam zdj�cia z
najpot�niejszym cz�owiekiem na �wiecie.
Mieli�my wszystko opr�cz tego, czego
pragn�li�my najbardziej: dziecka. Dlatego nie
mieli�my nic.
Pr�bowali�my wszystkiego. Sk�adali�my �luby,
pielgrzymowali�my do miejsc �wi�tych, radzili�my si�
lekarzy i cudotw�rc�w, brali�my leki, pili�my
magiczne eliksiry. Dwukrotnie poddawa�am si�
sztucznemu zap�odnieniu i dwukrotnie poroni�am. Za
drugim razem wyci�to mi lewy jajnik, a potem ju�
�aden lekarz nie chcia� podj�� si� kolejnych
eksperyment�w.
Wtedy jeden z naszych przyjaci�, kt�ry wiedzia� o
naszych k�opotach, zaproponowa� jedyne mo�liwe
rozwi�zanie: adopcj�. M�wi�, �e ma dobre kontakty w
Rumunii i �e ca�a procedura nie potrwa d�ugo.
Miesi�c p�niej wsiedli�my w samolot. Nasz
znajomy prowadzi� wa�ne interesy z tym dyktatorem,
kt�ry rz�dzi� wtedy Rumuni� � nie pami�tam jego
nazwiska (N. R.: Nicolae Ceaucescu), dzi�ki czemu
mogli�my unikn�� wielu biurokratycznych
formalno�ci. Od razu pojechali�my do o�rodka
adopcyjnego w Sibiu, w Transylwanii, gdzie przyj�to
nas z wielkimi honorami. Po podpisaniu wszystkich
stosownych dokument�w pozosta�o tylko wybra�
dziecko.
Weszli�my do sali dla niemowl�t, gdzie panowa�
przera�liwy ch��d. Jak mo�na by�o trzyma� biedne
male�stwa w takich okropnych warunkach! W
pierwszym odruchu chcia�am wszystkie przygarn��,
zabra� je do Libanu, kraju s�o�ca i wolno�ci, ale to by�
oczywi�cie nierealny pomys�. Chodzili�my mi�dzy
��eczkami, s�ysz�c zewsz�d p�acz. Konieczno��
podj�cia bodaj najwa�niejszej decyzji w �yciu dzia�a�a
parali�uj�co.
Przez ponad godzin� ani ja, ani m�j m�� nie
odezwali�my si� s�owem. Wyszli�my, wypili�my
kaw�, wypalili�my po papierosie, wr�cili�my do sali �
i tak kilka razy. Kobieta odpowiedzialna za adopcje
zaczyna�a si� ju� niecierpliwi�, musia�am wi�c
niezw�ocznie podj�� decyzj�. Wtedy, wiedziona
jakim� instynktem, kt�ry o�mieli�abym si� nazwa�
macierzy�skim, wskaza�am na jedn� z dziewczynek �
tak jakbym znalaz�a dziecko, kt�re musia�o w tym
wcieleniu by� moje, mimo �e wyda�o je na �wiat inne
�ono.
Pracownica sieroci�ca radzi�a si� jeszcze
zastanowi�. A przecie� chwil� wcze�niej wyra�nie si�
niecierpliwi�a! Ale ja by�am pewna.
Mimo to, z ca�� delikatno�ci�, staraj�c si� nie
zrani� moich uczu� (s�dzi�a, �e mamy kontakty z
prominentami rumu�skiego rz�du), szepn�a, tak �eby
nie us�ysza� tego m�j m��:
� Nic dobrego z tego nie wyniknie. To dziecko
Cyganki.
Odpar�am, �e nie mo�na przekaza� kultury w
genach � niemowl�, kt�re mia�o zaledwie trzy
miesi�ce, b�dzie c�rk� moj� i mojego m�a,
wychowan� wed�ug naszych obyczaj�w. Pozna
ko�ci� maronicki, liba�skie pla�e, b�dzie czyta�
ksi��ki po francusku i uczy� si� w szkole
ameryka�skiej w Bejrucie. Zreszt� nie mia�am
bladego poj�cia o kulturze cyga�skiej � i nadal nie
mam. Wiem tylko, �e przenosz� si� z miejsca na
miejsce, rzadko si� myj�, oszukuj� i nosz� kolczyki w
uszach. Kr��� opowie�ci, �e porywaj� dzieci, �eby
wychowywa� je w swoich taborach. Ale teraz sytuacja
przedstawia�a si� inaczej: to oni porzucili dziecko, a ja
mia�am podj�� si� jego wychowania.
Kobieta pr�bowa�a mnie jeszcze odwie�� od
mojego postanowienia, ale ju� podpisywa�am
dokumenty, ponaglaj�c m�a, �eby zrobi� to samo.
Kiedy wracali�my do Bejrutu, �wiat wydawa� si�
odmieniony: B�g da� mi cel w �yciu, bodziec do pracy
i do wa�ki na tym padole �ez. Mieli�my upragnione
dziecko, kt�re nadawa�o sens wszystkim naszym
wysi�kom.
Szirin stawa�a si� coraz m�drzejsza i coraz
pi�kniejsza � wiem, �e m�wi� tak wszyscy rodzice, ale
naprawd� by�a wyj�tkowym dzieckiem. Pewnego dnia
� mia�a wtedy chyba pi�� lat � jeden z moich braci
powiedzia�, �e gdyby kiedy� zechcia�a pracowa� na
Zachodzie, jej imi� zawsze zdradzi jej pochodzenie.
Radzi�, �eby je zmieni� na takie, kt�re nie powie nic o
jej korzeniach, na przyk�ad Atena. Oczywi�cie wiem,
�e to nazwa stolicy pa�stwa, a tak�e imi� bogini
m�dro�ci i s�usznej wojny.
Mo�e m�j brat wiedzia�, co m�wi, mo�e by� tak�e
�wiadomy problem�w, jakie w przysz�o�ci mog�o
�ci�gn�� na jej g�ow� arabskie imi�. W ko�cu, jak ca�a
nasza rodzina, zajmowa� si� polityk�. Chcia� chroni�
siostrzenic� przed czarnymi chmurami, kt�re on, ale
tylko on, potrafi� dostrzec na horyzoncie.
Najdziwniejsze by�o to, �e Szirin spodoba�o si� nowe
imi�. Tego samego wieczora zacz�a nazywa� siebie
sam� Aten� i nikt ju� nie by� w stanie wybi� jej tego z
g�owy. �eby sprawi� jej przyjemno��, i my zacz�li�my
tak si� do niej zwraca�, s�dz�c, �e wkr�tce jej
przejdzie. Jednak mija�y kolejne lata, a nowe imi�
przylgn�o do niej na dobre. Czy imi� mo�e wp�yn��
na czyje� �ycie?
Od wczesnego dzieci�stwa zauwa�yli�my u niej
silne przywi�zanie do religii. Sp�dza�a mn�stwo czasu
w ko�ciele, zna�a na pami�� ewangeli�. Mia�o to
zar�wno dobre, jak i z�e strony. Poniewa� �yli�my w
kraju w coraz wi�kszym stopniu targanym przez
konflikty na tle wyznaniowym, l�ka�am si� o
bezpiecze�stwo c�rki. W owym czasie Szirin zacz�a
snu� opowie�ci o swych niewidzialnych przyjacio�ach
� anio�ach i �wi�tych, kt�rych wizerunki ogl�da�a w
ko�ciele. Wszystkie dzieci miewaj� takie fantazje, ale
z czasem zapominaj� o nich. Cz�sto r�wnie� traktuj�
lalki czy pluszowe misie jak �ywe stworzenia. Jednak
kiedy pewnego dnia przysz�am po ni� do szko�y, a ona
oznajmi�a mi, �e widzia�a �kobiet� w bieli, podobn�
do Matki Boskiej�h, uzna�am, �e to ju� przesada.
Oczywi�cie wierz� w anio�y. Wierz� nawet, �e
anio�y rozmawiaj� z ma�ymi dzie�mi, ale kiedy
ukazuj� im si� doros�e postaci, sprawa staje si�
powa�niejsza. Wiele czyta�am o przer�nych
wiejskich pastuszkach, kt�rzy rzekomo widzieli
kobiet� w bieli. Najcz�ciej rujnowa�o im to �ycie, bo
najpierw ludzie gromadzili' si� wok� nich, licz�c na
cud, potem w spraw� anga�owali si� ksi�a, wioska
przekszta�ca�a si� w miejsce kultu, a biedne dziecko
l�dowa�o w klasztorze. Dlatego tak bardzo si�
przej�am. Szirin w tym wieku powinna interesowa�
si� bardziej makija�em, malowa� paznokcie, ogl�da�
mydlane opery albo dzieci�ce programy w telewizji.
Co� z moj� c�rk� by�o nie tak, posz�am wi�c do
specjalisty.
� Nie ma powodu do paniki � uspokaja� psycholog
dzieci�cy. Podobnie jak wi�kszo�� specjalist�w w tej
dziedzinie uwa�a� niewidzialnych przyjaci� za
swoist� projekcj� marze�, kt�re pomagaj� dziecku
odkrywa� w�asne pragnienia i wyra�a� uczucia. � I nie
ma w tym nic niepokoj�cego � zako�czy�.
� Ale dlaczego kobieta w bieli?
Odpar�, �e by� mo�e Szirin nie rozumie naszego
sposobu postrzegania lub t�umaczenia �wiata. Radzi�
stopniowo przygotowywa� j� do my�li, �e zosta�a
adoptowana. Zdaniem specjalisty najgorzej by�oby,
gdyby odkry�a prawd� na w�asn� r�k� � mog�aby
w�wczas zw�tpi� we wszystko i zacz�� zachowywa�
si� w spos�b nieprzewidywalny.
Od tamtej pory rozmawiali�my z ni� inaczej. Nie
wiem, jak wiele cz�owiek pami�ta z okresu
niemowl�ctwa. Na wszelki wypadek starali�my si� jej
okaza� jak najwi�cej mi�o�ci, przekona� j�, �e nie
musi szuka� ucieczki w �wiecie wyobra�ni. Musia�a
uwierzy�, �e �wiat, kt�ry j� otacza, jest
najwspanialszym ze �wiat�w, �e jej rodzice ochroni�
j� przed ka�dym niebezpiecze�stwem. Bejrut by�
pi�kny, a pe�ne ludzi pla�e zawsze sk�pane w s�o�cu.
O �kobiecie w bieli�h nigdy nie wspomina�am, za to
sp�dza�am wi�cej czasu z c�rk�, zaprasza�am do nas
jej szkolnych koleg�w i kole�anki. Nie przegapi�am
�adnej sposobno�ci, �eby okaza� jej czu�o��.
Ta strategia poskutkowa�a. M�j m�� du�o
podr�owa�, a kiedy go nie by�o, Szirin bardzo za nim
t�skni�a. Dlatego postanowi� zmieni� troch� styl �ycia.
Teraz, zamiast w samotno�ci rozmawia� z
niewidzialnymi przyjaci�mi, Szirin sp�dza�a sporo
czasu na zabawach ze mn� i z ojcem.
Wszystko sz�o dobrze do momentu, gdy pewnej
nocy przybieg�a z p�aczem do mojego ��ka. By�a
roztrz�siona, m�wi�a, �e zbli�a si� piek�o.
By�y�my w domu same. M�� znowu musia�
wyjecha�, s�dzi�am wi�c, �e to jest w�a�nie powodem
jej rozpaczy. Ale piek�o? Czego oni ucz� w szkole, co
opowiadaj� dzieciom w ko�ciele? Postanowi�am
nazajutrz rozm�wi� si� z jej wychowawczyni�.
Szirin nie przestawa�a p�aka�. Podesz�y�my do
okna. By�a pe�nia. Morze �r�dziemne l�ni�o w
po�wiacie ksi�yca. Zapewni�am, �e demony nie
istniej�, �e istniej� tylko gwiazdy na niebie i ludzie
przechadzaj�cy si� po bulwarze przed naszym domem.
T�umaczy�am, �e nie ma si� czego ba�, �e nie ma czym
si� zamartwia�, ale ci�gle �ka�a i dr�a�a ze strachu. Nie
mog�am rozwia� jej obaw i po p� godzinie zacz�am
si� niepokoi�. Poprosi�am, aby przesta�a, bo ju� nie
jest dzieckiem. Przysz�o mi do g�owy, �e mo�e to
pierwsza menstruacja i delikatnie spyta�am, czy
zauwa�y�a krew.
� Bardzo du�o krwi.
Wzi�am troch� waty i kaza�am si� jej po�o�y�,
�ebym mog�a opatrzy� jej �ran�h. To nic wielkiego,
m�wi�am, wszystko ci wyt�umacz�. Ale wcale nie
krwawi�a. W ko�cu, wyczerpana p�aczem, usn�a.
A nast�pnego dnia rano pop�yn�a krew.
Zamordowano cztery osoby. Dla mnie by�a to
tylko kolejna z odwiecznych bratob�jczych walk, do
kt�rych m�j nar�d zd��y� przywykn��. Dla Szirin
najwyra�niej nic to nie znaczy�o, bo ani s�owem nie
wspomnia�a o swoim sennym koszmarze z
poprzedniej nocy.
Od tej chwili piek�o by�o coraz bli�ej. I trwa do
dzisiaj. Jeszcze tego samego dnia, w odwecie za
�mier� tamtej czw�rki, zabito w autobusie dwudziestu
sze�ciu Palesty�czyk�w. Dwadzie�cia cztery godziny
p�niej nie mo�na by�o wyj�� na ulic�, bo zewsz�d
dobiega�y odg�osy strzelaniny. Zamkni�to szko�y,
jedna z nauczycielek po�piesznie odstawi�a Szirin do
domu. Z minuty na minut� sytuacja pogarsza�a si�.
M�� przerwa� podr�. Wr�ci� do domu i ca�ymi
dniami wydzwania� do znajomych z rz�du, ale od
nikogo nie us�ysza� niczego sensownego. Szirin
musia�a s�ysze� strza�y na ulicy i krzyki ojca, ale � ku
mojemu zaskoczeniu � milcza�a jak zakl�ta.
T�umaczy�am jej, �e to przej�ciowe, �e wkr�tce znowu
p�jdziemy na pla��, ale odwraca�a wzrok i prosi�a,
�eby da� jej jak�� ksi��k� albo pu�ci� p�yt�. Dooko�a
szala�o piek�o, a Szirin czyta�a i s�ucha�a muzyki.
Wola�abym ju� o tym nie opowiada�, dobrze? Nie
chc� nawet my�le� o pogr�kach, kt�re
otrzymywali�my, o tym, po czyjej stronie by�a racja,
kto by� winny, a kto niewinny. Kilka miesi�cy p�niej
chc�c w Bejrucie przej�� bezpiecznie na drug� stron�
ulicy, nale�a�o wsi��� na statek, dop�yn�� na Cypr i
przesi��� si� na inny statek, �eby ostatecznie zawin��
do brzegu po drugiej stronie ulicy.
Prawie przez rok praktycznie nie wychodzili�my z
domu, ci�gle maj�c nadziej�, �e lada dzie� wszystko
si� uspokoi, �e to przej�ciowe, �e w ko�cu rz�d
opanuje sytuacj�. Pewnego ranka Szirin w��czy�a
muzyk� na swoim ma�ym przeno�nym magnetofonie,
wykona�a kilka krok�w tanecznych i zacz�a
powtarza� w k�ko: �To potrwa bardzo, bardzo
d�ugo�h.
Chcia�am j� uciszy�, ale m�� powstrzyma� mnie �
spostrzeg�am, �e s�ucha dziewczynki z uwag� i
traktuje jej s�owa serio. Do dzi� nie wiem dlaczego i
nigdy o tym nie rozmawiamy; to mi�dzy nami temat
tabu.
Nast�pnego dnia niespodziewanie podj��
konieczne kroki i po up�ywie dw�ch tygodni
p�yn�li�my ju� statkiem do Londynu. Dowiedzieli�my
si� p�niej, �e wed�ug szacunkowych danych, podczas
dw�ch lat wojny domowej zgin�o oko�o 44 tysi�cy
ludzi, 180 tysi�cy zosta�o rannych, a setki tysi�cy
straci�y dach nad g�ow�. Wynajdowano wci�� nowe
preteksty do walk, kraj znalaz� si� pod okupacj�
obcych wojsk i piek�o trwa do dzisiaj.
�To potrwa bardzo, bardzo d�ugo�h, m�wi�a
Szirin. M�j Bo�e, niestety mia�a racj�.
LUKAS JESSEN-PETERSEN, 32 LATA,
ARCHITEKT, BY�Y M��
Kiedy pozna�em Aten�, wiedzia�a ju�, �e zosta�a
adoptowana. Mia�a dziewi�tna�cie lat i by�a gotowa
wszcz�� awantur� w uniwersyteckiej sto��wce, bo
jaka� dziewczyna, s�dz�c, �e Atena jest rodowit�
Angielk� (mia�a jasn� karnacj�, proste w�osy i raz
szare, raz zielone oczy), powiedzia�a co� obra�liwego
na temat Bliskiego Wschodu.
By� pierwszy dzie� roku akademickiego. Grupa
by�a nowa, nic o sobie nie wiedzieli. Niewiele my�l�c,
Atena zerwa�a si� i chwyci�a dziewczyn� za kark.
� Obrzydliwa rasistka! � wrzeszcza�a jak op�tana.
Zobaczy�em przera�enie w oczach zaatakowanej
dziewczyny i podekscytowane spojrzenia pozosta�ych
student�w, czekaj�cych niecierpliwie na dalszy
rozw�j wypadk�w. By�em na drugim roku, tote�
wiedzia�em, czym to pachnie: wezwaniem do rektora,
nagan�, gro�b� wydalenia z uczelni, mo�e nawet
policyjnym dochodzeniem w sprawie rasizmu. Na
wszystkich �le by si� to odbi�o.
� Zamknij si�! � wrzasn��em odruchowo.
Nie zna�em �adnej z nich. Nie jestem zbawc�
�wiata, m�wi�c szczerze, jak ka�dy m�ody cz�owiek,
zdarza�o mi si� bra� udzia� w takich awanturach, ale
tym razem wygl�da�o to powa�nie.
� Przesta�! � krzykn��em do pi�knej dziewczyny,
kt�ra �ciska�a za szyj� t� drug�, r�wnie pi�kn�.
Spiorunowa�a mnie wzrokiem. I nagle co� si�
zmieni�o. U�miechn�a si�, cho� nie puszcza�a
przeciwniczki.
� Zapomnia�e� doda�: �prosz�h. Wszyscy
wybuchn�li �miechem.
� Przesta� � powt�rzy�em. � Prosz�.
Pu�ci�a dziewczyn� i ruszy�a w moim kierunku.
Wszystkie g�owy obr�ci�y si� w �lad za ni�.
� Masz dobre maniery. A masz mo�e papierosa?
Wyci�gn��em paczk� i wyszli�my na dw�r zapali�.
Przed chwil� w�ciek�a, teraz zachowywa�a si� jak
gdyby nigdy nic, �mia�a si�, narzeka�a na pogod�,
wypytywa�a, czy lubi� jaki� zesp� muzyczny.
Us�ysza�em dzwonek wzywaj�cy na zaj�cia i
zlekcewa�y�em to, co przez ca�e �ycie mi wpajano:
przestrzeganie dyscypliny. Rozmawiali�my w
najlepsze, tak jakby wszystko dooko�a przesta�o
istnie�: uniwersytet, k��tnie, sto��wka, wiatr, ch��d i
s�o�ce. Liczy�a si� tylko ta szarooka kobieta, kt�ra
m�wi�a rzeczy ca�kowicie b�ahe, a jednak chcia�em
s�ucha� jej do ko�ca �ycia.
Dwie godziny p�niej jedli�my razem obiad.
Siedem godzin p�niej siedzieli�my na kolacji w
barze, jedz�c i pij�c to, na co nam pozwala� nasz
skromny bud�et. Nasza rozmowa stawa�a si� coraz
bardziej osobista i wkr�tce zna�em praktycznie ca�e jej
�ycie. Bez �adnej zach�ty z mojej strony Atena
zwierza�a mi si� ze szczeg�ami ze swojego
dzieci�stwa i z wczesnej m�odo�ci. P�niej
przekona�em si�, �e tak si� zachowuje wobec
wszystkich, ale tamtego dnia czu�em si� wybra�cem,
najbardziej wyj�tkowym m�czyzn� na ziemi.
Do Londynu przyjecha�a z rodzicami po wybuchu
wojny domowej w Libanie. Jej ojcu, maronicie (N. R.:
odlani Ko�cio�a katolickiego, kt�ry uznaje
zwierzchnictwo Rzymu, ale nie wymaga od ksi�y
celibatu i wykorzystuje liturgi� wschodni� i
prawos�awn�), grozi�a �mier� za wsp�prac� z rz�dem,
mimo to d�ugo nie m�g� si� zdecydowa� na
opuszczenie ojczyzny. W ko�cu Atena,
pods�uchawszy jego rozmow� telefoniczn�, uzna�a, �e
pora dorosn��, wzi�� na siebie obowi�zki c�rki i
ratowa� ludzi, kt�rych kocha.
Wykona�a przed ojcem sw�j dziwaczny taniec.
Udaj�c, �e wpada w trans (wyczyta�a o tym z �ywot�w
�wi�tych przerabianych w szkole), zacz�a opowiada�
niestworzone rzeczy. Nie wiem, jak to si� dzieje, �e
dzieci�ce urojenia wp�ywaj� na doros�ych i
podejmowane przez nich decyzje, ale jak zapewnia�a
Atena, tak w�a�nie si� sta�o � jej ojciec wierzy� w
przes�dy, a ona by�a absolutnie przekonana, �e ratuje
�ycie rodzinie.
Przybyli do Londynu jako uchod�cy, ale nie
�ebracy. Liba�ska spo�eczno�� jest rozsiana po ca�ym
�wiecie, ojciec wkr�tce zacz�� prowadzi� tu interesy i
�ycie toczy�o si� dalej. Atena ucz�szcza�a do dobrych
szk�, chodzi�a na lekcje ta�ca, kt�ry by� jej pasj�, a po
maturze postanowi�a studiowa� architektur�.
Pewnego dnia rodzice zaprosili j� do jednej z
najdro�szych restauracji w Londynie i bardzo
taktownie wyjawili, �e zosta�a adoptowana. Uda�a
zaskoczenie, u�ciska�a ich, zapewniaj�c, �e nie ma to
najmniejszego wp�ywu na ich wzajemne uczucia.
Prawda jest taka, �e nie by�o to dla niej nowin�.
Kiedy� pewien znajomy rodziny w przyp�ywie gniewu
nazwa� j� �niewdzi�czn� sierot��, kt�ra nie potrafi si�
zachowa�, bo w jej �y�ach p�ynie �z�a krew� jej
prawdziwych rodzic�w. Cisn�a w niego popielniczk�.
Przez dwa dni p�aka�a w ukryciu, ale szybko pogodzi�a
si� z t� my�l�. A owemu znajomemu zosta�a blizna na
twarzy, pami�tka, jak zwyk� wszystkim t�umaczy�,
ulicznej b�jki.
Pr�bowa�em um�wi� si� z ni� na nast�pny dzie�.
Otwarcie wyzna�a, �e jest dziewic�, �e chodzi w
niedziel� do ko�cio�a i romantyczne powie�ci jej nie
interesuj� � woli czyta� wszystko, co dotyczy sytuacji
na Bliskim Wschodzie.
A wi�c by�a zaj�ta. Bardzo zaj�ta.
� Ludzie s�dz�, �e jedynym marzeniem �kobiety
jest wyj�� za m�� i mie� dzieci. Z tego, co ci
opowiada�am, pewnie my�lisz, �e wiele w �yciu
przesz�am. To nieprawda, zreszt� znam t� bajk�.
Niejeden m�czyzna pr�bowa� zbli�y� si� do mnie,
got�w �chroni� mnie� przed okrutnym �wiatem. A
przecie� od czas�w staro�ytnych wojownicy zawsze
wracali z pola walki albo martwi na tarczach, albo
silniejsi mimo lub z powodu odniesionych ran.
Powiem tak: od urodzenia moja dola to pole walki, ale
wci�� �yj� i nie potrzebuj� nikogo, kto by mnie
chroni�.
Na chwil� zamilk�a.
� Widzisz, jaka jestem m�dra?
� Bardzo. Ale kiedy atakujesz kogo� s�abszego od
siebie, dajesz dow�d na to, �e naprawd� potrzebujesz
opieki. Przez t� awantur� mog�a� wylecie� z uczelni.
� Masz racj�. Przyjmuj� zaproszenie.
Od tego dnia zacz�li�my regularnie si� spotyka�, a
im lepiej j� poznawa�em, tym bardziej odkrywa�em
w�asne �wiat�o � bo zach�ca�a mnie, bym nieustannie
dawa� z siebie to, co najlepsze. Nie czyta�a ksi��ek o
magii czy ezoteryce. M�wi�a, �e to szata�skie
wymys�y i �e jedyny ratunek jest w Chrystusie,
koniec, kropka. Ale to, co czasami opowiada�a, mia�o
chyba niewiele wsp�lnego z nauk� Ko�cio�a:
� Chrystus otacza� si� �ebrakami, prostytutkami,
poborcami podatkowymi, rybakami. My�l�, �e chcia�
przez to pokaza�, �e w ka�dej duszy jest iskra bo�a,
kt�ra nigdy nie ga�nie. Kiedy si� uspokajam, albo
kiedy jestem ogromnie wzburzona, czuj�, �e wibruj�
razem z ca�ym wszech�wiatem. I poznaj� wtedy
rzeczy dotychczas nieznane � jakby sam B�g kierowa�
moimi krokami. S� chwile, kiedy czuj�, �e spadaj� mi
z oczu wszystkie zas�ony.
I zaraz si� poprawia�a:
� To nieprawda!
Atena �y�a zawsze na styku dw�ch �wiat�w:
mi�dzy tym, co uwa�a�a za prawd�, a tym, do czego
przywiod�a j� jej wiara.
Mija� ju� pierwszy semestr oblicze�
konstrukcyjnych i bada� nad wytrzyma�o�ci�
materia��w, kiedy oznajmi�a, �e rzuca studia.
� Dlaczego ze mn� tego nie om�wi�a�?!
� Ba�am si� rozmawia� o tym z sam� sob�. Ale
by�am dzisiaj u mojej fryzjerki. Harowa�a dniami i
nocami, �eby jej c�rka mog�a uko�czy� socjologi�.
C�rka zdoby�a dyplom i po d�ugich miesi�cach
pukania do wielu drzwi wreszcie dosta�a posad�
sekretarki w cementowni. Mimo to moja fryzjerka
powt�rzy�a dzisiaj z nies�ychan� dum�: �Moja c�rka
ma dyplom!�. Wi�kszo�� znajomych moich rodzic�w
i wi�kszo�� dzieci znajomych moich rodzic�w ma
dyplom, co wcale nie znaczy, �e znale�li prac�, o
jakiej marzyli, wcale nie! Ko�czyli studia tylko
dlatego, �e w czasach kiedy uniwersytety cieszy�y si�
wielk� renom�, kto� orzek�, �e cz�owiek, kt�ry chce
si� wybi�, musi je sko�czy�. A skutkiem jest brak
znakomitych ogrodnik�w, piekarzy, antykwariuszy,
murarzy, pisarzy.
Poprosi�em, �eby si� jeszcze zastanowi�a przed
podj�ciem tak wa�nej decyzji, a ona w odpowiedzi
zacytowa�a mi wiersz Roberta Frosta:
Zdarzy�o mi si� niegdy� ujrze� w lesie rano
Dwie drogi, pojecha�em t� mniej ucz�szczan�.
Reszta wzi�a si� z tego, �e to j� wybra�em.
Nast�pnego dnia nie pojawi�a si� na zaj�ciach.
Kiedy si� spotkali�my, spyta�em o jej plany na
przysz�o��.
� Chc� wyj�� za m��. I urodzi� dziecko.
Nie by�o to ultimatum. Mia�em dwadzie�cia lat,
ona dziewi�tna�cie. Uwa�a�em, �e jest jeszcze zbyt
wcze�nie na tak powa�ne zobowi�zania.
Ale Atena nie �artowa�a. Musia�em wi�c wybiera�
mi�dzy utrat� jedynej rzeczy, jaka naprawd�
zaprz�ta�a m�j umys� � mi�o�ci do tej kobiety � a
utrat� wolno�ci i wszystkich mo�liwo�ci, jakie
oferowa�a mi przysz�o��.
Szczerze m�wi�c, wyb�r wcale nie by� trudny.
Ojciec Giancarlo Fontana, 72 lata
Oczywi�cie zaskoczy� mnie widok tej jeszcze
bardzo m�odej pary. Przyszli do ko�cio�a, aby
zam�wi� ceremoni� �lubn�. Lukasa Jessena-Petersena
ledwie zna�em, ale tego samego dnia dowiedzia�em
si�, �e jego rodzina � potomkowie jakiego� du�skiego
arystokratycznego rodu � by�a zdecydowanie
przeciwna temu zwi�zkowi. Przeciwna nie tylko
ma��e�stwu, ale i Ko�cio�owi.
Jego ojciec, powo�uj�c si� na niepodwa�alne
argumenty naukowe, twierdzi�, �e Biblia, na kt�rej
opiera si� religia, w istocie nie jest ksi��k�, lecz
zlepkiem sze��dziesi�ciu sze�ciu r�nych r�kopis�w
nieznanego autorstwa. Od powstania pierwszego do
ostatniego r�kopisu musia�o min�� prawie tysi�c lat, a
wi�c wi�cej ni� od odkrycia Ameryki przez Kolumba
do naszych czas�w. I �adne stworzenie na ziemi � od
ma�p po ptaki � nie potrzebuje dziesi�ciorga
przykaza�, aby wiedzie�, jak post�powa�. Trzeba
jedynie przestrzega� praw natury, a na �wiecie
zapanuje harmonia.
Oczywi�cie czytam Pismo �wi�te. Znam te� troch�
jego histori�. St�d wiem, �e ludzie, kt�rzy je spisali,
byli narz�dziami Boskiej Mocy, a Jezus wyku�
przymierze znacznie silniejsze ni� dziesi�cioro
przykaza�: mi�o��. Ptaki, ma�py, ka�de boskie
stworzenie, wszystkie s�uchaj� g�osu instynktu i
wype�niaj� tylko to, co zosta�o w nich
zaprogramowane. W przypadku cz�owieka sprawy si�
komplikuj�, zna on bowiem mi�o�� i jej pu�apki.
No i prosz�! Zn�w wyg�aszam kazanie, chocia�
mia�em opowiada� o spotkaniu z Aten� i Lukasem. Z
rozmowy z m�odym cz�owiekiem � a o�mielam si� o
tym m�wi�, poniewa� nie jeste�my tego samego
wyznania i nie wi��e mnie tajemnica spowiedzi �
dowiedzia�em si�, �e pomijaj�c panuj�cy w jego domu
antyklerykalizm, rodzina z niech�ci� odnosi si� do
pomys�u ma��e�stwa, poniewa� Atena jest
cudzoziemk�. Korci mnie, �eby zacytowa�
przynajmniej jeden fragment Biblii, kt�ry nie
odwo�uje si� do wiary, tylko do zdrowego rozs�dku:
Nie b�dziesz si� brzydzi� Edomit�, bo jest twoim
bratem, ani Egipcjaninem, bo przybyszem by�e� w jego
kraju.
Przepraszam. Obiecuj�, �e nie b�d� ju� wi�cej
cytowa� Biblii. Po rozmowie z Lukasem sp�dzi�em co
najmniej dwie godziny z Szirin � lub Aten�, jak
wola�a, by j� nazywa�.
Ta m�oda kobieta zawsze mnie intrygowa�a. Od
dnia, kiedy po raz pierwszy pojawi�a si� u mnie w
ko�ciele, odnosi�em wra�enie, �e ma w g�owie bardzo
konkretny plan: zosta� �wi�t�. Powiedzia�a mi � o
czym jej narzeczony nie wiedzia� � �e tu� przed
wybuchem wojny domowej w Bejrucie mia�a wizj�
bardzo podobn� do wizji �wi�tej Teresy z Lisieux:
widzia�a sp�ywaj�ce krwi� ulice. Mo�na to przypisa�
dzieci�cej traumie, jednak pozostaje faktem, �e takie
do�wiadczenie, znane jako �pragnienie �wi�to�ci�, na
wi�ksz� lub mniejsz� skal� bywa udzia�em ka�dego
cz�owieka. Nagle, przez u�amek sekundy czujemy, �e
ca�e nasze �ycie ma sens, �e grzechy zosta�y nam
odpuszczone, �e mi�o�� jest najpot�niejsz� si��
zdoln� nas na zawsze odmieni�.
Jednak w tym samym momencie odczuwamy l�k.
Ca�kowite oddanie si� mi�o�ci, czy to boskiej, czy
ludzkiej, oznacza wyrzeczenie si� wszystkiego �
nawet w�asnego dobra i prawa do podejmowania
decyzji. Oznacza mi�o�� w najg��bszym znaczeniu
tego s�owa. Tak naprawd� nie chcemy zbawienia w
spos�b, jaki wybra� dla nas B�g: chcemy zachowa�
ca�kowit� kontrol� nad wszystkimi naszymi
poczynaniami, podejmowa� decyzje z pe�n�
�wiadomo�ci�, m�c samodzielnie wybiera� obiekt
naszego oddania.
Z mi�o�ci� jest inaczej � zjawia si�
niespodziewanie i z miejsca podporz�dkowuje sobie
wszystko. Tylko najsilniejsze dusze pozwalaj� si�
ponie�� fali mi�o�ci, a Atena do nich nale�a�a.
By�a tak silna, �e sp�dza�a d�ugie godziny
pogr��ona w kontemplacji. Mia�a wyj�tkowy talent
muzyczny. Podobno znakomicie ta�czy�a, ale �e
ko�ci� to nie miejsce na ta�ce, ka�dego ranka, przed
zaj�ciami na uniwersytecie, przychodzi�a z gitar�, by
�piewa� Matce Boskiej.
Pami�tam dzie�, w kt�rym us�ysza�em jej �piew po
raz pierwszy. Wyszed�em ju� z ko�cio�a po porannej
mszy dla tych nielicznych parafian, kt�rzy gotowi s�
wsta� o �wicie, bez wzgl�du na por� roku. Nagle
uzmys�owi�em sobie, �e nie zabra�em pieni�dzy
wrzuconych przez wiernych do puszki ofiarnej.
Wr�ci�em wi�c do �rodka, a wtedy us�ysza�em
muzyk�, kt�ra sprawi�a, �e wszystko ukaza�o mi si� w
innym �wietle, jakby za mu�ni�ciem anielskiego
skrzyd�a. W bocznej nawie siedzia�a na oko
dwudziestoletnia dziewczyna, jakby w ekstazie, z
oczyma utkwionymi w figurze Matki Boskiej, i
akompaniuj�c sobie na gitarze, �piewa�a pie��
pochwaln�.
Podszed�em do puszki ofiarnej. Zauwa�y�a moj�
obecno�� i przerwa�a, ale skinieniem g�owy da�em jej
znak, �eby si� mn� nie przejmowa�a. Potem usiad�em
w jednej z �awek, przymkn��em oczy i ws�uchiwa�em
si� w jej �piew.
Wydawa�o mi si�, �e widz� rajski ogr�d, poczu�em
�pragnienie �wi�to�ci�. Jakby odgaduj�c stan mego
ducha, zacz�a przeplata� sw�j �piew chwilami ciszy.
Kiedy przerywa�a, ja odmawia�em modlitw�, po czym
zn�w rozbrzmiewa�y tony jej pie�ni.
Mia�em �wiadomo��, �e prze�ywam co�
niezapomnianego � jedn� z tych magicznych chwil,
kt�re jeste�my w stanie zrozumie� dopiero wtedy, gdy
ju� min�. Istnia�a tylko chwila obecna � bez
przesz�o�ci i bez przysz�o�ci. �y�em wy��cznie tym
rankiem, t� muzyk�, t� s�odycz�, modlitw�. Trwa�em
w osobliwym zachwyceniu, w ekstazie, przepe�nia�a
mnie wdzi�czno�� za to, �e jestem na tym �wiecie,
rado��, �e wbrew sprzeciwom rodziny pozosta�em
wierny swemu powo�aniu. W ma�ej, skromnej kaplicy,
w g�osie dziewczyny, w zalewaj�cym wszystko
porannym �wietle znowu zrozumia�em, �e wielko��
Boga objawia si� w rzeczach prostych.
�zy sp�ywa�y mi po policzkach, a kiedy zdawa�o
si�, �e min�a wieczno��, dziewczyna zamilk�a.
Podnios�a g�ow�, a wtedy rozpozna�em w niej jedn� z
parafianek. Od tamtej pory byli�my przyjaci�mi.
Kiedy pozwala� nam na to czas, wsp�lnie
prze�ywali�my nasze muzyczne misterium.
Jednak wiadomo�� o jej plan