Strona 1 Strona 2 6-a i 42 Strona 3 Strona 4 '' *' ." /g* ^ Mj-y^v • ;"» TT 'rr * . Digitized by Google Strona 5 SOUYENIB D’aSSOCUTION A TArcliiconfrerie Ja T.-S. et iiiinacule Gsur de M.rie. I Saurenei-Toas , A grand Reine, qne le fondemenl de fotre (rOne est le pAchd d’Adaoi. Ah ! fongea qne natr mlsero Derlent pour tous la lource des grandenrs.. DIeu Tonseat-ll prlie poiir mdre Si noui n’eiuslans etd peebeura?... La vo!epoural!er i Jsus-Christ est cTallcr aMaric.... Celui qui s'eIoigne d'ellene trouverapas le chemia de la paii.... Que le malheureui pecheur rinvoque souyent, et il verraluire la lumiere au milieu des tn^brea... Yierge sainle et immaculee, Marie, notre august mere I... permcttez-nousdedeposcra vos pieds tous les homraages qui voussonto(Terts et rendus par vos fideles serviteurs, et de vous les prdsenter au nom des pe- cheurs, pour eiu et a leur place. — M.arie, ce sont tous les pdclieurs qui vous prient par nos bouebes et nos vneux ; soyet sensible b nos cris ; nous vous cherrhons, nous vous prlons, nous vous aimons pour chacun d’eux et en leur nom ; Tojrez-les donc dans nos recherches et notre amour, dans nos regards et nos ddsirs, dans nos cris et nos Toeuz, dans nos coeurs et leurs soupirs, dans notre penitence et nos larmcs. O Mariet concue tans peche , priee pour nous qui anons recours h nous, et faites, par votre misericor- dieuse tendresse, que cette inyocation, si chbreb votre coaur et si ndcessaire aui nótres, soit pour chacune de nos imes, comme le sang de 1'agneau marque sur la porte des Isradlites, pour nous drober au glaive de Tange ezterminateur. o COEUR TEES-SAinT ET IMHACCI. OEI.A BIEHHEUREUSE YIERCE MARIE, REFUGE DES PECHEURS, PRiEzroyR nous... Strona 6 , l II ««>r«ilrtir I <!«• M 4 trlf> A jórir .? l'«Mil>il miiiinr |»r«-h»'Mr 1 O Ccrur *’rr»-*4mt t\ immrtC\i'<* 1<* Ij b»cnh<*uteufc'j Virr<je M<trie I-II I . ^ II MU *. ! 4 i>’OT«K OAIWK JKJ VlfTOniKS Archiconlrric du Tra- siint ct itnmeucule CoeMr de Marie pour !a convercton dea pecbeur*. pvii<r. iv\iuK 1.0 T • Pardonnez Seigneur' F^rdonnez « volre peupic et ne ioyv< pat tsuiouraimieccDtrenoua u Marie, r«*rii^e dr« perlirur*, prira pmip nmi* r U«iii«. «<i* ''fUU ,t t \t X IImMm MlAillo <4< p Digitized by Google Strona 7 Grammatyka Niemiecka d 1 a \ * ^ WYPRACOWANA PRZEZ DlIfOCH NAUCZYCIELI GIMiZYUM LESZCZYSKIEGO. WrOANIE DRUGIE, ZKACZNIE POPRAYkTIOIfE. \ A KAK£ADEU I DRUKIE9I ERNESTA GONTBERA. 1 8 4 3. Digitized by Google Strona 8 n .T i i * ir 'i * r f* *'•' f"t . '“ 'S* / .4* "*• i*.'* ^ 7 '^' • « ' *v * # L Digitized by Google Strona 9 Ub . PS . vr ,1;. , f r.i WST-P. » -- j - -« - fl Gramm&tyka rozbierajc mow Indzk na czci, 1. i , podajc nam prawida, podug których formuj si wy- razy i zdania, uczy ojczystego lab obcego jzyka." 2: .Kaidy skada si Z jednej lub wyraz iicg .syllab; syllaba zazjeduej lubwicej ezyliliter. gosek 3. Grammatyka dzieli si na trzy a) na czci: naok o wymawianiu gosek, syllab i caych wyrazów; b) na nauk o pochodzeniu i formowaniu wyraz(^2 (ety- mologia): e) na nauk o skadaniu pojedynczych zda ‘ ' i cigej mowy (syntazis). ' CZ(3 PIERWSZA. . Nauka o goskach i ich wymawianiu, o prze- duaniu i skracaniu zgosek i ó akcencie. - . . • §. 1 . ' Goski ; Jzyk niemiecki ma nastpujce goski czyli litery: i, ; - nazywa si a. £),o nazywa si o, ; 53, , 0 * -k . 9>,>- . .» : ' p. . (§,C * .* c. JD, * * (ku). 25, * d. • , 0 ’ f- (5,e • * ^ . >©,f,d 0 0 £ B. 0 # f. . >* .fi . . . ^ i. ^ U/U .J w- . J>,b • , b. ~S3, r.,0 (fu). i.j.; ,3, f -« . .> f .Wi-y S,t * k. < : 30,r., ,/ 0, .0) Xf \j ?,l 0 » 1. ' ypsyloD (• ro,m ; - s ^ * ' ' !.! f iCeU , . ^ 9i,n i u. . i. i Digitized by Googlc Strona 10 - 4 . Uwaga. Gosek £2,q/ ku i fau w polskiiii wcale niemasz. < , DwngoskS. Slf, & — ae; Au — aeu; — au — ao; oi ai; ci— — eu; —ei; (U ep , ej; oi — — oe; & — ue; oj; 6 na — aa; w — co; oo — oo. Spógoski zoone. — ch; — ck; — — — sz; —— rf bl dt; ph; ff; >l^— sdb; — ss; — sp; ( — fp ff st; g — |f) th; tz. §. *. Wymawiaoie. 1. Samogoski; %,af wymawia si jak w polskiem a, n. p. brr 92fltlir^ imi. M jakdugie awsowiekochali, n.p. ba^.>aarwosy. jeeli jest dugie, wymawia si ju praude jak e w wyrazie cebula Iiib ój w sowie miej, n. p. bod sama; bie SBrbtnutI), tsknota; ju ji^ polskie e wwyrazach ledwie, brednie, n. p. er !r6t,yje; rd brakuje. e scisnione wymawia — si krotkojak polskie e wwyrazach synek, dek, sonina; bad ^rtt,tusto. Wza- n.p. brr 0pr(f, o- koezeniach en, er, r( stanowi tylko przejcie ' gosn od jednój spógoski do drugiej i mao je sy- szy mona, n. p. fommen, przyj; brr SSogel, ptak; badg^irbrr, febra. Po gosce { najczciej wcale si ' nie wymawia, bad ®irb (cz3rt. n. p. sicie; brr ®irb, (czyt.Iiib), zodziej. • Wyjte s wjrazy cudzoziemsl^, jidr: bie @om&bir, komedia; bie mtfif, famiUa etc. • ' * CC na kocu zawsze si wymawia jak ó lub Ij, n. p. brr 5Mer, koniczyna; brr ®^nrr, nieg; przed spó- gosk za jak e otwarte,* n. p. bad 9Rrer, mo- rze; bad wojsko; bad rrt, zagon, i hrzrai jak polskie L 9 dugie brzmienie tój goski trudno wyrazi pol- sUemi goskami. Umiejcy za jzyk francuski niech Digitized by Google Strona 11 ; 5 je wymiiwia jak eau w wyrazach bureaa, ron- leau, n. p. bte fKofr, róa; baó ®ebof, przykazanie; o krótkie brzmi jak polskie o wyrazie pot, w n. p. @ott, Bóg. 00 wymawia si jak dugie o, n. p. baó ^oo^^ mech; ba^ los. u wymawia si jak a polskie, u. p. brr SD2ut^^ od- waga; brr kapelusz. p brzmi jak polskie y teraz ; sitylko jeszcze uywa w wyrazach z greckiego pochodzcych, n.p. bad ©pmnafum; bie (^tpmologte. II. Dwugoski. Sie czyli a, kiedy powstao z dugiego a, wymawia •[si jak polskie e otwarte, D. p. bie Sdle, (od ©aal) sale; ber ©c^dfer (od ©(haof) owcarz; bar- dziej si zaostrza, kiedy powstao z krótkie- go a, n.p. bie Wdmicr, mowie; bie Jpdnbe, rce. ai(ap) brzmi zawsze jak polskie aj w sowie kraj, n. p. ber ^aifcr, cesarz; ber 9)?ai czyli Tiat}, Maj. ou czyta si jak polskie au w sowie miauczy, n. p. bie 9!)?aud, mysz bad ; dom. du wymawia si jak oj, u. p. bie Sdume, drzewa; bie 3»ne, poty. ei (ep) brzmi prawie jak w polskiem aj, lubo niektórzy take jak ej wymawiaj, i;. p. bie ^>5®? wttn, mój, ber Ceib, ciao; frci czyli frep, wolno. eu wymawia si razem prawie jak polskie oj, n. p. bie gule, sowa; bad g^euer, ogie. Ot, b nie da si porównywa z brzmieniem polskiem z francuzkiego odpowiada mu eu w sowie feu, n.p. ber Jónig, król; bad£)el, olej. 8 ci nione u bar- dziej si zaostrza, n. p. bie 9Bórter, sowa; bie ótte, ca. He, u brzmi jak wfraucnzkiem o, n.p. bad Uebel, nie- szczcie; bie ©iinbe, grzech. III. Spógoski. C przed inu spógosk albo przed a, au, o, u,ui, czyta si jakk, n. p. Sriminal, Sanon, (Saution, SoBegium, SidcHit (czyt. ^riminal K,); przed d, t, i. Strona 12 ; 9 sa fik polskie e, n. p. (S&far, (Srntnrr/ Su «trone, Srileir, Sierro, SBIrfttn, Sptnbel. w ogóle brzmijak polski eg, o.p. tle^agr, waga; ter Xo0, dzie; przed n nosowe ma brzmie- nie jak ^polskie g w sowie okrg, n. p. ter 3p>ang, przymus ter Oungling, modzieniec. za- W ; koczeniu wymawia si miko prawie jak tg ch, n.p. lufig, (czyt. lustich) wesoy; trawrig, smutny, nie jest jak w polszczyznie goska gardowa, lecz najmiksza aspiracya na pocztku wyrazów lub syllab, n. p. tad .^aud, dom; feben, widzie. Po t, po samogoskach i po dwugoskach A, ó, u suy do przeduania tyche gosek i wcale si n i e wymawia, n.p. tod!j;bfli/ dolina; ter SRatf), lada;' ter iabn, czono; tad 9ieb, sarna; ibm, mu; tie ©obne, trzewik; tie 3lebre, Wos; groch;-, ter ©cbub, myn. tie.^óble, jaskinia; tie SD?ubIe, iet) (oprócz — tad ©irb,bydo) tylko ^ide sowa maj, których derywacya wymaga, n. p. tu flebfl/ Avidzisz (od f) ^ fe^en3. na pocztku uywa si tylko w wyrazach ob- cych i brzmi przed spógosk i przed a, ou, 0, U jakk, kronika; terSbrij, chrzeócianin D. p. Sbf<’X<^ ter SbAtatrr, charakter; ter Sbo**/ (mia- sto w Szwajcaryi). Przed A, e, et, i, 5 za zmik- Bza si prawie do polskiego n. p. Sbrottea, Sbetttte, j, Sbortud (ale licz. mnoga od Sb°t — Sbóre wym. jóre.) Po a, ou, o, u przybiera b rz mie- nie gardowe! wymawia si jak polskie cb, n. p. ter ©o(b, strumyk; ber ©aueb, brzuch; tad Socb, dzinra; tad ©ucb, ksika. Lecz po A, Au e, ef, ta, i, b, tudzie po ( i r znowu si z miksza do polskiego j, n.p. tie ©Ad)e, strumyki tie©Au« ; "'(be, brzuchy; ter ©etber, kielich; tie @i(be, db; feu(f)t, mokro; t(b,ja; tie ^ó(f)e, kucharze; ter £)oI(b, sztylet; titrcb, przez. Pized f lub s brzmi jak k, n. p. tie Sld)fei, (czyt. flffci,) rami; fet^d (czyt. fefd) sze; ©ad)|en, Saxonia. (spógoska) wymawia si jak polskiej w wyra- zie ja, . p. tad 3obr, rok; ja, tak jest; 5£roja, Strona 13 'S ' ^ flC * Tro|«; ifber, kaidy; ber Sttbe, yd i stoi zawsze na pocztku zgoski przed samogosk. ' f jak polskie k, n. p. ber ^aomt/ grzebie ; ber ^ufuP, kukawka; po n podobnie jak g nosowe ma brzmie- nie, n. p. ber Sanf, podziko waoie; ber Srunf, napój. d zajmuje miejsce tt i te si tak wymawia, n. p. • badPen, (czyt. bttffen) piec; bie aWcfe (czyt. ÓRuffe) komar. pf wymawiaj pf, kad liter osobno, n. p. bad $ferb, ko; l)upfen, skaka. q« brzmi jak kw, n. p. bie JDiielte, ródo; bie Ciuaf, mka. f brzmi prawie jak polskie z, n. p. fn^, sodki, fein, swój; bie 0orge, troska. Pooone na pocztku sowa przed p, tudzie t brzmi prawie jak polskie , n. p. ber Opirgel, zwierciado; ber @tui}(, krzeso, " mów: spigel, tul. — d kocowe kadzie si tyl- ko na kocu syll*'-' lub sowa, n. p. recf^td, wpra- wo; bie ffieidbeif, mdro. ^ > • '* ' n ' '* P kadzie si tylko na kocu syllaby lub sowa i * wymawia si jak polskie s, n. p. bad beczka; *3*^ ber rzeka; retffeit, rozdziera. - f(^ brzmi jak W po1 skie m sz, u. p. ber gifcf) (czyt. fisz) ryba; bad ^iff, (czyt. szifl), okrt. n, f na pocztkuzob. gosk f; na kocu^syllaby .jak polskie st, n. p. ber gdrf/ 'S- ksi. t jak w polskióm; tylko w sowach cudzoziem- skich przed ia, ie, io, iu wymawiaj jak polskie c, ^ V n. p<-bcr SSenetianer, ber ^atient, bie ^tation, J^oratiud, » brzmi jak polskie f, n. p. piel, wiele; ber Slogel, ptak. 10 jakwpolskiem w, n. p. ber$Qeii?, wino; ber$3d<* gen, wóz. ^ \^‘czba; 2 ^ brzmi jak w polskiem c, u. p. bie jef)n, dziesi. ^ take jak c i aa.wBze na kocu syllaby z kró- tkim akcentem wymawianej stoi, n. p. ber skarb; bie ^o§e, kot. ; ^ . Uwaga. Wiel sówfra&cuzkicb, angielskich i Strona 14 » 8 woskich sMchowuj pierwotae i waciwe sobie wymawiaiue, o. p. (Szarlatan/ 272aifeti{r, (SeKo it.p. §. 3. Przeduanie i skracanie zgosek. Dwojakie w niemczyznie mamy syllaby: dugie, kiedy samogoski w nich zawarte s dugie, n. p. ter Gd)laf, sen: ber rada; krótkie, kiedy samogo- ski s krótkie, n. p. ber^a^, nienawi; ber SRonn, ma. 1. Dugie s wszystkie zgoski, w które dwu- • goska lub znak przeduania wchodzi, tudzie te, co si na pojedyncz samogosk lub spógo- sk kocz, n. p. blaii, niebieski; bod J^otid, dom; ber @taot, pastwo; bod .t^eer, wojsko ; bod $( 00 d, mech; raiy; bod Si^ier, zwierz; nebmen, lieb, ber wzi; ratia; {o, tak; ber 0 d)lof, s<.n. Wyjte s j ednozgosko we:na; ab,. od; ob, oit, czy; bod, to; mad, co; ed, ono; ui, w; non, od; um, okoo; bio, jestem; mail (mott fagt, mówi si.) 2 Krótkid . s prawie wszystkie zgoski zako- czone na dwie spógoski, n. p. ber S^oCt, pika; ber Saturn, grzebie; bie @cbrifr, pismo; ber itopf, gowa; ber siedlisko; bod 0 tu(f, kowal. yi^te i dugie s: 31rt, sposób; fdait, broda; J^or;, ywica; .$)erb (t<tke X^eerb) ognisko; 3 o0 b, polo- wanie; itrebd, rak; ^agb, suca; ^nb, ksiyc; Obj, owoc; ^apft, papie; ^ferb, ko; ^robfl, proboszcz; 0 (bmert, miecz; itrofl, pociecha; ogt, wlódarz; SBuf, gmatwanina; t>ód)|/ najwyszy; nóchi/ njbhszy ; nebf, p; fetd, zawsze; tobt, zmary; |art, delikatny. Podobnie — zgoska midzy dwiema spó- sif nie skraca, kiedy ^oskami samogoska si wytrcia, n.p. erlobt. zara. (obet, chwali; er lebt zam. lebet, yje. § 4. Akcent; 1. W sowach wielozgosko wych niezoo- kadzie si zwyczajnie na pierwiastko- nych akcent 1 Digitized by Google Strona 15 o •wb\ tyllabie 1). Dla tego wstystlde od pietwiostko- urego wyraa (Sturm pochodzce maj akcent na tejie zgosce^ n. p. fdrmni/ cr^dmmt, ^unnif(^} podobnie od gurc^it: fUtdittn, (rfdrc^trtt, ftdftbar, fuWerUc^, » » f t Hf ^ IBtlb: t>er6il^rn/ S3iibi}«t, btlbfam, btlblit^j ©ebet, moiUitwa t t - (od betrn); gebet, dajcie (od grben.) Wyjte s nastpujce: UiitibiQ, iywy; Sntwerf, odpowied ; ntifb/ oblicze; poffitrltc^; mieszny; i wszy- stkie na et, n. p. ^ftiberei, dziecistwo; ^etu^elet, obada, tudzie imiona miast na fn, n. p. @tetHn, S3critn. 2. Wyrazy z greckiego, aciskiego lubfran- cuzkiego jzyka po wikszj czci skróceniem do memieckiego przybrane, akcent majnakoco wj zgo- sce, n. p. Sanbibat, ^oet, S^taelit, ^atriot, (Statuty (Sxat minab, 3«(lij/ 9?atur, ^erfou, ©en/e, Cfffder. Wyjte s wszystkie na o t, n. p. ®o"ctor, ^afor, (Santor, w któ- rych jednak przy powikszaniu akcent si posuwa, n. > 9 p. ®octoren. 3. W wyrazach zoonych I 3} akcent kadzie / Pierwiaithowa tjllaba jeat la, htiSra ad zadajcli 1) aie paekadse, jeat arldem iaajeb W]rraa4«r, albo a której wyraa }e- dnogtoakowj si skada wpierwotaj swj formie, a. p. J^Us M, idnb, (initicbi rob, loben, t6Ui<b> libli^c, 2) Wjrasj sloooe s takie, które si a kilka wjraaów akta* ». p. aaiod«*pjBBj. Digitized by Google Strona 16 ri - si na piejrwiMtkowe^ sgoaaf pier^fsngo/ p. # / p. bad 2!au6cit^au^/ gobnik; -bie.^auftaubrn, gobie do? mowo; ber ^irc^^of/ cmenUuri;. bfe J^offirc^e, ^ció n^ , / •dworny; gradgrtin,, zielono jak trawa ^ lylne. 4. Wyrazy zoione z pizyimka rozdziel noione: $9 ne go zawsze maj akcent na przyimkn, eultragcn; nortragett; SitUrag, SSortrag; 9 n. p. ztragen “ zfc^lagen zoiono; atiafi^lagcn, norfcblagrn : ^wefc^Iag^ SSorfc^lag. Zoione za * » z przyimka nierozdzielnego - • zacho** .* ^ wuj akcent na zgosce wyrazu pierwiastkowego, 9 9 $ $ / .B, p. betragcn, nertragnt ; Sdttrag,^f8crttag, befcblagrn, ncrfc^Ia* gen; SSefc^log, Serfc^Iag. — Zt^d pochodzi, e jeden, tene wyraz dwojako moe by akcentowany, raz na przyimku, drogi raz na wyrazie pierwiastkowym, podug * I tego, jak " w ronem uywany znaczeniu moe • * V * od- / cza przyimok lub nic, n. p. uberfeben, przeprowadzi si; uberfe$en, tumaczy; ilntge^en, obcowa; iimgl^fp, oniha. ... « - ( j' . _ u ' . ' . . . ‘ 5. Zoone przysówki prawie wszystkie akcent maj na ostatniej zgosce, . p. fogIci(b/ natychmiast; / : I * 4 t . f biómeilrn,* czasem ; nor^rr, przedtem ; jurcf, nazad; berg« on, wzgóf; bcrgauf, pod gór; bergob^^z góry; cintger# Digitized by Googlc Strona 17 ' it ma^tn, nieco; burc^ouf/Jkoniecióll^tfdrau^; skd; MorSn, w ^i6m^‘\t>efv, tn eo f atpwrtle, i fe * A ' . '» V ;r 1 / / 6. Zoione e gosek sii^, ur i wiele z un akcent ma- ' .M-; = . . ) , j na teje syllabie, * n. '* p. bie SEli^gunR, nienawi; / / •• bie Urfacbf/ przyczyn;, ba^, Un^ant,^ zielsko. t Wyjte p;aiaktóre na un: ungrntrin/ umnóglic^^ uit« 4 'v •, ..:io 'f nu: •? i i: / . r / , cnbli(b/ iua»(r^Ii(^ nprnftblit^/ untabel^ofr^ unjtnetfel^aft. 1^. S^aby czyiipoboczny akccntmaj zakocz- ' ^ * ffia' .t; .•» irzcowtiike# i - ..no. \ r zymWtnikw przyrose: ! V 1 ^ j oot, ffll, ling, l)f{t/f«it, bot/ rm^. Irin, ^aft, fdjaft, n. p. fmrtb^ fom/ HÓ^ltwy;' bad @<buffo(> los; bie ^anblitng, czyn; bie.gcci^rit/ wplaosc; bte Jlapterffit, mstwo; ragbar^ no^ sitelny; bie ^nigin,' królowa ;'bad ^finblrin; dziecko^ teiboftr ' ywy, ' bte ^reunbfc^aff, ‘1 ’ przyja:'' - = 1 , ' 8. Bez akcen ta si' wymawiaj zgoski na po^ cztku wyrazów przyrose; br, rn(, rmp, er, ge> ner, jer, n. p. brr iBeglriter/ towarzysz; ber @ntfd)In^, przed- siwzicie; ber @mpfang, odebranie; bte Srlaubm^, po- zwolenie; ber ©cfangenc, jeniec; ber 23errotb, zdrada^ jerrei^en, rozedrze ; tudzie kocowe, e, tl, eui, en, e, er, ig, li^, .' p. bie ^iebe, mio; ber @ngel, anió; leben, y; ^eigig, pilny i t d.;' dalej przedimek beir> bte, bad; ein, tinr, etn; zaimek ed i }u przed trybem bezokolicznyro. Digilized by Google Strona 18 It Nauka o Cz DBDGA. pochodzeniu i formowaniu > wyrazów. (Etymologia.} \ ' Czóci mowy. $. 5 . W niMmeckii) mowie mamy nastfpujce enci: 1.Przedimek pewny i niepewny okaznjei eaj imi, przed któróm stoi, ma by z pewno^ ozna- czone albo bez pewnego oznaczenia wystawione, n. p. brr Slater; ein SSatrr. S. Rzeczownik (snbstantiyom) suij do nazwa- nia osoby lab rzeczy zmysowej albo umysowej, n. p. brrSeafc^, czowiek; ba^ S3rot/ ebiób; bie ® c^ón^et^ pikno. 3. Przymiotnik (adjectiram} W3rraia przymiot rzeczownika zewntrzny lub wewntrzny, e. p. ber giite !DImf(b/ dobry czowiek; toci^r S3rob, biay cheb; ene oudgcjcitbnrte celujca pikno. 4. Zaimek (pronomen) zastpuje miejsce imion dla nniknienia czstego -enycbie powtarzania, n. p. biefer 6d)uler if flri^ig, bebrr lirbt it)it (zam. birfrn @cf)ufrr) ber Sebrer, ten ucze jest pilny, dla tego go (zam. tego ucznia) kocha nauczyciel. 5. Sowo (veibum) oznacza czynno albo stan osoby lub rzeczy, n. p. brr Sater lirbt; ojciec kocha; ba^tnb jlebt, dziecko stoi; bie ®onnt leuebtet, soce wied. 6. Przysówek (adyerbium) kadzie si przy sowie, przy przymiotniku przy innym przysówku, do« i pomagajc im do wyraenia jakij okolicznoci, n. p. l(b fd)rribr f^ón, pisz piknie ; rin febr ftbónrr 9)2fnf(b/ bar- dzo pikny czowiek; rr idjttibt febr ((bbn, bardzo piknie pisze. 7. Przyimek (praepositio) suy do wyraenia wzgldu lub stósunku jednej rzeczy do drugiej, o. p. Digitized by Google Strona 19 - A u cr (ar6 fur un^, umu zadm; ttfmmt au4 (eni Jg>auf^ idzie z domu. 8. Spójnik (conjuoctio) sluiy do spajania poje- dynczych wyrazów lub caych zda, n. p. ber !Batrr unb i matkaj bfe SWutter, ojciec id) leeff, ba0-bu flet^ig bifl; wiem, ie pilnym jeste. 9. Wykrzyknik (inteijectio), to jest krócinchno' sówka albo raczej naturalne gosy, suce do wyda- nia rónego uczucia, n. p. ac^T o! ^a! mt! * ' §. 6. Przedimek. ' 1. Przypadkowanie przedimka pewnogo., Liczba pojedyncza. Rods. mzki. eski. nijaki. - Nom. t>ec bie bita Gen. t)e« bet bel Dat. bem bet bent Ace. bcn bie baa Liczba mnoga. Na wszystkie trzy rodzaje. Nom. tte* Gen. b(C. ' D«t. btn. Ace. tic. ^ 2. Przypadkowanie przedimka niepewnego* Liczba pojedyncza. Rada. mtaki entki nijaki. Nom. etn, eine,' eiR, Gen, ^ einea. einer. einea. Dat. emem, einer, einem, Acc. eipen. eint/ ciR. Liczby mnogiej nie ma. §. 7. Rzeczownik. Jego rodzaj. 1. Rodzaj w jzyku niemieckim jak i W polskim jest trojaki, i przedimkiem brr, bie, baó si oznacza: Digilized by Google Strona 20 t 14 mzki, D. p. brv9?amt/^reBsk?; n.p. ble ^ffau; nijaki^ ' BL p. ba« 5?inb. • Rodzaju mzkiego s: I. o} 'imiona osób i zwierzt pci mzkiój^ n. p. 3u«. Jowisz; ber 3>ater^ ojeiec; ber 0d)neiber/ kra- pitrr/ wiec; ber ^eitgf, ogter; ber S5we^ lew. V) imiona wiatrów: ber iRorb<!, 0ub>^ £)(l» ilDeftoinb, wiatr pónocny, poudniowy i t d. c} imiona pór roku, -miesicy i dni tygodnio- wych, wiosna; ber ©ommer, lato; n. p. ber grubling, ber ^erbfl, jesie; ber SBinter, zima; berSanuar, sty- cze; brr ?ontag, poniedziaek; ber WUttwod), roda (takie bie 9Rittn>od)r). d) wiksza cz im:on gór, n.p. ber fdrodta, ber ber Sura i t, d. e} rzeczowniki na al( i po wikszej czci pochodne na ef, er, en, ing, (tng, n. p. ber <BtaU, stajnia; ber gaQ, upadek; ber ^immel, niebo; ber t^aUr, talar; ber SGBagei, wóz ; ber ^ertng, led ; ber ginbltng, pod- 4 - rzutek; ber makolgwa. II. Rodzaju eskiego s: a) inuona osób i zwierzt pci eóskiój, n. p. 3uno, Junona;bie ^utter, matka; bie SImmr, mamka*,.bie0tute, klacz; bie ^ul), krowa. — Wyjte: bad Jroweitjimmer, i bad UBeib, kobieta. 0} wszystkie rzeczowniki zakoczone na e, ei, ^eit, feif, ftbaff, Ultg, atb/ inn, n.p. bie @ie, dobro ; bieCefru* gerei, oszukastwo; bie ^reibeit, wolno; bie Sluchtig' feit, zdatno; bie g^reunbfdjaft/ przyja; bie .^ioffnung, nadzieja; bie J^riratb, eba; bie Ihrt^nn/ gospodyni. ' II Rodzaju nijakieg,o s: o) imiona kruszców, n. p. bad ®oIb, zoto; bad 0i[K bad ^upfer, mied; bad (Sifen, elazo. ber, srebro; 'Wyjte: ber 0tabl, stal; ber Xombaf, tombak; bet SlBidmuth, bizmut; brr 3‘nf, cynk; ber j^obalt, kobalt. 0} imiona krajów, miast i wsi, n. p. bad rrleucbfete Europa, owiecona Europa; bad fruc^tbare Z^eutftblanb, yzne Niemcy; bad febónc IBerlin, pikny Berlinj Digilized by Google