Reinkarnacja Mukunda Goswami, Bhutatma das, Drutakarma das Kompendium wiedzy o reinkarnacji Dedykacja Wielcy o duszy i �yciu Przedmowa Wst�p S�ownik Rozdzia� 1 Reinkarnacja - od Sokratesa do SalingeraIlo�� cz�ci: 5 Rozdzia� 2 Zmieniaj�c cia�aIlo�� cz�ci: 5 Rozdzia� 3 Badania nad dusz�Ilo�� cz�ci: 2 Rozdzia� 4 Trzy historie o reinkarnacjiIlo�� cz�ci: 6 Rozdzia� 5 Tajemnicze podr�e duszyIlo�� cz�ci: 3 Rozdzia� 6 Logika reinkarnacjiIlo�� cz�ci: 1 Rozdzia� 7 Prawie reinkarnacjaIlo�� cz�ci: 3 Rozdzia� 8 Nie wracajcieIlo�� cz�ci: 2 Kompendium wiedzy o reinkarnacji �ycie nie zaczyna si� w�chwili narodzin ani nie ko�czy wraz ze �mierci�. Co w�a�ciwie dzieje si� z�dusz� po opuszczeniu cia�a? Czy wchodzi w�nast�pne? Czy musi reinkarnowa� w�niesko�czono��? Czym tak naprawd� jest reinkarnacja? Czy mamy jaki� wp�yw na nasze przysz�e wcielenia? Ksi��ka, kt�r� trzymaj� Pa�stwo w�r�ku, wyczerpuj�co odpowiada na te pytania i�wyja�nia prawdziw� natur� reinkarnacji. Mamy nadziej�, �e pomo�e ona Czytelnikowi zrozumie� to frapuj�ce zjawisko. Dedykacja Reinkarnacja wed�ug nauk �ri �rimad A.C. Bhaktivedanty Swamiego Prabhupady za�o�yciela-acaryi Mi�dzynarodowego Towarzystwa �wiadomo�ci Kryszny Ksi��k� t� dedykujemy naszemu ukochanemu mistrzowi duchowemu i�przewodnikowi, �ri �rimad A.C. Bhaktivedancie Swamiemu Prabhupadzie, kt�ry przyni�s� ze sob� na Zach�d transcendentalne nauki Pana Kryszny, a�wraz z�nimi autentyczn� wiedz� o�reinkarnacji. - Redaktorzy Zesp� redakcyjny: Mukunda Goswami (Michael Grant) Bhutatma das (Austin Gordon) Drutakarma das (Michael Cremo) Wielcy o duszy i �yciu "Jestem przekonany, �e istnieje ponowne �ycie, �e wyrasta ono ze �mierci i��e istniej� dusze zmar�ych". Sokrates "Dusza przychodzi z�zewn�trz do ludzkiego cia�a jako do tymczasowego miejsca i�opuszcza je, przechodz�c do innych miejsc, poniewa� jest nie�miertelna". Ralph Waldo Emerson Dzienniki "Nie powsta�em w�chwili narodzin ani w�momencie pocz�cia. Rosn� i�rozwijam si� przez niezliczone tysi�clecia... Wszystkie moje poprzednie ja�nie maj� swe g�osy i�echa odzywaj�ce si� we mnie... B�d� si� jeszcze rodzi� niezliczon� ilo�� razy". Jack London W��cz�ga w�r�d gwiazd "�mier� nie istnieje. Jak mo�e istnie�, skoro wszystko jest cz�ci� Boga? Dusza nigdy nie umiera, a�cia�o nigdy nie jest naprawd� �ywe". Isaac B. Singer, laureat nagrody Nobla Opowie�ci zza pieca "Widzia� wszystkie te postacie i�twarze po��czone tysi�cami wzajemnych zwi�zk�w... nowo narodzone. Ka�da by�a �miertelnym, nami�tnym i�bolesnym przyk�adem wszystkiego, co przemijaj�ce. A�jednak �adna z�nich nie umar�a, tylko zmienia�a si�, nieprzerwanie rodz�c si� z�now� twarz�. Jedynie czas sta� mi�dzy nimi". Herman Hesse, laureat nagrody Nobla Siddhartha "�Czy masz poj�cie, przez ile wciele� musieli�my przej��, aby zrozumie� po raz pierwszy, �e istnieje co� wi�cej ni� jedzenie, walka czy dominacja w�stadzie? Tysi�c istnie�, Jonathanie, dziesi�� tysi�cy! Wybieramy nasz nast�pny �wiat przez to, czego nauczymy si� w�tym... Ale ty, Jonathanie, nauczy�e� si� tak wiele jednego razu, �e nie musia�e� przechodzi� przez tysi�ce istnie�, aby doj�� do tego". Richard Bach Mewa "Jak w�naszym obecnym �yciu miewamy tysi�ce sn�w, tak nasze obecne �ycie jest jedynie jednym z�tysi�cy takich istnie�, do kt�rego przychodzimy z�innego, bardziej rzeczywistego �ycia... i�nast�pnie wracamy po �mierci. Nasze �ycie jest tylko jednym ze sn�w tego bardziej rzeczywistego �ycia i�tak ju� jest niesko�czenie a� do ostatniego, najprawdziwszego �ycia � �ycia Boga". Lew To�stoj Przedmowa W poszukiwaniu nie�miertelno�ci Zachowywali�my si� tak, jakby�my mieli �y� wiecznie. Tak zreszt� ka�dy my�la� w�czasach Beatles�w, nieprawda�? Kt� my�la�, �e przyjdzie nam umrze�? Paul McCartney Je�li chcemy zapanowa� nad swym przeznaczeniem, musimy pozna� reinkarnacj� i�to, na czym ona polega. To nie takie trudne. Nikt nie chce umiera�. Wi�kszo�� z�nas chcia�aby �y� wiecznie w�pe�ni si�, bez zmarszczek, siwych w�os�w i�artretyzmu. To naturalne, gdy� tym, czego najbardziej pragniemy, jest zadowolenie z��ycia. Gdyby�my tylko mogli wiecznie cieszy� si� �yciem! Wieczne d��enie cz�owieka do nie�miertelno�ci jest tak silne, �e prawie nie mo�na wyobrazi� sobie �mierci. Zdobywca nagrody Pulitzera, Wiliam Saroyan odzwierciedli� pogl�dy wi�kszo�ci ludzi, kiedy tu� przed �mierci� stwierdzi�: "Ka�dy musi umrze�, lecz zawsze wierzy�em, �e w�moim przypadku b�dzie inaczej. I�c� teraz?" Wi�kszo�� z�nas rzadko, je�li w�og�le, my�li o��mierci lub o�tym, co stanie si� po niej. Niekt�rzy m�wi�, �e wraz ze �mierci� wszystko si� ko�czy. Inni wierz� w�niebo i�piek�o. Jeszcze inni uwa�aj�, �e to �ycie jest jedynie jednym z�wielu, jakie prze�yli�my i�prze�yjemy. Prawie jedna trzecia ludno�ci �wiata � ponad 1.5 miliarda ludzi � traktuje reinkarnacj� jako co� oczywistego. Reinkarnacja nie jest systemem wiary, teori� czy wymys�em, maj�cym na celu unikni�cie "nieub�aganego ko�ca", jakim jest �mier�, lecz przyjazn� nauk� wyja�niaj�c� nasze poprzednie i�przysz�e wcielenia. Wiele ksi��ek po�wi�conych temu tematowi zwykle opartych jest na powrotach do poprzednich �y� w�stanie hipnozy do�wiadczeniach granicz�cych ze �mierci�, opowie�ciach wyniesionych z�prze�ycia istnienia poza cia�em oraz dejavu, czyli nieodpartych wra�eniach, �e dana sytuacja mia�a ju� miejsce w�przesz�o�ci. Pozycje na temat reinkarnacji s� w�wi�kszo�ci ubogie w�fakty, powierzchowne i�nieprzekonuj�ce. Niekt�re z�ksi��ek przedstawiaj� rzekome przypadki ludzi, kt�rzy w�stanie hipnozy cofali si� do poprzednich istnie�. Opisuj� oni szczeg�owo domy, w�kt�rych mieszkali, ulice, po kt�rych chodzili oraz nazwiska swych poprzednich rodzic�w, przyjaci� i�krewnych. Wszystko to jest interesuj�ce i�spowodowa�o widoczny wzrost zainteresowania reinkarnacj�. Wnikliwe badania pokaza�y jednak, �e wiele relacji z�tzw. powrot�w do poprzedniego �ycia jest pe�nych spekulacji. �adna z�popularnych pozycji nie wyja�nia te� najistotniejszych element�w reinkarnacji, takich jak prosty proces transmigracji duszy z�jednego cia�a do drugiego. Niekiedy autorzy og�lnie przedstawiaj� w�asne teorie m�wi�ce o�tym, jak i�w jakich szczeg�lnych przypadkach nast�puje zjawisko reinkarnacji, sugeruj�c, �e jedynie wyj�tkowym czy uzdolnionym istotom dane jest przej�cie do drugiego cia�a. Ten spos�b przedstawienia problemu wprowadza tylko zamieszanie i�pozostawia czytelnika z�mn�stwem pyta�. Na przyk�ad: Czy proces reinkarnacji nast�puje natychmiast czy powoli, w�ci�gu d�ugiego czasu? Czy inne �ywe istoty, takie jak zwierz�ta, wcielaj� si� w�ludzkie cia�a? Czy cz�owiek mo�e sta� si� zwierz�ciem? Je�li tak, to jak to nast�puje i�dlaczego? Czy wcielamy si� wiecznie, czy te� kiedy� si� to ko�czy? Czy dusza mo�e cierpie� wiecznie w�piekle lub cieszy� si� niebia�sk� wieczn� egzystencj�? Czy mo�emy wywiera� wp�yw na nasze przysz�e wcielenia? Je�li mo�emy, to jak? Czy mo�emy powt�rnie narodzi� si� na innych planetach lub w�innych wszech�wiatach? Czy dobre oraz z�e czyny maj� wp�yw na rodzaj naszego kolejnego cia�a? Jaki jest zwi�zek mi�dzy prawem karmy a�reinkarnacj�? Ksi��ka, kt�r� trzymaj� Pa�stwo w�r�ku, wyczerpuj�co odpowiada na te pytania i�wyja�nia prawdziw� natur� reinkarnacji. Mamy nadziej�, �e pomo�e ona Czytelnikowi zrozumie� zjawisko reinkarnacji, kt�re ma ogromny wp�yw na przeznaczenie cz�owieka. Wst�p Tajemnica �wiadomo�ci �mier�... Najbardziej tajemniczy, nieugi�ty i�nieunikniony przeciwnik cz�owieka. Czy �mier� oznacza kres istnienia, czy jedynie otwiera drzwi do innego �ycia, innego wymiaru, innego �wiata?... Je�li �wiadomo�� cz�owieka jest w�stanie przetrwa� do�wiadczenie �mierci, to co decyduje o�jej przej�ciu do nowych rzeczywisto�ci? Aby dok�adnie pozna� te tajemnice, cz�owiek zwraca� si� do o�wieconych filozof�w i�przyjmowa� ich nauki jako przejawienie wy�szej prawdy. Niekt�rzy krytykuj� t� metod� zdobywania wiedzy. Filozof E.F Schumacher, autor ksi��ki Ma�e jest pi�kne, zauwa�a, �e ludzie we wsp�czesnym spo�ecze�stwie, pozbawieni kontaktu z�natur� i�tradycyjn� m�dro�ci� "...uwa�aj�, �e najlepiej j� zignorowa�... i�wierz� tylko w�to, co zobacz�, dotkn� i�zmierz�. Cz�sto m�wi�: �Nie uwierz�, dop�ki nie zobacz�". Kiedy jednak cz�owiek d��y do poznania czego�, co wykracza poza granice materialnych zmys��w, przyrz�d�w pomiarowych oraz umys�owych docieka�, wtedy nie ma innej mo�liwo�ci, jak tylko zbli�y� si� do wy�szego �r�d�a wiedzy. �aden naukowiec za pomoc� bada� laboratoryjnych nie wyja�ni� tajemnicy �wiadomo�ci oraz jej przeznaczenia po zniszczeniu materialnego cia�a. Odkrycia na tym polu przyczyni�y si� do powstania wielu rozbie�nych, a�zarazem ograniczonych teorii. Z drugiej za� strony reinkarnacja sp�jnie wyja�nia subtelne prawa rz�dz�ce naszymi przesz�ymi, obecnymi i�przysz�ymi istnieniami. Je�li kto� chce zrozumie� reinkarnacj�, musi przyj�� koncepcj� �wiadomo�ci jako energii odr�bnej i�wy�szej od materii tworz�cej cia�o fizyczne. Za przyj�ciem tego pogl�du przemawia fakt posiadania przez cz�owieka niezwyk�ych zdolno�ci my�lenia, czucia i�woli. Czy spirale DNA lub inne czynniki genetyczne mog� wywo�a� uczucie mi�o�ci lub szacunku? Jaki atom czy cz�steczka jest odpowiedzialna za artyzm Hamleta Szekspira czy Mszy B-moll Bacha? Cz�owieka oraz jego nieograniczonych zdolno�ci nie spos�b wyja�ni� w�kategoriach atom�w i�cz�steczek. Einstein, ojciec wsp�czesnej fizyki, przyzna�, �e obserwacja zjawisk fizycznych zawodzi przy opisie �wiadomo�ci. "My�l�, �e obecna moda na wprowadzanie naukowych aksjomat�w do �ycia ludzkiego jest nie tylko zupe�nym b��dem, ale ma w�sobie co� karygodnego" � pisa�. Tak naprawd� naukowcom nie uda�o si� wyt�umaczy� �wiadomo�ci przy u�yciu praw fizycznych, kt�re � wich rozumieniu � rz�dz� wszystkim. Zawiedzony niepowodzeniami, laureat nagrody Nobla w�dziedzinie fizjologii i�medycyny, Albert Szent-Gy�rgyi, ubolewa�: "Swoje poszukiwania tajemnicy �ycia zako�czy�em na atomach i�elektronach, w�kt�rych wcale nie ma �ycia. Gdzie� po drodze straci�em je z�oczu. Tak wi�c teraz na staro�� zawracam z�tej drogi". Uznanie, �e �wiadomo�� powstaje na skutek wzajemnego oddzia�ywania cz�steczek, wymaga niezwyk�ej wiary, du�o wi�kszej ni� w�przypadku uznania wyja�nienia metafizycznego. Jak oznajmi� znany biolog Thomas Huxley: "Zupe�nie jasny wydaje mi si� fakt istnienia trzeciego elementu we wszech�wiecie, mianowicie �wiadomo�ci, o�kt�rej nie s�dz�, aby by�a materi�, si��, czy jak�� pojmowaln� modyfikacj� tych element�w". Wi�cej na temat niezwyk�ych przymiot�w �wiadomo�ci (w��cznie z�jej mo�liwo�ciami istnienia przed i�po zniszczeniu cia�a materialnego) powiedzia� laureat nagrody Nobla, fizyk Niels Bohr: "Prawd� m�wi�c, w�chemii i�fizyce nie mo�emy natrafi� na �lad czegokolwiek, co mia�oby nawet daleki zwi�zek ze �wiadomo�ci�. Wszyscy jednak�e wiemy, �e istnieje taka rzecz jak �wiadomo��, poniewa� ka�dy z�nas j� ma. Skoro �wiadomo�� jest cz�ci� natury lub, bardziej og�lnie, rzeczywisto�ci � co oznacza, �e nie spos�b zastosowa� do niej praw fizyki i�chemii znajduj�cych zastosowanie w�teorii kwantowej � to w�tym przypadku musimy wzi�� pod uwag� prawa zupe�nie innego rodzaju". Reinkarnacja nie jest jakim� obcym nam, rzadkim wydarzeniem, lecz zjawiskiem, kt�re zachodzi regularnie w�naszych w�asnych cia�ach ju� podczas obecnego �ycia. W�publikacji The Human Brain prof. John Pfeiffer stwierdza: "W naszym ciele nie ma ani jednej kom�rki, kt�ra by�a tam siedem lat temu". Co siedem lat cia�o jest ca�kowicie odnawiane, ale nasza prawdziwa to�samo�� nie ulega zmianie. Pocz�wszy od dzieci�stwa, poprzez m�odo��, wiek �redni, a� do staro�ci, nasze cia�a rosn� i�zmieniaj� si�, lecz osoba wewn�trz cia�a, to "ja", pozostaje zawsze to samo. Reinkarnacja � oparta na zasadzie �wiadomego "ja" niezale�nego od fizycznego cia�a � jest cz�ci� og�lniejszego prawa kieruj�cego w�dr�wk� �ywej istoty z�jednego materialnego cia�a do drugiego. Poniewa� dotyczy ona istoty naszego bytu, dla ka�dego z�nas jest spraw� najwy�szej wagi. Ksi��ka ta jasno t�umaczy podstawowe zasady w�dr�wki dusz przedstawione w�Bhagavad-gicie � klasyku literatury wedyjskiej. Gita, o�tysi�c lat starsza od Zwoj�w z�Quamren, dostarcza najpe�niejszych wyja�nie� dotycz�cych tego tematu. Przez tysi�clecia studiowa�o j� wielu najwi�kszych my�licieli �wiata, a�poniewa� wiedza duchowa jest wiecznie prawdziwa i�nie zmienia si� jak ka�da teoria naukowa, nie straci�a nic na swej aktualno�ci. Harwardzki biofizyk D.P Dupey napisa�: "Dogmatyczne trzymanie si� za�o�enia, �e nasza wiedza o�prawach przyrody pozwala ca�kowicie wyt�umaczy� fenomen �ycia, prowadzi w��lepy zau�ek. Zwrot ku wedyjskiej tradycji Indii umo�liwi wsp�czesnym naukowcom spojrze� na w�asne badania z�nowej perspektywy i�zbli�y� si� do celu nauki � odnalezienia prawdy". W obecnym wieku powszechnej niepewno�ci konieczno�ci� jest zrozumienie faktycznego pochodzenia naszej �wiadomej ja�ni, natury naszego pobytu w�r�nych cia�ach, i�tego, jakie b�dzie nasze przeznaczenie po �mierci. Te istotne tematy obszernie przedstawia Reinkarnacja. Rozdzia� pierwszy opisuje wp�yw, jaki reinkarnacja wywar�a na wielu najwybitniejszych poet�w, artyst�w i�filozof�w �wiata, od Sokratesa do Salingera. Nast�pnie obja�nia proces reinkarnacji na podstawie Bhagavad-gity Rozdzia� drugi � �ywy dialog A.C. Bhaktivedanty Swamiego Prabhupady z�psychologiem religii, prof. Karlfriedem Graf von Durckheimem � jasno wykazuje, jak r�ne s� od siebie materialne cia�o i�antymaterialna cz�stka, dusza. W�rozdziale trzecim znany kardiolog usilnie nak�ania nas do systematycznych poszukiwa� duszy, a��rila Prabhupada cytuje wersety wedyjskie, tysi�ce lat starsze i�zawieraj�ce uderzaj�co wi�cej informacji ni� nowoczesna medycyna. Trzy opowiadania z�wedyjskiego pisma �rimad-Bhagavatam sk�adaj� si� na rozdzia� czwarty. S� one klasycznym przyk�adem w�dr�wki duszy poprzez r�ne typy cia� pod kontrol� �cis�ego prawa karmy. W rozdziale pi�tym wyj�tki z�zapisk�w �rila Prabhupady pokazuj�, �e reinkarnacj� mo�emy z��atwo�ci� zrozumie� na przyk�adach z��ycia codziennego. Nast�pny rozdzia� opisuje reinkarnacj� jako uciele�nienie uniwersalnego i�niezawodnego systemu sprawiedliwo�ci. W rozdziale si�dmym podj�to pr�b� wyt�umaczenia powszechnych nieporozumie� na temat reinkarnacji. Dalej opisano histori� kobiety, kt�ra pami�ta swe poprzednie �ycie. Ostatni rozdzia� zatytu�owany Nie wracajcie prezentuje proces, dzi�ki kt�remu dusza mo�e przesta� podlega� reinkarnacji i�opu�ci� wi�zienie materialnego cia�a. Po osi�gni�ciu tego stanu dusza nigdy nie wraca do bezustannie zmieniaj�cego si� �wiata narodzin, chor�b, staro�ci i��mierci. S�ownik A Acarya � mistrz duchowy, kt�ry uczy w�asnym przyk�adem. Ahimsa � niestosowanie przemocy. A�rama � miejsce, gdzie mieszkaj� osoby praktykuj�ce �ycie duchowe. B Bhadrakali � jedno z�imion p�bogini Durgi, uosobienia energii materialnej. Bhagavad-gita � ksi�ga b�d�ca zapisem nauk duchowych, jakich Kryszna udzieli� swemu bhakcie i�przyjacielowi Arjunie na polu bitewnym Kuruksetra. Bhakti-joga � system jogi polegaj�cy na s�u�eniu z�oddaniem Najwy�szemu Panu, Krysznie. Bramin � osoba obeznana z�Vedami, kt�ra zna ostateczny cel �ycia i�mo�e naucza� innych; pierwsza z�czterech warstw spo�ecznych. C Caitanya Mahaprabhu � inkarnacja, w�kt�rej Najwy�szy Pan gra rol� swego bhakty. Pan Caitanya zst�pi�, by uczy� mi�o�ci do Boga za pomoc� zbiorowego intonowania Jego �wi�tych imion. Caitanya-caritamrta � dzie�o autorstwa Krysznadasa Kavirajy Goswamiego po�wi�cone �yciu i�naukom Pana Caitanyi Mahaprabhu. D Deja-vu � uczucie, �e ju� kiedy� prze�yli�my to, czego w�a�nie do�wiadczamy. Dobro� � jedna z�gun (zob. guny natury) natury materialnej; osoba w�tej gunie panuje nad zmys�ami i�jest o�wiecona duchowo. Dusza � wieczna, �wiadoma, obdarzona indywidualno�ci� cz�stka duchowej energii Pana. Dusza wyzwolona � osoba, kt�ra nie uto�samia si� z�materialnym cia�em ani umys�em. F Filozofia pustki � koncepcja, �e ostatecznie wszystko jest z�udzeniem b�d� w�og�le nie istnieje. Fizyczne cia�o � zewn�trzne okrycie uwarunkowanej duszy zbudowane z�fizycznie postrzegalnych element�w. G Ganges � �wi�ta rzeka, kt�ra bierze pocz�tek u�lotosowych st�p Pana Visnu. Guny natury � trzy aktywne sk�adniki energii materialnej Pana: dobro�, pasja i�ignorancja. Guru � mistrz duchowy. H Hare � jedno ze s��w maha-mantry Hare Kryszna; wo�acz od Hara � imienia najwy�szej energii przyjemno�ci Kryszny, kt�ra umo�liwia uwarunkowanej �ywej istocie nawi�zanie na nowo kontaktu z�Nim. I Ignorancja � jedna z�gun natury materialnej; charakterystyczne dla niej s� szale�stwo, z�udzenie i�ospa�o��. Impersonalizm � doktryna, jakoby osobowo�� by�a ostatecznie z�udzeniem. J Jnana � wiedza czysto teoretyczna. Joga � sztuka panowania nad umys�em i�zmys�ami prowadz�ca do samorealizacji, a�ostatecznie do realizacji Boga. Jogin � ten, kto uprawia jaki� system jogi. K Kali � jedno z�imion uosobionej energii materialnej Pana. Karma � dzia�anie w��wiecie materialnym. Zawsze przynosi jaki� rezultat, z�y b�d� dobry, kt�ry staje si� przyczyn� uwik�ania. Karmatmaka � osoba o�umy�le pe�nym materialnych pragnie�. Kryszna � B�g, Najwy�sza Osoba, w�swej oryginalnej dwur�kiej postaci; �r�d�o wszystkich innych postaci i�inkarnacji Pana. M Maha-mantra � wielka mantra: Hare Kryszna, Hare Kryszna, Kryszna Kryszna, Hare Hare Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare Maharaja � kr�l. Mantra � uk�ad transcendentalnych d�wi�k�w, kt�ry ma w�a�ciwo�ci oczyszczaj�ce �wiadomo�� z�materialnego ska�enia. Maya � z�udzenie; zapomnienie o�naszym zwi�zku z�Kryszn�. Medytacja � sztuka skupiania umys�u wykorzystywana dla samorealizacji. Mistrz duchowy � ten, kto budzi w��ywej istocie jej oryginaln�, wieczn� �wiadomo��. N Naddusza � Najwy�szy Pan w�swym aspekcie zlokalizowanym, obecny w�sercu ka�dej �ywej istoty Narayana � czteroramienna ekspansja Najwy�szego Pana Kryszny P Pasja � jedna z�gun natury materialnej; charakterystyczne dla niej jest mozolne d��enie do osi�gni�cia doczesnych cel�w. P�bogowie � �ywe istoty upe�nomocnione przez Pana do zarz�dzania materialnym wszech�wiatem. Purany � osiemna�cie pism obja�niaj�cych nauki Ved za pomoc� opowie�ci historycznych i�alegorii. R Rama � Jedno z�imion Boga, Najwy�szej Osoby Znaczy "�r�d�o wszelkiej przyjemno�ci". Reinkarnacja � przej�cie duszy w�chwili �mierci z�jednego materialnego cia�a do nast�pnego. Rig Veda � jedna z�czterech cz�ci, na jakie podzielona zosta�a oryginalna Veda. S Samorealizacja � zrozumienie r�nicy mi�dzy dusz� a�cia�em. Tak�e praktyka prowadz�ca do uzyskania takiego zrozumienia. Samsara � cykl narodzin i��mierci. Sanskryt � klasyczny j�zyk staro�ytnych Indii. S�u�ba oddania � ofiarowywanie Najwy�szemu Panu wszystkich naszych czynno�ci z�mi�o�ci� i�pragnieniem zadowolenia Go. Subtelne cia�o � wewn�trzne okrycie uwarunkowanej duszy z�o�one z�umys�u, inteligencji oraz fa�szywego ego. � �ravana � s�uchanie o�Najwy�szym Panu. �rimad-Bhagavatam (Bhagavata Purana) � "nieskazitelna Purana" autorstwa �rila Vyasadevy, w�ca�o�ci po�wi�cona czystej s�u�bie oddania dla Najwy�szego Pana. �wiat duchowy � cz�� stworzenia, gdzie panuj� wieczno��, wiedza i�szcz�cie. �wiat materialny � cz�� stworzenia, w�kt�rej �ywe istoty podlegaj� ci�g�ym narodzinom i��mierciom. T Transcendentalna wiedza � poprawne zrozumienie duszy i�jej zwi�zku z�Najwy�szym Panem Kryszn�. U Upanisady � teksty o�tre�ci filozoficzno-religijnej wchodz�ce w�sk�ad Ved. V Vedy � pisma �wi�te pochodz�ce ze staro�ytnych Indii. Visnu � imi� wskazuj�ce na Najwy�szego Pana jako tego, kt�ry stwarza i�utrzymuje materialne wszech�wiaty. Visnuduci � s�udzy Pana Visnu. Y Yamaduci � s�udzy Yamarajy. Yamaraja � p�b�g odpowiedzialny za karanie grzesznik�w po �mierci. Uznawany zarazem za jeden z�najwi�kszych autorytet�w w�nauce s�u�by oddania dla Pana Kryszny � �ywa istota � dusza. Rozdzia� 1 � Reinkarnacja � od Sokratesa do Salingera Duszy nie dotycz� ani narodziny, ani �mier�. Nie powsta�a ona, nie powstaje, ani te� nie powstanie. Jest nienarodzona, wieczna, zawsze istniej�ca, nigdy nie umieraj�ca i�pierwotna. Nie ginie, kiedy zabijane jest cia�o. Bhagavad-gita (2.20) Czy �ycie rozpoczyna si� w�momencie narodzin, a�ko�czy w�momencie �mierci? Czy �yli�my ju� wcze�niej? Tego typu problematyka identyfikowana jest zazwyczaj z�religiami Wschodu, gdzie uwa�a si�, �e �ycie trwa nie tylko od ko�yski do grobu, lecz miliony lat, a�akceptacja zjawiska ponownych narodzin jest prawie powszechna. Jak zauwa�y� kiedy� wielki filozof niemiecki XIX wieku, Artur Schopenhauer: "Gdyby Azjata poprosi� mnie o�opis Europy, zmuszony by�bym odpowiedzie�: �Jest to cz�� �wiata nawiedzona niewiarygodnym z�udzeniem, �e cz�owiek zosta� stworzony z�niczego i��e jego obecne narodziny s� jego pierwszym wej�ciem w��ycie". [1] Dominuj�ca ideologia Zachodu, materialna nauka, przez kilka wiek�w t�umi�a zainteresowanie preegzystencj� �wiadomo�ci oraz jej istnieniem poza obecnym cia�em. Je�li jednak prze�ledzimy dzieje zachodniej historii, zauwa�ymy, �e zawsze istnieli my�liciele, kt�rzy uznawali nie�miertelno�� �wiadomo�ci i�w�dr�wk� duszy. Wielu filozof�w, pisarzy, artyst�w, naukowc�w oraz polityk�w podda�o t� ide� g��bokim rozwa�aniom. Staro�ytna Grecja W�r�d staro�ytnych Grek�w tymi, kt�rzy uczynili reinkarnacj� integraln� cz�ci� swych nauk, byli Sokrates, Pitagoras i�Platon. Tu� przed �mierci� Sokrates powiedzia�: "Jestem przekonany, �e istnieje ponowne �ycie, i��e �ycie wyrasta ze �mierci". [2] Pitagoras twierdzi�, �e pami�ta swoje poprzednie wcielenia, a�Platon w�swych g��wnych dzie�ach przedstawi� dok�adne opisy reinkarnacji. Uwa�a�, �e czysta dusza upada z�p�aszczyzny absolutnej rzeczywisto�ci z�powodu zmys�owych pragnie� i�dlatego przyjmuje cia�o materialne. Najpierw rodzi si� w�najwarto�ciowszym ciele ludzkim, ciele filozofa d���cego do poznania wy�szej prawdy. Je�li osi�ga doskona�o�� w�wiedzy, mo�e wr�ci� do wiecznej egzystencji, lecz je�li beznadziejnie uwik�a si� w�materialne pragnienia, upada do zwierz�cych gatunk�w �ycia. Platon uwa�a�, �e �ar�oki i�pijacy w�przysz�ym �yciu mog� sta� si� os�ami, ludzie gwa�towni i�niesprawiedliwi mog� urodzi� si� jako wilki i�jastrz�bie, a��lepi zwolennicy zasad spo�ecznych mog� sta� si� pszczo�ami i�mr�wkami. Po pewnym czasie dusza ponownie mo�e osi�gn�� form� ludzk� i�stan�� wobec kolejnej szansy wyzwolenia. [3] Niekt�rzy badacze przypuszczaj�, �e Platon i�inni wcze�ni filozofowie greccy czerpali idee o�reinkarnacji z�tajemniczej religii � orfizmu b�d� z�religii indyjskich. Judaizm, chrze�cija�stwo, islam Wzmianki o�reinkarnacji s� tak�e powszechne w�judaizmie i�wczesnym chrze�cija�stwie. Informacje o�przesz�ych i�przysz�ych istnieniach znajduj� si� w�Kabale, kt�ra wed�ug wielu hebraist�w zawiera ukryt� m�dro��, wykraczaj�c� poza granice pism. W�Zoharze, jednym z�tekst�w kabalistycznych, jest powiedziane: "Dusze musz� ponownie po��czy� si� z�absolutnym cia�em, z�kt�rego si� pojawi�y. Aby tego dokona�, musz� rozwin�� wszystkie doskona�o�ci, kt�re zosta�y w�nich zasiane, a�je�li nie uda im si� to w�ci�gu jednego �ycia, musz� rozpocz�� drugie, trzecie itd., a� spe�ni� warunek, kt�ry pozwoli im po��czy� si� z�Bogiem". [4] Powszechna Encyklopedia �ydowska m�wi, �e Hasydzi s� wyznawcami podobnych wierze�. [5] W III w. n.e. teolog Orygenes, jeden z�ojc�w wczesnego ko�cio�a chrze�cija�skiego, a�jednocze�nie wybitny biblista, napisa�: "Z powodu pewnej sk�onno�ci do z�a, niekt�re dusze wcielaj� si�, przyjmuj�c najpierw cia�o cz�owieka, a�nast�pnie � z powodu obcowania z�irracjonalnymi nami�tno�ciami w�ci�gu ca�ego �ycia � zmieniaj� si� w�zwierz�ta, po czym upadaj� do poziomu ro�lin. Z�tego poziomu pn� si� ponownie poprzez te same etapy, aby powr�ci� do niebia�skiego miejsca, z�kt�rego przysz�y". [6] Wiele werset�w biblijnych wskazuje, �e Chrystus i�Jego zwolennicy byli �wiadomi zasad reinkarnacji. Kiedy� uczniowie Jezusa zapytali Go o�proroctwo Starego Testamentu m�wi�ce o�ponownym przyj�ciu Eliasza na Ziemi�. W�Ewangelii wed�ug �w. Mateusza czytamy s�owa Chrystusa: "Eliasz istotnie przyjdzie i�naprawi wszystko. Lecz powiadam wam: Eliasz ju� przyszed�, a�nie poznali go [...] Wtedy uczniowie zrozumieli, �e m�wi� im o�Janie Chrzcicielu". [7] Innymi s�owy, Jezus oznajmi�, �e Jan Chrzciciel, skazany na �ci�cie przez Heroda, by� wcieleniem proroka Eliasza. M�wi�c kiedy indziej o�Janie Chrzcicielu, Jezus powiedzia�: "To on jest Eliaszem, kt�ry ma przyj��. Kto ma uszy, niechaj s�ucha! ". [8] Koran m�wi: "By�e� martwy, a�On wr�ci� ci �ycie i�On tak�e spowoduje twoj� �mier� po to, aby da� ci nowe �ycie. A�w ko�cu zabierze ci� do siebie". [9] W�r�d muzu�man�w sufi�ci wierz�, �e �mier� nie przynosi zguby, poniewa� nie�miertelna dusza nieprzerwanie przechodzi przez r�ne cia�a. Jalalu 'D-Din Rumi, s�awny sufijski poeta pisze: Umar�em jako minera� i�sta�em si� ro�lin�, Umar�em jako ro�lina i�sta�em si� zwierz�ciem, Umar�em jako zwierz� i�by�em cz�owiekiem, Czeg� mam si� obawia�? C� straci�em umieraj�c? [10] Widzimy wi�c, �e g��wne religie �wiata � judaizm, chrze�cija�stwo, islam � zawieraj� w�tki dotycz�ce reinkarnacji, chocia� oficjalni obro�cy dogmat�w ignoruj� je lub zaprzeczaj� im. �redniowiecze i�Renesans W okoliczno�ciach, kt�re po dzie� dzisiejszy owiane s� tajemnic�, w�553 r. n.e., cesarz bizantyjski Justynian zakaza� w�Ko�ciele nauk o�preegzystencji duszy. Wtedy zosta�y zniszczone liczne zapiski ko�cielne dotycz�ce reinkarnacji, a�wielu badaczy uwa�a, �e wzmianki o�reinkarnacji usuni�to tak�e z�Biblii. Chocia� sekty gnostyczne by�y mocno prze�ladowane przez Ko�ci�, zdo�a�y jednak w��wiecie zachodnim utrzyma� przy �yciu doktryn� reinkarnacji (s�owo gnoza zaczerpni�te jest z�greckiego gnosis, co oznacza "wiedza"). W epoce Renesansu w�spo�ecze�stwie na nowo rozkwit�o zainteresowanie reinkarnacj�. Jedn� z�wyr�niaj�cych si� postaci Odrodzenia by� w�oski filozof i�poeta Giordano Bruno. W�odpowiedzi na oskar�enia wysuni�te przeciwko niemu, Bruno o�wiadczy�, �e "dusza nie jest cia�em" i��e "mo�e ona istnie� w�tym lub innym ciele i�przechodzi� z�cia�a do cia�a". [11] Z powodu tak silnych represji ze strony Ko�cio�a, nauki o�reinkarnacji zesz�y g��boko do podziemia i�przetrwa�y w�tajnych europejskich stowarzyszeniach r�okrzy�owc�w i�wolnomularzy. O�wiecenie W okresie O�wiecenia intelektuali�ci europejscy zacz�li wyzwala� si� spod wp�ywu ko�cielnej cenzury. Wolter napisa�, �e "doktryna reinkarnacji nie jest ani absurdalna, ani bezu�yteczna", i�doda�: "Nie jest bardziej zaskakuj�ce narodzi� si� dwa razy, ni� raz". [12] Kogo� mo�e zaskoczy� fakt, �e wielu ojc�w niepodleg�ej Ameryki by�o zafascynowanych ide� reinkarnacji i�zaakceptowa�o j�. Wyra�aj�c sw� zdecydowan� wiar�, Benjamin Franklin napisa�: "Widz�c siebie istniej�cego w�tym �wiecie, wierz�, �e w�takiej czy innej postaci b�d� istnie� zawsze". [13] W roku 1814 �wczesny prezydent USA John Adams, kt�ry czyta� ksi��ki o�religii hinduskiej, napisa� o�doktrynie reinkarnacji do innego by�ego prezydenta, Thomasa Jeffersona, zwanego "m�drcem z�Monticello". W�efekcie buntu przeciw Najwy�szej Istocie niekt�re dusze zosta�y str�cone "w otch�a� do region�w ca�kowitej ciemno�ci" � pisa�. "Po zwolnieniu z�tego wi�zienia, pozwolono im zst�pi� na Ziemi� i�wej�� w�cia�a gad�w, ptak�w, bydl�t, ludzi, zgodnie ze swym charakterem, a�nawet w�warzywa i�minera�y, aby tam przej�� pr�b�. Je�li przesz�y j� bez zastrze�e�, otrzyma�y pozwolenie na wcielenie si� w�krowy lub ludzi. Je�li jako ludzie zachowywa�y si� poprawnie, zosta�y umieszczone na pierwotnej pozycji i�osi�gn�y rado�� w�niebie". [14] Johann Wolfgang Goethe tak�e wierzy� w�reinkarnacj�, z�kt�r� prawdopodobnie zetkn�� si� podczas czytania dzie� filozofii indyjskiej. Powiedzia� on: "Jestem pewien, �e by�em tutaj, tak jak jestem teraz, tysi�ce razy, i�mam nadziej�, �e wr�c� tysi�ce razy". [15] Transcendentalizm Zainteresowanie reinkarnacj� i�filozofi� indyjsk� wykazywali r�wnie� filozofowie ameryka�scy, tacy jak Emerson, Whitman i�Thoreau. Emerson pisa�: "Tajemnic� �wiata jest, �e wszystkie rzeczy istniej� i�nie umieraj�, lecz tylko odchodz� na chwil� z�pola widzenia, a�nast�pnie wracaj� [...]. Nic nie jest martwe; ludziom zdaje si�, �e umarli, a�prze�ywaj� swoje pozorne pogrzeby i��a�obne obrz�dki, kt�rym towarzysz� w�pe�ni zdrowia i�si� w�jakim� nowym i�dziwnym okryciu". [16] Cytuj�c wprost z�Katha Upanisad, jednej z�wielu ksi�g staro�ytnych Indii, jakie znajdowa�y si� w�jego bibliotece, Emerson pisa�: "Dusza nie rodzi si�, nie umiera, nie zosta�a te� stworzona... Nienarodzona, wieczna, nie zostaje zabita, cho� zabijane jest cia�o". [17] Thoreau napisa�: "Tak daleko wstecz, jak tylko jestem w�stanie si�gn�� pami�ci�, nie�wiadomie nawi�zywa�em do do�wiadcze� z�poprzednich stan�w egzystencji". [18] Innym wyrazem jego zainteresowania reinkarnacj� jest odkryty w�1926 roku r�kopis zatytu�owany Transmigracja siedmiu bramin�w. To kr�tkie dzie�o jest angielskim t�umaczeniem opowiadania o�reinkarnacji, pochodz�cego ze staro�ytnych zapisk�w sanskryckich. Opisuje ono w�dr�wk� siedmiu m�drc�w w�ich kolejnych wcieleniach jako my�liwych, ksi���t i�zwierz�t. Natomiast Walt Whitman w�wierszu Moja pie�� napisa�: Wiem, �e jestem nie�miertelny... Przebrn�li�my dot�d przez tryliony zim i�lat Czekaj� nas jeszcze tryliony I jeszcze tryliony po nich. [19] Honoriusz Balzak napisa� o�reinkarnacji ca�e opowiadanie pod tytu�em Serafita, w�kt�rym stwierdza: "Ka�da istota ludzka ma za sob� przesz�e �ycie [...]. Kto wie, w�ile cielesnych form musi przyoblec si� ten potomek niebios, zanim dane mu b�dzie zrozumie� warto�� tej ciszy i�pustki, kt�rej gwia�dziste p�aszczyzny s� progiem duchowych �wiat�w?"[20] Karol Dickens w�swej powie�ci David Copperfield nawi�zuje do do�wiadcze� opartych na wspomnieniach z�przesz�o�ci, dejavu. "Wszyscy miewamy czasami uczucie, �e to, co m�wimy i�robimy zosta�o powiedziane i�zrobione w�przesz�o�ci, w�odleg�ym czasie, kiedy w�okrytych mg�� wiekach byli�my otoczeni przez te same twarze, obiekty i�okoliczno�ci [...]". [21] Lew To�stoj pisa�: "Jak w�naszym obecnym �yciu miewamy tysi�ce sn�w, tak te� nasze obecne �ycie jest zaledwie jednym z�tysi�cy takich istnie�, do kt�rego przychodzimy z�innego, bardziej rzeczywistego �ycia... i�nast�pnie wracamy po �mierci. Nasze �ycie jest jednym ze sn�w tego rzeczywistszego �ycia i�tak ju� jest niesko�czenie a� do ostatniego, najprawdziwszego �ycia � �ycia Boga". [22] Czasy wsp�czesne Idea reinkarnacji przyci�gn�a umys� jednego z�najbardziej znanych malarzy europejskich, Paula Gauguina, kt�ry podczas ostatnich dni pobytu na Tahiti napisa�, �e kiedy organizm przestaje funkcjonowa�, "dusza utrzymuje si� przy �yciu, aby nast�pnie wej�� w�inne cia�a, degraduj�c si� lub wznosz�c, w�zale�no�ci od zas�ug czy przewinie�". Gauguin uwa�a�, �e na Zachodzie ide� ponownych narodzin jako pierwszy g�osi� Pitagoras, kt�ry dowiedzia� si� o�niej od m�drc�w staro�ytnych Indii. [23] Henry Ford przyzna� kiedy� w�wywiadzie, �e przyj�� teori� reinkarnacji, kiedy mia� 26 lat. Nast�pnie stwierdzi�: "Geniusz wyp�ywa z�do�wiadczenia. Niekt�rym wydaje si�, �e to dar lub talent, lecz jest to owoc d�ugiego do�wiadczenia na przestrzeni wielu istnie�". [24] Reinkarnacja jest powtarzaj�cym si� w�tkiem w�Ulissesie, autorstwa irlandzkiego powie�ciopisarza i�poety Jamesa Joyce'a. W�jednym z�fragment�w tej powie�ci, jej bohater, Mr. Bloom, m�wi do swej �ony: "Niekt�rzy ludzie wierz�, �e po �mierci nadal �yjemy w�innym ciele ni� obecnie; nazywaj� to reinkarnacj�. M�wi�, �e wszyscy �yli�my tysi�ce lat temu na Ziemi lub na jakiej� innej planecie, ale zapomnieli�my o�tym. Inni m�wi�, �e pami�taj� swoje przesz�e istnienia". [25] Jack London uczyni� reinkarnacj� g��wnym tematem swojej noweli W��cz�ga w�r�d gwiazd, w�kt�rej g��wny bohater m�wi: "Nie powsta�em w�chwili narodzin ani w�momencie pocz�cia. Ros�em i�rozwija�em si� przez niezliczone tysi�clecia [...]. Wszystkie moje poprzednie ja�nie odzywaj� si� we mnie swymi g�osami i�echami [...]. Niezliczone razy b�d� si� jeszcze rodzi�, a�te t�paki wok� my�l�, �e unicestwi� mnie, zaciskaj�c p�tl� wok� mojej szyi". [26] W noweli pod tytu�em Siddhartha, m�wi�cej o�poszukiwaniu duchowej prawdy, laureat nagrody Nobla, Herman Hesse napisa�: "Widzia� te wszystkie postacie i�twarze po��czone tysi�cami wzajemnych zwi�zk�w... nowo narodzone. Ka�da by�a �miertelnym, nami�tnym i�bolesnym przyk�adem wszystkiego, co przemijaj�ce. A�jednak �adna z�nich nie umar�a, tylko zmienia�a si�, nieprzerwanie rodz�c si� z�now� twarz�. Jedynie czas sta� mi�dzy nimi". [27] R�wnie� niekt�rzy naukowcy i�psycholodzy uznawali reinkarnacj�. Jeden z�najwi�kszych wsp�czesnych psycholog�w, Carl Jung, u�ywa� poj�cia wiecznej ja�ni poddanej procesowi wielu narodzin jako narz�dzia w�swych pr�bach zrozumienia najg��bszych tajemnic �wiadomo�ci. "Z �atwo�ci� mog� sobie wyobrazi�, �e �y�em w�poprzednich wiekach i�nie by�em zdolny odpowiedzie� na pytania, kt�re mi si� pojawi�y, musia�em wi�c narodzi� si� ponownie, aby wype�ni� zadanie postawione przede mn�". [28] � powiedzia�. Brytyjski biolog Thomas Huxley zauwa�y�, �e "doktryna w�dr�wki dusz" sta�a si� dla nas "podstaw� do uznania wiarygodno�ci istnienia dr�g kosmicznych", i�zaznaczy�, �e "chyba tylko bardzo powierzchowny cz�owiek odrzuci j� jako pe�n� sprzeczno�ci". [29] Wybitny psychoanalityk ameryka�ski Erik Erikson twierdzi, �e reinkarnacja si�ga do g��bi systemu przekona� ka�dego cz�owieka. "W g��bi serca nikt nie mo�e wyobrazi� sobie w�asnej egzystencji bez przypuszczenia, �e zawsze �y� i�b�dzie �y� w�przysz�o�ci"[30] � pisa�. Mahatma Gandhi, wielka posta� wsp�czesnej polityki, aposto� wyrzeczenia si� si�y, wyja�ni�, jak praktyczne zrozumienie reinkarnacji da�o mu nadziej� na spe�nienie jego marzenia o�zaprowadzeniu pokoju na �wiecie. Oto jego s�owa: "Nie potrafi� my�le� o�wiecznej wrogo�ci mi�dzy cz�owiekiem a�cz�owiekiem; wierz�c w�ponowne narodziny �yj� nadziej�, �e je�li nie tym razem, to innym obejm� ludzko�� w�przyjacielskim u�cisku". [31] W jednym ze swych najs�ynniejszych opowiada� J.D. Salinger przedstawia Teddiego, m�odzie�ca, kt�ry o�ywia swe do�wiadczenia z�przesz�ych istnie�: "To takie g�upie. Wszystko, co robisz, tracisz w�chwili �mierci. M�j Bo�e, ka�dy robi� to tysi�ce razy. Fakt, �e oni tego nie pami�taj�, nie oznacza, �e tego nie czynili". [32] Bohater opowiadania Richarda Bacha, mewa o�imieniu Jonathan Livingston, kt�r� autor przedstawia jako "l�ni�cy p�omyczek, pal�cy si� wewn�trz ka�dego z�nas", przechodzi przez cykl wciele�, kt�ry wiedzie j� z�Ziemi do niebia�skich �wiat�w, w�celu o�wiecenia mniej szcz�liwych mew. Jeden z�jej nauczycieli zapytuje: "Czy masz poj�cie, ile razy musieli�my �y�, aby zrozumie� po raz pierwszy, �e istnieje w��yciu co� wi�cej ni� jedzenie, walka lub przyw�dztwo w�stadzie? Tysi�ce istnie�, Jonathanie, dziesi�tki tysi�cy. A�nast�pne setki istnie�, zanim zacz�li�my dowiadywa� si�, �e istnieje doskona�o��, a�potem jeszcze sto innych, aby zrozumie�, �e celem �ycia jest znalezienie tej doskona�o�ci i�przekazanie jej dalej". [33] Laureat nagrody Nobla Isaac Bashevis Singer w�swych opowiadaniach cz�sto m�wi o�minionych istnieniach, powt�rnym narodzeniu i�nie�miertelno�ci duszy "�mier� nie istnieje. Jak mo�e istnie�, skoro wszystko jest cz�ci� Boga? Dusza nigdy nie umiera, a�cia�o nigdy nie jest naprawd� �ywe". [34] Angielski poeta John Masefield napisa�: My�l�, �e kiedy kto� umiera, Jego dusza wraca na Ziemi�; Spowita w�nowe cielesne przybranie, Zrodzona przez now� matk�, Z silniejszymi ko�czynami i�ja�niejszym umys�em Stara dusza wybiera now� drog� [35] Przemy�lenia George'a Harrisona, osnute wok� reinkarnacji, ujawniaj� si� w�jego pogl�dach dotycz�cych zwi�zk�w mi�dzy lud�mi. "Wszyscy przyjaciele s� duszami, kt�re znali�my w�innych istnieniach. Przyci�gamy si� nawzajem. Nawet je�li znam ich jeden dzie�, nie ma to �adnego znaczenia. Nie musz� czeka�, a� b�d� zna� ich dwa lata, poniewa� tak czy inaczej musieli�my si� gdzie� przedtem spotka�". [36] Temat reinkarnacji budzi dzisiaj spore zainteresowanie. Filmy, opowiadania, piosenki i�czasopisma traktuj� o�reinkarnacji coraz cz�ciej, a�miliony ludzi do��czaj� do ponad p�toramiliardowej grupy � g��wnie hindus�w, buddyst�w i�taoist�w � wyznawc�w pogl�du, �e �ycie nie zaczyna si� w�chwili narodzin ani nie ko�czy wraz ze �mierci�. Sama jednak prosta ciekawo�� czy wiara nie wystarczy. Jest ona jedynie pierwszym krokiem do zrozumienia pe�nej nauki o�reinkarnacji, kt�ra obejmuje wiedz� o�wyzwoleniu si� z�pe�nego niedoli cyklu narodzin i��mierci. Bhagavad-gita � ponadczasowe �r�d�o wiedzy o�reinkarnacji Wielu ludzi na Zachodzie, w�celu uzyskania g��bszego zrozumienia reinkarnacji, zwraca si� ku oryginalnym �r�d�om wiedzy, m�wi�cym o�przesz�ych i�przysz�ych istnieniach. Spo�r�d wszelkich dost�pnych pism sanskryckie teksty pochodz�ce z�Indii s� najstarsze i�zawieraj� najobszerniejsze i�najlogiczniejsze wyja�nienie reinkarnacji. Jednym z�takich pism jest Bhagavad-gita, uznawana za esencj� wiedzy wedyjskiej. Git� wypowiedzia� pi��dziesi�t wiek�w temu Pan Kryszna, Najwy�sza Osoba, do swego przyjaciela i�ucznia, Arjuny, na polu bitwy Kuruksetra w�p�nocnych Indiach. Wojna nak�ania do przemy�le� o�reinkarnacji, poniewa� cz�owiek staje twarz� w�twarz ze �mierci� i��yciem po �mierci. Na pocz�tku swej mowy o�nie�miertelno�ci duszy Kryszna powiedzia� Arjunie: "Nie by�o nigdy takiej chwili, w�kt�rej nie istnia�bym Ja, ty czy wszyscy ci kr�lowie, ani w�przysz�o�ci �aden z�nas nie przestanie istnie�". Gita poucza nas: "To, co przenika ca�e cia�o, nigdy nie zostaje zniszczone. Nikt nie mo�e unicestwi� niezniszczalnej duszy". Dusza jest czym� tak subtelnym, �e nie mo�na dostrzec jej za pomoc� ograniczonego ludzkiego umys�u oraz zmys��w. Dlatego nie ka�dy akceptuje jej istnienie. Kryszna m�wi Arjunie: "Niekt�rzy patrz� na dusz� jak na zadziwiaj�c�, inni opisuj� j� jako zadziwiaj�c�, jeszcze inni s�uchaj� o�niej jako o�zdumiewaj�cej, podczas gdy inni, nawet us�yszawszy o�niej, w�og�le nie mog� jej zrozumie�". Uznanie istnienia duszy nie jest jedynie kwesti� wiary. Bhagavad-gita zamiast dogmat�w przedstawia racjonalne argumenty. Nie spos�b zrozumie� reinkarnacj�, je�li nie dostrzega si� r�nicy mi�dzy rzeczywist� ja�ni� (dusz�) a�cia�em. Gita pomaga nam zrozumie� charakter duszy za pomoc� nast�puj�cego przyk�adu: "Jak s�o�ce o�wietla ca�y wszech�wiat, tak te�, b�d�c wewn�trz cia�a, dusza o�wietla je �wiadomo�ci�". �wiadomo�� jest konkretnym dowodem obecno�ci duszy wewn�trz cia�a. W�pochmurny dzie�, nawet, je�li s�o�ce jest niewidoczne, wiemy � dzi�ki obecno�ci promieni s�onecznych � �e ono istnieje. Podobnie cho� nie jeste�my zdolni do bezpo�redniego odczucia duszy, to dzi�ki obecno�ci �wiadomo�ci mo�emy wywnioskowa�, �e jest ona obecna w�ciele. Cia�o pozbawione �wiadomo�ci nie jest niczym innym ni� bry�� materii pozbawionej �ycia. Jedynie obecno�� �wiadomo�ci sprawia, �e ta bry�a nie�ywej materii oddycha, m�wi, kocha i�odczuwa strach. Tak naprawd� cia�o jest narz�dziem dla duszy, dzi�ki kt�remu mo�e ona spe�ni� swe materialne pragnienia. Gita wyja�nia, �e �ywa istota wewn�trz cia�a jest "usadowiona jak gdyby na maszynie zrobionej z�energii materialnej". Dusza b��dnie uto�samia si� z�cia�em, przenosz�c rozmaite koncepcje �ycia z�jednego cia�a do drugiego, tak jak powietrze przenosi zapachy. Jak samoch�d nie funkcjonuje bez kierowcy, tak i�cia�o materialne nie jest w�stanie funkcjonowa� bez duszy. Wraz z�up�ywem lat r�nica mi�dzy �wiadom� ja�ni� a�fizycznym cia�em staje si� bardziej oczywista. W�ci�gu �ycia ka�dy mo�e dostrzec, �e jego cia�o si� zmienia. Nie jest ono trwa�e, czego dowodzi czas. Zaczyna istnie� w�pewnym momencie, nast�pnie ro�nie, dojrzewa, tworzy produkty uboczne w�postaci dzieci, po czym stopniowo s�abnie i�umiera. Cia�o fizyczne jest jak gdyby nierealne, poniewa� w�swoim czasie znika. Gita m�wi, �e "w nieistniej�cym nie ma trwa�o�ci". Lecz wbrew wszystkim zmianom cia�a, �wiadomo�� � symptom duszy tkwi�cej wewn�trz niego � pozostaje nie zmieniona. Dlatego mo�emy wnioskowa�, �e �wiadomo�� ma wrodzon� zdolno�� istnienia, kt�ra umo�liwia jej przetrwanie pomimo rozk�adu cia�a. Kryszna m�wi do Arjuny: "Dusza nie rodzi si� ani nie umiera... Nie ginie, kiedy zabijane jest cia�o". Je�li dusza "nie ginie, kiedy zabijane jest cia�o", to co si� z�ni� dzieje dalej? Bhagavad-gita m�wi, �e wchodzi ona do innego cia�a. Na tym polega reinkarnacja. Mo�e to by� trudne do przyj�cia dla wielu ludzi, lecz reinkarnacja jest naturalnym zjawiskiem, a�Gita pomaga nam je zrozumie�, s�u��c logicznymi przyk�adami. "Jak w�tym ciele dusza bezustannie w�druje od wieku ch�opi�cego poprzez m�odo�� a� do staro�ci, tak po �mierci w�druje do innego cia�a. Zmiany takie nie zwodz� osoby zr�wnowa�onej". Innymi s�owy, cz�owiek reinkarnuje nawet w�ci�gu jednego �ycia. Ka�dy biolog powie nam, �e kom�rki naszego cia�a bezustannie umieraj� i�s� zast�powane nowymi. To znaczy, �e ka�dy z�nas ma pewn� liczb� r�nych cia� w�tym samym �yciu. Cia�o doros�ego ca�kowicie r�ni si� od cia�a, jakie mia�a ta sama osoba b�d�c dzieckiem. Lecz wbrew wszelkim tego typu zmianom, osoba wewn�trz pozostaje ta sama. Co� podobnego nast�puje w�momencie �mierci. Dusza dokonuje decyduj�cej zmiany cia�a. Gita m�wi: "Jak kto� zak�ada nowe ubrania i�porzuca stare, tak te� dusza przyjmuje nowe cia�a, pozbywaj�c si� starych i�zu�ytych". W�ten spos�b dusza pozostaje niewolnikiem cyklu narodzin i��mierci. Pan m�wi do Arjuny: "Ten, kto si� narodzi�, z�pewno�ci� umrze, a�kto umar�, narodzi si� ponownie". Vedy m�wi�, �e istnieje 8400000 gatunk�w �ycia, pocz�wszy od drobnoustroj�w, poprzez ryby, ro�liny, owady, gady, ptaki, zwierz�ta, na ludziach i�p�bogach sko�czywszy Zale�nie od pragnie� �ywa istota (dusza) nieprzerwanie wciela si� w�r�ne gatunki. Umys� jest czynnikiem, od kt�rego zale�y ta w�dr�wka. Kieruje on dusz� do nowych cia�. Gita wyja�nia: "Jakikolwiek stan istnienia kto� pami�ta w�momencie �mierci... taki stan bez w�tpienia osi�gnie (w nast�pnym �yciu)". Wszystko, o�czym my�leli�my i�co robili�my w��yciu, wywiera wp�yw na umys�, co z�kolei decyduje o�rodzaju naszych my�li w�chwili �mierci. Rodzaj my�li jest kryterium, na podstawie kt�rego natura materialna przyznaje nam odpowiednie cia�o. Typ cia�a, jakie mamy teraz, jest odbiciem naszej �wiadomo�ci z�chwili �mierci naszego poprzedniego cia�a. "�ywa istota, wybieraj�c nowe materialne cia�o, otrzymuje pewien typ uszu, oczu, j�zyka, nosa, zmys�u dotyku, kt�re zgrupowane s� wok� umys�u, i�tak cieszy si� pewnymi okre�lonymi obiektami zmys�owymi" � wyja�nia Gita. �cie�ka reinkarnacji nie zawsze prowadzi ku g�rze. Cz�owiekowi nie gwarantuje si� w�kolejnym �yciu narodzin w�ciele ludzkim. Je�li kto� umiera z�mentalno�ci� psa, w�przysz�ym �yciu otrzyma oczy, nos i�inne cz�ci cia�a psa, co pozwoli mu cieszy� si� psimi przyjemno�ciami. Pan Kryszna potwierdza los takiej nieszcz�snej duszy s�owami: "Je�li kto� umiera w�stanie ignorancji, rodzi si� w�kr�lestwie zwierz�t". Wed�ug Bhagavad-gity ci, kt�rzy nie poznaj� swojej niefizycznej, wy�szej natury, zmuszeni s� przez prawo karmy do bezustannego rodzenia si�, umierania i�powt�rnych narodzin jako ludzie czy zwierz�ta, a�nawet ro�liny czy owady. Nasza egzystencja w��wiecie materialnym jest wynikiem reakcji karmicznych nagromadzonych podczas obecnego �ycia oraz przesz�ych istnie�, a�cia�o ludzkie jest jedyn� szczelin�, przez kt�r� materialnie uwarunkowana dusza mo�e si� wymkn�� z�cyklu reinkarnacji i�rozwi�za� problem �ycia (narodziny, choroby, staro�� i��mier�). Je�li jednak dusza, kt�ra osi�gn�a form� ludzk�, traci jedynie czas na zadowalanie zmys��w, stwarza sobie w�tym �yciu karm� wystarczaj�c�, �eby pozosta� w�niewoli cyklu narodzin i��mierci na tysi�ce istnie� i�to niekoniecznie ludzkich. Pan Kryszna m�wi: "G�upcy nie mog� zrozumie�, w�jaki spos�b dusza opuszcza cia�o, ani jaki rodzaj cia�a otrzyma pod wp�ywem gun natury materialnej. Samozrealizowany transcendentalista widzi to wszystko, lecz ci, kt�rych umys�y nie s� rozwini�te i�kt�rzy nie s� poch�oni�ci samorealizacj�, nie s� w�stanie dostrzec tego, co si� dzieje, chocia� si� staraj�". Dusza, kt�r� spotka�o szcz�cie posiadania cia�a ludzkiego, powinna powa�nie d��y� do samorealizacji, zrozumie� reinkarnacj� i�uwolni� si� od powtarzaj�cych si� narodzin i��mierci. Nie mo�e straci� takiej szansy. Bibliografia 1. Parerga and Paralipomena, II, Ch. 16. 2. Phaedo, transl. Benjamin Jowett. 3. Phaedrus. 4. E.D. Walker, Reincarnation: A�Study of Forgotten Truth, Boston 1888, 212. 5. art. Transmigration of Souls 6. De Principiis, Book III, Ch. 5, Ante-Nicene Christian Library, ed. A. Roberts and J. Donaldson, Edinburgh 1867. 7. Ew. wed�ug �w. Mateusza, 17.11-13. 8. Ew. wed�ug �w. Mateusza, 11.14-15. 9. Koran, Sura 2.28. 10. R.A. Nicholson, Rumi, Poet and Mystic, London 1950, 103. 11. W. Boulting, Giordano Bruno, His Life, Thought, and Martyrdom, London 1914, 163-64. 12. Zob. Emil Block, Widerholt Erdenleben, Stuttgart 1952, 31. 13. The Works of Benjamin Franklin, ed. J. Sparks, Letter to George Whatley, May 23, 1785, Boston 1856, 174. 14. Correspondence of John Adams, Letter to Thomas Jefferson, March of 1814. 15. Memoirs of Johann Falk, Lipsk 1832, reprint Goethe Bibliothek, Berlin 1911. 16. The Selected Writings of Ralph Waldo Emerson, ed. Brooks Atkinson, New York 1950, 445. 17. Emerson's Complete Works, Boston 1886, IV, 35. 18. The Journal of Henry D. Thoreau, Boston 1949, II, 306. 19. Walt Whitmans Leaves of Grass, ed. M. Cowley, New York 1959. 20. H. Balzac, La Comedie Humaine, Boston 1904, XXXIX, 175-176. 21. C. Dickens, David Coperfield, Ch. 39. 22. Go�os Wsielenskoj Ljubwi, Moskwa 1908, No. 40, 634. 23. Modern Thought and Catholicism, transl. Frank Lester Pleadwell, 1927. Manuskrypt przechowywany w�Muzeum Sztuki w�St. Louis, Missouri. 24. San Francisco Examiner, August 28, 1928. 25. "Calypso", epizod pierwszy. 26. Jack London, The Star Rover, New York 1919, 252-254. 27. Hermann Hesse, Siddhartha, New York 1951. 28. Memories, Dreams, and Reflections, New York 1963, 323. 29. Evolution and Ethics and Other Essays, New York 1894, 60-61. 30. Gandhi's Truth, New York 1969, 36. 31. Young India, April 2, 1931, 54. 32. J.D. Salinger, Nine Stories, New York 1954. 33. R. Bach, Jonathan Livingston Seagull, New York 1970, 53-54. 34. A�Friend of Kafka and Other Stories, New York 1962. 35. "A Creed", Collected Poems. 36. I, Me, Mine, New York 1980. Rozdzia� 2 � Zmieniaj�c cia�a W 1974 roku, w�o�rodku Mi�dzynarodowego Towarzystwa �wiadomo�ci Kryszny w�pobli�u Frankfurtu nad Menem, �ri �rimad A.C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada przeprowadzi� rozmow� z�profesorem Karlfriedem Graf von D�rckheimem, znanym psychologiem, autorem ksi��ki �ycie codzienne jako duchowe �wiczenie. Prof. D�rckheim ma tytu� doktora filozofii i�psychologii analitycznej. Jest znany tak�e dzi�ki za�o�eniu terapeutycznej szko�y w�Bawarii, kt�ra uczy zar�wno zachodnich, jak i�wschodnich sposob�w podej�cia do �wiadomo�ci. Podczas tego dialogu �rila Prabhupada wyja�nia podstawow� zasad� reinkarnacji, m�wi�c� o�tym, �e dusza jest odmienna od cia�a materialnego. Po ustaleniu, �e �wiadoma ja�� i�cia�o s� oddzielnymi istotami, �rila Prabhupada t�umaczy, jak �wiadoma ja��, czyli dusza, w�druje do innego cia�a w�momencie �mierci. Profesor D�rckheim: Podczas swych poszukiwa� odkry�em, �e prawdziwe "ja" nie umiera. Gdy kto� do�wiadcza �mierci klinicznej, wydaje mu si�, �e przekracza pr�g �mierci i�przechodzi do zupe�nie innej rzeczywisto�ci. �rila Prabhupad: Tak, ta rzeczywisto�� jest inna. Przypomina to do�wiadczenie chorego cz�owieka odzyskuj�cego zdrowie. Profesor D�rckheim: Czy osoba, kt�ra umar�a, do�wiadcza wy�ej rzeczywisto�ci? �rila Prabhupad: Umiera nie osoba, tylko cia�o. Zgodnie z�tym, co m�wi� Vedy, cia�o jest zawsze martwe. Ten mikrofon jest zrobiony z�metalu. Kiedy przep�ywa przez niego pr�d, zamienia on d�wi�k na impulsy elektryczne, kt�re po wzmocnieniu przekazywane s� przez g�o�niki. Lecz je�li nie ma pr�du, nic si� nie dzieje. Niezale�nie od faktu, czy mikrofon dzia�a czy te� nie, jest on jedynie kombinacj� metalu, plastiku i�innych element�w. Na podobnej zasadzie cia�o ludzkie funkcjonuje dzi�ki znajduj�cej si� wewn�trz niego sile �yciowej. Gdy ta si�a �yciowa opuszcza je, m�wi si�, �e cia�o jest martwe. W�a�ciwie ono jest zawsze martwe. Si�a �yciowa jest wa�nym elementem i�jedynie jej obecno�� sprawia, �e cia�o wydaje si� �ywe. "�ywe" czy "martwe", cia�o fizyczne jest tylko zbiorem martwej materii. Ju� na pocz�tku Bhagavad-gita m�wi, �e cia�o materialne nie ma wielkiego znaczenia. a�ocyan anva�ocas tvam prajna-vadam� ca bhasase gatasun agatasum� ca nanu�ocanti panditah "B�ogos�awiony Pan rzek�: M�wi�c wielce uczenie op�akujesz to, co nie jest warte rozpaczy. M�drzec bowiem nie rozpacza ani nad �ywym, ani nad umar�ym". (Bg. 2.11) Martwe cia�o nie jest w�a�ciwym przedmiotem poszukiwa� filozoficznych. Powinni�my raczej zainteresowa� si� dusz�, czyli tym aktywnym czynnikiem, kt�ry sprawia, �e martwe cia�o si� porusza. Profesor D�rckheim: Jak uczysz swoich uczni�w bycia �wiadomym tej si�y, kt�ra nie jest materi�, a�za spraw� kt�rej materia zdaje s