PIOTR �OSOWSKI Bursztynowe rejsy wyboru dokona� JACEK MARCINIAK ANDRZEJ M�C1EJEWSKI KRAJOWA AGENCJA WYDAWNICZA SZCZECI: A%6 T Copyright by Piotr �osowski, Szczecin 1986 T ! i ISBN 83-03-00790-4 Jak cicho ... Jak cicho. Jak cicho. Jak cicho . . . Ju� s�o�ca wielki ogie� w morzu si� dopala i skrajem pla�y od wschodu, idzie bosy zmierzch . . . Jak cicho . . . W mokrej ko�ysce piasku �pi zielona fala jak wielka s�ona ryba **"" oparta o brzeg . . . Jak cicho ... Idziemy zamy�lonym szeregiem przez pla�� ~") z ca�odziennej wyprawy ( po z�ocisty jantar. Jutro naszej mamie zrobimy korale i w ka�dym koraliku zal�ni z�ota gwiazda . . . Bursztynowy wierszyk Nad morzem w zmierzchy lipcowe wszystko jest bursztynowe: Bursztynowe s�onko z bardzo senn� min� tonie w morskiej toni 0 barwie bursztynu ... Bursztynowy piasek, bursztynowe fale, bursztynowy statek 1 w�zek dla lalek ... A my bursztynowe okruchy zbieramy na pi�kny naszyjnik dla kochanej mamy .. . Id� za marzeniem Je�li muzyki naucz� ci� drzewa, to ca�e �ycie b�dziesz �piewa� jak ptak . . . A je�li morze nauczy ci� marze�, to b�dziesz wolny jak �eglarze, jak wiatr ... Ucz si� od morza i od drzewa. Id� za marzeniem: w drodze �piewaj. Kiedy m�wisz: Morze Kiedy m�wisz: Morze, s�yszysz jego poszum, kt�ry m�dre wiatry na ramionach nios� . . . Kiedy m�wisz: Morze, widzisz t�um na pla�y i galowy mundur dzielnych marynarzy . . . Ale morze, to wiele wi�cej, to dokera sp�kane r�ce, to spocona koszula rybaka kiedy z rejsu strudzony powraca, to t�sknota i d�ugie listy z ko�ca �wiata do ludzi bliskich . . . Wi�c, gdy m�wisz: Morze, zawsze to pami�taj, morze � to morze pracy, co jest codzienna i ci�ka . . . Pos�uchaj morza Pos�uchaj morza i przez chwil� zanu� z nim fal prastar� pie��. A ba�nie sfrun� jak motyle do twoich d�oni, na tw�j brzeg . . . Otocz� ci� podw�jnym kr�giem kaszubskie klechdy i bajania i nagle sam korsarzem b�dziesz i ruszysz w rejs bez po�egnania . . . Wr�cisz po latach na delfinie i w porcie mama ci� powita, przytulisz mam� i wyp�yniesz po nowe ba�nie � ich kapitan . Pos�uchaj morza. Pomy�l chwil� . . . Po sztormie �wieci s�o�ce Wiatr niesie deszcze uko�ne, toczy si� morzem grom. Rybacy! Wracajcie do portu! Sztorm idzie! Idzie sztorm! Fale s� strome i siwe, ka�da jest wielka jak dom. �eglarze! Wracajcie do portu! Sztorm idzie! Idzie sztorm! Wracajcie w�drowcy, bo przecie� czas wr�ci� z dalekich stron, tu tylko schronienie znajdziecie, gdy huczy sztorm . . . 10 Muzyka naszego morza Wiem, �e lubisz muzyk� . . . Pos�uchaj morza przez chwil�: Szum fal z ptasim krzykiem, g�os okr�towych syren, wiatr �piewaj�cy pod chmur�, albo pod jasnym s�o�cem, to wszystko jest muzyka, to nieustanny koncert. � A kto t� muzyk� pisze? W dzie� pod niebem wysokim, a noc� pod sieci� gwiazd, fal�, ptakiem, ob�okiem, pisze j� dla nas czas . . . 11 ?w Przez noc, ba�� i �ycie ... W morze, tam, gdzie mieszka wiatr ksi�yc niesie cisz�. P�ynie czas. W ko�ysce fal �pi strudzony lipiec . . . W takie noce, c�reczko, w�a�nie w bia�ych muszelkach rodz� si� ba�nie . . . Chod�,c�reczko, p�jdziemy przez pla�� jak przed laty dawni �eglarze szli przez nowo odkryty l�d. Niech nam gwiazdy �wiec� te same, morze szumi jak przed wiekami, �e daleko, daleko jest dom . . . Nim wr�cimy do portu, do mamy, bia�ych muszli jej nazbieramy. Sp�jrz! Na mokrym piasku l�ni �lad stopy odbitej. Kto� szed� t�dy tak jak my, przez noc, ba��, przez �ycie . . . 13 Lataj�ce ryby Zim� na morzach dalekich jest cieplej, ni� u nas latem. Tam � uwierz! Stadami lataj� ryby jak ptaki skrzydlate . . . Z fali na fal�, z fali na fal�, w t�czowym unosz� si� pyle i lec� dalej, wci�� dalej i dalej stubarwne jak motyle. W takim locie czasem si� zdarzy, �e polski statek spotkaj� a tam, ka�dy marynarz marzy o wr�blach na �niegu w kraju . . . 14 Pop�yniesz w s�o�ce Narysuj bia�y �aglowiec Gdy widzisz bia�e �agle na horyzoncie, gdy pochylone nisko, pod jasnym s�o�cem niesie je wiatr. Spojrzeniem � jak ptak je gonisz i my�lisz: � kiedy� jak one pop�yn� w �wiat. . A potem d�ugo marzysz, �e jeste� jednym z �eglarzy w rejsie pi�knym jak �ycie . Do zatok pod t�cz� wp�ywasz, gdzie fala jest stroma i siwa i palmy pierzaste jak chmura ta�cz� na skraju pla� . . . Powracasz, witasz si� z domem, gdzie wszystko dobre, znajome i gadaj�ce muszle dla mamy w prezencie masz . . . Kiedy zobaczysz �agle na horyzoncie, pomy�l � mo�e jak one te� p�yniesz w s�o�ce? V t Narysuj bia�y �aglowiec cienk�, zielon� kresk�, a p�niej niebo i morze pomaluj na niebiesko. I s�o�ce namaluj, niech skrzy si� w wysokiej fali. Rysuj! Za kr�tk� chwil�, zanim przeczytasz ten wierszyk, �aglowcem jak delfinem pop�yniesz w s�one rejsy ... Nowe wyspy i l�dy odkryjesz, w starych portach l sto przyg�d prze�yjesz w�r�d przyjaci� szczerych jak u�miech Zapami�taj! Pop�yniesz w te rejsy, kiedy w sobie odnajdziesz b��kit i dobroci dwie krople malutkie .. . 17 Stocznia Obok portu w Gdyni z daleka jest widoczny las d�wig�w i rusztowa� za bramami stoczni. W stoczni powstaj� statki od pi�knych marze� pi�kniejsze, wi�ksze ni� najwi�ksze domy w du�ym mie�cie Pomy�l chwil� i uwierz w te s�owa: Ty te� kiedy� mo�esz takie statki budowa� . . 18 Na redzie Na redzie statki kotwicz�, kiedy w porcie du�y t�ok. Tam marynarze licz� chwile, do zej�cia na l�d. Licz�. Licz�. T�skni�, czekaj� i co chwila na l�d spogl�daj�, bo l�d niedaleko ju� st�d. Czas na redzie marynarzom si� d�u�y, jeszcze bardziej ni� w czasie burzy, kiedy na morzu sztorm . . . A potem przyp�ywa holownik z dymu pi�ropuszem. To znak, �e wkr�tce b�dzie du�o powita� i wzrusze� ... Portowe marzenia Do portu przyjecha� poci�g, drog� dalek� strudzony, ko�a ju� nie turkoc�, odpoczywaj� wagony. A kiedy oddaje sw�j towar statkom lub magazynom, my�li niejeden wagon: � ja te� bym sobie pop�yn��. A statek widz�c wagony my�le� podobnie zaczyna: � Ech! Chcia�bym sobie pojecha� jak wagon po srebrnych szynach . . Chcia�bym przesta� by� statkiem i sta� si� nagle wagonem . . . Tak my�l�: wagon i statek, nim rusz� w swoj� stron� . 20 Czterech marynarzy W roz�arzonym piasku pla�y le�y czterech marynarzy. W�a�nie wczoraj przyp�yn�li z wielkich port�w, z mas� wra�e�. Dzi�, nie chwal�c si� przed nikim, wnet pop�yn� do Afryki. Radz� wi�c przez ca�y ranek, kt�ry b�dzie z nich bosmanem. C� . . . Gdy ma si� ju� pi�� lat, co dzie� mo�na rusza� w �wiat. 6 a o o Latarnie morskie Na morskim wysokim brzegu albo na skraju pla�y, latarnie morskie strzeg� rybak�w i marynarzy. �wiec�c od zmroku do �witu, na skraju wielkiej wody wskazuj� drog� do port�w lub niebezpieczne przeszkody. Sternik, widz�c ich �wiat�o, do celu dotrze �atwo. Mi�dzyzdroje Mi�dzyzdroje? Mi�dzyzdroje!!! Tutaj latem wszystko Twoje: Twoja z�ota pla�a i niebieska fala. u�miech marynarza, wietrzyk,co opala, mewa nad ob�okiem, jacht w dalekim rejsie i s�onko wysokie, od marze� pi�kniejsze . . . Wr�cisz z Mi�dzyzdroj�w radosny i zdrowy, powitasz swych bliskich i powiesz znajomym: 0 z�otej pla�y 1 niebieskich falach, 0 s�onku,co pra�y 1 pi�knie opala, o mewach, o statkach, o s�onawym wietrze . . . B�d� to wspomnienia od marze� pi�kniejsze . . . 24 Ma�e porty Znam porty ma�e jak d�o� i porty jeszcze mniejsze ... Mo�na do r�ki je wzi��, bo mieszcz� si� w muszelce . . . Do tych port�w latem o zmroku bia�ym jachtem przyp�ywa spok�j . . 1 wszystko staje si� senne: Senne morze za falochronem, senne gwiazdy nad ka�dym domem, senny zapach wilgotnych sieci, senne mewy i senne dzieci i wszystkie sprawy codzienne tak�e staj� si� senne . . . A p�niej przychodzi noc i staje si� cisza wielka, w portach male�kich jak d�o�, niewielkich jak muszelka . . . Co to jest koja? Co to jest koja? Koja??? Mo�e to czapka kowboja? A mo�e to lekarstwo, na nadmierne ob�arstwo??? Nie kochani! To morskie ��ko! Sprz�t z ko�dr� i poduszk�, kt�ry do spania s�u�y na statku w morskiej podr�y! A kiedy na takiej koi, sen dobry ju� kogo� ukoi, to �ni si�, jak w ba�ni filmowej zwyk�e ��ko � domowe . . . 26 27 Kuk w kambuzie Kuchnia, na wszystkim,co p�ywa, kambuz si� nazywa, a kucharz w takim kambuzie, cho�by na imi� mia� J�zek, na statku, w porcie i w rejsie ma imi� jeszcze pi�kniejsze, bo na� wo�aj�: Kuk! � Kuk??? � Kuk!!! Ja te� by�bym Kukiem, gdybym tylko m�g�. Niestety, z takich marze� musia�em zrezygnowa�, bo przypalam kotlety i nie potrafi� gotowa�. Jednym s�owem jestem gastronomicznym nieukiem, a nieuk . . . nieuk, wiadomo: Nieuk nie mo�e by� Kukiem i wyrusza� w kambuzie w egzotyczne podr�e. 28 Jesienny sztorm Za falochronem huczy sztorm, wiatr pi�trzy strome fale . . . A w porcie spok�j. Mewy �pi� na rdzawych burtach barek. Za falochronem huczy sztorm, wiatr s�on� pian� niesie . . . A w porcie spok�j. Sieci schn� i drzewa z�oci jesie� . . . \A Spis wierszy str. Jak cicho.......... 3 Bursztynowy wierszyk .... 5 Id� za marzeniem...... 6 Kiedy m�wisz: morze .... 7 Pos�uchaj morza ...... 8 Po sztormie �wieci s�o�ce . . 10 Muzyka naszego morza ... 11 Przez noc, ba�� i �ycie ... 13 Lataj�ce ryby........ 14 Pop�yniesz w s�o�ce..... 16 Narysuj bia�y �aglowiec ... 17 Stocznia .......... 18 Na redzie ......... 20 Portowe marzenia...... 21 Czterech marynarzy..... 22 Latarnie morskie ...... 23 Mi�dzyzdroje........ 24 Ma�e porty......... 26 Co to jest koja? ...... 27 Kuk w kambuzie...... 28 Jesienny sztorm...... 30 "^^?PHtt-4 Redaktor WOJCIECH TERMANOWSKJ Redaktor techniczny IRENA LIDIA W�JCIK RSW �Prasa�Ksi��ka�Ruch" KRAJOWA AGENCJA WYDAWNICZA, SZCZECIN 1986 Nak�ad 150.000+350 egz. Ark. wyd. 2, ark. druk. 2 Papier offsetowy ki. 3, 80 g. rola 61 cnr Oddano do druku w listopadzie 1984 Podpisano do druku w sierpniu 1986 Druk uko�czono we wrze�niu 1986 Druk i oprawa Szczeci�skie Zak�ady Graficzne. Zam. O321/11.1O/85/I J-4/198