ABC FOTOGRAFOWANIA Niewiele rzeczy przybli�a �wiat tak, jak czyni to fotografia. Dzi�ki niej odleg�e miejsca i ludzie staj� si� bliscy, a nasze �ycie bogatsze. Cz�sto tym, co nas najbardziej porusza, jest niepowtarzalny punkt widzenia, w�a�ciwy ka�demu autorowi zdj��. W niniejszym poradniku zamieszczony zosta� zbi�r przyk�adowych fotografii, kt�rych przestudiowanie pozwoli pobudzi� wyobra�ni� i pomo�e ka�demu odkry� w�asny, wyj�tkowy spos�b patrzenia na �wiat. Wst�p do �wiata doskona�ej fotografii. Co decyduje o wspania�o�ci zdj�cia? Chyba ka�dy z nas mia� kiedy� okazj� ogl�da� w galerii lub czasopi�mie jakie� zdj�cie, zastanawiaj�c si� jednocze�nie, co takiego przyci�ga w nim nasz� uwag�. Bo zdj�cie by�o po prostu dobre. Mia�o w sobie co�, co zosta�o zrobione wyj�tkowo dobrze, jednak w przypadku fotografii r�nica pomi�dzy dzie�em wystarczaj�co dobrym a wybitnym jest trudna do zdefiniowania. Tymczasem w dzisiejszych czasach tak wielu ludzi robi zdj�cia, �e sama czynno�� wydaje si� wr�cz banalna. Co wi�cej, wsp�czesne aparaty fotograficzne s� tak �atwe w u�yciu, �e wykonanie dobrego, prawid�owo na�wietlonego zdj�cia nie jest niczym nadzwyczajnym. W rezultacie widzimy wok� siebie mn�stwo fotografii, kt�re, cho� na og� poprawne, cz�sto nie wyr�niaj� si� niczym szczeg�lnym. Ale przecie� zdarzaj� si� i takie, kt�re przykuwaj� uwag� swoj� wyj�tkowo�ci�. Niniejszy poradnik jest przeznaczony dla ka�dego, kto pragnie zg��bi� tajniki fotografii i doskonali� sw�j warsztat tak, by wykonywa� zdj�cia dor�wnuj�ce jako�ci� pracom podziwianym przez siebie. W kolejnych rozdzia�ach b�dziemy zamieszcza� opisy podstawowych i bardziej zaawansowanych technik, kt�re pomog� Pa�stwu w zrozumieniu regu� rz�dz�cych fotografi�. Znajdziecie Pa�stwo przyk�adowe zdj�cia i por�wnania pomi�dzy zdj�ciami udanymi i nieudanymi. Je�li po�wi�ci si� odrobin� czasu na lektur� tego poradnika i zastosuje zawart� w nim wiedz� we w�asnej praktyce fotograficznej, to na efekty nie trzeba b�dzie d�ugo czeka�. CZʌ� PIERWSZA - Podstawowe techniki Dobre zrozumienie trzech podstawowych czynnik�w maj�cych wp�yw na jako�� zdj�� prowadzi do znakomitych rezultat�w. Ostro��, ekspozycja i kompozycja Nowoczesne lustrzanki jednoobiektywowe s� bardzo �atwe w u�yciu. Najnowsze osi�gni�cia technologiczne, takie jak niezawodny system automatycznej ekspozycji i precyzyjne, automatyczne ustawianie ostro�ci, dzia�aj�ce nawet przy s�abym o�wietleniu, sprawiaj�, �e dos�ownie ka�dy mo�e robi� dobre zdj�cia, niezale�nie od warunk�w zewn�trznych. Dost�pne na rynku wysokiej klasy obiektywy o zmiennej ogniskowej tak�e znacznie u�atwiaj� kompozycj� wspania�ych kadr�w i to bezpo�rednio w celowniku. Poniewa� trzy podstawowe czynniki warunkuj�ce powstanie udanej fotografii - ostro��, ekspozycja i kompozycja - s� teraz ca�kowicie pod kontrol�, mo�emy si� zastanowi�, dlaczego niekt�re z naszych fotografii nadal nie s� doskona�e. Chodzi o to, �e nawet najbardziej zaawansowane technicznie aparaty musz� by� umiej�tnie obs�ugiwane. * Podstawowe techniki 1 - Lustrzanka jednoobiektywowa. * Podstawowe techniki 2 - Autofocus - system automatycznego ustawiania ostro�ci. * Podstawowe techniki 3 - Czasy otwarcia migawki. * Podstawowe techniki 4 - Przys�ona. * Podstawowe techniki 5 - Ogniskowa i k�t widzenia. * Podstawowe techniki 6 - Czas otwarcia migawki, liczba przys�ony i czu�o�� filmu. * Podstawowe techniki 7 - Wprowadzenie kompozycji i kadrowania. CZʌ� DRUGA - Programowane tryby pracy Dzi�ki trybom programowej kontroli parametr�w ekspozycji rozpocz�cie pracy z aparatem EOS jest r�wnie �atwe co przyjemne. Programowa kontrola zdj�cia upraszcza wiele spraw Wi�kszo�� zdj�� daje si� sklasyfikowa� do wyra�nie wyodr�bnionych grup, z kt�rych najcz�ciej spotykanymi s� portrety, krajobrazy, zbli�enia oraz zdj�cia obiekt�w ruchomych. My�l� przewodni� systemu programowej kontroli zdj�cia w aparatach EOS jest to, by w ka�dym z tych typowych rodzaj�w uj�� mo�na by�o w prosty spos�b dokona� automatycznego ustawienia parametr�w ekspozycji. Jest tak�e program uniwersalny, s�u��cy do ca�kowicie automatycznego wykonywania zwyk�ych zdj��. Wystarczy tylko wybra� odpowiedni symbol za pomoc� pokr�t�a zmiany tryb�w pracy, a aparat samodzielnie dopasuje najwa�niejsze ustawienia do sytuacji. Bez zastanowienia mo�na si� wtedy skupi� na tw�rczej stronie zdj�cia, wiedz�c �e parametry ekspozycji dobrane s� poprawnie. * Programowane tryby pracy 1 - Tryb pe�nej automatyki. * Programowane tryby pracy 2 - Wykonywanie portret�w. * Programowane tryby pracy 3 - Uchwycenie akcji. * Programowane tryby pracy 4 - Zdj�cia ze zbli�eniami. * Programowane tryby pracy 5 - Zdj�cia krajobrazowe. * Programowane tryby pracy 6 - Zdj�cia z lamp� b�yskow�. CZʌ� TRZECIA - Kadrowanie i kompozycja Zanim zaczniemy samodzielnie robi� dobre zdj�cia, musimy dowiedzie� si�, dlaczego niekt�re metody daj� lepsze rezultaty od innych. Czym jest dobra fotografia? Kolejne kroki, po zapoznaniu si� ze sposobami efektywnej obs�ugi aparatu fotograficznego, s� ju� bardziej subtelne. �atwo jest rozpozna� fotografi� o z�ej jako�ci technicznej. Dzi�ki lepszemu zrozumieniu i odrobinie praktyki mo�na unikn�� zdj�� prze�wietlonych lub rozmazanych. Du�o trudniej jest rozr�ni� fotografi� naprawd� dobr�, od takiej, kt�ra jest po prostu wystarczaj�co dobra. A najtrudniejszym zadaniem mo�e by� wyja�nienie dlaczego niekt�re ze zdj�� uwa�ane s� za najlepsze. To w�a�nie jednak trudno�ci z klasyfikacj� zdj�� wyja�niaj�, dlaczego oko fotografa jest odpowiedzialne za jako�� ko�cow�. * Kadrowanie i kompozycja 1 - Kompozycja zaczyna si� od pomys�u. * Kadrowanie i kompozycja 2 - Kompozycje s� harmonijne. * Kadrowanie i kompozycja 3 - Zmieniajmy pozycj�, z kt�rej wykonujemy zdj�cia; poszukujmy dynamiki. * Kadrowanie i kompozycja 4 - Elementy. * Kadrowanie i kompozycja 5 - Dese� i barwa. * Kadrowanie i kompozycja 6 - Punkt ustawienia ostro�ci. * Kadrowanie i kompozycja 7 - Zdj�cia w dzie�. * Kadrowanie i kompozycja 8 - Zdj�cia wieczorem i w nocy. * Kadrowanie i kompozycja 9 - Z�udzenie ruchu. * Kadrowanie i kompozycja 10 - Korzystanie z filtr�w. CZʌ� CZWARTA - Tw�rcze techniki fotografowania Jak za pomoc� aparatu EOS uzyska� doskona�e zdj�cia odpowiadaj�ce zamierzeniom. Dzia�anie tryb�w automatycznej ekspozycji Wyczucie, kiedy nale�y u�ywa� r�nych tryb�w automatycznej ekspozycji (AE), jest istotnym czynnikiem poprawy jako�ci wykonywanych fotografii. Tryb programowy jest naj�atwiejszy dla pocz�tkuj�cych, je�li jednak nie wypr�bowali�my innych tryb�w, cz�� prawdziwej mocy drzemi�cej w aparacie EOS pozosta�by nie wykorzystana. Nale�y d��y� do stanu, w kt�rym szybkie i intuicyjne dobranie odpowiedniej do warunk�w przys�ony i czasu ekspozycji nie b�dzie nam ju� sprawia�o problemu. Innym wa�nym czynnikiem jest umiej�tno�� przewidywania efektu wywieranego przez �wiat�o, tak by dostrzec mo�liwo�ci p�yn�ce z lekkiego niedo�wietlenia zdj�cia. Aparat EOS w bardzo du�ym stopniu upraszcza wykonywanie zdj��, jednak niezale�nie od tego, dobrze by�oby tworzone zdj�cia wzbogaci� odrobin� kreatywno�ci. * Tw�rcze techniki fotografowania 1 - Tryb automatycznej ekspozycji do kontroli nad ruchem. * Tw�rcze techniki fotografowania 2 - Galeria zdj�� wykonywanych w trybie automatycznej ekspozycji z preselekcj� migawki. * Tw�rcze techniki fotografowania 3 - Tryb automatycznej ekspozycji z kontrolowan� g��bi� ostro�ci. * Tw�rcze techniki fotografowania 4 - Wi�cej kontroli nad g��bi� ostro�ci. * Tw�rcze techniki fotografowania 5 - Zaawansowane systemy pomiaru intensywno�ci �wiat�a. * Tw�rcze techniki fotografowania 6 - Wyb�r stosownej do warunk�w metody pomiaru. * Tw�rcze techniki fotografowania 7 - Autobracketing, ekspozycje wielokrotne i tryby manualne. CZʌ� PI�TA - Obiektywy i lampy b�yskowe Szeroki wyb�r obiektyw�w i lamp b�yskowych pozwala odkry� tw�rcze mo�liwo�ci tkwi�ce w temacie zdj�cia. Zintegrowany system EOS System EOS oferuje szerok� gam� sprz�tu fotograficznego, kt�ry pozwala osi�gn�� najlepsze mo�liwe efekty. Obiektywy firmy Canon nale��ce do serii EF spe�niaj� wymagania zawodowych fotograf�w, zapewniaj�c doskona�a jako�� odwzorowania barw i wyj�tkow� przejrzysto�� obrazu. Wysokiej jako�ci mechanizmy automatycznego ustawienia ostro�ci wbudowane w obiektyw pomagaj� uchwyci� w�a�ciwy moment z wielk� dok�adno�ci�. Lampy b�yskowe Canon Speedlite zosta�y zaprojektowane z my��� o r�nych warunkach o�wietlenia i od dawna przoduj� w swojej dziedzinie.Pe�na oferta doskona�ych obiektyw�w serii EF i lamp b�yskowych Speedlite umo�liwia wzbogacenie naszych tw�rczych mo�liwo�ci. * Obiektywy i lampy b�yskowe 1 - Od rybiego oka do superteleobiektywu. * Obiektywy i lampy b�yskowe 2 - Obiektywy szerokok�tne. * Obiektywy i lampy b�yskowe 3 - Obiektyw standardowy. * Obiektywy i lampy b�yskowe 4 - Teleobiektywy. * Obiektywy i lampy b�yskowe 5 - Obiektywy specjalne: Rybie oko i makroobiektywy. * Obiektywy i lampy b�yskowe 6 - Obiektywy specjalne: Superteleobiektywy. * Obiektywy i lampy b�yskowe 7 - Specjalne techniki fotografowania z lamp� b�yskow�. Podstawowe techniki: Lustrzanka jednoobiektywowa Lustrzanka jednoobiektywowa jest najbardziej wyrafinowanym narz�dziem do robienia zdj�� dost�pnym w dzisiejszych czasach. Ze wszystkich rodzaj�w aparat�w dost�pnych obecnie na rynku, lustrzanki jednoobiektywowe na film o szeroko�ci 35 mm s� sprz�tem niew�tpliwie najbardziej popularnym w�r�d os�b traktuj�cych fotografi� powa�nie. ��cz�c wyrafinowane mo�liwo�ci ze zwart� i lekk� konstrukcj�. lustrzanki s� doskona�ymi aparatami do fotografii reporterskiej, sportowej, turystycznej, a tak�e do robienia zdj�� niepozowanych. Niewielkie rozmiary i wszechstronno�� to dwie g��wne zalety, dzi�ki kt�rym na lustrzankach mo�na polega� w ka�dej sytuacji. Mo�liwo�� zmiany obiektywu sprawia, �e mo�emy robi� w�a�nie takie zdj�cia, o jakie nam chodzi. W obecnych czasach komputerowe "m�zgi" lustrzanek jednoobiektywowych najwy�szej klasy, takich jak te z serii EOS, zautomatyzowa�y proces fotografowania do tego stopnia, �e fotograf mo�e skupi� si� wy��cznie na tre�ci zdj�cia. Mo�na dos�ownie zaprogramowa� aparat tak, aby dopasowa� si� do panuj�cych warunk�w ekspozycji. To naprawd� du�e u�atwienie, bo przecie� wysublimowane pi�kno krajobrazu wymaga innych ustawie� ni� szybko�� i dynamika sportowych wydarze�. Co wi�cej, polegaj�c na nowoczesnej i precyzyjnej technologii systemu automatycznego ustawienia ostro�ci, mo�emy uchwyci� na zdj�ciu te szczeg�lne, niepowtarzalne momenty, kt�re najprawdopodobniej umkn�yby przy r�cznym ustawieniu. Zrozumienie kilku podstawowych zasad fotografii pomo�e nam cieszy� si� wyrafinowanymi mo�liwo�ciami naszego aparatu, a co najwa�niejsze, robi� lepsze zdj�cia. Lustrzanka jednoobiektywowa a kompaktowy aparat fotograficzny Wielkim udogodnieniem oferowanym przez lustrzanki jednoobiektywowe jest ich konstrukcja, oparta o system TTL, dzi�ki kt�remu fotografuj�ca osoba widzi dok�adnie to, co b�dzie utrwalone na klatce filmu. Zastosowanie konstrukcji tego typu sprawia, �e u�ywanie obiektyw�w o r�nych ogniskowych jest bardzo praktyczne. Kompaktowy aparat fotograficzny ma osobny wizjer celownika do ustawiania kadru, wi�c tylko w przybli�eniu pokazuje obraz obejmowany przez obiektyw. Poza tym, jedynym sposobem na fotografowanie z innym obiektywem jest dodanie specjalnego celownika. Podstawowe techniki: Autofocus - system automatycznego ustawiania ostro�ci U�ywanie autofocusu jest �atwe, jednak nale�y pami�ta� o jego w�a�ciwej obs�udze. Po prostu naprowadzamy ramk� autofocusu na fotografowany obiekt. Autofocus jest jednym z wielkich udogodnie� nowoczesnych lustrzanek jednoobiektywowych. Po prostu naprowadzamy ramk� autofocusu na ten element obrazu, kt�ry ma by� ostry i naciskamy spust migawki do po�owy. Obiektyw automatycznie nastawi ostro�� wybranego przedmiotu. Autofocus jest prawie zawsze szybszy i bardziej niezawodny ni� r�czne ustawianie ostro�ci. Wa�ne jest zrozumienie zasad prawid�owej obs�ugi tej funkcji. Po pierwsze nale�y zdecydowa�, kt�ry element obrazu ma by� ostry, a jest to czasami trudny wyb�r.Poza tym, poruszenie aparatu mo�e spowodowa� przesuni�cie ramki autofocusu z wybranego obiektu. Mo�e temu zapobiec w��czenie blokady ostro�ci, jednak wa�ne jest, by�my zawsze pami�tali o obecno�ci ramki. Potwierdzenie wska�nikiem ostro�ci Przed naci�ni�ciem spustu migawki dobrze jest upewni� si�, czy zdj�cie b�dzie ostre. Wida� to, rzecz jasna, w celowniku. Czasami jednak, kiedy fotografujemy przy s�abym o�wietleniu, trudno mie� pewno�� co do w�a�ciwego ustawienia ostro�ci. System automatycznego ustawiania ostro�cioka�e si� pomocny i w tej sytuacji.Warto przyzwyczai� si� do sprawdzenia przed ka�dym zdj�ciem, czy �wieci si� zielona lampka wska�nika ostro�ci widoczna w celowniku. To zajmie tylko chwil�, a mo�e oszcz�dzi� wielu rozczarowa�. Je�li stwierdzimy, �e przyda�aby si� nam odrobina praktyki w u�ywaniu systemu autofocusu, mo�emy po�wiczy� z aparatem bez filmu, dop�ki prawid�owa obs�uga stanie si� tylko kwesti� intuicji. U�ycie blokady ostro�ci mo�e znacznie poprawi� jako�� naszych zdj��. Blokada ostro�ci pomaga skomponowa� uj�cie. Je�eli g��wny obiekt na zdj�ciu ma by� w samym centrum kadru, mo�emy w prosty spos�b ustawi� ostro��, u�ywaj�c systemu automatycznego ustawienia ostro�ci. Jednak co zrobi�, gdy nie chcemy aby wybrany przez nas motyw by� w samym �rodku zdj�cia? Na przyk�ad, je�li na fotografii maj� by� dwie stoj�ce obok siebie osoby, ramka autofocusu najprawdopodobniej znajdzie si� pomi�dzy nimi i ostro�� zostanie ustawiona wzgl�dem t�a. Prosta funkcja zwana "blokad� ostro�ci" rozwi�zuje ten problem. Po prostu naprowadzamy ramk� autofocusu na fotografowany obiekt, uruchamiamy system autofocusu naciskaj�c spust migawki do po�owy i komponujemy uj�cie przesuwaj�c aparat i trzymaj�c spust migawki. Autofocus b�dzie pami�ta� prawid�owe ustawienie, dop�ki spust migawki nie zostanie zwolniony. Funkcja blokady ostro�ci u�atwia r�wnie� wyostrzenie obrazu przy fotografowaniu obiekt�w, takich jak puste �ciany lub b�yszcz�ce powierzchnie, kt�re mog� sprawi� k�opoty przy automatycznym ustawianiu ostro�ci. W takim przypadku wybieramy po prostu jaki� inny przedmiot znajduj�cy si� mniej wi�cej w tej samej odleg�o�ci co fotografowany obiekt, ustawiamy ostro�� przy pomocy autofocusu i trzymaj�c spust migawki wci�ni�ty do po�owy, wracamy do wybranego wcze�niej uj�cia. Tryby pracy One Shot i Al Servo AF Podczas robienia zdj�� w trybie One Shot AF, migawka nie mo�e by� zwolniona dop�ki ustawianie ostro�ci nie zostanie zako�czone. Ten tryb fotografowania stosuje si� w po��czeniu z blokad� ostro�ci. Naci�ni�cie spustu migawki do po�owy zachowuje parametry ustawienia ostro�ci odpowiadaj�ce wybranej odleg�o�ci. Kiedy jednak fotografujemy ruchome obiekty w trybie Al Servo AF, po naci�ni�ciu spustu migawki do po�owy autofocus �ledzi poruszaj�cy si� obiekt i w spos�b ci�g�y dopasowuje ostro�� do zmieniaj�cej si� odleg�o�ci. Funkcja ta jest funkcj� odwrotn� do funkcji blokady ostro�ci. Podstawowe techniki: Czasy otwarcia migawki Dysponuj�c r�nymi czasami otwarcia migawki mo�emy kontrolowa� przedzia� czasu, w kt�rym �wiat�o wpada do aparatu. Co to jest czas otwarcia migawki? M�wi�c w skr�cie, czas otwarcia migawki to czas na�wietlenia klatki filmu. Kr�tki czas otwarcia migawki, 1/2000 s, 1/4000 s itd,. oznacza, �e migawka pozostanie otwarta tylko przez t� kr�tk� chwil�. I na odwr�t - d�u�szy czas otwarcia migawki znaczy, �e ekspozycja b�dzie trwa�a odpowiednio d�u�ej. Nie dajmy si� zmyli� liczbom umieszczonym na aparacie. Czas otwarcia migawki opisany symbolem "2000" to w rzeczywisto�ci 1/2000 sekundy - bardzo kr�tko. Oznaczenie u�amka 1/ zosta�o dla uproszczenia pomini�te; m�wimy o robieniu zdj�� z migawk� "dwa tysi�ce" maj�c na my�li czas otwarcia migawki r�wny "jednej dwutysi�cznej sekundy". Dlaczego czasy otwarcia migawki s� takie wa�ne? Kiedy fotografujemy obiekty w ruchu przy d�ugim czasie otwarcia migawki, zdj�cie najprawdopodobniej wyjdzie nieostre. Nie mo�na jednak fotografowa� wszystkiego przy kr�tkim czasie otwarcia migawki, gdy� w�wczas ekspozycja musia�aby trwa� kr�cej, co nie zawsze jest mo�liwe ze wzgl�du na czu�o�� filmu. Je�li czas otwarcia migawki jest za kr�tki w danych warunkach, zbyt ma�o �wiat�a dotrze do filmu i zdj�cie b�dzie niedo�wietlone. Robi�c zdj�cia nale�y zawsze pami�ta� o zr�wnowa�eniu trzech nast�puj�cych czynnik�w: czasu otwarcia migawki (jak d�ugo �wiat�o pada na klatk� filmu), liczby przys�ony (ile �wiat�a pada na klatk� filmu) i czu�o�� filmu (ile �wiat�a potrzebuje dany film do prawid�owej ekspozycji). Zrozumienie zasad post�powanie z tymi trzema parametrami jest najwa�niejszym krokiem ku udanym fotografiom. Mo�na by s�dzi�, �e wiedza dotycz�ca wspomnianych parametr�w oka�e si� zb�dna, je�li tylko b�dziemy unika� fotografowania obiekt�w w ruchu. Ale nawet ograniczenie si� do robienia zdj�� nieruchomych przedmiot�w nie zwalnia nas z konieczno�ci pami�tania o czasie otwarcia migawki. Wszystko dlatego, �e aparat mo�e si� poruszy�, je�li nie jest zamocowany na statywie. Je�eli w momencie ekspozycji aparat ulegnie jakimkolwiek wstrz�som, to obraz na zdj�ciu b�dzie rozmazany. M�wimy wtedy o "poruszeniu" aparatu. Jednak je�li dobierze si� wystarczaj�co kr�tki czas otwarcia migawki, to w wi�kszo�ci przypadk�w zdj�cie wyjdzie doskonale, nawet je�li robi�a je osoba niedo�wiadczona. Mechanizm migawki w aparatach EOS Aparaty EOS posiadaj� pionow� migawk� szczelinow� z elektromagnetycznym mechanizmem wyzwalania. Czas migawki kontrolowany jest elektronicznie. W konstrukcji migawki wykorzystano mechanizm z dwiema kurtynami. W stanie spoczynku (przed naci�ni�ciem spustu), pierwsza kurtyna zas�ania klatk� filmu, a druga jest otwarta. W momencie naci�ni�cia spustu pierwsza kurtyna otwiera si� tworz�c szczelin�, przez kt�r� �wiat�o pada na klatk� filmu. W czasie ekspozycji druga kurtyna zaczyna pod��a� za pierwsz�, przez co szczelina przesuwa si� na�wietlaj�c reszt� klatki. Nast�pnie pierwsza kurtyna zatrzymuje si�, a druga kurtyna zamyka si� zaraz za ni� ko�cz�c ekspozycj�. Problemy wynikaj�ce z poruszenia aparatem s� powszechne w�r�d pocz�tkuj�cych - �atwo jednak mo�na temu zaradzi�. Sk�d wiadomo, przy jakich czasach otwarcia migawki mo�emy fotografowa� "z r�ki"? Fotografowie zazwyczaj staraj� si� mie� na uwadze czasy otwarcia migawki, przy kt�rych mo�na robi� zdj�cia bez statywu. Og�lna zasada m�wi, �e u�ywaj�c obiektywu o ogniskowej 50 mm wi�kszo�� ludzi mo�e fotografowa� z r�ki przy czasie otwarcia migawki r�wnym 1/60 sekundy i kr�tszym. Jak wida�, istotna jest tu ogniskowa obiektywu. O parametrze tym nale�y pami�ta�, gdy� przy d�u�szych obiektywach - teleobiektywach - konsekwencje poruszenia aparatu s� bardziej widoczne. Dlatego te� osoby zajmuj�ce si� fotografi� zawodowo zawsze u�ywaj� solidnych, wytrzyma�ych statyw�w, kiedy fotografuj� przez olbrzymie teleobiektywy. Jednym ze sposob�w okre�lenia najkr�tszego czasu otwarcia migawki przy kt�rym mo�emy zrobi� zdj�cia z r�ki, jest wyznaczenia odwrotno�ci ogniskowej aparatu. Oznacza to, �e obiektywem o ogniskowej 50 mm mo�emy bezpiecznie fotografowa� bez statywu ustawiaj�c czas otwarcia migawki na 1/60 s (poniewa� w aparatach nie istnieje warto�� 1/50 s), ale ju� 1/30 s mo�e by� czasem za d�ugim. Z kolei 1/30 s mo�e w zupe�no�ci wystarczy� przy szerokok�tnym obiektywie o ogniskowej 28 mm, trzeba jednak pami�ta� o tym, �e jest to prawdopodobnie najd�u�szy czas przy jakim mo�na robi� zdj�cia z r�ki, nawet je�li u�ywa si� superszerokok�tnego obiektywu o ogniskowej 15 mm. Z drugiej za� strony, teleobiektywy o ogniskowej 300 mm raczej nie powinien by� u�ywany bez statywu przy czasie otwarcia migawki kr�tszym ni� 1/500 s je�li nie chcemy, by zdj�cie by�o nieostre. Natomiast u�ycie czasu 1/250 s powinno wystarczy� dla obiektyw�w o ogniskowej 135 mm lub 200 mm. Pocz�tkowo mo�e si� to wydawa� skomplikowane, ale pami�taj�c o zale�no�ci pomi�dzy ogniskow� obiektywu a czasem otwarcia migawki osi�gniemy efekty w postaci wi�kszej liczby ostrych zdj��. Kr�tki czas otwarcia migawki pomo�e zarejestrowa� niedostrzegalne dot�d aspekty fotografowanych temat�w. Zrozumienie zasad doboru czasu migawki przyniesie owoce w postaci lepszych zdj��. To jednak nie wszystko. Aparaty z serii EOS umo�liwiaj� zmiany czasu otwarcia migawki w niezmiernie szerokim czasie, co w bardziej zaawansowanych modelach oznacza czas rz�du 1/4000 a nawet 1/8000 sekundy. Przy tak kr�tkich czasach aparaty serii EOS mog� sfotografowa� rzeczy niedostrzegalne go�ym okiem. Czasy te pozwalaj� na uchwycenie strza�y lec�cej do tarczy lub na zatrzymanie kolibra w locie. Przy tak kr�tkim czasie na�wietlania wyczucie w�a�ciwego momentu wymaga dobrego refleksu i odrobiny praktyki. Aparaty serii EOS oferuj� r�wnie� mo�liwo�� ustawienia bardzo d�ugich czas�w na�wietlania, w��cznie z ustawieniem "B" ("bulb", zwanym tak�e "na czas"), kt�re umo�liwia fotografowanie z dowolnie d�ugim czasem na�wietlania. R�wnie� i w tym przypadku mo�liwe jest ca�kiem nowe spojrzenie na otaczaj�cy nas �wiat. Nocne �wiat�a wielkiego miasta, autostrada jako smuga p�dz�cych samochod�w, rozgwie�d�one niebo - to wspania�e tematy na zdj�cia wymagaj�ce d�ugiego czasu ekspozycji. Podstawowe techniki: Przys�ona Regulacja przys�ony to zmiana nat�enia �wiat�a wpadaj�cego do aparatu podczas ekspozycji. Znaczenie liczby przys�ony Parametr czasu otwarcia migawki informuje o d�ugo�ci padania �wiat�a na klatk� filmu. Z kolei liczba przys�ony jest miar� wielko�ci otworu, przez kt�ry przechodzi �wiat�o, wpadaj�c do aparatu. Je�li ekspozycja ma pozosta� niezmienna, to im d�u�szy b�dzie czas otwarcia migawki, tym mniejszy powinien by� otw�r przys�ony. Je�li czas ekspozycji musi by� kr�tszy, w�wczas przys�ona powinna by� otwarta szerzej, aby ta sama ilo�� �wiat�a zosta�a wpuszczona do aparatu. Wielko�� otworu przes�ony wyra�amy jednostkami zwanymi liczbami przys�ony. Ma�y otw�r to du�a liczba (lub warto��) przys�ony, na przyk�ad f/22 oznacza otw�r o �rednicy niewiele wi�kszej od �rednicy szpilki. Du�e otwory, np. f.1.4, oznacza si� ma�� liczb�. Liczby umieszczone na pier�cieniu przys�ony ka�dego obiektywu to w�a�nie liczby przys�ony. Ka�da z nich opisuje otw�r, kt�rego wielko�� jest dwa razy wi�ksza lub dwa razy mniejsza od otworu odpowiadaj�cego s�siedniej liczbie przys�ony. I tak, przys�ona o liczbie f/5.6 wpuszcza dwa razy wi�cej �wiat�a ni� przys�ona oznaczona liczb� f/8 i o po�ow� mniej, ni� przys�ona o liczbie f/4. R�nica pomi�dzy dwiema liczbami przys�ony, s�siaduj�cymi ze sob� w tak powsta�ym szeregu, to stopie� przys�ony. "Otwieranie" przys�ony oznacza powi�kszenie otworu przys�ony, "przymykanie" za� - jego zmniejszanie. Liczby przys�ony i czasy otwarcia migawki Zar�wno przys�ona jak i migawka reguluj� ilo�� �wiat�a padaj�cego na klatk� filmu. W zakresach regulacji obu tych parametr�w znajduj� si� ustawienia odleg�e o jeden stopie�. Maj�c na uwadze ilo�� �wiat�a wpadaj�cego do aparatu, mo�na powiedzie�, �e przys�ona o liczbie f/5.6 wpuszcza dwa razy wi�cej �wiat�a ni� przys�ona f/8. Podobnie migawka 1/60s wpuszcza dwa razy wi�cej �wiat�a ni� migawka 1/125 s. Ustawienie czasu otwarcia migawki i wielko�ci przys�ony zawsze musi by� wzajemnie skorelowane. Za��my przyk�ad, �e parametry prawid�owej ekspozycji przy danym uj�ciu wynosz� odpowiednio 1/60 s i f/6.6. Chc�c w tych samych warunkach o�wietlenia sfotografowa� poruszaj�cy si� obiekt, skracamy czas otwarcia migawki do 1/125 s. W�wczas, aby zachowa� optymalne zr�wnowa�enie parametr�w ekspozycji, musimy dopasowa� przys�on�, zmieniaj�c jej warto�� dok�adnie o tyle samo, o ile zmieni� si� czas otwarcia migawki. Dlatego te� w tym przypadku nale�y dwukrotnie zwi�kszy� otw�r przys�ony, zmniejszaj�c jej liczb� na f/4, o jeden stopie�. Poniewa� przys�ona o liczbie f/4 wpuszcza dwukrotnie wi�cej �wiat�a ni� przys�ona o liczbie f/5.6, optymalne parametry ekspozycji zostan� zachowane. G��bia ostro�ci jest jednym z podstawowych poj�� w fotografii. Terminem tym okre�la si� stref�, w kt�rej obiekty uwidocznione na zdj�ciu s� ostre. G��bia ostro�ci Poj�cie g��bi ostro�ci odnosi si� do strefy ostrego odwzorowania, kt�ra rozci�ga si� przed i za punktem, wzgl�dem kt�rego ustawiona jest ostro��. G��bia ostro�ci zmienia si� odwrotnie proporcjonalnie do wielko�ci otworu przys�ony. Znaczy to, �e przy szeroko otwartej przys�onie, np. o liczbie f/1.8, g��bia ostro�ci jest niewielka. Natomiast przy mocno przymkni�tej przys�onie, np. f/16, prawie wszystkie obiekty, widoczne czy to na pierwszym, czy na dalszych planach, b�d� ostro odwzorowane. Tak jak przy wyborze czasu otwarcia migawki bierzemy pod uwag� pr�dko�� poruszaj�cych si� obiekt�w, tak przy ustawianiu przys�ony kierujemy si� g��bi� ostro�ci, kt�r� chcemy uzyska�. Rzecz jasna, warunki uj�cia nie zawsze umo�liwiaj� du�y wyb�r ustawie�. Fotografuj�c mecz koszyk�wki musimy ustawi� kr�tki czas otwarcia migawki - i zadowoli� si� niewielk� g��bi� ostro�ci. Ale przy fotografowaniu ogrodu pe�nego kwiat�w du�a g��bia ostro�ci na pewno b�dzie wa�niejsza. Nale�y pami�ta�, �e strefa g��bi ostro�ci nie jest r�wnomiernie roz�o�ona wok� punktu, na kt�ry ustawiamy ostro�� aparatu. Mniej wi�cej jedna trzecia obszaru g��bi ostro�ci przypada na przestrze� przed tym punktem, a pozosta�e dwie trzecie na stref� znajduj�c� si� za nim. Mo�e si� zdarzy�, �e nie wszystkie elementy kadru zmieszcz� si� w strefie obj�tej g��bi� ostro�ci. Mo�na wtedy ustawi� ostro�� na odleg�o�� troch� wi�ksz�, ni� ta, w kt�rej znajduje si� fotografowany obiekt. W�wczas prawdopodobnie g��bia ostro�ci obejmie wszystko. Podstawowe techniki: Ogniskowa i k�t widzenia W ka�dej sytuacji mamy do wyboru wiele r�nych uj��. G��bia ostro�ci i obiektywy U�ycie obiektywu o d�ugiej ogniskowej zmniejsza g��bi� ostro�ci. Korzystaj�c wi�c z teleobiektyw�w nale�y dok�adnie ustawia� ostro��. Obiektywy szerokok�tne za� maj� bardzo du�� g��bi� ostro�ci. Precyzyjne ustawienie ostro�ci nie jest wi�c a� takie istotne je�li u�ywamy obiektywu szerokok�tnego. Prawie wszystkie elementy kadru fotografowane obiektywem o ogniskowej 28 mm w jasny, s�oneczny dzie�, b�d� ostro i wyra�nie odzwierciedlone. Je�li jednak u�ywamy teleobiektywu przy s�abym o�wietleniu, mo�e to ju� wymaga� zwi�kszonej ostro�no�ci i precyzji. G��bia ostro�ci i odleg�o�� od fotografowanego obiektu G��bia ostro�ci zmienia si� wraz ze zmian� odleg�o�ci z jakiej robimy zdj�cie. Oznacza to, �e przy niezmiennych parametrach ekspozycji obiekty znajduj�ce si� w oddaleniu b�d� mia�y por�wnywalnie wi�ksz� g��bi� ostro�ci ni� elementy znajduj�ce si� bli�ej aparatu. Wyja�nia to, dlaczego na fotografii krajobrazu wykonanej z ostro�ci� ustawion� na niesko�czono��, pola, drzewa, odleg�e g�ry, a nawet ob�oki s� wyra�nie widoczne. Dlatego te� g��bia ostro�ci, kt�r� dysponujemy robi�c zbli�enia, jest zazwyczaj o wiele mniejsza ni� mo�na przypuszcza�. Najwa�niejsza decyzja Najwa�niejsze w fotografii jest zrozumienie zale�no�ci pomi�dzy czasem otwarcia migawki a wielko�ci� przys�ony. W danych warunkach o�wietleniowych prawie zawsze mamy do wyboru kilka r�nych kombinacji tych dw�ch zmiennych. Wybranie kr�tszego czasu ekspozycji poci�gnie za sob� nastawienie wi�kszego otworu przys�ony, a zarazem zmniejszenie g��bi ostro�ci. Czasem o to nam w�a�nie chodzi, cz�sto jednak nie tego oczekujemy. Dlatego te� robi�c zdj�cia zawsze powinni�my pami�ta� o tych dw�ch parametrach. Jak du�� g��bi� ostro�ci zamierzamy osi�gn��? Jaki czas otwarcia migawki b�dzie potrzebny, aby uzyska� ostre zdj�cie? Znajomo�� odpowiedzi na te pytania na pewno pomo�e nam poprawi� jako�� naszych fotografii. Czas otwarcia migawki, liczba przys�ony i ogniskowa Ogniskowa obiektywu ma niew�tpliwie wp�yw na rodzaj wykonywanego zdj�cia. Od niej zale�y te� k�t widzenia oraz g��bia ostro�ci. Powy�sze przyk�ady pokazuj� to samo uj�cie sfotografowane r�nymi obiektywami. Odleg�o�� modelki by�a r�na, aby zachowa� wielko�� fotografowanych obiekt�w. Mo�emy tu przede wszystkim zauwa�y� r�nice w tle, jednak zmiany w perspektywie tak�e s� widoczne. Podstawowe techniki: Czas otwarcia migawki, liczba przys�ony i czu�o�� filmu Czu�o�� filmu jest trzeci� najwa�niejsz� wielko�ci�, kt�ra ma wp�yw na ekspozycj�. Nowoczesny filmy o wysokiej czu�o�ci u�atwiaj� dob�r filmu w zale�no�ci od warunk�w. Co to znaczy, �e film jest wysokoczu�y? Zale�no�� pomi�dzy czasem otwarcia migawki a wielko�ci� przys�ony zosta�a ju� wyja�niona. Pozostaje jednak jeszcze jeden parametr, o kt�rym nale�y pami�ta�: czu�o�� filmu. Wielko�� ta odzwierciedla wra�liwo�� filmu fotograficznego na �wiat�o. Nawet je�li znajdziemy si� w sytuacji, w kt�rej wybrana przez nas kombinacja czasu otwarcia migawki i liczby przys�ony jest nieprawid�owa ze wzgl�du na warunki o�wietleniowe, nie oznacza to, �e wszystko stracone. Mo�emy rozwi�za� ten problem u�ywaj�c filmu o wi�kszej czu�o�ci. Jak ju� wspomniano, s�siaduj�ce warto�ci czasu otwarcia migawki i liczby przys�ony r�ni� si� od siebie o jeden stopie�. Ekspozycja z czasem 1/250 s jest dwukrotnie kr�tsza od ekspozycji 1/125 s, a przys�ona o liczbie f/5.6 wpuszcza do aparatu dwa razy wi�cej �wiat�a, ni� przys�ona oznaczona jako f/8. W obu przypadkach mo�emy m�wi� o r�nicy jednego stopnia. Filmy r�ni� si� od siebie w ten sam spos�b. Przy takich samych parametrach ekspozycji, film ISO 100 wymaga dwukrotnie wi�cej �wiat�a ni� film ISO 200 - jest to r�nica jednego stopnia. Dlatego te� u�ywaj�c filmu ISO 200 mo�emy osi�gn�� troch� wi�ksz� g��bi� ostro�ci lub te� nastawi� troch� kr�tszy czas otwarcia migawki ni� w przypadku filmu o mniejszej czu�o�ci. Rodzaje i czu�o�� film�w Rodzaj filmu i jego czu�o�� s� oczywi�cie bardzo wa�ne w fotografii. Filmy dzielimy na czarno-bia�e i barwne, a tak�e na negatywowe (do odbitek) i pozytywowe (do przezroczy). Pozytywowe filmy fotograficzne mog� da� troch� lepsze efekty, cho� z drugiej strony filmy negatywowe s� zazwyczaj mniej wra�liwe na b��dy, gdy� w procesie wywo�ywania odbitek mo�na jeszcze wp�yn�� na ich ko�cow� jako��, nawet je�li powstaj� z niedoskona�ego negatywu. Je�li chodzi o filmy do przezroczy (pozytywowe), kontrola nad zdj�ciem ko�czy si� w momencie naci�ni�cia spustu migawki. Czu�o�� filmu jest kolejn� wielko�ci�, z kt�r� nale�y si� zapozna�. Filmy o czu�o�ci z zakresu od ISO 64 do ISO 400 s� szeroko dost�pne, a filmy o wy�szej czu�o�ci mo�na znale�� w specjalistycznych sklepach fotograficznych. Jednostki ISO okre�laj� standardow� skal� �wiat�oczu�o�ci. ISO 64 oznacza stosunkowo nisk� czu�o��, ISO 400 to czu�o�� do�� wysoka. Wysokoczu�y film wymaga mniej �wiat�a podczas ekspozycji, wi�c umo�liwia wi�ksz� tolerancj� na�wietlania w r�nych sytuacjach. Wysokoczu�e filmy maj� jednak tendencj� do wi�kszej "ziarnisto�ci". Odwzorowany przy ich u�yciu obraz jest mniej ostry, zw�aszcza je�li odbitk� powi�kszono Wszystkie poni�sze kombinacje daj� tak� sam� ekspozycj�. Czas otwarcia migawki (w sek.) 1/1500 1/250 1/125 1/60 1/30 1/15 1/8 Liczba przys�ony (f/stopie�) 2.8 4 5.6 8 11 16 22Produkowane obecnie filmy, r�wnie� te o wy�szej czu�o�ci, charakteryzuj� si� tak wysok� jako�ci�, �e wi�kszo�� robi�cych zdj�cia wybiera film ISO 200, nie martwi�c si� o uzyskanie dobrej jako�ci zdj��. Maj�c jednak na uwadze jako�� zdj��, zawsze powinni�my wybiera� filmy o mo�liwie najni�szej czu�o�ci dopuszczalnej w danych warunkach o�wietlenia. Por�wnajmy prze�rocza wykonane na filmach pozytywowych o czu�o�ci ISO 64 i ISO 400. Barwy na niskoczu�ym filmie s� bardziej intensywne, a szczeg�y wyra�niejsze. Jak wida�, dob�r czu�o�ci filmu, jak zreszt� wszystko w fotografii, jest spraw� kompromisu. Istniej� dwa podstawowe typy film�w barwnych: do �wiat�a dziennego oraz do �wiat�a sztucznego (kompensuj�cy niedostatek barwy niebieskiej). Film do �wiat�a dziennego nadaje si� do robienia zwyk�ych zdj�� w ka�dych warunkach. U�yty w pomieszczeniach mo�e spowodowa� nieznaczn� dominant� barwy czerwonej. Film do �wiat�a sztucznego zosta� opracowany z my�l� o profesjonalnej fotografii w warunkach o�wietlenia studyjnego, mo�e by� jednak z powodzeniem u�ywany przy zwyk�ym (�arowym) sztucznym �wietle. Natomiast efektem u�ycia filmu do �wiat�a dziennego we wn�trzach z o�wietleniem jarzeniowym jest lekko zielonkawe zabarwienie obrazu. Mo�na temu zapobiec zak�adaj�c na obiektyw specjalny fioletowy filtr. Kombinacje czasu otwarcia migawki oraz liczby przys�ony z czu�o�ci� filmu.</TD< tr>Liczba przys�ony Czas otwarcia migawki 22 8 15 30 16 15 30 60 11 30 60 125 8 60 125 250 5.6 125 250 500 4 250 500 1000 2.8 500 100 2000 ISO 100 200 400Czas otwarcia migawki Liczba przys�ony 2000 1.4 2 2.8 1000 2 2.8 4 500 2.8 4 5.6 250 4 5.6 8 125 5.6 8 11 60 8 11 16 30 11 16 22Podstawowe techniki: Wprowadzenie do kompozycji i kadrowania Prawdziwa zabawa zaczyna si�, gdy zrozumiemy podstawowe zasady fotografowania. Nie r�bmy zdj�cia ot tak, skomponujmy je Opr�cz ostro�ci i parametr�w ekspozycji, najwa�niejsza w fotografii jest kompozycja. Jest to jednak czynnik wymykaj�cy si� jednoznacznym, wi���cym regu�om. W rzeczywisto�ci ka�d� scen� mo�na przedstawi� na r�nych, ale jednakowo dobranych kadrach. Mo�na jednak zgodzi� si� co do jednej zasady: kompozycja jest dobra, je�eli zawiera ca�� "informacj�" potrzebn� do przedstawienia tematu zdj�cia - i nic poza tym. Zasada ta jest niezwykle istotna. Wiedza o tym, co nale�y opu�ci�, jest jedn� z najwa�niejszych w ka�dej formie sztuki. U�ywaj�c lustrzanki jednoobiektywowej bardzo �atwo jest zaw�zi� scen� jedynie do po��danych element�w. Aparat jest przeno�ny, a dzi�ki wymiennym obiektywom, zw�aszcza tym o zmiennej ogniskowej, wyb�r k�ta widzenia nie sprawia najmniejszych problem�w. B�d�my wi�c bardziej elastyczni i kreatywni, eksperymentujmy z r�nymi po�o�eniami aparatu i ogniskowymi obiektyw�w. Pami�tajmy o �wietle Do tworzenia wspania�ych kompozycji fotograficznych niezb�dne jest uprzednie zrozumienie natury �wiat�a. Nasz aparat jest prawdopodobnie bardziej wyczulony na obecno�� �r�de� �wiat�a i ich wp�yw na obraz fotografowanych obiekt�w, ni� my sami. Na przyk�ad, pragniemy zrobi� zdj�cie komu� stoj�cemu w promieniach s�o�ca. Umieszczamy fotografowan� osob� tak, aby s�o�ce pada�o na jej twarz, gdy� chcemy, by by�a ona dobrze o�wietlona. Niestety, po odebraniu wywo�anych odbitek efekt okazuje si� niezadowalaj�cy, gdy� osoba na zdj�ciu mru�y oczy, a jej twarz jest pe�na nieprzyjemnych cieni. Nie by�o to widoczne podczas robienia zdj�cia, ale aparat wszystko wiernie zarejestrowa�. Prawdopodobnie najlepszym sposobem na unikni�cie podobnych problem�w jest zdobywanie do�wiadczenia na podstawie wcze�niejszych pr�b fotografowania w r�nych sytuacjach. Je�li zdarza si� rzadka okazja wykonania niepowtarzalnej fotografii, warto jest zrobi� seri� zdj��, wypr�bowuj�c r�ne odleg�o�ci i obiektywy. Trzymanie aparatu Wi�kszo�� ludzi przyzwyczaja si� do fotografowania w jednej pozycji - na stoj�co. Warto jednak wypr�bowa� uj�cia z r�nych pozycji. Bardzo wa�ne jest stabilne trzymanie aparatu, zw�aszcza z teleobiektywem, poniewa� najl�ejsze nawet poruszenie spowoduje rozmazanie obrazu. Je�eli nie dysponujemy statywem to szczeg�lnie przy d�ugich czasach otwarcia migawki, nale�y tak ustawi� aparat, aby nie poruszy� si� w momencie ekspozycji. Fotografuj�c na siedz�co mo�emy zapewni� lepsz� stabilno�� opieraj�c �okcie o nogi lub kolana. Znalezienie pewnego, mocnego oparcia przed naci�ni�ciem spustu migawki jest bardzo istotne. Pozycja le��ca r�wnie� zapewnia stabilne podparcie, poniewa� ramiona tworz� naturalny "statyw". Jest to cz�sto najlepszy spos�b fotografowania zwierz�t �yj�cych na wolno�ci. Czasami wsparcie si� o p�ot lub trzymanie aparatu opartego o �cian� zapewni stabilno�� wystarczaj�c� do fotografowania, tak�e i przy d�u�szym czasie otwarcia migawki. Kolejny spos�b na unikni�cie poruszenia to u�ycie samowyzwalacza po uprzednim ustawieniu wszystkich parametr�w zdj�cia i wycelowaniu aparatu. Pozwala to skoncentrowa� uwag� jedynie na zapewnieniu stabilnej pozycji. Jak zawsze w fotografii, wszystko polega na zrozumieniu co nale�y zrobi�, aby osi�gn�� zamierzone efekty. Programowane tryby pracy: Tryb pe�nej automatyki Tryb pe�nej automatyki pozwala skupi� si� wy��cznie na kompozycji zdj�cia. Aby ca�kowicie zautomatyzowa� wykonywanie zdj�� ustawiamy pokr�t�o wyboru tryb�w pracy w aparacie na zielony symbol. Jest to r�wnoznaczne z wybraniem trybu pe�nej automatyki, co oznacza, �e fotografuj�cemu pozostaje ju� tylko wycelowa� obiektyw i nacisn�� spust. To dobry punkt wyj�cia dla os�b zaczynaj�cych przygod� z fotografi�. Ustawienie nadaje si� do r�nych typowych sytuacji, takich jak przyj�cia, podr�e, zdj�cia zwierz�t domowych i dzieci - do sytuacji, kt�re po prostu chcieliby�my zachowa� w pami�ci. Tryb ten ybierzemy tak�e,gdy zetkniemy si� z niepowtarzalnym tematem na zdj�cie, lecz nie wystarczy nam czasu na samodzielne wybranie w�a�ciwych ustawie�. Wystarczy wtedy tylko wybra� zielony symbol i nacisn�� spust!. Jakie s� ustawienia aparatu EOS w trybie pe�nej automatyki? Ustawienie ostro�ci jest prze��czane automatycznie mi�dzy trybem One Shot a trybem Al Servo, zale�nie od dynamiki ruchu obiektu. Film przesuwany jest po jednej klatce. Ewaluacyjny pomiar o�wietlenia wykonywany jest wzgl�dem g��wnego obiektu. Program automatycznej ekspozycji zajmuje si� obs�ug� obiekt�w o r�nych ogniskowych. Przy s�abym o�wietleniu lub przy �wietle padaj�cym w stron� obiektywu mo�na pos�u�y� si� lamp� b�yskow�. Programowane tryby pracy: Wykonywanie portret�w Korzystanie z trybu portretowego wejdzie w krew ka�demu, kto nauczy si� z niego korzysta�. Tryb portretowy Wykonanie dobrego portretu nie jest trudne. Nale�y jednak pami�ta� o kilku rzeczach. Je�li chcemy, by wygl�d modela by� mo�liwie naturalny, nie nale�y kaza� mu zbyt d�ugo czeka�. Nie warto r�wnie� stosowa� �wiat�a padaj�cego wprost na twarz, gdy� powoduje ono mru�enie oczu i powstawanie nie�adnych cieni. O�wietlenie boczne jest lepsze, najlepsze natomiast jest o�wietlenie od ty�u. W celu skupienia uwagi na twarzy fotografowanej osoby dobrze jest rozmy� t�o, otwieraj�c szeroko przys�on�. G��bia ostro�ci oczywi�cie si� przy tym zmniejszy, tote� jej centrum powinno znajdowa� si� na oczach modela, a nie z boku g�owy. Obiektywy szerokok�tne nie daj� dobrych wynik�w; lepsze s� kr�tkie teleobiektywy o ogniskowej 85 lub 135 mm. D�u�sza ogniskowa pozwoli tak�e stan�� dalej fotografuj�cemu, co zapewni wi�cej miejsca modelowi. Jakie s� ustawienia aparatu EOS w trybie portretowym? W trybie portretowym wybrane s� ustawienie ostro�ci One Shot oraz ewaluacyjny pomiar �wiat�a. Przesuwanie filmu jest ci�g�e, dzi�ki czemu mo�na szybko wykona� kilka uj��, tak by uchwyci� ten najw�a�ciwszy moment. Stosuje si� dosy� du�e otwory przys�ony w celu rozmycia t�a. Szczeg�lnie przydatna b�dzie lampa b�yskowa, jako �e portrety pod�wietlane od ty�u s� cz�sto najpi�kniejsze.. Wi�cej o portretach Du�e otwory przys�ony daj� na og� lepsze portrety. Trzeba jednak umie� przewidzie� najkorzystniejsz� g��bi� ostro�ci. W przypadku portret�w klasycznych w polu ostro�ci powinien znajdowa� si� tylko model, a ca�e t�o powinno by� rozmyte. Je�li jednak na zdj�ciu ma znajdowa� si� co� wi�cej ni� g�owa i ramiona modela, by� mo�e warto b�dzie nada� ostro�� tak�e pewnym obszarom t�a. Najwa�niejsz� rzecz� jest wi�c sprawdzenie, czy �rodek i g��bia ostro�ci s� odpowiednio dobrane do warunk�w. Programowane tryby pracy: Uchwycenie akcji Tryb pracy, kt�ry pozwala zatrzymywa� kadry z ruchu obiekt�w. Tryb dla obiekt�w ruchomych Tryb dla obiekt�w ruchomych nie s�u�y wy��cznie do fotografowania sportowc�w. Nadaje si� tak�e do p�dz�cych samochod�w, dzieci na rowerach, zwierz�t biegaj�cych w ogrodzie i do wszelkich innych ruchomych obiekt�w. Po��czenie trybu automatycznego ustawiania ostro�ci Al Servo i ci�g�ego przesuwania filmu oznacza, �e poruszaj�ce si� obiekty mo�na "�ledzi�", wykonuj�c automatycznie zdj�cie za zdj�ciem, bez martwienia si� o ostro�� obrazu. Wystarczy tylko utrzymywa� ruchomy obiekt o obr�bie ramki autofocusu. Mo�e to by� trudne w przypadku takich sport�w jak pi�ka no�na lub rugby, gdzie akcja zmienia si� bardzo szybko. Gdy chcemy fotografowa� ruch, zachowuj�c jednocze�nie du�� g��bi� ostro�ci, pomo�e nam wyb�r bardziej czu�ego filmu. Najcz�ciej stosowan� czu�o�ci� jest w tym przypadku ISO 400, lecz by� mo�e warto wypr�bowa� superczu�y film ISO 1600. Tryb ten jest u�yteczny r�wnie� przy korzystaniu z teleobiektyw�w, poniewa� wymagaj� one kr�tszych czas�w ekspozycji, je�li chcemy unikn�� poruszania aparatu. Jakie s� ustawienia aparatu EOS w trybie dla obiekt�w ruchomych? Mechanizm nastawiania ostro�ci pracuje w trybie Al Servo, dzi�ki czemu mo�e on reagowa� na zmiany po�o�enia dzi�ki czemu mo�e on reagowa� na zmiany po�o�enia obiektu. Film przesuwany jest w spos�b ci�g�y, tak by mo�na by�o wykona� szybk� seri� ekspozycji, w�r�d kt�rych przynajmniej jedna powinna by� w�a�ciwa. Ewaluacyjny pomiar o�wietlenia uwypukla g��wny obiekt zdj�cia. Automatyczne okre�lanie warunk�w ekspozycji przy narzuconym czasie otwarcia migawki umo�liwia dobranie czasu na�wietlania do szybko�ci akcji. Wbudowana lampa b�yskowa zostaje wy��czona. Programowane tryby pracy: Zdj�cia ze zbli�eniami Zdj�cia w zbli�eniu stwarzaj� szczeg�lne problemy, osi�gni�ty rezultat jest jednak wyj�tkowy. Tryb zbli�enia Obiektywy zmiennoogniskowej (zoom) w aparatach serii EOS wyposa�one s� w funkcj� macro, kt�ra umo�liwia ustawienie ostro�ci bardzo blisko aparatu. Wykonywanie zbli�e� mo�e wydawa� si� proste, lecz w rzeczywisto�ci wymaga to pewnej wiedzy. Podstawow� trudno�ci� jest ustawienie ustawienie odpowiedniej g��bi ostro�ci, poniewa� im bli�ej jeste�my fotografowanego przedmiotu, tym p�ytszy jest obszar, w kt�rym obiekty s� ostre. Uzyskanie ostro�ci na ca�ej powierzchni obrazu mo�e okaza� si� prawdziwym problemem. Jednym z rozwi�za� jest takie umieszczenie aparatu, by wszystkie istotne elementy znajdowa�y si� w jednakowej odleg�o�ci od obiektywu. Poza tym ka�de, zdawa�oby si� nieznaczne, przesuni�cie aparatu mo�e drastycznie przemie�ci� punkt ostro�ci na zdj�ciu, dlatego te� cz�sto niezb�dne jest u�ycie statywu, zw�aszcza przy du�ych zbli�eniach. Je�li sam obiekt porusza si� cho�by w minimalnym stopniu, jak dajmy na to kwiat muskany delikatnym podmuchem wiatru, rozmycie staje si� jeszcze wi�kszym problemem. Pi�kno zbli�e�. Tryb zbli�enia pozwala na uchwycenie pi�kna natury w jej najdrobniejszych szczeg�ach. Pod�wietlenie od ty�u sprawia, �e zdj�cie to jest bardzo udane. Jakie s� ustawienia aparatu EOS w trybie zbli�enia? Mechanizm ustawiania ostro�ci pracuje w trybie One Shot, a film przesuwany jest po jednej klatce. Do mierzenia og�lnego o�wietlenia s�u�y tryb pomiaru cz�ciowego. Priorytet otrzymuje g��bia ostro�ci, gdy� w tego rodzaju fotografii jest ona czynnikiem zasadniczym. Zale�nie od modelu aparatu mo�e nast�pi� automatyczne uruchomienie lampy b�yskowej. Wi�cej o zbli�eniach Korzystaj�c z automatyki ekspozycji z priorytetem g��bi ostro�ci mo�emy okre�li� stref�, w kt�rej obiekty maj� by� ukazane wyra�nie. Po wskazaniu przez nas najbli�ej i najdalej po�o�onego obiektu, aparat automatycznie dobierze odpowiedni� przys�on� i punkt ustawiania ostro�ci. Powinni�my uwa�a�, by ustawiana strefa g��bi ostro�ci nie by�a zbyt szeroka. Wyczucie g��bi. Je�eli mo�emy ustawi� si� tak, aby zasadnicze fragmenty fotografowanego przedmiotu znalaz�y si� mniej wi�cej w jednakowej odleg�o�ci od aparatu, g��bia ostro�ci staje si� mniejszym problemem Programowane tryby pracy: Zdj�cia krajobrazowe Wszyscy doceniaj� wspania�e zdj�cia krajobraz�w. Zasady osi�gania po��danych rezultat�w s� stosunkowo �atwe do opanowania. Tryb krajobrazowy Zdj�cia wykonywane w plenerze s� jednym z najwi�kszych urok�w fotografii. Niebo, g�ry, lasy, ocean - ka�dy aspekt przyrody wygl�da zach�caj�co. Tak�e krajobrazy typowo miejskie daj� cz�sto wspania�e zdj�cia. Przy fotografii krajobrazowej najistotniejszymi czynnikami s� kompozycja i kadrowanie. Funkcja blokady ustawie� ostro�ci pozwala uzyska� nieco wi�cej kontroli nad tym, co na danym zdj�ciu b�dzie ostre. Wykonywanie zdj�� z du�� g��bi� ostro�ci wymaga odpowiednio du�ych czas�w na�wietlania. Nale�y zachowa� ostro�no��, aby unikn�� poruszenia aparatu. Je�li �wiat�o jest delikatne, mo�emy skorzysta� ze statywu, by jeszcze wyd�u�y� czas ekspozycji. Fotografie wykonane wczesnym rankiem lub p�nym popo�udniem s� cz�sto bardziej efektowne z uwagi na specyficzne w�a�ciwo�ci �wiat�a. Jakie s� ustawienia aparatu w trybie krajobrazowym? Autofocus ustawiany jest w tryb One-Shot, a film jest przesuwany o jedn� klatk�. Ustawiany tryb pomiaru ewaluacyjnego pozwala na prac� w skrajnie r�nych warunkach o�wietleniowych. Poniewa� priorytet ma g��bia ostro�ci, mo�emy ustawia� jej parametry. Lampa b�yskowa jest wy��czona. Programowane tryby pracy: Zdj�cia z lamp� b�yskow� Przydatno�� lampy b�yskowej nie ogranicza si� do zdj�� nocnych i we wn�trzach. Do�wietlenie pomaga w przypadku obiekt�w o o�wietleniu kontrowym. Tryb pracy z lamp� b�yskow� Z lampy b�yskowej mo�emy korzysta� nie tylko w nocy. Olbrzymia liczba zdj�� wykonanych w pe�nym �wietle dnia wysz�aby lepiej, je�li przy ich wykonaniu u�yto by lampy. Stwierdzenie to odnosi si� szczeg�lnie do sytuacji, w kt�rych �wiat�o pada zza modela. Nawet gdy warunki ekspozycji s� prawid�owe, fotografia mo�e by� niezadowalaj�ca pod wzgl�dem jako�ci. U�ycie lampy b�yskowej w celu do�wietlenia obiektu gwarantuje w�a�ciw� ekspozycj� bez wzgl�du na po�o�enie s�o�ca. Wiedza na temat korzy�ci p�yn�cych z do�wietlenia pomo�e nam podnie�� og�ln� jako�� naszych fotografii. Do�wietlanie pozwala osi�gn�� przyjemniejsze dla oka zr�wnowa�enie mi�dzy pierwszym planem a t�em. Musimy jednak pami�ta�, �e lampa ma �ci�le okre�lony zasi�g. Nadaje si� ona do przedmiot�w znajduj�cych si� blisko fotografuj�cego, lecz w przypadku obiektyw�w w du�ym oddaleniu jest bezu�yteczna. Poza tym lampa b�yskowa emituje pomocnicz� wi�zk� �wiat�a podczerwonego, kt�ra w��czana jest automatycznie przy wykonywaniu zdj�� w bardzo s�abych warunkach o�wietleniowych i wykorzystywana przez system automatycznego ustawiania ostro�ci. Jak dzia�a tryb pracy z lamp� b�yskow� przy �wietle dziennym? W aparatach serii EOS mierzone jest �wiat�o wpadaj�ce przez obiektyw (co symbolizuje skr�t TTL), dzi�ki czemu mo�na u�y� lampy b�yskowej przy �wietle dziennym bez prze�wietlania zdj�cia. Wsp�czesne lampy Speedlite firmy Canon automatycznie r�wnowa�� warunki ekspozycji mi�dzy pierwszym planem a t�em w celu osi�gni�cia najbardziej harmonijnego obrazu. Najlepsze jest o�wietlenie kontrowe. B�ysk do�wietlaj�cy pozwoli� prawid�owo wyeksponowa� twarz dziewczynki, mimo i� �wiat�o s�oneczne pada od ty�u. Z�ocista po�wiata jej w�os�w nadaje zdj�ciu niepowtarzalny charakter. Wbudowana lampa b�yskowa. Niekt�re z aparat�w serii EOS dysponuj� wbudowan� lamp� b�yskow�, kt�ra u�atwia fotografowanie przy s�abym �wietle. W niekt�rych modelach aparat�w lampa mo�e si� uaktywni� po wykryciu niewystarczaj�cego o�wietlenia lub o�wietlenia od ty�u. Kompaktowa lampa Speedlite. Lampa 220EX wsp�pracuje ze wszystkimi aparatami serii EOS, tak�e z tymi, kt�re s� wyposa�one we w�asn� lamp� b�yskow� i w wielopolowy, ewaluacyjny system pomiaru nat�enia �wiat�a E-TTL. W sytuacji, gdy wymagane jest dodatkowe o�wietlenie, system ten dokonuje b�ysku wst�pnego, na podstawie kt�rego okre�lane s� wymagania odno�nie b�ysku w�a�ciwego. Tworzenie w�asnych poczt�wek Gdy ju� zaczniemy robi� lepsze zdj�cia, naturaln� kolej� rzeczy pojawi si� ch��, by te najbardziej udane wykorzysta� w szczeg�lny spos�b. Ka�dy chyba widzia� poczt�wki ze zdj�ciami, sprzedawane we wszystkich popularnych miejscowo�ciach wypoczynkowych. Dlaczego jednak nie pokusi� si� o zrobienie w�asnych poczt�wek, zamiast kupowania gotowych? Przecie� nie s� one niczym innym, jak tylko zdj�ciami na grubym pod�o�u, wydrukowanymi w tysi�cach egzemplarzy. To samo mo�emy zrobi� z w�asnymi zdj�ciami, przycinaj�c je do w�a�ciwych rozmiar�w i naklejaj�c na czyst� poczt�wk� lub wr�cz na zwyk�y karton. Pomy�lmy, jak� rado�� mo�na sprawi� krewnym i znajomym, wysy�aj�c im tak� "osobist�" kartk� pocztow�. Oczywi�cie, poczta stawia pewne wymagania odno�nie rozmiaru kartek, lecz spe�nianie ich nie jest niczym trudnym. Je�li si� jednak na taki krok zdecydujemy, warto u�y� kleju dobrej jako�ci, docisn�� zdj�cia ksi��k� lub innym ci�arem i da� im dostatecznie du�o czasu na wyschni�cie - w przeciwnym razie mog� si� odklei�. Kadrowanie i kompozycja: Kompozycja zaczyna si� od pomys�u. Wybranie tematu zdj�cia jest jedynie pierwszym krokiem. My�lenie nad tym, co chcemy osi�gn�� zaowocuje lepszymi zdj�ciami. Dlaczego chcemy zrobi� w�a�nie to zdj�cie? Jeszcze przed naci�ni�ciem spustu migawki mo�emy poprawi� jako�� wykonywanego zdj�cia, zadaj�c sobie jedno proste pytanie: dlaczego to robi�, co chc� osi�gn��? Nasuwaj�c� si� natychmiast odpowiedzi� jest, �e chcemy utrwali� pewne wydarzenie lub scen�, kt�re uwa�amy za ciekawe. Posu�my si� nieco dalej. Co tak naprawd� chcemy w tej scenie utrwali�? Dlaczego w�a�nie j� uwa�amy za atrakcyjn�? Odpowiadaj�c na takie pytania mo�na wyrobi� sobie lepszy pogl�d co do oczekiwanych rezultat�w. Je�li naszym celem jest utrwalenie zabawy naszego ukochanego szczeniaka, trzeba dobra� sytuacj� i ustawienia aparatu w taki spos�b, aby jak najlepiej odpowiada�y one tego typu fotografii. Je�li z kolei zamierzamy na zdj�ciu odda� delikatne pi�kno g�rskiego krajobrazu, wszystkie ustalenia b�d� wygl�da�y inaczej. Ca�a tajemnica polega na docenianiu znaczenia tych rzeczy i na wiedzy, jak si� do nich w�a�ciwie ustosunkowa�. B�d� got�w Zanim zaczniemy utrwala� w�a�ciwe momenty, musimy nauczy� si� je rozpoznawa�. Trzeba si� wykaza� dobrym instynktem i refleksem. Powinni�my si� nauczy� takiej obserwacji, by umie� przewidzi