(c) John Nurlhuver and 'fum Treasure 19�i4 (c) ('opyright for the Polish edition hy Pa�stwowy Zak�ad Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1991 'This translation uf �'ocket I:xaminer in Surgery, First E?ditiun is published hy arrangement with Churchill Livingstone, London First publishcd 1984 (i'itman Publishing Ltd) Keprinted 19�i4 Reprinted 19M6 (('hurchill L.ivingstone) Z orygina�u angielskiego t�umaczy� dr med. KRZYSZTOF SCIIKFY�?K Kedaklor: lek. NicYUrt S'~a'~mrsku-Dubinu Kedaktor techniczny: A,>;nie�.szku Grzt�du Korektor: Henryku Lochowsku i'rojekt ok�adki i strony tytu�owej: Wiktor C. Niciak ISBN 83-200-1576-6 Spis tre�ci Przedmowa . . 9 Wst�p . . . . 11 Podzi�kowania . . 13 1. Pytania . . . I5 Na dy�urze . . . . . I S Ostry brzuch . I H Og�lne objawy kliniczne - . . . . 18 Zapalenie wyrostka robaczkowego . . . . 18 Choroby dr�g ��ciowych . �9 P�kni�ty wrz�d trawienny . . . . 19 Powiktania uchy�kowato�ci okr�nicy . . . 20 Ostre zapalenie trzustki . . . . . . � 20 Choroby naczy� . . . . . . . . 2(l Nag�e stany ginekologiczne . . 21 Niedro�no�� jelit . . . 21 lJraz brzucha . . . . . 22 Post�powanie og�lne w chirurgii . . 23 P�yny, elektrolity i od�ywianie . . . . . . 23 Leczenie zaburze� kr��enia . . 24 Powik�ania pooperacyjne . . . 25 Guzy i guzki . . . . . . 26 Przepukliny . 27 Przew�d pokarmowy . . . . 2H Jama ustna i �linianki . . . . . . . . . 28 Prze�yk . . . . . . . . . 29 �o��dek . . . . . . 29 Dwunastnica . . . . . . . . . . . . 30 Trzustka . . . . . . . . 31 W�troba . . . . . . . . 31 Drogi ��ciowe . . . . . . . . . . . . 32 �ledziona . . . . . . . . . . . . 33 5 ~ . . . . . . . . . . . . . . . � ~ y4 Jelito cienkie 3~ Leczenie zaburze� kr �enia . . 34 Powik�ania pooperacyjne 97 Jama otrzewnowa . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Jelito grube . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Guzy i guzki . . . . . . . . . . . . 100 35 Odbyt i kana� odbytniczy . . . . . . . . . . Przepuklina 103 3t Sutki - - Przew�d pokarmowy . . 106 ' Uk�ad wydzielania wewn�trznego . . . . . . . . . 38 Jama ustna i �linianki . Itl6 '~;; T�tnice, �y�y i naczynia ch�onne . . . . . . . . . . . Prze�yk IOti 42 Oparzenia . 43 �o��dek . . 111 Chirurgia dzieci�ca . . . . . . . . . . . . . . . _ Dwunastnica - 115 . - 44 Uk�ad moczowo=p�ciowy . . . . . . . . . . . . - . . . . . . . . . . 117 46 Trzustka . Sprawy og�lne . . . . . . . . . . . . . W�troba 119 4s Nerka i moczow�d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - 46 Drogi ��ciowe . 121 P�cherz moczowy, gruczo� krokowy, cewka moczowa . . . . 47 �ledziona . . . . . . . . 126 M�skie narz�dy p�ciowe . . . . . . . . - - - ' ' - Jelito cienkie . . . . . . . . . . . 126 48 Serce, p�uca, klatka piersiowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . _ 50 Jama otrzewnowa . . 128 Neurochirurgia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jelito grube . . . 130 s2 Uszy, nos, gard�o . . . . . . . . . . . . . . . Odbyt i kana� odbytniczy . . 135 - s4 Oko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 56 Sutki Ortopedia . Uk�ad wydzielania wewn�trznego . . . 145 Z�amania -- zagadnienia og�lne . . . . . . . - ~ - - - - ~6 T�tnice, �y�y i naczynia ch�onne . . . . . . . - 150 Og�lne problemy ortopedyczne . . . . . . . - - - Oparzenia . . . . . . . - 1 Miejscowe problemy ortopedyczne . . . . . . . . . ~ - - ' �g Chirurgia dzieci�ca . . . . . . . . . . . . . . . . . . ~ 165 Biodro i ko�� udowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sy Uk�ad moczowo-p�ciowy . 169 Kolano i gole� . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - Sprawy og�lne . 16y 60 Staw skokowy i stopa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171 60 Nerka i moczow�d . . . Kr�gos�up . . . . . . - . - ~ ~ - - - - - ' ' - ' - P�cherz moczowy, gruczo� krokowy, cewka moczowa . . - . - 176 Okolica barkowa i rami� . . . . . . . . . . - 61 M�skie narz�dy p�ciowe . . . . . . . . - 182 - - ' 62 D�o� . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Serce, p�uca, klatka piersiowa . . . . . . . . . . . . . . . . 185 63 Co to jest..:? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - Neurochirurgia . 192 Uszy, nos, gard�o . . . . . . . . . . . - . . . . . . - - 199 Odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6s oko . 208 2 . Ortopedia . . . . . . . . . . . 214 . Na d �urze . . . . . . . . - _ ~ . - - - - ' ' ' - - ~ 65 og�lne . . . . . . . . . . . . 214 Y Z�amania - zagadnienia Ostry brzuch . . . . . . . . . . . . . . . 71 Og�lne problemy ortopedyczne . . . 216 - 71 Og�lne objawy kliniczne . . . . . . . . . . . . . . . . . Miejscowe problemy ortopedyczne . 219 73 Zapalenie wyrostka robaczkowgo . . . . . . . . . . . . Biodro i ko�� udowa . 219 ' 7s Choroby dr�g ��ciowych . . . . . . . . . . . . . . Kolano i gole� . 223 - 77 P�kni�ty wrz�d trawienny . - - . . . . . . - - . - ' - Staw skokowy i stopa . 226 ' 78 . . . . - - - - - - ' - ' ' ' Powik�ania uchy�kowato�ci okr�nicy . . . . . . - - - - Kr�gos�up . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 80 . - - - Ostre zapalenie trzustki . . . . . . . . . . . . . . Okolica barkowa i rami� . . . 230 - 81 Choroby naczy� . . . . . . . . . . . . . . - D�o� . . 234 2 Nag�e stany ginekologiczne . . . . . . . . . . . . . - ('o to jest...? . 238 83 Niedro�no�� jelit . . . . . ~ . . ~ - - - - ' 88 Uraz brzucha . . . . - . . . - . . . . - - - ' ' ' 90 Post�powanie og�lne w chirurgii . . . . . . . . . . . ' ' 91 P�yny, elektrolity i odiywianie . . . . . . . . . . . ' ' 7 6 Przedmowa f'ro/i�.sor llurulcl l:'lli.a Gu.sp�l ('hirurgiosriP Szpitalu !t'c�.slmirr.slc�r.akic�go vr l,umlW rio Poczu�em sil niezmiernie zaszczycony, kiedy John Northover i Tom Treasure zaproponowali mi napisanie przedmowy do lej interesuj�cej ksi��ki, a po przeczytaniu jej w manuskrypcie moje uczucie satysfakcji jeszcze bardziej wzros�o. S�dz�, �e mo�na mnie uzna� za do�wiadczonego egzaminatora. W ci�gu ostatniego �wier�wiecza egzaminowa�em student�w w siedmiu uniwersylelach w Wielkiej Brytanii i w p� tuzinie innych poza granicami kraju, od Hong Kongu poprzez Etiopi� do Indii Zachodnich. Jestem pewien, �e znam ka�dy zawodowy chwyt moich koleg�w egzaminator�w, i �e pozna�em ka�dy spos�b wymy�lony przez student�w, aby ich przechytrzy�. Egzamin wykorzystywany jest jako bodziec ukierunkowuj�cy proces edukacji. Egzaminatorzy wiedz�, �e studenci ucz� si� tych lemat�w, kt�re, jak si� spodziewaj�, pojawi� si� w czasie egzaminu, oraz ca�kiem rozs�dnie - opuszczaj� to, co, jak mniemaj� lub maj� nadziej�, egzaminator pominie. Dlatego egzaminatorom wypada upewni� sil, �e ich pytania odpowiadaj� wiedzy, kt�r� studenci powinni naby� podczas lal nauki. Czytaj�c pytania w tym repetytorium z przyjemno�ci� natkn��em si� na wiele takich, kt�re stosowali moi starzy przyjaciele, dostrzeg�em r�wnie� wiele pyta� pobudzaj�co nowych. Zafrapowa�a mnie umiej�tno�� zawarcia du�ego zakresu temat�w w zaskakuj�co ma�ej obj�to�ci ksi��ki. Por�wnuj�c pytania z przyk�adowymi odpowiedziami, by�em w samc_j rzeczy got�w wystawi� autorom bardzo wysokie stopnie. Wydaje mi si�, �e student, kt�ry powtarza materia�, mo�e korzysta� z tej ksi��ki sam, czytaj�c pytanie, daj�c odpowied� i sprawdzaj�c j� przez por�wnanie z tekstem albo lepiej, pracuj�c w grupie student�w odpowiadaj�cych kolejno na pytania i si�gaj�cych po wsparcie do repetyto y rium. Niezaleinie od techniki powtarzania polecam t� ksi�~k� mym m�odym przyjacio�om, kt�rzy przygotowuj� si� do egzaminu ko�cowego wst z chirurgii i �ycz� im szcz�cia podczas spotka� z egzaminatorami. �p Harold Eliis Forma egzaminu ustnego jest tradycyjnym i niezmiernie wa�nym elementem oceny student�w medycyny podczas ca�ego okresu studi�w; zezwala ona egzaminuj�cemu nie tylko na sprawdzenie wiedzy, ale r�wnie� na wyrobienie sobie opinii o zdolno�ci kandydata na lekarza do logicznego i szybkiego uporz�dkowania my�li w trudnej sytuacji. W�a�nie wym�g szybkiej odpowiedzi w cz�ci praktycznej i ustnej egzaminu ko�cowego budzi najwi�kszy niepok�j u student�w. Nie ma zbyt wiele czasu na �wiczenie techniki egzaminu ustnego z nauczycielem akademickim, dlatego pokolenia student�w przesiadywa�y w domu z podr�cznikami na kolanach odpytuj�c si� wzajemnie. Jednak klasyczne podr�czniki niezbyt si� do tego nadaj�, autorzy niniejszego repetytorium usi�uj� wi�c wype�ni� t� luk�. Przedstawili�my chirurgi� w formie pyta� i odpowiedzi -- dok�adnie takich, jakie stosuj� egzaminatorzy - aby dopom�c studentom w doskonaleniu p�ynno�ci wypowiedzi i w sprawdzeniu swej wiedzy w spos�b usystematyzowany. Podczas egzaminu ustnego nie nale�y zapomina� u kilku istotnych regu�ach: 1. Wys�uchaj uwa�nie pytania -egzaminator oczekuje odpowiedzi tylko na to jedno. 2. Milczeniem nie zyskuje si� niczego -- musisz zacz�� odpowiada� szybko, pami�taj�c, �e najpierw trzeba zadecydowa� o sednie odpowiedzi i pr�bowa� zawrze� je w zdaniu otwieraj�cym. 3. Nie grz�nij na obszarach kazuistyki i kontrowersji, chyba �e jeste� siebie bardzo pewien -- egzaminator porusza si� na nich lepiej od ciebie! Umiej�tno�ci te przychodz� w miar� praktyki i mamy nadziej�, �e ten tom u�atwi studentom ich nabycie, stwarzaj�c r�wnocze�nie okazj� do zdobycia kilku dodatkowych wiadomo�ci. Pytania i odpowiedzi przygotowane zosta�y przez grup� m�odych chirurg�w zaanga�owanych na co dzie� w proces nauczania, ale jeszcze pami�taj�cych do�wiadczenia z czas�w studenckich. Podzi�kowania I, Chcieliby�my podzi�kowa� Katharine Watts i Peterowi Abrahamsowi ia propozycj� napisania tej ksi��ki. Trud wydawniczy uczyni� zno�nym talent redaktorski Sue Stannard. Doceniamy wyrozumia�o�� naszych �on i syn�w, tulernj�eych liczne sp�dzone na pisaniu weekendy. 1 Pytania Na dy�urze 1 Wyobra� sobie, �e masz do czynienia z 35-letnim szkockim kierowc� ci�ar�wki, kt�ry poczu� nag�y, szybko uog�lniaj�cy si� b�l w nadbrzuszu. W czasie badania chory poci si�, ma ch�odn� sk�r� i wzmo�one napi�cie pow�ok brzusznych przy braku s�yszalnej perystaltyki. Jakie by�oby twoje natychmiastowe post�powanie? 2 Zosta�e� wezwany przez piel�gniarki podejrzewaj�ce krwawienie pooperacyjne u dziecka, u kt�rego wcze�niej w ci�gu dnia dokonano tonsilektomii. Czego si� spodziewasz? 3 Wyobra� sobie, �e jeste� sta�yst� na oddziale chor�b wewn�trznych. U twego pacjenta, kt�ry cztery dni temu zosta� przyj�ty z powodu zawa�u serca, obecnie rozwija si� uog�lniony b�l brzucha z obron� mi�niow� i zanikiem szmer�w perystaltycznych. Co podejrzewas�? 4 75-letnia kobieta uskar�a si� na nag��, zupe�n� utrat� widzenia prawym okiem trwaj�c� od dw�ch dni, skojarzon� z prawostronnymi, trwaj�cymi od I kilku tygodni, b�lami g�owy. Zg�asza ponadto utrat� masy cia�a, brak �aknienia, tkliwo�� sk�ry g�owy podczas czesania. Jakie podj��by� kroki, aby zapewni� utrzymanie wzroku po stronie lewej`? 5 Jeste� sta�yst� na oddziale chirurgicznym. Lekarz izby przyj�� przysy�a dwuletnie dziecko, kt�re po�kn�o monet�. Zdj�cie rentgenowskie potwierdza obecno�� monety poni�ej przepony. Co zamierzasz zrobi�? 6 Oty�y m�czyzna w �rednim wieku, ze zmianami mia�d�ycowymi w wywiadach, zg�asza si� z trwaj�cym od 24 godzin ci�kim b�lem plec�w. Jest blady, pokryty lepkim potem, zszokowany. Jest zbyt oty�y, aby mo�na by�o potwierdzi� twoje podejrzenie krwawi�cego t�tniaka t�tnicy g��wnej badaniem palpacyjnym. Jakie b�dzie twoje dalsze post�powanie? 7 Wyobra� sobie, �e jako lekarz izby przyj�� masz do czynienia z 64-letnim m�czyzn� w stanie wstrz�su, u kt�rego to m�czyzny pod koniec d�ugiego l5 wieczornego posi�ku z jedzeniem i piciem wyst�pi�y wymioty i nast�pnie bardzo silny b�l z ty�u klatki piersiowej pu sfrunie lewej. K�adziesz uspokajaj�co r�k� na jego ramieniu i wyczuwasz trzeszczenie, najwyra�niejsze w dole nadobojczykowym. Co przytrati�o si� temu cz�owiekowi? Co mo�e dla niego zrobie chirurg? 8 Oty�a kobieta zg�asza si� z �� ttaczk.l, _b�lem w prawym pnd�ehrc!~ r,~ __~ temperatur� z towarzysz�cymi dreszczami. Jakie rozpoznanie wydaje si� tu najprawdopodobniejsze? 9 35-Iclni alkoholik obficie wymiotuje krwi�. Jakie s� tego najprawdopodobniejsze przyczyny i jak b�dziesz dochu<lzi� du ustalenia �cis�ego rozpoznania? 10 Co powiniene� zrobi� w ci�gu 24 godzin od chwili przyj�cia m�odego cz�owieka cierpi�cego ud 3 godzin na rozdzieraj�cy b�l w prawej okolicy l�d�wiowej'? I l Pacjent, kt�ry przeby� przed tygodniem nag�� operacj� usuni�cia �o��dka z powodu p�kni�tego wrzodu, uskar�a si� obecnie na b�l w szczycie lewego barku. Podczas badania stwierdza si� tkliwo�� poni�ej lewego �uku �ebrowego i niewielk� temperatur�. Jakie mo�na by tu postawi� rozpoznanie i jakie nale�a�oby wykona� badania`? 12 M�oda, oko�o dwudziestoletnia, kobieta zg�asza si� z obfit�, krwaw� biegunk� trwaj�c� od niedawna. W czasie badania stwierdza si� nieznacznie podwy�szon� temperatur�, bolesno�� uciskow� po lewej stronie brzucha i �wie�� krew w odbytnicy. Jak przeprowadzisz r� �nicowanie i jakie zorganizujesz badania? 13 Starszy m�czyzna, u kt�rego poza reumatoidalnym zapaleniem staw�w nie ma w wywiadach niczego istotnego, zg�asza si� po zwymiotowaniu " wiadra k rwi". Jakie s� zasady post�powania w takim przypadku'? �4 U pacjenta z licznymi ranami i post�puj�cym wzd�ciem brzucha stwierdza si�, w czasie p�ukania jamy otrzewnej, obecno�� czystej krwi. Pacjent jest nieprzytomny z powodu urazu g�owy. Czy wp�ynie to na spos�b leczenia dotycz�cego jamy brzusznej? 15 Do izby przyj�� przywieziono rowerzyst� po niezbyt ci�kim wypadku. Zanim zdo�a�e� go obejrze�, wyst�pi�a u niego duszno�� i ogarn�a go panika. Jak b�dziesz natychmiast post�powa�'? 16 60-letniego m�czyzn� zaprowadzono do lekarza domowego po wielu epizodach zamazanej wymowy i spl�tania pojawiaj�cych si� w ci�gu ostatnich trzech dni, po kt�rych za ka�dym razem powraca� do normy. Co jest najprawdopodobniejsz� przyczyn� tych epizod�w i co musi zrobi� lekar�? 16 l7 Przyniesiono czteromiesi�czne niemowl�, kt�re w ci�gu ostatnich 24 gcxlzin p�aka�o z przerwami, podci�ga�o kolana i wydala�o przez odbyt krew i �luz. Jakie rozpoznanie jest tu najprawdopodobniejsze i jak je potwierdzis�? lti Wyobra� sobie, �e przyj��e� pacjenta z ostrym zapaleniem trzustki, kt�rego stan nie poprawia si� tak szybko, jak si� tego mog�e� spodziewa�. W dziesi�tj~.~ u..iii yu (7m,yJFwu, tni.y at~;~.viuu autyia~,y tdtaaiaayj wyiua~yyfu w~y~. 2000,j. C'arawaya (2000 arb U), wyczuwasz guz w nadbrzuszu. Jak my�lisz, jaki mo�e tu by� problem'? Jak potwierdzisz swe rozpoznanie'? l9 Do izby przyj�� przyniesiono robotnika kamienio�om�w zranionego podczas obsuni�cia si� ska�y. Pr�bowa� bezskutecznie odda� mocz i w okolicy uj�cia cewki znajduje si� nieco krwi. Cu zrobis�? 20 Jakby� post�powa� z 60-letnim m�czyzn�, kt�ry zg�osi� si� w trybie ostrym w trakcie epizodu �ywego, �wie�ego krwawieniu p<�r recturn? 21 Kobieta 57-letnia z nasilaj�c� si� w ci�gu ostatnich pi�ciu lat duszno�ci� i napadami bicia serca zg�asza si� obecnie z powodu nag�ego b�lu i os�abienia obu n�g. Co podejrzewasz i jakby� potwierdzi� to podejrzenie'? 22 60-letnia osoba, uprzednio ca�kowicie sprawna, zg�asza si� teraz z powodu utraty masy cia�a, braku �aknienia i nasilaj�cych si� ostatnio zaburze� po�ykania pokarm�w sta�ych. Co to mo�e by~? Jak bada�by� taki przypadek'? 23 Zg�asza si� do ciebie 40-letnia kobieta z bolesnym guzem piersi, kt(>ra najwyra�niej l�ka si�, �e ma raka. Jak jej pomo�esz`? ~.' , ~~,,.. . i~ , .,z . 24 Starszy pacjent z chromaniem przestankowym w wywiadach uskar�a si� na trwaj�cy od 5 godzin b�l po Lewej stronie brzucha i na krwaw� biegunk�. Jak s�dzisz, co si� z nim dzieje? 25 55-letnia kobieta ze �ciskaj�cym b�lem w �rodku brzucha, biegunk� i czerwienieniem twarzy wyst�puj�cym w spos�b przerywany oraz z duszno�ci� wykazuje tym charakterystyczne cechy pewnego zespo�u. Co to za zesp� i co patofizjologicznie stanowi podstaw� opisanych wy�ej objaw�w'? 26 Na izb� przyj�� przyj�to pacjenta w �pi�czce w nast�pstwie wypadku drogowego. Co bierzemy pod uwag� na pierwszym miejscu przy ocenie jego stanu'? 27 M�ody cz�owiek, kt�ry poprzedniego dnia upad� na druciany kolec i zrani� po�ladek, zg�asza si� z powodu choroby. Wok� rany stwierdza si� obecno�� trzeszcze�. Jakie b�dzie tu prawdopodobne rozpoznanie i leczenie`? 2 ('hirurgia pytania i._ 17 28 Pacjent uskar�a si� na bolesne obrzmienie poni�ej k�ta �uchwy, kt�re wyst�puje tu� przed posi�kiem. Co jest prawdopodobn� przyczyn� tego obrzmienia'? Ostry brzuch Og�lne objawy kliniczne 29 Jakie cechy b�lu brzucha sugeruj� zapalenie otrzewnej? 30 Co rozumiemy przez podra�nienie otrzewnej'? 31 Czy zapalenie otrzewnej mo�e wywo�a� b�l poza obr�bem brzucha'? 32 Jakie s� cztery klasyczne objawy niedro�no�ci jelit? 33 Jaka jest r�nica mi�dzy wymiotami ka�owymi (faeculent) a wymiotami ka�em (faecal)? 34 Jaka jest r�nica mi�dzy wra�liwo�ci� na ucisk a obron� mi�niow� w obr�hie brzucha'? 35 Jakich objaw�w b�dziesz poszukiwa� ogl�daja�c ostry brzuch, zanim przyst�pisz do jego obmacywania? 36 Czy znasz jakie� stany nie zwi�zane z brzuchem, kt�re mog� na�ladowa� ostry brzucho 37 Jakie ostre stany w obr�bie brzucha mog� dawa� b�le plec�w'? 38 Co to jest objaw Blumberga i jak go badasz? Zapalenie wyrostka robaczkowego 39 Czy wiesz, co jest powodem powstania ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego? 40 Jakie s� typowe dolegliwo�ci i objawy przy zapaleniu wyrostka robaczkowego'? . 41 Dlaczego b�l zaczyna si� zazwyczaj po�rodku brzucha i potem przesuwa si� do prawego do�u biodrowego? 42 Gdzie znajduje si� punkt Mc Burneya? Jakie ma on znaczenie? 43 Czy masz jakie� poj�cie, co by si� sta�o, gdyby pacjent z ostrym zapaleniem wyrostka robaczkowego pozostawiony zosta� bez leczenia? 44 Je�li u pacjenta z wywiadami typowymi dla zapalenia wyrostka znajduje si� tkliwy op�r w prawym dole biodrowym, to o czym mo�e to �wiadczy? 45 Co mo�e by� przyczyn� temperatury u pacjenta po apendektomii'? 46 Je�li w czasie operacji z powodu podejrzenia zapalenia wyrostka, wyrostek oka�e si� nie zmieniony, co musi chirurg sprawdzi� przed zamkni�ciem brzucha? Choroby dr�g ��ciowych 47 Jakie s� typowe podmiotowe i przedmiotowe objawy ostrego zapalenia p�cherzyka ��ciowego? 48 Czy widzia�e� kiedy� pacjenta z kolk� w�trobow�'? Co zapami�ta�e�`? 49 Czy znasz jakie� badania, kt�re pomog� sprawdzi� rozpoznanie w ostrej fazie zapalenia p�cherzyka ��cioweg�? Kiedy jest to szczeg�lnie wa�ne'? 50 Po rozpoznaniu ostrego zapalenia p�cherzyka �� �ciowego podajemy p�yny do�ylnie i nic doustnie. Dlaczegci? 51 Jakie s� wskazania do natychmiastowego zabiegu chirurgicznego u osoby z ostrym zapaleniem p�cherzyka ��ciowego`? 52 Czy wst�puj�ce zapalenie dr�g ��ciowych (cholungitis ascenden.s) jest stanem powa�nym'? Na czym polega leczenie'? 53 W jaki spos�b mo�e doj�� do niedro�no�ci jelit w przebiegu kamicy ��ciowej`? P�kni�ty wrz�d trawienny 54 Jak w trakcie operacji wygl�da p�kni�ty wrz�d dwunastnicy? Kt�r� cz�� dwunastnicy obejmuje zwykle proces chorobowy'? 55 Czy obraz kliniczny p�kni�tego wrzodu u pacjent�w starszych r�ni si� od obrazu spotykanego u pacjent�w m�odszych`? 56 Jakie badanie radiologiczne pomaga najbardziej w rozpoznaniu perforacji'? 57 Czy u pacjenta, u kt�rego wyst�puj� kliniczne objawy p�kni�tego wrzodu trawiennego, ale u kt�rego na zdj�ciu nie wida� wolnego guza, nale�y wykona� jeszcze jakie� badania przed decyzj� o laparotomii`? 58 Jakie typy operacji wykonuje si� zwykle w przypadkach p�kni�cia wrzodu dwunastnicy albo wrzodu �o��dka? 18 Z. 19 59 Czy wiesz, jak post�puje si� r p�kni�tym wrzodem trawiennym u kogo�, kto nie nadaje si� do zabiegu operacyjnego? ~s 60 Czy znasz leki, kt�re uspasabi<tjtt do p�kni�cia wrzodu trawiennegt~? Powik�ania uchy�kowato�ci okr�nicy 6l Nu czym polega r�nica mi�dzy divc�rtioulosis a clive`rtic uliti.a 62 Co mamy na my�li u�ywaj�c okre�leniu: "lewostronne zapalenie wyrostka"'? b3 Jak rozpoznaje si� i jak si� leczy ostre zapalenie uchy�k�w'? 64 Jak wygl�da obraz kliniczny ropnia okutookr�niczegu'? Jak si� g<> leczy't 65 Jakie rodzaje zapalenia otrzewnej mog� rozwin�� si� w nast�pstwie powik�a� choroby uchy�kowej okr�nicy? 66 Jakie s� etapy post�powania z pacjentem cierpi�cym na zapalenie otrzewnej spowodowane perforacj� w trakcie choroby uchy�kuwej okr�nicy'r 67 Jakie jest rokowanie pacjenta pu perl�racji w churuhic uchy�kuwej`? Ostre zapalenie trzustki 68 Jakie s� przyczyny ostrego zapalenia trzustki? 69 Jak wygl�da typowy obraz kliniczny tego schorzenia'? 70 Jak potwierdzisz rozpoznanie ostrego zapalenia trzustki? 71 Jak b�dziesz leczy� pacjenta r tym rozpoznaniem`? 72 Jakie jest rokowanie w ostrym zapaleniu trzustki'? Choroby naczy� 73 Kt�ra cz�� jelita ulega zwykle zawa�owi w wyniku zatoru krezki`? Czy jest to stan uleczalny`? 74 Czy wiesz po czym pozna�, �e dosz�o do martwicy niedokrwionego jelita'? ' 75 Dlaczego niedokrwienne zapalenie jelita grubego dotyczy zwykle okolicy I c wok� zagi�cia �ledzionowego? 76 Czy zwykle niedokrwienne zapalenie jelita grubego wymaga leczenia I li~ operacyjnegci? Nag�e stany ginekologiczne 77 Jakie ostre stany ginekologiczne mog� na�ladowa� ostre zapalenie wyrostka? 78 Czy znasz objawy p�kni�tej ci��y pozamacicznej'? 79 .laik Wr�ini~� nctrP ~~n�lPnit' wyrostka ~ioi nctrP�n nanalem,t oa;uwodu't i Niedro�na�� jelit 80 Jakie s� najcz�stsze przyczyny niedro�no�ci jelita cienkiego u durusiych? 81 Dlaczego u pacjent�w z niedro�no�ci� ko�cowego odcinka jelita cienkiego dochodzi do odwodnienia jeszcze zanim rozpocz�y si� wymioty'? 82 Cu tu jest perystaltyka wsteczna`? 83 Co to jest niedro�no�� typu zamkni�tej p�tli? 84 Na czym polega "podniedro�no��"'? 85 W jaki spos�b podejmujemy decyzj� o rodzaju i ilo�ci p�yn�w, kt�re nale�y poda� do�ylnie pacjentowi z niedro�no�ci� je�ituw~? 86 Z czego sk�ada si� fizjologiczny roztw�r NaC'I'? 87 Cu lo jest p�yn Hartmanna? 88 Jak odr�ni�, na zdj�ciu przegl�dowym pacjenta z niedro�no�ci� jelit, jelito grube od jelita cienkiego`? 89 Dlaczego zale�y nam na zrobieniu tego rozr�nienia? 90 Jakie pobranie krwi zlecisz pacjentowi z niedro�no�ci� jelitowi? 91 Co m�g�by� podejrzewa�, gdyby� na zdj�ciu rentgenowskim starszej kobiety z niedro�no�ci� jelita cienkiego o niejasnej przyczynie zauwa�y� gaz w drogach ��ciowych`? 92 Do jakich zaburze� gospodarki kwasowa-zasadowej dochodzi przy niedro�no�ci jelit`? 93 Jakie radiologiczne objawy mog� wskazywa�, �e u osoby z niedro�no�ci� jelitow� dosz�o do martwicy jelita'? 94 Jakie zleci�by� badania radiologiczne dziecku z podejrzeniem wg�obienia biodrowa-k�tniczego? 95 Jakie operacje brzuszne najcz�ciej powoduj� zrosty, a tym samym powoduj� najcz�ciej niedro�no�� jelita cienkiego'? 96 Co wp�ywa na nasz� decyzj�, czy i kiedy operowa� chorego z niedro�no�ci� jelita cienkiego, kt�r� spowodowa�y zrosty? 97 Czy widoczna perystaltyka zawsze jest objawem patologicznym'? 20 21 98 Czy s� takie rodzaje niedro�no�ci, kt�re wyst�puj� szczeg�lnie u pacjent�w po przebytej resekcji �o��dka? 99 Czy mo�emy zrobi� co�, co by zapobiega�o dalszym epizodom, u pacjenta, u kt�rego wielokrotnie wyst�powa�a niedro�no�� jelita cienkiego'? 100 Jakie objawy podmiotowe i przedmiotowe sugeruj�, �e u pacjenta z niedro�no�ci� jelita cienkiego dosz�a do zadzierzgni�cia segmentu jelita'? 101 (.'zym r�ni� si� objawy niedro�no�ci jelita cienkiego od objaw�w niedro�no�ci jelita grubego'? 102 Co najcz�ciej powoduje niedro�no�� jelita grubegci? 103 Co to jest rzekoma biegunka? I 104 C'zy w przypadkach niedro�no�ci jelita grubego post�powanie wyczekuj�ce stwarza jakie� niebezpiecze�stwo'? l05 Co to jest skr�t okr�nicy esowatej'? l06 Jak post�pujemy z pacjentem, kt�ry cierpi na niedro�no�� jelit w przebiegu raka okr�nicy esowatej'? 107 Co to jest rzekoma niedro�no��? 108 Co to jest "rak-sznurek" (string-carcinoma)`? Uraz brzucha 109 Jakie znaczenie ma znalezienie na brzuchu pacjenta po wypadku drogowym odcisk�w bie�nika opony'? 110 U pacjenta z nie leczon� ran� k�ut� tu� powy�ej prawego �uku �ebrowego po kilku dniach wyst�pi�a ��taczka. Co jest prawdopodobn� przyczyn� smolistego stolca u tego pacjenta'? 111 Jakie objawy podmiotowe i przedmiotowe sugeruj� p�kni�cie �ledziony'? I l2 Dlaczego uraz �ciany klatki piersiowej u osoby po wypadku drogowym mo�e utrudni� ocen� objaw�w brzusznych`? 113 Do jakiej wysoko�ci �ciany klatki piersiowej nale�y si� spodziewa� penetracji ran k�utych do jamy brzusznej'? 114 Kt�re narz�dy jamy brzusznej kierowcy z za�o�onym pasem bezpiecze�stwa s� najbardziej nara�one na uszkodzenie podczas zderzenia czo�owego`? I15 Por�wnawczo, jakie uszkodzenia trzewi spowodowa� mo�e n�, pocisk pistoletowy i pocisk ze strzelby`? 116 U d�gni�tego ostrym narz�dziem pacjenta wykonano laparotomi� i stwierdzono na przedniej �cianie �o��dka ran� od no�a. Chirurg po prostu zaszy� j� i zamkn�� brzuch. Zapewne pacjent b�dzie wkr�tce reoperowany -- dlaczego? 22 117 Co to jest podtorebkowy krwiak �ledziony'? Na czym polega jego znaczenie'? 118 W jaki spos�b mia�d��ce uderzenie brzucha mo�e spowodowa� ci�kie zaburzenia oddychania? 114 l�4ir~ j�,;t ~-~j;,~ ut~~L nyJg~e 1?'~~I::n:C ~~1,'. ~ r,tsyirryr�niy lyh wy�s~rornin obecno�ci krwawienia do jamy otrzewnej'? 120 Jakie s� radiologiczne objawy p�kni�cia �ledziony'? 121 Jak� korzy�� daje wprowadzenie tg��bnika do rany k�utej brzuchu, wykonywane w celu oceny g��boko�ci rany? 122 Jakie objawy radiologiczne przemawiaj� za p�kni�ciem przepony'? 123 W jakiego rodzaju urazach brzucha niezb�dne jest wykonanie laparotomii? 124 Jak post�powa� z pacjentem z urazem brzucha, u kt�rego nie ma konieczno�ci przeprowadzania natychmiastowej laparotomii? 125 Jak podczas laparotomii post�pujemy z penetruj�cymi ranami jelita grubeg�? 126 Jakie zastosujesz antybiotyki lecz�c pacjenta z ran� k�ut� obejmuj�c� jelito grube'? 127 W czasie laparotomii wykonywanej u pacjenta z ran� k�ut� brzucha stwierdzono poszarpanie prawego p�ata w�troby. Jakie zabiegi b�dzie si� bra� pod uwag� w tym przypadku. Post�powanie og�lne w chirurgii P�yny, elektrolity i od�ywianie 128 Jakie s� zwykle dzienne zyski i straty p�yn�w w ludzkim ciele'? 129 Jak ocenisz zapotrzebowanie na p�yny pacjenta w ci�gu pierwszych 24 godzin po rutynowej operacji brzusznej'? 130 Mo�e b�dziesz musia� powt�rzy� to zadanie w przypadku bardziej skomplikowanym, u chorego w sianie krytycznym. Jakie dodatkowe czynniki powinny tu by� wzi�te pod uwag�? 131 Jak wygl�da normalny, dobowy bilans sodowy? 132 Jak zinterpretowa� st�enie sodu w surowicy r�wne 124 mmul/1'? 133 Jakie znaczenie ma du�e st�enie sodu w surowicy'? 134 Jaka ilo�� potasu znajduje si� w moczu`? 23 135 W jaki spos�b dochodzi� mo�e do ma�ego st�enia potasu w surowicy'? Jakimi to grozi konsekwencjami'? 136 St�enie potasu w surowicy u pacjenta po zabiegu chirurgicznym wzrasta do 6,8 mmol/1. Co zamierzasz zrobi�'? 137 Jakiego w przybli�eniu sk�adu elektrolitowego tre�ci uzyskanej ;.::�,... zg��bnik �o��dkowy spodziewa�by� si� u pacjenta r rozpoznaniem niedro�no�ci jelit'? 138 Jak zaplanujesz do�ylne uzupe�nienie strat u osoby z przetok� �u��dkuwu-jelitow�'? 139 Z jakimi niebezpiecze�stwami nale�y si� liczy� podczas leczenia hipukalicmii`? 140 W jakich chemicznych turmach wyst�puje wap� w surowicy'? 141 Podaj kilka przyczyn i nast�pnie rezultat�>w hiperkalcemii. 142 W jakich okoliczno�ciach mo�e doj�� do deficytu magnezu`? 143 Z jakimi problemami chirurgicznymi mo�na si� spotka� u pacjenta, kt�ry w okresie przedoperacyjnym nie mia� zapewnionego pe�nowarto�ciowego od�ywiania? 144 Je�li wyst�puje konieczno�� od�ywiania pacjenta jedynie drog� do�yln�, to jakie podstawowe sk�adniki powinna zawiera� taka dieta'? l45 Jakie niebezpiecze�stwa zwi�zane s� z takim leczeniem'? Leczenie zaburze� kr��enia l46 Co rozumiesz przez termin "wstrz�s"`? 147 Zdefiniuj hipowolemi� i powiedz, jak j� rozpoznasz. 148 Jakie p�yny krwiozast�pcze mamy do dyspozycji, jakimi odznaczaj� si� zaletami (por�wnawczo)? 149 Jakie informacje daje pomiar centralnego ci�nienia �ylnegci? 150 W jaki spos�b dokonasz pomiaru centralnego ci�nienia �ylnego'? 1 S 1 Zdefiniuj oliguri�. 152 Jakie podejmiesz natychmiastowe dzia�ania w celu zapobie�enia oligurii`? 153 Co powoduje lub przyczynia si� do powstania ostrej niewydolno�ci nerek? 154 Jak b�dziesz post�powa� w przypadku ostrej niewydolno�ci nerek? 155 Ci�nienie rozkurczowe u twego pacjenta, wkr�tce po przebyciu przez niego wi�kszej operacji, wynosi 14,7 kPa (110 mm Hg). Jak to ocenisz i jakie b�dzie twoje post�powanie? 156 Jakie niebezpiecze�stwa towarzysz� przetaczaniu krwi'? 157 Pacjent podczas operacji krwawi nadmiernie, podejrzewasz kuagulupati�. W jaki spos�b ustalisz to rozpoznanie i jak b�dziesz post�powa� dalej? Powik�ania pooperacyjne 158 Wylicz kilka mo�liwych przyczyn gor�czki, kt�ra wyst�pi�a mi�dzy trzecim a dziesi�tym dniem pu operacji'? 159 Jak szuka�by� przyczyn niejasnej, niewielkiej gor�czki, kti>ra wyst�pi�a w czasie pierwszego tygodnia pu operacji? 160 Co sugerowa� mo�e gor�czka hektyczna, kt�ra rozwin�a si� w drugim tygodniu pu operacji brzusznej'? 161 Co usposabia do zaka�enia rany'? 162 Jakich mikroorganizm�w poszukiwa�by� przede wszystkim w zaka�eniu, kt�re stanowi powik�anie resekcji jelita grubego`? 163 Jak leczy�by� ropie� o znanej lokalizacji i ze zidentyfikowanymi bakteriami'? 164 Z jakimi p�ucnymi powik�aniami nale�y si� liczy� pu wi�kszym zabiegu chirurgicznym`? 165 Jakie �rodki ostro�no�ci nale�y zastosowa�, aby zmniejszy� niebezpiecze�stwo powik�a� p�ucnych po operacji brzusznej u chorego z przewlek�ym nie�ytem oskrzeli'? 166 Na czym polega przeciek wewn�trzp�ucny`? Jak go ruzpozna~? 167 W drugim tygodniu pu operac_ji pacjent zaczyna wykrztusza� nieco krwi. Co zrobisz? 168 Co to jest triada Virchowa'? Jaki mo�e mie� zwi�zek z pacjentem po -nabiegu operacyjnym'? 169 Kiedy podejrzewasz zakrzepic� �y� g��bokich i jak potwierdzisz to rozpoznanie? 170 Jak wygl�da typowy obraz kliniczny zatorowo�ci p�ucnej? 171 Jak potwierdzisz to rozpoznanie'? 172 Jakie s� mo�liwo�ci leczenia? 173 Jak pr�buje si� zapobiec powstaniu zmian zaturowo-zakrzepowych'? 174 Je�eli zawa� dokonuje si� w chwili, kiedy pacjent znajduje si� w stanie znieczulenia og�lnego, typowe objawy klinicze s� niewidoczne. Jak pozna�, �e do tego dosz�o? 175 W nocy przed operacj� stwierdza si� u pacjenta tachykardi�. Jak zadecydujesz, co robi�? 24 25 176 Jeste� jedynym lekarzem obecnym w chwili zatrzymania czynno�ci serca. Co b�dziesz robi�'? 177 Co zrobisz w razie nag�ego, obfitego krwawienia r drenu za�o�onego do jamy brzusznej'? Guzy i guzki 178 Na jakie cechy guza zwr�cisz uwag� podczas jego badania'? 179 Jak badasz objaw che�botania? 180 Na co wskazuje zwi�zanie guza z otaczaj�c� tkank�'? 181 Jak napin<rnie mi�ni mo�e pom�c w okre�leniu anatomicznej lokalizacji guza? 182 Jakie w�a�ciwo�ci guza umo�liwiaj� przcuikanie przez niego �wiat�a'? 183 Jakie g��wne cechy guza sugeruj� infekcj� jako przyczyn� jego powstania? 184 Na czym polega rozpoznanie i leczenie ropnia`? 185 Co to jest ce!lulitis, i kt�re mikroorganizmy wywo�uj<1 je najcz�ciej`? 186 Na czym polega r�nica mi�dzy czyrakiem a czyrakiem mnogim? 187 Czym najprawdopodobniej jest mi�kki guz pod sk�r� maj�cy budow� zrazikow�? 188 Co to jest choroba Dercuma? 189 Jakie s� typowe kliniczne cechy torbieli �ojowej? 190 Co powoduje pojawienie si� i znikni�cie brodawek`? 191 Co to jest keloid`? 192 Podaj najistotniejsze zasady klasytikacji TNM nowotwor�w z�o�liwych. 193 Jakie zmiany znamienia wskazuj� na prawdopodobie�stwo zez�o�liwicnia`? 194 Jak potwierdzisz kliniczne podejrzenie czerniaka`? 195 Jakie czynniki predysponuj� do powstania raka p�askonab�onkowego'? 196 Opisz cechy kliniczne "�r�cego wrzodu" (rodem ulecz). 197 Przeprowad� r�nicowanie u pacjenta z powi�kszonymi pachowymi w�z�ami ch�onnymi. 198 Pacjent twierdzi, �e natychmiast po jedzeniu wyst�puje u niego obrzmienie szyi. Czym mo�e to by� spowodowane? 199 Po jednej stronie szyi znaleziono grup� powi�kszonych w�z��w ch�onnych. Jakie rozpoznania bierzemy pod uwag�'? 200 Co mo�e by� przyczyn� niedawno zauwa�onego, bolesnego przy ucisku guzka w okolicy pachwinowej'? 201 Jak S�dZls'l., co by�o najistotniejsze w oryginalnym opisie guza t3urkitta'? 202 Jakie mog� by� przyczyny bolesnego obrzmienia moszny'? Przepukliny 203 Jakie s� punkty orientacyjne pier�cienia pachwinowego powierzchownegci? 204 Jakie s� granice pier�cienia pachwinowego wewn�trznegci? 205 Z jakich element�w zbudowany jest powr�zek nasienny'? 206 Co tworzy granice kana�u udowego`? 207 Zdefiniuj poj�cie przepukliny. 208 Jakie jest znaczenie kliniczne szyjki worka przepuklinowego'? 209 Jakiego rodzaju przepukliny wyst�puj� w okolicy pachwinowej'? 210 Wyt�umacz jakie znaczenie maj� w tym kontek�cie okre�lenia "bezpo�rednia" i "po�rednia" 21l Czy potrafisz okre�li� wzgl�dn� cz�sto�� wyst�powania r�nych rodz<rjl>w przepuklin pachwinowych'? 212 Co bra�by� pod uwag� w r�nicowaniu obrzmienia pachwiny i moszny u dzieci'? 213 Kt�ra z przepuklin pachwinowych jest cz�ciej wrodzona, a kt�ra cz�ciej nabyta'? 214 Jaka jest cz�sto�� wyst�powania przepuklin pachwinowych obustronnych'? 215 Powiedz, opieraj�c si� na prawdopodobie�stwie wyst�powania, jak� przepuklin� pachwinow� znajdziesz najpewniej u kobiety? 216 Gdzie jeszcze, poza pachwin�, mo�e pojawi� si� przepuklina zewn�trzna`? 217 C'o znaczy exumphalos`? 218 Jakie s� zwyk�e losy przepukliny p�pkowej, kt<5r� zauwa�ono wkr�tce po urodzeniu'? 219 Jaki jest mechanizm powstawania przepukliny w ranie pooperacyjnej i jak mo�na unika� tej przepukliny'? 220 Na czym polega zabieg herniotomii? 221 Na czym polega operacja plastyczna przepukliny'? 222 Wyja�nij na czym polega przepuklina w�lizgowa'? 26 27 223 Czasem, aby uzyska� trwa�� napraw�, trzeba dokona� usuni�cia j�dra (orchidektomia). Kiedy to ropimy'! 224 Czy wynik operacji przepukliny pachwinowej jest zawsze pomy�lny'' 225 Jakich sposob�w mo�na u�ywa� przy "naprawie" przepukliny w bli�nie pooperacyjnej? 226 Na czym polega zadzierzgni�cie (.vtrmgulatio)'! 227 Kt�re spo�r�d przepuklin pachwinowych maj� najwi�ksz� sk�onno�� do ulegania zadzierzgni�ciu'! 228 Jakie mog� wyst�pi� powik�ania przepukliny udowej`! 229 Opisz kilka przepuklin okre�lanych nazwiskiem. 230 Kiedy mo�e doj�� do zadzierzgni�cia bez niedro�no�ci'! 231 Kiedy uzna�by� za umotywowane zastosowanie pasa przepuklinowego'? 232 Jakie mog�yby by� nast�pstwa nie leczonego zadzierzgni�cia przepukliny? Przew�d pokarmowy Jama ustna i �linianki 233 Starsza kobieta po niedawno przebytej powa�niejszej operacji uskar�a si� na b�l w jamie ustnej. W czasie badania okazuje si�, �e b�ona �luzowa jamy ustnej pokryta jest wieloma bia�ymi plamkami. Jakie tu b�dzie rozpoznanie i leczenie'? 234 Jakie s� typowe dolegliwo�ci i objawy przedmiotowe w raku jamy ustnej'! 235 Czy znasz czynniki predystynuj�ce do powstania raka jamy ustnej? 236 Co to jest �abka (runula)? 237 W kilka dni po powa�niejszej operacji brzusznej u starszego cz�owieka rozwija si� po jednej stronie twarzy bolesne, twarde, czerwone obrzmienie. Jakie b�dzie tu najprawdopodobniejsze rozpoznanie'? Co przyczynia si� do powstania tego stanu'? 238 Kt�re nerwy nara�one s� na uszkodzenie w czasie zabiegu na �liniankach`? 239 Gdzie w ustach znajduj� si� uj�cia przewod�w �linowych ze �linianki przyusznej i pod�uchwowej'! 240 Dlaczego zapalenie �linianek przyusznych w nagminnym wirusowym zapaleniu (�wince) jest tak bolesne? 241 Podaj r�ne nazwy najpospolitszego guza nowotworowego �linianki przyusznej. Na czym polega jego leczenie'? 242 Jakie s� szanse nawrotu po usuni�ciu gruczolaka wiclopostacnrwego �linianki przyusznej'! 243 C'zy kamienie powstaj� kiedykolwiek w przewodzie �linowym biegn�cym ze �linianki przyusznej'! 244 C'o s�dzi si� o przyczynach powstawania kamieni przewodu �linowego? 245 Jak post�pujemy w przypadku kamienia w przewodzie �linianki pod�uchwowcj'! Prze�yk 246 Jakie anatomiczne czynniki zwykle zapobiegaj� zarzucaniu w dolnej cz�ci prze�yku? 247 Jak zbudowana jest �ciana prze�yku'? 248 �'odaj de�lnicj� dysfagii. Wymie� kilka jej przyczyn. 249 Czym r�ni� si� wymioty od zwracania (re~�urgitatiu)'? 250 W jaki spos�b Ic,~:zenie polusem mo�e wywo�a� zw�enie prze�yku? 251 Powiedz zwi�le, co wiesz o raku prze�yku? 252 Jakie rodzaje leczenia stosujemy w raku prze�yku'! 253 Jak wygl�da rokowanie u chorych r rakiem prze�yku'! 254 Co to jest zgaga? 255 Jakie znasz rodzaje przepuklin rozworo prze�ykowego przepony'! Jak mog� si� r�ni� pod wzgl�dem objaw�w? 256 Jakie powik�ania mog� wyst�pi� u pacjent�w z przepuklin� w�lizgow�'1 257 Podaj sposoby leczenia pr�epukliny rozwozu prze�ykowego'! 258 Co wiesz o olbrzymim prze�yku (achalasia cardiae)? 259 Dok�adnie w kt�rych miejscach pojawiaj� si� zw�enia prze�yku'! 260 Podaj sposoby leczenia krwawi�cych �ylak�w prze�yku. �o��dek 261 Jakie s�siaduj�ce z �o��dkiem struktury mog� by� zaj�te przez raka �o��dka, kt�ry rozprzestrzenia si� przez ci�g�o��`! 262 Jak ukrwiony jest �o��dek? 263 Jakie cz�ci �o��dka wytwarzaj� gastryn�, kwas i pepsyn�'? 264 Jakie funkcje spe�nia �o��dek'? 28 29 265 Jakie bod�ce stymuluj� sekrecj� kwasu �o��dkowego? 266 Jak mo�na zmniejszy� wydzielanie kwasu �o��dkowego'? 267 W jak r�ny spos�b objawia� si� mo�e rak �o��dka'? 268 Czy znasz czynniki, kt�re usposabiaj� do powstania raka �o��dka'? 269 Co to jest linitis plastica'? 270 Powiedz zwi�le, jakie rodzaje operacji stosuje si� w przypadkach raka �o��dka'? 271 Czy pacjentom z rakiem �o��dka mo�emy da� dobr� szans� wyleczenia'? 272 Dlaczego pacjenci z wrzodem �o��dka maj� sk�onno�� do utraty masy cia�a? 273 Co mo�e oznacza� b�l plec�w u pacjenta z wrzodem �o��dka'? 274 Dlaczego gastroskopia powinna by� obowi�zkowym badaniem podczas diagnostyki pacjenta z wrzodem �o��dka'? 275 Jak post�pujemy w przypadku niez�o�liwego, niepowik�anego owrzodzenia �o��dka? 276 Jakie s� powik�ania wrzodu �o��dka'? 277 Jakie objawy radiologiczne nasuwaj� podejrzenie zez�o�liwienia wrzodu �o��dka`? 278 Co to jest ostry wrzodziej�cy nie�yt �o��dka (erosive ga.rtriti.s)'? Co go powoduje? 279 Jak leczymy pacjenta, u kt�rego badaniem enduskopowym stwierdzono krwawienie spowodowane ostrym wrzodziej�cym nie�ytem �o��dka'? 280 Wymie� wa�niejsze przyczyny krwawienia z g�rnego odcinka przewodu pokarmowego. 281 Dlaczego wi�kszo�� klinicyst�w woli wykonywa� badanie endoskopowe u pacjent�w z krwawieniem z g�rnego odcinka przewodu pokarmowego natychmiast po przyj�ciu do szpitala? 282 Powiedz, jakie zabiegi operacyjne mo�na wykona� w przypadku krwawi�cego wrzodu trawiennego (�o��dka lub dwunastnicy)? 283 Jaka jest obecnie ca�kowita �miertelno�� w ostrych krwawieniach z g�rnego odcinka przewodu pokarmowego? Kt�re z przyczyn krwawienia s� szczeg�lnie niebezpieczne? Dwunastnica 284 Co to jest "czapka frygijska"`? 285 Jakie narz�dy mog� by� nara�one podczas penetracji wrzodu dwunastnicy'? 286 Jakie hormony wydziela b�ona �luzowa dwunastnicy'? Co pobudza icli wytwarzanie i jak dziaiaj�? 287 Jak b�ona �luzowa dwunastnicy chroni si� przed strawieniem mieszank� kwas �o��dkowy~pepsYna? 288 Jak objawia si� zwykle wrz�d dwunastnicy`? Lasy Kiedy po~amc si� mo�e nag�e wzmo�one wydzielanie �liny'? 290 Co potwierdza rozpoznanie czynnego wrzodu dwunastnicy`' 29l Jak leczymy pacjenta z potwierdzonym, typowym wrzodem dwunastnicy` 292 Kiedy w przypadku pacjenta z chorob� wrzodow� dwunastnicy m�wimy o niepowodzeniu leczenia zachowawczego'? 293 Jakie s� wskazania do leczenia operacyjnego wrzodu dwunastnicy'? 294 Powiedz, jakie zabiegi operacyjne mo�emy wykona� w przypadku wrzodu dwun<rstnicy'? 295 Dlaczego nic wykonujemy na og� pyloroplastyki ��cznie z wagotumi� wysoce wybi�rcz�'? 296 Jakie odleg�e powik�ania mog� wyst�pi� po zabiegach chirurgicznych przeprowadzonych z powodu wrzodu dwunastnicy? Trzustka 297 W jaki spos�b unerwiona jest trzustka'? Kiedy ma to kliniczne znaczenie? 298 Jak wygl�da regulacja czynno�ci zewu �lrzwydziclniczej trzustki'? 299 Jak r�ni� si� obrazy chorobowe raka g�owy trzustki od raka trzonu lub ogona`? 300 Jakie znasz pozabrzuszne objawy raka trzustki? 301 Czy mo�na udowodni� istnienie raka trzustki bez wykonywania laparotomii`? 302 Jakimi sposobami mo�emy leczy� raka trzustki`? 303 Kiedy m�wimy o przewlek�ym zapaleniu trzustki? 304 Jak leczymy przewlek�e zapalenie trzustki`? 305 Co to jest torbiel rzekoma trzustki? Jak si� j� leczy`? W�troba 306 Gdzie biegnie linia podzia�u mi�dzy prawem i lewym p�atem w�troby'? Czy jest to wa�ne klinicznie'? 30 -1 I 307 Jakie struktury anatomiczne nara�one s� na przypadkowe uszkodzenie w czasie biopsJi w�troby'? 308 Jak mo�na rozpozna� obecno�� przerzut�w w w�trobie'? 309 Czy przerzuty do w�troby mo�na leczy�`? Je�li mo�no, to w jaki spos� h'? 310 Jakie stany chorobowe usposabiaj� do powstania pierwotnego raka w�troby'? 31 I Jaka cheruba w�troby szczeg�lnie zale�y od kontaktu z owcami`? 312 Kt�ra tropikalna infekcja jelitowa prowadzi czasem do powstania charakterystycznego ropnia w�troby' Jak leczy si� len ropie�'? 3l3 U kt�rych pacjent�w w naszym kraju (w Wielkiej Brytanii) wyst�puje ropie� w�troby`? 314 Jak leczy si� jednokomorowy ropie� w�troby'? 315 Czym s� �ylaki prze�yku'? Drogi ��ciowe 316 Jakie struktury anatomiczne nara�one s� na przypadkowe uszkodzenie podczas cholecystektomii`? 317 Jak przedstawia si� anatomia dolnego ko�ca przewodu ��ciowego wsp�lnego'? 318 Jaka jest funkcja ��ci'? 319 Jakie zmiany w ��ci prowadz� do powstawania kamieni`? 320 Podaj cechy charakterystyczne typowej pacjentki cierpi�cej z powodu kamicy ��ciowej i opisz jej dolegliwo�ci. 321 Pod jakimi innymi postaciami klinicznymi manifestuje si� kamica ��ciowa? 322 Jakie badania pomagaj� udowodni� kliniczne podejrzenie choroby p�cherzyka ��ciowegci? Na czym one polegaj�'? 323 Kt�rym pacjentom z kamic� ��ciow� cholecystektomia pomo�e najbardziej, a kt�rym najmniej`? 324 Jak wygl�daj� najwa�niejsze etapy rutynowej cholecystektomii'? 325 Na czym polega cholangiografia �r�doperacyjna'? 326 Czy kamienie z p�cherzyka ��ciowego mo�na usun�� inaczej ni� operacyjnie'? 327 Co to jest ��taczka mechaniczna'I Jakie s� jej przyczyny'? 328 Dlaczego pacjenci z ��taczk� mechaniczn� cz�sto odczuwaj� �wi�d sk�ry'? Jak to leczy�? 329 Jak potwierdzi� rozpoznanie ��taczki mechanicznej za pomoc� bada� ~.:....t~-__:._ .., in~a,muuw.ii'ym: 330 Co to jest cholangiografia przezsk�rna i przezw�trobowa'? Jakie ma zastosowanie? 331 Co to jest zesp� w�trobowo-nerkowy i jak mu usi�ujemy zapobiega�'? 332 Do czego s�u�y dren "T"'? 333 Co nam pozostaje do zrobienia, kiedy cholangiogram, wykonany przez pozostawiony dren "T", wyka�e obecno�� kamieni, kt�re zalegaj� w przewodzie ��ciowym wsp�lnym'? 334 Co to jest wodniak p�cherzyka ��ciowego? 335 Jakie mog� by� przyczyny zw�enia przewodu ��ciowego? 336 Co mo�esz powiedzie� o raku p�cherzyka ��ciowegti? �ledziona 337 Jakie narz�dy mo�na uszkodzi� w czasie wykonywania splenektomii? 338 Jakie cechy wyczuwalnego guza w jamie brzusznej wskazuj� na to, �e jest on powi�kszon� �ledzion�? 339 Jakie s� najcz�stsza przyczyny powi�kszenia �ledziony? 340 Jakie s� najcz�stsze wskazania do splenektomii? 341 Wymie� wczesne i p�ne powik�ania po splenektomii'? 342 Co to s� �ledziony dodatkowe i jakie maj� znaczenie? Jelito cienkie 343 Kt�ra z wi�kszych t�tnic zaopatruje jelito cienkie? Jaki jest przebieg tego naczynia? 344 Jakie fizjologiczne nast�pstwa daje usuni�cie ok. 30 cm ko�cowego odcinka jelita cienkiego? 345 W jaki spos�b objawia si� choroba Crohna ze zmianami umiejscowionymi w jelicie cienkim? 346 Jakie mog� by� pozabrzuszne objawy choroby Crohna? 347 Opisz radiologiczne objawy choroby Crohna. 32 , 3 Chirurgia pytania i... 33 348 Jakie s� wskazania do operacji w chorobie Crohna'? 349 Jak makroskopowo wygl�da jelito cienkie w chorobie Crohna'? 350 W jaki spos�b uchy�ek jelita kr�tego (Meckela) mo�e sta� si� przyczyn� ostrej choroby'? 351 Jakie, poza przepuklin� zewn<nrzn� i zrostami. mog� hv� przvczvnv niedro�no�ci jelita cienkiegci? 352 Dlaczego ileostomi� wykonuje si� w taki, a nie inny spos�b`? Jak wygl�da �ycie z ileostomi�'' Jama otrzewnowa 353 Jak rozpoznaje si� wodobrzusze'? Jakie s� g��wne przyczyny wodobrzusza? 354 Co mo�na zrobi� w przypadku wodobrzusza w przebiegu choroby nowotworowej? 355 Jakie mog� by� przyczyny ropni w miednicy mniejszej'? Na czym polega rozpoznanie i leczenie'? 356 Jak rozpoznajemy i leczymy ropie� oko�owyrostkowy'? Jelito grube 357 Opisz zwi�le ukrwienie t�tnicze jelita grubego. 358 Jakie cechy budowy anatomicznej wp�ywaj� na to, �e mamy uchy�kowato�� okr�nicy, ale nie mamy uchy�kowato�ci odbytnicy'? 359 Jakie anatomiczne struktury mog� ulec uszkodzeniu podczas separacji jelita przy kolektomii prawostronnej'? 360 Jakie funkcje fizjologiczne pe�ni jelito grube? 361 W kt�rych cz�ciach jelita grubego najcz�ciej umiejscawia si� rak`? 362 Na czym polega r�nica mi�dzy objawami prawostronnego i lewostronnego raka okr�nicy'? 363 Jak wyczuwa si� raka odbytnicy podczas badania per rectum'? 364 Jak bada�by� pacjenta uskar�aj�cego si� na wydalanie z odbytu krwi i �luzu'? 365 Na czym polega r�nica mi�dzy przedni� resekcj� odbytnicy a brzuszno-kroczowym odj�ciem odbytnicy, operacjami wykonywanymi w przypadku raka odbytnicy'? 366 Jakimi podstawowymi zasadami nale�y kierowa� si� przy podejmowaniu decyzji o doszcz�tnej operacji w raku jelita grubeg�? 367 Na czym polega okre�lenie stadia rozwoju raka jelita grubego wed�ug klasytikacji Dukesa'? 368 Dlaczego czasem przy przedniej resekcji odbytnicy wykonujemy odbarczaj�c� kolostomi�'? Kie<�y dokonujemy jej zamkni�cia'? ~W Ju^s. ..lm,uiry jeiita gIUDegU lrakLUJe Sl� bako stany przedrakowe! 370 ('o mo�esz powiedzie� o patogenezie choroby uchy�kowej okr�nicy? 371 Jaka jest cz�sto�� wyst�powania choroby uchy�kowej okr�nicy'? 372 Jakie s� najpospolitsze objawy choroby uchy�kowej okr�nicy? 373 Jakich rad udzieli�by� pacjentowi z udowodnion� niepowik�an� chorob� uchy�kow� okr�nicy'? 374 Jakie mog� by� powik�ania choroby uchy�kowej okr�nicy'? Jak do nich dochodzi? 375 Sze��dziesi�cioletni m�czyzna szuka porady z powodu wydalania per rectum krwi i �luzu. Badaniem sigmoidoskopowym zmian nie stwierdza si�. Kontrastowy wlew doodbytniczy wykazuje uchy�kowo�e okr�nicy. Od lej chwili, w jakim kierunku idy nasze poszukiwania? 376 Jakie znasz postacie wypadania odbytu? W jakich grupach pacjent�w dochodzi do wypadania odbytu'? 377 Jak mo�na by leczy� ca�kowite wypadanie odbytu u siedemdziesi�cioletniego m�czyzny, kt�ry poza tym jest najzupe�niej zdrowy'? 378 Jakie mog� by� powik�ania wrzodziej�cego zapalenia jelita grubego`? 379 Jakie mamy wskazania do operacji we wrzodziej�cym zapaleniu jelita grubego? 380 Jak cz�sto chorobo Crohna umiejscawia si� w jelicie grubym'? Jak si� w�wczas objawia? 381 Jakie s� najcz�stsze przyczyny �wie�ego krwawienia z odbytu? 382 C'zy u pacjent�w z �ywym krwawieniem z odbytu cz�sto nale�y wykonywa� zabieg operacyjny'? 383 W jaki spos�b daj� o sobie zna� polipy jelita grubego'? 384 Jak usuwa si� polipy okr�nicy i odbytnicy? Odbyt i kanal odbytniczy 385 Kt�ra cz�� zwieracza odbytu odgrywa zasadnicz� rol� w utrzymywaniu stolca'? 386 Z czego zbudowana jest "wy�ci�ka" kana�u odbytniczego'? 34 '' 3 S 3g7 W kt�rym miejscu kana�u odbytniczego powstaj� guzki krwawnicze'1 388 Jakie s� typowe objawy �ylak�w odbytu? 389 Po wykonaniu jakich bada� mo�na ostatecznie przyj��, �e przyczyn� dolegliwo�ci pacjenta z krwawieniami z odbytu s� guzki krwawnicze'? 390 Jak klasyfikuje si� �ylaki odbytu'? Na czym polegaj� r�nice w leczeniu �ylak�w odbytu o r�nym stopniu zaawansowania'? ~I~~~ 39l Co zrobi�by� jako sta�ysta dy�uruj�cy na chirurgii, gdyby w kilka godzin po 1, I operacji wyci�cia �ylak�w odbytu, pacjent zakrwawi� z rany pooperacyjnej'? 392 Co to jest szczelina odbytu? i 393 Co to jest przetoka odbytu'! Jak j� rozpozna�`? 394 Jak leczy si� przetok� odbytu'? Jakie niebezpiecze�stwo powoduje operacja'? 395 Jak wygl�daj� zale�no�ci anatomiczne w ropniu oko�oodbytniczym i w ropniu kulszowo-odbytniczym`? 396 Jakimi zasadami kierujemy si� wybieraj�c leczenie ropnia oko�oodbytniczego i kulszowo-odbytniczego? Ij 397 Ropnie w okolicy odbytu czasem zwi�zane s� z bardziej uog�lnionymi stanami. Czy m�gfby� wymieni� kilka takich stan�w'l 398 Co wiesz .o rodzajach i sposobie szerzenia si� rak�w kana�u odbytniczego p' i odbytu`? 399 Jakie badania nale�y wykona� u pacjenta z brodawkami odbytu? 400 Na czym polega guz krwawnicowy i jakie s� jego objawy? SUiICI 401 Jaka jest droga odp�ywu ch�onki z gruczo�u sutkowego? 402 Jakie mog� by� przyczyny wydzieliny z brodawki sutkowej? 403 Dlaczego u pacjentki z guzem sutka mo�e doj�� do skarg na narastaj�c� duszno��? 404 Jakie cechy guza sutka nasuwaj� podejrzenie procesu z�o�liwego`? 405 Na czym polega r�nica mi�dzy �cis�ym a lu�nym umocowaniem guza do sk�ry klatki piersiowej? 406 Starsza kobieta zg�asza, �e jeden sutek zmniejszy� si� bardzo w stosunku do drugiego, a jego brodawka sutkowa znikn�a pod strupem. Jakie rozpoznanie jest tu najbardziej prawdopodobne`? 407 Jakic znaczenie ma wci�gni�cie brodawki sutkowej? 408 Co to jest choroba Pageta brodawki sutkowej? 409 Co to jest peau d'orange'l 410 Co u pacjentek z rakiem sutka mo�e spowodowa� obrzmienie ramienia'? 411 Czy u pacjentki z oczywistym klinicznie, najwyra�niej wczesnym rakiem sutka nale�y przed operacj� wykona� jeszcze jakie� badania`? 412 Czy istniej� jakie� zalety wykonania przedoperacyjnej biopsji ig�owej guza sutka w por�wnaniu z badaniem zamro�onego wycinka pobranego w czasie operacji'I 413 Co to jest badanie cytologiczne'I C'zy mo�e ono pom�c w diagnostyce pacjentki z rakiem sutka'? 414 Jakie badania radiologiczne s�u�� ocenie stanu pacjentki z podejrzeniem raka sutka`? 4l5 Jakie znaczenie rokownicze w raku sutka ma zaj�cie pachowych w�z�� w ch�onnych? 416 Gdzie umiejscawiaj� si� najcz�ciej odleg�e przerzuty raka sutka'? 417 Czy wiesz co� o r�nych teoriach dotycz�cych sposobu powstawania przerzut�w raka sutka? 418 Co oznaczaj� okre�lenia "wczesnego" i "zaawansowanego" raka sutka z terapeutycznego punktu widzenia? 419 Kim by� Halsted'? Na czym polega� jego wk�ad w leczenie raka sutka`? 420 O