Poul Anderson Trzy serca i trzy lwy przek�ad : Daros�aw J. Toru� prolog 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Poul Anderson Trzy serca i trzy lwy . prolog . Up�yn�o ju� tyle czasu i czuj�, �e opisanie tej historii sta�o si� moim obowi�zkiem. Spotkali�my si�, Holger i ja, przed ponad dwudziestu laty. Wtedy by�o inne pokolenie, inne czasy. Promienni ch�opcy, kt�rych teraz ucz� s� oczywi�cie bardzo mili, ale oni i ja nie my�limy ju� tym samym j�zykiem i nie ma sensu udawa�, �e jest inaczej. W�tpi�, czy byliby w stanie zaakceptowa� tego typu opowie��. S� bardziej trze�wi, ni� byli�my my, moi przyjaciele i ja, i chyba czerpi� z �ycia mniej przyjemno�ci. Jednak z drugiej strony - oni przecie� dorastali w otoczeniu rzeczy niezwyk�ych. Zajrzyjcie do jakiegokolwiek czasopisma naukowego, do jakiejkolwiek gazety, wyjrzyjcie przez kt�rekolwiek okno i zadajcie sobie pytanie czy to, co niezwyk�e nie sta�o si� dla �wiata codzienno�ci�. Mnie opowie�� Holgera nie wydaje si� nieprawdopodobna. Nie upieram si� oczywi�cie, �e jest prawdziwa, Nie mam �adnych dowod�w, �e jest tak lub inaczej. Mam jedynie nadziej�, �e nie przejdzie ona zupe�nie bez echa. Za��my, wy��cznie teoretycznie, �e to, co us�ysza�em by�o prawd�. W takim razie z tej opowie�ci wynikaj� konsekwencje dla naszej przysz�o�ci i na pewno mogliby�my jako� t� wiedz� wykorzysta�. Za��my z kolei, co oczywi�cie jest du�o rozs�dniejsze, �e by�a to relacja snu lub wr�cz wyssana z palca bujda. Uwa�am, �e nawet w takim przypadku jest ona godna utrwalenia, cho�by dla niej samej. Prawd� niepodwa�aln� jest przynajmniej to: Holger Carlsen stawi� si� do pracy w zespole in�ynieryjnym, w kt�rym i ja by�em zatrudniony jesieni� odleg�ego,1938 roku. W ci�gu kilku nast�pnych miesi�cy pozna�em go do�� dobrze. By� Du�czykiem i jak wi�kszo�� m�odych Skandynaw�w mia� w sobie ogromn� ciekawo�� �wiata. Jako ch�opiec przemierzy� na piechot� lub rowerem prawie ca�a Europ�. P�niej pe�en tradycyjnego w jego kraju podziwu dla Stan�w Zjednoczonych za�atwi� sobie stypendium jednego z naszych wschodnich uniwersytet�w i rozpocz�� w nim studia na wydziale in�ynieryjnym. W czasie letnich miesi�cy chwyta� si� dora�nych prac i w��czy� si� autostopem po ca�ej Ameryce P�nocnej. Tak bardzo polubi� ten kraj, �e po zrobieniu dyplomu znalaz� sobie tutaj prac� i zacz�� powa�nie my�le� o naturalizacji. Wszyscy byli�my jego przyjaci�mi. By� sympatycznym, spokojnym facetem, mocno trzymaj�cym si� ziemi, z nieskomplikowanym poczuciem humoru i prostymi upodobaniami, jakkolwiek do�� cz�sto popuszcza� sobie cugli i w�drowa� do pewnej du�skiej restauracji, �eby zajada� si� smorrebrodem i zapija� akvavit�. Jako in�ynier sprawia� si� zupe�nie zadowalaj�co, nawet je�li nie by� zbyt b�yskotliwy - jego talenty sk�ania�y go raczej ku praktycznemu rozstrzyganiu problem�w "na oko", ni� ku podej�ciu dog��bnie analitycznemu. Kr�tko m�wi�c, jego umys�u na pewno nie mo�na by�o okre�li� jako wyj�tkowy. Zupe�nie inaczej rzecz si� mia�a z jego cia�em. By� ogromny, mierzy� ponad dwa metry, ale mia� tak szerokie bary, �e wcale na ten wzrost nie wygl�da�. Oczywi�cie gra� w football i by�by z pewno�ci� gwiazd� dru�yny uniwersyteckiej, gdyby nauka nie zajmowa�a mu tyle czasu. Jego twarz mia�a do�� nieregularne rysy, by�a kwadratowa, z wysokimi ko��mi policzkowymi i wyrazistym podbr�dkiem. Nos sprawia� wra�enie nieco wyszczerbionego. Ca�o�� fizjonomii uzupe�nia�y jasnoblond w�osy i b��kitne, szeroko rozstawione oczy. Gdyby by� lepszy technicznie, przez co rozumiem przyk�adanie mniejszej wagi do zranionych uczu� miejscowych pa�, m�g�by by� prawdziwym po�eraczem serc. Jednak ta odrobina nie�mia�o�ci chyba powstrzymywa�a go od wi�kszego ni� normalny udzia�u w tego typu przygodach. Tak wi�c Holger by� mi�ym, ale v sumie do�� przeci�tnym facetem, typem, kt�ry p�niej okre�lany by� mianem "dusza - cz�owiek". , Opowiedzia� mi co nieco o swym pochodzeniu. - Wierz w to lub nie - u�miechn�� si� - ale ja naprawd� by�em podrzutkiem, no wiesz, dzieckiem zostawionym na progu domu. Musia�em mie� zaledwie par� dni, jak mnie znaleziono na podw�rzu w Helsingor. To jest bardzo �adne miejsce, wy je nazywacie Elsynor, miasto rodzinne Hamleta. Nigdy si� nie dowiedzia�em, jak si� tam znalaz�em. Takie wypadki s� w Danii bardzo rzadkie. Policja usilnie stara�a si� czego� dowiedzie�, ale do niczego nie doszli. Wkr�tce zosta�em adoptowany przez rodzin� Carlsen�w, A poza tym w moim �yciu, nie ma nic nadzwyczajnego. Tak mu si� wtedy zdawa�o. Pami�tam, �e kiedy� nam�wi�em go, �eby poszed� ze mn� na wyk�ad przyjezdnego fizyka, jednego z tych wspania�ych typ�w, kt�re tylko Wielka Brytania zdawa�a si� kszta�towa� - naukowca. filozofa, poety, eseisty, kawalarza - s�owem cz�owieka Renesansu, odrodzonego w nieco z�agodzonej formie. Omawia� on nowe teorie kosmologiczne. Od tamtych czas�w fizycy posun�li si� jeszcze dalej, ale nawet wtedy wykszta�ceni ludzie z pewn� doz� t�sknoty wracali do dni, w kt�rych wszech�wiat by� tylko dziwny, ale nie niepoj�ty. Wyk�ad zosta� zako�czony kilkoma do�� daleko id�cymi spekulacjami na temat tego, co mo�e zosta� odkryte w przysz�o�ci. Je�eli teoria wzgl�dno�ci i mechanika kwantowa dowiod�y �e obserwator jest nieroz��czny ze �wiatem, kt�ry obserwuje, je�eli logiczny pozytywizm wykaza� jak wiele z naszych pozornie nie daj�cych si� podwa�y� fakt�w jest tylko przypuszczeniami i wynikiem konwencji, je�eli naukowcy wykazali, �e umys� ludzki posiada umiej�tno�ci, o kt�re go nigdy nie podejrzewano, to by� mo�e niekt�re ze starych mit�w i sztuk magicznych by�y czym� wi�cej ni� tylko przes�dami. Hipnotyzm i leczenie zaburze� psychosomatycznych za pomoc� czystej wiary by�y kiedy� odrzucane jako legenda. Ile z tego, co odrzucamy dzisiaj mo�e by� oparte na rzeczywistych obserwacjach, cho�by wyrywkowych, dokonanych wieki temu, zanim jeszcze samo istnienie struktur naukowych zacz�o decydowa� o tym, jakie fakty mia�y szans� zosta� odkryte, a jakie nie? A to pytanie dotyczy tylko naszego w�asnego �wiata. A co z innymi wszech�wiatami? Mechanika falowa ju� teraz dopuszcza mo�liwo�� istnienia odr�bnego, koegzystuj�cego z naszym wszech�wiata. Wyk�adowca powiedzia�, �e nie jest rzecz� trudn� wyprowadzenie r�wna� dla niesko�czonej ilo�ci takich r�wnoleg�ych �wiat�w. Zgodnie z logik� w ka�dym z nich prawa natury musz� by� cho� odrobin� inne. Tak wi�c gdzie� w bezgranicznej, niezmierzonej rzeczywisto�ci musi istnie� wszystko, co tylko mo�na sobie wyobrazi�! Holger ziewa� przez wi�ksz� cz�� wyk�adu, a kiedy potem poszli�my na drinka rzuci� kilka ironicznych uwag. - Ci matematycy tak bardzo wysilaj� swoje m�zgi, �e nie nale�y si� dziwi�, i� po godzinach pracy popadaj� w metafizyk�. Reakcja r�wna, odwrotnie skierowana. - U�ywasz w�a�ciwego okre�lenia, tyle �e nie�wiadomie - powiedzia�em z�o�liwie. - To znaczy jakiego? - Metafizyka. Oznacza to dos�ownie - po lub poza fizyk�. Innymi s�owami tam, gdzie ko�czy si� fizyka, kt�r� znasz, kt�r� mierzysz swoimi instrumentami i obliczasz na suwaku logarytmicznym; zaczyna si� metafizyka. I w tym w�a�nie punkcie teraz jeste�my, m�j ch�opcze - na skraju znalezienia si� poza fizyk�. - Ha! - Wypi� swego drinka i gestem poprosi� o nast�pny. - Widz�, �e ci� to wzi�o. - No c�, mo�e. Ale pomy�l chwil�. Czy my naprawd� z n a m y wymiary w fizyce? Czy nie definiujemy ich, odnosz�c po prostu jeden do drugiego? W sensie absolutnym, Holger, czym. ty jeste�? Gdzie jeste�? Lub raczej czym - gdzie - kiedy jeste�? - Jestem sob�, tutaj i teraz, pij�cym jak�� niezbyt dobr� ciecz. - Jeste� w r�wnowadze z - dostrojony do? - jednym z element�w? - konkretnego continuum. Ja r�wnie�. Tego samego continuum dla nas obu. Jest ono uciele�nieniem konkretnego zestawu matematycznych zale�no�ci mi�dzy takimi wymiarami jak przestrze�; czas, energia. Znamy niekt�re z tych zale�no�ci pod nazw� "prawa natury". I dlatego stworzyli�my ga��zie nauki, kt�re nazywamy fizyk�, astronomi�, chemi�... - I voodoo! - Podni�s� szklank�. - Czas, �eby� ju� przesta� �ni� i wreszcie zacz�� powa�nie pi�. Skaal! Da�em spok�j. Holger ju� nie wr�ci� do tego tematu. Musia� jednak zapami�ta� to, co powiedzia�em. By� mo�e nawet troch� mu to pomog�o, du�o p�niej. Przynajmniej mam tak� nadziej�. Za oceanem wybuch�a wojna i Holger zacz�� si� niepokoi�. Wraz z mijaj�cymi miesi�cami stawa� si� coraz bardziej nieszcz�liwy. Nie posiada� g��bokich przekona� politycznych, ale stwierdzi�, �e nienawidzi faszyst�w i to z zawzi�to�ci�, kt�ra zadziwi�a nas obu. Kiedy Niemcy wkroczyli do jego kraju pi� przez trzy dni bez przerwy. Okupacja Danii zacz�a si� jednak do�� spokojnie. Rz�d prze�kn�� gorzk� pigu�k�, zosta� w kraju jedyny rz�d, kt�ry tak post�pi� - i zaakceptowa� status pa�stwa neutralnego pod niemieckim protektoratem. Nie my�lcie, �e nie wymaga�o to odwagi. Oznacza�o, mi�dzy innymi, �e kr�l przez kilka lat by� w stanie zapobiega� aktom gwa�tu, szczeg�lnie na �ydach, kt�re by�y udzia�em innych okupowanych narod�w. Holger jednak szala� z rado�ci, gdy du�ski ambasador w Stanach Zjednoczonych zdeklarowa� si� po stronie aliant�w i upowa�ni� nas do wkroczenia do Grenlandii. W tym czasie wi�kszo�� z nas ju� zacz�a zdawa� sobie spraw� z tego, �e Ameryka pr�dzej czy p�niej zostanie wci�gni�ta w t� wojn�. Najbardziej oczywistym rozwi�zaniem dla Holgera by�o oczekiwanie na ten dzie�, a potem zaci�gni�cie si� do wojska. M�g� jednak od razu wst�pi� do armii brytyjskiej lub do Wolnych Norweg�w. Cz�sto, zdziwiony sam sob�, zwierza� mi si�, �e nie mo�e zrozumie�, co go od tego powstrzymuje. W 1941 roku zacz�y jednak nadchodzi� wiadomo�ci, �e Dania ma ju� dosy�. Sprawy nie dojrza�y jeszcze do wybuchu (kt�ry w ko�cu nadszed� w formie strajku generalnego - Niemcy wygnali wtedy rz�d kr�lewski i zacz�li rz�dzi� krajem jak jeszcze jedn� podbit� prowincj�), jednak ju� zaczyna�o si� s�ysze� strza�y karabinowe i eksplozje dynamitu. Podj�cie przez Holgera decyzji wymaga�o du�o czasu i piwa. Z jakiego� powodu dosta� bzika na punkcie powrotu do kraju. By�o to do�� bezsensowne, jednak nie m�g� si� od tego uwolni�. W ko�cu si� podda�. Po si�dme i ostatnie. jak mawiaj� jego ziomkowie, nie by� Amerykaninem, tylko Du�czykiem. Porzuci� prac�, wyprawili�my mu przyj�cie po�egnalne i odp�yn�� na szwedzkim statku. Z Halsinborg m�g� z�apa� prom do domu. Wyobra�am sobie, �e przez pewien czas Niemcy musieli go mie� na oku. Nie sprawia� k�opotu, pracowa� spokojnie w zak�adach "Burmeister i Wain", produkuj�cych silniki okr�towe. W po�owie 1942, gdy uzna�, �e Niemcy stracili zainteresowanie jego osob�, przyst�pi� do ruchu oporu... i odkry�, �e zajmuje wyj�tkowo dogodn� pozycj� do sabota�u. Nie b�dziemy si� tutaj zajmowali histori� jego dokona�. Musia� si� dobrze sprawia�. Ca�a organizacja dobrze si� sprawi�a - dzia�ali tak skutecznie i w tak �cis�ym kontakcie z Brytyjczykami, �e przez ca�a wojn� koniecznych by�o tylko kilka nalot�w na ich obszar. W drugiej po�owie 1943 roku dokonali najbardziej bohaterskiego ze swych czyn�w. Pewien cz�owiek musia� zosta� wyprawiony poza Dani�. Alianci bardzo potrzebowali jego wiedzy i umiej�tno�ci. Niemcy trzymali go pod �cis�ym nadzorem, dobrze wiedz�c kim jest. Podziemiu uda�o si� jednak niepostrze�enie wyprowadzi� go z domu i przewie�� nad Sund, gdzie czeka�a ��dka, kt�r� mia� przep�yn�� do Szwecji. Stamt�d ju� miano go przerzuci� do Wielkiej Brytanii. Prawdopodobnie nigdy si� nie dowiemy czy Gestapo co� o tej akcji wiedzia�o, czy po prostu niemiecki patrol przypadkowo zauwa�y� ludzi na pla�y, d�ugo po godzinie policyjnej. Kto� krzykn��, kto� inny strzeli� i zacz�a si� walka. Pla�a by�a otwarta i kamienista. Gwiazdy i �wiat�a na szwedzkim brzegu rozja�nia�y j� akurat w dostatecznym stopniu, �eby widzie�. Nie by�o drogi ucieczki. ��dka zacz�a odp�ywa� i partyzanci postanowili powstrzyma� nieprzyjaciela do czasu a� dotrze ona na przeciwleg�y brzeg. Nie mieli jednak na to zbyt wielkiej nadziei. ��d� by�a powolna. Sam fakt, �e jej bronili zdradza� jej znaczenie. Za kilka minut, gdy Du�czycy zostan� zabici kt�ry� z Niemc�w w�amie si� do najbli�szego domu i zatelefonuje do kwatery si� okupacyjnych w pobliskim Elsynorze. Wyposa�ony w pot�ny silnik kuter patrolowy przechwyci uciekinier�w zanim zdo�aj� stan�� na neutralnym terytorium. Jednak ludzie z podziemia robili co mogli, �eby do tego nie dopu�ci�. Holger Carlsen mia� pe�n� �wiadomo�� tego, �e umrze. Nie by�o jednak czasu na strach. Jaka� cz�� jego umys�u wr�ci�a do tych wcze�niejszych, sp�dzonych tutaj dni, s�onecznego spokoju i mew nad g�ow�. do przybranych rodzic�w i domu pe�nego ma�ych, ulubionych przedmiot�w; tak, i zamku Kronborg, czerwonej ceg�y i smuk�ych wie�, do pokrytych patyn� miedzianych dach�w ponad b�yszcz�c� wod�... Dlaczego nagle pomy�la� o Kronborg? Z gor�cym pistoletem w d�oni przykucn�� na kamieniach i strzeli� do ciemnych, przeskakuj�cych kszta�t�w. Kule �wisn�y mu ko�o uszu. Kto� krzykn��. Holger wycelowa� i znowu wystrzeli�. Potem �wiat eksplodowa� p�omieniem i ciemno�ci�. nast�pny Poul Anderson Trzy serca i trzy lwy . 1 . Budzi� si� powoli. Przez chwil� le�a�, nie�wiadom niczego poza b�lem w czaszce. Wzrok wraca� stopniowo, a� wreszcie m�g� zobaczy�, �e rzecz, kt�ra tkwi przed jego twarz� to korze� drzewa. Gdy si� odwr�ci�, zatrzeszcza� pod nim gruby dywan zesch�ych li�ci. W nos wwierca� si� zapach ziemi, mchu i wilgoci. - Det var som fanden! - mrukn��. - Co u diab�a! - Podni�s� si�. Dotkn�� g�owy i poczu� zakrzep�� krew. Jego m�zg by� wci�� ot�pia�y, jednak u�wiadomi� sobie, �e ku�a musia�a ze�lizgn�� si� po czaszce, pozbawiaj�c go tylko przytomno�ci. Kilka centymetr�w ni�ej i... Zadr�a�. Ale co si� dzia�o od tamtej pory? Le�a� w lesie, w �wietle dnia. W pobli�u nikogo. Nawet �ladu cz�owieka. Najpewniej jego przyjaciele zdo�ali uciec, unosz�c go ze sob�. Potem schowali go w tej g�stwinie. Ale dlaczego zdj�li z niego ubranie i zostawili go samego? Wsta�, oszo�omiony, ze sztywnymi mi�niami, niesmakiem w ustach i �o��dkiem pe�nym g�odu. Chwyci� g�ow�, �eby nie rozpad�a si� na kawa�ki. Z przebijaj�cych przez korony drzew promieni s�onecznych wywnioskowa�, �e jest p�ne popo�udnie. �wiat�o poranka nie ma w sobie tego specjalnego, z�otego poblasku. Ha! Przespa� niemal p� doby. Kichn��. W pobli�u, poprzez g��bokie, nakrapiane �wiat�em cienie przeb�yskiwa� strumyk. Podszed� do niego, nachyli� si� i zacz�� pi� pot�nymi �ykami. Potem obmy� twarz. Zimna woda przywr�ci�a mu nieco si�y. Rozejrza� si� wok�, pr�buj�c ustali� gdzie si� znajduje. Lasy Grib? Nie, na Boga. Te drzewa by�y zbyt wielkie, zbyt poskr�cane, zbyt dzikie: jesiony, buki, g�ogi, pokryte g�stymi naro�lami mchu, po��czone niemal zwartymi �cianami wybuja�ego poszycia. W Danii nie by�o takiego lasu od �redniowiecza. Wiewi�rka, jak czerwona smuga ognia, wbieg�a po pniu. Para szpak�w zerwa�a si� do lotu. Przez szczelin� w listowiu zobaczy� jastrz�bia, kr���cego wysoko na niebie. Czy w jego kraju by�y jeszcze jakie� jastrz�bie? No, mo�e kilka, nie wiedzia� dok�adnie. Spojrza� na swoj� nago�� i zacz�� bez�adnie zastanawia� si� nad tym, co robi� dalej. Je�eli jego koledzy rozebrali go i zostawili tutaj, musieli mie� po temu wa�ne powody. Nigdzie nie powinien si� st�d oddala�. Szczeg�lnie w takim stanie, w ca�kowitym dezabilu. Z drugiej jednak strony, im r�wnie� mog�o si� co� przytrafi�. - Nie�atwo ci b�dzie sp�dzi� tutaj noc, m�j ch�opcze - powiedzia�. - Dowiedzmy si� przynajmniej co to za miejsce. - Jego g�os, maj�cy za t�o tylko szum lasu, wydawa� si� nienaturalnie g�o�ny. Nie, jest jeszcze jaki� d�wi�k. St�a� na chwil�, potem rozpozna� r�enie konia. Poczu� si� wyra�nie lepiej. W pobli�u musi by� jaka� farma. Jego nogi st�pa�y ju� dostatecznie pewnie, �eby by� w stanie przedrze� si� przez �cian� krzew�w �ozy i odnale�� tego konia. Zrobi� to i stan�� jak wmurowany. - Nie - powiedzia�. Zwierz� by�o ogromne, ogier o rozmiarach perszerona, ale znacznie szlachetniejszej budowy, smuk�y i czarny jak polerowana noc. Nie by� sp�tany, jednak ze zdobnej, nabijanej srebrem u�dzienicy lu�no zwisa�a para wymy�lnych, obszytych fr�dzlami wodzy. Na grzbiecie mia� siod�o z wysokimi ��kami, r�wnie� ze zdobionej sk�ry, bia��, jedwabn� kap� z wyszytym czarnym or�em oraz jakie� juki. Holger prze�kn�� �lin� i podszed� bli�ej. No i dobrze, pomy�la�, kto� lubi konne przeja�d�ki w takim stylu. - Halo - zawo�a�. - Halo, jest tu kto�?,, Gdy si� zbli�y�, ko� potrz�sn�� d�ug� grzyw� i rado�nie zar�a�. Mi�kkie nozdrza dotkn�y jego policzka, wielkie podkowy z moc� uderzy�y w ziemi�. Holger poklepa� go - nigdy dot�d nie spotka� konia tak przyjaznego wobec obcych. Przyjrza� mu si� bli�ej. Na u�dzienicy widnia�o wygrawerowane srebrem s�owo, sk�adaj�ce si� z dziwnie archaicznych liter - Papillon. - Papillon - powiedzia� z namys�em. Ko� znowu zar�a�, tupn�� i napr�y� trzymane ju� przez Holgera wodze. - Papillon to twoje imi�? - Holger znowu go klepn��. - Po francusku motyl, prawda? To do�� pomys�owe, nazywa� bydlaka o twoich rozmiarach Motylem. Jego uwag� przyci�gn�� le��cy za siod�em pakunek. Przesun�� si�, �eby lepiej mu si� przyjrze�. Co u diab�a. Kolczuga! - Halo! - zawo�a� jeszcze raz. - Czy jest tu kto�? Pomocy! Tylko sroka zaskrzecza�a szyderczo. Rozgl�daj�c si� wok�, Holger zauwa�y� d�ugie, oparte o pie� d�bu drzewce ze stalowym grotem z jednej i miseczkow� os�on� uchwytu z drugiej strony. Kopia, na Boga, autentyczna �redniowieczna kopia. Zawrza�o w nim podniecenie. Niespokojne �ycie, kt�re dotychczas prowadzi� sprawi�o, �e sta� si� cz�owiekiem nieco mniej skrupulatnie przestrzegaj�cym prawa ni� wi�kszo�� jego rodak�w, nie mia� wi�c zahamowa� rozwi�zuj�c tobo�ek i rozk�adaj�c na ziemi jego zawarto��. Znalaz� ca�kiem sporo: kolczug�, kt�ra mog�aby si�gn�� mu do kolan, sto�kowy, ozdobiony purpurowym pi�ropuszem he�m z nosalem, sztylet, odpowiednie pasy i rzemienie, gruby, mi�kki kaftan pod zbroj�. By�o tam r�wnie� kilka komplet�w ubra�, na kt�re sk�ada�y si� bryczesy, koszule z d�ugimi r�kawami, tuniki, kaftany, peleryny i tak dalej. Ta cz�� ubra�, kt�rej nie zrobiono z surowego, jaskrawo barwionego p��tna, by�a z obszytego futrem jedwabiu. Nie by� wcale zaskoczony, gdy, przeszed�szy na lew� stron� konia, znalaz� miecz i tarcz�, wisz�ce na rzemieniu. Tarcza mia�a konwencjonalny, heraldyczny kszta�t przy oko�o czterech stopach d�ugo�ci i by�a wyra�nie nowa. Zdj�� z niej p��cienny pokrowiec i zobaczy�, �e na jej powierzchni, wykonanej z cienkiej stalowej wyk�adziny na drewnianej bazie, widniej� trzy z�ote lwy naprzemiennie z trzema czerwonymi sercami, wszystko na b��kitnym tle. Obudzi�o si� w nim niejasne przypomnienie. Sta� przez chwil�, zastanawiaj�c si�. Czy to jest... chwileczk�. God�o Danii. Nie, tam jest dziewi�� serc. Pami�� znowu si� zamkn�a. Ale o co tu chodzi? Podrapa� si� w g�ow�. Kto� organizuje jakie� widowisko? Wyci�gn�� miecz: wielki, o szerokiej g�owni z krzy�owym jelcem, obosieczny i ostry jak n�. Jego in�ynierskie oczy rozpozna�y niskow�glow� stal. Nikt z tak� precyzj� nie podrabia� �redniowiecznego ekwipunku, nawet do film�w, nie m�wi�c ju� o paradach. Pami�ta� jednak eksponaty muzealne. M�czyzna z wiek�w �rednich by� sporo ni�szy od swych wsp�czesnych potomk�w. Ten miecz natomiast pasowa� do jego d�oni tak, jakby by� specjalnie dla niej zaprojektowany, a on przecie� by� wysoki nawet w dwudziestym wieku. Papillon zar�a� i szarpn�� w ty�. Holger odwr�ci� si� gwa�townie. Zobaczy� nied�wiedzia. By� to wielki, br�zowy nied�wied�, kt�ry prawdopodobnie przyszed� tutaj, �eby przekona� si� co tak ha�asuje. �ypn�� na nich okiem - Holger bardzo zapragn�� mie� w tej chwili swoj� strzelb� - a potem odwr�ci� si� i pobieg� z powrotem w g�stwin�. Holger opar� si� ci�ko o Papillona, czekaj�c a� serce troch� mu si� uspokoi. - Mo�liwe, �e istnieje jeszcze jaka� ostoja dzikiej puszczy - us�ysza� sw�j pe�en przekonania g�os. Mo�e nawet zosta�o kilka jastrz�bi. Ale w Danii nie ma, z ca�a pewno�ci� nie ma nied�wiedzi. Chyba, �e jaki� uciek� z zoo... No, zaczynaj� si� �lepe domys�y. Przede wszystkim musi zebra� jakie� informacje i wtedy wyci�ga� wnioski. A mo�e zwariowa� i ma halucynacje? Albo �ni? Chyba jednak nie. Jego umys� pracowa� zbyt precyzyjnie. Wyczuwa� promienie s�oneczne i widzia� drobniutkie py�ki, kt�re w nich ta�czy�y, widzia� li�cie, czu� zapach konia, mchu i sw�j w�asny pot, a to wszystko by�o pe�ne szczeg��w i najzupe�niej prozaiczne. Jakkolwiek jest, zdecydowa� gdy jego spokojny z natury charakter wyhamowa� nieco gonitw� my�li, nie pozostaje mu nic innego ni� brn�� dalej, nawet je�li to sen. Teraz najbardziej potrzebne s� mu informacje i po�ywienie. Po namy�le odwr�ci� hierarchi� wa�no�ci. Ogier wydawa� si� wystarczaj�co przyjacielski. Nie mia� prawa bra� tego zwierz�cia, ani znalezionych przy nim ubra�, jednak jego w�asne potrzeby by�y niew�tpliwie znacznie bardziej pilne ni� osobnika, kt�ry tak niefrasobliwie pozostawi� tutaj swoj� w�asno��. Ubra� si� starannie. Nieznana garderoba wymaga�a pewnego wysi�ku umys�owego przy nak�adaniu, jednak wszystko, a� po same buty, pasowa�o podejrzanie dobrze. Spakowa� na nowo dodatkowe ubiory oraz zbroj� i przytroczy� je z powrotem do konia. Ogier parskn�� cicho, gdy Holger podni�s� si� w strzemieniu, �eby na� wsi���, potem powoli podszed� do kopii. - Nigdy bym nie przypu�ci�, �e konie s� takie m�dre - powiedzia� Holger g�o�no. - No dobrze, zrozumia�em aluzj�. Wzi�� kopi� i opar� koniec drzewca o podp�rk�, kt�ra, jak stwierdzi�, zwisa�a z siod�a, potem uj�� wodze w lew� d�o� i cmokn��. Papillon ruszy� - w stron� s�o�ca. Dopiero po pewnym czasie Holger zauwa�y� jak dobrze sobie radzi z jazd� konno. Jego do�wiadczenie w tym wzgl�dzie ogranicza�o si� dotychczas do kilku do�� nieszcz�snych pr�b w wypo�yczalniach. Teraz przypomnia� sobie, �e zawsze twierdzi�, i� ko� jest wielk�, niezdarn� rzecz�, zajmuj�c� tylko przestrze�, kt�r� w przeciwnym przypadku m�g�by zaj�� inny ko�. Dziwna by�a ta natychmiastowa sympatia, jak� poczu� do tego wielkiego, czarnego potwora. Jeszcze dziwniejsza by�a �atwo��, z jak� jego cia�o przystosowa�o si� do siod�a. Jakby przez ca�e �ycie by� kowbojem. Pogr��y� si� w my�lach na ten temat i znowu sta� si� niezdarny. Papillon parskn��. Holger m�g�by przysi�c, �e by�a to drwina. Wyrzuci� wi�c z g�owy wszelkie w�tpliwo�ci i skupi� si� na wybieraniu drogi mi�dzy drzewami. Mimo �e pod��ali �cie�k� - wydeptan� przez jelenie? - las by� tak g�sty, �e jecha�o si� do�� niewygodnie, szczeg�lnie z kopi�. S�o�ce schodzi�o coraz ni�ej, a� w ko�cu spoza czarnych pni i ga��zi prze�wieca�o tylko kilka czerwonych pasm. Do diab�a, przecie� to niemo�liwe, �eby gdziekolwiek w Danii istnia�a tak rozleg�a puszcza. Czy�by, b�d�c nieprzytomnym, zosta� przywieziony do Norwegii? Laponii? Do Rosji, na bramy Piekie�? A je�li kula spowodowa�a zanik pami�ci, trwaj�cy by� mo�e ca�e tygodnie? Nie, to niemo�liwe. Rana by�a zbyt ,�wie�a. Westchn��. Takie zmartwienia nie wytrzymywa�y konkurencji z my�lami o jedzeniu. Zastan�wmy si�, ze trzy w�dzone dorsze i kufel zimnego Carlsberga... nie, b�d�my ameryka�scy i zam�wmy stek z ko�ci�, ob�o�ony zasma�an� cebulk�... Papillon stan�� d�ba. Niemal wyrzuci� Holgera z siod�a. Przez g�szcz poszycia i narastaj�c� ciemno�� nadchodzi� lew! Holger wrzasn��. Lew zatrzyma� si�, wyginaj�c ogon i pomrukuj�c gro�nie z g��bi ukrytego w grzywie gard�a. Papillon niespokojnie zata�czy� i zacz�� uderza� kopytem w ziemi�. Holger u�wiadomi� sobie, �e opu�ci� kopi�, kieruj�c j� w stron� wielkiego kota. Z g��bi lasu dobiega�o przeci�g�e wycie wilka. Lew sta� nieruchomo. Holger nie bardzo mia� ochot� dyskutowa� z nim na temat pierwsze�stwa na tej �cie�ce. Poprowadzi� Papillona bokiem, mimo �e ko� sprawia� wra�enie gotowego do walki. Gdy min�li lwa, Holger poczu� wielk� ch�� puszczenia si� galopem. Gdyby to jednak zrobi�, z pewno�ci�, przy takim �wietle zosta�by wysadzony z siod�a przez jaki� konar czy ga���. Poci� si�. Nadesz�a noc. Zacz�li b��dzi�. B��dzi�y te� my�li Holgera. Nied�wiedzie, wilki i lwy - nie ma takiego miejsca na ziemi, w kt�rym te zwierz�ta wyst�puj� razem - mo�e poza jakimi� odleg�ymi rejonami Indii. Ale przecie� tam w Indiach nie rosn� europejskie drzewa, prawda? Pr�bowa� przywo�a� w pami�ci lektury Kiplinga., Nic mu nie przychodzi�o do g�owy, poza niejasnymi przypomnieniami, �e wsch�d jest wschodem, a zach�d zachodem. Potem ga��� uderzy�a go w twarz i zaj�� si� przeklinaniem. - Wygl�da na to, �e sp�dzimy noc pod go�ym niebem - powiedzia� w ko�cu. - Pi�knie. Papillon szed� dalej, jeszcze jeden cie� w pe�nej d�wi�k�w ciemno�ci. Holger s�ysza� puchacze i odleg�e ochryp�e piski, kt�re mog�y by� g�osem �bika, i wycie wilk�w. A to? Co to by�o? Z�o�liwy chichot, tu� nad ziemi. - Kto to? to tam jest? Oddalaj�cy si� tupot ma�ych st�p. Wraz z nim ulecia� �miech. Holger zadr�a�. R�wnie dobrze mo�na jecha� dalej, zdecydowa�. Noc znacznie si� och�odzi�a. Nagle niebo wybuchn�o gwiazdami. Holger potrzebowa� dobrej chwili na to, �eby zrozumie�, �e wyjechali na polan�. Przed nimi migota�o �wiate�ko. Dom? Zmusi� Papillona do ruszenia k�usem. Kiedy dotarli na miejsce, Holger zobaczy� chat�, niezwykle prymitywn�, ze �cianami z oblepionej glin� wikliny i dachem z darni. Blask p�on�cego wewn�trz ognia odbija� si� czerwieni� od dymu, uciekaj�cego przez otw�r w szczycie dachu, s�czy� si� przez male�kie okienka z okiennicami i wycieka� przez szpary wok� krzywych pni. Holger �ci�gn�� wodze i j�zykiem zwil�y� wargi. Serce mu wali�o, jakby znowu stan�� przed lwem. A jednak... Zdecydowa�, �e najrozs�dniej b�dzie zosta� w siodle. Uderzy� w drzwi ko�cem kopii. Otworzy�y si� ze skrzypieniem. Sta�a w nich zgarbiona posta�, czarna na tle wn�trza chaty. Dobieg� o g�os starej kobiety, wysoki i skrzekliwy. - A ty� kto? Kto zawita� do Matki Gerdy? - Chyba si� zgubi�em - powiedzia� Holger. - Czy znajdzie si� u pani wolne ��ko? - Och. Och, tak. Pi�kny m�ody rycerz, jak widz�, tak, tak. Stare mog� by� te oczy, ale Matka Gerda dobrze widzi kto po nocach puka w jej drzwi, dobrze, dobrze widzi. Dalej, jasny panie, zejd� z konia i skorzystaj z tej ubogiej go�ciny, kt�r� biedna, stara kobieta mo�e ofiarowa� i nie musisz si� mnie obawia�, ani ja ciebie, nie w moim wieku, ale wiedz, �e by� taki czas... ale to by�o zanim si� narodzi�e�, a teraz ze mnie tylko stara, samotna babcia, rada wszelkim wie�ciom o wielkich zdarzeniach za �cianami tej skromnej chatki. Chod�, chod�, wyzb�d� si� obaw. Bardzo prosz�, wejd� do �rodka. Nie�atwo tu o schronienie, tutaj, na kra�cu �wiata. Holger przecisn�� si� obok niej do wn�trza lepianki. Nie zauwa�y� nikogo innego. Be�, w�tpienia m�g� si� tu bezpiecznie zatrzyma�. nast�pny Poul Anderson Trzy serca i trzy lwy . 2 . Usiad� przy rozklekotanym stole z nieheblowanego drewna. Oczy piek�y go od dymu zbieraj�cego si� pod krokwiami. Jedyne wewn�trzne drzwi wiod�y do stajni, w kt�rej teraz przywi�zany by� jego ko�, poza tym budynek sk�ada� si� tylko z tej jednej izby, z klepiskiem zamiast pod�ogi. Z p�on�cego na wielkim kamieniu ognia pada�o przy�mione �wiat�o. Rozgl�daj�c si� wok�, Holger zauwa�y� kilka krzese�, s�omiany materac, troch� narz�dzi i r�nych utensyli�w oraz czarnego kota; siedz�cego na zupe�nie nie pasuj�cej do tego wn�trza, wielkiej i ozdobnej drewnianej skrzyni. ��te oczy kota ani razu nie mrugn�y i nawet na moment si� od niego nie oderwa�y. Kobieta, Matka Gerda, miesza�a co� w �elaznym kotle, zawieszonym nad ogniem. By�a to zgarbiona, sucha i pomarszczona staruszka; ubrana w - str�j, przypominaj�cy postrz�piony worek. Jej siwe w�osy zwisa�y rzadkimi kosmykami wok� zapadni�tej twarzy, ozdobionej nosem jak haczyk i nieustannie wyszczerzonymi w bezsensownym u�miechu pie�kami z�b�w. Ale jej oczy by�y tward�, po�yskliw� czerni�. - Ach, tak, tak - powiedzia�a - nie takim jak ja, biednym starym kobietom wypytywa� o to co nieznajomi radzi by trzyma� w ukryciu. Wielu jest takich, co wol� sekretnie przemierza� te spokojne ziemie przy kra�cu �wiata i ty sam mo�esz by� jakim� rycerzem z Faerie w ludzkim przebraniu, gotowym po�o�y� czar na j�zyk zbyt ciekawy. Jednak�e, dobry panie, czy mog� si� o�mieli� i spyta� o twe imi�? Nie twe w�asne, oczywi�cie, je�li wolisz nie wyjawia� go takiej starej babinie jak ja, kt�ra �yczy ci dobrze, cho� musi przyzna�, �e wiek si� na niej odcisn�� i czasem paple odrobin� za du�o, ale imi� jakiekolwiek �ebym mog�a zwraca� si� do ciebie odpowiednio i z nale�nym szacunkiem. - Holger Carlsen - odpowiedzia�. Tak podskoczy�a, �e niemal wywr�ci�a kocio�ek. - Co powiedzia�e�? - A co...? - Czy�by by� �cigany? Czy�by to by�a jaka� wyj�tkowo dzika okolica w Niemczech? Wymaca� sztylet, na wszelki wypadek zatkni�ty za pas. - Holger Carlsen! No i co z tego? - Och... nic, dobry panie. - Gerda odwr�ci�a wzrok, potem zn�w spojrza�a na niego, szybkim, ptasim spojrzeniem. - Tyle tylko, �e Holger i Carl s� imionami co nieco g�o�nymi, jak ci wiadomo, jednak by rzec prawd� to nigdy nie by�o m�wione jakby jeden by� synem drugiego, jako i� ich ojcami byli Pepini Godfred, czy raczej powinnam powiedzie� odwrotnie... jednak, w pewnym sensie kr�l jest ojcem swego wasala i... - Nie jestem �adnym z tych gentelman�w - powiedzia� Holger, �eby po�o�y� tam� potokowi s��w. To czysty przypadek, �e si� tak nazywam. Odpr�y�a si� i z kocio�ka na�o�y�a mu misk� gulaszu. Zaatakowa� go natychmiast, nie zawracaj�c sobie g�owy martwieniem si� o zarazki czy trucizny. Dosta� r�wnie� chleb i ser, kt�re musia� odcina� swym no�em i je�� palcami, a tak�e kufel wyj�tkowo dobrego piwa. Min�o sporo czasu, zanim wyprostowa� si�, odetchn�� i powiedzia�: - Dzi�kuj�. Uratowa�o mi to �ycie, a przynajmniej rozs�dek. - To nic, panie, prostacka to strawa dla takiego jak ty, co cz�sto z kr�lami i ksi���tami jada� musia� i s�ucha� minstreli z Prowansji, ich pie�ni i sztuczek wymy�lnych, a ja, mimo �e stara i niewprawna, to jednak na tw� cze�� pozwol� sobie... - Pani piwo jest wy�mienite - powiedzia� Holger po�piesznie. - Nie wiedzia�em, �e istnieje tak znakomity gatunek. Chyba... - zamierza� powiedzie�: "Chyba wasz lokalny browar jakim� cudem omin�a dotychczas zas�u�ona s�awa", ale przerwa�a mu z przebieg�ym chichotem: - Och, zacny sir Holgerze, z pewno�ci� musisz by� rycerzem, je�li� nie wy�szego nawet stanu, tak przenikliwym i spostrzegawczym jeste� cz�owiekiem. W jednej chwili przejrza�e� ma�e sztuczki biednej starej kobiety. I jakkolwiek wi�kszo�� z podobnych tobie wzdraga si� na takie niewinne zakl�cia i nazywa je wymys�ami Szatana, cho� po prawdzie w podstawach swoich nie r�ni� si� one wcale od cudotw�rskich praktyk niekt�rych �wi�tych, kt�rzy czyni� swoje cuda zar�wno dla pogan, jak i chrze�cijan, to jednak musisz by� �wiadom ilu tutaj na tych pogranicznych ziemiach para si� tak� pomniejsz� magi�, tyle dla swej w�asnej ochrony przed si�ami �rodkowego �wiata, ile dla wygody i zysku, i sam pojmujesz w swej �askawo�ci, �e nie by�oby to bardzo sprawiedliwe pali� biedn� star� poczciwin� za wyczarowanie odrobiny piwa, �eby ogrzewa�o jej stare ko�ci w zimowe noce; podczas gdy tylu jest i to tak pot�nych czarownik�w, otwarcie frymarcz�cych czarn� magi�, na kt�rych kara ci�gle nie spada i... A wi�c jeste� wied�m�?, pomy�la� Holger. A ja to powinienem zauwa�y�. Co ona mu wmawia? Co to za maskarada? Pozwoli� jej mamrota� dalej, zastanawiaj�c si� ze zdumieniem nad j�zykiem. By�a to dziwna mowa, w jego w�asnych ustach twarda i d�wi�czna, archaiczny francuski z du�� domieszk� s��w niemieckich j�zyk, kt�ry by� mo�e by�by w stanie powoli rozszyfrowa� w ksi��ce, jednak z pewno�ci� nie potrafi�by w nim m�wi� i to z tak� �atwo�ci�, jakby to robi� od dziecka. W jaki� spos�b przeniesienie do... - gdziekolwiek to by�o - wyposa�y�o go w umiej�tno�� porozumiewania si� w lokalnym dialekcie. Nigdy nie mia� specjalnego upodobania doczytania beletrystyki - science fiction czy innej, jednak coraz silniej i silniej by� pchany ku stwierdzeniu, �e jaki� nieprawdopodobny splot wydarze� przerzuci� go w przesz�o��. Ta chata, ta starucha, kt�ra przyj�a jego rycerski ekwipunek za zupe�nie naturalny, i j�zyk, i ta bezkresna puszcza... Ale g d z i e si� znajdowa�? W Skandynawii nigdy nie m�wiono w ten spos�b. Niemcy, Francja, Brytania?... Je�li jednak znalaz� si� w �redniowieczu, to co tu robi� lew, albo co znaczy�a ta rzucona mimochodem wzmianka o �yciu na granicy magicznej krainy, Faerie? Da� spok�j spekulacjom. Kilka bezpo�rednich pyta� bardziej mo�e tu pom�c. - Matko Gerdo? - zacz��. - Tak, zacny panie. Z ka�d� pos�ug�, jak� mog� ci wy�wiadczy� zaszczyt sp�ywa na ten skromny dom, wi�c tylko wypowiedz swe pragnienia, a w w�skich granicach moich mo�liwo�ci uczyni� wszystko, czego sobie �yczysz. - Pog�aska�a kota, kt�ry nieprzerwanie obserwowa� Holgera. - Mo�esz mi powiedzie�, kt�ry teraz jest rok? - Och, dziwne pytanie zadajesz, dobry rycerzu, i pewnie to ta rana na twej g�owie, odniesiona niechybnie w heroicznej walce z jakim� potwornym trollem lub olbrzymem zm�ci�a troch� pami�� mego dobroczy�cy; ale po prawdzie, cho� rumieni� si� musz�c to wyzna�, takie rachuby dawno mi si� ju� wymkn�y, tym bardziej �e czas cz�sto bywa wielce nieodgadniony tutaj, na skrzydle �wiata odk�d... - Niewa�ne. A co to za kraj? Jakie kr�lestwo? - Zaprawd�, jasny rycerzu, zadajesz pytanie nad kt�rym wielu uczonych �ama�o sobie g�owy i wielu wojownik�w �ama�o g�owy sobie nawzajem. Heee, heee! D�ugi czas to pogranicze by�o przedmiotem dysputy mi�dzy synami ludzi i ludem �rodkowego �wiata i sro�y�y si� wojny i wielkie czarnoksi�skie spory, a teraz mog� tylko rzec, �e zar�wno Faerie, jak i �wi�te imperium roszcz� sobie do niego prawa i �adne z nich tu naprawd� nie w�ada, jakkolwiek prawa ludzi wydaj� si� nieco mocniejsze przez to, �e nasza rasa rzeczywi�cie si� tu osiedla i zostaje; a mo�e jakie� pretensje do tych ziem i Saracenowie mie� mog�, zwa�ywszy, �e m�wi si� jakoby ich Mahound sam by� z�ym duchem, przynajmniej chrze�cijanie tak twierdz�. Co, Grimalkin? - poklepa�a szyj� kota. - No wi�c... - Holger rozpaczliwie czepia� si� resztek cierpliwo�ci. - Gdzie mog� znale�� ludzi... chrze�cijan, powiedzmy... kt�rzy mi pomog�? Gdzie jest najbli�szy kr�l, ksi��� albo ktokolwiek taki? - Jest miasto niezbyt wiele mil st�d wed�ug ludzkiej miary odleg�o�ci - powiedzia�a - musz� jednak ostrzec, �e przestrze� tak jak czas, jest dziwacznie tu naruszona przez czarnoksi�stwo wiej�ce od Faerie i czasem miejsce, ku kt�remu zmierzasz wydaje si� niedalekie, a potem zn�w odp�ywa w rozleg�e i uci��liwe obszary naje�one niebezpiecze�stwem, a i sama ziemia i droga, po kt�rej st�pasz nie s� ju� takie same... Holger zrezygnowa�. Gdy poni�s� kl�sk�, potrafi� si� do niej przyzna�. Albo ta wied�ma by�a bredz�c� idiotk�, albo z rozmys�em stara�a si� go zm�czy�. W �adnym przypadku nie m�g� liczy� na jakie� konkretne wiadomo�ci. - Jednak je�li rada jest tym, czego potrzebujesz - powiedzia�a nagle Gerda - to mimo �e moje w�asne my�li s� cz�stokro� spl�tane, jak to w starych g�owach bywa, a Grimalkin cho� niezwykle sprytny, jest niemy, mo�liwym jest, �eby rada dla ciebie zosta�a przyzwana, a z ni� razem spos�b, kt�ry uszczerbek w tobie usunie i ca�ym ci� zn�w uczyni. Nie sr� si�, jasny panie, je�li odrobin� magii tu zaproponuj�, gdy� bia�a ona jest... lub szara w najgorszym razie; gdybym by�a pot�n� czarownic�, czy my�lisz, �e ubiera�abym si� w te �achmany i mieszka�a w takiej chacie? Nie, pa�ac ze z�ota by�by wtedy dla mnie, i s�udzy na ka�d� okazj� powitaliby ciebie. Je�li, za twym przyzwoleniem, ducha mog�abym przywo�a�, tylko malutkiego duszka, on by ci powiedzia� to, co sam lepiej ni� ja by� zrozumia�. - Hmm - Holger uni�s� brwi. No dobrze, teraz wszystko si� wyja�ni�o. Ona jest stukni�ta. Lepiej jej potakiwa�, je�li ma zamiar sp�dzi� tutaj noc. - Jak sobie �yczysz, matko. - Teraz widz�, �e naprawd� z przedziwnych miejsc musisz przybywa� - powiedzia�a - gdy� nawet si� nie prze�egna�e�, za� inni rycerze nieodmiennie Najwy�szego wzywaj�, i cz�stokro� wielkimi zakl�ciami, za kt�re ogie� piekielny b�d� cierpie�, a przecie� nie �yj� nadmiernie bogobojnym �yciem; musi jednak Imperium u�ywa� tych marnych nawet narz�dzi, kt�re znale�� mo�e na tym niegodziwym, n�dznym �wiecie. Ty nie jeste� z takich, sir Holgerze, ani pod jednym, ani pod drugim wzgl�dem, co mo�e nasun�� pytanie, czy naprawd� nie pochodzisz z Faerie. Spr�bujemy jednak co� zrobi� w tej materii, jednak musz� ci� uprzedzi�, �e duchy s� istotami nieobliczalnymi i mog� w og�le nie da� odpowiedzi, albo udzieli� takiej, kt�ra ma wi�cej ni� jedno znaczenie. Kot zeskoczy� ze skrzyni i Gerda j� otworzy�a. W jej zachowaniu by�o jakie� dziwne szyderstwo i Holger mocno si� zastanawia� do czego ona zmierza. Poczu�, �e po plecach przebiega mu zimny dreszcz. Wyj�a ze skrzyni kocio�ek na tr�jnogu, ustawi�a go na pod�odze i nape�ni�a jakim� py�em z butelki. Wyj�a r�wnie� kr�tki pr�t, wykonany chyba z hebanu i ko�ci s�oniowej. Mamrocz�c i gestykuluj�c narysowa�a wok� kocio�ka dwa koncentryczne kr�gi i stan�a wraz z kotem mi�dzy nimi. - Ta linia w �rodku ma zatrzyma� samego demona, a ta na zewn�trz wszelkie czary, jakie m�g�by rzuci�, bo one cz�sto bywaj� kapry�ne, gdy s� przyzywane tak po�piesznie - wyja�ni�a - Musz� ci� b�aga�, panie, �eby� nie modli� si�, ani nie czyni� znaku krzy�a, bo demon natychmiast by odszed� i to w jak najgorszym humorze. - Jej g�os po prostu stwierdza� fakt, ale oczy po�yskiwa�y w jego stron� i Holger �a�owa�, �e nie umie odczytywa� ich wyrazu. - Zaczynaj ju� - powiedzia� troch� zbyt ochryple. Zacz�a ta�czy� wok� wewn�trznego kr�gu i wydawa�o mu si�, �e wychwyci� co� z jej za�piewu. "Amen, amen..." Tak, wiedzia� jakie s�owa teraz padn�, chocia� nie potrafi�by powiedzie� sk�d. "...malo a nos libera sed..." Nie potrafi� te� powiedzie�, dlaczego dosta� g�siej sk�rki. Przesta�a m�wi� po �acinie i przesz�a na piskliwy j�zyk, kt�rego nie m�g� rozpozna�. Dotkn�a r�d�k� kocio�ka. Zacz�� si� z niego wydobywa� g�sty, bia�y dym, kt�ry niemal j� zas�oni�, ale, co ciekawe, nie wyp�yn�� poza zewn�trzny kr�g. - O Beliya'al, Ba'al Zebub, Abaddon, Ashmadai! - wrzasn�a. - Samiel, Samiel, Samiel! Czy dym zg�stnia�? Holger zerwa� si� z krzes�a. Ledwie m�g� dostrzec Gerd� przez zabarwion� na czerwono mg��. Wydawa�o mu si�, �e co� jeszcze wisi nad kocio�kiem, co� szarego i podobnego do w�a, na wp� przezroczystego... na Niebiosa, zobaczy� szkar�atne oczy, a ta posta� przybra�a kszta�t niemal ludzki! Us�ysza� jak m�wi, �wiszcz�cym, niecz�owieczym g�osem, a stara kobieta odpowiada w j�zyku, kt�rego nie zna�. Brzuchom�wstwo, powiedzia� sobie po�piesznie, brzuchom�wstwo i omamy, zrodzone w jego w�asnym, zamroczonym zm�czeniem umy�le, tylko to, tylko to. Papillon r�a� i szarpa� si� w stajni. Holger opu�ci� d�o� ku no�owi. Ostrze by�o gor�ce. Czy magia, wymamrota�, pobudza pr�dy wirowe? Istota w dymie �wiszcza�a i prycha�a i wygina�a si� gwa�townie. Rozmawia�a z Gerd� bardzo d�ugo, jak si� zdawa�o. W ko�cu starucha podnios�a r�d�k� i zacz�a inny za�piew. Dym zacz�� si� przerzedza�, jakby wsysany z powrotem do wn�trza kocio�ka. Holger zakl�� dr��cym g�osem i si�gn�� po piwo. Kiedy dym ju� ca�kowicie znikn��, Gerda wysz�a poza kr�g. Jej twarz by�a znowu bez wyrazu, oboj�tna, oczy na wp� przykryte powiekami. Jednak Holger zauwa�y� jak dr�a�a. Kot wypi�� grzbiet, wypr�y� ogon i splun�� na niego. - Dziwna odpowied� - powiedzia�a po chwili zupe�nie oboj�tnym g�osem. - Dziwn� da� mi demon odpowied�. - Co powiedzia�? - wyszepta� Holger. - Powiedzia�... Samiel powiedzia�, �e jeste� z daleka, z tak daleka, �e cz�owiek m�g�by do dnia S�du Ostatecznego podr�owa� i nie dotrze� do twego domu. Nie jest tak? - Tak - powiedzia� Holger powoli. - Tak, my�l�, �e to mo�e by� prawda. - I powiedzia� jeszcze, �e pomoc w twych opa�ach, spos�b wr�cenia ci� sk�d przyby�e�, znajduje si� w Faerie. Tam musisz si� uda�, sir... sir Holgerze. Musisz jecha� do Faerie. Zupe�nie nie wiedzia� co odpowiedzie�. - Och, to nie takie straszne jak wygl�da - Gerda rozlu�ni�a si� nieco. Nawet zachichota�a, czy raczej kaszln�a. - Je�li ju� ca�a prawda musi wyj�� na jaw, to jestem w stosunkach nie ca�kiem nieprzyjaznych z ksi�ciem Alfrikiem, najbli�szym z Pan�w Faerie. Jest troch� dra�liwy, jak ca�y ich rodzaj, ale pomo�e ci je�li poprosisz, tak powiedzia� demon. A ja mog� dostarczy� przewodnika, �eby� szybko tam dotar�. - D...dlaczego? - zaj�kn�� si� Holger. - To znaczy, nie bardzo mog� zap�aci�. - Nie trzeba zap�aty - Gerda niedbale machn�a r�k�. - Dobry uczynek mo�e przez przypadek by� mi policzony, gdy opuszcz� ten �wiat dla innego, obawiam si� o nieco cieplejszym klimacie. A w ka�dym razie, starej babci sprawia przyjemno�� pomaganie takiemu przystojnemu m�odemu m�czy�nie, jak ty. Ach, by� taki czas, jak to ju� dawno... Ale do�� tego. Daj mi opatrze� tw� ran�, a potem jazda do ��ka. Holger pozwoli�, �eby przemy�a zranienie i przywi�za�a, mamrocz�c zakl�cia, ok�ad z zi�. By� ju� zbyt zm�czony na sprzeciwianie si� czemukolwiek. Jednak zosta�o w nim tyle ostro�no�ci, �eby odrzuci� propozycj� zaj�cia jej materaca i zamiast tego spa� na sianie obok Papillona. Nie mia�o sensu kusi� losu bardziej, ni� to by�o konieczne. Ta chata by�a dziwna, �agodnie m�wi�c. nast�pny Poul Anderson Trzy serca i trzy lwy . 3 . Obudziwszy si�, le�a� przez jaki� czas w p�nie, a� przypomnia� sobie gdzie jest. Senno�� natychmiast go opu�ci�a. Usiad� z j�kiem i rozejrza� si� wok�. Tak, stajnia! Prymitywne, mroczne pomieszczenie, wype�nione zapachem siana i gnoju, czarny ko�, pochylaj�cy si� nad nim i delikatnie tr�caj�cy go pyskiem. Podni�s� si� na nogi, wyskubuj�c z ubrania �d�b�a siana. Promienie s�oneczne przeci�y p�mrok, gdy Matka Gerda otworzy�a drzwi. - Ach, dzie� dobry, jasny panie - krzykn�a. - Zaprawd� spa�e� snem sprawiedliwego, albo tym, co m�wi�, �e jest snem sprawiedliwego, chocia� w moim �yciu niejednokro� widzia�am dobrych ludzi, co ca�a noc rzucali si� bezsennie i ludzi pod�ych, kt�rzy dach swym chrapaniem wstrz�sali, i rankiem nie mia�am serca ci� budzi�. Ale teraz chod� i zobacz, co na ci� czeka. Okaza�o si� ta by� misk� owsianki, znowu chlebem, serem i piwem i kawa�em na wp� ugotowanego boczku. Holger zjad� wszystko z apetytem, a potem z t�sknot� pomy�la� o papierosie i kawie. Na szcz�cie wojenne braki odzwyczai�y go nieco od tych przyjemno�ci. Zadowoli� si� wi�c energicznym myciem w korycie z wod� na zewn�trz chaty. Kiedy znowu wszed� do �rodka, stwierdzi� �e przyby� nowy go��. Zauwa�y� go dopiero, gdy jaka� d�o� szarpn�a jego spodnie i basowy g�os zahucza�: - Tum jest. Holger spojrza� w d� i zobaczy� kr�pego, br�zowego jak ziemia m�czyzn� z uszami jak uchwyty od kufli, z ogromnym nosem, bia�� brod� i bosymi, p�askimi stopami, ubranego w br�zow� kurt� i spodnie. Osobnik ten nie mia� nawet trzech st�p wzrostu. - To jest Hugi - powiedzia�a Matka Gerda. - B�dzie twoim przewodnikiem do Faerie. - Ummm... mi�o pana pozna� - powiedzia� Holger. Potrz�sn�� tward� i ciep�� d�oni� kar�a, co chyba wprawi�o go w os�upienie. - A teraz pora rusza� - powiedzia�a weso�o stara kobieta - jako �e s�o�ce ju� wysoko, a przed wami ci�ka droga prze okolice wielce niepewne. Nie obawiaj si� jednak, sir Holgerze. Hugi jest z le�nego plemienia i bezpiecznie doprowadzi ci� do ksi�cia Alfrika. - Poda�a mu owini�ty w p��tno tobo�ek. W�o�y�am tu troch� chleba, mi�sa i innego po�ywienia, gdy� dobrze wiem jak niepraktyczni wy, m�odzi paladyni bywacie, wa��saj�c si� po �wiecie i ratuj�c pi�kne dziewice i nawet przez chwil� nie my�l�c o tym, �eby zabra� z sob� kawa�ek obiadu. Ach, gdybym by�a znowu m�oda i dla mnie niczym by to by�o, bo co znaczy pusty brzuch, kiedy �wiat jest zielony, ale teraz ju� w swoich latach jestem i my�le� troch� musz�. - Dzi�kuj�, moja pani - powiedzia� Holger z zak�opotaniem. Odwr�ci� si�, �eby odjecha�, Hugi poci�gn�� go z powrotem z zaskakuj�c� si��. - A ty tu co? - rykn��. - W jednej jeno koszuli i�� w las �e� zamy�li�? Moc tu w onej kniei takowych, co wielce by radzi troch� �elaza w bogatego w�drowca wrazi�. - Ach... ach, tak. - Holger rozpakowa� sw�j baga�. Matka Gerda zachichota�a i wyku�tyka�a na zewn�trz. Hugi pomaga� mu zak�ada� we w�a�ciwy spos�b �redniowieczny str�j. Obwi�za� jego �ydki pasami sk�ry, podczas gdy on sam przez g�ow� wci�ga� gruby kaftan. Potem, r�wnie� sam, w�o�y� kolczug�, kt�ra zabrz�cza�a i upad�a mu na ramiona niespodziewanym ci�arem. A teraz popatrzmy - najwyra�niej ten szeroki pas zapina si� na talii i wtyka si� za� n�, za� pendent ma pod�rzymywa� miecz. Hugi poda� mu pikowan� czapk� a potem n