NAJLEPSZE SAŁATKI 1 Danuta Kozień NAJLEPSZE SAŁATKI KOC KUII DII CIEBIE Projekt okładki Agnieszka Skriabin Redakcja Elżbieta Sadowska Korekta Małgorzata Juras, Natalia Wiśniewka Copyright © 2003 by Tadeusz Barowicz Wszelkie prawa zastrzeżone Bauer-Weltbild Media Sp. z o.o., Sp. K. Klub dla Ciebie Warszawa 2003 jyyp Dział Obsługi Klienta 0 22 517 5151 Wysyłamy bezpłatny katalog Dwieście ¦> dwudziesta szósta publikacja Klubu dla Ciebie ISBN 83-89314-52-5 Skład i łamanie: „Enterek", Warszawa Druk i oprawa: Drukarnia Naukowo-Techniczna S.A. Wprowadzenie w świat sałatek W kuchniach wielu narodów, szczególnie w kuchni francuskiej, sałatki podawane są na co dzień w różnych postaciach i odmianach. Spotyka sieje niemal przy każdym posiłku. W naszej rodzimej kuchni panuje w tej dziedzinie wyjątkowe ubóstwo: sałatki na stołach goszczą rzadko, a jeśli już się je robi, to przeważnie z jarzyn wcześniej użytych do sporządzenia wywaru (np. zupy). Przyczyną jest niewątpliwie brak tradycji i brak czasu na jaki cierpią nasze pracujące zawodowo panie domu. Na szczęście nie wszystkie sałatki wymagają dużego nakładu pracy. Sałatki to dania zimne, podawane jako przystawki lub dodatek do potraw mięsnych czy rybnych. Nadają się na wszystkie okazje. Ich podsta- ------------------ « 5 M wą są surowe lub gotowane warzywa. Do przyrządzania sałatek można użyć jednego lub kilku gatunków warzyw. Do niektórych dodaje się warzywa kwaszone, konserwowane lub marynowane. Ich zadaniem jest zaostrzenie smaku. Poza warzywami i owocami w skład sałatek mogą wchodzić także gotowane lub pieczone mięsa, wędzone ryby, jaja gotowane na twardo, sery, wędliny, kasze, makaron, ryż itd. Większość składników nie wymaga gotowania. Tak więc liczba wariantów sałatek wydaje się nieograniczona. Oprócz zasadniczych i dodatkowych składników istotne są też ich wzajemne proporcje ilościowe, przyprawy i sosy. Do sporządzania sałatek można wykorzystywać warzywa pozostałe z gotowania wywarów, należy jednak pamiętać, żeby nie były zbyt miękkie, gdyż wtedy źle się kroją i podczas mieszania z sosem tracą nadany im kształt. W rezultacie sałatka staje się nieapetyczna. Sałatki pozwalają urozmaicić codzienne i świąteczne menu, a składniki można zmieniać zależnie od ich dostępności i pory roku. Nieograniczone możliwości w komponowaniu sałatek sprawiają, że powodzenie zależy od inwencji i pomysłowości w zestawianiu składników oraz ------------------ % 6 L? ------------------ od sposobu ich przyprawiania. Dlatego każdy może być autorem nowej, nieznanej jeszcze sałatki. Przyprawy smakowe stosowane do doprawiania sałatek, to pieprz, papryka, sól, musztarda, cukier, majeranek, bazylia, kminek, sok z cytryny i inne zioła przyprawowe. Powinny one nadawać sałatkom zdecydowany smak z przewagą smaku kwaśno-słodkiego. Cennym, dodatkiem stosowanym przy sporządzaniu sałatek są też siekana natka pietruszki, zielony koperek, szczypiorek i szczypior. Uzupełniają one ich wartość odżywczą (witaminy), aromatyczną i smakową. Przygotowując warzywa do sałatek, należy je najpierw umyć, następnie ugotować w skórce i, ostudzone, obrać. Wchodzące w skład jednej sałatki składniki powinny być jednakowo rozdrobnione. Nąjdrobniej sieka się dodatki zielone, takie jak szczypiorek czy koperek. Warzywa surowe kroi się w drobną kostkę, makaron lub talarki, warzywa gotowane zaś w kostkę lub makaron. Sposoby krojenia warzyw na sałatkę pokazano na przykładzie marchewki, na rysunkach 1 i 2. Niekiedy do sałatek dodajemy jako jeden ze składników mięso. Wędliny, drób i ryby powinny być rozdrobnione w podobny sposób jak warzywa. 7 Rys. 1. Krojenie marchwi: a — w paski; b - w makaron; c - w kostkę Rys. 2. Krojenie marchwi w słupki «, « Składniki przygotowane do sałatek można przechowywać do 12 godzin w temperaturze 2-4°C w osobnych naczyniach porcelanowych. Przygotowując sałatkę, łączy sieje, doprawia sosem i przyprawia do smaku. Najlepiej zrobić to przynajmniej na godzinę przed podaniem, by sałatka zdążyła przejść smakiem sosu, używając do mieszania dwóch widelców. Sałatki powinny być odpowiednio przybrane dodatkami o zdecydowanych barwach (czerwone, zielone, żółte, pomarańczowe). Do dekoracji stosuje się warzywa i owoce, natkę pietruszki, szczypiorek, koperek, liście pora, selera, marynowane grzybki, śliwki, cząstki jaja ugotowanego na twardo, oliwki itp. Sałatkę jarzynową dekoruje się warzywami, zaś sałatkę jarzynową z dodatkiem śledzia kawałkami śledzia. Na estetykę sałatek wpływają również zastosowane sosy i zaprawy. Przy sporządzaniu sałatek bardzo ważny jest też estetyczny sposób podania. Najczęściej podaje się je na stół w salaterkach. Sałatka podana w porcji na talerzyku deserowym powinna być uformowana łyżką porcjową, a następnie polana majonezem i udekorowana elementami, które wchodzą w jej skład. Sałatki można też podawać w kompo- --------- «• 10 ~ -------------------- 1 tierkach, na liściach sałaty, w wydrążonych warzywach, takich jak pomidory, papryki lub ogórki, w płaskich, szerokich pucharkach itp. O sposobie podania powinny decydować okoliczności i charakter posiłku. Ostatnio coraz częściej praktykowaną formą podawania sałatek jest faszerowanie nimi takich warzyw jak pomidory, ogórki, cebula oraz białka jaj ugotowanych na twardo i pozbawionych żółtek. Pomidory i ogórki przeznaczone do nadziewania powinny być jednakowej wielkości i dojrzałe. Pomidory należy umyć i osuszyć, a następnie ściąć im „czapeczki", ogórki zaś po obraniu należy pokroić w poprzek na kawałki o długości 4-5 cm. Pomidory i ogórki napełniamy sałatką, tak by wystawała ponad brzegiem warzywa. Pomidor można przykryć odkrojoną „czapeczką". Pomidory i ogórki podawać ułożone na listkach zielonej sałaty na jedno- lub wieloporcjowym półmisku, ozdobione gęstym sosem majonezowym, marchwią, jajkiem i liściem pora. Współczesna dietetyka coraz częściej nawołuje do zastępowania wysokoenergetycznych sosów i zapraw, takich jak majonez czy śmietana, sosami o mniejszej zawartości tłuszczu, np. winegretem, ---------------- «. U & jogurtem, kefirem lub skondensowanym mlekiem. Warto też pamiętać, by jednorazowo nie przygotowywać zbyt wielu porcji sałatek, gdyż ich składniki wysychają, a elementy dekoracyjne tracą estetyczny wygląd. Gotową sałatkę należy przechowywać w chłodnym miejscu, najlepiej w lodówce. Nie powinno się jej przetrzymywać dłużej niż do następnego dnia po przyrządzeniu. 12 Praktyczne rady ¦ Do przyrządzania sałatek należy wybierać warzywa świeże, zdrowe, ładnie wybarwione i aromatyczne. ¦ Warzywa myje się zawsze przed ich rozdrobnieniem (nigdy po): korzeniowe najlepiej szczoteczką, pod bieżącą wodą, liściaste zaś płucze się w dużym naczyniu, zmieniając wielokrotnie wodę, aż będzie zupełnie czysta, następnie osacza się liście na sicie. Kalafiory po odrzuceniu zewnętrznych części wkłada się na 30 minut do wody z dodatkiem octu lub soli, a po wyjęciu z niej płucze - nie będzie w środku robaków. ¦ Młode warzywa skrobie się - nie obiera - nożem za stali nierdzewnej, starsze obiera się 13 cienko, gdyż pod skórką jest najwięcej witamin. Liście sałaty po dokładnym umyciu, osaczeniu i osuszeniu rwiemy palcami, nie kroimy nożem. Warzywa i owoce należy rozdrabniać na krótko przed podaniem na stół. ¦ Twarde warzywa sieka się drobno (lub trze na tarce), miękkie i owoce dzieli na spore cząstki. ¦ Obróbka wstępna składników sałatki powinna być starannie wykonana. Poszczególne gatunki warzyw, które nie będą używane w stanie surowym, najlepiej gotować oddzielnie w skórce, aby uniknąć większych strat składników odżywczych, wartości smakowych i aromatycznych. Warzywa korzeniowe gotuje się zawsze w całości, niektóre np. buraki, ziemniaki można również piec. Gotując warzywa, należy pamiętać, aby po włożeniu do wrzącej osolonej wody natychmiast je przykryć. Niektóre, np. kalafiory, ziemniaki, kroi się dopiero po ostudzeniu, inne, jak marchew, pietruszkę, seler, kalarepę, szparagi, fasolkę - gdy są jeszcze ciepłe. ¦ Wszystkie warzywa korzeniowe gotuje się pod przykryciem, w przeciwieństwie do zielonych (szpinak, por, fasolka szparagowa) i kapust- --------- «* 14 - -------------------- nych, które należy gotować w odkrytych naczyniach (przynajmniej przez pewien czas). ¦ Do gotowania warzyw używamy naczyń emaliowanych (nie poobijanych) lub ze stali szlachetnej; przygotowane warzywa wkłada się do niedużej ilości wrzącej osolonej wody. Do gotowania warzyw zawierających karoteny (marchewka) dodaje się do wody odrobinę tłuszczu. ¦ Gotowane ziemniaki będą smaczniejsze, jeśli do wody, w której się gotują, doda się 2-3 ząbki czosnku, liść laurowy lub trochę suszonego kopru. Ocet zapobiega pękaniu skórki ziemniaków gotowanych w mundurkach. Ziemniaki ugotowane w łupinach obiera się lepiej, jeżeli od razu po wyjęciu z naczynia poleje sieje zimną wodą. Aby ziemniaki były równomiernie ugotowane, należy gotować je na umiarkowanym ogniu. ¦ Warzywa czerwone zachowają kolor w trakcie gotowania, jeśli wodę zakwasimy i posolimy. Niektóre warzywa (np. kapusta, kalafior, brukselka, brokuły) nabiorą delikatnego smaku, jeżeli do wody, w której się gotują, dodamy odrobinę mleka. Kalafior i brokuły powinniśmy gotować różyczkami do góry (szybciej zmiękną). 15 \ ¦ Dodatki mięsne i rybne muszą być dokładnie oddzielone od kości, "błon, chrząstek lub ości i starannie pokrojone w kostkę lub paseczki. ¦ Do sałatek śledziowych dodaje się wymoczone, starannie obrane ze skóry i ości śledzie, pokrojone w drobną kostkę lub cienkie paseczki. ¦ Do doprawiania sałatek najlepsze są, oprócz oliwy z oliwek, oleje: słonecznikowy, kukurydziany i sojowy. Sosy z majonezu, śmietany, jogurtu naturalnego lub kefiru należy przygotować tuż przed rozdrobnieniem produktów. ¦ Smak sałatek nie zmieni się, gdy: zamiast oliwy zastosujemy olej słonecznikowy, sok z cytryny zastąpimy rozpuszczonym w przegotowanej wodzie kwaskiem cytrynowym, a zamiast kaparów użyjemy zielonych nasion nasturcji, konserwowanych w słonej wodzie. ¦ Jeśli majonez nie chce gęstnieć podczas ucierania, należy dodać odrobinę zimnej wody i dalej mieszać. Uciera się go zawsze w jedną stronę. Kolejność dodawania składników: najpierw sok z cytryny lub ocet i sól, następnie żółtko, na końcu olej lub oliwa, wlewane po kilka kropel. Wszystkie składniki muszą mieć temperaturę pokojową, w przeciwnym razie majonez się zważy. ---------------- m 16 & ¦ Musztarda używana do przyprawiania sałatek powinna być tak gęsta, by z przechylonego naczynia wypływała bardzo powoli; na powierzchni musztardy o odpowiedniej jakości nie powinien występować wodnisto-oleisty płyn. Resztkę zeschniętej musztardy można „ożywić"przez zmieszanie jej z odrobiną octu i oliwy. ¦ Nie należy dodawać do jednej sałatki i ogórków, i pomidorów, ponieważ sok z surowych ogórków zawiera enzymy niszczące witaminę C zawartą w pomidorach. ¦ Wszelkich przypraw i ziół powinno się używać z umiarem, by nie zdominowały aromatu i smaku sałatki. W przepisach ilość produktów podano w jednostkach masy lub jednostkach objętości stosowanych w gospodarstwach domowych, np. łyżka. W tabelach podano objętości znormalizowanych naczyń oraz przeliczono ilości warzyw i owoców na jednostki masy. Tabels i 1. Objętość znormalizowanych naczyń Objętość Ilość Nazwa naczynia cm3 Ł ł łk 1 szklanka S 250 16,5 50 100 X'\ szklanka S 62,5 4,2 12,5 25 Xh szklanka S 83,3 5,5 16,6 33,3 1 łyżka stołowa Ł 15,2 1 3 6 1 łyżeczka deserowa ł 5 - 1 2 1 łyżeczka do kawy łk 2,5 — - 1 1 szklanka = V4 litra 4 łyżki płynu = V16 litra Tabela 2. Masa (w gramach) najczęściej używanych produktów spożywczych Nazwa produktu 250 cm3 (szklanka) 100 cm3 15 cm3 (łyżka) 5 cm3 (łyżeczka) cukier kryształ cukier puder ryż kasza gryczana kasza manna kasza jęczmienna 220 200 228 170 170 187 91 68 68 75 15 12 13,6 10,2 10,2 11,2 4 4 4,5 3,4 3,4 3,7 masło margaryna oleje 238 238 236 95 95 94 14,2 14,2 14,1 4,7 4,7 4,7 mleko pełne mleko chude mleko zagęszczone śmietana 40-procentowa śmietana 18-procentowa twaróg sól kuchenna pieprz mielony żelatyna mielona 257 259 320 249 253 200 300 103 104 128 99 101 120 15,4 15,6 17,2 14,8 15,1 17 18,0 5,1 5,2 6,4 4,9 5,0 6 6,0 2,3 3,0 % 18 Ciężar gotowanych produktów jest większy niż surowych. I tak po ugotowaniu: 10 dag suchego makaronu = 40 dag 10 dag suchego ryżu = 30 dag 10 dag suszonych warzyw = 35 dag Tabela 3. Przeliczenie objętości lub ilości warzyw, owoców i soków na jednostki masy Produkt Objętość lub sztuka Masa (dag) 1 2 3 warzywa: burak średni 12 cebula mała 4 średnia 6 czosnek suchy główka mała 1 ząbek 0,2 czosnek świeży ząbek 0,7 groszek zielony (łuskany) szklanka 13 kalafior średni 50 kapusta główka mała 100 główka duża 150 kapusta kwaszona szklanka 13 marchew mała 10 średnia 15 ogórek średni 20 papryka słodka średnia 10 pietruszka mała 8 duża 15 pomidor średni 10 duży 15 por (bez liści) średni 7 por (z liśćmi) średni 10 % 19 i 2 3 seler korzeniowy średni 20 szparagi wiązka 50 Owoce i jagody: agrest szklanka 20 czarne jagody szklanka 13 gruszka mała 10 duża 15 jabłko średnie 12 duże 15 maliny szklanka 10 porzeczki szklanka 20 poziomki szklanka 13 rodzynki szklanka 20 śliwki suszone 12 sztuk średnich 10 wiśnie szklanka 20 Soki: z cytryny szklanka 20 z pomarańczy szklanka 20 pomidorowy szklanka 20 ------------ « 20 «. ----------------- Sałatki warzywne Sałata zielona 3 główki sałaty 2 łyżki soku cytrynowego 6 łyżek oleju słonecznikowego pieprz mielony sól Sałatę dokładnie umyć, osaczyć i osuszyć. Porwać palcami na kawałki. Z soku cytrynowego, soli, pieprzu i oleju sporządzić sos winegret. Tuż przed podaniempolać sałatę sosem. Delikatnie wymieszać. Podawać do dań obiadowych. Sałatka z marchwi i orzechów 5 marchwi szklanka łuskanych orzechów włoskich 7/2 szklanki jogurtu naturalnego 2 łyżki majonezu 2 ząbki czosnku łyżka siekanej natki pietruszki sól Orzechy połamać, zalać na kilka minut wrzącą wodą, odcedzić. Marchewki umyć, obrać, zetrzeć na grubej tarce. Jogurt wymieszać z majonezem, dodać roztarty z solą czosnek i dokładnie wymieszać. Doprawić do smaku solą. Połączyć składniki, polać sosem, wymieszać i przybrać natką. Podawać jako przystawkę. Sałatka z fasolą i serem '/2 szklanki fasoli perłowej 2-3 łyżki oleju ogórek cebula 3-4 strąki papryki 3-4 pomidory 3 łyżki utartego ostrego żółtego sera łyżka siekanej natki pietruszki łyżka octu winnego mielony pieprz sól 22 Fasolę opłukać, moczyć przez 24 godziny w przegotowanej wodzie, dodać V2 łyżeczki soli i ugotować w 2 szklankach wody do miękkości. Wyłożyć fasolę do salaterki, dodać olej, ocet winny i wymieszać. Oczyszczone i opłukane warzywa pokroić: ogórek i cebulę w cienkie ćwierćtalarki, strąki papryki - po opieczeniu, oczyszczeniu ze skórki i gniazd nasiennych - w niewielkie kawałki, pomidory po obraniu ze skórki w ćwierćtalarki. Wszystkie składniki wymieszać, dodać mielony pieprz, przyprawić do smaku solą i octem winnym. Posypać siekaną natką pietruszki i utartym serem. Podawać jako przystawkę do obiadu lub kolacji. Sałatka z fasoli z chrzanem szklanka fasoli 3/4 szklanki kwaśnej 3 łyżki tartego chrzanu śmietany jajo mielony pieprz 2 łyżki tłuszczu cukier, sól Opłukaną fasolę zalać 4 szklankami przegotowanej letniej wody i odstawić na parę godzin, po czym ugotować do miękkości. Dodać chrzan i tłuszcz, poddusić mieszając. Jajo ugotować na twardo. Białko pokroić w drobną kostkę i dodać do fasoli. Żółtko przetrzeć, połączyć ze śmietaną, przyprawić do smaku solą, pieprzem i cukrem. Polać fasolę przygotowanym sosem. Podawać jako przystawkę. Sałatka z kukurydzy puszka kukurydzy konserwowej 1-2 marchewki 10 dag ryżu mała cebula łyżka siekanej natki pietruszki sos winegret z czosnkiem Ugotować ryż. Cebulę drobno posiekać, obraną marchew zetrzeć na tarce o grubych oczkach. Od-cedzoną kukurydzę, ryż, cebulę i marchew polać sosem i wszystko wymieszać. Przed podaniem posypać siekaną natką pietruszki. Podawać jako przystawkę do obiadu lub kolacji. 24 *» Sałatka z jarzyn mieszanych ;/2 szklanki fasoli perłowej 3-4 ziemniaki 2 marchwie !/2 selera 2 cebule 2 ogórki kwaszone kwaśne jabłko szklanka majonezu 2 łyżki kwaśnej śmietany mielony pieprz sól Opłukaną fasolę namoczyć w 2 szklankach przegotowanej wody. Po 24 godzinach dodać V2 łyżeczki soli, ugotować i pozostawić, by wystygła. Oczyszczone ziemniaki, marchew i seler włożyć do rondla, zalać gorącą wodą i ugotować (nie rozgotować). Odlać wywar i pozostawić do ostygnięcia. Majonez wymieszać ze śmietaną, wlać do salaterki. Cebule oczyścić, opłukać, pokrajać w drobną kostkę. Ogórki i jabłko pokrajać również w drobną kostkę. Ziemniaki, marchew i seler obrać i drobno pokrajać. Fasolę i pozostałe składniki włożyć do salaterki, wymieszać. Przyprawić do smaku solą i pieprzem. Podawać z wędlinami, pieczonymi mięsami na zimno, śledziem lub jajami na twardo. 25 Sałatka z fasoli i jajek 3/4 szklanki fasoli perłowej 2 jaja ugotowane na twardo 3 łyżki koncentratu pom idorowego 3 łyżki oleju 2 łyżki siekanej natki pietruszki mielony pieprz sól Fasolę zalać 3 szklankami wody, zagotować, zdjąć z ognia na 2 godziny. Dodać V2 łyżeczki soli, ugotować, odcedzić i pozostawić do ostygnięcia. Jaja obrać i pokroić w kostkę. Koncentrat wymieszać z olejem, dodać fasolę, jaja, wymieszać. Doprawić do smaku solą i pieprzem. Posypać siekaną natką pietruszki. Podawać jako przystawkę. Sałatka z fasoli i śledzia 3/4 szklanki fasoli śledź marynowany 3 łyżki majonezu łyżka śmietany łyżeczka musztardy 2 cebule 2 łyżki siekanej natki pietruszki pieprz mielony sól 26 g ----------¦------- Opłukaną fasolę moczyć w 3 szklankach przegotowanej wody. Następnego dnia dodać V2 łyżeczki soli, fasolę ugotować i pozostawić do ostygnięcia. Cebulę pokroić w drobną kostkę. Śledzia obrać, pokroić w drobną kostkę. Wszystkie składniki włożyć do salaterki, polać majonezem wymieszanym ze śmietaną i musztardą, wymieszać. Przyprawić do smaku solą i pieprzem. Posypać na wierzchu natką pietruszki. Podawać jako zakąskę lub przystawkę na obiad lub na kolację. Sałatka z porów 40 dag porów 2 jaja ugotowane na twardo 7/2 szklanki śmietany łyżka musztardy cukier mielony pieprz sól Pory oczyścić, umyć, pokroić na mniejsze kawałki, zalać wrzącą wodą z dodatkiem łyżeczki cukru, następnie gotować na małym ogniu przez 10 minut, uważając, aby się nie rozgotowały. Żółtka jaj rozetrzeć ze śmietaną i musztardą na gładką masę, przyprawić do smaku solą i pieprzem. Biał- % 27 ~ ka drobno posiekać. Ugotowane pory odcedzić, pokroić w kostkę, ułożyć na półmisku, polać sosem, wymieszać, posypać siekanym białkiem. Podawać z białym pieczywem. Sałatka z zielonej fasolki puszka zielonej fasolki 4 łyżki oleju 4 pomidory zielona papryka czerwona papryka 2 ząbki czosnku cytryna słoneczn ikowego łyżka musztardy mielony pieprz sól Papryki umyć, usunąć gniazda nasienne, pokroić w cienkie paseczki. Fasolę odcedzić, wymieszać w salaterce z papryką. Olej zmieszać z sokiem cytrynowym i roztartymi ząbkami czosnku, dodać musztardę, sól i pieprz do smaku. Sos wlać do salaterki, wszystko wymieszać. Podawać sałatkę udekorowaną ćwiartkami pomidorów jako przystawkę do obiadu lub kolacji. 28 Sałatka z fasolki szparagowej 30 dag fasolki szparagowej 10 dag cebuli 2 łyżki siekanej natki pietruszki 4 łyżki oleju słonecznikowego łyżka octu winnego ząbek czosnku łyżeczka łagodnej musztardy pieprz mielony sól Fasolkę umyć, poodcinać końce, strąki podzielić na pół, ugotować we wrzącej, osolonej wodzie, osaczyć i ostudzić. Cebulę drobno posiekać, czosnek zmiażdżyć i rozetrzeć z solą. Wymieszać musztardę z octem i olejem. Dodać natkę, cebulę, czosnek oraz fasolkę. Doprawić do smaku solą i pieprzem. Wymieszać i schłodzić w lodówce. Podawać do dań obiadowych. «• 29 & Sałatka poranna 2 marchewki l/2 szklanki zielonego groszku (może być z konserwy) 4 pomidory kilka liści zielonej sałaty 6 jaj ugotowanych na twardo 2 jogurty naturalne sok z cytryny '/2 szklanki siekanej zieleniny (natka pietruszki, koperek i szczypiorek) kilka gałązek natki pietruszki pieprz mielony szczypta cukru sól Marchewkę zetrzeć na tarce. Sałatę umyć, osaczyć i porwać na mniejsze kawałki. Pomidory obrać ze skórki i pokroić w kostkę. Groszek osaczyć z płynu. Wszystkie przygotowane składniki wymieszać w salaterce. Jaja pokroić w kostkę i wraz z posiekaną zieleniną wrzucić do salaterki. Jogurt wymieszać z sokiem z cytryny, dodać cukier, sól i pieprz. Tak sporządzony sos delikatnie wymieszać z sałatką, przybrać gałązkami natki pietruszki. Podawać z białym pieczywem jako danie śniadaniowe. «• 30 Sałatka ziemniaczana ze słoniną 1 kg ziemniaków 10 dag słoniny 2 główki ziełonej sałaty 4 jaja ugotowane na twardo pęczek cebuli dymki szklanka rosołu 4 łyżki oleju słonecznikowego 3 łyżki octu winnego pieprz mielony sól Ziemniaki ugotować w mundurkach, obrać z łupin, odstawić do ostygnięcia. Następnie pokroić je w plasterki. Dodać rosół, pieprz, olej i ocet. Odstawić na 30 minut. W tym czasie pokroić słoninę i podsmażyć na złoty kolor. Cebule oczyścić i pokroić w talarki. Słoninę i cebulę delikatnie wymieszać z ziemniakami i grubo pokrojonymi jajami. Tak przygotowane danie podawać z zieloną sałatą. 31 Sałatka pikantna główka sałaty zielonej czerwona lub zielona papryka !/2 ogórka sałatkowego 4 pomidory cebula kalarepa pęczek rzodkiewek 5 łyżek oleju słonecznikowego 2 łyżki octu winnego 2 łyżki koniaku (lub wódki) sok z t/2 cytryny ząbek czosnku 2 łyżki siekanej zieleniny (szczypiorek, bazylia, mięta, natka pietruszki) pieprz mielony sól Sałatę umyć, odsączyć z wody, drobno poszarpać palcami. Ogórek, paprykę, cebulę i rzodkiewki umyć, następnie pokroić na cienkie plasterki, pomidory po usunięciu skórek na ćwiartki, a kalarepę w paski. Wszystkie składniki sosu (olej, ocet, koniak, sok z cytryny, czosnek, pieprz, sól, zieleninę) dokładnie wymieszać. Pokrojone warzywa włożyć do dużej miski, polać gotowym sosem. Podawać jako przystawkę do obiadu. -------------------- ~ 32 ~ -------------------- Sałatka toskańska główka sałaty zielonej, brokuł 10 dag pieczarek 2 gałązki naci selera mała cebula łyżeczka musztardy 4 łyżki oleju sojowego ząbek czosnku 2 łyżki octu winnego pieprz mielony sól Czosnek obrać i wycisnąć, wymieszać z obraną i pokrojoną na cienkie talarki cebulą. Odstawić na 5 minut, aż puszczą sok. Następnie dodać musztardę, pieprz i olej. Wszystkie składniki starannie wymieszać. Sałatę dokładnie umyć, osaczyć i poszarpać palcami na drobne kawałki. Brokuły podzielić na koszyczki. Umyte pieczarki i seler pokroić w plasterki. Przygotowane warzywa wymieszać i polać sosem. Podawać jako przystawkę do dań mięsnych. 33 & Sałatka z cebuli 15 dag cebuli pęczek szczypiorku 4 ugotowane ziemniaki '/2 szklanki śmietany łyżka octu winnego pieprz mielony cukier sól Cebulę pokroić w cienkie plasterki, posolić i odstawić. Ziemniaki pokroić w drobną kostkę, szczypiorek posiekać. Wszystko wymieszać ze śmietaną, doprawić do smaku solą, cukrem i octem. Można dodać trochę pieprzu. Sałatka jest doskonałym dodatkiem do parówek na gorąco lub smażonej ryby. Sałatka z czerwonej cebuli 2 cebule czerwone 2 jaja ugotowane na twardo 2 jabłka winne 4 łyżki gęstej śmietany łyżeczka musztardy pieprz mielony sól Cebule obrać i pokroić w cienkie talarki. Jabłka obrać i pokroić w kostkę, podobnie jaja. Ze śmietany, musztardy i przypraw sporządzić sos. Wszy- -------------------- ^ 34 & -------------------- stkie składniki sałatki wymieszać, oblać przygotowanym sosem. Podawać do dań obiadowych. Sałatka z papryki I 30 dag czerwonej lub zielonej papryki 15 dag selera jabłko 15 dag cebuli 5 łyżek ołeju sojowego łyżka musztardy pęczek natki pietruszki lub koperku cukier sól Papryki umyć, usunąć gniazda nasienne i ugotować, wrzucając na wrzącą osoloną wodę. Odcedzić, a gdy papryki przestygną, zdjąć skórkę i pokroić je w makaronik. Cebulę obrać, umyć, pokroić w kostkę, podobnie jakjabłko. Umyty i obrany seler pokroić w bardzo drobny makaronik. Połączyć wszystkie składniki, wymieszać z musztardą i olejem, przyprawić do smaku solą i cukrem, posypać siekaną zieleniną. Podawać jako przystawkę do obiadu. «* 35 &' Sałatka z papryki II po strąku czerwonej, zielonej i żółtej papryki 2 cebule ząbek czosnku 2 łyżki oleju słonecznikowego łyżka soku z cytryny łyżeczka musztardy łyżeczka oregano pieprz mielony sól Papryki umyć, pozbawić gniazd nasiennych i pokroić w cienkie krążki. Cebule obrać i pokroić w talarki. Z oleju, soku cytrynowego, musztardy i przypraw sporządzić sos. Dodać do niego roztarty z solą ząbek czosnku. Paprykę i cebulę przełożyć do salaterki i polać sosem. Wymieszać. Podawać jako przystawkę do zimnych mięs. Sałatka z pomidorów i papryki ]/2 kg pomidorów */2 kg słodkiej papryki ząbek czosnku ]/2 szklanki oleju słonecznikowego pieprz mielony sól 36 Umyć pomidory i paprykę. Czosnek pokroić w cienkie talarki. W płaskim naczyniu rozgrzać tłuszcz i usmażyć na nim pomidory i paprykę w całości. Gdy będą całkowicie usmażone, wyjąć, ostudzić i obrać ze skórki. Rozgnieść je lub dokładnie rozetrzeć z czosnkiem (np. mikserem). Podawać jako przystawkę, smarując nią pieczywo, lub na gorąco do dań obiadowych. Sałatka śląska 2 ziemniaki 2 kałarepki kwaszony ogórek 4-6 marynowanych grzybków cebuła 1-2 pikłe z marchewki i pietruszki szklanka majonezu pieprz mielony sól Kalarepę i ziemniaki ugotować w łupinach, ostudzić, obrać, pokroić w kostkę. Podobnie pokroić kwaszony ogórek, grzybki oraz pikle jarzynowe. Cebulę poszatkować. Wymieszać składniki sałatki z przyprawami i majonezem. Odstawić na 30 minut do lodówki. Podawać z pieczywem. ____________ "^ 37 ^ Sałatka bułgarska 2 ziemniaki !/2 szklanki zielonego groszku 2 jaja ugotowane na twardo 2 strąki zielonej papryki 2 pomidory cebula szklanka śmietany pieprz mielony sól Ziemniaki ugotować w mundurkach. Groszek ugotować w osolonej wodzie. Paprykę oczyścić z gniazd nasiennych. Ziemniaki, jaja, paprykę, pomidory pokroić w drobną kostkę, dodać groszek, wszystko wymieszać ze śmietaną, doprawić do smaku solą i pieprzem. Wstawić na 30 minut w chłodne miejsce. Podawać z pieczywem. Sałatka z pomidorów i ziemniaków '/2 kg pomidorów 40 dag ziemniaków 2 strąki papryki konserwowej 38 4 łyżki majonezu 2 łyżki kwaśnej śmietany 2 łyżki chrzanu kilka gałązek natki pietruszki pieprz mielony, sól Ziemniaki ugotować w mundurkach, ostudzić, obrać i pokroić w kostkę. Pomidory pokroić w kostkę. Paprykę osaczyć i pokroić w paski. Majonez połączyć z chrzanem i śmietaną; doprawić do smaku solą i pieprzem. Do salaterki włożyć pomidory, paprykę i ziemniaki, zalać je sosem i delikatnie wymieszać. Przybrać gałązkami natki pietruszki. Podawać z pieczywem. Sałatka z ziemniakami i grzybami 30 dag ziemniaków 40 dag pieczarek 2 cebule 5 łyżek oleju słonecznikowego 2 łyżki soku z cytryny łyżka siekanej natki pietruszki pieprz mielony sól 39 « ----------------- Grzyby oczyścić, pokroić w plasterki i skropić połową soku z cytryny. Ziemniaki ugotować w mundurkach, ostudzić, obrać i pokroić w ćwierćplaster-ki. Cebule obrać, pokroić w cienkie półplasterki, włożyć do salaterki i skropić pozostałym sokiem z cytryny; odstawić na 5 minut. Następnie do cebuli dodać olej, wymieszać, włożyć grzyby i ziemniaki, doprawić solą i pieprzem, ponownie wymieszać. Sałatkę schłodzić przez 30 minut w lodówce. Podawać posypaną natką pietruszki jako przystawkę do zimnych mięs i wędlin. Sałatka z buraków i kapusty 40 dag buraków ćwikłowych 40 dag kwaszonej kapusty 30 dag ziemniaków 2 cebule 6 łyżek oleju słonecznikowego łyżka chrzanu 2 łyżki siekanej natki pietruszki 3 łyżeczki cukru pieprz miełony sól Ugotowane buraki ostudzić, obrać i pokroić w drobną kostkę. Ziemniaki ugotować w mundur- -------------------- «# 40 «* -------------------- kach, ostudzić, obrać i również pokroić w kostkę. Cebulę obrać, pokroić w półkrążki. Kapustę odcisnąć i lekko posiekać. Połączyć warzywa, dodać natkę, olej, chrzan i cukier. Wymieszać i doprawić do smaku solą i pieprzem. Podawać do dań mięsnych. Sałatka z buraków i fasoli 30 dag buraków ćwikłowych puszka białej fasoli por 2 ogórki kwaszone 3 łyżki ołeju słonecznikowego łyżka octu winnego 2 łyżki siekanej natki pietruszki cukier pieprz miełony sół Fasolę osaczyć z zalewy. Nieobrane buraki ugotować we wrzącej osolonej wodzie, ostudzić, obrać i pokroić w słupki. Ogórki pokroić w kostkę. Por oczyścić, przeciąć wzdłuż, umyć i pokroić ukośnie w piórka. Połączyć ocet, olej, sól, cukier, pieprz i natkę. Dodać pozostałe składniki, wymieszać. Podawać schłodzoną jako przystawkę lub do dań obiadowych. -------------------- ~ 41 & Sałatka z buraków 75 dag buraków łyżka octu winnego ćwikłowych cukier 2 jabłka sól 3 cebule 3 łyżki oleju słonecznikowego Buraki ugotować w łupinach we wrzącej osolonej wodzie. Gdy przestygną, obrać i zetrzeć na tarce do jarzyn. Przesmażyć na oleju, doprawić cukrem i octem. Cebule i jabłka obrać, pokroić w drobną kostkę, połączyć z wystudzonymi buraczkami. Podawać do zimnych mięs lub dań obiadowych. Sałatka jarzynowa z kalafiorem >/2 kg kalafiora 25 dag marchewki 20 dag brukselki po 10 dag mrożonego groszku i mrożonej fasolki szparagowej pęczek koperku 2 łyżki gęstej śmietany 2/3 szklanki majonezu 3 ząbki czosnku łyżka ostrej musztardy pieprz mielony, sól 42 Czosnek obrać i zmiażdżyć, wymieszać z majonezem, śmietaną i musztardą. Kalafior umyć, osaczyć i podzielić na różyczki. Marchewki obrać, opłukać i pokroić w plasterki. Brukselkę oczyścić i umyć. Fasolkę i groszek opłukać. Warzywa ugotować w osolonej wrzącej wodzie (na półtwardo). Część odłożyć do przybrania. Koperek umyć i posiekać. Osaczone warzywa przełożyć do salaterki, następnie wymieszać z sosem i koperkiem. Sałatkę podawać przybraną odłożonymi warzywami i gałązkami koperku. Sałatka z brukselki 20 dag brukselki ugotowanej na półtwardo kilka suszonych śliwek 3 jaja ugotowane na twardo 3 ogórki kwaszone 4-5 jabłek cebula 2/3 szklanki majonezu suszone bazylia i mięta pieprz mielony, sól Wszystkie składniki pokroić w niezbyt grubą kostkę. Dodać przyprawy i majonez. Dokładnie wymieszać. Odstawić na 30 minut do lodówki. Podawać z białym pieczywem posmarowanym masłem. 43 Sałatka z bobu 30 dag młodego bobu 20 dag pieczarek cytryna 2 łyżki siekanej natki pietruszki 2 łyżki białego wytrawnego wina !/2 szkłanki majonezu łyżka sosu sojowego 2 łyżki siekanej świeżej bazylii pieprz mielony sól Bób ugotować w osolonej wodzie, ostudzić, obrać ze skórki. Pieczarki oczyścić i pokroić w plasterki. Cytrynę umyć, pokroić w cienkie plasterki, a następnie każdy plasterek na ćwiartki. Składniki wymieszać, dodać natkę pietruszki i bazylię. Majonez połączyć z sosem sojowym i winem. Polać sałatkę i wymieszać. Doprawić solą i pieprzem. Podawać jako przystawkę. Sałatka z kwaszonych ogórków 3 ogórki kwaszone 2 jaja ugotowane na twardo 2-3 cebule dymki !/2 szklanki majonezu pieprz miełony «• 44 •» Ogórki obrać, podzielić wzdłuż na ćwiartki, oczyścić z pestek, pokroić w cienkie plasterki. Ugotowane na twardo jaja pokroić w kostkę. Cebulki ze szczypiorkiem drobno pokroić. Wszystkie składniki wymieszać z majonezem i posypać pieprzem. Podawać do wędlin na zimno. Sałatka z grzankami 5 kromek bułki paryskiej główka zielonej sałaty 10 dag pieczarek 12 dag papryki czerwonej !/2 pęczka szczypiorku 3 łyżki soku z cytryny 2 łyżki oleju słoń eczn ikowego pieprz miełony sól Pieczarki umyć, osaczyć, pokroić w cienkie plasterki, przełożyć do miski, skropić sokiem z cytryny. Wstawić do lodówki na 30 minut. Kromki bułki paryskiej pokroić w kostkę. Na średnim ogniu rozgrzać suchą patelnię i przyrumienić kostki bułki ze wszystkich stron. Sałatę, szczypiorek i paprykę umyć. Sałatę pokroić w paseczki, szczypiorek posiekać, paprykę oczyścić z gniazd nasiennych i pokroić w drobną kostkę. W szklance zmieszać olej 45 ~ z łyżką soku z cytryny, solą i pieprzem. W salaterce wymieszać sałatę ze szczypiorkiem, papryką i pieczarkami, polać sosem i posypać grzankami. Tuż przed podaniem jeszcze raz wymieszać. Podawać jako przystawkę. Sałatka polska 2 marchewki mały seler ;/2 szklanki gotowanej fasolki perłowej 2 kwaszone ogórki 2 winne jabłka mała cebula '/2 szklanki majonezu kilka marynowanych grzybków cząstka pomidora gałązki natki pietruszki pieprz mielony, sól Marchewkę i seler po oczyszczeniu ugotować we wrzącej, osolonej wodzie. Wraz z jabłkami, ogórkami i grzybkami pokroić w jak najdrobniejszą kostkę. Wymieszać z fasolką i majonezem, doprawić do smaku solą i pieprzem. Wyłożyć do salaterki, posypać natką pietruszki, udekorować pomidorem pokrojonym na cząstki. Podawać do dań obiadowych lub z pieczywem jako przystawkę. 46 Sałatka jarzynowa wykwintna po 20 dag marchwi, ziemniaków, selera, ogórków kwaszonych 15 dag pietruszki 3 jaja ugotowane na twardo 15 dag jabłek winnych 2 cebułe puszka groszku szklanka majonezu 2 łyżki soku z cytryny łyżka musztardy natka pietruszki cukier pieprz mielony, sól Ziemniaki, seler, marchew i pietruszkę oczyścić, ugotować we wrzącej osolonej wodzie, ostudzić, obrać. Jabłka obrać, usunąć gniazda nasienne. Ogórki obrać. Wszystkie składniki wraz z jajami pokroić w drobną kostkę (jabłka skropić sokiem z cytryny), wymieszać, następnie dodać odcedzony groszek. Majonez wymieszać z przyprawami, dodać do sałatki i jeszcze raz wszystko ostrożnie wymieszać. Przełożyć do salaterki, udekorować natką pietruszki i odstawić na pół godziny do lodówki. Podawać do zimnych mięs i wędlin. 47 4 Sałatka z jaj po włosku 4 jaja ugotowane na twardo szklanka zielonego groszku 2 strąki papryki 2 pomidory 3 ząbki czosnku 15 dag sera ementalskiego szklanka majonezu liście selera mielony pieprz, sól Groszek ugotować, osaczyć, jaja pokroić w plasterki, pomidory i pozbawioną gniazd nasiennych paprykę starannie umyć, pokroić w plastry i krążki. Osaczony groszek wymieszać z pomidorami i papryką oraz serem pokrojonym w drobną kostkę i majonezem, do którego dodać drobno usieka-ny czosnek. Doprawić do smaku solą i pieprzem, wymieszać, przełożyć do salaterek, obłożyć plastrami jaj, przybrać listkami selerów. Podawać z pieczywem. Sałatka z czerwonej kapusty '/2 główki czerwonej kapusty cebula jabłko winne 2 łyżki oleju sojowego 48 sok z cytryny liście sałaty lub natka pietruszki utłuczony 1 goździk sól Kapustę umyć, cienko poszatkować, włożyć do wrzącej, lekko osolonej wody, gotować od chwili zawrzeniaprzez 5 minut. Odcedzić na sicie, wystu-dzić. Dodać sok z cytryny, starte na jarzynowej tarce jabłko i cieniutko poszatkowaną cebulę, utłuczony goździk. Skropić olejem, dokładnie wymieszać, osolić do smaku. Ułożyć w salaterce, posypać siekaną natką lub przybrać listkami sałaty. Podawać do dań obiadowych. Sałatka z czerwonej i białej kapusty po >/2 główki czerwonej i białej kapusty 10 dag orzechów włoskich łuskanych pęczek dymki 3 łyżki oliwy sok z połowy cytryny !/2 łyżeczki miełonego pieprzu sół Drobno poszatkowaną kapustę czerwoną i białą przełożyć do osobnych naczyń. Zalać wrzącą wodą i po 15 minutach dokładnie osaczyć. Oprószyć so- 49 lą i odstawić na 30 minut. Dymkę oczyścić, drobno pokroić, orzechy bardzo drobno posiekać. Sok z cytryny wymieszać z oliwą. Gdy kapusta wystygnie, wymieszać oba jej rodzaje, a następnie delikatnie połączyć z dymką i orzechami. Przełożyć do salaterki, polać przygotowanym sosem i doprawić do smaku pieprzem. Przed podaniem schłodzić. Podawać jako przystawkę. Sałatka z jarzyn i jaj 3 ziemniaki 2 jabłka 2 cebule 5 jaj ugotowanych na twardo 2/3 szklanki majonezu sok z cytryny pęczek szczypiorku 2 łyżki siekanej natki pietruszki czerwona mielona papryka pieprz mielony sól Ziemniaki ugotować w mundurkach, ostudzić. Cebulę obrać, drobno pokroić, posypać solą i cukrem, skropić sokiem z cytryny. Ziemniaki obrać z łupinek, pokroić w cienkie paski, dodać do cebuli. Do tego dodać obrane i poszatkowane na grubej tarce jabłka. Drobno posiekać umyty szczypiorek i obra- 50 ne ze skorupek jaja. Połączyć wszystkie składniki. Doprawić do smaku solą, pieprzem, cukrem, ewentualnie papryką. Zalać majonezem i dokładnie wymieszać. Wyłożyć do salaterki, udekorować siekaną natką pietruszki. Podawać jako przystawkę. Sałatka z jaj i chrzanu 5 jaj !/2 szklanki śmietany 2 łyżki utartego chrzanu sok z cytryny 2 jabłka cukier, sól Jaja ugotować na twardo, ostudzić, obrać ze skorupek, pokroić w ćwiartki, ułożyć na półmisku. Jabłka obrać, utrzeć na grubej tarce i natychmiast skropić sokiem z cytryny (aby nie ściemniały). Dodać do nich utarty chrzan, zalać śmietaną. Powstały sos doprawić do smaku solą i cukrem, zalać nim ułożone na półmisku jaja. Podawać z białym pieczywem. 51 . Sałatka z ziemniaków i cebuli 4 łyżki oleju słonecznikowego 2 łyżki soku z cytryny pieprz miełony cukier sół !/2 kg ziemniaków pęczek cebuli dymki 2 kwaszone ogórki 2 jaja ugotowane na twardo łyżka musztardy Ziemniaki ugotować w mundurkach, ostudzić, obrać i wraz z ogórkami pokroić w kostkę. Dymkę pokroić drobno razem ze szczypiorkiem. Przełożyć do salaterki, doprawić do smaku. Wymieszać olej z sokiem z cytryny i musztardą, oblać sałatkę, udekorować krążkami jaj, posypać szczypiorem. Podawać jako przystawkę, schłodzoną w lodówce. Sałatka ze skorzonery i jabłek 50 dag skorzonery 20 dag winnych jabłek ]/2 szkłanki mleka cytryna 6 orzechów włoskich kiłka gałązek natki pietruszki 4 łyżki majonezu cukier sól 52 Korzenie skorzonery wyszorować, obrać i ugotować we wrzącej wodzie z dodatkiem cukru. Do gotujących się korzeni wlać wrzące mleko. Miękkie korzenie wyjąć, ostudzić i pokroić w kostkę. Podobnie pokroić obrane jabłka. Połową cytryny skropić rozdrobnione składniki sałatki, drugą połowę obrać i drobno pokroić (usuwając pestki). Wszystko wymieszać, oblać sałatkę majonezem, przyprawić do smaku solą i cukrem, jeszcze raz wymieszać. Posypać siekanymi orzechami. Przybrać gałązkami natki pietruszki. Podawać do dań obiadowych. Sałatka z ziemniaków ]/2 kg ziemniaków 4 cebule 4 łyżki oleju sojowego sok z cytryny pęczek natki pietruszki pieprz miełony, sół Ziemniaki ugotować w łupinach, ostudzić, obrać, pokroić w plastry. Cebulę obrać i pokroić w cienkie krążki. Wymieszać sok z cytryny z olejem, dodać do ziemniaków, posolić, posypać pieprzem, dodać cebulę, wszystko razem wymieszać w salaterce. Sałatkę podawać posypaną siekaną natką pietruszki. -------------------- «* 53 4X Sałatka z młodych ziemniaków 80 dag młodych ziemniaków 3 jaja ugotowane na twardo 3 łyżki oleju sojowego sok z cytryny kieliszek białego wytrawnego wina po łyżce siekanego szczypiorku i natki pietruszki pieprz mielony sól Młode ziemniaki ugotować i jeszcze gorące obrać ze skórki, pokroić w cienkie plasterki, włożyć do salaterki i zaprawić gorącym winem. Następnie przygotować sos z żółtek jaj ugotowanych na twardo, roztartych z olejem i doprawionych do smaku sokiem z cytryny oraz solą i pieprzem. Ziemniaki polać sosem, posypać siekaną zieleniną oraz posiekanymi białkami. Sałatka z pieczarek 25 dag pieczarek sok z cytryny l/2 szklanki majonezu pieprz mielony sól 54 Pieczarki umyć i obrać. Następnie gotować je przez bąć roić do- ac po- ż-ać. vki «* 5 łyżek majonezu 2-3 łyżki soku z cytryny kiłka łiści zielonej sałaty cukier, sól Oczyszczony, ale nieobrany seler ugotować, nie całkiem ugotowany odcedzić, obrać, pokroić w kostkę. Skropić sokiem z cytryny. Podobnie pokroić obrane ze skórki jabłka. Dodać posiekane orzechy, pozostawiając kilka do przybrania, wszystko wymieszać z majonezem, doprawić do smaku cukrem i solą. Przełożyć sałatkę do salaterki wyłożonej liśćmi zielonej sałaty, przybrać papryką i orzechami. Podawać na przystawkę. 56 Sałatki warzywne z mięsem Sałatka smakoszy 10 dag pieczarek 4 jaja ugotowane na twardo 10 dag szynki ;/2 główki ziełonej sałaty 2 łyżki octu winnego 4 łyżki oleju sojowego ząbek czosnku 1 dymka pęczek rzodkiewek 2 łyżki gęstej śmietany łyżeczka soku z cytryny odrobina ostrej musztardy cukier czarny pieprz mielony sól Sałatę opłukać, porwać palcami na drobne kawałki. Sporządzić sos: wymieszać ocet, musztardę, olej i szczyptę soli. Sałatę wyłożyć na półmisek, skropić odrobiną sosu. Obrać i drobno posiekać cebulę. Zą- ------------------ 1& 57 L bek czosnku obrać i wycisnąć. Sałatę posypać cebulą i czosnkiem, skropić pozostałym sosem i posypać piepi/em. Pieczarki obrać, oczyścić, pokroić w jak najcieńsze plasterki i ułożyć na sałacie. Rzodkiewki umyć, oczyścić i pokroić w krążki. Jajka obrać ze skorupek i pokroić w plasterki. Szynkę zwinąć w ruloniki. Śmietanę wymieszać z sokiem cytrynowym, doprawić solą i cukrem. Plasterki jaj i rzodkiewek poukładać na pieczarkach. Na wierzchu ułożyć ruloniki szynki. Środek ozdobić kleksem ze śmietany. Podawać jako przystawkę. Sałatka Ewy 15 dag gotowanej szynki główka lodowej sałaty po strąku czerwonej, żółtej i ziełonej papryki 10 dag żółtego sera pieprz, sól Opłukaną sałatę porwać na paski. Dodać pokrojone w paski: szynkę, żółty ser, czerwoną, zieloną --------------m 58 &---------------- J/2 szkłanki ołiwy 2 jaja ugotowane na twardo cebula kiłka łuskanych orzechów włoskich i żółtą paprykę oraz pokrojoną w piórka cebulę. Doprawić solą i pieprzem. Wszystko zalać oliwą i wymieszać. Posypać rozdrobnionymi orzechami włoskimi, ubrać ćwiartkami jaj na twardo. Podawać jako przystawkę. Sałatka z polędwicy wołowej na ostro 40 dag polędwicy wolowej 15 dag kiełków sojowych po 1 strąku papryki czerwonej i żółtej ostra papryka czuszka cebula 3 łyżki sosu sojowego 5 łyżek oleju sojowego kieliszek czerwonego wytrawnego wina świeży imbir czosnek pieprz mielony, sól Polędwicę pokroić w cienkie paski, wrzucić na dobrze rozgrzany olej, szybko obsmażyć. Dodać pozostałe rozdrobnione składniki, podlać sosem sojowym i winem. Wymieszać, doprawić do smaku przyprawami. Podawać jako przystawkę. ---------------- « 59 & Sałatka jajeczna z mortadelą i kaparami 6 jaj 30 dag mortadeli i/2 główki kapusty zielonej 3 łyżki oleju słonecznikowego 2 cebule dymki 2 łyżki octu winnego łyżeczka musztardy łagodnej łyżka kaparów pieprz miełony, sól Jaja ugotować na twardo, pokroić w ćwiartki. Mortadelę pokroić w cienkie, długie paseczki. Cebule oczyścić, pokroić w plasterki. Tak przygotowane składniki włożyć do półmiska, delikatnie wymieszać. Przygotować sos z oleju, octu, musztardy, pieprzu, soli i kaparów. Wymieszać ze składnikami na półmisku. Podawać z sałatą. Sałatka warzywna w galarecie puszka zielonego groszku 2 marchewki pietruszka kawałek czerwonej konserwowej papryki - 60 «• ]/2 selera 2 kwaszone ogórki 20 dag wędliny 2 łyżki żelatyny kilka gałązek natki pietruszki pieprz mielony sól Oczyszczone warzywa ugotować w 1 litrze wody. Żelatynę namoczyć w małej ilości zimnej wody. Jarzyny wyjąć z wywaru, wywar przecedzić, dodać żelatynę, doprowadzić do wrzenia, przyprawić do smaku solą i pieprzem, ostudzić. Marchewki nie kroić, pietruszkę i seler dekoracyjnie pokroić, groszek połączyć z pokrojonymi warzywami. Wędlinę pokroić w kostkę, dodać do jarzyn. Obrać ogórki i pokroić, dodać do jarzyn. Wymieszać, zalać tężejącym wywarem, wstawić do lodówki. Udekorować gałązkami natki pietruszki, kawałeczkami czerwonej papryki, wstawić ponownie do lodówki. Podawać z białym pieczywem. Sałatka francuska główka zielonej sałaty 25 dag pieczarek 2 plasterki szynki -------------------- - 61 15 dag sera ementalskiego 4 łyżki oliwy łyżka soku z cytryny łyżeczka musztardy pieprz mielony sól Sałatę umyć, osuszyć. Porwać na wąskie paski, wędlinę na małe paseczki, a ser w kostkę. Pieczarki wymyć w zimnej wodzie z dodatkiem soku z cytryny i pokroić w cienkie plasterki. W drugim naczyniu oliwę połączyć z łyżeczką soku z cytryny, solą i pieprzem. Ułożyć wszystkie składniki w szklanej salaterce. Przed podaniem polać sosem. Podawać jako przystawkę do obiadu. Sałatka z bekonem 15 dag bekonu 20 dag pieczarek po główce zielonej i czerwonej sałaty czerwona cebula Bekon pokroić w cienkie plasterki, przesmażyć na chrupko na łyżce oleju, wyjąć, osaczyć. Sałatę umyć, poszarpać na kawałki, osuszyć. Pieczarki oczyścić, pokroić w plasterki, skropić octem (by -------------------- «* 62 u }/2 szklanki oleju 4-5 łyżek octu winnego '/2 pęczka natki pietruszki pieprz, sól nie ściemniały). Cebulę obrać, drobno pokroić. Natkę posiekać. Ocet, resztę oleju, cebulę i natkę dokładnie wymieszać, przyprawić do smaku solą i pieprzem. Sałatę, pieczarki i bekon przełożyć do salaterki, polać sosem, delikatnie wymieszać. Podawać jako przystawkę. Sałatka pikantna z pomidorów i pieczarek 20 dag wędzonego boczku 6 pomidorów 25 dag pieczarek 20 dag czerwonej soczewicy główka sałaty 100 ml octu winnego cebula kilka gałązek natki pietruszki cukier, pieprz, sól Cebulę obrać, pokroić w drobną kostkę. Boczek pokroić w paski, wysmażyć na złoty kolor. Dodać cebulę, lekko zeszklić. Wrzucić do garnka soczewicę, podsmażyć. Wlać ok. 200 ml wody i część octu winnego, gotować 15-20 minut. Doprawić do smaku solą, cukrem i pieprzem. Sałatę opłukać, osuszyć. Kilka liści odłożyć do dekoracji, pozostałe porwać ---------------- % 63 ~ na mniejsze kawałki. Pieczarki oczyścić, opłukać, pokroić w plasterki, skropić pozostałym octem. Pomidory umyć, osuszyć, pokroić na cząstki. Pieczarki i pomidory wymieszać z kawałkami sałaty, przełożyć na półmisek udekorowany listkami sałaty. Polać ciepłym sosem, udekorować gałązkami natki. Podawać bezpośrednio po przygotowaniu, z białym pieczywem. Sałatka mięsna 75 dag pieczeni wołowej lub wieprzowej 25 dag ogórków kwaszonych 25 dag cebuli !/2 szklanki oliwy łyżka sosu worcester kilka kropli sosu tabasco 2 łyżki siekanego szczypiorku !/4 strąka czerwonej papryki pieprz mielony sól Mięso i ogórki pokroić w kostkę. Cebulę obrać i pokroić w półkrążki, wymieszać z mięsem i ogórkiem. Oliwę połączyć z sosami worcester i tabasco oraz z przyprawami. Wymieszać z pozostałymi składnikami. Sałatkę wstawić na 30 minut ----------------- «* 64 S ------ do lodówki. Przed podaniem przybrać szczypiorkiem i papryką. Podawać z pieczywem. Sałatka z fasolą i kiełbasą 20 dag zielonej fasoli szparagowej (lub z puszki) 15 dag kiełbasy żywieckiej lub toruńskiej 25 dag pomidorów 2 łyżki soku z cytryny 2 ząbki czosnku