Cherie Carter-Scott JE�LI �YCIE JEST GR� OTO JEJ REGU�Y Z angielskiego prze�o�y� Piotr Ko�yszko Je�li w ci�gu ostatnich dwudziestu pi�ciu lat zetkn��e� si� z Dziesi�cioma Regu�ami Cz�owiecze�stwa, kopiowa�e� je i rozdawa�e� znajomym, je�li by�y ci one ostoj�, je�li oprawia�e� je i wiesza�e� na �cianie, aby zawsze mie� je na widoku, je�li czytaj�c je, u�miecha�e� si� ze zrozumieniem - tobie w�a�nie dedykuj� t� ksi��k� - oraz wszystkim poszukuj�cym, kt�rzy przez ostatnie dwadzie�cia pi�� lat wzbogacali te zasady. Ta ksi��ka ma s�u�y� tobie i twoim bliskim jako wsparcie na trudnej drodze �ycia. Niechaj zaprowadzi ci� na wy�szy poziom �wiadomo�ci. Spis tre�ci Podzi�kowania ...2 S�owo wst�pne...3 Przedmowa...4 Wst�p...5 1. Pierwsza regu�a - DOSTAJESZ CIA�O...5 Akceptacja Poczucie w�asnej warto�ci... Szacunek Przyjemno�� 2. Druga regu�a - POBIERASZ LEKCJE...11 Otwarto�� Wyb�r Sprawiedliwo�� �aska 3. Trzecia regu�a - NIE ISTNIEJ� B��DY TYLKO LEKCJE...15 Wsp�czucie Przebaczenie Etyka Humor 4. Czwarta regu�a - LEKCJA POWTARZA SI� DOP�KI NIE OSTANIE OPANOWANA...21 �wiadomo�� Dobre ch�ci Przyczynowo�� Cierpliwo�� 5. Pi�ta regu�a - NAUCE NIE MA KO�CA...25 Poddanie si� Zaanga�owanie Pokora Elastyczno�� 6. Sz�sta regu�a - "TU" NIE JEST GORSZE NI� "TAM" ...28 Wdzi�czno�� Brak przywi�zania Obfito�� Spok�j 7. Si�dma regu�a - INNI S� TYLKO TWOIMI ZWIERCIAD�AMI...35 Tolerancja Klarowno�� Leczenie Wsparcie 8. �sma regu�a - OD CIEBIE ZALE�Y, CO ZROBISZ ZE SWOIM �YCIEM...38 Odpowiedzialno�� Dystans Odwaga Si�a Przygoda 9. Dziewi�ta regu�a - ODPOWIEDZI DRZEMI� W TOBIE...44 Ws�uchiwanie si� Ufno�� Natchnienie 10. Dziesi�ta regu�a - WSZYSTKO TO ZAPOMNISZ PRZY NARODZINACH...48 Wiara M�dro�� Bezgraniczno�� Streszczenie...52 O autorce Podzi�kowania Debra Goldstein by�a moj� najwi�ksz� podpor�, kiedy pracowa�am nad t� ksi��k�. Czuwa�a nad ni� jak anio� str� i wp�yn�a na jej ostateczny kszta�t Lauren Marino ca�kowicie po�wi�ci� si� opracowywaniu tych Regu�, kt�re sta�y si� duchowym elementarzem ludzi d���cych do osi�gni�cia wy�szej �wiadomo�ci Trigg Robinson, Nancy Clair Morgan i Donna Gould wciela�y w �ycie Regu�y, wiedz�c, ze zosta�y ju� do ko�ca wyja�nione. Serdeczna, przychylna i oddana wsp�pracowniczka Lynn Stewart, kt�ra przez ponad �wier� wieku podczas trening�w pomaga�a mi otwiera� przed lud�mi nowe horyzonty, przyczyni�a si� do powstania tej ksi��ki. Oddany i kochaj�cy m�� Michael A. Pomije wspiera� wszystkie moje pragnienia, nadzieje i marzenia. Wspania�a c�rka Jennifer Carter-Scott by�a moj� najlepsz� nauczycielk� i najsurowszym krytykiem Jack Canfield, Mark Victor Hansen i Patty Aubery upowszechnili Regu�y Cz�owiecze�stwa. Michael Larsen i Elizabeth Pomada utrzymywali mnie w przekonaniu, ze ta ksi��ka powinna zosta� opublikowana. Serdecznie dzi�kuj� tym wszystkim, kt�rzy dodawali mi otuchy podczas pracy nad ksi��k�. Moimi dobrymi duchami byli Barbara Adamich, Danita Allen, John Arno, Brook Ashley, Pam Beckerman, Nora Blanco, Jan Campbell, Jilhan Dowhng, Jenny Edwards, Connie Fueyo, Bob Furstenau, Penny A Godhs, Carrell Halley, K�ty Jacobson, Betty Mazeth Hatch, Richard Mantei, JoAnn Mermis, Greg Klein, Dan Millman, Terry Myrrdin, Molly Post, Joey Rosenberg, Jen Rovsek, Julie Simpson, Linda Smukler, Helen Strodl, Maria Weiss i Mady Widyasurya. Wyra�am tez podzi�kowania Barbarze Rasmussen i Rogerowi Hanneganowi, kt�rzy ciesz� si� z te] ksi��ki, cho� odeszli od nas. Jestem wdzi�czna za pomoc wszystkim przyjacio�om, wsp�pracownikom, cz�onkom rodziny i ca�emu personelowi. S�owo wst�pne Jacka Canfielda Znam dr Cherie Carter-Scott od ponad dwudziestu lat. Bra�em udzia� w prowadzonym przez ni� treningu, wsp�lnie organizowali�my konferencje. By�a te� konsultantk� w mojej firmie i moj� osobist� trenerk�. Kiedy w��czyli�my Regu�y Cz�owiecze�stwa jako anonimowy tekst do ksi��ki Chwken Soup for the Soul(r), nie mia�em poj�cia, �e Cherie jest jego autork�. Gdy dowiedzia�em si�, �e to ona u�o�y�a Regu�y, by�em zachwycony, ale nie zdziwiony Cherie jest mistrzyni� animacji. Po�wi�ci�a �ycie na otwieranie przed lud�mi nowych mo�liwo�ci i przekszta�canie ich sposobu przezywania, wi�c wydawa�o si� ca�kiem oczywiste, ze stworzy�a ten zdumiewaj�co g��boki i prosty wzorzec rozumienia �ycia. Dzi�ki lekturze tej ksi��ki zaczniesz postrzega� swoje �ycie z ca�kiem nowej perspektywy. Obiecuj�, ze je�li b�dziesz si� kierowa� przedstawionymi w mej zasadami, twoje �ycie dozna magicznej przemiany. Poznasz sekret ujawniania pragnie� swego serca. Dziesi�� Regu� Cz�owiecze�stwa otworzy przed tob� wiele mo�liwo�ci przemiany. �ycz� przyjemnej lektury, opanowania lekcji zawartych w ksi��ce i osi�gni�cia mistrzostwa w grze �ycia. Jack Canfield wsp�autor ksi��ki Chcken Soup for the Soul(r) Przedmowa W 1974 roku, w wieku dwudziestu pi�ciu lat, przesz�am przedwczesny kryzys wieku �redniego Zacz�am pracowa� jako nauczycielka, z�by zadowoli� matk�, a nast�pnie pr�bowa�am zrobi� karier� aktorsk�, z�by zadowoli� siebie �adna z tych �yciowych dr�g me przynios�a mi prawdziwej satysfakcji Nie wiedzia�am, co robi� dalej Sugestie rodziny i przyjaci� tylko pog��bia�y m�j zam�t Nie mia�am poj�cia, gdzie szuka� odpowiedzi, z�by wi�c znale�� jakie� wsparcie, zacz�am si� modli�. Po kilku tygodniach otrzyma�am trzy jasne "komunikaty" - me mia�am pewno�ci, z jakiego boskiego �r�d�a - przynosz�ce odpowied� na moje pytania. Pierwszy brzmia� "Jeste� katalizatorem odkry�". Drugi stwierdza� "B�dziesz zajmowa� si� rozwojem fizycznym i psychicznym". Trzeci by� g�o�ny i wyra�ny "Masz dar do pracy z lud�mi". Wiedzia�am, ze komunikaty s� odpowiedzi� na moje modlitwy, ale nie umia�am ich wykorzysta� Te trzy "objawienia' me podpowiada�y charakteru zaj�cia ani me dostarcza�y opisu pracy, wi�c pozostawa�o mi tylko zastanawia� si� nad tym, co robi�. U�o�y�am zdanie "Jestem katalizatorem fizycznego i psychicznego rozwoju ludzi". Od tamtej chwili komunikaty pojawia�y si� regularnie. Kaza�y mi stworzy� seminarium po�wi�cone Treningowi Wewn�trznej Negocjacji oraz Poczucia W�asnej Warto�ci. Niezale�nie od samych komunikat�w, zacz�li si� do mnie zg�asza� ludzie, z�by nauczy� si� znajdowa� odpowiedzi p�yn�ce z ich wn�trza Spotyka�am si� z nimi na sesjach indywidualnych, z�by pom�c im odkry� w�asne komunikaty. Wkr�tce poprosili mnie o zorganizowanie kursu po�wi�conego uciszeniu g�os�w umys�u i ws�uchaniu si� w wewn�trznego ducha. Na pro�b� klient�w opracowa�am programy odpowiadaj�ce ich potrzebom. Wkr�tce po ws�uchaniu si� w siebie uczestnicy kursu uzyskali wewn�trzne wskazania, otrzymali odpowiedzi na swoje pytania i opowiedzieli o tym swoim znajomym I tak zaj�am si� poradnictwem, p�niej u�o�y�am program trening�w, �eby uczy� innych zasad mojej pracy. Pewnego dnia, kiedy planowa�am program trening�w dla doradc�w, przyszed� mi do g�owy pomys� Regu� Cz�owiecze�stwa, kt�re natychmiast zapisa�am "Ca�e �ycie prosi�am o te odpowiedzi i w ko�cu zosta�y mi udzielone" Regu�y odpowiada�y na podstawowe pytanie "Jaki jest cel �ycia?" Zachwycona, postanowi�am wykorzysta� je jako podstaw� trzymiesi�cznego treningu. W ci�gu ostatnich dwudziestu czterech lat Regu�y Cz�owiecze�stwa obieg�y �wiat - kserowane i rozpowszechniane w kr�gu znajomych, przekazywane przez Internet, drukowane w postaci broszur, pojawi�y si� jako anonimowy utw�r na 81 stronie ksi��ki, kt�r� napisa�am z Jackiem Canfieldem, Chwken Soup for �he Soul Pewnego dnia Jack zatelefonowa� do mnie i powiedzia�, �e wie od Dana Millmana, autora ksi��ki The Way of the Peaceful Warrwr ("�cie�ka pokojowego wojownika"), i� to ja jestem autork� Regu� Cz�owiecze�stwa. Zapyta�, czy to prawda. Kiedy potwierdzi�am, Jack przeprosi� mnie i obieca� przypisa� mi autorstwo w nast�pnym wydaniu ksi��ki. Od tamtej pory min�o wiele lat. Ostatni komunikat, jaki otrzyma�am, nakazywa� mi napisa� ksi��k� na temat Dziesi�ciu Regu�, �eby m�g� je pozna� ka�dy, kto poszukuje wzorca szcz�liwego �ycia. Mam nadziej�, �e stanie si� ona duchowym elementarzem dla tych, kt�rzy podejmuj� drog� samorozwoju, i subtelnym przypomnieniem dla ju� wtajemniczonych. �ycz� ci, �eby� czerpa� satysfakcj� z Dziesi�ciu Regu� Cz�owiecze�stwa, dzieli� si� mmi z innymi i wykorzystywa� je do prowadzenia rozm�w, o kt�rych zawsze marzy�e�. Przede wszystkim radz� ci stosowa� Regu�y we w�asnym �yciu Opanuj zawarte w nich lekcje, ws�uchaj si� w swoje wewn�trzne komunikaty, zestr�j z w�asnym duchowym DNA i spe�nij wszystkie marzenia. �ycz� powodzenia na nowej drodze dr Cherie Carter-Scott Wst�p �ycie to ci�g lekcji, kt�re trzeba prze�y�, �eby je zrozumie�. Helena Keller �ycie cz�sto por�wnuje si� do gry. Niestety, nikt nie podaje nam regu� ani nie podpowiada, jak w ni� gra�. Zaczynamy po prostu od "Startu", a nast�pnie posuwamy si� na planszy w nadziei, ze gramy prawid�owo. Nie znamy dok�adnie celu gry ani znaczenia wygranej. Tego w�a�nie dotyczy Dziesi�� Regu� Cz�owiecze�stwa. Zawieraj� wskaz�wki, jak prowadzi� gr� zwan� �yciem, ale nie ograniczaj� si� tylko do tego. Regu�y te tworz� podstawowy duchowy elementarz wprowadzaj�cy w sens bycia cz�owiekiem. To uniwersalne prawdy znane ka�demu od urodzenia, kt�re jednak zosta�y po drodze zapomniane. Tworz� fundament spe�nionego, pe�nego �ycia. Ka�da Regu�a stawia specyficzne wyzwanie, zawieraj�ce okre�lone lekcje, kt�re wszyscy musz� opanowa�. Owe lekcje obejmuj� to, czego uczymy si� w obliczu problem�w, kt�re musimy rozwi�za� i zjawisk, kt�re powinni�my okie�zna�. Ka�dy cz�owiek na ziemi ma w�asny zestaw odr�bnych i niepowtarzalnych lekcji. Podczas lektury Czwartej Regu�y przekonasz si�, �e lekcje powracaj�, dop�ki nie zostan� opanowane. Dziesi�� Regu� Cz�owiecze�stwa to nie magia. Nie obiecuj� tez dziesi�ciu �atwych etap�w osi�gni�cia spokoju wewn�trznego. Nie podsuwaj� szybkiej metody uleczenia dolegliwo�ci emocjonalnych lub brak�w duchowych, nie stanowi� te� tajemnej drogi b�yskawicznego o�wiecenia Ich jedynym celem jest dostarczenie ci mapy, kt�r� b�dziesz si� m�g� pos�ugiwa�, przemierzaj�c drog� rozwoju duchowego. Te Regu�y nie s� zestawem uci��liwych zasad i przepis�w, kt�re dyktuj� nam, co powinni�my robi�, my�le� czy m�wi�. Nie s� rozkazami, lecz podpowiadaj�, jak prowadzi� gr�. Nie zawieraj� nic, co koniecznie musisz zrobi� Mam nadziej�, ze ta ksi��ka pomo�e ci lepiej u�wiadomi� sobie te Regu�y. Opanowuj�c cenne lekcje i zawart� w nich m�dro��, przynajmniej w niewielkiej mierze �atwiej ci b�dzie przeby� ziemsk� drog�. ROZDZIA� 1 Pierwsza regu�a DOSTAJESZ CIA�O Swoje cia�o mo�esz kocha� lub nienawidzi�, ale wci�� pozostaje ono twoj� w�asno�ci� na czas �ycia na ziemi W chwili pojawienia si� na ziemi otrzyma�e� cia�o, w kt�rym mieszka twoja istota duchowa. W tym ciele mie�ci si� twoje prawdziwe "ja" - wszystkie nadzieje, marzenia, obawy, my�li, oczekiwania i przekonania czyni�ce z ciebie niepowtarzalnego cz�owieka. Chocia� b�dzie ci towarzyszy� przez ca�e �ycie, ty i cia�o pozostaniecie dwoma r�nymi, odr�bnymi bytami. Cia�o ma odgrywa� rol� buforu mi�dzy tob� a �wiatem zewn�trznym i przeprowadzi� ci� przez gr� zwan� �yciem. Jest ono r�wnie� nauczycielem udzielaj�cym wst�pnych, podstawowych lekcji na temat bycia cz�owiekiem. Je�li pozostaniesz otwarty na lekcje i dary cia�a, przyniesie ci cenne okruchy m�dro�ci oraz przysporzy �ask, kt�re u�atwi� ci pod��anie drog� rozwoju duchowego. Cia�o mo�e ci da� podstawow� wiedz� i zrozumienie, potrzebne do zakorzenienia si� w mm, �eby� m�g� wst�pi� na �cie�k� duchow�. Cia�o, kt�re otrzymujesz, b�dzie twoj� w�asno�ci� na czas �ycia. Mo�esz je kocha� lub nienawidzi�, akceptowa� lub odrzuca�, ale w tym �yciu me dostaniesz innego. Pozostanie z tob� od zaczerpni�cia pierwszego oddechu do ostatniego uderzenia serca. Poniewa� swojego cia�a nie mo�esz zast�pi� ani wymieni�, warto, �eby� nauczy� si� je przekszta�ca� ze zwyk�ego instrumentu w umi�owanego partnera i sprzymierze�ca na ca�e �ycie, relacja mi�dzy tob� a twoim cia�em jest bowiem najbardziej podstawow� relacj� w ca�ym �yciu. Tworzy matryc�, z kt�rej zostan� odlane wszystkie pozosta�e zwi�zki. Ka�dy cz�owiek wchodzi w inny zwi�zek z w�asnym cia�em Mo�esz traktowa� swoje cia�o jako �wiadomie urz�dzony dom, idealnie dostosowany do twojego ducha i duszy. Mo�e ci si� wydawa�, ze cia�o me pasuje do twojej istoty i jest ciasn� klatk� Mo�liwe, ze odczuwasz siln� wi� z w�asnym cia�em i ��czy ci� z mm niewymuszony, satysfakcjonuj�cy i bliski zwi�zek. Albo tez �le si� czujesz we w�asnym ciele i wola�by�, z�by by�o inne - silniejsze, szczuplejsze, zdrowsze, atrakcyjniejsze lub mniej niezgrabne. Mo�esz si� tez czu� z niego wyobcowany, jakby pope�niono b��d przy rozdzielaniu cia�. Bez wzgl�du na to, jak odbierasz w�asne cia�o, jest twoje, a zwi�zek, jaki z nim stworzysz, b�dzie mia� istotny wp�yw na charakter twoich do�wiadcze� �yciowych. Wyzwanie, jakie stawia Pierwsza Regu�a, polega na pogodzeniu si� z w�asnym cia�em, aby mog�o skutecznie spe�nia� sw�j cel i udziela� cennych lekcji akceptacji, poczucia w�asnej warto�ci, szacunku i przyjemno�ci. Ka�dy musi opanowa� te podstawowe zasady, zanim b�dzie m�g� z powodzeniem pod��a� drog� �ycia. AKCEPTACJA Stwierdzam, �e kiedy cz�owiek naprawd� kocha, akceptuje siebie takim jakim jest, wszystko w �yciu uk�ada si� dobrze. Louise Hay Je�li nale�ysz do tych nielicznych szcz�liwc�w, kt�rzy uwa�aj� w�asne cia�o, ze wszystkimi jego s�abo�ciami i mocnymi stronami, za doskonale, opanowa�e� ju� lekcj� akceptacji i mo�esz przej�� do nast�pnej. Je�li jednak komukolwiek z was si� wydaje, �e czu�by si� szcz�liwszy, gdyby by� szczuplejszy, wy�szy, silniejszy, obdarzony j�drniejszym cia�em, mia� ja�niejsze w�osy albo przeszed� jak�� mn� zmian� fizyczn�, kt�ra jego zdaniem magicznie odmieni jego �ycie na lepsze, powinien pozna� warto�� prawdziwej akceptacji. Akceptacja to przyjmowanie z otwartymi ramionami tego, co przynosi �ycie. Nasze cia�a to najbardziej ch�tni i m�drzy nauczyciele udzielaj�cy tej lekcji. Je�li przez wi�kszo�� czasu nie do�wiadczasz stanu wyj�cia poza cia�o, towarzyszy ci ono nieustannie. Przypomina stale obecnego �yczliwego przewodnika albo krzy�, kt�ry d�wigasz przez ca�e �ycie. Decyzja nale�y do ciebie i zale�y od tego, jak dobrze opanujesz t� lekcj�. Dla wielu ludzi ich cia�o jest obiektem najsurowszych ocen, a zarazem barometrem w�asnej warto�ci. Przymierzaj� si� do nieosi�galnych norm i krytykuj� siebie za niedoskona�o�ci. Poniewa� pow�oka cielesna to posta�, w jakiej jawimy si� �wiatu, bardzo cz�sto na jej podstawie charakteryzujemy siebie, a tak�e mm odwo�uj� si� do niej, szukaj�c dla nas okre�lenia. Spos�b postrzegania przez siebie w�asnego cia�a wp�ywa bezpo�rednio na to, w jakim stopniu potrafisz nauczy� si� lekcji akceptacji. Surowa ocena w�asnego cia�a ogranicza zakres do�wiadcze�, kt�rymi pozwalasz si� sobie cieszy�. Ile razy potencjalnie cudowny dzie� na pla�y zepsu�o ci z�e samopoczucie w kostiumie k�pielowym? Wyobra� sobie, jak przyjemny i wyzwalaj�cy by�by spacer po rozgrzanym piasku bez skr�powania. Pomy�l, ile zaj�� w �yciu od�o�y�e� w oczekiwaniu na to, ze b�dziesz wygl�da� inaczej, lepiej lub nawet doskonale. Mam przyjaci�k�, kt�ra marzy o nurkowaniu, ale nie chce nawet spr�bowa�, bo si� boi, jak b�dzie wygl�da� wci�ni�ta w mokry, obcis�y gumowy kombinezon. Pe�na samoakceptacja pozwoli�aby jej, jak r�wnie� tobie, uczestniczy� ca�kowicie, bez zastrze�e�, bezpo�rednio we wszystkich sferach �ycia. Jak wiele znanych mi kobiet, martwi�am si� przez lata swoimi udami. Nie tylko pragn�am, z�by by�y szczuplejsze, ale prowadzi�am z nimi skryt� wojn�. Tak bardzo wstydzi�am si� je pokaza�, ze nawet w najcieplejsze letnie dni nosi�am d�ugie bermudy. By�am przekonana, ze �ycie zmieni�oby si� na lepsze, gdyby moje uda sta�y si� j�drne, napi�te i nie falowa�y. Chcia�am, z�by uda dostosowa�y si� do idealnego obrazu mojego wygl�du, jaki sobie stworzy�am. Wypar�am si� ich, wi�c odwzajemni�y mi si� i absolutnie nie chcia�y si� przekszta�ci� jak za dotkni�ciem czarodziejskiej r�d�ki w pr�ne, twarde ko�czyny. Wystarczy powiedzie�, ze mi�dzy mn� a moimi udami me by�o pokojowego wsp�istnienia. W ko�cu postanowi�am po�o�y� kres tej zimnej wojnie, przyrzekaj�c sobie, ze naucz� si� kocha� moje uda �atwiej to by�o powiedzie�, ni� zrobi�. To nie sztuka kocha� te cz�ci siebie, kt�re uznajesz za godne mi�o�ci. Du�o trudniej wyzby� si� wyobra�e� na temat tego, jaki powinien by� tw�j wygl�d Postanowi�am codziennie przez kilka minut kierowa� pozytywn� uwag� na mojego wroga. Codziennie wciera�am w uda waniliow� od�ywk�. Podczas masa�u skupia�am si� mentalnie na zapewnianiu samej siebie o cz�ciowej, a potem ca�kowitej ich akceptacji. Przez kilka pierwszych tygodni czu�am si� �miesznie, ale potem uda�o mi si� przezwyci�y� to uczucie. Nadal me chcia�am co rano ogl�da� swoich ud w ostrym �wietle �azienki, ale przynajmniej me zakrywa�am ich od razu r�cznikiem, �eby chroni� oczy przed tym widokiem. Z biegiem czasu zacz�am ceni� swoje uda za si�� i niezawodno��. Z wdzi�czno�ci� przyjmowa�am wsparcie, jakiego mi udziela�y, i zdolno�� podtrzymywania mnie podczas codziennych pi�cio-kilometrowych bieg�w. Ku mojej rado�ci odwzajemni�y si� i sta�y si� bardziej j�drne. Istotne by�o jednak me to, ze zmieni�y si� po to, bym mog�a je zaakceptowa�. To dlatego, ze je zaakceptowa�am, dostosowa�y si� do moich �ycze�. Istniej� liczne �wiadectwa tego, ze umys� i cia�o ��czy silna wi�, tak wi�c akceptacja cia�a jest nie tylko niezb�dna dla dobrego samopoczucia emocjonalnego, ale wr�cz konieczna dla zdrowia fizycznego. Odmawianie cia�u pe�nej akceptacji mo�e prowadzi� do choroby, podczas gdy praktykowanie akceptacji leczy dolegliwo�ci. Nawet wsp�czesna medycyna zdaje sobie obecnie spraw� z warto�ci samoakceptacji i ceni j� za moc utrzymywania w zdrowiu umys�u i cia�a. Wiesz, ze zmierzasz we w�a�ciwym kierunku, kiedy potrafisz zaakceptowa� cia�o takim, jakim jest Prawdziwa akceptacja polega na tym, z�by przyj�� i ceni� cia�o w jego istniej�cym kszta�cie, i przesta� uwa�a�, �e musisz je zmieni�, aby zas�u�y� na czyj��, a przede wszystkim w�asn� mi�o��. Czy oznacza to, ze nie powiniene� nigdy pr�bowa� udoskonala� cia�a? Albo ze musisz pogodzi� si� z tym, co otrzyma�e�? Oczywi�cie, �e nie. Ch�� osi�gni�cia jak najlepszej kondycji fizycznej jest czym� zupe�nie naturalnym. Oznacza to jednak, ze powiniene� przesta� krytykowa�, ocenia� i os�dza� swoje cia�o, nawet je�li nie jeste� najzdrowszy czy najatrakcyjniejszy. D��enie do samodoskonalenia jest ca�kowicie zdrowym odruchem, dop�ki wyp�ywa z mi�o�ci do siebie, a me z poczucia niedoskona�o�ci. Je�li chcesz si� przekona�, dlaczego pragniesz mie� now� fryzur� czy bardziej rozbudowane bicepsy, zadaj sobie pytanie "Czy potrzebna mi do szcz�cia lepsza figura (lub kolor w�os�w, krem przeciw zmarszczkom, nowe kreacje lista jest d�uga)?" Je�li odpowied� brzmi "tak" - a musisz by� wobec siebie szczery - spr�buj popracowa� nad w�asn� samoakceptacj�, zanim po�wi�cisz czas i pieni�dze na poszukiwanie rozwi�zania na zewn�trz. Cz�sto powtarzam swoim klientom i uczniom "Kochajcie wszystkie cz�ci siebie, a je�li me potraficie, to je zmie�cie. Je�li nie potraficie ich zmieni�, zaakceptujcie je takimi, jakimi s�". Kiedy b�dziesz dojrzewa� i starze� si�, twoje cia�o postawi przed tob� wyzwania, kt�rym nie b�dziesz m�g� sprosta� - pewnych rzeczy nie zmienisz. W skrajnym przypadku mo�e grozi� ci niepe�nosprawno�� fizyczna lub zaatakowa� ci� niszcz�ca choroba albo mo�esz zapa�� na inn� dolegliwo�� fizyczn�, kt�ra sprawi, ze du�o trudniej b�dzie ci zaakceptowa� w�asne cia�o. Ale mimo wszystko musisz je zaakceptowa�, bez wzgl�du na to, jakie to trudne. Na olimpiadach dla niepe�nosprawnych roi si� od os�b, kt�re mimo wyra�nych u�omno�ci zaakceptowa�y swoje cia�o. Jak mo�esz przyswoi� lekcj� akceptacji? U�wiadamiaj�c sobie, ze jest to, co jest, i ze klucz do otwarcia wi�zienia krytycznych ocen w�asnej osoby znajduje si� w twojej g�owie. Mo�esz albo nadal walczy� z realiami, jakie stwarza w�asne cia�o skar��c si� gorzko i pogardzaj�c sob� albo dokona� subtelnego, lecz skutecznego manewru mentalnego i zdoby� si� na akceptacj�. Tak czy inaczej, rzeczywisto�� si� nie zmieni. Akceptacja lub odrzucenie cia�a ma znaczenie tylko dla twojej psychiki, postrzeganie nie ma wp�ywu na wygl�d cia�a. Czemu wi�c zamiast b�lu odrzucenia nie wybra� �atwiejszej drogi akceptacji? Wyb�r nale�y do ciebie. Czego w swoim ciele nie akceptujesz? POCZUCIE W�ASNEJ WARTO�CI Nikt nie zdo�a poni�y� cz�owieka bez jego przyzwolenia. Eleanor Roosevelt Poczucie w�asnej warto�ci to poczucie godno�ci i zdolno�� do sprostania wyzwaniom �ycia. Jest r�wnie niezb�dne jak powietrze, kt�rym oddychamy, i r�wnie nieuchwytne. Wywodzi si� z g��bi twojej istoty, ale znajduje odbicie w ka�dym, istotnym b�d� b�ahym, podejmowanym przez ciebie dzia�aniu. Na podstawie poczucia w�asnej warto�ci kszta�tujesz swoj� godno��, jest najwa�niejszym elementem fundamentu twojej psychiki. Skoro poczucie w�asnej warto�ci jest lekcj�, kt�r� powiniene� opanowa�, b�dziesz wielokrotnie sprawdzany, dop�ki nie zyskasz pewno�ci siebie i me uwierzysz w swoj� wewn�trzn� warto��. Twoje cia�o dostarczy ci wiele okazji do pracy nad t� lekcj� przez ca�e �ycie. Cia�o udziela lekcji poczucia w�asnej warto�ci, sprawdzaj�c twoj� gotowo�� do traktowania siebie jako cz�owieka obdarzonego godno�ci�, bez wzgl�du na wygl�d czy kondycj� fizyczn�. Mam przyjaciela, kt�ry wyst�puje publicznie, mimo ze uleg� dw�m powa�nym wypadkom - najpierw prze�y� kraks� motocyklow�, z kt�rej wyszed� z oparzeniami 90 procent powierzchni cia�a, a po kilku latach w katastrofie awionetki z�ama� kr�gos�up i zosta� na reszt� �ycia skazany na w�zek inwalidzki. Dzi�ki wieloletniej, ci�kiej pracy nad sob� zrozumia�, ze bez wzgl�du na okoliczno�ci mo�e czerpa� zadowolenie z �ycia - pod warunkiem przyj�cia odpowiedniej postawy Zamiast zastanawia� si� nad tym, do czego jest niezdolny, obecnie skupia si� nad tym, co le�y w zasi�gu jego mo�liwo�ci. Celem jego �ycia jest inspirowanie s�uchaczy za po�rednictwem wyk�adu pod tytu�em "Niewa�ne, co ci si� przydarza, istotne jest, co potrafisz z tym zrobi�". Potwierdza on nieustannie, ze potrafi sprosta� wyzwaniom �ycia i jest wart szcz�cia mimo powa�nego upo�ledzenia fizycznego. Proces kszta�towania poczucia w�asnej warto�ci jest tr�jstopniowy. Pierwszy etap polega na rozpoznaniu tego, co jest przeszkod�. U�wiadamiaj�c sobie ograniczaj�c� wizj� w�asnej osoby przechodzisz do drugiego etapu - poszukujesz w duszy g��bszej wi�zi z tym, kim jeste�. Trzeci etap polega na podj�ciu dzia�ania docenieniu swego wygl�du b�d� wprowadzeniu pozytywnej zmiany. Przez ca�e �ycie moja serdeczna przyjaci�ka Helen by�a wyj�tkowo atrakcyjn� kobiet� Mia�a cudowne jasnoblond w�osy, kt�re kontrastowa�y z ol�niewaj�c� opalenizn�, co sprawia�o, �e ludzie nie mogli oderwa� od niej wzroku. Zewn�trzna to�samo�� Helen opiera�a si� na frapuj�cej opaleni�nie, tote� sp�dza�a wiele godzin, sma��c si� na s�o�cu. Kiedy Helen dobiega�a pi��dziesi�tki, okaza�o si�, �e ma raka sk�ry. Musia�a podda� si� operacji twarzy, po kt�rej zosta�a ma�a blizna, i zakazano jej opala� si�. Dla Helen blizna mia�a niewielkie znaczenie w por�wnaniu z faktem, ze przestanie by� opalon� na br�z pi�kno�ci�, z kt�r� si� uto�samia�a. Bez firmowej opalenizny Helen musia�a powr�ci� do pierwotnego, kasztanowego koloru w�os�w, �eby me wygl�da� jak zmok�a kura. Kiedy Helen pr�bowa�a pogodzi� si� ze strat� swojego wieloletniego "wizerunku", straci�a poczucie w�asnej warto�ci. Musia�a zrezygnowa� z dawnego obrazu w�asnego cia�a. Odbudowanie poczucia w�asnej warto�ci zabra�o Helen prawie rok. Musia�a zda� sobie spraw�, �e mierzy�a w�asn� warto�� wygl�dem zewn�trznym, kt�ry musia� w dodatku odpowiada� wizerunkowi opalonej blondynki. Po wielu miesi�cach ci�kiej pracy uda�o jej si� odzyska� kontakt z w�asn� istot� i u�wiadomi� sobie, ze wspomniane wyobra�enie nie pozwala�o jej si� dobrze poczu� we w�asnej sk�rze. Min�o kilka lat Blizna Helen jest ledwie widoczna. Wr�ci�a do naturalnego koloru w�os�w i karnacji - ma teraz pi�kne kasztanowe w�osy i sk�r� barwy ko�ci s�oniowej. Czasami, kiedy przegl�da si� w lustrze, musi przypomnie� sobie o wewn�trznej warto�ci, nawi�zuj�c kontakt ze �r�d�em wewn�trznym - w�asn� istot� duchow�. Ma �wiadomo��, ze prawdziwe, wewn�trzne "ja" b�dzie jej towarzyszy� przez reszt� �ycia, podczas gdy uroda b�dzie si� zmienia�a i b��ka�a - jest ona zawodnym �r�d�em poczucia w�asnej warto�ci. Warto sobie cz�sto przypomina�, ze poczucie w�asnej warto�ci jest ulotne. Osi�gamy je, tracimy, doskonalimy, piel�gnujemy i jeste�my zmuszeni wci�� na nowo je odbudowywa�. Nie mo�na go zdoby� i zachowa� - to proces, kt�ry nale�y zg��bia� i podtrzymywa� przez ca�e �ycie. Jakie s� korzenie twojego poczucia godno�ci? Odkryj drog� do tego �r�d�a, bo b�dziesz je musia� odwiedza� wielokrotnie w ci�gu �ycia. Je�li potrafisz bez trudu odnale�� drog� do j�dra swojej niezbywalnej warto�ci, mo�esz by� pewien, �e opanowa�e� t� lekcj�. SZACUNEK W tym �yciu cia�o jest twoim wehiku�em Dop�ki jeste� na ziemi, musisz w nim �y�. Kochaj je, szanuj, piel�gnuj i traktuj dobrze, a b�dzie a wiernie s�u�y�. Suzy Prudden Szacunek dla cia�a oznacza powa�anie go i respektowanie. Zak�ada traktowanie swojego cia�a z t� sam� trosk�, z jak� traktowa�by� inny cenny i niepowtarzalny przedmiot. Nieodzowne jest nauczy� si� szacunku dla cia�a. Kiedy szanujesz swoje cia�o, nawi�zujesz z nim wi� partnersk�. Zapuszczasz korzenie w fizycznym ciele i czerpiesz korzy�ci z tego, co ci ofiarowuje Szacunek zak�ada wzajemn� wymian� energii Galo b�dzie ci� szanowa�o, je�li ty je uszanujesz. Traktuj swoje cia�o jako tw�r godny szacunku, a ono ci si� odwzajemni Je�li b�dziesz je �le traktowa� lub lekcewa�y�, odm�wi ci pos�usze�stwa, dop�ki nie opanujesz lekcji szacunku. Znam pewnego m�czyzn�, Gordona, kt�ry traktuje swoje cia�o jak �wi�tyni� Poza tym, ze zachowuje wysok� sprawno�� fizyczn� dzi�ki regularnym �wiczeniom i uprawianiu sport�w, cieszy si� doskona�ym zdrowiem, bo zawsze troszczy si� o cia�o. Jada wy��cznie zdrow� �ywno��, nigdy me wyszed�by z domu w ch�odny dzie� nieodpowiednio ubrany i, og�lnie m�wi�c, traktuje swoje cia�o jak cenny skarb. Dzi�ki mi�o�ci, jak� je darzy, nigdy go nie zawiod�o. Niemal zawsze utrzymuje doskona�� sprawno��. Cia�o jest jego ukochanym partnerem, gotowym wype�nia� jego polecenia. Oczywi�cie, cia�o ka�dego cz�owieka jest inne. Kto� uzna�by za przesad� obdarzanie cia�a tak� uwag� jak Gordon. Cia�o ka�dego cz�owieka ma wyj�tkow�, niepowtarzaln� formu��. Ponosisz odpowiedzialno�� za poznanie wymog�w swojego cia�a �adna dieta nie jest skuteczna dla wszystkich, ka�dy ma inn� norm� snu czy idealny program �wicze�. Prawdziwy szacunek polega na poznaniu, czego wymaga cia�o, z�by funkcjonowa� optymalnie, i na zaspokajaniu tych potrzeb. Skrajnym przeciwie�stwem Gordona jest Travis, dwudziesto-dziewi�cioletni cukrzyk, kt�ry nie traktowa� powa�nie swojej choroby Travis by� bogatym, przystojnym hulak�, lubi�cym szybkie tempo �ycia. Cz�sto pija� koktajle alkoholowe, nierzadko wraca� p�no do domu, jad� czerwone mi�so i obfite, s�odkie desery, a w ko�cu uzale�ni� si� od kokainy. Pomimo ostrze�e� lekarza, Travis nie zamierza� zrezygnowa� z �adnego z niezdrowych nawyk�w Nie chcia� pogodzi� si� z tym, ze choroba narzuca mu rygorystyczny spos�b dbania o cia�o. Powa�ne ataki choroby zdarza�y si� coraz cz�ciej, a� pewnego dnia nast�pi� kryzys. Przyjaciel znalaz� go w stanie �pi�czki na pod�odze �azienki Przyby� na czas, by uratowa� �ycie Travisowi. Cena, jak� Travis zap�aci� za opanowanie lekcji szacunku, by�a bolesna, ale w ko�cu przezwyci�y� zaprzeczenie, abnegacj� i zaniedbywanie i nauczy� si� szanowa� niepowtarzalno�� swojego cia�a i jego specyficzne potrzeby. Jak ilustruje przyk�ad Travisa, nauczenie si� szacunku dla swojego cia�a jest prawdziwym wyzwaniem w �wiecie pe�nym nadmiaru i pokus. Poddanie si� grupie i folgowanie w�asnym zachciankom jest nieraz du�o �atwiejsze ni� szacunek dla granic w�asnego "ja". Nie ma niczego z�ego w pob�a�aniu sobie od czasu do czasu - bywa to nawet zdrowe - ale nie wolno lekcewa�y� specyficznych wymaga� swojego cia�a. Je�li wiesz, ze ostro przyprawione potrawy ci szkodz�, a mimo to je lubisz, ile razy pofolgujesz sobie, zaprzeczaj�c prawdzie cia�a, zanim nauczysz si� szanowa� jego ograniczenia? Mam nadziej� - dla twojego dobra - �e niewiele. Szanuj w�asne cia�o i respektuj je, a ono ci si� odwzajemni. Ws�uchuj si� w cia�o i jego m�dro��. Je�li b�dziesz czujny, samo ci powie, czego mu potrzeba. PRZYJEMNO�� Cieszy� si� �yciem to nie grzech. Bruce Sprinsteen Przyjemno�� jest fizycznym przejawem rado�ci. Cia�o uczy ci� przyjemno�ci za po�rednictwem pi�ciu zmys��w. Kiedy anga�ujesz si� w spontaniczne zachowanie lub fizyczne doznawanie, kt�re wyzwalaj� nagromadzon� w tobie rado��, stwarzasz w swojej �wiadomo�ci miejsce dla przyjemno�ci. Cia�o staje si� jednym z najg��bszych �r�de� przyjemno�ci, kiedy w pe�ni otwierasz pi�� zmys��w i do�wiadczasz fizycznego cudu bycia �ywym. Przyjemno�� mo�e przybra� posta� wzrokow�, na przyk�ad kiedy podziwiasz wspania�y zach�d s�o�ca, lub smakow�, kiedy jesz ulubione danie. Niekiedy pojawia si� w formie cudownych d�wi�k�w muzyki, a innym razem w postaci delikatnej pieszczoty kochanki. Jedynym sekretem opanowania lekcji przyjemno�ci jest wyznaczenie jej miejsca i czasu w swoim �yciu. Na ile przyjemno�ci sobie pozwolisz? Wielu ludzi wyznacza sobie w my�lach norm� dopuszczalnej rado�ci. S� tak zaabsorbowani �yciem, ze traktuj� przyjemno�� jako luksus, na kt�ry nie maj� czasu. Uprawianie mi�o�ci czy zabawa zajmuj� podrz�dne miejsce w codziennym ko�owrocie �ycia. Ale je�li odm�wisz sobie przyjemno�ci, me b�dzie ci si� wiod�o w �yciu. Ile� prawdy kryje si� w starym powiedzeniu, ze �ycie wype�nione prac� i pozbawione rozrywki czyni z cz�owieka nudziarza, je�li nie zrobisz sobie od czasu do czasu przerwy i nie pofolgujesz swoim zmys�om, twoje �ycie stanie si� bezbarwne. Przyjemno�� jest jak smar, kt�ry sprawia, ze maszyna �ycia sprawnie funkcjonuje. Bez niej mechanizm si� zacina, a ty si� za�amujesz. Czasami, kiedy staram si� realizowa� zadania i osi�ga� �yciowe cele, zapominam o istotnej roli przyjemno�ci. Rezygnuj� ze sp�dzenia dnia na pla�y z m�em, z�by doko�czy� jaki� projekt, lub odwo�uj� wizyt� u masa�ystki, z�by zaj�� si� wa�nymi sprawami. Nieuchronnie staj� si� napi�ta i dra�liwa, co jest sygna�em, ze musz� zwolni� tempo i pozwoli� sobie na odrobin� przyjemno�ci. W jednym z moich trening�w uczestniczy� Bili, kt�ry rozpaczliwie potrzebowa� lekcji przyjemno�ci. Bili by� znakomitym konsultantem finansowym w du�ym banku. Mia� �on�, troje dzieci, dom na kredyt, starsz� matk�, dwa samochody i mn�stwo rachunk�w. By� cz�owiekiem powa�nym, kt�ry surowo i ponuro wype�nia� poch�aniaj�ce go bez reszty obowi�zki .Jak to sam uj�� "Nie traci� czasu na zabaw�". Ale �ycie mu si� me uk�ada�o. Nie umia� zaradzi� dotkliwemu poczuciu niezadowolenia Bili zg�osi� si� na trening, �eby dowiedzie� si�, jak wypl�ta� si� z okow�w, kt�re sam sobie na�o�y�. W trakcie treningu u�wiadomi� sobie, ze od wielu lat nie pozwoli� sobie nawet na ma�� chwil� przyjemno�ci. Mia� zaledwie jedena�cie lat, gdy zmar� jego ojciec Wuj powiedzia� ch�opcu, ze odt�d on zostanie g�ow� rodziny. Tego dnia Bili przemieni� si� z beztroskiego dziecka w dojrza�ego, odpowiedzialnego ma�ego m�czyzn�. Kiedy na treningu wykonywali�my �wiczenie polegaj�ce na tym, z�by p�j�� za wewn�trznym impulsem, Bili wsta�, rozlu�ni� krawat i ku zdumieniu oraz zachwytowi wszystkich zacz�� skaka� po sali. Najpierw powoli, a potem coraz szybciej pl�sa� jak w transie. Kiedy w ko�cu si� zatrzyma�, brak mu by�o tchu, ale u�miecha� si�, najwyra�niej poruszony tym, ze odblokowa� rado�� zakodowan� w pami�ci kom�rkowej. Co daje ci przyjemno��? Oddawaj si� temu cz�sto, bo to sprawi, ze b�dzie ci lekko na sercu, i zdzia�a cuda dla twojej duszy. ROZDZIA� 2 Druga regu�a POBIERASZ LEKCJE Przyj�to ci� na nauk� w pe�nym wymiarze godzin do nieformalne] szko�y zwane] �yciem Ka�dy dzie� w te] szkole da ci mo�liwo�� opanowania nowych lekcji Mo�esz lubi� te lekcje albo ich nie znosie, ale s� cz�ci� obowi�zkowego programu nauczania. Dlaczego tu jeste�? W jakim celu? Ludzie od dawien dawna szukali sensu �ycia. Jednak w trakcie tych nie ko�cz�cych si� poszukiwa� zar�wno my, jak i nasi przodkowie, przeoczyli�my fakt, �e nie ma jednej odpowiedzi. Dla ka�dego cz�owieka sens �ycia jest inny. Ka�dy cz�owiek ma w�asny cel i odmienn�, niepowtarzaln� drog�. Id�c drog� �ycia, pobierasz wiele lekcji, kt�re musisz opanowa�, z�by urzeczywistni� ten cel. Te lekcje s� przeznaczone tylko dla ciebie. Przyswojenie ich daje ci klucz do odkrycia i nadania sensu i znaczenia twojemu �yciu. Kiedy opanujesz podstawowe lekcje udzielane przez w�asne cia�o, b�dziesz gotowy, aby pobiera� bardziej zaawansowane nauki u innego nauczyciela, jakim jest �wiat. Ka�da sytuacja �yciowa przyniesie ci lekcj�. Kiedy doznajesz b�lu, dostajesz nauczk� Gdy odczuwasz rado��, dostajesz inn� lekcj�. Ka�demu dzia�aniu czy wydarzeniu odpowiada lekcja, kt�rej trzeba si� nauczy�. Nie da si� unikn�� tych lekcji ani wymiga� od nauki. Id�c przez �ycie mo�esz otrzyma� trudne lekcje, kt�re innych omin�, kto� z kolei b�dzie zmaga� si� z wyzwaniami, kt�re tobie zostan� oszcz�dzone. Mo�esz nigdy si� nie dowiedzie�, dlaczego poszcz�ci�o ci si� w ma��e�stwie, a twoi przyjaciele przezywaj� udr�k� k��tni i bolesnych rozwod�w, tak jak me masz pewno�ci, dlaczego borykasz si� z problemami finansowymi, podczas gdy inni ciesz� si� dobrobytem Jednego mo�esz by� pewien - otrzymasz wszystkie lekcje, kt�re ty w�a�nie musisz opanowa�, to, czy si� ich nauczysz, zale�y wy��cznie od ciebie. Wyzwanie, jakie stawia Druga Regu�a, polega wi�c na wkroczeniu na w�asn� niepowtarzaln� drog� i opanowaniu przeznaczonych dla siebie lekcji. To jedno z najtrudniejszych wyzwa� �yciowych, niekiedy bowiem twoja droga jest ca�kowicie odmienna od dr�g �ycia innych ludzi. Nie por�wnuj ich i nie skupiaj si� na r�nicach mi�dzy lekcjami, jakie otrzymujecie. Pami�taj, �e otrzymasz tylko te lekcje, kt�re mo�esz opanowa� i kt�re s� zwi�zane z twoim indywidualnym rozwojem. Je�li potrafisz sprosta� temu wyzwaniu, rzucisz �wiat�o na tajemnic� celu swojego �ycia i b�dziesz go osi�ga�. Przestaniesz by� ofiar� losu czy okoliczno�ci. Otworz� si� przed tob� nowe mo�liwo�ci - �ycie przestanie sprowadza� si� do tego, co "ci si� przydarza". Kiedy pracujesz nad osi�gni�ciem swojego autentycznego celu, odkrywasz w sobie zdumiewaj�ce talenty, kt�rych nie przeczuwa�e�. Ten proces bywa nie�atwy, ale korzy�ci wynagradzaj� wysi�ek. D���c do odkrywania siebie i uczenia si� o sobie najprawdopodobniej otrzymasz podstawowe lekcje otwarto�ci, wyboru, sprawiedliwo�ci i �aski. Traktuj te lekcje jako narz�dzia, kt�re pomog� ci odkry� tw�j w�asny niepowtarzalny cel. OTWARTO�� Do�wiadczenie postrzegane w pewien okre�lony spos�b otwiera jedynie drzwi do duszy. Jon Kabat-Zinn Otwarto�� oznacza ch�onno�� i wra�liwo�� �ycie udzieli ci wielu lekcji. �adna ci si� jednak nie przyda, dop�ki nie zdasz sobie z nich sprawy i nie otworzysz si� na ich warto��. B�dziesz pobiera� te lekcje codziennie i cho�by okaza�y si� nawet bardzo trudne, musisz zmieni� sw�j spos�b widzenia i postrzega� je jako dary lub przewodnik�w na drodze do �ycia zgodnego z autentycznym "ja". Setki ludzi na moich treningach do�wiadczaj� g��bokiej przemiany zwi�zanej ze zrozumieniem, ze ka�de wydarzenie w ich �yciu ma ich czego� nauczy� o sobie. Kiedy przyjmujesz lekcje od �ycia, bez wzgl�du na to, jak s� niemi�e lub trudne, dokonujesz istotnego pierwszego kroku, by odkry� autentyczne "ja" i sw�j cel Zaczynasz ho�dowa� podstawowej postawie otwarto�ci. Cz�sto ludzie pytaj� mnie, jak te lekcje rozpozna� Odpowiadam, �e lekcje s� dla ka�dego oczywiste, chodzi tylko o to, jak si� w�wczas postrzega �wiat. Je�li patrzy si� przez pryzmat oporu, mo�na wpa�� w z�o�� lub zgorzknienie, a wtedy hamuje si� rozw�j wewn�trzny cz�owieka Ten, kto patrzy przez pryzmat otwarto�ci i jasnego s�du, lepiej pojmie nauk� p�yn�c� z r�nych sytuacji �yciowych. �atwo dostrzec w tych lekcjach szans�, poniewa� s� one atrakcyjne. Znacz�cy awans w pracy jest okre�lon� lekcj� - odpowiedzialno�ci i dobrych ch�ci. Zaanga�owanie si� w nowy romans udziela lekcji zaufania i kompromisu. �wie�o upieczony rodzic pobiera lekcj� cierpliwo�ci i dyscypliny. Te lekcje �atwo rozpozna� poniewa� s� atrakcyjnie opakowane. Zachowanie otwarto�ci wobec nich nie jest zbyt trudne. Trudniej rozpozna� lekcje, kt�re wydaj� si� ciosem od �ycia .Te lekcje podane s� w mniej atrakcyjnym opakowaniu i powoduj�, ze wi�kszo�� ludzi zaczyna patrze� przez pryzmat oporu. Kiedy nie jeste� otwarty na owe lekcje, utrata pracy wydaje si� katastrof�, a nie szans� opanowania lekcji przebaczenia lub elastyczno�ci. Doznanie zawodu mi�osnego mo�e wydawa� si� kryzysem, nie za� szans� przyswojenia lekcji dobroci i braku przywi�zania Je�li masz dziecko z upo�ledzeniem, mo�esz uwa�a�, ze spotka�a ci� kara, a me dostrze�esz, ze jest szansa zg��bienia warto�ci leczenia lub pomocy. Chocia� te mniej poci�gaj�ce lekcje mog� by� przykre, cz�sto s� najwspanialszym darem. Ostatnio otrzyma�am lekcj� cierpliwo�ci. Wiedzia�am, ze musz� si� jej nauczy�, bo nieustannie przytrafia�y mi si� sytuacje, w kt�rych czu�am po�piech, rozdra�nienie i irytacj�. To by�a nieodzowna lekcja, ale postrzega�am j� przez pryzmat oporu, zanim potrafi�am dostrzec szans� jej opanowania. By�am przekonana, �e w tej okre�lonej sytuacji musz� koniecznie wszystko zrobi� szybko na sw�j spos�b i ze pojawiaj�ca si� frustracja nie wi��e si� z potrzeb� opanowania przeze mnie lekcji cierpliwo�ci Lekcja zosta�a zakamuflowana przez m�j op�r. Jak przej�� od oporu do otwarto�ci? Najpierw trzeba sobie u�wiadomi� pojawienie si� uczucia oporu. Fizycznie op�r przejawia si� w zaci�ni�tych szcz�kach, napi�ciu w klatce piersiowej lub wzdychaniu. Na poziomie psychicznym znajduje wyraz w takich my�lach, jak "Czemu musz� zajmowa� si� tym problemem? Nie chc� tego, nie potrzebuj�, to mi si� nie podoba". Kiedy odkryjesz, gdzie w twoim ciele lub umy�le umiejscowi� si� op�r, �atwiej rozpoznasz go w przysz�o�ci. Nast�pny etap polega na przypomnieniu sobie, ze masz wyb�r. Mo�esz albo trwa� w oporze i czu� si� z�e, albo opanowa� udzielan� ci lekcj� Mo�liwo�� dokonania wyboru pozwoli ci dostrzec, ze panujesz nad oporem i mo�esz decydowa� o tym, jak sobie radzi� z wyzwaniami �ycia. Ostatni etap polega na zadaniu sobie pytania "Czy chc� zrezygnowa� z oporu i opanowa� dan� lekcj�?" Pami�taj, je�li pragniesz �y� zgodnie z autentycznym "ja", musisz by� otwarty na opanowanie wszystkich otrzymanych lekcji, aby� sta� si� cz�owiekiem, jakim chcesz si� sta�. Jakie lekcje wywo�uj� tw�j op�r? WYB�R B�d� zdecydowanie czyni� w obliczu s�o�ca i ksi�yca to, co sprawia mi wewn�trzn� rado�� i na co przyzwala moje serce. Ralph Waldo Emerson Wyb�r to poznawanie pragnie�, a nast�pnie dob�r dzia�ania. W ka�dej chwili dokonujesz wyboru, czy pod��a� w�asn�, prawdziw� drog�, czy z niej zboczy� Nie ma neutralnych czyn�w. Nawet najdrobniejszy gest ma kierunek, przybli�a ci� do twojej drogi lub od niej oddala, bez wzgl�du na to, czy zdajesz sobie z tego spraw�. Czyste czyny - jak sp�dzenie czasu z ukochanym przyjacielem - przybli�aj� ci� do prawdy wewn�trznej, podczas gdy fa�szywe - np. przebywanie z kim�, kogo naprawd� nie lubisz, ale wobec kogo czujesz si� zobowi�zany - oddalaj� ci� od niej. Ka�dy wyb�r ma znaczenie. Chocia� "wyb�r" i "decyzja" s� synonimami, to kryj� si� za nimi odmienne zjawiska Decyzje podejmuje si� w g�owie, a wybor�w dokonuje w g��bi serca. Decyzje zapadaj� w wyniku racjonalnego, rozumowego rozwa�ania mo�liwo�ci, natomiast wybory podejmuje si� w g��bi swojej istoty, w harmonii z wy�szym "ja". Rozwa�my przyk�ad �piewaczki operowej Betty, kt�ra musia�a rozejrze� si� za inn� prac�, bo nadwyr�y�a struny g�osowe. Zwr�ci�a si� do mnie po porad�, niepewna, czy ma jakiekolwiek umiej�tno�ci potrzebne, aby podj�� nowy zaw�d. Zapewni�am Betty, ze ma pewne upodobania i pasje, kt�re wska�� jej kierunek, i poprosi�am, z�by opowiedzia�a, co lubi robi�. Betty zastanowi�a si� przez chwil�, a potem wymieni�a cztery czynno�ci, kt�re przedk�ada nad inne jedzenie, robienie zakup�w, m�wienie po francusku i odwiedzanie eleganckich restauracji. Zapali�a si�, opisuj�c rado��, jak� daje jej ka�da z tych przyjemno�ci. Nast�pnie szybko doda�a, ze zdaje sobie spraw�, i� inni nie uznaj� tych zainteresowa� za u�yteczne i ze z pewno�ci� nie pomog� jej one znale�� nowego zawodu. Ale tu si� pomyli�a Kiedy ju� zaakceptowa�a i uszanowa�a swoje prawdziwe zainteresowania, mog�a rozgl�da� si� za zaj�ciem, kt�re pozwoli�oby jej pozosta� w harmonii z prawd� wewn�trzn�, zamiast szuka� "rozs�dnej" pracy, kt�ra nie zapewni�aby takiej zgodno�ci Betty postanowi�a poszuka� pracy przynajmniej w cz�ci odpowiadaj�cej jej zainteresowaniom. Ku swojemu zdumieniu, otrzyma�a prac� zgodn� ze wszystkimi, tak zr�nicowanymi, upodobaniami. Zosta�a koordynatork� do spraw program�w specjalnych w znanym luksusowym domu towarowym. Jej g��wnym zadaniem by�o podejmowanie dyrektor�w reprezentuj�cych francuskich projektant�w mody kolacjami w eleganckich restauracjach. Przypomnij sobie autentyczny wyb�r, jakiego kiedy� w �yciu dokona�e�. By� mo�e by�o to g��bokie pragnienie wyjazdu za granic�, poczucie ze jaki� zwi�zek mi�osny musi si� sko�czy�, lub ch�� rezygnacji z pracy w firmie i otworzenia w�asnego interesu. Jak si� czu�e�, wprowadzaj�c w �ycie swoje wybory? Przypomnij sobie to uczucie. To kwintesencja �ycia zgodnego z twoj� drog�. SPRAWIEDLIWO�� Poczucie sprawiedliwo�ci to liczenie na r�wno�� - za�o�enie, ze wszystko podlega rekompensacie i ze s�uszno�� zawsze zwyci�a. Jednak �ycie nie jest sprawiedliwe, a ty sam mo�esz mie� - ca�kowicie bez swojej winy - trudniejsze �ycie od innych. Warunki �yciowe ka�dego cz�owieka s� niepowtarzalne i ka�dy inaczej sobie radzi. Je�eli pragniesz �y� w zgodzie z indywidualn� prawd� i osi�gn�� wewn�trzny spok�j, musisz si� przesta� uskar�a� i twierdzi�, �e "to niesprawiedliwe". Kiedy skupiasz si� na niesprawiedliwych okoliczno�ciach, por�wnujesz si� z innymi, zamiast zda� sobie spraw� z w�asnej niepowtarzalno�ci. Nie zdo�asz si� nauczy� swoich lekcji, gdy� przeszkadzaj� ci uczucia zgorzknienia i urazy. Przyjrzyj si�, na przyk�ad, Jackie i Kirsten - dw�m siostrom Jackie by�a wysok�, pos�gow� brunetk� z przepi�knymi b��kitnymi oczyma, pe�nym wdzi�ku sposobem bycia i eleganckim wyczuciem stylu Jej uroda by�a tak uderzaj�ca, �e ludzie na ulicy cz�sto si� za ni� ogl�dali, przekonani, �e to jaka� gwiazda filmowa. Kirsten natomiast by�a klasycznym typem ch�opczycy. Dobrze zbudowana, o pospolitym wygl�dzie, nie dba�a o makija� i mod� Nikt nie wzi��by Kirsten za gwiazd� filmow�. Jackie mia�a dw�ch m��w, Kirsten �adnego. Do Jackie cz�sto telefonowali adoratorzy, proponuj�c jej randk�, do Kirsten o wiele rzadziej. Chocia� nikt nie spodziewa�by si� tego po Kirsten, trawi�a ona wiele czasu na por�wnywanie si� ze starsz� siostr� i �y�a w cieniu Jackie. Rozmy�la�a nad niesprawiedliwo�ci� rozdzia�u gen�w mi�dzy ni� a siostr�. Dopiero kiedy Kirsten wreszcie sporz�dzi�a list� swoich mocnych stron, cech, kt�re czyni�y j� wyj�tkow�, dostrzeg�a w�asne niepowtarzalne dary i przesta�a por�wnywa� siebie z Jackie. U�wiadomi�a sobie, ze jej wrodzone zdolno�ci sportowe to prawdziwy dar, kt�ry daje jej przewag� nad konkurentkami, oraz ze uwielbia pomaga� innym. Chocia� wiedzia�a, ze nikt si� za m� nigdy me obejrzy tak jak za Jackie, musia�a tez doceni� liczne dobre strony swojej kondycji fizycznej Kirsten musia�a opanowa� nast�puj�c� lekcj� nawet je�li uwa�a�a co� za krzywdz�ce, nie musia�a si� poddawa� poczuciu dojmuj�cej niesprawiedliwo�ci. Jakie poczucie niesprawiedliwo�ci ci� hamuje? �ASKA Wype�nianie przeznaczenia syci dusz�. Harold Kushner �aska to jedna z tych nieuchwytnych cech, kt�re trudno opisa�, ale �atwo rozpozna�. Ludzie �yj�cy w stanie �aski zdaj� si� i�� bez wysi�ku przez �ycie. Ma si� wra�enie, i� promieniuj� od wewn�trz i ze ten blask dostrzega cale otoczenie. �ycie w stanie laski oznacza pe�n� harmoni� z w�asn� istot� duchow� i podtrzymuj�c� ci� wy�sz� moc� �aska pojawia si�, kiedy potrafisz przej�� od ni�szego "ja", w kt�rym ego wyznacza "s�uszn�" drog�, do wy�szego "ja", w kt�rym potrafisz przekroczy� ego i wznie�� si� do wy�szego dobra. Istnieje tam, gdzie przechodzisz od skupiania si� na sobie do zrozumienia og�lnego porz�dku rzeczy. �aska przychodzi wtedy, kiedy rozumiesz i przyjmujesz, ze �wiat zawsze tworzy okoliczno�ci kieruj�ce ka�dego cz�owieka na jego prawdziw� drog� i ze wszystko ma sens, gdy� jest cz�ci� Bo�ego planu. Brzmi wspaniale, ale jak osi�gn�� taki cudowny stan? Pami�taj�c codziennie, ze lekcje, jakie otrzymujesz, s� darem specjalnie dla ciebie i ze ich przyswojenie wprowadzi ci� w stan �aski. �ywi�c g��bokie przekonanie, ze otrzymasz to, co jest dla ciebie korzystne, bez wzgl�du na to, jak bardzo odbiega od twoich osobistych plan�w. Rozwa�my przyk�ad Delii, m�odej kobiety obdarzonej talentem pisarskim. Delia pochodzi�a z bogatej rodziny ze Wschodniego Wybrze�a, kt�ra chcia�a, z�by dziewczyna po�lubi�a r�wnie bogatego kawalera, przenios�a si� do du�ego domu pod miastem i znalaz�a sobie jakie� "stosowne" zaj�cie, takie jak praca wolontariuszki lub gromadzenie funduszy dla instytucji dobroczynnych. Jednak Delia wiedzia�a w g��bi serca, ze ma dar od Boga, a jej prawdziw� drog� jest kariera pisarska. Oczywi�cie, rodzina by�a przera�ona, kiedy dziewczyna oznajmi�a, ze chce si� przenie�� do Nowego Jorku i zaj�� pisaniem. W ko�cu Delii uda�o si� zrealizowa� marzenie. Uwielbia�a swoje ma�e mieszkanko w �r�dmie�ciu, spotyka�a si� z innymi pocz�tkuj�cymi pisarzami, z kt�rymi omawia�a problemy zawodowe, a praca przychodzi�a jej niemal bez wysi�ku �ycie uk�ada�o si� harmonijnie. Chocia� musia�a poradzi� sobie z zawodem, jaki sprawi�a rodzinie, i strachem, jaki budzi�o wy�amanie si� z wygodnego, stworzonego dla niej schematu, pozosta�a wierna swojej wewn�trznej prawdzie. Ostatnio Delia otrzyma�a zam�wienie na napisanie obszernego artyku�u do popularnego czasopisma i promieniowa�a poczuciem �aski. W stanie laski ufasz sobie i �wiatu Cieszysz si� z sukces�w innych, �wiadomy, �e ich dary s� dla nich stosowne i w�a�ciwe, a �wiat trzyma w zanadrzu dar dla ciebie. ROZDZIA� 3 Trzecia regu�a NIE ISTNIEJ� B��DY, TYLKO LEKCJE Rozw�j to proces eksperymentalny, ci�g pr�b, b��d�w i sporadycznych zwyci�stw Nieudane eksperymenty w tym samym stopniu co udane s� elementem procesu. Rozw�j cz�owieka to proces z�o�ony z eksperyment�w, pr�b i b��d�w prowadz�cy ostatecznie do prawdy. Za ka�dym razem, kiedy postanowisz zaufa� sobie i podj�� dzia�anie, nie masz pewno�ci, jak rozwinie si� sytuacja. Czasami odnosisz zwyci�stwo, kiedy indziej tracisz z�udzenia. Nieudane eksperymenty s� jednak nie mniej warto�ciowe ni� te uwie�czone sukcesem, w istocie, zwykle uczymy si� wi�cej z rzekomych "niepowodze�" ni� z pozornych "sukces�w". Wi�kszo�� ludzi odczuwa wielkie rozczarowanie i z�o��, kiedy me udaj� si� plany, w kt�re zainwestowali wiele energii, czasu i pieni�dzy. Przewa�nie ludzie odbieraj� takie do�wiadczenie jako pora�k�. Chocia� nietrudno w pierwszym odruchu doj�� do takiego wniosku, wp�ywa on hamuj�co na zdolno�� przyswajania �yciowych lekcji. Zamiast postrzega� w�asne b��dy jako niepowodzenia, a b��dy innych jako drobiazgi, mo�na w nich dojrze� szans� nauki Jak stwierdzi� Emerson "Ka�da kl�ska jest bod�cem i cenn� wskaz�wk�". Ka�da sytuacja, w kt�rej nie spe�niasz w�asnych oczekiwa� to okazja, by dowiedzie� si� czego� wa�nego o swoich my�lach i zachowaniach. Wszystkie sytuacje, w kt�rych czujesz si� "skrzywdzony" przez kogo�, stwarzaj� szans�, by pozna� w�asne reakcje. Bez wzgl�du na to, czy b��d wynika z twojej, czy z cudzej winy, daje mo�liwo�� rozwoju duchowego. Kiedy rozwa�ymy trudy �ycia - rozczarowania, urazy, straty, choroby, wszelkie nieszcz�cia, jakie mog� si� przydarzy� -i przekszta�cimy sw�j spos�b widzenia tak, i� zaczniemy w nich dostrzega� szans� uczenia si� i rozwoju, otworz� si� przed nami nowe perspektywy. B�dziemy mogli zatroszczy� si� o swoje �ycie i stawi� czo�o jego wyzwaniom, zamiast czu� si� pokonani, zepchni�ci do roli ofiary lub zdani na �ask� losu. T� prawd� ilustruje przepi�kna opowie�� zaczerpni�ta z ksi��ki The Speed of Light ("Pr�dko�� �wiat�a") pi�ra Gwyneth Cravens. Asad przytoczy� jej pewn� opowie��. Dotyczy�a m�odej dziewczyny z Maroka, kt�rej ojciec by� prz�dzarzem. Wzbogaci� si� na swoim rzemio�le, po czym zabra� c�rk� w podr� po Morzu �r�dziemnym. Pragn�� sprzeda� prz�dz�, ale doradzi� tez c�rce, z�by rozgl�da�a si� za stosownym kandydatem na m�a. Na morzu rozszala� si� sztorm, okr�t utkn�� na mieli�nie w pobli�u Egiptu, ojciec zgin��, a c�rka zosta�a wyrzucona na brzeg. Wyczerpana, ledwie pami�taj�c, kim jest, brn�a przez piasek, a� spotka�a rodzin� tkaczy. Przyj�li j� do siebie i nauczyli robi� tkaniny Nareszcie poczu�a zadowolenie. Ale po kilku latach schwytali j� �owcy niewolnik�w i zabrali na wsch�d do Stambu�u, gdzie wystawili na sprzeda�. Cz�owiek, kt�ry wyrabia� maszty okr�towe, przyszed� na targ kupi� niewolnik�w do pracy w swoim warsztacie, ale kiedy zobaczy� dziewczyn�, zlitowa� si� i zabra� do domu, z�by us�ugiwa�a �onie. Ale piraci ukradli �adunek, w kt�ry zainwestowa�, tote� me m�g� naby� pozosta�ych niewolnik�w. On, dziewczyna i �ona musieli sami wyrabia� maszty Dziewczyna pracowa�a ci�ko i sumiennie. Wytw�rca maszt�w doceni� jej umiej�tno�ci, darowa� wolno�� i uczyni� partnerk� w interesie, co nape�ni�o j� rado�ci�. Pewnego dnia poprosi� dziewczyn�, z�by nadzorowa�a transport maszt�w na Jaw�. Zgodzi�a si�, ale u wybrze�y Chin tajfun poch�on�� okr�t. Morze ponownie wyrzuci�o j� na nieznany