�UKASZ SZWED Nasze zwierz�ta: kot Zwierz� to charakteryzuje si� pi�kn�, wr�cz anielsk� fizjonomi�. Delikatny pyszczek, ostre, stoj�ce uszka i wyraziste, g��bokie oczy. Waga kota waha si� od 2 do 19 kg, ale nie to jest w nim najbardziej porywaj�ce. Kot jest niezr�wnanym kochankiem i �piewakiem. Pie�ni mi�osne w kocim wykonaniu cz�sto pobrzmiewaj� w ksi�ycowe noce w okolicach �mietnik�w, co sympatyk�w tego zwierz�tka doprowadza do niemal mistycznych wzrusze�. Kot jest r�wnie� wspania�ym my�liwym; trzeba widzie�, jak jednym skokiem dopada �aby lub je�a, kt�re s� kocim przysmakiem. Spr�ysto�� mi�ni i smuk�a sylwetka sprawiaj�, �e kot wspaniale p�ywa. Cz�sto obserwowano du�e stada nami�tnie pluskaj�ce si� w stawach lub rzekach. Kot bardzo lubi ryby, dla zdobycia upragnionego pokarmu cz�sto nurkuje nawet na kilka metr�w w g��b, a pod wod� wytrzymuje oko�o pi�ciu minut, co stwarza okazj� do spotka� z wydr�, kt�r� kot bardzo lubi. Jednak kot zazdro�ci wydrze zdolno�ci chrz�kania i na tym tle cz�sto dochodzi do konflikt�w, kt�re jednak nie s� zbyt gwa�towne. Wiadomo te�, �e jest kot mi�o�nikiem mleka. Zdarza�y si� nawet przypadki zdojenia przez koty kr�w pozostawionych na pastwisku, dlatego rolnicy cz�sto t�pi� te mi�e i jak�e po�yteczne zwierz�ta. Kotka zajmuje si� dzierganiem i robi to w wolnych chwilach. Kilimy dziergane przez kotki s� nast�pnie sprzedawane lisom, kt�re u�ywaj� ich do wyt�umienia nor przed tupaniem tapir�w. Tapiry nocami wyruszaj� na �er w du�ych ilo�ciach powoduj�c straszny ha�as. Koty buduj� olbrzymie systemy korytarzy, w kt�rych chroni� si� w razie potrzeby. M�ody kotek rozwija si� pod czu�� opiek� obojga rodzic�w do trzeciego dnia �ycia. Potem zostaje oddany na wychowanie do sowy, kt�ra zajmuje si� edukacj� male�stwa i uczy je lata�. Jednak kot na pocz�tku jest bardzo niezdarnym lotnikiem z powodu zbyt kr�tkiego ogonka. To dra�ni sow�, kt�ra bezmy�lnie uderza �ebkiem o drzewo i cicho kwili. Nie martwmy si� jednak o sow�, sowa sobie da rad�. Gorzej z koci�tkiem, kt�re nauk� latania cz�sto musi przyp�aci� �yciem. Ale te z nich, kt�re t� sztuk� opanuj�, s� niezr�wnanymi lotnikami. Cz�sto widywano du�e stada kot�w szybuj�ce swobodnie na b��kitnym niebie. Widywano te� ataki wi�kszych grup na gniazda pawian�w. M�ode pawiany to dla kota gratka ciekawsza nawet od �piewu czy dziergania. Najwi�kszym wrogiem kota jest nosoro�ec, kt�ry u�ywaj�c swego morderczego rogu rozpruwa niedoko�czone kilimy, rozpi�te na drzewach w celu wyschni�cia. I to kota boli najbardziej. Jedyn� obron� przed nosoro�cem jest nas�anie na� s�onia, kt�ry pa�uje �obuza tr�b� a� do momentu uzyskania skuteczno�ci swych dzia�a�. S�o� ch�tnie pomaga kotom, gdy� to w�a�nie one przynosz� s�oniom myszy, kt�re - jak wiadomo - s�o� uwielbia i u�ywa ich do swych weso�ych i beztroskich zabaw w zdeptanego. Cz�stym kompanem kocich zabaw jest pingwin. Ptak to sympatyczny i bardzo wierny, mimo �e nielot. Bywa, �e pingwin przywi�zuje si� do kota na ca�e �ycie i pozwala mu wysiadywa� w�asne jajka. Pingwin jest raczej bezmy�lny, ale rekompensuje to pr�dko�ci� biegu. Rozp�dzony pingwin osi�ga pr�dko�� stu kilometr�w na godzin� i to czyni go najszybszym zwierz�ciem na ziemi. Niestety, biedak kiepsko widzi i cz�sto ko�czy na lodowej bryle. Nie martwmy si� jednak o pingwina, to g�upek i tylko kot potrafi po nim p�aka�, co czyni cz�sto, bo pingwiny po prostu lubi� pr�dko��. Kot nienawidzi cz�owieka. Bezwstydne to i samolubne stworzenie t�pi kota bezlito�nie. Za co? Za nic, cz�owiek to zwyczajnie lubi. Widziano kiedy� grup� kot�w t�pionych brutalnie o betonow� nawierzchni�. Kot si� przed cz�owiekiem nie broni, udaje martwego wydzielaj�c nieprzyjemny zapach. Nie jest to jednak najlepsza metoda, bowiem cz�owiek niezwykle upodoba� sobie koci od�r. St�d cz�sto perfumuje nim piwnice i klatki schodowe, co sprawia, �e m�ode dziewcz�ta s� bardziej podatne na mi�osne zaloty w plenerze. Ale o cz�owieku opowiemy kiedy indziej, zwierzak to do�� oryginalny i niepodobny do �adnego innego. Zamieszkuje kot bardzo r�norodne �rodowiska. Od p�l lodowych Arktyki po gor�ce pustynie, a nawet rzeki i morza. Koty zamieszkuj�ce Europ� migruj� okresowo w zimie w cieplejsze okolice, co jest oznak� dla rolnik�w, �e ju� mo�na zacz�� popijanie i zabra� krowy z pastwisk. Jednak zmiany �rodowiskowe wywo�ane ingerencj� cz�owieka spowodowa�y, �e du�a cz�� kot�w zaniecha�a corocznych wypraw, co sprawi�o, �e wielu rolnik�w nie wie, kiedy zacz��, a kiedy sko�czy� popijanie, wi�c pij� na okr�g�o, bo krowy im pomarz�y i st�d brak zaj�cia. Jednak nie ma bardziej wzruszaj�cego widoku ni� klucz kot�w majestatycznie p�yn�cy po jesiennym niebie prowadzony pewnie przez samca przewodnika. Biolog angielski p. Shirley sp�dzi�a wraz z grup� kot�w niskop�awnych trzy lata prowadz�c badania i obserwacje tych niesamowitych ssak�w. Wyniki jej pracy s� zaskakuj�ce. Obali�a mi�dzy innymi mit o antagonizmach mi�dzy kotem a psem. Okaza�o si� np. �e pies andaluzyjski pozostawia kotkom swe m�ode na czas zbioru buraka cukrowego, kt�ry jest jego g��wnym pokarmem. Kotki bardzo troskliwie opiekuj� si� m�odymi psami, za co ten odwdzi�cza si� pomagaj�c w zbieraniu kocich szyszek. Okaza�o si� te�, �e kot wcale nie jest podst�pny i fa�szywy, dowodem na to jest fakt, �e koty uprzedzaj� listownie swe ofiary o planowanych polowaniach, a sztuki niewymiarowe wypuszczaj�. Bzdur� jest te� twierdzenie, �e kot chodzi wy��cznie w�asnymi drogami. Koty rudawoszare z Afganistanu korzystaj� nader ch�tnie z ci�g�w pieszo-jezdnych budowanych przez kozy, a kot graniastog�owy u�ywa z lubo�ci� lisich �cie�ek. P. Shirley uda�o si� te� zdoby� zaufanie grupy, st�d pi�kne nowe futro. Przebywaj�c z kotami trzy lata stwierdzi�a, �e zachowania spo�eczne tych zwierz�t s� o wiele bardziej z�o�one, ni� dot�d przypuszczano. Przyw�dc� grupy jest najsilniejszy samiec wraz ze sw� partnerk�, pozosta�e osobniki tworz� siklaw�, do kt�rej dopuszczaj� zwierz�ta innych gatunk�w - sowy, pingwiny, s�onie. Wsp�praca mi�dzy gatunkami u�atwia przetrwanie i zdobywanie pokarmu. Niestety, p. Shirley musia�a przerwa� badania, gdy� niespodziewanie okoci�a si� i zaj�a wychowaniem potomstwa. W podsumowaniu trzeba stwierdzi�, �e kot jest zwierz�ciem bardzo po�ytecznym, gdy� przyczynia si� do spulchniania gleby i niszczy paso�yty ro�lin, dlatego bezmy�lne t�pienie tego gatunku nieuchronnie doprowadzi do zachwiania wielu ekosystem�w, co w konsekwencji spowoduje spadek cen pasz i niekontrolowany przyrost pog�owia byd�a i trzody chlewnej; nietrudno przewidzie�, jak si� to sko�czy.