Jerzy Ofierski Dobre rady dla adept�w estrady 1) S�usznie uwa�asz, �e jeste� jednym z najwybitniejszych aktor�w estradowych epoki. Je�eli my�lisz inaczej - zmie� zaw�d. 2) Maj�c �wiadomo�� swojej wielko�ci, nie nag�a�niaj tego w�r�d koleg�w. 3) Nie zapominaj, �e publiczno�� jest durna, ale swoje zrozumienie ma. 4) Nie wierz w komplementy m�wione przez koleg�w. Mo�esz je jednak odwzajemnia�. Koledzy uwierz�. 5) Pracuj�c w zespole objazdowym, nie nawi�zuj romansu z kole�ank�. Pomy�l o jej walizkach, kt�re b�dziesz musia� nosi�. 6) Nawet nieprzyjazny ci kolega estradowiec jest bezpieczniejszy od przypadkowo pracuj�cego w zespole aktora dramatycznego. Ten zazwyczaj gardzi estrad� i dodatkowo nie ma powodzenia. 7) To mi�o jest by� wa�nym w zespole, ale wa�niejsze jest by� mi�ym. 8) Absolutnie obiektywna ocena pracy aktora estradowego mo�liwa jest tylko w niebie. Nie przejmuj si� recenzjami. Ostatnio rzadko pisz�je fachowcy. 9) Walcz o to, aby zyska� miano wybitnego aktora estradowego. Wybitny aktor nie musi mie� du�o koncert�w. On ma koncerty dobrze p�atne. 10) Zawsze my�l o wielkiej sztuce, ale w tras� zabieraj grza�k� elektryczn� Po wielkim sukcesie na koncercie, znajdziesz si� w pokoju hotelowym. Mo�esz mie� ochot� na szklank� herbaty. 11) M�wi si�, �e nie ma ma�ych r�l. S� tylko mali aktorzy. To b��d. Na estradzie nie ma ma�ych aktor�w. S� tylko ma�e ga�e. 12) Politycy s� na og� marnymi aktorami. Niestety - aktorzy s� jeszcze gorszymi politykami. Nie kandyduj w �adnych wyborach. 13) Podobno s� aktorzy, kt�rzy potrafi� rozbawi� publiczno��, czytaj�c ksi��k� telefoniczn�. Niech czytaj�. Ty dbaj o repertuar. 14) Kariera aktora estradowego podobna jest do diabelskiego ko�a w lunaparku. Nie martw si�, kiedy tw�j wagonik jest na samym dole. Powodem do troski jest chwila kiedy znajdzie si� na g�rze Nieuchronnie zacznie zje�d�a� w d�. Wa�ne jest jednak, aby wsi��� na to diabelskie ko�o. 15) Do �ony kolegi, z kt�rym pracujesz, zawsze m�w z podziwem o jego wierno�ci. Kochaj�ca �ona nie szuka dowod�w winy m�a. Ona szuka dowod�w jego niewinno�ci. 16) Je�li jeste� zam�na, lub �onaty, nie anga�uj si� na bardzo d�ugie tournee. Kto� w ma��e�stwie mo�e by� ma�o odporny na pokusy. 17) Skoro mo�esz decydowa� o sk�adzie osobowym zespo�u, anga�uj czasem starych i zas�u�onych aktor�w. Kiedy kronikarze b�d� o nich pisali, wspomn� i o tobie. 18) M�odszym kolegom mo�esz opowiada� o chwilach swojej �wietno�ci, ale nie czy� tego w czasie nocnej jazdy autokarem. 19) Nie pij alkoholu przed imprez�. �le dzia�a na dykcj�. 20) Ce� si�. Ma�e honoraria bierz tylko wtedy, kiedy absolutnie musisz. 21) Kiedy bisujesz bez powodu, to znak, �e z wielkiego robisz si� mniejszy. 22) Mieszkaj�c w ameryka�skim hotelu, pami�taj, �e w nocnym stoliku jest biblia. Wyci�gnij j� i zostaw otwart� na stole. Pokojowa b�dzie ci� szanowa�a. 23) Z j�zykami obcymi nie ma �art�w. Trzeba zna�. 24)Zapisuj wa�niejsze wydarzenia swojego �ycia. Mimo niezdrowego trybu �ycia, jaki prowadzisz, b�dziesz mia� kiedy� jubileusz. 25) Kompletuj recenzje. Czytaj�c je po latach, serdecznie si� ubawisz. 26) Kup s�omiank� i po�� j� przed drzwiami. Wracaj�c z tournee dok�adnie wytrzyj buty. Bacz, by nie zabrudzi� domu. 27) Je�eli twoja �ona nie jest aktork�, zabierz j� chocia� raz na d�ugie, m�cz�ce tournee. Zw�aszcza na takie, w kt�rym zaplanowana jest du�a ilo�� koncert�w. Wtedy zrozumie, �e twoja praca nie jest jednym pasmem uciech i rozrywek. 28) Na estradzie nigdy nie b�d� m�drzejszy od publiczno�ci. Ona za to p�aci. 29) Nie licz pieni�dzy zarobionych przez twojego impresaria. Szczerze ciesz si�, �e du�o zarabia. Je�eli b�dzie inaczej - nie b�dzie twoim impresariem. 30) Spo�ecznie wyst�puj tylko w tych imprezach, kt�rych organizatorzy daj� gwarancj� absolutnej uczciwo�ci. 31) Je�eli tw�j kolega estradowiec znajdzie si� w nieszcz�ciu, sam zg�aszaj si� z ofert� finansowej pomocy. Mo�esz j� traktowa� jako po�yczk�, ale nie sugeruj terminu zwrotu. 32) W normalnych warunkach nie po�yczaj pieni�dzy. Nawet najuczciwszy d�u�nik nie odda d�ugu, je�li nie ma z czego. 33) Jeden bis za du�o, to morderstwo sukcesu. 34) Je�li jeste� piosenkarzem i nie mia�e� powodzenia, nie musi to by� wina akompaniatora. 35) Zatrzymuj�c si� w hotelu, daj z g�ry napiwek pokojowej. Daj�c go przy wyje�dzie, niczego nie zyskujesz. 36) Nie ucz publiczno�ci na pami�� swojego repertuaru. Zmieniaj program. 37) Nie pal. Je�eli palisz - nie r�b tego we wsp�lnej garderobie lub w autokarze. To prowincjonalne. 38) Plotkuj w miar�. 39) Miej w portfelu przynajmniej trzy wizyt�wki. 40) Nie wyje�d�aj w tournee bez takiej sumy, kt�ra wystarczy na bilet powrotny. 41) Przed udaniem si� na spoczynek, przeczytaj przynajmniej jedn� kartk� warto�ciowej ksi��ki. Przy okazji sprawdzisz, czy jeste� trze�wy. 42) B�d� oryginalny. Nie u�ywaj grubia�skich s��w. 43) Nawet b�d�c w obcym mie�cie - id� do ko�cio�a. Poza korzy�ciami natury moralnej, da ci to dodatkowo mi�� �wiadomo��, �e jeste� normalnym cz�owiekiem. 44) Nie ucz konferansjera, jak ma zapowiada� tw�j numer. Dobry - wie to lepiej od ciebie, z�ego - niczego nie nauczysz. 45) Nie wyk��caj si� o miejsce w programie. Je�eli jeste� rzeczywi�cie dobry, ka�de miejsce jest dobre. 46) S�uchaj re�ysera, ale swoje my�l. 47) Znaj swoje miejsce w szeregu, ale si� do niego nie przyzwyczajaj. 48) Zabieraj�c g�os na imprezach jubileuszowych, m�w o jubilacie, a nie o sobie. 49) Protekcje ko�cz� si� zawsze na ostatnim s�owie zapowiedzi konferansjera. 50) Ucz si� na w�asnych b��dach. U schy�ku kariery zawodowej b�dziesz mia� mi�� �wiadomo��, �e uko�czy�e� kilka wy�szych uczelni. 51) Je�eli jeste� m�odym, uwielbianym gwiazdorem, nie wyno� si� nad starych mistrz�w. Mo�e to nie ty jeste� lepszy, tylko publiczno�� gorsza. 52) Nie denerwuj si� d�wi�kiem ci�gle dzwoni�cego telefonu. Przyjdzie czas, �e nie b�dzie dzwoni�. 53) �wi�ta Bo�ego Narodzenia sp�dzaj zawsze w domu. To si� op�aca. 54) Nie da si� zrobi� plastycznej operacji duszy. Spr�buj by� �yczliwy dla koleg�w. 55) Przynajmniej raz w tygodniu powiedz koledze kilka s��w uznania. Najlepiej szczerze. 56) Wszystko co bia�e - na estradzie jest bia�e. Nawet brudna koszula. 57) Je�eli bez powodzenia za�piewa�e� trzy piosenki, czwartej nie �piewaj. Spr�buj jutro. 58) Nie przejmuj si� z�� reakcj� publiczno�ci, kt�r� bezp�atnie wpuszczono na sal�. Nie jest wiarygodna. 59) Si�dme przykazanie brzmi: �nie kradnij�. Dotyczy to r�wnie� repertuaru kolegi. 60) Nawet przy najwi�kszym aplauzie k�aniaj si� bez uni�ono�ci i mizdrzenia. 61) Biblia zaczyna si� od s��w - na pocz�tku by�o s�owo. Na estradzie te�. 62) Szanuj swojego autora i kompozytora. Bez niech by�oby ci o wiele trudniej. O ile w og�le by ci by�o. 63) Dbaj, �eby w zapowiedziach i programie by�y nazwiska autor�w i kompozytor�w wykonywanych przez ciebie utwor�w. 64) Je�eli nie jeste� autorem wykonywanego utworu, nie udawaj, �e nim jeste�. 65) Do twoich obowi�zk�w nale�y dopilnowanie, aby nazwisko autora, kt�ry si� trudzi�, pisz�c dla ciebie utw�r, podawane by�o w rozliczeniach tantiemowych. 66) Nie wstawiaj swojego nazwiska do programu rozlicze� tantiemowych, je�eli nie wykonujesz w�asnego utworu. To zwyk�e z�odziejstwo. 67) Informuj telefonicznie autora, je�eli wykonuj�c napisany przez niego utw�r, odnios�e� sukces. B�dzie mu przyjemnie i zyskasz jego �yczliwo��. 68) Je�eli autorem jest kobieta, przy�lij jej czasem kwiaty. To jedna z najbardziej op�acalnych inwestycji. 69) Kupuj nowe utwory na wy��czno��. Autor te� musi z czego� �y�. Martwy niczego ci nie napisze. 70) M�w dobrze o swoim autorze. Zw�aszcza w obecno�ci jego przyjaci�. 71) K.I. Ga�czy�ski powiedzia�: �wara wypina� ty�ek na autora wysi�ek�. 72) B�d� lojalny wobec tego, kt�ry ci� anga�uje. 73) Wymagaj lojalno�ci od tych, kt�rych ty anga�ujesz. 74) B�d� punktualny. Brak tej cnoty spowoduje, �e kiedy� nie zd��ysz z�apa� swojej �yciowej szansy. 75) Kiedy z towarzyskiego spotkania kto� wychodzi wcze�niej, odczekaj 10 minut. Potem dopiero o nim plotkuj. Je�eli musisz. 76) Skoro do zespo�u anga�ujesz przeci�tnego aktora, nie m�w mu grzeczno�ciowo, �e jest znakomity. On to b�dzie egzekwowa�. 77) Nie przychod� na peron w ostatniej chwili. 78) Na imprez� wyje�d�aj samochodem p� godziny wcze�niej ni� to jest konieczne. 79) B�d�c pasa�erem, w czasie podr�y nie m�w przez ca�y czas. Nie ka�dy kierowca to lubi. 80) Jad�c sam na d�u�szej trasie - �piewaj. To niweluje senno��. 81) Kiedy zesp� wraca p�n� noc�, w czasie rozwo�enia koleg�w panuj nad nerwami. Kto� musi by� ostatni. 82) Zachowaj porz�dek w aucie kolegi, kt�ry ci� zabra� na imprez�. 83) Skoro nie zmusza ci� do tego sytuacja materialna, lub wzgl�dy organizacyjne, nie zabieraj do samochodu oboj�tnych ci koleg�w. Samoch�d to filia twojego domu. 84) Je�eli jeste� kiepskim mechanikiem, stale konserwuj sw�j pojazd w dobrym warsztacie samochodowym, nawet je�eli to dro�ej kosztuje. 85) Je�eli zu�y�e� dwie trzecie paliwa w baku, rozgl�daj si� za stacj� benzynow�. 86) M�oda aktorka rzadko zawdzi�cza karier� m�odemu aktorowi. 87) Dbaj bardziej o swoje nazwisko ni� o sponsor�w. Ci ostatni nie interesuj� si� aktorami bez nazwiska. 88) Aktorzy estradowi dziel� si� na trzy kategorie. Pierwsza to ci, kt�rzy potrzebni s� na afiszu i w programie. Druga to potrzebni na afiszu, ale zb�dni w programie. Trzecia to niepotrzebni ani na afiszu ani w programie. 89) Pami�taj, �e jeszcze w osiemnastym wieku aktor�w nie chowano w po�wi�conej ziemi. Teraz problem cz�ciowo rozwi�zuje kremacja. 90) Wielka kariera aktorki estradowej rzadko idzie w parze ze szcz�ciem rodzinnym. Je�eli zale�y ci na karierze - wyci�gnij odpowiednie wnioski. 91) Praca na estradzie to nieustanna walka. Nie miej wi�c pretensji do tego, kto robi ci �wi�stwa, ale na tym korzysta. T�pi� nale�y tych, kt�rzy robi� �wi�stwa dla czystej idei robienia �wi�stw. 92) Na estradzie nie ma rzeczy bezwzgl�dnie po�ytecznych i bezwzgl�dnie szkodliwych. Jak m�wi� Boy-�ele�ski: �gw�d� wbity w �cian� jest po�yteczny, gw�d� wbity w oko jest szkodliwy�. 93) Nie ma z�ej publiczno�ci. Z�a jest tylko ta, kt�ra nie przysz�a, (stare) 94) Nie musisz wierzy� we wszystkie przes�dy. Wierz tylko w te prawdziwe. 95) W restauracji zasadniczo siadaj przy osobnym stoliku. To korzystnie wp�ywa na trawienie. 96) Sala restauracyjna to nie scena. Nie popisuj si�. 97) Nie pozwalaj, aby do twojego stolika przysiada� si� obcy facet. Nawet wtedy, kiedy natr�t m�wi do ciebie �mistrzu�. Pro� o interwencj� kelnera albo starszego sali. 98) Je�eli trzech �yd�w m�wi ci �e jeste� pijany - id� spa�. 99) Zupe�nie si� deklasujesz, m�wi�c z estrady dowcipy o kalectwie, lub gdy na�miewasz si� z nazwiska. 100) Kiedy� trzeba by�o by� dobrym aktorem, aby zaistnie� w spo�ecznej �wiadomo�ci. Dzisiaj wystarczy cz�sto wyst�powa� w telewizji. 101) Telewizja w r�wnym stopniu daje popularno��, co j� zabiera. 102) To przykre, ale dla pracownik�w telewizji aktor jest ma�o znacz�cym elementem na planie. 103) To nieprawda, �e re�yser telewizyjny zawsze wie lepiej. Ale czasem wie. Rzecz w tym, �eby wiedzie�, kiedy jest to �czasem�. 104) Na planie telewizyjnym bywaj� ordynarni re�yserzy. Mo�esz im zacytowa� Ufa i Pi�trowa: �cham�w mi nie trzeba, pod tym wzgl�dem jestem samowystarczalny�. Lepiej jednak nie ryzykuj 105) Wsz�dzie - na scenie, estradzie, radiu i telewizji - przeciwstawiaj si� chamstwu. Pami�taj, �e twoi wrogowie maj� swoich wrog�w. Ci ostatni stan� si� twoimi przyjaci�mi. 106) Je�li jeste� komikiem, nie przemawiaj na pogrzebach. 107) Przed koncertem sprawdzaj urz�dzenia nag�a�niaj�ce. 108) Je�eli jeste� akompaniatorem, na trasie koncertowej nie sprawdzaj instrumentu przed imprez�. W ten spos�b denerwujesz si� tylko raz. I o wiele p�niej, (opinia Janusza Senta) 109) Unikaj pokazywania swoich dzieci w telewizji. 110) Udzielaj�c wywiadu w telewizji, nie zapominaj, �e najwi�kszym wrogiem jego atrakcyjno�ci jest nadu�ywanie zaimka �ja�. Nie m�wi�c o tym, �e jest to �mieszne. 111) Starzy redaktorzy radiowi to ludzie fachowi, ale leniwi. Korzystaj z ich fachowo�ci, ale nie akceptuj lenistwa. 112) Albo chcesz mie� racj�, albo chcesz, �eby ci� koledzy lubili. 113) Darmowa w�dka, stawiana ci w okresie popularno�ci, kosztuje najdro�ej. 114) Rozwa�asz mo�liwo�� rozwodu? Do�wiadczenia �onatych estradowc�w ucz�, �e rozwie�� si� i o�eni� ponownie, to zamieni� zak�ad penitencjarny we Wronkach na podobny w Rawiczu. 115) Je�li spotka ci� nieszcz�cie, nie obno� si� z nim w swoim �rodowisku. Pewien W�och uratowa� �ycie z katastrofy statku �Andrea Doria�. Przez dwa miesi�ce chodzi� po Rzymie i opowiada� znajomym o tym wydarzeniu. Wreszcie wpad� pod samoch�d i zgin�� na miejscu. Rzym odetchn��. 116) K�ami�c, staraj si� pami�ta� o czym i do kogo k�ama�e�. 117) Dobre rachunki robi� dobrych przyjaci�. 118) Ma�e prezenty robi� wielkich przyjaci�. 119) W ka�dym objazdowym zespole jest jedna osoba, kt�ra staje si� przedmiotem kpin i z�o�liwo�ci. Je�li stwierdzisz, �e ty ni�jeste� - zmie� zesp�. 120) Je�li jeste� nielubiany w zespole, staraj si� by� niezb�dny. 121) Krytykuj�c, nie krytykuj wszystkich jednocze�nie. Bez sojusznik�w przegrasz. 122) Kostium jest wa�n� cz�ci� wizerunku aktora estradowego. Zawodowiec u�ywa go tylko na estradzie. Je�eli korzysta z niego r�wnie� w �yciu codziennym - nie jest zawodowcem. 123) Jedno ze starych praw estrady: udaj�ca si� na koncert aktorka powinna sprawdzi� przed wyj�ciem, czy zabra�a buty, nuty, kiecki. 124) Wychodz�c na estrad�, sprawd�, czy masz wszystko zapi�te. Dos�ownie. 125) Je�li twoj� sukienk� chwal� kole�anki, nie ubieraj jej na estrad�. 126) Satyryk mo�e, ale nie musi by� elegancko ubrany na estradzie. W tym drugim przypadku musi mie� �wietne teksty. 127) Buty powinny by� zawsze wyczyszczone. 128) Kup sobie eleganck� i wygodn� torb� do noszenia kostium�w. Przy wej�ciu do sali to cieszy i podnosi rang�. 129) Wyje�d�aj�c nawet na jeden dzie�, zabieraj rezerwow� zmian� bielizny. 130) Zwalniaj�c pok�j hotelowy, sprawd�, czy nie zostawi�e� pid�amy. 131) Ufaj�c obs�udze hotelowej, mo�esz si� narazi� na srogi zaw�d. Zabieraj w�asny budzik. 132) W torbie na kostiumy miej zawsze czyste skarpetki, u�ywane tylko na estradzie. 133) Dbaj o sw�j wygl�d i lini�. Je�eli jednak jeste� �puszysty� i takim ci� zaakceptowa�a publiczno��, nie zawracaj sobie g�owy odchudzaj�cymi dietami. Chyba �e chcesz by� dodatkowo zdrowy. 134) Dbaj o w�osy, nawet wtedy kiedy s� sztuczne. 135) Ucz si� od starych mistrz�w, ale ich nie na�laduj. 136) Szko�y teatralne rozwijaj� talent. Niestety... najpierw trzeba go mie�. 137) W PZU nie ubezpieczaj si� na tzw. �do�ycie�. Nie ma w Polsce takich, kt�rzy na tym zyskali. 138) Wyje�d�aj�c na zagraniczne tournee, zawsze si� ubezpieczaj. Wszelako tylko w takim towarzystwie asekuracyjnym, kt�re ma solidnego zagranicznego kooperanta. 139) Dla higieny zawodowej przynajmniej raz w miesi�cu id� do teatru. Najlepiej na kiepsk� sztuk�. To poprawia samopoczucie. 140) Trzeba chodzi� r�wnie� na dobre przedstawienia. Nie jest to mi�e, ale niestety konieczne. Ostatecznie kulturalny cz�owiek raz na p� roku chodzi r�wnie� do dentysty. 141) Rzadko dobry aktor estradowy jest dobrym aktorem dramatycznym. Odwrotnie jeszcze rzadziej. 142) �wicz pami��. Nie zapominaj, kto ci robi� �wi�stwa. Mo�e by� recydywa. 143) Trzymaj si� szewcze swojego kopyta. Je�li jeste� komikiem, nie recytuj powa�nych, dramatycznych utwor�w. Mylisz si�, s�dz�c, �e ty b�dziesz pierwszym, kt�remu si� to uda. 144) B�d�c w �cywilnym� towarzystwie, dopu�� czasem innych do g�osu. Ale niekoniecznie. Oni czkaj� na tw�j darmowy wyst�p. 145) Na estradzie, �eby by� wielki, musisz by� inny. 145) Je�eli kto� ci� nie podziwia, b�d� dla niego wyrozumia�y. Mo�e si� nie zna na wielkiej sztuce. 146) Je�eli b�d�c konferansjerem, m�wisz: wybitny artysta, znany w kraju i zagranic� - nie czytaj tego z kartki. 147) To prawda, �e wa�ne s� brawa po �numerze�. Wa�niejsze s� jednak brawa �na wej�cie�. Tych ostatnich s�uchaj� impresariowie i organizatorzy imprez. 148) Wielki Kazimierz Kami�ski m�wi�: �popieram improwizacj� na scenie, pod warunkiem, �e jest dobrze przygotowana�. 149) Je�eli palisz papierosy, ograniczaj palenie przed premier� i wa�nymi koncertami. Unikniesz �dziur� w pami�ci. 150) Kochaj bli�niego jak siebie samego. Na estradzie niekoniecznie. 151) Przed wej�ciem na estrad� przez kwadrans koncentruj si� na tym, co b�dziesz tam robi�. 153) W kieszeni kostiumu miej zawsze d�ugopis. Mo�e si� zdarzy�, �e kto� poprosi ci� o autograf. 154) W miar� mo�liwo�ci, odpowiadaj na listy swoich fan�w. 155) Pytaj. Chi�skie przys�owie m�wi: kto pyta, wstydzi si� tylko raz, kto nie wie - wstydzi si� ca�e �ycie. 156) W�a�nie dlatego, �e jeste� estradowcem, powiniene� zna� histori� dramatu i opery. 157) Nie warto by� przesadnym altruist�. Sokrates powiedzia� kiedy� do swojego wroga: �Przeb�g! C�em nieszcz�sny dobrego ci uczyni�, �e mnie tak nienawidzisz?�. 158) Nie martw si�, je�eli na twoim koncercie nie ma kompletu widz�w. Jeste� m�ody. Wielki Luciano Pavarotti wyst�powa� w Polsce dwa razy. Pierwszy raz w latach pi��dziesi�tych. Jako m�ody tenor, wraz z trzema innymi w�oskimi �piewakami, zgromadzi� w Grudzi�dzu tylko po�ow� kompletu widz�w. W Sali Kongresowej by�o du�o lepiej. 159) Nie ciesz si�, je�eli kto� powie o tobie np. �drugi Caruzo�. Na estradzie licz� si� tylko pierwsze lokaty. 160) Na sali jest zawsze przynajmniej jeden widz, kt�ry autentycznie zna si� na sztuce. 161) Maestro Leon Wyrwicz twierdzi�: �m�wienie z estrady o polityce i pijakach jest poni�ej mojej godno�ci�. 162) Na estradzie wy�miewaj pogl�dy, nigdy ludzi. 163) Je�eli satyryk jest niewierz�cy, musi by� praktykuj�cy. Mo�e by� odwrotnie. 164) Satyryk, pisz�cy dla estrady, nie mo�e by� lubiany przez w�adze. W�adze odznaczaj� go po�miertnie. Je�eli nagradzany jest za �ycia, oznacza to, �e straci� kwalifikacje zawodowe. 165) Je�eli na estradzie zajmujesz si� powa�nymi, moralnymi problemami, musisz mie� absolutn� pewno��, �e post�pujesz s�usznie. 166) Ho�duj�c na estradzie ostrej satyrze, bacz, aby to nie by�a promocja chamstwa. 167) Co w druku jest jeszcze satyr�, na estradzie bywa brakiem dobrego wychowania. 168) Obowi�zuje taki taryfikator: dziesi�� dowcip�w politycznych wartych jest na estradzie tyle, co jeden dobry apolityczny. 169) Staraj si� pracowa� z jednym impresariem, do kt�rego masz zaufanie 170) Czytaj uwa�ne umow�. Zastan�w si�, zanim j� podpiszesz. 171) Zawieraj�c telefonicznie umow�, domagaj si� jej telegraficznego potwierdzenia. Ma ona wtedy pe�n� moc prawn�. 172) Zawieraj�c umow� w imieniu koleg�w, odpowiadasz wobec nich materialnie. Masz takie mo�liwo�ci finansowe? 173) Zdarza si�, �e proponuje ci wsp�prac� nieznany organizator. Zapytaj go, z jakimi znanymi ci aktorami wsp�pracuje. Zasi�gnij o nim telefonicznie informacji. 174) Je�eli organizator imprez ma opini� nieuczciwego, odmawiaj wsp�pracy. Polecaj mu swoich konkurent�w. 175) Ka�da atrakcyjna propozycja, je�eli nie pochodzi od twojego impresaria, jest z natury rzeczy podejrzana. Pami�taj o tym. 176) Ka�dy oszukuj�cy ci� organizator liczy na to, �e nie oddasz sprawy do s�du W zasadzie ma racj�. Warto jednak czasem zrobi� mu niespodziank�. 177) Miej zaprzyja�nionego prawnika. 178) B�d� oszcz�dny. Licz si� ze s�owami. 179) Nie skar� do s�du recenzent�w. Oni te� musz� z czego� �y�. 180) Wyzb�d� si� kompleksu ni�szo�ci. Jak powiedzia� Mirabeau - �wielcy dlatego wydaj� ci si� wielcy, poniewa� kl�czysz. Wsta�. 181) Eksperymenty na estradzie posun�y si� do tego stopnia, �e ju� wkr�tce wszystko b�dzie trzeba zaczyna� od pocz�tku: aktor b�dzie musia� mie� talent. 182) Zaczynaj�c karier� zawodow�, pami�taj o s�owach Heleny Modrzejewskiej, �e Polsce aktorowi nie liczy si� zas�ug ani talentu. Liczy si� zarobki, zmarszczki i lata. Skoro nie zamierzasz emigrowa�, musisz si� z tym pogodzi�. 183) Nie martw si�, gdy p�acisz wysokie podatki. Gorzej jest, kiedy nie masz powodu do ich p�acenia. 184) S� firmy, kt�re profesjonalnie zajmuj� si� sprawami podatkowymi. Korzystaj z ich pomocy. Za stosunkowo nisk� op�at� pozb�dziesz si� stres�w. 185) Notuj wszystkie swoje przychody. R�b to dok�adnie i systematycznie. Trudno. Tak trzeba. 186) Ministrowie finans�w o lewicowym rodowodzie politycznym nie cierpi� dobrze zarabiaj�cych aktor�w, tw�rc�w i w og�le artyst�w. Staraj si� po chrze�cija�sku wybacza� im t� u�omno��. W dziedzinie dystrybucji intelektu Stw�rca nie by� dla nich �askawy i rozrzutny. 187) P�a� podatki uczciwie. Aktorowi, zw�aszcza popularnemu, nie wybacza si� przest�pstw podatkowych. 188) W czasie d�ugiego tournee unikaj kontakt�w intymnych z kole�ankami w zespole. One s� jak siostry. Musz� wystarczy� na ca�e �ycie. 189) Mi�a. W czasie d�ugiego tournee unikaj kontakt�w intymnych z kolegami. Chyba �e nie masz zamiaru wi�cej z nimi pracowa�. 190) Na estradzie zawsze m�w z pami�ci. Wyj�tek stanowi recytowanie utwor�w na tzw. wieczorach autorskich. Miej jednak �wiadomo��, �e wtedy nie jeste� aktorem, lecz prelegentem. 191) Tw�j stosunek do �ycia prywatnego kolegi nie mo�e mie� wp�ywu na ocen� jego u�yteczno�ci zawodowej. 192) Z dobrym aktorem zawsze mo�esz wsp�pracowa�. Nawet w�wczas, kiedy jeste� z nim sk��cony i nie utrzymujesz kontakt�w towarzyskich. Udzia� w programie to zupe�nie co� innego. 193) Ma�e jest pi�kne. Z wyj�tkiem ma�ych ga�. 194) Musisz uczestniczy� w �yciu �rodowiska. To ma wp�yw na engagement. 195) W czasie spektaklu st�j czasem za kulisami. Zastan�w si�, dlaczego tw�j kolega ma powodzenie. 196) Nie wstyd� si�. Ubieraj ciep�� bielizn�. Nawet wtedy, kiedy to komplikuje twoje �ycie erotyczne. Nie ma nic bardziej k�opotliwego ni� przezi�bienie w czasie zimowych wyst�p�w objazdowych. 197) Bez lek�w na przezi�bienie zim� nie wyruszaj w objazd. 198) W sytuacji beznadziejnego przezi�bienia gard�a wlej zakraplaczem tran do nosa. Niech sp�ynie po strunach g�osowych. Na kr�tk� met� to pomaga. 199) Nie udawaj bohatera. Odmawiaj wyst�p�w w nieogrzanych salach. 200) Dobry estradowy re�yser nie m�wi, co trzeba robi� na estradzie, on wie czego robi� nie nale�y. 201) Na estradzie nie wystarczy wiedzie�. Trzeba umie�. 202) O tym, czy numer jest dobry, mo�esz powiedzie� dopiero po jego dziesi�tym wykonaniu. Je�eli wtedy nie spe�nia twoich oczekiwa�, nie zawracaj sobie nim g�owy. 203) Aktor mo�e r�nymi sposobami zdobywa� sympati� publiczno�ci. Nale�y jednak pami�ta� o naturalnym prawie estrady. Fundamentem wielkiej sztuki jest prostota. 204) Estradowiec musi wyst�powa� w telewizji. Je�eli nie mo�esz wyst�powa� w dobrym programie, wyst�puj w marnym. Staraj si� jednak przynajmniej ty by� dobry. 205) Marne programy w TV maj� najwi�ksz� ogl�dalno��. Niestety...Trzeba i o tym pami�ta�. 206) Bezmy�lny aktor dramatyczny na estradzie te� niczego nie wymy�li. 207) Nie ma takiego koncertu, kt�ry by si� kiedy� nie sko�czy�. (Wa�ne!!!) 208) Nie b�d� zazdrosny o brawa i powodzenie starszych koleg�w. W rywalizacji z tob� nie maj� szans. Ty jeste� m�odszy. 209) Przyjdzie taka chwila, kiedy b�dziesz si� musia� zastanowi�: oklaskuj� mnie bo jestem dobry, czy dlatego �e jeszcze �yj�? 210) Twoi przyjaciele zawsze poinformuj� ci� o z�ej recenzji. Nawet gdyby ukaza�a si� w lokalnej gazetce na Alasce. 211)0 zdradzie tylko wtedy mo�e by� mowa, je�eli masz przyjaci�. 212) Na estradzie staraj si� m�wi� nowe teksty. Powtarzanie starych jest domen� polityk�w. 213) Wielu wybitnych aktor�w dramatycznych na estradzie przez ca�e swoje zawodowe �ycie wyg�asza�o dwa te same teksty. Umieraj�c, mieli mi�� �wiadomo��, �e ca�a Polska zna je na pami��. 214) Nie wyg�upiaj si�, gdy trwa okres twojej finansowej prosperity. Alberto Moravia powiedzia�: �aby zdobywa� pieni�dze, trzeba kwalifikacji; aby je wydawa� - kultury�. 215) Je�eli intelektualista traktuje durnia jak intelektualist�, to dure� traktuje intelektualist� jak durnia. 216) Patrz w przysz�o��. Wspomnienia s� dzie�mi staro�ci. 217) Je�li koledzy ci� nie lubi�, znaczy �e si� jeszcze liczysz. 218) Na estradzie sprawa jest jasna. Najpierw walczysz ze starymi, potem walczysz z m�odymi. To drugie jest trudniejsze. 219) Je�eli jeste� aktorem m�wi�cym, uciekaj z garderoby wsp�lnej z muzykami. Kiedy zaczn� pr�bowa�, wyp�osz� z twojej pami�ci ka�dy tekst. 220) M�ody aktor mo�e chorowa�. Stary zwalnia miejsce. 221) Dbaj o zdrowie. To prawda, �e wybra�cy bog�w �yj� kr�tko, ale geniusze w wi�kszo�ci s� d�ugowieczni. 222) Do szpitala id� wtedy, kiedy co� zaczyna si� psu�, kiedy si� ko�czy - mo�esz tylko �a�owa�, �e nie pos�ucha�e� tej rady. 223) W �trasie� lekkomy�lno�� jest tania. W przeciwie�stwie do dobrego lekarza. 224) Dobry aktor jest drogi. S�dzisz, �e z lekarzem jest inaczej? Odnosi si� to przede wszystkim do stomatolog�w. 225) Nie powo�uj si� na akademicki kwadrans, skoro nie uko�czy�e� wy�szych studi�w. 226) Je�eli nie masz propozycji koncertowych - podnie� wysoko�� honorarium. W systemie kapitalistycznym to cz�sto pomaga. Kiedy jad�c samochodem, wpadniesz w po�lizg, te� najpierw - wbrew logice - kierujesz pojazd w t� stron�, gdzie on si� przesuwa, potem dopiero starasz si� z�apa� w�a�ciwy kierunek. 227) Je�eli nie chc� zap�aci� wysokiej ga�y, niskiej te� nie zap�ac�, a przynajmniej wiesz, �e nie masz kontrakt�w wysoko p�atnych. 228) �Kochajcie starszych pan�w� m�wi� s�owa piosenki. Niestety - to demagogia. M�oda, utalentowana aktorka estradowa kocha pan�w w sile wieku, ustawionych spo�ecznie, zawodowo i finansowo. Najlepiej z kompleksami. 229) Na estradzie nie wystarcz� talent, pracowito��, wiedza i szcz�cie. Niezb�dna jest r�wnie� �wiadomo�� polityczna. Pierwsza regu�a niepisanego kodeksu polityki g�osi, �e ociera� nale�y si� tylko o ludzi dobrze widzianych i wst�puj�cych. 230) Na to nie masz wp�ywu. Jak publiczno�� nie chce przyj��, to nie przyjdzie nawet na tw�j pogrzeb. 231) Nie my�l o staro�ci. Jutro masz koncert. 232) Albo b�dziesz �a�owa� m�odzie�czej lekkomy�lno�ci, albo straconych okazji. 233) Niestety. Ma�e �wi�stwa uchodz� bezkarnie. Do czasu. 234) Nie ucz i nie wychowuj publiczno�ci. Brawa s� wa�niejsze. 235) Jak zaczynaj� ci� lubi� konkurenci, id� do lekarza. Mo�e co� ze zdrowiem nie w porz�dku? 236) Zawieraj�c umow�, pytaj najpierw, z kim masz wyst�powa�, potem - gdzie, r�wnie� - za ile. Czasem zapyta� r�wnie� trzeba - po co? 237) Je�eli wyst�pujesz na estradzie, dlatego bo bawi ci� ta praca, jad�c na koncert zabieraj kotyliony i konfetti. Estrada to sprawa powa�na.