AGATA NAXON REFLEKSOTERAPIA droga do zdrowia dost�pna dla ka�dego Ksi��k� t� dedykuj� mojemu m�owi Michaelowi z mi�o�ci� i podzi�kowaniem za Jego wyrozumia�o�� i poparcie Agata Naxon Ksi��k� t� napisa�am z my�l� o przeci�tnym Czytelniku, kt�ry poszukuje dr�g do polepszenia zdrowia i samopoczucia. Mam nadziej�, �e b�dzie m�g� u�ywa� tej ksi��ki w codziennym �yciu. WST�P Witajcie w �wiecie refleksoterapii. Wchodzicie na drog�, kt�ra mo�e mie� decyduj�cy wp�yw na Wasze �ycie, jak r�wnie� i tych, z kt�rymi b�dziecie w kontakcie. Zafascynowanie cz�sto ma �r�d�o w reakcjach ludzi, kt�rzy prze�ywaj� silne pozytywne emocje podczas sesji refleksoterapii. Odkryjecie ciekawe I zdumie-waj�ce prawdy o drugim cz�owieku, jego ciele, jak i o sobie samych. Ksi��ka jest zaadresowana do wszystkich, kt�rzy chcieliby pom�c sobie i Innym w odzyskaniu dobrego samopoczucia I polepszeniu zdrowia. jest napisana i ilustrowana w ten spos�b, �e po dok�adnym przeczytaniu mo�emy przyst�pi� do praktykowania. Zaczynaj�c od og�lnych zasad, wchodzimy coraz bardziej w szczeg�y, przy czym musimy pami�ta� o do�wiadczeniu. Bardzo prosz�, praktykujcie i wymieniajcie do�wiadczenia; to, czego si� nauczyli�cie, I to, co sami odkrywacie. Starajcie si� wykorzystywa� refleksoterapi�, gdziekolwiek mo�ecie. Spotykamy du�o ludzi samotnych, zabieganych, zastraszonych, nie maj�cych z kim wymieni� dotyk czy swoje my�li. Osoby nie dotykane maj� wi�ksz� sk�onno�� do chor�b i depresji. �wiadomo��, �e znajduje si� kto�, kto o nich dba, troszczy si�, i �e s� zaakceptowani, spowoduje, i� zdecyduj� si� na zabieg. Refleksoterapia to branie i dawanie. Podczas sesji cz�sto znajdujemy w sobie czy innych emocje, kt�re do tej poty nie by�y nam znane. Uczucie pi�kna cz�owieka w og�le I samego siebie. Liczymy si� kocha�, wsp�czu�, dba� i akceptowa�, odkrywa� nowe, nieznane �cie�ki. Wiele os�b stosuje autorefleksoterapi�, szczeg�lnie d�oni. Mo�na to robi� czekaj�c w kolejce, ogl�daj�c telewizj�, w poci�gu. Wielu uczy si� refleksoterapii, aby praktykowa� j� na swoich dzieciach, wsp�ma��onkach, rodzicach, przyjacio�ach, jest to wdzi�czny spos�b okazania serca i dba�o�ci o innych. Niekt�rzy zapisuj� si� na kursy dla zaawansowanych, aby zdoby� zaw�d. Osoby te wsp�pracuj� p�niej z lekarzami, karoprakterami w sporcie, w salonach pi�kno�ci w piel�gniarstwie. S� te� I tacy, kt�rzy otwieraj� prywatne gabinety. �Bardzo wa�ne dla profesjonalnego refleksoterapeuty s� umiej�tno�� s�uchania, cierpliwo�� i dyskrecja. Pami�tajcie, �e osoby, kt�re zdecyduj� si� na sesj� z Wami, bardzo cz�sto nie maj� mo�liwo�ci podzielenia si� swoimi odczuciami l my�lami z osobami, z kt�rymi maj� kontakt na co dzie�. Maj� swoje powody, prawdziwe lub nie, ale my nie Jeste�my po to, aby ich os�dza� czy dawa� porady, lecz po to, aby ich wys�ucha� i przez dotyk refleksoterapeuty u�mierzy� b�l oraz negatywne nastawienie do �ycia, od kt�rego sami nie potrafi� si� uwolni�. Chcia�abym zwr�ci� uwag�, �e �aden przyrz�d do refleksoterapii nie zast�pi r�k, tote� u�ywajcie swoich d�oni cz�sto, aby nabra� praktyki I nie zapomnie� tego, czego�cie si� nauczyli z tej ksi��ki. WItajcie w �wiecie refleksoteraplll Co to Jest refleksoterapia Nazwa refleksoterapia pochodzi od s�owa refleks, opisuj�cego specyficzny neurologiczny odruch naszego organizmu, kt�ry zawiera zesp� sk�adaj�cy si� z refleks�w i receptor�w. Receptory te poprzez energi� strefow� po��czone s� ze specyficznymi organami, gruczo�ami i narz�dami cia�a. Strefy energii przebiegaj� od st�p do g�owy i d�oni. Specyficzny spos�b, w jaki naciskamy na zesp� refleks�w-receptor�w, nazywamy refleksowaniem. Refleksowanie uwalnia energi� zablokowan� w stopach, d�oniach czy uszach. Kiedy energia zostaje odblokowana, cz�� da�a znajduj�ca si� w danej strefie do�wiadcza ulgi redukcji napi�cia oraz b�lu. Refleksowanie powoduje odpr�enie i pomaga zmniejszy� efekty stresu w organi�mie. Zdrowie jest uzale�nione od zasob�w energii �ycia, kt�r� posiada dana osoba, i od jej przep�ywu przez organizm bez przeszk�d i zablokowa�. Wszystkie warunki sprzyjaj�ce uczuciom pozytywnym powi�kszaj� wymiar energii �ycia, natomiast sprzyjaj�ce uczuciom negatywnym, szczeg�lnie nienawi�ci, zmniejszaj� j�. Energia �ycia przep�ywa w organi�mie przez strefy (w refleksoterapii) lub meridiany (w akupunkturze), jest ona pod kontrol� uk�adu nerwowego centralnego (o�rodkowego) I grasicy. Ka�da strefa umo�liwia przep�yw energii do organ�w, jak r�wnie� do odpowiednich mi�ni i tkanek spokrewnionych z nimi; jednocze�nie ka�da ze stref wsp�pracuje z pozytywnym lub negatywnym stanem emocjonalnym, np. strefy przep�ywaj�ce przez w�trob� i tarczyc� maj� wp�yw na eufori� I dobre samopoczude, lub z�e samopoczucie I depresj�. Refleksoterapia wykorzystuje zwi�zki pomi�dzy umys�em a da�em, kt�re s� podstaw� mechanizmu homeostazy. Pomaga kontrolowa� przep�yw energii w organi�mie oraz ma wp�yw na psychiczne i fizyczne efekty spowodowane przez zmian� �rodowiska zewn�trznego lub wewn�trznego. Powi�zanie to daje nam klucz do zrozumienia chor�b psychosomatycznych - chor�b, kt�rych fizyczne objawy s� spowodowane przyczynami psychicznymi. Ka�dy uraz (trauma) organizmu powoduje redukcj� energii �ycia I przeszkadza przep�ywowi energii w odpowiedniej strefie, wywo�uj�c negatywny stan psychiczny, jednocze�nie blokada ta powoduje nieefektywno�� funkcjonowania pewnych organ�w I wsp�pracuj�cych z nimi tkanek mi�niowych i jest fizjologicznym efektem danego stanu emocjonalnego. Nast�puj� zmiany w normalnym funkcjonowaniu musku��w, w poruszaniu si� i odruchach. Efekt urazu (traumy) mo�e by� ujawniony przez badanie mi�ni, jak r�wnie� przez specyficzny, negatywny stan emocjonalny. A wi�c badaj�c mi�nie danej osoby mo�na postawi� dok�adn� diagnoz� jej stanu psychicznego w danym momencie, tworz�c jego obraz z wiedzy o problemach zdrowotnych, kt�re zachodzi�y w przesz�o�ci i nadal maj� wp�yw na pod�wiadomo��. Badanie mi�ni mo�e u�atwi� interpretacj� snu, w momencie kiedy dana osoba o tym �nie my�li. W odpowiedniej strefie mo�na odnale�� efekt takiego snu, ujawniaj�c dok�adny stan emocjonalny, kt�ry go odzwierciedla. Wszystkie aspekty psychopatologii w codziennym �yciu, ��cznie z symbolizacj�, komunikacj�, kreatywno�ci� mog� by� udost�pnione I ujawnione przez strefy podczas zabiegu refleksoterapii. Refleksoterapia nie tylko pomaga w uzdrawianiu, ale r�wnie� umo�liwia pacjentowi wyb�r najstosowniejszej i najbardziej korzystnej dla niego metody leczenia. Mo�e to by� akupresura, akupunktura, refleksoterapia, medycyna tradycyjna lub konwencjo-nalna. Refleksoterapia przynosi po�rednie i bezpo�rednie korzy�ci naszemu organizmowi. Pocz�tki refleksoterapii Nie wiemy dok�adnie, jak dawno temu zosta�a odkryta refleksoterapia. Mo�emy si� domy�la�, �e ju� w czasach staro�ytnych. Du�a ilo�� p�askorze�b wyrytych na ska�ach ukazuje zainteresowanie cz�owieka staro�ytnego stopami i d�o�mi. Bada�am takie p�askorze�by przy archeologicznych wykopaliskach we w�oskich Alpach. By�am zafascynowana, kiedy stwierdzi�am, �e punkty zaznaczone na stopach kamiennych rze�b s� dok�adnymi odpowiednikami niekt�rych miejsc receptor�w u�ywanych w refleksoterapii, np. splotu s�onecznego, przysadki m�zgowej, jelita grubego itp. Wewn�trz st�p na niekt�rych rysunkach by�y Wy��obione postacie ca�ego cz�owieka. W refleksoterapii przyjmu-jemy, �e w stopach znajduje si� mapa ca�ego da�a. A co chcieli nam przekaza� ludzie z epoki �elaza, wykuwaj�c posta� cz�owieka w stopie? Inne tego typu p�askorze�by znajduj� si� na �cianie grobowca wezyra Ankhahora (4330 lat p.n.e.) na cmentarzu Sakkara w Dol-nym Egipcie. Wykonanie ich przy pomocy kucia lub ci�cia nie by�o �atwe, jest wi�c oczywiste, �e stopy by�y wystarczaj�co wa�ne dla staro�ytnego cz�owieka, aby zwr�ci� uwag� przysz�ym pokoleniom na Ich znaczenie. W roku 1994, b�d�c na badaniach terenowych w Laponii (p�nocna cz�� Finlandii, Norwegii i Rosji), w miejscach o stosunkowo ma�ym zaludnieniu, stwierdzi�am, �e tamtejsi ludzie nadal korzystaj� z tradycyjnej i niekonwencjonalnej medycyny. Odnosz� si� do niej z wielkim szacunkiem I respektem. Rozmawiaj�c z lud�mi, kt�rzy zostali wyleczeni z r�nego rodzaju chor�b i dolegliwo�ci, bardzo chcia�am pozna� uzdrowiciela {noldi -w j�zyku lapo�skim). Poprzez r�nego rodzaju kontakty uda�o ml si� dotrze� do pewnej uzdrowicielki. Przedstawiaj�c si� powiedzia�am, �e pisz� ksi��k� o refleksoterapii, kt�ra ma powi�zania z medycyn� tradycyjn�, i chcia�abym dowiedzie� si� od niej, czy u�ywa w swojej technice uzdrawiania st�p i d�oni. Na pocz�tku powiedzia�a mi, �e osoba, kt�ra chce by� przez ni� wyleczona, musi absolutnie wierzy� w jej si�� i mo�liwo�ci uzdrawiania, dlatego te�, zanim dojdzie do pierwszej wizyty chorego, musi on przez po�rednika (trzeci� osob�) zapewni� uzdrowicielk�, �e wierzy w uleczenie i prosi, a nawet b�aga o nie. je�eli chory nie wierzy dostatecznie, �e b�dzie wyleczony, uzdrowicielka go nie przyjmuje. Cz�sto, opr�cz swoich specyficznych metod leczniczych (kt�rych nie zdradza nikomu), u�ywa n�g i r�k podczas procesu leczenia niekt�rych chor�b. Oto kilka przyk�ad�w, o kt�rych mi powiedzia�a, je�eli chory ma bardzo wysok� temperatur�, nale�y stopy (szczeg�lnie splot s�oneczny) naciera� lodem tak d�ugo, aby doprowadzi� je do bardzo niskiej temperatury, nast�pnie rozcieraj�c szybkimi ruchami d�oni doprowadzi� je do bardzo wysokiej temperatury, po czym szybko zawin�� w wysuszon� specjaln� traw� (Lapo�czycy wk�adaj� j� do but�w przy ci�kich mrozach) I w�o�y� do ciep�ych we�nianych skarpet. W ten spos�b doprowadzamy organizm do normalnej temperatury. je�eli chory czuje przenikliwy b�l w piersiach, rozchodz�cy si� w g�r� do g�owy i w d� do n�g, upuszczamy krew z �y�, znajduj�cych si� na zewn�trznej stronie stopy przy kostce oraz na wewn�trznej stronie pomi�dzy pi�t� a miejscem, gdzie zaczyna si� wkl�ni�cie stopy. Gdy bol� ramiona I barki, wtedy upuszczamy krew na zewn�trznej stronie d�oni pomi�dzy wystaj�cymi kostkami palc�w (te same miejsca refleksujemy w refleksoterapii przy podobnym b�lu). Z bada� i odkry� archeologicznych wiemy, �e medycyna tradycyjna by�a stosowana w Laponii w czasach staro�ytnych �l przetrwa�a do dnia dzisiejszego. Jak widzimy, stopy i d�onie w medycynie niekonwencjonalnej by�y i s� u�ywane w metodach uzdrawiania ludzi. Rys. l. Egipskie wizerunki sugeruj� refleksoterapi� wykonywan� na stopach i d�oniach. �Kto stosuje refleksoterapi� Du�o os�b stosuje refleksoterapi� na sobie. Inni ucz� si� jej, aby zastosowa� j� na swoich m�ach, dzieciach, rodzicach, przyjacio�ach itp. jest to mi�y spos�b okazywania uczucia i dba�o�ci o innych. Niekt�rzy ludzie studiuj� refleksoterapi�, aby zdoby� zaw�d, kt�ry mog� wykorzysta�, wsp�pracuj�c z lekarzami, fizykoterapeutami, w o�rodkach sportowych, w salonach pi�kno�ci, w zawodzie piel�gniarskim, jeszcze inni otwieraj� prywatne gabinety. Jak dzia�a refleksoterapia je�eli mamy zachwian� r�wnowag� zdrowia w Jakiej� cz�ci da�a, to ko�c�wki nerw�w w naszych stopach i d�oniach nie przekazuj� odpowiednich impuls�w do reszty organizmu. Nast�puje napi�cie pomi�dzy ko�c�wkami nerw�w, kt�re powoduje tworzenie si� mikroskopijnych p�cherzyk�w zawieraj�cych toksyny. Przez odpowiedni nacisk kciukiem lub palcem na ko�c�wki nerw�w przerywamy p�cherzyki, kt�re wydalaj� przez sk�r� nagromadzone toksyny. W ten spos�b przywracamy r�wnowag�. Jakie korzy�ci mamy z refleksoterapii Wed�ug sprawozda� terapeut�w l Ich pacjent�w, refleksoterapia przynosi nast�puj�ce rezultaty: - usuwanie efekt�w stresu, - wyeliminowanie b�lu, - polepszenie funkcjonowania organ�w l gruczo��w, - polepszenie cyrkulacji krwi, - detoksykacja organizmu, - g��bokie odpr�enie. Miliony ludzi na �wiecie do�wiadczy�y dobrodziejstw refleksoterapii, odk�d ameryka�ski doktor medycyny, Willlam Fltzgerald, opublikowa� swoj� ksi��k�. Wy te� mo�ecie prze�y� takie do�wiadczenie, podobnie wasza rodzina i przyjaciele. �Teorie refleksoterapii Tak naprawd� nikt dok�adnie nie potrafi wyja�ni� mechanizmu refleksoterapii, jest du�o r�nych teorii. Po zapoznaniu si� z nimi b�dziecie prawdopodobnie podziela� moje zdanie, �e wi�kszo�� z nich w ca�o�ci lub cz�ciowo stanowi uzupe�niaj�ce si� cz�ci uk�adanki na temat:, jak dzia�a refleksoterapia. Prezentowane poni�ej cztery teorie to te, o kt�rych najcz�ciej si� m�wi. Nie znaczy to, �e s� one wyczerpuj�ce i jedyne. W refleksoterapii wci�� odkrywamy co� nowego. Teoria bezpo�rednich receptor�w (refleks�w) jest to teoria, kt�ra m�wi, �e nasze nerwy biegn� bezpo�rednio od receptor�w do odpowiednich cz�ci da�a. jest ona obecnie odrzucana, poniewa� wiemy, i� nie ma takich bezpo�rednio ��cz�cych nerw�w. Teoria zachodnia Niekt�re zachodnie ksi��ki medyczne utrzymuj�, �e stopa posiada 12 000 zako�cze� nerwowych. Nerwy biegn� od st�p w g�r� n�g, ��cz�c si� po drodze z innymi nerwami, je�eli w jakiej� cz�ci naszego da�a wyst�puje brak r�wnowagi, wtedy w odpowiednim punkcie stopy r�wnie� wyst�puje brak r�wnowagi (przy nacisku tego miejsca odczuwamy b�l). Brak r�wnowagi dowolnej cz�ci da�a powoduje, �e energia elektrochemiczna przep�ywaj�ca od st�p jest inna ni� normalnie powinna by�. Powoduje to zablokowanie akumuluj�cych si� zako�cze� nerwowych w stopie, co z kolei przeszkadza przep�ywowi w�a�ciwej energii. Poprzez naciskanie danych punkt�w stopy rozpraszamy zablokowan� energi�, pozwalaj�c jej p�yn�� znowu normalnie i odpowiednio zaopatrywa� powi�zane z nimi punkty da�a. Manipulacja ta cz�sto przywraca r�wnowag� w punktach da�a, kt�re by�y zablokowane. �Teoria wschodnia Wschodnia teoria oparta jest na wierze w istnienie energii biegn�cej wzd�u� linii zwanych meridianami (po�udnikami), p�yn�cej g��wnie od g�owy do palc�w st�p, aczkolwiek niekoniecznie w linii prostej. Kiedy zablokowana energia uformuje si� w stopie w odpowiednim meridianie, wtedy energia, kt�ra w nim p�ynie, zostaje gdzie� po drodze zatrzymana. W�wczas cz�ci da�a umieszczone wzd�u� tego meridianu cz�sto mog� mie� obni�on� energi�, co z kolei powoduje zaburzenie r�wnowagi w organizmie. Na drodze manipulacji, kt�r� stosujemy w refleksoterapii, usuwamy t� blokad�, przywracaj�c w�a�ciwy przep�yw energii i r�wnowag� w punktach da�a danego meridianu. Teoria stref Refleksoterapia, kt�r� znamy dzisiaj, wywodzi si� bezpo�rednio z Teorii Stref, kt�r� b�dziemy omawia� w tej ksi��ce. Na pocz�tku XX w. w Stanach Zjednoczonych dr medycyny Wllllam FItzgerald odkry�, �e poprzez nacisk na jak�� cz�� da�a odczuwamy bolesn� wra�liwo�� w innej cz�ci; np. naciskaj�c na palec w stopie mo�emy odczu� wra�liwo�� w Jakim� punkcie g�owy lub klatki piersiowej. W ten spos�b dosz�o do sformu�owania teorii stref. Zgodnie z ni� jest 10 stref, z kt�rych ka�da biegnie r�wnolegle od st�p w g�r� n�g, przez korpus, szyj� I g�ow�. Strefy te ��cz� si� w klatce piersiowej z analogicznymi strefami biegn�cymi wzd�u� r�k do g�owy, tak jak na rysunku. Wra�liwy, bolesny punkt w stopie w strefie l mo�e �wiadczy� o zachwianiu r�wnowagi przep�ywaj�cej energii w kt�rej� cz�ci da�a w danej strefie. Z kolei zachwianiu r�wnowagi w strefie l jakiej� cz�ci da�a odpowiada wra�liwy, bolesny punkt w danej strefie w stopie. Metod�, kt�r� dzisiaj nazywamy refleksoterapia, rozwin�a w latach 30. Eunice Ingham, piel�gniarka stosuj�ca od dawna na swoich pacjentach metod� stref. �Spos�b wykonywania refleksoterapii Refleksoterapia nie polega na nacieraniu st�p, tak jak przy masa�u, czy uderzaniu kciukiem lub palcem w stop�. Stosuje si� tu zmienny, przesuwaj�cy si� nacisk, podobny do ruchu pe�zaj�cej larwy. Najbardziej popularn� metod� jest umieszczenie kciuka na tej cz�ci stopy, kt�r� b�dziemy refleksowa�. Przyciskaj�c tkank� opuszkiem kciuka, stopniowo i p�ynnie posuwamy nacisk w kierunku czubka kciuka tocz�cym, pe�zaj�cym ruchem. Nie odrywaj�c kciuka od stopy, powracamy do stawu palca, powtarzaj�c ten sam ruch. Refleksujemy w kierunku wskazuj�cym posuwanie si� kciuka, tak jak na za��czonym rysunku. Rys.5. Spos�b refleksowania. Przy refleksowaniu punkt�w nacisk mo�emy stosowa� w r�ny spos�b. Niekt�rzy refleksoterapeuci sugeruj� u�ywanie najr�niejszych przyrz�d�w, od grzebieni po spinacze do bielizny. Moim zdaniem stosowanie tego typu przyrz�d�w nale�y najpierw wypr�bowa� na sobie. Wiemy wtedy, jaki stopie� nacisku powinni�my zastosowa�. W przypadku wypr�bowania ich na innej osobie nacisk mo�e by� niew�a�ciwy, poniewa� nie mamy takiego wyczucia jak przy u�yciu kciuka lub palc�w. Zamiast po��danego efektu mo�emy wywo�a� podra�nienie lub b�l. Dlatego pierwsze miejsce powinni�my da� przy tej czynno�ci wyczuciu. Polecam wi�c w refleksowaniu u�ywanie r�k, a szczeg�lnie kciuka. Palcami i kciuklem mo�na ca�kowicie zrefleksowa� wszystkie cz�ci stopy. Po pewnym okresie praktyki rozwijamy wyczucie dotyku I wyczuwamy zablokowan� energi� oraz napi�cie w stopach pacjenta. Przep�yw energii jest lepiej przekazywany i akceptowany poprzez r�ce ni� narz�dzia. �Uzdrawianie r�koma jest bardzo star� metod� znan� w staro�ytnym Egipcie, Grecji, Chinach i innych krajach, ju� w�wczas wiedziano, �e ludzkie organy s� symfoni� wibracji. Reguluj� one I przetwarzaj� energi� zaczerpni�t� ze s�o�ca, ziemi i planet, aby da� naszemu cia�u moc �yda. Limfa, krew i impulsy nerwowe mog� przep�ywa� swobodnie w naszym ciele tylko przez niezablokowane kana�y, je�eli s� zablokowane, zaczynamy chorowa�. Zanika wtedy harmonia mi�dzy nami a pr�dami Matki Ziemi i Boga S�o�ca. Refleksoterapia i uzdrowienie przez przy�o�enie r�k maj� wsp�ln� przysz�o��. W obu przypadkach przez manipulacj� r�kami czy przez nacisk mo�emy wyeliminowa� b�l i przywr�ci� zdrowie w ka�dej cz�ci da�a. Najbardziej fascynuj�cym elementem refleksoterapii jest to, �e mo�esz uzdrowi� siebie samego i Innych przez u�ycie Twoich w�asnych r�k. Dlatego te� zalecam u�ywanie r�k i tylko r�k przy tym zabiegu. Najcz�ciej spotykane wra�liwe miejsca w stopach, d�oniach l uszach Podczas refleksowania jest bardzo wa�ne, aby wyczu�, wra�liwe punkty na stopach, d�oniach I uszach. Na pewno b�dziecie natrafia� na nie bardzo cz�sto. Wra�liwo�� ich wskazuje, �e w tych miejscach powinni�my refleksowa� d�u�ej i dok�adniej. Kiedy natrafimy na bolesny punkt zatrzymujemy si�, naciskamy go stopniowo i powoli i przez moment trzymamy na nim palec. Bardzo cz�sto usuwa to bolesno�� danego miejsca. W dalszym ci�gu mo�emy refleksowa� pozosta�� cz�� stopy, d�oni czy ucha. Nowi refleksoterapeuci cz�sto popadaj� w przesad� I znalaz�szy np. na stopie bolesne miejsce odpowiadaj�ce sercu s� przekonani, �e pacjentowi zagra�a atak serca. Nie musi by� to prawd� - nie powinni�my si� spieszy� ze stawianiem diagnozy; jest to czasem trudne nawet dla lekarzy. Mo�emy si� pomyli� I dlatego powinni�my powa�niej podej�� do tego zagadnienia. W opisanym przypadku zachwianie r�wnowagi przep�ywaj�cej energii niekoniecznie musi zachodzi� w sercu, jest r�wnie� mo�liwo��, �e mamy do czynienia z zablokowaniem systemy. Limfatycznego, od�o�eniem potasu, kwasu moczowego lub po prostu z nadwer�onym nerwem. �Zachwianie r�wnowagi mo�e wyst�pi� w ka�dej cz�ci da�a, w ka�dym miejscu danej strefy czy meridianie odpowiadaj�cym w�a�ciwemu receptorowi. Bolesne miejsca na stopach mog� wskazywa� na obecne lub przesz�e urazy w receptorze, kt�ry odpowiada danej cz�ci da�a. Czasami wra�liwo�� mo�e uaktywni� si� w receptorach, zanim objawy nier�wnowagi ujawni� si� w odpowiednich cz�ciach da�a. Istot� rzeczy jest to, �e wra�liwe punkty w stopach, kt�re cz�sto odnajdujemy podczas stosowania refleksoterapii, mog� by� wynikiem dzia�ania wielu czynnik�w. Stymulacja receptor�w b�dzie normalizowa� funkcj� odpowiadaj�cych im organ�w itp.; soki trawienne b�d� lepiej produkowane i bardziej aktywne, wzmocniona cyrkulacja krwi podniesie witalno�� da�a, co z kolei pomo�e w spos�b naturalny pokona� l wydali� odpadki i toksyny z naszego organizmu. Wra�liwe i bolesne miejsca w stopach, d�oniach czy uszach daj� nam zna�, �e powinni�my zwr�ci� uwag� na to, co dzieje si� w organizmie i zainteresowa� si� swoim zdrowiem. W tym wypadku problem zdrowotny powinni�my rozpatrywa� tylko z punktu widzenia refleksoterapii. Wyobra�my sobie, �e osoba cierpi�ca na Jak�� chorob� zwraca si� do lekarzy r�nych specjalno�ci. Ka�dy z nich rozpatrywa� b�dzie jego zdrowie ze swojego punktu widzenia, chirurg z punktu widzenia chirurgii, psycholog z punktu widzenia psychologii, ortopeda z punktu widzenia ortopedii, a refleksoterapeuta z punktu widzenia refleksoterapii. Dla refleksoterapeuty wra�liwe i bolesne miejsca w stopach, d�oniach i uszach mog� oznacza�: Zewn�trzny uraz Miejsce bolesne mog�o by� uderzone, st�uczone, nadwer�one, ale pacjent ju� zapomnia�, kiedy si� to sta�o. Przyk�adem mo�e by� moja pacjentka, 75-letnia pani, kt�ra otwieraj�c puszk� konserwow� upu�ci�a j� na stop�, a potem o tym zapomnia�a. Kiedy zapyta�am j� podczas zabiegu, czy nie przytrafi�o si� jej co� podobnego, odpowiedzia�a: "O tak, kilka dni temu, ale ju� o tym zapomnia�am". Anomalie wewn�trzne Przyk�adem mo�e by� od�o�enie potasu lub naros�y w stawach, kt�re s� niewidoczne na zewn�trz. �Zachwianie r�wnowagi przep�ywaj�ce) energii w inne) cz�ci cia�a W czasie mojej kilkuletniej praktyki stosowania refleksoterapii sta�o si� dla mnie zrozumia�e, �e je�eli mamy zachwian� r�wnowag� przep�ywaj�cej energii w jakiej� cz�ci da�a, np. w szyi, g�owie, brzuchu, to znajdziemy bolesne i wra�liwe miejsca w odpowiednich receptorach (w stopach, d�oniach czy uszach) po��czonych poprzez energi� strefow� z dan� cz�ci� da�a. A wi�c bior�c pod uwag� zewn�trzne urazy I wewn�trzne anomalie, gdy natrafimy na bolesne miejsca podczas refleksowania, musimy rozwa�y�, nast�puj�ce sytuacje: 1. W jakiej� cz�ci cia�a mamy w danej chwili zachwian� r�wnowag� przep�ywaj�cej energii (np. w bol�cej szyi). 2. Mamy zachwian� r�wnowag� przep�ywaj�ce) energii w jakiej� cz�ci cia�a, ale jeszcze nie wyst�pi�y �adne objawy, tzn. nie odczuwamy tam b�lu; np. podczas zabiegu przeprowadzonego na Jednym z pacjent�w napotka�am bolesno�� receptor�w odpowiadaj�cych uszom. Na moje zapytanie, czy odczuwa jaki� b�l w uszach, odpowiedzia�, �e absolutnie nie. Po kilku dniach zadzwoni� do mnie m�wi�c, i� w�a�nie wr�ci� od lekarza, kt�ry stwierdzi� u niego zapalenie ucha. 3. Jaka� przyczyna spowodowa�a zachwianie przep�ywaj�ce) energii w przesz�o�ci l nie zosta�a odblokowana. Podczas zabiegu na pewnym lekarzu medycyny, desz�cym si� �wietnym zdrowiem, napotka�am bolesne miejsca receptor�w odpowiadaj�cych okolicy szyi. Na pytanie, czy czuje b�l w tym miejscu, odpowiedzia�, �e nie, czuje si� bardzo dobrze, a refleksoterapi� stosuje profilaktycznie i dla odpr�enia. Po jakim� czasie rozmowy zacz�� opowiada�, i� 10 lat temu mia� wypadek samochodowy, nie odni�s� �adnych powa�nych obra�e�, ale mia� sztywny kark i musia� nosi� przez kilka tygodni specjalny ko�nierz. Dla mnie by�o oczywiste, �e w odpowiadaj�cym receptorze szyi znalaz�am bolesne miejsca. Szyja zosta�a dawno wyleczona, ale kana�y przep�ywaj�cej energii nie zosta�y odblokowane, i to by�o powodem bolesnego miejsca w stopie. �A oto najcz�ciej spotykane wra�liwe miejsca: Stopy - wewn�trzna cz�� du�ego palca przy zaczynaj�cym si� pierwszym przegubie, - w trzeciej strefie, tam gdzie refleksujemy oczy, - wy��obienie spodniej cz�ci stopy (splot s�oneczny), - w pi�tej strefie, tam gdzie ��cz� si� poduszki �r�dstopia z wy��obieniem stopy, - receptory odpowiadaj�ce szyi, dolnej cz�ci krzy�a, nerkom oraz narz�dom p�ciowym, - zewn�trzna cz�� stopy w pi�tej strefie w pobli�u �ci�gna Achillesa. D�onie - po�rodku d�oni (splot s�oneczny), - pomi�dzy kciukiem a palcem wskazuj�cym (tkanka ��czna). Uszy - pod p�atkiem ucha, tam gdzie ucho ��czy si� z g�ow�. Przestroga przed diagnozowaniem, przepisywaniem l zalecaniem lekarstw Bardzo prosz�, nie anga�ujcie si� w wydawanie diagnozy, przepisywanie czy zalecanie lekarstw, chyba �e jeste�cie lekarzami. Wielu refleksoterapeut�w nie ma do tego �adnych uprawnie�, odpowiedniego treningu czy do�wiadczenia. Ludzie chorzy korzystaj�cy z sesji refleksoterapii zadaj� wiele pyta� i to, co us�ysz�, przyjmuj� za medyczn� prawd�. Mo�emy uczyni� niechc�cy krzywd� komu�, kto b�d�c w depresji szuka odpowiedzi na pytanie, dlaczego czuje si� �le. Opieraj�c si� na naszych radach, mog� podj�� decyzj�, kt�ra przyniesie im szkod�. Pracuj�c np. tylko na stopach, mamy jedynie cz�ciowy obraz tego, co dzieje si� w organizmie, dlatego te� nie nale�y stawia� diagnozy l zaleca� lekarstw. Refleksoterapia nie ma na celu zast�pienia medycyny, jest to terapia pomagaj�ca chorej osobie uzdrowi� sam� siebie. �OG�LNE WIADOMO�CI NA TEMAT ANATOMII I FIZJOLOGII CZ�OWIEKA Nikt nie oczekuje od refleksoterapeut�w, aby byli anatomami, ale pewien zakres wiedzy na temat anatomii i fizjologii cz�owieka, ka�dy refleksoterapeuta powinien posiada�. Pomo�e mu to zrozumie�, jakie jest powi�zanie pomi�dzy poszczeg�lnymi uk�adami, narz�dami, m�zgiem ludzkim a naszymi stopami, r�koma I uszami. Na za��czonych ilustracjach znajdziecie na stopach, d�oniach czy uszach odpowiedniki receptor�w danych narz�d�w, uk�ad�w czy m�zgu. Dla refleksoterapeut�w koniecznym jest zrozumienie, jak organizm ludzki dzia�a, aby odpowiednio zadba� o pacjenta. Organizm sk�ada si� z kom�rek, tkanek, narz�d�w I uk�ad�w da�a. Zawiera 1/4 materii sta�ej i 3/4 materii p�ynnej. Rozwija si� z dw�ch pojedynczych kom�rek, kt�re ��cz�c si� z sob� tworz� zygot�. Zygota w drodze specjalnych podzia��w kom�rkowych przekszta�ca si� w wielokom�rkowy zarodek, kt�ry nast�pnie w wyniku skomplikowanych przemian tworzy grupy kom�rek, te z kolei staj� si� tkankami, nast�pnie narz�dami tworz�cymi kilka uk�ad�w. Uk�ady za� sk�adaj� si� na ca�y organizm. Kom�rka Kom�rka jest podstawow� jednostk� strukturaln� i funkcjonaln� ka�dego �ywego organizmu, r�ni�c� si� od Innych rozmiarem, kszta�tem, budow� i funkcj�. Wype�niona jest p�p�ynn�, galaretowat� substancj�, zwan� cytoplazm�, w sk�ad kt�rej wchodzi woda (60-90%), zwi�zki organiczne (bia�ka, t�uszcze, w�glowodany) oraz zwi�zki nieorganiczne. Zwi�zki te potrzebne s� do rozwoju, podzia�u i odnowy kom�rki. W cytoplazmie znajduj� si� inne sk�adniki kom�rki, zwane organellaml kom�rkowymi. Do najwa�niejszych z nich nale��: j�dro kom�rkowe z j�derkaml, mitochondria, rybosomy. Na zewn�trz kom�rki znajduje si� bia�kowo-lipdowa b�ona kom�rkowa o specjalnych w�a�ciwo�ciach. B�ona ta dzia�a wybi�rczo, wskutek czego do wn�trza kom�rki dostaj� si� tylko substancje niezb�dne do przemiany materii. �b�ona kom�rkowa centrosom cytoplazma b�ona j�drowa j�dro j�derka mitochondria podzia� kom�rki mitoza Rys.6. Budowa i podzia� kom�rki. 30 �J�dro kom�rkowe Znajduje si� zwykle w centrum kom�rki, oddzielone jest od cytoplazmy b�on� j�drow�, ale dzi�ki licznym otworom w tej b�onie nie traci z ni� kontaktu. G��wnym sk�adnikiem j�dra jest DNA (kwas dezoksyrybonukleinowy), kt�ry zawiera informacj� o cechach danego organizmu. Na terenie j�dra znajduj� si� twory zwane j�derkami, kt�re odgrywaj� istotn� rol� w syntezie zwi�zku buduj�cego rybosomy. Rybosomy To organelle, kt�rych g��wn� funkcj� jest synteza bia�ek. Mitochondria To centra energetyczne w kom�rce. Przebiegaj� w nich ostatnie etapy proces�w oddychania kom�rkowego, w czasie kt�rego z�o�one zwi�zki organiczne przy udziale tlenu utleniane s� do dwutlenku w�gla. W wyniku tego procesu wytwarza si� energia potrzebna do �yda organizmu. Mitoza jest to bezpo�redni i bardzo skomplikowany proces podzia�u kom�rki, w wyniku kt�rego powstaj� kom�rki potomne, podobne zupe�nie do kom�rki macierzystej. Za przekazywanie cech kom�rkom potomnym odpowiedzialne jest j�dro, dlatego te� podzia� musi odbywa� si� w taki spos�b, aby j�dra kom�rek potomnych mia�y dok�adnie tak� sam� zawarto�� jak j�dro kom�rki macierzystej. Najpierw nast�puje podzia� j�dra, kt�ry poprzedzaj� r�ne zmiany w jego strukturze, a nast�pnie zachodzi podzia� cytoplazmy. jak d�ugo kom�rki otrzymuj� odpowiednie po�ywienie, tlen i wod�, oraz maj� zapewnion� odpowiedni� temperatur� i mo�liwo�� wydalania niepotrzebnych substancji, tak d�ugo kontynuuj� rozw�j I podzia�, je�eli wymogi te nie b�d� zaspokojone, rozw�j I Ich podzia� zastan� powstrzymane. Metabolizm (przemiana materii) jest to zesp� proces�w zachodz�cydl w �ywym organizmie podczas od�ywiania i zaopatrywania kom�rek w energi� potrzebn� Im do r�nych czynno�ci �yciowych. Dzieli si� na: 31 �anabolizm - budowanie tkanek kom�rkowych, dzi�ki przyswajaniu substancji pokarmowych; nast�puje pobieranie energii; katabolizm - rozk�adanie substancji wchodz�cych w sk�ad tkanek, wydalanie substancji powsta�ych w procesie tego rozk�adu; wydzielanie energii. Tkanki Tkanki zbudowane s� z grup kom�rek tego samego rodzaju. Ka�da grupa tkanek spe�nia specyficzn� funkcj� i mo�e by� rozpoznawana przez jej charakterystyczny wygl�d. Narz�dy S� to struktury zawieraj�ce dwie lub wi�cej tkanek po��czonych ze sob� dla osi�gni�cia w�a�ciwych funkcji. Najwa�niejszymi narz�dami z punktu widzenia refleksoterapii s�: m�zg - kontroluje funkcje organizmu; serce - pompuje krew; p�uca - zaopatruj� krew w tlen; w�troba - pe�ni funkcje odtruwaj�ce; �o��dek l jelita -trawi� i wch�aniaj� pokarm; sk�ra - jest najwi�kszym organem naszego ustroju, jest tkank� b�onow�, chroni I okrywa nasze da�o. Uk�ady jest to grupa narz�d�w wsp�dzia�aj�cych ze sob� dla osi�gni�cia wsp�lnego celu. Ludzki organizm zawiera nast�puj�ce, najwa�niejsze z punktu widzenia refleksoterapii uk�ady: - uk�ad nerwowy, - uk�ad endokrynologiczny, - uk�ad krwiono�ny, - uk�ad trawienny, - uk�ad oddechowy, - uk�ad wydalniczy, - uk�ad limfatyczny, - uk�ad rozrodczy, - uk�ad mi�niowy, - uk�ad kostno-szkleletowy. 32 KOMPLETNA RUTYNA REFLEKSOTERAPII Przygotowanie miejsca do przeprowadzenia zabiegu refleksoterapii Pomieszczenie powinno by� czyste, ciep�e I przytulne, �adnych przedmiot�w ani obraz�w, kt�re by dra�ni�y lub rozprasza�y. W miejscu, w kt�rym b�dziemy przeprowadza� refleksoterapi�, powinien panowa� spok�j I cisza, aby podczas zabiegu nikt nie przeszkadza�. Przyciemnione �wiat�o, cicha, przyjemna muzyka (New Ag�) nadaj�ca si� do medytacji. Dobrze jest zapali� �wiec� o relaksuj�cym zapachu lub pola� troch� olejku w suche kwiaty (najlepiej eukaliptusowego lub sosnowego) - daje to nam uczucie �wie�o�ci. Przygotowanie si� do zastosowania refleksoterapii Przed przyst�pieniem do sesji bardzo wa�n� rzecz� jest nasz stan psychiczny l wygl�d zewn�trzny. Refleksoterapeuci powinni pozby� si� wszelkich uraz�w, dyskryminacji, osobistych uprzedze�, przedwczesnych opinii w stosunku do pacjenta, nie anga�uj�c si� osobi�cie w sytuacj� z nim zwi�zan�. Pacjent powinien by� obiektem terapii, kt�ra ma by� jak najkorzystniej dla niego zrealizowana. Je�eli chodzi o wygl�d zewn�trzny, wa�ny jest czysty, schludny l wygodny ubi�r. Nie u�ywamy za du�o perfum, natomiast pami�tamy o dezodorancie i �wie�ym oddechu. Najwa�niejszym przyrz�dem podczas refleksoterapii s� nasze r�ce. Powinny by� czyste, pachn�ce �wie�o�ci�. Paznokcie maj� by� kr�tko przyci�te, je�eli kto� lubi d�u�sze paznokcie to koniecznie musi obci�� je bardzo kr�tko u kciuk�w (za pomoc� kciuk�w jeste�my w stanie wykona� ca�y zabieg refleksoterapii). Przed ka�d� sesj� I po sesji myjemy r�ce ciep�� wod� z myd�em, nast�pnie przez moment sp�ukujemy zimn� wod� wew- 33 �n�trzn� stron� nadgarstka, strz�samy kilka razy I wycieramy do sucha. Wa�ne jest, aby pami�ta� o sp�ukaniu zimn� wod� przy nadgarstku, gdzie widoczne s� �y�y; jest to czynno��, kt�ra zabezpiecza przed przej�ciem energii od osoby, na kt�rej dokonywali�my zabiegu. D�onie smarujemy kremem lub olejem, rozcieraj�c go r�wnomiernie, nast�pnie pocieraj�c energicznie d�o� o d�o�, doprowadzamy Je do wy�szej temperatury. Pami�tajmy o tym, �e gdy dotykamy pacjenta, nasze d�onie zawsze powinny by� ciep�e. R�ce refleksoterapeuty powinny by� zrelaksowane, o delikatnej sk�rze, a jednocze�nie mocne, kontroluj�ce ucisk i dostarczaj�ce energii. Nadgarstek gi�tki i zwinny, a d�onie suche I ciep�e. Ruchliwo�� I gi�tko�� r�k Jest bardzo wa�na w utrzymaniu odpowiedniego nacisku l rytmu podczas refleksowania. �wiczenie r�k pomaga refleksoterapeutom utrzyma� w kontroli szybkie l wolne delikatne ruchy, kt�re s� niezb�dne w pracy na stopach, d�oniach, uszach, w zag��bieniach czy na bardzo ma�ej powierzchni. A oto kilka �wicze� (zobacz Ilustracje): Rys. 7. �wiczenie l. l. Wstrz�sanie r�koma. Trzymaj�c lu�no zrelaksowane w nadgarstkach r�ce na wysoko�ci klatki piersiowej, wstrz�saj nimi energicznie w d� I w g�r�, licz�c do 25. To �wiczenie nadaje r�kom gi�tko��, rozgrzewa je i pobudza cyrkulacj� krwi. Rys.8. �wiczenie 2. 2. Wyrzucanie pi�ki. Trzymaj�c r�ce na wysoko�ci klatki piersiowej z pi�ciami zaci�ni�tymi, udajemy, �e trzymamy w nich ma�e pi�eczki. Licz�c do 5, �ciskamy d�onie tak mocno, jak tylko mo�emy. Nast�pnie licz�c do 5, "odrzucamy pi�k�", w dal rozwieraj�c palce szeroko. Powtarzamy �wiczenie 10-20 razy. jest ono doskona�e dla wzmocnienia r�k i przegub�w. Rys.9. �wiczenie 3. 3. Gra na pianinie. Po�� obie d�onie na p�askiej powierzchni. Zaczynaj�c od kciuka do ma�ego palca, stukaj palcami po kolei, rytmicznie licz�c l, 2, 3, 4, 5. P�niej zaczynaj�c od ma�ego palca do kciuka, stukaj po kolei, rytmicznie licz�c l, 2, 3, 4, 5. �wiczenie to podobne jest do gry na pianinie lub pisania na maszynie. Jest szczeg�lnie dobre dla koordynacji i kontroli r�k. Rys. 10. �wiczenie 4. 4. Naciskanie d�oni na d�o�. Z�o�one razem d�onie unie� na wysoko�� klatki piersiowej. Wyginaj lewy nadgarstek tak daleko, jak tylko mo�esz, popychaj�c praw� d�oni�. Powt�rz to samo z prawym nadgarstkiem, popychaj�c lew� d�oni�. W ten spos�b wyginaj nadgarstki rytmicznie oko�o 20 razy. To �wiczenie wzmacnia r�ce, a szczeg�lnie nadgarstki, czyni�c je bardziej gi�tkimi. < Rys. 11. �wiczenie 5. 5. Ruchy koliste nadgarstk�w. Trzymaj�c pi�ci r�k na wysoko�ci klatki piersiowej, obracaj je do �rodka w nadgarstku ruchem ko�owym, licz�c do 20. Powtarzaj to samo w odwrotnym kierunku (od �rodka). To �wiczenie nada- je r�kom zwinno�� i wzmacnia nadgarstek. Rys. 12. �wiczenie 6. 6. Masowanie palc�w. Zaczynaj�c od kciuka lewej r�ki, masujemy wszystkie palce po kolei przez pocieranie okr�g�ymi k�eczkami. Zaczynamy od stawu palca, masuj�c w kierunku g�rnym i ko�cz�c na opuszku. Powtarzamy to samo �wiczenie u prawej r�ki. �wiczenie stymuluje cyrkulacj�, rozgrzewa r�ce i utrzymuje gi�tko�� I pr�no�� d�oni. Przy wykonywaniu �wicze� bardzo wa�na jest postawa. Podczas �wicze� r�ce musz� by� swobodne. Stoimy opieraj�c ci�ar da�a na jednej nodze, a drug� nog� troch� wysuwamy do przodu, kolana lekko uginamy. Postawa ta zabezpiecza nas przed zm�czeniem, zapewnia r�wnowag� da�a. Refleksoterapeuta musi rozwin�� cztery nast�puj�ce cechy: 1. Pewny, konkretny dotyk wzbudzaj�cy zaufanie pacjenta. 2. Mocne, gi�tkie I zwinne r�ce do refleksowania wszystkich cz�ci st�p, d�oni lub uszu. 3. Dyscyplin� wewn�trzn� i umiej�tno�� organizacji czasu. 4. Znajomo�� psychiki w�asnej i cudzej. Prawid�owe pozycje Dla refleksoterapeuty pozycja, w jakiej siedzi czy stoi, oraz spos�b u�ywania r�k podczas zabiegu s� bardzo wa�ne. Je�eli siedzi lub stoi w nieodpowiedniej pozycji, to ju� po kilku godzinach pracy czuje zm�czenie, a po kilku latach mo�e odczuwa� pewne dolegliwo�ci. Spos�b u�ywania r�k jest r�wnie� bardzo wa�ny, je�eli refleksoterapeuta czyni to nieprawid�owo, mo�e 37 �nadwer�y� mi�nie kciuka czy r�ki I nie b�dzie w stanie wykonywa� pracy. A oto kilka najwa�niejszych Instrukcji dotycz�cych refleksoterapii: 1. Plecy wyprostowane, przedramiona uginamy pod k�tem 45�. 2. �okcie trzymamy po bokach korpusu, u�ywaj�c ca�ego da�a do podtrzymania n�g czy r�k pacjenta. 3. je�eli stoimy, to opieramy zawsze ci�ar da�a na jednej nodze, a drug� nog� wysuwamy troch� do przodu, lekko uginamy kolana. 4. je�eli podnosimy ci�ar, nigdy nie schylamy ca�ego da�a, ale uginaj�c nogi, zni�amy da�o do pozycji, z kt�rej mo�emy uj�� przedmiot. 5. Si�a fizyczna pomaga przy refleksowaniu, mo�e by� ona naturalna, ale mo�emy j� r�wnie� naby�, uprawiaj�c gimnastyk�. 6. Kciuk posuwamy pod k�tem 90, co daje nam najmniejszy op�r przy nacisku oraz najlepszy k�t do penetracji tkanki. 7. Im wolniej posuwamy kciuk, tym �atwiej jest nam refleksowa� 8. Zaczynamy przycisk lekko, stopniowo go wzmacniaj�c a� do g��bokiej penetracji tkanki. 9. Rozlu�nione mi�nie Jest �atwiej penetrowa� ni� napr�one. Refleksoterapi� mo�emy wykonywa� k�ad�c pacjenta: - na stole do masa�u. - na krze�le z nogami podpartymi drugim krzes�em. - na fotelu z podparciem pod nogi. - na ��ku z nogami u�o�onymi na kraw�dzi ��ka. - na pod�odze z nogami podniesionymi do g�ry i podpartymi poduszkami. � na stole do masa�u na fotelu na ��ku na krze�le NIE TAK NIE TAK spos�b podnoszenia ci�aru prawid�owa pozycja siedz�ca Rys. 13. Prawid�owe pozycje przyjmowane podczas wykonywania zabiegu refleksoterapii. �WYKAZ G��WNYCH RECEPTOR�W W STOPACH. D�ONIACH I USZACH �WYKAZ G��WNYCH RECEPTOR�W W STOPACH prostata macica miednica szyja g�rne plecy �rodkowe plecy dolne plecy ko�� krzy�owa ko�� ogonowa prostat macica miednica zewn�trzna wewn�trzna Rys.l4a. Rozmieszczenie receptor�w w stopach. 42 �WYKAZ G��WNYCH RECEPTOR�W W STOPACH zatoki (w obu stopach) | � grasica j serce uch0 ���l r serce s�oneczny �splot s�oneczny y � nadnercze nadnercze �� przysadka przysadka l | m�zgowa m�zgowa wewn�trzna prawa wewn�trzna lewa Rys. 14b. Rozmieszczenie receptor�w w stopach. 43 �WYKAZ G��WNYCH RECEPTOR�W W D�ONIACH Rys. 15. Rozmieszczenie receptor�w w d�oniach. g�owa kark grube plecy 0 cienkie dolne macica, jajniki , gruczo� nasienny wewn�trzna lewa jajniki, macica J gruczo�, prostata nasienny wewn�trzna prawa �WYKAZ G��WNYCH RECEPTOR�W W USZACH Rys. 17. Diagram rozmieszczenia receptor�w w uszach. 46 �WYKAZ G��WNYCH RECEPTOR�W W USZACH T - tchawica U - jama ustna G - gard�o Prz - prze�yk � - �o��dek ] C - jelito cienkie jK - jelito grube � - �ledziona W - w�troba Trz - trzustka N - nerki M - moczow�d P - p�cherz GK - gruczo� krokowy Rys. 18. Rozmieszczenie receptor�w w uszach. �KOMPLETNA RUTYNA REFLEKSOTERAPII ST�P Budowa stopy Stopy sk�adaj� si� z mi�ni, krwi, limfy, �ci�gien, nerw�w, sk�ry l ko�ci. Przeci�tnie stopa zawiera 112 �ci�gien, 20 mi�ni, 28 ko�ci I 72 000 lub wi�cej zako�cze� nerwowych. Ko�ci stopy sk�adaj� si� z: - 7 ko�ci stepu, - 5 ko�ci �r�dstopia, - 2 ko�ci trzeszczkowych, - 14 ko�ci palc�w. W sumie w ka�dej stopie znajduje si� 28 ko�ci. Cia�o ludzkie posiada 206 ko�ci, zatem niemal 1/4 zawieraj� stopy. Nogi uk�adamy w pozycji zapewniaj�cej wygod� pacjentowi, a refleksoterapeucie swobodny dost�p do st�p. Nogi powinny by� rozstawione na odleg�o�� minimum 10 centymetr�w. Pozycja, jak� przyjmuje refleksoterapeuta jest r�wnie� bardzo wa�na jego plecy powinny by� wyprostowane, a przedramiona pod odpowiednim k�tem do da�a, tak jak na ilustracji. Obok na ma�ym stoliku powinny by� uprzednio przygotowane 4 ma�e r�czniki frotte, krem do da�a, olejek lub puder jeden z r�cznik�w zwil�amy bardzo ciep�� wod� l wycieramy stopy. Nast�pnie sprawdzamy, czy pacjent nie ma jakich� ran, skalecze�, z�ama� lub infekcji na stopach je�eli tak, miejsca te omijamy przy refleksowaniu. Smarujemy stopy kremem, oliwk� lub posypujemy pudrem, rozprowadzaj�c r�wnomiernie po ca�ej stopie. U�atwia to refleksowanie. Lew� stop� zawijamy w suchy r�cznik. Praw� bierzemy w obie d�onie, wa�kuj�c j� pomi�dzy nimi, tak jakby�my pr�bowali zrobi� wa�ek z ciasta lub plasteliny. Trzeba uprzedzi� pacienta, �e podczas refleksowania mo�e odczu� b�l w r�nych miejscach w stopach. Oznacza to, �e w tym miejscu lub w cz�ci da�a odpowiadaj�cej danemu receptorowi mo�e by� zachwiana r�wnowaga. Pacjent powinien da� d zna�, je�eli podczas sesji odczuje wra�liwe i bolesne punkty. ty�ono�e �r�dstopie ko�ci palc�w Rys. 19. Budowa stopy. 50 �Od chwili rozpocz�cia refleksowania, a� do sko�czenia nie powinni�my nigdy odrywa� r�k od pacjenta. Nasz dotyk pomaga mu w przep�ywie jego w�asnej energii, co przyczynia si� do osi�gni�cia r�wnowagi ca�ego da�a. Powoduje, �e z ka�d� chwil� pacjent jest coraz bardziej zrelaksowany i cz�sto zapadaj� w kr�tk� drzemk�, podczas kt�rej ca�e da�o doznaje odpr�enia, je�eli przerywamy kontakt z jego da�em, to w tym momencie przerywamy tak�e proces odpr�ania. Pacjent czuje si� wtedy tak, jakby p�yn�c trafi� na tam�, kt�ra go powstrzymuje, lub zosta� gwa�townie przebudzony z p�snu. Przy zako�czeniu czynno�ci jest r�wnie� bardzo wa�ne, w jaki spos�b odrywamy r�ce od pacjenta. Nigdy nie robimy tego raptownie. Nasz dotyk powinien by� wtedy coraz bardziej delikatny, przypominaj�cy mu�ni�cie pi�rem. Odrywamy r�ce od pacjenta bardzo powolnym ruchem. Przed rozpocz�ciem zabiegu przygotowujemy wszystko, co jest nam potrzebne. Najpierw nale�y ca�kowicie zrefleksowa� jedn� stop�, zawin�� w r�cznik i wtedy przej�� do drugiej. Wykonuj�c t� czynno�� odrywamy tylko jedn� r�k�, a drug� pozostawiamy w kontakcie ze stop�, kt�r� refleksowali�my. Po sko�czeniu refleksowania drugiej stopy ods�aniamy stop� zrefleksowan� uprzednio. Najlepiej zako�czy� zabieg, k�ad�c obie d�onie na obie stopy; praw� d�o� na lewej stopie, lew� na prawej, dotykaj�c opuszkami palc�w d�oni g�rn� cz�� opuszk�w palc�w st�p pacjenta. R�ce trzymamy w ten spos�b oko�o 1-2 minut, po czym delikatnie, powoli, ci�g�ym, p�ynnym ruchem odsuwamy je w kierunku naszej klatki piersiowej, tak jakby nasze d�onie odp�ywa�y. Kolejno�� refleksowania st�p Zaczynaj�c od du�ego palca prawej stopy refleksujemy w nast�puj�cej kolejno�cij 1. Sp�d palc�w (twarz). 2. Wierzch palc�w (ty� g�owy). 3. Zako�czenia opuszek ka�dego palca (wierzch g�owy). 4. Pomi�dzy palcami (zatoki). 5. Punkt przysadki m�zgowej. Przyciskamy kciuklem powoli, wzmacniaj�c stopniowo nacisk, a� do momentu, kiedy poczujemy pod kciuklem palce poduszki �r�dstopia wyskIepienie pi�ta Rys.20. Podzia� stopy stosowany w refleksoterapii. pi�ta ko�� �r�dstopia 52 pulsowanie. Zatrzymujemy przycisk trzymaj�c kciuk z tym samym nat�eniem oko�o 1/2 minuty. Powoli stopniowo zmniejszamy przycisk a� do momentu lekkiego dotyku. Punkt przysadki m�zgowej znajduje si� po�rodku du�ego palca, gdzie zbiegaj� si� linie papilarne, tworz�c male�kie k�eczko. 6. Sp�d i wierzch du�ego palca wok� ko�ci trzeszczkowych (tarczyca). 7. Pod palcami wszerz stopy w jedn� i drug� stron� (oczy I uszy). 8. Sp�d stopy pomi�dzy ko��mi �r�dstopia, zaczynaj�c od du�ego palca w d� do zako�cze� poduszek (klatka piersiowa). 9. Du�y mi�sie� od miejsca przepony a� do pi�ty refleksujemy na szeroko�� stopy (brzuch). 10. Zaczynaj�c od ma�ego palca, refleksujemy w d� �ukiem zewn�trzn� cz�� stopy a� do zewn�trznej kostki (barki, ramiona, nogi). 11. Wok� pi�ty i pi�ta (ko�� ogonowa). 12. Zaczynaj�c od pi�ty, refleksujemy w g�r� wysklepianie wewn�trznej cz�ci stopy a� do wewn�trznej kostki (brzuch). 13. Zaczynaj�c od du�ego palca, refleksujemy w d� zewn�trzn� cz�� stopy pomi�dzy ko��mi �r�dstopia (plecy). 14. Opuszkami palc�w u d�oni, zataczaj�c ma�e k�eczka, masujemy zewn�trzn� cz�� stopy od palc�w w d� a� do zgi�cia stopy (plecy, biodra, nogi). 15. Refleksujemy w zgi�ciu stopy od wewn�trznej kostki do zewn�trznej i na odwr�t od zewn�trznej kostki do wewn�trznej (limf pachwinowy). 16. Od pi�ty w g�r� refleksujemy wewn�trzn� cz�� �ydki a� do kolana (miednica, macica, prostata). 17. Od pi�ty w g�r� refleksujemy zewn�trzn� cz�� �ydki a� do kolana (miednica, macica, prostata). 18. Punkt splotu s�onecznego przyciskamy w ten sam spos�b jak punkt przysadki m�zgowej. Znajduje si� on po�rodku poduszek �r�dstopia (por�wnaj schemat rozmieszczenia receptor�w w stopie). U niekt�rych os�b punkt ten znajduje si� troch� wy�ej lub ni�ej. Aby go odnale��, przesuwamy Rys.21. Kolejno�� refleksowania st�p. 54 �kciuk minimalnie, powoli w obu kierunkach, a� do momentu, kiedy poczujemy pod palcem male�ki guziczek wielko�ci �ebka od szpilki. 19. Trzymaj�c jedn� r�k� pod pi�t�, a drug� za palce stopy poci�gamy j� powoli i delikatnie. 20. Zaczynaj�c od ma�ego palca, poci�gamy ka�dy palec osobno. 21. Ko�cz�c dotykamy delikatnie opuszkami palc�w d�oni opuszki palc�w st�p, trzymaj�c tak oko�o 2 minut, po czym powoli odci�gamy d�onie w kierunku naszej klatki piersiowej, tak jakby nasze d�onie odp�ywa�y. � �KOMPLETNA RUTYNA REFLEKSOTERAPII D�ONI Refleksoterapi� d�oni stosowano ju� oko�o 60 lat temu, ale nie by�a ona tak znana i rozpowszechniona jak refleksoterapia st�p. Odk�d stwierdzono, �e dotyk ma bardzo du�e znaczenie dla emocjonalnego rozwoju cz�owieka, zacz�to coraz bardziej) Interesowa� si� refleksoterapia d�oni. R�ce maj� najcz�stszy kontakt dotykowy z innymi osobami. Witamy si� r�koma, trzymamy si� za r�ce z ukochanym, rodzin�, przyjaci�mi, u�ciskiem d�oni wyra�amy sympati�, przyja�� I inne uczucia Intymne, stosujemy terapi� u�ywaj�c r�k itp. Refleksoterapia d�oni Jest trudniejsza do opanowania ni� refleksoterapia st�p i by� mo�e dlatego jest mniej rozpowszechniona. Stopy, chronione I zakryte, s� bardziej wra�liwe na przycisk, r�wnie� budowa ich u�atwia trzymanie st�p w d�oniach oraz �atwiej jest w nich odnale�� poszczeg�lne receptory. Przy refleksowaniu st�p u�ywamy s�abszego nacisku ni� przy refleksowaniu d�oni. R�ce natomiast cz�ciej pozostaj� w bezpo�rednim kontakcie z r�nymi rzeczami, co czyni je mniej wra�liwymi. S� r�wnie� inaczej zbudowane. Palce s� d�ugie w stosunku do reszty d�oni l dlatego jest je trudniej refleksowa�. Kciuk jest ulokowany Inaczej ni� du�y palec u nogi, mo�e on dotyka� 3/4 reszty d�oni. Gdyby by� ulokowany na tej samej wysoko�ci co reszta palc�w, �atwiej by�oby znale�� odpowiednie receptory biegn�ce w r�wnoleg�ej linii do palc�w d�oni. Fakt, �e jest inaczej ulokowany, powoduje, �e mamy wi�cej zakr�t�w i zniekszta�ce� w biegn�cych strefach, i przez to trudniej odnale�� w pewien ustalony spos�b receptory organ�w i uk�ad�w. Aby opanowa� technik� refleksowania d�oni, potrzebujemy wi�cej czasu i cierpliwo�ci. Na pocz�tku musimy nauczy� si� trzyma� r�k� w odpowiedniej pozycji podczas refleksowania. Musimy r�wnie� pami�ta�, �e przy refleksowaniu d�oni u�ywamy mocniejszego nacisku, a ruchy przy manipulacji powinny by� powolne i bardzo dok�adne ze wzgl�du na ma�� powierzchni� �r�dr�cza, w kt�rej znajduj� si� prawie � nadgarstek II �r�dr�cze palce D�o� zbudowana jest z nadgarstka, �r�dr�cza oraz palc�w: - nadgarstek zawiera 8 drobnych ko�ci nadgarstka, - �r�dr�cze sk�ada si� z 5 ko�ci �r�dr�cza, - kciuk sk�ada si� z 2 paliczk�w, pozosta�e palce zawieraj� po 3 paliczki; razem 27 ko�ci. Rys.22. Budowa d�oni. 58 �wszystkie receptory, z wyj�tkiem g�owy. �atwo jest pope�ni� b��d s�dz�c, �e szybkie zrefleksowanie d�oni da szybszy rezultat. W�a�ciwie Jest odwrotnie: Im d�u�ej refleksujemy, tym wi�kszy osi�gamy efekt. Pomimo wi�kszego wysi�ku I wk�adu w opanowanie techniki refleksoterapii d�oni uwa�am, �e daje nam ona du�o korzy�ci. �atwiej J� stosowa� na samym sobie ni� refleksoterapi� st�p. D�onie mo�emy refleksowa� w miejscach, w kt�rych nie mogliby�my refleksowa� st�p, np. Jad�c poci�giem, autobusem, stoj�c w kolejce, spaceruj�c itp. �atwiej odnale�� receptory na w�asnych d�oniach ni� na w�asnych stopach, mo�emy dok�adniej je zrefleksowa� ni� stopy, szybciej odnale�� receptory i punkty akupresury i wreszcie mo�emy szybko pom�c sobie w b�lu i dolegliwo�ciach r�nych cz�ci da�a, niezale�nie od tego, gdzie si� znajdujemy. je�eli stosujemy refleksoterapi� d�oni na Innej osobie, to musimy pami�ta�, aby znajdowa�a si� ona w wygodnej pozycji, siedz�cej lub le��cej. Refleksuj�c palce Jedn� r�k�, drug� trzymamy �r�dr�cze d�oni osoby, na kt�rej przeprowadzamy zabieg. Przechodz�c do refleksoterapii �r�dr�cza, wk�adamy nasze palce pomi�dzy palce pacjenta, w ten spos�b trzymaj�c jego d�o�. Kolejno�� refleksowania d�oni Na za��czonym diagramie jest dok�adnie zaznaczona strza�kami kolejno�� refleksowania d�oni. Proponuj�, aby zacz�� refleksowa� praw� d�o� lew� r�k�, niezale�nie od tego, czy stosujemy zabieg na sobie czy na kim� innym. 1. Zaczynaj�c od ma�ego palca, refleksujemy zako�czenia opuszek ka�dego palca i kciuka (m�zg, wierzch g�owy). 2. Punkt przysadki m�zgowej przyciskamy kciukiem stopniowo, powoli wzmacniaj�c nacisk, a� do momentu kiedy poczujemy pulsowanie, teraz zatrzymujemy przycisk, trzymaj�c kciuk z tym samym nat�eniem oko�o 1/2 minuty, po czym powoli stopniowo zmniejszamy przycisk a� do lekkiego dotyku. Punkt przysadki m�zgowej znajduje si� po�rodku kciuka, gdzie zbiegaj� si� linie papilarne, tworz�c male�kie k�eczko. 3. Wok� drugiego przegubu kciuka (tarczyca). 50 � Rys.23. Kolejno�� refleksowania d�oni. 60 �4. Tkanka ��czna pomi�dzy palcami, a szczeg�lnie pomi�dzy kciukiem a palcem wskazuj�cym, gdzie znajduj� si� r�wnie� receptory brzucha i g�owy (kark, szyja, barki). 5. Od ma�ego palca w d� a� do przegubu nadgarstka d�oni (barki, biodra, nogi). 6. Wewn�trzna cz�� palc�w d�oni, zaczynaj�c od ma�ego palca (twarz, szyja). 7. Pomi�dzy palcami, zatrzymuj�c si� d�u�ej na kraw�dzi d�oni, poni�ej kciuka a� do przegubu nadgarstka (zatoki, g�rne plecy, dolne plecy). 8. Zewn�trza cz�� palc�w, zaczynaj�c od ma�ego palca I k�ad�c nacisk na przeguby, gdzie palce si� zaczynaj� (ty� g�owy, kark). 9. Zewn�trzna cz�� d�oni pomi�dzy ko��mi �r�dr�cza (ramiona, klatka piersiowa). 10. W poprzek zewn�trznej cz�ci �r�dr�cza I nadgarstka (klatka piersiowa, brzuch). 11. Wewn�trzna cz�� �r�dr�cza i nadgarstka (klatka piersiowa, brzuch). 12. Wewn�trzna cz�� d�oni, zaczynaj�c od nadgarstka a� do palc�w. 13. Tkanka ��czna pomi�dzy kciukiem a palcem wskazuj�cym, zaczynaj�c od przegubu kciuka a� do nadgarstka, refleksuj�c �ukiem (brzuch, g�owa). 14. Zaczynaj�c od ma�ego palca, poci�gamy ka�dy palec osobno. 15. Delikatnie opuszkami palc�w uder