Damian Daszkiewicz PartitionMagic 8.0 Spis tre�ci Rozdzia� 1. Zapoznanie si� z programem PartitionMagic_______________________�._____5 Ile partycji nale�y utworzy�?.......................................................................................6 Sk�d �ci�gn�� PartitionMagic.....................................................................................7 Instalacja programu.....................................................................................................9 Tworzenie kopii zapasowej plik�w...........................................................................14 Rozdzia� 2. PartitionMagic dla Windows_________________________________________21 Uruchomienie programu............................................................................................21 Zabezpieczenie programu przed innymi u�ytkownikami..........................................24 Zabezpieczenie dysk�w przed edycj�........................................................................26 Operacje na partycjach..............................................................................................26 Opcje dost�pne tylko dla system�w Windows NT, 2000 i XP..................................61 Inne opcje programu PartitionMagic.........................................................................64 Szukanie pomocy......................................................................................................64 Rozdzia� 3. PartitionMagic dla DOS-u__________________________________________67 Jak uruchomi� program w wersji dla DOS-u?...........................................................67 Operacje na partycjach..............................................................................................70 Gdzie szuka� pomocy................................................................................................72 Nie om�wione mo�liwo�ci programu PartitionMagic...............................................73 Rozdzia� 4. Programy do��czone do PartitionMagic________________________________75 Create Rescue Diskettes............................................................................................75 DriveMapper.............................................................................................................76 Partitionlnfo..............................................................................................................82 Partition Table Editor................................................................................................84 DataKeeper................................................................................................................88 Rozdzia� 5. Drugi system operacyjny______________________________________ 93 Instalacja drugiego systemu operacyjnego...................................................................94 Korzystanie z programu BootMagic........................................................................ 103 Jak zainstalowa� wi�cej ni� 4 systemy operacyjne?................................................111 Rozdzia� 6. Porady___._______________________________________________________115 Rozdzia� 7. FDisk _.__________�.___�_______________________________._____123 Rozdzia� 1. Zapoznanie si� z programem PartitionMagic Wst�p Program PartitionMagic firmy PowerQuest jest chyba najpopularniejszym programem do tworzenia partycji. G��wnym powodem tak wielkiej popularno�ci tego programu jest prostota: wszystkie informacje s� wy�wietlane w bardzo atrakcyjnej graficznej formie a wi�kszo�� operacji na partycjach ogranicza si� do kilku klikni��. Najwi�ksza zaleta programu PartitionMagic to fakt, i� wszelkie operacje mog� by� wykonywane na dysku, kt�ry posiada zapisane dane i te dane nie zostan� utracone. Tym w�a�nie PartitionMagic przewy�sza starego FDisk-a. Zanim zaczn� opisywa� program PartitionMagic, wyja�ni� kilka podstawowych poj��: Partycja (ang. partition) � partycja to nic innego jak wydzielona cz�� dysku twardego. Ka�dy komputer posiada przynajmniej jedn� partycj� (dysk CV). W tej ksi��ce wyja�ni�, jak mo�na �atwo zarz�dza� partycjami, m.in. jak podzieli� du�� partycj� na dwie mniejsze, jak po��czy� dwie partycje w jedn�, jak zmieni� rozmiar partycji. Wyr�niamy 3 rodzaje partycji: ??? Partycja podstawowa (ang. primary) � partycja podstawowa to zazwyczaj pierwsza partycja na danym dysku (mo�na utworzy� partycj� podstawow� za partycjami logicznymi). Ka�dy dysk musi mie� partycj� podstawow� (nie dotyczy to systemu operacyjnego Linux). Je�li dysk nie zosta� podzielony na kilka mniejszych partycji, to jedyna partycja jest zazwyczaj party ej � podstawow�. Ka�dy system operacyjny (z wyj�tkiem Linuksa) musi by� zainstalowany na partycji podstawowej. Partycja rozszerzona (ang. extended) � ka�dy dysk mo�e posiada� maksymalnie jedn� partycje rozszerzon�. Jest to specjalny rodzaj partycji, kt�ra �trzyma" inne partycje logiczne. Partycji rozszerzonej system operacyjny nie przypisuje �adnych liter. Partycja logiczna (ang. logical) � ten typ partycji jest idealny do przechowywania danych. Ka�da partycja logiczna mo�e by� utworzona jedynie wewn�trz partycji rozszerzonej. Ka�dy dysk mo�e posiada� kilka partycji logicznych. Ile partycji nale�y utworzy�? Odpowied� na to pytanie nie jest jednoznaczna. A zanim zaczniesz tworzy� partycje (lub dzieli� du�� partycje na dwie mniejsze), warto jest si� zastanowi�, ile partycji nale�y utworzy�. W najprostszym wypadku polecam utworzenie dw�ch partycji: na pierwszej b�dzie zainstalowany system operacyjny (my�l�, �e 3 - 5 GB wystarczy), a na drugiej dokumenty i programy. Jest to o tyle dobre rozwi�zanie, �e wi�kszo�� prymitywnych wirus�w atakuje dysk C: a dysk D: zostawia w spokoju (po ataku takiego wirusa b�dziesz musia� prawdopodobnie sformatowa� dysk C: i zainstalowa� system operacyjny, ale dokumenty na dysku D: b�d� nienaruszone). Druga zaleta takiego rozwi�zania to bardzo �atwe wykonywanie kopii bezpiecze�stwa: nie musisz szuka� folderu z dokumentami pomi�dzy wieloma systemowymi folderami systemu operacyjnego. Je�li z komputera korzystaj� dwie osoby, to sytuacja wygl�da nieco inaczej: nale�y utworzy� pierwsz� partycje na system operacyjny, natomiast z pozosta�ego wolnego miejsca utworzy� dwie r�wne partycje. Na drugiej partycji pierwsza osoba b�dzie zapisywa�a swoje dokumenty i programy, a na trzeciej � osoba druga. To rozwi�zanie ma wielk� zalet�: druga osoba nie b�dzie oskar�a�a pierwszej, �e zainstalowa�a za du�o program�w, gdy� ka�dy b�dzie dobrze wiedzia�, ile ma wolnego miejsca i b�dzie to kontrolowa�. Inn� zalet� podzia�u dysku na dwie partycje jest kr�tki czas defragmentacji dysku. Defragmentacja du�ego dysku trwa d�ugo, natomiast, maj�c kilka dysk�w, mo�esz pracowa� na komputerze i defragmentowa� jak�� partycje, kt�rej w tym czasie nie u�ywasz. Je�li dysk jest du�y, warto zastanowi� si� nad utworzeniem dw�ch partycji na osob� � wtedy jedna partycja by�aby przeznaczona tylko na dokumenty, a druga � tylko na programy. Mo�na utworzy� jeszcze jedn� partycje, na kt�rej b�dziesz zapisywa� programy instalacyjne: du�y dysk na pewno nie zostanie szybko zape�niony.. a wygodniej (i szybciej) instaluje si� program z dysku ni� z p�yty CD (nie trzeba szuka� p�yty z programem, ani schyla� si�, aby w�o�y� p�yt� do nap�du). Je�li chcesz zainstalowa� drugi system operacyjny (np. masz Windows 98, a chcesz zainstalowa� Windows 95), to mo�esz skorzysta� z bootmanagera\ kt�ry opisa�em w rozdziale 5. Wtedy trzeba utworzy� po jednej partycji na ka�dy z system�w operacyjnych i partycje na dokumenty. Przy instalowaniu bootmanagera istnieje pewna pu�apka: tylko 1 Bootmanager to program, kt�ry przy starcie komputera pozwala na wybranie systemu operacyjnego, kt�ry chcesz uruchomi� jedna z dw�ch partycji, na kt�rych jest zainstalowany jaki� system operacyjny, w danej chwili jest widoczna; druga jest ukryta, a wi�c musi by� utworzona trzecia partycja na dane, aby m�c je wymienia� pomi�dzy systemami operacyjnymi. Sytuacja ta nie dotyczy systemu operacyjnego Linux (partycja linuksowa nigdy nie jest ukryta, gdy� ani DOS, ani Windows tej partycji �nie widzi"). Aby zainstalowa� Linuksa, nale�y utworzy� minimum dwie partycje. Pierwsza (typu ext2 lub ext3) jest potrzebna do zainstalowania tego systemu (i ewentualnie dodatkowych program�w linuksowych), a druga (typu linux swap) jest wykorzystywana przez system do zapisywania plik�w tymczasowych. Rozmiar partycji przeznaczonej na pliki tymczasowe musi by� dwa razy wi�kszy ni� ilo�� posiadanej pami�ci RAM (je�li masz 512 MB pami�ci RAM lub wi�cej, to nie ma sensu tworzy� wi�kszej partycji ni� w�a�nie 512 MB). Sk�d �ci�gn�� PartitionMagic Je�li nie posiadasz PartitionMagic, mo�esz ze strony producenta �ci�gn�� wersj� demonstracyjn� tego programu. Wersja demonstracyjna zawiera jedynie sam program PartitionMagic, bez dodatkowych program�w, kt�re zosta�y opisane w tej ksi��ce. Sam program PartitionMagic ma do�� du�o ciekawych funkcji, kt�re poznasz, wykonuj�c r�ne �wiczenia. Niestety, wersja demonstracyjna nie pozwala na tworzenie lub usuwanie partycji czy zmian� jej rozmiar�w, umo�liwia jedynie symulowanie r�nych �wicze�. Gdy b�dziesz chcia� wykona� czynno�ci dodane do listy zada�, pojawi si� okno z informacj�, w jaki spos�b mo�na zdoby� pe�n� wersj� programu (rysunek 1.1). �wiczenie 1.1. Aby pobra� demonstracyjn� wersj� programu PartitionMagic, wykonaj czynno�ci: 1. Wejd� na stron� http://www.powerquest.com/downloads/eval-soho.cfm. 2. Z tabeli wybierz program, kt�ry Ciebie interesuje. W tym wypadku jest to program PartitionMagic. W kolumnie Download Information podana jest wielko�� pliku; ni�ej znajduje si� link Click here to continue, kt�ry nale�y klikn��. 3. Za�adowana zostanie nowa strona internetowa. W polu tekstowym nale�y poda� sw�j adres e-mail (prawdziwy!) i klikn�� przycisk Continue. 4. Za�adowana zostanie do�� d�uga ankieta. Tabela 1.1 zawiera przet�umaczone z j�zyka angielskiego na polski opisy poszczeg�lnych p�l (przet�umaczy�em tylko te pola, kt�re trzeba wype�ni�). Je�li obawiasz si� o swoje dane osobowe, mo�esz wpisa� fa�szywe informacje. Tabela 1.1. Znaczenie p�l ankiety Nazwa angielska Znaczenie First Name Imi� Last Name Nazwisko Phone Numer telefonu E-mail Adres e-mail Company / Organization Nazwa firmy, organizacji Address Adres City Miasto State/Province Stan/Prowincja (wojew�dztwo) Posta� Code Kod pocztowy Country Kraj (wybierz Poland) Why are you interested in PartitionMagic? Dlaczego zainteresowa�e� si� programem PartitionMagic? 5. Po wype�nieniu ankiety kliknij przycisk Continue. 6. Pojawi si� informacja, �e poczt� elektroniczn� otrzymasz wiadomo�� z wyja�nieniem, co nale�y zrobi�, aby zdoby� program. 7. Wiadomo�� b�dzie zawiera�a link do strony http://www.powerquest.com/ products/downloadcfm, na kt�r� nale�y wej��. W wiadomo�ci b�dzie tak�e podane has�o do Twojego konta. Kiedy strona zostanie za�adowana, w polu EmailAdress nale�y wpisa� sw�j adres e-mail, a w polu Password� has�o, kt�re dosta�e� w li�cie elektronicznym. 8. Kliknij przycisk Sing In. 9. Wreszcie pojawi� si� linki do programu. Obecnie (lipiec 2003) dost�pne s� nast�puj�ce jego wersje j�zykowe: angielska, niemiecka, francuska, w�oska, japo�ska, korea�ska i hiszpa�ska. Je�li nie masz �adnego mened�era pobra�, �ci�gnij plik, obok kt�rego jest przypis (Please click on the link, select Open to initialize the download manager.). Je�li posiadasz jaki� mened�er pobra�, np. GetRight, za jego pomoc� pobierz dowolny plik. *> II. Je�li pobra�e� plik przez jaki� menad�er pobra�, rozpakuj plik i zainstaluj program (patrz �wiczenie 1.2). 11. Je�li pobra�e� program do pobierania pliku z internetu, uruchom ten program (rysunek 1.2). 12. Kliknij przycisk Download. 13. Plik b�dzie pobierany z internetu. Je�li chcesz si� roz��czy� z internetem, kliknij przycisk Pause, a potem przyciski Resume Later i OK. 14. Je�li ponownie po��czysz si� z internetem, wystarczy, �e uruchomisz program i klikniesz przycisk Resume Now. 15. Kiedy plik zostanie ju� pobrany, nale�y go rozpakowa� i uruchomi� instalator (patrz �wiczenie 1.2). Instalacja programu �wiczenie 1.2. Je�eli chcesz zainstalowa� program PartitionMagic, wykonaj kolejno nast�puj�ce czynno�ci: Je�li posiadasz system operacyjny Windows 2000, przed instalacj� programu b�dziesz musia� zainstalowa� Microsoft Service Pack (SP2 lub nowszy). 1. W przypadku gdy �ci�gn��e� z internetu program PartitionMagic Demo, przejd� do punktu 7. 2. W�� p�yt� do nap�du CD. 3. Powinien si� uruchomi� program DemoShield Player (rysunek 1.3). Je�li program si� nie uruchomi�, uruchom z p�yty CD plik AUTORUN.EXE. 4 Je�li chcesz zainstalowa� program w innej wersji j�zykowej ni� angielska, kliknij napis Language i wybierz dowoln� wersj� j�zykow� (dost�pne s� nast�puj�ce wersje: niemiecka, angielska, hiszpa�ska, francuska i w�oska). 5. Kliknij w menu napis PartitionMagic. Kiedy pojawi si� kolejne menu, kliknij napis Install. 6. Przejd� do punktu 11. 7. Wybierz polecenia: Start/Uruchom. 8. W oknie Uruchamianie kliknij przycisk Przegl�daj (rysunek 1.4). 9. Odszukaj folder, w kt�rym zapisany jest plik instalacyjny programu. Zaznacz plik setup.exe. W oknie Uruchamianie kliknij przycisk OK. Przez chwil� b�dzie wy�wietlane okno z paskiem post�pu wykonywanej operacji. Program b�dzie przygotowywany do instalacji. Po kilkunastu sekundach ujrzysz okno powitalne (rysunek 1.5); kliknij przycisk 12 W polu User Name wpisz swoje imi� i nazwisko. Je�li program zosta� zakupiony na potrzeby firmy, to w polu Company Name nale�y wpisa� nazw� firmy. Je�li program zosta� zakupiony na prywatny u�ytek, nale�y w tym polu wpisa�: osoba prywatna. W polu Serial Number nale�y wpisa� numer seryjny programu. Po wpisaniu tych informacji trzeba klikn�� przycisk Next. 13. Zapoznaj si� z warunkami licencji i je�li je akceptujesz, kliknij przycisk Yes. Je�li nie akceptujesz warunk�w licencji, musisz klikn�� przycisk No, w wyniku czego instalacja zostanie przerwana. 14. Okre�l, do jakiego katalogu program ma zosta� zainstalowany. Domy�lnie jest to katalog C:\Program Files\PowerQuest\PartitionMagic 8.0. Je�li na dysku C: masz ma�o wolnego miejsca albo chcesz zainstalowa� program w innym katalogu, kliknij przycisk Browse... i wybierz folder, do kt�rego instalator ma skopiowa� pliki. 15. Teraz zostaniesz poproszony o wybranie typu instalacji (rysunek 1.6). Dost�pne s� trzy opcje: Typical � podczas tego rodzaju instalacji zainstalowane b�d� najcz�ciej u�ywane sk�adniki, dlatego zaleca si� j� pocz�tkuj�cym u�ytkownikom komputer�w; Compact � ten typ instalacji polecany jest dla u�ytkownik�w, kt�rzy maj� ma�o wolnego miejsca na dysku; Custom � ten rodzaj instalacji pozwala wybra� tylko te sk�adniki programu, kt�re rzeczywi�cie b�d� u�ywane. Po wybraniu odpowiedniego typu instalacji kliknij przycisk Next. 16. Je�li klikniesz opcj� Custom, zostaniesz poproszony o wybranie sk�adnik�w, kt�re chcesz zainstalowa� (przy wyborze innego typu instalacji przejd� do punktu 17.). Instalacja typu Custom obejmuje nast�puj�ce sk�adniki: ? PartitionMagic � g��wny program do zarz�dzania partycjami (wersja przeznaczona dla systemu Windows). Program ten b�dzie opisany w ksi��ce. ? File Browser � prosty program do przegl�dania r�nych partycji (w tym partycji ukrytych). * DriveMapper � podczas usuwania partycji D: partycja, kt�rej przez system operacyjny zosta�a przyporz�dkowana litera E:, b�dzie mia�a przyporz�dkowan� liter� D:. Niestety, cz�� program�w mo�e si� nie uruchomi� z powodu b��dnych wpis�w w rejestrze i plikach konfiguracyjnych. Program DriveMapper powoduje wyszukanie w rejestrze i plikach konfiguracyjnych wpis�w, kt�re odnosz� si� do partycji E:, a nast�pnie powoduje takie ich przekszta�cenie, aby odnosi�y si� do prawid�owej lokalizacji. Partitioninfo � ten sk�adnik programu DriveMapper powoduje wy�wietlanie (lub drukowanie) informacji o danej partycji. ? PQBoot � program ten s�u�y do wyboru innego systemu operacyjnego; zosta� dok�adnie opisany w rozdziale 5. ? PQBootfor Windows � program w wersji przeznaczonej dla systemu operacyjnego Windows; pozwala z poziomu systemu operacyjnego Windows prze��czy� inny system operacyjny na aktywny i uruchomi� ponownie komputer. Program zosta� dok�adnie opisany w rozdziale 5. Rescue Diskettes � program do tworzenia dyskietek ratunkowych. ? PartitionMagicfor DOS� g��wny program, ale w wersji przeznaczonej dla systemu DOS. Wersja przeznaczona dla tego systemu zosta�a w tej ksi��ce opisana powierzchownie, gdy� wersja dla systemu Windows jest du�o wygodniejsza i bardziej rozbudowana. ?> PartitionMagic Tutorial� bardzo estetyczna prezentacja programu PartitionMagic. ? PartitionMagic User Guide � wyczerpuj�ca pomoc w formacie PDF; 167 stron, niestety, w j�zyku angielskim. ? PartitionMagic Quick Start Guide � skr�cona wersja pomocy w formacie PDF; 32 strony (je�li posiadasz legalny program PartitionMagic, nie musisz instalowa� tego pliku, gdy� jest to elektroniczna wersja ksi��eczki do��czonej do programu PartitionMagic). Po wybraniu odpowiednich sk�adnik�w kliknij przycisk Next. 17. Teraz zostaniesz poproszony o podanie nazwy folderu w menu start. Domy�lnie wpisany jest folder PowerQuest PartitionMagic 8.0. 18. W oknie Setup Status zostanie pokazany pasek stanu � nale�y poczeka� a� skopiuj� si� wszystkie pliki. 19. Po skopiowaniu wszystkich plik�w instalator poinformuje o mo�liwo�ci utworzenia dyskietek ratunkowych, kt�re mog� si� przyda� w przypadku uszkodzenia partycji, na kt�rej zainstalowany jest system operacyjny. Dobrze jest utworzy� takie dyskietki. Je�li nie wyrazisz na to zgody, przejd� do punktu 23. 20. Je�li wyrazi�e� zgod� na utworzenie dyskietek ratunkowych, zostaniesz poproszony o w�o�enie czystej dyskietki do stacji dysk�w (rysunek 1.7). Po w�o�eniu dyskietki kliknij przycisk OK i poczekaj, a� pliki systemowe zostan� skopiowane. 21. Po skopiowaniu wszystkich plik�w zostaniesz poproszony o w�o�enie drugiej czystej dyskietki (rysunek 1.7). Zostan� na ni� skopiowane pliki z programem PartitionMagic w wersji dla DOS-u. 22. Po wyci�gni�ciu dyskietki ze stacji dysk�w nale�y podpisa� etykiet� dyskietki. 23. Je�li podczas instalacji nie wyst�pi�y �adne problemy, powinno si� pokaza� okno po�egnalne (takie jak pokazano na rysunku 1.8). Zdecyduj, czy chcesz przeczyta� plik README.TXTi czy chcesz zarejestrowa� program. Potem kliknij przycisk Finish. Rysunek 1.8. Okno po�egnalne instalatora Instalfthield Wizaid Complele PartitionMagic Setup is now complete Wouldyou like to view the README file and register online'? W Yes. I want to view the README file. f? Yes, I want to register online. Finish Podczas instalacji programu w wersji DEMO nie ma mo�liwo�ci wyboru instalowanych sk�adnik�w, wi�c przebieg �wiczenia b�dzie nieco inny. W nast�pnym �wiczeniu opisz� ciekaw� sztuczk�, dzi�ki kt�rej, maj�c wersj� DEMO, b�dziesz m�g� r�cznie dodatkowo zainstalowa� niekt�re sk�adniki. 24. Je�li zdecydowa�e� si� na zarejestrowanie programu, to powinno otworzy� si� okno domy�lnej przegl�darki internetowej ze stron�, na kt�rej nale�y zarejestrowa� program. 25. Gratulacje, instalacja dobieg�a ko�ca. Je�li nie znasz dobrze j�zyka angielskiego, mo�esz �ci�gn�� spolszczon� wersj� programu PartitionMagic. W wersji tej polskie wyrazy wyst�puj� jedynie w oknach dialogowych (menu programu i pasek narz�dzi opisane s� po angielsku). Wersj� spolszczon� mo�na pobra� ze strony http://www.spolszczenia.xn.pl (dzia� Spolszczenia\Programy u�ytkowe). Plik zajmuje 700 KB; zawiera program instalacyjny, wi�c nie musisz r�cznie podmienia� plik�w. Podczas instalacji programu PartitionMagic w wersji DEMO na dysk kopiowane s� tylko pliki z programu PartitionMagic i Partition Table Editor. Jest to o tyle dziwne, �e razem z programem instalacyjnym skompresowane s� pliki z innych program�w (!). W tym �wiczeniu opisz�, jak mo�na r�cznie zainstalowa� kilka innych program�w. Aby m�c skopiowa� dodatkowe sk�adniki, nale�y zainstalowa� jaki� program, kt�ry potrafi rozpakowa� pliki CAB (np. WinRAR; 30-dniow� wersj� demonstracyjn� tego programu mo�na pobra� ze strony http://www.rarlab.com). �wiczenie 1.3. Aby zainstalowa� r�cznie niekt�re sk�adniki z programu PartitionMagic, wykonaj kolejno nast�puj�ce kroki: 1.Otw�rz w programie WinRAR plik DocQuick.cab i rozpakuj plik PM8Quick.PDF w folderze PartitionMagic 8.0\DOC 2. Otw�rz w programie WinRAR plik DocUser.cab i rozpakuj plik PM8.PDF w folderze PartitionMagic 8.0\DOC. 3. Otw�rz w programie WinRAR plik Drivemap.cab i rozpakuj plik DriveMap.exe w folderze PartitionMagic 8.0. 4. Otw�rz w programie WinRAR plik PExplore.cab i rozpakuj wszystkie pliki w folderze PartitionMagic 8.0. 5. Otw�rz w programie WinRAR plik PMDOS.cab i rozpakuj wszystkie pliki w folderze PartitionMagic 8.0\DOS. 6. Plik PQPB.RTC, znajduj�cy si� w folderze zawieraj�cym pliki instalacyjne programu PartitionMagic, skopiuj do folderu PartitionMagic 8.0\DOS. W wersji PartitionMagic, przeznaczonej dla Windows, nie ma mo�liwo�ci dokonywania zmian w tablicy partycji (mo�na jedynie sprawdzi�, jak np. usuwa si� partycje. ale partycja nie zostanie usuni�ta; pojawi si� natomiast informacja, aby naby� pe�n� wersj� programu). Zmiany takie mo�liwe s� do przeprowadzenia tylko w wersji dla DOS, opisanej w rozdziale 3. 7. Otw�rz w programie WinRAR plik PQBoot.cab i rozpakuj plik PQBoot32.exe w folderze PartitionMagic 8.0. 8. Otw�rz w programie WinRAR plik Ptinfo.cab i rozpakuj wszystkie pliki w folderze PartitionMagic 8.0. 9. Otw�rz w programie WinRAR plik Tutorial.cab i rozpakuj plik PM8Flash.exe w folderze PartitionMagic 8.0. Tworzenie kopii zapasowej plik�w Wcze�niej wspomnia�em, �e za pomoc� programu PartitionMagic mo�na podzieli� dysk na partycje bez usuwania z niego plik�w. Jest to prawda, ale zanim zaczniesz wykonywa� jakiekolwiek operacje na partycjach (tworzenie, usuwanie, ��czenie, dzielenie), warto zrobi� kopi� zapasow� najwa�niejszych plik�w. O ile system operacyjny i program}, kt�rych u�ywasz, zainstalujesz w jedno popo�udnie, to ju� na przyk�ad arkusze kalkulacyjne, kt�re tworzy�e� miesi�cami, nie zostan� od nowa utworzone w kilka godzin. PartitionMagic u�ywa�em od wersji 2.0, wiele dysk�w dzieli�em na partycje i tylko raz program spowodowa� uszkodzenie ca�ego dysku. Na r�ne sposoby pr�bowa�em odczyta� dane z dysku; dysk uda�o si� naprawi� jedynie za pomoc� programu FDisk, jednak cenne dane bezpowrotnie zosta�y utracone. PartitionMagic bardzo rzadko mo�e powodowa� zniszczenie dysku, ale np. chwilowy zanik napi�cia mo�e wywo�a� katastrofalny efekt. Dlatego zawsze nale�y wykonywa� kopie najwa�niejszych plik�w. Do wykonania tego �wiczenia wykorzystam program Nero Burning ROM. Jest to najpopularniejszy program do nagrywania p�yt CD. Program ten zosta� dok�adnie opisany w ksi��ce Nero Burning ROM. Nagrywanie p�yt CD. �wiczenia praktyczne (opis ksi��ki znajdziesz na stronie http://helion.pl/ksiazki/cwnero.htm). �wiczenie 1.4 * Aby nagra� dane na p�yt� CD, wykonaj kolejno nast�puj�ce kroki: 1. Uruchom program Nero Burning ROM. 2. Powinno pojawi� si� okno kreatora (rysunek 1.9). Je�li zamiast kreatora pojawi si� okno Nowa Kompilacja, kliknij przycisk Kreator, kt�ry znajduje si� z prawej strony okna przedstawionego na rysunku 1.10. 3. W oknie kreatora zaznacz pole wyboru Utworzy� now� p�yt� CD i kliknij przycisk Dalej. 4. Poniewa� b�dziesz archiwizowa� pliki, zaznacz pole wyboru CD z danymi i kliknij przycisk Dalej. 5. Zaznacz opcj� Utworzy� p�yt� CD i kliknij przycisk Dalej, a potem przycisk Zako�cz. 6. Pojawi� si� dwa panele: prawy i lewy. Prawy panel przypomina Eksploratora Windows, natomiast lewy panel jest pusty (rysunek 1.11). W prawym panelu nale�y odszuka� folder zawieraj�cy pliki, kt�re chcesz zarchiwizowa�. Folder nale�y przeci�gn�� do lewego panelu. Krok ten nale�y powtarza� dla ka�dego folderu, kt�ry ma si� znale�� na p�ycie CD. 7. Je�li przeci�gn��e� wszystkie katalogi, do nagrywarki w�� czyst� p�yt� CD, a w menu Plik zaznacz opcj� Zapis na CD. 8. Pojawi si� okno dialogowe, w kt�rym nale�y wybra� odpowiedni� pr�dko��, z jak� chcesz nagrywa� p�yt�. Po wybraniu odpowiedniej pr�dko�ci kliknij przycisk Zapis CD. 9. Po zatwierdzeniu czynno�ci wypalania p�yty pojawi si� okno z paskiem post�pu. W zale�no�ci od pr�dko�ci nagrywania p�yty i ilo�ci danych zapis mo�e potrwa� od kilkunastu sekund do kilku minut. W tym czasie nie nale�y nic robi�, gdy� w przypadku zawieszenia si� komputera p�yta CD zostanie zmarnowana i nagrywanie p�yty trzeba b�dzie powt�rzy�. 10. Po pojawieniu si� komunikatu informuj�cego, �e nagrywanie p�yty zosta�o zako�czone, nale�y w oknie dialogowym Nero Burning klikn�� przycisk OK, a nast�pnie zamkn�� okno Wykonano. P�yta powinna w�wczas zosta� wysuni�ta z nagrywarki. Je�li nie masz nagrywarki, a posiadasz dwa dyski twarde, mo�esz skopiowa� pliki na partycj� znajduj�c� si� na innym dysku twardym. Wa�ne jest to. aby nie kopiowa� plik�w na partycj�, kt�ra jest na dysku, przeznaczonym do wykonywania r�nych operacji za pomoc� programu PartitionMagic, gdy� np. w przypadku zaniku napi�cia dane mog� zosta� zapisane przez PartitionMagic do kt�rego� z pierwszych sektor�w dysku twardego. co mo�e doprowadzi� do uszkodzenia wszystkich partycji w obr�bie jednego dysku! �wiczenie 1.5. � Aby skopiowa� wa�ne pliki na partycj� znajduj�c� si� na innym dysku, wykonaj kolejno nast�puj�ce czynno�ci: 1. Uruchom Eksplorator Windows. Je�li tw�j system operacyjny to system Windows 95 lub 98, wykonaj kolejno polecenia: Start/Programy/Eksplorator Windows (rysunek 1.12). Je�li tw�j system to Windows ME, wykonaj kolejno polecenia: Start/Programy/Akcesoria/Eksplorator Windows (rysunek 1.13). 2. Przejd� do folderu, w kt�rym przechowujesz r�ne wa�ne pliki (rysunek 1.14). 3. Kliknij ten folder prawym przyciskiem myszy i z podr�cznego menu (rysunek 1.15) wybierz pozycj� Kopiuj. 4. Przejd� na inny dysk do folderu, do kt�rego chcesz skopiowa� wa�ne pliki. 5. Z menu Edycja wybierz opcj� Wklej i poczekaj, a� zostan� skopiowane wszystkie pliki. W zale�no�ci od ilo�ci kopiowanych plik�w, jak r�wnie� od posiadanej konfiguracji sprz�towej kopiowanie plik�w mo�e trwa� od kilku sekund do kilkunastu minut. 6. Punkty od 2. do 5. powtarzaj, dop�ki nie zostan� skopiowane wszystkie foldery, zawieraj�ce wa�ne pliki na dysku, na kt�rym chcesz dokona� r�nych modyfikacji za pomoc� programu PartitionMagic. Je�li Tw�j komputer jest pod��czony do sieci lokalnej, mo�esz skopiowa� pliki do folderu znajduj�cego si� w tej sieci. Zanim to zrobisz, upewnij si�, �e kto� z sieci lokalnej udost�pnia jaki� folder z pe�nymi prawami dost�pu (tj. �e mo�esz nie tylko z danego folderu kopiowa� pliki, ale r�wnie� mo�esz je kasowa� i kopiowa� do niego pliki w�asne). Musisz si� upewni�, czy osoba, kt�ra udost�pnia dany folder, jest godna zaufania. Je�li sie� lokalna sk�ada si� z dw�ch komputer�w, przy czym pierwszy to ten, na kt�rym pracujesz, a drugi to komputer znajduj�cy si� w s�siednim pokoju, mo�esz by� pewien, �e nic z�ego si� nie stanie. Je�li do sieci lokalnej pod��czonych jest wi�cej komputer�w (czyli kto� inny mo�e szpera� w Twoich plikach!), popro� w�a�ciciela folderu, aby po skopiowaniu do niego wszystkich plik�w usun�� folder z listy udost�pnianych folder�w. �wiczenie 1.6. * Aby skopiowa� wa�ne pliki na dysk, znajduj�cy si� w sieci lokalnej, wykonaj kolejno nast�puj�ce kroki: 1. Uruchom Eksploratora Windows (patrz punkt 1, �wiczenie 1.5). 2. Przejd� do folderu, w kt�rym przechowujesz r�ne wa�ne pliki (rysunek 1.4). 3. Kliknij ten folder prawym przyciskiem myszy i z podr�cznego menu (rysunek 1.15) wybierz pozycj� Kopiuj. 4. W Eksploratorze Windows przejd� do folderu: Moje miejsca sieciowe\Cala sie�\ <nazwa grupy roboczej>\<nazwa komputera>\<nazwa udost�pnianego folderu>y, kt�ry udost�pniony jest w sieci lokalnej � rysunek 1.16. 5. Z menu Edycja wybierz opcj� Wklej i poczekaj, a� zostan� skopiowane wszystkie pliki. Kopiowanie plik�w do folderu, znajduj�cego si� w sieci lokalnej, trwa troch� d�u�ej ni� kopiowanie plik�w na inny dysk. �wiczenie 1.7. �*^� <:$� Aby skopiowa� wa�ne pliki na dyskietk�. Je�li nie masz ani nagrywarki, ani drugiego dysku twardego, ani sieci lokalnej, a wa�ne pliki zajmuj� kilka MB, mo�esz pliki te skopiowa� na dyskietk� (lub na kilka dyskietek). W tym wypadku �wiczenie to jest bardzo podobne do �wiczenia 1.5, z tym ze zamiast folderu na innym dysku nale�y wybra� stacj� dyskietek i upewni� si�, �e dany plik zajmuje mniej ni� 1,4 MB (aby to zrobi�, nale�y sprawdzi� na pasku stanu w Eksploratorze Windows, ile miejsca zajmuj� pliki). Na rysunku 1.17 zaznaczy�em miejsce na pasku stanu, na kt�re nale�y zwr�ci� uwag�. Je�li pliki zajmuj� wi�cej ni� 1.4 MB. nale�y skopiowa� je na kilka dyskietek. By� mo�e wyda si� Tobie dziwne, �e zamiast opisywa� program PartitionMagic, opisuj� sposoby archiwizacji wa�nych plik�w, ale zanim zaczniesz ��onglowa� partycjami" musisz zrobi� kopi� wa�nych plik�w, aby w razie nieszcz�cia nie zosta� z niczym. Rozdzia� 2 PartitionMagic dla Windows Wst�p Po zainstalowaniu programu PartitionMagic oraz stworzeniu kopii bezpiecze�stwa najwa�niejszych plik�w mo�na przyst�pi� do wykonywania r�nych operacji na partycjach. W tym rozdziale zostanie opisany PartitionMagic przeznaczony dla systemu operacyjnego Windows. Wersja dla DOS-a zosta�a opisana w rozdziale 3. Nawet je�li nie zamierzasz dokona� �adnej operacji na partycjach (dzielenie, scalanie, usuwanie itp.) warto jest si� zapozna� z programem, gdy� dzi�ki odpowiedniemu rozplanowaniu rozmiar�w partycji mo�na zaoszcz�dzi� du�o ilo�� miejsca na dysku. Uruchomienie programu �wiczenie 2.1. Aby uruchomi� program PartitionMagic, wykonaj kolejno nast�puj�ce kroki: 1. Przed uruchomieniem programu PartitionMagic wy��cz wszystkie programy zapisuj�ce dane na dysk. 2. Wybierz kolejno polecenia: Start/Programy/P owerQuest PartitionMagic 8.0/PartitionMagic 8.0 (rysunek 2.1). 3. W zale�no�ci od posiadanej konfiguracji sprz�towej, program mo�e si� uruchamia� od kilku do kilkunastu sekund. W tym czasie na ekranie pokazywane jest logo startowe (rysunek 2.2). Rysunek 2.2. Logo startowe programu PartitionMagic 4. Je�li nie wyst�pi� b��dy, powinno si� otworzy� du�e okno z wieloma r�nymi opcjami i jednym lub kilkoma wykresami (rysunek 2.3) Nie przejmuj si�, w nast�pnych �wiczeniach zostan� wyja�nione najwa�niejsze opcje programu i to okno nie b�dzie takie tajemnicze. Rysunek 2.3. G��wne okno programu PartitionMagic Je�li pierwszy raz masz do czynienia z tym programem, mo�esz przerazi� si� mnogo�ci� opcji. Jednak w rzeczywisto�ci program nie jest taki straszny. Na rysunku widzisz zaznaczone bloki programu i przyporz�dkowane im litery od A do E. Poni�ej w skr�cie om�wi� ka�dy blok. �I* A � z tego miejsca mo�na wybra� r�ne narz�dzia. Pierwsza grupa (Pick a Task...) oznacza, �e najpierw ustalasz, co program ma zrobi� (mo�na doda� do wykonania kilka zada�), a potem klikasz przycisk Apply (blok B). Wszystkie zadania z tej grupy s� wykonywane za pomoc� kreatora. Druga grupa zawiera narz�dzia, kt�re dane zadania wykonuj� natychmiast. Poni�ej wyja�ni� w skr�cie zadania: ? Create a new partition � utw�rz now� partycj�. ? Create a backup partition � utw�rz partycj� przeznaczon� na kopie plik�w: najpierw wybierz dysk, na kt�rym chcesz utworzy� partycj�, potem zaznacz partycj�, na kt�rych masz wa�ne dane � program automatycznie utworzy partycj� odpowiedniej wielko�ci. Je�li nie masz na dysku wolnego miejsca, a na jakiej� partycji masz go zbyt du�o, rozmiar takiej partycji zostanie zmniejszony. Po utworzeniu nowej partycji (i po ponownym uruchomieniu komputera) nale�y we w�asnym zakresie skopiowa� wa�ne pliki na now� partycj�. ? Install another operating system � zainstaluj inny system operacyjny (zobacz rozdzia� 5.). ? Resize a partition � zmie� rozmiar partycji. ? Redistribute free space � znajd� bloki wolnego miejsca. Je�li np. klonowa�e� partycj�, to z du�ym prawdopodobie�stwem zostanie blok wolnego miejsca, nie wykorzystanego przez �adn� partycj�. Narz�dzie Redistribute free space zlokalizuje taki blok i �doczepi" go do istniej�cej partycji. ? Merge Partitions � po��cz dwie partycj� w jedn�. ?> Copy a partition � kopiuj partycj�. ? Browse partition � przegl�daj partycj� (sprawdzenie, jakie pliki umieszczone s� na partycji). ?�? Create partition � utw�rz partycj�. ? Delete partition � usu� partycj�. ? Resize/Movepartition � zmie� rozmiar lub przesu� partycj�. ??? Convertpartition � konwertuj partycj�. ? Split partition � podziel du�� partycj� na dwie mniejsze. ? Undelete partition � odzyskaj usuni�t� partycj�. *l* Properties � w�a�ciwo�ci. ? B � w tym miejscu s� wypisane zadania (z rysunku 2.3 jasno wynika, �e jeszcze ani jedno zadanie nie zosta�o przeznaczone do wykonania), kt�re p�niej program PartitionMagic musi wykona�. Je�li doda�e� kilka zada� do wykonania i chcesz, aby program je wykona�, kliknij przycisk Apply i ... wyjd� na spacer. C � w tej cz�ci g��wnego okna programu znajduje si� menu i pasek narz�dzi. D � w tym bloku znajduj� si� wykresy s�upkowe: wykres�w jest tyle, ile masz twardych dysk�w. Ka�dy wykres jest podzielony na kilka cz�ci. Ka�da cz�� wykresu to partycja. Je�li dobrze si� przyjrzysz, zauwa�ysz, �e pewna cz�� wykresu jest zaznaczona ��tym kolorem. Ten kolor oznacza zaj�te miejsce. Im mniej jest ��tego koloru, tym wi�cej masz wolnego miejsca na danej partycji. E � w tej cz�ci okna znajduje si� lista partycji; wypisane s� wszystkie partycje wraz z kilkoma informacjami. Je�li klikniesz partycje prawym przyciskiem myszy, rozwinie si� podr�czne menu, z kt�rego mo�na wybra� operacj�, jak� chcesz przeprowadzi� na danej partycji. Zabezpieczenie programu przed innymi u�ytkownikami Program PartitionMagic operuje na partycjach. Za pomoc� niekt�rych opcji programu (takich jak usuwanie lub formatowanie partycji) mo�na usun�� z partycji cenne dane. Je�li z komputera korzysta wiele os�b, warto zabezpieczy� program. Najprostsz� metod�, kt�ra temu s�u�y, jest ustawienie has�a. �wiczenie 2.2. Aby zabezpieczy� program has�em, wykonaj kolejno nast�puj�ce kroki: 1. Uruchom program PartitionMagic (wykonaj �wiczenie 2.1). 2. Z menu General wybierz pozycj� Set Password.... 3. W oknie dialogowym Set Password w polu New password wpisz has�o, kt�rego nikt nie odgadnie ( W tym oknie nale�y wpisa� has�o 4. W polu Confirm newpassword wpisz has�o jeszcze raz. 5. W polu Password hint wpisz podpowiedz (np. nazwisko panie�skie mojej babci od strony ojca). Podpowiedz nie powinna by� zbyt obszerna, aby niepowo�ana osoba na jej podstawie nie mog�a odgadn�� has�a, aczkolwiek powinna by� w miar� precyzyjna, tak by po jej przeczytaniu �atwiej mo�na by�o przypomnie� sobie has�o. Je�li masz dobr� pami��, nie musisz wpisywa� podpowiedzi. 6. Kliknij przycisk OK. Je�li w obu polach wpisa�e� to samo has�o, okno dialogowe powinno znikn�� bez �adnego komunikatu. 7. Zamknij program PartitionMagic i ponownie go uruchom. 8. Podczas uruchomienia programu pojawi si� okno dialogowe Enter Password (rysunek 2.5). W polu Password nale�y wpisa� has�o i klikn�� przycisk OK. Je�li wpisa�e� podpowiedz, kliknij przycisk Hint, a owa podpowiedz zostanie w�wczas wy�wietlona. Rysunek 2.5. Musisz wpisa� has�o, aby uruchomi� program 9. Po wpisaniu poprawnego has�a program PartitionMagic zostanie uruchomiony. Je�li nie znasz has�a, kliknij przycisk Cancel. �wiczenie 2.3. Aby zmieni� has�o, wykonaj kolejno nast�puj�ce kroki: 1. Uruchom program PartitionMagic (wykonaj �wiczenie 2.1). 2. Z menu General wybierz pozycj� Set Password.... 3. W oknie dialogowym Set Password vt polu Oldpassword wpisz stare has�o (rysunek 2.4). 4. W polach New password i Confirm new password wpisz nowe has�o. 5. W polu Password hint wpisz now� podpowiedz. 6. Kliknij przycisk OK. �wiczenie 2.4. Aby usun�� has�o, wykonaj kolejno nast�puj�ce kroki: 1. Uruchom program PartitionMagic (wykonaj �wiczenie 2.1). 2. Z menu General wybierz pozycj� Set Password.... 3. W oknie dialogowym Set Password w polu Old password wpisz stare has�o (rysunek 2.4). 4. Pola New password, Confirm new password i Password hint zostaw puste. 5. Kliknij przycisk OK. PartitionMagic �wiczenia Zabezpieczenie dysk�w przed edycj� Je�li kupi�e� nowy dysk i chcesz go podzieli� na kilka partycji, ale obawiasz si�, �e przez przypadek wprowadzisz zam�t na starym dysku, wykonaj poni�sze �wiczenie. �wiczenie 2.5. ? Aby zabezpieczy� dysk przed edycj�, wykonaj kolejno nast�puj�ce kroki: 1. Uruchom program PartitionMagic (wykonaj �wiczenie 2.1). 2. Z menu General wybierz pozycj� Preferences.... 3. Pojawi si� okno dialogowe PowerQuest PartitionMagic Preferences (rysunek 2.6). Rysunek 2.6. Okno dialogowe PowerQuest PartitionMagic *�*****�**> SK.IMMI.IM^. Preferences Disk 1-4110 MB Disk 2 3726 MB |r Di* 2 9726 MB 4. W polu Set as Read-Onlyfor PartitionMagic zaznacz dysk (lub dyski), kt�ry chcesz uchroni� przed przypadkow� edycj�. 5. Kliknij przycisk OK. 6. Gratulacje: wszystkie partycje, kt�re znajduj� si� na danym dysku, s� bezpieczne; dop�ki nie odznaczysz tego dysku w oknie dialogowym Set as Read-Onlyfor PartitionMagic, dysk b�dzie bezpieczny. Operacje na partycjach �wiczenie 2.6. Aby sprawdzi� w programie PartitionMagic, ile masz wolnego miejsca na poszczeg�lnych partycjach, wykonaj kolejno nast�puj�ce kroki: 1. Uruchom program PartitionMagic (wykonaj �wiczenie 2.1). 2. W prawej cz�ci g��wnego okna programu pokazane s� wykresy s�upkowe. Jak ju� wspomnia�em, w zale�no�ci od tego, ile posiadasz twardych dysk�w, tyle jest wykres�w s�upkowych. Z rysunku 2.3 jasno wynika, �e w moim komputerze s� dwa twarde dyski. 3. Aby sprawdzi� ilo�� wolnego miejsca na danej partycji, nale�y klikn�� ow�partycj�. W cz�ci okna, znajduj�cej si� pod wykresami s�upkowymi, zostanie pod�wietlony jeden element listy (rysunek 2.7). Ka�dy element to informacja o jednej partycji. Na li�cie jest 7 kolumn. Oto ich znaczenia: ? Partition � w tej kolumnie wy�wietlana jest etykieta partycji i litera, jaka zosta�a jej przyporz�dkowana przez system operacyjny. ? Type � typ partycji. PartitionMagic obs�uguje nast�puj�ce typy partycji: FAT, FAT32, NTFS, EXT2 (EXT3), Linux Swap. Opr�cz nazw, oznaczaj�cych typ partycji, mo�e by� wy�wietlony jeden z poni�szych wyraz�w: ?�? Extended� partycja rozszerzona. Ka�da nast�pna partycja na li�cie zawarta jest wewn�trz tej partycji rozszerzonej (o partycji rozszerzonej pisa�em* w rozdziale 1.). ? Unallocated� blok wolnego miejsca. Jest to miejsce, kt�re do tej pory nie zosta�o zagospodarowane, a wi�c mo�na z niego utworzy� now� partycj�. ? Unformatted� partycja, kt�ra nie zosta�a sformatowana i system operacyjny jej nie widzi. ? Other � inny typ partycji (np. HPFS), nie obs�ugiwany przez program PartitionMagic. Ciekawostk�jest fakt, �e wcze�niejsze wersje tego programu obs�ugiwa�y partycj� typu HPFS (takie partycj� tworzy system operacyjny OS/2 firmy IBM), jednak nowsze wersje PartitionMagic ju� ich nie obs�uguj�. Aby by�o jeszcze ciekawiej, zainstalowa�em system OS/2 i program BootMagic (kt�ry opisa�em w rozdziale 5.) wykry�, �e system ten jest zainstalowany na partycji typu HPFS. ? Size MB � pojemno�� partycji w MB. ? Used MB � ilo�� zaj�tego miejsca. ? Unused MB � ilo�� wolnego miejsca. ? Status � status partycji. Ka�da partycja mo�e by� w jednym z 3 stan�w: ? Active � partycja, z kt�rej zosta� za�adowany system operacyjny. ? Hidden � ukryta partycja. ? None � zwyk�a partycja (nie jest ani ukryta, ani nie jest na niej zainstalowany system operacyjny). Rysunek 2.7. Informacje o partycjach Partfem Lim.,:.:.:............. SiasMB Used MB Unused MB Status Pti/Log ! Doki SYSTEM (0) ? FAT ? Extended 509.8 3 600.5 7.8 3 600.5 502.1 0.0 Active None Primaiy Primaty mam ?KEi^feJ Ditk.2 (1 (1 LocalDiskf":) GRY(E) VISUALBASIC (F:) B Unallocated ? Extended ? Type 07 ? FAT32 ? FAT32 7.8 9 719.0 15.7 1 506.1 8197.2 0.0 9 719.0 15.7 463.8 3 654.4 0.0 0.0 0.0 1042.3 4 542.7 None None None None None Primary Primaiy Logical Logical Logical 4. Powy�sze kroki nale�y wykona� dla ka�dej partycji, na kt�rej chcesz sprawdzi� ilo�� wolnego miejsca. �wiczenie 2.7. Je�li podczas instalacji programu PartitionMagic zdecydowa�e� si� zainstalowa� komponent FileBrowser, to bezpo�rednio z programu mo�esz przegl�da� pliki i foldery, kt�re znajduj� si� na dowolnej partycji. Poniewa� system operacyjny Windows jest systemem wielozadaniowym (czyli mo�na uruchomi� wiele program�w jednocze�nie), nic nie stoi na przeszkodzie, aby uruchomi� np. Eksploratora Windows i przejrze� pliki. Eksplorator Windows ma jednak pewn� wad�: nie widzi wszystkich partycji. Za pomoc� programu FileBrowser mo�na przegl�da� partycje linuksowe (ext2/ext3) oraz partycje ukryte, a tak�e mo�na wykonywa� proste operacje plikowe (kopiowanie, kasowanie). Aby za pomoc� programu PartitionMagic skopiowa� plik z jednej partycji na drug� wykonaj kolejno nast�puj�ce kroki: 1. Uruchom program PartitionMagic (wykonaj �wiczenie 2.1). 2. Na li�cie partycji lub na wykresie s�upkowym kliknij prawym przyciskiem dowoln� partycje. Zostanie rozwini�te menu u�ytkownika (rysunek 2.8). Rysunek 2.8. Z menu podr�cznego wybierz pozycj� Browse flesce / Celete... Labet.. Eofmat... Conjrert... Ptoperties.. ? ?heckfof Errtws... .:': MS ScanDisk i Windows Defragmenter Advanced >% 3. Z menu podr�cznego wybierz opcj� Browse. Je�li masz uszkodzony prawy przycisk myszy, mo�esz z menu Partition wybra� pozycj� Browse. Zauwa�, �e w menu Partition s� takie same opcje jak w menu podr�cznym. 4. Pojawi si� okno File Browser z informacj�, �e nale�y chwil� poczeka� (rysunek 2.9). 5. Po kilku sekundach program FileBrowser zostanie za�adowany (rysunek 2.10). Klikaj�c dwukrotnie dany folder, mo�na zobaczy� zawarte w nim pliki. Chc�c powr�ci� do nadrz�dnego folderu, nale�y klikn�� drug� ikon� od lewej. Przez zmian� partycji w polu Look in mo�na r�wnie� sprawdzi� pliki na innej partycji na tym samym dysku. Znajd� jaki� plik (lub folder), kt�ry chcesz skopiowa� na inn� partycje. Rysunek 2.10. Program FileBrowser pozwala sprawdzi�, jakie pliki s� na danym dysku 6. Kliknij plik (folder) prawym przyciskiem myszy i z menu podr�cznego wybierz pozycj� Copy. Je�li chcesz skopiowa� kilka plik�w (folder�w), kliknij lewym przyciskiem myszy dany folder (plik), trzymaj�c wci�ni�ty klawisz Ctrl. Po zaznaczeniu wszystkich plik�w (folder�w) kliknij prawym przyciskiem myszy jeden z zaznaczonych plik�w (folder�w) i z menu podr�cznego wybierz pozycj� Copy. 7. W polu Look in wybierz partycj�, na kt�r� chcesz skopiowa� plik (folder). 8. W nowej partycji kliknij prawym przyciskiem myszy puste miejsce i z menu podr�cznego wybierz pozycj� Past�. 9. Pojawi si� okno dialogowe Copying... (rysunek 2.11). Rysunek 2.11. Okno dialogowe informuj�ce o post�pie kopiowania plik�w \home\dan�an\DN \home\damianSDN\FILEJD.DIZ 10. Je�li skopiowa�e� pliki z jednej partycji na drug�, kliknij przycisk Close. Program PartitionMagic opr�cz wielu funkcji odnosz�cych si� do dzia�a� na partycjach posiada r�wnie� rozbudowane narz�dzia do analizowania parametr�w dysk�w i partycji. �wiczenie 2.8. Aby za pomoc� programu PartitionMagic przeanalizowa� parametry dysku twardego, wykonaj kolejno nast�puj�ce kroki: 1. Uruchom program PartitionMagic (wykonaj �wiczenie 2.1). 2. Na li�cie informacji o partycjach (rysunek 2.7) kliknij prawym przyciskiem myszy napis Disk I (lub Disk 2, je�li posiadasz 2 dyski twarde i chcesz sprawdzi� parametry drugiego dysku). 3. Z menu podr�cznego wybierz pozycj� Properties (rysunek 2.12). Rysunek 2.12. Z menu podr�cznego wybierz pozycj� Properties DeleteAHParfkbns.. 4. Pojawi si� okno Disk Properties (rysunek 2.13), a w nim kilka informacji o dysku: ? Capacity � oznacza pojemno�� dysku. ? Partitions � tutaj wy�wietlone s� wszystkie partycje (wraz z informacj� o ich wielko�ci), jakie zawiera badany dysk. ? Skip BadSector Checking on this disk � zaznacz to pole, je�li chcesz wy��czy� sprawdzanie uszkodzonych sektor�w na tym dysku podczas wykonywania wszystkich operacji na partycjach (nie polecam). ? Mark this disk as Read Only � zaznacz to pole, je�li chcesz, aby nie mo�na by�o dokona� �adnych zmian w strukturze tego dysku (je�li masz dwa dyski i badany dysk chcesz zostawi� w spokoju, a dzieli� na partycje b�dziesz dysk drugi, proponuj� zaznaczy� to pole). Rysunek 2.13. Okno Disk Properties prezentuje podstawowe informacje o danym dysku Disk: Capaaty: Partitions; 4110MB Partition Q SYSTEM (C:) ? DOKUMENTY PO 509.8 MB 3 412L2MB F Sktp Bat) Sedw Cheekng on this cfek P M<nk this disk as Raad Orty 5. Po przeanalizowaniu parametr�w tego dysku kliknij przycisk OK. Warto analizowa� parametry ka�dej partycji, poniewa� dzi�ki uzyskanym w ten spos�b informacjom mo�na si� zdecydowa� np. na przekonwertowanie partycji na inny format (powiedzmy, z FAT na FAT32), co pozwoli zaoszcz�dzi� na dysku troch� miejsca. �wiczenie 2.9. Aby przeanalizowa� parametry danej partycji, wykonaj kolejno nast�puj�ce kroki: 1. Uruchom program PartitionMagic (wykonaj �wiczenie 2.1). Na li�cie informacji o partycjach (rysunek 2.7) kliknij prawym przyciskiem myszy dowoln� partycj�. 3. Z menu podr�cznego wybierz pozycj� Properties (rysunek 2.8). 4. Pojawi si� okno dialogowe Partition Properties (rysunek 2.14). 5. Domy�lnie wybrana zostanie zak�adka Usage. Tutaj znajdziesz kilka informacji na temat wolnego i zaj�tego miejsca na partycji. Poni�ej wyja�ni� znaczenie wszystkich p�l: ? Used� ilo�� zaj�tego miejsca. ?> Unused� ilo�� wolnego miejsca. ? Bad� miejsce zajmowane przez badsectory (badsector to fizycznie uszkodzony sektor na dysku; sektor ten nie nadaje si� do przechowywania danych). ?!? Total � ca�kowita powierzchnia partycji. 6. Kliknij zak�adk� Cluster Waste (zak�adka widoczna jest tylko wtedy, gdy analizujesz partycj� typu FAT lub FAT32) W zak�adce Cluster Waste znajduj� si� informacje na temat ilo�ci miejsca, kt�re marnowane jest na dysku. W systemach plik�w FAT i FAT32 s�klastry. Ka�dy plik zajmuje jeden klaster lub jego wielokrotno��. Przyk�adowo, partycja FAT, maj�ca od 256 do 512 MB, posiada klaster o wielko�ci 8 kB (partycj� typu FAT32 maj� mniejszy klaster). Plik maj�cy 2 kB zajmuje na takiej partycji 8 kB, z czego 6 kB jest nie wykorzystanych. Im wi�kszy rozmiar partycji, tym wi�kszy jest klaster. Przechowuj�c na dysku o du�ym klastrze olbrzymi� kolekcj� ikon (standardowa ikona zajmuje 766 bajt�w), bezpowrotnie tracimy do�� du�o miejsca. Temu zagadnieniu po�wi�ci�em �wiczenie 2.26. W polu Data znajduje si� informacja o wielko�ci wszystkich plik�w (jest to suma rozmiar�w wszystkich plik�w), w polu Wasted� informacja o wielko�ci miejsca nie wykorzystanego, czyli zmarnowanego, a w polu Total� informacja o wielko�ci miejsca, jakie zajmuj� wszystkie pliki na partycji (rysunek 2.15). 7. Kliknij zak�adk� Partition Info (rysunek 2.16). Oto znaczenia poszczeg�lnych p�l znajduj�cych si� na tej zak�adce: ?i* Partition type � typ partycji. *t* Serial Number � numer seryjny partycji. Ka�da partycja ma sw�j numer seryjny, kt�ry zmienia si� podczas formatowania. ? First physical sector � pierwszy fizyczny sektor nale��cy do partycji. *l* Last physical sector � ostatni fizyczny sektor nale��cy do partycji. *t* Totalphysical sectors � liczba sektor�w nale��cych do partycji. ? Physical Geometry � parametry geometryczne partycji. Podane tutaj dane dotycz� ilo�ci cylindr�w (Cyls), g�owic (Hds) i sektor�w (Sect) zajmowanych przez partycj�. 8. Kliknij zak�adk� FATInfo (zak�adka ta jest widoczna tylko wtedy, gdy analizujesz partycj� typu FAT lub FAT32). Poni�ej zamieszczone s� znaczenia wszystkich p�l zak�adki (rysunek 2.17). ? Sectors per FAT� ilo�� bajt�w, jak� zajmuje tablica alokacji plik�w. Opr�cz tego podana jest liczba tablic alokacji plik�w (zwykle s� 2 tablice alokacji plik�w). ? Root directory capacity � maksymalna liczba plik�w (i katalog�w), kt�re mog� si� znajdowa� w katalogu g��wnym. W przypadku partycji FAT32 ogranicze� takich nie ma (Unl imited). Je�li masz partycj� typu FAT, zobacz �wiczenie 2.26, kt�re zosta�o po�wi�cone temu zagadnieniu. ? First FATsector � numer pierwszego sektora, w kt�rym znajduje si� tablica alokacji plik�w. Tablica alokacji plik�w to obszar na dysku, w kt�rym zapisane s� informacje o wszystkich plikach, znajduj�cych si� na partycji (informacje dotycz� nazwy, rozmiaru, atrybut�w, sektora, w kt�rym plik jest zapisany itp.). ? First Data sector � numer pierwszego sektora, w kt�rym znajduj� si� dane (pliki). 9. Je�li analizujesz partycj� NTFS, kliknij zak�adk� NTFS Info (rysunek 2.18). Oto znaczenia poszczeg�lnych p�l zak�adki: ? NTFS Version � wersja partycji NTFS. Ta informacja jest do�� cenna, poniewa� przy ��czeniu ze sob� dw�ch partycji NTFS musz� one mie� t� sam� wersj�. ? Bytes per NTFS sector � wielko�� sektora w bajtach. ? Cluster size � wielko�� klastra w b