JONATHAN CARROLL UPIORNA D�O� T�UMACZY� MIROS�AW P. JAB�O�SKI TYTU� ORYGINA�U THE PANIC HAND Dla Borisa Cavliny i Joela Gotlera PAN FIDDLEHEAD Mr Fiddlehead Z okazji moich czterdziestych urodzin Lenna Rhodes zaprosi�a mnie na lunch. To ju� taka tradycja � kiedy kt�ra� z nas obchodzi jubileusz, w�wczas spotykamy si� na wsp�lnym posi�ku, pojawia si� jaki� mi�y prezent i tak mija pe�ne �miechu popo�udnie maj�ce ukry� fakt, �e oto zst�pi�y�my o jeden krok ni�ej na schodach naszego �ycia. Pozna�y�my si� lata temu, kiedy obie dzi�ki ma��e�stwom znalaz�y�my si� w tej samej rodzinie; sze�� miesi�cy po tym, jak ja powiedzia�am sakramentalne �tak� Ericowi Rhodesowi, ona uczyni�a to samo wobec jego brata, Michaela. Lenna wyci�gn�a lepszy los: oboje z Michaelem s� nadal sob� zachwyceni, podczas gdy Eric i ja walczyli�my dos�ownie na ka�dym kroku, w efekcie czego rozwiedli�my si�. Ku mojemu wielkiemu zaskoczeniu i uldze oboje okazywali mi wielk� pomoc podczas rozwodu, mimo i� by�y przecie� oczywiste trudno�ci we wzniesieniu si� ponad ciernie rodzinnych koligacji oraz wi�z�w krwi. Mieszkaj� przy Setnej Ulicy w ogromnym apartamencie o wielkich pokojach, za to o niezbyt du�ej ilo�ci �wiat�a. Mroczno�� tego miejsca wynagrodzona jest przez poniewieraj�ce si� wsz�dzie zabawki ich pociech, barwne kurtki pi�trz�ce si� jedna na drugiej w bez�adnych stertach oraz kubki do kawy z napisami �Najwspanialsza mamusia �wiata� czy �Dartmouth�. Ich dom pe�en jest mi�o�ci i zgie�ku oraz dzieci�cych rysunk�w przyczepionych na lod�wce obok kartek z przypomnieniami, by kupi� nowy numer �La Stampa�. Michael jest w�a�cicielem bardzo eleganckiego sklepu z zabytkowymi wiecznymi pi�rami, podczas gdy Lenna pracuje jako wolny strzelec w �Newsweeku�. Ich mieszkanie jest takie, jak ich �ycie: wysoko sklepione, wymy�lne, przepe�nione interesuj�cymi kombinacjami oraz mo�liwo�ciami. Zawsze jest mi mi�o, gdy mog� tam p�j�� i dzieli� z nimi czas. Czu�am si� ca�kiem dobrze ze �wiadomo�ci�, �e przekroczy�am czterdziestk�; ostatecznie mam w banku nieco od�o�onych pieni�dzy, znam te� kogo�, z kim z przyjemno�ci� planuj� na wiosn� wsp�ln� podr� do Egiptu. Czterdziestka to swego rodzaju kamie� milowy na drodze �ycia, ale w tym momencie nie znaczy� dla mnie specjalnie wiele. Co prawda, my�la�am ju� o sobie jako o kim� nieznacznie w �rednim wieku, ale by�am zdrowa i rozpoczynaj�c pi�t� dekad�, mia�am ca�kiem dobre widoki na przysz�o��. ��Obci�a� w�osy! ��Podoba ci si�? ��Wygl�dasz bardzo po francusku! ��Owszem, ale czy ci si� podoba? ��Raczej tak. Musz� si� przyzwyczai� do twojego nowego wygl�du. Wejd�. Usiad�y�my do posi�ku w salonie. �okie�, ich bulterier, opar� g�ow� na moim kolanie, nie spuszczaj�c wzroku ze sto�u. Kiedy sko�czy�y�my je��, pozmywa�y�my razem naczynia i Lenna wr�czy�a mi ma�e czerwone pude�eczko. ��Mam nadziej�, �e ci si� spodobaj�. Sama je zrobi�am. W �rodku znajdowa�a si� para najcudniejszych z�otych kolczyk�w, jakie kiedykolwiek widzia�am. ��Lenna! S� prze�liczne! Naprawd� ty je zrobi�a�? Nie wiedzia�am, �e zajmujesz si� wyrobem bi�uterii. Wygl�da�a na za�enowan� ze szcz�cia. ��Podobaj� ci si�? S� ze z�ota. ��Wierz�. I s� tak�e dzie�em sztuki! Wprost nie mog� uwierzy�, �e to ty je zrobi�a�! Naprawd� wygl�daj� na artystyczny wyr�b; jakby je zaprojektowa� sam Klimt. Delikatnie wyj�am kolczyki z pude�eczka i przy�o�y�am do uszu. Lenna, jak ma�a dziewczynka, klasn�a na ten widok w d�onie. ��Och, Juliet, prezentuj� si� naprawd� znakomicie! Nasza przyja�� jest cenna i trwa od bardzo dawna, ale to by� podarunek, jaki cz�owiek otrzymuje raz w �yciu � co�, co daje si� ukochanemu wsp�ma��onkowi lub komu�, kto uratowa� ci �ycie. Zanim zd��y�am podzieli� si� t� my�l�, zgas�o �wiat�o i jej dw�ch syn�w wnios�o m�j tort urodzinowy � udekorowany czterdziestoma �wieczkami. Kilka dni p�niej sz�am po Madison Avenue i m�j wzrok przyci�gn�a wystawa sklepu jubilerskiego. Le�a�y tam� moje urodzinowe kolczyki! Dok�adnie takie same. Z otwartymi ustami i nosem przyklejonym do szyby ujrza�am karteczk� z cen�. Pi�� tysi�cy dolar�w! Sta�am tam i gapi�am si� na nie przez dobrych kilka minut. Jakkolwiek by na to spojrze�, by�o to szokuj�ce. Czy Lenna k�ama�a m�wi�c, �e sama je wykona�a? Czy te� wyda�a pi�� tysi�cy dolar�w na prezent urodzinowy dla mnie? Lenna nie by�a ani k�amczuch�, ani tym bardziej krezusem. W porz�dku, w takim razie skopiowa�a je w br�zie czy czym� takim i powiedzia�a mi, �e s� ze z�ota, �ebym dobrze si� w nich czu�a. To jednak nie by�o do niej podobne. O co tu, do diab�a, chodzi�o? Zak�opotanie o�mieli�o mnie do tego stopnia, �e wesz�am prosto do sklepu. A raczej podesz�am do drzwi i nacisn�am dzwonek. Po kr�tkim oczekiwaniu wpuszczono mnie do �rodka. Obs�uguj�ca dziewczyna, kt�ra wynurzy�a si� spoza zas�ony oddzielaj�cej zaplecze, wygl�da�a tak, jakby uko�czy�a Radcliffe College z dyplomem z feminizmu. By� mo�e kto� taki musia� pracowa� w tym miejscu. ��Czym mog� s�u�y�? ��Chcia�abym obejrze� te kolczyki z wystawy. Jej wzrok spocz�� na moich uszach, i by�o to tak, jakby przed jej oczami kto� rozsun�� kurtyn�. Kiedy wesz�am do tego sklepu, by�am kolejn� bezosobow� postaci� w sp�dniczce w krat�, zdaj�c� si� prosi� o pozwolenie pooddychania powietrzem tego eleganckiego i bogatego wn�trza. Jednak to, i� w moich ma��owinach dostrzeg�a podobne precjoza warte pi�� tysi�cy, zmieni�o wszystko: ta kobieta mog�aby zosta� moj� niewolnic� lub przyjaci�k� na ca�e �ycie � i tylko ode mnie zale�a�o, kt�r� z nich. ��Chodzi o �Dixie�? ��S�ucham? U�miechn�a si�, jakbym powiedzia�a co� zabawnego, a do mnie po chwili dotar�o, �e musia�a sobie pomy�le�, i� bardzo dobrze wiem, co to s� �Dixie�, skoro je nosz�. Dziewczyna zdj�a kolczyki z wystawy i po�o�y�a przede mn� na ladzie na podstawce z b��kitnego aksamitu. By�y przepi�kne; podziwiaj�c je, zapomnia�am zupe�nie, �e nosz� dok�adnie takie same. ��Jestem zaskoczona, �e ma ju� pani tak� par�. Dostali�my je zaledwie przed tygodniem. Pomy�la�am szybko i powiedzia�am: ��Kupi� mi je m�� i spodoba�y mi si� tak bardzo, �e zastanawiam si� nad nabyciem identycznych dla siostry. Prosz� mi co� powiedzie� o ich tw�rcy. Nazywa si� Dixie? ��Niestety, nie mam poj�cia, madam. Tylko w�a�ciciel sklepu wie, kim jest Dixie i sk�d otrzymujemy t� bi�uteri� Ale kimkolwiek by by�, jest prawdziwym geniuszem. Zar�wno sam Bulgari, jak i ludzie z grupy Memphis pytali, kto to jest i jak mo�na si� z nim skontaktowa�. ��Sk�d pani wie, �e to m�czyzna? � zapyta�am, odk�adaj�c kolczyki i patrz�c wprost na ni�. ��Och, nie wiem oczywi�cie. Ale przyj�am, �e tak jest, bo ta praca wygl�da mi na m�sk�. Ale mo�e to pani ma racj�, to mog�aby by� kobieta. Sprzedawczyni podnios�a jeden z kolczyk�w do �wiat�a. ��Czy zauwa�y�a pani, �e one nie tyle dok�adnie odbijaj� �wiat�o, co jakby jeszcze je wzmacniaj�? To l�nienie z�ota. Mo�e je pani kupi�, kiedy tylko pani zechce. Nigdy nie widzia�am takich. Zazdroszcz� pani. Kolczyki by�y naprawd� ze z�ota. By to sprawdzi�, posz�am do z�otnika na Czterdziestej Si�dmej Ulicy, a potem do pozosta�ych dw�ch sklep�w w mie�cie, kt�re sprzedawa�y �Dixie�. Nikt niczego nie wiedzia� o ich tw�rcy, a je�li nawet, to nie m�wi�. Obaj sprzedawcy byli pe�ni respektu wobec mnie i niezwykle uprzejmi, ale nie zaj�kn�li si� ani s��wkiem na temat pochodzenia bi�uterii. ��Ten pan nie �yczy sobie rozpowszechniania jakichkolwiek informacji na jego temat, prosz� pani. Musimy respektowa� jego �yczenie. ��Ale to m�czyzna? Nast�puje kr�tkie �tak�, okraszone zawodowym u�miechem. ��Czy mog�abym skontaktowa� si� z nim za pana po�rednictwem? ��S�dz�, �e to b�dzie mo�liwe. Czy mog� jeszcze w czym� pani pom�c? ��Jak� inn� bi�uteri� projektuje? ��Jak daleko si�gam pami�ci�, robi wy��cznie kolczyki, wieczne pi�ra oraz k�ka do kluczy. W�a�ciciel sklepu pokaza� mi ju� wcze�niej pi�ro, kt�re nie wyr�nia�o si� niczym szczeg�lnym, a teraz przyni�s� ma�y z�oty breloczek, ukszta�towany na wz�r profilu kobiecej g�owy. G�owy Lenny Rhodes. Kiedy wkroczy�am do sklepu Michaela, rozleg� si� d�wi�k dzwonka zawieszonego nad drzwiami. Michael obs�ugiwa� w�a�nie klienta, wi�c tylko u�miechn�� si� na powitanie, daj�c mi znak, �e wkr�tce b�dzie wolny. Rhodes otworzy� sw�j �Ink�* niemal zaraz po uko�czeniu college�u i momentalnie odni�s� sukces. Wieczne pi�ra s� kapry�nymi i zawzi�tymi przedmiotami, kt�re podczas u�ywania wymagaj� od cz�owieka pe�nej koncentracji oraz cierpliwo�ci; jednocze�nie maj� w sobie szyk i elegancj� dawnych czas�w. Wynagradzaj�c powolno��, nie oferuj� innej premii ponad l�nienie mokrego atramentu na suchej karcie papieru. Klienci sklepu Michaela dziel� si� na dwie grupy � bogatych i nie � ale wszyscy oni maj� ten sam p�omienny, kolekcjonerski b�ysk w oku i na�ogowe pragnienie posiadania czego� wi�cej. Kilka razy w miesi�cu pracowa�am tutaj, kiedy Michael potrzebowa� kogo� ekstra do pomocy. Nauczy�o mnie to rado�ci p�yn�cej z obcowania z bakelitowymi obsadkami i z�otymi stal�wkami � jak z ka�dej innej pasji. ��Cze��, Juliet! Dzisiaj rano by� tutaj Roger Peyton i kupi� ��tego parkera �Duofold�. Chodzi� ko�o niego od kilku miesi�cy. ��Kupi� w ko�cu? Zap�aci� ca�� nale�no�� od r�ki? Michael skrzywi� si� i zapatrzy� w dal. ��Rogera nigdy nie sta� na zap�acenie got�wk�. Pozwoli�em mu wzi�� je na raty. A co u ciebie? ��Czy s�ysza�e� kiedy� o pi�rze marki �Dixie�? Wygl�da nieco podobnie do �Santosa� Cartiera? ���Dixie�? Nie. I twierdzisz, �e wygl�da jak �Santos�? Wyraz jego twarzy �wiadczy� dobitnie, �e m�wi prawd�, wyj�am wi�c broszur�, kt�r� wzi�am ze sklepu jubilerskiego, otworzy�am na fotografii wzmiankowanego pi�ra i podsun�am Michaelowi pod nos. Jego reakcja by�a natychmiastowa. ��To bastard! Nie wytrzymam d�u�ej z tym facetem! ��Znasz go? ��Czy go znam? � Michael podni�s� wzrok sponad zdj�cia, a z�o�� i zmieszanie na jego twarzy walczy�y ze sob� o pierwsze�stwo. � Jasne, �e tak. Przecie� mieszka w moim cholernym domu, wi�c jak m�g�bym go nie zna�!? �Dixie�, co? Ciekawa nazwa, ciekawy facet. Zaczekaj, co� ci poka��, Juliet. Zosta� tutaj, nie odchod�! A to g�wno! Za g��wn� lad� sklepu znajdowa�o si� lustro. Kiedy Rhodes poszed� na zaplecze, spojrza�am na swoje odbicie i powiedzia�am: ��A zatem zrobi�a� to. Ju� po chwili Michael by� z powrotem. ��Chcesz zobaczy� co� rzeczywi�cie pi�knego? Sp�jrz na to. Wr�czy� mi etui z niebieskiego welwetu. Otworzy�am je i ujrza�am� wieczne pi�ro �Dixie�! ��M�wi�e� przecie�, �e nigdy o nich nie s�ysza�e�! ��To nie jest �Dixie�. � W jego g�osie brzmia� b�l i uraza. � To �Sindbad�; oryginalny, szczeroz�oty �Sindbad� wyprodukowany w Fabryce Wiecznych Pi�r Benjamina Swire�a w Konstancji, w Niemczech, oko�o roku 1915. Podobno projektantem by� w�oski futurysta Antonio Sant� Elia, ale nikt nigdy tego nie udowodni�. Niez�e, co? Przedmiot by� tak pi�kny, a Michael tak z�y, �e w �adnym wypadku nie odwa�y�abym si� zaprotestowa�. Skwapliwie skin�am g�ow�, a Rhodes schowa� etui. ��Sprzedaj� pi�ra od dwudziestu lat, ale przez ten czas widzia�em tylko dwa takie egzemplarze � jeden posiada� Walt Disney, a drugi mam ja. Warto�� kolekcjonerska? Oko�o siedmiu tysi�cy dolar�w, ale jak powiedzia�em, nie kupisz go nigdzie. ��Czy ludzie produkuj�cy �Dixie� nie b�d� mieli k�opot�w z powodu ich kopiowania? ��Nie s�dz�, poniewa� jestem pewien, �e wykupili prawa do projektu, albo te� pomi�dzy orygina�em a podr�bk� istniej� niewielkie r�nice. Poka� mi jeszcze raz t� broszur�. ��Ty masz jednak orygina�, Michael, kt�ry nadal ma swoj� warto��. ��Nie w tym tkwi problem! Nie o warto�� tu idzie. I tak nigdy bym go nie sprzeda�. Wiesz, jak wygl�da klasyczna �wanna� Porsche�a? To jeden z najosobliwszych, najwspanialej wygl�daj�cych woz�w wszystkich czas�w. Pewien sprytny, cyniczny facet wpad� na to i robi teraz kopie tego modelu z karoseri� z w��kna szklanego. S� bardzo dobrze wykonane, ze wszystkimi najdrobniejszymi szczeg�ami; jest to jednak falsyfikat. Poci�gnij nosem, a poczujesz, �e zrobiono go dopiero dzisiaj � cho� nie dostrze�esz ani plastikowych ma�ych detali, ani zr�cznie �ci�tych kant�w. Nic wa�nego je�li chodzi o samoch�d, ale istotne z punktu widzenia idei. Najbardziej w tym wszystkim zadziwiaj�ce jest to, �e Porsche zaprojektowa� go tak cudownie i zmy�lnie tyle lat temu! To sztuka. Ale duch artyzmu kryje si� w oryginalno�ci wszystkiego, a nie w przekonuj�cej kopii. Gwarantuj� ci, �e twoje pi�ro �Dixie� ma du�o wi�cej plastiku w �rodku � tam, gdzie nie mo�esz tego dojrze� � a stal�wka posiada jedn� trzeci� z�ota orygina�u. Wygl�da dobrze, ale takie rzeczy zawsze zdradzaj� sw� istot� owymi �ci�tymi kantami. No c�, i tak odkryjesz to wcze�niej czy p�niej, wi�c my�l�, �e lepiej, �eby� to wiedzia�a. ��O czym ty m�wisz? Michael wyj�� spod kontuaru telefon i poleci� mi gestem, bym poczeka�a jeszcze chwil�. Zadzwoni� do Lenny i w kilku s�owach opowiedzia� jej o kolczykach oraz o zwi�zanym z nimi moim odkryciem� Spogl�da� na mnie, kiedy pyta� �on�: ��Czy on ci m�wi�, Lenna, �e to robi? Jakakolwiek by�a jej odpowied�, jego twarz skamienia�a. ��W porz�dku, przywioz� Juliet do domu. Chc�, by go pozna�a. Co? Poniewa� musimy w ko�cu co� z tym zrobi�, Lenna! Mo�e b�dzie mia�a jaki� pomys�, co mamy pocz��. Uwa�asz, �e to normalne? Ach, tak? To interesuj�ce. Czy s�dzisz, �e to jest normalne tak�e i dla mnie? Drobina �liny oderwa�a si� od jego warg, przelatuj�c w poprzek sklepu. Kiedy Michael otworzy� drzwi ich mieszkania, Lenna � z ramionami skrzy�owanymi na piersiach � sta�a tu� za nimi po drugiej stronie. Jej �agodna zazwyczaj twarz st�a�a w napi�ciu wyzwania. ��Cokolwiek on ci m�wi�, Juliet, najprawdopodobniej nie jest prawd�. Podnios�am obie r�ce w ge�cie poddania. ��Nic mi nie powiedzia�, Lenna. W istocie wcale nie pragn�am si� tutaj znale��. Po prostu przedstawi�am Michaelowi zdj�cie wiecznego pi�ra. Nie by�o to ca�� prawd�. Pokaza�am mu ten folder, poniewa� chcia�am dowiedzie� si� czego� wi�cej na temat tajemniczego pana Dixie oraz moich wartych pi�� tysi�cy dolar�w kolczyk�w. Tak, czasem jestem w�cibska. M�j by�y m�� zwyk� by� mawia�, �e nawet nazbyt cz�sto. Oboje Rhodesowie s� spokojnymi i rozs�dnymi lud�mi. Nie wydaje mi si�, bym kiedykolwiek widzia�a ich nie zgadzaj�cych si� ze sob� w jakiej� wa�nej kwestii czy podnosz�cych na siebie g�os. ��Gdzie on jest? � warkn�� Michael. � Znowu je? ��Mo�e. I co z tego? I tak nie lubisz tego, co on jada. Michael odwr�ci� si� do mnie. ��Nasz go�� jest wegetarianinem. Jego ulubionym daniem s� pestki �liwek. ��Och, to naprawd� pod�e, Michael. Naprawd� pod�e. � Lenna odwr�ci�a si� i wysz�a z pokoju. ��Ach, wi�c on jest w kuchni? Dobrze. Chod�, Juliet. Wzi�� mnie za r�k� i ci�gn�c za sob�, ruszy� dostojnym krokiem na spotkanie wsp�lokatora. Zanim znale�li�my si� przed jego obliczem, us�ysza�am muzyk�. Jaki� ragtime na pianinie. Mo�e Scotta Joplina? Przy stole, ty�em do nas, siedzia� m�czyzna. Mia� d�ugie, rude w�osy opadaj�ce a� za ko�nierz sportowej marynarki, a piegowata d�o� manipulowa�a ga�k� strojenia radia. ��Panie Fiddlehead, pragn��bym przedstawi� panu najbli�sz� przyjaci�k� Lenny, Juliet Skotchdopole. Tamten odwr�ci� si�, ale jeszcze zanim ujrza�am go w ca�ej krasie, ju� wiedzia�am, �e przepad�am z kretesem. Co za twarz! Nieziemsko szczup�a, z wystaj�cymi mocno ko��mi policzkowymi oraz g��boko osadzonymi zielonymi oczami � jednocze�nie weso�ymi i przepastnymi. Te oczy niczym z powie�ciowego romansu, marchewkoworude w�osy i wszechobecne piegi! Jakim sposobem piegi mog� si� nagle sta� tak diabelnie sexy? Najcz�ciej kojarzy�y mi si� z dzie�mi i oryginalnymi reklam�wkami telewizyjnymi, a tych na jego sk�rze zapragn�am dotyka� � i to ka�dego z nich. ��Witaj, Juliet. Skotchdopole? Dobre nazwisko. Nie przeszkadza�oby mi, gdybym sam je nosi�. Brzmi du�o lepiej ni� Fiddlehead. � Jego g��boki g�os odznacza� si� bardzo silnym irlandzkim akcentem. Przywitali�my si�, po czym po�piesznie uwolni�am kciuk i przesun�am go szybko i mi�kko po grzbiecie jego r�ki. Zrobi�o mi si� gor�co i poczu�am zawr�t g�owy jakby kto�, kogo gor�co pragn�am, wsun�� delikatnie pierwszy raz sw� d�o� pomi�dzy moje uda. U�miechn�� si�; by� mo�e wyczu� to. Na stole obok radia znajdowa� si� ��ty, wype�niony czym� po brzegi talerz. Musia�am przesta� przypatrywa� si� m�czy�nie, wi�c skoncentrowa�am wzrok na naczyniu i stwierdzi�am, �e jest pe�ne pestek ze �liwek. ��Lubisz pestki? S� wy�mienite. Wzi�� jedn� z b�yszcz�cego, pomara�czowobr�zowego stosu i wsun�wszy j� sobie do ust, zgryz� z trzaskiem. Co� p�k�o g�o�no, jakby sobie z�b wy�ama�, ale on chrupa� dalej, wykrzywiaj�c twarz w tym swoim anielskim u�miechu. Spojrza�am na Michaela, kt�ry tylko potrz�sn�� g�ow�. Do kuchni wesz�a Lenna, u�cisn�a mocno Fiddleheada i poca�owa�a go. U�miechn�� si� i jad� dalej te swoje skamienia�e smako�yki. ��Juliet, pierwsz� rzecz�, o kt�rej powinna� si� dowiedzie�, jest to, i� sk�ama�am na temat twojego prezentu urodzinowego. To nie ja zrobi�am te kolczyki, tylko pan Fiddlehead. Ale poniewa� on jest po trosze mn�, nie rozmin�am si� tak zupe�nie z prawd�. Lenna u�miechn�a si�, jakby by�a pewna, i� rozumiem, o czym m�wi. Spojrza�am na jej m�a, oczekuj�c od niego pomocy, ale on w�a�nie szuka� czego� w lod�wce. Pi�kny pan Fiddlehead nadal jad�. ��Co masz dok�adnie na my�li, Lenna, kiedy twierdzisz, �e on jest tob�? Michael wyj�� wreszcie na �wiat�o dzienne karton mleka oraz �liwk�, kt�r� z emfaz� ofiarowa� swojej �onie. Lenna wykrzywi�a si� do niego i wyrwa�a mu owoc z r�ki. Gryz�c go, powiedzia�a: ��Pami�tasz, m�wi�am ci, �e by�am jedynaczk�. Jak wi�kszo�� samotnych dzieci rozwi�za�am ten problem najlepiej, jak umia�am � wymy�laj�c sobie przyjaciela. Zrobi�am wielkie oczy. Popatrzy�am na rudow�osego m�czyzn�, kt�ry mrugn�� do mnie. ��Wymy�li�am sobie pana Fiddleheada � ci�gn�a Lenna. � Czyta�am i marzy�am tak d�ugo, a� pewnego dnia stopi�am to wszystko w wizj� doskona�ego przyjaciela. Po pierwsze, powinien si� nazywa� Fiddlehead, gdy� wydawa�o mi si� to naj�mieszniejszym nazwiskiem na �wiecie; mia�o to by� co� takiego, co zawsze by mnie rozbawia�o, gdybym by�a smutna. Po drugie, powinien pochodzi� z Irlandii, poniewa� jest ona ojczyzn� wszystkich tych dobrotliwych elf�w oraz krain� mgie� i czar�w � tak naprawd� chodzi�o mi o co� w rodzaju �ywego skrzata, ale o rozmiarach cz�owieka. Powinien mie� rude w�osy, zielone oczy i � kiedykolwiek bym tego zapragn�a � magiczn� zdolno�� robienia dla mnie ze zwyk�ego powietrza z�otych bransolet i innych ozd�b. ��Co wyja�nia bi�uteri� �Dixie� w sklepach? Michael skin�� g�ow�. ��Powiedzia�, �e nudzi si�, siedz�c tutaj i nic nie robi�c, wi�c poradzi�em mu, by zaj�� si� czym� po�ytecznym. Wszystko by�o w porz�dku dop�ty, dop�ki robi� kolczyki i k�ka do kluczy. � Rhodes trzasn�� szklank� po mleku o blat kuchenny. � Ale a� do dzisiaj nic nie wiedzia�em o wiecznym pi�rze! Co to ma znaczy�, Fiddlehead? ��Po prostu chcia�em spr�bowa�, czy sobie poradz�. Zachwyci�em si� tym, kt�re mi kiedy� pokaza�e�, .wi�c pomy�la�em, �e mog�oby mi pos�u�y� za model. Czemu nie? Nie da si� ulepszy� doskona�o�ci. Jedyn� rzecz�, jak� doda�em od siebie, by�o do�o�enie tu i tam nieco wi�cej z�ota. Podnios�am po sztubacku dwa palce. ��Ale kto to jest Dixie? ��To ja � u�miechn�a si� Lenna. � To by�o moje tajemne imi�, kt�re wymy�li�am sobie, gdy by�am ma�a. A jedyn� znaj�c� je osob� by� m�j sekretny przyjaciel. � I tu Lenna wskaza�a kciukiem w kierunku Fiddleheada. ��Cudownie! A zatem byle kto, kogo sta� na zegarek Piageta i teczk� Hermesa, b�dzie m�g� naby� w Nowym Jorku wieczne pi�ra �Dixie�, stanowi�ce wszaw� imitacj� �Sindbad�w�. Rzyga� mi si� chce! � Michael gapi� si� wojowniczo na siedz�cego przed nim m�czyzn�, czekaj�c na jego odpowied�. Jedyn� reakcj� pana Fiddleheada by� �miech w stylu Woodyego Woodpeckera. Co zupe�nie rozmi�kczy�o Lenne i mnie. Co z si�� huraganu wyrzuci�o jej m�a z kuchni. ��Czy to prawda? Oboje winowajcy skin�li g�owami. ��Ja tak�e mia�am w dzieci�stwie swego wymarzonego przyjaciela! Nazywa� si� Bimbergooner, ale nigdy nie widzia�am go naprawd�. ��Mo�e nie uczyni�a� go wystarczaj�co prawdziwym? Prawdopodobnie przywo�ywa�a� go wy��cznie wtedy, gdy czu�a� si� samotna lub chcia�a� z kim� pogada�. Je�li chodzi o Lenne, to im bardziej mnie potrzebowa�a, tym bardziej stawa�em si� realny. Ci�gle domaga�a si� mojej obecno�ci, a� pewnego dnia zjawi�em si� na dobre. ��Chcesz powiedzie�, �e on jest tutaj z tob� od czas�w, kiedy by�a� ma�� dziewczynk�? Mieszka� z wami? ��Nie. � Roze�mia�a si�. � W miar� jak podrasta�am, czu�am si� szcz�liwsza, mia�am wi�cej przyjaci� i cz�ciej mog�am si� bez niego oby�. Moje �ycie sta�o si� pe�niejsze, wi�c jego by�o wok� jakby mniej. � Si�gn�a przed siebie, dotykaj�c ramienia rudow�osego m�czyzny. U�miechn�� si� do niej, ale u�miech by� smutny i pe�en nostalgicznych wspomnie�. ��Mog� jej da� ca�e garnce z�ota i znam wspania�e sztuczki. Nauczy�em si� nawet brzuchom�wstwa i potrafi� nieco zmienia� g�os, ale by�aby� zdziwiona s�ysz�c, jak niewiele kobiet kocha brzuchom�wc�w! Je�li mi wybaczycie, to ch�tnie poszed�bym teraz do drugiego pokoju i obejrza� z ch�opcami Troje nieudacznik�w w telewizji. Pami�tasz, Lenna, jak uwielbiali�my ten show? Wydaje mi si�, �e ka�dy odcinek ogl�dali�my przynajmniej dziesi�� razy. Szczeg�lnie ten, w kt�rym otwierali w Meksyku salon fryzjerski. ��Pami�tam. Kocha�e� si� w Moe, a ja w Curlym. Rozpromienili si� pod wp�ywem wsp�lnych wspomnie�. ��Zaczekaj, Lenna. Je�li on� Co ty m�wi�a�? Dlaczego pan Fiddlehead zjawi� si� ponownie? ��Nie wiedzia�a� o tym, Juliet, ale nie tak dawno temu przechodzili�my z Michaelem bardzo z�y okres. Nawet wyprowadzi� si� na dwa tygodnie i oboje my�leli�my, �e to ju� koniec naszego ma��e�stwa. Pewnej nocy p�aka�am w ��ku jak g�upia, pragn�c cholernie, by pan Fiddlehead zjawi� si� i znowu mi pom�g�. I nagle znalaz� si� tam; sta� w drzwiach �azienki, u�miechaj�c si� do mnie. � Lenna ponownie �cisn�a go za rami�, a on po�o�y� sw� d�o� na jej r�ce. ��Dobry Bo�e, Lenna! I co zrobi�a�? ��Wrzasn�am! Nie pozna�am go. ��Jak to? ��Sta� si� doros�y. Kiedy by�am dzieckiem, wyobra�a�am sobie, �e jest dok�adnie w moim wieku. S�dz�, �e kiedy posuwa�am si� w latach, to on tak�e. To ma sens. ��Pozw�lcie mi usi���. Musz� usi���, bo jest to najdziwniejsze popo�udnie w moim �yciu. Fiddlehead poderwa� si�, ust�puj�c mi miejsca, i poszed� ogl�da� z ch�opcami telewizj�. Patrzy�am za nim, a potem bezmy�lnie wzi�am nie dopit� przez Michaela szklank� mleka i wys�czy�am j� do dna. ��To wszystko prawda? ��Przysi�gam na nasz� przyja��. � Podnios�a w g�r� praw� r�k�. ��Ten pi�kny m�czyzna stanowi twoje dawne dzieci�ce marzenie? Odrzuci�a g�ow�. ��S�dzisz, �e jest pi�kny? Naprawd�? Wed�ug mnie jego wygl�d jest nieco �mieszny. Kocham go jak przyjaciela, ale� � Spojrza�a na drzwi wzrokiem winowajcy. � �nigdy nie wysz�abym z nim do miasta � ani nic w tym gu�cie. Ale ja tak, co te� zrobili�my. Po kilku pierwszych randkach by�am gotowa i�� za nim do Po�udniowego Bronxu i polowa� na szczury, gdyby okaza�o si�, i� stanowi to jego ulubione zaj�cie. Jak by�o do przewidzenia, kompletnie straci�am dla niego g�ow�. Czasem linia m�skiego karku mo�e zmieni� ca�e twoje �ycie. Spos�b, w jaki si�ga on do kieszeni po drobne, powoduje skurcz serca i ch��d d�oni. To, jak dotyka twego �okcia lub nie zapi�tego guzika mankietu koszuli, budzi w tobie demony, kt�rych istnienia nikt nie by� �wiadom. Demony zaw�adn�y nami natychmiast, a on by� absolutnie zniewalaj�cym m�czyzn�. Pragn�am dorosn�� do tego wydarzenia, jakim by�a jego obecno�� w moim �yciu, i sta� si� nawet czym� wi�cej, ni� wcze�niej s�dzi�am, �e mog� by�. Uwa�a�am, �e on tak�e zaczyna mnie kocha�, cho� nigdy tego nie m�wi�. Tylko �e jest szcz�liwy albo i� pragnie dzieli� si� ze mn� sprawami, kt�re odk�ada� na bok przez ca�e swoje �ycie. Poniewa� by� �wiadom tego, �e wcze�niej czy p�niej b�dzie musia� odej�� (dok�d, tego nigdy nie m�wi�, a ja przesta�am po jakim� czasie pyta�), zdawa� si� odrzuca� ca�� rozwag�. Ale ja, zanim go spotka�am, niczego nie lekcewa�y�am; tym bardziej ostro�no�ci. Zawsze uwa�nie studiowa�am rozk�ad jazdy, a pierwsz� rzecz�, jak� robi�am rano, by�o dok�adne pos�anie ��ka; nienawidzi�am tak�e brudnych naczy� poniewieraj�cych si� w zlewie. Moje �ycie czterdziestoletniej kobiety by�o przytulnie wygodne i uporz�dkowane. Trwanie w pogmatwaniu czy poddawanie si� cudzym emocjom nie nale�a�o do repertuaru moich zachowa�, a post�puj�cy tak ludzie powodowali, i� stawa�am si� wobec nich podejrzliwa. O tym, �e jestem zakochana i jednocze�nie zwariowana na jego punkcie, przekona�am si� pewnego dnia, kiedy uczy�am go gra� w racquetball. Po godzinie wymachiwania rakietami siedzieli�my na galeryjce, s�cz�c col�, a on dwoma palcami strzepn�� pot z czo�a. Gor�ca, intymna kropla spad�a na m�j nadgarstek, a ja szybko przykry�am j� drug� r�k� i wtar�am we w�asn� sk�r�. Nie widzia� tego. Poj�am w�wczas, �e musz� od�o�y� na bok wszelkie oczekiwania, jakie mog�abym mie�, i p�yn�� �ladem jego kilwateru bez wzgl�du na to, dok�d mia�oby mnie to zaprowadzi�. Tego dnia zrozumia�am tak�e, �e po�wi�ci�abym dla niego absolutnie wszystko, i w przeci�gu kilku godzin dozna�am objawienia dost�pnego wybra�com, zelotom. Mi�o�� czyni cuda. ��Jak to si� sta�o, �e Michael pozwoli� ci u nich zosta�? Wzi�� papierosa z mojej paczki. Zacz�� pali� jaki� tydzie� wcze�niej � i uwielbia�am to. Prawie tak bardzo, jak on lubi� pi� (czym sam si� chwali�). Prawdziwy Irlandczyk. ��Nie zapominaj, �e to on opu�ci� Lenne, a nie na odwr�t. Kiedy wr�ci�, przyszed� niemal na kl�czkach. Musia� si� zgodzi�. Nie m�g� za bardzo oponowa� przeciwko mojej obecno�ci, zw�aszcza po tym, gdy dowiedzia� si�, kim jestem. Nie masz czasem przy sobie jakich� pestek? ��Pytanie numer dwa: czemu ty to jesz, na Boga? ��To proste, poniewa� �liwki s� ulubionymi owocami Lenny. Kiedy by�a ma�� dziewczynk�, urz�dza�a herbatki dla nas dwojga. Muzyka Scotta Joplina, wyimaginowana herbata i prawdziwe �liwki. Zjada�a owoce, odk�adaj�c dla mnie na talerzyku pestki. To by�o doskonale pomy�lane. Przeczesa�am palcami jego rude w�osy, odczuwaj�c rozkosz zanurzania d�oni w tych g�stych lokach. ��To obrzydliwe niczym niewolnictwo! Dlaczego dosz�o do tego, �e ju� d�u�ej nie mog� lubi� swojej najbli�szej przyjaci�ki? ��Je�li lubisz mnie, powinna� lubi� i j�, Juliet � ona mnie stworzy�a. Poca�owa�am czubki jego palc�w. ��Lubi� t� jej cz��. Czy rozwa�a�e� mo�liwo�� przeprowadzenia si� do mnie? Z kolei on poca�owa� moj� d�o�. ��Uwielbiam zastanawia� si� nad tym, ale musz� ci powiedzie�, �e nie s�dz�, abym m�g� zosta� tutaj dostatecznie d�ugo. Gdyby� jednak chcia�a tego, zosta�bym z tob� a�� no, a� b�d� musia� odej��. Wyprostowa�am si�. ��O czym ty m�wisz? Przysun�� sw� d�o� blisko mojej twarzy. ��Przyjrzyj si� uwa�nie, to zrozumiesz. Trwa�o chwil�, zanim zobaczy�am, o co mu chodzi: patrz�c pod okre�lonymi k�tami, widzia�am wskro� jego r�ki! Stawa�a si� niewyra�nie przezroczysta. ��Lenna znowu jest szcz�liwa. To stara historia: kiedy znajduje si� w depresji, potrzebuje mnie i przywo�uje. � Wzruszy� ramionami. � Gdy ponownie staje si� szcz�liwa, odsy�a mnie. Czyni to nie�wiadomie, lecz� Zrozum, przecie� wszyscy wiemy, �e jestem jej ma�ym potworem Frankensteina. Mo�e ze mn� zrobi�, co zechce. Nawet wymy�li� to, �e ja lubi� te pieprzone pestki! ��To straszne! Westchn�wszy, wyprostowa� si� i pocz�� wk�ada� koszul�. ��Takie jest �ycie, m�j skarbie, i niewiele mo�na na to poradzi�, jak wiesz. ��Owszem, mo�emy co� zrobi�. Sta� do mnie ty�em. Przypomnia�am sobie, jak zobaczy�am go po raz pierwszy � znajdowa� si� w takiej samej pozycji, z d�ugimi rudymi w�osami opadaj�cymi na ramiona. Poniewa� nie powiedzia�am nic wi�cej, odwr�ci� si� do mnie i u�miechn�� przez rami�. ��Czy�by? A co takiego? Jego oczy pe�ne by�y czu�o�ci i mi�o�ci. Takie oczy chcia�abym widzie� przy sobie przez reszt� �ycia. ��Mo�emy znowu j� zasmuci�. Mo�emy sprawi�, �e b�dzie ci� potrzebowa�a. ��Co masz na my�li? ��Tylko to, co powiedzia�am, Fiddy. Kiedy jest nieszcz�liwa, stajesz si� jej niezb�dny. Musimy tylko zdecydowa�, co mog�oby j� zasmuci� na wystarczaj�co d�ugi czas. Mo�e zrobi� co� Michaelowi lub ich dzieciom? Jego palce zapinaj�ce guziki koszuli zamar�y. Szczup�e palce artysty. Piegowate. JESIENNA KOLEKCJA The Fall Collection Od samego pocz�tku nie pragn�� wsp�czucia. Nie chcia� ani odrobiny tej wstr�tnej, subtelnej uprzejmo�ci, kt�r� ludzie poczynaj� zupe�nie bezwiednie okazywa� cz�owiekowi, gdy tylko odkryj�, �e jest umieraj�cy. Sam odczuwa� to lata temu w stosunku do swojej matki, kiedy ta sama choroba powoli trawi�a jej twarz; wszystkie zmarszczki i rysy �ycia cofn�y si�, tylko wierne ko�ci czaszki nadal przypomina�y rodzinie, jak wkr�tce b�dzie wygl�da� � na zawsze. Poniewa� lubi� nocne niebo, jedyne oryginalne znaczenie s�owa �rak� stanowi�y dla niego ukszta�towane w niewyra�ny zarys kraba gwiazdy; odkry� jednak�e, i� choroba wcale nie jest umykaj�cym, okrytym grubym pancerzem �yj�tkiem ze szczypcami. Je�eli ju�, to przypomina�a raczej powoln�, bladofioletow� fal� omywaj�c� najdalsze brzegi jego cia�a, a potem powracaj�c� leniwie. By�y to przyp�ywy, kt�re sta�y si� niemal przewidywalne. By� �onaty z kobiet�, kt�ra uwa�a�a go za ekscytuj�cego i zabawnego; ca�ymi latami oboje byli og�upieni przez to jej prze�wiadczenie. Kiedy min�o, p�aka�a i obwinia�a go o wszystko � o wykorzystanie jej zapa�u, a potem o pozwolenie na jego wyga�ni�cie. Wiedzieli, �e to nie by�a prawda, ale i tak ta sytuacja by�a lepsza od konieczno�ci przyznania si� przed samymi sob�, i� w gruncie rzeczy s� nieciekawymi lud�mi. Mieszkali w tym samym mie�cie. Od czasu do czasu spotyka� j�, najcz�ciej w towarzystwie niezwykle dziwacznie wygl�daj�cych ludzi. Zdawa� sobie spraw� z tego, w co wdepn�a, i smuci�o go to. Kiedy ich �cie�ki skrzy�owa�y si� ostatnim razem, mia�a na sobie ��ty kapelusz oraz czarne sportowe buty do gry w koszyk�wk�. Widz�c to, wpad� do najbli�szego sklepu, by unikn�� spotkania. Uczy� historii w miernej szkole prywatnej. Rok w rok zadawa� te same testy i nie mia� najmniejszego poj�cia, czy jego uczniowie s� b�yskotliwi i ciekawi; nie by� w stanie odr�ni� od ca�ej reszty tych wybitnych i inteligentnych. W klasie jego wychowankowie patrzyli na niego z tym samym wyrazem twarzy, z jakim w telewizji ogl�da si� opery mydlane. Nigdy nie by� w Europie ani nie walczy� w �adnej wojnie; �ycie w jakim� ekscytuj�cym miejscu wcale nie stanowi�o jego celu na ziemi. Mia� kiedy� psa, ale gdy ten zdech�, nie chcia� mie� innego. Noc� le�a� w ��ku, rozmy�laj�c o tym, �e jedynym jego towarzyszem jest zabijaj�cy go rak. Mia� w banku trzydzie�ci siedem tysi�cy dolar�w i �adnego pomys�u, co z nimi zrobi�. Z pewno�ci� nie zamierza� ich pozostawi� swojej by�ej �onie, by mia�a za co kupowa� kolejne pary tenis�wek albo by w napadzie pasji powodowanej kompleksem winy da�a je jakiemu� borykaj�cemu si� z trudno�ciami arty�cie � jednemu z jej licznych znajomych. Poza mro��c� krew w �y�ach nieuchronno�ci� �mierci przera�ony by� podczas tych ostatnich, zwyk�ych dni ziemskiego bytowania swoim brakiem ch�ci do zrobienia lub posiadania czego� ca�kowicie w�asnego. Lekarze twierdzili, �e je�eli b�dzie ostro�ny, ma jeszcze przed sob� rok czy dwa lata �ycia. Wiedzia�, �e jest to jedyna dziedzina, w kt�rej by� naprawd� dobry � w byciu rozwa�nym. Pod koniec roku szkolnego zawiadomi� dyrektora, �e na jesieni nie wr�ci do pracy. Poczu� smak zak�opotania, pochwyciwszy pe�ne podziwu spojrzenie tamtego, kiedy powiedzia�, �e nie mo�e wyja�ni� przyczyn swej decyzji. Nigdy w �yciu nie wywo�a� podobnego wra�enia u �adnego innego cz�owieka. Sprzeda� sw�j bia�y samoch�d, czarny telewizor i kanap� w kolorze b�ota. Mia� tak du�o pieni�dzy, �e wr�cz poczu� si� winny. Rozwa�y� ponownie mo�liwo�� podarowania cz�ci z nich �onie, ale wspomnienie jej ego oraz ��tego kapelusza skutecznie wyperswadowa�o mu ten pomys�. Jego matka na �o�u �mierci powiedzia�a, �e jedyn� rzecz� jakiej �a�uje, jest to, i� nigdy nie by�a na Bali. Jak musia�a by� szcz�liwa, maj�c podobne marzenia i takie rozczarowania! Zastanowi� si�, czy gdyby poszed� do jednego z biur podr�y, to czy kolorowe plakaty oraz b�yszcz�ce foldery natchn�yby go, by pod wp�ywem chwilowego impulsu kupi� bilet do jakiego� niebezpiecznego, egzotycznego i odleg�ego miejsca, gdzie wychud�e psy le�� wyci�gni�te malowniczo na �rodku drogi, a kobiety nosz�ce na g�owach kosze sprzedaj� z nich na pla�y �wie�o zerwane ananasy. Pracowniczka biura, kt�re odwiedzi�, rzuci�a tylko na niego okiem i zaproponowa�a Disneyworld. Odczyta�a to z jego banalnej twarzy, taniego nar�cznego zegarka oraz d�ugopis�w z nazw� kompanii wodoci�gowej na skuwce. Siedz�c naprzeciw tej obytej m�odej kobiety, kt�ra najprawdopodobniej dopiero co wr�ci�a z Tangeru z jednym ze swoich kochank�w, poczu� pokus�, by powiedzie�: �S�uchaj, z�otko, nie o to mi chodzi � ja umieram!�, ale nie by� cz�owiekiem tego pokroju. Skoro tylko spostrzeg�a, i� nie wyra�a� zainteresowania czterodniow� wycieczk� � hotel i przelot wliczone � do tej krainy rozrywki, dok�d jad� ca�e rodziny, by da� mo�liwo�� pofolgowania swym dzieciom oraz mie� szcz�liwy urlop od swego szcz�liwego �ycia, odprawi�a go bez mrugni�cia okiem. Poprosi� o prospekt na temat afryka�skiego safari, a ona wr�czy�a mu go tak niech�tnie, jakby nawet jego d�onie nie by�y godne dotkn�� fotografii lw�w czy Wodospadu Wiktorii. Z rado�ci� wi�c powita� b�l, kiedy ten si� nagle zjawi�. Czemu nie? Je�li nie mo�e by� kim� nadzwyczajnym, to spr�buje chocia� zosta� stoikiem. Postara si� utrzyma� w tajemnicy przed reszt� �wiata fakt zbli�aj�cej si� �mierci, jakby to by� dzieci�cy sekret. Kiedy odejdzie, dok�adnie w chwili, gdy umrze, mo�e jeden czy dw�ch ludzi zadziwi si� tym, �e on ju� w�druje sw� ostatni� �cie�k�. Uporz�dkowanie papier�w nie zaj�o mu wiele czasu. Kiedy tego dokona�, zlikwidowa� konto bankowe, a got�wk� zamieni� na plik czek�w podr�nych wystarczaj�co gruby, by wypcha�y mu kiesze�. Pojecha� do Nowego Jorku. Nie wiedzia�, jak d�ugo tam zostanie, ale miasto by�o olbrzymie i na�adowane energi�, w zwi�zku z czym mia� pod�wiadom� nadziej�, �e u�yczy mu jej nieco ze swych niewyczerpanych zasob�w. Z by�� �on� sp�dzi� tutaj miesi�c miodowy i chocia� w�wczas Nowy Jork przera�a� go, to teraz nie mia� nic do stracenia. Pierwsz� rzecz�, jaka go uderzy�a, by�a my�l, �e w tym mie�cie tak�e umiera tysi�ce ludzi. Sp�dzi� jedno przedpo�udnie, przygl�daj�c si� uwa�nie twarzom przechodni�w i pr�buj�c odkry� z ich gest�w lub znak�w �lady zbli�aj�cego si� ko�ca. Zaniecha� tego wkr�tce, ale na duchu podnios�o go stwierdzenie, �e krok dalej, teraz lub za minut�, nadejdzie kto�, kto dzieli jego los. Mia� pewno��, �e gdyby poszed� do najciemniejszej, najbardziej dzikiej cz�ci Harlemu, by�by ca�kowicie bezpieczny, gdy� nikomu nie chcia�oby si� marnowa� czasu na zdzielenie go w g�ow�. Tamci od jednego rzutu okiem wiedzieliby, �e jest tego rodzaju cz�owiekiem, kt�ry ma dziewi�� dolar�w przy duszy i plastikowy grzebie� w kieszeni. By sprawdzi� t� teori�, wsiad� raz o dziesi�tej w nocy do metra wygl�daj�cego jakby kursowa�o do piek�a, a jad�cego w stron� Sto Dwudziestej Pi�tej Ulicy, i stwierdzi�, �e mia� racj� � r�wnie dobrze m�g� by� zupe�nie niewidzialny. Jednak ta wyprawa nie okaza�a si� ca�kowit� strat� czasu, gdy� ulice Harlemu roi�y si� od niebezpiecznego �ycia, kt�re spowodowa�o, i� poczu� si� �mia�ym awanturnikiem. W pierwszej chwili zapragn�� nawet, by jego by�a �ona znajdowa�a si� gdzie� w pobli�u, aby m�g� zadzwoni� do niej i opowiedzie�, czego dokona�. Nie chodzi�o wcale o to, �eby mu uwierzy�a; nie mia�o to znaczenia, poniewa� on zrobi� to naprawd� i owo do�wiadczenie by�o r�wnie jego w�asne, jak w�osy na g�owie. Nast�pnego dnia duch ryzykanckiej wyprawy do Harlemu powr�ci� i, zupe�nie bez �adnego powodu, wychodz�c tego ranka, wzi�� ze sob� wszystkie swoje czeki podr�ne. Jak wielu ludzi szwenda si� po Manhattanie z blisko czterdziestoma tysi�cami dolar�w w kieszeni? Burza rozp�ta�a si� zupe�nie niespodziewanie i zosta� przez ni� z�apany na Fifth Avenue, nie maj�c nic do ochrony przed deszczem. Stoj�c wraz z kilkoma innymi przechodniami pod szerok� markiz�, odwr�ci� si� w pewnym momencie i stwierdzi�, �e znajduje si� przed eleganckim sklepem z w�osk� odzie�� m�sk�. Na wystawie kr�lowa� najpi�kniejszy parasol �wiata. Nie potrafi� sobie wyobrazi�, jak przedmiot r�wnie banalny mo�na by�o przekszta�ci� w co� tak nadzwyczajnie cudownego. Przygn�bi�a go refleksja, �e gdzie� �yj� ludzie zdolni co dnia wymy�la� tego rodzaju pi�kno. Wytworny parasol, �liczny parasol. Zasmuci� si�, ale jednocze�nie czu�, �e musi go mie�. Dr��c nieznacznie, pchn�� ci�kie drzwi i wszed� do salonu mody, o kt�rym wiedzia�, �e nie ma �adnego powodu, by w nim by�. Wyj�wszy fakt, i� mia� zamiar tutaj co� kupi�. Co� nies�ychanie pi�knego i skandalicznie drogiego stanie si� wkr�tce jego w�asno�ci� na reszt� nied�ugiego, pozosta�ego mu �ycia. Krocz�c po grubym chodniku w �liwkowym kolorze, zda� sobie spraw� z tego, �e nigdy wcze�niej, przed odbyciem zesz�onocnej eskapady, nie zdoby�by si� na podobnie �mia�y wyczyn. Sprzedawca, kt�ry si� przed nim objawi�, ubrany by� w garnitur b�d�cy bez w�tpienia wytworem innego w�oskiego geniusza. Zachowywa� si� dostojnie i uprzejmie i nie wydawa� si� ani troch� zdumiony czy dotkni�ty faktem, �e ten przemoczony m�czyzna w ��tej koszuli nieokre�lonego fasonu prosi go o pokazanie znajduj�cego si� na wystawie parasola Veroniego. Ruchem pewnego siebie matadora sprzedawca roz�o�y� �w cudowny przedmiot i z wielk� delikatno�ci� opar� go na pod�odze. Ten gest by� wspania�y, ale najzupe�niej zb�dny, poniewa� kupuj�cy si�ga� ju� do kieszeni po czeki. Nawet parasol zdawa� si� z wdzi�czno�ci� akceptowa� sw�j los. Wcze�niej �ywi�, co prawda, przekonanie, i� powinien spoczywa� na siedzeniu srebrnego odrzutowca lub wisie� na ramieniu m�czyzny maj�cego telefon w samochodzie, ale jak wszystkie pi�kne i szlachetne przedmioty powiedzia� sobie, i� b�dzie s�u�y� temu umieraj�cemu cz�owiekowi r�wnie dobrze, jakby by� on ksi�ciem lub potentatem finansowym. Zna� sw� warto�� i by�by k�amc� przed ca�ym �wiatem, gdyby twierdzi�, �e jego nowy w�a�ciciel zas�u�y� sobie na posiadanie go. Cudo kosztowa�o trzysta dolar�w i nabywca by� zdumiony, i� kto� wyobra�a� sobie, �e mo�na za��da� tyle pieni�dzy za zwyk�y parasol. Zap�aci� jednak i zosta� wprawiony w dr�enie przez lekki, aprobuj�cy u�miech sprzedawcy. ���yczy pan sobie co� jeszcze? Mia� ju� powiedzie�, �e nie, kiedy przypomnia� sobie pomara�czowe, wygi�te w �uki lampy z poprzedniej nocy i grzmi�c� na ulicach muzyk�. Zamkn�� oczy i ujrza� siebie za kilka miesi�cy, martwego. Jakie to ma znaczenie? Trzydzie�ci siedem tysi�cy dolar�w i �mier�. Roze�mia� si�. Wiedzia� to na pewno, i to bez najmniejszych w�tpliwo�ci, �e niczym egipski faraon pragnie zosta� pochowany ze swym parasolem u boku, zabieraj�c owo skromne bogactwo na drug� stron�. Roze�mia� si� ponownie i sprzedawca przyjrza� si� mu uwa�nie. ��Tak, jest co� takiego. Mo�e moje pytanie zabrzmi dziwnie, ale odk�d tylko wszed�em do sklepu, podziwiam pa�ski garnitur. Czy pochodzi st�d? ��Tak, prosz� pana, tylko jest to model z zesz�ego roku. Jak wiadomo, w tym sezonie klapy marynarek Veroniego s� nieco w�sze. Chcia�by pan je obejrze�? I niczym w najpi�kniejszym �nie, jaki kiedykolwiek mu si� przy�ni�, poszed� za tym mi�ym cz�owiekiem do dzia�u ubra� m�skich. Po godzinnych poszukiwaniach oraz przymierzaniach wyszed� ze sklepu z pude�kami i paczkami zawini�tymi w s�awny br�zowo�zielony, stonowany papier sklepu Enrico Veroniego. Spodnie do lodenowego garnituru w cenie tysi�ca dolar�w powinny by� gotowe za tydzie�, a tej nocy w�o�y� kaszmirow� sportow� marynark� oraz koszul� bez ko�nierzyka, kt�re razem kosztowa�y wi�cej, ni� wynosi�y jego dwumiesi�czne pobory w szkole. Nie mia� �adnego pomys�u, dok�d m�g�by si� uda� w swoich kr�lewskich szatach, wi�c spacerowa� w t� i z powrotem Trzeci� Alej�, przygl�daj�c si� ludziom i zastanawiaj�c si�, kt�ry film chcia�by obejrze�, a potem do kt�rej restauracji p�j�� na kolacj�? Film by� tak poruszaj�cy, a kolacja tak wspania�a, i� stanowczo nie m�g� zako�czy� po nich wieczoru ot, po prostu i zwyczajnie, wi�c znalaz� sobie przytulny bar sprawiaj�cy wra�enie, i� wszyscy bawi�cy w nim ludzie s� pi�kni. Bywalcy wchodzili i wychodzili, pokrzykiwali i �miali si�, i byli cudowni. Obok usiad�a kobieta o kr�tkich w�osach i d�ugich paznokciach, obrzucaj�c go taksuj�cym spojrzeniem. ��Jeste� pierwszym facetem, jakiego widz�, kt�ry wygl�da przyzwoicie w ciuchach od Veroniego. Magiczny wiecz�r rozpocz�� si�. Nast�pnego dnia obudzi� si� z kacem oraz z imieniem i adresem towarzyszki ostatniej nocy wypisanym pomara�czowym flamastrem na chusteczce do nosa. Pierwsz� rzecz�, jak� zrobi� po wyj�ciu na ulic�, by�o kupienie trzech magazyn�w mody m�skiej. W cichej o tej porze i pustej kafeterii studiowa� tekst i zdj�cia z uwag� oraz zapa�em ucznia szko�y rabinackiej, wkuwaj�cego na pami�� wersety Talmudu. Ponownie uderzy�y go barwy oraz rodzaje tkanin, kt�re projektanci ��czyli ze sob�, by stworzy� zabawne, frapuj�ce, cudowne stroje, czyni�ce ludzkie kszta�ty krewnymi dzikich zwierz�t, jesiennych las�w i tropikalnych zachod�w s�o�ca. Wczesnym przedpo�udniem nast�pi�y dwa zdumiewaj�ce wydarzenia. Ogromny b�l opanowa� jego brzuch tak szybko i ca�kowicie, �e pozna� zaraz, i� taka w�a�nie b�dzie �mier�, kiedy ju� nadejdzie. Nic nie mog�o by� ani mniejsze, ani wi�ksze od tego. Ale drugie wydarzenie nast�pi�o zaraz po ataku, gdy niemrawo usi�owa� zebra� si�y przed jego ewentualnym powrotem. W tym momencie zdecydowa� po prostu, �e nie jest jeszcze gotowy umrze�. �mier� powinna zaczeka� na swoj� kolej, poniewa� zanim po�o�y si� na zawsze ze swoim parasolem u boku, ma do zrobienia inne rzeczy. W miesi�cach, kt�re potem nadesz�y, nauczy� si�, jak dokonywa� dobrych oraz rozwa�nych zakup�w. Wraca� do sklepu Veroniego tak cz�sto, �e on i sprzedawca stali si� cichymi, cho� dalekimi przyjaci�mi. W ko�cu zdoby� si� na odwag�, by wyzna� sprzedawcy sw� fantazj� o �umieraniu z parasolem u boku�, jak to teraz nazywa�, chocia� nie zaj�kn�� si� ani s�owem, �e b�dzie martwy na d�ugo przed tym, zanim Veroni przedstawi za dwa lata sw� now� lini� damskiej kolekcji. Poniewa� w sklepie najcz�ciej nie by�o klient�w, sprzedawca odpowiada� na wszystkie pytania i doradza� mu w zakupach, a raz nawet wyperswadowa� kupno drogiego swetra, gdy� nie s�dzi�, by dobrze pasowa� do jego szczup�ej twarzy i budowy. M�czyzna nie wiedzia� o tym, �e obs�uguj�cy go od samego pocz�tku podejrzewa�, i� jego klient jest bardzo chory. Nie, by mia� jaki� pomys� co do tego, dlaczego ten blady, spokojny cz�owiek by� tak zwariowany na punkcie mody; ale sprzedawca by� rzadkim okazem cz�owieka, kt�ry bez zastanowienia dawa� wszystko, co mia�, chocia� zdumiewa�o go, kiedy jego dar bywa� doceniany. I to wszystko. Umieraj�cy m�czyzna mia� wkr�tce garderob� zasobn� niczym bogacz, obdarzony w dodatku bardzo dobrym smakiem. Mieszka� w Nowym Jorku a� do �mierci. U�miechaj�c si�, stawa� cz�sto przed swoj� otwart� szaf�. Zanim wznosz�ca si� krzywa jego losu pocz�a si� chwia�, by potem � zatrzymana � opa�� po drugiej stronie, mia� romans z naprawd� ekscytuj�c� i �yw� kobiet�, kierowniczk� dzia�u zakup�w ekskluzywnego damskiego salonu mody. Od samego pocz�tku ich znajomo�ci czu�a si� oczarowana jego smakiem oraz wiedz� na temat stroj�w. By�a jedyn� osob�, kt�rej zwierzy� sw�j straszny sekret. W najwa�niejszym momencie swego �ycia, kiedy us�ysza�a prawd�, obserwowa� jej wykrzywion� z b�lu i zalan� �zami twarz. Kocha�a go, powiedzia�a. Nie zna�a nigdy kogo� r�wnie mi�ego i interesuj�cego jak on. Nie mog�c uwierzy� w�asnemu szcz�ciu, ze zdumieniem patrzy�, jak p�acze. NAJLEPSZY CZ�OWIEK PRZYJACIELA Friend�s Best Man 1 To by�o we wszystkich gazetach. Dwie da�y nawet taki sam nag��wek: �Najlepszy cz�owiek Przyjaciela!�, ale nie widzia�em �adnej z nich jeszcze d�ugo potem; a� do chwili, kiedy wr�ci�em ze szpitala do domu, gdy po pewnym czasie szok zacz�� zaciera� si� w mej pami�ci. Po ca�ym zaj�ciu pojawi�y si� nagle t�umy naocznych �wiadk�w, ale nie pami�tam, bym tamtego dnia widzia� kt�rego� z nich w pobli�u; tylko Przyjaciel i ja oraz bardzo d�ugi poci�g towarowy. Przyjaciel jest siedmioletnim terierem odmiany Jack Russell. Wygl�da jak kundel: kr�pe, kr�tkie nogi, bia�e i br�zowe �aty gdzie popadnie, a bardzo zwyczajny psi pysk zdobi� inteligentne przemi�e oczy. Prawd� m�wi�c, psy te stanowi� rzadko�� i wyda�em na niego kup� forsy. Jakkolwiek a� do niedawna nigdy nie mia�em wystarczaj�co du�o pieni�dzy na zbytki, to jeden z moich kaprys�w polega� na kupowaniu zawsze najlepszych rzeczy, na jakie mog�em sobie pozwoli�; kiedy wi�c postanowi�em naby� psa, wyruszy�em na poszukiwania naprawd� dobrego. Nie jednego z tych francuskich piesk�w, kt�re ci�gle trzeba strzyc i czesa�, ani �adnego z owych szykownych psiak�w sprowadzanych z Estonii czy te� innych egzotycznych miejsc i wygl�daj�cych bardziej jak aligatory ni� przyzwoite psy. Chodzi�em po schroniskach dla zwierz�t oraz rozmaitych hodowlach ps�w i w ko�cu znalaz�em Przyjaciela z og�oszenia w pi�mie kynologicznym. Jedyne, co nie spodoba�o mi si� w nim od samego pocz�tku, by�o jego imi�: Przyjaciel. Zbyt kiczowate i nie pasowa�o do zwierzaka, kt�ry wygl�da� tak, jakby ulubione jego zaj�cie polega�o na paleniu fajki zrobionej z kaczana kukurydzy. Nawet jak na szczeniaka mia� �niskie zawieszenie� i sprawia� wra�enie mocno kud�atego. To powinien by� Bill albo Ned. Jack tak�e pasowa�oby do niego, gdyby nie nosi� ju� tego zapisanego w rodowodzie imienia. Poprzednia w�a�cicielka wyja�ni�a, i� pies nosi to zawo�anie z pewnego bardzo specyficznego powodu: je�li warczy (co nie zdarza mu si� cz�sto), wydaje z siebie d�wi�k przypominaj�cy s�owo friend*. By�em sceptyczny wobec tej rewelacji, ale przekona�em si�, �e to prawda � podczas gdy jego bracia i siostry szczeka�y i skamla�y wrzaskliwie, on sta� twardo i, wachluj�c nieprzerwanie ogonem na boki, warcza� raz za razem swoje: �Friend! Friend! Friend!�. Dziwnie by�o to s�ysze�, ale polubi�em go za to jeszcze bardziej. W rezultacie zosta� Przyjacielem. Zawsze zdumiewa�o mnie to, jak dobrze ludzie i psy zgadzaj� si� ze sob�. Zwierz�ta wchodz� niezauwa�enie w domowe �ycie, wybieraj� sobie fotel, na kt�rym b�d� spa�, przewiduj� twoje nastroje i nie maj� najmniejszego k�opotu z nagi�ciem si� do meandr�w �ycia, kt�re powinny im by� zupe�nie obce i nieodpowiednie. I jako pierwsze z najwi�ksz� �atwo�ci� zasypiaj� w nowym otoczeniu. Zanim opowiem dalej, musz� stwierdzi�, i� Przyjaciel nie zaskoczy� mnie niczym nadzwyczajnym � by� po prostu bardzo dobrym psim towarzyszem. Okazywa� podniecenie, kiedy wraca�em do domu z pracy, i lubi� trzyma� �eb na moich kolanach, gdy ogl�da�em telewizj�; ale nie by� Jimem Cudownym Psem: nie umia� liczy� ani prowadzi� samochodu; nie zdumiewa� te� �adn� z tych rzeczy, o kt�rych czyta si� w artyku�ach na temat zwierz�t objawiaj�cych nadzwyczajne �moce�. Lubi� jajecznic� i towarzyszy� mi podczas joggingu pod warunkiem, �e na zewn�trz nie pada�o ani nie bieg�em zbyt daleko. W sumie, dosta�em dok�adnie takiego czworonoga, jakiego chcia�em: zwyk�ego psa, kt�ry dzi�ki swej lojalno�ci oraz �ywio�owo�ci zajmowa� w moim sercu ma�� dzia�k�. Kogo�, kto po moim powrocie nie wymaga� wiele, wyj�wszy kilka klepni��, i zadowala� si� rogiem ��ka jako miejscem do spania, gdy na dworze panowa� zi�b. Dzie�, w kt�rym si� to zdarzy�o, by� s�oneczny i jasny. W�o�y�em dres oraz sportowe buty i wykona�em kilka rozlu�niaj�cych �wicze� gimnastycznych. Przyjaciel obserwowa� to wszystko ze swego fotela, a kiedy by�em ju� got�w do wyj�cia, zeskoczy� i odprowadzi� mnie do drzwi. Otworzy�em je, a on przyjrza� si� panuj�cej na zewn�trz pogodzie. ��Chcesz wyj��? Je�eli nie mia� ochoty, zwyk�a procedura jego post�powania polega�a na tym, �e pada� na pod�og� i nie rusza� si� stamt�d a� do mego powrotu. Tym razem pomacha� ogonem i wyszed� wraz ze mn�. By�em temu rad. Ruszyli�my w d� wzg�rza, w kierunku parku. Przyjaciel lubi� biec ze dwie stopy ode mnie, nieco z boku. Kiedy by� jeszcze szczeniakiem, ci�gle potyka�em si� o niego, mia� bowiem zwyczaj pl�ta� mi si� pod nogami, jakby spodziewa� si�, �e ca�y czas b�d� na niego uwa�a�. Ja jednak jestem jednym z tych biegaczy, kt�rzy patrz� na wszystko z wyj�tkiem w�asnych st�p, w zwi�zku z czym mieli�my kilka nadzwyczajnych kolizji zako�czonych szale�czymi skomleniami, co nauczy�o go czujno�ci w stosunku do mego zmys�u nawigacji. Przeci�li�my Harold Road i biegli�my przez Ober Park w kierunku tor�w kolejowych. Dawniej, kiedy si� tu zapuszczali�my, przebiegali�my z p�torej mili, zanim osi�gali�my stacj�, po czym zrobiwszy k�ko, wracali�my powoli do domu. Przyjaciel zna� t� tras� tak dobrze, �e robi� sobie przystanki podczas drogi: zar�wno w celu odetchni�cia, jak i zbadania, czy jakie� nowe, interesuj�ce znaki oraz zapachy nie pojawi�y si� od naszej ostatniej bytno�ci w tym miejscu. Raz na jaki� czas przeje�d�a� t�dy poci�g, ale s�ysza�o si� go w�wczas z tak daleka, �e by�o mn�stwo czasu, by