tytu�: "INTEGRACJA SENSOMOTORYCZNA" autor: magdalena Lis "Mam �wiadomo�� swojego cia�a tylko w�wczas gdy mog�, tak jak tego chc�, porusza� nim lub jego cz�ci� w jakim� okre�lonym celu." Sensoryczno integracyjna terapia jest specyficznym sposobem post�powania. Pozwala indywidualnie dostosowa� ilo�� bod�c�w, aby zapewni� dziecku prawid�owy rozw�j sensomotoryczny. Odpowiednio dawkowany dop�yw informacji z o�rodk�w zmys��w dotycz�cy cia�a, otoczenia, ruchu w przestrzeni umo�liwia spontaniczny rozw�j i o�rodkowego uk�adu nerwowego. Wiele dzieci�cych schorze� powi�zanych jest z zaburzon� percepcj�, nadpobudliwo�ci�, nieprawid�owym schematem cia�a, czy zbyt ma�� aktywno�ci� i pobudliwo�ci� uk�adu nerwowego. A.J. Ayers zwr�ci�a uwag� na zale�no�� kszta�towania si� somatognozji, praksji, percepcji, rozwoju mowy, pisania, my�lenia abstrakcyjnego od prawid�owej integracji bod�c�w dop�ywaj�cych z narz�d�w zmys��w. Wszelkie nieprawid�owo�ci wyra�a� si� mog� w nadwra�liwo�ci lub niedowra�liwo�ci uk�adu nerwowego. Dziecko mo�e mie� problemy z rozumieniem prostych polece�, na�ladowaniem ruchu, koncentracj�, wykonywaniem jednocze�nie kilku czynno�ci, nadmiern� aktywno�ci� lub hipoaktywno�ci�. Cz�sto rodzice uwa�aj�, �e maj� "niegrzeczne" lub "boja�liwe" dziecko. G��wnym zadaniem terapii jest dostarczenie organizmowi w spos�b kontrolowany bod�c�w. Bod�ce te w szczeg�lno�ci dotycz� uk�adu przedsionkowego, mi�ni, staw�w, sk�ry. Aktywowane s� wi�c zmys�y dotyku, r�wnowagi, czucia g��bokiego. Terapia dziecka nadwra�liwego wymaga odpowiedniego doboru przyrz�d�w. Powinny one by� mi�kkie, pokryte materia�em, aby bod�ce dotykowe by�y tolerowane przez dziecko i pozwala�y na ruch. Zauwa�ono, �e ruch po��czony z mobilizacj� receptor�w czuciowych prowadzi do integracji. System nerwowy adaptuje si� i nadwra�liwo�� zostaje wyciszona. Dzieci niedowra�liwe cz�sto same "pobudzaj�" sw�j system nerwowy. Zauwa�amy u nich stereotypie ruchowe, szczypanie warg, obgryzanie paznokci, tiki. W terapii mo�na wykorzysta� zr�nicowane bod�cowanie: pocieranie cia�a szorstk� szczoteczk�, dotykanie z r�nym naciskiem, ch�d po r�nym pod�o�u. W obu przypadkach bardzo dobre efektu daje zastosowanie ruchomej platformy. Mo�na j� wykorzystywa� na r�ne sposoby. U dzieci nadwra�liwych spokojne ruchy ko�ysz�ce dzia�aj� uspokajaj�co i tonizuj�co na uk�ad nerwowy. Cz�ste zmiany wychyle� platformy dzia�aj� pobudzaj�co na receptory czucia g��bokiego i z powodzeniem mo�na to wykorzysta� u dzieci niedowra�liwych. Wszelkie zaburzenia percepcji u dzieci zwi�zane s� z nieprawid�owym schematem cia�a. Jeden ze sposob�w nauczenia, przywr�cenia prawid�owego czucia swojego cia�a to zawijanie w koc. W jednym z o�rodk�w terapeutycznych widzia�am jak dzieci zaraz po wej�ciu na sal� sz�y po koc i czeka�y kiedy terapeuta je zawinie. "Nerwusy", "p�aczki" i "buntownicy" w ciasnym u�cisku ciep�ego koca milk�y, wycisza�y si� i uspokaja�y. By�am zdumiona wszechstronno�ci� tej metody. Dla lepszego czucia terapeuta dodatkowo wykonywa� uciski ca�ego cia�a dziecka, przy u�yciu pi�ki terapeutycznej b�d� r�cznie. Z regu�y przyjmowane to by�o radosnym �miechem. Integracj� sensomotoryczn� wykorzystuje si� tak�e przy doskonaleniu, korekcji chodu. "�cie�ka" z deseczek wymusza koncentracj� dziecka. Musi kontrolowa� wzrokiem ka�dy krok, bosa stopa pozwala mu dodatkowo wzmocni� t� kontrol�. Wykorzystywane s� tak�e specjalne gumowe dywaniki zaopatrzone w kolce, kt�re dodatkowo pobudzaj� receptory stopy. Doskonalenie lokomocji odbywa si� poprzez stworzenie dziecku swoistego "toru przeszk�d". �cie�ka z deseczek, gumowy dywanik z kolcami, niewielka przeszkoda, kt�r� nale�y obej��, tunel, kt�ry mo�na przeby� tylko na czworakach- to przyk�adowe elementy takiego "toru". Integracja sensomotoryczna z powodzeniem mo�e by� uzupe�nieniem innych metod, znakomicie u�atwia prac� z dzieckiem, pozwala je wyciszy�, czy pobudzi�- w zale�no�ci od specyfiki uk�adu nerwowego pacjenta. Metod� mo�na wykorzystywa� u ka�dego dziecka, wystarczy tylko indywidualnie dostosowa� �rodki. Dzieci, kt�re mia�am okazj� obserwowa� mia�y dysfunkcje uk�adu ruchu wynikaj�c� z takich schorze� jak m�zgowe pora�enie dzieci�ce, autyzm. Po��czone dzia�anie typowych metod usprawniania z elementami SI przynosi�o dobre i trwa�e efekty w usprawnianiu. Magdalena Lis mail: [email protected]