Link Charlotte - Drugie dziecko

Szczegóły
Tytuł Link Charlotte - Drugie dziecko
Rozszerzenie: PDF
Jesteś autorem/wydawcą tego dokumentu/książki i zauważyłeś że ktoś wgrał ją bez Twojej zgody? Nie życzysz sobie, aby pdf był dostępny w naszym serwisie? Napisz na adres [email protected] a my odpowiemy na skargę i usuniemy zabroniony dokument w ciągu 24 godzin.

 

Link Charlotte - Drugie dziecko PDF Ebook podgląd online:

Pobierz PDF

 

 

 


 

Zobacz podgląd Link Charlotte - Drugie dziecko pdf poniżej lub pobierz na swoje urządzenie za darmo bez rejestracji. Link Charlotte - Drugie dziecko Ebook podgląd za darmo w formacie PDF tylko na PDF-X.PL. Niektóre ebooki są ściśle chronione prawem autorskim i rozpowszechnianie ich jest zabronione, więc w takich wypadkach zamiast podglądu możesz jedynie przeczytać informacje, detale, opinie oraz sprawdzić okładkę.

Link Charlotte - Drugie dziecko Ebook transkrypt - 20 pierwszych stron:

 

Strona 1 W niewielkim, sennym, nadmorskim miasteczku w północnej Anglii zostaje w wyjątkowo bestialski sposób zamordowana studentka. Policja drepcze w miejscu, gdyż morderca nie zostawił żadnych śladów. Parę miesięcy później, w pobliżu samotnej farmy, zamieszkałej przez zdziwaczałego wdowca i jego córkę, zostaje popełniona kolejna zbrodnia. Tym razem ofiarą pada starsza kobieta. Ambitna i żądna sukcesu komisarz Valerie Almond za wszelką cenę pragnie złapać sprawcę. Podejrzewa, że klucz do rozwiązania tajemniczych morderstw tkwi w przeszłości rodziny drugiej z ofiar. Nie przypuszcza jednak, że tajemnica będzie sięgać czasów aż drugiej wojny światowej, kiedy to w miasteczku pojawiła się z ewakuowanego Londynu dwójka dzieci. Valerie odkrywa, że wszelki ślad po jednym z dzieci, niedorozwiniętym umysłowo chłopcu, bezpowrotnie zaginął. Co się stało z drugim dzieckiem? Czyżby powrócił teraz jako dorosły mężczyzna, by się okrutnie zemścić? Jeśli tak, to za co? Czy uderzy po raz trzeci? Jaką mroczną tajemnicę kryje odludna farma i jej dziwni mieszkańcy? Charlotte Link Drugie dziecko Grudzień 1970 roku Sobota, 19 grudnia Wiedziała, że musi jak najszybciej uciekać. Że znalazła się w niebezpieczeństwie i będzie zgubiona, jeśli zwróci na siebie uwagę ludzi zamieszkujących tę położoną na uboczu farmę. Kiedy podeszła do bramy, chcąc ruszyć spiesznie drogą w dół, do swojego Strona 2 samochodu, wyrósł przed nią jak spod ziemi jakiś mężczyzna. Był wysoki i dość zadbany jak na mieszkańca tak podupadłego gospodarstwa. Miał na sobie dżinsy i sweter. Jego siwe włosy były krótko przystrzyżone. W błękitnych oczach ani śladu jakiegokolwiek uczucia. Semira miała nadzieję, że jej nie zauważył, kiedy kręciła się za budynkami stajni. Może natknął się na jej samochód, a teraz przyszedł sprawdzić, kto się tu wałęsa. Musiała przekonująco pokazać, że jest niewinna, ba, naiwna, i to w chwili, gdy jej serce waliło jak szalone, a nogi dygotały ze strachu. To była dla niej ostatnia szansa. Jej twarz pokryły krople potu, chociaż tego grudniowego dnia wraz z zapadającym zmierzchem zaczynał dawać się we znaki dokuczliwy ziąb. Jego głos był równie zimny jak jego oczy. - Co pani tu robi? Próbowała się uśmiechnąć, lecz odniosła wrażenie, że zdradza tylko swój niepokój. - Dzięki Bogu, już myślałam, że nikogo tu nie ma... Obrzucił wzrokiem całą jej postać. Semira próbowała sobie wyobrazić, co widzą jego oczy. Drobna, szczupła kobieta, niespełna trzydziestoletnia, ciepło ubrana w długie spodnie, podbite futrem buty, grubą wiatrówkę. Ciemne włosy, równie ciemne oczy. Ciemnobrą- zowa cera. Oby tylko nie miał nic przeciwko Pakistańczykom. Oby tylko nie spostrzegł, że ma przed sobą Pakistankę, która w każdej chwili może zwymiotować ze strachu. Oby tylko nie wyczuł jej lęku. Semira miała nieodparte wrażenie, że wokół unosi się jego woń. Ruchem głowy wskazał zagajnik u stóp wzniesienia. - To pani samochód? Popełniła błąd, zostawiając go tam, w dole. Drzewa rosły zbyt rzadko, zrzuciły już liście. Nie stanowiły dobrej kryjówki. Pewnie go zauważył, wyglądając przez któreś z okien na piętrze swego domu. I nabrał podejrzeń. Była idiotką. Cóż za pomysł, by tu przyjeżdżać, nic nikomu nie mówiąc. I do tego jeszcze zaparkować auto w pobliżu zapomnianej przez Boga i ludzi farmy. - Ja... zupełnie zabłądziłam - wyjąkała. - Nie mam pojęcia, jak się tu znalazłam. A potem zobaczyłam pański dom i pomyślałam, że zapytam... -Tak? Strona 3 - Nie znam tych stron. - Uświadomiła sobie, że jej głos brzmi zupełnie nienaturalnie, jest zbyt wysoki i nieco skrzekliwy. On jednak nie mógł przecież wiedzieć, jak bardzo różni się w tej chwili od jej zwykłego sposobu mówienia. - Właściwie to chciałam... chciałam... - Dokąd chce pani jechać? Miała pustkę w głowie. - Do... do... jakże nazywa się ta miejscowość...? - Oblizała suche wargi. Stał przed nią psychopata. Powinien nie tylko siedzieć w więzieniu, ze względów bezpieczeństwa powinien zostać odizolowany, nie miała co do tego wątpliwości. Pod żadnym pozorem nie powinna była tu sama przychodzić. Nie ma tu nikogo, kto mógłby jej pomóc. Aż nazbyt dobrze wiedziała, że miejsce, w którym się znalazła, było zupełnie opuszczone, odcięte od świata. Jak okiem sięgnąć nie było tu innych zagród, ani żywej duszy. Nie mogła popełnić błędu. - Do... - wreszcie przypomniała sobie tę nazwę - Whitby. Chciałam się dostać do Whitby. - W takim razie zboczyła pani z głównej szosy, i to spory kawałek drogi. - Tak. Tak mi się wydawało. - Znów przymusiła się do uśmiechu. Mężczyzna nie odwzajemnił go. Obserwował ją zastygłym wzrokiem. Mimo że emanował obojętnością, Semira zdołała wyczuć jego nieufność. Podejrzliwość, która zdawała się narastać z każdą sekundą ich rozmowy. Musiała uciekać! Usiłowała zachować spokój, choć najchętniej rzuciłaby się do ucieczki. - Może pan mi powie, jak wrócić do głównej szosy? Nie odpowiedział. Przeszywał ją wzrokiem swych lodowato błękitnych oczu. Nigdy jeszcze nie widziała tak zimnego spojrzenia. Jakby było wyzute z wszelkiego życia. Ucieszyła się, że jej szyję otulał szal. Po prawej stronie, poniżej żuchwy, mogła wyczuć gwałtowne drżenie nerwu. Milczenie trwało zbyt długo. Usiłował się czegoś dowiedzieć. Nie ufał jej. Oceniał ryzyko, jakie przedstawiała sobą ta drobna istota. Lustrował ją wzrokiem, jakby chciał wniknąć do jej umysłu. Nagle po jego twarzy przemknął wyraz pogardy. Splunął przed nią na ziemię. Strona 4 - Czarna hołota - wycedził. - Musicie teraz pchać się nawet do Yorkshire? Drgnęła. Zastanawiała się, czy był rasistą, czy też może tylko prowokował, by ją wytrącić z równowagi. Chciał, żeby się zdradziła. Zachowuj się tak, jakby to była zwyczajna sytuacja. Poczuła, jak w jej gardle wzbiera szloch, nie zdołała powstrzymać ochrypłego dźwięku. To nie była zwyczajna sytuacja. Nie miała pojęcia, jak długo jeszcze zdoła nad sobą zapanować. - Mój... mąż jest Anglikiem - odparła. Zazwyczaj tego nie robiła. Nigdy nie chowała się za postacią Johna, kiedy napotykała na uprzedzenia związane z kolorem jej skóry. Tym razem jednak instynkt podszepnąl jej tę odpowiedź. Stojący przed nią mężczyzna wiedział teraz, że jest zamężna i że ktoś zauważy jej nieobecność, jeśliby przytrafiło jej się coś złego. Ktoś osiadły w tym kraju, kto od razu będzie wiedział, co robić w przypadku zaginięcia człowieka. Ktoś, kogo policja potraktuje poważnie. Nie miała pojęcia, czy jej odpowiedź zrobiła na nim jakiekolwiek wrażenie. - Zmiataj stąd - rzucił. Nie byl to dobry moment, by się oburzać z powodu nieuprzejmych słów. Albo też spierać się w kwestii równouprawnienia ludzi o jasnym i ciemniejszym kolorze skóry. Liczyła się tylko ucieczka i powiadomienie policji. Odwróciła się, zamierzając odejść. Zmuszała się, żeby nie biec, lecz iść miarowym, równym krokiem. Niech myśli, że poczuła się dotknięta. Nie może po niej poznać, że omal nie oszalała ze strachu. Zrobiła cztery, pięć kroków, gdy naraz rozległ się jego głos. - He! Czekaj no! Przystanęła. - Tak? Podszedł do niej. Mogła poczuć na sobie jego oddech. Papieros i kwaśne mleko. - Byłaś przy szopach, prawda? Przełknęła ślinę. Cale jej ciało zlał pot. - Jakich... jakich szopach? Świdrował ją wzrokiem. W jego obojętnych oczach mogła wyczytać to, co on zdołał odkryć w jej oczach: ona wie. Poznała jego sekret. Strona 5 Nie miał już cienia wątpliwości. Rzuciła się do ucieczki. Lipiec 2008 roku Środa, 16 lipca Po raz pierwszy zobaczył tę kobietę, kiedy wychodził z Friarage School, kierując się do swego mieszkania po drugiej stronie ulicy. Stała w otwartych drzwiach i najwyraźniej wahała się ruszyć przed siebie w ulewny deszcz. Dochodziła godzina szósta, było wyjątkowo ciemno jak na tak wczesną porę letniego wieczoru. Za dnia panował nieznośny upał, później nad Scarborough rozpętała się gwałtowna burza, a teraz świat dotknęło istne oberwanie chmury. Szkolny dziedziniec opustoszał. Nierówności asfaltu natychmiast zamieniły się w ogromne kałuże. Niebo przesłoniły wściekle skłębione granatowoczarne chmury. Kobieta miała na sobie sięgającą za kolana kwiecistą letnią sukienkę, nieco staromodną, lecz odpowiednią na upalny, burzowy dzień. Długie włosy koloru ciemnoblond splotła w warkocz, w dłoni trzymała torbę na zakupy. Przypuszczał, że nie należała do personelu szkoły. Być może była tu nowa. Albo też jest po prostu kursantką. Korciło go, by podejść bliżej, zastanawiał się, czy nie powinien jej zagadnąć. To pewnie przez tę jej niezwykłą, staroświecką aparycję. Uznał, że ma najwyżej dwadzieścia parę lat, lecz wygląda zupełnie inaczej niż kobiety w jej wieku. Nie można powiedzieć, żeby jej widok elektryzował mężczyzn, coś w niej jednak w dziwny sposób przyciągało. Ciekawiło, jak wygląda jej twarz. Jak brzmi jej głos. Czy rzeczywiście jest istnym zaprzeczeniem swej epoki oraz własnego pokolenia. W każdym razie on chciał się tego dowiedzieć. Kobiety go fascynowały. Od kiedy zaś poznał niemal każdy ich typ, fascynowały go szczególnie te niecodzienne. Podszedł do niej i zagaił: - Nie ma pani parasola? Pytanie nie zabrzmiało zbyt oryginalnie, lecz zważywszy na potoki ulewnego deszczu, wydało się oczywiste. Kobieta nie zauważyła, że ktoś się do niej zbliża, dlatego drgnęła nerwowo, wystraszona. Odwróciła się; zrozumiał wówczas swą pomyłkę. Nie miała dwudziestu kilku, lecz co najmniej trzydzieści pięć lat, może nawet więcej. Wyglądała Strona 6 sympatycznie, lecz zupełnie niepozornie. Blada, nieumalowana twarz, niezbyt ładna, niebrzydka, z gatunku tych, na które patrzy się nie dłużej niż przez dwie minuty. Włosy niedbale odgarnięte z wysokiego czoła. Najwyraźniej zupełnie nieświadomie ucieleśniała sobą ów szczególny typ kobiet, które co prawda chcą się wyróżniać z tłumu, nie mają wszakże bladego pojęcia, co zrobić, żeby wyglądać bardziej atrakcyjnie i pociągająco. Miłe, nieśmiałe stworzenie, zawyrokował. I zupełnie nieciekawe. - Powinnam była wiedzieć, że nadciąga burza - odpowiedziała. - Ale kiedy dziś w południe wychodziłam z domu, było tak upalnie, że myśl o zabraniu parasola wydala mi się śmieszna. - Dokąd pani idzie? - zapytał. - Właściwie tylko na przystanek przy Queen Street. Ale zanim tam dojdę, będę mokrzuteńka. - O której odjeżdża pani autobus? - Za pięć minut - odparła ze smutkiem. - To dziś ostatni kurs. Pewnie mieszka w którejś z tych zapadłych wsi wokół Scarbo-rough. To zadziwiające, jak blisko, tuż za rogatkami miasta, zaczynała się prowincja. Nagle człowiek trafiał w sam środek wielkiego nigdzie, do wiosek składających się z nielicznych, rozrzuconych po okolicy farm, do których nader rzadko docierały środki komunikacji. Ostatni autobus tuż przed osiemnastą! Młodzi ludzie czują się tam pewnie, jakby żyli w epoce kamiennej. Gdyby była młoda i ładna, nie zawahałby się ani chwili, by zaproponować jej pomoc. Odwiózłby ją do domu samochodem. Najpierw zapytałby, czy nie zechciałaby się z nim czegoś napić gdzieś w pobliżu portu, w jednym z rozlicznych pubów. Umówione spotkanie czekało go dopiero późnym wieczorem, lecz aż tak bardzo mu na nim nie zależało. Do tego czasu wcale nie miał ochoty nudzić się w swym pokoju, wynajmowanym w domu przy końcu ulicy. Myśl o tym, że miałby siedzieć w jakiejś knajpie przy lampce wina naprzeciw tego podstarzałego dziewczęcia - owszem, tak się właśnie prezentowała: jak podstarzałe dziewczę - i przez cały wieczór wpatrywać się w jej bezbarwną twarz, nie była Strona 7 bynajmniej kusząca. Nawet program w telewizji wydawał się bardziej zajmujący. A mimo to zawahał się, nie chciał jej bowiem tak po prostu zostawić samej, przejść obok niej przez szkolny dziedziniec na drugą stronę ulicy. Sprawiała wrażenie... opuszczonej. - Gdzie pani mieszka? - W Staintondale - odparła. Wywrócił oczami. Znał Staintondale. Chryste! Szosa, kościół, urząd pocztowy, w którym można też było kupić podstawowe artykuły żywnościowe oraz kilka tytułów czasopism. Parę domów. Czerwona budka telefoniczna, służąca także za przystanek autobusowy. I rozrzucone tu i ówdzie po okolicy farmy. - Z przystanku w Staintondale pewnie ma pani jeszcze spory kawałek drogi do pokonania - domyślił się. Przytaknęła niewesoło. - Prawie pół godziny. Popełnił błąd, zagadując ją o to. Miał wrażenie, że wyczuła jego rozczarowanie. Coś mu podpowiadało, że była to dla niej dobrze znana przykra sytuacja. Pewnie już nieraz udało jej się przykuć uwagę jakiegoś mężczyzny, jego zainteresowanie natychmiast jednak gasło, nim jeszcze zdołał się do niej naprawdę zbliżyć. Być może domyślała się, że byłby zaproponował jej pomoc, gdyby tylko była osobą trochę bardziej intrygującą. Pewnie wyszła z założenia, ze i tak nic z tego nie będzie. - Wie pani - rzucił spiesznie, zanim egoizm i wygodnictwo zdołały w nim powstrzymać przypływ wielkoduszności - zaparkowałem niedaleko stąd, przy tej ulicy. Jeśli pani chce, odwiozę panią do domu. Spojrzała na niego z niedowierzaniem. - Ale... to wcale nie tak blisko... Staintondale jest... - Znam tę miejscowość - przerwał jej w pół słowa. - Nie mam żadnych planów na najbliższe godziny, a przejażdżka za miasto... to nie brzmi najgorzej. - Przy takiej pogodzie... - przyznała z powątpiewaniem. Uśmiechnął się. - Radziłbym pani przyjąć moją propozycję. Po pierwsze, pewnie i tak nie zdąży już pani na ten autobus. A po drugie, nawet jeśli się pani poszczęści, jutro lub najpóźniej pojutrze złapie pani okropne przeziębienie. Strona 8 No więc? Zawahała się; wyczuł jej nieufność. Zastanawiała się, jakie motywy nim kierują. Wiedział, że jest przystojny i ma powodzenie u kobiet, ona zaś raczej nie miała złudzeń co do tego, że taka kobieta jak ona może rozbudzić prawdziwą ciekawość u takiego jak on mężczyzny. Przypuszczalnie uznała go albo za seksualnego maniaka, który właśnie usiłuje ją zaciągnąć do samochodu, bo z zasady zwykł brać to, co mógł zdobyć, albo też za człowieka powodowanego litością. Żadna z tych możliwości nie przypadła jej do gustu. - Dave Tanner - powiedział, wyciągając rękę. Uścisnęła ją z wahaniem. Jej dłoń była ciepła i miękka w dotyku. - Gwendolyn Beckett - odparła. Uśmiechnął się. - A zatem, Mrs Beckett, ja... - Miss - poprawiła go spiesznie. - Miss Beckett. - Okay, Miss Beckett. - Spojrzał na zegarek. - Pani autobus odjeżdża za minutę. Dla mnie sprawa jest rozstrzygnięta. Jest pani gotowa na sprint przez dziedziniec, a potem jeszcze parę metrów ulicą? Przytaknęła, zaskoczona świadomością, że właściwie nie ma wyboru. Nie pozostało jej nic innego, jak tylko chwycić się brzytwy, którą jej podsunął. _ jsTiech pani trzyma torbę nad głową - poradził. - To panią nieco osłoni. Pognali gęsiego przez tonący w kałużach szkolny dziedziniec. Wysokie drzewa rosnące wzdłuż otaczającego teren ogrodzenia z kutego żelaza uginały się pod naporem nawalnego deszczu. Po lewej wznosił się ogromny budynek hal targowych z ich podziemnymi, przypominającymi katakumby kamiennymi korytarzami, gdzie w galeriach handlowych można było znaleźć mnóstwo kiczu i tylko trochę prawdziwej sztuki. Po prawej stronie ciągnęła się uliczka wyznaczona przez dwa szeregi wąskich domów z czerwonej wypalanej cegły, do których prowadziły lakierowane na biało drzwi wejściowe. - Tędy - wskazał drogę. Pobiegli obok domów, aż w końcu dotarli do niewielkiego, niebieskiego rdzewiejącego fiata, zaparkowanego po lewej stronie ulicy. Kiedy otworzył drzwi, oboje z westchnieniem ulgi opadli na przednie siedzenia. Z włosów Gwendolyn ściekała woda, a jej sukienka kleiła się do ciała niczym mokra Strona 9 szmata. Wystarczyło ledwie kilka metrów, by przemokła do suchej nitki. Dave próbował nie zwracać uwagi na swoje mokre stopy. - Co za głupiec ze mnie - przyznał. - Powinienem sam pójść po samochód i zabrać panią spod szkoły. Wtedy byłaby pani przynajmniej w połowie sucha. - Co tam! - Nareszcie się uśmiechnęła. Zauważył, że ma ładne zęby. - Nie jestem z cukru. A zawsze to lepiej dojechać pod sam próg domu, niż tłuc się całą drogę autobusem, a potem jeszcze maszerować na piechotę. Dziękuję. - Nie ma za co - odparł. Dopiero za trzecim razem udało mu się uruchomić samochód. Silnik zacharczał, auto szarpnęło. Dwoma zrywami znalazło się na ulicy, po czym, warcząc nierówno, ruszyło z miejsca. - Zaraz będzie lepiej - zapewnił - silnik musi się rozgrzać. Jeśli ten szmelc przetrwa najbliższą zimę, będę mógł mówić o szczęściu. Silnik zaczął pracować bardziej równomiernie. Tym razem się udało: zdoła dotrzeć do Staintondale i wrócić do miasta. - Co by pani zrobiła, gdyby nie zdążyła pani na autobus, a ja bym się nie zjawił? - zapytał. Miss Beckett nieszczególnie go interesowała, nie chciał jednak, by najbliższe pól godziny, jakie mieli spędzić razem w samochodzie, upłynęły w kłopotliwym milczeniu. - Zadzwoniłabym po ojca - oznajmiła Gwendolyn. Spojrzał na nią z ukosa. Kiedy wspomniała o ojcu, jej głos wyraźnie się zmienił. Zabrzmiał cieplej, mniej powściągliwie. - Mieszka pani z ojcem? -Tak. - A pani matka...? - Moja matka zmarła wcześnie - odparła Gwendolyn w sposób dający do zrozumienia, że nie chce o tym mówić. Córeczka tatusia, pomyślał, nie może się od niego uwolnić. Ma co najmniej trzydzieści pięć lat, a tatuś wciąż jest dla niej najważniejszy. Największy. Najlepszy. Nikt mu nie dorasta do pięt. Domyślał się, że świadomie bądź nieświadomie, z całą pewnością robiła wszystko, by pozostać jego wymarzoną córeczką. Nosząc gruby jasny warkocz oraz Strona 10 staroświecką kwiecistą sukienkę, ucieleśniała sobą ów typ kobiety rodem z czasów jego młodości, przypadającej pewnie na lata pięćdziesiąte lub początek sześćdziesiątych ubiegłego stulecia. Chciała mu się przypodobać, on zaś raczej nie gustował w minispódniczkach, jaskrawym makijażu czy krótko strzyżonych włosach. Dzięki swemu wyglądowi pozostała zarazem osobą zupełnie aseksualną. W łóżku stary nie będzie jej chyba potrzebny, pomyślał. Miał wyostrzone zmysły, wyczuł, że ona łamie sobie głowę nad zmianą tematu rozmowy. Przyszedł jej z pomocą. - Uczę w Friarage School - odezwał się - ale nie dzieci. Wieczorami i w niektóre popołudnia szkoła udostępnia pomieszczenia dorosłym. Prowadzę kursy francuskiego i hiszpańskiego, dzięki temu jako tako sobie radzę. - Pewnie świetnie pan włada tymi językami? - W dzieciństwie mieszkałem przez dłuższy czas zarówno w Hiszpanii, jak i we Francji. Mój ojciec był dyplomatą. - Wiedział, że na wspomnienie o ojcu w jego głosie nie pobrzmiewa żaden cieplejszy ton. Musiał raczej zadać sobie nieco trudu, by stłumić w sobie zbytnią nienawiść. - Ale proszę mi wierzyć, to żadna przyjemność uczyć języków w grupie kompletnie pozbawionych talentu gospodyń domowych. Uwielbiam ich brzmienie i siłę ekspresji, a tymczasem przez trzy lub cztery wieczory w tygodniu muszę znosić, jak się je bezlitośnie kaleczy. - Uśmiechnął się zakłopotany, uświadomiwszy sobie, że chyba popełnił właśnie gafę. - Przepraszam. Może pani też uczęszcza na jakiś kurs językowy i czuje się teraz dotknięta? Prócz mnie kursy prowadzą jeszcze trzy koleżanki. Potrząsnęła głową. Choć we wnętrzu samochodu z powodu ściany deszczu nie było zbyt jasno, dostrzegł rumieńce na jej policzkach. - Nie - zaprzeczyła - nie chodzę na kurs językowy. Ja... Nie popatrzyła na niego, spoglądała przez okno. Dotarli do drogi prowadzącej ze Scarborough w kierunku północnym. Przed oczami przemykały jej rzędy domów w zabudowie szeregowej i supermarkety, warsztaty samochodowe i sprawiające ponure wrażenie puby. Park przyczep kempingowych zdawał się tonąć w strugach deszczu. - Przeczytałam w gazecie - wyznała cicho - że w Friarage School... w środowe Strona 11 popołudnia będzie kurs, na którym... przez następne trzy miesiące... - zawahała się. W lot zrozumiał, o czym mówiła. Czemu od razu się tego nie domyślił. Bądź co bądź był przecież członkiem tamtejszej kadry nauczycielskiej. Znał nową ofertę. W każdą środę. Od pół do czwartej do pól do szóstej. Dziś pierwsze spotkanie. A ta Gwendolyn Beckett pasuje do profilu potencjalnego kursanta jak pięść do nosa. - Ach tak, wiem - rzekł, starając się zachować w głosie zupełną obojętność. Jakby to była rzecz najnormalniejsza w świecie uczestniczyć w kursie dla... no właśnie, dla kogo? Niezdar? Niedołęg? Nieudaczników? - Czy przypadkiem nie chodzi w nim o... pewnego rodzaju trening samokontroli? Nie mógł dojrzeć jej odwróconej twarzy, przypuszczał jednak, że poczerwieniała jak indor. - Tak - odpowiedziała cicho. - O to właśnie chodzi. Trzeba się nauczyć przezwyciężać własną nieśmiałość. Zbliżyć się do innych ludzi. Zapanować nad własnymi... lękami. - Odwróciła się w jego stronę. - Dla pana brzmi to pewnie zupełnie idiotycznie. - Ależ skąd - zapewnił. - Jeśli sądzimy, że mamy w czymś braki, powinniśmy je uzupełnić. W każdym razie lepsze to, niż siedzieć bezczynnie i narzekać. Proszę się nie zastanawiać. Niech pani spróbuje wykorzystać ten kurs jak najlepiej. - Tak - odparła nieco strwożonym głosem. - Tak właśnie zrobię. Wie pan... nie czuję się zbyt szczęśliwa. Znów odwróciła się do okna, on zaś nie odważył się wypytywać o szczegóły. Milczeli. Deszcz nieco zelżał. Kiedy w centrum Cloughton skręcili w kierunku Staintondale, niebo niemal natychmiast przejaśniało. Wieczorne słońce przedarło się przez chmury. Zupełnie niespodziewanie poczuł się spięty. Roztrzęsiony. Czujny. Przeczuwał, że w jego życiu zawiązuje się coś nowego. Może to mieć coś wspólnego z siedzącą obok kobietą. Może też być zupełnie inaczej. Strona 12 Usiłował zachować wewnętrzny spokój. I ostrożność. Nie mógł już sobie pozwolić na popełnienie w życiu zbyt wielu błędów. 2 Amy Mills potrzebowała pieniędzy, dlatego pracowała jako opiekunka do dzieci. W innych okolicznościach nigdy by się tego nie podjęła, lecz musiała sama opłacać swe studia i nie mogła zbytnio marudzić. Wcale nie narzekała na tę pracę - ot, przesiadywała wieczorami w obcym salonie, czytała książkę albo oglądała telewizję, czuwała przy śpiącym dziecku podczas nieobecności jego rodziców. Przez to jednak sama kładła się spać późno, poza tym nie lubiła wracać do domu po zmroku. Szczególnie jesienią i zimą. Latem dni były dłuższe, a na ulicach Scarborough często panował ożywiony ruch, za sprawą licznych studentów, którzy opanowali to miasteczko na wschodnim wybrzeżu Yorkshire. Tego wieczoru było jednak zupełnie inaczej. Burza oraz popołudniowa ulewa zapędziły wszystkich do domów i sprawiły, że ulice opustoszały. Na dodatek po upalnym dniu wyraźnie się ochłodziło. Zrobiło się nieprzyjemnie i wietrznie. Nikogo nie spotkam po drodze, pomyślała Amy i poczuła się nieswojo. W każdą środę przychodziła do Mrs Gardner, a właściwie do jej czteroletniej córki Liliany. Mrs Gardner samotnie wychowywała dziecko. Z trudem wiązała koniec z końcem, dlatego imała się najrozmaitszych prac. W środowe wieczory prowadziła kurs francuskiego w Friarage School. Zajęcia kończyły się o dziewiątej, lecz po nich cala grupa zawsze wychodziła razem do pubu. - Nigdzie się nie ruszam - powiedziała do Amy - więc przynajmniej raz w tygodniu chciałabym się rozerwać. Czy masz coś przeciwko, jeśli będę wracać o dziesiątej? Problem w tym, że nigdy nie wracała o dziesiątej. Jeśli zjawiała się pół do jedenastej, Amy mogła mówić o szczęściu; z reguły jednak za kwadrans jedenasta. Za każdym razem Mrs Gardner przepraszała ją wylewnie. - Nie mam pojęcia, jak to się stało! Chryste, jak ten czas szybko mija, kiedy zacznie się paplać o tym i owym... Amy z chęcią rzuciłaby tę pracę, ale było to jej jedyne stałe poniekąd zajęcie. Co prawda opiekowała się też dziećmi z innych rodzin, lecz tylko dorywczo. Na środową Strona 13 zapłatę zawsze mogła liczyć, a w jej sytuacji było to na wagę złota. Gdyby nie ta droga powrotna do domu... Ale z ciebie tchórz, powtarzała sobie często, lecz wcale jej to nie pomagało pozbyć się strachu. Mrs Gardner nie miała samochodu, którym mogłaby szybko odwieźć opiekunkę do domu, poza tym zawsze wracała pod wpływem alkoholu. Także i w tę środę sporo wypiła; zjawiła się później niż kiedykolwiek: dwadzieścia minut po jedenastej! - Umawiałyśmy się, że będę zostawać do dziesiątej - stwierdziła zdenerwowana Amy i zaczęła pakować książki. Wieczór spędziła na nauce. Mrs Gardner przynajmniej udawała skruchę. - Wiem, trudno ze mną wytrzymać. Ale w naszej grupie pojawiła się nowa dziewczyna i postawiła nam kilka kolejek. Miała strasznie dużo do opowiedzenia, ani się obejrzałam... zrobiło się tak późno! Wypłaciła Amy pieniądze i była na tyle honorowa, że dorzuciła pięć funtów. - Proszę. To za nadgodziny... Z Lilianą wszystko w porządku? - Śpi. Nawet się nie obudziła. - Amy pożegnała się chłodno z rozochoconą panią Gardner i wyszła z mieszkania. Znalazłszy się na ulicy, poczuła chłód i skuliła ramiona. Pogoda prawie jesienna, pomyślała, a przecież mamy dopiero środek lipca. Przynajmniej nie padało już od kilku godzin. Droga prowadziła najpierw w dół, wzdłuż St. Nicholas Cliff, obok nieco zluszczo-nej fasady Grand Hotelu, a następnie przez długi most z kutego żelaza, łączący śródmieście z South Cliff, przerzucony ponad ruchliwym za dnia skrzyżowaniem. Teraz, o tak późnej porze, miejsce to było zupełnie wymarłe, mimo że rozświetlał je jasny blask ulicznych latarni. Choć cisza uśpionego miasta przejmowała Amy lękiem, potrafiła jeszcze nad nim zapanować. Gorzej przedstawiał się odcinek drogi wiodący przez park. Po lewej, w dole, ciągnęły się morze i plaża, w oddali powyżej - pierwsze domy na South Cliff, pomiędzy nimi zaś ogrody Esplanade Gardens, piętrzące się w górę w formie tarasów, gęsto porośnięte przez krzewy i drzewa, poprzecinane siecią wąskich alejek. Najkrótsza droga wiodła pod górę, po stromych schodach wprost do szerokiej ulicy Esplanade; po jej zachodniej stronie Strona 14 stały jeden za drugim rozliczne hotele. To właśnie owe ciemne schody stanowiły najbardziej niepewny odcinek na trasie Amy. Gdyby tylko znalazła się na Esplanade, od razu poczułaby się lepiej. Potem musiała pokonać jeszcze spory kawałek pod górę, po czym tuż za Highlander Hotel skręcić w Albion Road, przy której stał szeregowy dom o wąskiej fasadzie, należący do jej ciotki. Amy mieszkała u niej podczas studiów. Ciotka, osoba podstarzała i samotna, cieszyła się z towarzystwa ludzi. Amy zaś miała ubogich rodziców, dla których darmowe lokum dla córki było prawdziwym wybawieniem. Ponadto mogła stąd łatwo dotrzeć na piechotę do kampusu. Była wdzięczna za to, że coś w jej życiu ułożyło się lepiej, niż się spodziewała. Tam skąd pochodziła, na robotniczym osiedlu w Leeds, nikt by nie przypuszczał, że Amy dostanie się na uniwersytet. Była jednak inteligentna i pilna, a także, mimo całej swej przesadnej nieśmiałości i bojaźliwości, dość konsekwentna w dążeniu do celu. Jak dotąd wszystkie egzaminy zaliczyła z dobrym wynikiem. Znajdowała się pośrodku mostu, gdy nagle przystanęła i obejrzała się za siebie. Nie dlatego, że coś dosłyszała; miała niemal odruchową skłonność, by mniej więcej w tym właśnie miejscu sprawdzać, czy wszystko w porządku, zanim zanurzy się w niesamowitą pustkę Esplanade Gardens. A przy tym wcale nie miała jasności co do tego, co miałoby oznaczać owo w porządku. Jakiś mężczyzna schodził z St. Nicholas Cliff. Wysoki, szczupły, stawiał spieszne kroki. Nie mogła dojrzeć, jak był ubrany. Jeszcze tylko kilka metrów i dotrze do mostu, ku któremu bez wątpienia się kierował. Poza nim jak okiem sięgnąć nikogo nie było widać. Amy zacisnęła jedną dłoń na torbie z książkami, drugą zaś na kluczach od domu, które wygrzebała jeszcze u Mrs Gardner. Zawsze trzymała je w pogotowiu, kiedy zbliżała się do domu. Miało to oczywiście związek z jej lękami. Ciotka zazwyczaj zapominała zapalić lampę nad wejściem, Amy zaś nie lubiła stać i po oma- cku szukać w torbie kluczy, otoczona z obu stron wysokimi na trzy metry krzewami bzu, które niemal zupełnie zarastały krótką, wyłożoną płytami dróżkę, a które stara kobieta z typowym dla jej wieku niedorzecznym uporem wzbraniała się przyciąć. Amy chciała szybko wejść do środka. Szybko schronić się w bezpiecznym miejscu. Strona 15 Schronić się przed czym? Była zbyt bojaźliwa, wiedziała o tym. To niezupełnie normalne widzieć wszędzie tylko upiory, na każdym kroku wietrzyć włamywaczy, morderców, maniaków seksualnych. Przypuszczała, że źródłem jej lęku był sposób, w jaki została wychowana - nadmiernie hołubione, pilnowane, najcenniejsze, jedyne dziecko stosunkowo prostych rodziców. Me rób tego, nie rób tamtego, coś może ci się przytrafić... Wciąż musiała słuchać tych przestróg. Zazwyczaj nie wolno jej było uczestniczyć w wycieczkach szkolnych rówieśników, bo matka wciąż się bała, że może się przydarzyć coś złego. Amy nie buntowała się przeciw tym zakazom; dość wcześnie zaczęła podzielać lęki matki i cieszyła się, kiedy mogła kolegom przedstawić taki oto argument: Me wolno mi... Co wkrótce doprowadziło do tego, że prawie nie miała przyjaciół. Znów się odwróciła. Obcy mężczyzna dotarł do mostu. Amy nie zatrzymała się. Przyspieszyła nieco kroku. Nie tylko ze strachu przed owym mężczyzną. Ze strachu przed własnymi myślami. Samotność. Pozostali studenci Scarborough Campus, stanowiącego filię uniwersytetu w Hull, przez pierwszy rok studiów mieszkali w akademiku, później zaś łączyli się w mniejsze grupy i zajmowali mieszkania należące do uniwersytetu, wynajmowane im za niewielką opłatą. Amy wciąż sobie wmawiała, że jej zakwaterowanie u ciotki jest czymś zupełnie naturalnym i ma same zalety, bo lepiej w ogóle nie płacić czynszu, niż płacić choćby niewielki. Byłaby durna, gdyby zdecydowała inaczej. Gorzka prawda była jednak taka, że nie miała paczki przyjaciół, z którymi mogłaby zamieszkać. Nikt jej nigdy nie zapytał, czy chciałaby dzielić to czy tamto mieszkanie z tą bądź tamtą grupą. Gdyby zabrakło starej ciotki i jej pustego pokoju gościnnego, sprawa wyglądałaby jeszcze gorzej. Kwestia mieszkania stałaby się poważnym problemem, nie mówiąc o dodatkowych kosztach. Amy wolała się jednak nad tym nie zastanawiać. Po przejściu na drugą stronę mostu wystarczyło ledwie parę kroków, by znaleźć się w Strona 16 parku. Z przyzwyczajenia Amy spojrzała w prawo, gdzie zaczynały się wiodące w górę schody. W miejscu, gdzie droga skręcała, stał nowy dom, przy którym w ostatnich tygodniach podjęto końcowe prace budowlane. Trudno się było zorientować, czy budynek ten miał służyć ludziom za mieszkanie, czy też gmina Scarborough przeznaczyła go na jakiś inny cel. Amy minęła go spiesznym krokiem; nagle aż się cofnęła. Dwa duże, splecione z drutu parkany budowlane, które otaczały dom, zagradzały teraz nie tylko przejście schodami, ale także dostęp do biegnącej nieco dalej serpentynami alejki, którą dało się je obejść. Jej zwyczajna droga została zamknięta. Można było przecisnąć się bokiem, lecz Amy się zawahała. Po południu, gdy w iście tropikalnym upale wybrała się do wydzielonego jako strefa dla pieszych centrum, gdzie musiała załatwić parę spraw, zanim udała się do Mrs Gardner i jej córki, przejście było jeszcze otwarte. W międzyczasie przeszła jednak gwałtowna burza i przypominające potop oberwanie chmury. Zarówno schody, jak i alejka mogły zostać uszkodzone. Stopnie wydrążone i wyłamane. Ziemia rozmyta. Umocnienia zerwane, a żwir wypłukany. Korzystanie z tych dróg mogło grozić niebezpieczeństwem. Poza tym było to wyraźnie zabronione. Amy nie należała do ludzi, którzy po prostu nie zważają na takie zakazy. Nauczono ją podporządkowywać się zarządzeniom władz bez względu na to, czyje rozumiała, czy nie. Pewnie istniały po temu jakieś powody, to jej wystarczało. A w obecnej sytuacji potrafiła je sobie nawet wyobrazić. Niezdecydowana, odwróciła się. Istniały inne drogi prowadzące przez Esplanade Gardens, ten labirynt dla spacerowiczów, lecz żadną z nich nie dotarłaby szybko i bezpośrednio do biegnącej w górze ulicy, a tym samym w pobliże zamieszkanych domostw. Najniżej położona droga wiodła w przeciwnym kierunku - w dół ku plaży, a dalej do Spa Complex, zespołu budynków o wiktoriańskim uroku. Stały one tuż przy brzegu i służyły miastu do wszelkiego rodzaju celów kulturalnych, jednakże nocą zamykano je na cztery spusty, nie było tam nawet nocnego stróża. Spod Spa Complex kursowała na górę kolejka linowa, przewożąca głównie starszych ludzi, dla których wspinaczka przez Strona 17 wykute w skale, położone na niezwykle stromym zboczu ogrody była nazbyt męcząca. Około pół godziny przed północą kolejka zamierała jednak w bezruchu, a w budkach z biletami nie było o tej porze żywego ducha. Oczywiście, na górę można było wejść także na piechotę, lecz wspinaczka od samego podnóża była długa i uciążliwa. Owa dolna droga miała tę zaletę, że była oświetlona - wielkie, łukowate w kształcie latarnie, również w stylu wiktoriańskim, dawały ciepłe, pomarańczowe światło. Droga środkowa była najwęższa ze wszystkich. Spory jej odcinek biegł w połowie wysokości wzgórza, praktycznie płasko, w poprzek stoku. Potem zaczynała się łagodnie wznosić i niepostrzeżenie wić w górę, tak że nawet pieszym o niezbyt świetnej kondycji fizycznej umożliwiała dość komfortowy marsz. Amy wiedziała, że droga ta łączyła się z Esplanade tuż przed Crown Spa Hotel. Wybierając tę trasę, szybciej dotarłaby do celu, niż gdyby ruszyła drogą okrężną przez plażę. Szkopuł w tym, że nie było tam żadnych latarni. Droga niknęła między krzewami i drzewami w najczarniejszym mroku. Zawróciła kilka kroków, patrząc w kierunku mostu. Mężczyzna dotarł już prawie na jego skraj. Czy sobie wmawiała, czy rzeczywiście poruszał się wolniej niż przedtem? Zwlekał nieco? I co w ogóle porabiał o tej porze w tym miejscu? Tylko spokojnie, Mills, ty też jesteś o tej porze w tym miejscu, powtarzała sobie, a jednak jej serce wcale nie bilo wolniej ani o pół taktu. Pewnie wraca do domu tak jak ty! Ale któż teraz może wracać do domu, no kto? Za dwadzieścia minut będzie północ. Nie jest to pora, o której ludzie wracają z pracy, chyba że dorabiają jako opiekunki do dzieci u pewnej bezwzględnej matki, która z zasady się spóźnia. Wymówię tę pracę. Dłużej już tego nie zniosę. Za żadne pieniądze, postanowiła. Roztrząsała możliwości, jakie jej pozostały; żadna z nich nie przedstawiała się zbyt zachęcająco. Mogła wrócić przez most do St. Nicholas Cliff, a potem ruszyć przez śródmieście i wspinać się długą Filey Road - to jednak zajęłoby połowę wieczności. Oczywiście, jeździły też autobusy, lecz nie miała pojęcia, czy jej linia kursuje o tak późnej porze. Poza tym kilka tygodni wcześniej skorzystała z autobusu ze względu na Strona 18 brzydką pogodę; na przystanku zaczepiali ją jacyś pijani smarkacze z ogolonymi głowami, ozdobieni wszelkiego rodzaju piercingiem. Bała się śmiertelnie. Powiedziała sobie wówczas, że woli przemoknąć na deszczu do suchej nitki i narazić się na przeziębienie, niż znaleźć się ponownie w takiej sytuacji. Strach - znowu strach. Bała się przejść przez ciemny park. Bała się czekać na przystanku. Strach, strach, strach. To on stanowił o jej życiu, a do tego nie mogła dopuścić. Nie mogła już dłużej popadać z jednego kryzysu w drugi, próbując unikać jednego rodzaju strachu i zarazem nieuchronnie przywoływać następny. By wreszcie w pewną chłodną, deszczową lipcową noc stać jak sparaliżowana na rozdrożu, wsłuchiwać się we własny zziajany oddech, czuć, jak serce wali jej niczym ciężki młot, i zadawać sobie pytanie, który z jej lęków jest bardziej, który mniej groźny. Co w końcu prowadziło do słynnych rozważań o dżumie i cholerze. To było po prostu straszne. Mężczyzna zrównał się z nią, przystanął i spojrzał w jej stronę. Sprawiał wrażenie, jakby na coś czekał, być może na to, co stojąca naprzeciw niego osoba powie lub zrobi. Amy uczono, że powinna spełniać oczekiwania innych, dlatego też odezwała się pierwsza. - Dro... droga jest zamknięta - wyjaśniła. Jej głos nieco zacharczał, odchrząknęła. - Dwie siatki... nie da się przejść. Mężczyzna skinął głową, po czym odwrócił się na pięcie i ruszył drogą w kierunku plaży. Drogą oświetloną. Amy odetchnęła. I nic, nic się nie stało. Wracał do domu, w normalnej sytuacji pewnie poszedłby schodami. Prawdopodobnie dotrze do Spa Complex, a potem zacznie się wspinać pod górę, klnąc w duchu, gdyż droga zajmie mu więcej czasu niż zwykle. W domu czeka na niego żona. Pewnie go zwymyśla. I tak za długo zabawił z kumplami w knajpie, a teraz jeszcze to obejście. Miał dziś pecha. Czasem tak się właśnie składa. Zachichotała, sama jednak spostrzegła, że zabrzmiało to nerwowo. Lubiła fantazjować na temat sytuacji życiowej zupełnie obcych sobie osób. Pewnie dlatego, że zbyt długo była sama. Kto za mało przebywa z ludźmi z krwi i kości, ten musi się Strona 19 obracać w świecie własnych wyobrażeń. Raz jeszcze spojrzała za siebie w stronę mostu. Nikogo nie było widać. Obcy mężczyzna zniknął w oddali. Przejście schodami było zamknięte. Amy nie zwlekała dłużej. Wybrała drogę środkową, nieoświetloną. Blada poświata księżyca, przytłumiona przez długie pasma chmur, wystarczała, by dojrzeć zarys ścieżki pod stopami. Dotrze do Esplanade, nie łamiąc sobie przy tym kości. Po kilku sekundach zanurzyła się w gęstwinie mokrych od deszczu zarośli, będących w pełnym letnim rozkwicie. Amy Mills zniknęła w ciemnościach. Październik 2008 roku Czwartek, 9października 1 Kiedy w pokoju Fiony Barnes zadzwonił telefon, starsza pani drgnęła, odwróciła się od okna, przy którym tkwiła wpatrzona w zatokę Scarborough, po czym podeszła do niewielkiego stolika, na którym stał aparat, niezdecydowana, czy powinna podnieść słuchawkę. Rankiem odebrała anonimowy telefon, podobnie jak dzień wcześniej w południe. W zeszłym tygodniu jeszcze dwukrotnie doszło do tego przygnębiającego incydentu. Właściwie nie była pewna, czy to, co ją spotkało, można w ogóle określić mianem anonimowego telefonu, bo po drugiej stronie nigdy nie padło ani jedno słowo. Mogła wszakże dosłyszeć czyjś oddech. Jeśli sama natychmiast nie rzuciła słuchawką, jak to w przypływie irytacji uczyniła tego ranka, ów nieznajomy lub nieznajoma przerywali połączenie po trwającym około minuty milczeniu. Fionę niełatwo było przestraszyć, uchodziła za osobę o żelaznych nerwach, która potrafi zachować zimną krew. Jednakże ta historia zmąciła jej spokój i odebrała pewność siebie. Najchętniej zignorowałaby po prostu tego typa, nie podchodząc w ogóle do telefonu. Nie chciała jednak rezygnować z rozmów, które były dla niej ważne lub leżały jej na sercu. Na przykład ze swą wnuczką Le-slie Cramer, która mieszkała w Londynie i właśnie przeżywała trau-mę rozwodu. Leslie nie miała innych krewnych prócz starej babci w Scarborough, dlatego Fiona nie chciała jej teraz zostawić samej. Strona 20 Po piątym dzwonku podniosła słuchawkę. - Fiona Barnes - przedstawiła się. Jej głos brzmiał szorstko, chropawo; to skutek ciągłego palenia papierosów, nałogu trwającego przez całe życie. Po drugiej stronie cisza. Fiona westchnęła. Powinna sprawić sobie nowy telefon. Z wyświetlaczem, na którym widać numer dzwoniącego. Wiedziałaby wówczas, kiedy dzwoni Leslie, resztę zaś połączeń mogłaby odrzucać. - Kto tam? - spytała. Milczenie. Oddech. - Zaczyna mi to działać na nerwy - odezwała się Fiona. - Najwyraźniej ma pan jakiś problem. Może powinniśmy o tym porozmawiać. Obawiam się, że ta pańska dziwna taktyka daleko nas nie zaprowadzi. Odgłosy w słuchawce stawały się coraz bardziej intensywne. Gdyby była młodsza, mogłaby pomyśleć, że ktoś się w niej zadurzył, a teraz, słuchając przez telefon jej głosu, oddaje się jakimś seksualnym praktykom. Uznała to jednak za bardzo mało prawdopodobne, w lipcu bowiem skończyła właśnie siedemdziesiąt dziewięć lat. Poza tym wydawało jej się, że nie jest to ów szczególny rodzaj oddechu wskazujący na seksualne pobudzenie. Człowiek przy telefonie sprawiał wrażenie podnieconego w całkiem inny sposób. Był zestresowany. Agresywny. Wyraźnie wzburzony. Nie chodziło zatem o seks. W takim razie o co? - Odkładam słuchawkę - zagroziła Fiona. Zanim jednak zdołała spełnić swą zapowiedź, połączenie zostało przerwane. W słuchawce brzęczał teraz jednostajny, przerywany sygnał. - Pójdę na policję! - powiedziała z wściekłością, cisnęła słuchawką, po czym od razu zapaliła papierosa. Obawiała się jednak, że na posterunku policji zostanie spławiona. Przecież nikt jej nawet nie zwymyślał, nie napastował obscenicznymi słowami, nie groził. Oczywiście, każdy zrozumie, że powtarzające się „głuche" telefony także można uznać za formę groźby, brakowało wszakże jakichkolwiek wskazówek, kim mógłby być ów dręczyciel. W tym zupełnie niejasnym przypadku policja nie zdecyduje się na zainstalowanie urządzenia identyfikującego anonimowego abonenta, poza tym prześladowca był z

O nas

PDF-X.PL to narzędzie, które pozwala Ci na darmowy upload plików PDF bez limitów i bez rejestracji a także na podgląd online kilku pierwszych stron niektórych książek przed zakupem, wyszukiwanie, czytanie online i pobieranie dokumentów w formacie pdf dodanych przez użytkowników. Jeśli jesteś autorem lub wydawcą książki, możesz pod jej opisem pobranym z empiku dodać podgląd paru pierwszych kartek swojego dzieła, aby zachęcić czytelników do zakupu. Powyższe działania dotyczą stron tzw. promocyjnych, pozostałe strony w tej domenie to dokumenty w formacie PDF dodane przez odwiedzających. Znajdziesz tu różne dokumenty, zapiski, opracowania, powieści, lektury, podręczniki, notesy, treny, baśnie, bajki, rękopisy i wiele więcej. Część z nich jest dostępna do pobrania bez opłat. Poematy, wiersze, rozwiązania zadań, fraszki, treny, eseje i instrukcje. Sprawdź opisy, detale książek, recenzje oraz okładkę. Dowiedz się więcej na oficjalnej stronie sklepu, do której zaprowadzi Cię link pod przyciskiem "empik". Czytaj opracowania, streszczenia, słowniki, encyklopedie i inne książki do nauki za free. Podziel się swoimi plikami w formacie "pdf", odkryj olbrzymią bazę ebooków w formacie pdf, uzupełnij ją swoimi wrzutkami i dołącz do grona czytelników książek elektronicznych. Zachęcamy do skorzystania z wyszukiwarki i przetestowania wszystkich funkcji serwisu. Na www.pdf-x.pl znajdziesz ukryte dokumenty, sprawdzisz opisy ebooków, galerie, recenzje użytkowników oraz podgląd wstępu niektórych książek w celu promocji. Oceniaj ebooki, pisz komentarze, głosuj na ulubione tytuły i wrzucaj pliki doc/pdf na hosting. Zapraszamy!