Autor: Adam Mickiewicz Tytul: Zdania i uwagi ��������������������������������������������������������������������������� ZDANIA I UWAGI Z DZIE� JAKUBA BEMA, ANIOLA �L�ZAKA (ANGELUS SILESIUS) I S�-MARTENA [I] RZECZ ZANIEDBANA Jedna jest rzecz na �wiecie godna ludzkiej pieczy; Ludzie o wszystkim my�l�, pr�cz tej jednej rzeczy. PAX DOMINI Pok�j jest przysz�em dobrem, przysz�em szcz�ciem mojem; Nie chcia�bym Boga, gdyby B�g nie by� pokojem. STOPNIE PRAWD S� prawdy, kt�re m�drzec wszystkim ludziom m�wi, S� takie, kt�re szepce swemu narodowi; S� takie, kt�re zwierza przyjacio�om domu; S� takie, kt�rych odkry� nie mo�e nikomu. VENI CREATOR SPIRITUS Niech si� twa dusza jako dolina po�o�y, A wnet po niej jak rzeka pop�ynie duch Bo�y. �RODEK B�g nie nad g�ow� mieszka, lecz w �rodku cz�owieka, Wi�c kto w g�ow� zachodzi, od Boga ucieka. KIERUNEK Gdzie kto b�dzie po �mierci, za �ycia odgadnie; Gdzie chyli� si� za �ycia, tam po �mierci wpadnie. FILOZOF I B�G EMIGRANT Wygnali�my z serc Boga, we�miem dobra po nim, Gada� o nim i pisa� do niego zabronim; Mamy na� sto g�b grzmi�cych i pi�r ostrych krocie, A ten zbrodniarz emigrant my�li o powrocie? S�OWO I CZYN W s�owach tylko ch�� widzim, w dzia�aniu pot�g�; Trudniej dzie� dobrze prze�y� ni� napisa� ksi�g�. CUR? Pierwsza mowa szatana do rodu ludzkiego Zacz�a si� najskromniej od s�owa: dlaczego? W�ASNO�� JEST N�DZ� Czemu szatan jak n�dzarz wszystkim d�br zazdro�ci? Bo sam nic nie posiada pr�cz swojej w�asno�ci. RUSZTOWANIE Duch jest budowl�, cia�o jako rusztowanie: Musi by� rozebrane, gdy budowla stanie. B�OGOS�AWIENI CISI O kawa� ziemi ludzkie dobija si� plemi�; Zosta� cichym, a mo�esz posie�� ca�� ziemi�. DROGA DO WIECZNO�CI Ci, co nad czas i miejsce ducha swego wzbili, Mog� czucia wieczno�ci dozna� w ka�dej chwili. CZ�OWIEK WIECZNO�CI� Sam cz�owiek jest wieczno�ci�, kiedy nad �wiat zd��y I Boga w sobie, a sam w Bogu si� pogr��y. BOGACTWO �WI�TEGO Cz�owiek �wi�ty jest r�wnie jak Stw�rca bogaty, Bo Stw�rca z nim podziela wszystkie swoje �wiaty. NIC DARMO B�g nic darmo nie daje, lecz wszystko otwiera, I ka�dy z Boga tyle, ile chce, zabiera. MIARA B�STWA B�g wznosi si� tak g�rnie, tak szeroko le�y, �e granic b�stwa swego sam nigdy nie zmierzy. CNOTA Gdy pe�ni�c cnot� cierpisz trudy i k�opoty, Jeszcze� nie jest cnotliwym, tylko szukasz cnoty. PR�BA Wtenczas powiesz, cz�owieku, �e� godzien zbawienia, Je�li zdo�asz wni�� w piek�o i nie czu� p�omienia. NIEUFNO�� Obra�a Niebo pod�a i nieufna t�uszcza, Co wzywa Boga, lecz si� na Boga nie spuszcza. SK�D M�KA? Cierpi cz�owiek, bo s�u�y sam sobie za kata: Sam sobie robi ko�o i sam si� w nie wplata. BO�E NARODZENIE Wierzysz, �e si� B�g zrodzi� w betlejemskim ��obie, Lecz biada ci, je�eli nie zrodzi� si� w tobie. FIGURA NIE ZBAWI Krzy� wbity na Golgocie tego nie wybawi, Kto sam na sercu swoim krzy�a nie wystawi. ROZMOWA Duch z bezdeni swej wo�a; B�g ze swej bezdeni Odpowiada: obadwa r�wno niezg��bieni. GDZIE NIEBO Do nieba patrzysz w g�r�, a nie spojrzysz w siebie; Nie znajdzie Boga, kto go szuka tylko w Niebie. JAK S�UCHA� Kto pragnie wieczne s�owo w g��bi w�asnej duszy Sam wyra�nie us�ysze�, niech wprz�d zamknie uszy. S�OWO I CIA�O S�owo sta�o si� cia�em, a�eby na nowo Cia�o twoje, cz�owieku, powr�ci�o w s�owo. CEL STWORZENIA Czego szuka stworzenie od wiek�w tak wiela? Szuka tylko spoczynku swego Stworzyciela. WARUNEK W�ADZY Gdybym tyle jak Chrystus m�g� wzi�� B�stwa w siebie. Zaraz sta�bym si� w�adc� na ziemi i niebie. DO RAJU PRZEBOJEM Do raju drzwi otwarte, ale rzadki zdo�a Przebi� si� przez ogniste miecze archanio�a. RӯNICE Czemu jest pier� anielska wiecej Bogu droga Ni� pier� muchy? Bo wi�cej bierze w siebie Boga. WZAJEMNO�� Ile si� dusza wzruszy, tyle Boga wzruszy; O ile dusza w Bogu, o tyle B�g w duszy. JA Gdyby szatan na chwil� m�g� wynij�� sam z siebie, Toby w tej samej chwili ju� ujrza� si� w niebie. NISKIE DRZWI Pomi�dzy dzieci bo�e pr�no ten wnij�� pragnie, Kto si� u drzwi tak nisko jak dzieci� nie nagnie. OSZUKA�STWO Wo�asz do Boga: Ojcze! - Ojciec wnet przychodzi, A� zamiast dziecka, ch�opa du�ego znachodzi. DAR NIE BOGIEM Kto modli si� o dary, z�e pacierze m�wi; Bo modli si� stworzeniu, nie Stworzycielowi. SK�D WOJNA? Za co cz�owiek na bli�nich tak cz�sto uderza. Jak na dzikie zwierz�ta? Bo w sobie ma zwierza. WOJNA TYLKO MI�DZY R�WNYMI Zwierz walczy ze zwierz�ciem; boi si� cz�owieka; Cz�owiek walczy z cz�owiekiem; od ducha ucieka. WARUNEK BEZPIECZE�STWA Ten mo�e depta� w�e, g�aska� lwy i tury, Kto wyrwa� z siebie ��d�o, rogi i pazury. WARUNEK NIETYKALNO�CI Chcesz ca�o przej�� pomi�dzy �wiatowym rozruchem? B�d� dla zwierz�t cz�owiekiem, a dla ludzi duchem. POWO�ANIE CHYBIONE Smutni! chorzy! wy, zamiast cieszy� si� i leczy�. Wolicie wzajem siebie smuci� i kaleczy�. SK�D Z�O? B�g jest dobrem: wi�c wszystko, na co duch narzeka, Z�o, �mier� i pot�pienie, pochodz� z cz�owieka. UWAGA CHROMEGO Kiedy pierwszy raz wnid� w jakie zgromadzenie, By pozna� ludzi, zwa�am pierwsze ich spojrzenie: Rozs�dni naprz�d spojrz� na m� nog� praw�, G�upi naprz�d na lew�, kt�r� mam kulaw�. RӯNICA Dobry i z�y zar�wno chodz� za bli�nimi, Jeden - �eby ich �ywi�, drugi - by �y� nimi. KR�L I KAT Dobry cz�owiek, jako kr�l, szuka kogo wie�czy�; Z�y podobny do kata, szuka kogo m�czy�, B�OGOS�AWIENI CISI Wszyscy walcz� dla dobra; kt� u�ywa� b�dzie? B�ogos�awiony cichy: ten ziemi� posi�dzie. NAR�D CICHY �aden nar�d prac swoich nie cieszy� si� p�odem, Bo �aden nie by� ludu cichego narodem. WIECZNA RZECZPOSPOLITA Pewna rzeczpospolita jest zawsze i wsz�dzie, Chocia� pa�stwem na ziemi nie by�a, ni b�dzie. ZEGAR Niepok�j jest zegarem, on czas ludziom stwarza; Kto umorzy� niepok�j, wnet i czas umarza. KR�LESTWO BO�E GWA�T CIERPI Niebo samo nie spadnie, trzeba je osi�gn��; I Pan B�g sam nie zst�pi, potrzeba go �ci�gn��. NADZIEJA Trzymaj ten sznur, cho� fala nad g�ow� szaleje; Wybrn��by szatan. gdyby m�g� chwyci� nadziej�. ZAPOMNIENIE SI� SZATANA Szatan wie, �e B�g wieczny i w sile niezmierny. Ale o tym zapomnia�, �e B�g mi�osierny. JEGO PRZECZUCIE Szatan przeczuwa dobrze wieczno�� swej katuszy, Ale rozumowaniem to przeczucie g�uszy. O CO K��TNIA? Od chwili gdy zacz�li czarci z nieba spada�, K��c� si� dot�d, kto z nich ma niebo posiada�. JAKI �AL Powiadasz, �e �al zbawia? wszak czarty si� �al�? - �al� si�, lecz na drugich: a sami si� chwal�. KARA BO�A Najwi�kszego grzesznika B�g si� nie pozbawia, Tylko na kar� w�asnym si�om go zostawia. CZAS DZIA�ANIA Kto na wieczno�� pracuje, drogo czas szacuje, Bo kiedy czas ustanie. sko�czy si� dzia�anie. WIECZNO�� NIE MA CHWIL Czy wiecie, �e�my d�u�ej ni�eli B�g �yli? B�g jest wieczny, a przecie� nie �y� ani chwili. CZAS Czas jest �a�cuch; im dalej od Boga ucieczesz, Tym d�u�szy i tym ci�szy �a�cuch z sob� wleczesz. MILCZENIE Zaiste, mi�e Bogu Jest anio��w pienie, Ale daleko milsze cz�owieka milczenie. CICHO�� G�o�niej ni�li w rozmowach B�g przemawia w ciszy, I kto w sercu ucichnie, zaraz go us�yszy. �R�D�A M�wisz: Niech sobie ludzie nie kochaj� Boga, Byle im by�a cnota i Ojczyzna droga. G�upiec m�wi: Niech sobie �r�d�o wyschnie w g�rach, Byleby mi p�yn�a woda w miejskich rurach. ODLEG�O�� �e do nieba daleko, niejeden narzeka; Ziemia dalej ni�eli niebo od cz�owieka. GO�� Wo�asz Boga; on cz�sto schodzi po kryjomu I puka do drzwi twoich, ale� rzadko w domu. TRWOGA SZATANA Czemu s�d ostateczny tak szatana trwo�y? Czyli mu niewiadomy dot�d wyrok Bo�y? Czy on �a�uje �wiata, kt�ry si� ma z�ama�? �a�uje - bo, bez �wiata, gdzie� on b�dzie k�ama�? DLACZEGO K�AMIE? Szatan, cho� sobie m�dro�� i si�� przyznaje, Wie, �e k�amie, i wiary sam sobie nie daje; Dlatego rad �r�d ludzi zdania swoje szerzy�. By je s�ysz�c z ust cudzych, m�g� im sam uwierzy�. ��DZA NIE�MIERTELNO�CI Chcesz zyska� nie�miertelno�� przez jaki czyn dzielny; G�upi�! czy chcesz, czy nie chcesz, b�dziesz nie�miertelny. TR�JCA B�g jest w Tr�jcy jedyny. ma pok�j w rado�ci: Rado�� pochodzi z Tr�jcy, a pok�j z jedno�ci. WESELE I CIERPIENIE B�g w duchu swym wiecznego doznaje wesela, A w nas cierpi o tyle, o ile si� wciela. ZGODNO�� Dobry mistrz w takim tylko ch�rze �piewa� luhi, Gdzie czuje, �e g�os w�asny w harmoniji gubi. JA Muzyk zmi�sza orkiestr� najlepiej dobran�, Je�li graj�c stara si�, �eby go s�yszano. BANK Dziwisz si�, �e po �mierci ma�a nasza cnota Ma rosn�� w szcz�cie przez ci�g wiecznego �ywota; Nie dziwisz si�, �e jeden grosz, w banku z�o�ony, Za kilka wiek�w mo�e ur�� w milljony. GRZECH Grzech jest palnym �ywio�em: wi�c kto grzechu ni� ma, Mo�e sta� w �rodku piek�a, ogie� go nie ima. APOSTOLSTWO I FILOZOFIA Filozof uczniom w�asnej nauki udziela: Aposto� tylko �wiadkiem jest nauczyciela. �WIADEK I OSKAR�YCIEL Straszniejsze jest dla zbrodni �wiadectwo ni� skarga. �otr l�y oskar�yciela, na �wiadk�w si� targa; Skar��cych m�drk�w czasem posp�lstwo �aja�o, Lecz �wiadcz�cych o prawdzie zawsze mordowa�o. URZ�D Cz�owiek jest urz�dnikiem wysokiego stanu, Ca�y �wiat s�u�y jemu, a on tylko panu. W�ASNO�� OSOBISTA Skar�ysz si�, �e kto� z twojej w�asno�ci korzysta; Grzech - jest to jedna twoja w�asno�� osobista. SKARGA "Usz�o szcz�cie, i pr�no dot�d za nim chodz�!" - Nie usz�o, czeka ciebie na krzy�owej drodze. UP�R Pan dot�d mi�osiernie patrzy na szatana, Lecz szatan odwraca si�, by nie widzia� Pana. M�DRO�� Nauk� i pieni�dzmi drudzy ci� zbogac�; M�dro�� musisz sam z siebie w�asn� doby� prac�. M�DRO�� I UMIEJ�TNO�� Aby m�dro�ci naby�, nie do�� mie� poj�tno��, Nie do�� uczy� si�: m�dro�� nie jest umiej�tno��; Ta pragnie z teoryi praktyk� wyci�gn��, A tamta teoryj� praktyk� osi�gn��. NAUKA BEZBO�NYCH Kiedy nad naukami bezbo�nik pracuje, Strze� si� go: jest to zb�jca, kt�ry bro� kupuje. PRAKTYKA "Na co b�d� potrzebne - pyta�o pachol� - Tr�jk�ty, czworoboki, ko�a, parabole?" "�e potrzebne - rzek� m�drzec - musisz teraz wierzy�; Na co potrzebne, zgadniesz, gdy zaczniesz �wiat mierzy�." CZAS Czas jako powr�z wi��e ducha do natury; P�ty m�czy� si� musim, a� zu�yjem sznury. ATOM "�wiat widzialny jest atom!" Prawda, astronomie, Za c� ty chcesz �y� ca�y tylko w tym atomie?... ROZPRAWA O czymkolwiek rozprawa, im d�u�ej si� wiod�a, Tym dalsza jest od prawdy, jak woda od �r�d�a. RADA G�UPC�W Po co si� ten gmin g�upi na rad� zgromadzi�? Chce, �eby mu radzono to, co ju� uradzi�. DOBRA RADA W jednym tylko przypadku rada nie zawadzi; W jakim? - Gdy si� Pokora u M�dro�ci radzi. T�UM Szatan jest tch�rz, boi si� zosta� w samotno�ci, I dlatego najcz�ciej mi�dzy t�umem go�ci. ZNAK B�g pomaza�com swoim znak na czole k�adnie. Nar�d, kt�ry tych znak�w nie widzi, upadnie. WIERZCHO�EK I PODSTAWA Na g��bszych fundamentach wy�szy mur sta� mo�e, I wy�szy rozum tylko na g��bszej pokorze. ODDYCHANIE BOGA (z perskiego) Kiedy tchnie, ca�� przysz�o�� z piersi swych wyzionie; Gdy westchnie, ca�� przesz�o�� w piersiach swych poch�onie. LICZBA GWIAZD Prawd w pi�mie bo�ym, r�wnie jako gwiazd w b��kicie, Im lepsze macie oczy; tym wi�cej ujrzycie. WALKA ZE SMOKIEM Ilekro� z�� my�l w duszy dobra przezwyci�a, Tylekro� �wi�ty Micha� str�ca z niebios w�a. MIKROKOSMOS, MIKROBIBLIA Cia�o jest ma�ym �wiatem; dusza ksi��k� ma��, W kt�rej spisano wszystko, co si� w �wiecie sta�o. FA�SZYWA MONETA K�amca jest z�y moneciarz; pozw�l mu fa�sz mno�y�, To on sam jeden zdo�a ca�y kraj zubo�y�. RUCH G�UPI G�upiec, jak mu� we m�ynie, zwi�zane ma oczy I ci�gle ruszaj�c si�, ci�gle w miejscu kroczy. RUCH M�DRY M�drcy prawdziwie wielcy, jak niebieskie cia�a, Zdaj� si� sta�, gdy ka�de z nich leci i dzia�a. PRAWDZIWA WIELKO�� Dobrze by w �yciu �wieckim, jak niegdy� w Ko�ciele, Tego tylko zwa� wielkim, kto wycierpia� wiele. BAJKA �wiat ten jest czysta bajka!" - Zgoda, przyjacielu; Lecz ka�da bajka ma sens moralny na celu. ZGODA Wtenczas tylko rzetelnie pogodzisz si� z wrogiem, Je�li ty i wr�g pierwej zgodzicie si� z Bogiem. DZIA�ANIE I CIERPIENIE Czy mam dzia�a�, czy cierpie�? - B�d� Stw�rcy obrazem I, jak On, w ka�dej chwili dzia�aj i cierp razem. HISTORIA I PROFETIA Czas przesz�y r�wnie od nas jak przysz�y daleki; Ten tylko pojmie przesz�e, kto zgad� przysz�e wieki. POKUSY Nawa�a pokus r�wnie jako morska burza Dzielnych p�ywacz�w wznosi, a s�abych zanurza. EGOIZM Nie ten jest egoist�, kto od ludzi stroni, Ale ten, kto za bli�nim jak za �upem goni. POTWARZ I POCHLEBSTWO Pochlebca i potwarca za zas�ug� �a��; Brzyd� si� wi�cej pochlebstwem ni�eli potwarz�. W potwarzy dla dobrego jest zaw�dy nauka; Pochlebstwo z�ych zatwardzi, a dobrych oszuka. NOCNY PTAK Szatan w ciemno�ciach �owi; jest to nocne zwierz�; Chowaj si� przed nim w �wiat�o: tam ci� nie dostrze�e. KRZYWDA CZASEM PRZYDA SI� Cz�sto grzesznik przed �mierci� na bli�nich si� �ali, I� mu nie dosy� w �yciu krzywd nawyrz�dzali. NIE�LE BY� �MIESZNYM Nie�le to jest by� �miesznym. �artowano z pan�w, Z m�drc�w, z wodz�w, z poet�w, z lekarzy, z kap�an�w; Wszystkich na �miech wystawi� dowcipek ucieszny, Pr�cz jednego szatana. On jeden nie�mieszny. SFERA OWOC�W Musi drzewo, a�eby rozkwita� i rodzi�, Po li�ciach jak po szczeblach na powietrze wchodzi�; Chocia� soki po�ywne z �ona ziemi bierze, Owocu da� nie mo�e, tylko w wy�szej sferze. OGNIK M�dro�� �wiecka jest na kszta�t b��dnego ognika: B�yszcz�c, zwodzi ci� z drogi; gdy z niej zejdziesz, znika. ISKRY Jaka tam b�dzie si�a wiecznego p�omienia, Wno� tu z jego iskierek, ze zgryzot sumienia. CZERW M�drek �wiecki wymaga od ma�ych i wielkich, By wszyscy byli zawsze przyk�adem cn�t wszelkich, Cho� sam co chwila cnot� my�lami kaleczy, S�owami podkopuje i czynem niweczy; Obrzydliwszy od czerwi, co roztacza drzewa: Bo on tocz�c klnie drzewu, czemu nie dojrzewa. JEDNA WOLA Jednej woli jednemu trzeba przedsi�wzi�ciu: Lepszy jeden w�dz g�upi ni� m�drych dziesi�ciu. CECHA WY�SZYCH Po tym wy�szego m�a mo�esz pozna� w t�umie, �e on zawsze to tylko zwyk� robi�, co umie. POMAGA� BOGU B�g sam mo�e �wiat zniszczy� i drugi wystawi�, A bez naszej pomocy nie mo�e nas zbawi�. PROBY M�drzec zwyczajnych ludzi z rozmowy ocenia, A nadzwyczajnych m��w poznaje z milczenia. SEN Jak bezsenny �le czyni. gdy oczy zamru�a I k�adnie si� na �o�u, bo tym noc przed�u�a, Tak nami�tny �le czyni, gdy �mier� zada sobie: Wylecz si� z bezsenno�ci, nim p�jdziesz spa� w grobie. DWA �WIATY Dobrzy ludzie nie mog� mie� nic na tym �wiecie, A za to, �li, na tamtym nic mie� nie b�dziecie. MAJESTAT DUSZ NASZYCH Sam B�g bez wiedzy naszej nie mo�e nas rzuci�. A cho� rzuci, gdy zechcem, musi do nas wr�ci�. RESZTA PRAWD Jest i wi�cej prawd w pi�mie, lecz kto o nie pyta. Niech sam zostanie pismem - w sobie je wyczyta. [II] S�ABEMU B�G POMOC� Chromy, �lepy i g�uchi cz�sto Boga z�owi, Ujrzy, pos�yszy, pr�dzej ni�li ludzie zdrowi. B�G NIC NIE MO�E BEZE MNIE B�g bez pomocy mojej nie mo�e nic tworzy�; Chc�c siebie zniszczy�, trzeba wprz�d Boga umorzy�. KOCHA� LUDZKO�� On kocha ludzi? Za c� od ludzi ucieka? Bo on kocha w cz�owieku ludzko��, nie cz�owieka. Gdy zedr� z ciebie zwierza, cz�eka z ciebie zm�cz�, Natenczas ujrz� ducha i niech przed nim kl�cz�. IMI� Jakie na przysz�ym �wiecie b�dziesz nosi� imi�? Imi� Ojca, kt�ry ci� do rodziny przymie. Z BAADERA Prawo jest jak powietrze, wi�c na pustej duszy Le��c ca�ym ci�arem, t�oczy j� i kruszy; Gdy znajdzie drog� do niej, w r�wnowadze stawa, Nie ci�nie zewn�trz duszy, kt�rej g��b napawa. M�DREK M�drek dmie si� przed uczniem, przed sp�m�drkiem chlubi, Lecz zar�wno sp�m�drka i ucznia nie lubi: Sp�m�drka, �eby jego bogactw nie obliczy�, Ucznia, �eby ich nie skrad� lub nie odziedziczy�. M�DRCY Prawy m�drzec cieszy [si�], jak pielgrzym ubogi, Gdy spotka na pustyni towarzysza drogi; M�drek �wiecki, jak z�odziej manowcami zmyka, Bo w ka�dym widzi �wiadka lub wsp�zawodnika. * Dw�ch m�drc�w r�wnie s�awnych naucza�o w szkole. Kt�ry� z nich prawd� m�wi�? Prawda w oczy kole. Jednego gmin wygwizda�, a drugiemu klaska�. Wida�, �e jeden uk�u�, a drugi pog�aska�. * Dwie istoty szcz�liwe nawet na tym �wiecie, Bo zawsze bliskie Boga: dziewica i dzieci�. * Je�li masz si� do dzie�a wa�nego sposobi�, Pomy�l wprz�dy, czyli chcesz i czy umiesz zrobi�; Ja, cho�bym chcia� i umia�, jeszcze si� nie wa��, Je�eli mi powinno�� dzia�a� nie rozka�e. * Szkapa najdzielniejszego rumaka wyprzedzi, Je�li zamiast cz�owieka duch na szkapie siedzi. Kij gorzej ni�li lanca rani i zabija, Je�eli �o�nierz serce wbi� na koniec kija. * Nauki s� lekarstwem, chlebem s�owo Bo�e; Kto ma zdrowy �o��dek, bez lekarstw �y� mo�e. * Szabla jest dla zabawy, lanca dla obawy, Karabiny dla wrzawy, kosa do rozprawy. * Kosy wiosn� pracuj�, cep jesiennej pory, A zim� gospodarze bior� za topory. Ko�ciuszko zacz�� kosi�, teraz m��ci� pora, A w ko�cu na Moskali bierz si� do topora. Z BAADERA Grzech, cho�by najsilniejszy, skoro wydrzesz z �ona, Natychmiast przed oczyma spowiednika skona. Jak drzewo, gdy mu ziemi� obedrzesz z korzeni, Cho� silne, wkr�tce uschnie od s�o�ca promieni. * Je�li dzie�o wymaga namy�la� si� d�ugich, Je�li go nie dokonasz bez pomocy drugich, Je�eli wielu g�upc�w ju� je rozpocz�o, Chcesz mie� czyste sumnienie, porzu� takie dzie�o! * Gdzie [szko�a] scenicznik�w, wodz�w i �piewak�w? Tam, gdzie szko�a dla mr�wek, bestyi i ptak�w. Ludzie, to tylko dobrze wykona� umiecie, Czego�cie si� nie mogli nauczy� na �wiecie. * Pewny mistrz ju� od dawna i prosi, i radzi, A�ebym si� zaci�gn�� do jego czeladzi. Mistrzu, je�eli pragniesz doda� mi ochoty, Przesta� gada�, a poka� pr�bk� twej roboty. * B��dzi, kto prac� tylko i przemys�em pnie si�; Praca strze�e cz�owieka, lecz go nie wyniesie. Patrz na okr�t, co buja ponad morskie brody: Dlaczego si� tak wyni�s�? - bo l�ejszy od wody. * W ustach jest otw�r duszy. Najdro�sze balsamy Pr�dko zwietrzej�, gdy je cz�sto otwieramy. * Czemu B�g na wz�r siebie stworzy� nasz� posta�? Bo sam lepszego wzoru nie m�g� nigdzie dosta�. * Cho� z tob� w drog� idzie towarzysz�w wielu, Nie powierzaj im �acno twej podr�y celu, Ni kierunk�w, ni �rodk�w, bo cz�sto si� dzieje, �e obok podr�nego w�druj� z�odzieje I ciekawi s� wiedzie�, w jak� idzie stron�, Gdzie chowa grosz na �ycie i miecz na obron�. * Grzesznik le�y, pokutnik d�wiga si� na nogi, A �wi�ty stoi prosto, gotowy do drogi. * Duszo, p�ki twe dzieci� nie uro�nie w lata, Uno� je do Egiptu przed oczyma kata. * Trze�wy cz�owiek bezpiecznie przy ogniu si� grzeje, Pijak ledwie si� zbli�y, na popio� zgoreje. �wi�ci bezpiecznie chodz� w�r�d piek�a p�omieni. Diabli gorej�, bo s� grzechem nape�nieni. * Za co nigdy nie wst�pi anio� w dusz� �wi�t�? Bo ona przez samego Boga jest zaj�t�... �WIADECTWA Prawnicy swe �wiadectwa podpisuj� sami, Ch�op zwykle podpisuje trzema krzy�ykami. Cz�ciej s�dzia za wa�ne to �wiadectwo przyjmie, Gdzie krzy�yk, ni�eli to, gdzie jest w�asne imi�. * �wiadek m�wi, co widzia�, m�drek, co si� zda�o, I st�d mi�dzy m�drkami m�czennik�w ma�o. * Dop�ki paj�k dmie si� trzymaj�c si� belki, Jest to dogmatyk, kt�ry tworzy system wielki, Lecz gdy schodz�c po nici chwieje si� z wietrzykiem, Natenczas z dogmatyka staje si� sceptykiem. * Obierzem sobie wodza. - Nie tak, bracia, spieszcie. Wprz�dy sobie pu�kow� muzyk� obierzcie: Na pierwszego tr�bacza podaj� sapera. Niech tr�bi, cho� nie umie - wszak go lud wybiera. * Ludu wszechw�adny, zr�b mi ze s�oty dzie� �adny, Bo ja, sceptyk szkaradny, w�tpi�, czy� wszechw�adny! * Lapo�czycy poganie na zimy miesi�ce Zwykli sobie z gwiazd jedn� obierac za s�o�ce; Gdy widz�, �e obrana �le grzeje i �wieci, Id� od tej do drugiej, od drugiej do trzeciej; I tak ci�gn� sejmiki a� do zimy ko�ca, Nie mog�c si� pogodzi� na obranie s�o�ca. * Dziwisz sie, �e B�g le�a� w stajence na sianie: Nie dziwisz si�, �e przyj�� Baranka nazwanie. * Punkt jeometr�w nie jest d�ugi ni szeroki, A przecie� tworzy wszystkie linije i boki; B�g czasu nie zabiera i w miejscu nie le�y, Chocia� z niego szerz� si� miejsca i czas bie�y * Szcz�cie jest punkt - nie w miejscu, ale w sobie le�y; Cierpienie tylko wiecznie ci�gnie si� i szerzy. * �wiat jest tylko atomem, lecz o�lepi snadnie Najbystrzejszego m�drca, gdy mu w oko wpadnie. * Dobrze, i� znamy w��w i przed nimi stronim; Lepiej nie widzie� w�a i nie wiedzie� o nim. [III] * Gdyby� szed� noc� ciemn� i oczy zamru�y�, Znajdziesz skarb, kt�ry� rano czuwaj�c wys�u�y�. * Odt�d przed znakiem krzy�a nie pierzchn� szatany, Lecz je �acno odp�dza duch rozkrzy�owany. G�OS DUCHA Jam ciebie, dziecko, u Pana wyprosi�, I rado�� czu�em, gdym tob� zachodzi�, A�em ci� trudy d�ugimi donosi�. I z bole�ciami wielu dzi� urodzi�. * Jakiego Boga do ducha we�wiesz, na tego podobie�stwo stworzony b�dziesz. ��������������������������������������������������������������������������� [ index.htm ] SPIS WIERSZY