Jan Twardowski Trzeba i�� dalej czyli spacer biedronki Wiersze wszystkie 1981-1993 zebra�a i opracowa�a Aleksandra Iwanowska Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej Warszawa 1994 Z tomu Kt�ry stwarzasz jagody 1983 STARUSZKA Tu b�dzie fotografia kt�r� rozstrzelali Niemcy tam lampa co si� w dzieci�stwie spali�a szpak powr�ci na miejsce za oknem przy skrzynce tu listy z cisz� w �rodku mi�o�� je zabi�a niby g�ogi za bardzo do siebie podobne obok drobiazg na p�ce rozpaczy szkielecik i kapelusz z lat szkolnych co m�odo�� udaje jak brodacz co sw� brod� zas�ania podbr�dek i teraz wie, �e wszystko jest razem �mier� rado�� niebo i ziemia bo ustawia rzeczy kt�rych nie ma 1983 WSZYSTKO SMUTNE Smutna mi�o�� smutny Jezus z go�ymi plecami smutny ksi�yc co nie chce wyzdrowie� smutna ��ka w sierpniu od bodziszk�w niebieska smutna krowa smutny grzyb jak krasnoludek bez �ony �piew w klatce siwe w�sy kota smutna sza�wia inaczej czerwona smutny dowcip dla wszystkich smutny deszcz co jak Chi�czyk pisze z g�ry na d� smutny pan m�ody co si� o�eni� bo nie mia� innego wyj�cia Nie odchod� nie opuszczaj nas smutna strono pi�kna 1983 CIA�O Cia�o tak �wi�te �e trzeba je ukry� przed wzrokiem naszym otoczy� milczeniem jak smuk�e palce czapli nad strumieniem ciche pos�uszne daje istnie� Bogu jak szcz�cie kr�tkie i jak smutek stworze� je�li si� wstydzi utraci�o wiar� �e mi�o�� nawet golasa zrozumie 1983 PRZYROST LUDNO�CI Szkoda dla jednej tylko osoby deszczu buk�w bo najch�odniej przy nich w�r�d upa�u �awki nad rzek� szcz�cia co zamyka usta �amig��wki serca mi�o�ci co ostrzy n� p�ywania �abk� motylkiem i delfinem kataru po kt�rym jednym uchem s�yszy si� p�niej a drugim wcze�niej cia�a co si� nie dzieli tylko na ducha i popi� jask�ki wzruszaj�cej ramionami wszystkiego po kolei i dlatego pchaj� si� na ten smutny �wiat nowi ludzie drzwiami i oknami 1983 KOLCZYKI Wieczorowe suknie pachnid�a kolczyki d�uga w�dka w�os�w i nagle rozpacz szcz�cie by wybra� mi�o�� m�dr� kocha� nieszcz�liw� chodzi�a bez grzesznik�w po k�tach p�aka�a wi�kszy wstyd nagiej duszy ni� nagiego cia�a 1983 DYSKUSJA �wi�ty Tomasz orzek� - caritas �wi�ty Cyryl - amor �wi�ty Alojzy - dilectio wszyscy wiedli dyskusje jak nied�wiedzia przyszed� �wi�ty pastuszek i najmocniej przeprasza� bo powiedzia� im - guzik z tego 1983 ROZUMIESZ S�owiku co �piewaj�c podskakujesz do g�ry �eby spa�� na t� sam� ga��zk� ty rozumiesz zachwyt niecierpliwo�� wiersze nasze wszystkie �zy na tr�bce zdrad� �wi�tego Piotra smutne oczy pijaka czysto�� zmys��w duszy gor�czk� dzie� o pi�tej rano i kwadrans po zmierzchu wiary naszej pok�j i wojn� nawet takich kt�rych nie rozgrzesz� 1983 APOSTO�OWIE NIEWIARY Niewiara ma swoich aposto��w m�czennik�w wyznawc�w zadziera nos do g�ry z ka�dym si� dogada niesie tak�e sw�j krzy� uczy si� milczenia w milczeniu ciemno�ci przed �witem za�amuje r�ce nad grobem matki tu przychodzi �eby uwierzy� 1983 MA�A LITANIA �wi�ty Florianie od po�aru �wi�ty Tadeuszu od burzy �wigta Agnieszko od tego co najpro�ciej ocal jak szafirek co si� pojawia w kwietniu przyja�� w mi�o�ci bo wierna i nie dostaje bzika 1983 ODPUSTY Poprzez wszystkie odpusty w Twoim niebie poprzez weso�e miasteczka anio��w �wi�tych le�akowanie mi�o�� bez kant�w poprzez czytanki dla zbawionych dzieci Ala ma cnot� ale nie ma kota sp�jrz w piek�o wiary po tej stronie 1983 M�YN Przez najbli�szych kt�rzy pojawili si� �eby odej�� - przy Bogu kt�ry si� ukry� �eby by� mi�dzy mi�o�ci� a mi�o�ci� - tam gdzie stoi krzy� w �mier� poza �mierci� przy dzieciach �miej�cych si� na ca�y g�os przy kamieniu co zg�upia� cokolwiek si� sta�o przy kr�liku co biegnie jakby but ucieka� szed� m�yn - moje �ycie 1983 TERAZ Teraz si� rodzi poezja religijna co krok nawr�cenia lepiej nie m�wi� kogo nastraszy� buldog sumienia ale Ty co �wiecisz w oczach jak w Ostrej Bramie nie zapominaj �e pisz�c wiersze by�em Ci wierny w czasach Stalina 1982 DOBRO I Z�O Ze z�em skrada si� si�a w�adza urz�dowe twarze z dobrem przychodzi serce cho�by najmniejsze jamnik z ka�d� nog� skrzywion� jak szcz�cie wiejskie na wsi Godzinki gdy zmieniaj� s�owa "i niezwyci�onego plask w mord� Samsona" 1982 TRZEBA Trzeba by� zakochanym �eby uwierzy� w anio��w w serce jak pieprz co si� nie zmienia w mamusi� �wi�t� i w ojca �wi�tego w to �e si� z �redni� pensj� nie umiera a nawet w najtrudniejsze �e B�g to jedno�� bez cierpienia 1982 PRO�BA Matko �askawa zmi�uj si� nade mn� spok�j ma mask� ciemn� Mi�o�� �wiat�o zapala nadzieja uczy czeka� pomale�ku - Szturchnij czasem po ciemku 1982 KONIEC Co si� spotka�o a potem rozesz�o co by�o razem by biec w r�ne strony szcz�cie co nagle rozdar�o si� w �rodku chocia� �egnaj�c kocha si� najd�u�ej bliscy co potem wydaj� si� obcy i m�wi� sobie wszystko si� sko�czy�o Nie martw si� o nic bo szpak zamy�lony i smutna ziemia w niewidzialnych r�kach orzeszek z grabu ze skrzyde�kiem zielonym �yrafa co szyj� wypatrzy najdalej koniec - to k�amczuch w �wiecie niesko�czonym 1983 BARANKU WIELKANOCNY Baranku wielkanocny co� wybieg� z rozpaczy z paskudnego k�ta z tego co po ludzku si� nie uda�o prawda �e trzeba sta� si� bezradnym by nielogiczne si� sta�o Baranku wielkanocny co� wybieg� czysty z popio�u prawda �e trzeba dosta� pa�� by wierzy� znowu 1982 TYLKO To tylko oczy co chc� widzie� dalej to tylko uszy co pochwyc� cisz� r�ce tak smutne jak skrzyd�a za ma�e serce jak kogut zatrzymany w klatce zmys�y co kryj� sekret przed poznaniem Trzeba mie� cia�o by odnale�� dusz� 1982 LI�� Li�� porzeczki co zmienia barw� na deszczu sowa co ma oczy ��te z bia�ymi brwiami jerzyk co nie siedzi tylko stale fruwa a kto biegnie w niesko�czono�� od niej si� oddala las w kt�rym przy�o�ono ju� no�yk do grzyba bekasy stale czyste bo biegn� po b�ocie ksi�yc co si� zabawia udaje �e umar� zreszt� jest ksi�ycem stanowczo za d�ugo anio� co ju� nie strze�e bo na grzech za p�no nie denerwuj� patrz� zwyczajnie jak Niewidzialny chodzi ko�o mnie 1982 *** Pi�kno ale tyle wida� tak jakby wszystko opr�cz Niego widzisz brzoz� ��t� w jesieni bia�e kwiaty kminku przesz�o�� zawsze czyst� bo to co przesz�o wzrusza jak ogonek w �niegu i mo�na potem znale�� nawet czego nie ma ufne pszczo�y co sw� matk� wypuszczaj� sam� nad ciep�ym suchym ulem nie przegrzanym w s�o�cu by powr�ci� pod wiecz�r jak z�oto zm�czone krzy� zachodu na niebie naga baba w wodzie bo ka�dy ma dwie dusze a jedn� na co dzie� i tyle innych cud�w jak czaple szcz�liwe a czaple s� udane je�eli s� krzywe Nie widzisz Go z �adn� gwiazd� ze �wink� serdeczn� bo pi�kno - to po prostu Jego nieobecno�� dzie�o a� tak wielkie �e anonimowe 1982 PYTA�EM Pyta�em jednej ga��zki rozmarynu jednego bia�ego or�a jednego o Traugucie wspomnienia Orzeszkowej pisz�cej Gloria victis za co sz�o si� wtedy do wi�zienia 1982 POWITANIE Matka Boska si� dziwi. Tak�e J�zef nie wie Tereska uczy francuskiego w niebie - �eby "u" dobrze m�wi� - wszystkim pokazuje - �ci�gnij usta swe w dzi�bek tak jak si� ca�uje Florian ju� si� nie spieszy bo Pan B�g ustali� - nie polewaj nie dmuchaj gdy si� mi�o�� pali anio� przestaje fruwa� bo nagle z wzruszenia pragnie uczci� roztropno�� minut� siedzenia Tomasz pozna� �e z prawd� jest tak i inaczej jak ze szpakiem co chodzi i wr�blem co skacze Wszyscy kr�c� g�owami Wszed� M. Kolbe - Gwarz�- - Jak mo�na wej�� do raju z tak� smutn� twarz� 1982 Z tomu Rwane prosto z krzaka 1983 SP�JRZ - Nie powie� si� sp�jrz w okno znowu ten bia�y �nieg z czarnego nieba znowu u�miech jak osio� z pretensj� do os�a cenzor kt�ry sam wpad� pod no�yczki �wi�ta Maria Goretti jak powietrze czyste i szept co pozosta� z ca�ego Ko�cio�a - Chryste 1983 NIEJEDZENIE Mario siostro �azarza gdy Pan wszed� do domu zapomnia�a� o piecu nie nakry�a� sto�u bo mi�o�� zaczyna si� od niejedzenia niewa�nym sta� si� czajnik inaczej naci�gacz kasza jak chuda wrona s�dzona za rozpacz czosnek jak z�by wied�my z zasady nier�wne powiedz siostrze swej Marcie gdy Pana zobacz�- czemu latasz po kuchni i po rondle skaczesz - nic nie zjem. Padn� na pysk jak grzech si� rozp�acz� 1983 JEST CZAS U nas wakacje. Nic si� nie dzieje usiad�y li�cie lnu siedem tysi�cy pszcz� bez urlopu pracuje za darmo nikt z nas si� teraz nie spieszy jest czas Rozmawiamy - pani stale co rok m�odsza tylko si� kapelusz jak Pa�ac Kultury starzeje zreszt� wszystko wiadomo bo nikt nie wie czytamy o sympatycznej �wi�tej kt�ra posz�a z grzechem do nieba opodal milcz�cy po upadku kamie� jemu wierz� 1983 STWARZA� B�g stwarza� wszystko by poznawa� siebie st�d barwa bia�a zawsze lekka zielona spokojna ��ta pliszka bo tak� i o zmroku wida� je� na brzegu lasu dowcipne szparagi kto� kto umar� przed chwil� wylecia� weso�y koniec wszystkich spraw naszych wspaniale niejasny lwica co ogon chwali skoro nie ma grzywy nietoperz co sk�ada skrzyd�a i opada szybko zaj�c co si� odbija tylnymi nogami ksi�yc jak rencista co wyszed� si� martwi� gwiazda polarna co wskazuje biegun ogromna kula ziemska i �wiat nieokr�g�y jaskinie latem zimne widzenie pod wod� i czas najwa�niejszy - cho� nie wie co b�dzie mi�o�� lub inaczej wszystko i daleko �uk jak anio� swobodny bo niepoliczony kariera na pocz�tku a mi�ta przy ko�cu B�g stwarza� �wiat i poznawa� �e jest wszechwiedz�cy 1983 POKOCHA� Jaka to rado�� pokocha� Ciebie od pierwszego spojrzenia bez dowodu na Twe istnienie bez sprawdzania papier�w i dopiero wtedy wszystko jak nic dot�d trojaczki krzycz� na ca�ego nie pyskuje pilnowana trawa dyrygent oczy zamyka �eby s�ucha� wyciszaj� gwizdy bawi ogon jelenia zawsze z jedn� kresk� i nawet dym zamiast do diab�a idzie do nieba ze wzruszenia 1983 MI�O�� Czysto�� cia�a czysto�� r�k pana przewodnicz�cego czysto�� idei czysto�� �niegu co p�acze z zimna wody co chodzi nago czysto�� tego co najpro�ciej i to wszystko psu na bud� bez mi�o�ci 1983 JAK�E Jak�e si� teraz nie ba�- nie trwo�y�- z tylu ranami naraz na krzy� Ci� z�o�y�- Matka Boska si� �ni�a p�aka�a jak we mszy �wi�tej krew Tw� oddzieli� od cia�a z powrotem pi�tek s�o�ce umiera nie wida� je�li jest mi�o�� przesta� si� martwi� i �mier� si� przyda 1983 NIELOGICZNE To co nielogiczne prowadzi do wiary gwiazda co spad�a z nieba dla nikogo zaj�c co ma tylko strach sw�j na obron� mi�o�� do po�owy szcz�cie nieszcz�liwe kucyk nadziei i brudas kt�ry przyszed� a�eby powiedzie� tak zimno a Pan Jezus za lekko ubrany r�a pomarszczona �ab�d� wios�uj�cy tylko jedn� nog� za wielki Pan B�g �eby wszed� do g�owy 1984 BO�E Darwin znik� z d�ug� brod� posiwia�y ma�py Wolter ju� jak nekrolog w k�ciku humoru nawet Kopernik zmala� cho� obraca� Ziemi� spaniel �yczy przed sklepem kr�tkiego ogonka wszystko na pysk zbity wali si� bez Ciebie 1984 OSIO� Duch oklapni�ty kiedy cia�o obok mi�o�� nieca�a bo smutek daleko je�li �mier� nie przyjdzie �ycie jak mato�ek wiara niepewna gdy niewiary nie ma nawet u�miech jak baran gdy zabraknie p�aczu wszystko stworzy� B�g razem dlaczego osio� wyje zobaczy� osobno 1984 P�ACZ Marta zakrz�tana obrus roz�o�y�a w ros� za gor�cy chucha sercem studzi mi�sa nie dopiek�a soli� nie sko�czy�a nad wiar� co p�acze zn�w si� zamy�li�a a tu tyle roboty �azarz z grobu wr�ci� w�a�nie talerz odsun�� - Marto - m�wi - Marto Jezus przy mnie p�aka� 1984 DZI�KUJ� Dzi�kuj� za Twoje w�osy nie malowane na obrazach za Twoje brwi podniesione na widok anio�a za piersi karmi�ce za ramiona co przenosi�y Jezusa przez zielon� granic� za kolana za plecy pochylone nad �mieciem w lampie za czwarty palec serdeczny za oddech na szybie za ciep�o d�oni na klamce za stopy stukaj�ce po kamiennych schodach za to �e cia�o mo�e prowadzi� do Boga 1984 MI�O�� �wiat zmaglowany polityka pud�o dom ju� nie tamten inna brama niewierz�cy na roratach w ko�ciele tylko mi�o�� wariatka ta sama 1984 LUSTRO - Nie ruszaj lustra m�wi� najpierw - bo st�uczesz - nie patrz w nie bo zobaczysz kacyka diab�a - nie gap si� w nie jak wrona bo znajdziesz m�a gawrona albo schowaj je bo ci� wyrzuc� z klasztoru lepiej widzie� indyczki ma�laki wiatr lustro grzeszne i pr�ne sam B�g potem powie - sp�jrz w nie g�uptasku ile masz lat starszy panie z odr�ban� m�odo�ci� 1984 ZDZIWIENIE Dziwi� si� kuropatwy co chodz� parami wszystkie na plotki schodz�ce si� wrony lipcowe gwiazdozbiory Rak i Lew na niebie panny po �lubie co nie chc� by� same filozof z bzikiem bo odnalaz� �on� bekas co gwi�d�e stale dwie sylaby dziwi si� ksi�yc sam na sam ze sob� �e B�g jest jeden i nigdy samotny 1984 POCIECHA Niech si� pan nie martwi panie profesorze buty niepotrzebne umiera si� boso w piekle ju� zel�a�o nie pal� tylko wiedz� wieszaj� na haku smutno i szybko 1984 PRO�BA Martwi� si� o przesz�o�� drepta�em jak kulfon straszy mnie tera�niejszo�� by wytrwa� na drogach zosta�a tylko przysz�o�� by si� chocia� raz cieszy� jeszcze jej nie zbrudzi�em ca�a w r�kach Boga 1984 ZBLI�ENIE Wszystkie mleczne drogi jak miecz mi�dzy nami krzy� wci�� nie sko�czony przestrze� niepoznana w�ski pasek cnoty zbli�a mnie do Ciebie to co Ci� oddala 1984 WIERSZ Z DEDYKACJ� Zbigniewowi Herbertowi Tu znowu jest tak samo i nic si� nie zmienia tr�jk�tne li�cie brzozy i olchy okr�g�e akacja pachnie jak za czas�w Prusa obowi�zkowo bo zawsze przed deszczem altana niby bliska a wo�a z daleka m�odej kobiety b�j si� przed star� uciekaj leszczyna rodzi sw�j orzech laskowy tak sobie dla zagadki nazwany tureckim og�rki jak wiadomo rosn� tylko noc� pszczo�a staro�wiecka jak z carskiego z�ota na trzeciej parze n�ek trzyma sw�j koszyczek Poznasz tu �atwo jak si� kto u�miecha ko� r�y pies merda w� w dobrym humorze �eby by�o zabawnie ustawia si� bokiem cie� drzewa w samo po�udnie wskazuje na p�noc �wi�ta cebula krewna zdech�ej lilii strip-tease przyzwoity zas�ania swym p�aczem chamka czapla bezczelna coraz bli�ej wody denerwuje bociana bo ma palce ��te zn�w Pan B�g kocha �ab� nie za to �e skrzeczy �aba skrzeczy dlatego �e Pan B�g j� kocha a Pan B�g jest tak prosty �e musi by� duchem Pan Cogito zdumiony meandrami �wiata niech wybaczy wiersze rwane prosto z krzaka 1984 WIELKIE I MA�E Ten chrab�szcz przedwojenny co stan�� na g�owie i nie mia� swego domu skoro mieszka� wsz�dzie pies co skaka� do Narwi i p�ywa� zielony szpak co wplata� w swe gniazdko ca�e p� stokrotki cho� dzi�b najpierw otwiera� zamykaj�c oczy niezapominajka co kr�tko pami�ta bo kwitnie tylko od maja do czerwca ciemne orzechy buku cho� si� wydawa�y tak drobne �e nawet B�g si� nie pomie�ci smutny wybryk natury dziadek zakochany i �za jak samotna samiczka bez skrzyde� furtka kt�r� patykiem olchy otwiera�em szczeg� nadaje wielko�� wszystkiemu co ma�e 1981 CHCIA�BYM Chcia�em j� zatrzyma� ca�a wie� si� �mia�a - nie wiesz �e w ko�cu maja odlatuje czajka chcia�em �wierszcza pos�ucha� chichota�y drzewa chcia�em niebo przygarn�� ale pomy�la�em tylko na wigili� pierwsza gwiazda w oczach chcia�em babci� mie� jeszcze przedwojenn� po wojnie do Jezusa posz�a nie do mnie 1985 PROSZ� O WIAR� Stukam do nieba prosz� o wiar� ale nie o tak� z p�aczem na ramieniu tak� co liczy gwiazdy a nie widzi kury tak� jak motyl na jeden dzie� ale zawsze �wie�� bo niesko�czon� tak� co biegnie jak owca za matk� nie pojmuje ale rozumie ze s��w wybiera najmniejsze nie na wszystko ma odpowied� i nie przewraca si� do g�ry nogami je�eli kogo� szlag trafi 1981 PISANIE Jezu kt�ry nie bra�e� pi�ra do r�ki nie pochyla�e� si� nad kartk� papieru nie pisa�e� ewangelii dlaczego nie pisze si� tak jak si� m�wi nie pisze si� tak jak si� kocha nie pisze si� tak jak si� cierpi nie pisze si� tak jak si� milczy pisze si� troch� tak jak nie jest 1981 K�OPOTY ZAKOCHANYCH Zakochani m�wili - przecie� nie do wiary czy to prawda mo�e si� nam zdaje czy tak �atwo si� spotka� cierpi�cym na mi�o�� w �wiecie w kt�rym k�opoty nasze nie ustan� bo jak diabe� ucieknie odejdzie i anio� Jeste� i nie ma Ciebie. Ten sam znowu inny troch� na odczepnego i troch� na niby jak len co kwitnie niebiesko bia�o i r�owo cho� �wit i zmierzch sprawia �e inne kolory Czy to Ty jeste� blisko jakby� s�ucha� serca i jak matka przechodzisz przez �rodek sumienia jesieni� deszcz zas�ania zim� �nieg zabawny Ten kt�rego si� kocha jest wci�� niewidzialny 1981 ZAUFA�EM DRODZE Zaufa�em drodze w�skiej takiej na �eb na szyj� z dziurami po kolana takiej nie w por� jak w listopadzie sp�nione buraki i wyszed�em na ��k� sta�a �wi�ta Agnieszka - nareszcie - powiedzia�a - martwi�am si� ju� �e poszed�e� inaczej pro�ciej po asfalcie autostrad� do nieba - z nagrod� od ministra i �e ci� diabli wzi�li 1981 Z tomu Nie przyszed�em pana nawraca� 1986 W JARZ�BINACH Krew p�ynie z Twojego boku wakacje a taki blady i w�a�nie dlatego wierz� �e� wszechmog�cy s�aby �e w jarz�binach wisisz dzwo�ce ci� podzioba�y w�a�nie dlatego kocham �e jeste� wielki ma�y rozesz�y si� ca�kiem drogi zgubi�o si� i odkry�o pozosta� cz�owiek i Pan B�g m�j grzech moja mi�o�� 1983 M�WI� Rysuj� Twoje r�ce na krzy�u umy�lnie za d�ugie niech ogarn� ludzi najwi�cej rany grubsze stopy za ogromne wci�� uciekam niech dobiegn� do mnie serce ca�e jak u �wi�tej wizytki - Tak nie mo�na - m�wi� - za brzydki 1985 PRO�BA �yrafo dryblasie z tr�jk�tn� g��wk� jamniczko z poczw�rnym platfusem wielb��dzie kulfonie mr�wko widoczna przez lup� kaczko p�askonosa dziobaku nietypowy co wy�azisz z jaja czaplo pi�knie krzywa nas grzesznik�w na duchu podtrzymuj ile pokrak bez winy 1985 B�DZIE Koniku polny co �yjesz jedn� tylko jesie� serce kochaj�ce niekochane smutku w cztery oczy bo mieszkanie za dwadzie�cia lat szcz�cie o tyle o ile prawdo co obra�asz ciotko kt�rej w dowodzie dzieciak dorysowa� brod� dygnitarzu kt�ry zlecisz ze sto�ka wszystko tak b�dzie jak ma by� 1985 SZCZʌCIE Nie ma mi�o�ci bez odpowiedzi serce zostaje dalej cho� odesz�o byle nie dla siebie wtedy krowa pociesza ogonem dwumetrowy goryl obejmuje goryla koza p�jdzie do kozy zimorodek czeka na zim� �eby si� urodzi� je� nie je�y si� na je�yc� komputer pyta koguta o godzin� bocian powr�y cho�by jedn� bezpartyjn� nog� ca�uj� wszystkich nawet nikogo a szcz�cie tak jak skrzypce im starsze tym m�odsze. 1985 NIE ANIO� STRӯ Mojego Anio�a Str�a nie wida� cho� nie zazdro�ci archanio�om nie strze�e nikogo jak na obrazku przewraca k�adk� po kt�rej id� rzuca w przepa�� na zbit� g�ow� wyci�ga za nogawki pyta - jak leci m�wi� mu nieprzyzwoity po �acinie bana� - aniele tobie �atwo bo nie masz cia�a ale mnie sempiterna zabola�a nie rozumie strze�onego Pan B�g nie strze�e do Boga idzie si� na ca�ego przez k�adk� skopan� przez mi�o�� kt�ra wysz�a bokiem przez rozpacz ze szczeg�ami przez korek uliczny w kt�rym ugrz�z�o pogotowie z syren� czasem jak stonoga co pomyli�a nogi i stan�a jak noga t�umaczy� i ja t�umacz� ale na obrazkach inaczej 1985 NAJBLI�SI Nie prosz� ju� o spok�j ani o to �eby by�o inaczej nie mam �alu �e nie mam malucha ani o to �e mi najbli�si rozr�bali g�ow� przyszed�em podzi�kowa� �e jeste� Bogiem 1986 WNIEBOWZI�TA Widzia�a jak walcz�cy stawali si� prochem jak najm�odsi cho� ostatni odchodzili pierwsi smutne r�ce praczek nie wzi�te do nieba wi�c wsp�czu�a chcia�a pr�dko zakry� swoje ludzkie cia�o bez �mierci 1985 MATKA Nieludzki urok gwiazd nad sputnikami nieludzki pomys� �mierci nieludzkie cierpienie nieludzki czas co czeka z kr�tkim no�em renty nieludzkie pi�kno mistrz�w a tu zwyk�a matka jej nos okulary i pacierz na stole moczop�dna pietruszka z selerem sa�atka i bardzo ludzka mi�o�� z pocz�tkiem romantycznym z krzy�ykiem na ko�cu bez �rodka 1985 TAK MA�O Jest mi�o�� za nic nie chce list�w spotka� ciel�ciny bez ko�ci piernika ani form wyklepanych jelenie przy spotkaniu k�aniaj� si� rogami ani g�osu w telefonie - zapnij palto �eby nie zatka�o tak ma�o potrzeba tak ma�o jest wielka mi�o�� uczy�a �wi�ta babcia pozostaj� jej wierny mi�o�� za B�g zap�a� 1985 CZEKANIE Kiedy na mi�o�� niecierpliwie czekasz pomi�dzy dzwonkiem a otwarciem drzwi czasem wepchnie si� kurczak za chudy na ros� opluje deszcz nie kracz jeszcze podzi�kujesz Bogu gdy przyjdzie tylko pies 1985 BY�O Wiersze staro�wieckie co wzruszaj� teraz z rymami jak nale�y z przecinkiem i kropk� z dworem co znik� nagle cicho i na zawsze a wiadomo cisza wi�ksza ni� milczenie i pami�� ju� pos�uszna gdy przesz�o�� przychodzi z babci� co na werandzie cerowa�a dziur� bez no�yczek z�bami przegryzaj�c nitk� tu� przy koszu na grzyby by si� nie sparzy�y z wujem co si� gazet� niepotrzebnie zaj�� wi�c pomaga� mu diabe� ale kopn�� anio� ze smutkiem przemijania jag�d jarzyn je�yn gdyby �mierci nie by�o nikt z nas ju� by nie �y� przemijamy jak wszystko by w ten spos�b przetrwa� uczucia bez �ap�wek i r�banka grzech�w wielka mi�o�� co zawsze wydaje si� �atwa i wie ju� tak od razu �e nie wie co b�dzie cho� za m�odu dr�y serce a na staro�� noga wszystko co najcenniejsze spali�o si� w piekle wiersze staro�wieckie niemodne naiwne ten sam baran co wtedy ale szcz�cie inne 1985 JEST Gil zgrzyta sroka sroczy odchodz� szpak�w pokolenia jelonki li�� milcz� grzyby ciel� z prob�wki szuka matki kr�ci si� Ziemia bez sumienia s�uchaj� s�u�� i nie m�wi� - a je�li Jest a je�li nie ma 1985 OSTROBRAMSKA To nie to to wrona to nie koniec to wr�ci nie ma nigdy na zawsze Ostrobramska w serdecznym mie�cie odpukuje nieszcz�cie l985 Z tomu Na osio�ku 1986 POWIEDZ� Inny czas kiedy nie jesz lecz po��dasz wo�u inny kiedy p�aczesz na sw�j w�asny rozum inny �al kiedy zamiast przyzna� si� do grzechu m�wisz - zaliczy�em sobie kilka pa�- inny kwiat kiedy nios� go na wesele wiedz�c ile trzeba mi�o�ci by zbudowa� dom inny ten kt�ry z�o�� pomilcz� odejd� i powiedz� z u�miechem �e to tylko �mier� 1985 DO ALBUMU Pisa� wiersz niczyj dla wszystkich jak zabawny byczek co podchodzi z bliska by� biedronk� co ukl�k�a w s�o�cu bez adresu imienia nazwiska 1986 STALE Staj� si� stale mniejszy w mie�cie kt�re jak inflacja ro�nie we wszech�wiecie co si� rozszerza a kurczy w�r�d tych co mnie znale�li i widz� �e mnie nie ma nic ze mnie nie zostanie bo i to za du�o 1986 BRZYDAL Muzealne oklaskiwane pi�kne pi�kno jak oblizane sumienie a tu chodzi boczkiem byle jaki brzydal cierpienie 1986 NIE TYLKO Trawa czu�a �askocze �ydki kasztany spadaj� i ca�uj� r�czki woda rozebrana siada na kolanach chrab�szcz podrywa w�osy �wierszcz jak stereofoniczna muzyka uwodzi kalina nie tylko jeszcze wierna �winia kocha nie zapomina 1986 MILCZ Chcia�em powiedzie� - przecie� to okropne- ale przygryz�em j�zyk chcia�em zapuka� nie mia�em do kogo milcz B�g m�wi dobrze o Bogu 1986 GDYBY Nawet by nie wiedziano ile razy si� biegnie po schodach bez windy ile czystego piek�a mo�e by� w nieszcz�ciu jak cicho po pierwszym wzruszeniu nikt by nie wiedzia� �e naj�adniej w gnie�dzie czy�yka �e bia�y dziwaczek zakwita kiedy deszcz pada �e motyl odr�nia ��te od zielonego �e matk� mo�e przypomnie� jeden krzy�yk w��czki �e rybitwa fruwa z jask�czym ogonem �e wierzba w fujarce smutna przy krowach weso�a �e �wiec� si� stawia tu� obok �mierci gdyby by� B�g bez ludzi 1981 OPROWADZANIE PO PIEKLE Tu separatka nic nie pomog�o mia� ju� aureol� kwadratow� upar� si� mie� okr�g�� a tam poni�ej ksi�dz proboszcz piszczy zbudowa� ko�ci� jak Pa�ac Kultury z krzy�em 1986 Z tomu dla dzieci Nowy zeszyt w kratk� 1986 MAMUSIA �wi�ty J�zef za�ama� r�ce, denerwuj� si� w niebie �wi�ci, teraz id� ju� nie Trzej M�drcy, lecz uczeni, doktorzy, docenci. Teraz wszystko ca�kiem inaczej, to, co stare, odesz�o, min�o, zamiast z�ota nios� dolary, zamiast kadzid�a - komputer, zamiast mirry - video. -Ach te czasy - my�li Pan Jezus - nawet gwiazda troch� zwariowa�a, ale nic si� ju� nie zawali, bo wci�� Mamusia ta sama. 1986 ARKA W arce Noego by�a ma�pa s�o� i �yrafa smutny kruk i go��bek bia�y kaczki kt�re kwaka�y mamut czyli s�o� w futrze ubra� si� ciep�o bo my�la� �e b�dzie zimno pojutrze wrony czarne z ka�dej strony gawron jak zwykle na gawrona obra�ony patrzy wujek na ciotk� jak na wr�belka w�asnego obmy�la jak j� wpakowa� cho� na rok do arki Noego 1986 W KLASIE Rycz� w klasie dokazuj� najgrzeczniejszych kotem szczuj� rycz� bij� si� po �apie chc� po�o�y� si� na mapie na przyrodzie lepsza draka wypchanego szczypi� ptaka nogi skacz� skrzypi� �awki kogo� bior� za nogawki piszcz� wyj� g�o�no chrapi� ksi��k� do religii drapi�. Nagle sfrun�� anio� bia�y m�wi - lubi� te kawa�y. 1986 O MOJ�ESZU C�rka w�adcy - faraona wo�a smutno i weso�o, �e w koszyku krytym smo�� p�acze dzieciak z pupk� go��. 1986 Z tomu dla dzieci Patyki i patyczki 1987 NIESPODZIANKA Pewien dziad na w�asnych z�bach siad�. Nagle krzykn�� przera�ony: - Kto� mnie ugryz� z tamtej strony! 1987 SZE�� LISTK�W Wuj sznur przygotowa� �eby si� powiesi� jak �y� - kiedy czarne wszystko ale to nieprawda przybieg�a przylaszczka pod nos mu podetkn�a sze�� niebieskich listk�w 1987 RӯA Lilie p�nagie chabry nieczesane kacze�ce jak kaczuszki co stan�y boso wszystkie pietruszki jawnie rozebrane A jednak �wi�ty J�zef d�sa si� wyra�nie gdy Matce Bo�ej r�� wystrojon� nios� 1987 Z tomu Kt�ry stwarzasz jagody 1988(wydanie drugie poszerzone) NIE ZL�K� SI� Tylko �wi�ty Jan umar� w domu na pos�aniu z poduszk� pod g�ow� owini�ty w �piw�r jeden nie zl�k� si� krzy�a jeden sta� pod krzy�em pozostali ze strachu w Wielki Pi�tek zbiegli Kto ucieka od krzy�a - krzy� ci�szy dostanie 1986 ZBAWIONY Ten kt�rego kochaj� zostanie zbawiony cho� kocha si� dlatego �e si� nie rozumie niekiedy tylko ogarnia zdumienie jakby si� ksi�yc �wintuch rozebra� do naga ten kt�rego kochaj� zostanie zbawiony ile razy b��dzi�e� ale kto� ci� kocha� czeka� w oknie bo oddech pozosta� na szybie ile razy grzeszy�e� - �za ci� uzdrowi�a a mi�o�� jest ju� czysta gdy przy ko�cu p�acze i jak lew nie�mia�o ty�em si� odwraca je�li bliskich zabraknie sam Pan B�g przygarnie powie ci to na staro�� �limak zamy�lony rozpacz stara k�amczucha co rozrabia na dnie czas ju� poza czasem s�owo ponad s�owem gwiazda co przez okno chce ci� stukn�� w g�ow� �otr na trzech gwo�dziach za nas powieszony ten kt�rego kochaj� zostanie zbawiony 1986 PRO�BA Dziobie z li�ciem szczawiu kamieniu co nie pytasz zgrzybia�y grzybie w barszczu piesku - Tomku nieufny co obw�chujesz stole na kt�rym bez kartek za dolary kaczka pro�cie abym znalaz� takie s�owo kt�re Pan B�g polubi� i daje co �aska 1986 WESTCHNIENIE Na uczelniach teologicznych operowany przez docent�w pi�owany wierz�cym udowadniany przez katechetki lukrowany w r�ce apologet�w wydany Bo�e m�j kochany 1986 DO �WI�TEGO ANTONIEGO Szukam ewangelii z przedsoborowych t�umacze� spod g�siego pi�ra Jakuba Wujka w kt�rej czytano "onego czasu" fruwa�y ptaki niebieskie r�s� k�kol nieogolony pachol� podawa�o koszyk na pustyni dzie� si� nachyli� na Taborze Jezus ja�nia� jak �nieg martwi� si� o rent� nie rz�dca lecz w�odarz jedno s�owo "maluczko" krzycza�o szeptem bieg�y po ciemku panny g�upie a cia�o jak cia�o by�o md�e szukam ewangelii kiedy dzieci�stwo by�o jak zawsze raz tylko �wi�ty Antoni Padewski Ratowniku Po�pieszny Niech utyje chwa�a Twoja - niech si� znajdzie zguba moja 1986 RANA Rany Twej lewej stopy nie widz� na krzy�u przykryta stop� praw� - by nie ogl�dano trudno sekretu dyskretnym dotrzyma� anio�owie na tr�bkach zaraz wydmuchali �e tak si� sta�o do niej si� modli przetr�cone szcz�cie kolaboranci nielegalna mi�o�� ten kto na staro�� przyszed� si� wyp�aka� �e trudniej kocha� bli�nich ni� ma�ego fiata pobitych rana - ta kt�rej nie wida� modli si� �wi�ty J�zef z mokr� lili� w r�ku i sikorka bez pary co idzie spa� sama 1986 DZIADEK O wielk� mi�o�� nie prosz� Ciebie ale o tak� jak M 1 jak kawalerka czyli pok�j z kuchni� pomi�dzy piek�em i niebem o zwyk�� co ci�gnie szcz�cie za nog� o mi�o�� co si� mi�o�ci uczy o tak� z innego �wiata z fotografii lewicuj�cego dziadka co wczoraj nos opu�ci� wykurza kurze Bo�e ma�ych mi�o�ci co �yj� najd�u�ej 1986 POWR�T Odej�� od �wiata - zanurzy� si� w Bogu a potem znowu by� tutaj z powrotem aby powiedzie� - Ju� widz� odwrotnie to co niewa�ne takie wa�ne teraz jak jedno pi�ro wilgi zgubione w Afryce jak kasztan co spada i puka do grobu ch�opcu co chrz�szcza odnalaz� martwego co mia� na kr�tko dwa w�sy zuchwa�e szepn�� - Patrz dojrza� do dalszej podr�y �wi�t� Agat� budzi na dobranoc Wszystko umiera co jest nie�miertelne ludzie ro�liny zwierz�ta skazane deszcz b�azen co zla� si� na zegar s�oneczny smutna wierno�� na zawsze ale nie na co dzie� Odej�� od �wiata - zanurzy� si� w Bogu i znowu potem powr�ci� na ziemi� u�cisn�� ma�p� i ostre kamienie ��wie bo id� najwolniej do �lubu Wszystko co przysz�o z Niewidzialnej R�ki widzie� kobiet� co biega po dworcu czeka na tego kt�ry nie przyjecha� p�acze i nie wie �e tak si� sta� mia�o bo mi�o�� starsza od nas i wi�ksza ni� szcz�cie Bocian w gnie�dzie otwartym obraca si� w s�o�cu by stale swym cieniem piskl�ta zas�ania� m�dro�� te� starsza od nas - wi�c czemu si� boisz - nie dr�cz nad uchem jak m�� wystudzony - przecie� mogli�my si� tutaj nie spotka� Kto wr�ci� stamt�d - nie pyta dlaczego 1986 BEZE MNIE Nios�em swoj� wiar� niewierz�cym pu�kownikowi kt�ry mnie wyla� na zbit� g�ow� profesorowi kt�ry �artowa� - zakonnicy chodz� ju� w adidasach ale g�si boso pani prezes kt�ra �piewa�a przez telefon dzie� si� z�ama� wiecz�r si� zestarza� wszyscy w do�ku - g�upiej� uczelnie -m�j Bo�e po co si� wtr�ca�em w to co zrobisz lepiej beze mnie 1986 UCIEKAJ Abstrakcjo bierna co uciekasz od cz�owieka od ludzkich prze�y� od dowcipu od nerw�w smutku co szuka przyja�ni wiary na dobranoc od Mickiewicza kt�ry chrzci� swoje dzieci w Pary�u wod� z Niemna od dziewczynki co w lipcu o centymetr uros�a od Boga kt�remu ludzk� zapuszczono brod� uciekaj tam gdzie diabe� ma swoje m�ode 1986 WIARA Bi�o serce w gardle Ju� odszed� - becza�em Kto� nie wiedz�c chwyci� mnie za ucho rzuci� jak koc na ziemi� - - Ucz si� wiary - krzycza� Pokaza�em mu j�zyk bo wiara to nie nauka - to do�wiadczenie 1986 Z tomu Wiaro malutka 1989 KIEDY M�WISZ Aleksandrze Iwanowskiej Nie p�acz w li�cie nie pisz �e los ciebie kopn�� nie ma sytuacji na ziemi bez wyj�cia kiedy B�g drzwi zamyka - to otwiera okno odetchnij popatrz spadaj� z ob�ok�w ma�e wielkie nieszcz�cia potrzebne do szcz�cia a od zwyk�ych rzeczy naucz si� spokoju i zapomnij �e jeste� gdy m�wisz �e kochasz 1988 KUKU�KA Kuku�ka kuka tylko do Szkaplerznej cichnie wieczorem szesnastego lipca B�g podpowiedzia� nigdy nie zapomni kiedy� o dniu Twym wszyscy pami�tali Karmelita�ska Mamusiu Naj�wi�tsza w miesi�cu kt�ry pami�ta o Annie szkaplerzem strzeg�a� nawet zaj�ca co burz� roz�miesza cho� komputer zapomni kuku�ka pami�ta 1988 CZEMU Czemu si� urwa�em czemu mnie nie by�o czemu jak stra�ak bieg�em nieprzytomnie stale w drodze jak Kolumb kt�ry szuka� pieprzu nim wr�ci�em by� Jezus i pyta� si� o mnie 1988 ODPOWIED� R�ce mi swoje podaj na dzie� dobry drog� krzy�ow� poprowad� w po�udnie gdy dzie� jak m�odo�� - pochyli si� nisko z katechizmu przepytaj wieczorem potem do ucha powiedz na dobranoc jaka ma�a odpowied� na wszystko 1988 Z tomu Sumienie ruszy�o 1989 STOPNIOWANIE Pi�� kropli deszcz ulewa co� nieco� kawa�ek kawa� kanonik pra�at zawa� 1989 WIERZ� Wierz� w rado�� ni z tego ni z owego w anio�a co spad� z nieba by bawi� si� w �niegu w serce co chce wszystkiego i jeszcze cokolwiek w u�miech �e kto� wymy�li� sobie koniec ko�c�w i jeszcze m�wi po co i co dalej w matk� co znikn�a za furtk� ogrodu w Boga prawdziwego bo ju� bez dowod�w takiego co nie lubi teorii o sobie 1988 CZEMU Czemu w mord� dosta�em filozof zapyta� zgubi�em maskotk� od niej drobiazg rozpacz ma�a s�onik wylecia� gdy my�la�em w poci�gu podmiejskim: nie ma grzech�w �rednich lekkich i powszednich gdy mi�o�� zdenerwujesz ka�dy grzech jest ci�ki 1988 ANIO� S� takie chwile kiedy si� odchodzi od anio��w str��w nawet cherubin�w od tych co wysoko od tych co w pobli�u - do Jezusa cz�owieka niziutko na ziemi anio� nie zrozumie nie wisia� na krzy�u i mi�o�� zna za �atw� skoro nie ma cia�a 1988 WYGNANI Biblia milczy czy si� Adam z Ew� ca�owali bardzo wielu wsp�czesnych nic to nie obchodzi chocia� najpierw si� �yje a potem pomy�li a jednak jak to by�o w sam raz poza bram� mo�e m�wili patrz�c w czarne gwiazdy z�ote chyba tutaj tak�e b�dziemy si� kocha� mi�o�� za nami biegnie cho� nie ma do�wiadcze� trudniej po raju ni� po ziemi chodzi� nie wiedzieli nawet jak w oczy popatrze� czy od razu ca�owa� czy ukry� wzruszenie a mi�o�� tylko jedn� mo�na wsz�dzie spotka� przed grzechem i po grzechu zostaje ta sama 1987 JESTE� Jestem bo Jeste� na tym stoi wiara nadzieja mi�o�� spisane pacierze wielki Tomasz z Akwinu i Teresa Ma�a wszyscy co na �wi�tych rosn� po kryjomu lampka skrupulatka skoro Boga strze�e �za po pierwszej mi�o�ci jak per�a bez wieprza �ycia ludzi i zwierz�t za kr�tka choroba �mier� co przeprowadza przez gr�b jak przez kamie� bo gdy sensu ju� nie ma to sens si� zaczyna jestem bo Jeste�. Wierzy si� najpro�ciej wiary przem�drza�ej szuka si� u diab�a 1988 PROSTUJE Nie wiem co by�o nie wiem co si� sta�o wstyd mnie ogarn�� od �ez w oczach ciemniej i tyle grzech�w razem zap�aka�o jakby B�g zst�pi� i ukry� si� we mnie potem ju� tylko pacierz co prostuje wiar� dziecko co tak kocha �e nic nie rozumie 1988 NIECIERPLIWA Mi�o�� niecierpliwa nie na zawsze za ma�a po�al si� Bo�e w dawnych listach zosta�a �lamazara sko�czy� si� nie mo�e rodzi si� od razu umiera za d�ugo 1988 BEZ KAPLICY Jest taka Matka Boska co nie ma kaplicy na jednym miejscu pozosta� nie umie przesz�a przez Katy� chodzi po rozpaczy spotyka niewierz�cych nie p�acze rozumie 1988 KORONA Tuli� Jego g�ow� z pierwszymi w�osami w Betlejem pod gwiazd� uprzejmie schylon� w Nazarecie g�askan� Maryi r�kami kto przytuli do siebie z koron� cierniow� 1988 NA Z�OTE GODY Drodzy pa�stwo niech ka�dy z rado�ci zaszlocha ile spor�w po kt�rych na lody chodzi si� osobno rumiank�w na dobranoc mora��w nad ranem bo �ona wci�� za ma�o te�ciowa za du�o ile min gdy si� wstawa�o jak kogut do boju to co niby na niby ale troch� dalej to co zaraz a wtedy o wiele za bardzo i to co nie do ko�ca jak �ycie w og�le wszystko potem jak nogi krzywe ale swoje ma�pa z ma�p� si� k��ci je�li ma�p� kocha 1988 WIERSZ DLA DZIECI O M�DRCACH Przybyli m�drcy plackiem padli z�o�yli dary odjechali w� mia� pretensje: powinni zaraz wzi�� Jezusa ukry� ratowa� Go przed wrogiem przed panem diab�em i Herodem Kasprze Melchiorze Baltazarze w� dyskutowa� tupa� szura� puknij si� w g�ow� rzek� osio�ek bo przecie� Matka Boska czuwa 1989 DO KSI�DZA BRONIS�AWA BOZOWSKIEGO Mo�na kocha� i chodzi� samemu po ciemku z przyja�ni� jest inaczej - ta zawsze wzajemna ksi�e Bozowski patronie przyja�ni z nosem swym i u�miechem ukry�e� si� w niebie kto� dzwoni d�ugo stuka zn�w pyta o ciebie 1987 RANY M�wi� �e Ci� poznano przy �amaniu chleba raczej po ranach r�k Twych kt�re go �ama�y chleb niewidoczny jak tajniak na co dzie� by� albo nie by� nie dla nas pytanie tylko Ty jeste� obraca si� ziemia mi�o�� oddala bo za bardzo zbli�a chleb tak jak serce o wiele za ma�e rany �wiadcz� wi�cej ni� r�ce rozda�y 1988 NIE B�J SI� Nie b�j si� kocha� je�li tylko wierzysz Matka Boska kr�low� wi�c Jej ziemia ca�a przetrzyma ustr�j prze�yje rozstanie serce jak stary Werter zdolne do cierpienia a mi�o�� daje to czego nie daje wi�cej ni� my�lisz bo jest ca�a Stamt�d a �mier� to ciekawostka �e trzeba i�� dalej 1987 GO��BIU Go��biu z arki Noego kruku co poisz Eliasza o�le i wole z Betlejem psie co liza�e� �azarza g�si co jedn� nog� ustawiasz przed drug� kogucie co rano budzisz tak wo�am a oni na to wypchaj si� do�� mamy ludzi 1989 O COKOLWIEK ZAPYTASZ Czemu serce jak �ebrak gdzie indziej istnienie wierna mi�o�� nietrwa�a �lub co przeszed� obok czemu �wi�ty i grzesznik w tym samym pewexie niepewno�� �wi�tych jaka �aska grozi czemu �za opiekunka do gard�a mi wpad�a bo szcz�cie si� urwa�o nie wiadomo po co o cokolwiek zapytasz trzepnie ci� milczenie Bogu nie stawia si� pyta� dlaczego 1987 POZNAJ� Poznaj� Ciebie bo masz swe humory niebo obok czy��ca a piek�o od zaraz i Ty mnie zauwa�asz bo mam krzywe serce to znaczy wiele uczu� kt�re mnie prowadz� b��dzimy grzeszymy i trzaskamy drzwiami gdy wady nam uciekn� to si� nie poznamy 1989 �NIEG �wiat straci� wiar� spochmurnia� zag�ady wiek dziewczynce w zeszycie do religii r�owy pada �nieg hukn�o spochmurnia�o ju� nawet Anio� Str� przyjezdny nietutejszy a dla niej wci�� weso�y �nieg bo wierzy po raz pierwszy 1987 ILE Ile stracisz spokoju na dobranoc ile faux pas pope�nisz jak niedyskretny anio� co nie m�wi dobrze o ka�dym aniele zapomnisz nawet �e B�g wie wszystko je�li wyskoczysz z pyskiem za szybko 1988 NOC� Noc� modli� si� w Ogrodzie Oliwnym sam na sam z anio�em jak z dziewczynk� w bieli trzej najbli�si wybrani zasn�li kogut wrzasn�� nad ranem bieg�o serce nie wybrane takie nie �pi 1987 RYCZA� Rycza� na cztery strony �e mi�o�� odesz�a mia�a by� zawsze a by�a za kr�tko mia�a by� jak mercedes a by�a jak moskwicz nawet wiatr co na nas gwi�d�e rozp�aka� si� w studni g�uptasie nie wybrzydzaj wystarczy �e przysz�a 1987 B�G Kto Boga stworzy� ucze� zapyta� ksi�dz da� si� przy�apa� poczerwienia� nie wie A B�g chodzi jak po Tatrach w niebie tak wszechmog�cy �e nie stworzy� siebie 1987 AKACJO Akacjo z lat sztubackich obdzierana z li�ci kocha lubi szanuje - pytano poka� oskubana jak Polak uspok�j nieprawd� serce potrzebne nawet kiedy nikt nie kocha mniej samotne wtedy kiedy jest samotne 1988 CIERPLIWO�� Cierpliwo�� - spok�j �e przecie� si� stanie mi�o�� - z Niewidzialnym milcz�ca rozmowa rado�� - Jego r�ce pokora - to On w�a�nie przed lud�mi si� schowa� �nieg - wdzi�czno�� do ko�ca bo ca�uje groby Krzy� - kiedy mi�o�� idzie za daleko 1988 ZMARTWIENIE Jezu - martwi� si� proboszcz - g�osisz tylko prawd� nie wyje�d�asz na Zach�d by kupi� mieszkanie w Rosji ju� zmi�k�o a Ty wci�� w ukryciu nie budujesz ko�cio�a z pustak�w lecz z �ywego serca nie odk�adasz na wszelki wypadek jak Ty sobie dasz rad� w �yciu 1989 TYLKO DLA DOROS�YCH Ile si� o Stalinie m�wi�o na koci� �ap� �y�o z �alu za grzechy nie wy�o zanim sumienie ruszy�o 1989 M�J BO�E Sikorka co podros�a biskup co zmizernia� pani co w�osy suszy�a r�cznikiem a teraz m�owi w domu suszy g�ow� wo�a�a "m�j ty piesku" a teraz nie wo�a bo mi�o�� nieszcz�liwa ucieka od szcz�cia wytresowana oswojonych gryzie o�lica kt�ra bardziej dziwi nie wtedy gdy m�wi ale kiedy milczy stryj co po �mierci wpad� nagle do domu przy partyjnym zi�ciu usiad� niewidzialny przyszed�em ukl�k�em pyta�em m�j Bo�e dlaczego jest niewiara gdy wszystko by� mo�e 1988 Z tomu Sumienie ruszy�o i nowe wiersze 1990 BO�E NARODZENIE Podszed� na palcach niedowiarek bo konstytucja nie zabrania do Matki Bo�ej. M�wi� do Niej - tak nam si� wszystko popl�ta�o partia przy ko�cu zbarania�a niech Ci� za r�k� cho� potrzymam w Noc Szcz�liwego Rozwi�zania 1983 WYBACZY� �wi�ty Tomaszu niewierny ze mn� by�o inaczej On sam mnie dotkn�� w�o�y� d�onie w rany mego grzechu bym uwierzy� �e grzesz� i jestem kochany B�g grzechu nie pomniejsza ale go wybacza za trudne i po co t�umaczy� 1989 * * * Jaka to rado�� pomaga� d�wiga� biec do chorego z wywieszonym j�zykiem w�asne swe serce nie�� jak gor�czk� rozdawa� i wci�� si� czu� bezradnym by� niczym by Pan B�g m�g� dzia�a� wszystko jest wtedy kiedy nic dla siebie 1990 CZEKANIE Popatrz na psa uwi�zanego przed sklepem o swym panu my�li i rwie si� do niego na dw�ch �apach czeka pan dla niego podw�rzem ��k� lasem domem oczami za nim biegnie i t�skni ogonem poca�uj go w �ap� bo uczy jak na Boga czeka� 1989 �WI�TY Wielcy grzesznicy p�acz� na ca�ego niejednemu dali si� we znaki przyszed� �wi�ty fuka� jak kotek bo mia� grzech byle jaki 1989 NIC NIE WIEDZIE� By� kochanym i jeszcze nic nie wiedzie� o tym stale jedn� herbat� ustawia� na stole miesza� jedn� �y�eczk� kupi� jeden bilet samemu odwiedza� w ZOO grubosk�rne s�onie pociesza� si� �e zaj�c biega pojedynczo �e czasem narzeczony ca�uje jak ryba tymczasem Ten co kocha prosto z nieba idzie bia�e kwiaty poziomek niesie z g��bi lasu drozda bor�wki ko�laki �yczliwe tymianek co podobny wci�� do macierzanki cisz� kt�ra nawet ka�dy grzech poprawia stworzy� dooko�a pi�� miliard�w ludzi i stale jednego szuka aby z nim si� spotka� by� kochanym i jeszcze nic nie wiedzie� o tym �eby by�o do twarzy zasypuje �niegiem stara si� o choink� niby od nikogo m�wi �e trzeba odej�� �eby nie przemin�� zaprasza na spotkanie prawie po kryjomu nad wod� w noc jesienn� gdzie cieplej ni� w polu i opera �ab swojskich niewielka lecz pi�kna i ksi�yc przypadkowy co nie wie co b�dzie pr�cz jednego �e si� nigdy nie powtarza szcz�cie by� kochanym i jeszcze nic nie wiedzie� o tym lecz samotno�� to kuzynka najbli�sza mi�o�ci a mi�o�� wci�� za du�a by ca�� j� widzie� i ju� nie wiesz do ko�ca bo wszystko jest obok a �mierci nigdy nie mo�na uwierzy� 1989 ZACZEKAJ Kiedy si� modlisz - musisz zaczeka� wszystko ma czas sw�j widz� prorocy trzeba wci�� prosz�c przesta� si� spodziewa� niewys�uchane w przysz�o�ci dojrzewa to niespe�nione dopiero si� staje Pan wie ju� wszystko nawet po�r�d nocy dok�d si� mr�wki nadgorliwe spiesz� mi�o�� uwierzy przyja�� zrozumie nie m�dl si� skoro czeka� nie umiesz 1989 BO�E Bo�e kt�rego nie widz� a kiedy� zobacz� przychodz� bezrobotny przystaj� w ogonku i prosz� Ci� o mi�o�� jak o ci�k� prac� 1989 PIOSENKA LUDOWA G�uchy kamieniu ile gadu� plecie o milczeniu modlitewniku pe�en pacierzy diabe� nie ta�czy kiedy si� wierzy g�ogu czerwony jak krew g��boka osa pogryzie kiedy ci� kocha 1989 * * * Jarz�biny przy drogach coraz rzadsze m�odo�ci co m�wisz: tyle jeszcze czasu mi�o�ci co zapewniasz: nigdy ci� nie kopn� ile spodni ju� p�k�o co mia�y by� zawsze 1989 WE DWOJE Prze�y� samotno�� chocia� jest si� razem nie dziw si� �e bliski staje si� daleki milcz� za g�sto rosn�ce topole dwie obok siebie niespokojne rzeki jest Pan do kt�rego si� bardziej nale�y st�d to milczenie gdy si� jest we dwoje 1989 KR�TKA I D�UGA Mi�o�� kr�tka zaboli jak odcisk nie w por� jak j�czmie� co czerwienieje gdy na deszcz si� zbiera - zreszt� dajcie mi spok�j t�umaczy si� sama najgorsza mi�o�� d�uga ale nie do ko�ca 1989 K�OPOT Przyszed� m�wi� �e si� zmartwi� pytam: co takiego - nie zawsze si� szcz�ci - troch� nie na temat - odpowiedzia� na to - przy�ni� mi si� noc� w�a�nie ksi�dz po �mierci milcza� nie wiedzia�em z jakiej zacz�� strony a on skurczy� si� jeszcze jak lew przezi�biony 1989 * * * Kiedy si� rodzi rodzina z rado�ci skacze mamusia dumna tylko on p�acze Kiedy umiera najbli�si chlipi� siedz� jak na pomniku wrony tylko on zadowolony 1987 NIE TYLKO MY Czytamy - B�g tak umi�owa� �wiat... a wi�c nie tylko ludzi ale i pliszk� odymion� pszczo�� je�a eleganta wprost spod ig�y nawet mu�a ni to ni owo bo ani to ko� ani osio� (�al �e go cz�owiek stwarza� �yje jak kawaler co si� si� nie rozmna�a) grusz� co kwitnie zaraz przed jab�oni� li�cie konwalii prawie bez ogonka ciel� co za matk� si� wlecze a my tak czulimy si� do Boga jakby On mia� nas tylko kocha� na �wiecie 1989 ROZMOWA Z CUDOWN� FIGUR� - Wcale nie jeste� cudowna westchn�� masz nieforemn� g�ow� szorstko ci� ociosali przynajmniej o p�tora centymetra za d�ugi palec - M�j ty cymbale - pomy�la�a Cudowna - bo mnie ludzie pokochali 1987 NOWALIJKI Wiara gdy jeszcze nie umiemy wierzy� nadzieja gdy jeszcze nie umiemy ufa� mi�o�� kiedy jeszcze nie umiemy kocha� �miej� si� �wie�e p�ki nowalijki listki �e staro�� przychodzi po wszystkim 1987 KRZY� Krzy� Tw�j idzie razem z Tob� nad ranem w jasny dzie� w ko�cu lata kiedy dokarmia si� pszczo�y przy oknie po ciemku kiedy zimorodek czeka na zim� �eby si� urodzi� kiedy smutek szuka przyja�ni w lipcu kiedy wysiewaj� koper i kwitnie og�rek od zaraz - do jeszcze nie wiem zadzwoni� do �wi�tych przez telefon poprosz� by krzy� nie przychodzi� bez Ciebie 1983 NIE DO WIARY Ile tego doko�a anio� co mnie krzy�ykiem od diab�a odgrodzi� kamie� najstarszy m�odszy od milczenia ten kto tego napotka� z kim musia� si� spotka� cho� wyszed� boczn� furtk� troch� od niechcenia barwinek co tak si� zmarszczy� �e deszczu nie b�dzie pani co dwa razy szaleje raz kiedy kocha raz kiedy siwieje gwiazdy co zawsze razem bo ca�kiem z osobna m�l co cztery razy gryzie a potem ucieka i wszystko wyznaczone nie dalej nie wi�cej cia�o w��czni� przebite niewidoczne w chlebie tyle nie do wiary by uwierzy� w Ciebie 1989 LIST W�a�nie dosta�em list na cztery bite strony z wymalowanym sercem wyczyta�em �e b�d� szcz�liwy wi�c przychodz� do Ciebie Jezu frasobliwy bo ju� tylko cierpienie mo�e mi pom�c 1987 PROBLEM Prosi�a dla siebie o �wiadectwo zgonu - A po co to pani? - Kiedy umr�, jak ja to za�atwi�? 1989 SK�PE Panienko Naj�wi�tsza Nastolatko ze Sk�pego z r�czkami na sercu �al mi szko�y zeszyt�w dawnej gumki w pi�rniku nie Kr�lowo jeszcze Kr�lewno 1989 Z tomu Wiersze rozproszone z lat 1982-1991 * * * Na Pow�zkach warszawskich zdziwi� si� u�miechn�� przy grobie pana Prusa popatrze� na wszystko - wiewi�rko przezabawna co si� tutaj dzieje mo�na odej�� na zawsze by stale by� blisko 1982 U�MIECH NIE�MIESZNY B�d� �wi�tym co si� �mieje nie tylko u�miecha bo u�miech mo�e by� czarusiem liskiem k�amstwem od ucha do ucha ale nie mo�na �mia� si� nie naprawd� na niby ledwo ledwo �miejemy si� a� do �ez nie u�miechamy si� tak daleko 1983 P�ACZ Znajdzie Ciebie ten kto nie szuka nie prosi nie ko�acze byle powiedzia� ale ze mnie... lufa i rykn�� p�aczem 1987 MINISTER Dzieci�stwo - i jeszcze dalej m�odo�� i jeszcze dalej staro�� i tak dalej wi�c bli�ej przyszed� minister pozamienia� kacyk�w i wyci�gn�� nogi pod krzy�em 1987 POLSKA LITANIA Kyrie elejson, Chryste elejson, zmi�uj si�, Bo�e, nad nami- daj nam pozdrawia� Matk� Naj�wi�tsz� polskimi inwokacjami. Sm�tna Dobrodziejko- z krakowskich o�tarzy, z hejna�em jak srebrn� tr�bk�, z pe�nymi Polski oczami - m�dl si� za nami. Madonno z Puszczy- z Ostrow�w Tuszowskich, Tarnowa bliska, pachn�ca �wierkami, ca�a w wiewi�rkach - m�dl si� za nami. Matko Serdeczna- z sandomierskiej ziemi, Matko uczniak�w - chro� przed wagarami - m�dl si� za nami. Dzieweczko Lipska- w lipowej Lubawie, co �z� z �ywicy chronisz pod rz�sami - m�dl si� za nami. O �wi�tog�rska Panno z Gostynia, Panno nad pannami - m�dl si� za nami. Smag�a G�ralko z Rusinowej Polany- zim� zje�d�aj� do Ciebie nartami, na Anio� Pa�ski zadzwoni� �y�wami - m�dl si� za nami. Gwiazdo Jackowa z Przemy�la- z kt�r� polski �wi�ty chodzi� na misje, s�awi�c r�a�cami - m�dl si� za nami. Bolesna - w Stani�tkach biednych nad chlebem czarnym, mleka garnuszkami - m�dl si� za nami. Nadmorska Pani- Rybaczko Swarzewa, z grzech�w nas wy��w swoimi sieciami - m�dl si� za nami. Jaz�owiecka Pani- Ty, co u�an�w zna�a� po imieniu, gdy wrzesie� pami�tny czerwieni� ranami - m�dl si� za nami. Gospodyni �l�ska z Piekar- synowie w�giel przynosz� r�kami, aby wci�� �piewa� psalm nad fajerkami - m�dl si� za nami. W�adczyni zamku- z Czerwi�ska Pani, tyle m�odzie�y ju� �pi pod gruzami - m�dl si� za nami. Pociesze� pe�na- w Warszawie na Piwnej- Ty� na Star�wce przek�uta mieczami - m�dl si� za nami. Piastunko karmi�ca- prawie w ka�dym domu, patronko kuchni, butelek z smoczkami, - m�dl si� za nami. T�skni�ca - za czym Ty t�sknisz w pociesznym Powsinie- u�miech Jezusa by� mi nabo�e�stwem, a wy straszycie smutnymi minami - m�dl si� za nami. Mario na Piaskach- do kt�rej z pie�niami szli karmelici, skrzypi�c trzewikami - m�dl si� za nami. Z Rzymu skradziona- w Kodniu schowana przed makaroniarzami - m�dl si� za nami. Jak ziarno wyj�ta z ziemi- wina obmyta kroplami, Gidelska wie�niaczko - m�dl si� za nami. Zielarko z Przydonicy- pomi�dzy paproci� konwali�, ja�owcem i bor�wkami - m�dl si� za nami. Ksi�no Sieradzka - co swe jasne ksi�stwo zak�adasz nawet pomi�dzy cierniami - m�dl si� za nami. Misjonarko Starowiejska- z tuzinem �wi�tych, z aposto�ami - m�dl si� za nami. Madonno Inwa�dzka- kt�ra�