Strona 1 13 MICZAKI TATRZASKIE zebra i poda JÓZEF BKOWSKI. Przebywajc w czasie wakacyj szkolnych 1882 r. w Zako- panem, udao mi si podczas krótkiego tame pobytu zebra nieco miczaków, których spis niój podaj. Nie jest to spis ani wyczerpujcy, ani tak dokadny, aeby obejmowa take pionowe rozmieszczenie tych zwierzt w Tatrach; sdz jednak, ma- e teryaem tym oddam niejak usug badaczom, którzy bd% moe szczliwsi odemnie, trafi na por pogodniejsz, zbior wicej gatunków i zechc moe zaj si bardziej szczegóowem sprawozdaniem tamtejszej fauny malakologicznej. W Zakopanem bawiem okoo trzech tygodni, a poniewa przez cay ten czas nieustanny deszcz pada, wic o wikszych wycieczkach niepodobna byo nawet myle, a tem mnij o no- towaniu który gatunek i do jakiej wznosi si wysokoci. Zbie- raem zatm co i gdzie si dao, najwicej za w samem Zako- panem i w najbliszych dolinach tatrzaskich, jak w dolinie Stryskiej, w Biaego, w Bramce i koo Jaszczurówki, dolinie nareszcie take dorywczo w dolinie Kocieliskiej. miejscowo- W ciach tych zebraem 63 gatunków, a midzy tymi 2 gatunki nowe dla fauny krajowej: Fruticicola carhusiana, Mtill. i Pupa alpestris , Alder , które w ssiednich górach szlskich ju dawniej odkryte zostay. Podnie musz na tem miejscu, zapiski o niektórych e miczakach tatrzaskich podawa w dawniejszych rocznikach Komisyi fizyograficznej prof. dr. M. Nowicki; zbiera je take dawnij dr. B. Dybowski i prof. dr. E. Janota, co te dr. J. Jachno w swój pracy: Materyay do fauny malako-zoo- logicznój galicyjskiej, Kraków 1870 uwzgldni i wy- szczególni. Badaniem fauny jezior tatrzaskich zajmuje si od lat kilku prof. dr. yj w nich miczaki^ A. Wierzejski, a jakie podaJ on je w Materyay do fauny cennj swój rozprawie: jezior tatrzaskich, zamieszczonej w XV. tomie Sprawo- zdania Komisyi fizyograficznej Akademii umiejtnoci. Gwiazdk, oznaczone gatunki nie byy dotd z Tatr goszone. Dlgiiiiea Ht CoOgIc UNiyERilTYOFCALIFORNIA Strona 2 , 14 1. Arion hruneus ehm. (A. empiricorum , Tór.). "Wszdzie w Tatrach koo Zakopuiego pospolity. •2. Ar. suhfuscus. Drap. Równie nierzadki jak i poprze- dzajcy gatunek w zalesionych miejscowociach nad potokami. 3. Ar. hortensis, Fór. Koo Zakopanego napotykaem go doó rzadko. 4. Limax Schwabii, Ffld. Wszdzie pospolity, a po deszczu nawet licznie si pojawia. Za kor gnijcych pni napotykaem czsto po kilka okazów, midzy nimi take odmian czarn. 5. L. agresis, L. Doó pospolity po odsonitych zboczach pod kamieniami; w Zakopanem i koo Jaszczurówki. * 6. L. laevis MOll. Znalazem go tylko na jednóm miejscu, , a mianowicie pod kamieniami na mokrowinie koo Curusia w Zakopanem. 7. L. arborum, Bouch. W czasie deszczu pojawia si po pniach drzew stojcych w lasach Zakopaskich. * 8. Yirina pellucida , Miill. Tylko miejscami po odsoni- tych zboczach napotykiem puste skorupki. 9. V. diaphana, Drp. Pod kamieniami koo potoków i mokrowin czsto pojawiajcy si gatunek. 10. Hyalina nitens, Mich. lasach nad potokami tak W w Zakopanem jak i w innych miejscowociach. Odmiana nitidula, Drp. wystpuje w Tatrach czciój. * 11. H. pura, Alder. W lasach bukowych pod opadymi limi i kamieniami. * 12. H. radiatula G-ray. Pod kamieniami koo potoków , zbieraem w Zakopanem najczciój same puste skorupki. Licz- niejszy od poprzedzajcego gatunku. * 13. Hyalina ranssihanica Cless. dolinie Strysk , W Kocieliskiój i innych w pobliu potoków pod kamieniami. 14. H. diaphana, Stud. W lasach za kor gnijcych pni, pod kodami i kamieniami ukrywa si doó czsto. * 15. H. crystallina, Mflll. Trzyma si prawie zawsze w to- warzystwie z gatunkiem poprzedzajcym. 16. H. fulva, MtLil. Za kor pni gnijcych i pod patykami koo mokrawin rzadki. 17. Paua ruderata, Stud. Zbieraem go pojedynczo w la- sach bukowych; liczniój wystpuje koo Jaszczurówki. M Cooj^lc UNIVEI!ilTYOFCALIFClRNIA Strona 3 15 * 18. P. pygmaea, Drp. yje gdzieniegdzie w zacienionych stanowiskach nad potokami. Drp. 19. P. rupestris, W dolinie Strysk jakote w do- , linach ssiednich, w Kocieliskach i koo Jaszczurówki na wa- pieniach pospolity. Podczas deszczu wygldaj niektóre kamienie jakby obsiane tym gatunkiem. *20. Acanthinula aculeata, Miill. "Wszystkiego znalazem dwa okazy; jeden w Jaszczurówce, drugi w Bramce. 21. Yallonia pullchella i var. costaa, Miill. Nierzadko si ukrywa na otwartych miejscach w pobliu potoków. 22. Trigonostoma ohvohita, Miill. 2 okazy znalazem w Str- yskach. Lamarck. "W lasach koo Zakopa- 23. Triodopsis personata, nego pod kor pniaków pod kamieniami pospolity. i 24. Fruicicola unidentaa, Drp. Pospolity i najczciej na- potykany gatunek pod kamieniami we wszystkich dolinach ta- trzaskich koo Zakopanego. 25. Fr. umhrosa, Partsch. "W ogóle w Zakopanem rzadko si pojawia. * 26. Fr. Pietruskiana, Partsch. limaka tego znalazem w 2 okazach w samem Zakopanem w olszynie nad potokiem. *27. Fr. Bieizi, A. Schm. Kilka skorupek otrzymaem od dra Wierzejskiego. *28. Fr. cartJmsiana Miill. Nowy dla fauny krajowej ga- , tunek. Zeszego roku odkry go w Tatrach dr. A. "Wierzejski i jego to uprzejmoci zawdziczam , e rzadkiego tego u nas mi- czaka mam w swoich zbiorach. * 29. Fr. incarnaa, Miill. 2 okazy znalazem w Stryskach 30. Fr. carpalca, Friv. "W Zakopanem na Gubaówce, w Stryskach i koo Jaszczurówki yje w doó licznych okazach. Campylaea faustina, Zgl. "W lasach zakopaskich nie- 31. rzadki; w jarach na otwartych wzgórzach widywaem go take nieraz. Niektóre okazy zbliaj si bardzo do okazów czamohor- skich. Zaliczam je podobnie jak tamte do odmiany associata, Zgl. 32. C. Rossmaescieri, Plff. Koo Zakopanego bardzo rzadki gattmek. 33. Arionta arhustorum, L. yje pojedynczo w Stryskach i w doKnie potoku Biaego, liczniej w jarach na G-ub£J:ówce. Dlgiiiiea Oy CoOgIc UNiyERilTYOFCALIFORNIA Strona 4 16 34. Napcietis montanuSy Drp; lasach bukowych pojawia W si po drzewach w czasie aloiy. Zwykle kryje si pod kami^iniami i gnijcemi kodami. Zbieraem go take w jarach pod Gabs^ówk. 35. CocMicopa lubrica, Mttll. Ukrywa si pod kamieniami kolo potoków w calm Zakopanem. 36. Pupa var. spoUata, Bossm. Pod wapiennjnni gularis, kamieniami w pobliu potoków pospolity. *37. P. hiplicata, Mich. Przebywa czsto razem z gatun- kiem poprzedzajcym, a prócz tego take w lasach liciastych pod gnijcemi kodami. 38. P. muscorum, . KUka okazów znalazem koo Nowego Targu. *39. P. inornata, Mich. "W Stryskach koo mokrawin; w lasach okazuje si pojedynczo. * 40. P. anUvertigo, Drp. Na kach koo potoków w samom Zakopanem. Podczas deszczu pospolity gatunek. * 41. P. pygmaea, Drp. W Zakopanem na kach i w towa- rzystwie z P. antivertigo. * 42. P. suhstriata, Jeff. W lasach podczas deszczu dosyó po- spolity,mianowicie koo miejsc podmoy^ych na ogniych patykach, *43. Palpestris, Alder. Na skaach wapiennych w Str- yskach, przylegych dolinach, w Bramce i dolinie Kocieliskiój.. Nowy dla fauny krajowej gatunek. * 44. P. pusilla, Miill. yje pojedynczo w lasach na mokra- winach. * 45. P. augustior, Jeffr. Na podmokój czce koo Curusia, Mont. Zjawia si w pojedynczych, 46. Clausilia laminata, okazach wszdzie w lasach koo Zakopanego. 47. Cl. orthosoma, Menke. Kryje si za dnia pod kamienie wzdu potoków, w czasie deszczu azi po drzewach i skaach, 48. Cl. data, Zgl. Zbieraem j dosyó czsto z pod kamieni nad potokami. 49. Cl. urgida, Zgl. Ezadsza od poprzedzajcego gatunku. Kilka okazów znalazem w Stryskach. 50. Cl. ventcosa, Drp. W zwiedzonej przezemnie czci Tatr bardzo rzadko si pojawia. 51. Cl. pUcatula, Drp. W lasach, szczególnie bukowych i w olszynach nad potokami pospolity. 62. Cl. duhitty Drp. Pospolity wszdzie koo Zakopanego; Dlgiiiiea Ht CoOgIc UNiyERilTYOFCALIFORNIA Strona 5 17 na skaach wapiennych w czasie soty najczciej i licznie si po- jawia. * 63. Cl. crmiata, Stud. "W ogóle dosy rzadko wystpuje w Zakopanem, za odmiana minima.,A. Schm. w Jaszczurówce nierzadka. 64. Cl. latcstriata, Bielz. Pospolity gatunek nad potokami i w jarach na Gubaówce. 66. Cl. stabilis, Zgl. Kryje si w pojedynczych okazach pod kor pni w Jaszczurówce. 56. Cl. cana, Held. W lasach bukowych jawi si podczas soty na pniach. * 67. Carychium minimum, Miill. Pospolity; prawie wszdzie po mokrawinach. * 58. Acmc polita, Hartm. Jeden okaz znalazem w Str- yskach, drugi w Bramce. Zdaje si, w Tatrach naley e take do rzadkich miczaków, jak i wszdzie u nas w Galicyi. * 59. Bythinella cmstriaca, Prauenf. W mniejszych potokach w dolinie Strysk, Kocieliskiej i w Jaszczurówce, W dolinie Kocieliskiej znalazem najwiksze i najbardziej wyksztacone okazy. Z Strysk i Jaszczurówki róni si znacznie od formy typowej i by moe, e jest to zupenie nowy gatunek, co do- piero po dokadniejszem porównaniu z innymi gatunkami euro- pejskimi bdzie mona si przekona. 60. Limnaea truncatula, Miill. yje nielicznie w niektórych mj^ych potoczkach. 61. L. peregra, Miill. "W potokach i po mokrawinach w Za- kopanem. 62. Pisidiiim fossarinum, Cless. Przebywa wszdzie w Za- kopanem po makach i mokrawinach, rzadziej w potokach. 63. P. obtusale, PfeiflF. Maego tego miczaka znalazem w Zakopanem tylko na jednem miejscu, mianowicie w wodzie zwolna pyncej koo Janika. M Cooj^lc UNIVEI!ilTYOFCALIFClRNIA