Nicola Kraus, Emma McLaughlin Niania w Nowym Jorku Prze�o�y�: Rafa� �mietana 2003 WYJA�NIENIE DLA CZYTELNIK�W Autorki tej ksi��ki pracowa�y jako opiekunki do dzieci u ponad trzydziestu nowojorskich rodzin, a histori� t� zainspirowa�y ich prze�ycia i to, czego si� nauczy�y. Jednak Niania w Nowym Jorku jest fikcj� literack� i nie przedstawia �adnej prawdziwej rodziny. Imiona, nazwiska i postaci s� wytworem wyobra�ni autorek. Wszelkie podobie�stwo do rzeczywistych wydarze� lub os�b, �ywych lub zmar�ych, jest przypadkowe. W ksi��ce s� co prawda wymienione z nazwy rzeczywiste instytucie � szko�y, sklepy, galerie itd. � jednak wy��cznie w celu uprawdopodobnienia fikcyjnego �wiata. � Chcia�abym by pan us�ysza�, co mama potrafi powiedzie� na temat guwernantek: Mary i ja mia�y�my swojego czasu co� ze dwana�cie guwernantek: po�owa ich by�y to niezno�ne kreatury, reszta �mieszne, a wszystkie czupirad�a, nieprawda� mamo? � Moja najdro�sza, nie m�w mi o guwernantkach, samo to s�owo dzia�a mi na nerwy. Wycierpia�am m�ki z powodu ich nieumiej�tno�ci i grymas�w. Bogu dzi�kuj�, �e sko�czy�am z nimi raz na zawsze! Dziwne losy Jane Eyre. PROLOG Rozmowa wst�pna Co roku moja kariera opiekunki do dzieci rozpoczyna�a si� rund� rozm�w tak surrealistycznie podobnych do siebie, �e zastanawiam si�, czy przypadkiem Liga Rodzic�w nie podsuwa potajemnie matkom jakiego� przewodnika. Pierwsze spotkania sta�y si� powtarzalne jak religijny obrz�dek, co budzi�o we mnie pokus�, �eby po otwarciu drzwi albo ukl�kn�� i pok�oni� si�, albo powiedzie�: Przejd�my od razu do rzeczy! �aden inny epizod nie charakteryzuje mojego zaj�cia tak doskonale. Co ciekawe, zawsze zaczyna si� i ko�czy w windzie, o wiele elegantszej ni� wi�kszo�� mieszka� nowojorczyk�w. Wy�o�ona drewnem orzechowym winda z wolna wyci�ga mnie w g�r�, jak wiadro ze studni, w stron� potencjalnej wyp�acalno�ci. Gdy zbli�am si� do wybranego pi�tra, bior� g��boki oddech; drzwi rozsuwaj� si� i widz� ma�y korytarz z drzwiami wiod�cymi do najwy�ej dw�ch mieszka�. Naciskam dzwonek. Spostrze�enie: pani zawsze czeka, �ebym zadzwoni�a, chocia� portier uprzedzi� j� o moim nadej�ciu, wi�c pewnie stoi ju� za drzwiami. Kto wie, mo�e nawet stoi tam od czasu naszej rozmowy telefonicznej, kt�ra odby�a si� trzy dni temu, w ciemnym korytarzu, wyklejonym tapet� z ponurym motywem kwiatowym charakterystycznym dla Colefaxa i Fowlera, zawsze na pierwszy plan wysuwaj� si�: mosi�ny stojak na parasole, rycina przedstawiaj�ca konia i lustro, w kt�rym po raz ostatni szybko sprawdzam, jak wygl�dam. Dziwnym zrz�dzeniem losu, kiedy wraca�am metrem z zaj��, na mojej sp�dnicy ni st�d, ni zow�d pojawi�y si� plamy, ale poza tym wszystko jest bez zarzutu � bli�niak, sp�dnica w kwiaty i sanda�y-podr�bki Gucciego kupione na jakiej� wyprzeda�y w Greenwich Village. Pani domu zawsze jest szczuplutka. W�osy ma proste i cienkie, zawsze nabiera powietrza, lecz nigdy go nie wydycha. Zawsze jest ubrana w drogie spodnie koloru khaki, cz�enka od Chanel, francusk� koszulk� w paski i bia�y kardigan. Czasami dochodzi do tego dyskretny sznur pere�. Wci�gu siedmiu lat i po nie wiem ilu rozmowach wra�enie swobody powodowane przez spodnie i onie�mielenie powodowane przez pantofle za czterysta dolar�w nigdy si� nie zmieni�o. Zupe�nie nie potrafi� sobie wyobrazi�, w jaki spos�b zrobi�a co� tak niegodnego jak to, co konieczne by�o do zaj�cia w ci���. Pierwsze spojrzenie kieruje wprost na moj� sp�dnic�. Rumieni� si�. Nie otworzy�am jeszcze ust, a ju� straci�am punkty. Prowadzi mnie do pierwszego holu, otwartej przestrzeni z b�yszcz�c� marmurow� pod�og� i modnie burymi �cianami. �rodek holu zajmuje okr�g�y stolik z wazonem pe�nym kwiat�w, kt�re wygl�daj�, jakby raczej mia�y umrze�, ni� o�mieli� si� zwi�dn��. To moje pierwsze wra�enie z Apartamentu. Uderza mnie jego podobie�stwo do apartamentu hotelowego � ta sama sterylno�� i anonimowo��. Nawet samotny dziecinny rysunek, kt�ry znajd� p�niej przyklejony ta�m� do drzwi lod�wki (do lod�wek marki Sub-Zero z kolorow� obudow� na zam�wienie nie przyczepiaj� si� magnesy), wygl�da, jakby zosta� wybrany z katalogu domu sprzeda�y wysy�kowej. Proponuje, �e we�mie ode mnie sweter, z pogard� popatruje na sier��, kt�r� zostawi� na nim kot na szcz�cie, i proponuje mi co� do picia. Wiem, �e powinnam odpowiedzie� �prosz� wod�, ale cz�sto kusi mnie, �eby poprosi� o szkock�, po to tylko, �eby zobaczy�, jak zareaguje. P�niej zaprasza mnie do salonu, kt�rego wystr�j mie�ci si� na skali gdzie� mi�dzy wspania�o�ci� rezydencji magnackiej i wielofunkcyjno�ci� w stylu Ethana Allena, w zale�no�ci od tego, czy mam do czynienia z nowymi czy ze starymi pieni�dzmi. Gestem zaprasza mnie na kanap�, w kt�rej poduchy natychmiast zapadam si� prawie na metr � przez co czuj� si� jak pi�cioletni brzd�c. G�ruje nade mn�, wyprostowana jak struna na krze�le z wygl�du bardzo niewygodnym, z nog� za�o�on� na nog� i wymuszonym u�miechem na w�skich wargach. Teraz dopiero zaczyna si� w�a�ciwa Rozmowa. Niezr�cznie stawiam spocon� szklank� z wod� na podk�adk�, kt�ra wygl�da, jakby sama potrzebowa�a podk�adki. Wida�, �e kobieta nie posiada si� z rado�ci, widz�c moje europejskie rysy. � A wi�c � zaczyna bez zb�dnych wst�p�w � jak trafi�a� do Ligi Rodzic�w? To jedyna cz�� rozmowy, kt�ra przypomina profesjonaln� wymian� zda�. B�dziemy unika� pewnych s��w, takich jak �niania� i �opieka nad dzie�mi�, bo s� w z�ym gu�cie, i ani razu nie przyznamy, �e rozmawiamy o tym, �e mam dla niej pracowa�. �wi�te Przymierze zwi�zku Matki i Opiekunki: przebywanie z dzieckiem to przyjemno��, nie praca. Po prostu �poznajemy si� nawzajem� w spos�b, w jaki m�czyzna i dziewczyna na telefon dobijaj� targu, usi�uj�c w miar� mo�liwo�ci nie zepsu� tym nastroju. O fakt, �e mo�e jednak robi� to dla pieni�dzy, zahaczamy tylko, m�wi�c o moim do�wiadczeniu jako opiekunki, co opisuj� jako pasjonuj�ce hobby, przypominaj�ce tresowanie ps�w przewodnik�w dla niewidomych. W miar� up�ywu czasu staj� si� specjalistk� od psychologii rozwojowej dziecka � przekonuj�c nas obie, �e niczego bardziej nie pragn� ni� spe�nienia siebie poprzez wychowanie dziecka i uczestnictwo we wszystkich etapach jego rozwoju; zwyk�a wycieczka do parku lub do muzeum jest podejmowana z potrzeby serca. Cytuj� zabawne anegdotki z poprzednich miejsc pracy, m�wi�c o dzieciach po imieniu: �To cudowne i niewiarygodne, ale zdolno�ci poznawcze Constance rozwija�y si� z ka�d� godzin� sp�dzon� w piaskownicy�. Czuj�, �e oczy b�yszcz� mi od entuzjazmu, i mam wra�enie, jakbym wywija�a parasolk� jak Mary Poppins. Obie siedzimy przez chwil� w milczeniu, wyobra�aj�c sobie moj� garsonier� zawalon� podarowanymi przez dzieci malunkami i obwieszon� doktoratami ze Stanfordu. Spogl�da na mnie wyczekuj�co, gotowa na przyj�cie ostatniego argumentu. �Ja kocham d z i e c i! Kochani ma�e r�czki, buciki i kanapki z mas�em orzechowym, i mas�o orzechowe we w�osach, i Elmo � uwielbiam Elmo! Podobnie jak piasek z piaskownicy w torebce i zabawy ruchowe � nigdy nie mam dosy�! Sojowe mleko i kocyki, i nieko�cz�ce si� lawiny pyta�, na kt�re nikt nie zna odpowiedzi, na przyk�ad, dlaczego niebo jest niebieskie. A Disney? Disneya znam jak w�asn� kiesze�!� Obie mamy wra�enie, �e w tle rozbrzmiewa coraz g�o�niej piosenka Nowy wspania�y �wiat. Z zapa�em daj� jej do zrozumienia, �e opieka nad jej dzieckiem b�dzie dla mnie czym� wi�cej ni� zaszczytem � b�dzie prawdziw� przygod�. Jest podekscytowana, ale jeszcze nie odkrywa wszystkich kart. Teraz chce wiedzie�, dlaczego, skoro jestem taka wspania�a, chc� opiekowa� si� jej dzieckiem. Ona je urodzi�a i sama nie chce si� nim zajmowa�, wi�c dlaczego j a mia�abym chcie�? Czy mam zamiar sobie zafundowa� aborcj�? A mo�e finansuj� lewak�w? Jak to mo�liwe, �e ma takie szcz�cie? Chce wiedzie�, co studiuj�, co mam zamiar robi� w przysz�o�ci, co s�dz� o szko�ach prywatnych na Manhattanie, czym zajmuj� si� moi rodzice. Odpowiadam z tak� mieszank� kurtuazji i beztroski, na jak� mnie sta�, staraj�c si� troch� przekrzywi� g�ow� na bok, jak �nie�ka s�uchaj�ca zwierz�tek. Z kolei ona stara si� przybra� poz� Diane Sawyer, telewizyjnej wampirzycy z sieci ABC, szukaj�c odpowiedzi, kt�re potwierdz�, �e nie przysz�am tu po to, �eby ukra�� jej m�a, bi�uteri�, przyjaci� czy dziecko. Zawsze w tej kolejno�ci. Spostrze�enie z �ycia niani: w czasie �adnej z rozm�w nie sprawdza si� referencji. Jestem bia�a. Znam francuski. Moi rodzice sko�czyli uniwersytet. Nie mam kolczyka w nosie ani w wardze i w ci�gu ostatnich dw�ch miesi�cy by�am w Lincoln Center. Zostaje przyj�ta. Wstaje. Wida�, �e wst�puje w ni� nadzieja. �Poka�� ci mieszkanie...� Co prawda troch� ju� si� pozna�y�my, lecz teraz pierwszoplanow� rol� odgrywa� b�dzie Apartament. Gdy mijamy kolejne pokoje, wydaje mi si�, �e ka�dy z nich stroszy si� i puszy, pot�guj�c jeszcze przepych i tak ju� wystarczaj�co zapieraj�cych dech wyko�cze�. Apartament powsta� w�a�nie po to, �eby mo�na go by�o zwiedza�. Ka�dy przeogromny pok�j prowadzi do kolejnego poprzez kilka miniprzedpokoi � wystarczaj�co du�ych, �eby powiesi� w nich oryginalnego Iksa lub Igreka. Niezale�nie od tego, czy jej latoro�l to niemowl� czy nastolatek � podczas wycieczki krajoznawczej nie wida� ani �ladu dziecka. Prawd� m�wi�c, nie ma �ladu nikogo � ani jednego zdj�cia rodzinnego. Oka�e si� p�niej, �e wszystkie oprawione s� w ramki ze szczerego srebra i estetycznie poustawiane w k�cie gabinetu pana domu. Brak rzuconej gdzie� pary but�w lub otwartej koperty sprawia, �e trudno uwierzy�, i� scena, przez kt�r� jestem prowadzona, rzeczywi�cie ma trzy wymiary: nasuwa mi si� skojarzenie z wiosk�, a raczej mieszkaniem potiomkinowskim. W zwi�zku z tym czuje si� nieporadnie, niepewna, w jaki spos�b w�a�ciwie wyrazi� zachwyt, kt�rego si� ode mnie spodziewa, nie u�ywaj�c s��w: �No, no, no, pe�ny wypas!�, lub nie dygaj�c. Na szcz�cie, ona jest w ci�g�ym ruchu i nie mam sposobno�ci wyra�enia swoich uczu�. P�ynie w milczeniu przede mn�, a mnie uderza filigranowo�� jej cia�a na tle ci�kich sprz�t�w. Patrz� na jej plecy, gdy przechodzi z pokoju do pokoju, zatrzymuj�c si� w ka�dym tylko na chwilk�, chocia� wystarczaj�c�, by zrobi� w powietrzu k�ko d�oni� i poda� nazw� pokoju, na co ja potakuj�: tak, oczywi�cie, jest jadalnia. Celem wycieczki jest przekazanie mi dw�ch wa�nych informacji: (1) nie jestem tutaj u siebie i (2) mam za zadanie podj�� wszelkie �rodki zapobiegawcze, �eby jej dziecko, kt�re te� nie jest tutaj u siebie, nie porysowa�o, nie podar�o, nie poplami�o, nie popsu�o ani nie poniszczy�o cho�by jednego elementu wyposa�enia. Jednak tre�� ta przekazywana jest szyfrem: odwraca si� do mnie i �napomyka�, �e tak naprawd� w zakres moich obowi�zk�w nie wchodz� prace domowe i �e Hutchinson �naprawd� woli� bawi� si� w � swoim pokoju. Gdyby na �wiecie by�o cho� troch� sprawiedliwo�ci, w tej chwili wszystkim nianiom powinno si� wydawa� ci�ki sprz�t do blokad dr�g i karabiny z pociskami og�uszaj�cymi. Te pokoje oka�� si� niezno�nym ci�arem mojego bytu. Od tej chwili dziewi��dziesi�t pi�� procent tego mieszkania stanie si� rozmytym t�em �cigania, wabienia lub po prostu b�agania malucha, �eby natychmiast �od�o�y� na miejsce t� porcelanow� figurk� mleczarki z Delft!!!�. Jest mi tak�e pisane zapozna� si� z wi�ksz� ilo�ci� p�yn�w do czyszczenia, ni� wiedzia�am, �e istnieje rodzaj�w brudu. W schowku � w kt�rym poziom zapas�w si�ga dobrze powy�ej pralko-suszarki � odkrywam, �e s� ludzie, kt�rzy importuj� z Europy p�yny do czyszczenia toalet. Przybywamy do kuchni. Jest ogromna. Gdyby doda� kilka �cianek dzia�owych, z �atwo�ci� mog�aby pomie�ci� czteroosobow� rodzin�. Pani domu staje, opieraj�c wymanikiurowan� d�o� na blacie, przyjmuj�c znajom� poz�, jak kapitan u steru, kt�ry ma zamiar przem�wi� do za�ogi. Jednak wiem, �e gdybym zapyta�a j�, gdzie trzyma m�k�, przynajmniej przez p� godziny przetrz�sa�aby nieu�ywany sprz�t do pieczenia, a pozytywny wynik poszukiwa� wcale nie by�by pewny. Spostrze�enie z�ycia niani: mo�liwe, �e przelewa w tej kuchni hektolitry perriera, lecz nigdy w niej nie jada. Przez ca�y okres pracy dla niej nigdy nie widz�, �eby cokolwiek jad�a. Z drugiej strony, chocia� nie mo�e mi powiedzie�, gdzie jest m�ka, przypuszczalnie nawet po ciemku znalaz�aby �rodki przeczyszczaj�ce w szafce na lekarstwa. Lod�wka zawsze p�ka w szwach od ton pokrojonych w r�wniutk� kostk� �wie�ych owoc�w, porcjowanych w plastikowych miseczkach, i przynajmniej dw�ch opakowa� �wie�ych tortellini, kt�re jej dziecko woli je�� bez sosu (co oznacza, �e dla mnie te� nigdy nie b�dzie sosu). Jest tak�e ekologiczne mleko, samotna butelka Lillet, d�em od Sarabetha i du�o naparu z mi�orz�bu japo�skiego (�eby poprawi� Tatusiowi pami��). W zamra�arce znajduje si� brzydki sekret Mamusi: kawa�ki kurczaka w panierce i lody sorbetowe. Zagl�daj�c do lod�wki, widz�, �e jedzenie jest dla dziecka, a przek�ski dla doros�ych. Wyobra�am sobie rodzinny posi�ek, podczas kt�rego rodzice cichutko wybieraj� wyka�aczkami suszone pomidory z miseczki, podczas gdy dziecko spo�ywa uczt� z�o�on� ze �wie�ych owoc�w i mro�onych obiadk�w. �Brandford od�ywia si� bardzo prosto� � oznajmia, wskazuj�c na mro�onki i zamykaj�c drzwi do zamra�arki. Przek�ad: z czystym sumieniem mog� wpycha� w niego to �wi�stwo w weekendy, wiedz�c, �e w tygodniu b�d� mu przygotowywa�a czterodaniowe posi�ki makrobiotyczne. Wiem te�, �e nadejdzie dzie�, w kt�rym z poczuciem �alu b�d� gapi� si� na kolorowe opakowania w zamra�arce, rozgotowuj�c dziki ry� z Kostaryki, �eby uk�ad pokarmowy czterolatka m�g� go jak naj�atwiej przyswoi�. Z rozmachem otwiera drzwi spi�arki (o rozmiarach domku letniskowego dla czteroosobowej rodziny, kt�ra wcze�niej zamieszka�a w kuchni), ukazuj�c zapasy wystarczaj�ce na Armageddon, zupe�nie jakby miasto �y�o w ci�g�ym strachu przed spl�drowaniem przez w�drowne bandy pi�ciolatk�w maj�cych fio�a na punkcie zdrowego od�ywiania. A� troi si� u oczach od sok�w owocowych, mleka sojowego, mleka ry�owego, ekologicznych precli, pe�noziarnistych batonik�w muesli, rodzynek, i wszystkiego, co kiedykolwiek wymy�lili dietetycy. Jedynym rodzajem �ywno�ci z dodatkiem konserwant�w s� krakersy Goldfish, tak�e te o niskiej zawarto�ci soli i niezbyt popularne cebulowe. W ca�ej kuchni nie znajdzie si� nawet gar�� prawdziwego jedzenia. Mimo pozwolenia na �cz�stowanie si� przez kilka wieczor�w b�d� przymiera� g�odem, zanim nie znajd� G�RNEJ PӣKI, kt�ra wygl�da na zaminowan� i pokryt� kurzem, lecz kryje bardzo po��dane smakowite k�ski, pozostawione na pastw� losu przez kobiety, kt�re traktuj� czekoladki jak granat w puszce Pandory. Rodzynki w czekoladzie od Barneysa, trufle od Saksa, kr�wki z Martha�s Vineyard, wszystko to po�eram jak kokain� w �azience, �eby przypadkiem nie zarejestrowa�a mnie kamera monitoruj�ca bezpiecze�stwo obiektu. Wyobra�am sobie nagrany materia� odtwarzany w magazynie Hard Copy: �Nia�ka z�apana na gor�cym uczynku � wyobra�aj�c sobie, �e wszystko jej wolno, rozpakowuje pude�ko belgijskich czekoladek z 1992 roku�. Wreszcie przechodzimy do Zasad. To bardzo przyjemna cz�� rozmowy dla ka�dej matki, bo stanowi okazj� do wykazania, jak wiele wysi�ku i pomys�owo�ci kosztowa�o j� doprowadzenie dziecka do tego punktu rozwoju. Przemawia z rzadkim po��czeniem o�ywienia, pewno�ci siebie i bardzo silnego przekonania, Z kolei ja przybieram najbardziej wsp�czuj�cy wyraz twarzy, jakbym chcia�a powiedzie�: �Tak, jestem zafascynowana, prosz� mi wszystko opowiedzie� oraz �To musi by� dla pani straszne, mie� dziecko uczulone na powietrze�. Tak zaczyna si� Lista: Uczulony na produkty mleczne. Uczulony na orzeszki ziemne. Uczulony na truskawki. Uczulony na lakier na bazie propanu. Na jakie� zbo�a. Nie je jag�d. Je jagody � ale tylko w plasterkach. Kanapki musz� by� przekrojone na p� i mie� sk�rk�. Kanapki musz� by� pokrojone w tr�jk�ty i NIE MOG� mie� sk�rki. Kanapki nale�y przyrz�dza�, zwracaj�c si� na wsch�d. Ona uwielbi a mleko ry�owe. Nie je niczego, co zaczyna si� na liter� M. Wszystkie porcje nale�y wcze�niej odwa�y� � nie podawa� �ADNYCH dodatkowych przek�sek. Soki nale�y rozcie�cza� wod� i poi� dziecko ze specjalnego kubka z dzi�bkiem nad zlewem lub w wannie (najlepiej dop�ki dziecko nie sko�czy osiemnastu lat). Jedzenie nale�y podawa� na plastikowej podk�adce z papierowym r�cznikiem pod talerzem; �liniak musi by� za�o�ony przez ca�y czas. Prawd� m�wi�c, by�oby �wietnie, gdyby uda�o si� pani rozebra� Lucien przed jedzeniem, a po jedzeniu sp�uka� j� szlauchem. �ADNEGO jedzenia ani picia na dwie godziny przed snem. �ADNYCH dodatk�w. �ADNYCH konserwant�w. �ADNYCH pestek dyni. �ADNYCH sk�rek owoc�w. �ADNYCH surowych warzyw. �ADNYCH gotowanych posi�k�w. �ADNYCH potraw ameryka�skich. i... (tutaj g�os opada do szeptu, s�yszalnego tylko przez wieloryby) WOLNO JE�� TYLKO W KUCHNI! Z powag� kiwam g�ow� na znak zgody. Tak, to ma sens. �O Bo�e, oczywi�cie�, � s�ysz� swoje w�asne s�owa. To Etap I: wprowadzenie mnie do zagrody, stworzenie atmosfery kolaboracji. �Razem jedziemy na tym w�zku! Ma�a Elspeth to nasze wsp�lne przedsi�wzi�cie! A do jedzenia b�dziemy jej dawa� tylko fasolk� mung!� Czuj� si�, jakbym by�a w dziewi�tym miesi�cu ci��y i w�a�nie dowiedzia�a si�, �e m�j m�� chce wychowa� dziecko zgodnie z doktryn� jakiego� dziwacznego kultu. Ale na sw�j spos�b czuj� si� doceniona, �e w�a�nie mnie wybrano do uczestnictwa w projekcie. Etap II: poddaj� si� pokusie d��enia do doskona�o�ci. Wycieczka zbli�a si� do najdalej po�o�onego pokoju. Odleg�o�� mi�dzy pokojem rodzic�w a pokojem dziecka zamyka si� w przedziale od do�� daleko do naprawd� daleko. Wyobra�cie sobie biednego trzylatka, kt�ry budzi si� z sennego koszmaru i �eby poszuka� pokoju rodzic�w, musi wdzia� korkowy he�m, chwyci� latark� i uzbroi� si� w kompas i dzik� determinacj�. Innym nieomylnym znakiem, �e zbli�amy si� do Strefy Dziecka, jest zmiana barw wn�trza z lekko azjatyckich do zestawu podstawowych kolor�w Mondriana, pasteli Bonpointa lub Kennedy�ego. Tak czy inaczej, Martha by�a tu � osobi�cie. Ale efekt jest dziwnie niepokoj�cy: to w oczywisty spos�b koncepcja pokoju dziecinnego osoby doros�ej, co obrazuje fakt, �e wszystkie sygnowane oryginalne rysunki Babara wisz� przynajmniej o metr nad g�ow� dziecka. Po zapoznaniu si� z Zasadami jestem gotowa na spotkanie z dzieckiem trzymanym w namiocie tlenowym. Spodziewam si� zobaczy� kompletny zestaw do intensywnej opieki medycznej, razem z przy��czami od Louisa Vuittona IV. Wyobra�cie sobie m�j wstrz�s na widok kuli energii, kt�ra nadci�ga w moj� stron�. Je�eli to ch�opiec, jego ruchy przypominaj� diab�a tasma�skiego, dziewczynka za� zwykle powtarza pe�n� sekwencj� baletow� z Myszkieter�w, w��cznie z dwoma piruetami i wielkim pas. Wy�ej opisane ruchy dziecko wykonuje w ramach odruchu warunkowego w reakcji na perfumy zbli�aj�cej si� matki. Spotkanie przebiega w nast�puj�cy spos�b: 1. dziecko (wymuskane od st�p do g��w) p�dzi prosto pod nogi matki. 2. dok�adnie w tej samej chwili gdy ramiona dziecka otaczaj� uda matki, ta chwyta je za nadgarstki, 3. r�wnocze�nie wymyka si� z obj�cia, co sprawia, �e d�onie dziecka stykaj� si� na wysoko�ci jego twarzy. 4. pochyla si�, �eby powiedzie� cze��, odwracaj�c spojrzenie dziecka ku mnie. Tak odbywa si� pierwsze z wielu przedstawie� tego, co nazywam:. �odruchem odbicia�. Jest wykonane z tak wspania�� synchronizacj� ruch�w i z, takim wdzi�kiem, �e czuj�, i� powinnam bi� brawo, ale zamiast tego reaguj� jak pies Pawiowa na widok wyczekuj�cych twarzy. Opadam na kolana. � Poznajcie si� troch�... To znak, �e czas na cz�� rozmowy nosz�cej tytu� Zabawa z Dzieckiem. Mimo �e wiemy, i� zdanie dziecka si� nie liczy, ja jednak wprawiam si� w nastr�j szale�czego podniecenia. Rzucam si� w wir zabawy, jakbym by�a wodzirejem �wi�tecznego kinderbalu, a dziecko po chwili do mnie do��cza, upojone kontaktem z inn� osob� i dodatkowym bod�cem w postaci rzadko spotykanej widowni � matki. Wychowano je w montesoria�skim podej�ciu do zabawy � naraz wolno wyci�gn�� z orzechowej skrzyni tylko jedn� zabawk�. Wynagradzam mu brak normalnego chaosu dzieci�stwa, udaj�c ch�r r�nych g�os�w, demonstruj�c kroki taneczne i wykazuj�c dog��bne zrozumienie Pokemon�w. Po chwili dziecko zaprasza mnie do zoo, chce, �ebym zosta�a na noc, a najlepiej wprowadzi�a si� na sta�e. Na ten znak matka w��cza si� do rozmowy ze skraju ��ka, na kt�rym przysiad�a, wertuj�c w pami�ci list� z kartkami ocen w konkurencji olimpijskiej: opieka nad dzie�mi. Oznajmia: � Czas powiedzie� niani pa pa. Prawda, �e mi�o b�dzie si� z ni� jeszcze kiedy� pobawi�? Gosposia, kt�ra przez ca�y ten czas siedzia�a skulona w k�cie w bujanym foteliku dla dziecka, proponuje sm�tn� ksi��czyn� dla dzieci, podejmuj�c nie�mia�� pr�b� dor�wnania mojemu pokazowi fajerwerk�w i odsuni�cia w czasie nieuniknion� katastrof�. W przeci�gu kilku sekund powtarza si� bardziej wymy�lna wersja odruchu odbicia, tym razem uwzgl�dniaj�ca wymanewrowanie jej i mnie z pokoju, zwie�czona trza�ni�ciem drzwiami, a wszystko wykonane jednym p�ynnym ruchem. Przyg�adza w�osy d�oni�, prowadz�c mnie zn�w w ciszy Apartamentu z d�ugim westchnieniem: �No c�...�. Podaje mi torebk�, a potem stoj� z ni� w foyer przynajmniej przez p� godziny, czekaj�c, a� da mi znak, �e mog� odej��. � A wi�c... masz ch�opaka? To sygna� do rozpocz�cia cz�ci rozmowy zwanej Zabaw� z Mam�. Siedzi w domu sama. Ani s�owem nie wspomina o bliskim przybyciu m�a ani o planach wsp�lnej kolacji. Wys�uchuj� historii jej ci��y, ostatniego spotkania rodzic�w w przedszkolu, tej potwornej gosposi (pozostawionej na pastw� losu w Strefie Dziecka), wrednym dekoratorze wn�trz, ca�ym szeregu okropnych nia� przede mn� i istnym koszmarze, jakim jest przedszkole. Koniec Etapu III: jestem podekscytowana, ho nie tylko b�d� si� mog�a bawi� ze wspania�ym dzieckiem, b�d� r�wnie� mia�a now� najlepsz� przyjaci�k�! �eby nie da� si� ca�kiem zag�uszy�, staram zaprezentowa� si� jako osoba bywa�a w �wiecie, rzucam nazwiskami, markami, miejscami. Potem troch� na�miewam si� z siebie, z humorem, �eby jej nie onie�mieli�. �api� si�, �e m�wi� o wiele, wiele za du�o. Plot�, dlaczego przenios�am si� z jednego uniwersytetu na drugi, dlaczego nie wypali� m�j ostatni zwi�zek � nie, wcale nie uciekam! Gdy tylko si� na co� zdecyduj�, trzymam si� tego! tak jest! Opowiada�am pani o mojej pracy magisterskiej? Ujawniam informacje, kt�re przez ca�e miesi�ce b�d� wywlekane na �wiat�o dzienne podczas niezdarnych pr�b podejmowania rozmowy. Wkr�tce zreszt� powtarzam ju� tylko �Yhm, yhm�, szukaj�c po omacku klamki. Wreszcie dzi�kuje mi za przyj�cie, otwiera drzwi i pozwala umkn�� w stron� windy. Zamykaj�ce si� drzwi windy przerywaj� mi w p� zdania, wi�c blokuje je torb�, �eby doko�czy� sensown� my�l na temat ma��e�stwa moich rodzic�w. U�miechamy si� i kiwamy do siebie g�owami jak roboty, dop�ki drzwi lito�ciwie si� nie zamkn�. Opieram si� o nie ci�ko i bior� g��boki wdech, pierwszy raz od godziny. Kilka minut p�niej metro p�dzi do Lexington, wioz�c mnie z powrotem do szko�y i do trud�w mojego �ycia. Opadam na plastikowe siedzenie, a w my�lach przelatuj� mi obrazy nieskazitelnego Apartamentu. Szereg obraz�w wkr�tce przerwany zostaje przez m�czyzn� lub kobiet�, kt�rzy pow��cz�c nogami, id�, przez wagon, �ebrz�c o drobne, ca�o�� swojego ziemskiego dobytku mieszcz�c w podartej torbie na zakupy. K�ad� sobie torebk� na kolanach, poziom adrenaliny wraca do normy po tym, jak da�am z siebie wszystko, a w umy�le zaczynaj� rodzi� si� pytania. W jaki spos�b inteligentna doros�a kobieta przeobrazi�a si� w osob�, kt�rej sterylnie czyste kr�lestwo sprowadza si� do podpisanych szuflad z bielizn� i importowanych francuskich substytut�w mleka? Jakie miejsce zajmuje dziecko w tym domu? Gdzie jest w tej kobiecie miejsce na matk�? I jak w�a�ciwie ja mani si� tam odnale��? W ka�dej mojej pracy nadchodzi taka chwila, kiedy zaczyna mi si� wydawa�, �e dziecko i ja jeste�my jedynymi tr�jwymiarowymi osobami biegaj�cymi po bia�o-czarnych marmurowych szachownicach Apartamentu. Patrz�c wstecz, widz�, �e to by�a pu�apka. One chc� mnie zatrudni�, a ja potrzebuj� pracy. Jednak wykonywa� t� prac� dobrze oznacza straci� j�. Ale co mi tam! Decyduj� si�. CZʌ� PIERWSZA Jesie� Potem z d�ugim i g�o�nym poci�gni�ciem nosa, kt�re zdawa�o si� �wiadczy�, �e powzi�a ju� decyzj�, powiedzia�a: � Przyjmuj� t� posad�. � Dalib�g � m�wi�a potem do m�a pani Banks. � Zupe�nie jakby robi�a nam jaki� wielki zaszczyt! Mary Poppins ROZDZIA� PIERWSZY Niania do wynaj�cia � Cze��, m�wi Alexis z Ligi Rodzic�w. Dzwoni� w sprawie wytycznych co do ubioru, kt�re przesiali�my... � Blondynka � ochotniczka siedz�ca za biurkiem recepcji podnosi upier�cieniony palec, daj�c mi znak, �ebym poczeka�a, a� sko�czy. � Tak, no wi�c chcieliby�my, �eby w tym roku wszystkie dziewczynki nosi�y d�u�sze sp�dnice, przynajmniej po dwadzie�cia cali. Wci�� jeszcze dostajemy skargi od matek z pobliskiej m�skiej szko�y. Doskonale. Bardzo si� ciesz�. Do us�yszenia. Zamaszystym gestem wykre�la nazwisko �Spence� z listy zawieraj�cej trzy pozycje. Teraz przenosi uwag� na mnie. � Przepraszam, �e musia�a pani czeka�. Pocz�tek roku szkolnego i zaczyna si� zwyk�e szale�stwo. � Zakre�la wielkim k�kiem drug� pozycj� na li�cie: �papierowe r�czniki�. � Czym mog� s�u�y�? � Przysz�am, �eby powiesi� swoj� ofert�, ale tablica og�osze� zosta�a chyba przeniesiona � zaczynam, nieco zdezorientowana, bo og�aszam si� tutaj, odk�d sko�czy�am trzyna�cie lat. � Musieli�my j� na jaki� czas zdj�� na malowanie korytarza i jako� nie uda�o nam si� zawiesi� jej na miejscu. Tutaj, zaraz pani poka��. Prowadzi mnie do g��wnego pomieszczenia, gdzie matki siadaj� przy stanowiskach informacji i zadaj� pytania o prywatne szko�y. Przede mn� zasiada ca�y przekr�j dzielnicy Upper East Side � po�owa kobiet ma na sobie komplety od Chanel i buty od Manolo Blahnika, druga polowa ubrana jest w sportowe kurtki po sze��set dolar�w za sztuk� i wygl�da, jakby lada chwila mia�y rozbi� namiot angielskiej firmy Aqua Scutum. Alexis wskazuje gestem na tablic� og�osze�, zajmuj�c� miejsce obrazu Mary Cassat, kt�ry stan�� pod �cian�. � Na razie mamy tu jeszcze nieporz�dek � m�wi, a jaka� kobieta podnosi g�ow� znad bukietu, kt�ry w�a�nie uk�ada. � Ale niech si� pani nie martwi. Sporo dziewcz�t przychodzi tutaj i szuka pracy, wi�c nie powinna pani mie� k�opot�w ze znalezieniem kogo�. Poprawia d�oni� per�y. � Czy pani syn nie chodzi czasem do Buckley? Chyba sk�d� pani� znam. Jestem Alexis... � Mi�o mi � odpowiadam. � Jestem Nan. Opiekowa�am si� dziewczynkami Gleason�w. Mieszkali chyba drzwi w drzwi z pani�. Marszczy brwi i mierzy mnie wzrokiem. � Aha... aha. Nanny, tak, tak � mruczy do siebie, po czym wraca za biurko. Staram si� nie s�ysze� nadgorliwego, s�odkiego szczebiotu kobiet za moimi plecami, �eby w spokoju przeczyta� og�oszenia wywieszone przez inne nianie poszukuj�ce pracy. Niania potrzebuje dzieci lubi bardzo dzieci odkurza Opiekam twoje dzieci Wiele lat pracuje Zadzwo� do mnie Tablica ugina si� od og�osze�, wi�c z wyrzutami sumienia przypinam swoj� notk� na czyim� r�owym papierze ozdobionym narysowanymi kredk� kwiatami, ale przez kilka minut upewniam si�, �e zakry�a tylko stokrotki, a nie istotne informacje. Szkoda, �e nie mog� powiedzie� tym wszystkim kobietom, i� sekret og�osze� o opiece nad dzie�mi nie polega na ozdobnikach � przede wszystkim chodzi o wykrzykniki. Moje og�oszenie jest niewielkie, trzy na pi�� cali, nie ma na nim nawet rysunku u�miechni�tej bu�ki, za to tekst usiany jest wykrzyknikami opatruj�cymi ka�d� z moich po��danych cech obietnic� promiennego u�miechu i zniewalaj�cej �yczliwo�ci. Niania gotowa do pracy! Absolwentka Chapin School szuka pracy w niepe�nym wymiarze godzin! Doskonale referencje! Ko�czy Psychologi� Rozwojow� Dziecka na Uniwersytecie Nowojorskim! Do przeobra�enia si� w Mary Poppins, brakuje mi tylko parasolki. Ostatni szybki rzut oka na ca�o��, sprawdzenie pisowni, zapinam plecak, macham Alexis na po�egnanie i po marmurowych schodach zbiegam prosto w straszliwy upa�. Id� Park Avenue sk�pan� w sierpniowym s�o�cu, kt�re jest jeszcze na tyle nisko, �e parada w�zk�w dziecinnych trwa na ca�ego. Mijam wielu spoconych ma�ych ludzik�w, pogodzonych z gor�cem, w niewygodnych, klej�cych si� do cia�ek fotelikach. Jest im za gor�co nawet na 10, �eby przytuli� zwyk�ych towarzyszy podr�y � kocyki i misie, kt�re, schowane s� do kieszeni z ty�u w�zk�w. Chichocz� do siebie na widok dziecka, kt�re odmawia soczku zdecydowanym ruchem d�oni i g�owy, m�wi�cym: �Prosz� mi teraz nie zawraca� g�owy jakim� soczkiem�. Czekaj�c na czerwonym �wietle, patrz� na wielkie tafle szyb � oczy Park Avenue. Pod wzgl�dem g�sto�ci zaludnienia jest to na Manhattanie odpowiednik �rodkowego zachodu Stan�w. Wysoko nad moj� g�ow� znajduj� si� pokoje, pokoje i jeszcze raz pokoje. Puste pokoje. Buduary, damskie toaletki, garderoby, salony z fortepianami, a gdzie� nade mn�, ale nie powiem gdzie, kr�lik imieniem Arthur ma ponad 25 metr�w kwadratowych wy��cznie do w�asnej dyspozycji. Przecinam Siedemdziesi�t� Drug� Ulic�, przechodz� w cieniu niebieskich markiz pa�acu Ralpha Laurena i skr�cam do Central Parku. Zatrzymuj� si� przy placu zabaw, gdzie kilkoro wytrwa�ych dzieci pr�buje jako� si� bawi� mimo upa�u, si�gam do plecaka po butelk� wody � i w�a�nie w tej chwili co� trafia mnie w nogi. Patrz� w d� i chwytam winowajc� � staro�wieckie drewniane k�ko do zabawy. � Hej, to moje! Ma�y ch�opczyk w wieku oko�o czterech lat p�dzi na z�amanie karku z g�rki, gdzie, jak widz�, pozowa� do zdj�� z rodzicami. W biegu gubi marynarsk� czapeczk�, kt�ra spada na wysuszon� traw�. � To moje k�ko � oznajmia. � Jeste� pewien? � pytam. Wygl�da na zaskoczonego. � To mo�e by� ko�o od wozu. � Albo aureola? � Trzymam obr�cz poziomo nad jego g�ow� o blond w�osach. � Albo naprawd� wielka pizza? � z tymi s�owy podaj� mu zabawk�, wskazuj�c gestem, �e mo�e j� sobie zabra�. U�miecha si� do mnie szeroko, chwytaj�c obr�cz w r�ce. � Jeste� g�upia! � Ch�opiec ci�gnie obr�cz za sob� pod g�r�, mijaj�c matk�, kt�ra schodzi po upuszczon� czapk�. � Przepraszam � m�wi, podchodz�c do mnie i otrzepuj�c pasiaste rondo z ziemi. D�oni� os�ania bladoniebieskie oczy od s�o�ca. � Mam nadziej�, �e si� pani nie gniewa. � Nie, wcale nie. � Ale sp�dnica... � patrzy w d�. � To drobiazg � �miej� si�, strzepuj�c �lad, jaki obr�cz zostawia na materiale. � Pracuj� z dzie�mi, wi�c co� takiego to dla mnie nie nowina. � Z dzie�mi: � podchwytuje. Odwraca si� plecami do m�a i blondynki, kt�ra stoi obok fotografa, trzymaj�c kartonik z sokiem dla ch�opca. Domy�lam si�, �e to jego niania. � Tutaj? � Rodzina wyjecha�a na lato do Londynu, wiec... � Czekamy na ciebie! � wo�a ojciec niecierpliwie. � Ju� id�! � wo�a weso�o. Odwraca si� w moj� stron�, nie patrz�c na dziecko, i zni�a g�os. � Tak si� sk�ada, �e szukamy kogo� do pomocy na par� godzin w tygodniu. � Naprawd�? Par� godzin bardzo mi odpowiada, bo w tym semestrze mam mn�stwo nauki... � Jak mo�na si� z tob� skontaktowa�? Grzebi� w plecaku w poszukiwaniu d�ugopisu i kawa�ka papieru, na kt�rym zapisuj� numer telefonu. � Prosz�. � Podaj� jej kartk�, kt�r� dyskretnie wsuwa to kieszeni lu�nej letniej sukienki, po czym poprawia opask� na d�ugich, ciemnych w�osach. � Wspaniale. � U�miecha si� uprzejmie. � Mi�o mi by�o ci� pozna�. B�d� w kontakcie. � Robi kilka krok�w pod g�r� i nagle odwraca si�. � Ale� ze mnie gapa. Jestem pani X. Odwzajemniam u�miech, a ona wraca na swoje miejsce na upozowanym �ywym obrazie. S�o�ce przedziera si� przez li�cie, rzucaj�c cieniste plamy na trzy sylwetki. Jej m�� w bia�ym lnianym garniturze stoi w samym �rodku, trzyma d�o� na g�owie ch�opca, podczas gdy ona zgrabnie w�lizguje si� mi�dzy nich. Blondynka podchodzi do ch�opczyka z grzebieniem w d�oni. W tej samej chwili ma�y macha do mnie, co powoduje, �e dziewczyna ogl�da si� w moj� stron�. Os�ania oczy, �eby mi si� lepiej przyjrze�, a ja odwracam si� i ruszam w dalsz� drog� przez park. * Babcia wita mnie w korytarzu. Ma na sobie p��cienny garniturek wzorowany na ubraniach Mao Tse-tunga i naszyjnik z pere�. � Wejd�, kochana! W�a�nie ko�czy�am tai-chi. � Ca�uje mnie w oba policzki i przytula. � Jeste� spocona. Chcesz wzi�� prysznic? Nie ma nic lepszego, jak wybra� co� z wachlarza od�wie�aj�cych propozycji babci. � Mo�e wystarczy zimny r�cznik? � Wiem, czego ci potrzeba. Bierze mnie za r�k�, splataj�c palce z moimi, i prowadzi do �azienki przy salonie. Zawsze bardzo podoba�o mi si�, jak gra �wiate� starego kryszta�owego kandelabru eksponuje brzoskwiniowy odcie� perkalowych obi�. Ale najbardziej lubi� francuskie lalki z papier m�ch�. Kiedy by�am ma�a, urz�dza�am pod zlewem salon, a babcia parzy�a prawdziw� herbat� i dostarcza�a temat�w do rozm�w, jakie prowadzi�am z moimi cudownymi go��mi z Francji. Podsuwa mi nadgarstki pod kran i odkr�ca kurek z zimn� wod�. � Punkty odpowiedzialne za rozprowadzanie ognia � m�wi, siadaj�c na muszli klozetowej i zak�adaj�c nog� na nog�. Ma racj�, od razu jest mi ch�odniej. � Jad�a� co�? � pyta. � �niadanie. � A lunch? � Babciu, dopi�to jedenasta. � Naprawd�. Jestem na nogach od czwartej. Dzi�ki Bogu za Europ�, bo do �smej nie mia�abym z kim rozmawia�. U�miecham si�. � Jak si� masz? � Od dw�ch miesi�cy mam siedemdziesi�t cztery lata, oto jak si� mam. � Obci�ga stop� jak baletnica i lekko podci�ga nogawk� spodni. � Da�am je sobie dzi� rano pomalowa� u Elizabeth Arden, jak ci si� podobaj�? Nie za krzykliwe? � M�wi�c to, przebiera palcami u n�g, demonstruj�c koralowe paznokcie. � Wspaniale. Bardzo seksowne. Pos�uchaj, bardzo chcia�abym tu przesiedzie� ca�y dzie�, ale musz� si� powlec do miasta, �eby z�o�y� ofiar� B�stwom Czesnego. Zakr�cam kurek i dramatycznym gestem strzepuj� d�onie nad umywalk�. Babcia podaje mi r�cznik. � Wiesz co, w Vassar chyba nie mia�am takich przej��, przynajmniej nic takiego nie pami�tam. � Chodzi jej o moje nieko�cz�ce si� boje z pracownikami administracyjnymi Uniwersytetu Nowojorskiego. Id� za ni� do kuchni. � Dzisiaj jestem przygotowana. Mam kart� ubezpieczenia spo�ecznego, prawo jazdy, paszport, ksero aktu urodzenia, wszystkie listy, jakie kiedykolwiek dosta�am z Uniwersytetu, i zawiadomienie o przyj�ciu na studia. Tym razem nie powiedz� mi, �e nie jestem w og�le ich studentk�, �e nie zaliczy�am poprzedniego semestru, �e nie zap�aci�am czesnego za zesz�y rok, �e nie zap�aci�am za bibliotek�, �e mam z�y numer ubezpieczenia, �e nie mieszkam tam, gdzie mieszkam, �e pomyli�am formularze albo �e w og�le nie istniej�. � No, no, no. Napijesz si� burbona? � pyta, otwieraj�c lod�wk�. � Wola�abym sok pomara�czowy. � Ach, te dzieci. � Przewraca oczami i wskazuje na sw�j stary klimatyzator, stoj�cy na pod�odze. � Kochanie, pozw�l, �e wezw� umy�lnego, �eby pom�g� ci go zanie�� do domu. � Nie, babciu, poradz� sobie � m�wi�, dzielnie staraj�c si� podnie�� maszyneri�, po czym z hukiem upuszczam j� na wy�o�on� p�ytkami pod�og�. � No dobrze, w porz�dku, b�d� musia�a przyj�� po to p�niej z Joshem. � Z Joshu�? � pyta, unosz�c brwi. � Tym twoim kole�k� z niebieskimi w�osami? Sam wa�y pi�� kilo, i to przed odwirowaniem. � Je�eli nie chcemy, �eby tacie zn�w wypad� dysk, mniej wi�cej na tym ko�czy si� m�j wyb�r w kategorii m�czyzn. � Codziennie rano modl� si� za ciebie, kochanie � m�wi si�gaj�c po szklank�. � Chod�, zrobi� ci jajka sadzone. Rzucam okiem na stary zegar �cienny. � Jaka szkoda, �e nie mam czasu. Musze lecie� do miasta, p�ki kolejka do administracji nie zawija si� jeszcze na drug� ulice. Babcia ca�uje mnie w oba policzki. � Dobrze, przyjd�cie z Joshu� o si�dmej, zrobi� wam kolacj� jak si� patrzy � marniejesz mi w oczach! * Josh j�czy i z wolna przewraca si� na plecy w miejscu, gdzie omal nie straci� przytomno�ci po dotaszczeniu klimatyzatora przed moje drzwi wej�ciowe. � Ok�ama�a� mnie � dyszy. � M�wi�a�, �e to drugie pi�tro. � Naprawd�? � odpowiadam z udawanym niedowierzaniem, prostuj�c r�ce i przysiadaj�c na najwy�szym stopniu. Unosi g�ow� o cal nad pod�og�. � Nan, by�o sze�� serii schod�w. Po serii na pi�tro, wi�c �atwo obliczy�, �e to pi�te pi�tro. � Pomog�e� mi wyprowadzi� si� z akademika... � A dlaczego? Aha, mo�e dlatego, �e ma wind�. � Ale jest te� dobra wiadomo��. Nie planuj� si� st�d wyprowadza�, przenigdy. Zostaj� tu na zawsze. Mo�esz mnie tutaj odwiedza�, kiedy oboje b�dziemy starzy i siwi. Ocieram pot z czo�a. � Zapomnij o tym. B�d� czeka� na dole przy wej�ciu z resztk� niebieskich w�os�w na g�owie. � Z tymi s�owami opuszcza g�ow� na pod�og�. � Idziemy. � Chwytam si� balustrady i staj� na nogi. � Czeka na nas zimne piwo. Odmykam wszystkie trzy zamki i otwieram drzwi. W mieszkaniu jest tak gor�co jak w samochodzie, kt�ry sta� przez ca�y dzie� w s�o�cu, i musimy uciec na korytarz, �eby wypu�ci� przenikni�te �arem powietrze. � Widocznie Charlene zamkn�a okna przed wyj�ciem � wyja�niam. � I nie wy��czy�a piekarnika � dodaje Josh, wchodz�c za mn� do korytarza, kt�ry s�u�y te� za kuchnie. � Witaj w mojej dziupli z wszelkimi wygodami. Zrobi� ci zapiekank�? Rzucam klucze ko�o dwupalnikowej kuchenki. � Ile za to p�acisz? � pyta. � Wol� nie m�wi� � odpowiadam. Razem krok po kroku przepychamy klimatyzator na druga stron� pokoju. � Wi�c gdzie jest ta twoja seksowna wsp�lokatorka? � pyta. � Josh, nie wszystkie stewardessy s� seksowne. Niekt�re to typ macierzy�ski. � A ona? Josh staje. � Nie zatrzymuj si�. � Zn�w pchamy. � Nie, to znaczy tak, owszem, jest sexy, ale nie podoba mi si�, �e z g�ry zak�adasz, �e b�dzie. Dzisiaj rano polecia�a do Francji czy do Hiszpanii, albo jeszcze gdzie� indziej. Sapi� jak lokomotywa, gdy zbli�amy si� do mojego k�ta kawalerki w kszta�cie litery L. � George! � wo�a Josh na widok mojego kota, kt�ry w przyst�pie rozpaczy rozwali� si� na drewnianej pod�odze. Podnosi popielat�, w�ochat� g�ow� o p� cala do g�ry i miauczy p�aczliwie. Josh prostuje si� i wyciera czo�o do�em kolorowego podkoszulka z nadrukiem. � Gdzie chcesz umie�ci� to dra�stwo? Wskazuj� na g�r� okna. � Co? Chyba oszala�a�. � Podpatrzy�am to na Pi�tej Alei. Chodzi o to, �eby nie zas�ania� widoku. Ci, kt�rzy nie maj� centralnej klimatyzacji, zadaj� sobie wiele trudu, �eby ukry� to wielkie pud�o � wyja�niam, zrzucaj�c sanda�y. � Jakiego widoku? � Jak przyci�niesz twarz do okna i spojrzysz w lewo, dojrzysz rzek�. � No, faktycznie. � Odsuwa si� od okna. � Pos�uchaj, Nan, nie dam rady zamontowa� ca�ej tej ci�kiej maszynerii na oknie. Id� po piwo. Chod�, George. Idzie do �kuchni�, a George przeci�ga si�, wstaje i idzie za nim. Moment samotno�ci wykorzystuje � na wy�owienie z otwartego pud�a czystego topu i �ci�gni�cie przepoconego. Gdy kucam mi�dzy pud�ami, �eby si� przebra�, dostrzegani szale�czo b�yskaj�ce �wiate�ko na sekretarce. W oczy rzucaj� mi si� s�owa: �pami�� pe�na�. � Zn�w robisz za telefonistk�: � Josh zza pud�a podaje mi butelk� Corony. � Praktycznie tak. Da�am dzi� nowe og�oszenie i mamy wydzwaniaj� jak szalone. � Poci�gam tyk piwa i zsuwam si� pomi�dzy� pud�a, �eby zacz�� ods�uchiwanie. Pok�j wype�nia kobiecy g�os: �Dzie� dobry, m�wi Mimi Van Owen. Widzia�am twoje og�oszenie w Lidze. Szukam kogo� do pomocy do syna. Na par� godzin, wiesz. Mo�e dwa, trzy albo cztery dni w tygodniu, p� dnia albo d�u�ej, par� nocy albo weekendy, albo jedno i drugie! Kiedy b�dziesz mia�a czas. Chcia�am tylko, �eby� wiedzia�a, �e jestem bardzo zainteresowana�. � To si� rozumie samo przez si�, Mimi � komentuje Josh, siadaj�c na pod�odze obok mnie. ,.Dzie�dobrym�wiAnnSmithszukamkogo�doopiekinadmoimpi�ciolatkiem�aden k�opotbardzoprzyjaznaatmosfera...� � Ajajaj! � Josh zas�ania si� ramieniem, a ja przewijam na kolejn� wiadomo��. �Dzie� dobry; m�wi Betty Potter. Wdzia�am twoje og�oszenie w biurze Ligi Rodzic�w. Mam dziewczynk�, Stanton, pi�� lat, trzyletniego ch�opca Tinforda i dziesi�ciomiesi�czn� Jace. Szukam kogo� do pomocy, bo zn�w jestem w ci��y. W og�oszeniu nie podajesz stawki, ale ostatnio p�aci�am sze�� za godzin�. � Sze�� dolar�w ameryka�skich? � pytam maszyn� z niedowierzaniem. � Hej, Betty, znam �punk� na placu Waszyngtona, co bierze �wiartk� za numerek. � Josh poci�ga �yk piwa. �Dzie� dobry, m�wi pani X. Spotka�y�my si� dzisiaj rano w parku. Zadzwo� do mnie, kiedy b�dziesz mia�a czas. Chcia�abym porozmawia� wi�cej o pracy, jakiej poszukujesz. Mamy ju� dziewczyn� do dziecka, Caitlin, ale chce pracowa� w mniejszym wymiarze. Bardzo przypad�a� do gustu naszemu synowi, Grayerowi. Czekam na telefon. Do zobaczenia�. � Wygl�da na normaln�. Zadzwo� do niej. � My�lisz? � pytam, ale w tej chwili odzywa si� telefon i oboje podskakujemy. Podnosz� s�uchawk�. � Halo � m�wi� w trybie pracy �niania�, staraj�c si� przekaza� dwiema sylabami ca�� g��bi� skrajnego szacunku. � Halo � mama na�laduje m�j modulowany, g��boki tembr g�osu. � Jak powiod�a si� wyprawa po klimatyzator? � Cze�� � Odpr�am si�. � W porz�dku. � Moment, poczekaj chwil�. � Ze s�uchawki dochodz� odg�osy przepychanki. � Bez przerwy przepycham si� z Sophie, bo upar�a si� siedzie� przy samym klimatyzatorze. U�miecham si� na wyobra�enie naszej czternastoletniej spanielki, kt�rej p�d powietrza rozwiewa uszy do ty�u, jak Czerwonemu Baronowi z kresk�wki dla dzieci. � Posu� si�, Soph. Ha, teraz usiad�a na moim rozliczeniu grantu. Popijam �yk piwa. � A jak wysz�o? � To zbyt przygn�biaj�cy temat, lepiej ty opowiedz mi co� weso�ego. Od czasu doj�cia do w�adzy republikan�w, kierowana przez moj� mam� Koalicja na rzecz Schronisk dla Kobiet dostaje jeszcze mniej pieni�dzy ni� przedtem. � Dosta�am par� zabawnych wiadomo�ci od mam w potrzebie � informuj�. � Chyba ju� o tym rozmawia�y�my � mama m�wi teraz g�osem prawnika. � Nan, najmujesz si� do pracy u tych kobiet i za kilka dni zn�w b�dziesz si� budzi� o trzeciej nad ranem i zamartwiaj�c, czy ma�a ksi�niczka nie ma czasem lekcji stepowania albo sesji nagraniowej z dalajlam�... � Mamo! Mamo, nawet jeszcze nie by�am na rozmowie. Poza tym wezm� tylko par� godzin, bo mam do napisania prac�. � W�a�nie! W�a�nie o to chodzi. Masz prac� do napisania, tak samo jak w zesz�ym roku mia�a� sta�, a dwa lata wcze�niej � praktyk� studenck�. Nie rozumiem, dlaczego nie chcesz pracowa� na uczelni. Powinna� zapyta� promotora, czy nie mo�esz mu jako� pom�c. Mog�aby� te� pracowa� w bibliotece jako asystentka! � Mamo, rozmawia�y�my ju� o tym z milion razy. � Przewracam oczyma do Josha. � Na te stanowiska jest straszna konkurencja! Clarkson zatrudni� na asystenta doktoranta na pe�nym etacie. Poza tym p�ac� tylko sze�� dolar�w za godzin� � i to bez potr�cenia podatku. Mamo, dop�ki nie sko�cz� studi�w, w ubraniu nigdzie nie zarobi� tyle pieni�dzy. Josh ko�ysze si� jak w ta�cu i udaje, �e zdejmuje biustonosz. Mama mia�a szcz�cie od razu z�apa� prac� jako asystentka profesora na ca�e cztery lata studi�w. Ale wtedy mieszkanie w pobli�u Columbii kosztowa�o tyle, ile ja teraz p�ac� za same media. � Czy zn�w musz� ci powtarza�, co m�wi� w biurach nieruchomo�ci? � Wi�c, na mi�o�� bosk�, przyjmij si� do dzia�u kosmetyk�w u Bloomingdale�a. Tylko siedzisz przez godzin�, �adnie wygl�dasz i jeszcze dostajesz za to pieni�dze. Mama nie mo�e przyj�� do wiadomo�ci, �e mog�abym zbudzi� si� o trzeciej nad ranem zlana zimnym potem, zastanawiaj�c si�, czy zamiast toniku dostawca nie przywiezie przeciwzmarszczkowego kremu na noc. � Przecie� ja lubi� pracowa� z dzie�mi. A zreszt� teraz jest za gor�co na k��tnie. � Obiecaj mi chocia�, �e tym razem przemy�lisz sobie wszystko, zanim zaczniesz prac�. Nie chc�, �eby� ko�czy�a studia na valium tylko dlatego, �e jaka� baba, kt�ra �pi na pieni�dzach, zostawi�a ci dziecko, a sama pojecha�a sobie do Cannes. My�l� o tym ostrze�eniu, przes�uchuj�c z Joshem wszystkie wiadomo�ci jeszcze raz, �eby odgadn��, kt�ra matka najprawdopodobniej nie wytnie mi takiego numeru. * * * W nast�pny poniedzia�ek, w drodze na spotkanie z pani� X, zatrzymuj� si� w moim ulubionym sklepie papierniczym, �eby uzupe�ni� zapas karteczek samoprzylepnych. Na dzisiaj zosta�y mi tylko dwie � jedna, malutka r�owa, z b�aganiem o kupno karteczek samoprzylepnych, i druga, zielona, przypominaj�ca mi, �e mam �kaw� z pani� X o 11.15�. Wyrzucam do kosza r�ow�, kieruj�c si� na po�udnie w stron� La P�tisserie Go?t du Mois, miejsca, w kt�rym si� um�wi�y�my. Zbli�aj�c si� do parku, zauwa�am coraz wi�cej szykownie ubranych kobiet w jesiennych kostiumach. Wszystkie trzymaj� w upier�cienionych palcach wachlarze papeterii z monogramami. Ka�dej z nich towarzyszy ni�sza ciemnosk�ra kobieta, przytakuj�ca jej z uwag�. � Balet! Ba-let! Ro-zu-miesz?! � kobieta obok mnie opryskliwie zwraca uwag� potakuj�cej towarzyszce. Czekamy na zmian� �wiate�. � W poniedzia�ki Josephina ma balet! U�miecham si� ze wsp�czuciem do ubranej w mundurek kobiety, �eby okaza� jej moj� solidarno��. Nie ma co, nie�le wyl�dowa�a. W zale�no�ci od tego, na kogo si� trafi, mo�na mie� lepiej lub gorzej. Zasadniczo istniej� trzy rodzaje us�ug �wiadczonych przez opiekunki do dzieci. Typ A � przez kilka wieczor�w w tygodniu umo�liwiam �sp�dzenie czasu z partnerem� ludziom, kt�rzy codziennie pracuj�, lecz przez wi�kszo�� wieczor�w s� normalnymi rodzicami. Typ B � przez kilka popo�udni wyr�czam przy dzieciach kobiet�, kt�ra przez wi�ksz� cz�� dni i nocy jest matk�, daj�c jej �czas na normalno��. Typ C � jako jedna z licznego personelu, zbiorowo sprawuj� opiek� nad dzieckiem przez 24 godziny na dob� 7 dni w tygodniu, �eby kobieta, kt�ra nie pracuje ani nie jest normaln� matk�, mia�a �czas dla siebie�. Co wtedy robi, pozostaje dla nas wszystkich tajemnic�. � Agencja m�wi�a, �e potrafisz gotowa�. Potrafisz? Gotowa�? � ubrana w komplet od Gucciego matka przepytuje inn� kilka metr�w dalej. Poniewa� sama pracuje zawodowo, matka typu A wczuwa si� w moj� role profesjonalistki i traktuje mnie z szacunkiem. Wie, �e przychodz�, �eby zrobi� co do mnie nale�y, i po dok�adnych wyja�nieniach podaje mi list� numer�w, pod kt�re nale�y dzwoni� w nag�ych wypadkach, po czym znika mi z oczu. To najlepsze z mo�liwych rozwi�za�. Dziecko p�acze maksymalnie przez kwadrans i zanim zd��ymy si� zorientowa�, zaprzyja�niamy si� nad kulk� plasteliny. Matka typu B niekoniecznie musi pracowa� w biurze, ale sp�dza wystarczaj�co du�o czasu ze swoimi dzie�mi, by wiedzie�, o co chodzi, wi�c po jednym popo�udniu, kiedy obie jeste�my z dzie�mi w mieszkaniu, na drugie spotkanie mam ju� dzieci dla siebie. � Numer do pralni jest tutaj, a do kwiaciarni i do dostawcy tutaj. � A lekarz do dzieci? � pyta cicho stoj�ca obok mnie Meksykanka. Trzeba nadmieni�, �e wsp�czynnik dziwactwa bardzo si� nasila w miar� przechodzenia od typu A do typu C. Jedyn� przewidywaln� cech� matki typu C jest jej ca�kowity brak pewno�ci siebie, przez co nawi�zanie z ni� porozumienia zajmuje zawsze nies�ychanie du�o czasu. Otwieram ci�kie szklane drzwi cukierni i od razu dostrzegam pani� X. Siedzi i odhacza co� na swojej li�cie. Wstaje, ukazuj�c lawendow� sp�dnic� do kolan, kt�ra doskonale pasuje do zarzuconego na ramiona rozpinanego sweterka. Nie ma ju� na sobie bia�ej sukienki i wygl�da na starsz� ni� w parku. Mimo dziewcz�cego ko�skiego ogona, domy�lam si�, �e jest troch� po czterdziestce. � Dzie� dobry, Nan. Dzi�kuj�, �e znalaz�a� dla mnie czas tak szybko. Napijesz si� kawy? � Bardzo ch�tnie, dzi�kuj� � m�wi�. Siadam plecami do wy�o�onej boazeri� �ciany i k�ad� sobie r�ow� serwetk� na kolanach. � Kelner, jeszcze jedn� caf� au lait. Czy mo�emy prosi� o koszyk z pieczywem? � Ale� naprawd� nie trzeba � protestuj�. � No wiesz? W ten spos�b mo�na wybra� to, co si� lubi najbardziej. Kelner przynosi nam koszyk od Pierre�a Deuxa, z kt�rego wystaj� kromki chleba, bu�eczki i ma�e s�oiczki z d�emem. Wybieram brioszk�. � Maj� tu najlepsze pieczywo � m�wi pani X, bior�c rogalik. � � propos, wola�abym, �eby Grayer nie jad� bia�ego pieczywa. � Oczywi�cie � memlam z pe�nymi ustami. � Uda� ci si� weekend? Szybko prze�ykam. � Sarah, moja najlepsza przyjaci�ka z Chapina, zorganizowa�a ma�e przyj�tko, zanim wszyscy rozjedziemy si� do szk�. Teraz tylko ja i ludzie z Kalifornii mamy wolne do pa�dziernika. Grayer powinien i�� do Stanfordu! � �miej� si�. Pani X u�miecha si�. � Dlaczego przenios�a� si� z Browna? � pyta, od�amuj�c kawa�ek rogalika. � Na Nowojorskim maj� ciekawszy program psychologii rozwojowej dziecka � odpowiadam, staraj�c si� st�pa� bardzo ostro�nie, w razie gdybym mia�a do czynienia z zaprzysi�g�� zwolenniczk� Browna, decyduj�c si� nie wspomina� o ludzkich szumowinach mieszkaj�cych o �cian� ode mnie, ani �adnej spo�r�d miliarda innych, r�wnie czaruj�cych anegdotek. � Zawsze chcia�am dosta� si� do Browna � m�wi. � Tak? � Ale dosta�am stypendium na Uniwersytecie Stanowym w Connecticut. Odk�ada rogalik i bawi si� wisiorkiem-brylantem w kszta�cie serca. � Wspaniale � m�wi�, pr�buj�c wyobrazi� sobie czasy, kiedy stypendium by�o jej do czegokolwiek potrzebne. � Pochodz�