LEOPOLD SZAFRANIEC ANNA BACZEWSKA Sekrety Mi�o�ci ii mi iim ni 1080916223 POMORZE � BYDGOSZCZ 1989 Opracowanie graficzne Jolanta Merc Redaktor Miros�awa Michalak Redaktor techniczny Anna Fale�czyk Ilustracje g L l 7 7 8 Marek Trojanowski v/ A- -� i i Zdj�cie na ok�adce Robert Kr�l (C) Copyright by Pomorze, Bydgoszcz 1989 ISBN 83-7003-458-6 Redakcja Wydawnictw Pozaprasowych �Pomorze" Pomorskiego Wydawnictwa Prasowego RSW �Prasa-Ksi��ka-Ruch" w Bydgo- szczy Wydanie III poprawione. Nak�ad 99.660 + 340 egz. Ark. wyd. 12,0. Ark. druk. 13,0. Papier offsetowy Vkl. 70 g. Diapozytywy wykona�y Zak�ady Prasowe w Warszawie Podpisano do druku w listopadzie 1989 r. Druk uko�czono w styczniu 1990 r. Druk i oprawa Prasowe Zak�ady Graficzne RSW �Prasa-Ksi��ka-Ruch" w �odzi, ul. Armii Czerwonej 28. Zam. nr 3157/89 E-8. BUW-EO- SPIS TRE�CI Marys; 1 Nie taki diabe� straszny albo do ginekologa panie, wszyS: 2 lo nie choroba naucz albo pogodzenie z masturbacj� ..... 17 C1< 3 Dziewczy�skie l�ki albo radosne smutki . . 27 j Ma i no j 4 G�upio mi albo bol�czki ch�opc�w .... 41 j bia�e g Najtrudniejszy pierwszy krok ! Prze albo wok� inicjacji ......... 53 i za r Co 6 Mi�o�ci trzeba si� uczy� co albo k�opoty z satysfakcj� ....... 65 j *� 7 Marzenie wszystkich albo kulisy orgazmu . . 81 du1 �e: 8 Dziewczyna i ch�opak albo zwyci�y para . . 95 ]ei 9 Kalendarzyk czy prezerwatywa albo kilka s��w o antykoncepcji ..... 113 i 10 Wo�anie o ci��� albo bez histerii .... 125 11 Mi�o�� z przeszkodami ( albo o zdradzie i zazdro�ci ....... 133 12 �ycie to nie bajka albo rozstanie .... 145 13 Cz�owiek istota skomplikowana albo o temperamencie ........ 157 14 Urazy i l�ki albo o potrzebie delikatno�ci . . 165 15 Niezdrowa sensacja albo wok� normy . . . 173 16 Postawy albo primum non nocere .... 197 Na pocz�tku by�y li- sty. Du�o list�w, kt�re przychodzi�y do �Razem". Trzeba by�o z nimi co� zrobi� i tak zrodzi�a si� rubryka pod has�em ARS amandi. No, a teraz oddajemy w Wasze r�ce ksi��k�. Jest to wyb�r tekst�w wydrukowanych we wspomnianej rubryce. To nietypowa ksi��ka, bowiem jej wsp�autorami s� Czytelnicy. Nic Tiie przesadzam. Przecie� sk�ada si� ona z Waszych list�w i moich na nie odpowiedzi. Nie da si� ukry�, �e nie musia�bym si� nad nimi trudzi�, gdyby nie Wy. Sami wi�c widzicie, �e sprawc� wszystkiego s� Wasze listy. Prawd� m�wi�c, wola�bym aby�cie nie musieli ich pisa�. �wiadczy�oby to o tym, �e wiedza o organizmie cz�owieka i jego �yciu intymnym jeat ju� w�asno�ci� og�u. Niestety! Tak jeszcze nie jest i pewnie niepr�dko b�dzie. Dlatego ci�gle kto� b�- nie siada� nad kartk� papieru i pisa� do mnie o tym co go nie- pokoi, smuci, m�czy, dra�ni, denerwuje, czego zupe�nie nie po- trafi poj�� i z czym sam zupe�nie nie mo�e sobie poradzi�. Po- radzi� mam ja, a wi�c radz� jak potrafi�. Wykorzystuj� w�as- ne do�wiadczenie lekarskie i wiedz� podawan� przez autory- tety medyczne. Co tydzie� w ,,Razem" pr�buj� rozwik�a� czyj�� skompliko- wan� spraw� osobist�. Wybieram te przypadki, kt�re wymagaj� natychmiastowej reakcji, b�d� te najbardziej dla m�odych ty- powe, powtarzaj�ce si� w wielu listach. Te pierwsze adresuj� bezpo�rednio do autora b�d� autorki listu, te drugie do wszy- stkich moich Czytelnik�w tak�e i tych, kt�rym akurat nic nie dolega, kt�rych nic nie martwi. Ale kto wie co si� cz�owiekowi mo�e w �yciu przytrafi�? Dokonuj�c wyboru tekst�w do tej ksi��ki, zdecydowa�em si� praede wszystkim na te, kt�re, jak s�dz� zaimiteresawa� mog� wszystkich m�odych ludzi. Chcia�bym wyra�nie podkre�li�, �e ksi��ka nie pretenduje do rangi dzie�a z zakresu seksuologia i w �adnym wypadku nie nale�y jej tak traktowa�. Jest tym, czym jest � zbiorem odpowiedzi, czy jak kto woli rad, na listy mo- ich Czytelnik�w. dr LEOPOLD SZAFRANIEC NIE TAKI DIABE� STRASZNY ALBO DO GINEKOLOGA Mam k�opot, z kt�rym nie mog� sobie da� rady. Nikt z ro- dziny o nim nie wie, do lekarza boj�, a raczej wstyd�? si� i��, kole�ankom nie ufam. Zreszt� co one by mi pomog�y? Mam ju� 16 lat i kilka miesi�cy, chodz� do drugiej klasy zasadniczej szko- �y zawodowej i do tej pory nie mam okresu. Bardzo si� tym martwi�, wi�c mo�e Wy mi powiecie, co mam robi�. � ZROZ- PACZONA BASIA. Jestem matk� osiemnastoletniej c�rki i martwi mnie fakt, �e poczynaj�c od 1979 r. (pierwsza miesi�czka) ma ona zaburzenia w miesi�czkowaniu. Obecnie znowu jest kilkumiesi�czna przer- wa. Nie mam z ni� powa�niejszych k�opot�w wychowawczych poza tym, �e ma troch� dziwne usposobienie. Nic jej nie cieszy, 'l bardzo rzadko si� �mieje i sprawia wra�enie, jakby by�a czym� 4 za�amana. Nie mam z ni� wsp�lnego j�zyka, nie zwierza mi si� '.4 ze swoich k�opot�w, jest milcz�ca. Fizycznie nie wygl�da na 10- -$ siemna�cie lat � jest szczup�a, blada, cho� morfologi� ma do- | br�. Wysia�am j� dwa razy do ginekologa. Za pierwszym otrzy- J ma�a pigu�ki, za drugim zastrzyk, ale w dalszym ci�gu mie- 3J si�czki nie by�o. Po raz trzeci posz�a do lekarza. Tym razem . powiedzia� jej, �e nie ma �adnych podstaw do obaw i nie prze- �i pisa� mic. Ja jednak iw dalszym ci�gu si� martwi�. Uwa�am, �e '� dziewczyna po uko�czeniu osiemnastu lat powinna mie� te sprawy uregulowane. A mo�e powinnam pojecha� z ni� do ja- kiej� przychodni specjalistycznej? � MATKA. List�w opisuj�cych k�opoty z miesi�czkowaniem (przychodzi du�o i nic w (tym dziwnego. Jest to umartwienie sporej liczby dziewcz�t. Zdecydowana wi�kszo�� 2, nich zupe�nie niepotrzeb- nie robi z tego dramat. Tymczasem sprawy maj� si� nast�pu- j�co. Dziewczyny roapoczynaj� miesi�czkowanie w bardzo r�nym wieku. U jednej miesi�czka pojawia si� w dwunastym, u innej w czternastym, a u jeszcze innej w szesnastym roku �ycia Je- �eli drugorz�dne cechy p�ciowe rozwijaj� si� prawid�owo, to szesnastolatka nie ma jeszcze co si� martwi� brakiem miesi�cz- ki, mo�e jeszcze poczeka�, ale ju� nied�ugo. Je�li natomiast dziewczyna ko�czy lat siedemna�cie i nadal nie miesi�czkuje, to badania s� niezb�dne. Przyczyny braku -okresu mog� by� bardzo r�ne, np.: rozwojowe zaburzenia anatomiczne narz�du rodnego czy zaburzenia hormonalne. Wizyta u ginekologa jest w takiej sytuacji konieczna. To wszystko o czym przed chwil� napisa�em, dotyczy dziewcz�t �yj�cych w naszym klimacie. W :t z ro- , innych te sprawy maj� odmienny przebieg i tak np. w Afryce si� i��, dziewcz�ta dojrzewaj� wcze�niej. 'am ju� - Teraz o nieregularno�ci w miesi�czkowaniu. Jest to u bardzo '� szko- m�odych dziewcz�t niemal regu�a. Zaburzenia wyst�puje d�ugo, �� tym wiele lat. Pierwsza miesi�czka ipojawia si� ipowiedzmy ok. dwu- ZROZ- nast�pnego roku �ycia, a pe�n� dojrza�o�� osi�ga kobieta mniej wi�cej w 18 � 19 roku. Sporo czeka si� na dojrza�o�� organizmu ' i czeka� trzeba. Idealne cykle, bez �adnych zaburze�, zaczynaj� 1 e si� w�a�ciwie ;po (pierwszym porodzie. Bywa jednak i tak, �e urzenia , , . ..... ... , _ , , kobiata do ko�ca �ycia miesi�czkuje nieregularnie. Pow�d � DTZCT- nier�wnowaga harmonalina, nieuchwytna 'nawet w badaniach. ! Mam nadziej�, �e po tych informacjach matka osiemnastolatki , uspokoi�a si� nieco. My�l�, �e w przypadku Pani c�rki nie ma podstaw do najmniejszych obaw, wi�c powt�rz� opini� ginekolo- jni si,6 ' ga, u kt�rego by�a c�rka. Mo�e ona jeszcze poczeka� na ' " unormowanie si� cyklu, jest przecie� ci�gle w fazie dojrzewania. Nie ma przecie� sensu, �eby szpikowa�a siQ lekami. Doradzam �" jej i tym wszystkim, kt�re po osiemnastym .roku �ycia maj� " mie~ zaburzenia, przeprowadzenie bada� cytohormonalriych, kt�re Tazem poizwalaj� usitali� stopie� zaburzenia hormonalnego. My�l�, �e niepotrzebnie wi��e Pani usposobienie c�rki z za- a�n* ze burzeniami w miesi�czkowaniu. Chyte �e Pani sama stwaraa liec w domu wok� tego sm�tn� atmosfer� dramatu. Je�li tak, to bar- a~ i dzo prawdopodobne, �e c�rka ni� przesi�k�a. S�dz� jednak, cho� wyrokowa� w takiej sprawie, zw�aszcza na odleg�o��, bardzo 'chodzi trudno, a w�a�ciwie nawet niemo�liwe, �e przyczyna braku u�- liczby miechu i 'rado�ci u c�rki tkwd w czym� iinnym. Najwidoczniej itrzeb- ' jest Co�, co j� gn�bi, co powoduje depresje. Pani oczywi�cie ist�pu- o tym nie wie, bowiem c�rka nie zwierza si� Pani ze swoich k�opot�w. Najwyra�niej czuj� �al w tym stwierdzeniu. Chcia- �nym �aby Pani, �eby osiemnastoletnia kobieta mi� mia�a przed Pani� , iinnej �adnych tajemnic?! Oczywi�cie jest to mo�liwe, ale izale�y w ia je_ r�wnej mierze od Obydwu stron. Czy nie ma Pani sobie nic do wo jo zarzucenia w tym wzgl�dzie? Czy nigdy nie pope�ni�a Pani �ad- esj�cz. nyoh uchybie� w kontaktach z c�rk�? To jest materia bardzo omiast delikatna, �atwo tu co� zepsu�, natomiast itrudno naprawi�. Cz�o- f- yjg wiek si�. zamyka przed innymi nie ot tak scfoie, ale eaiwsze z ja- r� jy kiej� przyczyny. Niewykluczone tak�e, �e c�rka nie ma �adnych lrz�c)u k�opot�w, a po prostu ma tak� konstrukcj� psychiczn�, tak� oso- ,a jest bowo��. Jeden tryska rado�ci�, a inny jesit tak ipowa�ny, �e a� c ,Wil� sprawia wra�enie wiecznie smutnego. Je�li Pani� bardzo martwi Cie yf . �dziwne usposobienie", prosz� zapyta� c�rk� o k�opoty, prosz� spr�bowa� z ni� porozmawia�, ale jak r�wny z r�wnym, jak dwie kobiety, a nie wyst�powa� z pozycji, �e matka wie wszystko najlepiej i towilla. Taka postawa do niczego pozytywnego niie mo- �e doprowadzi�. Na marginesie list�w jeszcze kilka uwag. Nie nale�y myli�, co cz�sto si� zdarza, owulacji :z miesi�czkowaniem. Owulacja to wykluwanie si� jajeczka z jajnika i jest to faza p�odno�ci. Jej przeciwie�stwem jest krwawienie w pewnym okresie cy- klu, czyli miesi�czkowanie. R�nica, jak wida�, zasadnicza. Ci��a nie zawsze powoduje zatrzymanie miesi�czki. Znane s� przypadki miesi�czkowania w pierwszych czterech miesi�cach ci��y (dlatego w czterech a nie np. w sze�ciu, �e jest to w�a- �nie ten moment, kiedy jama macicy ca�kowicie wype�nia si� p�odem), mimo braku owulacji w tym czasie. W czasie mie- si�czki, nazwijmy to �ci��owej" nie mo�e doj�� do ponownego zap�odnienia, poniewa� nie ma owulacji i nie ma warunk�w w samej jamie macicy. Badania wykazuj�, �e dodatkowej owu- lacji raczej nie spotyka si� u kobiet. O zaburzeniach w miesi�czkowaniu (oikres trwa 10 dni) na- pisa�a do mnie r�wnie� dziewi�tnastoletnia Ola. Wyzna�a, �e byia .nawet dwukrotnie ;u ginekologa, ale poniewa� iby�y to jej pierwsze wizyity w �yciu u .tego lekarza, 'zupe�nie nie pami�ta, co jej powiedzia� � tak by�a zdenerwowana. Musisz -p�j�� ko- niecznie jeszcze raz. .Dwie poprzednie wizyty potraktuj jako o- bycie z gabinetem ginekologicznym, a teraz ju� dok�adnie iwy- sluehaij, co lekarz do Ciebie im�wi. Przypuszczam, �e b�le brzu- cha mog� by� u Ciebie zwi�eane z przydatkami, ale 'niekonie- cznie. Powiadasz, �e lekarze innej .specjalno�ci imaj� ir�ne opinie na ten temat. Nie ma si� co dziwi�, albowiem b�le w prawym dole biodrowym mog� by� w r�wnym stopniu spowodowane wyrostkiem, p�cherzykiem '��iciowym, co w�a�nie przydatkami. Id� bezwzgl�dnie do ginekologa! Zajm� si� przypad�o�ciami, kt�re wymagaj� indywidualnego kontaktu z lekarzem, ale poniewa� dortycz� mojej specjalno�ci i wielu z Was prosi o informacje na ich temat, nie mog� od- m�wi�. B�dzie zatem o tr�dziku, nadmiernym ow�osieniu, nad- �erkach, uplawach, rz�sistkowicy. Tr�dzik m�odzie�czy � pojawia si� w isaczytowym okresie dojrzewania p�ciowego. Sk�ra jest w�wczas mocno przet�uszczo- na wyst�puje �ojotok. Jego nadmiar zibiera su� w torebkach okolow�osowych oraz w iporaeh sk�ry, czopujac je i doprow dza- j�c do powstania >tzw. zask�rni/k�w. Przy zmniejszonej odporno- lym jak , �ci na zaka�enie 'bakteryjne powstaj� w tych miejscach stany . ' zapalne. Wyst�puj� one w postaci ikrost ropnych i grudek Zmia- > rw� mo- , , ny bardziej powierzchowne nie pozostawiaj� po ;sobie �adnych . ... �lad�w, natomiast tr�dzik, w kt�rym tworz� si� 'g��bokie na- 1 . . ' cieki, zostawia szpec�ce bliiziny, kt�rych cz�sto nie mo�na potem Jwulacja usun��. Dlatego nie nale�y go zaniedbywa�, chocia� od razu mu- j ' sz� zaznaczy�, �e leczenie tr�dziku jest bardzo trudne. Prowadzi , . si� je w (dw�ch kierunkach � leczy si� stany zapalne oraz tzwra- 7 ' ca uwag� na profilaktyk�. Bardzo wa�ne jest przestrzeganie hi- ' gieny. Miejsca o nasilonym �ojotoku trzeba szczeg�lnie cz�sto . . , . myc i przeciera� np. Acnosanem. Nie wyciskajcie zaskormkow! Prowadzi to do ig��bszago wnikni�cia bakterii ropnych i zaostrz�- ni� stanu -zapalnego. Oo jeszcze mo�na zaleci� � Oxycort, pian- now k� Sanofil. Mo�na te� spr�bowa� leczenia bod�cowego � w.strzy- . . kiwanie Delbety oraz smarowanie sk�ry twarzy witamin� Bs z ampu�ki. Bardzo zalecam nagrzewanie na s�o�cu. A tak w og�le, to ibrzeba cierpliwie czeka�, bowiem jest to dolegliwo��, , ., przyznaj�, �e przykra, ikt�ra miija jednak wraz z osi�gni�ciem . . dojrza�o�ci p�ciowej. U niekt�rych zostaj� �lady, na kt�re nie . . ' . . ma rady. Niestety. .Tak iczy inaczej mi� jest to pow�d, by pisa� rozpaczliwe listy, jak np. ten m�odzieniec: ..... . ' Te krosty na twarzy tak mi przeszkadzaj�, �e nie chce mi si�. �y� i ch�tnie bym umarl 'no rok czy dwa lata i ockn�� si�, jak . . mi ju� to przejdzie. No< c�, wypada ,si� chyba tylko u�miechn��. lnie iwy- , , I jeszcze jedna uwaga � tr�dzik jest �cis�e zwi�zany z okresem j k � pokwitania. nie ma natomiast nic wsp�lnego z masturbacj�. co . . niekt�rzy z Was staraj� si� sugerowa�. ie opinie " Nadmierne uw�o.sienie � dokucza przede wszystkim dziew- prawym j cz�tom, ale i ch�opcy napisali do mnie rw tej sprawie i s� ogro- , , . mnie zmartwieni, �e maj� du�o w�os�w. 'O ile dziewcz�ta mo�na jeszcze zrozumie�, cho� przyznaj�, �e z trudem, to przedstawi- I . cieli pici brzydkiej zupe�nie nie i dlatego te� nie ib�d� si� tutaj ,. , . . nimi w og�le zajmowa�. Sk�d 'Si� bierze nadmierne uw�osienie? , Zwi�zane jest to z androgenami, czyli .hormonami m�skimi wy- , dzielanymi przez nadnercza. Podlega temu ka�da kobieta. Na- llU, naU"" wiasem m�wi�c, przyjmuje si�. �e napi�cie seksualne powodowa- o . ne jest w�a�nie przez ho-rmon 'm�ski, a wd�c kobieco�� �le�y1' na ., pod�o�u hormonalnym typu m�skiego. U niekt�rych kobiet po- trebk h ziom tych hormon�w jesit 'wy�szy ni� wymaga fizjologia. To za- owadza chwianie r�wnowagi hormonalnej, od kt�rego uzale�nione jest �dporno uw�osienie p�ciowe (wzg�rek �onowy, pachy), wp�ywa na jego intensywno��. Nadwy�ka powoduje nadmiar uw�osienia. � *?? m � Nie ma co robi� z tego problemu i zawraca� sobie tym glo- *� wy. Powiem wi�cej � to si� mo�e nawet podoba� i wielu si� re podoba � mo�e to Was przekona. Moim zdaniem problem, oczy- c" wi�cie natury kosmetycznej, istnieje tylko w przypadku nad- C1< miernego uw�osienia twarzy: przypominam, ca�y czas m�wimy to o dziewcz�tach. Te z Was. kt�re si� z tym borykaj�, odsy�am do endokrynologa. Po co si� tak maltretowa� psychicznie? Zaryzy- kujcie .t� wizyt�. w Nad�erka � najpierw fragment listu: Mam 18 lat i ju� nabawilam si� nad�erki. Nie rodzilam, nie m< usuwalam ci��y, mo�e wiec dlatego, �e wcze�nie (17 lat) TO�- " pocz�lam wsp�ycie? No bo dlaczego? Sk�d si� bierze ta cho- z "j roba? Czy mo�e si� odnowi�, po wyleczeniu? Czy wypalanka, Pe �� na kt�r� namawia mnie lekarz, boli? � STELLA. �3 Nad�erka jest powierzchown� ran� na b�onie �luzowej szyjki w �aj macicy. Wczesne podj�cie wsp�ycia na pewno nie jest jej przyczyn�. Tak naprawd�, to do tej pory nie uda�o si� ustali� przyczyn jej powstania. Nad�erki wyst�puj� u kobiet w r�- � nym wieku, u tych, kt�re wsp�yj� i tych, kt�re jeszcze nie, SC1 u tych, kt�re rodzi�y i tych, kt�re nie, wreszcie u tych, W|C �- kt�re usuwa�y ci��� i tych, kt�re jej >nie /usuwa�y. S�owem, mo- n g� wyst�powa� u wszystkich pa� ibez wyj�tku. Nad�erka prosta (w odr�nieniu od nowotworowej) nie jest schorzeniem .gro�nym, na og� jest �atwo uleczalna. W�a�ciwie nie towarzysz� jej zad- ' c ne objawy, mo�na j� stwierdzi� przy ginekologicznych bada- rze niach wziernikowych. Metod� leczenia podejmuje si� w zale�no- � �ci od jej morfologicznego wygl�du. Jest tych metod kilka. Je�- li np. towarzyszy .nad�erce stan zapalny- szyjki macicy, podaje si� �rodki przeciwzapalne (irygacja, tabletki, zastrzyki), je�li z rz�sistkowiea, to leczy si� w�a�nie .najpierw j�, a ipotem farma- kologicznie ju� sam� nad�erk�. Bywa, �e leczenie nie daje efekt�w i w�wczas ginekolog decyduje si� na elektrokoagu- ni< lacj�, .czyli tzw. wypalank�. Jest to .skuteczna imetoda leczenia, po kit�rej nie ma nawrot�w. Leczenie farmakologiczne .mo�e iby� nietrwa�e i mawroty si� zdarzaj�. Czy t2w. wy.palanka boli, .bo to bardzo Was interesuje. Prawie nie. Nad�erki trzeba koniecznie leczy�, bo w przeciwnym wypadku mog� sta� si� wrotami dla cn� nowotwor�w. Jako si� rzek�o, nad�erkom nie towarzysz� �adne lub prawie �adne objawy, jak wi�c mo�na si� przekona�, �e w�a�nie si� j� S'� ma? Po prostu trzeba przeprowadzi� okresowe badania gineko- logiczne, kt�re wiele dziewcz�t i kobiet niestety zaniedbuje. Ty�- P8 10 ;ym glo- : koone mog� zapobiec tragediom. Leczenie stwierdzonych nad�e- irielu si� relc Jest Jedyn� skuteczn� metod� profilaktyki raka. Od razu rn oczy- chcia�bym poinformowa�, �e nawet stwierdzenie raka szyjki ma- ?u nacj- cicy w tzw. postaci zerowej, czyli nieinwazyjnej, daje stuprocen- Ti�wimy tow� gwarancj� wyleczenia. Namawiam wszystkie z Was na ylam do '< okresowe badania profilaktyczne, winny one by� nawykiem ka�- Zaryzy- ' eJ dziewczyny i kobiety. Przecie� w pewnym sensie trzymacie 1 w swoich r�kach swoje zdrowie, a nawet i �ycie. j Up�awy � s� sygna�em, �e w narz�dzie rodnym dzieje si� co� am nie ; niedobrego, a mo�e dziia� si� wiiele. Nie ma co wypisywa� do ltj roz. mnie list�w, tylko jak najszybciej i�� do lekarza. Nie na�e- ta c/jo. � �y tego 'lekcewa�y�, bo (konsekwencje mog� by� bardzo przykre. talanka Pewnie zmartwi� te z Was, kt�re prosi�y mnie o przepisanie le- ku, ikjt�ry by ,te upiawy zlikwidowa�. Od kiedy to Deczy si� obja- j szyjki wy> a czym� takim jest w�a�nie ta wydzielina, a nie chorob�, jest jej kt�rej s� sygna�em? Id�cie do ginekologa i to niezw�ocznie! ustali� Rz�sistkowica � spowodowana jest przez pierwotniaka w r�_ zwanego Tlriichomonais yaginalis. Kilka K Was ite� -mnie oczywi- ;ze nje �oie prosi�o o recept�, Ibo (to Wi�by najpro�ciej, ipo co si� fatygo- j tych, Wpa� do gimekokga. Nic :z tego! iPirzy ,tej chorobie musz� by� m mo. przeprowadzone ibadanaa mitorosUoopowe. Ju� chocia�by z tej in- prosta formacji jaisno wynika, �e wizyta iu lekarza jest niezb�dna. Za- o�nym, ka�enie iszerzy si� przede wszystkim d/rog� koatakt�w ip�aiowych ej �ad_ i dlatego leczy� trzeba oboje partner�w. Mo�na te� si� zarazi� ba(ia_ '� rz�sistkiem w innych okoliczno�ciach, np. w czasie k�pieli czy ale�no- poprzez korzystanie ze wsp�lnego r�cznika z osob� zara�on�. :a jeg_ Tak czy inaczej id�cie do lekarza. podaje Choroby przenoszone drog� p�ciow� to temat, kt�ry moich )i je�ii Czytelnik�w r�wnie� interesuje. farma- Najcz�stsz� lokalizacj� owych chor�b jest �e�ski lub m�ski e ,jaje narz�d p�ciowy. Ich przekazywanie odbywa si� iprawie wyJ�cz- ikoagu- l � nie Przez kontakt p�ciowy i dlatego �wiatowa Organizacja Zdro- C2Lnia ' wia u-stalila idefimicj�, kt�r� przytoczy�em na isamym ipocz�itku i�e iby� � choroby iprzenoazone drog� ip�eiow�. S�u�ba zdrowia coraz bo fo ' oh�bniej odst�puje od 'terminu � chosroby weneryczne. Po pier- iecznie > wisz� dlatego, �e mi� obejmuje an wszysibkdch znanych obecnie mj ,j]a : schorze� iprzenoszonych drog� kontaktu p�ciowego. (Pod has�em choroby weneryczne w inasaej .strefie .klimatycznej, w Europie, praw-e ' rozumie si� dwie przypad�o�ci � rze��czk� i ki��, pozositale ju� si� j� : si� t,u nie imieszcz� i .st�d ta stara definicja traci sens). Drugi Sineko- : pow�d jest natury psychologicznej. W odczuciu spo�ecznym za- ,e. Ty�- padni�cie na chorob� weneryczn� to poni�aj�ca, kompromituj�ca 11 wpadka, wstyd i itym podobne. Takie nastawienie wyra�nie u- Rze trudni� walk� z tymi schorzeniami � leczenie, profilaktyk�. �nie przerywanie ��a�cuszka" ich rozszerzania sig. Czasem zaka�eni zadaj� sobie wi�cej *rudu, by chorob� ukry� ni� j� wyleczy�. pici Jest nadzieja, �e w przysz�o�ci rzymska bogini mi�o�ci Wenus tac' pozb�dzie si� przykrych obci��e� zaka�nych na rzecz jej wia�ci- SU8 weigo sprawcy i jego mi�osnych .uniesie�. chr< Do chor�b przenoszonych drog� p�ciow� nale�� (w naszym kli- wa< macie): ki�a (syfilis, lues), rze��czka (tryper), rz�sistkowica, za- P�d ka�enie narz�d�w grzybami chorobotw�rczymi, wirusami lub zmr bakteriami, wszawica tonowa. . lficz Zaka�enie pozap�ciowe iki�� ii rze��czka zdarza si� niezwykle na rzadko. Dziieje si� tak dlatego, i� zarazki wywo�uj�ce obydwie trze te choroby, a wi�c kr�tki blade (powoduj�ce ki��), jak i dwoinki nie rze��czki poza organizmem cz�owieka szybko gin�. S� one bar- kie dzo wra�liwe na wysychanie i (zmiany itemperatury. Je�li znajd� usti si� na powietrzu, w �rodowisku suchym, ju� pod kilku minutach nar staj� si� niezdolne do zaka�enia. My�l�, �e w ,tym momencie Ci ov M wszyscy, kt�rzy pisz� do mnie mniej wi�cej tak: ner Podejrzewam u siebie chorob� weneryczn�, nie wiem gdzie " si� moglem (-lam) zarazi�, bo do tej pory nie podj�lem (-lam) �"w jeszcze wsp�ycia plciowego � zrozumieli, �e si� myl�. O ile zenl jeszcze paso�yty, rz�sistek pochwowy czy wesz �onowa, jako UEj odporniejsze mog� by� przenoszone drog� po�redni� (bielizna, wy( przedmioty), to w przypadku pozosta�ych schorze� jest to nie- nie prawdopodobne. 2�< Po tych wyja�nieniach wiecie ju�, �e wielu z Was, analizu- ryrr j�� r�ne objawy wyst�puj�ce w strefie narz�d�w p�ciowych rz < (up�awy, sw�dzenia, pieczenie, wypryski b�d�ce pochodn� in- P'el nych okoliczno�ci ni� kontakt p�ciowy), zupe�nie bezpodstawnie "f E doszukuje si� u siebie chor�b wenerycznych nazywanych od zml dzi� chorobami przenoszonymi drog� p�ciow�. Przyjrzyjmy si� trar im bli�ej. 9�! Na zaka�enie mimii nara�eni s� zw�aszcza miedzi ludzie ob�j- dzie ga (ploi. Okazuje :si�, �e chorzy do lat 24 stanowi� 50% og�u sw chorych ina (ki�� i Tze��cak�. Powodem jest w znacznym stopniu lecz niedostateczne u�wiadomienie niebezpiecze�stw jakimi te S�*C' choroby gro��. W wyniku owej nie�wiadomo�ci wielu chorych Pac nie zg�asza si�, niestety, przez d�u�szy czas do lekarza. Wielu _ cno nie zauwa�a pierwszych zmian .chorobowych lub nie kojarzy dch z mo�liwo�ci� zaka�enia i z tego ipowodu .pozostaj� bez leczenia. zy Nie leczona ki�a mo�e po latach grozi� ci�kimi nast�pstwami. za 12 yra�nie u- j Rze��czka, chocia� ma przebieg �agodniejszy, nie leczona wcze- ofilaktyk�. i �nie te� powodowa� mo�e trwa�e uszkodzenie zdrowia. i zaka�eni j Wspomnia�em ju�, �e ki�a i rze��czka przenoszone s� drog� wyleczy�. j p�ciow�. Zmiana partnera kryje wi�c ryzyko zaka�enia. Py- ici Wenus j tacie, >ezy s� jakie� pewne sposoby unikni�cia zachorowania, jej wla�ci- i sugerujecie prezerwatyw�. Rzeczywi�cie w znacznym stopniu i chroni ona przed zaka�eniem. Bardzo cz�sto do zaka�e� pro- �szym kli- i wadz� znajomo�ci zawierane po wypiciu alkoholu, statystyka owica, za- podpowiada, �e a� ok. 70�,'0! Picie alkoholu w czasie leczenia usami lub zmniejsza skuteczno�� dzia�ania lek�w i utrudnia ca�kowite wy- leczenie. Je�li po przygodnych stosunkach p�ciowych zauwa�ymy niezwykle j na narz�dach jakiekolwiek zmiany, nawet pozornie niewinne. ; obydwie i trzeba natychmiast uda� si� do lekarza. Pozwoli to na wyklucze- i dwoinki i, nie choroby lub na jej wczesne rozpoznanie, a w�wczas na szyb- l one bar- i kie i ca�kowite wyleczenie. Nie wolno czeka� a� zmiany same �li znajd� j ust�pi�. Wstyd jest tu nie na miejscu � zaniedbanie leczenia minutach ; nara�a chorego na powa�ne nast�pstwa. Mo�e si� on zg�osi� do mencie Ci dowolnie wybranej poradni dermatologicznej, czyli sk�rno-we- � nerycznej, kt�ra zapewnia pe�n� dyskrecj�. iem gdzie , Ki�a nie wywo�uje zazwyczaj u chorego znaczniejszych dole- em t-lam) '< gliwo�ci typu b�l czy uporczywy �wi�d. Objawy te nie czyni� wra- yl�. O ile i �eni� �gro�nej choroby". W dodatku po pewnym czasie same )wa, jako ' ust�puj�. Pozornie niewinny wygl�d wczesnych zmian chorobo- (bielizna, '. wych jest przyczyn� lekcewa�enia choroby przez ludzi, kt�rzy st to nie- j nie wiedz�, �e musi mie� ona gro�ne nast�pstwa. Po up�ywie ; 2�4 tygodni od chwili zaka�enia pojawia si� w miejscu, w kt�- , analizu- rym zarazki wnikn�y do organizmu, a wi�c najcz�ciej na na- p�ciowych � rz�dach . p�ciowych, ma�a nie bolesna ranka, nazywana zmian� lodn� in- '' pierwotn�. R�wnocze�nie powi�kszaj� si� gruczo�y limfatyczne odstawnie .' w pachwinach. S� one ,przy tym twarde i niebolesne. U kobiety anych od \ zmiana pierwotna mo�e niekiedy umiejscowi� si� na wewn�- iyjmy si� ~* | tranyc�i cz�ciach p�ciowych i w�wczas jest niezauwa�alna. Po i 9�10 tygodniach od chwili zaka�enia wyst�puje na sk�rze <bar- t�e ob�j- ! dziej lub mniej widoczna wysypka (plamki, .grudki), tot�ra nie )"/ i og�u , sw�dzi. Wysypka 'ta r�wnie� :z czasem 'znika sama, bez leczenia, n stopniu i lecz mo�e pojawi� si� ponownie w r�nych postaciach, cz�sto ikimi te � s�czy si�. Umiejscawia si� ona g��wnie na narz�dach p�ciowych, chorych l pachwinach i w okolicach odbytu. Je�li chory dalej nie leczy si�, a. Wielu | choroba przechodzi w okres utajenia � rozwija si� nadal mimo i-jarzy ich | braku jakichkolwiek zewn�trznych objaw�w. T� jej (posta� na- leczenia. j zywamy ki�� utajon�. Mo�na j� w�wczas wykry� � jedynie pstwami. za pomoc� serologicznego badania krwi, tzw. odczyn Wasser- mana i inne. Taki bezobjawowy stan trwa d�ugo. Dopiero po kilku, kilkunastu latach doj�� mo�e, je�li chory si� nie leczy, do e ci�kich zmian chorobowych. Jest to trzeci okres ki�y, a proces c chorobowy w tym stadium toczy si� najcz�ciej AV uk�adzie ner- wowym (parali� post�puj�cy, guzy kilakowe m�zgu, wi�d rdze- \, ni�...) Wyst�pi� -mog� .tak�e zmiany w uk�adzie kr��enia i w wielu d innych narz�dach. Medycyna potrafi ca�kowicie ki�� wyleczy�. I Im wcze�niej rozpocznie si� leczenie, tym trwa ono kr�cej. Naj- f lepiej, gdy ma to .miejsce w pierwszym okresie ki�y, p�niej te� k mo�na si� ca�kowicie wyleczy�, tyle �e kuracja jest d�u�sza i d�u- n �ej te� musza, iby� prowadzone po leczeniu badania kontrolne. u Trudniejsza jest sprawa, gdy w o-rgan.izmie s� ju� zmiany spo- i tytkane w trzecim okresie ikily. Mo�na powstrzyma� dalszy prze- t bieg choroby, nie jest to jednaik r�wnoznaczne z przywr�ceniem k pe�nego zdrowia (mii'mo wyleczenia ki�y). J1 Rze��czka wyst�puje cz�ciej ni� kila. Zarazki tej cho- ' | roby znajduj� dogodne warunki do rozwoju na b�onie �lu- v zowej narz�du moczowo-p�ciowego. Wprawdzie jej przebieg jest �agodniejszy ni� ki�y, lecz nie wolno jej lekcewa�y�. Nie leczona prowadzi do powa�nych i trwa�ych nast�pstw. Okres wyl�gania rze��czki wynosi u m�czyzn 2�5 dni, u kobiet l�2 tygodni. U m�czyzn pojawia si� silne pieczenie w cewce moczowej oraz wyciek ropnej wydzieliny, u kobiet tzw. up�awy, czyli ropna wydzielina. Zdarza si�, �e objawy s� s�abe \ lub brak ich zupe�nie, a up�awy mog� wyst�powa� z powodu � iirunych schorze� kobiecych. Bywa, �e kobieta dowiaduje si� o �j swojej chorobie od partnera, kt�rego zarazi�a lub ite� -choroba .4 zostaje Wykryita dopiero w�wczas, gdy dochodzi do powik�a� i (zapalenie przy datk�w, kt�re mo�e prowadzi� do 'bezp�odno�ci). ! W razie rozpoznania om�wionych chor�b konieczne jest wy- j krycie i obj�cie leczeniem �r�de� zaka�enia, tj. os�b, od kt�rych chory si� zarazi� oraz partner�w, kt�rych on sam m�g� z kolei ' zarazi�. Osoby te musz� :by� zibada;ne i w irazie potrzeby leczone. :\ Chodzi o to, by przerwa� ��a�cuszek" przenoszenia choroby. ! j Bz�siistkowic� wywo�uje paso�yt jednokom�rkowy tzw. >rz�- sistek pochwowy. Jest to bardzo cz�ste schorzenie u kobiet. Je- go objawy to obfiite up�awy, �wi�d, pieczenie. U m�czyzn zaka- �enie przebiega bez objaw�w dla,tego te� partner chorej kobiety i musi iby� zawsze jednocze�nie z ni� leczony, nawet w�wczas kie- ,; dy nie ma �adnych dolegliwo�ci. 14 Dopiero po ; Zaka�enie wirusami i r�nymi bakteriami objawia si� u m�- nie leczy, do czyzn stanem zapalnym cewki moczowej, za� u kobiet jest przy- ily, a proces czyn� uplawow. Podobnie jak w poprzednich schorzeniach, za- ikladzie ner- interesowany powinien jak najszybciej uda� si� do odpowiedniego ' w>3d rdze- lekarza. Mam nadziej�, �e uda�o m.i si� wprowadzi� pewien porz�dek a i w wielu do Waszej wiedzy o chorobach przenoszonych drog� p�ciow�, l� wyleczy�. Pewne objawy chorobowe, o kt�rych do mnie piszecie, przy- kr�cej. Naj- pominaj� te towarzysz�ce chorobom przenoszonym poprzez , p�niej te� ! kontakty p�ciowe, ale Ci, kt�rzy takowych jeszcze nie podj�li, ilu�sza i d)u- j nie powinni mie� takich obaw. Dziewcz�ta narzekaj�ce na a kontrolne. uplawy informuj� jeszcze raz, �e igh przyczyn mo�e by� wiele zmiany spo- ''. i niekoniecznie ta jedna, kt�r� podejrzewacie. Ch�opcom zmar- dalszy prze- i twionym tym, �e na ich narz�dach p�ciowych pojawi�y si� ywr�ceniem i krosteczki, opryszczki, �e dokucza im sw�dzenie, donosz�, �e jest wiele innych powod�w, kt�re mog�y te objawy wywo�a� ci tej bho- ' niekoniecznie trzeba wszystko zwala� na Wener�, zw�aszcza b�onie �lu- w�wczas, kiedy cz�owiek nie dosta� si� w jej sieci. Po prostu, ej przebieg trzeba i�� do lekarza, lekcewa�y�. nast�pstw. 2�5 dni, u le pieczenie : kobiet tzw. wy s� s�abe i � z powodu aduje si� o te� choroba \ o powik�a� zplodno�ci). ; le jest wy- od kt�rych i l�g� z kolei �by leczone. Draby, tzw. >rz�- kobiet. Je- zyzn zaka- rej kobiety iwczas kie- l TO NIE CHOROBA ALBO POGODZENIE Z MASTURBACJ� Je�li Pan mi nie pomo�e, to ju� chyba nikt. Dlaczego tak tr�- duL gizu-j�? Ot� od blisko pi�ciu lat regularnie uprawiam mastur- m'< bacj�. Obecnie mam lat pi�tna�cie. Wiem, �e onanizm nie jest 8�v czym� anormalnym, chorob� czy czym� w tym rodzaju. Czyta- nle lam o tym, �e podejmuje go mlodzie� w wieku dojrzewania. rze O tym wszystkim wiem, ale zastanawiam si�, czy w moim przy- P0* padku nie jest to jednak choroba? Czy dziesi�cioletnie dziecko P1"2 (tak by�o ze mn�) uprawiaj�ce masturbacj� jest zupe�nie zdro- P�5 we? Trwa ju� to u mnie tyle lat' l nie potrafi� si� wyzwoli�. s Chcialam powiedzie� o tym wszystkim mojemu przyjacielowi, " ale zrezygnowalam. Jak ja mam to przezwyci�y�? Gryz� si� P31 tym okropnie. By� mo�e to minie, ale je�li nie, to co b�dzie? J63 J Co b�dzie doktorze? � LILA. �z!' J2 Moja dro.ga, 'najbardziej sobie szkodzisz wszechobecn� u Ci�- pr� bie zgryzot�. Jak z niej wyj��? W pierwszej kolejno�ci wyzb�d� nje si� g��bokiej analizy tych praktyk, daj sobie z ni� spok�j, to nyc naprawd� niepotrzebne. Jestem przekonany, �e pi�cioletnie za- mo biegi mas-turbacyjne nie wywo�a�y u Ciebie �adnych skaz fi- 5 5 zyeznych i psychicznych do chwili, kiedy nie popad�a� w roz- na '] my�lania. To one nios� Ci niepok�j, kt�ry jest dla Ciebie naj- wgj /j wi�kszym zagro�eniem. Dlaczego? Ano dlatego, �e nie pozwalaj� j a, Ci sk�adnie rozumowa� i r�wnie s-kladnie post�powa�. niai Mas.turbowan.ie rozpocz�a� na przedipro�u dojrzewania. M�a- Vm �a� dziesi�� lat, a w�a�nie w tym wieku zaczyna si� u dziewczyn- kra � ki niepok�j hormonalny i narz�dowy. Przypadkow� manipu- J' � lacj�, np w czasie mycia, mog�a� odkry�, �e pewne zabiegi w wl? j okolicy lub te� na wra�liwiej�cym sromie sprawiaj� ulg� czy brefi j te� przyjemno��. Nie maj�c w�wczas �adnej grzesznej postawy nyc i wobec tego zjawiska powtarza�a� je wy��cznie dla uzyskania Pw j prze�ycia, kt�re zapami�ita�a�. Powtarzaj�c utrwali�a� nawyk, wo) podobnie jak palacz utrwala nawyk palenia papieros�w. W mia- gaiz r� jak dojrzewanie post�powa�o, ten nawyk wamnikowy wzmo- wy� cniony zosta� zwi�kszaj�c� si� wra�liwo�ci� narz�du p�ciowego, tato z niego zreszt� wynik�� oraz pojawiaj�c� si� �wiadomo�ci� zalb p�ciow�. By� mo�e teraz masturbacji u Ciebie towarzysz� wy- prz: obra�enia zwi�zane z,blisko�ci� osobnika m�skiego, kt�rego lu- wai blsz, owego przyjaciela, o kt�rym wspomnia�a� w li�cie. Je�li . A taik, to odej�cie od masturbacji dziewcz�cej mo�na by uwa�a� wie za najbardziej bliskie idealnemu, ta'kie bowiem nie zagra�a Slj/i partnerskiej harmonii eratyoanej. Inaczej rzecz ,si� ma z ma- m�n stwbacj� uprawian� dla �samej siebie", dla w�asnego, indywi- ma 18 to tak tr�- l dualnego wr�cz egoistycznego zadowolenia. Je�li do wczesnych, m�odzie�czych czy nawet wcze�niejszych dzieci�cych zabie- g�w nie zostaje w pewnym momencie w��czone wyobra�e- n'e � udziale partnera, to w�wczas, gdy ten partner pojawia si� rzeczywi�cie (narzecze�stwo, ma��e�stwo), mog� pojawi� si� k�o- poty we wsp�yciu. Po (prostu mo�e ono dawa� niepe�n� skal� prze�y� � przynajmniej na pocz�tku uk�adu partnerskiego, do- p�ki nie dojdzie do zharmonizowania dw�ch �r�de� bod�c�w seksualnych: masturibaeyijnego i partnerskiego. Chcia�bym Lilu, byi� uwierzy�a, �e (wa�nej w Twoim �yciu isprawie przysz�o�ci pamtineriskiej naprawd� nic nie zagra�a. Co Ci� wobec tego jeszcze itak Ibairdzo dr�czy? W imi� czego chcesz ,si� uwolni� od �z�ego"? Chyba �e kryj� si� za tym motywy wy�szych racji, np. kszta�towanie silnej woli. A to prosz� bardzo. Nie mam nic przeciwko temiu! Osobnicy z .twardym charakterem s� prywat - na e i spo�ecznie (bardzo po��dani. Pami�taj o jiednym � �ad- nych dochodze� ii analiz. Postanawiam, (bo tak chc�! Aby ipo- m�c Ci w takim hartowaniu si�, proponuj� unika� sytuacji, kt�re sprzyjaj� gromadzeniu si� napi�cia seksualnego (przyozy- na fizjologiczna � przekrwienie miednicy ma�ej). I itak nie- wskazane jesit d�ugie pozostawanie w (pozycji isiedz�cej, stwa- rzanie .sytuacji, w kt�rych srom poddawany jest ipowtarzaj�ce- miu si� dra�nieniu it,p. Nale�y to� rozprasza� napi�cie seksualne powsitafie na pod�o�u psychicznym. Jak ito wszystko robi�? Do- bra jest ka�da inna forma aktywno�ci umys�owej i fizycznej. Jeszcze kilka s��w o masturbacji dzieci�cej, a nawet niemo- wi�cej.. Jest oma na pewino akitem pozibaiwionym jiakichkolwiek hre�ci lOskojarze�) seksualnych. Czasem u niemowl�t �zaniediba- nych higienicznie wyst�puj� w okolicy sromu wyprzenia, ow,si'ki. Powodiuje ito draipania i pocderanda sromu, ia ito w efekcie wy- wo�uje u iniemowl�cia prze�ycia fiajologicane Eibli�one do or- gaizmu. Wyst�puj� te� ane czasem u niemowl�t madipobudli- wyeh, z nadnnuichliiwo�ci� i zaibunzeniami snu. Mastanbuj� si� tak�e niemowl�ta w pe�ni edirowe, krt�re odkrywaj� w wyniku zalbawy sromem lulb pr�ciem wyj�tkowe doznania. Ka�d� z tych przyczynowo innych postaci mastonbacji wanto i mo�na przer- wa� odpowiednim post�powaniem Ib�dt� lekami. Mam pi�tna�cie lat. Pisz� do Pana, by prosi� o pomoc w spra- wie, kt�ra nurtuje mnie od ponad dw�ch lat. Onanizuj� si�. S�ysza�em r�ne zdania na ten temat. Chcia�bym, aby Pan po- m�g� mi z tymi zerwa�, bo ja .sam mi� mog� sobie da� rady. Nie mam silnego charakteru. � WOJTEK. 19 Niewiele wi�cej mam Ci Wojtku do powiedzenia ponad to, co om przekaza�em Liii. Zerwania z tym �na�ogiem" z powod�w zdro- w woittnych nie musz� CS proponowa�, (bo zagro�enia zdrowia ani si� fizycznego, ani psychicznego ifcu nie ma. Przeciwwskazane jest c�v przesadne, nieokie�znane poddawanie si� potrzebom masturba- roz ej i. Dlaczego? Zgodzisz iSi� ehyiba ze mn�, �e myi�li cz�owieka, jego energia .�ydowa powinny by� skierowane na wiele innych. wa�nych zada�, kt�re cz�owiek ma do spe�nienia. Mastiumbacija or jest zjawiskiem fizjologicznym, powiedzia�bym nawet ochron- na nyim dla m�ozyzny tylko wtedy, igdy zmniejisaa gromadz�ce si� onc w .nim napi�cie isefcsuaine, a nie rozprasza go wskutek aby,t cz�stych do niej powrot�w. We� to pod uwag�! y Nie mog� sobie da� rady z pewnym k�opotem. Nikt p ro- dziny o nim nie wie, do lekarza boj�, a raczej wstydz� si� i��, kole�ankom -nie iwfam, zreszt�, co one by mi ipomogly. Ot� od Vfoc petwnego czasu, dok�adnie nie pami�tam, ale chyba od pierw- szej klasy podstaw�wki, zacz�am, si� onanieowa�. Pocz�tek by� cy niewinny. Kt�rego� 'wieczoru, po obejrzeniu filmu, tp&szlam si� k�pa�. Lej�ca si� z kranu woda przyjemnie uderza�a mnie po nogach. Pomy�la�am, co by to by�o, gdyby skierowa� wod� min W inne miejsce. Talk te� zrobi�am. Wtedy pierwszy raz <w �yciu prze�ylam orgazm. Taki by� mi�y z�ego ipocz�tek. W -miar� u- czas plywu lat zacz�am obawia� si�, �e moje post�powanie mo�e by� przyczyn� jakiej� choroby (w dalszym ci�gu onanizowa�am wy si� i to nie tylko <w ten jeden spos�b). Od pewnego czasu obser- za _. wuj� u siebie objawy nerwicy � kiedy odpowiadam w szkole w� ' '�� ca�a si� trz�s�, nie potrafi� zanie�� dw�ch 'szklanek -z p�ynem do drugiego pokoju, bo dr�� mi r�ce, jestem rozdra�niona, cz�sto Pc pl�cz� z by�e powodu. Mam dopiero 17 lat i wydaje mi si�, �e prys ca�e �ycie jest bez sensu. Mam, ch�opaika, ale jest mi on zwpe�- pow nie oboj�tny, podczas kiedy on m�wi, �e mnie kocha. Jako , wzrc ma�a dziewczynka szuka�am sposobu �wyladotwama si�", a te- cji p raz ikiedy ju� mam tchlotpaika, nawet nie ca�ujemy si�. Po prostu takie natwe� calowanie nie sprdrwia mii �adnej przyjemno�ci. "Wol� cz� i samogwa�t. Przecie� to nie moja wina, �e tak bardzo mnie to nej j onanizowanie iwci�gn�lo. Pr�ibawa�am si� odzwyczai�, ale to jest przyj silniejsze ode mnie. Wstydz� si� swego post�pawama. Co mam staw; robi�, �eby wyrwa� si� z tego �na�ogu?" � OLGA. ch�oj R�wnie dramatyczne* listy otrzymuij<� do�� cz�sto. M�odzi ludzie przez s� (przera�eni, wstydz� isi� swego post�powania), iniejednokirotnie z ni n widK.� w nim odchylenie od normy. Wszyscy b�agaj� o rady- ta � ksjiln� pomoc. Zaczn� od ba<rdao 'za.sadniczego sitwierdzenia � wym: 20 onaniizm nie jest patologi�. To nie choroba, Olgo. Sama zreszt� w li�cie napisa�a�, powo�uj�c si� na lektury, �e nie Ty jedna si� onanizujesz, �e przechodzi przez to przesz�o 90% ch�op- c�w i ponad 50% dziewcz�t. Istotnie tak jest, a Ty mimo to rozdzierasz szaty nad sob�. Po co? Samogwa�t pojawia si� w chwili pierwszego, wielkiego rzutu hormonalnego w organizmie. Zwi�zane jest z tym bardzo sikie napi�cie seksualne. Maj� je wszyscy, z tym, �e u jednych jest ono mniejsze, a u innych, jak np. u Ciebie Olgo, bardzo silne. Pytasz, jak wyrwa� si� z �na�ogu"? Bardzo niewskazane by�oby, gdyby� po latach uprawiania samogwa�tu zrezygnowa�a z nie- go w og�le. To mog�oby tylko wywo�a�, b�d� jak w Twoim przypadku, pog��bi� nerwic�. Czy ona przyipadkiem nie jest spo- wodowana u Ciebie przekonaniem, �e robisz co� z�ego, co� bardzo zdro�nego? Zasitan�w isi�. Z listu wynika, �e masz zde- cydowanie negatywny stosunek do swego post�powania, �e je pot�piasz. Dziewozyino, przecie� Ty naprawd� nic zJego nie ro- bisz. By� mo�e, jak to sobie wyra�nie u�wiadomisz, nerwica minie. Mo�esz bra� Nervosol, ale przede wszy.stlkim staraj si� kszta�towa� wol�. Powinna� np. postanowi�, �e od dzi� ograni- czasz cz�stotliwo�� masturbacji, �e nie zawsze, kiedy Ci si� za- chce, ale powiedzmy raz na jatki� czas, no i naturalnie musisz wytrwa� w tym postanowieniu. Takie �wiczenie woli mo�e, po- za wszystkimi, doskonale wp�yn�� na Tw�j charakter. Silna , . , , , , , . . . ,,,,.. wola jest t� cech�, kt�r� podziwiamy u innych, kt�rej im �a- . . zdroscimy. Powinna�, Olgo, tak�e unika� gor�cych k�pieli, nie u�ywa� prysznica, stara� si�. ite� nie siedzie� aby.t d�ugo � wszystko to powoduje przekrwienie miednicy ma�ej, a w konsekwencji wzrost napi�cia seksualnego. Nie powinna� te� siada� w pozy- cJi powoduj�cej podra�nienie narz�d�w. Jednym s�owem unikaj takich sytuacji, kt�re powoduj� potrzeb� masturbacji. Z rozpa- CZ3 piszesz, �e kontakt z Twoim 'Ch�opcem nie sprawia Ci �ad- nej przyjemno�ci, �e wolisz samogwa�t. Tyle lat uprawiania go przynios�o pewne przyzwyczajenia i nie od razu mo�esz ,,iprze- stawi� si�" na inny rodzaj dozna�. Dobrze by by�o, �eby Tw�j ch�opak stosowa� w trakcie pieszczot to, do czego Ty przywyk�a�' przez lata masitunbacji. No tak, ale on musi wied2ie� co. Trzeba z r"01 na ten temat porozmawia�, a je�li nie zdob�dziesz si� na talk rozmow�, to musisz mu to zasugerowa� w spos�b nie wymagaj�cy s��w. 21 To wszystko, Olgo, co mog� Ci doradzi�. Tobie i innym. To no i jeat receipita, o kt�r� .prosicie, innej nie b�dzie, ibo by� nie mo�e. cent Nie ma leku, kt�rego za�ywanie eliminuje masturbaej� i na C; przysz�o�� o nic takiego mi� pro�cie. Zamiast pogr��a� si� w ner- na,pi wicy, komplikowa� sobie �ycie, czy .naprawd� nie lepiej p�j�� blen do seksuologa? To �adne bohaterstwo, chocia� Wy to tak w�a�- zain nie traktujecie, to normalna, zwyk�a sprawa. wie Do lekarza za nic w �wiecie nie p�jd�. Jest Pan jedyn� osob�, la r od M�rej spodziewam si� pomocy. To, o czym pisz�, jest moim u�pi utrapieniem i dlu�ej tak nie tmog� �y�. Mam 15 lat. W zesz�ym my roku zostalem uczniem szko�y �redniej i zamieszka�em w in- sobi ternacie. Tu w�a�nie zacz�a si� moja �yciowa tragedia. Zna- i rc laz�em si� w jednym \pokoju z kilkoma starszymi kolegami � Iud2 i szybko zauwa�y�em, �e dziej� si� tu dziwne rzeczy. By�em nie. w tych sprawach zupe�nie zielony i dlatego wsp�lne chodzenie wyg do �a�ni przyj��em za wyraz kole�e�stwa. Po jakim� czasie za- hori uwa�ylem, �e koledzy w czasie tych k�pieli onanizuj� si�. Zmu- te� szali do tego i mnie. Bronilem si�, ale zacz�li mi dokucza�. Po- r��c woli przyzwyczai�em si� do tego i wsp�lne onanizowanie si� z * �mii kolegami nawet zacz�o mi si� podoba�. Po miesi�cu nikt si� stru ju� z tym nie kry�. Robili�my to jawnie � w �a�ni i w salach. zny Gdy tylko rozpoczyna�a si� cisza nocna, rozbierali�my si� do na naga i masturbawali�my nawet do p�nocy. Najpierw ka�dy ste- kier bie, a potem jeden drugiego. Wci�gn��em si� w to ca�kowicie. nie W czasie wakacji zacz��em to robi� z rodzonym bratem., m�od- czyi |1 szjfm ode mnie. Martwi� si� o niego, bo go kocham, ale Panie tnat doktorze, to nie ja go w to wci�gn��em. Inicjatywa wysz�a ra- M�J czej z jego strony, a by�o to tym �atwiejsze, �e �pimy w jednym dzie l�ku Ja wiem, �e to co robimy, jest zboczeniem seksualnym ze i i mo�e nas to zgubi�, jednak nie potrafimy obaj bez tego �y�. kcw, Par� razy chcieli�my to przerwa�, ale wytrzymali�my zaledwie wie kilka dni. Pr�bowali�my r�nych sposob�w, by wyrwa� si� z na- W < logu � zimne natryski, kilkukilometrowe biegi, tabletki (Thio- prz< rydazyna np.). Wszystko na nic. Prosimy o pomoc, co robi�, �eby do si� odzwyczai�? � PIOTR i PAWE�. chy Wielokrotnie wyra�a�em pogl�d, �e masturbacja jest �abie- nos giem towarzysz�cym dojrzewaniu biologicznemu i w tej�e fazie . ko� �ycia jest jednym z g��wnych .sposob�w roz�adowywania na- ,dz� pi�cia seksualnego i wreszcie, �e nie sakodzi. Pisa�em .te� o <tym, leni i� nie ma prostej relacji mi�dzy masturbacj� a r�nymi zabu- siei r�eniami seksualnymi, co talk cz�sto sugeruj� moi pacjenci i ko- kow respondenci. Pogl�d sw�j wspieram opini� wielu specjalist�w, 22 no i tym, co spostrzegam w �yciu. List braci wni�s� nowy ak- cent do tej sprawy. Cz�sto w moich wypowiedziach przewijaj� si� sformu�owania: napi�cie seksualne, potrzeba seksualna, a j-u� gdy m�wi� o pro- blemach dojrzewania, nie mog� si� bez nich oby�. U�wiadamiam zainteresowanych, �e napi�cie seksualne to sil� przemo�na, pra- wie fatalna. To ona wrzuca nas w okowy onanizmu, nie pozwa- la nam by� sob�, a w zwi�zku z tym jeste�my bezgrzeszni, usprawiedliwieni, nie marny sobie nic do zarzucenia. Spr�buj- my Sipojrze� na Len tema.t jeszcze raz od pocz�tku. Wyobra�my sobie tak� sytuacj�: urodzi� si� cz�owiek pici jednej lub drugiej i ro�nie w sytuacji abstrakcyjnie n.f.aie�nej. be-z kontaktu z lud�mi, zwierz�tami, bez nauki, sztuki � tylko �ywi si� i ro�- nie. Wszed� w faz� dojrzewania, spostrzega u siebie zmiany w wygl�dzie zewn�trznym, we krwi i p�ynach ustrojowych kr��� hormany-pobudniki. kt�re nienale�nie od woli w�a�ciciela czy te� jego wiedzy na ten temat, dzia�aj� na jego psychik� i na- rz�dy p�ciowe. U "m�czyzny pojawiaj� si� wzwody, u kobiety zmienne napi�cia i nastroje zwi�zane cho�by z cyklem men- struacyjinym. I co da',ej? Mo�na sobie wyobrazi�, �e u m�czy- zny mog� wyst�pi� (powinny) .nieorotyczne polucje nocne. Mo�- na sobie tak�e wyobrazi�, �e ten wyizolowany m�czyzna ca�- kiem przypadkowo odkryje, ze pocieranie pr�cia wywo�uje zupe�- nie wyj�tkowe odczucia i �e odt�d b�dzie mia� sk�onno�� do tej czynno�ci, l tak nie maj�c �adnych wzor�w, �adnych infor- macji b�dzie post�powa� wy��cznie wed�ug w�asnej potrzeby. Mo�na sobie te� wyobrazi�, �e laboratoryjnie wyizolowanej dziewczynie b�d� towarzyszy�y wewn�trzne napi�cia zwi�zane ze wspomnianym cyklem i znowu w trakcie zupe�nie przypad- kowych manipulacji w strefach erogetinych'swego cia�a czy te� wiedziona intuicj�, stwierdzi, ze te zabiegi niweluj� napi�cie. W efekcie b�dzie powraca�a do tych prze�y�. A mo�e przejdzie przez �ycie faluj�c od spokoju do napi�cia, godz�c si� z tym, do nikogo i niczego nie maj�c �alu? T� nieco wyduman�, ale chyba blisk� prawdy histori� przytoczy�em dlatego, by prze- nosz�c si� w nasze realia � ujrze� te problemy w ostrzejszym konturze. Mamy do�wiadczenia dziesi�tk�w pokole� i wie- , dz� z nich p�yn�c� niezwykle -zresat� niesp�jn�. Ka�de poko- lenie wyznaje inn� filozofi� na ter. temat, pozostaj�c� wobec siebie w sprzeczno�ci. Mamy tez wiedz� wynikaj�c� z nau- kowych spostrze�e�, a wi�c w miar� obiektywn� � na ile w tak intymnych sprawach na obiektywizm mo�na si� zdoby�. Czy 23 je s dzi� wiele wiek�w po biblijnym Onanie mamy w tym, wy- we dawa� by si� mog�o, tak prostym temacie jak masturbacja, k�a- ,jj. r�wn� syttuacj�? A sk�d�e! Chyba m�tniej.sz� ni� w tej przed- ' . stawionej przeze mnie laboratoryjnej inscenizacji. a* Do dzi� bowiem pi-sze si� i m�wi o onanizmie niechybnie nar rujnuj�cym zdrowie psychiczne i fizyczne, o grzechu nieczy- u sto�ci, kt�ry zniewala dusze i obci��a sumienie. Z drugiej strony k m�wi si� o tym lekko, jak o nic nie znacz�cym przelotnym zja- � wisku. .Spotyka si� tak�e wobec niego postawy, nazwijmy to, nii( refleksyjne. Do tych ostatnich sk�oni� musi, niezale�nie od fi- t m, lozofii, jak� na ten temat si� wyznaje, ten list. ny Chcia�bym wi�c powiedzie� o masturbacji prawie wszystko. /e Zaczn� od typologii. Wyr�ni�bym dwa typy: mastunbacja za- ry st�pcza i masturbacja wyr�wnawcza (uzupe�niaj�ca). Tym, dla Cjx lot�rych masturbacja jest jedynym sposobem przejawiania ak- r: tywno�ci seksualnej, zast�puje partnerskie kontakty seksualne. Zachowania taikie przejawiaj� osobnicy w sytuacji pirzymuso- %� wego lub narzuconego sobie braku partnerstwa: kawalerowie a pragn�cy donie�� sw� nietykalno�� do �lubu, izolowani w wie- u zaeniach skoszarowani, wdowcy, nie�miali, wy��czeni przez ry-