DAvID WILKERSON: KRZYŻ i sztylet. Zjednoczony Kościół Ewangeliczny ^ iiUU Warszawa 1983.  Tytuł oryginałuTHE CBOSS AND THE SWITCHBLADE Współautorzy; Johni Elizabeth Sherrill PrzekładRYSZABD ZABRZESKI RedaktorEDWARD CZAJKO Redaktor technicznyJAN WIŚNIEWSKI Projekt okładkiMAREK ZALEJSKI Mojej żonie Gwen poświęcam WyDAWCA: ZJEDNOCZONy KOŚCIÓŁ EWANGELICZNYWAB5ZAWA, ZAGORNA 10 WYDANIE I. ŁódzkaDrukarnia Dziełowa. Objętość 11,75 ark. druk,10,75 ark. wyd. Nakład 10000. Papierni kl. 61X88/70. Żarn. 519/1800/83. M-2..  ROZDZIAŁ 1 Cała ta przygoda rozpoczęła się pewnej nocy, gdy przewróciłem kartkę czytanego właśnie numeru "Lu'e'u". Kolejnastrona na pierwszy rzutoka niezawierała niczego, co mogłobymnie zainteresować. Był na niej rysunek piórkiem przedstawiający scenę z rozprawy sądowej,odbywającej się w odległymo 350 mil Nowym Jorku. Nigdy nie byłem w Nowym Jorkui nigdy mnie tam nie ciągnęło, chyba tylko po to, żeby obejrzeć Statuę Wolności. Zacząłem odwracaćkartkę, ale wtymmomenciedostrzegłem oczy jednej z postacirysunku. Był tojeden z siedmiu chłopców oskarżonych o morderstwo. Artystauchwycił w jego twarzy wyraz takiego oszołomienia,nienawiści i rozpaczy, że mimowolnie zacząłem się uważnie przyglądać ilustracji. I wtedy zacząłem naglepłakać. Cóż sięze mną dzieje! powiedziałemgłośno, niecierpliwie ocierając łzy. Spojrzałem jeszcze raz na rysunek. Wszyscychłopcy mieli po kilkanaście lat. Byli to członkowie gangu nazywanego,,Smoki". Zamieszczony pod ilustracją artykuł opisywał, jak poszli do Highbridge Park w Nowym Jorku, gdziebrutalnie zaatakowali i zabili piętnastoletnią ofiarę heine-mediny, chłopca o nazwisku Michael Farmer. Tych siedmiuchłopców zadałoMlchaelowi siedem pchnięć nożem w plecy,a potem biło go po głowie pasami wojskowymi. Odeszli wycierając krew we włosy i mówiąc: ,,Aleśmy mu dołożyli! " Ta historia niebywale mnie oburzyła. Na myśl o podobnym bestialstwie wszystko się we mnie trzęsło. W naszym małym górskim miasteczku takie historie były wprost nie do pojęcia. Dlatego osłupiałem, gdy nagle opanowałamnie myśl, takwyraźna, jakbyprzez kogoś mi podsunięta: Jedź do Nowego Jorkui pomóż tymchłopcom. Roześmiałem się głośno. Ja? Do Nowego Jorku? Prowin.  cjonalny pastor ma się pchać w sytuację, o której nie ma najmniejszego pojęcia? jedź do Nowego Jorku ipomóż tymchłopcom. Myślta nie przestawała mnienurtować. Była jasna, wyraźna izupełnie niezależna od moich własnych odczuć i myśli. Musiałbym być niespełna rozumu. Przecież nic niewiem o takich chłopakach. Nie chcęwiedzieć. Nic nie pomagało. Dziwnamyśl nie chciałami wyjść z głowy. Miałem jechać do Nowego Jorku i co więcej, miałemtampojechać, zanimskończy się proces. Aby zrozumieć,jaki to był w moich oczach szalony pomysł, należy sobie uzmysłowić, że do momentu ujrzenia tegorysunku wiodłem bardzo regularny tryb życia. Regularny, aledającymi całkowitąsatysfakcję. Mały zbór w mieście Philipsburg, w stanie Pensylwania, w którym byłem pastorem, powiększał siępowoli, ale stale. Mieliśmy nowy kościół, nowąplebanię, rosnący fundusz misyjny. Rozwój ten sprawiał midużą satysfakcję, bo gdy cztery lata temupo razpierwszyujrzeliśmy Philipsburg, kiedy przyjechałem tu z żoną Gwenkandydować do objęcia wakującego stanowiska pastora, zbórnie miał nawet własnego kościoła. Pięćdziesięcioro wiernychzbierało się wprywatnym domu, w którym piętro służyło zaplebanię, a parter za kościół. Gdy Rada Zborowaoprowadzałanas potym domu, obcasGwen przebił spróchniałą podłogę. To i owotrzeba tu poprawić przyznała jedna z kobiet, korpulentna dama we wzorzystej perkalowej sukni. Nakostkach palcówmiała drobne spękania, wypełnione brudemod pracyna farmie. Zostawimytu panią, żeby się panimogła spokojnie rozejrzeć. Więc Gwen została, aby samotnie kontynuować obchódpiętra. Po sposobie, w jaki zamykała drzwi, poznałem, że byłanieszczęśliwa. Ale najgorsze nastąpiło, gdyotwarłaszufladęw kuchni. Usłyszałem jej przeraźliwy krzyk i pobiegłemnagórę. Zdążyłem jeszcze zobaczyć siedemczy osiem wielkichczarnych karaluchów biegających nerwowo w szufladzie. Gwen z rozmachem zatrzasnęła szufladę. Och, Dave, po prostu nie mogę! krzyknęłai nie czekającna moją odpowiedź, wypadła z kuchni i popędziła poschodach na dół. Słyszałem oddalający się stukotjej obcasów. Pospiesznie przeprosiłem Radę Zborową i podążyłem zaGwen do jedynego w Philipsburguhotelu, gdzie zastałem jąoczekującą na mnie z dzieckiem. Strasznie mi przykro, kochanie powiedziała. Tosą bardzomili ludzie, ale jasię okropnie bojękaraluchów. Była już spakowana. Zrozumiałem, że jeśli tylko Gwenbędzie tu miała cokolwiek do powiedzenia, miasto Philipsburgw stanie Pensylwania będzie musiałoposzukać sobie innegokandydata na pastora. Sprawy potoczyłysię jednak inaczej. Nie mogliśmy wyjechać przed wieczorem,bo było ustalone, że poprowadzę niedzielnenabożeństwo wieczorem. Niepamiętam,żebym wygłoil jakieś wyjątkowe kazanie, alecośw nim musiało zrobićwrażenie na tych pięćdziesięciorguludziach zgromadzonychwtym domu-kościele. Gdy kilku z siedzących przede mnąfarmerów głośno wycierało nosytrzymanymi w spracowanychdłoniach chustkami, a ja zbliżając się do końca kazania widziałem jużw wyobraźni, jak wsiadam do samochodui odjeżdżampomiędzy wzgórzami coraz dalej od Philipsburga, nagle jakiśleciwy dżentelmen wstał nie czekając końca nabożeństwa i powiedział: Pastorze Wilkerson, czy zechciałby pan zostać naszymduszpasterzem? Było to niezupełnie zgodne z przyjętymizasadami i zaskoczyło wszystkich, ze mną i moją żoną włącznie. Ci ludzieod wielu tygodninie mogli się zdecydować na wybór któregośz kilkukandydatów,a tu nagle stary pan Meyer brał sprawęw swoje ręcei proponował mi pozostanie tu na stałe. A resztazgromadzonych zamiast się oburzyć, zaczęła przytakiwać i głośno wyrażać swoje poparcie. Niech pan wyjdzie na chwilę irozważy to z żoną powiedział pan Meyer. Zaraz dopaństwa wyjdziemy. Siedzieliśmy w ciemnym samochodzie i Gwen nie odzywała sięani słowem. Debbie spała w wiklinowym koszykunatylnym siedzeniu, obok leżała nasza walizka,spakowana i gotowa do odjazdu. Milczenie Gwenoznaczało gwałtowny protestprzeciwko karaluchom. Potrzebujemy pomocy, Gwen powiedziałem pospiesznie. Myślę, że powinniśmy siępomodlić. Pomódl sięw sprawie karaluchów powiedziała posępnie Gwen. Dobrze, oczywiście,pomodlę się. Skłoniłem głowę. Siedząc w ciemności przed tym małymkościółkiem postanowiłem odmówić specjalnego rodzaju modlitwę,której celem jest ujawnienie woliBoga poprzez otrzymanie od Niego znaku. Nazywana jest "położeniemrunaprzed.  Bogiem" ponieważ Gedeon chcąc upewnić się, co Bóg postanowił o jego losie, prosił o zesłanie mu znaku za pośrednictwemruna Położył runo jagnięcia na ziemi i poprosił Boga, aby ten,zesławszy rosę, pozostawił runo suchym. Rano ziemia byłamokra od rosy, ale pozostawione przez Gedeonaruno byłosuche: Bógzesłał mu znak'. panie powiedziałem na głos chciałbym teraz położyć przed Tobą runo. Oto jesteśmy gotowido spełnieniaTwojejwoli, gdy tylko ją nam objawisz. Jeśli Twoją wolą,Panie, jest byśmy zostali w Philipsburgu, niech rada głosujeza nami jednomyślnie. I niech z własnej woli podejmie siędoprowadzenia plebanii do porządkui wyposażenia jej w przyzwoitą lodówkę i piec. IPanie wpadła mi w słowo Gwen, bo właśnie w tymmomencie drzwi kościołaotwarły się i Radaskierowała się kunam niech sami zaproponują, że wytępią karaluchy. Za Radąwyszedłcały zbór izgromadził się wokół samochodu,przy którym staliśmy zGwen. Pan Meyer odchrząknął. Gdy zacząłmówić, Gwen ścisnęła w ciemności moją rękę. Panie pastorze i pani pastorowo powiedziałpanMeyer, po czym przerwał i rozpoczął jeszcze raz; Bracie Davidzie,siostro Gwen. Głosowaliśmy i wszyscywyrazili życzenie, aby pan został u nas. Sto procent głosów. Jeśli zdecydujecie się pozostać, doprowadzimydo porządkuplebanię, załatwimy nowypiec i tak dalej, asiostra Williamsmówi,że będziemy musieli wykadzić dom. żebywytępić karaluchypowiedziała pani Williams,zwracając się do Gwen. W świetle padającym poprzez trawnik z otwartych drzwikościołaujrzałem, że Gwen płacze. Później,gdy już uścisnęliśmy przeddrzwiami hotelu wszystkie wyciągające się do uasdłonie i znaleźliśmy się w swoim pokoju, Gwen powiedziała,że jestbardzo szczęśliwa. I rzeczywiście byliśmy w Philipsburgu bardzo szczęśliwi. Życie prowincjonalnego pastora bardzo mi odpowiadało; Naszymi parafianami byli w większości farmerzy i górnicy,'uczciwi, bogobojnii szczodrzy. "Wnosili dziesięcinę w konserwach, maśle, jajkach, mleku i mięsie. Byli to przy tym ludziez wyobraźnią i pełni radości tacy,których warto byłoszanować i naśladować. 1 Por. Księga sędziów, rozdział6, wersety 3640. 10 Minęło niewiele ponad rok od mojegoprzyjazdu, gdy kupiliśmy położone na skraju miastastare boisko baseballowe. Pamiętam dzień,w którym wszedłszy na boisko patrzyłem najego murawę i prosiłemBoga, by pomógł namszybko wybudować tu obszerny kościół. I tak się stało. Obok kościoła zbudowaliśmy plebanię,w której, dopókigospodarzyła tam Gwen, żaden owad nie miał szans przetrwania. Byłto miły, niewielki, pięciopokojowy domek pomalowanyna różowo, z widokiem na wzgórza zjednej strony i na białykrzyż kościoła z drugiej. Gwen ija pracowaliśmy wPhilipsburgu bez wytchnieniai osiągnęliśmypewne sukcesy. Do Nowego Roku 1958 parafialiczyła250 osób, wliczając w to naszą niedawno urodzonącóreczkę Bonnie. Nie mogłem jednak spokojnie osiąść nalaurach. Zaczynałemodczuwać jakiś duchowy niepokój, nie pozwalającymi cieszyć się nowym kościołem zbudowanym napięcioakrowej parceli naszczycie wzgórzaczy rosnącym funduszem misyjnym,czy też tłumami na nabożeństwach. Pamiętam dobrze ten wieczór, kiedy zorientowałem się w czymrzecz. Pamiętamtak, jak pamięta sięważne daty ze swojegożycia. Było to 9 lutego1958 roku. Tegowieczora postanowiłemsprzedaćtelewizor. Było późno. Gwen i dzieci spały, a ja siedziałem przedtelewizorem i oglądałem nocny program rozrywkowy. W fabułępokazywanegowidowiska wplecione były popisy taneczne, podczas których tłum dziewcząt maszerował przez ekranw ledwowidocznych kostiumach. Pomyślałem nagle, że to całe przedstawienie jest okropnie nudne. Starzejeszsię Davidzie powiedziałem do siebie nagłos. Ale pomimo starań nie mogłem zmusićsiędo śledzeniabanalnej historyjki, w której losy jednej z tych dziewcząt która to z nich? miały emocjonować widzów. Wstałem, wyłączyłemtelewizor i patrzyłem,jak dziewczęta kurczą się i zmieniają wmałą kropkę naśrodku ekranu. Poszedłem na górę do swojegogabinetu i usiadłem w. brązowym skórzanymfotelu obrotowym. Jak dużo czasu spędzamco wieczór przed telewizorem? zacząłem się zastanawiać. Co najmniej parę godzin. A co byłoby, gdybym sprzedał telewizori poświęcił ten czas namodlitwę? Tak czy owak, jedynieja z całej naszej rodziny oglądam telewizję. Co by było, gdybym dwiegodziny co wieczór poświęcił modlitwie? Pomysłten bardzo misię spodobał: zastąpić telewizjęmodlitwą i zobaczyć, co z tego wyniknie. 11.  Od razu jednak dostrzegłem ujemne strony takiej zmiany. Byłem wieczorami zmęczony i potrzebowałem wypoczynkui rozluźnienia. Telewizja jest częścią naszej kultury i nie byłoby zbyt dobrze, gdyby pastor nie orientował się, co ludzieoglądają i o czym rozmawiają. Wstałem z fotela, zgasiłem światło i stanąłem w okniepatrząc na rozjaśnione księżycowym światłem wzgórza. I wtedy położyłem przed Panem następne runo,takie, które miałozmienić całemoje życie. Postawiłem przed Bogiemtrudne, jakmi się zdawało, zadanie, bo prawdę powiedziawszy niezbytwielką miałem ochotę rozstawać się z telewizorem. Jezu powiedziałem potrzebujępomocyw podjęciutejdecyzji, otowięc moja prośba: damdo gazety ogłoszenie,że sprzedam telewizor. Jeżeli popierasz ten pomysł, niech nabywca zgłosi się od razu. Niech się zgłosiw ciągu godziny. w ciągu półgodzinyod ukazania się tej gazety. Gdy na drugi dzień rano powiedziałem Gwen o mojej decyzji, nie zrobiło to na niej specjalnego wrażenia. Pół godziny? powiedziała. Coś mi się wydajeDavidzie Wilkerson, że wcale nie masz ochotyna te codziennemodły. Gwenmiała, prawdę rzekłszy, dużo racji, ale mimo wszystko dałem to ogłoszenie do gazety. Musieliśmypociesznie wyglądać, gdy po ukazaniu się gazetysiedzieliśmy wszyscyna kanapie przedzgaszonym telewizorem,dzieci i Gwen wpatrzone we mnie, a ja w wielkibudzik stojący koło telefonu. Minęło dwadzieścia minut. No cóż powiedziałem zdaje się, że miałaś racjęGwen. Chyba nie będę musiał. W tym momencie zadzwonił telefon. Spojrzałem naGweni powoli podniosłem słuchawkę. Pan ma telewizor do sprzedania? spytał męski głos. Tak. ECA w dobrym stanie. Dwuletni. Z dziewiętnastocalowym ekranem. Ile pan chce za niego? Stodolarów powiedziałem szybko. Do tej chwili niepomyślałem o tym, ile mam za niego żądać. Biorę go powiedział mężczyzna. Nie chcego pan najpierw obejrzeć? Nie. Będę tam za piętnaście minut z pieniędzmi. Niechgo panprzygotuje do zabrania. Od tego momentu moje życie się odmieniło. Codziennieo północyzamiast pstrykać przełącznikiem kanałów, wchodziłem do swojego gabinetu, zamykałemdrzwi i zaczynałem sięmodlić. Początkowo czas mi się dłużył i niemogłem spokojnieusiedzieć na miejscu. Później zacząłem włączać do swoichmodłów systematyczne czytanieBiblii. Nigdy przedtem nieczytałem Biblii od deski do deski, ze wszystkimi rodowodami. Przekonałem sięwówczas, jakważne jestzachowanie proporcjipomiędzy modlitwą błagalną a modlitwą dziękczynną. Jakąwspaniałą rzeczą jest spędzenie pełnej godziny na dziękczynieniu. Nadaje to życiu całkiem nowy wymiar. Właśniew czasie jednej ztakich poświęconychmodlitwienocy wpadł mi w rękę ten numer "Life'u". Przez cały wieczór byłem dziwnie niespokojny. Nikogo niebyło w domu, bo Gwen z dziećmi pojechała w odwiedziny dodziadków do Pittsburga. Modliłem się długo i czułem szczególną bliskość Boga, a pomimo tego nie wiedzieć czemu przytłaczał mnie wielki smutek. Spłynął on na mnienagle i nie wiedziałem, co może oznaczać. Wstałemi zaświeciłem światło. Czułem niepokój i zakłopotanie, jakbym otrzymał polecenie,którego nie byłem w stanie zrozumieć. Co mówisz do mnie, Panie? Krążyłem po gabinecie próbując zrozumieć, co się ze mnądzieje. Na biurku leżał "Life". Odruchowosięgnąłem po niegoi zacząłem przewracać kartki, ale od razugo odłożyłem. Nie,nie wpadnę w pułapkę, nie będę czytał gazety, kiedy mam sięmodlić. Znów zacząłem krążyć po pokojui za każdym razem, gdyzbliżałem się do biurka, "Life" przyciągał mojąuwagę. Panie, chcesz, bym cośtam przeczytał? powiedziałem głośno i mój głos zadudniłnagle wuśpionym domu. Usiadłem w moim brązowym skórzanym fotelu obrotowymi z bijącym sercem, jakbym był na skraju czegoś, co swojąwielkością wykraczało poza granice mojegopojmowania,otwarłem "Life". Po chwilipatrzyłem, na rysunek i łzy spływały mi potwarzy. Następnego dnia wypadało środowe nabożeństwo wieczorne. Postanowiłem opowiedzieć zborowi o przeprowadzonymostatnio eksperymencie z modłami od dwunastej dodrugiejw nocy i o dziwnej wskazówcebędącej jego wynikiem. W środę zima nie poskąpiła mrozu i śniegu. Niewiele osóbzjawiło się w kościele. Farmerzychyba bali się, żeby ich śnieżyca nie zatrzymała wmieście. Niewiele też było osób z mia13.  sta, a ci, którzy zmusili się do wyjścia z domów, z trudem dotarli do kościoła i usiedli głównie w tylnych ławkach, co niejest zbyt dobrym znakiem dla kaznodziei, świadczy bowiem, żebędzie on musiał przemawiać do zgromadzenia, z którym bardzo trudno będzie nawiązać kontakt. Toteżtegowieczoru niepróbowałemnawet wygłaszać kazania. Stanąłem i poprosiłemwszystkich o zbliżenie się, bo chcę im coś pokazać. Otwarłemnumer "Life'u" i trzymałem go tak, by wszyscy mogligo widzieć wyraźnie. Przyjrzyjcie się dobrze twarzom tych chłopcówpowiedziałem, poczym opisałem im wczorajszy wieczór,mojełzy i to, że otrzymałem wyraźne polecenie, żeby osobiście udaćsię do Nowego Jorku i spróbować pomóc tym chłopcom. Zebrani stali i patrzyli na mnie z kamiennymi twarzami. Mojesłowa wyraźnie zupełnieich nieporuszyły. Wiedziałem dlaczego. Odruchową reakcją każdego byłaodraza do tych chłopców, a nie sympatia. Ja sam nie umiałem sobie wyjaśnić mojejreakcji. I wówczas nastąpiłocoś zdumiewającego. Powiedziałem,zgromadzonym, że chcę jechać do Nowego Jorku, ale nie mampieniędzy. Pomimo, że było tak niewiele osób i mimo,że mojepobudki były dla nich niezrozumiałe, zebrani podeszli kolejnodo stołu komunijnego i położyli swoją ofiarę. Uzbierało się75dolarów prawie dokładnie tyle, ile trzeba, aby dotrzećsamochodem do Nowego Jorku i z powrotem. We czwartek byłem gotówdo drogi. Miałem jużza sobą; rozmowętelefoniczną z Gwen, podczas której usiłowałem niestety bez specjalnego efektu wyjaśnić jej, co zamierzamzrobić. Naprawdę uważasz, żeto Duch Świętycię prowadzi? spytała Gwen. Tak, kochanie. No cóż, nie zapomnij zabraćciepłych skarpetek. We czwartek wcześnie rano wsiadłem do mojego staregoauta w towarzystwie MilesaHoovera,kierownika grupy młodzieżowej z naszego kościoła, i wyjechałem z podjazdunaszego . domu na ulicę. Nikt nas nie żegnał, co było jeszczejednymświadectwem całkowitego braku entuzjazmu, towarzyszącegonaszej wyprawie. Co gorsza ten brak entuzjazmu moich parafian udzielił, się i mnie. Zadawałemsobie ciągle pytanie, pocoja właściwie jadę do tegoNowego Jorku z wydartąz"UEe'u" kartką. Nie mogłem zrozumieć dlaczego,ilekroć 14 spojrzę na ten rysunek i zobaczę twarze tych chłopców, wzruszenie ściska migardło. Boję się,Miles wyznałem wreszcie, gdyśmy już pędziliautostradą. Boisz się? że toco robię,jest nierozsądne. Tak chciałbym, abymożna było jakośupewnićsię,czy rzeczywiście kieruje mnąwola Boga, a nie jakieś głupie przywidzenie. Jechaliśmy jakiś czas w milczeniu. Miles. Tak? Patrzyłem prostoprzedsiebie bojąc się spojrzeć naniego. Chciałbym, żebyś spróbowałzrobićjedną rzecz. Wyjmij Biblię, otwórz ją na chybił-trafil i przeczytaj mi pierwszyfragment, jaki dotkniesz palcem. Miles popatrzyłna mnietakim wzrokiem, jakby oskarżałmnie ojakieś zabobonne praktyki, ale zrobił to, o cogo prosiłem. Sięgnął na tylnesiedzenie,znalazł Biblię. Kątem okawidziałem, jak zamknął oczy, odchylił głowę, otworzył Biblięi z rozmachem stuknął palcem w otwartą stronę. Następnieprzeczytałwskazany fragment po cichu. Ujrzałem kątem oka,jak odwraca głowęi patrzy na mnie,ale nic nie mówi. No? ponagliłem go. I Miles przeczytał. Był tofragment Psalmu 126, piątyi szósty wiersz: "Ci, którzy siali ze łzami, niechzbierają z radością! Kto wychodziz płaczem, niosąc ziarno siewne,będzie wracałz radością, niosąc snopy swoje". Bardzo nas topodniosłona duchu i zachęciło do kontynuowania podjętejdrogi. I dobrze się stało, bo od tejchwili przezdługi czas nie mieliśmy napotkać jakiejkolwiek zachęty. 15.  ROZDZIAŁ 2 Do przedmieść Nowego Jorku dotarliśmy drogą nr 46 prowadzącą od autostrady z New Jersey do mostu George'aWashingtona. Iznów zaczęły mi się nasuwać wątpliwości: Comam zrobić po przejechaniu tegomostu? Nie miałem pojęcia. Kończyła nam się benzyna, więc zjechaliśmyna stojącąkoło mostu stację benzynową. Miles został w samochodzie, ajawziąłem wyrwany z "Life'u" artykuł, wszedłem do budki telefonicznej i zatelefonowałem do biura prokuratora okręgowego,którego nazwisko było wymienione w gazecie. Gdy wkońcupołączono mnie z właściwym numerem, starałem się mówićgłosem, jaki moim zdaniem powinienprzemawiać dostojnypastor wduchowej misji. Jednak na rozmawiającym zemnąpracowniku Prokuratury nie zrobiło to wrażenia. Prokurator okręgowy niezgodził się na to, by ktokolwiekmieszał sięw tę sprawę. Do widzenia panu. Iodłożyłsłuchawkę. Wyszedłem z budki telefoniczneji przystanąłemkołosterty pustychpuszek po oleju próbując odzyskać poprzedninastój. Byliśmy o 350 mil od domu i zapadał zmierzch. Ogarnęłomnie zmęczenie, zniechęcenie, a nawet trochę strach. Poczułem sięosamotniony. Gdy takstałem w neonowej poświacie stacji benzynowej, odprawiony z kwitkiem iświadom,że w przyszłości nie mogę liczyć na lepsze traktowanie, głos,który przemawiał domnie w bezpiecznymzaciszu mojego gabinetu w prowincjonalnej parafii, stawał się w mojej pamięcicoraz mniej realny. Hej, David! zawołał Miles. Blokujemy wyjazd! Ruszyliśmyna autostradę. Natychmiastporwał nas gigantyczny strumień samochodów. Nie moglibyśmy zawrócić, nawetgdybyśmy chcieli. Nigdy jeszcze nie widziałem tylu samochodów naraz. Wszystkie trąbiłyna nas gnając gdzieś w wielkim pośpiechu,syczały nanas pneumatyczne hamulce wielkichciężarówek. Most wyglądał wspaniale. Rzeka czerwonych świateł poprzedzających nas samochodów po prawej stronie, po lewejblask reflektorów aut jadących z przeciwka, a nad tym wynurzająca się z mroku wspaniała panorama miasta. Uświadomiłem sobie nagle, jak wielkim jestemprowincjuszem. Dokąd jechać? spytałem Milesa przy końcu mostu,gdzie kilkanaście zielonych drogowskazówpokazywało wjazdyna trasy prowadzące domiejsc określonych nic nie mówiącyminamnazwami. Gdy nie wiadomo,jak jechać,trzeba się trzymać poprzedzającegosamochodu powiedział Miles. Poprzedzający nas samochód skierował się na Górny Manhattan. Pojechaliśmyza nim. Patrz! powiedział Miles, gdyśmyjuż przez dwaskrzyżowania przejechali na czerwonym świetle i raz omal niepotrącili policjanta,który potem długo kiwał z politowaniemgłową patrzącw ślad zanami. Znam tę nazwę! Broadway! Znajoma nazwa była jak przyjazna twarz z obojętnym tłumie. Jechaliśmy wzdłużBroadwayu. Numery domów od ponaddwieście zmniejszyły się jużdo poniżej pięćdziesięciu i nagleznaleźliśmy się na Times Square. Gdy Miles zaczął czytać napisy na markizach, pomyślałem, jak jednak ciche i spokojnesą wieczory wPhilipsburgu: Nagie sekrety. Nie kochana kochanka. Nastolatka nocy. Wstyd. Wielkie białe litery nadjednym z wejść głosiły: ,,Tylkodla dorosłych", a poniżej mężczyzna w czerwonym uniformieporządkował gromadęprzepychających się dzieci ustawiając jewkolejkę. Kilka krokówdalej zobaczyliśmy szyldy"Macy",potem "Gimbels". Sercezabiło mi naich widok. Znałem tenazwy. Gwen zamawiała w tych firmach rzeczy. Ciepłe skarpetki, o których przypominała mi przedwyjazdem, były zdajesię z firmy "Gimbels". Nazwy te kojarzyły mi się zbezpiecznym ciepłem domowego ogniska. Zapragnąłem zatrzymaćsięblisko tych sklepów. Poszukajmy tu gdzieś hotelu zaproponowałem Milesowi. Zdecydowaliśmysię zatrzymać w hotelu ,,Martinique"znajdującym się po drugiejstronie ulicy. Mieliśmy jednak kłopot z zaparkowaniem samochodu. Niedaleko hotelu był wpraw2 Krzyż [ sztylet 17.  dzie parking, ale gdy człowiek przy wjeździe zażądał 2 dolarówza noc, prędko wycofałem samochód na ulicę. To dlatego, że jesteśmy z prowincji powiedziałem. do Milesa, gdy odjeżdżaliśmy w tempie, które, miałemnadzieję, wyrażało moje oburzenie. Myślą, że jak ktoś jestnietutejszy, to go można oskubać z pieniędzy. Pół godzinypóźniej byliśmy jednak z powrotem przed tymsamymparkingiem. Dobra, wygrał panpowiedziałem dotego człowieka,ale on się nawet nie uśmiechnął. Po kilku minutach byliśmy w pokoju nadwunastympiętrze hotelu "Martinique". Długo stałem przy oknie patrzącz góry na ludzi i samochody. Co chwilę podmuchwiatruwygarniałzza rogutumanyśmieci i stare gazety. Grupa nastolatków stała dookoła ogniska podskakując dla rozgrzewki i wyciągając ręce do ognia. Niewątpliwie nie bardzowiedzieli, cozrobić z czasem. Dotykając w kieszeni kartki z ,,Life'u" pomyślałem o siedmiu innych, ale na pewno podobnych do tych tu na dolechłopcach, którzy zamroczeni nudą i złością zawędrowali kilkamiesięcy temu do Highbridge Park. Spróbujęjeszcze razzadzwonićdo Prokuratury Okręgowej powiedziałem do Milesa. Ku mojemu zdziwieniu jeszcze tam ktoś był. Wiedziałem,że jestem natrętny, ale nie widzę innego sposobu dotarcia dochłopców. Zadzwoniłem dwa razy, potem jeszcze raz, aż wreszcie zdenerwowałem mojego rozmówcę na tyle, że dowiedziałem się czegoś Proszę zrozumieć powiedziano mi zniecierpliwionymtonem żejedyną osobą mogącąudzielić panu zezwolenia nawidzenie się z chłopcami jest sędzia Davidson. Jak mogę zobaczyć sięz sędzią Davidsonem? Będzie jutro ranona procesie. Court Street100. A teraz do widzenia, pastorze. Proszę jużnie dzwonić, bo nie możemy panu wniczym pomóc. Próbowałem jeszcze raz zadzwonić, tymrazemdo sędziego Davidsona, ale telefonistka powiedziała mi, że jego telefonjest wyłączony. Żałowała bardzo, ale nie było żadnej możliwości połączenia się z sędzią. Poszliśmyspać, nie mogłemjednak zasnąć. W moich nieprzyzwyczajonych uszach każdy odgłosnocnego życia miastabrzmiał groźnie. Długie nocne godziny wypełniło mi na przemian zdumienie, co ja tu właściwie robię, oraz gorące mo18 dlitwy,w . których dziękowałem Bogu, że sprawa ta, obojętne,jak się potoczy, nie zmusi mnie dopozostania wtym mieściena dłużej. Rano wstaliśmy tuż po siódmej, ubraliśmy się i zwolnilipokój w hotelu. Niejedliśmy śniadania. Obaj czuliśmy sięinstynktownie, że mamyprzed sobą swego rodzaju punkt kulminacyjny naszego pobytuw Nowym Jorku i uważaliśmy, żetaki postpozwoli nam zachować dobrą formę zarówno umysłową, jaki fizyczną. Gdybyśmy lepiej znali Nowy Jork, pojechalibyśmy do sądumetrem. Ale nie znaliśmy Nowego Jorku,więc wyprowadziliśmysamochód z parkingu, spytaliśmy,w którą stronę trzeba jechaćnaCourt Street, i ponownie ruszyliśmyBroadwayem. Court Street 100 to ogromny przygnębiający budynek, doktóregocisną się rozgniewani, żądni zemsty ludzie. W budynkutym gromadzą się codziennie nie tylko setki osób, przychodzących tu dochodzić swych racji, ale i tłumy gapiów, ściągających tu,aby bez ryzyka sycić się nienawiścią. Jeden z nichszczególnie wyróżniał się przed salą, w którejwkrótce miałasię rozpocząć dzisiejsza część rozprawy przeciwko zabójcomMichaela Farmera. Krzesłoelektryczne to za mało dlatakich oznajmiłwszystkim, po czym zwrócił się do umundurowanego strażnikapilnującego zamkniętych drzwi: Oby Bóg dał im nauczkę, łobuzom jednym! Oby ich przykładnie ukarał! Strażnik wsadził kciuki za pas iodwrócił się plecami domówiącego, jakby już dawno przekonał się, że jest to jedynysposób obrony przed samozwańczymi stróżami sprawiedliwości. Gdy około ósmej trzydzieści znaleźliśmy się przed saląrozpraw, już czterdzieści osób czekało w kolejce na jej otwar-cie. Okazało się później, że tego dnia byłydla widzówczterdzieści dwa miejsca siedzące. Często później myślałemo tym,że gdybyśmy zatrzymali się na śniadanie, całe moje życie od28 lutego 1958 roku mogłoby przybrać zupełnie inny obrót. Półtorej godziny staliśmyw kolejce nie ważąc się ruszyćgdziekolwiek, bo za nami stali inni,czekający tylko na okazjęzajęcia naszych miejsc. Baz, gdy jakiś urzędnik sądowy przechodził wzdłuż naszej kolejki, spytałem go wskazując na następnedrzwi: Czy to jest kancelaria sędziego Davidsona? Kiwnął głowąpotakująco. Czy pana zdaniem mógłbym się z nim zobaczyć? 19.  Urzędnik popatrzył na mnie i roześmiał się. Nie odpowiedział,tylko wydał na pół lekceważący, na pół zdumiony pomruk i poszedł dalej. Około dziesiątej strażnik otwarłdrzwi i znaleźliśmy sięwniewielkim przedsionku, gdzie wszyscy zostali poddani pobieżnej rewizji. Chyba szukano broni. Obiecali sędziemu, że gozabiją powiedział odwracając ku mnie głowę stojący przede mną mężczyzna, gdy rewidował go strażnik. Gang Smoków rozgłosił, że dostanągo w sądzie. Wpuszczono nas do sali. Miles i ja zajęliśmy dwa ostatniewolnemiejsca. Okazałosię, że obok mniesiedzi ten człowiek,który uważał, że sprawiedliwośćpowinnabyć surowsza. Te łobuzy już dawnopowinny byćw ziemi, nie uważapan? spytał mnie,zanim jeszczezdążyłem dobrze usiąść,i nie czekając na moją odpowiedź, odwrócił się, żebyzadać tosamo pytanie swojemu drugiemu sąsiadowi. Zaskoczyło mnie, żesala jest taka mała. Podświadomie prawdopodobniepod wpływem oglądanych kiedyś filmówoczekiwałem widoku imponującej sali z setkami miejsc. Tymczasem tutaj połowa pomieszczenia przeznaczonabyła dla pracowników sądu, jednaczwarta dla prasy, a tylko mała częśćz tyłu została udostępniona publiczności. Mój znajomy z prawej komentował wszystko na bieżąco. Duża grupa osób weszła na salę,zostałem więc poinformowany, że są to wyznaczeni z urzędu adwokaci. Dwudziestu siedmiu. Musiało ich państwo opłacić. Niktinny nie chciałbronić tych łobuzów. Oni, nawiasem mówiąc,nie mają pieniędzy. To są hiszpańskie szczeniaki,wie pan? Niewiedziałem, alenie odezwałem się. Wnieśli o uniewinnienie. Według prawa stanowego za morderstwo pierwszego stopnia powinni dostaćkrzesło. ' Wszyscy. Wtedy wprowadzono chłopców. Nie wiem, kogo oczekiwałem. Chyba mężczyzn, W końcu to była rozprawa o morderstwo, a mojaświadomość wzbraniała się przed zaakceptowaniem faktu, że dzieci mogą popełnić morderstwo. Ale to byłydzieci. Siódemka zgarbionych, przestraszonych, bladych, chudych dzieci, którym groził wyrok śmierci za popełnienie okrutnego morderstwa. Każde z nich było przykute do strażnika,a wszyscy strażnicy wydawali się niezwykle potężni,jakby ichspecjalnie dobrano dla kontrastu. 20 Chłopcy zostali zaprowadzeni na lewą stronę sali, gdzieich posadzono i zdjęto im kajdanki. Tak z nimi trzeba powiedział mój sąsiad. Ostrożność nigdynie zawadzi. Boże, jak ja nienawidzę tych pętaków! Zdajesię,że jeden tylkoBóg nie czuje do nich nienawiści powiedziałem. Co.. Ktoś już stukał energiczniewołając o ciszę i cała salawstała, bo właśnie wchodził sędzia. Obserwowałem rozprawę w milczeniu,ale mój sąsiad takgłośno dzielił się ze mną swoimi uwagami, że kilka razy ludziesię na nas oglądali. Tego dnia przesłuchiwano jakąś dziewczynę. To jest cizia gangu dowiedziałem się od sąsiada. Cizia jest młodocianą dziwką. Dziewczyniepokazano nóż i spytano ją, czygo poznaje. Przyznała, że jest to nóż, z którego wytarła krew tego wieczoru, kiedypopełniono morderstwo. Uzyskanietejprostej informacji zajęło całe przedpołudnie. Po czym, całkiem niespodziewanie, wszystko się skończyło. Zaskoczyło mnie to, co częściowo wyjaśnia dalszy przebiegwypadków. Nie miałem czasu przemyśleć dobrze swojego zamiaru. Zobaczyłem, że sędzia Davidson wstaje i ogłasza przerwę w rozprawie. Oczyma wyobraźni zobaczyłem, jak wychodzi z sali, zamyka drzwi i znika na zawsze. Idę z nim porozmawiać szepnąłemdo Milesa. Zwariowałeś! Jeśli nie pójdę. sędzia zbierał się dowyjścia. Chwyciłem Biblię w prawą rękę mając nadzieję, żeto pozwolizidentyfikowaćmnie jako pastora i modląc się pospiesznie,przecisnąłem się za Milesem do przejścia, pobiegłem w kierunku stołu sędziowskiego. Panie sędzio! zawołałem. Sędzia Davidson odwrócił się gwałtownie w moją stronę,oburzony pogwałceniem etykiety sądowej. Paniesędzio, czy zechciałbypan, uwzględniwszy, żejestem pastorem, udzielićmi audiencji? W tym momencie dopadli mnie jednak strażnicy. Przypuszczalnie fakt,że życie sędziego było zagrożone, był dodatkowym powodem dość brutalnegoich zachowania. Dwajz nich porwali mnieza łokcie i powlekliprzejściem. Wśróddziennikarzy zapanowało podniecenie, fotoreporterzy popędzilijeden przezdrugiego ku wyjściu, próbując zrobić mi zdjęcie. 21.  W przedsionku strażnicy przekazali mnie dwóm policjantom. , , , Zamknijcie drzwi rozkazał jeden z nich i niewpuszczajcie nikogo. Potem zwrócił siędo mnie: Dobra, gdziepistolet? Zapewniłem go, że nie mam pistoletu. Zostałem po razdrugizrewidowany. Z kim pan przyszedł? Kto tam jeszcze jest? Miles Hoover. Zajmuje się w naszej radzie sprawamimłodzieży. Wprowadzono Milesa. Był roztrzęsiony, chyba bardziej zezłości i wstydu niż zestrachu. Kilku reporterom udało sięprzedostać do przedsionka w czasie, gdy policjanci nas wypytywali. Pokazałem moje dokumenty stwierdzające,że jestempastorem. Policjanci zaczęli się naradzać co do rodzaju kary,jaką należy namnie nałożyć. Wreszcie jeden z nich powiedział,że pójdzie się dowiedzieć, jakie zdanie ma o tym sędzia Davidson. Kiedy poszedł,otoczyli nas reporterzy z pytaniami, skądjesteśmy, czy jesteśmyzwiązani zeSmokami, czy dokumenty,które pokazywałem policjantom, są skradzione, czy podrobione. Policjant wrócił i powiedział, że sędziemu Davidsonowinie zależy na ukaraniu mnie i żedarują mi tym razem, jeśliobiecam, że tu więcej nie wrócę. Nie bójcie się powiedział Miles na pewno niewróci. Policjanci nie bawiąc się w delikatność wyprowadzili mniena korytarz. Tam czekali zprzygotowanymi aparatami fotograficznymi ustawieni półkolem reporterzy. Jeden z nich zapytał mnie: Pastorze, coto za książka? Moja Biblia. Wstydzi się pan jej? Oczywiście,że nie. To czemu ją pan chowa? Niech pan ją podniesie,żebyśmy ją mogli zobaczyć. A ja byłemna tyle naiwny, żeby ją podnieść. Błysknełyflesze i nagle uświadomiłem sobie, jak to wyjdzie w gazetach: wymachujący Bibliąprowincjonalny pastor z nastroszonymiwłosami przerywa proces o morderstwo. Tylko jedenz reporterów był bardziej obiektywny. Byłto Gabe Pressman z NBC. Spytał mnie, dlaczegointeresuję sięchłopcami, którzy popełnili taką ohydną zbrodnię. Czy spojrzałpan choć raz na ichtwarze? Tak, oczywiście. I mimo to pan pyta? Gabe Pressman uśmiechnął sięnieznacznie. Rozumiem, o co panu chodzi. Tak, jestpan jednakinnyniż ci gapie. Rzeczywiście byłem inny. Na tyle inny, by myśleć, żemam do spełnienia misję Bożą, gdy jedynie robiłem z siebiedurnia. Wystarczającoinny, żeby przynieśćwstyd mojemuzborowi, mojemumiastu imojej rodzinie. Gdy tylko pozwolononam odejść, pospiesznie udaliśmy sięna parking, gdzie musieliśmy zapłacić następne 2 dolary. Milesnieodzywał się ani słowem. Kiedy wsiedliśmy dosamochodui zamknęli drzwi, pochyliłemgłowę i płakałem przez dwadzieścia minut. Jedziemy do domu, Miles. Wyjeżdżamy stąd. Jadąc znowuprzez most George'aWashingtona odwróciłem się i popatrzyłem raz jeszcze na sylwetkę NowegoJorku. Przypomniał mi się nagle fragment z Księgi Psalmów, którytak nas podniósł na duchu: ,,Którzy siali ze łzami, niech zbierająz radością". Jakiego rodzaju była towskazówka? Zaczynałem wątpić, że istnieje cośtakiego, jak otrzymywanieszczegółowychinstrukcjiod Boga. Jak spojrzę w oczymojejżonie, moim rodzicom, mojemu zborowi? Przed wyjazdem stałem przed moimi parafianami i mówiłem im, że Bóg objawiłmi swoją wolę, a teraz muszę wrócić i powiedzieć im, że tobyłapomyłka, 23.  ROZDZIAŁ 3 Miles odezwałem się, gdy most był już pięćdziesiątmil za nami czy miałbyś coś przeciwko temu, żebyśmy wracali przez Scranton? Miles wiedział, oco michodzi. W Scranton mieszkali moirodzice. Szczerze mówiąc chciałem się wypłakać na ich piersi. Na drugi dzień rano, zanim dotarliśmy do Scranton,wszystkobyło już wgazetach. Proces w sprawie zabójstwaMichaela Farmera był od początku szeroko komentowany przezprasę, której jednak ostatnio zaczynało brakować nowych sensacji. Na łamach gazet naświetlono tak dokładnie wszystkiestrony tego przerażającego morderstwa itak długo opisywanoz dreszczem grozy różneszczegóły, aż wyciśnięto z tego tematucałą makabrę do ostatniej kropli. Wyczerpano już wszystkiepsychologiczne, socjologiczne i penologiczne aspekty tej sprawy. I gdy strumieńatramentu zaczynał grozićwyschnięciem,niespodziewane, dziwaczne zdarzenie uradowało serca redaktorów, którzy nieomieszkali rozdmuchać tego faktu, jaktylkosię dało. Dopiero na przedmieściu Scranton przyszło mi do głowypytanie, co teżmoi rodzice powiedząna to wszystko. Chciałemsię z nimi zobaczyć jakmały skrzywdzony chłopiec, ale teraz,gdy już tam byłem, bałemsię momentuspotkania. W końcunazwisko, które tak ośmieszyłem, było też ich nazwiskiem. Może powiedziałMiles,gdy podjeżdżaliśmy poddom nie czytali o tym jeszcze. Ale rodzice już o tym czytali. Nastole w kuchnileżałagazeta rozłożona na stronie, na której był artykuł o tym,jakwymachujący Btbii{ młody pastor odzikim spojrzeniu zostałwyrzucony z procesu w sprawie morderstwa Michaela Farmera. Rodzice przywitali mnie uprzejmie, nieomaloficjalnie. 24 O, David, co za. miła niespodzianka powiedziałamatka. Cześć synu odezwałsię ojciec, Usiadłem. Miles taktownie wyszedł na ,,małą przechadzkę",wiedząc, że ktoś spoza rodziny przeszkadzałby w tych pierwszych chwilach spotkania. ' Wiem, o czymmyśliciewskazałem głową gazetę. Powiem to za was: Co zrobić, żeby ludzie o tym zapomnieli? No cóż, synupowiedział ojciec tonie tyle o naschodzi, ile o Kościół. I o ciebie oczywiście. Możesz utracićlicencję pastora. Zdając sobie sprawę, jak bardzo niepokoi sięo mnie, siedziałem w milczeniu. Co masz zamiar zrobić po powrocie do Philipsburga? spytałamatka. Nie myślałem jeszcze o tym. Matka podeszła do lodówki i wyjęłabutelkę mleka. Czy przyjmiesz ode mnie pewną radę? spytała, nalewając mi mleko do szklanki(zawsze uważała, że jestem zachudy i dokarmiała mnieprzy każdej okazji). Najczęściej, gdymatka chciała udzielić mi jakiejś rady, nieczekałana mojeprzyzwolenie. Tym razem jednak stała z butelką mlekaw ręce,dopóki niekiwnąłem głową na znak, że słucham. Było to tak,jakby uznała, że tę bitwę muszę stoczyćsamodzielniei że byćmoże nie życzę sobie matczynych rad. Kiedy wrócisz do domu, nie spiesz sięz mówieniem,. że siępomyliłeś. Bóg tajemniczymisposobami dokonuje cudów. Być może jest to część planu, którego nie możesz na razieogarnąć w całości, Całą drogę doPhilipsburga zastanawiałem się nad słowami matki. Co dobrego może wyniknąćz takiego fiaska? Odwiozłem Milesado domu, po czym pojechałembocznąulicą do siebie. Chyłkiempodkradłem się poddom, jeśli możnatak powiedziećo podjeżdżaniu czymś tak wielkim jak samochód. Zamknąłem drzwi odautatak, żeby nie trzasnęły, i niemal na palcach wszedłem do swojego pokoju. Była tam Gwen. Podeszła do mniei objęła mnie zaszyję. Biedny David powiedziała. Dlaczego sięnieudało? Opisałem jej ze szczegółami wszystko, co się zdarzyło odmomentu, kiedy widzieliśmy się ostatni raz. Potem powie25.  działem jej o uwadze mojej matki, że być może właśniesię udało. Trudnobędzieci przekonać o tym ludzi. Telefon dzwonibez przerwy. I dzwonił tak jeszcze przez trzy dni. Jeden z wyższychurzędnikówmiejskich zatelefonował, żebymnie zwymyślać. Koledzy pastorzy nie wahali się powiedzieć mi, co myślą o takim tanim rozgłosie. Gdy wreszcie odważyłem sięwyjść domiasta,ludzie oglądalisię zamną i odprowadzali mnie wzrokiem przez całą ulicę. Pewien człowiek, którystarał się wszelkimi sposobami, aby wtym mieście zaczęło się coś dziać nawiększą skalę, potrząsając mi dłoń poklepał mnie po ramieniui powiedział; No, pastorze, dzięki panu Philipsburg stałsię sławny! Najtrudniejszebyło niedzielne spotkanie z moimi parafianami. Byli uprzejmi i. milczący. Stojąc na amboniestarałemsiępatrzeć naten problem tak obiektywnie, jaktylko byłemwstanie. Wiem, że wszyscy zadajecie sobie namój temat różnepytania zwróciłem się dodwustu nieruchomych twarzy. Przede wszystkimwspółczujecie mii doceniam to. Ale równocześnie niewątpliwiemówicie sobie: ,,Jakim egocentrykiem jestnasz pastor! Uważa, że każdy kaprys, jaki mu przyjdzie dogłowy, jest wolą Boga". Macie prawo takmyśleć. Rzeczywiściewygląda to tak, jakbym pomylił moją wolę z Bożą. Zostałemponiżony i upokorzony. Prawdopodobnie miało to być dla mnienauczką. Powinniśmy sobie jednakodpowiedzieć na takie pytanie: ,,Jeśli to prawda, że naszym zadaniem tu, na ziemi, jestwypełnianiewoli Boga, to czynie powinniśmy oczekiwać, żew jakiś sposób objawi nam On tę wolę? " Brak reakcji, nieruchome twarze. Niestanowiłem zbytprzekonującego przykładu osoby, której krokamikieruje Bóg. Ale jednak członkowie zboru byli nadzwyczajmili. Większość z nich stwierdziła, żewprawdzie ich zdaniem postąpiłem głupio,ale wiedzą,że miałemdobre intencje. Pewnadobraniewiasta zwróciłasię do mnie: Dalej pana chcemy, nawet jeśli nikt prócz nas pananie chce. Po czym długo wyjaśniała,że naprawdęnie chciała,żeby to tak zabrzmiało. A później zdarzyło się coś dziwnego. Podczas moich nocnychmodłów zaczął przychodzić mi do głowypewien wersetz Pisma Świętego. Powracał znowu i znowu: "A wiemy, że Bóg 26 współdziała we wszystkimku dobremuz tymi, którzy Bogamiłują, to jest z tymi, którzy według postanowienia jego sąpowołani" 2. Słowa te brzmiały nieomaljak zapewnienie, chociaż ciągle nie pozbywałem sięwątpliwości. Ale równocześniepojawiła się. myśltak niedorzeczna, że przez kilka nocy niezwłocznie jąodrzucałem: "W racaj do Nowego J o rk u". Gdy przez trzy noce uporczywie wracała, postanowiłemsobie ją systematycznie wyperswadować. Teraz byłem już dotego dobrze przygotowany: Nowy Jork wyraźnie nie był stworzony dla mnie. Wręcznielubiłem tego miasta i wyraźnie nie nadawałem się do życiaw nim. Na każdym krokuwykazywałem ignorancję,a samanazwa "Nowy Jork" budziła we mnie zażenowanie. Wszystkoprzemawiało za tym, że nie byłoby, dobrzeznowu opuszczaćGwen i dziecipo tak krótkim czasie. Nie miałem zamiarujechać osiemgodzin tam iosiem z powrotem dla przyjemnościzrobienia z siebie znowu durnia. Ponowne zwrócenie się dozboru o pieniądze nie wchodziło w rachubę. Ci farmerzy i górnicydawali jużto, co winni byli dawać. Jak miałbymimwyjaśnić ten pomysł, skoro samnie mogłem zrozumieć sensu polecenia powrotu na miejsce własnej klęski? Szansa ujrzeniatych chłopców nie była większa niż za pierwszym razem. Nawet mniejsza, bo teraz w oczach urzędników miałem opinięszaleńca. Nikt nie zmusiłby mnie do zwrócenia się znowu dozboru o pieniądze. Myśl o powrocie doNowego Jorku była jednak taknatrętna, że wbrew samemu sobie w środę wieczór stanąłem naambonie i poprosiłem parafian o dalsze pieniądzena podróżdoNowego Jorku. Ich reakcja była wręcz zdumiewająca. Kolejno wstawalii podchodzili kładąc pieniądze na stole komunijnym. Tym razem w kościele było więcej osób. Alekwota,naktórą złożyłysię datki, była prawietaka samajak poprzednio. Gdy wszystkie dziesięciocentówki, ćwierćdolarówki i nieliczne banknotyzostały policzone, okazało się,że jest ich dokładnie tyle, abywystarczyło na podróż do Nowego Jorku: zebrało się 70 dolarów. Następnego dnia o szóstej rano byliśmy już z Milesem z List Sw. Pawłado Rzymian,rozdział8, -werset 28. (Cytatyz Biblii wzięte są z wydania Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa Biblijnego,Warszawa1975. Wyjątki od tej reguły są każdorazowozaznaczone wprzypisie. ) 27.  w drodze. Pojechaliśmy tą samą trasą, zatrzymaliśmy się na tejsamej stacji benzynowej i przez ten sam most jechaliśmy doNowego Jorku. Jadąc mostemmodliłemsię: "Panie, nie mamnajmniejszego pojęcia, dlaczego dopuściłeś do tego,co się stałopoprzednim razem, ani dlaczego znowu się w to pakuję. Nieproszę, żebyś mi ukazał swój zamysł, ale zechciej kierowaćmoimi krokami". Znowu znaleźliśmysięna Broadwayui pojechaliśmy napołudnie tą jedynąznaną nam trasą. Nagle odczułem ogromnąchęć wyjścia z auta. Znajdę miejscedo zaparkowania powiedziałem doMilesa. Chcę sobie chwilę pochodzić. Znaleźliśmy wolny parkometr. Zaraz wrócę powiedziałem. Sam nawet nie wiem,czego szukam. Zostawiłem Milesa siedzącego w samochodzie iposzedłem. Nie uszedłem nawet kilkunastu kroków, gdy usłyszałem głos; Hej, Davie! Z początku nie zwróciłem na to uwagi,myśląc, że to jakiśchłopak woła kolegę. Ale wołanie się powtórzyło: Hej, Davie,pastorze! Obejrzałem się. Sześciu kilkunastoletnich chłopców opierałosięo ścianę pod napisem:"Nie gromadzić się. Policjęprosisię o nadzór". Mieli na sobie wąskie spodnie i kurtki na zamkibłyskawiczne. Pięciu znich paliło. Wszyscy mieli znudzoneminy. Siódmy chłopakodłączył się od grupy i szedł ku mnie. Uśmiechnął się sympatycznie ipowiedział: Czy to nie tyjesteś ten pastor, którego wykopali z procesu w sprawie Michaela Farmera? Tak. Skąd wiesz? Wszędzie było pełnotwoich zdjęć. Twoją twarz łatwozapamiętać. Dziękuję. To nie komplement. Tyznasz mnie, ale ja nie wiem, kim ty jesteś. Tommy. Jestem prezesem Zbuntowanych. Spytałem Tommy'ego, prezesa Zbuntowanych, czy to jegokoledzy stoją pod tablicą: "Nie gromadzićsię", a on zaproponował, żemniez nimi pozna. Chłopcyzachowywaliswój wystudiowany, znudzony wygląd, dopóki Tommy nie oznajmił im,że miałem kłopotyz policją. Wtedy odmienili się jakby za 28 dotknięciem czarodziejskiej różdżki. To była dla nich jakbymojawizytówka. Tommy przedstawił mnie z godnością: Hej, chłopaki powiedział to jest ten pastor, którego wykopali z procesu o Farmera. Jedenpo drugimchłopcy odrywalisię od ściany budynkui podchodzili, żeby mi się lepiej przyjrzeć. Tylko jeden z nichsię nie ruszył. Otworzył nóż sprężynowy izaczął ryćnieprzyzwoite słowo na metalowej ramie tablicy znapisem: "Nie gromadzić się". Gdy pozostali chłopcy rozmawiali ze mną, podeszły do nas trzy dziewczyny. Tommy spytał mnie o proces, a ja powiedziałem mu, żeinteresujęsię młodzieżą, szczególnie gangami młodzieżowymi. Gdy mówiłem,wszyscychłopcy,prócztego, który rył nożemna tablicy, słuchali uważnie i kilka razy wyrażali się o mnie"swój gość". Comacie na myśli, mówiąc o mnie "swój gość"? spytałem. Ich sposób myślenia był prosty: gliny mnie nie lubią, ichteż gliny nie lubią. Jedziemy na tym samym wózku jajestem jednym z nich. W tym właśnie dniu usłyszałem po razpierwszy, ale wcale nieostatni, taką argumentację. Nagle ujrzałemsię przez moment, jak wloką mnieprzejściempomiędzy krzesłami w sali sądowej, i fakt ten przedstawił mi się w zupełnienowym świetle. Przeszły mnie ciarki zawsze jeodczuwam wobec doskonałości projektów Boskich. Nie miałem jednak czasu zbytdługo o tymrozmyślać, bo chłopak z nożemwreszcie podszedł do mnie. Jego słowa, choćwyrażone językiem wychowanka ulicy,trafiły mido serca łatwiej,niż mógłby to zrobić jego nóż. Davie. powiedziałchłopak. Poruszył ramionami, bylepiej naciągnąć na nie kurtkę. Kiedy tozrobił, zauważyłem,że pozostali chłopcy odsunęli się trochę. Bardzo powoli chłopakzamknął,a potem otworzył znów nóż. Wyciągnął go przedsiebie i niedbale przesunąłostrzem wzdłuż rzędu guzików mojego płaszcza, stukając po kolei o każdy z nich. Dopóki niezakończył tegomałego rytuału, nie odezwał się ponownie. ...Davie powiedział wreszcie,po raz pierwszy spoglądając mi w oczy jesteś w porządku. Ale jeślikiedykolwiek spróbujeszcoś zrobić przeciw chłopakomw tym mieście. poczułem ostrze nożanaciskające lekko na mój brzuch. Jak masz na imię, młody człowieku? Miałna imię Willy,ale powiedział mi to nieon, tylkoinny chłopak. 29.  Willy, nie wiem, dlaczego Bóg przyprowadził mnie (totego miasta. Ale pozwólsobie powiedzieć jedną rzecz: On jestpo waszej stronie. Mogę cię o tym zapewnić. Willynie spuszczał wzroku zmoich oczu. Ale poczułem,że nacisk noża stopniowo słabnie. W końcu spuściłoczy i odwrócił się. Tommy zręcznie zmieniłtemat; Davie, jeśli chcesz poznać nasze gangi, może zacznieszodrazu? Te chłopaki