DAvID WILKERSON:
	KRZYŻ i sztylet.	
	Zjednoczony
	Kościół
	Ewangeliczny
	^
	iiUU Warszawa 1983.

Tytuł oryginałuTHE CBOSS AND THE SWITCHBLADE
	Współautorzy; Johni Elizabeth Sherrill
	PrzekładRYSZABD ZABRZESKI
	RedaktorEDWARD CZAJKO
	Redaktor technicznyJAN WIŚNIEWSKI
	Projekt okładkiMAREK ZALEJSKI
	Mojej żonie Gwen poświęcam
	WyDAWCA: ZJEDNOCZONy KOŚCIÓŁ EWANGELICZNYWAB5ZAWA, ZAGORNA 10
	WYDANIE I.
ŁódzkaDrukarnia Dziełowa.
Objętość 11,75 ark.
druk,10,75 ark.
wyd.
Nakład 10000.
Papierni kl.
61X88/70.
Żarn.
519/1800/83.
M-2..

ROZDZIAŁ 1
	Cała ta przygoda rozpoczęła się pewnej nocy, gdy przewróciłem kartkę czytanego właśnie numeru "Lu'e'u".
Kolejnastrona na pierwszy rzutoka niezawierała niczego, co mogłobymnie zainteresować.
Był na niej rysunek piórkiem przedstawiający scenę z rozprawy sądowej,odbywającej się w odległymo 350 mil Nowym Jorku.
Nigdy nie byłem w Nowym Jorkui nigdy mnie tam nie ciągnęło, chyba tylko po to, żeby obejrzeć Statuę Wolności.
Zacząłem odwracaćkartkę, ale wtymmomenciedostrzegłem oczy jednej z postacirysunku.
Był tojeden z siedmiu chłopców oskarżonych o morderstwo.
Artystauchwycił w jego twarzy wyraz takiego oszołomienia,nienawiści i rozpaczy, że mimowolnie zacząłem się uważnie przyglądać ilustracji.
I wtedy zacząłem naglepłakać.
	Cóż sięze mną dzieje!
powiedziałemgłośno, niecierpliwie ocierając łzy.
Spojrzałem jeszcze raz na rysunek.
Wszyscychłopcy mieli po kilkanaście lat.
Byli to członkowie gangu nazywanego,,Smoki".
Zamieszczony pod ilustracją artykuł opisywał, jak poszli do Highbridge Park w Nowym Jorku, gdziebrutalnie zaatakowali i zabili piętnastoletnią ofiarę heine-mediny, chłopca o nazwisku Michael Farmer.
Tych siedmiuchłopców zadałoMlchaelowi siedem pchnięć nożem w plecy,a potem biło go po głowie pasami wojskowymi.
Odeszli wycierając krew we włosy i mówiąc: ,,Aleśmy mu dołożyli!
"
	Ta historia niebywale mnie oburzyła.
Na myśl o podobnym bestialstwie wszystko się we mnie trzęsło.
W naszym małym górskim miasteczku takie historie były wprost nie do pojęcia.
Dlatego osłupiałem, gdy nagle opanowałamnie myśl, takwyraźna, jakbyprzez kogoś mi podsunięta:
	Jedź do Nowego Jorkui pomóż tymchłopcom.
	Roześmiałem się głośno.
Ja? Do Nowego Jorku?
Prowin.

cjonalny pastor ma się pchać w sytuację, o której nie ma najmniejszego pojęcia?
	jedź do Nowego Jorku ipomóż tymchłopcom.
	Myślta nie przestawała mnienurtować.
Była jasna, wyraźna izupełnie niezależna od moich własnych odczuć i myśli.
	Musiałbym być niespełna rozumu.
Przecież nic niewiem o takich chłopakach.
Nie chcęwiedzieć.
	Nic nie pomagało.
Dziwnamyśl nie chciałami wyjść z głowy.
Miałem jechać do Nowego Jorku i co więcej, miałemtampojechać, zanimskończy się proces.
	Aby zrozumieć,jaki to był w moich oczach szalony pomysł, należy sobie uzmysłowić, że do momentu ujrzenia tegorysunku wiodłem bardzo regularny tryb życia.
Regularny, aledającymi całkowitąsatysfakcję.
Mały zbór w mieście Philipsburg, w stanie Pensylwania, w którym byłem pastorem, powiększał siępowoli, ale stale.
Mieliśmy nowy kościół, nowąplebanię, rosnący fundusz misyjny.
Rozwój ten sprawiał midużą satysfakcję, bo gdy cztery lata temupo razpierwszyujrzeliśmy Philipsburg, kiedy przyjechałem tu z żoną Gwenkandydować do objęcia wakującego stanowiska pastora, zbórnie miał nawet własnego kościoła.
Pięćdziesięcioro wiernychzbierało się wprywatnym domu, w którym piętro służyło zaplebanię, a parter za kościół.
Gdy Rada Zborowaoprowadzałanas potym domu, obcasGwen przebił spróchniałą podłogę.
	To i owotrzeba tu poprawić przyznała jedna z kobiet, korpulentna dama we wzorzystej perkalowej sukni.
Nakostkach palcówmiała drobne spękania, wypełnione brudemod pracyna farmie.
Zostawimytu panią, żeby się panimogła spokojnie rozejrzeć.
	Więc Gwen została, aby samotnie kontynuować obchódpiętra.
Po sposobie, w jaki zamykała drzwi, poznałem, że byłanieszczęśliwa.
Ale najgorsze nastąpiło, gdyotwarłaszufladęw kuchni.
Usłyszałem jej przeraźliwy krzyk i pobiegłemnagórę.
Zdążyłem jeszcze zobaczyć siedemczy osiem wielkichczarnych karaluchów biegających nerwowo w szufladzie.
	Gwen z rozmachem zatrzasnęła szufladę.
	Och, Dave, po prostu nie mogę!
krzyknęłai nie czekającna moją odpowiedź, wypadła z kuchni i popędziła poschodach na dół.
Słyszałem oddalający się stukotjej obcasów.
	Pospiesznie przeprosiłem Radę Zborową i podążyłem zaGwen do jedynego w Philipsburguhotelu, gdzie zastałem jąoczekującą na mnie z dzieckiem.
	Strasznie mi przykro, kochanie powiedziała.
Tosą bardzomili ludzie, ale jasię okropnie bojękaraluchów.
	Była już spakowana.
Zrozumiałem, że jeśli tylko Gwenbędzie tu miała cokolwiek do powiedzenia, miasto Philipsburgw stanie Pensylwania będzie musiałoposzukać sobie innegokandydata na pastora.
	Sprawy potoczyłysię jednak inaczej.
Nie mogliśmy wyjechać przed wieczorem,bo było ustalone, że poprowadzę niedzielnenabożeństwo wieczorem.
Niepamiętam,żebym wygłoil jakieś wyjątkowe kazanie, alecośw nim musiało zrobićwrażenie na tych pięćdziesięciorguludziach zgromadzonychwtym domu-kościele.
Gdy kilku z siedzących przede mnąfarmerów głośno wycierało nosytrzymanymi w spracowanychdłoniach chustkami, a ja zbliżając się do końca kazania widziałem jużw wyobraźni, jak wsiadam do samochodui odjeżdżampomiędzy wzgórzami coraz dalej od Philipsburga, nagle jakiśleciwy dżentelmen wstał nie czekając końca nabożeństwa i powiedział:
	Pastorze Wilkerson, czy zechciałby pan zostać naszymduszpasterzem?
	Było to niezupełnie zgodne z przyjętymizasadami i zaskoczyło wszystkich, ze mną i moją żoną włącznie.
Ci ludzieod wielu tygodninie mogli się zdecydować na wybór któregośz kilkukandydatów,a tu nagle stary pan Meyer brał sprawęw swoje ręcei proponował mi pozostanie tu na stałe.
A resztazgromadzonych zamiast się oburzyć, zaczęła przytakiwać i głośno wyrażać swoje poparcie.
	Niech pan wyjdzie na chwilę irozważy to z żoną powiedział pan Meyer.
Zaraz dopaństwa wyjdziemy.
	Siedzieliśmy w ciemnym samochodzie i Gwen nie odzywała sięani słowem.
Debbie spała w wiklinowym koszykunatylnym siedzeniu, obok leżała nasza walizka,spakowana i gotowa do odjazdu.
Milczenie Gwenoznaczało gwałtowny protestprzeciwko karaluchom.
	Potrzebujemy pomocy, Gwen powiedziałem pospiesznie.
Myślę, że powinniśmy siępomodlić.
	Pomódl sięw sprawie karaluchów powiedziała posępnie Gwen.
	Dobrze, oczywiście,pomodlę się.
	Skłoniłem głowę.
Siedząc w ciemności przed tym małymkościółkiem postanowiłem odmówić specjalnego rodzaju modlitwę,której celem jest ujawnienie woliBoga poprzez otrzymanie od Niego znaku.
Nazywana jest "położeniemrunaprzed.

Bogiem" ponieważ Gedeon chcąc upewnić się, co Bóg postanowił o jego losie, prosił o zesłanie mu znaku za pośrednictwemruna Położył runo jagnięcia na ziemi i poprosił Boga, aby ten,zesławszy rosę, pozostawił runo suchym.
Rano ziemia byłamokra od rosy, ale pozostawione przez Gedeonaruno byłosuche: Bógzesłał mu znak'.
	panie powiedziałem na głos chciałbym teraz położyć przed Tobą runo.
Oto jesteśmy gotowido spełnieniaTwojejwoli, gdy tylko ją nam objawisz.
Jeśli Twoją wolą,Panie, jest byśmy zostali w Philipsburgu, niech rada głosujeza nami jednomyślnie.
I niech z własnej woli podejmie siędoprowadzenia plebanii do porządkui wyposażenia jej w przyzwoitą lodówkę i piec.
	IPanie wpadła mi w słowo Gwen, bo właśnie w tymmomencie drzwi kościołaotwarły się i Radaskierowała się kunam niech sami zaproponują, że wytępią karaluchy.
	Za Radąwyszedłcały zbór izgromadził się wokół samochodu,przy którym staliśmy zGwen.
Pan Meyer odchrząknął.
Gdy zacząłmówić, Gwen ścisnęła w ciemności moją rękę.
	Panie pastorze i pani pastorowo powiedziałpanMeyer, po czym przerwał i rozpoczął jeszcze raz;
	Bracie Davidzie,siostro Gwen.
Głosowaliśmy i wszyscywyrazili życzenie, aby pan został u nas.
Sto procent głosów.
Jeśli zdecydujecie się pozostać, doprowadzimydo porządkuplebanię, załatwimy nowypiec i tak dalej, asiostra Williamsmówi,że będziemy musieli wykadzić dom.
	żebywytępić karaluchypowiedziała pani Williams,zwracając się do Gwen.
	W świetle padającym poprzez trawnik z otwartych drzwikościołaujrzałem, że Gwen płacze.
Później,gdy już uścisnęliśmy przeddrzwiami hotelu wszystkie wyciągające się do uasdłonie i znaleźliśmy się w swoim pokoju, Gwen powiedziała,że jestbardzo szczęśliwa.
	I rzeczywiście byliśmy w Philipsburgu bardzo szczęśliwi.
Życie prowincjonalnego pastora bardzo mi odpowiadało;
	Naszymi parafianami byli w większości farmerzy i górnicy,'uczciwi, bogobojnii szczodrzy.
"Wnosili dziesięcinę w konserwach, maśle, jajkach, mleku i mięsie.
Byli to przy tym ludziez wyobraźnią i pełni radości tacy,których warto byłoszanować i naśladować.
	1 Por.
Księga sędziów, rozdział6, wersety 3640.
	10
	Minęło niewiele ponad rok od mojegoprzyjazdu, gdy kupiliśmy położone na skraju miastastare boisko baseballowe.
Pamiętam dzień,w którym wszedłszy na boisko patrzyłem najego murawę i prosiłemBoga, by pomógł namszybko wybudować tu obszerny kościół.
I tak się stało.
	Obok kościoła zbudowaliśmy plebanię,w której, dopókigospodarzyła tam Gwen, żaden owad nie miał szans przetrwania.
Byłto miły, niewielki, pięciopokojowy domek pomalowanyna różowo, z widokiem na wzgórza zjednej strony i na białykrzyż kościoła z drugiej.
	Gwen ija pracowaliśmy wPhilipsburgu bez wytchnieniai osiągnęliśmypewne sukcesy.
Do Nowego Roku 1958 parafialiczyła250 osób, wliczając w to naszą niedawno urodzonącóreczkę Bonnie.
Nie mogłem jednak spokojnie osiąść nalaurach.
Zaczynałemodczuwać jakiś duchowy niepokój, nie pozwalającymi cieszyć się nowym kościołem zbudowanym napięcioakrowej parceli naszczycie wzgórzaczy rosnącym funduszem misyjnym,czy też tłumami na nabożeństwach.
Pamiętam dobrze ten wieczór, kiedy zorientowałem się w czymrzecz.
Pamiętamtak, jak pamięta sięważne daty ze swojegożycia.
Było to 9 lutego1958 roku.
Tegowieczora postanowiłemsprzedaćtelewizor.
	Było późno.
Gwen i dzieci spały, a ja siedziałem przedtelewizorem i oglądałem nocny program rozrywkowy.
W fabułępokazywanegowidowiska wplecione były popisy taneczne, podczas których tłum dziewcząt maszerował przez ekranw ledwowidocznych kostiumach.
Pomyślałem nagle, że to całe przedstawienie jest okropnie nudne.
	Starzejeszsię Davidzie powiedziałem do siebie nagłos.
Ale pomimo starań nie mogłem zmusićsiędo śledzeniabanalnej historyjki, w której losy jednej z tych dziewcząt która to z nich?
miały emocjonować widzów.
	Wstałem, wyłączyłemtelewizor i patrzyłem,jak dziewczęta kurczą się i zmieniają wmałą kropkę naśrodku ekranu.
Poszedłem na górę do swojegogabinetu i usiadłem w.
brązowym skórzanymfotelu obrotowym.
Jak dużo czasu spędzamco wieczór przed telewizorem?
zacząłem się zastanawiać.
Co najmniej parę godzin.
A co byłoby, gdybym sprzedał telewizori poświęcił ten czas namodlitwę?
Tak czy owak, jedynieja z całej naszej rodziny oglądam telewizję.
Co by było, gdybym dwiegodziny co wieczór poświęcił modlitwie?
	Pomysłten bardzo misię spodobał: zastąpić telewizjęmodlitwą i zobaczyć, co z tego wyniknie.
	11.

Od razu jednak dostrzegłem ujemne strony takiej zmiany.
Byłem wieczorami zmęczony i potrzebowałem wypoczynkui rozluźnienia.
Telewizja jest częścią naszej kultury i nie byłoby zbyt dobrze, gdyby pastor nie orientował się, co ludzieoglądają i o czym rozmawiają.
	Wstałem z fotela, zgasiłem światło i stanąłem w okniepatrząc na rozjaśnione księżycowym światłem wzgórza.
I wtedy położyłem przed Panem następne runo,takie, które miałozmienić całemoje życie.
Postawiłem przed Bogiemtrudne, jakmi się zdawało, zadanie, bo prawdę powiedziawszy niezbytwielką miałem ochotę rozstawać się z telewizorem.
	Jezu powiedziałem potrzebujępomocyw podjęciutejdecyzji, otowięc moja prośba: damdo gazety ogłoszenie,że sprzedam telewizor.
Jeżeli popierasz ten pomysł, niech nabywca zgłosi się od razu.
Niech się zgłosiw ciągu godziny.
w ciągu półgodzinyod ukazania się tej gazety.
	Gdy na drugi dzień rano powiedziałem Gwen o mojej decyzji, nie zrobiło to na niej specjalnego wrażenia.
	Pół godziny?
powiedziała.
Coś mi się wydajeDavidzie Wilkerson, że wcale nie masz ochotyna te codziennemodły.
	Gwenmiała, prawdę rzekłszy, dużo racji, ale mimo wszystko dałem to ogłoszenie do gazety.
	Musieliśmypociesznie wyglądać, gdy po ukazaniu się gazetysiedzieliśmy wszyscyna kanapie przedzgaszonym telewizorem,dzieci i Gwen wpatrzone we mnie, a ja w wielkibudzik stojący koło telefonu.
	Minęło dwadzieścia minut.
	No cóż powiedziałem zdaje się, że miałaś racjęGwen.
Chyba nie będę musiał.
	W tym momencie zadzwonił telefon.
Spojrzałem naGweni powoli podniosłem słuchawkę.
	Pan ma telewizor do sprzedania?
spytał męski głos.
	Tak.
ECA w dobrym stanie.
Dwuletni.
Z dziewiętnastocalowym ekranem.
	Ile pan chce za niego?
	Stodolarów powiedziałem szybko.
Do tej chwili niepomyślałem o tym, ile mam za niego żądać.
	Biorę go powiedział mężczyzna.
	Nie chcego pan najpierw obejrzeć?
	Nie.
Będę tam za piętnaście minut z pieniędzmi.
Niechgo panprzygotuje do zabrania.
	Od tego momentu moje życie się odmieniło.
Codziennieo północyzamiast pstrykać przełącznikiem kanałów, wchodziłem do swojego gabinetu, zamykałemdrzwi i zaczynałem sięmodlić.
Początkowo czas mi się dłużył i niemogłem spokojnieusiedzieć na miejscu.
Później zacząłem włączać do swoichmodłów systematyczne czytanieBiblii.
Nigdy przedtem nieczytałem Biblii od deski do deski, ze wszystkimi rodowodami.
Przekonałem sięwówczas, jakważne jestzachowanie proporcjipomiędzy modlitwą błagalną a modlitwą dziękczynną.
Jakąwspaniałą rzeczą jest spędzenie pełnej godziny na dziękczynieniu.
Nadaje to życiu całkiem nowy wymiar.
	Właśniew czasie jednej ztakich poświęconychmodlitwienocy wpadł mi w rękę ten numer "Life'u".
	Przez cały wieczór byłem dziwnie niespokojny.
Nikogo niebyło w domu, bo Gwen z dziećmi pojechała w odwiedziny dodziadków do Pittsburga.
Modliłem się długo i czułem szczególną bliskość Boga, a pomimo tego nie wiedzieć czemu przytłaczał mnie wielki smutek.
Spłynął on na mnienagle i nie wiedziałem, co może oznaczać.
Wstałemi zaświeciłem światło.
Czułem niepokój i zakłopotanie, jakbym otrzymał polecenie,którego nie byłem w stanie zrozumieć.
	Co mówisz do mnie, Panie?
	Krążyłem po gabinecie próbując zrozumieć, co się ze mnądzieje.
Na biurku leżał "Life".
Odruchowosięgnąłem po niegoi zacząłem przewracać kartki, ale od razugo odłożyłem.
Nie,nie wpadnę w pułapkę, nie będę czytał gazety, kiedy mam sięmodlić.
	Znów zacząłem krążyć po pokojui za każdym razem, gdyzbliżałem się do biurka, "Life" przyciągał mojąuwagę.
	Panie, chcesz, bym cośtam przeczytał?
powiedziałem głośno i mój głos zadudniłnagle wuśpionym domu.
	Usiadłem w moim brązowym skórzanym fotelu obrotowymi z bijącym sercem, jakbym był na skraju czegoś, co swojąwielkością wykraczało poza granice mojegopojmowania,otwarłem "Life".
Po chwilipatrzyłem, na rysunek i łzy spływały mi potwarzy.
	Następnego dnia wypadało środowe nabożeństwo wieczorne.
Postanowiłem opowiedzieć zborowi o przeprowadzonymostatnio eksperymencie z modłami od dwunastej dodrugiejw nocy i o dziwnej wskazówcebędącej jego wynikiem.
	W środę zima nie poskąpiła mrozu i śniegu.
Niewiele osóbzjawiło się w kościele.
Farmerzychyba bali się, żeby ich śnieżyca nie zatrzymała wmieście.
Niewiele też było osób z mia13.

sta, a ci, którzy zmusili się do wyjścia z domów, z trudem dotarli do kościoła i usiedli głównie w tylnych ławkach, co niejest zbyt dobrym znakiem dla kaznodziei, świadczy bowiem, żebędzie on musiał przemawiać do zgromadzenia, z którym bardzo trudno będzie nawiązać kontakt.
Toteżtegowieczoru niepróbowałemnawet wygłaszać kazania.
Stanąłem i poprosiłemwszystkich o zbliżenie się, bo chcę im coś pokazać.
Otwarłemnumer "Life'u" i trzymałem go tak, by wszyscy mogligo widzieć wyraźnie.
	Przyjrzyjcie się dobrze twarzom tych chłopcówpowiedziałem, poczym opisałem im wczorajszy wieczór,mojełzy i to, że otrzymałem wyraźne polecenie, żeby osobiście udaćsię do Nowego Jorku i spróbować pomóc tym chłopcom.
Zebrani stali i patrzyli na mnie z kamiennymi twarzami.
Mojesłowa wyraźnie zupełnieich nieporuszyły.
Wiedziałem dlaczego.
Odruchową reakcją każdego byłaodraza do tych chłopców, a nie sympatia.
Ja sam nie umiałem sobie wyjaśnić mojejreakcji.
	I wówczas nastąpiłocoś zdumiewającego.
Powiedziałem,zgromadzonym, że chcę jechać do Nowego Jorku, ale nie mampieniędzy.
Pomimo, że było tak niewiele osób i mimo,że mojepobudki były dla nich niezrozumiałe, zebrani podeszli kolejnodo stołu komunijnego i położyli swoją ofiarę.
Uzbierało się75dolarów prawie dokładnie tyle, ile trzeba, aby dotrzećsamochodem do Nowego Jorku i z powrotem.
	We czwartek byłem gotówdo drogi.
Miałem jużza sobą;
	rozmowętelefoniczną z Gwen, podczas której usiłowałem niestety bez specjalnego efektu wyjaśnić jej, co zamierzamzrobić.
	Naprawdę uważasz, żeto Duch Świętycię prowadzi?
spytała Gwen.
	Tak, kochanie.
	No cóż, nie zapomnij zabraćciepłych skarpetek.
We czwartek wcześnie rano wsiadłem do mojego staregoauta w towarzystwie MilesaHoovera,kierownika grupy młodzieżowej z naszego kościoła, i wyjechałem z podjazdunaszego .
domu na ulicę.
Nikt nas nie żegnał, co było jeszczejednymświadectwem całkowitego braku entuzjazmu, towarzyszącegonaszej wyprawie.
Co gorsza ten brak entuzjazmu moich parafian udzielił, się i mnie.
Zadawałemsobie ciągle pytanie, pocoja właściwie jadę do tegoNowego Jorku z wydartąz"UEe'u" kartką.
Nie mogłem zrozumieć dlaczego,ilekroć
	14
	spojrzę na ten rysunek i zobaczę twarze tych chłopców, wzruszenie ściska migardło.
	Boję się,Miles wyznałem wreszcie, gdyśmy już pędziliautostradą.
	Boisz się?
	że toco robię,jest nierozsądne.
Tak chciałbym, abymożna było jakośupewnićsię,czy rzeczywiście kieruje mnąwola Boga, a nie jakieś głupie przywidzenie.
	Jechaliśmy jakiś czas w milczeniu.
	Miles.
	Tak?
	Patrzyłem prostoprzedsiebie bojąc się spojrzeć naniego.
	Chciałbym, żebyś spróbowałzrobićjedną rzecz.
Wyjmij Biblię, otwórz ją na chybił-trafil i przeczytaj mi pierwszyfragment, jaki dotkniesz palcem.
	Miles popatrzyłna mnietakim wzrokiem, jakby oskarżałmnie ojakieś zabobonne praktyki, ale zrobił to, o cogo prosiłem.
Sięgnął na tylnesiedzenie,znalazł Biblię.
Kątem okawidziałem, jak zamknął oczy, odchylił głowę, otworzył Biblięi z rozmachem stuknął palcem w otwartą stronę.
Następnieprzeczytałwskazany fragment po cichu.
Ujrzałem kątem oka,jak odwraca głowęi patrzy na mnie,ale nic nie mówi.
	No? ponagliłem go.
	I Miles przeczytał.
Był tofragment Psalmu 126, piątyi szósty wiersz:
	"Ci, którzy siali ze łzami, niechzbierają z radością!
Kto wychodziz płaczem, niosąc ziarno siewne,będzie wracałz radością, niosąc snopy swoje".
	Bardzo nas topodniosłona duchu i zachęciło do kontynuowania podjętejdrogi.
I dobrze się stało, bo od tejchwili przezdługi czas nie mieliśmy napotkać jakiejkolwiek zachęty.
	15.

ROZDZIAŁ 2
	Do przedmieść Nowego Jorku dotarliśmy drogą nr 46 prowadzącą od autostrady z New Jersey do mostu George'aWashingtona.
Iznów zaczęły mi się nasuwać wątpliwości: Comam zrobić po przejechaniu tegomostu?
Nie miałem pojęcia.
	Kończyła nam się benzyna, więc zjechaliśmyna stojącąkoło mostu stację benzynową.
Miles został w samochodzie, ajawziąłem wyrwany z "Life'u" artykuł, wszedłem do budki telefonicznej i zatelefonowałem do biura prokuratora okręgowego,którego nazwisko było wymienione w gazecie.
Gdy wkońcupołączono mnie z właściwym numerem, starałem się mówićgłosem, jaki moim zdaniem powinienprzemawiać dostojnypastor wduchowej misji.
Jednak na rozmawiającym zemnąpracowniku Prokuratury nie zrobiło to wrażenia.
	Prokurator okręgowy niezgodził się na to, by ktokolwiekmieszał sięw tę sprawę.
Do widzenia panu.
Iodłożyłsłuchawkę.
	Wyszedłem z budki telefoniczneji przystanąłemkołosterty pustychpuszek po oleju próbując odzyskać poprzedninastój.
Byliśmy o 350 mil od domu i zapadał zmierzch.
Ogarnęłomnie zmęczenie, zniechęcenie, a nawet trochę strach.
Poczułem sięosamotniony.
Gdy takstałem w neonowej poświacie stacji benzynowej, odprawiony z kwitkiem iświadom,że w przyszłości nie mogę liczyć na lepsze traktowanie, głos,który przemawiał domnie w bezpiecznymzaciszu mojego gabinetu w prowincjonalnej parafii, stawał się w mojej pamięcicoraz mniej realny.
	Hej, David!
zawołał Miles.
Blokujemy wyjazd!
Ruszyliśmyna autostradę.
Natychmiastporwał nas gigantyczny strumień samochodów.
Nie moglibyśmy zawrócić, nawetgdybyśmy chcieli.
Nigdy jeszcze nie widziałem tylu samochodów naraz.
Wszystkie trąbiłyna nas gnając gdzieś w wielkim
	pośpiechu,syczały nanas pneumatyczne hamulce wielkichciężarówek.
	Most wyglądał wspaniale.
Rzeka czerwonych świateł poprzedzających nas samochodów po prawej stronie, po lewejblask reflektorów aut jadących z przeciwka, a nad tym wynurzająca się z mroku wspaniała panorama miasta.
Uświadomiłem sobie nagle, jak wielkim jestemprowincjuszem.
	Dokąd jechać?
spytałem Milesa przy końcu mostu,gdzie kilkanaście zielonych drogowskazówpokazywało wjazdyna trasy prowadzące domiejsc określonych nic nie mówiącyminamnazwami.
	Gdy nie wiadomo,jak jechać,trzeba się trzymać poprzedzającegosamochodu powiedział Miles.
	Poprzedzający nas samochód skierował się na Górny Manhattan.
Pojechaliśmyza nim.
	Patrz!
powiedział Miles, gdyśmyjuż przez dwaskrzyżowania przejechali na czerwonym świetle i raz omal niepotrącili policjanta,który potem długo kiwał z politowaniemgłową patrzącw ślad zanami.
Znam tę nazwę!
Broadway!
	Znajoma nazwa była jak przyjazna twarz z obojętnym tłumie.
Jechaliśmy wzdłużBroadwayu.
Numery domów od ponaddwieście zmniejszyły się jużdo poniżej pięćdziesięciu i nagleznaleźliśmy się na Times Square.
Gdy Miles zaczął czytać napisy na markizach, pomyślałem, jak jednak ciche i spokojnesą wieczory wPhilipsburgu:
	Nagie sekrety.
Nie kochana kochanka.
Nastolatka nocy.
Wstyd.
	Wielkie białe litery nadjednym z wejść głosiły: ,,Tylkodla dorosłych", a poniżej mężczyzna w czerwonym uniformieporządkował gromadęprzepychających się dzieci ustawiając jewkolejkę.
Kilka krokówdalej zobaczyliśmy szyldy"Macy",potem "Gimbels".
Sercezabiło mi naich widok.
Znałem tenazwy.
Gwen zamawiała w tych firmach rzeczy.
Ciepłe skarpetki, o których przypominała mi przedwyjazdem, były zdajesię z firmy "Gimbels".
Nazwy te kojarzyły mi się zbezpiecznym ciepłem domowego ogniska.
Zapragnąłem zatrzymaćsięblisko tych sklepów.
	Poszukajmy tu gdzieś hotelu zaproponowałem Milesowi.
	Zdecydowaliśmysię zatrzymać w hotelu ,,Martinique"znajdującym się po drugiejstronie ulicy.
Mieliśmy jednak kłopot z zaparkowaniem samochodu.
Niedaleko hotelu był wpraw2 Krzyż [ sztylet
	17.

dzie parking, ale gdy człowiek przy wjeździe zażądał 2 dolarówza noc, prędko wycofałem samochód na ulicę.
	To dlatego, że jesteśmy z prowincji powiedziałem.
do Milesa, gdy odjeżdżaliśmy w tempie, które, miałemnadzieję, wyrażało moje oburzenie.
Myślą, że jak ktoś jestnietutejszy, to go można oskubać z pieniędzy.
	Pół godzinypóźniej byliśmy jednak z powrotem przed tymsamymparkingiem.
	Dobra, wygrał panpowiedziałem dotego człowieka,ale on się nawet nie uśmiechnął.
	Po kilku minutach byliśmy w pokoju nadwunastympiętrze hotelu "Martinique".
Długo stałem przy oknie patrzącz góry na ludzi i samochody.
Co chwilę podmuchwiatruwygarniałzza rogutumanyśmieci i stare gazety.
Grupa nastolatków stała dookoła ogniska podskakując dla rozgrzewki i wyciągając ręce do ognia.
Niewątpliwie nie bardzowiedzieli, cozrobić z czasem.
	Dotykając w kieszeni kartki z ,,Life'u" pomyślałem o siedmiu innych, ale na pewno podobnych do tych tu na dolechłopcach, którzy zamroczeni nudą i złością zawędrowali kilkamiesięcy temu do Highbridge Park.
	Spróbujęjeszcze razzadzwonićdo Prokuratury Okręgowej powiedziałem do Milesa.
	Ku mojemu zdziwieniu jeszcze tam ktoś był.
Wiedziałem,że jestem natrętny, ale nie widzę innego sposobu dotarcia dochłopców.
Zadzwoniłem dwa razy, potem jeszcze raz, aż wreszcie zdenerwowałem mojego rozmówcę na tyle, że dowiedziałem się czegoś Proszę zrozumieć powiedziano mi zniecierpliwionymtonem żejedyną osobą mogącąudzielić panu zezwolenia nawidzenie się z chłopcami jest sędzia Davidson.
	Jak mogę zobaczyć sięz sędzią Davidsonem?
	Będzie jutro ranona procesie.
Court Street100.
A teraz do widzenia, pastorze.
Proszę jużnie dzwonić, bo nie możemy panu wniczym pomóc.
	Próbowałem jeszcze raz zadzwonić, tymrazemdo sędziego Davidsona, ale telefonistka powiedziała mi, że jego telefonjest wyłączony.
Żałowała bardzo, ale nie było żadnej możliwości połączenia się z sędzią.
	Poszliśmyspać, nie mogłemjednak zasnąć.
W moich nieprzyzwyczajonych uszach każdy odgłosnocnego życia miastabrzmiał groźnie.
Długie nocne godziny wypełniło mi na przemian zdumienie, co ja tu właściwie robię, oraz gorące mo18
	dlitwy,w .
których dziękowałem Bogu, że sprawa ta, obojętne,jak się potoczy, nie zmusi mnie dopozostania wtym mieściena dłużej.
	Rano wstaliśmy tuż po siódmej, ubraliśmy się i zwolnilipokój w hotelu.
Niejedliśmy śniadania.
Obaj czuliśmy sięinstynktownie, że mamyprzed sobą swego rodzaju punkt kulminacyjny naszego pobytuw Nowym Jorku i uważaliśmy, żetaki postpozwoli nam zachować dobrą formę zarówno umysłową, jaki fizyczną.
Gdybyśmy lepiej znali Nowy Jork, pojechalibyśmy do sądumetrem.
Ale nie znaliśmy Nowego Jorku,więc wyprowadziliśmysamochód z parkingu, spytaliśmy,w którą stronę trzeba jechaćnaCourt Street, i ponownie ruszyliśmyBroadwayem.
	Court Street 100 to ogromny przygnębiający budynek, doktóregocisną się rozgniewani, żądni zemsty ludzie.
W budynkutym gromadzą się codziennie nie tylko setki osób, przychodzących tu dochodzić swych racji, ale i tłumy gapiów, ściągających tu,aby bez ryzyka sycić się nienawiścią.
Jeden z nichszczególnie wyróżniał się przed salą, w którejwkrótce miałasię rozpocząć dzisiejsza część rozprawy przeciwko zabójcomMichaela Farmera.
	Krzesłoelektryczne to za mało dlatakich oznajmiłwszystkim, po czym zwrócił się do umundurowanego strażnikapilnującego zamkniętych drzwi:
	Oby Bóg dał im nauczkę, łobuzom jednym!
Oby ich przykładnie ukarał!
	Strażnik wsadził kciuki za pas iodwrócił się plecami domówiącego, jakby już dawno przekonał się, że jest to jedynysposób obrony przed samozwańczymi stróżami sprawiedliwości.
	Gdy około ósmej trzydzieści znaleźliśmy się przed saląrozpraw, już czterdzieści osób czekało w kolejce na jej otwar-cie.
Okazało się później, że tego dnia byłydla widzówczterdzieści dwa miejsca siedzące.
Często później myślałemo tym,że gdybyśmy zatrzymali się na śniadanie, całe moje życie od28 lutego 1958 roku mogłoby przybrać zupełnie inny obrót.
	Półtorej godziny staliśmyw kolejce nie ważąc się ruszyćgdziekolwiek, bo za nami stali inni,czekający tylko na okazjęzajęcia naszych miejsc.
Baz, gdy jakiś urzędnik sądowy przechodził wzdłuż naszej kolejki, spytałem go wskazując na następnedrzwi:
	Czy to jest kancelaria sędziego Davidsona?
Kiwnął głowąpotakująco.
	Czy pana zdaniem mógłbym się z nim zobaczyć?
	19.

Urzędnik popatrzył na mnie i roześmiał się.
Nie odpowiedział,tylko wydał na pół lekceważący, na pół zdumiony pomruk i poszedł dalej.
	Około dziesiątej strażnik otwarłdrzwi i znaleźliśmy sięwniewielkim przedsionku, gdzie wszyscy zostali poddani pobieżnej rewizji.
Chyba szukano broni.
	Obiecali sędziemu, że gozabiją powiedział odwracając ku mnie głowę stojący przede mną mężczyzna, gdy rewidował go strażnik.
Gang Smoków rozgłosił, że dostanągo w sądzie.
	Wpuszczono nas do sali.
Miles i ja zajęliśmy dwa ostatniewolnemiejsca.
Okazałosię, że obok mniesiedzi ten człowiek,który uważał, że sprawiedliwośćpowinnabyć surowsza.
	Te łobuzy już dawnopowinny byćw ziemi, nie uważapan?
spytał mnie,zanim jeszczezdążyłem dobrze usiąść,i nie czekając na moją odpowiedź, odwrócił się, żebyzadać tosamo pytanie swojemu drugiemu sąsiadowi.
	Zaskoczyło mnie, żesala jest taka mała.
Podświadomie prawdopodobniepod wpływem oglądanych kiedyś filmówoczekiwałem widoku imponującej sali z setkami miejsc.
Tymczasem tutaj połowa pomieszczenia przeznaczonabyła dla pracowników sądu, jednaczwarta dla prasy, a tylko mała częśćz tyłu została udostępniona publiczności.
	Mój znajomy z prawej komentował wszystko na bieżąco.
Duża grupa osób weszła na salę,zostałem więc poinformowany, że są to wyznaczeni z urzędu adwokaci.
	Dwudziestu siedmiu.
Musiało ich państwo opłacić.
Niktinny nie chciałbronić tych łobuzów.
Oni, nawiasem mówiąc,nie mają pieniędzy.
To są hiszpańskie szczeniaki,wie pan?
	Niewiedziałem, alenie odezwałem się.
	Wnieśli o uniewinnienie.
Według prawa stanowego za
	morderstwo pierwszego stopnia powinni dostaćkrzesło.
'
	Wszyscy.
	Wtedy wprowadzono chłopców.
Nie wiem, kogo oczekiwałem.
Chyba mężczyzn, W końcu to była rozprawa o morderstwo, a mojaświadomość wzbraniała się przed zaakceptowaniem faktu, że dzieci mogą popełnić morderstwo.
Ale to byłydzieci.
Siódemka zgarbionych, przestraszonych, bladych, chudych dzieci, którym groził wyrok śmierci za popełnienie okrutnego morderstwa.
Każde z nich było przykute do strażnika,a wszyscy strażnicy wydawali się niezwykle potężni,jakby ichspecjalnie dobrano dla kontrastu.
	20
	Chłopcy zostali zaprowadzeni na lewą stronę sali, gdzieich posadzono i zdjęto im kajdanki.
	Tak z nimi trzeba powiedział mój sąsiad.
Ostrożność nigdynie zawadzi.
Boże, jak ja nienawidzę tych pętaków!
	Zdajesię,że jeden tylkoBóg nie czuje do nich nienawiści powiedziałem.
	Co..
	Ktoś już stukał energiczniewołając o ciszę i cała salawstała, bo właśnie wchodził sędzia.
	Obserwowałem rozprawę w milczeniu,ale mój sąsiad takgłośno dzielił się ze mną swoimi uwagami, że kilka razy ludziesię na nas oglądali.
	Tego dnia przesłuchiwano jakąś dziewczynę.
	To jest cizia gangu dowiedziałem się od sąsiada.
Cizia jest młodocianą dziwką.
	Dziewczyniepokazano nóż i spytano ją, czygo poznaje.
Przyznała, że jest to nóż, z którego wytarła krew tego wieczoru, kiedypopełniono morderstwo.
Uzyskanietejprostej informacji zajęło całe przedpołudnie.
	Po czym, całkiem niespodziewanie, wszystko się skończyło.
Zaskoczyło mnie to, co częściowo wyjaśnia dalszy przebiegwypadków.
Nie miałem czasu przemyśleć dobrze swojego zamiaru.
Zobaczyłem, że sędzia Davidson wstaje i ogłasza przerwę w rozprawie.
Oczyma wyobraźni zobaczyłem, jak wychodzi z sali, zamyka drzwi i znika na zawsze.
	Idę z nim porozmawiać szepnąłemdo Milesa.
	Zwariowałeś!
	Jeśli nie pójdę.
sędzia zbierał się dowyjścia.
Chwyciłem Biblię w prawą rękę mając nadzieję, żeto pozwolizidentyfikowaćmnie jako pastora i modląc się pospiesznie,przecisnąłem się za Milesem do przejścia, pobiegłem w kierunku stołu sędziowskiego.
	Panie sędzio!
zawołałem.
	Sędzia Davidson odwrócił się gwałtownie w moją stronę,oburzony pogwałceniem etykiety sądowej.
	Paniesędzio, czy zechciałbypan, uwzględniwszy, żejestem pastorem, udzielićmi audiencji?
	W tym momencie dopadli mnie jednak strażnicy.
Przypuszczalnie fakt,że życie sędziego było zagrożone, był dodatkowym powodem dość brutalnegoich zachowania.
Dwajz nich porwali mnieza łokcie i powlekliprzejściem.
Wśróddziennikarzy zapanowało podniecenie, fotoreporterzy popędzilijeden przezdrugiego ku wyjściu, próbując zrobić mi zdjęcie.
	21.

W przedsionku strażnicy przekazali mnie dwóm policjantom.
, , ,
	Zamknijcie drzwi rozkazał jeden z nich i niewpuszczajcie nikogo.
	Potem zwrócił siędo mnie:
	Dobra, gdziepistolet?
	Zapewniłem go, że nie mam pistoletu.
Zostałem po razdrugizrewidowany.
	Z kim pan przyszedł?
Kto tam jeszcze jest?
	Miles Hoover.
Zajmuje się w naszej radzie sprawamimłodzieży.
	Wprowadzono Milesa.
Był roztrzęsiony, chyba bardziej zezłości i wstydu niż zestrachu.
Kilku reporterom udało sięprzedostać do przedsionka w czasie, gdy policjanci nas wypytywali.
Pokazałem moje dokumenty stwierdzające,że jestempastorem.
Policjanci zaczęli się naradzać co do rodzaju kary,jaką należy namnie nałożyć.
Wreszcie jeden z nich powiedział,że pójdzie się dowiedzieć, jakie zdanie ma o tym sędzia Davidson.
Kiedy poszedł,otoczyli nas reporterzy z pytaniami, skądjesteśmy, czy jesteśmyzwiązani zeSmokami, czy dokumenty,które pokazywałem policjantom, są skradzione, czy podrobione.
	Policjant wrócił i powiedział, że sędziemu Davidsonowinie zależy na ukaraniu mnie i żedarują mi tym razem, jeśliobiecam, że tu więcej nie wrócę.
	Nie bójcie się powiedział Miles na pewno niewróci.
	Policjanci nie bawiąc się w delikatność wyprowadzili mniena korytarz.
Tam czekali zprzygotowanymi aparatami fotograficznymi ustawieni półkolem reporterzy.
Jeden z nich zapytał mnie:
	Pastorze, coto za książka?
	Moja Biblia.
	Wstydzi się pan jej?
	Oczywiście,że nie.
	To czemu ją pan chowa?
Niech pan ją podniesie,żebyśmy ją mogli zobaczyć.
	A ja byłemna tyle naiwny, żeby ją podnieść.
Błysknełyflesze i nagle uświadomiłem sobie, jak to wyjdzie w gazetach:
	wymachujący Bibliąprowincjonalny pastor z nastroszonymiwłosami przerywa proces o morderstwo.
	Tylko jedenz reporterów był bardziej obiektywny.
Byłto Gabe Pressman z NBC.
Spytał mnie, dlaczegointeresuję sięchłopcami, którzy popełnili taką ohydną zbrodnię.
	Czy spojrzałpan choć raz na ichtwarze?
	Tak, oczywiście.
	I mimo to pan pyta?
	Gabe Pressman uśmiechnął sięnieznacznie.
	Rozumiem, o co panu chodzi.
Tak, jestpan jednakinnyniż ci gapie.
	Rzeczywiście byłem inny.
Na tyle inny, by myśleć, żemam do spełnienia misję Bożą, gdy jedynie robiłem z siebiedurnia.
Wystarczającoinny, żeby przynieśćwstyd mojemuzborowi, mojemumiastu imojej rodzinie.
	Gdy tylko pozwolononam odejść, pospiesznie udaliśmy sięna parking, gdzie musieliśmy zapłacić następne 2 dolary.
Milesnieodzywał się ani słowem.
Kiedy wsiedliśmy dosamochodui zamknęli drzwi, pochyliłemgłowę i płakałem przez dwadzieścia minut.
	Jedziemy do domu, Miles.
Wyjeżdżamy stąd.
Jadąc znowuprzez most George'aWashingtona odwróciłem się i popatrzyłem raz jeszcze na sylwetkę NowegoJorku.
Przypomniał mi się nagle fragment z Księgi Psalmów, którytak nas podniósł na duchu: ,,Którzy siali ze łzami, niech zbierająz radością".
Jakiego rodzaju była towskazówka?
Zaczynałem wątpić, że istnieje cośtakiego, jak otrzymywanieszczegółowychinstrukcjiod Boga.
Jak spojrzę w oczymojejżonie, moim rodzicom, mojemu zborowi?
Przed wyjazdem stałem przed moimi parafianami i mówiłem im, że Bóg objawiłmi swoją wolę, a teraz muszę wrócić i powiedzieć im, że tobyłapomyłka,
	23.

ROZDZIAŁ 3
	Miles odezwałem się, gdy most był już pięćdziesiątmil za nami czy miałbyś coś przeciwko temu, żebyśmy wracali przez Scranton?
	Miles wiedział, oco michodzi.
W Scranton mieszkali moirodzice.
Szczerze mówiąc chciałem się wypłakać na ich piersi.
	Na drugi dzień rano, zanim dotarliśmy do Scranton,wszystkobyło już wgazetach.
Proces w sprawie zabójstwaMichaela Farmera był od początku szeroko komentowany przezprasę, której jednak ostatnio zaczynało brakować nowych sensacji.
Na łamach gazet naświetlono tak dokładnie wszystkiestrony tego przerażającego morderstwa itak długo opisywanoz dreszczem grozy różneszczegóły, aż wyciśnięto z tego tematucałą makabrę do ostatniej kropli.
Wyczerpano już wszystkiepsychologiczne, socjologiczne i penologiczne aspekty tej sprawy.
I gdy strumieńatramentu zaczynał grozićwyschnięciem,niespodziewane, dziwaczne zdarzenie uradowało serca redaktorów, którzy nieomieszkali rozdmuchać tego faktu, jaktylkosię dało.
	Dopiero na przedmieściu Scranton przyszło mi do głowypytanie, co teżmoi rodzice powiedząna to wszystko.
Chciałemsię z nimi zobaczyć jakmały skrzywdzony chłopiec, ale teraz,gdy już tam byłem, bałemsię momentuspotkania.
W końcunazwisko, które tak ośmieszyłem, było też ich nazwiskiem.
	Może powiedziałMiles,gdy podjeżdżaliśmy poddom nie czytali o tym jeszcze.
	Ale rodzice już o tym czytali.
Nastole w kuchnileżałagazeta rozłożona na stronie, na której był artykuł o tym,jakwymachujący Btbii{ młody pastor odzikim spojrzeniu zostałwyrzucony z procesu w sprawie morderstwa Michaela Farmera.
	Rodzice przywitali mnie uprzejmie, nieomaloficjalnie.
	24
	O, David, co za.
miła niespodzianka powiedziałamatka.
	Cześć synu odezwałsię ojciec,
	Usiadłem.
Miles taktownie wyszedł na ,,małą przechadzkę",wiedząc, że ktoś spoza rodziny przeszkadzałby w tych pierwszych chwilach spotkania.
	' Wiem, o czymmyśliciewskazałem głową gazetę.
Powiem to za was: Co zrobić, żeby ludzie o tym zapomnieli?
	No cóż, synupowiedział ojciec tonie tyle o naschodzi, ile o Kościół.
I o ciebie oczywiście.
Możesz utracićlicencję pastora.
	Zdając sobie sprawę, jak bardzo niepokoi sięo mnie, siedziałem w milczeniu.
	Co masz zamiar zrobić po powrocie do Philipsburga?
spytałamatka.
	Nie myślałem jeszcze o tym.
	Matka podeszła do lodówki i wyjęłabutelkę mleka.
	Czy przyjmiesz ode mnie pewną radę?
spytała, nalewając mi mleko do szklanki(zawsze uważała, że jestem zachudy i dokarmiała mnieprzy każdej okazji).
Najczęściej, gdymatka chciała udzielić mi jakiejś rady, nieczekałana mojeprzyzwolenie.
Tym razem jednak stała z butelką mlekaw ręce,dopóki niekiwnąłem głową na znak, że słucham.
Było to tak,jakby uznała, że tę bitwę muszę stoczyćsamodzielniei że byćmoże nie życzę sobie matczynych rad.
	Kiedy wrócisz do domu, nie spiesz sięz mówieniem,.
że siępomyliłeś.
Bóg tajemniczymisposobami dokonuje cudów.
Być może jest to część planu, którego nie możesz na razieogarnąć w całości,
	Całą drogę doPhilipsburga zastanawiałem się nad słowami matki.
Co dobrego może wyniknąćz takiego fiaska?
	Odwiozłem Milesado domu, po czym pojechałembocznąulicą do siebie.
Chyłkiempodkradłem się poddom, jeśli możnatak powiedziećo podjeżdżaniu czymś tak wielkim jak samochód.
Zamknąłem drzwi odautatak, żeby nie trzasnęły, i niemal na palcach wszedłem do swojego pokoju.
Była tam Gwen.
	Podeszła do mniei objęła mnie zaszyję.
	Biedny David powiedziała.
Dlaczego sięnieudało?
	Opisałem jej ze szczegółami wszystko, co się zdarzyło odmomentu, kiedy widzieliśmy się ostatni raz.
Potem powie25.

działem jej o uwadze mojej matki, że być może właśniesię udało.
	Trudnobędzieci przekonać o tym ludzi.
Telefon dzwonibez przerwy.
	I dzwonił tak jeszcze przez trzy dni.
Jeden z wyższychurzędnikówmiejskich zatelefonował, żebymnie zwymyślać.
Koledzy pastorzy nie wahali się powiedzieć mi, co myślą o takim tanim rozgłosie.
Gdy wreszcie odważyłem sięwyjść domiasta,ludzie oglądalisię zamną i odprowadzali mnie wzrokiem przez całą ulicę.
Pewien człowiek, którystarał się wszelkimi sposobami, aby wtym mieście zaczęło się coś dziać nawiększą skalę, potrząsając mi dłoń poklepał mnie po ramieniui powiedział;
	No, pastorze, dzięki panu Philipsburg stałsię sławny!
Najtrudniejszebyło niedzielne spotkanie z moimi parafianami.
Byli uprzejmi i.
milczący.
Stojąc na amboniestarałemsiępatrzeć naten problem tak obiektywnie, jaktylko byłemwstanie.
	Wiem, że wszyscy zadajecie sobie namój temat różnepytania zwróciłem się dodwustu nieruchomych twarzy.
Przede wszystkimwspółczujecie mii doceniam to.
Ale równocześnie niewątpliwiemówicie sobie: ,,Jakim egocentrykiem jestnasz pastor!
Uważa, że każdy kaprys, jaki mu przyjdzie dogłowy, jest wolą Boga".
Macie prawo takmyśleć.
Rzeczywiściewygląda to tak, jakbym pomylił moją wolę z Bożą.
Zostałemponiżony i upokorzony.
Prawdopodobnie miało to być dla mnienauczką.
Powinniśmy sobie jednakodpowiedzieć na takie pytanie: ,,Jeśli to prawda, że naszym zadaniem tu, na ziemi, jestwypełnianiewoli Boga, to czynie powinniśmy oczekiwać, żew jakiś sposób objawi nam On tę wolę?
"
	Brak reakcji, nieruchome twarze.
Niestanowiłem zbytprzekonującego przykładu osoby, której krokamikieruje Bóg.
	Ale jednak członkowie zboru byli nadzwyczajmili.
Większość z nich stwierdziła, żewprawdzie ich zdaniem postąpiłem głupio,ale wiedzą,że miałemdobre intencje.
Pewnadobraniewiasta zwróciłasię do mnie:
	Dalej pana chcemy, nawet jeśli nikt prócz nas pananie chce.
	Po czym długo wyjaśniała,że naprawdęnie chciała,żeby to tak zabrzmiało.
	A później zdarzyło się coś dziwnego.
Podczas moich nocnychmodłów zaczął przychodzić mi do głowypewien wersetz Pisma Świętego.
Powracał znowu i znowu: "A wiemy, że Bóg
	26
	współdziała we wszystkimku dobremuz tymi, którzy Bogamiłują, to jest z tymi, którzy według postanowienia jego sąpowołani" 2.
Słowa te brzmiały nieomaljak zapewnienie, chociaż ciągle nie pozbywałem sięwątpliwości.
Ale równocześniepojawiła się.
myśltak niedorzeczna, że przez kilka nocy niezwłocznie jąodrzucałem: "W racaj do Nowego J o rk u".
Gdy przez trzy noce uporczywie wracała, postanowiłemsobie ją systematycznie wyperswadować.
Teraz byłem już dotego dobrze przygotowany:
	Nowy Jork wyraźnie nie był stworzony dla mnie.
Wręcznielubiłem tego miasta i wyraźnie nie nadawałem się do życiaw nim.
Na każdym krokuwykazywałem ignorancję,a samanazwa "Nowy Jork" budziła we mnie zażenowanie.
Wszystkoprzemawiało za tym, że nie byłoby, dobrzeznowu opuszczaćGwen i dziecipo tak krótkim czasie.
Nie miałem zamiarujechać osiemgodzin tam iosiem z powrotem dla przyjemnościzrobienia z siebie znowu durnia.
Ponowne zwrócenie się dozboru o pieniądze nie wchodziło w rachubę.
Ci farmerzy i górnicydawali jużto, co winni byli dawać.
Jak miałbymimwyjaśnić ten pomysł, skoro samnie mogłem zrozumieć sensu polecenia powrotu na miejsce własnej klęski?
Szansa ujrzeniatych chłopców nie była większa niż za pierwszym razem.
Nawet mniejsza, bo teraz w oczach urzędników miałem opinięszaleńca.
Nikt nie zmusiłby mnie do zwrócenia się znowu dozboru o pieniądze.
	Myśl o powrocie doNowego Jorku była jednak taknatrętna, że wbrew samemu sobie w środę wieczór stanąłem naambonie i poprosiłem parafian o dalsze pieniądzena podróżdoNowego Jorku.
	Ich reakcja była wręcz zdumiewająca.
Kolejno wstawalii podchodzili kładąc pieniądze na stole komunijnym.
Tym razem w kościele było więcej osób.
Alekwota,naktórą złożyłysię datki, była prawietaka samajak poprzednio.
Gdy wszystkie dziesięciocentówki, ćwierćdolarówki i nieliczne banknotyzostały policzone, okazało się,że jest ich dokładnie tyle, abywystarczyło na podróż do Nowego Jorku: zebrało się 70 dolarów.
	Następnego dnia o szóstej rano byliśmy już z Milesem
	z List Sw.
Pawłado Rzymian,rozdział8, -werset 28.
(Cytatyz Biblii wzięte są z wydania Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa Biblijnego,Warszawa1975.
Wyjątki od tej reguły są każdorazowozaznaczone wprzypisie.
)
	27.

w drodze.
Pojechaliśmy tą samą trasą, zatrzymaliśmy się na tejsamej stacji benzynowej i przez ten sam most jechaliśmy doNowego Jorku.
Jadąc mostemmodliłemsię: "Panie, nie mamnajmniejszego pojęcia, dlaczego dopuściłeś do tego,co się stałopoprzednim razem, ani dlaczego znowu się w to pakuję.
Nieproszę, żebyś mi ukazał swój zamysł, ale zechciej kierowaćmoimi krokami".
	Znowu znaleźliśmysięna Broadwayui pojechaliśmy napołudnie tą jedynąznaną nam trasą.
Nagle odczułem ogromnąchęć wyjścia z auta.
	Znajdę miejscedo zaparkowania powiedziałem doMilesa.
Chcę sobie chwilę pochodzić.
Znaleźliśmy wolny parkometr.
	Zaraz wrócę powiedziałem.
Sam nawet nie wiem,czego szukam.
	Zostawiłem Milesa siedzącego w samochodzie iposzedłem.
Nie uszedłem nawet kilkunastu kroków, gdy usłyszałem głos;
	Hej, Davie!
	Z początku nie zwróciłem na to uwagi,myśląc, że to jakiśchłopak woła kolegę.
Ale wołanie się powtórzyło:
	Hej, Davie,pastorze!
	Obejrzałem się.
Sześciu kilkunastoletnich chłopców opierałosięo ścianę pod napisem:"Nie gromadzić się.
Policjęprosisię o nadzór".
Mieli na sobie wąskie spodnie i kurtki na zamkibłyskawiczne.
Pięciu znich paliło.
Wszyscy mieli znudzoneminy.
	Siódmy chłopakodłączył się od grupy i szedł ku mnie.
Uśmiechnął się sympatycznie ipowiedział:
	Czy to nie tyjesteś ten pastor, którego wykopali z procesu w sprawie Michaela Farmera?
	Tak.
Skąd wiesz?
	Wszędzie było pełnotwoich zdjęć.
Twoją twarz łatwozapamiętać.
	Dziękuję.
	To nie komplement.
	Tyznasz mnie, ale ja nie wiem, kim ty jesteś.
	Tommy.
Jestem prezesem Zbuntowanych.
Spytałem Tommy'ego, prezesa Zbuntowanych, czy to jegokoledzy stoją pod tablicą: "Nie gromadzićsię", a on zaproponował, żemniez nimi pozna.
Chłopcyzachowywaliswój wystudiowany, znudzony wygląd, dopóki Tommy nie oznajmił im,że miałem kłopotyz policją.
Wtedy odmienili się jakby za
	28
	dotknięciem czarodziejskiej różdżki.
To była dla nich jakbymojawizytówka.
Tommy przedstawił mnie z godnością:
	Hej, chłopaki powiedział to jest ten pastor, którego wykopali z procesu o Farmera.
	Jedenpo drugimchłopcy odrywalisię od ściany budynkui podchodzili, żeby mi się lepiej przyjrzeć.
Tylko jeden z nichsię nie ruszył.
Otworzył nóż sprężynowy izaczął ryćnieprzyzwoite słowo na metalowej ramie tablicy znapisem: "Nie gromadzić się".
Gdy pozostali chłopcy rozmawiali ze mną, podeszły do nas trzy dziewczyny.
	Tommy spytał mnie o proces, a ja powiedziałem mu, żeinteresujęsię młodzieżą, szczególnie gangami młodzieżowymi.
Gdy mówiłem,wszyscychłopcy,prócztego, który rył nożemna tablicy, słuchali uważnie i kilka razy wyrażali się o mnie"swój gość".
	Comacie na myśli, mówiąc o mnie "swój gość"?
spytałem.
	Ich sposób myślenia był prosty: gliny mnie nie lubią, ichteż gliny nie lubią.
Jedziemy na tym samym wózku jajestem jednym z nich.
W tym właśnie dniu usłyszałem po razpierwszy, ale wcale nieostatni, taką argumentację.
	Nagle ujrzałemsię przez moment, jak wloką mnieprzejściempomiędzy krzesłami w sali sądowej, i fakt ten przedstawił mi się w zupełnienowym świetle.
Przeszły mnie ciarki zawsze jeodczuwam wobec doskonałości projektów Boskich.
Nie miałem jednak czasu zbytdługo o tymrozmyślać, bo chłopak z nożemwreszcie podszedł do mnie.
Jego słowa, choćwyrażone językiem wychowanka ulicy,trafiły mido serca łatwiej,niż mógłby to zrobić jego nóż.
	Davie.
powiedziałchłopak.
Poruszył ramionami, bylepiej naciągnąć na nie kurtkę.
Kiedy tozrobił, zauważyłem,że pozostali chłopcy odsunęli się trochę.
Bardzo powoli chłopakzamknął,a potem otworzył znów nóż.
Wyciągnął go przedsiebie i niedbale przesunąłostrzem wzdłuż rzędu guzików mojego płaszcza, stukając po kolei o każdy z nich.
Dopóki niezakończył tegomałego rytuału, nie odezwał się ponownie.
	...Davie powiedział wreszcie,po raz pierwszy spoglądając mi w oczy jesteś w porządku.
Ale jeślikiedykolwiek spróbujeszcoś zrobić przeciw chłopakomw tym mieście.
poczułem ostrze nożanaciskające lekko na mój brzuch.
	Jak masz na imię, młody człowieku?
Miałna imię Willy,ale powiedział mi to nieon, tylkoinny chłopak.
	29.

Willy, nie wiem, dlaczego Bóg przyprowadził mnie (totego miasta.
Ale pozwólsobie powiedzieć jedną rzecz: On
jestpo waszej stronie.
Mogę cię o tym zapewnić.
	Willynie spuszczał wzroku zmoich oczu.
Ale poczułem,że nacisk noża stopniowo słabnie.
W końcu spuściłoczy i odwrócił się.
	Tommy zręcznie zmieniłtemat;
	Davie, jeśli chcesz poznać nasze gangi, może zacznieszodrazu?
Te chłopaki to wszystko Zbuntowani, alemogę ci pokazać też kilku GGI.
	GGI?
	Grand Gangsters, Incorporated.
	Nie upłynęło nawet pół godziny od mojego przyjazdu do.
Nowego Jorku, a miałempoznać już drugi gang uliczny.
Tommy szczegółowo opisał mi drogę, alenie mogłem wszystkiego zapamiętać.
	Bracie, ależ ty wolno myślisz!
Nancy!
zawołał jedną ze stojących nie opodal dziewczyn.
Zaprowadź pastorado GGI, dobra?
	GGI spotykali się w piwnicy przy 134 Ulicy.
Aby dostaćsię doich "klubu", zeszliśmy po cementowych schodach i posuwaliśmy się naprzód klucząc pomiędzy przykutymi łańcuchami do ściany pojemnikami na śmiecie, mijając chude koty o posklejanej brudem sierści i sterty butelek po wódce, aż wreszcieNancy zatrzymała się i zastukała w drzwi dwa razy szybko,cztery razy wolno.
Drzwi otwarłajakaś dziewczyna.
Z początku myślałem, że się wygłupia.
Wyglądała,jakby się przebrała do filmuo włóczęgach.
Była bosa, trzymaław rękupuszkę piwa, wkąciku ust dymił jej papieros, włosy miałabrudne i rozczochrane, ramiączko jej sukienki opadało w rozmyślnie prowokujący sposób.
Jednak dwie rzeczy powstrzymałymnie od śmiechu: na twarzy dziewczyny nie było śladurozbawienia.
Do tego była prawie dzieckiem.
	Mario powiedziała Nancy możemy wejść?
Chciałam wam przedstawićprzyjaciela.
	Maria wzruszyła ramieniem tym, na którym trzymałasię jej sukienka iotworzyładrzwi szerzej.
W pomieszczeniuza drzwiami było prawie całkiem ciemno i dopiero pochwilispostrzegłem, że pełno tam byłopar.
Chłopcy i dziewczętaw wieku szkolnym siedzielirazem wtym zimnymi śmierdzącym pomieszczeniu; patrząc na nich zrozumiałem z przerażeniem, że Tommy miał rację: jarzeczywiście wolno myślałem,
	30
	bo Marianaprawdę była bosa inaprawdę rozłaziła się jej sukienka.
Ktoś zaświecił słabążarówkę wiszącąpod sufitem.
	Pary powoli rozłączały się ite dzieci popatrzyły na mnietak samo znudzonymi spojrzeniami jakte, którymiprzywitalimnie Zbuntowani.
	To jest ten pastor, którego wykopaliz procesu oFarmera powiedziała Nancy.
	Od razu ożywili się.
Co więcej, dostrzegłem, że patrzą namnie z sympatią.
	Tego wieczoru miałem okazjęwygłosić swojepierwszekazaniedo nowojorskiego gangu młodzieżowego.
Niepróbowałem przekazywać im żadnych skomplikowanych prawd.
Powiedziałem im po prostu, że Bóg ich kocha.
Kocha ich takich,jakimi są: tutaj, w tej piwnicy, wśród butelek po wódce, znudzonych, szukających rozrywki w seksie.
Bóg wie, czego szukają,gdy piją i z seksu czynią zabawęi pragnie, by znaleźli to,czego szukają: zachętę dożycia i radość, i uczucie, żesą komuśpotrzebni.
Alenie pragnie, by szukalitego w butelce taniegowina pitego w zimnejpiwnicy odrapanegodomu.
Bóg uważa,że stać ich na wielewięcej.
	Raz,gdy przerwałem, jedenz chłopców powiedział:
	Wal dalej, pastorze, zaliczasz.
	Wtedy po raz pierwszyusłyszałem to wyrażenie.
Oznaczało ono, że trafiłem do ichserc, i było największym komplementem, jaki mogłem usłyszeć odnich o moim kazaniu.
	Wyszedłbymz tejpiwnicznej kryjówki po półgodzinie bardzo podniesiony na duchu, gdybynie jednarzecz.
Tam, wśródGGI, po raz pierwszy zetknąłem się z problemem narkomanii.
Maria, jak się okazałoprzewodząca dziewczęcemu gangowi stowarzyszonemu z GGI, przerwałami, gdy powiedziałem, że Bógmoże impomóc zacząć noweżycie.
	Nie mnie,Davie, nie mnie.
	Odstawiła szklankę ipodciągnęła opadającą z ramieniasukienkę.
	Dlaczegonie tobie, Mario?
	W odpowiedzipodciągnęła rękaw ipokazała wewnętrznąstronę ręki w zgięciu łokcia.
Nie rozumiałem, o co jej chodzi.
	Niebardzo rozumiem.
	Chodź Maria podeszła bliżej światła iwyprostowałarękę.
Zobaczyłem niewielkieślady, jak zaognione ukłucia komarów.
Niektóre były już stare i sine,niektóre świeże.
Naglezrozumiałem,co ta nastolatka chce mi powiedzieć: była narkomanką.
	31.

Biorę w kanał, Davie.
Nie ma dla mnie ratunku.
NawetBóg nie może mi pomóc.
	Popatrzyłem dokoła, by sprawdzić po twarzach innychczy Maria nie przesadza.
Nikt się nie uśmiechał.
To przelotnespojrzenie po twarzachstojącychdookoła dzieci powiedziałomi to, czego potwierdzenie znalazłem później w statystykachpolicyjnych i doniesieniach ze szpitali: medycyna nie zna sposobu wyleczenia narkomanii.
Nie ma nadziei dla narkomanówwstrzykujących sobie narkotyk wprost do żyły.
	Maria była jedną z nich.
	ROZDZIAŁ	4
	Gdy znalazłem się z powrotem w naszym samochodzie,ciągle jeszcze czekającym na mnie na poprzednim miejscu,Miles był szczerze rad, że mnie widzi.
	Bałem się, że wplątałeś sięw jakieś morderstwo, z tobąwroli trupa.
	- Gdy powiedziałem mu, że w pierwszej godzinie po przybyciu do Nowego Jorkupoznałemdwagangi młodzieżowe,Milesowi odrazu przyszło do głowyto samo co mnie:
	Oczywiście zdajeszsobie sprawę, że nie miałbyśnajmniejszej szansy poznania ich, gdybyś nie został wyrzucony z sądui twoja fotografia nie pojawiłabysię w gazetach?
	Pojechaliśmy do centrumi tym razemosobiście udaliśmysię doProkuratury Rejonowej, nie dlatego, żebyśmy mielizłudzenia co do tego, jaknas tam przyjmą, aledlatego, że jedynadroga dotychsiedmiu chłopców zamkniętych w więzieniu prowadziła przez ten urząd.
	Wiele bym dał powiedziałem w prokuraturze gdyby znalazł się sposób przekonania państwa, że prosząco umożliwienie miwidzenia sięz tymi chłopcami, nie mamżadnych, prócz ich dobra, motywów nawzględzie.
	Pastorze,jeśliby nawet przemówiła do nas w tej sprawie ta Biblia, którą trzymapan w ręce, to i tak nie moglibyśmy pozwolić panu na widzenie się z tymi chłopcami.
Jedynym sposobem, żebywidzieć sięz nimi bez pozwoleniasędziego Davidsona, jest uzyskanie pisemnej zgody od rodziców każdego z nich.
	Pojawiłasię przedemną nowa droga!
	Czy mógłbym dostać ich nazwiska i adresy?
	Przykro mi,ale niemożemy tego zrobić.
Na ulicywyjąłemz kieszenipostrzępioną już kartkęz "Liie'u".
Było tam nazwisko przywódcy gangu: Luis Alvarez.
	33.

Miles został w samochodzie, a ja wszedłem do sklepu i rozmieniłem 5 dolarów były to nieomal ostatnie nasze pieniądze na dziesięciocentówki.
Następnie zacząłem dzwonićdowszystkich Alvarezów, których znalazłem w książce telefonicznej.
Było ich ponad dwustu na samym Manhattanie.
	Czyto jest mieszkanie Luisa Alvareza, tego z procesuo zabójstwo Michaela Farmera?
pytałem.
	Obrażone milczenie.
Wymyślania.
Rzucona słuchawka.
Zużyłem już czterdzieści z moich moneti stałosię jasne, żetym sposobem nigdy nie trafimy do naszych chłopców.
	Wyszedłem ze sklepu do czekającego w samochodzieMilesa.
Obaj byliśmy zniechęceni.
Nie mieliśmypojęcia, co robićdalej.
Tam, w samochodzie, pomiędzy sięgającymi nieba budowlami dolnego Manhattanu, schyliłem głowę i zacząłem sięmodlić.
	Panie,jeśli przybyliśmy tutaj spełniającTwoją wolę,musisz nas poprowadzić.
Osiągnęliśmy już kres naszychskromnych możliwości.
Prowadź nas,bo nie wiemy dokąd iść.
	Ruszyliśmy przed siebie, byle jechać.
Ulica wiodła nas napółnoc.
Utknęliśmy wogromnym korku na Times Square.
Wydostaliśmy się wreszcie z niego, ale zaraz zgubiliśmy sięw parku Centralnym.
Kręciliśmy się wkółko, dopóki niezorientowaliśmy się, że drogi tworzą zamknięty krąg.
Skręciliśmy nadrogę wyjazdowąpierwszą lepszą, żeby tylkowyjechać z parku.
Znaleźliśmysię na ulicy prowadzącej do sercahiszpańskiego Harlemu.
I nagle odczułem znowu niewytłumaczalną chęć wyjścia z samochodu.
	Poszukajmy gdzieś miejsca powiedziałemdo Milesa.
Zaparkowaliśmy na pierwszymwolnym miejscu,na jakienatrafiliśmy.
Wysiadłem z samochodu i zrobiłemkilka krokówwzdłuż ulicy.
Zatrzymałemsię zakłopotany: nakaz wewnętrznyzniknął.
	Na stopniu przed bramą siedziało kilku chłopców,
	Gdzie mieszka Luis Alvarez?
spytałem ich.
Chłopcy patrzyli namnie milcząc ponuro.
Ruszyłem bezcelu dalej.
Dogonił mnie młody Murzyn.
	Pan szuka Luisa Alvareza?
	Tak.
	Patrzył namnie dziwnie.
	Tego co siedzi w więzieniu za kalekę?
	Tak.
Znasz go?
,Chłopak dalejgapił się namnie.
	34
	Czy to pana samochód?
spytał znowu.
Zaczynałymnie już nużyćte pytania.
	Mój.
A co?
	Chłopak wzruszył ramionami.
	Człowieku, zaparkował pan dokładnie przed jegodomem.
	Poczułem, jak mi sercezabiło.
Pokazałem nastary czynszowy dom, przed którym stał nasz samochód.
	On tu mieszka?
spytałem nieomalszeptem.
	Chłopak kiwnął głową.
	Czasem dziwiłem się, że Bóg nie wysłuchał jakiejś modlitwy.
Ale nieraz jeszcze trudniej jest uwierzyć, gdy modlitwazostaje wysłuchana.
Poprosiliśmy Boga,by nas poprowadził,a On przywiódł nas prostoprzed próg domu Alvareza.
	Dziękuję Ci,Panie powiedziałem na głos.
	Co pan mówi?
	Dziękuję ci odpowiedziałem zwracając siędo chłopca.
Naprawdę bardzo ci dziękuję.
	Nazwisko Alvarez było wypisane na skrzynce na listywiszącej na odrapanej ścianie klatki schodowej.
Trzeciepiętro.
Pobiegłem po schodach.
Korytarztrzeciego piętra był ciemnyi śmierdział kurzem i moczem.
Ściany były wykładane ciemnobrązową blachą wytłaczaną w kafelki.
	Panie Alvarez!
zawołałem znalazłszydrzwi z tymnazwiskiemwymalowanymstarannie drukowanymi literami.
	Zwnętrza mieszkania ktoś odpowiedział po hiszpańsku.
Mając nadzieję, że jest to zaproszenie do wejścia, uchyliłemdrzwi i zajrzałem do mieszkania.
Wewnątrz, w czerwonym wyściełanym fotelu, siedział szczupły mężczyzna o śniadejskórzetrzymając w rękachróżaniec.
Oderwał wzrok od jegopaciorków i spojrzałna mnie.
Twarz mu się rozjaśniła.
	Pan, Davie powiedział bardzo powoli pan jest tenpastor.
Gliny, onepana wyrzuciły.
	Tak powiedziałem i wszedłem.
PanAlvarez wstał.
	Modlę się,żeby pan przyszedł powiedział.
Panpomoże mojemu chłopcu?
	Pragnę tego, panie Alvarez.
Ale nie pozwalają mi odwiedzić Luisa.
Muszę mieć pisemne zezwolenie od pana i resztyrodziców.
	Dam je panu.
	Pan Alvarez wyjął zszuflady stołupapier i ołówek.
Powoli napisał, że mam jego zezwolenienazobaczenie się z Luisem Alvarezem.
Potem złożył papier i wręczył mi go.
	35.

Czy zna pan nazwiska i adresy pozostałych rodziców?
Niepowiedział ojciecLuisa i spuścił wzrok.
Widzi pan, to jest kłopot.
Nie mam bliskiego kontaktu do mojegosyna.
Bóg, Onprzyprowadził pana tutaj, On zaprowadzi panado innych.
	Tak więc już po pięciu minutach od zaparkowanianachybił trafił na ulicy Harlemu miałem pierwsze pisemne zezwolenie.
Wyszedłem zmieszkaniapana Alvareza zastanawiając się, czy to możliwe, żeby Bógdosłownie pokierował moimsamochodem pod ten adres w odpowiedzi na modlitwę tegoojca.
Mój mózg podsuwał mi innemożliwe rozwiązanie.
Byćmoże ujrzałem tenadres gdzieśw gazecie i zapadł onw mojąpodświadomość?
Ale gdyrozmyślałem o tym schodzącciemnymi, obitymiblachą schodami, zdarzyło się coś, czego już niedało się wytłumaczyć podświadomością.
Skręcając za róg korytarza nieomal zderzyłem się z okołosiedemnastoletnim chłopakiem, co tchu gnającympo schodach w górę.
	Przepraszam powiedziałem nie zatrzymując się.
Chłopak spojrzał na mnie,mruknął coś i ruszył dalej.
Ale
	gdy przechodziłem pod lampą, zatrzymałsię i popatrzył na
	mnie znowu.
	Pastorze?
	Zatrzymałem się.
Chłopak, wychylony przez poręcz,wytężał wzrok w mroku klatki schodowej.
	Czy to nie pan jest tym facetem, którego wyrzuciliz procesu Luisa?
	Tak.
JestemDavid Wilkerson.
Chłopak podszedł i wyciągnął rękę.
	JestemAngelo Morales.
Jestem w gangu Luisa.
Byłpanu Alvarezów?
	Tak.
	Powiedziałem chłopcu, że przyszedłem po zezwolenie nawidzenie się z Luisem.
I nagle dostrzegłem zrządzenie Bogaw tym spotkaniu.
	Angelo!
zawołałem Muszę mieć pozwolenie odrodziców wszystkich chłopaków!
Pan Alvareznie wie, gdziemieszkają pozostalichłopcy, ale ty chyba wiesz?
	Angelo objechałz nami cały hiszpański Harlem, prowadzącnas po kolei do domów sześciu pozostałych oskarżonych o zabójstwo Michaela Farmera.
Podczas jazdy opowiedziałnamtrochę osobie.
Byłby tego wieczoru z chłopakami, kiedy "załatwiali" Farmera, gdyby nie to,że rozbolały go zęby.
Powie36
	dział, że chłopcy poszli do parku bez żadnego konkretnego celu.
Po prostuposzli się rozerwać.
	Jeśliby nie trafili na Farmera, to by sobie poskakali.
"Poskakać", jak się okazało, znaczyło stoczyć walkę z innym gangiem.
Wielu rzeczy dowiedzieliśmysię od Angela i nasze przypuszczenia w większości się potwierdziły: chłopcyz tego gangu i prawdopodobnie z innych też byli znudzeni, samotni i zbuntowani przeciw wszystkiemu i wszystkim.
Szukali silnych wrażeń, gdzie tylko mogli.
Szukali towarzystwai akceptowali takie, jakie mogli znaleźć.
	Angelo miał zdumiewającą zdolnośćczynienia każdegoproblemu oczywistym.
Był bystrym, sympatycznym chłopcemi chciał nam pomóc.
Obaj z Milesem doszliśmy do wniosku, żeniezależnie od tego, jak nam pójdzie realizacja reszty naszychzamierzeń, niestracimy kontaktuz Angelo Moralesem i postaramy się skierować go nalepszą drogę.
	W dwie godziny zebraliśmywszystkie podpisy.
	Żegnając się zAngelem, wzięliśmy jego adres i obiecaliśmy się wkrótce z nim skontaktować.
Pojechaliśmy z powrotem do centrum.
Byliśmy w tak doskonałych humorach, żeprzeciskając się przezzatłoczonyautami Broadway podnieśliśmy starannie szyby i śpiewaliśmy na całe gardło stare,dobre,znane nam z dzieciństwapieśni kościelne.
Oczywistecuda, kto-.
re zdarzyły sięw ciągu ostatnich godzin, na nowo upewniłynas, że gdy Chrystusjest naszym przewodnikiem, wszystkiedrzwi stają przed nami otworem.
Skąd mogliśmy wiedzieć, gdytak jechaliśmy ze śpiewem w kierunkucentrum, że wkrótcedrzwiprzed, nami zatrzasną się z hukiem?
Bo nawet te podpisy nieumożliwiły nam dotarcia do chłopców.
	Prokurator okręgowy był bardzo zdziwiony widzącnastakszybko, a gdy przedłożyliśmy wymagane zezwolenia, nie mógłuwierzyć własnym oczom.
Zatelefonował do więzienia i powiedział, żeby nas wpuszczono jeśli chłopcy wyrażą zgodę.
I właśnie w więzieniu wyrosłaprzed nami nieoczekiwana przeszkoda.
Nie byłanią odmowa ze strony chłopców czy urzędników, lecz że strony mojego kolegi, duchownego.
Kapelan więzienny,podktóregoopieką znajdowali się chłopcy,najwyraźniej doszedł do wniosku, że dopuszczenie do nich nowej osoby,,zakłóciłoby ich spokój duchowy".
Wszyscychłopcy podpisaliformularz o treści: "Zgadzamy się na rozmowę zpastoremDavidem Wilkersonem".
Kapelan skreślił: "Zgadzamy się",
	37
	Si.

i wpisał: "Nie zgadzamy się".
I żadne prośby nie mogły zmusić urzędników do zmiany jego decyzji.
	Znowu wracaliśmy przez most George'a Washingtona.
Zachodziliśmy wgłowę,dlaczego dotarliśmy aż tak daleko pototylko, żeby znaleźć się w ślepym zaułku.
	I dopiero na autostradzie, nocą, gdy byliśmyjuż w połowie drogi donaszego prowincjonalnego miasteczka, nagleujrzałem promień nadziei prześwitujący przez otaczający nasmrok.
	Ha! wykrzyknąłem, a Miles poderwałsię, wyrwanyzdrzemki.
	Co:"ha"?
spytał.
	Tak zrobię!
	Acha, no to cieszęsię, że wszystko załatwione powiedział Miles układając się w fotelu i zamykając oczy.
	Ten promień nadziei miał postać człowieka wyjątkowego człowiekaojca mojego ojca.
Miałem nadzieję, że dziadekpozwoli mi odwiedzić się iprzedstawić sobie moją zagadkę.
	ROZDZIAŁ5	
	Wiesz, co o tym sądzę?
spytała Gwen.
Przed wyjazdem do dziadka siedziałem znią w kuchnii popijałem herbatę.
	Uważam, iż chcesz się przekonać, żejesteś spadkobiercą długiej tradycji, żenie działasz samotnie, na własnąrękę.
Myślę, że chcesz znowu powrócić do przeszłości i przyznaję ci rację.
Sięgnij tak daleko wstecz, jak potrafisz.
Tegoci właśnie teraz potrzeba.
	Zatelefonowałemdo dziadka i powiedziałem, że muszę sięz nimzobaczyć.
	Przyjeżdżaj zaraz, chłopcze powiedział dziadek to sobie porozmawiamy.
	Mój dziadek miał siedemdziesiąt dziewięćlat i tyle samoenergii co zawsze.
Był kiedyśdobrze znany w całejokolicy.
Przodkami jego byli Anglicy, Walijczycy i Holendrzy.
Był synem, wnukiemi chyba prawnukiem pastora.
Tradycja rodowaginie w początkach historii Reformacji Protestanckiej w Zachodniej Europie i na Wyspach Brytyjskich.
O ile wiem, odkiedy duchowni zaczęli się żenić w Kościele Chrześcijańskim,zawsze jakiś Wilkerson był kaznodzieją, i to płomiennym kaznodzieją.
	Droga z Philipsburgado farmy niedaleko Toledo wstanieOhio,gdzie mój dziadek osiadł na starość, była długa.
Większość tego czasu zajęłomi "powracanie w przeszłość", jak toGwen określiła.
Wspomnienia tebyły bardzo żywe, zwłaszczagdy pojawiał się w nich dziadek.
	Dziadek urodził sięw Cleveland, w stanie Tennessee.
Byłjużpastorem, zanim ukończyłdwadzieścia lat.
I dobrze, że byłmłody, bo wiódł życie surowe i pełne niewygód.
Był wędrownym kaznodzieją, co znaczyło, że musiał sporą część swojegoduszpasterskiego życia spędzić w siodle.
Jeździł na swojej
	39.

Nellie od jednego drewnianego kościoła do drugiego i najczęścije był kaznodzieją, dyrygentem chóru i kościelnym w jednej osobie.
Był zawsze pierwszy w kościele.
Rozpalał ogień,wymiatał mysie gniazdai wietrzył pomieszczenie.
Wtedy zjawiali się wierni, a on rozpoczynał z nimi jakąś starą pieśń,w rodzaju "Jakiż to przyjacielJezus", albo "Cudowna Bożałaska".
Potemwygłaszałkazanie.
	Dziadkowe kazania były bardzonieszablonowe, a niektórew tamtychczasach szokowały.
Na przykład w czasach, gdy byłmłodym pastorem, uważanoza grzeszne noszenie piór i wstążek.
Starszyzna w niektórych zborach nosiła ze sobąnożyczki.
Jeśli pobożnadama chciała podejść bliżej ołtarza, a miaławstążki na kapeluszu, nożyczki szły w ruch i towarzyszyłatemu przygana:
	Jak chcesz dostać się donieba z tymi wszystkimiwstążkami?
	Ale dziadekmiał własnepoglądy natego rodzaju rzeczy.
Z biegiem czasuopracował coś,co nazywał "szkołą kotletabaraniego".
	Trzeba sobie pozyskać ludzi tak, jak można pozyskaćsympatię psa mówił.
Kiedyzobaczysz psa niosącegow pyskustarą kość, nie zaczniesz mujej wyrywać imówić,że to niedobre,bobędzie na ciebie warczał.
Ale wystarczyrzucićprzed niegowielki kotlet barani,a on upuści kośći podniesie kotleta merdając ogonem.
I już jest twoim przyjacielem.
Zamiast biegania za ludźmi i wyrywania im kości czy obcinania piór odkapeluszy,rzucę imtrochę ,,kotletów baranich".
Coś z prawdziwymmięsem, coś żywego.
Powiem im o NowychPoczątkach.
	Dziadekwygłaszał kazania zarówno w kościołach, jakipodczas nabożeństw pod namiotami i do dziś, gdy jeżdżę powsiach, słyszę legendy o sposobach, jakich używał stary JayWilkerson, aby przemówić do wyobraźni zebranych.
	Wygłaszał raz naprzykładkazanie w namiocie w Jamajcena Long Island, Wierni przybylitłumnie, bobył to weekendCzwartego Lipca 3 i dużoludzi przyjechało tu odpocząć.
Tegodniamój dziadek wstąpił odwiedzić znajomego, który miałsklep żelazny.
Tam dziadekzobaczyłnowość; proszek, którystrzelał, dymił i sypałiskrami, gdy się na niego nadepnęło.
Znajomy miał nadzieję zrobić na tym dobry interes podczasświęta.
Dziadka zaciekawiła ta nowość i kupił jej trochę.
Wsy3 Czwarty Lipca to święto obchodzone wrocznicę uchwalenia Deklaracji Niepodległości (1776 r.
).
	40
	pał do papierowej torebki, poczym schował do kieszeni i zapomniał o tym.
W czasie kazaniadziadek mówił o nowym życiuw Chrystusie, ale mówiłteż o piekle, a lubił żywoodmalować piekielne wizje.
Wtrakcietakiego opisu, wsadziwszyprzypadkiemrękę do kieszeni, natrafił na torebkęz proszkiem.
Niewiele myśląc zaczerpnął garść i wysypał za sobą na podium.
Następnie jakbynigdy nic mówił dalej o piekle, podczas gdypodium strzelało, dymiło i sypało iskrami.
Ludzie opowiadalipotem sobie,że JayWilkerson tak opowiadał o piekle, że widaćbyłoogień i czuć było siarką.
	Z początku spodziewano się, że mój ojciec będzie taki samjak dziadek.
Ale ojciec był bardziej pastorem niż - zapalonymgłosicielemSłowa Bożego.
Przy dziadku, wędrującym ze swymikazaniami po kraju, ojciec wyrastał w poczuciu braku bezpieczeństwa, jakie daje stały dom.
Odzwierciedlało się to potemw jego karierze.
Przez cały czaswykonywania obowiązkówduszpasterskichmiał tylko cztery kościoły,podczas gdy dziadek cowieczór byłw innym kościele.
Mój ojciec budował masywne,trwałe kościoły i ludzie go poważalii przychodzili doniego ze swoimi troskami.
	Myślę, że Kościółpotrzebuje obu rodzajów kaznodziejówpowiedział'do mnie mój ojciec pewnego dnia, gdymieszkaliśmy w Pittsburghu.
Zazdroszczę jednak twojemudziadkowi umiejętności wytrząsania z ludzi pychy.
Potrzebneto jest w naszym kościele.
	Dziadek zademonstrował namtę umiejętność przy najbliższej okazji, gdy był u nas przejazdem (dziadek zawsze "byłprzejazdem").
	Kościółojca znajdował się w eleganckiej podmiejskiejdzielnicy Pittsburgha, zamieszkałej przez bankierów, prawników i lekarzy.
Była to lokalizacja nietypowa dla zboru zielonoświątkowego, bo nasze nabożeństwa bywają trochę hałaśliwei mało "dystyngowane".
W tym jednak wypadku przebiegały ze względu na sąsiedztwo dużo ciszej.
Dopiero mójdziadek udowodnił nam, że nie mieliśmy racji.
Zanim przyjechał, wszyscy członkowienaszego zborubyli tacy, jakich sąsiedzi: stateczni i modni.
	I martwi powiedział dziadek.
A religia ma daćczłowiekowi życie!
	Ojciec pomyślał chwilę i musiał się zgodzić.
A potem popełnił błąd: poprosił dziadka, żeby ten wygłosił za niego kazanie podczas przypadającego nazajutrz niedzielnego nabożeń41.

stwa wieczornego.
Byłem na tym nabożeństwie i nigdy nie zapomnę wyrazu twarzy ojca, gdy dziadek przede wszystkimzdjął swe brudne kalosze i z trzaskiem postawił je na balustradzie przed ołtarzem.
	No?!
powiedział dziadek prostując sięi patrzącz góry na skamieniałychze zdumieniawiernych.
Dlaczegoniepodobająsię wam brudne kalosze na balustradzie przedołtarzem?
Zbrukałem błotem wasz piękny kościółek.
Uraziłem"waszą pychę,ale założę się, że jeśli bym was o nią spytał, odpowiedzielibyście, że nie ma w was żadnej pychy.
	Ojciec o mało się pod ziemię niezapadł.
	Nie wierć się powiedział dziadek do niego.
Tobieteżsię to przyda.
Gdzie są diakoni tego zboru?
Diakoni podnieśliręce.
	Otwórzcie wszystkie okna.
Pohałasujemy tu trochęi chcę, żeby ci wszyscyprawnicyi bankierzy naswych niedzielnych werandachusłyszelijak to jest, kiedyczłowieka cieszy jego religia.
Dziś odprawicienabożeństwo dla sąsiadów.
	Potemdziadek kazał wszystkim wstać.
Wstaliśmy.
Kazałnam maszerować w koło i klaskać.
Maszerowaliśmy klaszcząc.
Chodziliśmy takprzez kwadrans, a gdy próbowaliśmy przestać,dziadek pokręcił głową i klaskaliśmy dalej.
A potem kazał namśpiewać.
Maszerowaliśmy, klaskaliśmy iśpiewaliśmy, a gdycichliśmy, dziadekpodchodził do okna i otwierałje jeszczeszerzej.
	Patrzyłem na ojca i wiedziałem, że myśli: "Ludzie odtądzawsze będą nas wytykać palcami, ale mimo wszystko dobrze,że tak się stało".
I ojcieczaczął śpiewać najgłośniej ze wszystkich.
	Tobyło nabożeństwo!
	Następnego dnia ojciec dowiedział się,co o tym wszystkimmyśląsąsiedzi.
Pojechał w pewnej sprawie do banku i oczywiście siedział tam za wielkim biurkiem jedenz jego sąsiadów.
Ojciec próbował zawrócić na pięcie i uciec, ale usłyszał:
	Halo,pastorze Wilkerson!
	Sąsiad zaprosił ojca za przepierzenie i powiedział:
	Były tam wczoraj wieczorem jakieś śpiewy w waszymkościele.
Wszyscy o tym mówią.
Usłyszeliśmy,że potraficieśpiewać, a tyle czasu czekaliśmy na to.
Jest to najlepsza rzecz,jaka się kiedykolwiek zdarzyła w naszej okolicy.
	Przeznastępne trzylata panował w zborze duch prawdziwejwolności i siły.
To nauczyło mnie bardzo wiele.
	Trzeba głosić Pięćdziesiątnicę powiedział dziadekpóźniej, gdy rozmawiał z ojcem o tym nabożeństwie.
Uwolniona odwszystkiego, co zbędne, jestsiłą i życiem.
Tym właśnie napełnił się Kościół, gdy Duch Święty zstąpiłw Pięćdziesiątnicę.
	A gdy ktoś jest pełen życia i siły kontynuował dziadek, uderzając pięścią w otwartą dłoń to ta siła gorozpiera.
A kiedy go ta siła rozpiera,tosobietrochę pohałasuje, co mudobrze zrobi.
I bez wątpienia przy okazji ubłoci sobiebuty.
	Dla dziadka ubłoceniebutów oznaczało nie tylko ubrudzenie podeszew od chodzenia, nie baczącna błoto, tam gdziewłaśnie iść trzeba, lecz również ubrudzenie butów zwierzchuod klękania.
	Dziadek byłczłowiekiem modlitwy, i wtym cała rodzinabyła do niego podobna.
Tak samo wychował mojego ojca,aojciec z kolei przekazałto mnie.
	David, czy ośmielasz sięprosić o pomoc,gdy masz jakiś kłopot?
spytał mnie raz dziadek.
	Było to osobliwe pytanie, ale gdydziadek nalegał, doszedłem do wniosku, że naprowadza rozmowęna coś ważnego.
Dziękowałem oczywiście Bogu często za dobro, które mi zesłał,na przykład za to, że mam rodzicówi dom albo za jedzeniei naukę.
Modliłem się też, aleogólnikowo iniekonkretnie, abyPan pewnegodnia zechciał działać za moim pośrednictwem.
Ale o konkretną pomoc modliłem się niezwykle rzadko.
I wtedy dziadek powiedział patrząc na mnie z powagą:
	Wdniu, w którymnauczysz się przy ludziach modlićo konkretne rzeczy, odkryjesz siłę.
	Niezupełnie wiedziałem, co miał na myśli, częściowo dlatego,że miałem dwanaście lat, a częściowo bo instynktowniebałem się tej myśli.
Powiedział: ,,Przy ludziach modlić sięo konkretne rzeczy".
Znaczyło tooznajmić głośno przy wszystkich: "Proszę o to i o to".
Znaczyłoto zaryzykować, żeBógmoże nie wysłuchać modlitwy.
	Dopiero przypadek sprawił, że pewnego okropnego dniaokoliczności zmusiły mnie do odkrycia, co dziadek miał namyśli.
Przez całe moje dzieciństwo mój ojciec był bardzo chory.
Miał wrzodyna dwunastnicy i przez ponaddziesięć lat cierpiał bóle.
Pewnego dnia, gdy wracałemze szkoły do domu,przemknęła obokmnie karetkai jużz daleka usłyszałem dokogo pędziła: ojcieckrzyczałz bólu.
	W pokojuna dole siedziała z powagą starszyzna naszego
	43.

zboru.
Doktor zabronił mi wchodzić do pokoju, w którym leżałojciec, więc matka wyszła do mnie.
	Czy onumrze, mamo?
	Matka spojrzała mi w oczy i zdecydowałasię powiedziećmi prawdę:
	Doktor uważa, że może przeżyć jeszcze dwie godziny.
W tym momencieojciec głośno krzyknął zbólu.
Matkaścisnęła mi ramię i pobiegła szybko z powrotem dopokoju Jestem tutaj, Kenneth powiedziała zamykając drzwiza sobą.
Ale zanim drzwi się zamknęły, zobaczyłem, dlaczegodoktor niepozwolił mi wejść do pokoju ojca: cała pościel i podłoga były we krwi.
W tym momencie przypomniałem sobiedziadkowe słowa: "Dzień, kiedy nauczysz sięprzy ludziachmodlić okonkretne rzeczy, będzie dniem, podczas którego odkryjesz siłę".
Przezmoment myślałem, czy bynie pójść doludzi siedzących wpokojuna dole ioznajmić, że modlę sięoto, by ojciec wstałz łóżkauleczony.
Ale nie zdecydowałemsię.
Nawet wtakiej ostateczności niemogłemwystawićswojejwiaryna próbę, podczas której mogłaby zostać podważona.
Niezważając na słowa dziadka pobiegłem najdalej jak mogłemodludzi.
Zbiegłem dosutereny,zamknąłem się w skrzyni na węgiel i tam się modliłem,próbując brak wiary w skutecznośćmojej modlitwy nadrobić siłą głosu.
Nie wziąłem tylko poduwagę, że modliłem sięjakby do systemunagłaśniającego.
Naszdom byłogrzewany gorącym powietrzemi wielkierury, jaktuby akustyczne, biegły rozgałęziającsię od pieca, koło któregostała skrzyniana węgiel, do wszystkich pomieszczeń domu.
Mój głos biegł tymi rurami na górę i usłyszeli go członkowienaszego zboru siedzącyw pokoju na parterzei lekarz w pokojuna piętrze.
Moją żarliwąmodlitwę usłyszał także ojciec leżącyna łożu śmierci.
	Przyprowadźcie tutajDavida szepnął.
Poprowadzono mnie więc obokwytrzeszczającejoczy starszyzny na górę, do pokoju ojca.
Ojciec poprosił,by doktorBrown poczekał przez chwilę w przedpokoju, po czym powiedział do matki, żebyprzeczytała 22 werset z 21 rozdziałuEwangelii sw.
Mateusza.
Matka otwarła BiW.
ą i przewracałakartki, aż znalazła właściwy fragment:
	"Iwszystko, o cokolwiek byście prosili w modlitwiez wiarą, otrzymacie"przeczytała.
Poczułem ogromne podniecenie.
	Mamo, czy nie moglibyśmy zastosować tegow przypadkuojca, teraz?
	44
	Więc gdy ojciec leżał takbez sił na łóżku,matka zaczęłaczytać ten sam fragment wciąż odnowa.
Przeczytała goz kilkanaścierazyi gdy tak czytała, ja podniosłem się,podszedłemdo łóżka i położyłem ojcu ręce na czole.
	Jezu modliłem się wierzę w Twoje słowa.
Uzdrówojca!
	Pozostawało jużtylkojedno do zrobienia.
Podszedłemdodrzwi, otwarłemje i powiedziałem głośno i wyraźnie:
	Proszę wejść, panie doktorze.
Modliłem się.
to byłotakie trudne do powiedzenia modliłem się zwiarą, że ojciecwyzdrowieje.
	Doktor Brown spojrzałw dół na moją dwunastoletnią powagę iuśmiechnął się ciepło iwspółczująco, ale bez żadnejwiary.
Jego uśmiech zmienił się jednak wzaskoczenie, a potem wosłupienie, gdy pochylił się nad moim ojcem, żeby gozbadać.
	Coś się stało powiedział.
Mówił tak cicho, że ledwiego słyszałem.
Sięgnął drżącymirękami po swoją torbę i zbadałojcu ciśnienie.
	Kennethpowiedział i zajrzał ojcu pod powieki,obmacał mu brzuch, a potem znowu zmierzył ciśnienie, K-enneth, jak się czujesz?
	Jak bym nę napełniłsiłą,
	Kennethpowiedział doktor właśnie ujrzałem cud.
Mój ojciec wstał złóżka iwtej samej cudownej chwili
	pozbyłem się jakichkolwiek wątpliwości co dosiły swojej
	modlitwy.
	Jechałem na farmę dziadka mając przed oczyma te i inne"wspomnieniaz młodości.
	Gdy przyjechałem,z radością przekonałem się,że dziadekjest rześki jak zawsze.
Był tylko trochę powolniejszy w ruchach, ale umysł miał jak zwykle bystry i pełen wnikliwejmądrości.
Usiadł jak na koniu na starym, prostej roboty krześle, odwróconym oparciem do przodu i słuchał z uwagą mojegoopowiadania o dziwnych zdarzeniach, wktórych ostatniouczestniczyłem.
Pozwolił mi mówić przez godzinę, przerywająctylko dodatkowymi pytaniami.
Skończyłem swoją opowieśći spytałem:
	Co o, tym sądzisz?
.Myślisz,że naprawdę Bóg wezwałmnie, abym pomógł tym chłopcomoskarżonym o morderstwo?
	Myślę, że nie.
	Ale tyle rzeczy.
zacząłem.
	45.

Myślę, że te drzwi zatrzasnęły się przed tobą nieodwołalnie powiedział dziadek.
Sądzę, że Bóg przez długiczasnie pozwoli ci zobaczyć tych chłopców.
A wieszdlaczego?
Bojeśli zobaczyłbyś się z nimi teraz, mógłbyśsobie wyobrazić,że spełniłeś swoje zadanie wśród młodzieży nowojorskiej.
Myślę jednak, że Bóg ma dla ciebie większe zadanie.
	Co masz na myśli?
	Mam przeczucie, chłopcze, że twoimzadaniemnie miało być porozmawianie sobie z siedmioma chłopcami, ależeprzed tobą jest długa rozmowa z tysiącami im podobnychchłopców.
	Dziadek pozwoliłmi się nadtymchwilę zastanowić, poczym ciągnął dalej:
	Mam namyśli tych wszystkich zagubionych, przerażonychi samotnych nowojorskichchłopców, którzy, jeśli nie udaci sięim pomóc, mogą skończyć jako mordercy bez powodu.
Myślę, że pozostaje ci terazjedynie zobaczyć wszystko winnym świetle.
	Dziadek często naświetlał różne problemy w sposób pobudzający mnie do działania.
Było tak i tym razem: moja chęćucieczkiz Nowego Jorku tak szybko,jakto tylko możliwe,zmieniła się nagle w pragnieniespiesznego powrotu dotegomiasta i zabrania się do pracy.
Powiedziałem coś w tym sensiedo dziadka,na co on się tylko uśmiechnął.
	Łatwo ci siętak mówi teraz, gdysiedzisz tu, wciepłejkuchni, i rozmawiasz ze swoim starym dziadkiem.
Ale poczekajze snuciem swoich wizji dotąd, aż spotkasz więcejtych chłopaków.
Będą pełni nienawiści i grzechu, bardziej niżjesteśsobie w staniewyobrazić.
Są jeszczebardzo młodzi, ale jużpoznali morderstwo, gwałt i sodomię.
Jak poradzisz sobie z takimirzeczami, gdy je napotkasz?
	Nie potrafiłemdać natorzetelnej odpowiedzi.
	Pozwól, David, że sam odpowiemna moje pytanie.
Zamiastpatrzećna te rzeczy, musisz mieć cały czas przed oczymaserce Ewangelii, Czy wiesz, co to jest?
	Spojrzałem mu w oczy.
	Na tyle częstosłyszałem mojego dziadka wypowiadającego się w tej kwestii powiedziałem że mogędać muodpowiedź zaczerpniętą z jego własnych kazań.
Sercem Ewangelii jest przemiana.
Jest transformacja.
Jestrodzenie się nanowo do nowego życia.
	Klepiesz to bardzo gładko.
Poczekaj, aż zobaczysz, jakPan tego dokonuje.
Wtedy będziesz mówił z jeszczewiększym
	46
	entuzjazmem.
Ale to dopieroteoria.
Serce Chrystusowego posłania jest bardzo proste: spotkaniez Bogiem, prawdziwe spotkanieoznacza przemianę.
	Po niecierpliwych ruchach dziadka poznałem, że naszespotkanie dobiega końca.
Dziadek wstał z krzesła,rozprostowałzesztywniałe plecy i ruszył w kierunku drzwi.
Wiedząc, że lubiefekty dramatyczne, czułem, że najważniejsza część naszej dyskusji dopiero nastąpi.
	Davie powiedział dziadek opierającsię o framugędrzwi ciągle martwię się, co będzie, gdy spotkasz się z brutalnym życiem miasta.
Żyłeśdotąd w spokoju i bezpieczeństwie.
Gdy stanieszoko w oko z niegodziwością, może cię sparaliżowaćstrach.
	I dziadek rozpoczął opowieść pozornie nie mającą żadnegozwiązku z tym,o czym mówił dotychczas.
	Wiesz, jakiś czas temu poszedłem sobie na spacer przezwzgórza,gdy nagle zobaczyłem ogromnego węża.
To byłolbrzym, był gruby na trzycale idługi na cztery stopy.
Leżałtam sobiew słońcu iwyglądał przerażająco.
Przestraszyłemsię go inie ruszałem się przez długi czas.
I oto gdy tak patrzyłem, zobaczyłem cud.
Zobaczyłem odrodzenie.
Ujrzałem, jakten stary wąż zrzuca skórę i zostawiają leżącą tam, w słońcu,po czym odchodzi nowe i naprawdę pięknestworzenie.
	Kiedy zaczniesz, chłopcze, pracę wtym wielkim mieście,nie bądź sparaliżowany strachem z powodu wyglądu zewnętrznego twoich chłopców.
Bogaoni nie przerażają.
Bóg czeka nakażdego z nich, by wyczołgał sięze starej powłokigrzechui odrzucił ją.
Czeka z utęsknieniem na ukazanie się nowegoczłowieka.
Nigdynie zapomnij o tym, David, gdy zobaczyszswoje węże, a zobaczysz je bez wątpienia,na ulicach NowegoJorku.

ROZDZIAŁ 6
	Gdy ponownie jechałem do Nowego Jorku, byłem w zupełnie innym nastroju.
Nie byłem już człowiekiem wysłanymw nieskomplikowanej misji pomocy siedmiu chłopcom sądzonym za morderstwo.
	Alejeśli mam zrobić coś więcej powiedziałem samdo siebie chciałbym, aby moje zadanie zostało mi wyraźniejukazane.
	O zadaniu tym miałem niezbyt sprecyzowane wyobrażenie jako o niejasno zapamiętanym śnie.
Wiedziałem jedynie, że ma ono polegać na czymś w rodzaju specjalnej pomocy,której miałem udzielićchłopcom takim, jak Luis i jego koledzy'
	Tym razem nie chciałem pominąćradnej okazji kontaktuz gangiem Luisa.
Wydano wyrok.
Czterech chłopców, wśródnich Luis, miało pójść do więzienia,tr^ej mieli być wypuszczeni.
Spośród tej trójkijeden miałbyć oddany do zakładuspecjalnego pod opiekąpsychiatryczną, jednego rodzice odrazuzabierali z Nowego Jorku, a jeden miał Wrócić do domu Postanowiłem spróbować się z nim skontaktować.
	Gdy przyszedłem pod drzwi jego mieszkania przy 125 Ulicy, zobaczyłem wywieszkę z innym nazwiskiem.
Zastukałemjednak inie zdziwiłem się, gdyotworzyłami matka tego chłopca.
Pamiętała mnie zmojejpoprzedniej Wizyty i wyglądałonato, że była rada moim odwiedzinom.
	Proszę, niech pan wejdzie powiedziała.
Zauważyłpan,że zmieniliśmy nazwisko?
Cały czas przychodzili do naswściekli ludzie.
Raz napisali na ścianie: "Wywieźcie chłopakaz miasta, bogo zabijemy".
	W jednym z pokojów czteropokojowego mieszkaniależałynakrześle, na kanapie, na stoliku do kawy sterty gazet.
Wewszystkich gazetach były sprawozdania z procesu.
	Nie ma pan pojęcia, pastorze, Co to znaczy rozkładać
	48
	
	codziennie gazetę i widzieć zdjęcie syna sądzonego za morderstwo.
Sąsiedzi przynieśli większość z tych gazet, co tuleżą.
Przychodzili niby przynieść tylko gazetę i zostawali, żeby powiedzieć mi, co o tym myślą.
Mężowi też dawali gazetyw pracy.
	Przeszliśmydo kuchni, w której wspanialepachniało jakąśsmażoną hiszpańskąpotrawą itam rozmawialiśmy o planachna przyszłość.
	Macie państwo zamiartutaj zostać?
spytałem.
	Chcieliśmy wyjechać, ale to trudne ze względu napracęmęża.
	Ale wasz syn jest tutaj w niebezpieczeństwie.
	Tak.
	Czy nie chcielibygo państwo wysłać na jakiś czas domnie do domu, aby pomieszkałz moją rodziną w Pensylwanii?
Będzie tam mile widziany.
	Nie odpowiedziała przewracając coś na patelni.
Kiedy nasz syn wróci z więzienia, chyba wyślemy go gdzieśstąd, ale do swoich.
Nikt go nie zobaczy.
Będzie tak,jakby sięnigdy nie urodził.
	Gdy po półgodzinie wychodziłemi odwróciłem sięw drzwiach, by się pożegnać, spostrzegłem nabazgrany żółtąkredą na ścianie napis, o którym mówiłamatkachłopca.
Ktośpróbował go zetrzeć, ale ciągle jeszcze można było odczytać:
	"...bo go zabijemy".
	Tak więc nie udało mi sięskontaktować z chłopcamizganguLuisa.
Należało pogodzićsięz myślą, że to zatrzaśnięcie mi drzwi przed nosem miało jakiś cel.
Cel ten wskazywałomi chyba mojenatrętne, mglisterojenie.
Choć wyglądało, żepraktycznie nie mam żadnych szans na powodzenie, choć zupełnie nie byłem do tego przygotowanyani nie miałem natonajmniejszej ochoty, coraz wyraźniej rysowałasię przedemnąperspektywa, że wśród tych ulic czeka zadanie, za któregorealizację na mnie została włożona odpowiedzialność.
	Idąc 125 Ulicą wkierunku mojego samochodu powiedziałem:
	Panie, jeśli masz dla mnie jakąś pracę wtym mieście,powiedz mi, naczym ma ona polegać.
	Ten dzień byłpoczątkiem mojej czteromiesięcznej wędrówki ulicamiNowego Jorku.
W marcu,kwietniu, majui czerwcu 1958 roku jeździłem do tego miasta cotydzień,wykorzystującna wyjazdy moje wolne odpracy dni.
Wstawałem
	- Krzyż i sztylet
	49.

wcześnie rano, jechałem osiem godzin i docierałem do NowegoJorku wczesnym popołudniem.
Potem aż do późnej nocy wędrowałem ulicami miasta, a do domu wracałem nad ranem.
-Nie byłyto jałowe poszukiwania.
Nigdy nie opuszczało mnieuczucie, że jestem prowadzony przez wolę inną niż mojawładna, choć charakter tego nakazu był ciągle tajemniczy.
Nieumiałem znaleźć lepszego sposobu reagowania na ten wewnętrznyimpuls, niż ciągłe powroty do miasta i oczekiwaniewgotowości na to, by polecenie stało się wyraźne.
	Pamiętam doskonale pierwszy wieczór tej czteromiesięcznej wędrówki.
Maria, zanim zostawiłem jąw jej wilgotnejpiwnicznej norze, powiedziała mi, że jednym z najbardziej niebezpiecznych, najbardziejbrutalnym rejonemw całym NowymJorku jest dzielnica Bedford-Stuyvesant w Brooklynie:
	Jeśli chcesz, pastorze,obejrzećNowy Jork od najgorszej strony, po prostu przejdź przezmost Brooklyński i otwórzszeroko oczy.
	Czy rzeczywiście chciałem zobaczyć Nowy Jorkod najgorszej trony?
Nie byłem tego wcale taki pewny.
Aleprzecieżw takiej samejdżungli wyrośli ci chłopcy oskarżeni o zamordowanie Farmera.
Jeśli miałemwznieśćwzrok ku sercu Ewangelii, jak miradził dziadek, powinienem chyba najpierw przyjrzećsię dobrze temu.
co było na ziemi.
	Pojechałem więc Broadwayem, mijając Times Square i hotel ^Martiniąue", gdzie nocowaliśmy z Milesem, ku mostowiBrooklyńskiemu, Dzielnicę Bedford-Stuyvesant wskazał miprócz Marii również pewien policjant.
Tak więc po raz pierwszyzbliżałem się docentrumobszaru,na którym przypadałowięcejmorderstw na jedną stopę kwadratową niż w jakimkolwiekinnym miejscu na świecie.
Niemiałem pojęcia, gdy tak bojażliwieprowadziłem swój samochód przez ulice tej dzielnicy, żekiedyś będą mi one znanerówniedobrze, jak przyjazne ulicePhilipsburga.
	Bedford-Stuyvesant byłakiedyś dzielnicą statecznych, zamożnych rodzinmieszczańskich, żyjących w schludnych dwupiętrowych domach z ogrodami z tyłu.
Obecnie było to murzyńsko-portorykańskie getto.
Gdy wjeżdżałem do tej dzielnicy,był zimny marcowy wieczór.
Musiałem objechaćwiele kwartałów, zanim znalazłemmiejsca na zaparkowanie samochodu,jako że miasto nie wysilało się specjalnie naoczyszczanie ulicw tym rejonie i większość samochodów była unieruchomionaprzy krawężnikach pomiędzy szarymi stertami zlodo- 
waciałegośniegu.
Niebezpiecznie było iść przez głęboką po kostki śnieżną
	50
	breję, przekraczając śliskie kupy odpadków.
Chodziłen^ samotnie ulicami, patrzyłem, słuchałem i poznawałem ter^ rodzajżycia, o któregoistnieniu nie miałempojęcia w moim bezpiecznym zaciszu wśródwzgórz Philipsburga.
	Na lodowatym chodniku leżał pijak.
Gdy zatrzymałem się,żeby mu pomóc, obrzucił mnie wyzwiskami.
Powiedziałem policjantowi na rogu o tym chorym człowieku, a ten^ wzruszywszy ramionami, powiedział,że zajmie się tym.
Alę gdy pokilkudziesięciukrokach obejrzałem się, okazało się, żepolicjantnieruszył się z miejsca i dalej stał narogu kołysząc trzymanąw ręku pałką.
	Dwiedziewczyny, których sylwetki rysowały si^ na tleotwartych drzwi, zawołały:
	Cześć, chłopaczku, szukasz towarzystwa?
	Po drugiej stronie ulicy, koło cukierni, stała grupa nastolatków.
Mieli na sobie skórzane kurtki z dziwnymi emblematami namalov/anymina plecach.
Chciałemz nimiporozmawiać,ale się zawahałem.
Czy będą mnie słuchać?
A może będą zemnie szydzić albo zaatakują?
	W końcunie przeszedłem na drugą stronę ulicy nie,jeszcze nie dzisiaj.
Pochodziłem jeszcze trochę mijając baryi przepełnione pojemniki na odpadki, kościoły przerobionezesklepów i komisariaty policji, aż doszedłem do wielkiego osiedlaz powybijanymi szybami, porozbijanymi lampami i złamanątabliczką:"Nie deptać trawników", wdeptaną w brudny śnieg.
	Wracając do samochodu usłyszałem coś, co brzmiało jaktrzy szybkie strzały.
Po chwili pomyślałemjednak, że musiałem się pomylić, bo nikt z licznych przechodniów nie Wyglądałna podekscytowanego czynawet zainteresowanego.
Ale pokilku chwilach przemknął koło mnie wóz policyjnyi Ujechawszy z rozpędu przednimi kołami na chodnik, zatrzymałsiębłyskając czerwonym światłem na dachu.
Tylko sześćosóbstanęło, by popatrzeć, jak wyprowadzają z domu z pokojaniido wynajęcia mężczyznę ze zwisającą bezwładnie, zakrwawionąręką.
W Bedford-Stuyvesant trzeba było czegoś więcej niżprzestrzelona ręka, aby zebrał siętłum.
	Wróciłem do samochodu i zasłoniwszy okno starą koszulą,co miało być symbolem izolacji od ulicy, położyłem się przykryłem kocem i zasnąłem.
Nie zrobiłbym tego dzisiaj.
Dziś jużzbyt dobrze wiem, czym to grozi.
Nie chodzi nawet o niebezpieczeństwo ze strony dorosłychkryminalistów czy nastolatków.
S^fcym sięMałychLudzi.
Są to ośmio-, dziewięcio- i dziesięcioletnie dzieci, które krążą na peryferiach gangów miodzieA.

żowych.
Dzieci te są naprawdę niebezpieczne, bo uprawiająprzemoc dla niej samej.
Mają nożeż pistolety,jak ich starsibohaterowie, i myślą,że używając tej broni staną się prawdziwymi mężczyznami.
	Ale tamtą noc przespałem beztrosko i bezpiecznie.
Czy tomoja dziecinna naiwność mnie uchroniła?
Czymoże były tosłowaPsalmu 91, które powtarzałem sobie zasypiając:
	Dlatego, że Pan jest ucieczką Twoją,
	Najwyższego zaś uczyniłeś ostoją swoją,
	Nie dosięgnie cię nic złego
	i plaga nie zbliży się do namiotu twego,
	Albowiem aniołom swoimpolecił,
	Aby cię strzeglina wszystkich drogach twoich.
	Na rękach nosić cię będę,
	Byś nie uraził o kamień nogi swojej.
	Będziesz stąpał po lwiei po żmii,
	Lwiątko i potwora rozdepczesz.
	Przez cztery miesiące krok po kroku poznawałem teulice.
Mariai Angęlo byli miw tymbardzo pomocni.
Byłemw bliskim kontakcie z Angelem od czasu naszego pierwszego spotkania na schodach w domu Luisa Alvareza.
	Angelopowiedziałem do niego pewnego razu, gdyszliśmy ulicą Harlemu jaki, twoim zdaniem, jest największyproblem, z którym borykają się chłopcy w tym mieście?
	Samotność powiedziałbez wahania Angęlo.
Była to dziwna odpowiedź:samotność w ośmiomilionowymmieście.
AleAngęlo wyjaśnił, że uczucie tomiało źródło w obojętności otaczających ludzi i że wszyscy jego koledzy z gangubyli w istocie bardzo samotnymi chłopcami.
	Im bardziej poznawałem Nowy Jork, tym bardziej, przekonywałem się, że Angęlo marację.
Zanim osobiście zaangażowałem się w rozwiązywanie problemów tych chłopców, nieimałem pojęcia, coto są gangi młodzieżowe.
Kiedybyłemchłopcem mieliśmy wPittsburghu różne paczki koleżeńskie.
Zbieraliśmy się po szkole i budowaliśmy szałasyna pustychparcelach.
To, co działo sięw tych szałasach, zależało od wiekui charakteru chłopców,ale nigdy nie wykraczałodaleko pozazwykłe rozmowy.
Rozmowy o dziewczynach,o samochodach,o sporcie, o rodzicach.
Myślę, żejedną z głównych cech dzieciństwa jestchęć zbierania się, aby wspólnie badać świat dorosłych poza zasięgiem bezpośredniej kontroli z ich- strony.
	52
	W NowymJorku sąi takie grupy młodzieżowe zwykłegrupy towarzyskie, nigdy nie wykraczające poza tę funkcję.
Ale są też grupyo całkiem innym charakterze: gangi uliczne,zwane czasem gangami bojowymi.
Cichłopcysą zawsze gotowistosować przemoc.
Znam przypadek, kiedy walki toczyły sięregularnieprzez dwa miesiące.
Ale znam też inny przypadek,kiedy odrugiej po południudziesięciu chłopców stało na roguulicy popijając oranżadę, a oczwartej tego samego popołudniajeden z nich był martwy, a dwaj znajdowali się w szpitalu:
	W czasie tychdwóchgodzin zdążyła wybuchnąć,rozegrać sięi wygasnąćwielka wojna pomiędzy dwoma gangami.
	Są też wtym mieście, jaksię przekonałem, różne grupyo specyficznym charakterze.
Bowiem prócz grup koleżeńskichi gangów bojowych są grupy homoseksualne, lesbijskie i sadystyczne.
Gdy poznałemosobiście więcej chłopców,dowiedziałemsię o dzikich zabawach urządzanychprzez nich w pustychmieszkaniach po powrocie ze szkoły.
Dzieci zbierają się, naprzykład, żeby wyrywać nogi kotu.
Albo zbiera sięmłodzież,żeby uprawiaćseks grupowy.
Często, jakmówili mi chłopcy,zbierali sięw ciemnym zakątku parku i stojąc dookoła paryodbywającej na ziemi stosunek płciowy, uprawiali wzajemnąmasturbację.
	Pomysły do tych zabawczerpie młodzież z zalewu pornografii.
Wielu chłopcówpokazywało mijej próbki,przechowywane w ukrytych przegródkach portfeli.
To cosprzedaje sięna rogach ulic, to nie są obrazkidla grzecznych dzieci.
Sątorysunki i zdjęcia nienaturalnychstosunków płciowych pomiędzy dziewczętami i chłopcami, stosunkówze zwierzętami.
Tedzieci mówiły mi, że czasami spędzają popołudnia w swoichpiwnicznych klubach wykorzystując takie zdjęcia jako swoisteporadniki.
	Choć walki, współżycie seksualne z przygodnymi partnerami i zboczenia są częstewśród nastolatków, jest zło przewyższające wszystkie inne: narkomania.
	Wkrótce zacząłem się na tyle orientować w tym środowisku,żesam rozpoznawałem handlarzy narkotykami krążących wokół szkolnych dziedzińców.
Byli zuchwali inatrętni.
Mówili bez żenady o swoim zawodzie i radzili mi, żebym sampopalił "trawę", jeśli chcę się przekonać, jak to jest.
Kiedypokazałem jednemu znich zdjęcie w gazecie przedstawiającechłopca skręcającego się zbólu na łóżku szpitalnym w paroksyzmach po odstawieniu narkotyku, handlarz wyśmiał mnie:
	Nie martw się powiedział ten gość byłna heroi53.

nie. Trochę marihuany wcale ci nie zaszkodzi.
To prawie jakpapieros.
Chcesz?
	Nie zaszkodzi?
Sama marihuana nie powoduje nałogu, aleszybko doprowadza do zażywania heroiny, która jest najsilniejuzależniającym narkotykiem ze wszystkich znanych ludzkości.
Raz wczasie moich wędrówek nowojorskimi ulicami była, jakmówią narkomani, "panika": okres,w którym dostawy narkotyków są znikome zpowodu masowych aresztowań wśród przemytników.
Poznawałemwtedy dzielnice.
Bedford-Stuyyesant.
Idąc ulicą usłyszałem wysoki, świdrujący krzyk.
Nikt nie zwrócił na to najmniejszej uwagi, choć krzyk ciągle się powtarzał.
	To brzmi, jakby ktoś miał straszne bóle powiedziałemdo kobiety,która opierając się łokciami o parapet wyglądała przez okno na parterzetego samego domu.
Kobieta uniosłagłowę, posłuchała chwilęiwzruszyła ramionami.
	To na drugim piętrze.
Okropne.
On ma dwadzieścia lat.
To heroina.
Skręca go, a on nie ma z czego zrobić sobieszprycy.
	Zna gopani?
	Od dziecka.
	Nie moglibyśmy mu jakoś pomóc?
	Na przykład jak?
Tylko śmierć możemu teraz pomóc.
	Nie moglibyśmy go odwieźćdo szpitala?
Kobieta popatrzyłana mnie przeciągle.
	Pan tunowy, co?
	Tak.
	Niech pan spróbuje załatwić szpital takiemu, co sięszprycuje.
Zobaczy pan, co z tego wyjdzie.
	Jakże często jejsłowa przypominały mi się w czasie nadchodzących miesięcy.
	Na cały NowyJork jesttylko jeden publiczny szpital,w którym młody narkoman może szukać pomocy: KiversideIIospital.
Jest on tak przepełniony,że na przyjęcie,jeśliw ogóle jestono możliwe, trzeba czekać bardzo długo.
Gdychłopak nie zostanie przyjęty do Riverside, może jeszcze złożyćpodanie do jedynego zakładu publicznego w całych StanachZjednoczonych, doktóregomogą być przyjmowani nowojorscynarkomani: do ponuro wyglądającego szpitala federalnegow Lexington, w stanie Kentucky, specjalizującego się w tejdziedzinie.
	Bójki, seks, narkomania to były dramatyczne przejawychoroby społecznej, naktórą cierpiała grupująca się w gangach
	54
	młodzież nowojorska.
Jak  powiedział Angelo, głównąprzyczynątejchoroby było gorąco  skrywane poczucie wyobcowania, głód bycia kimś, kto co " Znaczy dla innych.
	Najsmutniejszą rzecz^ą, jaką odkryłem podczas moich długich wędrówek po ulicach Nowego Jorku, była żałosna przyziemnośćtęsknot tych  chłopców.
Kilku z nich zwierzyło mi sięze swoich marzeń.
	Marzeń!
Czyż można " tak naprawdę nazwać marzeniem to,że za cel w życiu chłoPakstawiasobie kupienienowego kapelusza?
Takiego z wąskim rondem.
Kapelusz jest dlatych chłopców symbolem.
Nieraz  Widziałem chłopca drżącego z zimna naulicy, bo nie miał kapelusza.
Ale nagłowie miał kapelusz tyrolskiza 25 dolarów, z zadzierżyście sterczącym piórkiem.
	A może by z nimi
pojechaćnawycieczkę?
Choćby przezmost Brookliński do Manhattanu.
To by była przygoda!
Aletopóźniej.
Ci chłopcy są zamknięci w swoichciasnych rewirach jak w klatkach.
SPotkałem dziesiątki brooklińskich chłopców, którzy nigdy nie  przekroczyli mostu Brooklińskiegow obawie przed gangami  z Manhattanu i Bronxu.
	Stopniowo,w miarę kolejnych wizyt, ukazywał misięschemat złożony z nie- zaspokojonych potrzeb: począwszy odsamotności,poprzez walki gangów, grupowy seks inarkomaniędoprzedwczesnej, i niechybnejśmierci.
Aby sprawdzić swojewrażenia, odwiedzałem 'komisariaty, rozmawiałem z pracownikami opieki społecznej i kuratorami dla nieletnich, spędziłemwiele godzin w bibliotece publicznej, W końcu obraz problemów nowojorskich nastolaatków wydał mi się tak niespójny, żeprawie się poddałem i w ^ tym  właśniemomencie Duch Świętywkroczył, żeby mi pomóc.
	Tym razem Jego pomoc nie objawiła mi się w jakiśspektakularny sposób.
Po Prostu podsunął mimyśl.
Wyostrzył rozmytyobraz, błądzący dotychczas po peryferiach mojej świadomości jakledwo zapamiętanysen.
	Wracałem do Pitsburgapatrząc, jak cyfry licznika milzmieniają się w rytm 
przepływających w tył słupków milowych.
Nagle zadałem eSobie pytanie:"A gdyby mi tak zaproponowano spełnienie małego życzenia dla tych chłopców.
Jakabyłaby ta jedna, najmniejsza dlanich rzecz, októrą należałobypoprosić?
" Odpowiedź była oczywista: żeby mogli zacząć życiecałkiem od nowa, świeżymi, niewinnymi osobowościaminowo narodzonych dzieci.
I jeszcze, żeby tym razemwzrastaliotoczeni miłością, zamiast nienawiścią i strachem".
Ale to byłooczywiście nie możliwe.
", jakmogą ludzie żyjący już po kilka55.

naście lat wymazać ze swej psychiki wszystko, co już się stało?
I jak mogłoby dla nich powstać zupełnie nowe środowisko?
	Czy to marzenie Ty, Panie, umieściłeś w moim sercu,czy to ja sam snuję sobie takie fantazje?
	 uszązacząć odnowai musząbyć otoczeni miłością.
	Myśl ta pojawiła się w moim umyśle zupełna i gotowa,i tak wyraźna, jak pierwsze polecenie wyjazdu do NowegoJorku.
Równocześnie z nią pojawiłsię w mojej wyobraźni dom,do którego tenowedzieci mogłyby wejść.
Naprawdę przytulnydom, całkiem ich własny, w którym byliby mile widziani i kochani.
Mogliby mieszkać w swoim domu,ilekroć by tegozapragnęli.
Drzwi byłyby zawsze otwarte.
Byłoby tam zawszedużo łóżek i dużo różnych rzeczy do ubrania.
I wielka, wspaniała kuchnia.
	OPanie powiedziałem głośno jakież to wspaniałemarzenie.
Ale nato musiałby się zdarzyć cud.
Cały ciąg cudówtakichjakich jeszczenigdy nie widziałem.
. '
	ROZDZIAŁ 7
	Następnym razem pojechałem do Nowego Jorku w dziwnym stanie umysłu.
Po części byłem podniecony moim marzeniem, a po części głęboko zakłopotanyi całkowicie zagubiony.
Im lepiej poznawałem naturęmojego wielkomiejskiego wroga,.
tym ostrzej widziałem mój zupełnybrak kwalifikacjido walkiz nim.
	Wróg czaił się w warunkach społecznych, które stworzyłynowojorskie slumsy, ipotrafił zręcznie chwytać w swoje pułapki samotnych i spragnionych miłości chłopców.
	Wysuwał obietnice łatwego bezpieczeństwa i wolności,szczęścia i wynagrodzenia krzywd.
Nazywał swoje obietniceniewinnymi imionami; kluby (a nie niebezpieczne gangi), trawai kompot(a nie narkotyki), rybieskoki (a niebrutalne i nieprzynoszące zadowolenia podniety seksualne) i skakanie (a niedesperacka walka na śmierć i życie).
Kształtował wswych ofiarach charaktery, do których zupełnie nie dało się dotrzeć.
Budował dokoła tych chłopców gruby mur ochronnej niewrażliwościi bezwzględności.
Czynił ich dumnymi z tego, że sątwardzi.
Czułem, jak słaby jestem wobec mojego wroga.
Niemiałem żadnej ze zwykłych broni.
Nie miałem doświadczenia.
Nie miałem pieniędzy.
Nie stałaza mną żadna instytucja.
Bałem się tej walki.
	I nagle przypomniała mi się podobna sytuacja z mojegożycia, kiedyteż zbliżał się moment walki, której się bałem.
Zdarzyło się to wiele lat temu, gdybyłem jeszcze chłopcem.
Właśnie przeprowadziliśmysię doPittsburgha.
Jako dzieckonie odważyłem się nigdy stanąć do najłatwiejszej nawet walki.
Zawsze byłem dość wątły i chyba jeszcze bardziej chudy niżteraz.
Sama myśl obójcena pięści sprawiała, że cały drżałem.
Ale wtym wszystkim najzabawniejsze było to, że przez całąszkołę niemusiałem się bić anirazu, ponieważmiałem opinię
	57.

strasznego zabijaki.
Do tej absurdalnej sytuacji doszło w osobliwy sposób, a im dłużej się nad nią zastanawiałem, tym bardziej dochodziłem do wniosku, że prawdopodobnie to wspomnienie ma dla mnie istotne znaczenie.
	Byłpewien chłopak, na imię miał Chuck, który stał siępostrachem wszystkichkolegów.
Zanim jeszcze rozpakowaliśmysię do końca, dowiedziałem się, żeChuck zawsze bije nowychi żebym dobrze uważał, bo Chuckjest zawzięty zwłaszcza na dzieci pastorów.
Byłemprzerażony, zanim jeszcze go zobaczyłem.
Jak się zachowam, gdy go wreszciespotkam?
ZadałemBogu to pytanie iodpowiedź nadeszła szybko i wyraźnie: ,,N iedziękimocy ani dzięki sile, leczdzięki ^mojemu Duchówi".
Wiedziałem,że jest to cytat z Biblii,i popatrzyłem do tekstu jedynie, żeby sprawdzić, czydobrzepamiętam, który to ustęp.
Był to fragment z Księgi Zachariasza, rozdział 4, werset 6.
Wówczas to przyjąłem tencytat zaswojemotto.
Zdecydowałem, że gdyprzyjdziechwila spotkania z Chuckiem, będę po prostu polegał na tej obietnicy.
Bógześle na mnieśmiałość równą zadufaniu tegozabijaki.
	Nie musiałemdługo czekać na okazję sprawdzenia swojejteorii.
Pewnego wiosennego popołudnia wracałem samotnie zeszkoły do domu.
Pamiętam, że miałem na sobie nowe ubranie,przezco musiałem szczególnie uważać, aby nie dać się wciągnąć w jakąś awanturę.
Nowe ubraniebyło zbyt drogimnabytkiem w naszej rodzinie, by je zniszczyć w bójce ulicznej.
Naglezobaczyłem idącego mi na spotkaniechłopaka.
Wiedziałem, żemusi to być Chuck.
Szedł powoli drugąstroną ulicy.
Ale gdytylkomnie zobaczył, przeszedł przez jezdnię i ruszyłku mniejak ciężki, sapiący, rozjuszony byk.
Musiał być chybao pięćdziesiąt funtów cięższy niż jai był o wiele wyższy.
Musiałemzadzieraćgłowę, żeby mu patrzeć w oczy.
	Chuck stanął na mojej drodze rozparty narozkraczonychnogach,z rękami na biodrach.
	Twójojciec jest pastorem.
	To nie byłopytanie.
To było oskarżenie, i muszęsię przyznać, że w tym momencie ulotniłasięcała moja nadzieja naodwagę, którą miał mi zesłać Bóg.
Byłem śmiertelnie przerażony.
"Nie dzięki mocy,ani dzięki sile, lecz dziękimojemuDuchowi.
Nie dzięki mocy, anidzięki sile, lecz dzięki mojemuDuchowi to się stanie mówi Pan Zastępów".
Powtarzałemto zdanie w myślach wciąż od nowai od nowa, gdyChuckwyrażał omnie swojezdanie.
Przede wszystkim zaznaczył, żewyglądam głupiow moim nowym ubraniu.
Następnie poświęcił
	trochę czasu oczywistej prawdzie, że jestem cherlakiem.
Potemw krótkich słowach wygłosiłswoją opinię o dzieciach pastoróww ogólności.
	"...aledzięki mojemu Duchowi to się stanie mówi Pan".
Nie powiedziałem jeszcze anisłowa, lecz wewnątrzmnie zachodziła zdumiewająca przemiana.
Poczułem, jak mój strachtopnieje,a na jego miejsce pojawia siępewność i wesołość.
Spojrzałemna Chucka i uśmiechnąłem się.
	Chuck był coraz bardziej wściekły.
Twarz mupoczerwieniała,gdy mnie tak prowokował do bójki.
	Ja ciągle się uśmiechałem.
	Chuck zaczął krążyć dookołamnie z zaciśniętymi pięściamitrzymając ręcepoboksersku i co jakiś czas robiąc krótkie wypady pozorujące atak.
Jednak w jego twarzy wyraźnie dostrzegłem oznaki niepewności.
Widziałem, żez jakiegoś niepojętegopowoduten mikrus zupełnie sięgo nie boi.
	Ja krążyłemrównież, nie odwracając wzroku od jego oczui cały czas się uśmiechałem.
	Wreszcie Chuck uderzył.
Było toniepewne, słabe uderzenie,które mnienie zabolało, a ponieważ stałem przypadkiemw tymmomencie pewnie na obu nogach, nawet się nie zachwiałem.
Roześmiałem się cichym, powstrzymywanym śmiechem.
	Chuck zatrzymał się.
Opuścił ręce.
Cofnął się, a potemodwrócił się i zwiał.
	Następnego dnia w szkole zaczęłymnie dochodzić słuchyo tym,jak to pobiłem największego zabijakę w całym mieście.
Chuck rozpowiadało tym wszystkim.
Mówił, że jestem najtwardszym typem, z jakim się kiedykolwiekbił.
Najwyraźniej-mocno przesadzałw swoimopowiadaniu,bo od tego czasu byłem traktowany przez całą szkołę z szacunkiem.
Może powinienem był powiedziećprawdę, ale nigdy tego nie zrobiłem.
Mojareputacja była dla mnie czymś w rodzaju polisy ubezpieczeniowej.
A ponieważ nienawidziłem bójek, niebyło mi pilno pozbywać się swojego ubezpieczenia.
	Doszedłem do wniosku, że to wspomnienie niejest przypadkowe.
Czyż niestałem przedpodobnym problememmającprzeciwko sobie wroga o wiele większego i silniejszego odemnie?
Możekluczem była moja słabość?
Może w niejwłaśniezawierała się swego rodzaju siła, ponieważ wiedziałem z całąpewnością, że nie mogę polegać na sobie.
Mogłemokłamywaćsamego siebie, że pieniądze albo rozległe stosunki, albostopień
	59.

naukowy z socjologii byłyby w tej sytuacji pomocne, ale nieposiadałem niczego z tych rzeczy.
Jeśli miałem rację marząconowym życiu i nowym środowisku dla tych chłopców idziewcząt, może Bóg wybrał tak ewidentnie źle przygotowaną osobęjak ja, żeby ta cała praca od samego początku miała oparciew Nim jedynie?
"Nie dzięki mocy ani dzięki sile, lecz dziękimojemu Duchowi to się stanie mówi Pan Zastępów".
	Postanowiłemuczynić pierwszykrok wkierunku realizacjiswoich marzeń.
Przede wszystkim musiałem się przekonać, czymam jakiekolwiek podstawy do snucia takich ,wizji.
Czyw ogóle było możliwe, by nowojorscy narkomani i członkowiegangów młodzieżowych zmienili się tak radykalnie, jak tosobie wymarzyłem?
Pamiętam, że mój dziadekpodkreślał, iżw samym sercu ewangelicznego przekazu znajdowało sięprzeobrażenie.
Znałem napamięć fragmenty Pisma Świętego, któremiałna myśli:
	"Odpowiadając Jezus rzekł mu: Zaprawdę, zaprawdę, powiadam ci, jeśli się ktonie narodzina nowo, nie może ujrzećKrólestwa Bożego.
Rzekł mu Nikodem: Jakże się człowiek możenarodzić, gdy jest stary?
Czyż może powtórnie wejść do łonamatki swojej i urodzić się?
Odpowiedział Jezus:Zaprawdę^zaprawdę, powiadam ci, jeśli się kto nie narodzi zwody i z Ducha, nie może wejść do Królestwa Bożego.
Co się narodziłoz ciała, ciałem jest,a co się narodziło z Ducha,duchem jest"4.
	Jeśli ci chłopcy mieli się tak radykalnie zmienić, musiałanastąpić przemiana w ich sercach.
Wiedziałem, że ja samniejestem w stanie tego dokonać.
Będzie to musiał sprawić.
DuchŚwięty, Ale może będę w stanie posłużyć za łącznika, za pośrednictwem któregoDuch Święty dotrze dotych chłopców.
	Był tylko jeden sposób, żebysię o tym przekonać.
Jakdotądchodziłem tylko i biernie wsłuchiwałem się w to miasto.
Teraz zacznę działać.
Zacznę rozmawiać z tymichłopcami,ufając, że Duch Świętydotrze do nich, gdy ja nie będę w stanie.
Zacząłem rozpytywać, jakie są najbrutalniejsze, najbezwzględniejsze gangi młodzieżowe wNowym Jorku.
Stale powtarzałysiędwie nazwy: Kapelani i Mau Mau.
Oba działają na terenieFort Greene w Brooklynie.
	Osiedle Fort Greene, na którego terenie gangi te mająswoje rejony, jest jednym z największych na świecie osiedlimieszkaniowych.
Ponad trzydzieści tysięcy ludzi mieszka tuw blokach.
Większość z nich to Murzyni i Portorykańczycy.
	4 Ewangelia w.
Jana, rozdział 3, wersety 36
	60
	Duży procent mieszkańców osiedla korzysta z zapomóg społecznych.
Na terenie tego osiedladziałajądwa niezależne gangimłodzieżowe.
Kapelani to chłopcy murzyńscy, MauMau hiszpańscy.
Oba gangi nie walczą z sobą, anawet łączą swojesiły, aby bronić własnego terytorium przed gangami z zewnątrz.
A obecnie wypowiedzieliwojnę policji.
Chłopcy ci mieli oryginalnąmetodę ataku: czaili się na dachu z workiem piaskubalansującymna jego skraju.
Gdy policjant przechodził podnimi, spuszczali na niegoosiemdziesięciofuntowy worek.
Niemieli jeszcze wprawy ijak na razie nie trafili ani razu, alez dnia na dzień byli bliżsi celu.
Policjanci w odpowiedzina toużywali przy najmniejszejprowokacji pałeki nie pozwalali sięgromadzić więcej niż dwóm, trzem chłopcom.
	Doszedłem do wniosku, że nie ma lepszego poligonu doświadczalnego dla DuchaŚwiętego, jak Fort Greene.
Pewnegopiątku wcześnie ranozabrałem mojego przyjaciela, trębaczaJimmy'ego Stahla, ipojechaliśmy do tej dżungli ze szkła i cegły, nazywanej OsiedlemMieszkaniowymFort Greene.
Zatrzymaliśmysamochód koło szkoły średniejna Edward Street i rozpoczęliśmy nasz eksperyment.
	Stań tutaj, koło tej latarni powiedziałem do Jimmi'ego i zacznij grać.
Jak zbierzesię tłum,wejdę nacokół latarni i zacznę przemawiać.
	Co mam grać?
	Może "Naprzód żołnierze Chrystusa"?
	Więc Jimmy zaczął głośnograć na trąbce "Naprzód żołnierze Chrystusa".
Grał skocznie i głośno.
Oknamieszkań naprzeciwko pootwierały się i pokazały się w nich głowy.
Potemdzieci zaczęły wychodzić z bloków igromadzić się koło nas.
Dziesiątki dzieci.
Były bardzo zaintrygowane muzyką, i pytały:
	Czy przyjeżdża cyrk, proszę pana?
	Będzie defilada?
	Powiedziałem Jimmy'emu, żebynie przestawał grać.
	Następnie zaczęły pojawiać się nastolatki.
Chłopcy wyglądali jak umundurowani.
Jedni mieli jaskrawoczerwone kurtkiz czarnymi opaskami na rękawach i dużymi literami "MM"naszytymina plecach.
Drudzy ubrani byli w obcisłespodniezwąskimi nogawkami,jaskrawe koszule i półbuty na grubychpodeszwach ze spiczastymi nosami.
Ci mieli w rękach laski.
Niemal każdy chłopak miał modny kapelusz tyrolski z wąskimrondem.
Prawie wszyscy nosili okulary przeciwsłoneczne.
	"Boże pomyślałem onitu chcą coś stworzyć, chcąmieć poczucie przynależności, niecucą być samotni".
	61.

Gdy Jimroy zagrał swoją melodię już kilkanaście razy,zebrało się wokół nas około setki dziewcząt i chłopców.
Tłoczylisię i wykrzykiwali do siebie i do nas.
Wulgarne wyrazy mieszały się z gwizdami.
Wspiąłemsię na cokół latarnii zacząłemmówić.
Zgiełk się nasilił.
Nie wiedziałem, co dalej robić.
Jimmykręcił głową.
"Oni cię nie słyszą", odczytałem z jego warg.
	W tymmomencierozwiązanie całego problemuwziął nasiebie ktoś inny.
Krzyki nagle przycichły.
Ponad głowami młodzieży zobaczyłem zatrzymujący się przy krawężniku samochódpolicyjny.
Policjanci wysiedli i zaczęli sobie torować pałkamidrogęprzez tłum.
	Dobra, koniec, rozejść się.
	Tłum rozstępował się, by przepuścić policjantów, ale zwierał się z powrotem po ich przejściu.
	Proszę zejść stamtądpowiedział do mnie jeden z policjantów.
Gdy stanąłemprzed nim, spytał:
	Co tu robicie, podburzacie do rozruchów?
	Wygłaszam kazanie.
	Nie będzie tu żadnych kazań.
I bez takich zbiegowiskmamy dość roboty w tej dzielnicy.
	Teraz włączyli się w akcję chłopcy i dziewczęta.
Krzyczeli,że policja nie może mi zabronić wygłaszania kazań.
Wołali, żetowbrew konstytucji.
Policjanci byli jednak innego zdania.
Zanim zdążyliśmysię z Jimmym zorientować, co się dzieje, jużbyliśmy energicznie popychani przez tłum w kierunku samochodu policyjnego.
	Na komisariacie użyłem tego samego argumentuco młodzież.
	Proszę mi powiedzieć powiedziałemczy jako obywatel nie mam prawa przemawiać w miejscu publicznym?
	Może pan przyznali policjanci jeśliprzemawiapan pod flagąamerykańską.
	Więc w pół godziny później Jimmy znowu grał "Naprzódżołnierze Chrystusa".
Tymrazem nad naszymi głowami powiewała ogromna amerykańska flaga, którą pożyczył nam życzliwy dyrektor szkoły.
A ja, zamiast na cokole latarni, stałem nastoiku od fortepianu.
	Jimmy trąbił na wszystkie cztery strony świata.
Znowuotwarły się okna i zbiegłysię małe dzieci.
I znowu po kilkuminutach stał przed nami krzyczący i gwiżdżący tłum.
Tyletylko,że teraz byliśmy bohaterami, bo dosięgłanas karcącadłoń prawa.
Nowa popularność, jaką zyskaliśmy, niewpłynęła
	62
	jednak na maniery naszych słuchaczy.
Stanąłemna stołku.
i znów próbowałem przekrzyczeć gwar.
	Jestem prowincjonalnym pastorem!
zawołałem.
Mieszkam o trzysta milstąd, przyjechałem, żeby wam przekazać wiadomość!
	Nikt nie słuchał.
Tużprzede mną chłopak z dziewczynąrobili "rybę", aruchy ich bioder wywoływały gwizdyi klaskanie stojących koło nich.
Inni to podjęli.
Papierosy zwisałyz kącików ich ust, ciała drżałypodnieceniem.
Sytuacja niesprzyjała wygłaszaniu kazań.
	W desperacji skłoniłemgłowę.
	Panie powiedziałem nie jestem wstanie nawetprzyciągnąć ich uwagi.
Jeślimam tu cokolwiek zdziałać,będęCię musiał prosić nawet oto.
	Modliłem sięjeszcze, gdy zaczęło się coś zmieniać.
	Najpierwuspokoiły się małe dzieci.
Ale gdy otwarłemoczy, zobaczyłem, że sporo starszychchłopców, dotychczas,opartych o ogrodzenie szkoły i palących papierosy, wyprostowało się, zdjęło kapelusze i stało teraz z głowami lekko pochylonymi.
	Byłem tak zaskoczony nagłą ciszą, że nie byłem w staniedobrać odpowiednich słów.
Gdy wreszcie zacząłem mówić, wybrałem werset 16z 3 rozdziałuEwangelii świętego Jana:
	"Albowiem tak Bóg umiłował świat, że Syna swegojednorodzonego dał, aby każdy, kto weń wierzy, nie zginął, alemiał żywot wieczny".
	Powiedziałem im, że Bóg kocha ich takich, jakimi są, Bógich zna; zna ich nienawiśći złość.
Wie, że niektórzy z nichpopełnili morderstwo.
Ale Bógwidzi również to, czym chcąbyć w przyszłości, a nietylkoto, czymbyli przedtem.
	To było wszystko.
Powiedziałem, co miałem do powiedzenia,i przerwałem.
	Głęboka, wymowna cisza unosiła się nad ulicą.
Słyszałem.
łopot flagi na wietrze.
Powiedziałem tym chłopcom i dziewczętom, że będę prosił, aby zdarzyło się im coś zupełnie wyjątkowego.
Będę prosił o cud, aby w następnej chwili ich życiezupełnie się odmieniło.
	Znowupochyliłem głowę imodliłem się, by Duch Świętyzaczął działać.
Podniosłem głowę.
Nikt się nie poruszył.
Spytałem, czy ktoś chce podejść do mnie i porozmawiać.
	Brak reakcji.
	Sytuacja była kłopotliwa.
Zrobiłem eksperyment ustępującwdziałaniu miejsca DuchowiŚwiętemu, tymczasem wyglądało,
	63.

że On wcale na to nie zareagował.
Inagie usłyszałem własnygłos:
	No to dobrze.
Mówią, że macie tutaj w Fort Greenedwa groźne gangi.
Chcę porozmawiać z ich prezesami i wiceprezesami.
Jeśli jesteście tacy silni i wielcy, nie będziecie chybamieli niczego przeciwko podejściu tutaj i podaniu ręki jakiemuś chudemu pastorowi.
	Do dziś nie wiem, dlaczego topowiedziałem, ale gdy spoglądam wstecz, widzę, że była to chyba najlepsza rzecz, jakąmogłempowiedzieć.
Przez chwilę nikt nie drgnął.
Potemktośs.
tyłu zawołał:
	Co jest, Fura, boisz się?
	Powoli wielki kolorowy chłopak ruszył się ze swojegomiejsca z tyłu tłumu i zaczął się przeciskać do przodu.
Za nimruszyłdrugi chłopak.
Ten miał w ręce laskę, a obajmieli okulary przeciwsłoneczne.
Po drodze dołączyło się do nich jeszczedwóch chłopców i we czwórkę stanęli przedmoimstołkiemod fortepianu.
Ten wielki wysunął się o kilka cali i powiedział:
	Potrzyj miskórę pastorze, jestem Fura, prezes Kapelanów.
	Nie orientowałemsię jeszcze w nowojorskim slangu i gdychłopak wyciągnął rękę, chciałem ją uścisnąć.
	Tylko potrzyj pastorze powiedział Fura i przesunąłotwartą dłonią po mojej.
Stał przez chwilę i przyglądał mi sięz zainteresowaniem,
	Niezły jesteś, pastorze, wzięło mnie to.
	Następnie Fura przedstawił mi swojegowiceprezesa Dyliżansa i swoich dwóch hetmanów.
Co powinienemteraz zrobić?
zwalącym sercem kiwnąłem naJimmy'ego i razemz czterema chłopcami odeszliśmy kilka kroków od tłumu.
Dyliżans właśniemówił, żemoje słowa "ujdą".
	Wiesz, Dayie powiedział jest tu taka jedna staraw czarnej pelerynie i z ciastkami w koszyku.
Ona stale łaziza chłopakami, żebyprzestali podskakiwać.
Stara się, ale to comówi, nie przechodzi.
	Powiedziałem tym czterem chłopcom, że to nie ja mówięrzeczy,które "ujdą", ale Duch Święty.
Powiedziałem im, żeOn próbuje przeniknąć przezich dumę.
	...i waszą arogancję również powiedziałem patrzącim prosto w oczy i waszą pewność siebie.
To wszystko jesttylko skorupą, pod którą ukryte są wasze prawdziwe, przestraszone i samotne dusze.
Duch Świętychce wniknąć pod tęskorupę i pomóc wam zacząćwszystko odnowa.
	64
	
	Co mamy robić?
	Spojrzałem na Jimmy'ego,ale wyraz jegotwarzy nie podsunął mi żadnego pomysłu.
W kościele mógłbym poprosić tychchłopców, żeby podeszli do przodu iuklękli przed ołtarzem.
Ale jak można prosić kogoś, żeby klękał naulicy, przed kolegami?
	Chociażjednakmoże tobył właśnie ten śmiały krok,którybył potrzebny?
Zmiana w ich życiu, o którą prosiliśmy, miałabyć drastyczna, więc może jejsymbolwinien być również
	drastyczny?
	Co macie robić?
powiedziałem.
No cóż, uklęknijcietu, gdzie stoicie, ipoprościeDucha Świętego, aby wniknąłw wasze dusze tak, byście stali się nowymi ludźmi.
"Nowymistworzeniami w Chrystusie" jak mówi Biblia 5.
	Nastała długa chwilamilczenia.
Po razpierwszy zdałemsobie sprawęzobecnościtłumu czekającego w ciszy na to, conastąpi.
Wreszcie Dyliżans powiedział nienaturalnie ochrypłym
	głosem:
	Fura, chcesz?
Jak ty klękniesz,to ja też.
I kumojemu zdumieniuci dwaj prowodyrzy jednego z najbardziej niebezpiecznychgangów młodzieżowych w całym Nowym Jorku powoli uklękli.
Hetmani podeszli za ich przykładem.
Wszyscyczterej zdjęli kapelusze i trzymali jeprzed sobąw pozie pełnej szacunku.
Dwaj z nich, którzy palili papierosy,wyjęli je z ust i odrzucili na ulicę, gdzie dymiły, gdy jasię
	modliłem.
	Panie Jezu powiedziałem oto tutaj czworo
	z Twoich dzieci robi coś bardzo trudnego: klękawobec wszystkich iprosi Cię,abyś wstąpił do ich serc i odmieniłje.
Chcą,abyś odsunął od nich nienawiść, walkę i samotność.
Chcą poraz pierwszy w życiu wiedzieć, że ktoś ich naprawdę kocha.
Proszą o toCiebie, Panie, a Ty ich niezawiedziesz.
Amen.
	Fura i Dyliżans wstali.
Za nimi obaj hetmani.
Głowy mielinadal pochylone.
Zaproponowałem im, żeby gdzieś pobyli trochę w samotności,może w jakimś pobliskim kościele.
Bez słowaodwrócilisię izaczęliprzeciskać sięprzez tłum.
Ktoś zawołał:
	Hej,Fura, jak to jest, kiedy się człowiek nawróci?
	Odwal siępowiedział Fura i nie próbowano go więcej zaczepiać.
Myślę, że nie był jeszcze zbawiony na tyle,żebyspokojnie przyjąćmocniejszą zaczepkę.
	5 Drugi listsw.
Pawła do Korynfian, rozdział 5, werset 17.
5-KrzytlsztyIet 65.

Opuściliśmy z Jimmym Fort Greene całkiem oszołomieni.
Nie oczekiwaliśmy, że Bógwysłucha nas w tak spektakularnysposób, fura, Dyliżans i obaj hetmani padający na kolana narogu ulicy to przechodziło nasze najśmielsze oczekiwania.
Szczerze mówiąc byliśmy lepiej przygotowanina reakcję przywódcówMau Mau.
Byli również wtym tłumie i obserwowaliprzemianę dokonującą się w Furze i Dyliżansie zmieszaninąlekceważenia i fascynacji.
Gdy Kapelaniodeszli, tłum zacząłwołać do nich:
	Izrael, Nicky!
Teraz wy!
Śmiało, Negry się nie bały.
Chcecie stchórzyć?
	Okrzykite skłoniły ichdo wystąpienia naprzód.
Izrael,prezydent gangu,był bardzo sympatycznym chłopcem.
Wyciągnął rękę iuścisnął mi dłoń jak dżentelmen.
Nicky byłcałkiem inny.
Pamiętam, że na jego widok pomyślałem, iż niewidziałem jeszczetak odpychającej twarzy.
	Jak się masz, Nicky powiedziałem.
	Stałem zwyciągniętą ręką, a on nawet namnie nie spojrzał.
Nerwowo palił papierosa,wydmuchująckącikiem ust małeporcje dymu.
	Idź do diabła, pastorze powiedział.
Mówił dziwacznym, zduszonym głosem i mocno się jąkał przy wymawianiuniektórychgłosek.
	Nie masz o mnie dobrego zdania, Nicky powiedziałem ale ja o tobie myślę jak najlepiej.
Kocham cięNicky,Zrobiłem krok wjego kierunku.
	Podejdź bliżej, to cię zabijępowiedział Nicky tymswoim udręczonym głosem.
	Mógłbyśto zrobić przyznałem.
Mógłbyś pociąćmnie na tysiąc kawałków i rozrzucić je po ulicy, ale i takkażdy kawałek by cię kochał.
	Ale gdy to mówiłem, równocześnie myślałem: "I niczego by to nie dałonie ma na ziemi takiejmiłości, która byłabyw stanie do ciebie dotrzeć".
	Zanim odjechaliśmy z Brooklynu, skontaktowaliśmy Furęi Dyliżansa z miejscowympastorem, aby mógł śledzić procesich przeobrażania.
	Myślę jednak, że lepiej będzie, jeśli raz na jakiś czassprawdzimy, jak im idzie powiedziałem do Jimmy'ego.
	Szczerze mówiąc, żaden znas nie mógł pozbyć się podejrzeń, że chłopcy po prostu zabawili się naszym kosztem.
Alegdy w domu powiedziałemo tym Gwen, zbeształa mnie.
	66
	DavidzieWilkersonie powiedziała czynie docierado ciebie, że osiągnąłeś dokładnie to, czego chciałeś?
ProsiłeśDucha Świętego o cud, a teraz, gdy cud sięzdarzył,na wszelkiesposoby starasz się udowodnić, że żadnego cudu nie było.
Ludzie którzynie wierzą w cuda,nie powinnisię o nie modlić.

ROZDZIAŁ 8
	Wyglądało na to, że minąłem już pierwszy kamień milowyna drodze do realizacji mojego marzenia.
Otrzymałem ogromnądawkę nadziei, nieomal przekraczającąmoje możliwości asymilacyjne.
Zaczynałemjuż nawet wierzyć, że w końcu zobaczęLuisa.
Angelo powiedział mi, że Luis ma być przeniesiony dowięzienia w Elmirze, w stanie Nowy Jork.
	Myślisz, że mógłbym się z nim' zobaczyć?
spytałem.
	Nie ma szans, Davie.
Musiałbyś znowu załatwiaćwszystkie formalności, akiedy by siędowiedzieli, że jesteśtympastorem z procesu, znów by cię nie wpuścili.
	Postanowiłem jednak spróbować.
Przy najbliższej okazji,gdy obowiązki duszpasterskie przywiodły mnie w okolice Elmiry, zasięgnąłem informacji na temat formalności, jakich należało dopełnić w celu zobaczenia się z chłopcem.
Powiedzianomi, żebym złożyłpodanie, wktórym będzie określony mój stopień pokrewieństwaz więźniem icel wizyty.
Podanie będzierozpatrzone zgodnie zobowiązującymi przepisami.
	Tak więcmusiałbym wszystkonapisać i odmówiliby mioczywiście.
Dowiedziałem sięjednak, że tego właśnie dnia przyjeżdża do Elmiry grupa chłopców.
Udałem się więc na dworzeci czekałem.
Wreszcie zajechał pociąg, zktórego wyprowadzonogrupę okołodwudziestu chłopców.
Przyjrzałem się każdemuz nich, alenie spostrzegłem Luisa.
	Znasz LuisaAlvareza?
spytałem, zbliżając siędojednego z chłopców.
Chłopak zdążył zaprzeczyć, zanim strażnikrozdzielił nas gniewnym okrzykiem.
	Wracającdo Philipsburga powiedziałem sobie: ,,Wyglądana to, że nie zobaczę się z tymi chłopcami.
Chyba jużnie będęmiał na to najmniejszej szansy.
Panie, ześlij na mnie łaskęprzyjęcia tegoz pokorą, jeśli taka jestTwoja wola".
	68
	Duch Święty, zamykając przede mną jedne drzwi, otworzył jednak inne.
Pewnego ciepłego wieczoru wczesną wiosną1958 roku, szedłem zatłoczoną hałaśliwąulicąhiszpańskiegoHarlemu, gdy usłyszałem śpiew.
Ze zdziwieniem rozpoznałemmelodiępieśni religijnej, chociaż słowa były hiszpańskie.
W pobliżu nie było kościoła.
Muzyka dobiegała zotwartego oknajednegoz mieszkań wdomu, koło którego przechodziłem.
	Kto tośpiewa?
zapytałem młodego człowieka, którypaliłpapierosasiedzącna masce samochodu.
	Chłopak uniósł głowę i nasłuchiwał przez chwilę, jakbyta muzyka tak mocno wtopiła się w hałas miejski, że przestałją słyszeć,
	To taki jakbykościół powiedział wkońcu,wskazująckciukiem w kierunku bramy domu.
Na górze.
Pierwszepiętro.
	Wszedłem więc na piętro i zastukałem do drzwi.
Otwarłysię powoli, alegdy światło zwnętrza oświetliło mojątwarzstojąca w progu kobietawydałalekki okrzyk.
W podnieceniuprzymknęła drzwi przed moim nosem i obróciwszy się zatrajkotała coś po hiszpańsku.
Wkrótce do drzwi cisnęli się uśmiechnięci przyjaźnie ludzie.
Wzięli mnie za rękę i wciągnęli downętrza.
	Pan jest David, którego wyrzucili z sądu!
Okazało się, że jest to "zbór bez siedziby" hiszpańskiegooddziału Zborów Bożych.
Ludzieze ,,zboru bez siedziby" spotykają się w prywatnych mieszkaniach,dopóki nie stać ich nazbudowanie kościoła.
Członkowie tego zboru uważnie śledziliprzebiegprocesu w sprawie zabójstwa Michaela Farmerai widzieli moje zdjęcie.
	Modliliśmysię za ciebie, bracie, a teraz jesteś wśródnas powiedział jeden z mężczyzn.
Nazywał się VincenteOrtez i był pastoremtego małego zboru.
Chcielibyśmy usłyszeć, jakznalazłeś się na procesie.
	Tak więc tego wieczoru miałem okazję opisać ludziomz mojego własnego kościoładrogę, po której Bóg poprowadziłmnie naulice Nowego Jorku.
Opowiedziałem im wszystko,czego dowiedziałem się o problemach dręczących chłopcówidziewczęta: o gangach, alkoholu i narkotykach.
Opowiedziałemim też o moich marzeniach i o pierwszym sukcesie.
	Myślę, że to Bóg natchnął mnie tą myślą,żeoni muszązacząć wszystko od nowa i muszą być otoczenimiłością powiedziałem na zakończenie.
Widziałem, jak Duch Świętyzstąpił na nich wprost na ulicy.
Osobiście uważam to za wspa69.

nialy początek.
Kto wie, może oni rzeczywiście będą kiedyśmieli swój dom?
	Mojeprzemówienie wypadło bardzoentuzjastycznie.
Okazało się, żejestem bardzo przejęty problemami, z którymiboryka się tutejsza młodzież, niż przypuszczałem.
Mówiąc,spostrzegłem, że słuchacze podzielają mojeuczucia i rozumieją,jak pilnesą potrzeby młodzieży.
Gdy usiadłem, kilkoro znichrozpoczęło ożywioną dyskusję.
Po kilku minutach pastor Ortezzwróciłsię do mnie w imieniuwszystkich:
	Czy mógłby pan przyjść jeszcze raz jutro, żebyśmymogli tu zebrać pastorów, którzy powinnipana wysłuchać?
	Odpowiedziałem,że mogę.
	I tak właśnie spokojnie i bez rozgłosu zrodził się nowyrodzaj służby ewangelicznej.
Jak większość rzeczy zrodzonychz Ducha Świętego, powstała ona bez hucznych uroczystości.
Niktz nas nie zdawał sobie tego wieczoru sprawy ztego, czegojest świadkiem.
	Jakijesttutejszy pana adres?
spytał pastor Ortez.
Gdzie najłatwiej możemy pana zastać i wjakich godzinach?
	Musiałem wyznać, że nie mam żadnego adresu nie miałem pieniędzynawet na najtańszy hotel.
	Prawdę powiedziawszy śpię w samochodzie powiedziałem.
	Na twarzy pastora Orteza pojawiło się przerażenie.
	Nie możepan tegorobićl wykrzyknął, agdy przetłumaczył moje słowa pozostałym, wszyscy go poparli.
	To niebezpieczne.
O wiele bardziej niebezpieczne, niżpan myśli.
Musi pan przyjeżdżać tutaj, do naszegodomu.
Musipan spędzić tę noc i wszystkie następne, kiedy pan będziew tym mieście, tutaj z nami.
	Z wdzięcznością przyjąłemtę uprzejmość.
Pastor Ortezprzedstawił mnie swojej żonie Delii, którazaprowadziłamniedo skromnego pokoiku, wyposażonego jedynie w składane łóżko.
Traktowano mnie jednak bardzogościnnie i, nigdzienie spałomi się lepiej niż w tę pierwszą noc spędzoną poza samochodem.
Później dowiedziałem się, że to godne najwyższego szacunkumałżeństwo ,nie miało w swoim mieszkaniu niczego poza najniezbędniejszymi przedmiotami, a wszystko ponadto oddawalioni na chwałę Bożą.
	Całe popołudnie następnego dniaspędziłem na modlitwie.
Czułem, że niezwykły przypadek sprowadził mnie do tego małego mieszkania-kościola.
Nie miałem pojęcia,co miało teraz
	nastąpić, ale chciałembyć gotów do niezwłocznego wyruszeniaw każdym, kierunku wskazanymi mi przez Ducha Świętego.
W czasie,gdy się modliłem, pastor Ortez i jego żona nie odchodzili chyba od telefonu, bogdyprzyszliśmy do kościoła, w którym miało się odbyć spotkanie, zgromadzili się tam już reprezentanci sześćdziesięciu pięciu zborów hiszpańskich, oczekującz ciekawością na to, co miałem im do powiedzenia.
	Aja wchodzącna ambonę nie miałem pojęcia,co mammówić.
Dlaczego danami jestmożliwość przemówieniado tychludzi?
	Tym razemzrelacjonowałem zdarzenia, które sprowadziłymnie do tego miasta, opowiedziałem o wstydzie, jakiego sięnajadłem na procesie, io zagadkowym przeczuciu, które pojawiło się u mnie od tego czasu, że zatymi pozornymipomyłkami kryje się zamysł, którego ledwie się domyślam.
	Szczerze mówiąc, nie wiem, co powinienemrobić dalej.
Wydarzenie w FortGreene mogło być tylko jednorazowymszczęśliwym zbiegiem okoliczności.
Nie sądzę, żeby mogło siępowtarzać na wielką skalę.
	Zanim spotkanie się skończyło, przedstawiciele tych sześćdziesięciu pięciu zborów zdążyliułożyć plan akcji mającej wykazać, czy był to rzeczywiście tylko jednorazowy szczęśliwyzbieg okoliczności, czynie.
Postanowili zorganizować zlotnastolatków na terenie St.
Nicholas Arena, hali, w której odbywająsię mecze bokserskie zawodowców.
Będę tammógł przemawiaćdo wielu gangów naraz.
	Wahałem się.
Nie byłem przede wszystkim pewien, czymasowe spotkania są wtym przypadku najwłaściwsze.
	A poza tym jest jedna bardzo przyziemna rzecz: pieniądze powiedziałem.
Wynajęcietakiej halibędzie kosztować tysiące dolarów.
	Nagle z tylu salipowstało poruszenie.
Jakiś mężczyznazerwał się- na równe nogi i coś krzyczał.
W końcu zrozumiałem, co mówi:
	Davie, wszystko w porządku.
Wszystko będziew porządku.
	Myślałem,że to jakiś rozentuzjazmowany fanatyk,i niezwróciłem na niego uwagi.
Ale po spotkaniu mężczyzna tenpodszedł i przedstawił się.
Byłto Benigno Delgado, prawnik.
Jeszcze raz powiedział,że wszystko będziew porządku.
	Davie,jedźdo St.
Nicholas Arena powiedział.
Wynajmijhalę iprzemów do tych chłopaków.
Wszystko będziew porządku.
	71.

Byłem pewien, że to jeden z tych pobudliwych i najczęściejnieszkodliwych wizjonerów, których w każdym zborze jestkilku.
Ale pan Delgado, zobaczywszy wyraz mojej twarzy,wyciągnął z kieszeni największy plik banknotów, jakikiedykolwiek widziałem.
	Przemówdo tych dzieci.
Ja zapłacę za wynajęcie hali.
	I zapłacił.
	Wtaki właśnie sposób, dosłownie z dnia nadzień, zostałem wciągnięty wzorganizowanie zlotu młodzieży z całegowielkiego miasta.
Zlotmiał sięodbyć w St.
NicholasArena,w drugim tygodniu lipca19?
8 roku.
	Gdy przybyłem z tą wieścią do Philipsburga, wszyscy byliporuszeni.
Tylko Gwen była małomówna.
	Zdajesz sobie sprawę powiedziała wreszcieże tobędzie właśnie wtedy, kiedy oczekujemy dziecka?
	Cackiem o tym zapomniałem.
Ale jak mąż może coś takiegowyznać żonie?
Zacząłem coś bąkać odziecku przychodzącymna świat po terminie.
Gwen roześmiała się.
	Przyjdzie na świat dokładnie wtedy, kiedy powinnopowiedziała a ty jak zwykle będziesz stale chodziłz głowąw obłokach i o niczym nie będziesz wiedział, aż pewnego dniapokażę ci mały tłumoczek, a ty popatrzysz na niego ze zdumieniem.
Nie sądzę, żebyś tak naprawdę zdawał sobie sprawęz istnieniadziecka, zanim dociebie nie podejdzie i nie powie ci"tato".
	Niewątpliwie miała rację.
	Zbór w Philipsburgu był nadzwyczajny,nie tylko ze względu na pieniądze, którymi wspomagał moje poczynania przeznastępne dwa miesiące,gdy tak mało uwagi mogłem mu poświęcić, ale również ze względuna swój entuzjazm.
Informowałem wszystkich dokładnie o szczegółach moich wypraw doNowego Jorku, opowiadająco ogromnych problemach, na jakienapotykają te dwunasto-,trzynasto- i czternastoletnie dzieci.
Dzięki temu wszyscy wiedzieli, jakwielką rolę odgrywa naszzbór we wszystkim, co Pan planował dla Nowego Jorku.
	Zaplanowałem urlop na okres, wktórym miał odbyć sięzlot, aby wmiarę możliwości jak najkrócejbyć poza swoimkościołem.
Pomimo tegoim bliżejbył lipiec, tymwięcej czasuspędzałem w mieszkaniu Orteza.
	Ogromnąpomoc okazywały nam zboryhiszpańskie.
Dostarczyłyludzi, którzy po całym Nowym Jorku rozplakatowali
	ogłoszenia o mających trwać przez tydzień spotkaniach.
Wyszkoliły zastępy doradców, mających czekać w gotowościw szatniach na chłopców idziewczęta, którzymogliby się zdecydować na spróbowanie odmienienia swojegożycia.
Postarałysię o muzykę i o porządkowych.
Zajęły się wszystkim,cobyłopotrzebne do przyjęcia młodzieży.
Mnie pozostało tylko sprowadzić młodzież.
	Wydawało się toz'początku takie proste.
Ale im bliżejbyliśmy "godziny zero", tym bardziejzaczynałem wątpićwsens organizowania takiego wielkiego zlotu.
	W czasie moich dotychczasowychwędrówek ulicami Nowego Jorku miałem okazję rozmawiać z setkami dziewczątichłopców, ale dopieroteraz zorientowałem się,jak głębokozakorzeniony wnich jest lęk.
Sama tylko perspektywa przebycia kilku mil i wejściado wielkiego budynku, dla nas tak zwyczajna, przytłaczała ich jak myśl o pełnej niebezpieczeństwwyprawie.
Balisię przede wszystkim wyjściapoza swojeterytorium.
Bali się, że gdy będą przechodzić przez terytoriuminnego gangu, zostaną zaatakowani.
Balisię wielkichzgromadzeń, bali się własnej nienawiści i uprzedzeń, obawiali się, żeich gniew ipoczucie zagrożenia mogą wyrwać sięspod kontrolii wybuchnie krwawa walka.
Ale co najdziwniejsze, balisięrównież, że coś w czasie tego zlotu spowoduje, że się rozpłaczą.
Stopniowo zaczynałem zdawać sobie sprawę zprzerażenia, jakiebudzą w tych młodychludziach łzy.
	Czemuż tołzy miałybybyć takie straszne?
Pytałem icho to wciąż i wciąż i za każdym razem miałem wrażenie,żełzy były dla nich oznaką, że jest się zbyt delikatnym,słabymidziecinnym do życia w tym surowym świecie, wktórymtylkotwardzi ludziemogą przetrwać.
	Ja jednak wiedziałem zmojej praktyki kościelnej,jakważną rolę odgrywają łzyw uzdrawianiu duszy ludzkiej.
Mógłbym nawet zaryzykować stwierdzenie, że kontakt z Bogiemznaczony jest łzami.
Gdy w końcu Duch Święty wchodzi donaszego najtajniejszego sanktuarium, reagujemy płaczem.
Widziałem to wiele razy.
Łzy płynąz głębi duszy bezgłośnie.
Zjawiają się, gdy ostatnia przeszkoda jest już obalona i człowiekcałkowicie poddaje się procesowi uzdrawiania i godzenia z sobąsamym.
Proces ten stwarza nową osobowość, tak różną od poprzedniej, że od czasów Chrystusachwila ta byłaokreślanajako narodziny.
,,Musicie się na nowo narodzić" powiedział
	73.

Jezus6.
I występuje przy tym taki paradoks: w sercu tegonowo narodzonego jest radość, ale radość ta rozpoczyna się od łez.
	Jakiż to instynktpodpowiedział tym chłopcom i dziewczętom, że mogą płakać, gdyzetkną się z Bogiem?
Oczywiście wyrażali oni w swoistysposób swójstrach.
Gdy odwiedziłem znane mi gangi Zbuntowanych, GGI, Kapelanówi MauMau zapraszając ich nazlot, wszędzie było to samo:
	Nienabierzesz mnie nato pastorze.
Nie zobaczysz, jakryczę.
	Wszędzie ten sam strach przed nieznanym, to samo kurczowe czepianie się tego, co znane, choćby było ono niewiem jak-okropne, ta sama obawa przed jakąkolwiek zmianą.
	Pewnego wieczoru, w jakiś czas po moim powrocie z mieszczącej się wpiwnicy kryjówki GGI, których odwiedziłem, abyim powiedzieć o zlocie, ktoś zastukał w drzwi mieszkania Ortezów.
Pani Ortez spojrzała na męża pytająco, a on pokręciłgłową: nie, nie oczekiwał nikogo.
PaniOrtez odłożyła nóż,którym kroiła mięso,i skierowała się ku drzwiom.
	Za drzwiami stała Maria.
Gdy tylko weszła, zobaczyłem,że jestpod wpływem heroiny.
Oczy błyszczały jej nienaturalnie, włosy opadały na twarz, ręce się trzęsły.
	Mario!
powiedziałem wstając.
Wejdź.
Maria stanęła na środku pokoju i nieuprzejmie, napastliwym tonemzażądała wyjaśnienia, dlaczego usiłujemy rozbić
	jej gang.
	O czym mówisz, Mario?
spytała DeliaOrtez.
	Przychodzicie i chcecie wciągnąć chłopaków dokościoła.
Znam was.
Chcecie nas rozbić powiedziała Maria i zaczęła nam wymyślać nie liczącsię ze słowami.
	VincenteOrtez uniósłsię z krzesła, jakbychcąc jąpowstrzymać, ale usiadł z powrotem z wyrazem twarzy mówiącym: "Nie krępuj się,wolę żebyśsię tu wykrzyczała niżnaulicy".
	Jedno z dzieci Ortezów weszło do pokoju i Delia odruchowo ruszyła w jego kierunku.
W tym momencie Maria rzuciłasiędo stołu i błyskawicznym ruchem chwyciłanóż, którypołożyła tam Delia idąc otworzyćdrzwi.
Deliaskoczyła pomiędzy Marię a dziecko.
Vincente porwał się narówne nogi i ruszyłku Marii.
	Cofnij się!
krzyknęła Maria.
Vincente zatrzymał się,bo dziewczyna przyłożyła sobie nóż do gardła.
	B Ewangelia św.
Jana, rozdział 3, werset 7.
	74
	Ha! powiedziała a terazpoderżnę sobie gardło.
Zarżnę się jak świnię, a wy będziecie patrzeć.
	Wszyscy wiedzieliśmy wystarczająco dużo o rozpaczy narlcomanów, żeby zdać sobie sprawę, żeMaria nie udaje, niegra.
Delia zaczęła szybko mówić o długim, wspaniałym życiu,które Maria ma przed sobą.
	Bóg cię potrzebuje, Mario powtarzałaco chwilę.
Powoli przez dobrychkilka minut, w czasie których Delia
	nie przestawała mówić anina chwilę, ręka,w którejMariatrzymała nóż, opuszczała się coraz niżej i niżej, ażwreszciezwisła wzdłuż biodra.
Nie przestającmówić,Delia zbliżałasię
	cal po calu i wreszcie szybkim, zręcznym ruchem wytrąciłanóż zręki Marii.
Nóż ze stukiem upadł na podłogę i kręcił siętam w kółko.
	Dzieckozaczęło płakać.
	Maria nie próbowała podnieść noża.
Stała bez ruchu naśrodku pokoju i cała jej postaćwyrażała tak beznadziejną rozpacz, jakiej nie widziałem dotychczas u nikogo.
Naglezaczęłajęczeć.
Ukryła twarz w dłoniach.
	Nie madla mnieratunku powiedziała.
Ćpam i niewyjdę z tego.
	Dlaczego nie chcesz pozwolić, żeby Bógspróbował cięuratować?
	Nie, to nie dla mnie.
	To pozwól chociaż innym przyjść.
Zastanów się, możeoni znajdą wyjście z tego, zanim nie będzieza późno.
	Maria wyprostowała się.
Wyglądało, że wzięła się w garść.
"Wzruszyła ramionami.
	To zależy, czy będzieciemieć tam dobreprzedstawienie powiedziała.
	I ztymi słowamiodwróciła się i wyszła z mieszkania Ortezów z podniesioną głową, kołysząc biodrami.
	75.

ROZDZIAŁ	9
	Lipiec nadszedł zdumiewająco szybko.
	To, corobiliśmyw St.
Nicholas, rzeczywiście przypominało w dużym stopniu przedstawienie.
Nigdy bymnie przypuścił, że zorganizowanie większego przedstawienia wymaga.
tyle zachodu.
	Aby przetransportować młodzież przez wrogieterytoria,na które tak obawiała się wejść, zorganizowaliśmy sieć specjalnych autobusów, które miały zabierać gangi z ich własnychterytoriów i wieźć bez zatrzymywania się wprost do hali.
	Pracownicy sześćdziesięciu pięciu współorganizujących zlotzborów przeczesywaliulice namawiając członków gangów dowzięcia w nim udziału.
	Pojechałemdo domu, żeby zobaczyć się z Gwen po razostatni przed rozpoczęciem naszejkrucjaty.
	David powiedziała nie mam zamiaruudawać,żenie wolałabym, żebyś był w domu, gdy będzie rodzić siędziecko.
	Wiem.
	Był to temat, którego nie poruszaliśmy zbyt często.
Mojąteściowąwyprowadziłaz równowagi wiadomość o moim wyjeździe na czas, w którymmiał nastąpić poród.
Oznajmiła mi,że wszyscy mężczyźni są tacy sami,że praktykowanie prawdziwego chrześcijaństwa należy zacząć od własnego domu i żejeśli nie mam szacunku dla żony, tona nią nie zasługuję.
Uwagite bolały mnie tymbardziej, że zawierały trochę prawdy.
	Ale Dayie ciągnęładalej Gwen dzieci rodziłysięi dawniej bez asysty ojców.
Doktor i tak nie pozwoliłby citrzymaćmnie za rękę, czego bym najbardziej pragnęła, więcbrakowałobymi cię nawet, gdybyś byłw sąsiednim pokoju.
Czujesz, że musisz jechać, prawda?
	Tak.
	76
	Więc jedź spokojnie.
I niech Bóg ma cię w swojejopiece.
	Odjechałem, a Gwen została przed domem, bardzo gruba2, powoduciąży, i machała mi napożegnanie.
Gdy zobaczę jąponownie, cud narodzin już się stanie.
Byłem ciekaw, czy jateżbędęjej mógł opowiedzieć o nowych narodzinach?
	Po pierwszych czterech dniach spotkań bardzo w to zwątpiłem.
Tyle wysiłków włożyliśmy w przygotowanie zlotu, żetrudno było pogodzić się zjego fiaskiem.
Zlot?
Słowo to podsuwa obraz tłumnie ściągających entuzjastów.
Rzeczywistośćbyła jednak odległa od tej wizji.
	Na czwarty dzień przybyłosto osób.
Widownia mogła pomieścić siedem tysięcy.
	Pamiętam,jak stałem przy małym okienku na balkonie,gdzie mogłem patrzećna młodzież ,sam nie będąc widzianym.
Co wieczór miałem nadzieję, żenastąpi przełom, i co wieczórtylko garstka młodzieżywysiadałaze specjalnych autobusów
	-kierując się ku hali.
	Poszedłemza kulisy.
Doradcy i młodzi pracownicy zborów:stali dokołamnie przestępując z nogina nogę i próbowali znaleźć podnoszące na duchusłowa.
	Wiesz, żeto nie liczba się liczy, Davie.
Chodzio jakość,a nie oilość.
	Ale byłodla nas wszystkich jasne, że nie osiągniemy anidobrej ilości, ani dobrej jakości.
Nastolatki, które przyjeżdżały,spodziewały się widowiska.
Bardzo byłotrudnoprzemawiaćdo pustej widowni zdziećmi puszczającymi mi wtwarz kółkaz dymu papierosowego i robiącymi nieprzyzwoite uwagi.
	Najgorsze było to, co te dzieci nazywały ,,przerywnikiem".
Kiedy nierozumieliczegośalbo nie wierzyli, zaczynali sięśmiać.
Doprowadzili mnie do tego, że bałem się wyjść na estradę z obawy przedtym śmiechem.
Czwarty wieczór był najgorszy.
Robiłem, co mogłem,by nadać spotkaniu odpowiedniąpowagę i dostojeństwo, inagle, ni stąd, ni zowąd któryś z prowodyrów parsknął śmiechem.
Inny mu zawtórował i zanimzdołałem ich powstrzymać, jużcała gromada trzymała się zaboki ze śmiechu.
	Tego wieczora skróciłem spotkanie ipojechałem do domuzałamany i gotów się poddać.
	Panie powiedziałem w prawdziwymgniewie nawet nie zaczynamydocieraćdo tych dziewcząt ichłopców.
Comamrobić?
	77.

I jak zawsze dlaczego za każdym razem tak mnie todziwi?
gdy naprawdępytałem, dostawałemwłaściwą odpowiedź.
	Następnego dnia spotkałem w Brooklynie Małego Jo-Jo.
Małego Jo-Jo wskazano mi jako prezesa Smoków z ConeyIsland, jednego 2 największych gangów ulicznych w mieście.
Chłopak, który mi go pokazał,nie zapoznał nas z sobą.
	Małemu Jo-Jo mogłoby, się to nie spodobać powiedział.
	Podszedłem więc sam i wyciągnąłemrękę.
Mały Jo-Jo najpierw trzepnął ręką w moją dłoń, potem nachylił się i splunąłmi na buty.
Zgodnie z panującymi w gangach zwyczajami byłto najbardziej obrażliwy sposób okazania lekceważenia.
PotemJo-Jo odwrócił się, odszedł i usiadłna ławce plecami do mnie.
	Poszedłem za nim i usiadłem obok.
	Jo-Jo, gdzie mieszkasz?
spytałem.
	Pastorze, nie będę z tobą gadać.
Nie chcę miećz tobąnic wspólnego.
	Aleja chcę.
Zostanę tu takdługo, aż mi powiesz, gdziemieszkasz.
	Siedzisz wmoim salonie,pastorze powiedział Jo-Jo Dobrze,a gdzie idziesz, kiedy pada?
	Przenoszę się do moich apartamentów w metrze.
Jo-Jo miałna nogach stare trampki.
Z prawej wystawałmu przez dziurę palec.
Miał na sobie brudną czarną koszulęi za duże spodnie koloru khaki.
Popatrzył na moje buty.
Byłynowe.
Właśnie w tym momencie przypomniałemsobie zabłocone buty dziadka i zacząłem żałować własnej głupoty.
Jo-Jo powiedział:
	Słuchaj, bogaty człowieku, łatwo ci przyjeżdżać tutaj,doNowego Jorku, i dużo gadać o Bogu, który zmienia życie.
Masz nowebuty i nowe ubranie.
Popatrz na mnie.
Jestemdziad.
W naszej rodzinie jest dziesięciorodzieciaków.
Żyjemyz zapomogi.
Wygnalimnie, bo nie było dość jedzenia dlawszystkich.
	Jo-Jo miał rację.
Niewiele myśląc zdjąłem buty i poprosiłem go, żeby je przymierzył.
	Co to zanumery?
Cochcesz pokazać?
Że masz sercealbo coś wtym stylu?
Nie mamzamiaru ubierać twoich zafajdanychbutów.
	Narzekałeś, żenie maszbutów.
Włóż je.
	Nigdy nie miałem nowych butów.
	78
	Włóż je.
	Więc wreszcie Jo-Jo z ponurą miną włożył buty na nogi.
Wtedy wstałemi odszedłem.
Szedłem w skarpetkach do samochodu kilkaset kroków.
To byłoistne przedstawienie.
Ludziepatrzyli i śmiali się.
Byłem już przysamochodzie, gdy dogoniłmnie Jo-Jo i powiedział:
	Zapomniałeś butów,
	To są twojebuty.
Usiadłem za kierownicą.
	Pastorze powiedział Jo-Jo wyciągając rękę przezotwarte okno zapomniałem ci podać rękę.
	Więc podaliśmy sobieręce.
Wtedy powiedziałem:
	Słuchaj, nie masz gdzie mieszkać.
Ja sam śpię terazw cudzym łóżku.
Ale jest tam w jednym pokoju jeszczekanapa.
Możeludzie, którzy mnie przygarnęli, przygarną i ciebie.
Chodź, spytamy ich.
	Okej powiedział Jo-Jo po prostu i wsiadł do samochodu.
	Pojechaliśmy do mieszkania Ortezów.
	Pani Ortez powiedziałem zlekkim wahaniemtojest prezes Smokówz Coney Island.
Jo-Jo, przedstawiam cipanią, która pozwala mi mieszkać u siebie przez jakiś czas,bonie stać mnie, tak samo jak ciebie, na wynajęcie jakiegoś miejsca do spania.
	Następnie spytałem panią Ortez, czyJo-Jo mógłby pomieszkać ze mną przez kitka dni w jejmieszkaniu.
Pani Ortezpopatrzyła naswoją dwójkę małych dzieci, popatrzyła nanóżsprężynowy rysujący się przez materiał kieszeni Jo-Jo,poczym podeszła i życzliwieobjąwszy go ramieniem, powiedziała:
	Jo-Jo możesz spać nakanapie.
Było to odważne, oczym wie każdy, kto pracował z tymipotencjalnie niebezpiecznymi chłopcami,Wziąłem Jo-Jo na bok i powiedziałem:
	Twoje ubranie śmierdzi.
Jesteśmy teraz w mieszkaniui musimy coś z tymzrobić.
Mam osiem dolarów.
Pojedziemydo sklepu i kupimydla ciebie koszulę i spodnie.
	Ubrałem moje stare buty i zeszliśmy z Jo-Jo do najbliższego sklepu z tanią odzieżą.
Jo-Jo poszedł do przebieralni i poubraniu nowych rzeczy poprostu zostawiłstare tam, gdzieje zdjął.
Po drodze do domu przeglądał się w każdejwystawiei powtarzał:
	Nieźle.
, nieźle.
	Jak na razie zrobiłem z Jo-Jotylko to, co mogła zrobić
	79.

każda instytucja opieki społecznej.
Niewątpliwie było dobrze,że Jo-Jo w końcu miał buty i koszulę i że tej nocy nie musiałspać w metrze.
Ale dusza Jo-Jo była dalej taka sama.
	Trzeba było zmiany wemnie, by dokonała sięzmianaw Jo-Jo.
A zmiana ta wpłynęła na dalsze losy nas obu.
	Tego wieczora w St.
Nicholas było równieźlejak zwykle.
Jak co wieczórbyły ,,przerywniki", śmiechy i gwizdy, bójkii pogróżki.
Były te same wymowne gesty dziewcząt i tesamesprośne reakcje chłopców.
Jo-Jo był tam i widział towszystko.
Przyszedł z ciekawości, ale chciał, żebym wiedział, że uważato wszystko za wygłupy.
	Wracając domieszkania Ortezów prowadziłemsamochódw milczeniu.
Bolał mnie brak reakcji młodzieży i siedziałemnaburmuszony.
	Pastorze, niepotrzebniesię tak starasz.
	Tak, to właśnie nadeszło.
Bezuprzedzenia, ze strony bezdomnego chłopca, który pozował na gruboskórnego i pozbawionego serca, nadeszło coś, co było wynikiem głębokiej przenikliwości i intuicji.
	Siła tych słów byłaogromna.
Uderzyływe mnie tak, jakbyBóg wypowiedział jeosobiście.
Odwróciłemsię wkierunkuJo-Jo tak gwałtownie, że pomyślał, iż jestem rozgniewany,i zasłonił się ręką.
	Oczywiście, toJA tam byłem, starając się zmienićlos tychdzieci.
Nie przynosiłemim Ducha Świętego, przynosiłem imDave'a Wilkersona, Nawet dając Jo-Jo buty przesłaniałem sobąwszystko inne.
Zrozumiałem w tymmomencie, że nigdy niebędę wstanie pomóc Jo-Jo.
Nigdy nie będę w stanie pomócgangom.
Wszystko,co mogęzrobić,to dokonać prezentacjii usunąć sięna bok.
	"Niepotrzebnie się tak starasz".
Nagłe olśnienie wywołałou mnie wybuch śmiechu,który zaniepokoił Jo-Jo.
	Przestań, pastorze.
	Śmieję się, bo mi pomogłeś Jo-Jo.
Od tejchwili nie.
będę się jużtak starał.
Usunę się na bok i pozwolęDuchowiŚwiętemu dotrzeć do waszych serc.
	Jo-Jo milczałprzez chwilę.
Potem uniósł głowę.
	Nie czuję niczego powiedział.
Zupełnieniczego.
Inie myślę, żebym kiedykolwiek coś poczuł.
	Nie rozmawialiśmywięcej aż do drzwi Ortezów.
Wtedy,znów nieoczekiwanie, ze swoją zwykłą bezpośredniością,MałyJo-Jo zawarł ze mną układ.
	Słuchaj, Davie, ma ci się urodzić dziecko,prawda?
	80
	Mówiłem już wcześniej Jo-Jo, że Gwen miała jechać doszpitala, bo dziecko mogło się urodzić w każdej chwili.
	I mówisz, że jest Bóg i że mnio kocha, prawda?
	Prawda powiedziałem.
	W porządku.
Jeśli jest Bóg i jeśli ja się do niegomodlę,to On słyszy moją modlitwę,prawda?
	Oczywiście.
	W porządku.
Co wolisz, chłopca czydziewczynkę?
Spostrzegłem pułapkę, ale nie wiedziałem, jak jej uniknąć.
	Słuchaj, Jo-Jo, modlitwato nie automat, do któregowrzuca się monetę i wypada cukierek.
	Inaszej mówiąc,wcale nie jesteś pewien tego wszystkiego,co mówisz oBogu?
	Wcale tak nie powiedziałem.
	Co chceszchłopca czy dziewczynkę?
	Powiedziałem mu, że ponieważ mamy już dwie dziewczynki, mamy nadzieję, że tymrazem będzie chłopiec.
	Mały Jo-Jo wysłuchał mnie, po czym zrobił coś, co dlaniego było równietrudne, jak dla Mojżesza uderzenie laskąw skałęna pustyni i poproszenie, żeby wypłynęławoda.
MałyJo-Jozmówił modlitwę.
	Boże, jeśli tamjesteś na górze i jeśli mnie kochasz, dajtemu pastorowi chłopca.
	Taka była modlitwa Jo-Jo.
To była prawdziwamodlitwai gdyjąskończył, mrugał z wysiłku.
Byłem poruszony.
Pobiegłem do mojego pokojui zacząłem, sięmodlić tak, jak jeszczeme modliłem się od przyjazdu do Nowego Jorku.
	Jo-Jo i Ortezowie spali już głęboko, gdy o wpółdotrzeciej w nocy zadzwoniłtelefon.
Podszedłem i odebrałemgo.
Dzwoniła moja teściowa.
	David!
powiedziała.
Nie mogłam wytrzymać dorana z telefonem.
Chcę ci tylko powiedzieć, że jesteś ojcem,Nie mogłem z siebie wydusić tego pytania.
	David?
David!
Jesteś tam?
	Jestem.
	Nie chcesz wiedzieć, czy to chłopiec, czy dziewczynka?
	Bardziej, niż mama przypuszcza.
	Masz wielkiego silnego syna.
Ważydziesięć funtów.
Oczywiście sceptycy będą dowodzić, że statystycznie prawdopodobieństwourodzenia się chłopca, o którego prosił wswojej modlitwieMały Jo-Jo, wynosiłopięćdziesiąt procent.
Aletej nocy stało się jeszcze coś, co nie poddawało się statystyce.
	6 Krzyż i sztylet
	81.

Gdy obudziwszy Jo-Jo, przekazałem mu nowinę, ten zacząłdrapać się w głowę ze zdziwienia.
	Nocoś takiego!
powiedział.
No coś podobnego!
Cośtakiego!
	Zanim noc się skończyła, Jo-Jo był innym człowiekiem.
Zaczęło się to od łez.
Jo-Jo wypłakiwałgorycz i nienawiść,i strach, i zwątpienie.
A gdywszystko to wypłakał, w jegosercu znalazło się miejsce na tenrodzajmiłości, jaki znająchrześcijanie: nie miłość zależną od rodziców czy pastorów, czynawet od tego, czy nasze modlitwy spełniane są tak, jak sobieto wyobrażaliśmy.
Od tej nocy Jo-Jo miał miłość, która byłajego na zawsze, i dalmi lekcję, jaką zapamiętałem na zawsze:
	My,ludzie, możemy ciężko pracować dlasiebie nawzajemi powinniśmy,musimy to robić.
Ale to Bóg i tylko Bóg ma mocuzdrawiania.
	82
	ROZDZIAŁ	10
	i
	Spotkanie miało sięwkrótcezacząć.
Widowniawypełniałasię.
W ten ostatni dzień zlotu przybyło o wielewięcej młodzieży niż kiedykolwiek poprzednio.
Zauważyłem trochę Kapelanów, spostrzegłem Smokówi trochę GGI.
Zdziwiło mnie, żewśród nich była Maria.
Ale nigdzie, chociaż wszędzie szukałem,jaskrawoczerwonych kurtek z podwójnym dużym M, nie widziałem- żadnego Mau Mau.
Niemogłem zapomnieć sympatycznej twarzy i ujmujących manier Izraela, prezydenta Mau Mau.
Pojechałemsam zaprosić ten gang do udziałuw zlocie.
Powiedziałemim, że będą moimi osobistymi gośćmi i żewynajęliśmydla nich specjalny autobus.
Gdy oświadczyłem, że zarezerwujędla nichmiejscanasamym przedzie, Izraelobiecał przyjechaći przyprowadzić innych.
	Ale dziś był ostatni dzień, a ich nie było.
Wiedziałem dlaczego: to Nicky.
Stał obok,gdy rozmawiałem z Izraelem, i zionął milczącą nienawiścią do mnie i do wszystkiego, co reprezentowałem.
	Podszedłem do okna wychodzącego na ulicę.
Nadjeżdżałautobus.
Poznałem, że to jadą Mau Mau, zanim jeszcze wysiedli.
Poznałem to po sposobie,w jaki autobus zajechał przedhalę i ostro zahamowałjakbykierowca nie mógł doczekaćsię chwili, w której wreszcie pozbędzie się swoich pasażerów.
Drzwi sięotwarły i wysypało sięokoło pięćdziesięciu nastolatków.
Krzyczeli i rozpychali się.
Byli w nastroju jak nazabawę.
Jeden z nich wysiadając z autobusu odrzucił pustąbutelkę po winie.
Przechodząc z autobusu dowejścia Mau Mauzagarnęli ze sobą kilka wydekoltowanych i ubranych wkuseszorty dziewcząt, którekręciłysię przedhalą.
	Panie powiedziałem głośno w coja się zamieszałem!
	Prosiłem wcześniej porządkowych o zarezerwowanie pierw83.

szych trzech rzędów na widowni, ale nie mówiłem im, dla kogomialy być przeznaczone.
Teraz przybiegł domnie zdenerwowany starszy porządkowy:
	Pastorze, nie wiem co robić wyciągnął mniena balkon i wskazał na widownię, gdzte gwiżdżąc, pokrzykując i stukając swoimi laskami, przejściem między krzesłami szli MauMau z Izraelem i Nickym na czele.
To są Mau Mau.
Wątpię,czyuda mi się powstrzymać ich od zajęcia zarezerwowanychmiejsc.
	W porządku odpowiedziałem.
To dla nich są temiejsca.
To są moi przyjaciele.
	Alewcale nie czułem się tak pewnie, jak to zabrzmiało.
Zostawiłem osłupiałego porządkowegoi pospiesznie zszedłemdo szatni.
Zastałem tam atmosferę ponurą i pełną złych przeczuć.
	Wcale misię to nie podoba powiedziałkierownikhali.
Są tam wrogiegangi i możemy tu mieć poważnąbijatykę.
	Czynie powinniśmy na wszelkiwypadek zawezwaćwięcej policji?
spytał jeden z pastorów, znający te gangi.
	Wyjrzałem znowu.
Jedna z naszych dziewcząt, utalentowana młoda piosenkarka, śliczna jak gwiazdka filmowa, wychodziła właśnie na estradę.
	Zobaczymy, jak sobie Mary z nimi poradzi powiedziałem.
Może nie będziemy musieli wzywać więcejpolicji.
Może uda nam się uspokoić te dzikie bestie piosenką.
	Ale gdy MaryArguinzoni zaczęła śpiewać, wrzaski i gwizdyjeszcze sięwzmogły.
	Hej, cizia, uważaj nazakrętach!
	Maszczas poprzedstawieniu dła biednegostaregogrzesznika?
	Jak maszna imię, kochanie?
	Chłopcy stali na krzesłach i robili "rybę", wydekoltowanedziewczęta w króciutkich szortach wirowały w rytm pieśnireligijnej śpiewanej przez Mary.
	Mary spojrzała za kulisy ispytała mnie wzrokiem, co marobić.
Pomimo oklasków i wołańo następną piosenkę, dałemMary znać, żeby zeszła z estrady.
	Chceszto odwołać,Davie?
	Nie.
Jeszcze nie.
Poczekajmy jeszcze trochę.
Spróbujędonich przemówić.
Jeśli zobaczycie, że zaczyna się dziać niedobrze, możecie postąpić wedługwłasnego uznania.
	Wyszedłem zza kulis.
Droga naśrodek estrady wydawała
	mi siębardzo długa, i oczywiście Izraelmusiał dać mi znać, żejest tutaj.
	Hej, Davie,tutaj jestem!
Powiedziałem ci,że przyjdęi przyprowadzę chłopców!
	Zwróciłem głowę w tamtą stronę, żeby się do niegouśmiechnąć, i moje oczy napotkałytwardy jak skala wzrokNicky'ego.
W nagłymnatchnieniu ogłosiłem przezmikrofon:
	Dziś zrobimy coś innego niż zwykle.
Poprosimy członków gangu, żeby sami zebrali datki.
	Popatrzyłem prosto na Nicky'egoi powiedziałem:
	Poproszę sześciu ochotników.
	Nicky w jednej chwili był na nogach.
Na jego twarzy niedowierzanie walczyło ze skrywanym triumfem.
WskazałpięciuMau Mau i cała szóstka wystąpiła i stanęła w szeregu przedestradą.
	Moja decyzja dałajuż jeden dobry rezultat: widowniauciszyła się i patrzyła z uwagą.
Setki nastolatków przestałyrozrabiać i pochylone do przodupatrzyły wstrzymując oddechw oczekiwaniu na dalszy rozwój wypadków.
Poszedłem za kulisy i wyjąłem z rąk zdumionych porządkowych kartonowepudła po koktajlach mlecznych.
	Proszę powiedziałem wręczając pudła chłopcom.
Kiedy już przejdziecie wzdłuż rzędów, chciałbym żebyście zanieśli zebrane datki tam za zasłonę i po schodachna scenę pokazałem w stronę zasłony obserwując wyraz twarzyNicky'ego.
Za zasłoną prócz schodów na scenę były drzwi wychodzące wprost naulicę.
Pokazywałana niewielka strzałkaz napisem: "Wyjście".
	Nicky uroczyście wziął karton, ale w jego oczach widziałem szyderstwo i pogardę.
Organy zagrały i Nicky z kolegamizaczęliprzeprowadzać zbiórkę pieniędzy.
Nicky'emu doskonaleszło zbieranie datków.
Był on szesnastokrotnienotowany zaporanienie człowieka nożem i znany jako niebezpieczny nożowniknietylko młodzieży zBrooklynu,ale również gangomz Manhattanu i Bronxu.
Byłteżznany ze swej opisanej w gazetach taktyki walki kijem baseballowym.
W czasie bójkiwkładał na głowęuliczny kosz na śmieci i ruszał do walki wywijając swoim kijem baseballowym niby śmiercionośną maczugą.
Kiedy Nicky stanął na skraju rzędu krzeseł i potrząsnąłswoimpudłem, żaden nastolatek nie odważył się odmówić datku.
	Gdy Nicky uznał, że zebrał już wystarczającodużo pieniędzy, dał znak pozostałym chłopcom.
Cała szóstka przedefilowała przed frontem widowni i zniknęla za zasłoną.
	85.

Stałem na estradzie i czekałem.
	Fala chichotów przebiegła przez widownię.
Minęła minuta.
Dziewczęta przyciskały dłońmi usta, żeby nie parsknąć śmiechem.
Dwie minuty.
Teraz tłumiony długo śmiech wybuchnąłz całąsiłą i zrozumiałem, że moje nagie natchnienie nie byłowcale natchnieniem, tylko oczywistym szaleństwem.
Cała widownia była na nogach, tupiąc iwrzeszcząc szyderczo.
	Naglesala zamarła.
Odwróciłem głowę.
Nicky i jego koledzy szli przez estradę w moim kierunku z pełnymipudłamiw rękach.
Nickypatrzyłna mnie oszołomionym, niemal przestraszonymwzrokiem, jakby nie mógł zrozumieć, co właściwiewyprawia.
	Tu są twoje pieniądze, pastorze powiedział gniewnie,z trudem, jak podprzymusem.
	Dziękuję, Nicky powiedziałem głosem, który, miałemnadzieję, zabrzmiał swobodnie.
Podszedłem do ambony tak,jakbym nie przeżył właśnie najgorszych w życiu dwóch minut.
	W sali byłocicho jak makiem zasiał, gdy tychsześciuchłopców powolizajmowało swoje miejsca.
Gdy zacząłemmówić, moje serce biłoogromną nadzieją.
Alegrubo bym sięmylił sądząc,że zdobyłem sympatię sali.
Zdobyłemjej uwagę,alenie wyglądało na to, bym choć trochę zbliżył się do ichserc.
Nie mogłem zrozumieć, dlaczego niedziałało nanich mojekazanie.
Zrobiłem wszystko, bybyło ono dobre.
Spędziłemwiele godzin przygotowując je i modliłemsię przy każdej jegolinijce.
Pościłem nawetw nadziei, że powiększy tomoje zdolności oratorskie oraz siłę przekonywania.
Ale równie dobrzemógłbymteraz stać i czytać wiadomościgiełdowe.
Nicz tego,co mówiłem, nie brzmiałoprawdziwie w ich uszach, nic donichnie docierało.
Mówiłem przez jakieś piętnaście minut i wyczuwałemjedynie rosnącą niecierpliwość tłumu.
Doszedłemw moim kazaniu do miejsca, wktórym cytowałem Jezusoweprzykazanie wzajemnej miłości'.
Nagle ktośw drugim rzędzieskoczył na równe nogi i krzyknął:
	Czekaj, pastorze!
Czekaj!
Mówisz, że chcesz,żebymkochał tych Smoków?
Jeden znich porznął mnie żyletką.
Dobra,pokocham ich, ale ołowianą rurką.
	Inny chłopak, tym razemz sektoraPodpalaczy Piekła ,zerwał się i jednym szarpnięciem odsłonił sobie pierś.
	Tu mam dziurę pokuli, pastorze.
Zrobiłmi to jedenczarny gang.
A ty mówisz, że powinniśmy ich kochać!
Człowieku, nie mówisz poważnie!
	7 EwangeliaSw.
Jana, rozdział15, werset 12.
	86
	W tej sali, tak wypełnionej nienawiścią, rzeczywiście niebrzmiało to poważnie.
Przekraczało to ludzkie możliwości.
	To nie jest coś, co zdobywamy sami przyznałem.
Mam namyślimiłość Boga.
My jedynie możemyprosić Go,byudzielił nam swej miłości.
Nie możemysami jej zdobyć.
	I wówczas nagle, z przenikliwą jasnością, ujrzałem, że tesłowa były przeznaczone dla mnie.
Czyż niebyła totasamalekcja, jakiej udzielił mi Jo-Jo?
My, ludzie, możemy zrobićbardzo niewiele, aby zmienić siebie lub innych, aby ich uzdrowić,napełnić miłością zamiast nienawiścią.
Możemy jedynieofiarować Bogu nasze serca i umysły, ale później musimy jetam pozostawić.
Skłoniłem głowę, tak jak wówczas na ulicy,i nie zwlekając przekazałemBogu prowadzenie spotkania.
	Jezu modliłem się niczego więcej nie jestemw stanie zrobić.
Zaprosiłem tu tę młodzież, a terazusuwamsię nabok.
Przybądź, Duchu Święty.
Jeśli chcesz dotrzeć doserc tych chłopców idziewcząt,musisz tego dokonać własnąobecnością.
Ustępuję Ci z drogi,Panie.
UstępujęCi.
	Trzy minuty mogą się niewiarygodnie długo ciągnąć.
Stałem przed tym tłumem z głową pochyloną przez trzy minuty.
Nie powiedziałem ani słowa.
Nie poruszyłem się.
Modliłem sięcicho i żarliwie.
Nie obchodziło mniejuż.
jźe część z nich sięśmieje.
Ani nie zdziwiło mnie, gdy powoli hala zaczęła sięuspokajać.
Najpierw stało się to w pierwszych, trzech rzędach.
Usłyszałem głosIzraela:
	Dobra chłopaki, już dosyć.
	Spokójrozprzestrzeniał się na tył hali i w górę, na balkony.
Zanim upłynęły trzy minuty, w całej hali zapanowałazupełna cisza.
I wtedy usłyszałem,że ktoś płacze.
	Otwarłemoczy.
W pierwszym rzędzie Izraelwyciągałzkieszeni spodni chustkędo nosa.
Wyjąwszy ją, zamrugał,pociągnął nosem i głośno go wysiąkał.
	Modliłem się dalej.
	Panie, zstąp na nich wszystkich.
Gdy to wymawiałem wmyślach, Nicky wyjął chusteczkę do nosa.
Nie mogłemuwierzyćwłasnym oczom i spojrzałem jeszcze raz.
A jednak,Nicky stał pochylony, oparty na swojej lasce.
Pociągał nosemi mrugał.
Był wyraźnie zły na siebie za ten płacz.
Jedenz chłopców położył mudłoń naramieniu.
Nicky otrząsnąłsię
	energicznie.
	W porządku Poczuliście Go.
Jest tutaj.
Jestw te] sali,przybyłspecjalnie dla was.
Jeślichcecie, aby odmieniło się
	87.

wasze życie, teraz jest na to najwłaściwszy moment.
Wstańciei podejdźcie!
	Izrael niewahał się anichwili.
Wstałi odwrócił się doswojego gangu.
	Chłopaki powiedział przewodzę wam od trzechlat, kiedy mówię idźcie, to idziecie.
Jasne?
	Jasne odpowiedzieliMau Mau.
	Dobra,teraz pójdę, a wyza mną.
Wstańcie.
Zerwali się jak jedeni poszli zaIzraelem.
Nie, nie poszli pobiegli, tłocząc się i przepychając jeden przez drugiego.
Sprawdziłem, czyjest wśród nich Nicky, Był.
	Za nimi ruszyli inni.
Ponad trzydziestu chłopców z innychgangów ruszyło za Mau Mau na dół do szatni, gdzie czekalipracownicy naszych zborów.
Zostaliśmy zasypani chętnymi.
Biegałem odpomieszczenia do pomieszczenia,próbującpomóc,gdziesiędało.
Za kolejnym takim obchodemzwróciłem uwagęna szczególną rzecz: zjawiły się tu po noweżycie dziesiątkichłopców, a tylko trzy dziewczyny.
Usłyszałem gwizdyw halii wysunąłem głowę przez drzwi właśnie w momencie, gdyjedna z dziewcząt rozpięła bluzkę, obnażyła piersi i zawołałado otaczających ją chłopców:
	Idźcie tam, ale z tym koniec!
	Zanim zdołaliśmyjepowstrzymać, innedziewczęta dołączyły się do niej i udało im sięodciągnąć część chłopców.
Była to zagadkowa rzecz.
Przypuszczam, żedziewczęta słyszącr.
asze słowa o miłości poczuły zwykłą zazdrość.
Niechciałydzielić miłości znikim iwalczyły o nią w jedyny znany sobiesposób pragnąc zachować dlasiebie to, co pod tym słowem rozumiały: żałosną imitacjęprawdziwej miłości.
	Najtrudniej było mi uwierzyć w nawrócenie Nicky'ego.
Stanął przymnie z szerokim uśmiechem na twarzy, powiedziałtym, swoim zdławionym, rwącym, się głosem:
	Oddaję swoje serce Bogu, Davie.
	Nie mogłem w to uwierzyć.
Tazmiana była zbyt nagła.
Nicky palii swojegonieodłącznego papierosa wypuszczając dymdrobnymi pyknięciami bokiem ust imówił mi, że coś nowegostało się w jego sercu.
A coz narkotykami?
Co z kradzieżamii napadami ulicznymi, piciem na umór, nożownictwemi sadyzmem?
Nicky musiał zrozumieć, o czym myślę,bo zaczął siębronić w jedyny znany sobie sposób przekleństwem:
	Do cholery, Davie, oddałem serce Bogu!
	Dobrze, Nicky, w porządku.
	88
	Chciałemzrobić coś, co by mu dodało pewności siebie, więcpoprosiłem, abyon i Izrael poszli ze mną, i podarowałem imoraz wszystkim Mau Mau, którzy z nami poszli, poegzemplarzuBiblii.
Były dwa wydania: małe, kieszonkowe, i duże.
Chłopcynie chcieli małych.
	Daj nam teduże książki, Davie, żeby ludzie widzieli,co niesiemy.
Poczymprawie wszyscy zapalilipapierosy,wsadzili swojeBiblie pod pachy i wyszli.
	Następnego dnia wcześnie rano zadzwonił telefon.
PaniOrtezwsunęła głowę przezdrzwi mojego pokoiku:
	Davie, policja dzwoni.
	Policja!
	Serce mi zamarło.
Gdy na drżących nogach podszedłem,do telefonu, słowa, jakie usłyszałem, nie poprawiły mojegosamopoczucia.
Porucznik, który do mnie dzwonił, spytał, czyznam gang Mau Mau, a gdy potwierdziłem, spytał, czy mógłbym zaraz przyjechać,
	Gdy dotarłem do komisariatu na Edward Street, zastałemtam oczywiście kilku chłopców zgangu Mau Mau.
Przeszedłemszybko koło nich izgłosiłem się udyżurnego.
Tego, co stałosiępotem, niezapomnę do końca życia.
Dyżurny sierżant wezwałporucznika.
Ten zrobił zbiórkę wszystkich obecnych w komisariacie policjantów, a następnie wyciągającdo mnie rękępowiedział uroczyście:
	Pastorze, pragnę uścisnąć pańską dłoń i energicznienią potrząsnął.
Jak pan to zrobił?
Ci chłopcy wypowiedzielinam wojnę kilkamiesięcy temu.
Odlat mieliśmy z nimi samekłopoty.
I nagle dzisiaj wszyscy zjawiają się tutaj i wie pan,.
czego chcą?
	Pokręciłem przecząco głową.
	Chcą, żebyśmy złożyli autografy na ich Bibliach.
Popatrzyłem naNicky'ego, Izraelai ich kolegów.
Chłopcyuśmiechnęli się do mnie szeroko.
	Pastorze, jeśli kiedykolwiek uzna pan, że przydałabysię panu nasza pomoc w zorganizowaniu zebrania ulicznego,niech nam pan da niezwłocznie znać powiedział porucznik,a gdy wychodziliśmy z komisariatu na ulice Brooklynu, widziałem, jak dyżurny sierżant siedząc za swym biurkiem kiwaw zadziwieniu głową.
	Jak się dowiedziałem, chłopcyczytali swojeBiblie prawiecałą noc.
Byli zafascynowani, zwłaszcza opowieściami StaregoTestamentu.
	89.

Davie!
zawołał Izrael.
Jestem wBiblii, wiesz?
Tuco kawałek jest moje imię.
	Tego wieczora, gdydzwoniłem do Gwen do szpitala, byłemtak pełen wrażeń ze spotkań z młodzieżą, że nie mogłem mówićo niczym więcej.
	Ostatni wieczór wynagrodził mi wszystkie poprzednie, kochanie powiedziałem jej.
Szkoda, że ciętu niebyło.
	Wiesz, Davie, byłam trochę zajęta odpowiedziałaGwen.
Przypomnij mi kiedyś, kiedy już wrócisz na ziemię,to ci opowiem.
	90
	ROZDZIAŁ 11
	Odległość pomiędzy lepkimi odupału ulicami NowegoJorkua chłodem wzgórz Pensylwanii pokonałem jednym szybkim skokiemautostradą.
Powinienem był napawać się tymkontrastem,jednak przez całą drogę myślałem o Furzei Dyliżansie, o Nickym i Izraelu, o Marii, Jo-Jo i Angelo o chłopcach i dziewczętach, których drogi życiowe tak dziwnie splotłysię z moją.
	To samo było, gdy znalazłemsię już w Philipsburgu.
Siedziałem wcieniu mego ogródka popijając przygotowaną przezGwenoranżadę i patrzącna mojego synależącego w koszykupod drzewem.
Ale co chwila przyłapywalem sięna tym, żemoje myśli wracały ku nowojorskimdzieciom, rywalizującymteraz osiedzące miejsce w upalnym zakątkumiejskiego parku.
	Twoją parafiąjest Philipsburg łagodnie przypominała mi Gwen pewnego wieczoru, gdy przez pół godziny nagłos martwiłem się,że Angelo Morales, który postanowił zostaćpastorem, nie ma pieniędzy naszkołę.
Nie możesz zaniedbywać własnego zboru.
	Gwen miała oczywiście rację i przez następne sześć miesięcy poświęciłem wszystkie siły swojejparafii.
Była to pracadająca wiele satysfakcji i bardzo jąlubiłem, ale jednak mojemyśli stale wracały do Nowego Jorku.
	Wie panpowiedział mi jeden z moich parafian zauważyłem, że tymi nowojorskimi dziećmiprzejmuje się panowiele bardziej niż tym, co dzieje się tutaj.
	Przełknąłem ślinę.
Nie przypuszczałem, że to się tak rzucaw oczy.
Aleniezależnie od tegozaniepokoiłem się myślą, któraostatnio zaczęła mnie nurtować: zabrać rodzinę, przeprowadzićsiędo NowegoJorku i całkowicie poświęcić siępracy dla tychchłopców.
Może nigdy nieudami się doprowadzićdo tego, by
	91.

mieli ten swój dom, ale mógłbym chociaż pracować wśród nichna ulicy.
	Myśl ta uporczywie do mnie wracała.
Rozważałem ją, gdyjesienią i zimą jeździłem po okolicy składając wizyty pastorskie.
Mówiłem kazania o poznawaniuwoli Boga mającnadzieję,żedowiem się, jak otrzymać od Boga wskazówkę.
Rozmyślałemo tym jednak głównie na szczycie pewnego wzgórza.
Od dzieckaz największymi problemami chodziłem na wzgórza.
Zwłaszczajedno z nich nasłuchało się moich dziecięcych skarg: OldBaldy,niewielkiewzgórze w pobliżu naszego domu w Barnesborow stanie Pensylwania.
Z Old Baldy można było zobaczyć naszdom i widziałem, jak mama, tata i inne dzieci biegają po okolicy i szukają mnie.
Czasem spędzałem na wzgórzu większączęść dnia rozważającproblemy, przez które każdy chłopakmusi przebrnąć.
Gdy wracałem, zawsze dostawałem lanie, alepasojca nie był w stanie powstrzymać mnieod ponownychwycieczek, ponieważ tam, na górze, znajdowałem potrzebnymi spokój i odosobnienie.
	Teraz właśnie bardzo takiego odosobnienia potrzebowałem.
Niedaleko od naszegokościołabyło wzgórze z opuszczoną kopalnią odkrywkową.
Wybrałemto miejsce na moją dorosłąwersję Old Baldy.
Widziałem stąd kościół, a gdy zaparkowałemsamochód wpewnym miejscu, Gwen widziała go i nie martwiłasię, gdy długo nie wracałem.
Na tym właśniewzgórzu rozważałem kwestię przeprowadzki do Nowego Jorku.
Czy możliwejest, by to niecierpliwe pragnienie wyjazdupochodziłoodBoga?
Czyrzeczywiście powinienem porzucićtę parafię i przenieść się z Gwen i trojgiem małychdzieci do tego brudnego.
miasta z jego wszystkimi problemami dnia codziennego?
	Nie otrzymałem od razu zdecydowaneji pewnej odpowiedzi.
Jak większośćwskazówek od Boga, i ta objawiała mi sięstopniowo,krok pokrokuPierwszym krokiembyła ponowna wizyta wNowym Jorku.
	Wiesz, że minął już rok od dnia, w którym wyrzuconomnie z procesu wsprawie zabójstwaFarmera?
powiedziałem do Gwen pewnego dnia.
	No, no.
powiedziała Gwen.
	Co masz na myśli?
	Wybierasz się znowu do NowegoJorku, prawda?
Roześmiałem się.
	No cóż, myślałem, czy by nie wpaść tam na króciutko,tylkona jedendzień.
	Mmhmm.
	Jak miłobyło znowujechać mostem George'a Washingtona, a potem przez most Brookliński.
Jak miło było iść znówulicą przeskakując sterty śniegujak przed rokiem,gdy po razpierwszy przybyłem do tego miasta.
Ze zdziwieniem stwierdziłem, że czuję się tu jak u siebie.
Chciałem spotkać się ze starymiprzyjaciółmi.
Chciałemznowu odwiedzićmiejsca, gdziew sercach chłopców działy się cuda.
	Jednym z tych miejsc było osiedle Fort Green.
Szedłemulicąprzeżywając na nowo zdarzenia, w których brałem udziałz JimmymStahlem, gdy nagle ktoś mniezawołał:
	Davie!
Pastorze'
	Obejrzałem się i zobaczyłemdwóchżołnierzy Murzynówbiegnącychza mną.
Mieli na sobie eleganckie, starannie wyprasowane mundury, a ich buty olśniewająco błyszczały.
Wytrzeszczyłemna nich oczy.
	Fura!
Dyliżans!
	Ledwo ich poznałem.
Musiało im przybyć podwadzieściafuntów.
	Tak jest!
odpowiedzieli obaj jednocześnie, wyprężając sięna baczność.
Jak ci się podobamy, Davie?
	Służba wojskowa jest dla wielu chłopców z osiedla zasadniczą sprawą.
Wymagania co do zdrowiaoraz umiejętnościczytaniai pisania są tam dość wysokie, więc przyjęcie do wojska jest uważane za swego rodzaju potwierdzenie wartościczłowieka.
	Z przyjemnością porozmawiałem sobie z Furą i Dyliżansem.
Powiedzieli mi, że mają się doskonale, żewystąpili z ganguponaszym zebraniu ulicznym i nie wrócili już do niego.
	A zresztą powiedział Dyliżans Kapelani już dokońcalata nie działali.
Nikt nie miał ochoty się bić.
	Z prawdziwym żalem rozstawałem się z Furąi Dyliżansem.
Byłem zaskoczony tym, jak bardzo poruszyło mnie toniespodziewane spotkanie.
Lubiłem tych chłopcówbardziej, niżto sobieuświadamiałem.
Ale oczekiwała mnie .
jeszcze większaniespodzianka.
	Poszedłem wzdłuż Edward Street,obok latarni, przy którejz Jimmym wygłaszałem kazanie,w poszukiwaniuIzraelai Nicky'ego.
Zobaczyłem hiszpańskiego chłopaka,którego twarzwydała misię znajoma, i spytałem go, czy nie wie, jak znaleźćNicky'ego iIzraela z gangu Mau Mau.
	Chłopak popatrzył na mniedziwnie.
	Ci dwaj, co z chuliganów stali się świętymi?
	To miał być dowcip, ale serce zabiło mi radośnie.
"Chwała
	93.

Bogu pomyślałem trzymają się".
Następna wiadomośćwprost mnie oszołomiła.
Nie tylko trzymali się, ale poszli a przynajmniej Nicky jeszcze dalej.
	Nicky!
powiedział chłopak i skrzywił siępogardliwie.
To wariat.
Chce być jednym z tych kopniętych pastorów.
	Stałem naulicy zotwartymi ze zdumienia ustami.
	Niemożliwe!
Nicky chce zostać pastorem?
	- Tak mówi.
	Zasypałem chłopca pytaniami: Gdzie może być terazNicky?
Kiedy mówił o tym, że chce być pastorem?
Do kogo tomówił?
Czy jużcoś w tym kierunku zrobił?
	Chłopak niepotrafił odpowiedzieć na żadne ztych pytań,więc poszedłem szukać Nicky'ego na własną rękę.
Znalazłemgo wkrótce siedzącego na schodach domu czynszowego i rozmawiającego z innymchłopcem.
	Nicky powiedziałem.
	Nicky odwrócił się i.
zobaczyłem zupełnie nieznaną mitwarz.
Tam, gdziekiedyś rysowała się surowa, brutalna siła,widniała teraz ujmująca otwartość i życzliwość.
OczyNicky'egorozjaśniły się prawdziwąradością.
	Pastor!
zerwał się i podbiegł do mnie.
Davie!
odwrócił się do chłopca, który z nim był.
Patrz, człowieku,to jest ten pastor, o którym ci opowiadałem.
To on właśnietak mnie wściekał.
	Bardzobyłem rad widzieć go znowu.
Po przywitaniui wymianie wstępnych grzecznościspytałem Nicky'ego, czy toprawda, że chcebyć pastorem.
Nicky spuścił wzrok i powiedział:
	Nigdyniczego nie pragnąłem bardziej, Davie.
	To wspaniaławiadomość!
wykrzyknąłem.
Czy jużcoś zrobiłeś w tym kierunku?
	- Nie wiem,od czego zacząć.
	Miałem dziesiątki pomysłów.
Zaproponowałem, że napiszędo kilku szkół teologicznych.
Chciałem sam pokierować jegokarierą.
Chciałem, żeby poszedł do laryngologa zeswoim głosem.
Zacząłem nawetmyśleć nad sposobem zdobycia pieniędzyna to wszystko.
Za kilkatygodni miałem wygłosić wkościelewElmirze prelekcję o problemach młodzieżymieszkającejw miastach.
Ironia losu sprawiła, że właśnie w Elmirze zostałumieszczony w więzieniuLuis Alvarez.
Chłopcy niepozostajątu długo.
Luisa na pewno przeniesiono już doinnego więzienia.
Nie miałem pojęcia, gdzie mógłbybyć teraz.
	94
	Nicky powiedziałem pojechałbyś ze mną doElmiry?
Opowiedziałbyś tamtejszym ludziom historię swojegożycia.
Może mogliby ci jakoś pomóc.
	Ale jeszcze nie skończyłem mówić, gdy już zacząłem żałować swojej propozycji.
Historia życiaNicky'ego, której fragmenty do mniedotarły,była wprost okropna, pełna bezsensownej brutalności, wprost nie do pojęcia dla ludzi z Elmiry.
Ja już przywykłem trochę do mrożących kreww żyłach widoków i odgłosówulicy nowojorskiej, jednak nawet mnie szokowała ta opowieść.
	Ale przecież przekonywałemsam siebiezbór wElmirzewyraził życzenie poznania życia gangów, a to będzienajkrótsza droga do osiągnięciacelu.
Dla mnie zaśbędzie to okazja do wysłuchania całej opowieści o życiu Nicky'ego odpoczątkudokońca, a co więcej, zobaczenia oczyma drugiej stronytego, co zdarzyło się w hali St.
Nicholas.
	W ten sposób w kilka tygodni później Nicky stanął na podwyższeniu w kościele wElmirze, aby opowiedziećhistorięswojego życia.
Przedstawiłemgo pokrótce, kładąc nacisk na nędzęi samotność rodzące takich chłopców iprosząc słuchaczy, abynie sądzili go zbyt surowo, zanim nie usłyszą jego historii dokońca.
	Moje obawy okazały się przedwczesne.
Nicky od razu zdobył sympatię słuchaczy.
Autentycznośćjego słów, żałosna jednostronność jego doświadczenia, a przy tym tak gruntownepoznanie niektórychstron życia, ukrywana opowieśćchłopca,który nieumiał przejaskrawiać ani upiększać swojej opowieści,mówiły słuchaczom więcej niż całe tomy dzieł socjologicznych.
	Przeważnie byłem na ulicy zaczął Nicky.
Moirodzice przyjmowali klientów w mieszkaniu.
Klienci przychodzili w nocy alboo różnych porach dnia i wtedy wszystkiedziecimusiały wychodzić.
Oni, moi rodzice, bylispirytystami.
Ogłaszaliw hiszpańskiej gazecie, że rozmawiają z umarłymii leczą różne choroby, i dają rady w sprawie pieniędzy i problemówrodzinnych.
Mieliśmy tylko jeden pokój, dlatego dzieciwychodziły na ulicę.
Na początku inne dzieci mnie biły icałyczas się bałem.
Potem nauczyłem się bići onisię mnie bali,izostawiali mnie w spokoju.
Szybko bardziejmi się spodobałona ulicy jak w domu.
W domubyłem najmłodszy.
Ale na ulicywiedzieli, kto ja jestem.
	Mojarodzina często się przeprowadzała, przeważnie przezemnie.
Jak coś się stało, topolicja chodziłapo domu i pytała
	95.

ludzi, a wtedy administrator przychodził i mówił, że mamysię wyprowadzić.
Nie chcieli mieć do czynienia z policją.
Takbyło nawet wtedy, kiedy policja tylko chciałao coś spytaćportorykańskiego chłopaka.
Nieważne, czycoś zrobił.
Zaraz,jakpolicjaprzyszła ipytała oniego,musiał się z rodzinąwynieść.
	Nie wiedziałem, dlaczego się tak zachowywałem.
Było cośwe mnie w środku, czegosię bałem.
Martwiłem się cały czas,ale nic nie mogłem poradzić.
To było zawsze, kiedy zobaczyłemkalekę.
Czułem tak, że chcę go zabić, tak samo było ze ślepymialbo z bardzo małymi dziećmi, z każdym słabym albo kaleką nienawidziłem ich.
Baz powiedziałem o tymmojemu staremu.
Nigdyśmy nie rozmawiali ani nic, ale tego się naprawdę przestraszyłem.
No i powiedziałem mu, a onpowiedział, żemamwsobie diabła.
Próbował wypędzićtegodiabła, ale on nie wyszedł.
To wariactwo we mnie było coraz gorsze.
Kiedy ktośmiał kule,to muje wykopywałem, a kiedy jakiś stary człowiekmiał brodę, próbowałem mu ją wyrwać, i biłem małe dzieci.
A całyczas się bałem i chciało mi się płakać, alecoś wemniew środku ciąglesię śmiało.
Tak samo krew.
Jakzobaczyłemkrew, zaczynałemsięśmiać i nie mogłem przestać.
	Kiedy przenieśliśmysię do osiedla FortGreene, wstąpiłemdo Mau Mau.
Chcieli, żebym był prezesem.
Ale w bójce prezesmusi kierować ruchem (wydawać rozkazy).
A ja chciałem siębić.
No to zrobilimnie wiceprezesem.
Byłemteż generałembroni.
Znaczyłoto, że odpowiadam za arsenał.
Mieliśmy pasywojskowe, bagnety, noże sprężynowei pistolety własnejroboty.
Lubiłem patrzeć na te rzeczy.
Żeby zrobić taki pistolet,trzeba ukraść antenę samochodową.
Z niej i z klamki robiłosię pistolet, który strzelał nabojami kalibru 22.
Ale w bójcewolałem kij baseballowy.
Wycinałem dziurę wkoszu na śmieci,żeby widzieć, potem zakładałem go na głowęi wywijałemkijem.
Żaden MauMau niebił siękoło mnie, bo kiedy wpadłemw szał, to waliłem każdego jak leci.
Nauczyłem się też jakdźgać nożem,to jest tak trafiać, żeby pociąć, ale nie zabić.
Podźgałem szesnastu ludzi idwanaścierazy byłem w więzieniu.
Kilka razy moje zdjęcie było w gazecie.
Kiedy szedłem ulicą,każdy mnie poznawałi matki wołały swoje dzieci.
Gangiteżmnie znały.
raz, kiedy czekałem na metro, pięciu facetów zaszło mnie z tyłu.
Zarzucili mi skórzany pas .
na szyję iskręcaligo.
Wyżyłem, ale żałowałem tego, bo potem nigdy już niemówiłemdobrze.
głos miałem taki śmieszny.
Zawsze nie mogłem ścierpieć tych, co mieli coś nie tak, a teraz sam takie coś
	96
	 miałem.
Musiałem potem stale się bić, żeby się ze mnienie":" śmiali.
' Nasz gang miał rejon ażdo Coney Island iRalph Avenue.
	Mieliśmy czerwone kurtki i na nich MM i mieliśmy grube,^ podeszwy, bo są dobre w bójce.
Raz byliśmy w cukierni na'/^.
Flatbush Avenue.
Było nassześciu i piliśmy wodę sodową,;;' i wtedy weszło siedmiu Biskupów.
GangBiskupów prowadził tłwojnęz Mau Mau.
Jeden z Biskupów podszedł do lady jak do
	swojej.
Moje chłopaki patrzyły namnie.
Podszedłem i trąciłem", go.
Na to on mnie trącił i wszyscy zaczęli się prać.
Żona właściciela zaczęła wrzeszczeć.
Wszyscy inni klienci zwiali na^ chodnik.
Na ladzie był nóż rzeźnicki.
Jeden z moichchłopaków'; złapałgo i dźgnąłjednegoBiskupapięć razy w głowę.
Zob-aczyłem krew i zacząłem się śmiać.
Wiedziałem,żeon już był?
trup, i bałem się, ale niemogłem przestać się śmiać.
Żona^właściciela zaczęła dzwonićna policję.
Drugi z moich chłopaków złapał ten nóż i wsadził jej prosto w brzuch.
Potemzwia liśmy.
Ani razu nie dotknąłem tego noża, więc nieposzedłem^ do więzienia, ale moi rodzice musieli pójść do sądu i wtedyii chyba po raz pierwszy mi się przypatrzyli.
Przestraszyli się,,?
' kiedy zobaczyli, jakijestem.
Postanowili wyjechać z Nowegof.
Jorku i wrócić do Puerto Rico.
Mój brat i ja pojechaliśmy ich''?
pożegnaćnalotnisko.
Kiedy wracaliśmy z lotniska autem brata, dał mi pistolet kalibru 32 i powiedział: "No to radź sobiesam, Nick.

	 Przede wszystkim musiałem sobie znaleźćmiejscedo spania.
Zatrzymałem faceta tym pistoletem i dostałem 10 dolarów.
	(Wynająłem pokój naMyrtle Avenue.
Miałem wtedy szesnaścielat.
Tak potem żyłem: zatrzymywałem ludzi, żeby dostać pieniądze albocoś, co mogłem sprzedać.
 W dzień było w porządku.
Byłem z gangiem.
Co prezes1^ i ja powiedzieliśmy, to robili.
Ale w nocy,kiedymusiałem iść
	I dotego pokoju, było okropnie.
Myślałem o tychdwóchtrupachw cukierni.
Waliłem głową o podłogę, żeby przestać o nich
	 myśleć.
Zacząłem się budzić w środku nocy i płakać za matką.
. Nigdyśmy nie rozmawiali ani nicprzed jejwyjazdem, ale nagle
	zacząłem chcieć, żeby przyszła i zajęła się mną.
Ul Skończyłem osiemnaście lat wlipcu 1958.
Wtym miesiącuf Smoki z osiedla Red Hook zabili jednego z naszych chłopaków.
, Szliśmy właśnie dometra, żeby dołapaćjednegoz nich.
To jest to: prawo gangów; jak ginie jeden Mau Mau, to ginie jedenSmok.
 Szliśmy przez Edward Street do metra, kiedy zobaczyliśmy,  że staje wóz policyjny i że jest tam kupa Kapelanów.
Kapelani.
i J
	',.. 7 Krzyż i sztylet 97.

to gang czarnych w Fort Greene.
Mieliśmy z nimiumowę, żenie będziemy się bić i że będziemy razem działać, kiedy innygang na nas napadnie.
Wyglądało to jak akcja, no tośmy sięwłączyli.
Kapelani stali koło dwóch facetów, których nigdy tunie widziałem.
Jeden miał trąbkę, a drugi był mocno chudy.
Wtedy ktoś przyniósł flagę amerykańską i wóz policyjny odjechał.
Ci facecichcieli tylko zwołać ludzi, żeby do nich mówić.
Jaktylko flaga się pokazała, ten chudy facet wlazłna stołek,otwarł książkęi przeczytał z niej:
	"Albowiem tak Bóg umiłował świat, żeSyna swego jednorodzonego dał,aby każdy,kto weń wierzy, nie zginął".
	"A teraz powiedział ten zestołka powiem wam ktoto jest każdy:Każdy oznacza Murzynówi Portorykańczyków, a zwłaszcza członków gangów.
Czy wiecie, że kiedy ukrzyżowali Jezusa, ukrzyżowali też członkówgangów?
Jednegoz każdego boku Chrystusa".
	Miałem już dosyć.
Powiedziałem: "Chodźcie, chłopaki,mamy sprawę".
Ale żaden z nich się nieruszył.
Pierwszy raz'nieposzli za mną.
Wtedy się zląkłem i zacząłem wymyślaćtemu kaznodzieiwszystkimi przekleństwami, jakie znałem.
Aleonnie słuchał,tylko mówił.
Długo mówił.
I zaraz potem prezesKapelanów walnął się na kolana prosto na ulicę i zaczął płakać.
Wiceprezes i dwóch hetmanów uklękło koło niego i też płakali.
Ja płaczu znieść nie mogłem.
Byłem zadowolony, kiedy wreszcie Kapelani poszli.
Wychodziło, że myteż powinniśmy już iść.
Aż tu nagle tenpastorpodchodzi do Izraela on był prezesemMau Mau ipodaje murękę.
Wychodziło, że chce nam teżwyciąć jakiś numer, no to podszedłemiskląłem go.
Izrael natopopatrzył namnie, jakby mniepierwszy raz zobaczył.
Noi ten pastor do mnie i mówi: "Nicky, kocham cię".
Nikt mitaknigdy nie powiedziałprzez całe życie.
Nie wiedziałem,co robić.
No to mówię: ,,Podejdź bliżej, to cię zabiję".
Irzeczywiściebym zabił.
Izrael z pastorem pogadali jeszcze trochę, ale w końcu pastor poszedł ipomyślałem, że już po wszystkim.
Tylkojużnie poszliśmy na Smoków.
	Ale potem ten pastor wrócił i mówiło tych wielkich spotkaniach, które chcieli zrobić na Manhattanie dla gangów, i żepowinniśmy na to pójść.
"Poszlibyśmychętnie, pastorze mówi na toIzrael ale jak mamy przejśćprzez miasto?
" Nato on mówi: "Poślę po was autobus".
I wtedy Izraelpowiedział,że przyjedziemy.
Ale ja powiedziałem, że niepojadę z nimi.
Wolałemzdechnąć, niż pojechać na to spotkanie.
Ale kiedy
	98
	gangpojechał, wyszłotak, że pojechałem z nimi.
Bałem sięzostać sam, bez gangu.
Wyliczyłem sobie, żejakoś sobie nanimodbiję tejego kazania.
	Kiedyśmy tam przyjechali, były trzy rzędy siedzeń odgrodzone dla nas.
To mniezdziwiło trochę.
Pastor mówił, że zajmie dla nas miejsca,ale nie myślałem, że mówi to naprawdę.
Jakaś pani grała na organachi powiedziałem chłopakom, żebytupali igwizdali, żeby cośsięzaczęło dziać.
Wtedy jakaś dziewczynka wyszła na estradęi zaczęła śpiewać.
Zagwizdałemnanią i wszyscy sięśmiali.
Wszystko szto, jakchciałem, i byłomi wesoło.
W końcu pastorwyszedł i powiedział: "Dzisiaj przedkazaniem zbierzemy datki".
No to teraz wreszcie goprzyłapałem.
Cały czas myślałem, o co mu idzie, a wyszło,że to dlaforsy, jak wszyscy.
Pastor mówi: "Poprosimy członków gangów, żeby zrobili zbiórkę.
A potem przyniosą pieniądze za tęzasłonęi tu na górę,na estradę".
Wyszło,że on nie ma wszystkichklepek.
Każdy widział, że tam są drzwi za tą zasłoną.
Onmówi: ,,Potrzebuję sześciu ochotników".
Ludzie,porwałem sięwsekundzie!
Pokazałem na pięciu chłopaków i pędem stanęliśmy przed estradą.
Teraz miałemnajlepszą okazję,żeby zrobić z niegodurnia.
Dał nam kartonowe pudła.
Chciałem zacząćodrazu, ale on kazał nam czekać i klepał jakąś długą modlitwę.
Stałem tam i starałem się nie śmiać.
	Obeszliśmycałą halę.
Jak widziałem, że ktoś dał mało, topo prostu stałem przy nim,aż dalwięcej.
Wszyscy wiedzieli,kto to Nicky.
Potem zeszliśmy się wszyscy za zasłoną.
Byłytam drzwi.
Były szeroko otwarte.
Widziałem latarnie i słyszałem, jak polewaczka polewa ulicę.
Tam w hali zaczęlisię śmiać.
Dobrzewiedzieli, co zrobimy.
Chłopaki patrzyli na mnie i czekalitylko na moje słowo, żeby zwiewać.
A ja tamstałem i nic.
Nie wiedziałem,cojest.
Czułem coś dziwnego.
I nagle zrozumiałem: ten pastor mi wierzył.
To mi się nigdy dotąd nie zdarzyłoi dlatego stałem tam i chłopaki też i patrzyli na mnie.
On tamw hali miał za swoje.
Oni tam darli się itupali, a ontam musiał stać przed nimi i wierzył mi.
"Dobra chłopaki powiedziałem.
Pójdziemy tam na tę estradę".
Chłopaki popatrzyli na mnie, jakbym był stuknięty, ale nic nie powiedzieli.
Ja byłem taki, że jak coś powiedziałem, to wszyscy siedzielicicho.
Poszliśmy po schodach naestradę i w momencie zrobiłasię cisza.
Daliśmy mu te pudła.
Powiedziałem:"Tu są pieniądze,pastorze".
A on po prostu wziął te pieniądze, nie zdziwił się aninic, jakby cały czas wiedział, że je przyniosę.
	Wróciłemna swoje miejscei myślałem bardziej niż kiedy- 99
	

kolwiek w życiu.
A pastorzaczął mówić i cały czas o DuchuŚwiętym.
Powiedział, żeDuch Święty może wejść do człowieka i zrobić, żeby był czysty.
Powiedział,że to nieważne, ktoco robił,że Duch Święty może zrobić, żeby zaczęli wszystkood nowa, jak małe dzieci.
I nagle zachciało mi się tego strasznie, tak że nie mogłemwytrzymać.
To byłotak, jakbym pierwszy raz zobaczyłsamego siebie.
Całe to parszywe życie, tenbrud, ta nienawiść,stanęły mi przed oczami jak na zdjęciach.
A on mówi: ,,Możesz być inny, twoje życie może się zmienić".
Chciałem tego, potrzebowałem tego, ale wiedziałem,że to sięnie może stać ze mną.
Pastor powiedział, żebyśmy podeszli, jakchcemy się zmienić, ale jawiedziałem, że mnie to nie pomoże.
I wtedyIzrael powiedział nam, żebyśmywstali.
Powiedział:
	"Ja jestem prezesem i ten cały gang teraz pójdzie tam".
Byłemtam pierwszy,ukląkłem i powiedziałem pierwszą modlitwęw moim życiu, taką: ,,KochanyBoże, jestem najbrudniejszymgrzesznikiem w Nowym Jorku.
Myślę, że mnie nie chcesz.
Alejeśli jednak mnie chcesz,masz mnie.
Chcę byćtaki dobry dlaJezusa, jaki byłem przedtem zły".
	Później pastor dam nam Biblią i potem poszedłem dodomu,i myślałem,czy rzeczywiście Duch Świętyjest we'mnie i poczym to mogę poznać.
Pierwsza rzecz, jaka się stała, to było,że sięnie bałem.
Czułem się, jakby moja matka wróciła.
Miałemcztery papierosymarihuanowe w kieszeni.
Pokruszyłemje i wyrzuciłem przez okno.
	Na drugi dzieńwszyscy się gapili,bo się już rozeszło, żeNicky się nawrócił.
Ale znowu się stało coś,co mi pokazało,że to naprawdę.
Dzieci zawszeuciekały, kiedy mnie zobaczyły,ale tego dnia dwaj mali chłopcy gapili sięna mnie przez chwilęipotem podeszli prosto do mnie.
Chcieli, żebym ich zmierzyłizobaczył, który jest wyższy.
Nic ważnego.
Tylko ja ich objąłem, bo to znaczyło,że jestem inny, nawet jeśli tylko dziecito widziały.
	Potem,kilka tygodni później,jeden Smok podszedłdomniei mówi: "Czyto prawda, że już nie nosisz broni?
" Powiedziałem, że to prawda, a on wyciągnął nóż długina dziesięćcali i zamachnął mi się w żebra.
Ale zdążyłem się zasłonićręką.
A on nie wiadomodlaczego uciekł, a ja tam stałem i patrzyłem, jak misię z ręki lejekrew.
Przypomniałem sobie, jakmnie zawsze łapało wariactwo od krwi,ale tego dnia nicsięze mną nie zrobiło.
Przypomniałemsobie to, co czytałem w mojejBiblii; "KrewJezusa Chrystusa, Syna jego,oczyszcza nas
	100
	od wszelkiego grzechu" 8.
Udarłem kawałek koszuli izawinąłemrękę i od tego dnia nie bałem się już krwi.
	Gdy Nicky mówił,w sali zapanowała zupełnacisza, taka,jaka towarzyszyzwykle cudownym zdarzeniom.
Botego wieczoru w Elmirze zobaczyliśmy,'a raczej usłyszeliśmy cud i każdy, kto sobie to uświadomił, wstrzymywał oddech z nagłymwestchnieniem, które zwracało uwagę innych na to, co sięstało.
	Zdławiony, wysilony i rwący się głos Nicky'ego, którymrozpoczął onswoją opowieść, zacząłsię w trakcie mówieniazmieniać.
Stopniowosłowa zaczęły płynąć corazswobodniej,brzmienie głosu stawało się coraz czystsze, ażwreszcieNickyzaczął mówić tak wyraźnie i bez wysiłku, jak każdy z obecnych natejsali.
	Nicky uświadomił to sobie dopiero teraz.
Stałna podwyższeniu drżąc i nie mogąc wydobyć z siebie ani słowa więcej,apo twarzy płynęły mu łzy.
	Nigdy nie dowiedziałem się, co mogło być przyczyną jegotrudności w mówieniu,czy było to uszkodzenie mechanicznespowodowaneduszeniem, czy może to, co nazywają objawemnerwicowym.
Nicky'emu oczywiście nawetw gorączkowychmajaczeniach nie przeszłoby przez myśl, żeby ztym pójść dolekarza.
Wiem tylko tyle, że od tegodnia jego głos był uleczony.
	Tego wieczora zrobiliśmy jeszczezbiórkę pieniędzy, którapozwoliła Nicky'emu rozpocząćjego długą i wspaniałą podróż.
	8 Pierwszy list źw.
Jana, rozdziałl, werset7.
	101.

ROZDZIAŁ 12
	Siedziałem w swoim brązowym skórzanym fotelu w gabinecie mojego domu w Philipsburgu, robiąc z satysfakcją przegląd ostatnich kilku miesięcy.
Była właśnie pora, o której niegdyś zwykłemoglądać telewizję, i zdawałem sobie sprawę, żemamwszelkie powody, aby dziękować Bogu za wybór, jakiegodokonałem.
Napisałem doLatin American Bibie Institute w LaPuentę w Kalifornii o.
marzeniu Nicky'egozostania pastorem.
Nie przemilczałem jego niezbyt chlubnej przeszłości i napisałem szczerze,że nowy etap życia Nicky'egojest zbyt krótki,by można się przekonać o trwałości tej zmiany.
Spytałem ich,czymogliby przyjąć Nicky'ego na próbę.
Odpisali, że mogą.
Cowięcej,byli tak zafrapowani tą historięprzemiany, która dokonała się w chłopcu z ulicy, że niedługo potem zaprosili równieżdo siebie AngelaMoralesa.
	"Nie, pomyślałem, nie ma najmniejszych wątpliwości.
Fura i Dyliżans sprawująsię bez zarzutu, Nicky i Angelo sąna najlepszejdrodze do zostania pastorami.
Wszystko, o czym myślałem,wskazywało, że mogłemz radością uznać swoje zadaniazawykonane".
	Ale nie danemi było zbyt długo spoczywać na laurach.
Wiosną 1959 roku nadeszła wiadomość, która poderwała mnieznów dodziałania i kazała mi dalej podążać drogą, którą początkowo uważałem zakrótką.
Izrael byłw więzieniu.
I to nieza byle co: został uwięziony za morderstwo.
	Pojechałem do NowegoJorku zobaczyć się zjego matką.
	Mój chłopak,on był taki dobry jakiś czas, uspokoił sięi chodził do szkoły.
Alewtedy gang znowu zaczął.
Wie pan,co towerbunek?
	Wiedziałem,co to jest.
Kiedy gang dopiero zaczynał działaćalbo kiedy z takiegoczy innego powodu jego szeregi sięzmniejszyły, każdy chłopak z sąsiedztwa mógł być obiektem
	102
	as;
	
	jednego z najokropniejszych wynalazków gangów ulicznych.
Był po prostu werbowany.
Zatrzymywanogo na ulicy i oznajmiano mu, że od tej chwili jest członkiemgangui ma braćudział w bójkach i wykonywać polecenia gangu.
	A jeśli odmówił?
	Najpierw po prostugo .
bili.
Jeśli dalej odmawiał, łamalimu kciukalborękę.
Jeślidalej odmawiał, grozili mu śmiercią.
Nikt, kto zna gangi, nie lekceważy takich gróźb.
Większośćchłopców szybko się poddaje.
Do Izraela kilkakrotnie strzelali,aż w końcu wrócił do gangu.
	Mój chłopak bał się powiedziała matkaIzraela i wrócił.
Razbyła duża bójka.
Jeden ztamtych został zabity.
Nikt nawet nie mówił, że Izrael był jednym z tych, co strzelali,ale on był z tymi mordercami i wsadziligodo więzienia.
	Matka Izraela pokazała mi list od niego, wymięty ipoplamiony łzami.
Pisał, że żałuje tego, co sięstało, przede wszystkim ze względu na nią.
Pisal o dniu, w którymwyjdzie.
Pisałnawet namój temat: "Żal mi pastora, kiedy się dowie.
PowiedzDavy'emu,żeby coś do mnie napisał".
	Cóż mogliśmy zrobić?
Jak mogliśmy uchronić Izraela odwięzienia?
Czybyłoby lepiej, gdybym był blisko, żeby służyćmuradą i przyjaźnią?
Czy byłoby lepiej, gdybyśmy go zabralidalego od gangu,który go zwerbował,i od życia, które go
	zatruło?
	Spytałem o to matkęIzraela, a ona pokiwała głowąi powiedziała głosem pełnymłez:
	Może, niewiem.
Mój chłopak był jakiś czasdobry.
Potem zacząłznowu.
Chciał być dobry.
Niech mu pan pomoże.
	Obiecałem, żebędę robił wszystko, co w mojej mocy.
Napoczątek mógłbym wysłać Izraelowikilka słów do więzienia,Myślałemo Izraelu dzień inoc.
Rozmawiałem o nim z Gwen,Przyłapałem sięna ciągłym rozpytywaniu członków mojegozboru, co oni zrobiliby na moim miejscu.
Napisałem do niego,ale okazało się, że niewolno muodpisać.
Mógł pisać wyłączniedonajbliższej rodziny.
Nawet jegokorespondencja przechodziłaprzez ręcekapelana więziennego.
Wczesnym latem, gdy polanaszej Pensylwaniiznów się zazieleniły, myślałemo Izraeluczęściej niż kiedykolwiek.
Przy każdej okazji szedłem na mojągórę i modliłem się za niego.
	Nie byłem w stanie nic więcej zrobić.
Gdy piszę te słowa,Izrael jest dalej wwięzieniu, ten najbardziej ulubionyzewszystkich chłopców, których poznałem, ten, do którego poczułem wielką sympatię od pierwszej chwili.
	103.

Poczucie beznadziejności dręczy mnie równie mocno dzisiaj, jak wtedy, gdy uzmysłowiłem sobie swoją bezsilnośćwobec faktów: przestępstwa i uwięzienia.
Mogę jedynie czekać.
	Ale ciągle, przy każdej możliwej okazji, opowiadałeminnym jegohistorię i pytałem ich, jak można było inaczejpostąpić.
I wciąż słyszałem jedną i tę samą odpowiedź: niezrywać kontaktu z chłopcami.
Błąd polegał na spowodowaniunawrócenia tych chłopców, a następniepozostawieniu ich własnemu losowi.
	Ale niezrywanie kontaktu oznaczało przebywanie wśródnichprzez cały czas.
	Punkt zwrotny wmoim życiu był coraz bliżej.
I wreszciestało się.
	Był gorący sierpniowy wieczór, półtora roku pomojejpierwszej nieśmiałej wycieczce do Nowego Jorku.
Stałem właśnie na ambonie podczas środowych wieczornych modłów, gdynagle zaczęłymi się trząść ręce.
Termometr wskazywał osiemdziesiątpięć stopni, a ja trząsłem się, jakby mnie chłód przenikał.
Jednak zamiast czućsię źle, odczuwałem radosne ożywienie.
Wyglądało to tak, jakby Duch Boży znalazł się w tejsali i zbliżał się do mnie.
	Nie wiem, jakudałomi siędotrwać dokońca modłów, alezanimsię spostrzegłem,ostatni członkowie zboru byli jużw drzwiach.
Ó dziesiątej trzydzieści zamknąłem kościół i wyszedłem tylnymi drzwiami.
To, co stałosię później,było napozór całkiemzwyczajne,ale niemniej była to jedna z tychwyrazistych chwil prawdy, których nie zapomnę, póki żyję.
	Wyszedłem na podwórzec za kościołem.
Księżyc świeciłniezwyklejaskrawo.
Uśpionemiasto skąpane było w jegochłodnym, tajemniczym świetle.
Ale jedno miejsce wyglądało,jakby było szczególnie jaskrawo oświetlone.
Za kościołem byłoczteroakrowe pole obsiane zbożem.
Rosnąca na nim pszenicamiała już półtorej stopy wysokości.
Bezwiednieznalazłem sięw samym środku zboża rozkołysanego lekkim nocnym wiatrem.
I nagle przypomniał mi się biblijny obraz zbiorów:
	"Czy wynie mówicie:Jeszczecztery miesiące, a nadejdzieżniwo?
Otóż mówię wam: Podnieście oczyswoje i spójrzcie napola, że są już dojrzale do żniwa.
Już żniwiarz odbiera zapłatęi zbieraplon na żywot wieczny, aby i siewca, i żniwiarz wspólnie się radowali.
W tym właśnie sprawdza się przysłowie: Innysieje,a inny żnie.
Ja posłałem was żąć to, nad czym wy nie
	104
	trudziliściesię;innisię trudzili,, awy zebraliście plon ichpracy".
	Oczyma wyobraźni ujrzałem każdy kłos pszeniczny jakojednego, łaknącego odrodzenia chłopca z nowojorskiej ulicy.
I wtedy odwróciłem się i spojrzałem na kościół i na dom,"w którym byłaGwen z trojgiem małych dzieci, bezpiecznie,szczęśliwie i spokojnie żyjąca w tym prowincjonalnym mieście.
Ale gdytak stałem i patrzyłem, cichy głos wewnętrzny powiedział mi tak wyraźnie, jakby to mówił ktoś stojący koło mnie:
	"Tojuż niejest twójkościół.
Musisz wyjechać".
Spojrzałemna dom i ten sam głos wewnętrzny powiedział: "To jużniejest twój dom.
Musisz wyjechać".
	I tym samym cichym,spokojnym głosem wewnętrznymodpowiedziałem: "Tak, Panie,pojadę".
	Poszedłem do domu.
Gwen czekała na mnie, przebrała sięjuż na noc.
Spojrzawszy na nią, zorientowałem się,że ją teżcoś spotkało.
	Co się stało, Gwen?
	- Oczymmówisz?
	Masz taką dziwną minę.
	David powiedziała Gwen nie musisz nic mówić.
Już wiem.
Wyjeżdżasz, prawda?
Musisz wyjechać.
	Patrzyłem na Gwen dłuższąchwilę, zanim jej odpowiedziałem.
W świetle księżyca wpadającym -do sypialni zobaczyłem łzę w kąciku jej oka.
	Ja też tosłyszałampowiedziałaGwen.
Jedziemy,prawda?
	Objąłem ją w ciemności.
	Tak, mojadroga, jedziemy.
	W następną niedzielę przypadała piąta rocznica naszegoprzyjazdu do Philipsburga.
	Stałem na ambonie i patrzyłem wtwarzeludzi, tak dobrzemi znanych.
	Przyjaciele powiedziałem prawdopodobnie oczekujecie, że wygłoszę teraz kazanie rocznicowe.
Jak wiecie,byłoto pięć niezwykle szczęśliwych i pięknych lat dla mnie, dlamojej żony i dla naszych dzieci.
Dwoje z nich urodziło się tu,w Philipsburgu.
Będziemy zawsze wspominaćte lata jako wyjątkowyokres zażyłejprzyjaźni.
Ale w ostatnią środę wieczorem zdarzyło się coś, co może mieć wyłącznie jedno wytłumaczenie.
	I opowiedziałemzborowi to, co przeżyłem na obsianymzbożempolu,i o zdumiewającym, równoczesnym przeżyciu
	105.

Gwen wewnątrz domu.
Powiedziałemim, że bez wątpienia byłto głos Pana i że musimy go usłuchać.
Nie mogę odpowiedziećna pytanie,dokąd się udamy.
Przypuszczam, że będzieto MowyJork, ale nie jestemtego pewien.
Wszystko co wiem, to to, żemusimy opuścić Philipsburg.
Od razu,bezodwlekania.
	Jakież to wspaniałe, gdy życiem człowieka kieruje DuchŚwięty.
Tego samego dnia, kiedywróciłem do domu,sypnęłysię telefony.
Jeden z Florydy, od pastora, któryoświadczył, żenie mógł się powstrzymać od zatelefonowania i zaproszeniamnie do poprowadzenia u niego od zaraz cyklu spotkań ewangelizacyjnych.
Zarazpotem zadzwonił ktoś inny, potem znowuktoś i znowu.
aż pod koniec dnia okazało się, że najbliższedwanaście miesięcy mam wypełnione spotkaniamiw całymkraju.
W trzy tygodnie zlikwidowaliśmy mieszkanie i przeprowadziliśmy się do czterech pokojów w domu moich teściów.
	I wreszcie wyruszyłem.
Przez resztę lata i część zimy miałem spotkania w różnych miastachpo całym kraju.
Chciało misię śmiaćz siebie samego: odległość do każdego kolejnego miejscamierzyłem nie od miejscowości, w której się w danej chwiliznajdowałem, tylko od Nowego Jorku.
To miasto przyciągałomnie jak magnes.
Gdy tylkomogłem, przyjmowałemtakiezaproszenia, które przybliżały mnie do tego ogromnego, zatłoczonego, wypełnionego cierpieniem miasta, które pokochałemwtak szczególny sposób.
	W samym środku zimy 1960 roku jedno z takich zaproszeńzaprowadziło mnie do Iryington w stanie New Jersey.
Mieszkałem tam u pastora o nazwisku Beginald Yake.
Opowiedziałemmu,tak jak opowiadałemkażdemu, o niektórych moich przejściach w Nowym Jorku.
Yake przez godzinę siedział na poręczysofy,słuchając uważnie izadając pytania.
	Dave, powiedział w końcu wygląda na to, że nowojorskie zbory potrzebowałyby kogoś, kto całkowicie poświęciłbysię pracy wśród gangów.
Czy nie miałbyś nicprzeciwko temu,żebym zatelefonował dokilku przyjaciół w Nowym Jorku?
	Jednym ztych przyjaciół był Stanicy Berg, pastor z GladTidingsTabernacle naTrzydziestej Trzeciej Zachodniej Ulicyniedaleko dworca Pensylwanijskiego.
W suterenie tego kościołazostało zwołane zebranie zainteresowanych duchownych.
	Było to dość zwyczajne zebranie.
Ktoś przeczytał pismo,podpisane przez komisarza policji Kennedy'ego, w którym wyrażonazostała opinia, że kościoły winny zająć bardziej aktywnestanowisko w zakresie problemów młodocianych.
Pastor Bergwstał i w krótkich słowachopisał moje dokonania na tym
	106
	polu.
Następnie ja wstałemi mówiłemo kierunkach, w jakich,moim zdaniem, mogłaby postępować praca wśród młodzieży.
	Zanim zebranie się skończyło, narodziła sięnowa służbakościelna.
Ponieważ jej głównym zadaniem było dotarcie domłodzieży z posłaniem o miłości Bożej,nazwaliśmy tę nowąsłużbę Misją Młodzieżową.
Ponieważbyłem już zaangażowanyw tępracę, wybrany zostałemkierownikiemtej nowej organizacji.
Kapitan policji onazwisku Paul Di Lena, członek zboruBerga, został wybrany na sekretarza-skarbnika.
Biedy Paul:
	nie był obecny na tym zebraniu i nie mógł się bronić.
	Następnie zajęliśmy się problemem pieniędzy.
Z tym rozprawiliśmy się bardzo prosto.
Wyliczyliśmy, że napomieszczenie biurowe, napublikacje, wynagrodzenia i tak dalej potrzebny nam będzie budżet w wysokości minimum 20 000 dolarów rocznie.
Więc przyznaliśmy sobie ten budżet w wysokości20 000 dolarów rocznie.
Oczywiście nie dysponowaliśmy chwilowo gotówką, jak to nasz sekretarz-skarbnik odkrył w chwilępóźniej,gdy Stanicy Berg zatelefonował, żeby go poinformowaćo jego zwycięstwie w wyborach.
	Paul powiedział pastor Berg mamy dla ciebiedobrą nowinę.
Właśnie zostałeśwybranyskarbnikiem MisjiMłodzieżowej.
David Wilkerson jest twoim kierownikiem w tejwalce o młodych ludzi.
Na pewno się ucieszysz, gdy usłyszysz,że masz na pierwszy rok do dyspozycji budżet w wysokości20 000 dolarów.
	Kapitan Di Lena powiedział:
	Kto tojest David Wilkerson, kto ma księgi rachunkowei gdzie są pieniądze?
	Pauł odpowiedział pastor Berg niemamy ksiągrachunkowych, nie mamy pieniędzy, a DaveWilkerson jestpastorem ze wzgórz Pensylwanii, który czujesię związanyz NowymJorkiem.
	Paul roześmiał się.
	Brzmi to trochę naiwnie powiedział.
	Jesteśmynaiwni powiedział pastor Berg.
Niemaltak samo naiwni jak Dawid, gdy stanął naprzeciw Goliatajedynie z procąi kamykiem.
i z pewnością, że Bóg jestpojego stronie.
	107.

ROZDZIAŁ	13
	Był wietrzny, pochmurny piątek, prawie dokładnie dwalata od tego piątku, kiedy sprzedałem telewizor i rozpoczęłasię ta dziwna przygoda.
	Stałem za oszklonymi drzwiami promu płynącego naStatenIsland, z trudem uświadamiając sobie, jak bardzo przybliżyliśmy się ku realizacji moich marzeń.
Z prawejstrony widaćbyło Statuę Wolności, a ja pomyślałem, że ta mojacodziennapodróż koło niejbędzie trochę symboliczna.
Płynąłem bowiemna StatenIsland w szczególnej ipodsycającejnasze nadziejemisji: wynająć pomieszczeniana biuro naszej nowej akcji, mającej uczynić młodzież wolną.
W kieszeni miałemadres, któryrównież brzmiałsymbolicznie: bulwar Zwycięstwa 1865.
Tamzaproponowano umieszczenie biura naszej centrali.
Ale gdydotarłem do tego ,,biura centrali",musiałem się uśmiechnąć:
	składało się onoz trzechraczej obskurnych pomieszczeń zewnętrznego, środkowego i ekspedycyjnego.
	No cóż.
Panie powiedziałem.
Jestem Ci wdzięczny,że tu nie ma luksusów.
Nie wiedziałbym, jak się zachowaćw luksusowym biurze.
	Misja Młodzieżowarozpoczęła działalność w tychtrzechpomieszczeniach.
Mieliśmy jednego płatnego pracownika: mniesamego.
Moja pensja nie wystarczała mi jednakna wynajęcienawet najskromniejszego pokoju.
Ustawiłem sobietapczan koło,.
mojego biurka w środkowym pokoju.
Jadłem to, co ugotowałemsobie na maszynce elektrycznej, albo to, czym poczęstowalimnie nowojorscy przyjaciele, którzy zobaczywszy moją wychudłą figurę, zapraszali mnie i dzielili ze mną swój posiłek.
	Ale najcięższebyło w tej pracyoddalenie odrodziny.
Gwen dalej mieszKaław Pittsburghu u swoich rodziców i niemogła się doczekać chwili, gdybędziemy mogli znowu byćrazem.
	108
	Wiem, że to co robisz, jest słuszne, Davepowiedziaław czasie jednej z rozmów telefonicznych, które musiałynarazie zastąpić nam osobiste spotkania ale czuję się samotna.
Garry rośnieniewiedząc nawet, jak wyglądasz.
	Ustaliliśmy, że Gwen zdziećmiprzeprowadzi się do Nowego Jorku, gdy tylko skończy się rok szkolny aby nie przerywać nauki Bonnie i Debbie nawet jeśli będzieto oznaczało spanie naławce wparku.
Ale przez ten czas odkryłemrównież pozytywnestrony mojego klasztornego trybu życia.
Przypominającycelę pokoik, w którymmieszkałem, był doskonałym miejscem do modlitwy.
Nie było rozpraszającegouwagę komfortu.
W pokojuo wymiarach dziesięć na dwanaściestópbyłojedno biurko, jedno niewyściełane krzesło i mójtapczan.
Odkryłem,że prawdziwą przyjemnością była modlitwa w tak surowym otoczeniu, i co wieczór nie mogłem siędoczekać mojej dawnej pory oglądania telewizji obecniemojej pory odnowy.
Zawsze wstawałem od modlitwy pokrzepionynowym entuzjazmem i ochotą do pracy.
	Te początki naszej działalności były pasjonujące.
Hiszpańsko- i angielskojęzyczne zbory z terenu Nowego Jorkudostarczały mi 1000 dolarów na rozpoczęcie naszej pracy.
Większośćz tych pieniędzy zużyłem na przeprowadzenie dwóch eksperymentów.
Pierwszy nazwaliśmy "Operacją Dotarcie".
Jej celembyło dotarcie z naszą literaturą do każdegouczniaszkoły średniej w rejonach miasta, w których młodzież sprawiała najwięcej kłopotów.
W publikacjach tych poruszaliśmy problemytakie, jak narkomania, rozwiązłośćseksualna, pijaństwo, samogwałt i przemoc gangów, proponując Biblię jako pomoc.
Pracowaliśmy nad tym programem intensywnie, wciągając do pomocysetki młodych ludzi z lokalnych zborów, którzy rozprowadzali nasze broszury.
Jednak po trzechmiesiącach mogliśmysię pochwalić tylko garstką chłopców i dziewcząt,którzy naprawdę się zmienili w rezultacie naszej akcji.
	Przeszliśmy więc do drugiego eksperymentu: telewizji.
Zebrałem setkę chłopców i dziewcząt, którzy byli w tarapatachiwydobyli się z nich.
	Zorganizowaliśmy chór młodzieżowy i co tydzień, przeztrzynaście tygodni, mieliśmy program wtelewizji.
Jego schemat był prosty, bez silenia się.
na oryginalność.
Chór nastolatków śpiewał, poczym jedno z nich opowiadało swojąhistorie.
	Bardzo zachęciła nas ocenat"go programu: zyskał on sobiesporą popularność wśród nastolatków w mieście.
Ale był pe109
	lr.

wien kłopot.
Telewizja jest droga.
Młodzież z całego miastaprzekazywała nam swoje drobniaki, aby przyczynić się dofinansowania programu, ale mimo tego pod koniec tych pierwszych trzynastu tygodni byliśmy zadłużeni na 4500 dolarów.
	Chyba będziemy musieli przerwać naszcykl, zanimdoczekamy się poważniejszych rezultatów powiedziałem naspecjalnym zebraniu naszego komitetu, zwołanym w celu rozpatrzenia tego kryzysu.
	Wyglądało na to, że wszyscy są tego samegozdania.
Chętnie kontynuowalibyśmy ten eksperyment przez kolejnetrzynaście tygodni, ale nie mogliśmy niczego wymyślić.
	Nagle wstał jakiś człowiek z końca sali.
Nigdy przedtemgonie widziałem.
Nosiłkoloratkę i początkowo wziąłem go zaduchownego episkopalnego.
	Chciałbym coś zaproponować powiedział ten pan.
Przedstawił się nam.
Był to Harald Bredesen, pastor Holenderskiego Kościoła Reformowanego z Mount Yernon w stanieNowy Jork.
Widziałem wasze programy i spodobała mi sięich prostota i bezpośredniość.
Czy nie zechcielibyście, zanimostatecznie zdecydujecie sięprzerwać ten cykl,porozmawiaćz jednym z moich znajomych?
	Zgodziłem się bez specjalnego entuzjazmu.
Nie znałemcelu tej rozmowy, ale wystarczająco dużo wiedziałem o metodach działania DuchaŚwiętego,aby zacząć się zastanawiać, czytonie On przypadkiem otwieraprzed nami drzwi.
	Nazajutrz poszedłemz Haraldem domieszczącego się naManhattaniebiura ChaseWalkera, wydawcy czasopisma ilustrowanego.
	Pan Walker wysłuchałuważnie opowieści o naszej pracyi o tym, jakie były jej początki.
Był wyraźnie zainteresowany,ale przykońcu rozmowy widać było, że nie bardzo rozumiecel naszej wizyty.
	Aleczego życzycie sobie ode mnie?
spytał.
	Będę z tobą szczery powiedział Harald.
Chcemy10 000 dolarów.
	Walker zbladł.
Ja też.
Magle Walker roześmiał się.
	No cóż, przyjmuję to jako komplement.
Ale naprawdęnie mam 10 000 dolarów.
W jaki sposób skojarzyliście sobiemoją osobę z waszymi potrzebami?
	Prawdęrzekłszy nie jestem w stanie odpowiedzieć nato pytanie odparłHarald.
Miałem przedziwneuczucie,jeszcze zanim dowiedziałemsię, że ten cykl mógłby zostać
	110
	przerwany, że w jakiś sposób w twoich rękach znajduje sięklucz do tejsprawy.
Za każdymrazem, gdy myślałem o tym,przychodziło mi na myśl: "Chase Walker"!
Nic konkretniejszego tylko to.
	Harald przerwał z nadzieją.
Walker się nieodezwał.
	No cóżpowiedział Harald zmartwionym głosem.
Myliłem się.
Ale takie uczucie, gdy powtarza sięz taką siłą,najczęściej coś oznacza.
	Walker wstał z fotela, kończąc naszą rozmowę.
	Dam ci znać, gdy wpadnę na jakiś pomysł.
A na raziedziękuję za opowiedzenie mi tej historii.
	Byliśmy już za drzwiami, gdy nagle zawołałnas z powrotem.
	Słuchajcie, Harald, David, poczekajcie moment!
Odwróciliśmysię i weszliśmydo pokoju.
	Właśnie przypomniałem sobie jedną dziwną rzecz.
Dostałem dziś niezrozumiałytelegram.
	Pogrzebałw papierach na biurku i znalazłszy telegram,podał go nam.
Telegram był od W.
ClementaStone'a, prezesaPołączonego Towarzystwa Ubezpieczeniowego z Chicago, znajomegoWalkera.
W telegramie były słowa:
	"Poprzedni telegram nieważny, będę Sayoy Hilton środa".
	To dzisiaj powiedział Walker.
Ale nie było żadnego poprzedniego telegramu.
I poco daje mi znać, że jesttutaj,skoro nie planowaliśmy się spotkać?
Zastanawiamsię,czy jegosekretarka nie pomyliła mojego adresuz czyimśinnym.
	Walker popatrzył przez chwilę dziwnie na Haralda, poczym wziąłpióro i napisałkilka słów na kartce papieru.
	J' \zcie do Savoy powiedział, wręczając nam tękartkę wie zaklejonejkopercie i spytajcieo pana Clementa Stone'a.
Jeśli będzie, możecie mu wręczyć ten list polecającyizobaczycie, co z tego wyniknie.
Przeczytajcieto sobie, jeślichcecie.
	Przeczytaliśmy, czekając w hallu na windę.
"Drogi Clem było tam napisane.
Niniejszymprzedstawiam Ci Davida Wilkersona, który robi tu wspaniałąrobotęwśród nastolatków tego miasta.
David potrzebuje 10 000dolarów naswoje cele.
Może mógłbyś wysłuchać go uważnie i, jeśliCięto zainteresuje, pomóc mu.
Chase".
	To nie ma najmniejszego sensu powiedziałem do Haralda.
Uważasz,że naprawdę powinniśmy pojechać dotegoczłowieka?
	111.

Oczywiście powiedział Harald, który nie miał co dotego najmniejszych wątpliwości.
	Dwadzieściaminut później pukaliśmy dodrzwi apartamentu wSavoyu.
Było wpół do szóstej popołudniu.
Otworzył nam.
drzwi mężczyzna zawiązujący właśnie muszkę.
Bez wątpieniaprzebierał się do obiadu.
	PanStone?
Mężczyzna kiwnął głową.
	Przepraszamy, że przeszkadzamy, ale mamy dla panalistod Chase'a Walkera.
	Pan Stone stojąc w drzwiach przeczytał list, po czym poprosił nas do środka.
Wyglądało, że byłrównie jak my zakłopotany sytuacją.
Powiedział, że za kilkaminut musi być nadole, ale jeśli zechcielibyśmy mówić, gdy on będzie kończył sięubierać, chętnie posłucha.
	W kwadrans późniejpan Stone był gotów do wyjścia, a jaledwo rozpocząłemopis Misji Młodzieżowej.
	Niestety muszę już iść powiedział pan Stone.
Aleskoro Chase Walkerrekomenduje pana, to mi wystarczy.
Proszę przesłaćmi pańskie rachunki.
Zapłacę je do wysokości dziesięciu tysięcy.
	Popatrzyliśmy na siebie z Haraldem oszołomieni.
	A teraz wybacząmi panowie pan Stone powoli kierował się ku drzwiom ale czy niezechciałby pan dokończyćswojej historiido magnetofonu i wysłać jej do mnie?
Następnym razem, gdy będęwNowym Jorku, złożę panom wizytę.
dopracujemy szczegóły.
i już go nie było.
	Te 10 000 pokryło nasze długi oraz wystarczyło na zapłacenienastępnych trzynastu tygodni i na film Sęp na moichżylach, opowiadającym onarkomanii wśródmłodzieży nowojorskiej.
Ale pieniądze tebyły czymś więcej, niż tylko środkiem do nakręcenia filmu i kupienia czasu wtelewizji.
Sprawiły, że z nową uwagą zaczęliśmy traktować naszą służbę.
Byłodla nas coraz bardziej oczywiste, że ręka Pana pomaga namw pracy.
Jak długo pozwalaliśmy Mu kierować nami,mogliśmysię radować nie ustającymi cudami nanaszejdrodze.
	6 Ewangelia sw.
Jana, rozdział 4, wersety 3538.
	112
	ROZDZIAŁ	14
	Pomimo dobrych recenzji i wysokiej oceny, jaką uzyskałnasz cykl telewizyjny, pod koniec półrocznego eksperymentowania z tym środkiemprzekazu zacząłem coraz silniej odczuwać, że brak w naszej działalności pewnego podstawowegoelementu: osobistego kontaktu.
	Toteż zanim skończyła siędruga seria programówtelewizyjnych, zacząłem wychodzić na ulicę i osobiście rozmawiaćz chłopcami idziewczętami.
I odrazu zorientowałem się, żeuchwyciłem klucz do najskuteczniejszejpracy z ludźmi.
Jezusniemiał do pomocytelewizji ani słowa drukowanego.
Jegoduszpasterstwo opierało sięna osobistym kontakcie z ludźmi.
Jego indywidualnośćgrała tu dużą rolę.
Gdytylko powróciłemdo mojej pierwotnej techniki chodzenia ulicami, doszedłem downiosku,żejest to metoda również jakby dla mnie stworzona.
	Tak więc codziennie rano zamykałem drzwi mojego biuraprzy bulwarze Zwycięstwai promem, a później metrem,jechałemdo Brooklynu, gdzie po prostu zaczynałem rozmowę z napotkanymi chłopcami.
Niejednokrotnie nawiązywała się poważniejsza rozmowa.
Mogłem obserwować zmiany zachodzącena moich oczach, podobnie jak w hali St.
Nicholas.
	Ale im lepsze wyniki dawała moja uliczna działalność, tymbardziejzdawałem sobie sprawęz potrzebyzapewnienia tejmłodzieży stałej opieki.
W większościprzypadków wystarczałowprowadzenie tych młodych ludzi do jakiegoś dobrego miejscowego zboru.
Jednak w przypadku chłopców, którzy byliw poważniejszych tarapatach albo nie mieli domu, potrzebnabyła ściślejsza opieka.
	Pewnegodnia, zaraz po przepłynięciu promemna Manhattan, schodziłem po schodach do metra, którym miałem pojechać doBrooklynu.
W tym miejscu metro ma pętlę i przyzakręcaniu koła wagonów wydająświdrujący pisk.
To miejsce

jest mi bardzo bliskie, ponieważ tu właśnie, przy akompaniamencie piszczących koi metra, moje dawne -narzenie zaczęłonabierać konkretniejszych kształtów.
Pomysłprzyszedł mi dogłowy nagle, w gotowejpostaci.
Dom, o którym marzyłem moglibyśmygonazwać po prostu Centrum Młodzieżowymlo byłbypołożony w najgorszej dzielnicy miasta.
Centrum byłobybazą dlakilkunastu pełnoetatowych pracowników, którzy pokładaliby, podobnie jak ja, nadzieje w otaczającej nasmłodzieży i dostrzegaliby wspaniałe możliwości, kryjące się w jejduszach, a także widzieliby cały tragizm, tkwiący w fakciemarnowania tych możliwości.
Każdy ztych pracowników byłbyspecjalistą.
Jedenz nichpracowałby wśród chłopców z gangów, drugi wśród chłopców, którzy popadli w narkomanię,inny wśród rodziców, jeszcze inny wśród Małych Ludzi.
Byłyby między nimi i kobiety.
Jednespecjalizowałyby sięw pracy wśróddziewcząt z gangów dziewczęcych, inne wśróddziewcząt, które mająproblemy natury seksualnej, jeszcze innewśród narkomanek.
	W tym Centrum stworzylibyśmy atmosferę tak nasyconątą odnawiającą miłością, jaką widziałem na ulicach, że już odprogu czułoby się bliskośćjakiegoś radosnego zdarzenia.
Dotego domu moglibyśmy przyprowadzać chłopców i dziewczęta,wymagających specjalnej opieki.
Mieszkalibyw atmosferzedyscypliny i życzliwości.
Braliby udział w naszych modłachiw naszych pracach.
Widzieliby z bliska chrześcijan żyjącychwspólnie i pracujących wspólnie, byliby sami do tej pracywciągani.
Centrum byłoby instytucją przygotowującą młodzieżdo życia w Duchu Świętym.
	Latem 1960 roku, gdy już prawie rok działałem w NowymJorkujako pracownik Misji Młodzieżowej,zacząłem mówićgłośno o moich marzeniach.
Podczas wędrówek mających nacelu zgromadzenie pieniędzy na naszą działalność,głosiłem konieczność założenia takiego Centrum.
Wielu zborom przedstaln Centrum Młodzieżowe w oryginale "Teen Challenge Center".
	Nazwa ta złożona jest zesłw o następujących znaczeniach: "ree;z";
	"naście"jako pierwszej częściokreślenia "teen-agers", tłumaczonegona polski jako "nastolatki"; "chaUenge" jest trudno przetłumaczalnymsłowem, oznaczającym ni.
in.: "wyzwanie do Y.
-spółzawodnictwa"czy:
	"dająca satysfakcję pc-Ina realizacja własnej osobowości za pośrednictwem działania umożliwiającego i wymagającego zaangażowania pozytywnych cech swojego charakteru i intelektu" wtychwłaśnie znaczeniach użyto tego słowa wnazwie; "center" oznacza "centrum""ośrodek".
	114
	wiłem moją wizję, ale zawsze spotykałem się z tym samymzastrzeżeniem:
	Dave, to twoje marzenie ma jedną wadę:wymaga pieniędzy.
	Oczywiście, to była prawda.
Chyba nie zdarzyłonam sięmieć nanaszym koncie więcej niż 100 dolarów naraz.
Dopieroreprymenda, jakiej udzieliła miGwen, uwolniłamnieod obawprzedzaangażowaniemsię w tę sprawę,wywołanych wyłącznie brakiem pieniędzy.
	Gwen przyjechała, gdy tylko w Pittsburghu zakończył sięrok szkolny.
Znalazłem małe mieszkanko niedaleko biura, przyStaten Island.
	Nie jest to wprawdzie Conrad Hiltonpowiedziałemdo Gwen przez telefon ale przynajmniej będziemy razem.
Pakuj się.
Przyjeżdżampo ciebie.
	Kochanie powiedziała Gwen z tobą mogłabymmieszkać nawet naulicy.
	Tak wiec wreszcie byliśmy znowu razem.
Ponownie przyszło nam upychać nasze meble w czterech pomieszczeniach,alebyliśmy bardzoszczęśliwi.
Gwen pilnie śledziła wszystko, cobyło związane z moimi nowymi obowiązkami duszpasterskimi.
Szczególnie zainteresowały ją moje marzenia o pracującej wewłasnym Centrumrodzinie.
	David powiedziała pewnego wieczora, gdy znowunarzekałem na brak pieniędzy powinieneś się wstydzić!
Stawiasz problem na głowie.
Chcesz najpierw mieć pieniądze,a potem kapować dom.
Jeśli robiłbyś to z wiarą, najpierw zaangażowałbyś się worganizację twojegoCentrum, a potemzbierał na nie pieniądze.
	Początkowo zabrzmiało mi tojak typowe kobiece rozumowanie.
Ale im bardziej się nadtym zastanawiałem, tym bardziej przypominałomi to opowieści biblijne.
Czyż nie byłorzeczywiście zawsze tak, że człowiek musiał najpierw przystąpić do działania, często wyglądającego na niemądry gest,a dopiero później Bóg wswej wszechmocy dokonywałcudów?
Mojżesz musiał wyciągnąć ramię nad wodamimorskimi,zanimsię rozdzieliły; Jozuemusiał zadąć wrogi, zanim rozpadły sięmury Jerycha; być może ija powinienem podjąć staraniaw sprawie kupna siedziby dla Centrum, zanim cud będzie sięmógł zdarzyć?
	Spotkałem się z moim Zarządem Głównym była to poprostu fantazyjna nazwa grupki, złożonejz sześciu pastorów
	115.

i trzech osób świeckich, obdarzonych głęboką wiarą i wyobraźnią oraz na tyle zainteresowanych młodzieżą, aby poświęcaćswój czas naszej organizacji.
Powiedziałemim o rosnącej potrzebiezałożenia domu, gdzie członkowiegangów inarkomanimogliby przebywać razemz pracownikamichrześcijanami.
Przytoczyłem imzdanie Gwen, że powinniśmy najpierw znaleźć dom, a później martwić się o pieniądze na jego kupno.
Zarządowi spodobał się tenpomysł.
	Możemy totraktowaćjakoeksperyment w dziedziniewiary zaproponował ArthurGraves, jeden z pastorówz naszego Zarządu.
	A oto, co zdarzyło się od chwili podjęcia przez nas tejdecyzji;
	15 grudnia 1960 roku, o drugiej w nocy, gdy byłem głęboko pogrążony w modlitwie,poczułemnagle wyraźnie, żejestw Brooklynie pewna konkretna ulica, na której powinniśmyszukać.
Wiedzieliśmy, że nasz dom powinien byćpołożonyblisko centrum dzielnicy Bedford-Stuyvesant, gdzie było największe skupiskomłodzieży, wśródktórej mieliśmy działać.
W związku z tym początkowoskierowaliśmy swoją uwagę naFulton Street.
Ale teraz pojawiła się nazwa Clinton Avenue.
	Prędko wyjąłem planmiasta i znalazłemtę ulicę.
Oto ona,czarna kreska nakawałku papieru, ale już zakreśliłem dokołaniej linię, jakby zostało ustalone, że to będzie przyszły adresCentrum Młodzieżowego.
	Nazajutrz zatelefonowałem do kilku członków Zarządui umówiliśmy się na Clinton Avenue, żeby zobaczyć, czy i jakiedomy mogłybywchodzić w rachubę.
Przed wyjściem zatelefonowałem donaszego skarbnika,Paula DiLeny, ispytałem,ile mamy pieniędzy na koncie.
	A o co chodzi?
spytał Paul.
	Wiesz, doszliśmy do wniosku, że warto byobejrzećkilka domów przyClinton Avenue.
	Doskonały pomysłpowiedział Paul.
Mamy w tejchwili 125 dolarów i 73 centy.
	Acha.
	Nie martwi cię tospecjalnie?
	Nie, jeślinaszeksperyment sięuda.
Będziemy cięszczegółowo informować.
	Już pierwszy dom, który obejrzeliśmy, odpowiadał naszymcelom.
Był to stary budynek zpodniszczoną tabliczką: "Nasprzedaż" i choć wyglądał przygnębiająco, przynajmniej jegocena 17000 dolarów wyglądała przyzwoicie.
Oprowadzał
	116
	nas po nim pewien starszy pan, z którym doszliśmy już nawetdostadium rozmowy o warunkach płatności.
Wyglądałyzachęcająco.
Wyszliśmy myśląc o tym, jak błyskawicznie to sięrozegrało.
Ale gdy wróciliśmynastępnego dnia, starszy panzaczął zmieniać ustalone warunki.
Trwało to kilka dni, ażwreszcie doszliśmy do wniosku, że powinniśmy szukać gdzieindziej.
	Zdecydowaliśmy się więc obejrzećinny dom, który miałwystawiony w oknie napis: "Do sprzedania".
Sprawdziłem naszekonto.
Mieliśmy teraz w banku mniej niż 100 dolarów.
Tymczasemzamiast trzymać się domuza 17 000 dolarów, podjęliśmypertraktacje z właścicielem posesji za 34 000.
Było to cośw rodzaju sanatorium.
Pod wieloma względami nadawało sięna Centrum.
Było kompletnie wyposażone w łóżka, pomieszczenia dla administracji i personelu fachowego.
Podczas rozmówwłaściciel opuścił nawet cenę, i byłem już gotów podpisaćumowę, chociaż mieliśmy tylko niecałe 100dolaróww bankuichociaż budynek ten miał niezbyt przyjemną atmosferę zakładu opiekuńczego.
	Zanim się zdecydujemy powiedział DickSimmons,młody prezbiteriański pastor, który byłczłonkiemnaszego Zarządu mam klucze do domu po drugiej stronie ulicy i myślę,że powinniśmy się mu przyjrzeć.
	Ile kosztuje?
spytałem.
Dick zawahał się.
	Kosztuje.
hm..
65 000 dolarów.
	Wspaniale powiedziałem.
Za każdymrazem, gdyoglądamy nowy dom, cena idzie w górę, a stan naszego kontaw dół.
Myśleliśmy o domu za 10 000dolarów, gdy mieliśmy125 dolarów.
Oglądaliśmy dom za 34000, gdy mieliśmy 100.
Teraz idziemy oglądać dom za 65 000 bez wątpienia przezten czaszapłaciliśmy jakiś większy rachunek.
	Dom za 65 000był rezydencją.
Muszęprzyznać, że sercemi silniej zabiło na jego widok.
Był to okazałydomw stylugeorgiańskim, zbudowany z czerwonej cegły i wyglądającyniebywale solidnie.
	Ale gdyweszliśmy dośrodka, przeżyliśmywstrząs.
Nigdy- jeszcze nie widziałem takiej rujnacji.
Dom był od dwóch latopuszczony.
Poprzednioprzez kilka lat studenci z pobliskiegocollege'u używaligojako czegoś pośredniego między potajemnym domemnoclegowyma domem publicznym.
Obecniemieszkałw nim nielegalnie jakiś stary odludek.
Należał dotych ludzi, którzy lubią gromadzićna wszelki wypadek naj117.

rozmaitsze rupiecie.
Wypełnił każdy pokój starymi gazetami,popękanymi butelkami, połamanymi parasolami, wózkami dziecięcymi i starymi szmatami.
Codziennie rano wyruszał z ręcznym wózkiem i wybierał z okolicznych śmietników wszystko,comógł zabrać i upchać gdzieś w domu.
Kiedyś byłchybatutaj dozorcą, ale właściciele dawno temu przestali mieć co doniego jakiekolwiek złudzenia.
	Większość rur wodociągowych w domubyła popękana,tynkodpadł, poręczezwisały luźno i drzwi były powyrywanez zawiasów.
Ale pomimo tego było widać, że był toniegdyśkrólewski dom.
Była tam nawet wewnętrzna winda napiętro.
Całe poddasze zabudowano pokojami dla służby.
Suterena byłasucha i w doskonałym stanie, mury też.
	Chodziliśmy w milczeniupo okropnymrumowisku zalegającym dom, gdy nagle Harald Bredesen, nasz pastor Reformowanego Kościoła Holenderskiego, głośno, tonem niemal takim,jakby wygłaszał kazanie, powiedział;
	To tutaj!
Tojest właśnie miejsce, które Bóg przeznaczył dla nas!
	Wypowiedział tow taki sposób, że jego słowa zabrzmiałyjak proroctwo.
Nuta ponagleniai pewności w jego głosie pobrzmiewała mi w uszach przez następne dni, kiedy prowadziliśmy dalej nasz eksperyment.
Kiedy Dick Simmons, zwracając klucze, rozmawiał z właścicielami,powiedział im bezogródek, że cena 65 000byłabyna miejscu, jeśli dom byłbyw doskonałym stanie, ale chyba zdają sobie sprawę, jak domwygląda teraz.
Właściciele opuścili trochę.
Dick znowu się potargował i właściciele znowu opuścili cenę.
Udało mu się doprowadzić cenę do 42 000dolarów, zanim zniecierpliwieniorzekli:
	To naszaostateczna cena.
	GdyDick przyszedł ztą wiadomościądo mnie, powiedziałem:
	Tak?
W takim razie jest to rzeczywiściewyjątkowaokazja.
Mamy przecieżciągle jeszcze w banku te 100 dolarów.
	Prawdę rzekłszy nie paliłem się zbytniodo kupowaniatego domu.
Było w nim tyle dozrobienia, że trzeba by byłowielu tygodni pracy, żeby uczynić dom zdatnym do użytku.
Chciałem jak najszybciej zacząć realizowaćprogram Centrum,a nie tracić czas na remontowanie starego budynku.
Z drugiejstrony, jeśli mieliśmy się wprowadzić do tego domu, mojeobiekcje niemiały sensu.
Przed zrobieniemkolejnego krokuchciałem się jednak upewnić, że postępujemy zgodniez wolą
	118
	Boga.
Tak więc podczas moich nocnych modłów przedłożyłemBogu pytanie:
	Pomagałeś mi poznawać Twoją wolę Panie przy pomocy różnych znaków powróciłem myślądo tego, jak prosiliśmy Boga o pomoc wpodjęciu decyzji w sprawie przyjęciapasterstwaw Philipsburgu i w sprawie sprzedaży telewizora.
Chciałbym prosić Cię, Panie, o pozwolenie położeniaprzed Tobą jeszcze jednego runa.
	Następnego dnia pojechałem do Glad Tidings i miałemdługą rozmowę z panią Marie Brown, która byładrugim obokStanleya Berga pastoremw tym pięknym starym kościele.
Przedstawiłem jej nasze potrzeby, przyczyny,dla którychchcemy założyć Centrum,i opisałem jej budynek, jaki znaleźliśmy.
	Marie Brown powiedziała:
	Wszystko wygląda jak należy.
Gdybyście zdecydowalisię na kupno tego domu, do kiedy powinniście zebrać pieniądze na wadium?
	Do tygodnia.
	Chciałby pan przyjść do naszego kościoła w niedzielępo południu iprzeprowadzić zbiórkę?
To wprawdzienie jestnajlepszy czas, po południu i tuż przed Bożym Narodzeniem,ale proszę przyjść, jeśli pan chce,
	Była to wspaniała propozycja ipowiedziałem, że bardzochętnieprzyjdę.
Alewciąż jeszczeprosiłem Boga o cud.
Chciałembyć w stu procentach pewien, że naszeplany są zgodnez Jego zamiarami.
Wiedziałem,żenajwiększa kwota, jaką zebrano za jednymrazem w kościele Glad Tidings na działalnośćmisyjną naterenie parafii, wyniosła 2000 dolarów.
My potrzebowaliśmy ponad dwa razy tyle.
Samo dziesięcioprocentowewadium wynosiło 4 200dolarów.
	Ale Panie powiedziałem tej nocy podczasmodlitwy jeśli rzeczywiście Twojąjest wolą, abyśmy kupili tendom, mógłbyśupewnić nas o tym pozwalając nam zebrać tękwotę podczas jednego popołudniowego nabożeństwa.
	Już to byłowystarczającotrudne, ale ja, jak Gedeon,utrudniałem rzecz jeszcze bardziej.
	I jeszcze, Panie, spraw, żebymzebrał te pieniądze bezspecjalnego apelowaniado ludzi.
Niech to będzie coś, co ludziezrobiąspontanicznie, z potrzeby serca.
	Po położeniu tych wszystkich run przed Panem, poczułemsię trochę głupio.
Było jasne,że w istocie wcale nie mamochoty na zagospodarowywanie tego zrujnowanego budynku.
Ale
	119.

modlitwa została zmówiona, czekałem więc, co z tego wyniknie.
	Nadeszłoniedzielne popołudnie.
Była to ostatnia niedzielaprzed Bożym Narodzeniem 1960 roku.
Wygłosiłem bardzo proste kazanie.
Celowo starałem się, żeby w miarę możliwościbyło ono tylko suchym przedstawieniem faktów.
Przedstawiłem nasz problem i nasze nadzieje, a takżeopowiedziałemhistorie kilku chłopców, na których, jak dotąd, udało nam sięwpłynąć.
Na koniec powiedziałem:
	Ludzie, nie będę tu usiłowałprzemawiać do waszychuczuć.
Chcę, aby dokonało się to z woli DuchaŚwiętego, jeślima być w ogóle.
On wie, ile potrzebujemy.
Teraz pójdęna dół,do sutereny.
Jeślidojdziecie do wniosku, że chcecie przeznaczyć na ten celjakąś kwotę,będę wdzięczny za powiadomienie mnie1 wyszedłem bocznymi drzwiami.
W suterenie usiadłemw starej ambonie iczekałem.
Nigdy nie zapomnę przerażeniaogarniającego mnie w miarę, jak upływały kolejneminuty.
Zacząłem się pocićze zdenerwowania, co mniebardzo zdziwiło.
Nie wiedziałem aż do tej chwili, że jednak bardzo chcętego domu przy Clinton Avenue 416.
Upłynęła minuta iniebyłosłychać niczyich kroków na schodach.
Dwie minuty upłynęły.
Pięćminut.
Minęło już całe dziesięć minut i wtedy poddałemsię.
Byłem nawet zadowolony, że jest już powszystkim.
Przekonałem się, że mojeruno niezadziałało.
	I wtedy otworzyły się drzwi na końcu sali.
Weszłajakaśstaruszka.
Szła do mnie i miała łzy woczach.
Gdy sięzbliżyła,powiedziała:
	Pastorze Wilkerson, piętnaście lat modliłam się, abyktoś się tego podjął.
Tutaj jest 10 dolarów, wdowi grosz, alewiem, że się zwielokrotni i będzie użyty dlaszlachetnejsprawy.
	Zanim wyszła, drzwi otworzyłysię znowu i ktośpodparłje krzesłem, żeby się nie zamykały, po czym ludzie zaczęli napływać strumieniem.
Druga było około pięćdziesięcioletniakobieta, która powiedziała:
	Pastorze Wilkerson, dostałam trochę pieniędzyz ubezpieczenia społecznego.
Chcę je dać pańskimchłopcom.
	Byłemkompletnie oszołomiony.
Nigdy nie zdarzyło mi sięwidzieć czegoś takiego, jak to, co się właśnie działo.
Następnybył jakiś mężczyzna.
Dał nam 200dolarów.
Następny dał
	120
	lll
	ll
	300 dolarów.
Mały chłopczyk podszedł i powiedział, że matylko14 centów, ale dodał:
	Bóg jest w tym.
Daję wszystko, co mam.
Wyglądało to tak, jakby każdy miał ściśleokreśloną kwotę doofiarowania.
Pat Bungi, nauczyciel,podszedł i powiedział:
	Niezarabiam dużo, ale pracuję tak samo jak pan z młodzieżą i wiem, do czego dążycie.
Jeśli mógłby pan przyjąćpostdatowany czek,chciałbym ofiarować 25 dolarów,
	Piętnaście minut zajęło przejście tego sznura ludzi kładących swoje pieniądze na stole.
Ale każdyz nichprzynosił więcej,niż same tylko pieniądze: przynosił zachętę i, co więcej,przynosił wraz ze swoją ofiarą prawdziwą radość, która i mniesię udzielała.
Gdyw końcuostatnia osobawyszła, zebrałemstertępieniędzy iczeków na górę, dopokojupani Brown, gdziepoliczyliśmy je.
Było4 400 dolarów!
	Wtedy powiedziałem pani Brown o runach, które położyłem przed Panem.
Byłarównie podekscytowana jak ja.
Powtarzała, że to cud i wciążpowoływała się na fakt, że w tymkościele nigdy jeszcze nie zdarzyło się nic podobnego.
Przekonało ją to zupełnie o tym, że Bógkierujenaszymprojektem.
	Jedyną rzeczą,z której niezwierzyłemsię pani Brown,było to, że nie mogłem zrozumieć,dlaczego zebrana kwotaprzekraczała nasze potrzeby o 200 dolarów.
Poprosiliśmyo 4 200 dolarów na wadium,a dostaliśmy 4 400 dolarów.
Oczekiwać, żecud będzie takskrupulatnieodmierzony,było chybaczymś niezbyt mądrym, ale po codostaliśmy te dodatkowe200dolarów?
Czy była to Bożaszczodrobliwość, czy jakieś niebiańskie przeoczenie?
A może to był błąd w dodawaniu alboktoś wypisał czek bez pokrycia?
	Teostatnieprzypuszczenia nie okazały sięsłuszne.
Gdywszystko sprawdziliśmy, było jasne, że dostaliśmypo prostu200 dolarów ponad to, o co prosiliśmy.
	Po kilku dniach, siedząc w moim biurze,rozmawiałemz naszym adwokatem, Juliusem Friedem, o ostatecznym załatwieniu sprawy wadium.
	Czek masz na 4 200?
spytał Julius.
Wręczyłem mu czek, dziękując Bogu.
Julius poruszył się niespokojnie w krześle, jakby miałprzystąpić do omawiania jakiejś nieprzyjemnej kwestii.
	Wieszoczywiście powiedział żejanie bioręodCentrum niczego za swoje usługi.
	Było dziwne, że otym mówił.
Julius był członkiem na121.

szego Zarządu i nigdy nie wątpiłem, że oddawał swój czas naszemu projektowi nieodpłatnie.
	Ale trzeba opłacić innych prawników, jest więc, wiesz.
	Do czego zmierzasz, Julius?
	Będą nampotrzebne dodatkowe pieniądze ponad to,czego się spodziewaliśmy, ibędziemy musieli mieć ten czekw momencie składania wadium.
	Ile na to potrzeba pieniędzy?
	200dolarów.
	Reszta pieniędzy, brakujących do uzgodnionejkwoty12 000 dolarów płatnych w pierwszej racie,wpłynęła do nasw równie osobliwy sposób.
Następnej niedzieli w Bethpage naLong Island wezwany do składania datków zbór na końcu nabożeństwaruszył tłumnie i złożył na moje ręce ponad 3000 dolarów.
NazajutrzArthur Graves zatelefonował do mniei poinformował o decyzji, jaką podjął jegozbór:
	David powiedział mójzbór przegłosował, że mamc' wręczyć czek in blanco.
Wpiszesz tam kwotębrakującą dozawarcia transakcji.
	I w ten właśnie sposób Bóg zaopatrzył nas w dokładnietaką kwotę, jaka była potrzebna do utworzenia Centrum Młodzieżowego.
Dostaliśmy co do grosza tyle, ile było trzeba,W dniu, w którym wręczano nam klucze do tej wspaniałejgeorgiańskiej posesjiprzy Clinton Avenue, powiedziałem dożony:
	Miałaś rację,Gwen.
Trzebabyło kobiety, żeby wskazaćnam właściwą drogę.
Czy zdajesz sobie sprawę, że w ciągujednego tylko miesiąca od dnia, w którym wezwałaśmnie, bymwykazał więcej wiary, zebraliśmy 12 000dolarów?
	Gwenbyła równie zadowolonajakja.
	Kiedy przypadatermin następnej płatności?
spytała.
	Dopiero przyszłą jesienią.
	Brzmiałoto tak odległe.
Nie miałem pojęcia, że przed namibył rok tak bardzo wypełniony zajęciami i pełen zdarzeń takzdumiewających, że jesień, a z niątermin wpłacenia drugiejraty, nadciągnie z niewiarygodną szybkością.
	122
	ROZDZIAŁ 15
	Nie do uwierzenia, ile rupieci może nagromadzić jedenczłowiek.
Odkryliśmy całe pokoje, których istnienia przedtem-nie domyślaliśmy się,ponieważdrzwi GOnich były zawalonewysokimi podsufit stertamistarzyzny.
	Jak my sobie poradzimy z wyniesieniem tego wszystkiego?
spytała mnie pewnego dnia Gwen, gdy wraz ze mnąprzyszła zobaczyć tę naszą posiadłość- I zaraz sama sobie odpowiedziała:
	Dlaczegonie poprosiszkilkupastorów, żeby zorganizowali grupę młodzieży do pomocy?
	I tak właśnie zrobiliśmy.
W pewien pochmurny sobotniporanek pod koniec stycznia zajechały trzy samochody i piętnaścioro chłopców i dziewcząt wyskoczyło z nich z gwaremi okrzykami, oznajmiając,żezaraz rozprawią się ze wszystkimirupieciami, jakie im pokażemy.
Ale gdy weszli do środka, a mypokazaliśmy imdom od strychu po piwnice, trochę przycichli.
Nie mogli jednego kroku zrobić po gładkiejpodłodze.
Potykalisię i ślizgalina stertach papieru i szkła.
Zasapali się przysamym tylko ocenianiu wielkości zadania, jakie mieli wykonać.
	Ale jednak tedzieciaki zrobiły wspaniałą robotę.
Zaczęliodwejścia do budynku i, oczyściwszy najpierw ścieżkę dlasiebie, opróżniali pokój po pokoju.
Pracowali bez wytchnienia,dopóki nie wynieśli tych rupieci co do sztuki na podwórze.
	Teraz przejął inicjatywę Paul DiLena.
Zawiadomił Wydział Sanitarnyo czekającym ich zadaniu.
	Myślę, że jest tu co najmniejcztery ciężarówki odpadków dowywiezienia powiedział.
	PóźniejPaul opisałmi scenę, jak,a rozegrała siępomiędzynim a brygadzistą śmieciarzy, mówiącą jego zdaniemwięcejo atmosferze otaczającejnasze przedsięwzięcie niż jakakolwiekz poprzednich oznak; śmieciarze nie wzięli napiwków!
	123.

Paul opowiadał, że ciężarówka przyjechała na Clinton 416o umówionej godzinie, ale ludzie nie rozpoczęli pracy.
Stertaodpadkówrosła na chodniku i jezdni, aśmieciarze stali bezczynnie obok.
Kiedy Paul zobaczył, co się dzieje, od razu zrozumiałw czymrzecz.
	V/ porządku powiedział.
Ile chcecie?
	30 dolarów padła szybka odpowiedź.
	Paul wzruszył ramionami ijako człowiek nawykły do nowojorskich zwyczajów zgodził się bezsłowa.
Wolał raczejpowykonaniu pracy dać napiwek z własnej kieszeni,niż wstrzymać realizację naszego projektu.
	Po kilku godzinach ostatnia z ciężarówek była pełna.
Sześćinnych odjechało powoli, jęcząc pod swoim ciężarem.
Brygadzistapodszedł ispytał, czy wszystko w porządku.
	Całkowicie powiedział Paul.
Zrobiliście dobrą robotę.
Teraz chyba chcecie te pieniądzesięgnął po portfel.
	Jakiepieniądze?
powiedział brygadzista i roześmiał.
się, pokrywając tym śmiechem wzruszenie.
Słuchaj pan, tedzieciaki powiedziały mi, co tu robicie.
Sam mam kilkunastoletniego chłopaka.
Myśli pan, że wzięlibyśmy od was pieniądze?
"
	I z tymi słowami wsiadł doauta i odjechał z minąwyjątkowo twardego faceta.
	Po trzech tygodniach mogliśmy wreszcie przystąpić do remontu samego budynku.
Przybli malarze z różnych zborówi pokój po pokoju zamalowali "artystyczne malowidła",którymi studenci z pobliskiego college'u pokryli ściany.
Potem przyszli hydraulicyi musieli prućściany, boodkryliśmy nowemiejsca, gdzie rury popękałyod mrozu.
Wszystko to wymagałopieniędzy, które zdobywałem jeżdżąc co jakiś czas pocałymkraju i organizując zbiórki.
Prawdziwym ciosem było dla nasoświadczenie władz miejskich, że przed uzyskaniem pozwolenia na zasiedlenie budynku, musimy w nim zamontowaćkompletną instalację przeciwpożarową.
Koszt 5 000 dolarów.
Musiałem znowu odłożyć pracę, do której takmi było pilno,.
i ruszyćw kolejną podróż, abyzebrać potrzebnąkwotę.
Nigdyjednak nie udałoby mi się w pojedynkę zapewnić naszemu.
przedsięwzięciu wystarczającej ilości pieniędzy.
Każdy członeknaszego Zarządu pomagałmi w tym, jak umiał.
I takjedenz pastorów.
Grady Finnin, jeździł po całym kraju przedstawiając nasze potrzeby.
Innymczłonkiem Zarządu był Martin Karl,popularny piosenkarz zawodowy, który śpiewał niegdyśw Kwartecie Marynarskimw programie Arthura Godfreya.
	124
	
	
	
	Wyobrażacie sobie, jak obniżyły się dochody Martina, gdy porzucił swoją pracę i stałsię naszym śpiewającym ambasadorem.
Martin przejechałdosłownie cały kraj z apelem o wspomożenie powstającego w Nowym JorkuCentrum.
	W końcuostatni malarz i ostatni hydraulik opuścili Centrum.
Mogliśmy odetchnąć iobejrzeć dokładnie to, co powstałona naszych oczach.
Bóg sprawił, że mieliśmy dom, choć nanaszym koncie było mniej niż 100 dolarów.
Teraz należałowykorzystać tendom inapełnić go Jegodziećmi, ale przedtemnależało tym dzieciom zapewnić przynajmniej coś, na czymmogłyby usiąść.
Mieliśmy piękny budynek, ale jego wnętrzebyłopuste.
	Teraz zrozumiałem, że Bógchce, abypracowali z naminajróżniejsi ludzie.
Gdy zaczynaliśmy,była to akcja zborówzielonoświątkowych, ale zanim się spostrzegliśmy, mieliśmyjuż w naszym komitecie członków Kościoła Episkopalnego,Holenderskiego Kościoła Reformowanego, prezbiterian i baptystów.
Interesowali się naszą działalnością również niektórzybardzowpływowi biznesmeni.
	Był wśród nich, na przykład, pan Walter Hoving, prezesfirmy Bonwit Teller oraz Tiffanny'ego w NowymJorku.
Państwo Hovingwzięli w swoje ręce sprawę przedstawiania nasludziom, których nigdy nie spotkalibyśmy bez ichpomocy.
Pewnego popołudnia paniHovingwydała w ekskluzywnym"RiverClub" obiad,na któryzaprosiła "kilka osób, którepowinny o was wiedzieć".
Zjawiło się pięćdziesiąt osób.
Wyleczony narkoman wstałi opowiedział prostymi słowami, jak odmieniłosię jego życie.
Nie było w sali ani jednej osoby, któranie byłaby do głębi poruszona.
	Walter Hoving zostałprezesem naszego Zespołu Doradców.
	Ponieważ jest pan teraz jednym z nas powiedziałdo HoyingaPaul DiLena chcielibyśmy odwdzięczyć się zawspaniałe ugoszczenie nas w "Biver Ćlub".
Czy lubią państwolasagnę?
	Odpowiedziała pani Hoving.
Uwielbia lasagnę,ale bardzotrudno spotkać prawdziwą.
A więc państwo Hovingowie zostalizaproszeni do domu DiLenów nawspaniałą ucztę złożonąz włoskichspecjałów domowej roboty.
Gdy usiedliśmyza stołem DiLenów, nie mogłemsiępowstrzymać iw skrytości duchapodziękowałem Bogu, że przyciągał donaszej pracy ludzi z takróżnych środowisk.
	Innym przyjacielem Centrum Młodzieżowego był panGrant SimmonsJr, prezesSimmons Bed Company.
Poznali125.

śmy pana Simmonsa za pośrednictwem państwa Hoving6wi zwróciliśmy się do niego z konkretną prośbą; potrzebowaliśmy dwudziestu łóżek.
Całą godzinę siedzieliśmy w biurzepana Simmonsa przy Park Avenue, opowiadając mu o naszychnadziejach i o dziwnych sposobach, jakimi działał w tym mieście Bóg.
Pan Simmons nie tylko poświęcił nam swój czas, alerównieżdał nam najbardziej rzeczowe dowody swojej wspaniałomyślności: od tego dnia niejedenchłopak przyzwyczajonydo spania na ławkach w metrze, spal w Centrum na łóżkui materacu od Simmonsa.
	Według mnie jednym z zasadniczych celów naszej służbyewangelicznej jest zainteresowanie ludziw rodzaju WalteraHovinga, Grania Simmonsa i Clema Stone'a pracą KościołaZielonoświątkowego.
Często słyszałem uwagi takie, jak wypowiedź jednego z członków naszegozarządu, członkaKościołaEpiskopalnego, który był na nabożeństwie w naszej kaplicy:
	Byłem trochę zaskoczony, gdy po raz pierwszy usłyszałem, jak wasza młodzież modli się do Boga, i patrzyłem, jakwznosi ręce w czasie modlitwy.
Ale muszę przyznać, że wnaszychsercach działo się coś bardzoprawdziwego.
My.w Kościele?
Episkopalnym, mówimy o,,prawdziwej obecności Chrystusa''.
Tu, w tym domu, On jest naprawdę.
	Był tonajwiększykomplement, jaki powiedziano kiedykolwiek o naszej pracy.
Towłaśnie obecność Boża sprawia, żemożliwa jest uzdrawiająca działalność Centrum.
Poczucie tejobecności mieliśmy stale, ale najsilniej zaczęliśmy ją odczuwać,gdy przystąpiliśmydorealizacji naszych marzeń.
	Mieliśmy względem domunastępujące plany: docelowopersonel Centrum liczyć będzie dwadzieścia osób.
Codziennierano ci młodzi mężczyźni i kobiety wstaną, zjedzą śniadanie,po czym spędzą przedpołudnie na modlitwach iczytaniuBiblii.
To będzie zasadniczy element naszej pracy.
Dawno jużodkryłem, że zbyteczna bieganina nie podbudowana spokojnąmedytacją daje mało dobrego.
	Po obiedzie zaczniesięnasza praca na ulicy.
Grupy podwie, trzy osoby będą chodziły wyznaczonymi trasami wypatrując oznak skłaniających do podjęcia działania.
Nasi pracownicy będą przeszkoleni w rozpoznawaniu symptomównarkomanii,będą wypatrywać młodocianych alkoholików i prostytutek.
Będąrozmawiać zczłonkami gangów, zwłaszcza gangówwalczących z innymi.
I będą chodzili po ulicach nie wcelupozyskania jak największej ilości nawróconych grzeszników,
	126
	
	
	ale szukając prawdziwie potrzebujących.
Nawrócenia nie będąnaszym bezpośrednim celem.
Jeśli uda nam się rzeczywiściewyjść naprzeciw potrzebom młodzieży, młodzież sama wydepcze ścieżkę do naszych drzwi.
Większośćmłodych ludzi,z którymi nawiążemy w ten sposóbkontakt, nigdy nie zamieszka w Centrum.
Skontaktujemy ich z najbliższym ichdomu pastoremi będziemy pracować za jego pośrednictwem.
Będziemy szczegółowośledzić każdy przypadek, dopóki niestanie się jasne, że chłopak czy dziewczynamoże iść dalejprzez życie o własnych siłach.
	Niektórzy chłopcy i dziewczęta będą jednak już tak dalecechorzy, że wymagaćbędą specjalnej opieki.
Tych przyprowadzimy do Centrum.
Chłopców umieszczaćbędziemy w sypialniachna najwyższym piętrze,wśród mężczyzn z naszego personelu, dziewczęta na pierwszympiętrze, z kobietami i małżeństwami.
Nastawialiśmy się głównie na pracę z chłopcami, alenieodsyłalibyśmy dziewcząt, jeśli znalazłyby się w potrzebie.
	Kluczem do tego całego planu byli pracownicy.
Gdzie miałem szukać dwudziestki inteligentnych,energicznych, stanowczych i zdrowych młodych osób płciobojga, które zechciałybypracować za 10 dolarów tygodniowo (na więcej nie pozwalałnasz budżet)?
	Za tę "królewską" zapłatę musieliby dosłownie ryzykowaćżyciem.
Wkrótce po rozpoczęciu kompletowania personelujeden z naszych chłopców dostał na ulicy ciosnożem.
Na imięmiał Carlos.
Był dawniejczłonkiem jednego z najgorszychwalczących gangów wNowym Jorku: Samobójców.
Gdyjegożycie się odmieniło, Carlos postanowił pójść do swojego gangui opowiedzieć o tym wydarzeniu.
Pewnego dniaposzedł zrealizować swój zamiar.
Gdy tylko spotkał swoich dawnych kolegów z gangu, ci niezwłocznie go otoczyli.
	Gadają, że się nawróciłeś?
powiedział przywódcaSamobójców.
	To prawda odpowiedział Carlos.
	I gadają,że już się więcej nie bijesz?
	To prawda powtórzył Carlos.
Tamten wyciągnął nóż.
	Będziesz się bił, jak cię dziabnę powiedział.
Wieloletnie doświadczenie podpowiedziało Carlosowi, że tagroźba jest prawdziwa.
Odskoczył i zerwał z najbliższego samochodu antenęradiową, która odbiedy może służyć zaimprowizowaną broń.
Ale naglezmienił zamiar.
Zlamł antenę nakolanie i rzucił ją na ziemię.
	127.

Nie, nie będę się bil oznajmił.
	Wówczas przywódca Samobójców wbil swój nóż po rękojeść w pierś Carlosa, Krew chlusnęła z rany, gdy Carlos upadłna chodnik.
Samobójcy uciekli zostawiając Carlosawołającegoo pomoc.
Gdy dowieziono godo szpitala Cumberland, jego życie wisiało na włosku.
Kiedy w końcu wrócił do zdrowia i wychodził ze szpitala, lekarz dał mu przyjacielską radę, byniepróbowałwygłaszać więcej kazań do chłopaków uzbrojonychw noże.
Carlos nie wziął sobie tego do serca i niezwłoczniewrócił do swojejpracy kaznodziei ulicznego.
Prawdopodobniedzięki temu incydentowi stał się jednym z naszych najlepszychpracowników.
	Ale kto chciałby ponosić stale tego rodzajuryzyko?
Ilujeszcze byłochłopcówtakichjak Carlos?
	Jakby w odpowiedzi na to pytanie,niedługo po doprowadzeniu domu do stanu jakiej takiej używalności, otrzymałemtelegram z Central Bibie College w Springfield w stanieMissouri, zapraszający mnie do przyjazdu z wykładem.
Przyjąłem zaproszenie, poleciałem tam i podczas kazania przedstawiłem studentom przyczyny, jakie skłoniły nas do podjęcia takich działań.
Było to piękne nabożeństwo, podczas któregokażdy czuł łagodną obecność Ducha Świętego.
	Po moim kazaniudyrektor szkoły wstałi złożył trochęzaskakująceoświadczenie.
Powiedział mianowicie,że nie spotkałsię nigdy jeszcze z działalnością, którabyłaby tak bliskapracy apostolskiej w początkach Kościoła.
Zaofiarował pomocfinansową każdemu będącemu wpotrzebie studentowi, którychciałby udać się do Nowego Jorku, aby z nami pracować naulicach.
Zainteresowani mieli się ze mną spotkać w biblioteceszkoły.
	Gdy w kilka minut późniejweszliśmy do biblioteki, zastaliśmy w niejczekających nanas wkolejcesiedemdziesięciustudentów.
Spośród tej siedemdziesiątki mogliśmy przyjąć tylko dwadzieścia osób.
Nie zwlekając zacząłem odmalowywaćwszystko w czarnych barwach.
Oświadczyłem,że nie możemyim obiecać żadnychpieniędzy.
Będą nawet musieli sami opłacićprzejazd do Nowego Jorku, Jedyne, co mogliśmy im dać, tobyło miejsce do spania i jedzenie.
Podkreśliłem, że będą ryzykować życiem.
Opowiedziałemim o Carlosie i o dwóch innychchłopcach, pobitych na ulicy.
Potem uświadomiłem im, że czekaich mycie naczyń, czyszczenie podłóg i w ogóle sprzątaniedomu.
	Ku mojemu zdziwieniu odpadło tylko około dwudziestu
	128
	osób.
Musiałemwięc pozostawić wybór pracownikom dydaktycznym szkoły.
Zanim opuściłem Springfield, wybraliśmyszesnaścioro młodych ludzi do pracy w Nowym Jorku.
Dalszych czworowybraliśmy z Lee College w Tennessee.
Po kilkutygodniach nasi nowi pracownicyzaczęli kolejno przybywać doCentrum.
Zjawili się dźwigając wrękach walizki i ciekawierozglądając się dokoła.
Byli chyba wszyscy trochę przestraszeninieznajomymi, dziwnymi nowojorskimi widokami.
A gdyprowadziłem ich na górę do surowych, przypominających koszary sal sypialnych, zastanawiali sięniewątpliwie, po co tuw ogóle przyjechali.
Oto wyjątki z listu napisanego przez jedną z naszych dziewcząt wkrótcepo jej przybyciu:
	MojaKochana Rodzinko!
	Pozdrowienia z Nowego Jorku!
Przyjechałam do tegowielkiego miastawczoraj,o godzinie 20.
15. Był strasznytłum, aleBóg mnie prowadził.
Misji Młodzieżowej nie byłow książcetelefonicznej, bo jest nowa, ale dowiedziałam się numerui przyjechali po mnie samochodem, a niedługo po mnie przyjechali moi koledzy.
	Podróżmiałam dobrą.
Żaden autobus się nie spóźnił.
OdChicago do Nowego Jorku zatrzymywaliśmy się trzyrazy naposiłkii dwa razy dodatkowo,więc jazda nie była męcząca.
	Mój rozkład zajęć tutaj wygląda następująco:
	1. Praca misyjna wśród dziewcząt:
	Poniedziałek zajęcia własne.
Wtorek pracamisyjna na ulicach i modły uliczne.
Środa odwiedzanie nastolatek w szpitalach.
Czwartek odwiedzanie nastolatek w więzieniach.
Piątek praca misyjnana ulicach i modły uliczne.
Sobotapraca wzborach innych wyznań.
Niedziela praca w zborach zielonoświątkowych.
	2. Nadzórnad dziewczętami w domu: dopilnować, żeby byłoczysto w pokojach, żeby prace domowe byływykonane itp.
	3.Prowadzenie zajęć muzycznych.
	Modlimy się okogoś,kto prowadziłby ze mną pracę wśróddziewcząt.
	W tym tygodniu były trzy morderstwa wrejonie pracyJoego.
	Muszęjuż iść pomóc przy robieniu kolacji.
	Nie zapominajcie chodzić do kościoła.
Całuję wszystkich.
	Nigdy nie zapomnę dnia, w którym mogłem wreszcie powiedzieć Gwen:
	B Krzyż i sztylet
	129.

No, kochanie, zaczęło się.
	Staliśmy w niewielkiejkaplicy Centrum.
Był to niegdyśsalon tego domu i przy jednej ze ścian znajdował się duży kominek.
Bogatorzeźbiony gzyms kominkawystawał daleko napokój.
Rozmawiając z Gwen stałem oparty o ten gzyms.
	Przypomniałem jej wieczór sprzed pótoraroku, kiedy z zalanego księżycowym światłem podwórca kościoła w Philipsburgu przyglądałem się falującej na wietrze pszenicy.
TerazBóg przyprowadził nas na skraj dojrzałego łanu.
Dał nam narzędzie: dwudziestudoskonałych pracowników, i wiarę w to,że Duch świętymocą Swoją odmienić może los człowieka.
	Kochanie powiedziała Gwen popatrz!
Odsunąłemsię od kominka i spojrzałem na jego gzymsszukając tego,co pokazywała mi Gwen.
I nagle dostrzegłem:
	gzyms kominka ozdabiałapłaskorzeźba przedstawiająca snoppszenicy; zżętej, związanej i zwiezionej z pola .
	" Por.
Ewangelia sw.
Mateusze,rozdział 13, wersety 2430, 3643,
	130
	ROZDZIAŁ 16
	
	Gdy tylko nasi pracownicy rozlokowali się w swoich pokojach, zebrałem ichw kaplicy i stojąc przed płaskorzeźbąprzedstawiającą zwiezioną z polapszenicę, scharakteryzowałem imnowojorskie ,,gangi walczące".
	"Przemoc" jest kluczowymsłowem, które trzeba miećw pamięci,gdy ma się do czynienia z tymi gangami.
Może sięona wyrazić bezpośrednio poprzez wojnę pomiędzy gangami,wktórej chłopcy zabijają się nawzajem, albo przez gwałty,morderstwa czy rozboje uliczne.
Możeteż sięona wyrazić pośredniopoprzez sadyzmi homoseksualizm, rozwiązłość seksualną, narkomanię, pijaństwo.
Te okropne rzeczy są regułą, a niewyjątkiem, w nowojorskich gangach.
	Było jednakważne, abynasi młodzi pracownicy znaliprzyczynę tego smutnego stanu rzeczy.
	Nam, kaznodziejom, słowaczęsto płyną zbyt gładko powiedziałem ale niektóre nasze profesjonalne określeniadoskonale odzwierciedlają stanrzeczy, jeśli uzmysłowić sobieich dosłowne znaczenie.
Mówimy, na przykład, o zgubionychgrzesznikach.
Gdy poznałem chłopców z gangów, przyszło mina myśl, że zachowują się oni tak, jakby się dosłownie zgubili.
Błąkali się przestraszeni i z lękiem oglądali za siebie.
Nosiliprzysobie broń przeciwnieznanym niebezpieczeństwom, gotowiw każdejchwili uciekać albo walczyć na śmierć i życie.
Ci zagubieni chłopcy grupują się dla bezpieczeństwa i takwłaśnie powstają gangi.
	Była jedna ważna bardzo rzecz, którązauważyłem pracując wśród chłopców naulicach: właściwie wszyscy niemielidomurodzinnego.
Ichslangowe określeniadomu to: "więzienie"i "straszny dom".
Chciałem, by nasi pracownicy zobaczyli tonawłasne oczy, więczabrałem kilkoro z nich do domu jednegoze znanych mi z ulicy chłopców.
	131.

Gdy przyszliśmy, drzwi były otwarte i nikogo nie byłow domu.
	Widać, dlaczegonazywają tostrasznym domem szepnęła dziewczyna wychowana na farmie w Missouri.
	Pięcioosobowa rodzina mieszkała w pojedynczym pokoju.
Nie było wodybieżącej, lodówki jedynie na komodzie stałakuchenka elektrycznaz przewodem o nadpalonej izolacji.
Niebyłoustępu.
Na końcu korytarza, wjednej śmierdzącej komórce był wspólny ustęp i kran wodociągowy, z których korzystało osiem rodzin z całego piętra.
Wentylacja pokoju byłaniewystarczająca i silnieczućbyło gazem.
Okno pokoju wychodziło na ślepą ceglaną ścianę, oddaloną o osiem cali.
Zaoświetlenie służyła rodzinie pojedyncza goła żarówka, zwisająca ze środka sufitu.
	A wiecie, ileci ludzie muszą płacić za ich "strasznydom"?
powiedziałem.
20 dolarów tygodniowo,87 miesięcznie.
Wyliczyłem, że właściciel tego domu zarabia ponad900 dolarów miesięcznie natym jednymdomu i niemal całata kwota jest jegozyskiem.
Nie jest niczym niezwykłym wśródwłaścicielidomów czynszowychdwudziestoprocentowa w skalirocznej amortyzacja zainwestowanego kapitału.
	Dlaczegotaka rodzina się po prostu nie przeprowadzi?
	Ponieważ Murzyn alboPortorykańczyknie może naprawdę mieszkać, gdzie zechce.
To jest miasto gett.
	A nie mogą sięprzeprowadzić do nowegoosiedla?
Aby znaleźćodpowiedź na to pytanie, wsiedliśmy do samochodu i pojechaliśmy o milęodtego miejsca,do wielkiegokompleksu blokówmieszkalnych.
Osiedla takie, jak sądziłowiele osób, były odpowiedzią na nowojorskie slumsy.
Buldożery wjeżdżały na zatłoczony teren w rodzaju tego, jaki właśniezwiedziliśmy, burzyły stare domy czynszowe, a naich miejscebudowano wysokie, jasne, nowe bloki.
Teoretycznie mieliwnich mieszkać poprzedni mieszkańcy tych okolic, a wśródnich dawny sklepikarzz rogu ulicy, adwokat z sąsiedztwai lekarz domowy.
Niestety rzeczywistość była inna.
Dawnimieszkańcy, a wśród nich właściciel sklepiku i ludziewolnychzawodów, nie mogli czekać przezdwa lata na oddanie nowegobloku, więc wyprowadzali się.
Któż więc znajdował się naszczycie listy, gdy osiedle było gotowe?
Oczywiście ludziew beznadziejnej sytuacji, pozostający na utrzymaniu opiekispołecznej.
	Rezultat był dwojaki.
Po pierwszewszelkie tradycyjnestosunki sąsiedzkie byłytu pozrywane.
Każdy tu był "zagu132
	biony".
Nie pozostała tu żadna tradycyjna instytucja, niebyłonikogo z dawniej osiadłych ludzi wolnych zawodów i biznesmenów.
Po drugie, ponieważ pierwszeństwow przydzialemieszkania miałyosoby pozostające na utrzymaniu opieki społecznej,osiedla, jak ogromne wiry, wsysały wszystkichtych ludzi z Nowego Jorku, którzy nie mogli z tych czy innych powodów stanąć na własnych nogach.
	Osiedle, które odwiedziliśmy, miałodopiero kilka lat, alejuż nosiłowyraźne ślady rozkładu.
Mijaliśmy zadeptane trawniki, którymi od dawna nikt się niezajmował.
Niektóre oknana parterze byłyporozbijane.
Na ścianach były powypisywanenieprzyzwoite słowa.
W bramach śmierdziało moczem i tanimwinem,
	Turównież poszliśmy odwiedzićznajomą rodzinę.
Matkapiła.
Łóżka były nie zasłane.
Sterta brudnych naczyń leżałana kuchennym stole.
Chłopak, do którego przyszliśmy, siedziałna niskim odrapanym stołeczku i patrzył przed siebie bezsłowa, najwyraźniej nie zdając sobie nawet sprawy z naszejobecności.
	Widywałem tego chłopca w innym nastroju powiedziałem, gdy wyszliśmy.
Potrafi być nadmiernie aktywny,tak jakteraz jest nadmiernie spokojny.
Zwykle jest na ulicy,wyrzucony z domu.
Może do niego wrócić dopiero, gdy matkastraci przytomność z przepicia.
	I taki jest mechanizmpowstawania gangu młodzieżowego.
Zgromadzenie w jednym osiedlu tysięcy wykolejonych rodzintworzy ruchliwą masę młodzieży, któraw obawie przed wrogim jej światem grupuje się szukając bezpieczeństwa i poczuciaprzynależności.
Nastolatki tworzą dla siebiedom walcząc o swójrejon, którego nie może naruszyć nikt obcy.
To jest ich twierdza.
Jej teren jest określony z wojskową precyzją.
Północnągranicę, wyznacza straż pożarna, południową autostrada,zachodnią rzeka, wschodnią cukierniaFlannigana.
	Niewiele mogą ci chłopcy zrobić ze swoim czasem.
Wieluz nich jest poniżająco biednych.
Spotkałem jednego czternastolatka, który od dwóch dni nie miał w ustach prawdziwegoposiłku.
Jego babka, którasię nim opiekowała, dawałamu rano25 centów i wyganiałaz domu.
Na śniadanie pil Coca-Colę za7 centów, na obiad kupował sobieza 15 centów hot-doga, a nakolację śmiał się i mówił,że jest na diecie.
Przez wieczór ssałgroszowecukierki.
	Co najdziwniejsze jednak, chociaż tym chłopcom najeżę133.

ściej nie wystarcza pieniędzy na jedzenie, zawsze mają ichjednak dość na butelkę wina.
	To przerażające, jak dużo tamłodzież pijepowiedziałemdo naszychpracowników.
Wielu z chłopców spędzających życiena ulicy pije przezcały dzień.
Rzadkosącałkiem pijani, bo niestać ichna to,ale nie są też zupełnietrzeźwi.
Zaczynają pić, gdy tylko się spotkają odziewiątejlub jedenastej rano i piją, póki nie skończą im się pieniądze.
	Czasami w jakiśsposób najczęściej wyrywając kobietomtorebki alboodbierając młodszymdzieciom pieniądze przeznaczone na lunch zdobywają do wspólnej kasy tyle pieniędzy,że stać ich na coś mocniejszego.
Doprowadziło to niejednokrotnie wnaszej okolicy do tragedii.
	Gdy wróciliśmy, do Centrum, znowu zebrałem naszychpracowników w kaplicy i opowiedziałem im historię MartinaIlensky'ego.
Martin chodziłdo ostatniejklasy szkoły średnieji równocześnie dorabiałsobie pracując na godziny, co pozwalało mu utrzymać niepełnosprawnąmatkę.
Pewnego razu, gdymiał wolny od pracy dzień, poszedł na pijaństwo do ,,strasznegodomu" innego uczniaszkoły średniej.
Było tam dziesięcioronastolatków: sześciu chłopców i cztery dziewczyny.
Po godziniepicia i tańczenia rockand roiła skończyłasię wódka.
Chłopcyzaczęli zbierać na piwo, ale Martinodmówił.
Zaczęła się bójka.
Któryś zchłopców wyciągnąłukrytyw pasku spodni dwunastocalowy sztylet.
Jednopchnięcie i Martin Illenskyupadłmartwy na podłogę kuchni.
	A teraz.
wiedziałem, że słowa, które zamierzałemwypowiedzieć, niemile zaskoczą część z naszych pracowników,którzynie mieli jeszcze okazji nabrać doświadczenia i dysponowali jedynie wiedzą nabytą w seminarium przypuśćmy,że moglibyście kilka minut porozmawiać z Martinem Illenskymna jakimś rogu ulicy.
Pamiętajcie;jeśli pójdzie nato spotkaniez kolegami, zginie.
Jakie byłyby wasze pierwsze słowa doniego?
	Powiedziałbym mu, że Jezus nas zbawia wyrwał sięjeden z chłopców.
	Tego się właśnie obawiałem.
Młodeoczyzwróciłysię ku mnie zezdziwieniem.
	Musimy bardzo uważać powiedziałem żebyśmynie stali siępapugami.
Zawszestaram się miećucho wyczulonena zwroty, wyrażenia religijne, które kiedyś słyszałem, i gdyjestem na ulicy, nigdy niewypowiadam takich słów bez po134
	modlenia się uprzednio o to, by udało mi się tchnąć w tewyrazy takąsamą siłę, jaką miały, gdywypowiedzianoje poraz pierwszy.
Co tak naprawdę macienamyśli, gdy mówicie,że Jezusnas zbawia?
	Oczywiście ci chłopcy i dziewczęta znali odpowiedź namoje pytanie.
Ich słowaniebyły bezmyślnym powtarzaniemczęsto słyszanychodpowiedzi.
Mówili o czymś, co zdarzyłosięim samym.
	To znaczy powiedziała jedna z dziewcząt że człowiek rodzi się na nowo.
	Słowa te były u nich całkiem namiejscu.
Nie brzmiałyjednak na tyle świeżo, aby przeniknąć do serca MartinaIlensky'ego, zanim został śmiertelnie raniony dwunastocalowymsztyletem.
	A jak to było z tobą,gdy narodziłaś się na nowo?
spytałemdziewczyny.
Milczała przez chwilę, po czym głosem, który przykułuwagę wszystkich obecnych,opowiedziałaozmianie, jaka pewnego dnia zaszła w jej życiu.
Opowiedziałao swojej samotności i strachu, ibraku celu w życiu.
	Słyszałam o Chrystusie, ale jego imię byłodla mnietylko słowem.
Pewnego dnia przyjaciółka powiedziałami, żeChrystus może uwolnić mnie od mojego strachu i samotności.
Poszłyśmy razem do kościoła.
Pastor poprosił mnie, żebympodeszła do przodu.
Podeszłam.
Uklękłam przed wszystkimii prosiłamtego ,.
Chrystusa", który był tylkoimieniem, abysprawił, by moje życie się odmieniło.
I od tej chwili wszystkostało się inne.
Naprawdęjestem inną osobą.
Chyba właśniedlatego nazywająto "rodzeniem się na nowo".
	Czy potem nie czułaśsię już samotna?
	Nie.
Zupełnie nie.
	A bałaś się jeszcze?
	Też nie.
	I Chrystus jest dla ciebie czymś więcej niż pustymsłowem?
	Oczywiście.
Słowo nie może niczego zmieniać.
W pokoju panowała cisza.
	Tak samo nie byłyby w stanie puste słowa zmienićniczego w życiu Martina powiedziałem.
Pamiętajcieo tymchłopcu, gdy pójdzieciejutro na ulice.
	Zkońcem wiosny1961 roku Centrum Młodzieżowe pracowało już na pełnych obrotach.
Codziennie, nawetw poniedziałki, które miały być dlanichdniami wolnymi od pracy,
	135.

nasi młodzi pracownicy przemierzali .
ulice Brooklynu, Harlemui Bronxu, wyszukując potrzebujących pomocy nastolatków.
Chodzili do szpitali i więzień, do szkół i na boiska.
Prowadzilizebrania uliczne w Greenwich Yillage, na Coney Islandi w parku Centralnym.
W miarę ich pracy rosła ilość młodzieżyprzechodzącej przez naszeCentrum.
Wciągu pierwszegomiesiąca naszej działalności ponad pięciuset chłopców i dziewczątzostało uratowanych, jeśli wolno mi użyć tego słowa w jegopełnym znaczeniu; pięćset dziewcząt i chłopców zostało objętych działaniem Słowa Bożego.
Ich życie całkowicie się odmieniło.
Porzuciligangi, postarali się o pracę, zaczęli chodzić dokościoła.
Spośród tej pięćsetki około stuprzyszło do Centrumna specjalne rozmowy.
A spośród tych stu tylko garść byław takich tarapatach, że musiała zamieszkać w Centrum, chłonąc bezpośrednio panującą w nim atmosferę miłości.
	Jednym z pierwszychchłopców, którzy doświadczyli nasobieuzdrawiającego wpływu atmosfery Centrum, był George.
Był tosympatycznie wyglądający chłopak prawdę mówiączbyt sympatyczniewyglądający, by mu to wyszło na korzyść.
George nie miał domu.
Został wyrzucony z niego przez rodziców, którzy nie mogli mu darować ciągłych oszustw, popełnianych względem starszychkobiet.
Jego metoda byłastale takasama: nawiązywał znajomość z samotną, o wiele starszą odsiebie kobietą.
Budził jej zainteresowanie historyjką o swoimtrudnymżyciu, zdobywał jejsympatięi prosił o pozwoleniespotkania się z nią jeszcze raz, aby znowu porozmawiać, bo,,bardzo mu to pomaga".
	Zwykle takakobieta wpuszczała go do swojego mieszkania,gdzie traktowała jak syna.
George był z zawodu jubilerem.
Gdy tylko znalazł się w domu takiejkobiety,sprowadzał rozmowę na tematywyrobów jubilerskich i proponował, że zajmiesię naprawą jej biżuterii.
Następnie wychodził z wręczoną mubiżuterią oświadczając, że idzie do warsztatu swojego kolegi,naprawdę zaś szedł do pasera.
	Nie był tostyl życianajodpowiedniejszy dla młodego,zdrowego,silnego mężczyzny.
Ale pewnego dnia wszystko sięodmieniło.
George trafił najedno z naszych ulicznychzgromadzeń.
Chociaż tego dnia nierozmawiał z naszymi pracownikami, kilka dni później zjawił się w Centrum.
Zaszedł"ot, taksobie".
Ledwie przestąpił próg, doznałdziwnego uczucia ciepła.
Jeden znaszych pracowników, Howard Culyer, zobaczył goi rozpocząłrozmowę.
Wkrótce George doszedł do wniosku, żepragnie rozpocząćnowe życie.
Zaczął się modlić o to, by Bóg
	136
	go odmienił.
Iponownie dokonałsię cud, który nigdy nam niespowszednieje: nastąpiła odmiana.
	To było tak, jakby ktoś zdjął mi z plecówwielki ciężar powiedział później George.
Był takpodniecony zmianą,jakasięw nim dokonała,że nie mógł mówić oniczym innym.
Rozważał ją w kółko i przypominał sobie wszystkie szczegóły.
	Jeszcze tego samegodnia George postanowił, że zwróciwszystkie skradzione pieniądze.
Znalazł sobie pracę dobrąpracę, bo jest to zdolny młody człowiek.
Każdy grosz ponadto,co wydaje naswoje utrzymanie, przeznacza na spłatę tychdługów.
Gdy spłaci je wszystkie, chcezostać pastorem.
	Z upływem lata, gdy chłopcy ciągle przechodzili przeznasze Centrum, stanęliśmy przedproblemem moralnym.
Każdyz tych chłopców przynajmniejraz poważnie naruszył prawo.
Jak powinni w tej sytuacji postąpić?
	Niełatwo jestznaleźć odpowiedź na to pytanie.
Odbycienależnej kary w więzieniubyłoby stosunkowo łatwe dla chłopca, którego odmieniony charakter okrzepł już wystarczająco.
Ale na to trzebaczasu.
Trzeba przetrzymać wiele kryzysówi pokonać wiele trudności,trzeba nauczyć się sztuki byciachrześcijaninem.
Jeśli chłopiec zbyt wcześnie przyzna się policjii zostanie uwięziony, ryzykujemy utracenie go.
Z drugiejstrony wiadomo, że naruszyłon prawa społeczne i poczuciewinybędzie mu stale ciążyło.
	Doszedłem do wniosku, że niema jednej uniwersalnejodpowiedzi wobec wszystkich tych przypadków.
Często niemogę się zdecydować, co mam doradzić.
Na przykład Pedro,po kilku dniachpobytu w Centrum przyszedłdo mnie i poskarżył się:
	Nie mogę jeść.
Niemogę spać.
Nie śpię zupełnie.
	Dlaczego, Pedro?
	Czuję ciężar wszystkich swoich przestępstw.
Ciążąmitak, że muszę iść na policję i przyznać się do wszystkiego.
	Słuchałem goprzez chwilę,po czym doszedłem do wniosku,że rzeczywiściemusi iść na policję, ale kiedyś w przyszłości.
Pedro nie opisywał mi swoich przestępstw szczegółowo,bosłabo sobie radził z angielskim, a jaznałem tylko kilkasłów hiszpańskich.
Ale był wzburzony i nie wyglądało na to,by w obecnej chwili pójście na policję było najlepszym rozwiązaniem.
Była tokwestia czasu.
Pedro był na tyle nieokrzepły w swoim nowym życiu, że więzienie wtrąciłoby go
	137.

bez wątpienia w poprzednie życie.
Doradziłem mu więc, by sięna razie wstrzymał.
	Ale on nie mógł.
	Porozumiałem się więc zmoim starym znajomym, Vincentem Ortezem, który zgodził się służyć za tłumacza.
Razem.
z nim zaprowadziłem Pedra na policję.
Gdy weszliśmy, dyżurnysiedział za biurkiem i jadł bułkę.
Popatrzył na nas i powiedział:
	Słucham panów?
	Jestem pastor Wilkerson, kierownik Misji Młodzieżowej powiedziałem.
Ten chłopak był członkiem Smokówichce przyznać się dopopełnienia kilku rzeczy.
	Dyżurny popatrzyłna mnie z osłupieniem i poprosił, żebympowtórzył to, copowiedziałem przed chwilą.
Kiedy spełniłemjego prośbę, odłożył ołówek, kiwnął na mnie, żebym się zbliżyłi spytał cicho;
	Czy on jest stuknięty?
	Wcale nie odpowiedziałem.
	Ciągle tuprzychodzą różni, żeby sięprzyznaćdo rzeczy,'których nigdy nie zrobili.
Ale jeśli uważa pan, że onjest normalny, proszę go zabrać na górę, do pokoju oficera śledczego.
	Poszliśmy więc na górę izaczęliśmy czekać.
Pedro był spoTtojny.
Wkrótce zjawił się oficer śledczyi od razu spytał mnie,czy zmusiłem chłopca do przyjścia na policję.
	Nie odpowiedziałem jesttu z własnejwoli.
	Zdaje pan sobie sprawę, że chłopak może pójść do więzienia?
	PoprosiłemVincente Orteza oprzetłumaczenie tego chłopcu.
Pedro kiwnął głową: tak,zdaje sobie sprawę.
Więc oficerśledczy wyciągnął trochężółtego papieru, poślinił ołóweki poprawił się w krześle.
Był bardzo uprzejmy.
Nasze przyjścienajwyraźniej zrobiło na nimduże wrażenie.
	No tozaczynaj, Pedro.
	Nowięc, czy pamięta pan tę historię.
rozpocząłPedro i opisał napad, którego dokonano przed dwomamiesiącami w parku Centralnym.
Oficer śledczy odłożył ołówek izawołał jeszcze jednegooficera.
Obaj pamiętalitę sprawę i bylicoraz bardziej zainteresowani.
Pedro był wtedy pod wpływemnarkotyków i potrzebował kolejnej porcji.
Byli z nim jeszczedwaj chłopcy- Napotkali siedzącego samotnie na ławcemłodegoczłowieka, otoczyli go, obrabowali, po czym wbili mu nóżw brzuch.
	PotemPedro przyznał siędo dwóch dalszych napadów.
Policjancibadali good szóstej do dwunastej, sprawdzając i po138
	równując ze sobąfakty.
Znaleźli chłopaka, który zostałzraniony, ale okazało się, że jest on również notowany na policjii nie chce złożyć skargi, aby niezostać wmieszanym w śledztwo.
Sklep, który Pedrodwukrotnie obrabował, też odmówiłzłożenia skargi.
	Znam ten sklep powiedział Vincente Ortez.
Myślę,że oni tam prowadząpodwójną księgowość i dlatego niechcąbyć wmieszaniw śledztwo.
	Wkońcu okazałosię,że policja nie jest w stanieznaleźćnikogo, kto potwierdziłbyzeznania Pedra.
Więc Pedro zostałzwolniony i przekazany pod naszą opiekę.
Wróciliśmydo Centrum.
Rano Pedro wstał pierwszy i pobudził wszystkich swoimśpiewem.
Śpiewał nacałe gardło i witał wszystkich z takąradością, że niemogliśmy mieć do niegopretensji.
Był całkiem.
innym chłopcem.
Jegoserce przepełnione było ogromną radością.
	Nie wszyscy nasi podopieczni mieli,na swoim koncie tejkategorii przestępstwa.
Większość zchłopców przychodzącychdo Centrum i znajdujących tu nową rodzinę to były po prostu' zwykłesamotne dzieci.
Nigdy niebyli przeznikogo kochani.
Byli niechcianymi dziećmi i dawano imto odczuć.
Popełnialidrobnewykroczenia, będące raczej symptomem zaczynającejsię choroby.
Mamy, na przykład, wspaniałego chłopca, któryuznał Centrum za swój prawdziwy dom.
Jest to skromny młodyczłowiek o imieniuLucky.
	Luckyma ujmującyuśmiech, wesołe spojrzenie i serdecznyuścisk dłoni,ale w przeszłościbardzo często nie umiał dostosować siędo wymogów otoczenia i nie potrafił znaleźć sobiemiejsca w życiu.
Gdy miał jedenaście lat, zaczął uciekać zeszkoły i biegać po całym Bronxie.
urządzając dzikie zabawyz chłopcami z gangu zwanego Korony.
Jego ulubioną zabawąbyło wybijanie szyb samochodu patrolowego i uciekanie.
Gnałpo dachach, przyprawiając goniącychgo policjantów o zadyszkę, wykonując ryzykowne skoki, i tylkosię śmiał, gdy chybiłi musiał ratować życieczepiając sięnajbliższej poręczy przejścia pożarowego.
	PóźniejLucky zaczął chodzić z innym gangiem Smokami i gdy miał piętnaście lat zostałwybranyich prezesem.
Okres sprawowania przez niegotego urzędu byłdość krótki,bo pewnego dnia Lucky znalazł się w więzieniu za pobicie swojego szkolnegowychowawcy.
	139.

Po sześciu miesiącach wyszedł na wolność, ale dalej niepotrafił się ustatkować.
Poszedł do szkoły piekarniczej,niemógt jednak dojść do porozumienia z nauczycielami.
Poszedłdo szkoły rzeźniczej, ale i tymrazem wyrzucono go po awanturzez nauczycielem.
	Centrum Młodzieżowe jest jedynym miejscem naZiemi,w którym Lucky zostałz własnej, nieprzymuszonej woli.
Gdywchodził w nasze drzwi, ogarnęło go takie uczucie, jakbywchodził do domu.
	Najbardziejmisię tutaj podoba mówido nowo przybyłych, których witaswoim szerokim uśmiechem że niezwracają tu uwagi na to, jakiej jesteś rasy ani jakiej jesteśnarodowości.
Słuchaj, oni tu mają białych chłopaków i kolorowych, ihiszpańskich i oniwszyscy są wymieszani przedBogiem.
	Lucky doznał niezwykle głębokiego przeobrażenia religijnego.
Panująca w Centrum atmosfera ciepła i życzliwości przywiązała go takmocno, że mamytrudności ze skłonieniem godo uczynienia następującego krokuw jego karierze.
Nie chceniczego, tylko zostać w Centrum i pomagaćnam.
Więc pozwalamy mu być z nami.
Lucky dba o instalację i urządzeniatechniczne w naszym domu imożna na nim podkażdym względem polegać.
Wielokrotnie odpracowujeswoje 10 dolarów tygodniowo.
Pewnego dnia, gdy będzie gotów, odejdzie, jak odeszli wszyscy nasichłopcy.
Ale zanim tendzień nastąpi, jestu nas mile widziany.
	140
	ROZDZIAŁ	17
	W miarę jak lato wydłużało słupek rtęci w termometrzezainstalowanym na naszej werandzie, życie w Centrum corazbardziej stabilizowało się i zaczynało przypominać rutynę.
Naszych dwadzieścioro pracowników pracowało od rana do późnego wieczora.
Rozkładdnia był następujący:
	Pobudka o 7.
	Śniadanieo 7".
	Mycie naszyń i sprzątanie.
	Indywidualnamodlitwa do 930,
	Wspólne modły w kaplicyod 930 do li"1.
	Obiad o12.
	Mycienaczyń.
	Modlitwa.
	Praca ulicznaod1400 do W,kiedy jedliśmy razem naulicy zabrane ze sobą na kolację kanapki.
	Dalsza praca na ulicy do 19'.
	Powrótdo Centrum na wieczorne nabożeństwo, któretrwało do północy.
	Cisza nocna.
	Prowadzenie Centrumszybko przekroczyło możliwości jednegoczłowieka.
W ciągu tych miesięcy dochowaliśmy się kadryspecjalistów, którzy prowadzili Centrum o wiele lepiej, niżjamógłbym to robić.
Howard Culyer, na przykład, jest naszymadministratorem.
Dba o zachowanie dyscypliny, co nie jest najlżejszym zadaniem przy dwudziestce młodych i pełnych energiistałych mieszkańców i ciągle zmieniającej się liczbie członkówgangów.
Zbawieniem dla nas jest żonaIlowarda, Barbara, wykwalifikowana pielęgniarka.
Jej obecność jest bezcenna przyniedożywionej młodzieży, a w szczególności przynarkomanach,których ciała przechodzą piekielne katuszepo zaprzestaniuprzyjmowania narkotyków.
	141.

Myślę, że każdy zrozumie, jeśli powiem, że następny naszpracownik zajmuje specjalne miejsce w moim sercu: to Nicky.
Cóż tobyłza dzień dla mnie, gdyNicky nieśmiało przestąpiłnasz próg z piękną dziewczyną u boku!
	Davie powiedział cicho chciałbym ci przedstawićmoją żonę Glorię.
	Nicky iGloria poznali sięna Zachodnim Wybrzeżu, gdyoboje byli w szkole biblijnej.
	Zacząłem im tak serdecznie gratulować, tak mocno ściskałem Nicky'emu dłoń i klepałem go po plecachoraz tak gorącowitałem Glorię, że była chyba tym trochę zaskoczona.
	Zaprowadziłem Nicky ego i Glorię do biura naszego Centrum,gdzie usiedliśmy i zaczęliśmywspominać dawneczasy.
Nie mogło mi się pomieścić w głowie, że to jest ten sam chłopak, który jeszcze trzy lata temu groził, że mnie zabije.
Przynaszym pierwszym spotkaniu Nicky sprawił na mnie wrażeniebeznadziejnego przypadku.
A jednak był tu teraz, siedziałprzede mną licencjonowany pastor, rozpierany planami naprzyszłość.
	Wiesz, Davie, chcę pracować nie z dziećmi,ale z rodzicami.
Cóż dapomaganie chłopcu, jeśli sytuacja w jego domu,do którego musi wrócić, jest bardzo zła?
	Miałrację, jego koncepcjabyła rewelacyjna!
A pomysł Gloriibył równie doskonały.
Ona również chciałapracować w Centrum, Uwielbiała dzieci i chciała się podjąćpracy z Małymi Ludźmi.
Nicky opowiedział jej o tych ośmio-,dziewięcio- idziesięcioletnichdzieciach, którekrążą na peryferiach gangów, a Gloriazauważyła, że dotarciedo tych dzieci,zanim wpadną w poważniejsze tarapaty, byłoby nawet lepszeniż późniejsze próby zawracania ich ze zlej drogi.
	Nasz powiększającysię stały personel napawał mnie dumą.
Nasza praca była kompleksowa.
Ja pracowałem zchłopcami.
Nicky z rodzicami.
Gloriaz Małymi Ludźmi.
Ale istniała luka:
	nie mieliśmy nikogo, kto specjalizowałby sięw pracy z dziewczętami, zwanymi wslangu nowojorskiej ulicy "Dęb".
	Kimsą ,,Deb"?
I jak się mają do gangów?
Wostatnichlatach znaczenie nastolatek wrozbudowanej sieci gangów wzrosło.
Dziewczęta takie, nazywane"Dęb", łączą się z innymipodobnymi sobie nastolatkami i tworzą gangi towarzyszące gangom chłopięcym.
Często gangi dziewczęce przybierają nazwyodzwierciedlające nazwy ich męskich odpowiedników, jakw przypadku nazwy "Kobry" "Kobretki".
	142
	Dziewczęta, jak się szybko przekonałem, były często przyczyną awanturulicznych.
Wiem o jednej wojnie gangów, którarozpoczęła się, ponieważ jedna "Dęb" poskarżyła się swojemugangowi, że chłopakz innegogangu przystawiał się do niej.
Późniejdziewczyna przyznała się, że kłamała.
Wymyśliła tęhistorię ot tak sobie,żeby się trochępobili,
	"Dęb" bardzo rzadko jestdziewicą.
	Ślubjest niemodny,pastorze powiedziały mikiedyśze śmiechem takie dziewczęta.
	Moje rozmowy z nimi nie odnosiły żadnegoskutku: maskowały swoją niepewność cynizmem, czyniąc mi niedwuznacznepropozycje.
Potrzebna była w naszym personelu dziewczyna natyle atrakcyjna, by zdobyćsobie ich uznanie,alektórej wiarabyłaby na tyle silna, aby nie ustąpić przed ich śmiechem i szyderstwami.
	I wreszcieznaleźliśmy taką dziewczynę.
	Wiesz, kochanie, znaleźliśmy wreszcie taką dziewczynę,jakiej nam trzeba do pracy wśród "Dęb" oznajmiłem Gwenpewnego dnia.
	To cudowne powiedziała Gwen.
Mam nadzieję, żejest ładna.
Do tej pracy musi byćładna dziewczyna.
Nigdybym nieprzypuściła, że będę nalegała,żeby mój mąż dobierałsobie ładnewspółpracownice.
	Ona właśnie jest ładna.
Nazywa się LindaMeisner.
Pochodzi z farmy w Iowa.
Mam nadzieję, że nie przestraszysiętych miejskich dziewczyn.
	Praca Lindy wśród"Dęb" nie należała do łatwych.
Poznała tedziewczęta w swój pierwszy sobotni wieczór w Centrum.
Późnym popołudniem przyszłodo nas pięć dziewcząti zażądało, żeby im pokazać Centrum.
Linda chciała spełnić ichprośbę, ale ja poczułem od nich alkoholi chciałem odłożyć teodwiedziny.
	O wpół do ósmej jest tu dostępnedla wszystkich nabożeństwo powiedziałem.
Przyjdźcie wtedy, będziecie milewidziane.
	Dziewczęta przyszłyo wpół do ósmej i przyprowadziły zesobą grupę chłopców.
	Co zrobimy, David?
spytała Linda.
Dziewczynysą kompletnie pijane.
	Zacznijmy odrozdzielenia ich powiedziałem.
Chłopcy na jedną stronę,dziewczęta na drugą.
	Niewieleto dało.
Dziewczęta chichotały, wygłupiały się,strzelały balonową gumą do żucia, wstawały, wychodziły
	143
	.

i wchodziły do kaplicy.
Widziałem,jakkilka dziewcząt wyjęłonoże i zaczęło sobie nawzajem przecinać sznurowadła.
W połowie kazania zaczęły się ze mną spierać.
Na zakończenie miałośpiewać triodziewczęce (w którym była międzyinnymi Linda),ale nie było go słychać w tym hałasie.
	Skłoniło nas todo rezygnacjiz prowadzenia wspólnegozebrania.
Postanowiliśmy się zająć poszczególnymi chłopcamii dziewczętami.
Dziewczęta w większości wstały ze swoichmiejsc i hałaśliwie ruszyły dowyjścia, przy czym każda z nichgłośnotrzaskała drzwiami, i to nie raz, a dwa razy.
Jednaz dziewcząt, którepozostały,podeszła do chłopców i chodzącod jednego do drugiego obejmowałaich ramieniem za szyjęi mówiła:
	Nie wierzcie temuwszystkiemu, to bujda.
Tegowieczora zwyciężyły dziewczyny.
Wieczorne spotkanie skończyło się wcześnie, bez widocznych rezultatów.
Takwyglądało zapoznanie się Lindyz jej przyszłymi przyjaciółkami.
Do tego wszystkiego dowiedzieliśmysię później, żetegosamego wieczora na Drugiej Południowej było morderstwo.
	Tobeznadziejne, David powiedziała Linda na drugidzień rano.
Nie wyobrażam sobie pracy z tak trudną młodzieżą.
	Poczekaj z decyzją do czasu,kiedy zobaczysz, czegomożedokonać Duch Święty.
	W najbliższy wtorekLinda miała po raz pierwszy okazjęzobaczyć,jak dokonuje się zmianą.
Później pokazała mi list,który napisała do swoich rodziców:
	"...dosłownie każda minuta jestpełna wrażeńi nowych przygód.
We wtorek cała grupa chłopcówi dziewcząt przyszła znowu.
Chcieliśmy, żeby przyszliw różne dni, ale dziewczęta prosiły, żeby im pozwolićzostać na nabożeństwie z chłopakami.
Obiecały, że niebędą się śmiały i będą grzeczne, więc pozwoliliśmyim zostać.
W czasie kazania śpiewaliśmy "Dziś rozrywa Bóg kajdany".
Dave spytał, czyktoś chciałby,żebyBóg uwolnił go od czegoś.
Czternastoletniadziewczyna powiedziała, że chciałaby przestać upijaćsię codziennie.
Jedna z dziewcząt podciągnęła rękawi spytała, czy Bóg może przebaczyć to i pokazałaślady po wstrzykiwaniu heroiny.
Dziewczęta zachowywały się całkiem przyzwoicie, jak nie tesame".
	144
	Od tej chwili dziewczęta z gangów szukały zawszepomocyLindy.
Na przykład Elaine, jednaz dziewcząt z lokalnegogangu, przyszła do Lmdy zbardzo częstym utakich dziewczątproblemem: zatruwała sobieżycie nienawiścią, jak to określiła.
Znałem Elaine.
Była bardzo trudną dziewczyną.
Wprost zionęłanienawiścią do wszystkich i wszystkiego.
Nie mogli sobie z niąporadzić ani w szkole, ani w domu.
Jeśli kazano jej siedzieć,wstawała.
Gdy miała stać, siedziała.
Kiedy miała niewychodzićz domu, wychodziła.
Jeślikazanojej wyjść z domu, nic niemogło jej zmusić do opuszczenia swojego pokoju.
	Pewnego dnia Elaine przyszła zobaczyć się z Lind ą.
Linda powiedziała mi potem, że usiadły razem w kuchni, popijały oranżadę i rozmawiały.
Elaine zaczęła od tego, żesięregularnie upija.
Potem powiedziała, że zaczęła brać udziałw wyuzdanychzabawach,które za każdym razem są corazdziksze.
Powiedziała, że już jakiś czas temu straciła dziewictwoi że seks jest teraz dla niej nudną rutyną.
	Nagle, bez ostrzeżenia, zaczęłapłakać.
	WieszLinda powiedziała w końcu że nawet nie"próbowałamsięoszukiwać?
Ile razy szlam do łóżkaz facetem,zawsze czułam tutaj dotknęła serca że robię źle.
Linda,janie chcę tak dalej sama siebie nienawidzić, możesz mipomóc?
	Wkrótce potem Elaine zaczęła regularnieprzychodzić nanasze nabożeństwadlaczłonków gangów młodzieżowych, któreodbywały się w każdą środę wieczorem.
Zgodziła sięwstawaći opowiadać, co się stało z jej nienawiścią.
Jej twarz byłarównieotwarta i swobodna, jak twarz Lindy.
Śmiała się częstoi śpiewała.
Zaczęła przyprowadzać swoje kuzynki i przyjaciółki.
Przestała pić i brać udział w wyuzdanych zabawach.
	Wiesz, Dave,dlaczego przestała to robić?
spytałamnie raz Linda.
Powiedziała,że nie chce, żeby jejzawracaligłowę, bo ma dużo interesujących rzeczy do zrobienia.
	Elaine nie byławyjątkiem.
Każdego dnia mogliśmy liczyćna dotarcie z tą szczególną odmianą miłości dodziewcząt w jejrodzaju.
Nigdy nie zapomnę dnia, w którym Elaineodkryłaistotę miłości odkupiającej:
	W końcu zrozumiałam, naczym to polega: MiłośćChrystusa, nie jest przywiązana na sznurku.
	Elaine ma rację.
MiłośćChrystusa jestmiłością bez warunków, miłością nieżądającą niczego w zamian.
Jest to miłość,która chce tylko dobra tychchłopców i dziewcząt.
I tojestwłaśnie miłość odkupiająca.
	145.

W jednym z listów do domu Linda napisała, że jej życiejest w ciągłym niebezpieczeństwie.
Nie było to wcale przesadą.
Robimy, co możemy,aby uchronić naszych pracowników.
Przestrzegamy na przykład zasady, że praca na ulicy musi byćwykonywana w zespołach dwu- lub trzyosobowych, że niewolno dziewczętom kontaktować się z chłopcami i vice versaoraz że nasi pracownicy muszą kontaktować się ze sobą w regularnych odstępach czasu, zwłaszcza gdy pracują wieczorem.
Niemniej jednak faktem jest, że nasi młodzistudenci chodzą podzielnicach,w których nawetuzbrojeni policjanci poruszająsię dla bezpieczeństwa podwóch.
Duży procent nastolatkóww niebezpieczniejszych dzielnicach Nowego Jorku nosi przysobie broń.
Jeśli chłopak jest pod wpływem heroiny, bez trudumoże zacząć dźgać dookoła nożem, o tak sobie, dla zabawy.
Ale o wiele większym problemem jest zazdrość, powstająca,gdy działalność naszych pracowników zagraża istniejącym powiązaniom.
	Pewnego wieczora Linda ze swoją partnerką KayWarebyły poza domem późniejniż zwykłe.
Była prawie północ upalnej letniej nocy.
Byłojuż po wieczornych modłach i dziewczętapowinny były już byćw łóżku, ale tak się paliły do działania,że wyruszyły w noc, modląc się, by Duch Święty zaprowadziłje do dziewcząt potrzebujących pociechy duchowej.
Przechodząc koło cukierni zobaczyły cztery nastolatki, które słuchającrock and roiła popijałycoca-colę.
Linda i Kayweszły i nawiązały z nimi rozmowę.
W jednym z tych zdumiewająco nagłychprzeskoków, do których zaczęliśmy się ostatnio przyzwyczajać,dziewczęta odpierały argumenty tylko przez chwilę, poczymjedna z nich zaczęła płakać.
	Chodźciepowiedziała druga z tej czwórki pójdziemystąd.
Po co ten bałwan pokazała na sklepikarza ma wszystko słyszeć.
	Wszystkie wyszły więc w parną lepką noc.
Ledwo podjęłyrozmowę, gdy wszystkie cztery nastolatkizaczęły płakać jakdzieci.
	Dwaj chłopcy podeszli i spytali:
	Co jest?
	Nastolatki powiedziały im, żeby spływali.
Nie chciałyz nimi rozmawiać.
To zaniepokoiło chłopców bardziej niż łzy.
	Co, chcecie namodebrać nasze dziewczyny?
powiedzieli do Lindy i Kay.
	Jeden z chłopcówzacząłzaczepiać Linde.
	Chodź do parku, ślicznotko, toci coś pokażę.
	146
	i
	Drugi dołączył izaczęli zasypywaćLinde i Kay propozycjami, które je zmieszały i zakłopotały.
Ale nasze dziewczętadysponowały dobrąobroną.
Linda odwróciła się nagle i spoglądając bezczelniejszemu z nichw oczy powiedziała powoli:
	Niechcię Bóg błogosławi.
	Chłopakowi opadła szczęka.
Linda odwróciła się i podjęłarozmowę z dziewczętami.
Chłopcy postalichwilę, po czymjeden z nich powiedział:
	Cholera, zostawmy te idiotki.
	Linda i Kay dalej rozmawiały z czterema dziewczętami.
Po chwili zorientowały się jednak, że cała banda chłopakówzbliża się powoli ze wszystkich stron.
	Lepiej uważajcie szepnęła jedna z nastolatek.
Linda iKay przysunęły się bliżej,ale dalej mówiły spokojnym tonem.
	Naglez okrzykami, śmiechem i wyciem otoczyła ich gromada chłopaków, którzy oddzielili Linde i Kay od pozostałychdziewcząt.
	Słuchaj mała, tychyba chcesz mnie rozgniewać powiedział prowodyr chłopaków.
Namawiasz nasze dziewczynydo religii?
Chcesz je nam odebrać?
	I znowuzaczęłosię mówienie o seksie.
Wiele z tych wyrazów Linda i Kay słyszały poraz pierwszy.
Chłopcypopychalije iwyśmiewali.
Nagle błysnęło cośw ciemności.
Lindaspojrzała.
Jeden, z chłopców trzymał w ręcezakrzywiony nóż, którybłyszczał jak księżyc.
Bez żadnego ostrzeżenia chłopak zrobiłwypadw kierunku Lindy.
Linda uchyliła się.
Nóż rozciął jejsukienkę, ale nie dosięgną!
ciała.
Linda zwróciła się do chłopca,jeszcze zanim ten zdążył złapać równowagę.
Ponownie wypowiedziała słowa, które pomogłyjej uprzednio.
Powiedziałato nie podnosząc głosu iwkładając wte słowa ich pełny sens:
	Niech cię Bógbłogosławi.
Następnie wzięła Kay za rękę.
	Przyjdźcie jutro doCentrum, Clinton Avenue 416 powiedziała.
Będziemy na wasczekać.
	Po czym bez pośpiechu odeszły na drugą stronę ulicy.
Z początku chłopcy ruszyli zanimi.
Nagle, z niezrozumiałych dla Lindy i Kay powodów, prowodyr zawołał, żeby sięzatrzymali.
	Chodźcietu.
Zostawcie je.
Nie mam ochoty na wygłupyz nimi.
	Linda i Kay wróciły do Centrum roztrzęsione.
Ale nadrugi
	147.

dzień znowu rozmawiały z tymi czterema dziewczynami, a następnego wieczora znowu były na ulicy.
	W kolejnym liście do domu Linda pisała:
	"Cieszę się, Larry, że stopa cisię goi.
Szkoda, że niemogęprzekazaćci tego, co leży mi na sercu Człowieknaprawdę czuje tu obecność zła.
Wiesz, że moje życiejest w niebezpieczeństwie.
Mam tylkojednopragnienie.
spalić się dla Boga".
	148
	ROZDZIAŁ	18
	Stale zdumiewało mnie u naszych pracowników to, żepragnąc "spalić się dlaBoga" niepopadali przy tym w egzaltację.
	Zastanawiając się nadprzyczynami tego, doszedłem downiosku, że Centrum okazałosię właśnie tym, czego pragnęliśmy; domem.
Pełnym miłości, poddanym wprawdzie dyscyplinie duchowej, prowadzącej do jednego wspólnego celu, alenie krępującym.
	Atmosfera taka jest nieoceniona.
Chroni nas ona przedkrępowaniem osobowości i pozwala na śmiech.
	Bardzo się z tego cieszę.
Naprawdę wątpię,czy jakikolwiekprawdziwy domBoży mógłbybyć miejscem bezbarwnym i posępnym.
Rzeczywiście w Centrum nie ma miejsca dla ponurychmin.
Jak nie bitwa na poduszki w sypialni dziewcząt, to cukierwsolniczce.
Same stare kawały.
	Oczywiście muszę na to robićsrogie miny, ale winowajcyniewiele się tym przejmują.
Gdy wpadam na góręi jak na" kierownika"przystało grzmię, że "światło ma być zgaszone",wita mniechrapanie śpiących niewiniątek, trwające nie dłużej,niż czas potrzebny mi na zejście z powrotem.
Byćmoże przejmowałbym się tym brakiem szacunku dla autorytetów, gdybynie to, że dyscyplinanarzuca się sama: naszamłodzież jesttakzmęczona, że nie ma zbyt dużo energii na swawole.
Wkrótcezabawa przycicha ichrapanie przestaje być udawane.
	Takie psie figle nie ograniczają się, niestety, zusczerbkiemdla nobliwychzasad, jedynie do środowiska nastolatków.
	Wkrótce poprzyjeździe Nicky'ego i Glorii rozpoczęliśmyakcję, którą nazwaliśmy Operacją Uzdrawiania Gangów.
Kościół Glad Tidingsmiał ośrodekrekreacyjny w północnej częścistanu Nowy Jork.
Była tofarmao nazwie Ukryta Dolina.
W czasie najgorętszych letnich miesięcy poprosiliśmy o pozwo149.

lenie zawiezienia kilku chłopców z gangów do Ukrytej Doliny,aby mogli odetchnąć świeżym powietrzem.
Pojechali z namiNicky i jego żona, Luckyi jeszcze kilkunastu chłopców z Centrum.
	Gdy pewnego wieczora Nicky i Gloriaposzli przejść sięprzed snem, Luckyz kilkoma chłopcami zaprosił mnie do wzięcia udziału w zabawie, której celem miało być zażartowaniez Nicky'ego.
	Nicky jeszcze nigdynie był na wsi powiedział Lucky,którybył już raz na wsi, więc uważałsię za staregowygę.
Weźmiemy świece i pójdziemy za nimi.
	Co chcecie zrobić?
	Nic złego.
Po prostu idziemy tropić niedźwiedzie.
Wzięliśmy świece, zapaliliśmy je i ruszyliśmy tą samą
	ścieżką, którą poszli Nicky iGloria.
Wkrótcespotkaliśmy ich
	powracających do domu.
	Co robicie?
spytał Nicky.
	Tropimyniedźwiedzie powiedział Lucky.
Chceszzobaczyć ichślady?
	Lucky ukląkł naścieżce i obniżył świecę.
Na miękkiejziemi odciśnięte byłyślady krowich racic.
Nicky popatrzyłirzeczywiście zobaczyłna ziemitajemnicze znaki.
Włosyzjeżyły mu się na głowie.
Objął mocniej żonę i poprosił o świecę.
	Nagle Lucky się podniósł.
	Co to?
spytał cichym, przestraszonym głosem i pokazał na coś,co ledwo mogliśmy dostrzecw świetle księżyca.
Rzeczywiście wyglądało to zupełnie jakniedźwiedźczający sięw ciemności.
Gdybym nie wiedział, że jest to stary porzuconydzwon szkolny, sam bym się przestraszył.
	Gdy znowu popatrzyliśmy na Nicky'ego, był już wrazz żoną schowany za najbliższym drzewem.
Pozostali chłopcychwycilikamienie i zaczęli rzucaćw "niedźwiedzia",wołającna Nicky'ego, żeby nie tchórzył, tylko się do nich przyłączył.
Nagle Nicky, ciągnąc za sobą żonę,wyskoczył zza drzewa i wykrzyknąwszy:
	Mam wiarę!
Zaufam Bogu!
Wierzę, że pomoże miuciec!
pomknął wkierunku zabudowań farmy, pozostawiając naszataczających się od śmiechu.
Gdy wróciliśmy, zajęliśmy się Nickym i jego żoną,serwując im gorącą czekoladę.
Dopiero po szóstej filiżance przyszlidosiebie.
	Tego lata ze zdziwieniem przekonałem się, jak bardzokuchnia wpływałana życie naszej małej społeczności.
	Myślę, żeto Bóg sprawił,iż przez te pierwsze miesiące
	150
	działania Centrum nie udało nam sięznaleźć kucharki.
Próbowaliśmy wszystkich możliwych sposobów karmienia; jednym,którego nie udało namsię wypróbować, było oddanie naszejspiżarni we władanie zawodowej kucharce.
Kuchnia jestzawszesercem domu, a prawdziwakucharka mazwyczaj wyganianiawszystkich, żeby móc spokojnie pracować.
I w tensposób człowiek jest wygnany z serca domu.
	Nie działo siętak w naszym Centrum, bonigdy nie udałonam się zatrudnić kucharki.
Efektem tego byłcudowny, radosny, totalny bałagan.
Aby to w pełni zrozumieć, trzeba najpierwwiedzieć, jak zdobywamy pożywienie.
Otrzymujemy je,jak wszystko, co mamy w Centrum, modlącsię o nie.
Jest todziedzina naszej działalności, w której mieszkający w naszymdomu członkowiegangów biorą najaktywniejszy udział.
Codziennie modlimy się o pożywienie, a sposób,w jaki ono do nasdociera,jest najbardziej poglądową lekcją dla chłopców zaczynających dopiero uczyć się wiary.
Ludzie przekazują nam szynkę, ziemniaki, owoce,jarzyny alboprzysyłają nam pieniądzenie określającspecjalnie ich przeznaczenia.
	Pewnegojednak ranka nasze nastolatki wstały, umyły sięizeszły na śniadanie, a na stole nie było niczego.
Gdy przyszedłem rano z domu do pracy, całe Centrum rozbrzmiewałoproblemem brakujedzenia.
	Twoje modlitwy nie zadziałały tym razem, co, Davie?
powiedział jeden zchłopaków zgangu.
	Panie powiedziałem w myślach daj nam lekcjęwiary, która zostałaby w naszej pamięci na zawsze,A głośno powiedziałem:
	Zróbmyeksperyment.
Nie mamy na dzisiejszy dzieńjedzenia.
Prawda?
	Chłopak przytaknął i powiedział:
	A Biblia mówi: "Dajnam dzisiaj chleba codziennego".
Prawda?
	Jeśli tak uważasz roześmiałemsię i spojrzałem napastora Culvera, który wzruszył ramionami i pokiwał głową,jakby chciał powiedzieć,że wartoby wreszcie nauczyć chłopaka porządnie Ojcze nasz moglibyśmy wszyscy pójść zarazdo kaplicy i pomodlić się, żeby Bóg dał nam jedzenie na dzisiejszy dzień albo pieniądze na jedzenie.
	Przedobiadem?
spytał chłopak.
Jestem corazglodniejszy.
	Przed obiadem.
Ile mamy dziś osób?
rozejrzałemsię.
Ilość mieszkańców Centrum stale sięzmieniała.
Tego dnia
	151.

mieliśmy do nakarmienia dwadzieścia pięć osób.
Wyliczyłem, że nakarmienie tylu osób obiadem i kolacją będzie kosztowałood 30 do 35 dolarów.
Wszyscy się ztym zgodzili.
Poszliśmywięc dokaplicy i zaczęliśmy się modlić.
	Kiedy już o tym mowa, Panie powiedział młodziutkiczłonek gangu czy nie zechciałbyś dopilnować, żebyśmy niechodzili głodni przez resztę lata?
	Popatrzyłem na niego zdezaprobatą.
Uważałem, że przeciąga strunę.
Aczkolwiek musiałem przyznać, że jeśli nie musielibyśmy poświęcać tyle uwagi tak podstawowym potrzebomjak jedzenie, zostałoby namwięcej czasu na inne rodzajemodlitwy.
	Jedną z cech naszychmodlitw w Centrum jest to, że sąone trochę głośne.
Częstomodlimy się głośno iten brak skrępowania wwyrażaniu naszych uczuć nieraz zaskakuje ludzi,którzy słyszą nas poraz pierwszy.
Mogą oni uznać nas za nieokrzesanych, nie zdając sobie sprawy z tego, że my poprostuwyrażamy przed Bogiem nasze prawdziwe uczucia.
Jeżelijesteśmyzaniepokojeni, wyrażamyto nie tylko słowami, aleitonem modlitwy.
A tego dnia byliśmy mocno zaniepokojeni.
Gdy takwyrażaliśmy nasze uczucia głosami niepozostawiającymi żadnych wątpliwości co do stanu naszego ducha, weszłajakaś obca osoba.
Nie słyszeliśmy nawet pukania do drzwinaszej kaplicy.
Kiedy wreszcie otwarła je i zobaczyła naswszystkich klęczących, dziękujących Bogu za jedzenie, któredawał nam w przeszłości, i dziękujących Mu za jedzenie, któreda nam w jakiś sposób i w tej krytycznej sytuacji, z pewnościążałowała, że weszła.
	Przepraszam bardzo powiedziała cicho.
	Przepraszam!
powtórzyła głośniej.
	Będąc najbliżej usłyszałem ją i niezwłocznie wstałem.
Pozostali pracownicy i członkowie gangów modlili się dalej.
	Pani ta wahała się trochę ze zdradzeniem celu swojejwizyty.
Zadawała pytania,ale zauważyłem, że im więcej siędowiadywała o tym, co robimy tutaj,tym bardziej rósł jejentuzjazm.
Wreszciespytała o nasze modły.
Powiedziałem jej,że gdyprzyszedłem rano, dowiedziałem się, że nie ma co jeśćiże właśniesię modlimy o jedzenie.
	Kiedy zaczęliście się modlić?
sytała ta pani.
	Około godziny temu wyliczyłem.
	No coś takiego, todoprawdy zdumiewające.
Bardzomało wiedziałam o waszej pracy, ale jakąś godzinę temu poczułam nagłą chęć zrobieniaczegoś, cozupełnie nie leży w moim
	152
	charakterze: zaczęło mnie korcić, żebywziąć pieniądze, którelubię miećodłożone nawypadek jakiegoś nieprzewidzianegowydatku, i przyjść tutaj.
Teraz już wiem, skąd sięu mniewzięło to uczucie.
	Sięgnęła do torebki ipołożyła na moimbiurku białą kopertę, wyrażając nadzieję,że jej zawartość nam pomoże, poczym podziękowała mi za pokazanie jejCentrum i poszła.
W kopercie było trochę ponad 32 dolary dokładnietakakwota, jakiej potrzebowaliśmy na kupieniesobie jedzenia naten dzień.
	Iproszę sobie wyobrazić, że modlitwa tego chłopca równieżzostała wysłuchana.
Do końca lata ani razu niezabrakło namjedzenia.
	Znalezienie wystarczającej ilości pieniędzy na bieżącą działalność Centrum było jeszcze trudniejsze.
Gdy zbliżał się terminpowrotu naszych młodychpracowników do szkoły, podliczyliśmy, ilekosztowało nas prowadzenie Centrum na pełnychobrotach.
Byliśmy zdumieni, jak dużo pieniędzy już poszło.
Dozapłacenia byłymiesięczne spłaty hipoteczne, rachunki za prąd,jedzenie i ubraniedla naszych podopiecznych, których odzieżtrzeba było nierazniezwłocznie wyrzucać,należności za naprawy instalacji domowej i podatki.
I wreszcie były pensje.
Nawet te niewysokie pensje, które wypłacaliśmy naszym pracownikom, składałysię na 200 dolarów tygodniowo.
Sumanaszych wydatków przekraczała regularnie 1000 dolarów tygodniowo.
I nigdy niemieliśmy w banku dużejkwoty.
Zwyklenasze saldo nieprzekracza 100 dolarów.
Gdy tylko pieniądzewpływają, znajduje się nie cierpiąca zwłoki konieczność ichwydania.
	Często tęskniłem do takiej sytuacji finansowej, która pozwoliłaby nam złapać trochę oddechu.
Ale równie często dochodziłem do wniosku, że Pan chce, żebyśmy żyli w ten sposób.
Najistotniejszym fundamentem naszej wiary jest całkowita zależność od Bogaw zaspokajaniu wszelkich potrzeb.
Gdy tylkowzrósłby nam stan konta wbanku,przestalibyśmy bezustanniezwracać się do Niego,co obecnieczynimy nietylko w sprawachduchowych,ale również we wszystkim, co dotyczy naszychpotrzeb materialnych.
	Skądmamy brać te 1000 dolarów tygodniowo?
Sporą częśćtej kwotyofiarowuje nam młodzież.
W całym kraju młodzichłopcy i dziewczęta podjęli nasz apel i pomagają namfinansowo, pilnują dzieci, strzygą trawniki, myją samochody.
Setki
	153.

z nich zadeklarowało po 50 centów tygodniowo, aby pomóctakim nastolatkom jak oni.
Pieniądze te nadchodząw groszowych kwotach, ale każdy groszjest błogosławiony i ceniony.
	Są też wpłatyrozsianych po całym kraju kościołów, którew ramach swojej działalności misyjnej wspomagają nasze Centrum.
Właśnie ostatnio przyjechała donas z wizytą pewnapani zFlorydy.
Czytałao CentrumMłodzieżowym, ale niezdawała sobie sprawy z wagi problemów, z jakimi borykasięmłodzieżw tym mieście, dopóki nie przeszliśmy się z nią ponajbliższej okolicy, objaśniając jej, na co patrzy: spotkaliśmymłodocianą alkoholiczkę, męską prostytutkę w wieku lat piętnastu, chłopca, który nie był w stanie zerwać z heroiną,i wreszcie chłopca, który po prostu był sam na świecie.
Gdy tapani wróciła do swojegozboru, stanęła przed jego członkamii opowiedziała o wrażeniach z pobytu u nas:
	Ja tu żyjęw komforcie, podczas gdy tam te dzieci łaknąpomocy duchowej.
Jeślio mnieidzie, postanowiłamod dzićwspomagać Centrum swoimi datkami.
Mam nadzieję, że dołączycie się do mnie.
Oninie zmarnują żadnego centa zotrzymanych pieniędzy,
	Jednak te wszystkie źródła niebyłyby w stanie zaspokoićspecjalnych potrzeb Centrum, takich jakspłaty należności zabudynek.
Sprawę tę musieliśmy potraktować jakocoś wyjątkowego i powierzyć Bogu do załatwienia,
	A właśnie teraz, gdy wreszcie zaczęliśmy pracować na pełnych obrotach,uświadomiłem sobie, że czeka nas następnykryzys.
Za dwa tygodnieprzypadał termin kolejnej raty zadom:
	15 000 dolarów!
	Szczerze mówiąc po prostustarałem się niemyśleć o nadchodzącym ostatecznym terminie tak ogromnej spłaty.
Nieodkładałem zupełnie niczego na poczet tej raty.
I tak ledwowiązaliśmy koniec zkońcem.
	28sierpnia 1961 roku był ostatecznym, nieodwołalnymterminem.
Wiedziałem, żew tymdniuczeka nas zderzeniez twardą rzeczywistością.
	154
	ROZDZIAŁ 19
	Im bliżej był termin płaceniakolejnej raty, tym bardziejbyłem zdecydowany użyć wszelkich dostępnych środków zdobycia pieniędzy, ponieważ stanęliśmy przed nowym zadaniem,zupełnie innym od tych, z którymi spotykaliśmy się dotychczas.
	Pewnego popołudnia zatelefonowała do mnie Mariai powiedziała,że chciałabysię ze mną spotkać.
	Oczywiście, Mariopowiedziałem.
Masz nasz nowyadres, prawda?
	Poprosiłem do siebie Linde i pokrótce opowiedziałem jejo Marii.
	Powinnaś poznać tę dziewczynę.
Mogłaby wiele wżyciu osiągnąć, gdybyjej energia była właściwie skierowana.
Jestodważna, ale jest to odwaga młodocianego gangstera.
Gdy została prezesem swojego gangu, musiała stanąć plecami do ścianyi dać się każdemu uderzyć z całej siły.
Jest doskonałym organizatorem, ale swój talent organizatorskioddała gangowi; rozbudowała go do ponad trzechset dziewcząt.
Nie sądzę jednak,żeby przychodziław związku z gangiem.
Myślę, żeprzychodzi,bo znowu zażywaheroinę.
	I opisałem Lindzie walkę Marii z nałogiem.
Powiedziałemjej, że Maria była narkomanką, gdy poznałem ją ponad czterylata temu.
Opowiedziałem, jak walczyła z nałogiem, a takżeo tym, jak przybyła na spotkanie w St.
Nicholas; że wyszła zamąż iwydawało się, iż wszystko idzie doskonale.
Maria zerwałaz gangiem, Johnny znalazł pracę, zaczęły przychodzić na światdzieci.
	Ale pewnego dnia Maria iJohnny pobili się.
Maria zarazpotem skontaktowała się ze sprzedawcą narkotyków i zaczęłaje znowu zażywać.
Potemznów udało się jej zerwaćz nałogiem
	155
	.

na jakiś czas.
Ale teraz czułem, że przychodzi, aby powiedzieć,że znowu wpadła w nałóg.
	Gdy rozmawiałem z Lindą, moja sekretarka weszła i powiedziała, że Maria już jest.
	Jakokropnie Mariasię zmieniłaod czasu, gdy ją widziałem po razostatni!
Wstaliśmy oboje z Lindą, gdy Maria weszłaByła to dziwna reakcja, trochę jak uczucie, że trzeba powstaćna widok śmierci.
	Maria miała szklany wzrok, ciekło jej z nosa, cerę miałaziemistą i pokrytą plamami, włosy skołtunione i brudne,obcasypowykrzywiane; była bez pończoch i na nogach sterczały jejczarne włosy.
Ale najbardziej rzuciły mi się woczyjej ręce.
Zamiast zwisać swobodniewzdłuż ciała, były trochę uniesione,a pięści zaciskały się co chwilę nerwowo,jakby gotowe do.
walki przy najmniejszej prowokacji.
	Pastorze Wilkerson powiedziała Maria nie muszępanu mówić, że potrzebuję pomocy.
	Wejdź dalej, Mariopowiedziałem.
Podsunęliśmyjejkrzesło.
	Proszę siadać powiedziała Linda.
Przyniosła herbatę.
	Biedna Linda, nie wiedziała, że "herbatka" jest słowemużywanym przez heroinistów na określenie spotkania grupyosób w celu wspólnegowstrzykiwania sobie heroiny.
Musiałabyć zaskoczona gwałtowną reakcją Marii.
	Nie!
krzyknęłaMaria.
Nie chcę niczego!
i usiadła.
	Jak tam dzieci?
	Skąd mam wiedzieć.
	Odeszłaśod Johnny'ego?
	Bijemy się.
Spojrzałem na Linde.
	Opowiedziałem Lindzie o tobie wszystko,dobre i złe.
Chciałbym, żebyś ją bliżej poznała.
Linda pracuje zwielomadziewczętami w tym mieście.
Wybrałem ją, bo potrafi naprawdę wiele zrozumieć.
Na pewnosię polubicie.
	Maria i Linda długo rozmawiały.
Później Linda przyszłado mojego gabinetu zmartwiona, że zupełnie nie umiała dotrzećdo Marii.
	To te narkotyki, Davie powiedziała.
Cóż za diabelska trucizna.
To śmierć na raty.
	Po kilku dniach sprawa przybrała jeszcze gorszy obrót.
Maria zatelefonowała do Lindy błagając opomoc.
Powiedziała,
	156
	że nie wie, jak uchronić się przed wpadnięciem w poważnetarapaty.
Właśnie wzięłatrzeci zastrzyk heroiny, wypiłapełnąbutelkę whisky i razem zeswoim gangiem wyrusza przeciwkoinnemu wrogiemu gangowi.
	Idziemyzabić jedną dziewczynę, nazywa się Dixie powiedziała Maria.
Musisz przyjechaći zatrzymać nas.
	Linda i jej dwie koleżanki pomknęły na134 Ulicę na Manhattanie i wpadły wprost dobazy gangu.
Byłytam ponad godzinę, ale dokonały tego.
że wyprawa została odwołana.
	Dave powiedziała Linda po powrocieto jestokropne.
Musimy coś zrobićdla tych dziewcząt.
	Co to jest narkomania?
	Cztery lata zajęło mi stworzenie sobiepełnego obrazu tegoskomplikowanego i groźnego zjawiska, kryjącego się pod jednym słowem: "narkotyki".
Obraz, który się przede mną pojawił, jest wstrząsający.
	Zgodniez ostatnimi oficjalnymi szacunkami w samymNowym Jorku jest ponad 30000 narkomanów, a statystyki teuwzględniają tylko tych, którzy byli hospitalizowani, aresztowani albo skierowani na leczenie zamknięte.
Tysiąceinnychnarkotyzują się heroiną niuchając ją lub"szprycującsię".
Tysiące mężczyzn, kobiet i dzieci skazanych na,jakto Lindaobrazowo powiedziała, śmierć naraty.
	Wśród tych narkomanów jesttyle nastolatków,że moglibyzaludnić małemiasto: co najmniej 4000.
Co najważniejszei tym bardziej przerażające,procent młodocianych narkomanówwzrasta.
A należy uwzględnić, że corocznie setki narkomanów opuszczają szeregi nastolatków przez naturalny procesdorastania.
	Aby zrozumieć, jak wielkim zagrożeniem dla społeczeństwa jest narkomania wśród młodocianych, musiałem przedewszystkimogarnąć rozmiary zysków przynoszonych przez handel narkotykami.
	Jakdotąd, najpopularniejszym narkotykiem używanymw Iłowym Jorku jest heroina, pochodna opium.
Kilogramheroiny można kupićw Bejrucie za 3000 dolarów.
Po przebyciudrogi 7.
Bejrutu, wielokrotnieprzemycana, sprzedawana i kupowana,heroina osiąga na ulicach Nowego Jorku cenę 300 000 dolarów za kilogram.
W okresach ograniczonych dostaw te same 3000 dolarów zainwestowane w heroinę mogą przynieśćl 000 000dolarów!
Każda dziedzina zarobkowania, przynosząca
	157
	i.

1 000 000 dolarów od 3000 (i to bez podatku!
), będzierozkwitała.
	Gdy skojarzy się te zyskiz faktem, że praktycznie nie dasię zlikwidować przemytu, stanie się jasne, dlaczego handelnarkotykami w Norwym Jorku rozkwita.
Dwunastoosobowejibx'ygadzie rewizja jednego statku wposzukiwaniu narkotykówzajmuje prawie cały dzień.
Do Nowego Jorku zawija corocznie12 500 statków płynących z obcych portów oraz przylatuje18 000samolotów.
Nasprawdzenie tego wszystkiego BiuroCelne Deprtamentu Skarbu USA ma 265 ludzi.
W rezultaciekażdy człowiek nienotowany jako przemytnik może wejść,praktycznie bez ryzyka, na teren miasta, niosąc heroinę za 1000 000 dolarówzaszytą w jedwabne woreczki przymocowanedo ubrania.
	A oto, jak handlarze narkotykami znajdują klientów:
	Ostatnio gazety wielkimi nagłówkami wykrzykiwały, żesprzedawcy narkotyków działalituż kołojednej z miejskichszkół.
Dla pracowników oświatynie jest tożadną nowością.
Uczniom Junior lligh School44 w Brooklynie zabroniono niedawnoopuszczać budynek szkoły w trakcieprzerwy na lunch.
Grono pedagogiczne doszło do wniosku, że takie "uwięzienie"uczniów na czas lunchu jestkonieczne dla ochrony dzieci przednarkotykami sprzedawanymi naszeroką skalę w bezpośrednimsąsiedztwie szkoły.
Handlarze, nie kryjąc się, czekali tuż zabramą szkoły, a czasem nawet wchodzili na dziedziniecszkolny.
	Ci naganiacze oferują dzieciom bezpłatne próbkiswojegotowaru.
Pewien chłopak (Joseph), którego bardzodobrze poznałem, opowiedział mi, na czymto polega.
	Naganiacz zaprasza cię do samochodu i często już tamjest jeden albodwóch kolegów z twojej klasy i palą "trawkę",imów^ą "marihuana nic ci nie zrobi".
I mówią, że to niepowoduje wpadnięciaw nałóg.
Ito prawda,alepalenie marihuanyprowadzi do używania narkotyków, które wpędzają wnałóg.
Naganiacz częstuje ciętakim papierosem, a jak nie chcesz, tokumple zaczynają się z ciebie śmiać i nazywają cię tchórzem,i wreszcienajczęściejsię poddajesz,i bierzesz takiego papierosa.
Tak właśnie ja zacząłem.
	Historia Josepha jest typowa.
Dzieckowypala marihuanowego papierosa w samochodzie jakiegoś naganiacza.
Dowiadujesię,że marihuaną nie należy się zaciągać jak tytoniem, należyjedynie wąchać dym, dopókiczłowiekowi nie zakręci się w głowie.
Tego dnia, po powrocie zeszkoły do domu,wszystkieproblemy wydają się chłopcu nieistotne.
Większość narkomanów
	158
	to ludzie samotni, sfrustrowani,mający urazę do innych, pochodzący zazwyczaj z rozbitych rodzin.
Jedna porcja cudownego ziela i chłopak dowiaduje się, jak być stale szczęśliwym.
Zapomina o swoim ojcu pijaku i nie wracającej na noc dodomu matce, nie obchodzi go całkowity brak miłości w jegożyciu i przytłaczająca bieda, zmuszająca go do spaniaw jednymłóżku z dwiemasiostrami i w jednym pokoju z rodzicami.
Zapominao tym wszystkim.
Jest wolny, a to niemała rzecz.
	Na drugi dzieńusłużny naganiacz jest znów podręką, żebyzaoferować następną porcyjkę nieba.
Agdy chłopak jest jużprzygotowany, zapoznaje się go z czymś mocniejszym: z heroiną.
Tutaj znowu powtarza się ten sam szablon: pierwszaporcja, albo dwie, są zadarmo.
Naganiacz chętnie inwestuje,bo wie, że już piętnaście dniciągłego zażywania heroiny wpędza w nałóg.
	A teraz następuje najbardziej szatańskaczęść tej całejhistorii.
Heroina kosztujeod 3 do 15 dolarów za małą porcjęw celofanowej torebce, wystarczającą do zrobienia jednegozastrzyku dożylnego.
Pewna dwudziestoletnia dziewczyna powiedziała mi wokresie ograniczonej podaży heroiny:
	Davie, mój nałóg kosztuje mnie 60dolarów dziennie.
A słyszałamo takich, którzy muszą wydawać100 dolarówdziennie.
	Jednak bardziej typowy jestnałóg kosztujący 25 do 35 dolarów dziennie.
Skąd nastolatek, dostający 25 centów dzienniena lunch, ma wziąć 25 dolarów?
Możewejść na drogę przestępstwa.
Dokonywane przez nieletnich rozboje,wyrywanietorebek, kradzieżew sklepach, włamania do mieszkań, napadyz bronią w ręku i kradzieże samochodowe stały się wNowymJorku nabrzmiałym problemem i policja przyczynęlego upatruje w nakromanii.
Ale chłopak dostaje tylko trzecią częśćwartości skradzionego przedmiotu, kiedy sprzedaje go paserowi.
'Żeby więc kupić narkotyków za 25dolarów, musi ukraśćrzeczy za 75.
Dyrektor Nowojorskiego Biura ds.
Narkotyków,inspektor Edward Carey, uważa,że w samym tylko NowymJorku narkomanisą sprawcami kradzieży przedmiotów o łącznej wartości 200 000 000 dolarów rocznie.
	Jednak złodziejstwo nie jestnajlepszym rozwiązaniem dlachłopaka, który stał się narkomanem.
Wymaga zbyt dużosprytui wysiłku, jestteż ryzykowne.
O wiele prostszym rozwiązaniem jest zostać handlarzem.
	Pewnego wieczora, na nie oświetlonymrogu ulicy, pewienchłopak opowiedział mi, jak został handlarzem.
Karl ma osiem159.

naście lat.
Wstrzykuje sobie heroinę od trzech lat.
Kiedy poraz pierwszy zorientował się, że ten nałóg kosztuje go 15 dolarów dziennie, potem 20, a teraz 25, poszedł do swojego dostawcy i zaofiarował mu pomoc w rozprowadzaniu towaru.
	O nie, kolego odpowiedział tamten.
Jeślichceszhandlować, musisz sobie znaleźć własnych klientów.
	Iw tym leży źródło stałego rozpowszechnianiasię narkomaniiKarl, aby zapłacić za swoje narkotyki,wciągał w narkomanię młodych chłopców.
Stosował tę samą technikę, jaką zastosowano względem niego.
Zachwalał ten nałóg jako "warttych kilku dolarów".
Wybierał na swoje ofiarychłopców wrażliwych, wyobcowanych, obolałych od ciosów, jakie wymierzałoim życie.
Nazywał ichtchórzami, gdy nie chcieli palić marihuany.
Po pewnym okresie takich starań Kar!
stworzył sobiewłasną klientelę.
Nie jeden, a dziesięciu chłopców powiększyłoszeregi narkomanów.
	Jednym z pytań, które zadawałem tym chłopcom, było:
	,,Dlaczego po prostu nie zerwiesz znałogiem?
"
	Wyobraźmy sobie, że takichłopak zdecydował się na zerwanie z nałogiem.
Oto, co go czeka.
Po około dwóch godzinachod chwili, gdy- przestałdziałać ostatni zastrzyk, zaczynają sięsymptomy odwykowe.
Najpierwpojawia się straszny głód narkotyku, odczuwany całym ciałem.
Potem całe ciało zaczyna siępocić.
Chłopakiemwstrząsają dreszcze, pojawia się stale rosnąca gorączka.
Zaczynają się wymioty, męczą one chłopaka całymigodzinami.
Jego ciało odstóp do głów skręcane jest przezrozdzierający ból.
Dręczą go halucynacje i koszmary okropniejsze niż najgorsze z pojawiających się alkoholikom.
Trwa toprzez pełne trzydni.
Bez pomocy nikt tego nie wytrzyma.
A nawet z czyjąśpomocą maszansę jak jeden do dziesięciu,że udamu się uwolnićod nałogu.
Corocznie 3500 narkomanówprzyjmowanych jestdo Szpitala Państwowej Służby ZdrowiaStanów Zjednoczonych w Lexington.
Ponad sześciuset lekarzy z personelem pomocniczym próbuje pomóc narkomanomw uwolnieniusię od nałogu.
Jednak dwudziestoletnie badaniaprowadzone w latach 19351955 wykazały, że sześćdziesiątczteryprocent z wyleczonych narkomanów powraca donałogu,Prócztego wielu powraca do nałogu bez ponownego zgłoszeniasię do szpitala.
Dr Murray Dimanond, naczelny lekarz tegoszpitala, uważa, żeokoło osiemdziesięciu pięciu do dziewięćdzisięciu procent narkomanów powraca do swojego nałogu.
	Jak już ktoś raz w to wdepnie, to na dobre powie160
	dział michłopak, którybył w Lexington.
Nieminęło pięćminut, jak stamtąd wyszedłem, a już załatwiłem sobie szprycę.
	Aco dzieje się dalej ztymidziewięćdziesięcioma procentami narkomanów, którym nie udało się pozbyć nałogu?
Następujeu nich fizyczna degeneracja, bolesnai budząca odrazę.
Karl miał zawszeprzy sobie, nawet gdy rozprowadzał narkotyki wśród młodszychchłopców, oficjalny komunikat Nowojorskiego Departamentu Policyjnego, opisujący skutki, jakiewywołuje regularne używanie narkotyków:
	,,Być narkomanem, oznacza być chodzącym trupem, Wiele jest symptomów pozwalających rozpoznaćnarkomana, przy czym występować mogą wszystkielub tylko niektóre z nich:
	Popsute zęby, brak apetytu, żołądek i jelita niepracują należycie.
Zapalenie pęcherzyka żółciowego.
Oczy i skóra przybierają kolor żółty,jak przy żółtaczce.
W niektórych przypadkach błony śluzowe iiosaprzybierają kolor ogniście czerwony.
Przegroda nosowa jest wyzarta i oddychanie jest utrudnione.
Obniżasiępoziom tlenuwe krwi.
Rozwija się zapalenieoskrzeli igruźlica.
Zanikają pozytywne cechy charakteru, a rozwijają się negatywne.
Organy płciowe zostają zaatakowane.
Żyły pękają, na ciele pojawiają sięczerwonosine pręgi.
Czyraki i ropienie atakują skórę.
Ciało dręczone jestprzenikliwym bólem.
Układ nerwowyzaczyna funkcjonować wadliwie.
Występują gwałtowne drgawki.
Dziwacznerojenia lękowe atakująumysł i czasami prowadzą do obłędu.
Niejednokrotniezdarza się przedwczesnaśmierć.
Według źródła cytowanego w broszurze Departamentu Skarbu USA,w porównaniu z innymi osobami narkomani umierająnagruźlicę cztery razy częściej, a nazapaleniepluć dwa razy częściej, na przedwczesny uwiąd starczy pięć razy częściej, na zapalenie oskrzeli cztery razyczęściej, na wylew krwi do mózgu trzy razy częściej oraz ponad dwukrotnie częściej na różne innechoroby.
Takie męczarnio czekają narkomanów.
Takąokropną przyszłość ma przed sobąten, który jest jednym z tych chodzących trupów".
	Karl wiedział, co go czeka.
Niepowstrzymało go to jednak wcale.
Tak samo nie powstrzymało toShorty'ego.
Shorty
	11 Krzyżl sztylet 161.

przyszedł do mnie szukając pomocy i mimo woli dał mi tragiczną lekcję.
	Shorty miał dziewiętnaścielat i zażywał heroinę.
Narkotyki brał od piętnastego roku życia.
Jego dziewczyną byłaśliczna, siedemnastoletnia Tammy.
Jej rodzice byli znani w nowojorskim biznesie i kręgach towarzyskich, chodzili do modnego kościoła.
	Shorty poprosił mnie, żebym "wyciągnął Tammy ztego",a jazgodziłem się pójść z nim i porozmawiać z dziewczyną.
Kiedy zastukaliśmy w drzwi pokoju mieszczącego się w suterenie ponurego, rojącegosię od szczurów domu czynszowego,stojącego przy jednej z bocznych uliczek Brooklynu, usłyszeliśmy tam pospieszną krzątaninę.
Czekaliśmy, a niecierpliwyShortymruczał coś pod nosem.
Drzwi się wreszcie otwarłyi stanęła w nich Tammy, zaskoczona naszą niespodziewanąwizytą.
7/ słabo oświetlonym pokojubyło próczniej dwóchmłodych łudzi.
Rękawy na lewych rękach mieli podwinięte.
Przed nimileżały przybory do wykonywania zastrzyków: igła,kapsel odbutelki zwany "kociołkiem", woda wszklance i małecelofanowe torebki zawierającebiałą substancję heroinę.
	Kto to?
spytała Tammy,ruchem głowywskazującw moim kierunku.
	On jest w porządku powiedział Shorty.
Topastor.
Prosiłem go, żeby tu przyszedł.
	No to będzie musiał poczekać, jeśli chce zemną rozmawiać.
	Tammyodwróciła się od nas i wróciłado przerwanegoprzez nasze przybycie podgrzewania mieszanki.
Shorty musiałodgadnąć mojemyśli, bo odwrócił się do mnie i bardzo cicho
	wyszeptał:
	Proszę nie próbować ich powstrzymać, pastorze.
Jeślipan im coś tu zniszczy, te chłopaki pana zabiją.
Całkiem dosłownie.
Jeśli pójdzie pan po gliniarzy,zanim panwróci, jużnas tunie będzie.
Proszę tu zostać.
To bardzopouczające.
	Zostałem więc i poznawałem życie młodocianych narkomanów.
	W czasie, gdytrwały przygotowania do zastrzyku, Shortyopowiedział mi historię Tammy.
Ona też zażywała heroinę odpiętnastego roku życia.
Jejrodzice nie wiedzieli, że prowadzipodwójne życie i przy tym nieraz spędzanoce z mężczyznami.
Wiedzieli tylko, że Tammy wyprowadziła się z domu i zamieszkaław Village.
Widywalisię z nią i choćbyli trochę zaszokowani cygańskim stylem jej życia, uważali, że jak sporo innych
	162
	dziewcząt wkrótce wyrośnie z okresu buntu i wróci do domu.
Zostawiliją więc w spokoju.
	"Okres buntu" Tammy polegał na rosnącym uzależnieniuod heroiny i na coraz głębszym grzęźnięciu w prostytucji.
	Ona to musi robić,żeby mieć pieniądze na narkotyki powiedziałShorty.
Zarabia jako "call-girl".
Ma stałąlistęklientów.
Większość z nich to biznesmeni z MadisonAvenue,z żonami w Westchester.
	Ściszywszyjeszczebardziej głos,Shorty dodat:
	Ale martwi mnie to, że coraz bardziej wciągają ją zabawy homoseksualne.
Staje się corazbardziej lesbijką.
To jąwłaśnie bierze najbardziej.
	Niemiałem serca spytać Shorty'ego, jaka jest jego rolaw tej całej historii.
Nie miałnawet pięciu stóp wzrostu, byłśniady, z ciemnymi włosami, a Tammy była wysmuklą blondynką.
Niepodejmowałem tegotematu.
Shorty robił się niespokojny.
Nigdy nie zapomnę sceny, która wkrótce potem nastąpiła.
Przygotowania zbliżały się do końca i nagle całaczwórka,a wśród nich i Shorty,zaczęła się przepychać i potrącać, żeby wywalczyć sobiepierwszeństwo.
Ten, który czułsię najgorzej,miał prawo wziąć zastrzyk pierwszy, i nagle,chyba z tegopowodu, Shorty dostał atakudrgawek i torsji,zaczął jęczeć.
Głodnymi oczyma patrzyli wszyscy,jak jedenz chłopców wsypał heroinę z małej celofanowej torebki dokapsla od butelki.
Nie zmarnowała się ani odrobina.
	Szybciej!
jęczeli mu cicho nad uchem.
	Drżącymi rękami chłopak zapalił dwie zapałkii zagotowałzawartość kapsla.
Drugi narkomanzdjął pasek i zacisnął dookołaramienia Shorty'ego.
Wszyscy robili się coraz bardziejpodnieceni.
Stali obok, zaciskając zęby i pięści, żeby nie wyrwać strzykawki z ręki Shorty'ego.
Po twarzachciekły im łzy,przeklinali pod nosemi zagryzali wargi.
	Wreszcie wszyscy kolejno wstrzyknęli sobie tę porcjeszczęścia.
	Nigdy nie czułemsię bliżej piekła.
Te dzieciaki ogarnęłaswego rodzaju euforia.
Długo słuchałem ich bezsensownej paplaniny.
Shorty opowiedział mi sen, w którym stał przed białymi górami heroiny, stertami pełnychstrzykawek i ogromnymogniem, na którym można było gotować mieszaninę.
To byłodla niego istne niebo: miejsce, wktórymmógł sobie wstrzykiwać do żył góry heroiny.
	163.

A co z tą sprawą, pastorze?
Wyciągniepan z tego Tammy?
spytał wreszcie Shorty, przypomniawszy sobie nagle,po co mnie tu zaprosił.
	Odpowiedziałem, że oczywiście spróbuje.
I próbowałemzarazporozmawiaćz Tammy, ale ona popatrzyła na mnieszklanym wzrokiem i powiedziała, żebym poszedł do diabła.
Oznajmiła, że nie jestem w stanie zaofiarowaćjej niczego,czego by nie miała w tejchwili.
Jest właśniew niebie.
A janie mam pojęcia, jak wyglądaniebo.
Ona sobie poradzi bezpomocy ze strony jakiegoś kopniętego pastora.
	Shorty również miał po zastrzyku nowy pogląd nasprawęzaproszenia mnietutaj.
Kiedypowiedziałem mu,że nie jestemczarodziejem i nie mogę nikogo uzdrawiać wbrew jego woli,popatrzył na mnie,poskrobal się po głowie i spytał:
	No to po co pan tu przychodził?
	Nieudało mi się.
Nie udało mi się tak samo, jak z Marią.
Wyszedłem.
Kiedy wróciłem później, żeby im znów spróbowaćpomóc,Tammyi Shorty znikli.
Nie było też ich rzeczy.
Niktnie wiedział, dokąd poszli.
Wyglądało, że nikogo tonieobchodzi.
	164
	ROZDZIAŁ 20
	Okropna władza, jaką narkotyki mają nad ciałem ludzkim,nie może być objaśniona wyłącznie w sposób fizyczny.
Mójdziadek powiedziałby, że to diabeł zagarnął tych chłopcóww swoje władanie,i myślę, że dziadkowy punkt widzenia jestwłaściwy.
Chłopcy sami mówią w tensposób, chociaż wyrażają toinnymi słowami:
	Wiesz, Daviesłyszałem niejednokrotnie są dwanałogi, z którymi sobie trzeba poradzić,jeśli się chce z tegowyjść: w ciele i w głowie.
Ten w ciełe nie jest takim problemem.
Wystarczy przejść przez trzydniowe piekło, a potem poradzić sobie z miesięcznymi słabszymimękami i już człowiekjest wolny.
Ale ten nałóg w głowie.
to jestcoś okropnego.
Siedzi w człowieku coś, co zmusza do powrotu do nałogu.
Jakbyjakiś duch szeptał do człowieka.
Nazywamy to różnie: małpana ramieniu, sęp na żyłach.
My nie potrafimy się tego pozbyć.
Alety jesteś pastorem.
MożeDuch Święty, o którymopowiadasz, mógłby pomóc.
	Zupełnie nie wiem, dlaczego tyle czasu minęło, zanimzorientowałem się, że to jestwłaśnie kierunek, który powinniśmy obrać.
Uświadamialiśmy to sobie powoli, zaczynając odporażki, a kończącwspaniałym odkryciem.
	Porażką był przypadek chłopca o imieniu Joe.
Nigdy niezapomnę czterech okropnych dni, które spędziłemz nim starając siępomóc mu przebrnąć przez bóletowarzyszące próbiezerwania z nałogiem.
	Joe był takim miłym chłopcem.
Wysoki, jasnowłosy, kiedyś był dobrym sportowcem w szkole.
W nałógwpadł całkiemnietypowo.
	Te środki przeciwbólowe były chyba konieczne powiedział do mnie w moim gabinecie w Centrum.
Wiem, żekiedy były mi potrzebne, byłem zadowolony z ulgi, jaką mi
	165.

przynosiły.
Ale widzi pan, co się potem stało?
Nigdy sięodtego nie uwolnię.
	Joe opowiedział mi wszystko od początku do końca.
Pracował w firmiewęglowej i wpadł do zsypni, w wyniku tegowypadku dostał się na wiele miesięcy do szpitala.
Przez większą część tego okresu cierpiał okropny ból.
Aby mu ulżyć,lekarzzastosował narkotyk.
Zanim Joe opuścił szpital, stał sięnarkomanem.
	Nie udałomi się już dostaćtego narkotyku, ale odkryłem, że jest pewien syropod kaszlu, który go zawiera, i zacząłem chodzić po całym mieście i kupować ten syrop.
Musiałem zakażdym razem iść doinnej apteki i podawać zmyślonenazwisko,ale nie miałem żadnegokłopotu z kupnem tego syropu.
Potem szedłem do najbliższej toalety i wypijałem całą butelkę naraz.
	Wkrótce jednaksposób ten przestał zaspokajać rosnącygłód narkotyku u Joego.
Wiedział, że kilku jegodawnych szkolnych kolegów zażywaheroinę i skontaktowałsię z nimi.
Odtego momentu wszystko poszłowedług schematu.
Najpierwniuchanie, potem zastrzyki podskórne, wreszcie dożylne.
GdyJoe przyszedł do nas,był pod wpływem heroiny od ponadośmiu miesięcy i tkwił jużgłęboko w nałogu.
	Czy możesz pomieszkać w Centrumprzez trzy, czterydni?
spytałem.
	Nikt prócz was mnie niechce.
	Możesz mieszkać na górze, z pracownikami.
Joe wzruszył ramionami na znak, że jest mu wszystkojedno.
	Wiesz, że to nie będzie łatwe?
My tu stosujemy od razucałkowite odstawienie.
	Joeznowu wzruszył ramionami.
	Metoda nagłego, całkowitego odstawienia narkotyków stosowana jest zwykle w więzieniach w celu szybkiego wyciągnięcia kogoś znarkomanii.
Stosowaliśmy ją po części dlatego, żenie mieliśmywyboru: nie dysponowaliśmy środkami odwykowymi, którestosowane są w szpitalach.
Metoda ta mateżjedną istotną zaletę: kuracja odwykowa trwa trzy dni, a przystosowaniu środków odwykowych trzy tygodnie.
Ból jest silniejszy,ale o wiele wcześniej się kończy.
	Przyjęliśmy Joego do Centrum i umieściliśmy gow pokoju na górze,z naszymi pracownikami.
Jakże byłem rad,żemieliśmy w swoim gronie dyplomowanąpielęgniarkę!
PokójBarbary Culyer znajdował się bezpośrednio pod pokojem
	166
	Jocgo.
Barbara mogła otoczyć Joego fachową opieką przez całyczas jego pobytu u nas.
Ostrzegliśmy też lekarza, żeby byłwpogotowiu na wypadek, gdybyśmy potrzebowali jego pomocy.
	Gdy Joe się wprowadził, powiedziałem do niego:
	Odtegomomentu zaczynamy kurację.
Mogę ci obiecać, że aniprzez sekundę nie będziesz sam.
Jeśli nie będziemyztobą osobiście, będziemy z tobą w modlitwie.
	Nie mieliśmy zamiaru jedynie pozbawiać chłopaka narkotyków i pozostawić go samego sobie w cierpieniu.
Całe czterydni towarzyszyć mu miały intensywnemodły.
Mieliśmy modlićsię o niegoprzez dwadzieścia cztery godziny na dobę.
Dzieńi noc chłopcyi dziewczęta mieli w kaplicy wstawiać się zanim u Boga.
Inni mielibyć z nimosobiście, czytającmu PismoSioięte.
	Przede wszystkimmusieliśmy przełamać u Joego strachprzedbólem.
Gwałtowna kuracja odwykowa jest sama przezsię wystarczająco nieprzyjemna nawet bez dodatkowych cierpień spowodowanych przekonaniem, że człowieka oczekująmęczarnie.
Spytałem Joego, skąd mu przyszło do głowy, żekuracja odwykowa jest taka okropna.
	No..
tego.
wszyscy tak mówią.
	No właśnie.
Wszyscy mówią, że tookropne, więc siedzisztu i pocisz się na samą myśl o tym, co cię czeka.
Aleto wcale nie musi tak być.
	I opowiedziałem Joemuo pewnym znanym mi chłopcu,który nałogowo zażywał heroinęi marihuanę.
Przeszedł ongwałtownąkuracjęodwykową bez żadnych nieprzyjemnychobjawów.
Przyznałem, że to rzadki przypadek iże Joe powinien być przygotowany na ciężkie chwile, ale poco pogarszaćsprawę przedwczesnym strachem?
	Pracowaliśmyusilnie, aby pomóc Joemu oddzielić realnesymptomy od psychologicznych, wynikających ze strachu.
Potem nauczyliśmy go Psalmu 31.
To jest wspaniałypsalm.
Nazywamy go pieśnią narkomana.
Niektórezwłaszcza wiersze sąjakby specjalnie napisane dla narkomanów:
	Wyciągnij mnie z sieci, którą zastawili na mnie,Boś tyschronieniem moim.
	Zmituj się nade mną Panie, bom jest uciśniony!
Zmętniało od zgryzoty oko moje, dusza i wnętrznościBo życie moje upływa w boleści,
	167.

A lata moje w westchnieniach,
	Siła moja słabnie z powodu winy mojej,
	A kości moje usychają.
	Stałem się pośmiewiskiem
	Dla wszystkich wrogów moich,
	Zwłaszcza dła sąsiadów moich,
	I postrachem dła znajomych moich;
	Ci, co mnie widzą na ułicy, uciekają ode mnie.
	Wymazany jestem zpamięci jak umarły,Jestem jak rozbite naczynie.
	Od momentu, gdyzaczęły się prawdziwe bóle odwykowe,Joeprzebywał cały czas na górze, w swoim pokoju.
Barbararegularnie sprawdzała jego stan.
Ja z trudem zmuszałem siędo wchodzenia do jego pokoju.
Joe leżał na łóżku trzymającsię za brzuch.
Co chwilęchwytały go torsje.
Ciało jego przybrałointensywnieróżowy kolor.
Pot lał się z niego strumieniami, które przemoczyły łóżko aż po materac.
Krzyczał z'bólu,i bił się pięściami po głowie.
Chciał wody i natychmiastjązrzucał.
Błagałmnie o pomoc, a ja mogłem go jedynie trzymaćza rękęi powtarzać mu, żejesteśmy z nim.
	Na noc ustawiliśmy magnetofon koło jego łóżka i puszczaliśmy mu nagrany tekst Pisma Świętego.
Przezcały ten czasnie opuszczałemCentrum.
Często w środku nocy zaglądałemdo kaplicy, abyupewnić się, czyjest tamktoś, a późniejszedłem na górę, żeby zobaczyć, co słychać z Joem.
Magnetofon cicho recytował fragmenty Biblii, a on rzucał się w gorączkowym śnie.
Ani na moment przez te trzy doby cierpienie się nie zmniejszyło.
Straszno byłona to patrzeć.
	Na czwarty dzieństan Joego znacznie się poprawił.
Chłopak chodził po budynku Centrumuśmiechając się blado i mówiąc, że chybanajgorsze już minęło.
Wszyscycieszyliśmysięrazemz nim.
Gdy Joe powiedział, że chceiść do domu zobaczyć się z rodzicami, miałem pewne zastrzeżenia, ale nie mogliśmy nic zrobić, aby gozatrzymać, jeśli chciał odejść.
	Tak więcuśmiechnięty, pełen wdzięczności Joe przekroczył próg Centrum i poszedł sobie Clinton Avenue.
Gdy nadeszła godzina, o której miał wrócić,nie pojawił się.
	Następnego dnia rano dowiedzieliśmy się, że Joezostałaresztowany za napad i posiadanie narkotyków.
	To była nasza przegrana.
	Nazebraniu naszego personelu spytałem:
	W czym tkwił błąd?
Chłopak przeszedł przez najtrud168
	niejszą część.
Przetrzymał najgorsze trzy dni.
Tyle wysiłkuw to włożył, że chyba powinno mu było zależeć, żebytegowszystkiego nie zmarnować.
Tymczasem wszystko przekreślił.
	Spróbuj porozmawiać z chłopcami, którym się udało,Może znajdziesz rozwiązanie powiedział Howard Culver.
	Było kilku chłopców,z którymi chciałem porozmawiać.
Wzywałem ich kolejno i słuchałem historii ich uwolnienia odnałogu.
I wszyscy wymieniali tę samą rzecz.
	Rozmawiałem z Nickym,który zażywał barbituraty i paliłmarihuanę.
Spytałem go,' w którym momencie poczuł, że odniósł nad sobą zwycięstwo.
Odpowiedział,żecoś wspaniałegozdarzyło mu się na rogu ulicyw czasie naszej rozmowy.
Poczuł wówczas miłość Boga.
Ale dopiero później zorientował się,żeodniósłzupełne zwycięstwo.
	A kiedy to było?
	Podczasmego chrztu w Duchu Świętym.
Zawołałem Davida i spytałemgo o to samo: kiedy poczuł,że znowu jest panem samego siebie.
	Oczywiście, że pamiętam powiedział David Tobyło wtedy, kiedy zostałem ochrzczony w Duchu Świętym.
	I wciąż otrzymywałem tę samą odpowiedź.
Nie mogęwprost opisać podniecenia, jakie mnie ogarnęło.
Coraz wyraźniej ukazywała mi się pewna reguła.
Czułem, że jestem naskraju odkrycia czegoś wspaniałego.
	169.

ROZDZIAŁ 21.
	Co to jest chrzest Ducha Świętego?
	Wkrótce potym, jakzaczęliśmy interesować się rolą, jakąodgrywa Duch Święty w pomocy chłopcom uwalniającym sięod narkomanii, mieliśmy w Centrum wizytę księdza-jezuity.
On również chciał się dowiedzieć czegoś więcej o tym chrzcie.
Słyszał naszych młodych ludzi nazgromadzeniu ulicznym i takie to nanim wywarło wrażenie, że chciał bliżejpoznaćichtajemnicę.
	Spędziliśmy w Centrum całe popołudnie z ojcem Garym,wyjaśniając mu głęboki sens tego chrztu.
Wskazaliśmy muprzedewszystkim na odwołujące się do tego przeżyciafragmenty z rzymskokatolickiej wersji Biblii.
	Chrzest Ducha Świętego nie jest doznaniem wyłącznienaszego kościoła powiedziałem.
Pracują tu znami baptyści, metodyści, luteranie i członkowie Kościoła Episkopalnegoi na każdego z nich spłynął Duch Święty.
siłę.
	"Ale gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie jegomoc"12 powiedział Jezus, kiedy ukazałsię apostołom poswej śmierci.
	Siedzieliśmy z ojcemGarym wmoim gabinecie, pochyleninad Biblią.
	Pierwsza wzmianka o tym osobliwym doznaniu pojawiasię na początku Ewangelii.
Żydzi, jak pan pamięta,zastanawiali się w pewnym momencie, czy Jan Chrzciciel niejestMesjaszem.
Ale Jan powiedział im: ,,Idzie za mną mocniejszyode mnie, a janie jestem godzien, aby schylić się i rozwiązać
	la Dzieje apostolskie, rozdziałl, werset 8 {BibUa Tysiąclecia, wydanie drugie zmienione, WydawnictwoPallotinutTi, PoznańWarszawa1971).
	170
	rzemyk u jego sandałów.
Ja chrzciłemwas wodą, On zaś
	-chrzcić was będzie Duchem Świętym" 13,
	Tak więcod początków chrześcijaństwa ten chrzest DuchaŚwiętegoma specjalne znaczenie, ponieważ zaznacza różnicępomiędzy misją zwykłego człowieka, niezależnie od tego jakśmiałą i skuteczną ona była, a misją Chrystusa: Jezus chrzciłswoich uczniów Duchem Świętym.
Podczas ostatnich godzin.
swojego pobytu na ziemi poświęcił sporo czasu naopowiadanieo Duchu Świętym, który nadejdzie pojego śmierci, aby byćprzynich, dodawać im otuchy, prowadzić ichi dawać im siłę,która pozwoli im kontynuować Jego misję.
	Potem, po ukrzyżowaniu,Jezus ukazuje się i mówi, żeby
	-nie opuszczali Jerozolimy.
,,Kazałem im nie odchodzić z Jerozolimy, ale oczekiwać obietnicy Ojca: Słyszeliście o niejodeMniemówił Jan chrzcił wodą, ale wy wkrótce [.
], gdy
	-Duch Święty zstąpi na was,otrzymacie Jego moc" u.
Następnie przeszliśmy do drugiego rodzaju Dziejów.
	To było zaraz potem przypomniałem ojcu Garry'emu
	- jak uczniowie zebrali się w Jeruzalem, aby uczcić ZieloneŚwięta.
"Kiedy nadszedł wreszcie dzień Pięćdziesiątnicy, znaj-dowali się wszyscy razem na tymsamym miejscu.
Nagle dałsię słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru,i napełnił cały dom,w którym przebywali.
Ukazały się im teżjęzyki jakby z ognia, które się rozdzieliły i na każdym z nichspoczął jeden.
I wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym,izaczęli mówić obcymi językami,tak jak im Duch pozwalałmówić" ".
	Od tego właśnie zdarzenia, które miało miejsce w dzieńZielonych Świątek, nasz KościółZielonoświątkowy wziął swojąnazwę.
Widzimyogromne bogactwo w chrzcie Ducha Świętegoprzepowiedzianym przez Jana, obiecanym przez Ojca i dokonanym w dniu Zielonych Świątek.
Jestem pewien,że zauważyłpan, jakwielkazmiana dokonała się w apostołach po tymzdarzeniu.
Przedtem byli toludzie nieśmiali i słabi.
Potemotrzymali siłę, októrej mówiłChrystus.
Uzdrawiali chorych,wypędzalidemony, przywracali życie zmarłym.
Ci sami ludzie,którzy kryli się w czasie krzyżowania Jezusa, po chrzcieDuchaŚwiętego poszli ze swoim posłannictwem stawić czoło wrogiemuświatu.
	Następnie opowiedziałem ojcuGary'emu o wielkim odrodzeniu, ^akieprzeszło przez Stany Zjednoczone, Kanadę,
	171.

Anglię i Południową Afrykę na początku naszego stulecia.
Sercemtego odrodzenia byłoposłanie mówiące, żesiła danaKościołowi w Dniu Zielonych Świątek w większej części utraciła moc i winna być przywrócona poprzez chrzest DuchaŚwiętego.
	Dzieje apostolskie mówią o pięciuróżnych sytuacjach,w których ludzie tego doznalipowiedziałem a pierwsizielonoświątkowcy zauważyli,że w czterech z tychpięciu razyludzie, którzy zostali ochrzczeni Duchem Świętym, zaczęli"mówić innymi językami".
	Ojciec Gary chciał wiedzieć, jak my rozumiemy mówienieinnymi językami.
	Jest to jakby mówienie jakimś obcym człowiekowi językiem, którego on sam nie rozumie.
	I wymieniłem ojcu Gary'emu kolejno miejsca w Biblii,w których takie zdarzenienastępowało po chrzcie Ducha Świętego.
Uczniowie mówilijęzykami w dzień Zielonych Świątek ".
Saul został napełniony Duchem Świętym po nawróceniuw drodze do Damaszku i później mówił językami.
Powiedziałteż:
	"Dziękuję Bogu, że mówię językami lepiejod was wszystkich" ".
Domownicy Korneliusa zostali ochrzczeni DuchemŚwiętym i zaczęli mówić językamils.
	Nawet opowieść o piątym chrzcie w Samarii traktujeo tym, jak Szymon czarnoksiężnik zobaczył, że dzieją się przytym -rzeczy tak niezwykłe, iż sam zapragnął mieć tę moci chciał dać pieniądze za to, "aby każdy, na kogo włożę ręceotrzymał Ducha Świętego" 19.
Możnaśmiało przyjąć, żetym,co widział, było mówienie językami.
	Myślę, że to byłoby logiczne,jeśli zdarzyłoby się toprzy wszystkichinnych chrztachpowiedziałojciec Gary.
Kiedy panosobiście to przeżył?
	Mamy już pod tym względem trzypokoleniową tradycję odpowiedziałem, i rozmawialiśmy przez chwilę omoimwspaniałym, porywczym, starym dziadku.
	Dziadek usłyszał po raz pierwszy o tym posłaniu w 1925 roku.
Jak wielu innych wygłaszał przykażdejsposobnościprzeciw niemu kazania.
	Alepewnego dnia opowiadałem gdy był właśniena ambonie wygłaszając kazanie przeciwko zielonoświątkowcom, sam zaczął się trząść, co jest jedną z rzeczy, zdarzają16Dzieje apostolskie, rozdział 2, wersety 411 (Tamże).
	17 Pierwszylist do Koryntian,rczdzisł14, werset18 (Tamże).
	lsDzieje apostolskie, rozdział 19, wersety 56.
	" Dziejeapostolskie, rozdział 8, wersety 1819 (Tamże).
	172
	cych się często, gdyludzie porazpierwszynapełniają się tąsiłą.
Jest tocoś, co się czuje,trochę jak szok, tylko wrażeniezupełnie nie jest nieprzyjemne.
W każdym raziedziadek byłnajbardziej zdumioną osobą na świecie, gdy mu się to zdarzyło,i on osobiście otrzymał ten chrzest i zaczął mówić językami.
Odtego dnia rozpowszechniał posłanie zielonoświątkowe, gdziei kiedy mógł, bo osobiście doświadczył tejwielkiej mocy, o którejono mówiło.
Mój ojciecotrzymał ten chrzest, gdymiałdwadzieścia pięć lat,a ja, gdy miałem zaledwietrzynaście lat.
Wszystkie trzy nasze generacje głoszą dziś to posłanie.
	Ojciec Gary chciał dowiedzieć się, coodczuwa człowiekiv.
momencie chrztu Ducha Świętego.
	Najlepiej proszę porozmawiać o tym z dziećmi powiedziałem.
	Zaprosiliśmy ojcaGary'ego, żebyzjadł z nami obiad i nadkurczęciem z sałatką wysłuchał opowieści kilkorga spośródnaszejmłodzieży,którzy opisali mu, co czuli, gdy napełniał ichDuch Święty.
	Pierwsza mówiła dwunastoletnia Neda.
Znaleźliśmy jąw Coney Island wałęsającą się, jakbysię zgubiła.
Linda Meisner dowiedziała się od niej, że seks i alkohol były istotą jejbuntu przeciw rodzinie.
TerazNeda opowiadała:
	Dużo piłam i szłam z każdym chłopcem, który popatrzył namnie znacząco.
Nienawidziłam rodziców, szczególniematki.
Linda przyprowadziła mnie tutaj, do Centrum, siedziałam w kaplicy i słuchałam, jak wszystkie inne dzieci opowiadają, jak Jezus im pomógł, kiedy byłykuszone.
Kiedyja miałam jakiśproblem, jakkiedy byłam z chłopcem,załamywałamsię i czułamsię okropnie, ale ci narkomani też mieli problemy,ito gorsze niż moje.
Oni mi powiedzieli: "Ciągle nas kusi,alezawsze biegniemy do tej kaplicyi modlimy się".
Kiedy sięmodlili, mówili w innym języku, ale wyglądali na szczęśliwychi pewnych siebie.
A kiedy wstawali z kolan, pokusyjuż niebyło.
Więc zaczęłam chcieć tegosamego.
Jednego dnia poszłam.
do kaplicy, żeby się sama pomodlić.
Zaczęłam opowiadać Boguo moich wszystkich problemach iprosiłam go, żebywszedłw moje życie tak, jakwszedł w życie tychnarkomanów.
I Jezus wpadł do mojego serca jak oślepiające światło.
Cośopanowałomoją mowę.
Poczułam coś takiego, jakbymsiedziałanad rzeką, która jakoś płynęła przeze mnie i tryskała jakmuzyczny język.
Dopiero potem jeden zpracowników pokazałmiw Dziejach apostolskich, co to wszystkobyło.
To byłanajwspanialsza rzecz, jaka mi się w ogóle zdarzyła.
	173.

Ojciec Gary siedział, słuchał i powtarzał; "Tak, tak, naznak, że rozumie.
Szczególnie często powtarzałtopodczas drugiego opowiadania.
Na zakończenie John powiedział:
	Przede wszystkim wiem, że to jest prawdziwe.
Wie pan,skąd wiem?
Bo potem widziałem Chrystusawychodzącego prosto z Biblii.
Stał siężywym człowiekiem, który chciał zostaćze mną dlatego, że mam problemy.
	Tak powiedział ojciec Garyto jest wspaniałe.
	A mnie pomógł skończyć z narkotykami powiedziałchłopak o imieniu Joseph.
Łykałem pigułki, paliłem marihuanę izaczynałem brać heroinę pod skórę.
Wpadłem jużw nałóg i musiałem to robić.
Kiedy mi opowiedzieli o Jezusie,to bardzo mnie w tymwszystkim wzięło, że On kochał ludzii nie patrzył na ich grzechy.
I jeszcze kiedy usłyszałem, że naprawdę robi to,co obiecał, iprzychodzi do nas w chrzcie
	Ducha Świętego.
Powiedzieli mi,że Ducha Świętego nazywająPocieszycielem.
Zawsze kiedy myślałem opocieszeniu, myślałem o butelce winai kilku dobrychpigułkach.
Ale techłopakimówiły o pocieszeniu z Nieba, takim, że mogłemsię potemczuć czysty.
Więc zacząłem tego chcieć tak, jakNeda chciała.
W kaplicy Joseph odwróciłgłowęw kierunku drzwi kaplicy płakałem i prosiłem Boga o pomoc, i wtedy przyszedł.
Opanował moje usta i język i mówiłem nowąmową.
Z początku myślałem, że zwariowałem, ale naglezrozumiałem, żenie, bo coś jeszczesię stało.
Nie byłem samotny.
Niechciałemnarkotyków.
Kochałem wszystkich.
Po raz pierwszy w życiuczułem się czysty.
	I tak kolejno opowiadali i każdy chciał opowiedzieć, coprzeżył.
Trzeba było ich powstrzymywać ipo kolei udzielaćim głosu.
Kiedy ojciec Gary wychodził godzinę później, ciąglejeszcze powtarzał: "Tak, tak".
Powiedział, że chce omówić to,co usłyszał, zpewnymi przyjaciółmi na FordhamUniyersity.
Szkoda, że nie został z nami trochę dłużej,bo tego samegodnia inny chłopiec otrzymał chrzestDucha Świętego; ojciecGary mógłby więc na własne oczy ujrzeć to zdarzenie.
	Chłopakten, o imieniuRoberto, miał szesnaścielat, oddwóch latbrał heroinę, a jeszczedłużej palił marihuanę.
Cztery razy był w więzieniu,raz za poranienie nożem podczasbójkiulicznej chłopca z innegogangu.
Tamtenwyżył, ale Roberto bał się, że kiedyś może kogoś zabić.
Rodzice Roberta,cobyło wielką rzadkością, starali się mu pomóc.
Szukalitej pomocy wszędzie, ale Roberto staczał się coraz bardziej.
	174
	Tego popołudnia spotkałem Roberta w kaplicy.
Po jegoniespokojnych ruchach poznałem, że odczuwa coraz większygłód heroiny i żechyba niedługo załamie się, i będzie chciałzrobićsobie zastrzyk.
	Mam problem, Davie powiedział, gdy mnie zobaczył,wolnosplatając i rozplatając palce rąk.
	Kiedy narkoman mówi,że ma problem, ma na myśli, żemusi sobie zrobićzastrzyk, i to szybko.
	Znowuwięc zacząłem mówić Robertowio chrzcie DuchaŚwiętego.
	Nicky będzie się dziś wieczór o tomodlił.
Bądź tami pozwólDuchowi Świętemu spłynąć na ciebie.
	Nie wiem,Davie.
Muszę się trochę przewietrzyć.
Nieczuję się dobrze.
	Musiałem mu pozwolić odejść i prawdę rzekłszy nie spodziewałem się ujrzeć goznowu.
Ale gdywieczorem przyszedłemdo kaplicy, był tam.
Widać było, że dalej cierpi, iz tego wynikało, że udało mu się nie załamać i nie wstrzyknąćsobie narkotyku.
Usiadłem obok niego i przyglądałem mu sięuważnie,gdy kilkoro znaszych byłychczłonków gangów i narkomanów wstawało i prostymi słowami mówiło o cudownychrzeczach, jakie im się zdarzyły.
Nicky mówił otym, że każdynarkomanpotrzebuje chrztu Ducha Świętego.
	Jeślichceszbyć silny.
jeśli jest ci trudno, a naprawdęchcesz się zmienić posłuchaj.
Potrzeba ci Ducha Świętego.
A gdy go otrzymasz, otrzymasz też te szczególne dary, któreci pomogą.
Opowiemci o nich.
Jeśli masz papier i ołówek,możesz zanotować miejsca w Biblii, na które będę się powoływał.
Przede wszystkim będziesz silny.
Możeszo tym przeczytać w Dziejachapostolskich (i, 8).
Będziesz miał siłę, kiedyzstąpi na ciebie Duch Święty.
Dalej, będziesz miał pocieszyciela(Jan, 14, 26).
Pocieszyciel nie oznacza kogoś, kto sprawi,że będziesz miał zawsze dobre samopoczucie, tylko kogoś, ktobędzie przy tobie i da ci siłę.
Dalej, będziesz miał ochronę.
Przeczytaj w Dziejachapostolskich (16, 6), jakDuch Święty zabronił apostołom uczynić krok, który mógł przynieść tragiczneskutki.
Będzie Oni ciebie podobnie prowadził.
A teraz cośbardzoważnego: nie będziesz już więcejw mocy zmysłów, alebędziesz miał zalety duchowe.
Przeczytasz o tym w LiScie doEfezjan (2, 36).
Będziesz miałżycie.
Teraz Zmierzasz kuśmierci,ale z Duchem Świętym, powiedziane jestw Drugimliście sw.
Pawłado Koryntian (3, 56) otrzymasz nowe życie.
I będziesz żył z duchem prawdy.
Strzykawka dajeci obietnice,
	175.

które nigdy się nie spełniają.
Niedługo po zastrzyku, zamiastczuć się lepiej, czujesz się jeszcze gorzej.
Jan (16,13)mówi,że będzie z tobą prawda.
Będziesz miał dostęp do Ojca.
Przeczytaj tosobie wLiście sw.
Pawia do Efezjan (2,18).
	I jeszczetrzy rzeczy:
	Będziesz miałnadzieję.
Jak wielu z was ma ją teraz?
Niewielu.
Ty będzieszmiałnadzieję, powiedziane jest w Liściesw.
Pawła do Rzymian (15,13).
	Ale najważniejszepowiedziane jest w Drugimliściesw.
Pawła do Koryntian (3,17).
Wszyscy,tak jak tustoicie,będziecie wolni.
	A jak to sięstaje?
Poprzeznagłe, wstrząsające, przemożneprzeżycie.
Przeczytasz otym sobie w Dziejach apostolskich(10, 44).
	Nicky przerwał, po czympowiedział cicho, prawie szeptem:
	Oto,co czeka cię w tym nowym życiu.
Ale nie sądzę,byśmy dziś, tutaj, mieli ochotę o tym czytać.
I nie chcemy teżmówić o tym.
My chcemy toprzeżyć.
Jeśli chcesz tej zmiany,tej siłyi tej nadzieii wolności w twoim życiu, wstań i podejdźtutaj.
Chcę położyćręcena twojej głowie,tak jak świętyPaweł torobił, istanie się z tobą to samo, co stało się z nowymi chrześcijanami w jego czasach.
Przyjmiesz Ducha Świętego!
	Roberto spojrzał na mnie i poderwał się na równe nogi.
Serce silniej mizabiło.
	Chcęwszystkiego, co Bógmadla mnie powiedziałRoberto.
Chcę przez to przejść i nigdy nie zawrócić.
	Pobiegł do przodu kaplicy.
Pochwyciłręce Nicky'ego i położył je na głowie.
I niemal natychmiast zdarzyło mu sięto,co zdarzyło się mojemudziadkowi: zaczął dygotać, jakby płynął przez niego prąd elektryczny.
Padł na kolana.
Pozostalichłopcy stali dokołai modlili się.
	Było to tak, jakbyśmy uczestniczyli w zdarzeniu opisanym w Dziejach apostolskich.
Wkrótce nowa mowa płynęłaz ust Roberta.
Wypływała jak strumień wytryskający z wyschniętej ziemi.
Wszystkich przepełniała radość.
	Nicky powtarzał:
	' Dzięki Ci, Panie.
Dzięki Ci zapomoc, której udzielasztym chłopcom.
	Dołączyli się inni.
	Dzięki Ci, Panie.
DziękiCi za pomoc, którejudzielasztym chłopcom.
	Dzięki.
Dzięki.
Dzięki Ci, Panie.
	176
	ROZDZIAŁ, 22
	Jak się okazało, chrzest Ducha Świętego nie całkiem wyzwalał chłopca.
W rzeczywistości działał wręcz odwrotnie:
	chwytał go w pułapkę.
	Było tojednocześnie jednoz najbardziej zniechęcającychi najbardziej zachęcających rezultatów naszej pracy.
Na początku mieliśmy wielką nadzieję,że ten chrzest zawsze i nastałe uwolni chłopców ze szponów heroiny.
Mieliśmy istotnepowody, żeby tak sądzić.
Gdy tylko zaczęliśmy podejrzewać,że ten chrzest i zdolnośćdozerwaniaz nałogiem są zesobąpowiązane, zaczęliśmy czynić wszystko, by doprowadzić naszych młodych narkomanów do tego przeżycia.
	Początkowoeksperymentowaliśmy ostrożnie na osobachzażywających marihuanę.
Luis był jednym z naszych chłopcówpalących to ziele, wywołujące silny nawyk, ale nie powodujące uzależnienia organizmu.
Po otrzymaniu chrztu Ducha Świętego Luis wyzwolił się zupełnie ze swego nawyku.
	Zachęceni tym rezultatem przystąpiliśmy do realizacjitrudniejszychzadań.
Spróbowaliśmy z Robertem, który był naheroinie, dającej zarówno psychiczne, jak i fizjologiczneuzależnienie.
Co się z nim będzie działo?
Obserwowaliśmy Roberta uważnie,wypatrując oznak, że powrócił donarkotyków,ale on dzień po dniu przychodził do Centrum wesoły idobrej.
myśli.
	Myślę, że pokonałem topowiedział mi.
Mam sposób, którego mogę w każdej chwiliużyć.
Po prostu przychodzętu z innymi chłopakami i modlę się.
	Razza razem otrzymywaliśmy taki sam wynik.
Harveyaprzysłał do nas sąd.
Chłopak przez trzylatazażywał w dużychdawkach heroinę, ale po chrzcie Ducha Świętego powiedział,że przestało go ciągnąć do narkotyków.
Johny przez czterylata zażywał heroinę, a po tym chrzcie porzucił nałóg.
Lefty
	12 Krzyż i sztylet
	177.

kłuł się przez dwa lata, a po chrzcie nie tylko że przestałzażywać narkotyki, ale postanowił zostać pastorem.
Vincent zażywał heroinę przezdwa latado momentuchrztu DuchaŚwiętego, po którym z dnia na dzień zerwał z nałogiem.
Rubenbył narkomanem przez cztery lata.
Po chrzcie znalazł siłę doodstawienia narkotyków.
Eddie zaczął zażywać heroinę, gdymiałdwanaście lat.
Piętnaście lat później ciąglejeszcze ją zażywał i jego organizm byłod tego całkowicie wyniszczony.
Chrzest Ducha Świętego uwolnił go od narkomanii.
	Byłem tym takpodekscytowany, że udałem się do autorytetów medycznych, aby dowiedzieć się, jakie mamy podstawydo gratulowania sobie sukcesu.
	Żadnych powiedziano mi kategorycznie.
W Lexington nie uważasię chłopaka za wyleczonego, dopóki nie miniepięć lat od momentu odstawienia narkotyku.
A jak długo pańscy chłopcy nie zażywają?
	Od niedawna.
	Odkilku dni?
	Nie, tojuż są miesiące.
W kilku przypadkach ponadrok.
	No, to już brzmi nieźle.
Proszęmi coś więcej opowiedzieć.
Chętnie bym usłyszał więcej szczegółów o tym waszym chrzcie.
	Pod koniec naszej rozmowy ostrzeżono mnieznowu, żenarkomania jest właściwie nieuleczalna i że powinienem sięspodziewać porażki.
	A najsmutniejszejest to powiedzianomi że kiedychłopak wraca do nałogu, pogrąża się w nimo wiele głębiej.
Jeśli robił sobie dwazastrzyki dziennie, będzie robił trzy.
Jeślirobiłtrzy, zacznie po pięć.
Po załamaniu degeneracja jesto wiele szybsza.
	I wkrótce jeden z chłopców się załamał mimo chrztuDucha Świętego.
Nie zrozumiał,żeżycie w DuchuŚwiętymjest równie ważne, jak jego przyjęcie.
	Balph był na marihuanie dwa lata i na heroinie trzy lata.
Wpadłw silnynałóg.
Setkirazy próbował z tym zerwać.
Próbował porzucić swój gang, w którym on i jego kumple wspólnierobili sobie zastrzyki.
Nigdy musię nie udawało.
W końcu doszedłdo wniosku, że jest tylkojedno wyjście:musi odebrać sobie życie, zanim odbierze je komuś w ciemną noc,gdygłód narkotyku zabije w nim wszelkie ludzkie uczucia.
	Pewnej nocy, dwa lata temu,Ralph wspiął się nadach.
Stał na jegoskraju, przygotowując się do skoku głową w dół
	178
	i czekał tylko chwili, gdy opróżni się pod nimchodnik.
W tymmomencieusłyszałśpiew.
	Śpiewał jeden z naszych zborów, utworzony z członkówgangów, podczasnabożeństwa, odbywającego się dokładnienaprzeciwko domu, na którego dachu znajdował się Ralph.
Chłopak podniósł głowęi słuchał.
	Tam na wzgórzu stał stary szorstki krzyż.
"Ralph cofnął się.
Wysłuchał pieśni dokońca,po czymzszedł po schodach i przeszedł na drugą stronęulicy.
Napisna drzwiachzachęcał dowejścia i posłuchania opowieści o tym,jak Bóg działa na ulicach Brooklynu, pomagając chłopcom,którzy związali się z gangami i wpadli w narkomanię.
Ralphwszedł do środka.
I w tym momencie zaczęłasię w nim wielkaprzemiana.
Zwróciłsię ku Chrystusowi iwkrótce otrzymał.
chrzest Ducha Świętego.
	Byliśmyi dalej jesteśmy bardzo dumni z Ralpha.
Zerwałznałogiem i nie wracał do niegoprzez ponad rok.
Wyjechałz Nowego Jorku do Kalifornii i przez cały czas niezażywałnarkotyków.
Potem wrócił i odwiedził nas.
Przezkilka dniwszystko było w porządku, ale zauważyłem, że ogarnęło goprzygnębienie, gdy wrócił do swojej dawnej dzielnicy.
Dowiedziałem się, że jego koledzy nie dają mu spokoju znarkotykami.
Balpha znowuzaczęło ciągnąć.
Staraliśmy się utrzymywać z nim bliski kontakt, ale był trudno uchwytny.
Wreszciezałamał się.
Skontaktował się z handlarzem, poszedłdo swojego pokojui zrobił sobie zastrzyk.
	Pięciokrotnieprzed otrzymaniem chrztu Ducha Świętegopróbował Ralph zerwać z narkotykami.
Za każdym razem byłtak załamany niepowodzeniem, że zwiększał dawki.
Teraz kłułsię po przerwie trwającej ponad rok.
	Ale tym razem stało się coś dziwnego.
Zastrzyk niewywołał spodziewanego efektu.
Ralph przyszedł do Centrumi spytał o mnie.
Gdy wszedł do mojego gabinetu, zamkną!
drzwi i domyśliłem się, że się kłuł.
	Stało się coś dziwnego, Daviepowiedział, gdy wreszcie zebrałsię na odwagę,aby mi wyznać,co zrobił.
Gdyzrobiłem sobie zastrzyk, poczułem się tak, jakbymgo w ogóle nierobił.
To było coś zupełnie innego niż dawniej.
Poczułemnagłą potrzebę pobiegnięcia do najbliższego kościoła i modleniasię.
I pobiegłem.
Tym razem, Davie, uzyskałem przebaczeniei nie czułem się załamany tak jak dawniej.
Zamiast się pogłębiać, pociąg do narkotyków zniknął.
	179.

Oczy mu zabłysły, gdy powiedział:
	Wiesz,co myślę?
Myślę, że wpadłem w nałóg, ale tymrazem nie jest to heroina, tylko Duch Święty.
Jest we mniei jużmnie nie opuści.
	Ralphwrócił donas z pokorąi pełną świadomością faktu,że chrzest tenzwiązał go z Chrystusem w szczególny sposób:
	nie może odejść od niego, nawet gdyby chciał.
Tosamo stałosię zRobertem (odmienionym po piętnastu latach kłucia), którywrócił na krótkodonarkotyku, ale stwierdził, że nie możewrócić do nałogu.
I z Sonnym, który po jednym zastrzykupowrócił tak pełen gorliwości i wiary, że postanowił pójść doseminarium.
	I coz tego wszystkiego wynika?
	Oczywiścienie możemy uważać się za odkrywców magicznego środka przeciwko narkomanii.
Szatan siedzący w tej iglema tak wielką siłę, że takiestwierdzenie byłoby głupotą.
Możemychyba tylkopowiedzieć,iż znaleźliśmy siłę,która jestw staniezawładnąć chłopcem bardziej niż narkotyk.
Ale siłątą jest we własnej osobie Duch Święty, który w przeciwieństwie do narkotykówrobi z naszymi chłopcami dziwną rzecz;
	opanowuje ich, aby ich uczynić wolnymi.
	Jesteśmy dopiero na początku czegoś, co uważamyzaśmiałyeksperyment.
Musimy jeszcze wiele dowiedzieć sięo tym, co to religijne przeżycie może,a czego nie może uczynićztymi nieszczęsnymi chłopcami.
Codziennie dokonujemy nowych odkryć.
Codziennieuczymy się,jak uczynić nasze działanie efektywniejszym, jak zwiększyć procent trwałych wyleczeń.
	Jedną z obietnic Chrystusa było to, że Jego Duch zaprowadzi nas dopowszechnej prawdy.
Obietnica ta daje nampewność, że pewnego dnia doprowadzi nas On do reguł, którebędą mogły być użyte nie tylko tutaj,przy Clinton Ayenue,ale na całym obszarze Stanów Zjednoczonych, gdziekolwieksamotność i rozpacz skłoniły chłopców i dziewczęta do szukania rozwiązania gnębiących ich problemów przy pomocy strzykawki, brudnej igły i kapsla od butelki.
	Pewnego dnia siedziałem z Lindą wswoim gabinecie omawiając z-niąto wszystko i zastanawiając się, dokąd nas to możezaprowadzić.
Cały czas miałem jednak w pamięci imię, któregożadne z nas nie wymieniało:Maria.
	160
	Czy myślisz, że Maria mogłaby kiedyś otrzymać chrzestDuchaŚwiętego?
spytałem niespodziewanie.
	Po oczach Lindy poznałem, że ona myśli nad tymsamym.
Doszliśmywspólnie do wniosku, żeMaria jestw najcięższychtarapatach.
Zażywała heroinęod lat.
Gdy ostatnim razemprzyszła zobaczyć się z nami, oboje z Lindą odnieśliśmy wrażenie,że nie jest jej sądzone żyć długo.
Nawet teraz czasem widziałem we śnie jej zapadnięte oczy, zaciśnięte pięści, drżące wargi.
	Ale postanowiliśmy się modlićo cud w jej życiu.
Obojemieliśmy nadzieję doprowadzenia jej w naszym Centrumdochrztu Ducha Świętego.
Ale nie stałosię tak.
Pewnegodnia,pod konieclata, zadzwonił telefon.
To była Maria.
Dzwoniłaz kościoła pastora Orteza.
	Pastorze Wilkerson!
nieomalkrzyczała do słuchawki.
Mam wspaniałą wiadomość!
Wczoraj wieczór otrzymałam Ducha Świętego!
	Ledwo mogła mówić z podniecenia, więc powiedziałem, bypoprosiła dotelefonu pastora Orteza.
Gdy opisywał to zdarzenie, widziałemje w wyobraźniscena po scenie: Maria wchodzido tego prywatnegomieszkania, wciśniętego pomiędzy mieszkania sąsiadów, często urządzających hałaśliwe zabawy.
Mariaprzeciska się pomiędzy innymi hiszpańskimi kobietami i mężczyznami,aż znajduje wolne składane krzesło.
Maria słuchakazania i słyszy wezwanie do wystąpienia przed pozostałychzebranych.
Mariawychodzi naprzód.
Niemal słyszałem jej głos,który brzmiał tak ochryplepodczas jej ostatniej wizyty u nas,proszący Boga, aby Duch Święty zstąpił i zagościł w jej sercu.
Widziałem, jak klęka,i czułem nadzieję wjej sercu, gdy ciepłedłonie spoczęły na jejgłowie.
I wtedy delikatna, melodyjna,pieniącasię mowa, którejnie rozumiała, wybiegaz jej gardła,ta pieczęć, ten znak, że modlitwa została wysłuchana.
	Pastor Ortez triumfował.
	Czekaliśmy na to wszyscy od tak dawna, prawda?
	O, tak, bardzo.
Tojest nasze następne zwycięstwo.
W głębiduszy jednak obawiałem się.
Wiedziałem o jednejogromnej słabości Marii.
'Gdy się rozzłościła, chwytała znowuza strzykawkę.
Byłoto typowe dla sporego procentu narkomanów, a Marii zdarzało sięjuż wielokrotnie.
Miałemwrażenie,żejeśli choć raz udałoby się jej opanować swój gniew, wszystko poszłoby dobrze.
I nie musiałem czekać długona poddanieMariitej właśnie próbie.
	Pewnego dnia, późnym wieczorem, Maria wysiadła z autobusu na pozorniebezludnymprzystanku na Manhattanie,w po181.

bliżu jej dawnego rejonu.
Z cieniawyłoniłysię trzy dziewczyny.
	Cześć Maria!
	Maria obejrzała się.
Poznała je.
To byłydziewczyny z jejdawnego gangu.
Przywitała się z nimi ciepło.
W ciemności dostrzegła za nimiteż postać jakiegoś chłopaka.
	Słuchaj Maria powiedziała jedna z dziewcząt.
Podobno już nie bierzesz heroiny?
Podobno się nawróciłaś?
	To prawda powiedziała Maria.
	Nopatrz, czy to nie cudowne?
Teraz, kiedyjużnie wydajesz tyle na herę, musisz mieć pełne kieszenie forsy.
Mogłabyś chyba pożyczyć starym przyjaciółkom kilka dolarów?
	Maria wiedziała, na co te pieniądze miały byćprzeznaczone.
Wiele razy samasiedziałaz tymi dziewczynami w zaciemnionym pokoju i zacisnąwszy pasek dookoła ramienia wstrzykiwała sobie do żyły pełną strzykawkę heroiny.
	Przykro mipowiedziała ale niena to, na co chcecie wydać te pieniądze.
Wiem.
	Bez żadnego ostrzeżeniajedna z dziewczątuderzyła jąz całej siły pięścią w brzuch.
Maria zgięła się w pół.
W pierwszym odruchu chciałarzucić się do walki,a była w tych okolicachdobrze znana z siły i zaciętości.
Ale stała zopuszczonymi rękami.
Jakpierwszego dnia, gdyzdała egzamin na prezesa swojegoklubu, przyjmowała ciosy bez oporu, bez jednego
	jęku.
	Ale jakaż, ogromna różnica była między tymi obydwiemasytuacjami: tym razemMaria modliła się.
Modliła się również,gdy nóż wbił się w jejbok.
Modliłasię,gdy dziewczyny pochyliły się nad nią, porwały jej torebkę i uciekłyze śmiechem.
	Po chwili Mariapodniosła się powoli i pustymi ulicami dotarłado jakiegoś domu, gdzie Johny pomógł jej zdjąć zakrwawioną odzież.
Obejrzeli razem ranę.
Nie była głęboka nóżześliznął siępożebrach.
Johny stwierdził,że to nic poważnego.
Martwił się natomiast stanem jej nerwów po tym incydencie.
Co teraz z nią będzie?
Tyle jużrazy widział swoją żonęwydobywającą się z nałogu na krótko, by wpaść weń znowu,gdy coś ją zdenerwowało.
	Ale tej nocy,obmywszyswoje skaleczenia i zabandażowawszy ranę, Mariausnęła spokojnie jak dziecko.
	Opowieść ta zrobiła na mnie ogromne wrażenie.
Maria odwiedziła mniew Centrum w kilka dni po tym napadzie.
Gdyweszła, zobaczyliśmy, że poznaczonajestświeżymi jeszcze
	182
bliznami. 	Trochę mnie potłamsili, pastorze.
Ale jasię po prostumodliłam i wszystko się dobrze skończyło.
Duch Święty byłwe mnie.
	To właśnie pragnęliśmy usłyszeć powiedziałem.
	Ostatni razwidziałem się z Marią,gdy z mężem i dziećmiwyjeżdżała do PuertoRico.
Johny stał koło niej z miną wskazującą wyraźnie, że dumny jest ze swojej żony.
Trójka dzieciczepiała się świeżo wykrochmalonej spódnicy Mariii widaćbyło, że lgną do matki, do której zaczęły mieć coraz większezaufanie.
Świeżoumyte i starannie uczesanewłosy Marii lśniływ słońcu.
Miała nowe buty.
Nogi (na co pastor chyba nie powinienzwracać uwagi)były kształtne i starannieogolone.
A jejręce(właściwszy obiekt obserwacji dla pastora) byłyswobodnie opuszczone po bokach ciała.
	Maria powiedziała mi, że jedzie z rodziną do PuertoRicospecjalniepo to, by wstąpić z mężem do hiszpańskiej szkołydającej kwalifikacje do pracy w kościele.
Kiedy skończą szkołę,wrócą do Nowego Jorku.
Mamy nadzieję, że będą pracowaćz nami w Centrum.
	Gdy tak stałem,patrząc jak odjeżdżają,uświadomiłem sotie, że powtarzam wciąż słowaJezusa: "I poznacie prawdę,a prawda was wyswobodzi"20.
	' Ewangelia Sw.
Jana, rozdział 8, werset 32.

ROZDZIAŁ	23
	Dla większości ludzi w Brooklynie, 28 sierpnia 1961 rokubył po prostu kolejnym słonecznym, gorącym dniem lata.
Aledla nas w Centrum był to bardzo mroczny dzień.
	W południe mieliśmy wręczyć naszym wierzycielom hipotecznympotwierdzony przez bank czek.
Na czeku miała widnieć kwota 15000 dolarów.
	Ile mamypieniędzy w banku?
spytałem PaulaUiLenę.
	Nawet szkoda mówić.
	Ile?
	14 dolarów.
	Takbardzo liczyłem na kolejnycud.
Nie wiedzieć czemuw głębi serca byłem pewien, że nie utracimy Centrum,a przecież mijał właśnie ostateczny termin i pieniędzy nie było.
	Południe nadeszło i minęło, a cudu dalej nie było.
	Zmuszonybyłem poważnie zastanowić się nad własnym;
	stosunkiem dotej sprawy.
Czy aby nie oszukiwałem sam siebie?
Czynie oczekiwałem zbytwiele od Bogasamemu siedzącbezczynnie?
	Nie będziemy siedzieć z założonymi rękami powiedziałem do Juliusa Frieda,' naszego prawnika.
Nie poddamsię bez walki.
Czy mógłbyś spróbować załatwić odroczeniespłaty?
	Julius przesiedział całe popołudnie ślęcząc nad papieramiipodpisując różne dokumenty, aż wreszcie zawiadomił nas,żeudało mu się uzyskać odroczenie.
	Zgodzili się zaczekać do 10 września oznajmił.
Ale jeśli dotego dnianiebędą mieli wrękach pieniędzy, podejmą postępowanie egzekucyjne.
Masz jakiś pomysł?
	Tak odpowiedziałem, i Juliussię rozpromienił.
Ale
	184
	twarz mu się znowu wydłużyła, gdy przedstawiłem mu swójpomysł:
	Będęsięmodlił,
	Julius był przyzwyczajony do tego, że działalność Centrumopierała się na modlitwie, ale myślę, żew tej chwili wolałbymieć trochę praktyczniejszego dyrektora.
	Tego wieczora zrobiłem coś, co wyglądało na trochę przedwczesny postępek: zawołałemcałąmłodzież członków gangów i narkomanów, uczniów i pracowników i powiedziałemim, że Centrum jest uratowane.
	Wszyscy ucieszyli się ogromnie.
	Myślę,że powinniśmy pójść do kaplicy i podziękowaćBogu powiedziałem.
	i tak zrobiliśmy.
Weszliśmy do kaplicy, zamknęliśmydrzwii wychwalaliśmy Boga za uratowanietego domu na Jegoużytek.
V/ końcu ktoś podniósł głowę i spytał:
	Słuchaj David, skąd sąte pieniądze?
	Jeszczeich niemam.
	Dwadzieściapięć par zdumionych oczu.
Dwadzieścia pięćzastygłych uśmiechów.
	Jeszcze ichnie mam powiedziałem.
Ale jestempewien,że przed 10 września będziemy je mieli wręce.
Przedupływem tego terminu będę wam mógł pokazaćczek na15000 dolarów.
Pomyślałem więc sobie, żepowinniśmy za toz góry podziękowaćBogu.
	I wyszedłem.
	Nadszedł 1 września, drugi, trzeci, czwarty.
Godzinamisiedziałemprzy telefonie usiłując znaleźć rozwiązanie naszegoproblemu.
Wszystkie znaki wskazywały, że Bóg chce, abyśmykontynuowali naszą pracę.
Latem osiągnęliśmy dobre wyniki.
Nasz rejestr wykazywał, że 2 500 dziewcząt i chłopców z Nowego Jorku zetknęło się z prawdziwą Miłością i zwróciło sięku Chrystusowi.
Setki chłopców i dziewcząt przeszły przezCentrum rozpoczynając tu swoją drogę nowej pracy, nowychhoryzontów, twórczegożycia.
Dwanaście osóbprzygotowywałosię do pracy duszpasterskiej.
	A wszystko rozpoczęło się od tej ilustracji w ,,Life'ie" powiedziałem do Gwenpewnego razu,gdy rozmawiałem z niąo tym, co zdarzyło sięw ostatnim roku.
	Czy to nie dziwne, że nigdynie było ci dane zobaczyćtych chłopców z procesu?
powiedziałaGwen.
	To rzeczywiście byłodziwne.
Pisałem, telefonowałem, pukałemdo różnych drzwi przez niemal cztery lata.
Ale z nie185.

pojętych dla mnie powodów nigdy nie było mi dane zbliżyćsię do tych właśnie chłopców, których dramat przywiódł mniepo raz .
pierwszydo NowegoJorku.
Ich los, jak i los Izraela(byłego prezesa ganguMau Mau) pozostawały na razie ciąglewrękach państwa.
Byćmoże,gdy chłopcy wyjdą z więzieniadanemi będzieopowiedzieć im, jak bardzociągle obchodzimnie ich przyszły los.
	Był jednak pewien chłopak,poznany podczas mojegopierwszego pobytu w Nowym Jorku, którego droga życiowa dalej biegła obok mojej: Angelo Morales.
	Pewnego dnia Angelo przyjechał nas odwiedzić.
Powspominaliśmy ten pierwszy dzień, kiedy wpadł na mnie na schodach domuojca Luisa Alvareza.
A teraz Angelo kończył seminarium ichciałpracować ze mną wCentrum.
	Jeśli jeszcze będzie Centrum powiedziałem i przedstawiłem mu naszefinansowekłopoty.
	Czy mogę w czymś pomóc?
	Tak.
Idź do kaplicy zinnymi i módlsię.
Kiedy wybędziecie się modlić, my będziemy działać przy pomocytelefonu.
	Wszyscy członkowienaszego Zarząduwydzwaniali do wypróbowanych przyjaciół Centrum.
Pomoc napływała, ale daleko było do 15 000 dolarów potrzebnych na 10 września.
	Wśród rozmów telefonicznych była teżjedna do biura Clema Stone'a wChicago.
Dzwonił Harold Bredesen, nie kryjąc jednak,że jest trochę zażenowany.
Clem wykazał już razwobec Centrum wielką szczodrość.
Staraliśmy się informowaćgo o postępach naszej pracy na bieżąco, a nie tylko w chwili,gdy były nam potrzebne pieniądze.
Ale mocno podejrzewam,że gdy Clem dowiadywał się, żedzwoni Teen Challenge Center,odruchowo łapał się obronnym gestem za potrfel.
	Harald dzwoniąc 8 września zastał syna Cierna.
Długorozmawiali.
Harald opowiedział o wszystkim, czegodokonaliśmy,i podziękował Stone'om za ich udział w naszym dziele.
Wreszcie z oporamiprzystąpił dorzeczy.
	Musimy mieć 15 000 dolarów do pojutrza powiedziałi wyjaśnił, dlaczego.
Nie mam pojęcia, jak się do tego odniesiecie i niezamierzam prosić o podjęciedecyzjijuż teraz,podczas naszejrozmowy.
Ale omówcie to z ojcem, proszę mupowiedzieć, żejesteśmy mu bardzo wdzięczni za wszystko,codla nas dotychczas zrobił.
A potem co będzie, to będzie.
	Nadszedł10 września.
	186
	
	Przyszła poranna poczta.
Otwarliśmy ją niecierpliwieDzieci przysyłałyswoje groszaki.
	Dziękuję Ci, Panie powiedziałem.
Nie poradzilibyśmysobie bez tych groszy.
	Ito było wszystko.
	Rozpoczęło się poranne nabożeństwow kaplicy.
Wszyscytubyli.
Wszyscy modlili się iśpiewali.
Z różnych'miejsc dochodziły mnie głosy naszych chłopców wciąż dziękującychBoguza przysłanie nam czeku na 15 000 dolarów.
	W połowie nabożeństwa wywołano mnie z kaplicy.
Przyszedł list polecony.
Popatrzyłem nastempel: Chicago,' Illinois.
Otwarłem kopertę.
W środku był potwierdzony czek na dokładnie 15000 dolarów.
	Nie mogłem wydobyć z siebie głosu,gdy przyniosłem tenkawałek papieru do kaplicy.
Stałem przed naszymkominkiemozdobionym płaskorzeźbą snopa zżętej pszenicy.
Nie mogłemmówić, więc po prostu podniosłem rękę, bysię ucieszyli, i gdyzapadła cisza, Paul DiLena podał czek najbliżej stojącemuchłopcu.
	Podaj dalej, dobrze?
powiedział cichym głosem.
Skasowany czek, który spoczywa teraz w archiwum Clema Stone'a w Chicago, przekazuje niemą opowieśćo wspaniałejopiece Boga nad młodzieżą Nowego Jorku.
Czek tenjest poprawnie wystawiony izrealizowany.
Ale jeśli musię dokładnieprzyjrzeć, można dostrzec coś więcej:jest przybrudzony.
Nosi śladydwudziestu pięciu par rąk nastolatków, którzypoznalisiłę wiary.
I są tam chyba ślady kilkułez.
Łez wdzięcznościdla Boga, który tajemniczymi sposobami dokonuje swoichcudów.

EpilogNasza opowieść daleka jest od zakończenia.
Codzienniepisane sąnowe rozdziały odmienionych losów dzieci z NowegoJorku.
	Ale rozpoczęty został również innytom.
Jego akcjarozgrywa się nie wNowym Jorku, a w Chicago.
Całkowicienowe Teen Challenge Center istnieje już i działa w tym mieście, Korzystając z doświadczeń naszego prototypowego ośrodka Centrum w Chicago ma już duże osiągnięcia.
Tak jak dom w Nowym Jorku, w pierwszym tylko roku osiągnie budżetblisko 50000 dolarów,i tak jak nasznowojorski dom, będzieono pracowało przystanie konta bankowego z rzadko przekraczającym kilkanaście dolarów.
	Gdy leciałem do Chicago, abypomóc w rozruchunowegoCentrum,niemal słyszałem echo pytań PaulaDiLeny: "Gdziesą pieniądze, gdzie są księgi i kto za nie odpowiada?

	Tu za wszystko odpowiadaDuch Święty.
	Jak długo On będzie dbał o nas, nasza działalność będziesię wspaniale rozwijała.
Gdy jednak spróbujemy cośzrobićwłasnymi siłami przegrywamy.
	To jest zasada, którą kieruje się w swejdziałalności naszenowe centrum w,' Chicago oraz te, które powstają w Filadelfiii w Bostonie, iw Los Angeles, i w Toronto.
Itutajosobą odpowiedzialną jest Duch Święty.
	Powinniśmy te słowa wyryć na nadprożach drzwi każdegonaszego domu.
Ale ponieważbyłybyto tylko słowa, zrobimylepiej: wyry jemy je w naszych sercach.
I we wszystkich innych sercach, do których dotrzemy,które poruszymy i rozbudzimy z pomocą żywego ducha Bożego.
	188.
Koniec.