Recenzje

• Beata Igielska

  2019-10-19

  „W niemieckim domu” to poruszająca i dająca dużo do myślenia opowieść o powojennych rozliczeniach i traumach. Czyta się ją jednym tchem, niecierpliwie czekając na odsłonięcie mrocznych rodzinnych tajemnic, które skrywane były przez lata. Akcja debiutanckiej książki Annette Hess rozpoczyna się w 1963 roku. We Frankfurcie ponad Menem rusza głośny proces. Przed sądem stają zbrodniarze z obozu koncentracyjnego w Auschwitz-Birkenau. Zeznania świadków podczas rozprawy ma tłumaczyć Ewa Bruhns, młoda kobieta, która nigdy wcześniej nie słyszała o takim miejscu. Jest wstrząśnięta tym, czego się dowiaduje, a przebieg procesu wpływa bardzo na jej życie osobiste. W dodatku nie znajduje zrozumienia ani u rodziny, ani u narzeczonego. „W niemieckim domu” to powieść, obok której nie da się przejść obojętnie. Autorka w realistyczny i przekonujący sposób ukazała przebieg procesu, wykorzystując w nim elementy autentycznych zeznań katów i ofiar. Wstrząsające są obrazy z sądu, gdy okazuje się, że siedzący na ławie oskarżonych cieszą się opinią niezłych ojców i mężów, uczynnych sąsiadów, lubianych kumpli z pracy. W dodatku nie przyznają się do winy, więc element obecnych na sali widzów uważa ich za omyłkowo i niesłusznie postawionych przed wymiarem sprawiedliwości. Podobnie myśli element społeczeństwa. Ewa Bruhns ze zdumieniem odkrywa, że najgorsze jest zło w ludzkiej postaci, że nikt nie potrafi być tak okrutny jak człowiek. I zaczyna zastanawiać się, czy tak nierzadko powtarzane przez zbrodniarzy słowa („ja tylko wykonywałem rozkazy”) można potraktować jako usprawiedliwienie. I jak to możliwe, że przez tyle lat nikt nigdy nie uświadomił jej, że żyje w kraju, którego mieszkańcy starają się wypierać prawdę. „W niemieckim domu” to opowieść o zderzeniu poglądów na historię i konieczność rozliczenia się z nią. Jedni wybierają milczenie, chowając głowy w piasek, inni uważają, że trzeba umieć stawić czoło nawet najgorszym faktom. Kolejną zaletą książki Annette Hess jest realistyczne ukazanie codziennego życia w Niemczech lat sześćdziesiątych minionego wieku. Perypetie Ewy, jej starszej siostry, małego brata, rodziców a także kolegów śledzi się z olbrzymim zainteresowaniem. Sprzyja temu na pewno stopniowe odsłanianie przez autorkę przeszłości postaci, z których każda ma własną interesującą historię. Całość napisana jest ze znajomością tematu i z wyczuciem. Autorka idealnie zderza świat ludzi żyjących w pokoju z piekłem drugiej wojny światowej, sprawiając, że czytelnik dynamicznie zaczyna zadawać sobie takie same zapytania jak główna bohaterka. Zalecam z czystym sumieniem. BEATA IGIELSKA