Strona 1 Strona 2 KRZYSZTOF KUBIAK KOREA 50 Strona 3 GENEZA WOJNY KOREAŃSKIEJ Podczas Konferencji Kairskiej (22- nik. Pozytywny stosunek Stalina do propo­ 26.11.1943) dyskutowane były obok innych zycji amerykańskiej wynikał prawdopodob­ istotnych tematów powojenne losy Korei. nie z tego iż toczyły się wówczas negocjacje Przywódcy: USA - Franklin D. Roosvelt, na temat wysokości reparacji jakie Związek Wielkiej Brytanii - Winston Churchill i Radziecki otrzymać miał z zachodnich stref Chin - Czang Kaj-Szek ustalili wówczas, że okupacyjnych w Niemczech a twarde stano­ odbudowane zostanie niepodległe państwo wisko .w sprawie Korei mogłoby znacznie je koreańskie. W Teheranie decyzja ta została utrudnić. zaakceptowana przez Stalina. Nie przyjęto Problem wyłonienia koreańskiego rządu przy tym rozwiązań szczegółowych, poprze­ podjęty został podczas odbywającej się w stając na ogólnych ustaleniach. Moskwie konferencji ministrów spraw za­ Tymczasem w 1945r. rozwój sytuacji wo­ granicznych Wielkiej Brytanii, USA i jennej na Dalekim Wschodzie zaskoczył ZSRR. Postanowiono wówczas, że po unor­ sprzymierzonych. Niespodziewanie szybka mowaniu sytuacji w Korei przeprowadzone kapitulacja Japonii, która nastąpiła w wyni­ zostaną wybory parlamentarne. Parlament ku użycia przez Amerykanów broni atomo­ wyłonić miał następnie władzę wykonawczą. wej oraz rozbicie przez, wojska ZSRR Armii Rozwój sytuacji na świecie, rozpoczęcie Kwantuńskiej, spowodowały powstanie w "zimnej wojny" i rywalizacji dwóch bloków Korei militarnej próżni. Od północy na pół­ polityczno-wojskowych, uniemożliwił reali­ wysep zaczęły wkraczać siły Armii Czerwo­ zację przyjętych w Moskwie ustaleń. Amery­ nej, które po nawiązaniu kontaktów z siła­ kanie doceniając geostrategiczne znaczenie mi, dowodzonej przez komunistów, Armii półwyspu (wzrosło ono jeszcze po klęsce Ludowo-Wyzwoleńczej, powierzały im zada­ Kuomintangu w Chinach i powstaniu Chiń­ nie organizowania administracji lokalnej. skiej Republiki Ludowej) oraz pomni prze­ Stany Zjednoczone obawiając się wchłonię­ biegu wypadków w Europie Wschodniej nie cia całego półwyspu przez strefę wpływów zamierzali dopuścić do przejęcia władzy w ZSRR zaproponowały wówczas - opierając całej Korei przez komunistów. się na przykładzie europejskim - by również W 1948r. w strefie amerykańskiej prze­ w Korei wyznaczyć linię demarkacyjną roz­ prowadzono wybory parlamentarne. Wyło­ dzielającą siły amerykańskie od radzieckich. niono w ich trakcie Zgromadzenie Narodo­ Moskwa przychyliła się do tego wniosku i za we wyłoniło rząd, na czele którego stanął Li rubież rozgraniczenia uznano 38 równoleż- Syn-Man oraz proklamowało powstanie Re- Oddzialy pancerne Armii Czerwonej w Mandżurii w sie rpniu L945r. s Strona 4 Myśliwce Jak-9 w barwach KRL-D. publiki Korei (06. 05. 1948r). Na północy acją resztek sił nacjonalistycznych na Taj­ utworzone w oparciu o terenowe komitety wan. Część pracowników Departamentu Najwyższe Zgromadzenie Ludowe ogłosiło Stanu rozważała możliwość unormowania powstanie Koreańskiej Republiki Ludowo - stosunków z ludowymi Chinami za cenę po­ Demokratycznej. Podział kraju stał się fa­ święcenia Tajwanu. W Stanach rozbudzać ktem. Rządząca w KRL-D partia komuni­ poczęły się tendencje izolacjonistyczne. Ich styczna nie zamierzała się z nim jednak po­ zwolennicy postulowali ograniczenie aktyw­ godzić i rozpoczęła przygotowania do pod­ ności USA do kontynentu amerykańskiego. boju południa. Obecny stan wiedzy Mimo tych uwarunkowań administracja uniemożliwia jednoznaczne udzielenie od­ Trumana nie zamierzała jednak oddawać powiedzi na pytanie czy agresja przeciw Re­ pozycji. Strategia polityczna nazwana publice Korei była inspirowana przez Mosk­ później "doktryną Trumana" zakładała mię­ wę czy też była to inicjatywa komunistów dzy innymi czynne powstrzymywanie komu­ północnokoreańskich. Nie ulega jednak wąt­ nizmu poprzez udzielanie wszechstronnej pliwości, że Związek Radziecki musiał być o pomocy zagrożonym państwom. Dopuszcza­ przygotowaniach wojennych Phenianu infor­ ła ona. iż w sytuacji krańcowej do działań mowany i musiał je zaakceptować. Bez apro­ wprowadzone mogą zostać amerykańskie si­ baty Stalina niemożliwe bowiem było zgro­ ły zbrojne. Po raz pierwszy uznano lo za ko­ madzenie zapasów paliw, amunicji, części nieczne w Korei. zamiennych itp. w ilościach umożliwiających Koreańskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej prowadzenie skutecznej ofensywy. Podkre ślić należy, ze wyparcie Amerykanów z Ko­ rei pozbawiłoby ich ostatniego przyczółka kontynentalnego we Wschodniej Azji, a \\ bezpośredniej bliskości państwa komunisty­ cznego znalazłaby się Japonia. Część publi­ kacji twierdzi ponadto, że rozpętując wojnę koreańską, Moskwa powetować sobie chcia­ ła dotkliwe straty prestiżowe, poniesione podczas pierwszego kryzysu berlińskiego. Polityka amerykańska w Azji Wschod­ niej nacechowana była wówczas daleko idą­ cą ostrożnością, co było skutkiem szoku wy­ wołanego upadkiem Kuomintangu i ewaku­ Kim Ir Son podczas wygłaszania przemówienia radiowej; Strona 5 PIERWSZY ETAP WOJNY Wkroczenie oddziałów północnokoreuńskich do Seulu. 24 czerwca 1950r. oddziały Koreańskiej być forma bojkotu obrad uniemożliwiające­ Armii Ludowo-Wyzwoleńczej przełamały go podjęcie decyzji) Rada uznała KRL-D za słabą obronę sił Republiki Korei na rubieży agresora i obciążyła ją winą za wybuch woj­ 38 równoleżnika i rozwinęły działania zacze­ ny. Państwa komunistyczne uznały tą decy­ pne na trzech kierunkach: zję za nielegalną a ZSRR nigdy już nie pró­ - zachodnim (głównym) - gdzie 3 i 4 Dy­ bował podjąć bojkotu obrad. Bezpośrednio wizja Piechoty oraz 105 Brygada Pancerna po ogłoszeniu decyzji Rady Bezpieczeństwa wyszły 27 czerwca na przedpola Seulu; prezydent Truman, zaniepokojony sukcesa­ - centralnym - gdzie w rejonie miasta mi sił komunistycznych, podjął decyzję o Chunchon okrążono i zniszczono silne zgru­ wprowadzeniu do działań wojsk amerykań­ powanie sił południa; skich występujących pod flagą ONZ. 7 lipca - wschodnim, nadmorskim - gdzie wysa­ Rada Bezpieczeństwa zaleciła państwom dzono kilka desantów taktycznych na tyłach członkowskim wydzielenie ze swych armii wycofujących się sił przeciwnika. kontyngentów, które stworzyć miały siły 27 czerwca sprawa Korei stanęła na fo­ ONZ w Korei. Wezwaniu temu prócz USA rum Rady Bezpieczeństwa ONZ. Pod nie­ podporządkowało się 15 spośród 52 państw obecność delegata radzieckiego (miała to członkowskich. Nieco wcześniej - 5 lipca do- 7 Strona 6 Strona 7 wódca sił ONZ w Korci, gen. Douglas Czołgi M-26 Pershing podczas walk na linii rzeki MacArthur rzucił do walki amerykańską 24 Naktong. Dywizję Piechoty (przerzuconą z Japonii). Brylyjski pododdział i. 27BP podczas transportu Nic zdołała ona jednak powstrzymać naporu front podczas walk na przyczółku pusańskim. sił komunistycznych i po dwóch tygodniach odwrotu została okrążona i rozbita w rejo­ nie miasta Taejon. Dowódca dywizji gen. Dean dostał się do niewoli. Amerykanie w tym czasie przerzucali do Korei z Japonii dalsze siły: 3 dywizje piecho­ ty i 5 batalionów czołgów. Wespół z 6 dywi­ zjami południa usiłowały one na przełomie lipca i sierpnia zorganizować obronę na rze­ ce Naktong. Na początku sierpnia rubież ta została jednak przełamana i oddziały komu­ nistyczne posunęły się ok. 20 km na połud­ nic, gdzie ostatecznie je zatrzymano. Na początku września siły KRL-D zajęły 95% terytorium półwyspu zamieszkane przez 97% ludności. Siły ONZ (91tys. żoł­ nierzy południa, 87tys. Amerykanów, 2tys. Brytyjczyków) utrzymywały jedynie niewielki obszar wokół portu Pusan (tzw. przyczółek lub worek pusański). Marsz na południe wydłużył linie zaopa­ trzeniowe wojsk komunistycznych a znisz­ czenia mostów i dróg przez cofającego się 9 Strona 8 l'-51 Mustang w trakcie ataku na jeden z ośrodków przemysłowych w KRL-D w sierpniu 1951r. przeciwnika uniemożliwiły dowództwu pół­ nocy zorganizowanie efektywnego systemu zaopatrywania walczących wojsk. Prócz tego siły komunistyczne uzupełniały straty w lu­ dziach drogą masowego, przymusowego po­ boru na zajętych terenach. Nowo wcieleni nie przejawiali woli walki a brak czasu unie­ możliwiał poddanie ich normalnemu szkole­ niu. Te dwa czynniki w wydatnym stopniu obniżyły zdolność bojową wojsk KRL-D. W połączeniu ze wzrostem sił ONZ na przy­ czółku pusańskim doprowadziło to do stabi­ lizacji frontu. Czas pracował tymczasem na rzecz sił ONZ. Amerykanie uruchomili alar­ mową komunikację morską łączącą Koreę ze Stanami Zjednoczonymi. Mimo, iż statki potrzebowały ok. 14 - 16 dni na pokonanie Pacyfiku (trasa północna: Seattle - Dutch Harbor - Kiska - Pusan liczyła 5500 mil morskich; trasa południowa: San Francisco - Hawaje - Midway - Pusan liczyła 6900 mil morskich) rozpoczął się ciągły proces wzro­ stu potencjału bojowego ONZ. Dzięki temu MacArthur zaplanować mógł przejście pod­ ległych mu sił do ofensywy. 10 Strona 9 Strona 10 Strona 11 DLACZEGO INCHON Plan działań ofensywny opracowany w Gen. D. MacArthur wchodzi na pokład sztabie MacArthura zakładał wykonanie USS "Missouri". uderzenia lądowego siłami 8 Armii USA (pozycja wyjściowa - rejon Tegu) oraz wysa­ dzenie desantu morskiego (10 Korpus Ar­ mijny) na głębokim zapleczu przeciwnika w rejonie Inchon. Zamysł MacArthura nie został przyjęty entuzjastycznie. Przeciwko propozycji wysa­ dzenia desantu wystąpił Przewodniczący Po­ łączonego Komitetu Szefów Sztabów generał Omar N. Bradley, zaś wybór rejonu potencjalnego desantu poddali krytyce ofi­ cerowie marynarki. Bradley uważał, w opar­ ciu o swe doświadczenia wyniesione z. Europy, że nie jest możliwe w czasie zapro­ ponowanym przez MacArthura właściwe przygotowanie operacji desantowej, maryna­ rze zdanie swe motywowali niesprzyjającymi warunkami hydrologicznymi rejonu Inchon. Admirałowie Joy, Sherman, Doyle mówili m. in. o tym, iż morze otwarte łączy z redą Inchon wąski, usiany mieliznami Kanał La­ tających Ryb (ang. Flying Fish Cannal) ła­ twy do zablokowania przez artylerię. Prócz. tego wysokie pływy wywołałyby przerwy w lądowaniu kolejnych rzutów desantu, co da­ odrzucił, gdyż jego zdaniem, wysokie pasma łoby czas przeciwnikowi na konsolidację ob­ górskie uniemożliwiłyby wojskom desantu rony. szybkie wtargnięcie w głębię operacyjną MacArthur odpierał te zastrzeżenia argu­ przeciwnika. Tym samym siły operacyjne mentami natury strategicznej. Twierdził on, że KRL-D zyskałyby czas na zorganizowanie ładownie pod Inchon pozwoli uzyskać zasko­ skutecznej obrony lub odwrotu. czenie operacyjne i zadać potężny cios w Ostatecznie spór między wojskowymi "miękkie podbrzusze" wojsk komunistycznych. rozstrzygnął prezydent Truman, który za­ Przedstawioną przez marynarkę propozycję aprobował koncepcję przedstawioną przez lądowania na wschodnim wybrzeżu generał MacArthura. 13 Strona 12 Strona 13 Strona 14 PRZYGOTOWANIE OPERACJI INCHOŃSKIEJ Samoloty US Navy F4U-5NL Corsair w locie nad lotniskowcem CVA-21 USS "Boxer" podczas walk w Korei. Do przygotowania szczegółowych pla­ warunki hydrologiczne (przede wszystkii nów desantu pod Inchon wyznaczony został pływy) w rejonie Inchon panować miały 1 zespół złożony z 3 oficerów, którzy wraz ze 15 i 16 września, 10, 11, 12 październik swymi sztabami opracować mieli poszcze­ 2, 3 i 4 grudnia. Następnie w oparciu o ii gólne etapy operacji. Wiceadmirał Artur D. formacje komandora Close'a, który dowi Strubłe odpowiadał za załadunek wojsk de­ dzonym przez siebie niszczycielem "Colle santu, koncentrację i bezpieczne przejście wchodził do Inchon, rozpracowano marszn morzem sił marynarki wojennej wraz z tę na Kanale Latających Ryb. Przedsięwzii transportowcami w rejon Inchon, kontrad­ cie to obejmowało ustalenie kursów, nati mirał James H. Doyle przygotowywał plany ralnych nabieżników i punktów kontro lądowania, zaś dowódca 1 Dywizji Piechoty nych. Zdecydowano też, że z uwagi na silr Morskiej generał OHver P. Smith opracował prądy pływowe rejony zbiórek kutrów d< zamiar działań na przyczółku i rozwinięcia santowych zastąpione zostaną tzw. kręgan powodzenia. Wszycy wyznaczeni do prac wyczekiwania. Środki desantowe manewre planistycznych oficerowie byli doświadczo­ wać miały po okręgu i utrzymywać stałą pc nymi dowódcami. Admirał Struble brał w la­ zycję względem brzegu. tach II wojny światowej udział w 22 opera­ Równolegle w Japonii rozpoczęła si cjach desantowych m. in. w Normandii, na koncentracja wojsk desantu oraz niezbęc Leyte, w Zatoce Ormoc i na Corregidorze, a nych środków materiałowo-technicznych. ; podczas ostatniej fazy wojny na Pacyfiku USA przerzucono na Daleki Wschód dzie współdziałał z. MacArthurem. Admirał Do­ siatki okrętów i kutrów desantowych, t) yle dowodził zespołami desantowymi na Gu- siące ton paliwa, amunicji, mcdykamcntói adalcanal i Wyspach Salomona, zaś generał i części zamiennych. Smith dowodził pułkiem piechoty morskiej Plany lądowania i walki na przyczółk w czasie walk na Palau i Okinawie. zakładały, że kluczowe znaczenie dla powo Pierwszym etapem działań planistycz­ dzenia operacji ma niewielka wysepka Wol nych było ustalenie, w oparciu o rozmaite mi-do. Leży ona ok. 800m na południowj dane, optymalnego terminu operacji. Naj­ zachód od Inchon, a z lądem stałym połączo bardziej dogodne dla planowanej operacji na jest kamienną groblą. Pierwszym elapen 16 Strona 15 działań miało być zajęcie tej wysepki gdyż bez tego niemożliwe byłoby wysadzenie de­ santu na prawo i lewo od niej. Lądowanie na Wolmi-do poprzedzone bombardowa­ niem z powietrza i morza nastąpić miało przy porannym przypływie. Po opanowaniu wyspy, przy wieczornej wysokiej wodzie de­ santować miały się następne rzuty desantu. Po zajęciu Inchon wojska desantu rozpocząć miały natarcie na kierunku seulskim. Działa­ nie to przyspieszyć miało wysadzenie desan­ tu spadochronowego w rejonie lotniska Kimpo. W ostatniej fazie planowania ustalono ostateczną datę operacji. Desant pod Inchon rozpocząć się miał, w zależności od warun­ ków meteorologicznych, między 14 a 16 września. Północnokorcański czołg T34/85 unieruchomiony na zniszczonym przez lotnictwo moście. Strona 16 Strona 17 PRZEDJ-ĄDOWANIEM Fregata "Begor" ostrzeliwuje jeden z koreańskich portów podczas akcji dezinforniacyjnych przeprowadzonych przed lądowaniem pod I ucho n. W ostatniej dekadzie sierpnia siły ONZ chon liczył ok. 1000 żołnierzy z oddziałów rozpoczęły zakrojoną na dużą skalę akcję drugo i trzeciorzutowych, zaś lotniska Kim- dczinformacyjną. Jej celem było odwrócenie po broniło 500 ludzi. Mimo to akcja dczin- uwagi przeciwnika od Inchon i utwierdzenie formacyjno - demonstracyjna była konty­ dowódetwa północno-koreańskiego w prze­ nuowana. Od 5 września lotnictwo amery­ konaniu, że desant, jeżeli nastąpi, to na kańskie rozpoczęło systematyczne wschodnim wybrzeżu Korei. Obejmowała bombardowanie zachodniokoreańskieh po­ ona m. in. ostrzał z morza portów wschod­ rtów Kunsan i Nampho oraz Wonsan poło­ niej Korei, intensyfikację lotów rozpoznaw­ żonego na wschodzie. Między 9 a 13 wrześ­ czych nad wybranymi rejonami, wysadzanie nia maszyny amerykańskie 5 Armii Lotni­ na wschodnim wybrzeżu desantów demon­ czej niszczyły drogi i linie kolejowe w stracyjnych w sile do kompanii piechoty promieniu 50 km od Kunsan (południowo- morskiej. zachodnie wybrzeże), a artyleria okrętowa Raporty rozpoznawcze z przełomu ostrzeliwała cele w mieście. 12 września wy­ sierpnia i września mówiły, iż działania te sadzono tam desant demonstracyjny. 124 przyniosły zamierzony efekt. Garnizon In- komandosów i 100 żołnierzy piechoty mor- Okręt liniowy USS "Missouri". 19 Strona 18 Strona 19 skiej przeprowadziło dokładną penetrację ły do rejonów zbornych noszących kodowe wybrzeża. nazwy "Arkansas" i "Iowa". Rejon "Arkan­ W przeddzień lądowania pod Inchon sas", gdzie spotykały się jednostki idące z okręt liniowy "Missouri", krążownik "Hele­ Pusan znajdował się ok. 80 mil morskich na na" i 33 niszczyciele przeprowadziły ostrzał południowy-wschód od Wysp Cuszimskich. wybrzeża w rejonie portu Samehok Rejon zborny "Iowa" dla transportowców z (wschód), a zespół brytyjski ostrzelał Na- Kobe i Jokohamy oraz okrętów z Sasebo le­ mpho - port obsługujący Phenian. W nocy z żał ok. 150 mil morskich na wschód od wy­ 14 na 15 września miała miejsce ostatnia brzeży japońskiej wyspy Kiusiu. Po zgrupo­ akcja dezinlbrmująco - demonstracyjna, waniu w wymienionych rejonach wszystkich podczas której na północ od Pohang wylą­ jednostek konwój podążył do rejonu "Kali­ dowały dwa desanty taktyczne. fornia" - na wysokości Inchon, ok. 30 mil Na przełomie sierpnia i września w Pu- morskich od brzegu - gdzie 13 i 14 września san, Jokohamie i Kobe rozpoczęto załadu­ spotkały się wszystkie biorące udział w ope­ nek wojsk desantu na okręty i transpo­ racji sity. Prócz jednostek amerykańskich w rtowce. skład Zespołu Operacyjnego wchodziły 5 września pierwsze załadowane jednostki okręty brytyjskie (4), kanadyjskie (3), au­ zgrupowano w niewielkie konwoje, które pod stralijskie (2), nowozelandzkie (2), holen­ eskortą okrętów wojennych i lotnictwa, wyruszy­ derskie (1) i południowokoreańskie (4). 21 Strona 20 LĄDOWANIE W INCHON BOJ O WOLMI-DO 13 września w rejon Inchon przybyła wy­ Neutralizacja obrony wysepki Wolmi-do dzielona ze składu Task Forcc 90 Grupa rozpoczęła się 10 września. W tym dniu zo­ Przednia (Advance Group) w składzie: 4 stała ona zbombardowana przez 68 samolo­ krążowniki (amerykańskie: "Toledo" - d-ca tów pokładowych z 15 dywizjonu lotniskow­ kmdr E. H. Stout; "Rochester" - d-ca kmdr ców. Bomby napalmowe zmieniły Wolmi-do E. L. Woodyard; brytyjskie: "Kenya" - kmdr w morze ognia lecz analiza dokonanych po P. W. Brock, "Jamaica" - kmdr J. C. Salter) i 24 godzinach zdjęć lotniczych wykazała, że 6 niszczycieli ("Mansfield" - kmdr ppor. E. destrukcja nie była całkowita. Z 44 budyn­ H. Headland; "De Haven" - kmdr ppor. O. ków stojących na wyspie przed nalotem oca­ B. Lundgren, "Lyman K. Swenson" - kmdr lało 5. Jeżeli przetrwały budynki to najpra­ ppor. R. A. Schelling, "Collet" - kmdr ppor. wdopodobniej nienaruszona została również R. H. Close, "Gurke" - kmdr ppor. F. M. część instalacji wojskowych. 12 września Radel, "Handerson" - kmdr ppor. W. S. Ste­ Wolmi-do bombardowało 270 samolotów wart). Grupą dowodził kontradmirał J. M. pokładowych i bazowych, w tej liczbie "Su- Higgins. Ok. godz. 07:00 okręty idąc w szy­ perfortece" B-29 startujące z wyspy Guam. ku torowym rozpoczęły forsowanie Kanału Widok na Wolmi-do podczas ostrzału przeprowadzonego 13.09.19S0r.