Strona 1 Strona 2 Masello Robert Krzyż Romanowów Strona 3 Dla Chucka, mojego kuzyna i przyjaciela, człowieka obdarzonego największą inwencją spośród wszystkich ludzi, jakich znam. Z wyrazami wdzięczności i przywiązania Strona 4 Prolog Cieśnina Beringa, 1918 - Siergiej, nie umieraj - mówiła dziewczyna w odkrytej łodzi, odwracając się w jego stronę. - Zabraniam ci umierać. - Miała nadzieję, że głos jej nie zadrży, ale nie udało jej się nad nim zapanować. Gdy próbowała wyciągnąć do niego rękę, odsunął się, zbielałymi palcami wciąż kurczowo trzymając się rumpla. - Nie, nie - wykrztusił, cofając się z przerażeniem. - Nie dotykaj mnie. - W oczach miał szaleństwo, a młody zarost na bladych policzkach znaczyły plamki krwi i drobiny piany. - Musisz tam dopłynąć - dodał, pokazując drżącym palcem punkt ponad dziobem łodzi. - Tam! - powtórzył, domagając się od Any, upartej nastolatki, która nigdy w życiu nie odpowiadała za nic poza wyborem własnych sukienek, aby się odwróciła i zrobiła to, co jej każe niewiele od niej starszy chłopak ze wsi. Niechętnie spojrzała w tamtą stronę, słysząc nad głową łopot podartego żagla, i w oddali, za obłokiem mgły, ujrzała wynurzający się z morza niewyraźny zarys ciemnej, niedostępnej wyspy. Z łodzi wyspa wyglądała jak zaciśnięta pięść, otoczona zwiewną szarą bransoletą. Ana nigdy nie widziała bardziej nieprzyjaznej ziemi. - Szukaj ognisk - wychrypiał. - Na pewno zapalili ogniska. - Ale sama nie mogę. Musisz płynąć ze mną. Siergiej pokręcił głową i zakaszlał tak mocno, że spomiędzy palców pociekła krew. Spojrzał zaszklonym wzrokiem na poplamioną dłoń i szepnął: - Niech cię Bóg chroni, maleńkaja. Po czym spokojnie, jak gdyby przewracał się w łóżku na drugi bok, przechylił się przez burtę i runął w lodowatą toń cieśniny. - Siergiej! - krzyknęła, rzucając się w stronę rufy tak gwałtownie, że niewiele brakowało, by łódź obróciła się do góry dnem. Ale już odpłynął, a poły jego futra z fok wydęły się i rozpostarły jak szeroko rozłożone skrzydła nietoperza. Przez kilka sekund unosił się na falującej powierzchni, aż ciężar ciała, ubrania i butów pociągnął go w dół. Na wodzie pozostał tylko zwiędły, zamarznięty bławatek. Na ten widok zebrało jej się na płacz. Strona 5 Została w łodzi sama - sama na całym świecie - a rumpel zaczął się gwałtownie chybotać na boki z przeraźliwym piskiem, głośniejszym od krzyku latających we mgle mew. W zakamarkach serca, gdzie przechowywała już pamięć o tylu zmarłych, teraz będzie się musiało znaleźć miejsce i dla Siergieja. Ilu jeszcze będzie miała tam złożyć? Przeszła przez oblodzoną ławkę i przycupnęła na małym drewnianym siedzisku przy sterze. Mokre futro ciążyło jej jak zbroja. Mimo że otuliła głowę kapturem, wiatr smagał jej twarz śniegiem, deszczem i kropelkami morskiej wody. Ale przynajmniej popychał łódź w kierunku wyspy. Rękawiczki były sztywne jak sople i z wielkim trudem udało jej się owinąć szot wokół nadgarstka, tak jak to widziała u Siergieja. Drugą ręką mocno chwyciła rumpel. Łódź cięła fale, unosząc się i opadając, unosząc się i opadając. Mgła spowijała ją jak całun, a Ana była tak wyczerpana, zziębnięta i głodna, że popadła w rodzaj otępienia. Pomyślała o swoim ogrodzie w Carskim Siole, prywatnej enklawie pod Sankt Petersburgiem, gdzie hodowała róże, i wróciła pamięcią do przyjęcia, które rodzice wydali z okazji jej piętnastych urodzin. Było to zaledwie przed dwoma laty, zanim jej życie z kolorowego snu zmieniło się w koszmar. Dziś miała wrażenie, jakby to wszystko nigdy się nie zdarzyło. Pomyślała o siostrze, od której dostała tomik wierszy swojego ulubionego poety - Puszkina - o młodszym braciszku siedzącym na kucyku oraz o trzymającym wodze konika Nagornym, nieokrzesanym marynarzu, który stał się jego nieodłącznym sługą. Ojciec w wojskowym mundurze, sztywno wyprostowany, stał na werandzie, trzymając matkę za rękę. Nagle fala rozbryznęła się jej na twarzy i lodowata woda pociekła po szyi za kołnierz futra. Ana wzdrygnęła się; rumpel omal nie wyślizgnął jej się z dłoni, a lina od żagla wrzynała się w przegub niczym opaska uciskowa. Buty były śliskie od lodu, w chorej nodze zupełnie straciła już czucie. Pamiętała też jednak stojącego za matką i górującego nad nią mnicha o niesamowitych oczach i długiej splątanej brodzie. Wysadzany kamieniami krzyż, który nosił na sutannie, miała teraz na szyi, ukryty pod gorsetem i futrem; chronił ją długo, tak jak obiecywał mnich, ale teraz wątpiła, czy nawet ten krzyż potrafi ją ocalić. Zbliżając się do brzegu, łódź zaczęła się miotać jak koń usiłujący zrzucić jeźdźca z grzbietu, Ana musiała więc wytężyć siły, by utrzymać się na rufie. Warstwa wody z lodem w kadłubie łodzi sięgała już kilkunastu centymetrów i przelewała się przez zamarznięte resztki zapasów. Strona 6 Wiedziała, że jeśli jeszcze dziś nie przybije do brzegu, na pewno skończy w lodowatych odmętach morza jak Siergiej. Mewy i rybołowy krążyły nad nią na tle stalowoszarego nieba, szyderczo krzycząc. Ściągnęła szot i łódź niebezpiecznie się przechyliła, tnąc wzburzoną wodę. Była już na tyle blisko, by zobaczyć porozrzucane na plaży głazy, a tuż za nimi ścianę gęsto rosnących drzew, przykrytych śniegiem. Ale gdzie obiecane przez Siergieja ogniska? Wierzchem rękawa starła z oczu słoną wodę - zawsze cierpiała na krótkowzroczność, ale zgubiła okulary tam, gdzie była ze swoją rodziną, tam, gdzie... Nie, nie mogła o tym myśleć. Musiała się powstrzymać od powracania pamięcią do tego miejsca... zwłaszcza teraz, gdy jej życie znów zawisło na włosku. Tuż nad dziobem łodzi śmignął rybołów, potem zawrócił i przeleciał obok skrzypiącego masztu. Podążając za nim wzrokiem, na klifie przed sobą ujrzała migocący płomień wysokiej jak drzewo pochodni. Zmrużyła oczy i zobaczyła następny ogień. Serce zabiło jej otuchą. Rozległ się chrzęst, gdy niesiona falą łódź otarła dnem o ławicę ostrych kamieni i muszli. Ana puściła linę, a uwolniony żagiel załopotał z trzaskiem głośnym jak wystrzał. Ściskając rumpel w skostniałych w zimna dłoniach, czuła, jak łódź podskakuje i szoruje o mokry piasek i kamyki, by wreszcie, gdy cofnęła się fala przyboju, osiąść na dnie. Ledwie mogła się ruszać, wiedziała jednak, że jeśli się zawaha, może nadejść następna fala i zabrać ją z powrotem na otwarte morze. Musiała wykrzesać z siebie resztki sił, by przedostać się na dziób i stanąć na wyspie. Niepewnie wstała - lewa stopa była zdrętwiała jak kłoda - i ciężkim krokiem ruszyła naprzód przez pokład kiwającej się i skrzypiącej łodzi, przechodząc przez drewniane ławki. Zdawało jej się, że słyszy potężne uderzenie dzwonu, które odbija się echem od kamieni i drzew. Dotknęła miejsca na piersi, gdzie ukryty był krzyż, i zmówiła modlitwę dziękczynną do świętego Piotra za to, że zbawił ją od złego. A potem, omal nie tracąc równowagi, weszła do wody - której błyskawicznie nalało jej się do butów - i chwiejnym krokiem wyszła na plażę. Potykała się i ślizgała na mokrych kamieniach, z mozołem pokonała kilkumetrowy pas piasku i dopiero wtedy osunęła się na kolana. Klęczała z pochyloną głową, jak gdyby czekając na cios topora, i ciężko dyszała, z trudem łapiąc oddech. Nie słyszała nic oprócz chrzęstu lodu w swoich włosach. Ale żyła i tylko to się liczyło. Przetrwała wędrówkę przez zamarzniętą tundrę, podróż przez morze... Strona 7 wszystkie okropności w domu z pobielonymi oknami. Dotarła na inny kontynent, a teraz, patrząc w głąb plaży, dostrzegła w półmroku jakieś ciemne postacie biegnące w jej stronę. Tak, przybywali jej na ratunek. Siergiej mówił prawdę. Gdyby miała więcej sił, zawołałaby do nich, pomachała ręką. Ale straciła czucie w rękach i nogach i nie umiała powstrzymać szczękania zębami. Ciemne sylwetki poruszały się tak szybko i nisko, że nie mogła uwierzyć własnym oczom. Nagle jej serce ściął jeszcze większy chłód. Zorientowała się, czym naprawdę są biegnące postacie. Gwałtownie odwróciła się w stronę łodzi, ale fala już ją zabrała i żagiel znikał we mgle. Czyżby dotarła tak daleko... żeby spotkało ją coś takiego? Przerażona patrzyła w głąb ciemniejącej o zmierzchu plaży, widząc płonące pomarańczowym blaskiem żarłoczne oczy i energicznie poruszające się barki. Przez piasek i kamienie galopowało w jej stronę stado wilków. Strona 8 Rozdział 1 Khanashin Prowincja Helmand, Afganistan - Dobrze się pan czuje, majorze? Slater wiedział, jak wygląda, i wiedział, dlaczego sierżant Groves zadał to pytanie. Tego ranka połknął garść tabletek, ale gorączka wróciła. Wyciągnął rękę, aby oprzeć się o maskę dżipa i nie stracić równowagi, ale zaraz oderwał dłoń. Blacha była rozgrzana jak piekarnik. - Będę żył - odparł, wycierając opuszki palców w spodnie moro. Tego dnia rano odwiedził bazę marines i patrzył, jak zabierano helikopterem kolejnych dwóch ludzi; obaj byli jedną nogą w grobie i nie wiedział, czy przeżyją. Mimo zastosowania wszystkich rutynowych środków ostrożności, malaria, którą sam zaraził się rok wcześniej podczas misji w Darfurze, zdziesiątkowała obóz. Na miejsce wysłano więc jego, majora Franka Slatera, lekarza Armii Stanów Zjednoczonych i epidemiologa, żeby wymyślił, co jeszcze można zrobić, by zaradzić trudnej sytuacji - i to szybko. Pola ryżowe, na które właśnie patrzył, stanowiły główną wylęgarnię śmiercionośnych komarów, a baza, nie dość, że została zbudowana tuż obok, to jeszcze znajdowała się dokładnie po ich nawietrznej stronie. Nocą, gdy owady wyruszały na żer, całe ich roje unosiły się z pól i spadały na baraki, stołówkę i wieże strażnicze. Kiedyś w dolinie Eufratu Slater widział tak gęsty obłok owadów, że przez pomyłkę wziął go za burzową chmurę. - To jak chce pan to zrobić? - zapytał sierżant Groves. Afroamerykanin, twardy i surowy jak ulice Cleveland, z którego pochodził („kiedy stamtąd wyjeżdżałem, produkowaliśmy tylko sople” - powiedział kiedyś Slaterowi), zawsze wyrażał się zwięźle i zdecydowanie. - Opryskać bagna, czy przenieść bazę? Slater właśnie się nad tym zastanawiał, gdy jego uwagę zwróciło dwoje ludzi z objuczonym mułem, brnących przez pole ryżowe - dziewczynka w wieku dziewięciu czy dziesięciu lat i jej ojciec. W Afganistanie prawie wszyscy narażeni byli na malarię, chorobę tak powszechną jak gdzie indziej grypa, i w ciągu pokoleń albo umierali, albo wykształcali w sobie podstawową odporność. Często chorowali, ale nauczyli się z tym żyć. Strona 9 Młodzi Amerykanie, którzy przyjechali tu prosto z farm w Wisconsin czy górskich miasteczek w Kolorado, nie radzili z nią sobie jednak aż tak dobrze. Dziewczynka prowadziła muła, a ojciec przytrzymywał wielkie kosze ziarna, zawieszone na jego chudym grzbiecie. - Zajmę się tym - oznajmił szeregowy Diaz, zeskakując z fotela kierowcy w dżipie. W rękach ściskał już M4. Na Bliskim i Środkowym Wschodzie żołnierze szybko się uczą, że nawet najbardziej niewinny widok może być ostatnim, jaki mają w życiu przed oczami. W koszach można ukryć materiały wybuchowe. Muł może być bombą zegarową. Nawet dzieci bywają wykorzystywane przez dżihadystów jako przynęty albo składane w ofierze. Podczas poprzedniej misji Slater musiał przeszukiwać gruzy szkoły dla dziewcząt w prowincji Kandahar, gdzie udający woźnego talib wjechał prosto do klasy motocyklem obwieszonym materiałami wybuchowymi. - Bóg jest wielki! - wrzasnął radośnie fałszywy dozorca, a chwilę później posłał wszystkich na tamten świat. Przez ostatnie dziesięć lat Slater prawie codziennie oglądał śmierć w różnych postaciach, ale nadal nie wiedział, co jest gorsze - fakt, że jeszcze mogła go szokować, czy to, iż na ogół przestał już na nią reagować. Często się zastanawiał, jak twarde może stać się ludzkie serce. Jak twarde musi się stać. Dziewczynka patrzyła na niego ciemnymi oczyma spod chusty, którą miała na głowie, wyprowadzając muła z pola na nasyp drogi. Jej ojciec smagnął zad zwierzęcia pustą trzciną. Szeregowiec, mierząc do nich z przewieszonego przez ramię karabinka, kazał im się zatrzymać. Znał po arabsku zaledwie kilka słów, ale gesty ręki i naładowana broń to język, który każdy rozumie. Slater i Groves - jego prawa ręka w każdej misji, od Iraku po Somalię - obserwowali podchodzącego do przybyszów Diaza. - Otworzyć kosze - rozkazał, pokazując ręką, o co mu chodzi. Ojciec wydał polecenie córce, która uchyliła wieko jednego kosza i czekała, aż żołnierz zajrzy do środka. - Teraz drugi - powiedział Diaz, okrążając opuszczony łeb muła. Dziewczynka wypełniła rozkaz i stanęła obok kosza, a Diaz wetknął lufę w ziarno. I gdy Slater już miał mu rozkazać, żeby pozwolił im odejść - czy to był jego sposób na zdobycie przychylności tubylców? - z kosza jak błyskawica wyskoczyła jasna opalizująca wstęga i trafiła dziewczynkę prosto w twarz. Dziecko upadło jak rażone piorunem, wijąc się u stóp szeregowca, który odskoczył zdumiony. Strona 10 - Jezu, Jezu - powtarzał żołnierz, bezsensownie mierząc z karabinu do rzucającego się w drgawkach ciała dziewczynki. - Żmija! Ale Slater już to wiedział i zanim ojciec zaczął lamentować, biegiem ruszył w jej stronę. Wąż nadal zatapiał zęby w jej policzku, sącząc w nią jad i miotając się wściekle na wszystkie strony. Slater wyszarpnął z pochwy nóż, którym zwykle wycinał próbki tkanek z zarażonych zwłok, a drugą ręką próbował złapać ogon żmii. Dwa razy cętkowana, twarda jak stal skóra wyślizgnęła mu się z palców, ale za trzecim razem udało mu się chwycić ją mocno, naprężyć i przeciąć kręgosłup. Połowa węża odpadła w strudze krwi, ale szczęki nadal zwierały się w śmiertelnym ukąszeniu. Oczy dziewczynki były zamknięte, jej ręce i nogi dygotały. Dopiero gdy przytrzymały ją szerokie dłonie Grovesa, Slaterowi udało się ścisnąć łeb zdychającej żmii i wyciągnąć zęby z rany Język węża wciąż trzepotał, ale żółte oczy zaczęły przygasać. Slater ściskał mocno, aż język się uspokoił, a oczy zupełnie straciły blask. Cisnął truchło z nasypu, a Diaz wpakował w zwinięte ciało gada serię z karabinu, wrzucając je do mętnej wody. - Daj moją torbę! - wrzasnął Slater i Diaz pobiegł do dżipa. Graves - krzepki jak futbolista, lecz delikatny jak pielęgniarka - kucnął przy dziewczynce, oglądając ranę. W policzku były dwa długie nacięcia, na śniadej skórze czerwieniły się smugi krwi. W jej żyłach płynął już jad, jeden z najsilniejszych w świecie zwierząt. Ojciec dziewczynki kołysał się na obutych w sandały nogach, modląc się głośno i krzycząc. Nawet muł zaryczał w panice. Diaz podał Slaterowi torbę, już otwartą, a Slater, działając automatycznie, wstrzyknął dziewczynce środek przeciwkrzepliwy i starał się ustabilizować jej stan, choć wiedział, że życie może jej uratować tylko surowica, której ostatnio brakowało. I to tylko podana w ciągu najbliższej godziny. - Zorganizuj najbliższy śmigłowiec - powiedział do Diaza. - Trzeba ją zabrać do centrum medycznego. Ale żołnierz się zawahał. - Niech się pan nie obrazi, majorze, ale zgodnie z rozkazem helikoptery medyczne mają służyć tylko do transportu rannych żołnierzy. Po cywila nie przylecą. Graves zmierzył Slatera smutnym spojrzeniem i rzekł: - Ma rację. Odkąd trzy dni temu zestrzelono ten śmigłowiec, nie ma wyjątków. O pogotowiu ratunkowym można zapomnieć. Strona 11 Slater ich słyszał, zastanawiał się jednak, czy naprawdę mają zamiar bezczynnie stać i pozwolić dziewczynce umrzeć. Jej ojciec wykrzykiwał jedyne angielskie słowa, jakie znał: - Pomocy! USA! Proszę, pomocy! Klęczał w kurzu, mnąc w dłoniach wełnianą czapkę. Małe serce dziewczynki waliło jak młotem, nogami i rękami wstrząsały konwulsje. Slater wiedział, że dalsza zwłoka na zawsze przypieczętuje jej los. U osoby tego wzrostu i tej wagi, której żmija wstrzyknęła całą dawkę jadu - oglądał te węże na tyle często, by wiedzieć, że ten był w pełni dojrzały - krwinki niebawem zaczną się rozpadać. - Postarajcie się, żeby się jak najmniej ruszała - polecił Diazowi i Grovesowi, a sam pobiegł do dżipa, chwycił mikrofon radia i połączył się z główną bazą. - Mamy poszkodowanego żołnierza marines! - krzyknął Slater. - Ukąszenie żmii. Potrzebny natychmiastowy - powtarzam, natychmiastowy transport! Zobaczył, jak Groves wymienia spojrzenie z szeregowcem. - Podaj współrzędne - zatrzeszczał głos w radiu. Współrzędne? Od gorączki Slaterowi huczało w głowie, ale jakoś zebrał myśli, aby podać pozycję. - Jesteśmy jakieś dwa kilometry od obozu w Khanashin - powiedział, próbując się skupić. - Na południowy zachód od pól ryżowych. Nagle stanął przy nim Groves i wyrwał mu z ręki mikrofon, ale zamiast odwołać rozkaz majora, podał dokładne współrzędne. - Przekaż im, że rozdział racji żywnościowych mogą dokończyć później - warknął Groves. - Potrzebujemy śmigłowca zaraz! I przekaż centrum medycznemu, żeby przygotowali cały swój zapas surowicy! Slater, chwiejąc się na nogach, kucnął w cieniu dżipa. - Nie powinieneś się do tego mieszać - powiedział do Grovesa, kiedy sierżant odłożył mikrofon. - Lepiej, żebym sam dostał za to po uszach. - Niech się pan nie przejmuje - odparł Groves. - Uszu jeszcze panu zabraknie. Przez następne pół godziny Slater robił co mógł, aby wyciszyć i uspokoić dziewczynkę - im bardziej się rzucała, tym szybciej trucizna krążyła w organizmie - a sierżant z szeregowcem uważnie obserwowali sąsiednie pola. Kłopoty przyciągały talibskich partyzantów jak świeża krew rekiny, a gdyby podejrzewali, że nadleci tu helikopter, to w poszukiwaniu ostatniej rakiety Stinger gotowi byli przeczesać całe swoje arsenały. Slater nie chciał też zwracać się do obozu z prośbą o wsparcie; ktoś mógłby się zorientować, co się naprawdę dzieje, i odwołać lot. Strona 12 - Słyszę! - krzyknął Groves, odwracając się w kierunku łańcucha niewielkich wzgórz. Slater też usłyszał. Rozległo się dudnienie wirników, a po kilku sekundach zza linii wzniesień wyłonił się black hawk. Pilot zatoczył koło, aby rozpoznać teren, po czym posadził maszynę kilkanaście metrów od dżipa i nie wyłączał silników, które pracowały na wolnych obrotach. Rozsunęły się boczne drzwi i w obłoku kurzu wyskoczyli zza nich dwaj żołnierze z noszami. - Gdzie? - krzyknął jeden z nich, ścierając z gogli wirujący pył. Diaz wskazał dziewczynkę leżącą na nasypie drogi między Slaterem a sierżantem. Żołnierze stanęli jak wryci, a jeden z nich, przekrzykując huk silników, wrzasnął: - Cywil? - Tylko ranni w zadaniach bojowych! - dodał drugi. - Mamy ścisłe rozkazy. - Wszystko się zgadza - odparł Slater, wskazując dystynkcje majora na rękawie. - I tutaj ja je wydaję! Mała natychmiast poleci do centrum medycznego! Pierwszy żołnierz zawahał się, wciąż niepewny, lecz drugi postawił koniec noszy na ziemi u stóp dziewczynki. - Zostawiłem w domu córkę - mruknął, otulając dziewczynkę śpiworem, a potem pomógł Grovesowi ułożyć ją na płótnie noszy. - Biorę pełną odpowiedzialność - oświadczył Slater. - Szybko! Ale gdy ojciec dziewczynki próbował wsiąść do śmigłowca, pilot gwałtownie pokręcił głową i przecząco pomachał ręką. - Nie da rady! - krzyknął. - Już mamy za duży ciężar. Slater musiał odepchnąć Afgańczyka; nie było czasu na wyjaśnienia. - Powiedz mu, o co chodzi! - krzyknął do sierżanta. Ojciec płakał i zawodził - Diaz próbował go powstrzymać - a Slater szybko zasunął drzwi i uderzył pięścią w tył fotela pilota. - Dobra, w górę, w górę! Chcąc się uchronić przed ewentualnym ostrzałem, śmigłowiec podczas startu mocno przechylił się na bok, po czym zygzaldem odleciał znad pól ryżowych; ten nawadniany obszar, nazywany zieloną strefą, należał do najniebezpieczniejszych terenów w Afganistanie i był schronieniem rebeliantów i snajperów. Slater usłyszał odgłos przypominający szybki stukot klawiszy maszyny do pisania i wiedział już, że przynajmniej jednemu z talibów udało się posłać serię w brzuch kadłuba black hawka. Helikopter wzniósł się wyżej, ponad nagie czerwone wzgórza, na których było widać rdzewiejące wraki radzieckich transporterów, na wpół zagrzebanych w ziemi i piasku. Zaczynał się wyścig z czasem. Twarz dziewczynki Strona 13 spuchła, jak gdyby miała świnkę, a Slater najdelikatniej jak umiał nałożył jej maskę tlenową. Nasuwając paski na tył głowy, pomyślał, że jej uszy wyglądają jak dwie śliczne muszelki. Nie zwracała uwagi na to, gdzie jest ani co się z nią dzieje. Ból, szok i naturalna adrenalina, którą organizm bez przerwy pompował w jej żyły, wprawiły ją w stan delirium. Żołnierze trzymali się z daleka, przypięci pasami w fotelach obok palet z racjami żywnościowymi, które rozwozili, i przyglądali się, jak major Slater zajmuje się pacjentką. Ten, który miał córkę, wyglądał, jakby cicho odmawiał modlitwę. Ale wszyscy wiedzieli, że mała Afganka to teraz problem Slatera. Kiedy śmigłowiec znalazł się na terenie centrum medycznego i wylądował, oczy dziewczynki już się zamknęły, a gdy Slater uchylił jej powieki, zobaczył tylko białka. Ręce i nogi prawie się nie ruszały, jedynie od czasu do czasu wstrząsały nimi skurcze, jak gdyby przepływały przez nią ładunki elektryczne. Slater wiedział, że to nie jest dobry znak. Wszystko wyglądałoby inaczej, gdyby w terenie miał ze sobą surowicę, ale była kosztownym preparatem, stale jej brakowało i gdy nie trzymano jej w lodówce, szybko traciła właściwości. Część personelu centrum była zaskoczona nową pacjentką, spodziewając się żołnierza marines, ale Slater wydawał rozkazy tak przekonująco, że nie tracili ani sekundy. Brudny i spocony, z plamami krwi węża na palcach, wciąż trzymał dziewczynkę za rękę, kiedy wieziono ją na salę operacyjną, gdzie czekał zespół lekarski z wenflonami. - Ostrożnie - uprzedził Slater. - Z miejsc wkłucia będzie się sączył jad. - Majorze - odparł spokojnie lekarz. - Wiemy, co robić. Proszę zostawić to nam. Kiedy jednak próbował ją puścić, lekko zacisnęła palce na jego dłoni. Może myślała, że to ojciec? - Wytrzymaj, skarbie - powiedział cicho Slater, choć wątpił, czy go słyszy i rozumie. - Nie poddawaj się. - Wyswobodził rękę z uścisku, a pielęgniarka szybko odsunęła go na bok, aby dostać się do rany i zdezynfekować pole operacyjne. Lekarz wziął strzykawkę wypełnioną surowicą, uniósł ją do światła i przesunął tłok, usuwając powietrze. Wiedząc, że po prostu przeszkadza im w pracy, Slater wyszedł na korytarz i patrzył przez okrągłe okienko w wahadłowych drzwiach. Lekarz i dwie pielęgniarki pracowali szybko i z metodyczną precyzją. Slater obawiał się jednak, że od ukąszenia minęło zbyt wiele czasu. Nagle wstrząsnął nim dreszcz i musiał kucnąć przy drzwiach. Miał najostrzejszy od dobrych paru miesięcy nawrót malarii, a czując nagły podmuch klimatyzacji, zapragnął okryć się kocem. Gdyby się jednak zdradził ze swoim stanem zdrowia, zostałby przykuty do biurka w Waszyngtonie, a tego losu bał się bardziej niż śmierci. Musiał tylko wrócić do łóżka w Strona 14 obozie, połknąć lekarstwa i wypocić się przez dzień czy dwa. Krew dudniła mu w skroniach jak bęben. Na domiar złego usłyszał głos swojego dowódcy pułkownika Keenera, który zagrzmiał w korytarzu: - To pan wezwał śmigłowiec, majorze Slater? - Ja. - Ja, panie pułkowniku - poprawił go Keener, zerkając na wydruk, który trzymał w ręku. - I twierdził pan, że to ranny żołnierz marines? - Tak - odrzekł. - Panie pułkowniku. - Zdaje pan sobie sprawę, że to nie jest pogotowie ratunkowe? Że zajął pan black hawka, który wykonywał zadanie związane z działaniami bojowymi, i wykorzystał go w wyłącznie cywilnej sprawie? - Z każdym wypowiedzianym słowem jego złość się wzmagała. - Może nie czytał pan zaleceń wydanych dwa dni temu całemu personelowi bazy? - Czytałem, od początku do końca. Slater wiedział, że taką postawą sobie nie pomaga, ale nic go to nie obchodziło. Prawdę mówiąc, od lat nie przejmował się rozkazami, zaleceniami i procedurami służbowymi. Został lekarzem, żeby ratować ludziom życie, koniec i kropka; został epidemiologiem, żeby ocalić życie tysiącom ludzi w najgorszych miejscach na świecie. Dziś jednak znów próbował ocalić jedno. Życie małej dziewczynki o prześlicznych uszach. I jej ojca, który gdzieś w Khanashin na pewno błagał teraz Allaha o cud... cud, który raczej nie nastąpi. - Oczywiście wie pan, że będę musiał zameldować o tym incydencie i że AFIP* przyśle nowego pracownika, aby rozwiązać nasz problem z malarią - ciągnął pułkownik. - To może potrwać wiele dni i kosztować nas życie wielu Amerykanów. - Ostatnie słowo wymówił w sposób niepozostawiający wątpliwości, że nikt inny na świecie się nie liczy. - Może się pan uważać za zawieszonego w obowiązkach służbowych. Proszę wracać do bazy, doktorze, i czekać na dalsze rozkazy. Jeśli jeszcze to do pana nie dotarło, to informuję, że tkwi pan w gównie po same uszy. ‘ Armed Forces Institute of Pathology - Instytut Patologii Sił Zbrojnych USA (przyp. tłum.). Slaterowi nie trzeba było tego mówić. Gdy Keener stał przed nim wściekły, zastanawiając się nad następną groźbą, sięgnął do kieszeni po tabletki chlorochiny, którą przyjmował co kilka godzin. Próbował je połknąć bez popijania, ale za bardzo wyschło mu w ustach. Minął pułkownika, prawie się o niego ocierając, i chwiejnym krokiem podszedł do Strona 15 wodotrysku z wodą pitną. Popił tabletki, po czym nachylił głowę nad chłodnym strumieniem. Czuł się, jakby w jego włosach szalał pożar, który wreszcie może ugasić. Z sali operacyjnej wyszedł lekarz, spojrzał na nich obu, a potem zbliżył się do pułkownika i cicho powiedział mu coś do ucha. Keener z powagą skinął głową, a lekarz zniknął za wahadłowymi drzwiami. - Co się stało? - zapytał Slater, przyciskając palce do mokrych włosów. Po szyi ciekła mu woda. - Wygląda na to, że zmarnował pan sobie karierę na darmo - odparł pułkownik. - Mała właśnie umarła. Slater przypominał sobie tylko wyraz twarzy pułkownika - taki sam, jaki widywał u setek funkcjonariuszy i urzędników nastawionych wyłącznie na wykonywanie rozkazów - zanim wymierzył cios, który zwalił Keenera z nóg. Pamiętał jeszcze jak przez mgłę, że przez chwilę stał na miękkich nogach nad oniemiałym i zszokowanym pułkownikiem leżącym na brudnym zielonym linoleum. Ale sama chwila zadania tego godnego boksera ciosu pozostała dla niego zagadką. Potem wrócił do wodotrysku i włożył głowę pod strumień. Gdyby mógł się rozpłakać, prawdopodobnie teraz by to zrobił. Ale nie miał już w zapasie żadnych łez. Dawno ich zabrakło. Z drugiego końca korytarza dały się słyszeć podniesione głosy i tupot ciężkich butów żandarmów, którzy biegli go aresztować. Rozdział 2 Wody przybrzeżne północnej Alaski były nieprzyjemnym miejscem nawet latem, gdy przez całą dobę świeciło słońce i przynajmniej można było zobaczyć nadpływającą krę, ale teraz - pod koniec listopada, przy szkwale - trudno było sobie wyobrazić gorsze miejsce na ziemi. Zwłaszcza na łajbie do połowu krabów, takiej jak „Neptun II”. Szyper Harley Vane wiedział, że będzie miał wielkie szczęście, jeśli kuter nie rozleci się na kawałki. Od niemal dwudziestu lat łowił na Morzu Beringa, a przez cały ten czas Strona 16 sztormy i połowy stawały się coraz gorsze. Przyczyny kiepskich połowów mógł się domyślać: jego kuter i dziesiątki innych wciąż wracały do tych samych łowisk, zmniejszając ich populację i dając jej za mało czasu, żeby się odbudowała. Wszyscy szyprowie mieli świadomość, że w ten sposób dokonują powolnego samobójstwa, lecz nikt nie zamierzał tego przerwać jako pierwszy. I jeszcze pogoda. Prądy stawały się coraz silniejsze i coraz mniej przewidywalne, wiatr coraz gwałtowniejszy, a coraz bardziej popękany lód coraz trudniej było omijać. Wiedział, że całe to gadanie o globalnym ociepleniu to bujda na resorach - przecież w zeszłym roku spadło najwięcej śniegu od pięciu lat. Ale stan szlaków żeglugowych, mniej skutych lodem i szerszych niż kiedykolwiek przedtem, wyraźnie wskazywał, że coś wisi w powietrzu. Siedział w sterówce i prowadził kuter przez wzburzony ocean między pięciometrowymi falami oraz fragmentami lodowca wielkości samochodu i żeby nie spaść z wysokiego siedzenia, musiał przypiąć się pasem. Łódź kiwała się i kołysała tak mocno, że zastanawiał się, czy nie wziąć mikrofonu i nie zwołać wszystkich pod pokład, ale na razie „Neptun II” złowił niewiele - ostatnim razem w każdym z więcierzy znalazło się mniej niż sto krabów - a dopóki nie napełnią się zbiorniki, kuter musiał pozostać na morzu. Na lądzie były rachunki do zapłacenia, trzeba więc było zarzucać więcierze bez względu na warunki. - Chcesz kawy? - zapytał Lucas, wychodząc spod pokładu z drugim kubkiem w ręku. Wciąż miał na sobie żółty anorak ociekający lodowatą wodą. - Chryste Panie - powiedział Harley, biorąc od niego kawę. - Wszystko tu zalejesz. - Na zewnątrz jest trochę mokro - odparł Lucas. - Powinieneś sam się przekonać od czasu do czasu. - Miałem dużo okazji - rzekł Harley. Odkąd skończył jedenaście lat, pracował na pokładzie w czasach, kiedy jego ojciec był właścicielem pierwszego „Neptuna”, a starszy brat umiał zarzucać hak i wyciągać boje. Pamiętał, jak ojciec siedział na takim samym stołku jak ten i rządził w sterówce, patrząc na główny pokład przez rząd prostokątnych okienek. Widok niewiele się zmienił: oblodzony maszt, żelazny żuraw, duże szare kubły do sortowania połowu. Kiedy tamten kuter poszedł na dno, Harley i jego brat Charlie zainwestowali w nowy. W przeciwieństwie do swojego poprzednika, „Neptun II” był wyposażony w dwa rzędy umieszczonych nad mostkiem reflektorów. O tej porze roku, gdy słońce wychodziło tylko na kilka godzin w okolicach południa, światła cały czas rzucały na pokład upiornie biały blask. Czasem Harley odnosił wrażenie, że ogląda czarnobiały film. Ze swojego miejsca, otoczonego ekranami wideo i komputerów - tej innowacji ojciec też się opierał - przyglądał się, jak czterej członkowie załogi na pokładzie rzucają liny i Strona 17 wciągają więcierze z krabami uczepionymi stalowej siatki, a potem wysypują ich zawartość do kubłów i na taśmociąg, który zabiera połów do ładowni. Nagle, nadymając się jak balon, wyrosła przed nimi olbrzymia, co najmniej ośmiometrowa fala i rozbiła się o dziób kutra. Woda chlusnęła aż na okienka sterówki. - Robi się niebezpiecznie - zauważył Lucas, trzymając się jakiegoś stołka. - Jak przyjdzie trochę większa fala, wyrzuci kogoś za burtę. - Mam tylko nadzieję, że to będzie ten leniwy sukinsyn Farrell. Lucas pociągnął łyk kawy, zachowując swoje zdanie dla siebie. Harley spojrzał na ekrany. Jeden przedstawiał odczyt sonaru, który pokazywał, co znajduje się pod rozkołysanym kadłubem kutra; w tym momencie było to pięćdziesiąt pięć metrów zimnej czarnej wody i podwodna góra wznosząca się na wysokość połowy tej odległości. Inne ekrany wyświetlały dane nawigacyjne i wskazania radaru, dzięki którym znał swoją pozycję, prędkość i kierunek. Zerkając na ekrany, wiedział już, co Lucas chce powiedzieć. - Wiesz, że jeżeli szybko nie zmienisz kursu, to wpadniesz prosto na tę górę kamieni przy Wyspie Świętego Piotra? - Myślisz, że jestem ślepy? - Myślę, że przypominasz swojego brata. Jesteś gotów poświęcić cały kuter, żeby wyciągnąć więcierz pełen krabów. Choć Harley nie odpowiedział, zdawał sobie sprawę, że Lucas ma rację - przynajmniej w sprawie brata. Zresztą ojca też, niech stary drań spoczywa w pokoju. Obaj mieli w sobie ziarno szaleństwa - a Harley wolał myśleć, że jemu udało się go nie odziedziczyć. Dlatego był teraz szyprem. Nikt mu nie będzie mówił, co ma robić, szczególnie marynarz pokładowy, chłopak z college’u, który spędził na kutrze najwyżej dwa czy trzy sezony. Harley został na kursie i czekał, chcąc się przekonać, czy Lucas ośmieli się powiedzieć coś jeszcze. Ale się nie ośmielił. Harley przyglądał się, jak Kubelik z Farrellem wciągają na pokładzie następny więcierz - stalową klatkę o boku trzech metrów. Był wypełniony krabami, których setki kłębiły się wewnątrz, machając szczypcami, czepiając się siatki i usiłując uciec. To był pierwszy pełny więcierz, jaki Harley widział od wielu dni, same dobre sztuki. Kiedy otworzyło się dno, kraby wysypały się na sortownicę, a członkowie załogi szybko zaczęli wrzucać je do kubłów, na dół, a gdy były zbyt uszkodzone albo za małe, ciskali je z powrotem do oceanu jak frisbee. Strona 18 Harleya nie obchodziło, czy znajdą się za blisko Świętego Piotra, czy nie. Jeżeli były tam te cholerne kraby, musiał płynąć. Przez następne pół godziny „Neptun II” pruł naprzód, rzucając więcierze i walcząc z coraz silniejszym sztormem. Od żurawia odpadł kawał lodu i runął na pokład, omal nie zabijając Samoańczyka, którego Harley zamustrował w portowym barze. Ale ilekroć słyszał w interkomie okrzyk któregoś z załogantów „130 kilo!” albo „140!”, postanawiał płynąć dalej. Gdyby nadal szło tak dobrze, to za dwa dni wróci do Port Orlov i brat nie będzie się go czepiał. I gdyby wszystko tak się ułożyło, może udałoby mu się przekonać Angie Dobbs, żeby wyjechała z nim do jakiegoś ciepłego miejsca. Los Angeles albo Miami Beach. Wiedział, że sam raczej nie jest dla niej szczególnie atrakcyjny - dziesięć lat temu Angie została wicemiss nastolatek Alaski - ale gdyby obiecał jej darmowy wyjazd z tej dziury, przypuszczalnie byłaby skłonna skorzystać z propozycji. Może nawet uprzejmie dałaby się przelecieć. W końcu nie była niewiniątkiem - Chryste, pół miasta twierdziło, że ją miało, a Harley długo czuł się niesprawiedliwie pomijany. - Szyper! - usłyszał w interkomie. To chyba głos Farrella, który pewnie chce się poskarżyć na długą zmianę. - Co? - spytał Harley, niezadowolony, że przerwano mu przyjemne marzenia. - Mamy coś! - odpowiedział, przekrzykując wycie wiatru. - Tak, właśnie widzę. Najlepszy połów w sezonie. - Nie - powiedział Farrell. - Nie, patrz! Unosząc się z miejsca za sterem, żeby mieć lepszy widok na pokład, Harley zobaczył Farrella, który zsunął kaptur żółtego sztormiaka i z przejęciem na coś pokazywał. Między haki i liny zaplątała się skrzynia - duża i czarna - z której spływały kaskady wody i lodu. Farrell z pomocą dwóch ludzi wciągał ją nad relingiem. Co u diabła... - Zaraz schodzę! - zawołał Harley, po czym odwrócił się do Lucasa i polecił mu przejąć ster. - Tylko nie majstruj przy kursie. Zdjął anorak z haka na ścianie. Pędząc po skrzypiących schodkach, wyciągnął z kieszeni ocieplane nieprzemakalne rękawice i zanim je założył, przez chwilę się z nimi mocował. Wystarczyłoby kilka minut na pokładzie, żeby dłonie zmieniły się w dwie porcje mrożonych paluszków rybnych. Narzucił na głowę kaptur i pociągnął rozsuwane drzwi; podmuch wiatru omal nie wepchnął go z powrotem do kabiny. Wreszcie udało mu się wydostać na pokład, a drzwi zasunęły się za nim z trzaskiem. Zaczął iść, zmagając się z wichrem, jedną ręką uczepiony wewnętrznego relingu. Mimo Strona 19 zapadającego zmierzchu, w odległości może trzech mil widział za sterburtą wystający ponad wzburzone morze postrzępiony zarys Wyspy Św. Piotra. Ten skrawek lądu o urwistych klifach i kamienistych mieliznach pochłonął więcej ofiar niż jakakolwiek inna wyspa u brzegów Alaski i Harley rozumiał, dlaczego nawet rdzenni Eskimosi zawsze omijali go z daleka. Odkąd sięgał pamięcią, uważali wyspę za miejsce przeklęte, zamieszkane przez nieszczęsne i złe duchy, które nie mogąc pomknąć do nieba autostradą zorzy polarnej, zostały skazane na pozostanie na ziemi. Niektórzy twierdzili, że te potępione dusze to duchy szalonych Rosjan, którzy niegdyś osiedlili się na wyspie, uwięzione w ciałach czarnych wilków włóczących się po skałach. Harley gotów był w to uwierzyć. - Co mamy z tym zrobić? - krzyknął Farrell. Wielka czarna skrzynia kołysała się nad nimi na linach i sieci. Miała prawie dwa metry długości, metr szerokości, a wieko zdobił jakiś rzeźbiony wzór, którego Harley nie mógł dojrzeć. Pozostali członkowie załogi patrzyli zdumieni. Harley polecił Samoańczykowi i dwóm innym opuścić skrzynię na taśmociąg. Bez względu na to, co to było, nie chciał tego stracić; bez względu na to, co mogło się kryć wewnątrz, nie chciał, żeby załoga zobaczyła to przed nim. Farrell bosakiem odciągnął skrzynię od relingu, a Samoańczyk nakierował ją na pokład. Z głuchym łoskotem wylądowała na boku i pośrodku wieka na całej długości pojawiła się szczelina. - Szybko! - ponaglił Harley i pomógł wepchnąć ciężar na taśmę. Pełna wody skrzynia mogła ważyć grubo ponad sto kilo, a kiedy już znalazła się na przenośniku, Harley włączył maszynę i patrzył, jak znalezisko przesuwa się przez pokład i zmierza w kierunku ładowni. - Dobra, przedstawienie skończone! - wrzasnął, przekrzykując wiatr i huk fal. - Wciągać kraty! Już! Mężczyźni ostatni raz obejrzeli się przez ramię i wrócili do pracy, a Harley zawrócił w kierunku sterówki. Zamiast jednak wspiąć się z powrotem do kabiny, zszedł ostrożnie po rozchybotanych schodkach do ładowni, gdzie zobaczył mechanika Richtera, który już oglądał skrzynię. - Co to jest, u diabła? - zapytał Richter. - Wiesz, że to cholerstwo mogło zepsuć pas? - Richtera, który na kutrach i łodziach łowiących kraby, dorsze i mieczniki przepracował niemal pięćdziesiąt lat, zwykle nazywano po prostu Starym. - Nie wiem, co to jest - odrzekł Harley. - Zaplątało się w liny. Richter cofnął się i skubiąc krzaczaste siwe brwi, przyjrzał się skrzyni, która stała na nieruchomej już taśmie. Wszędzie na mokrej podłodze leżały uszkodzone kraby, w Strona 20 większości martwe, choć niektóre jeszcze się poruszały. Górne światła rzucały mdły żółtawy blask na ogromne zbiorniki i dudniące turbiny. Zalatywało benzyną i słoną wodą. - Powiem ci, co to może być - powiedział Richter. - To cholerstwo wygląda jak trumna. Harley wbrew własnej woli doszedł to tego samego wniosku. Skrzynia nie miała klasycznego kształtu trumny, ale wymiary mniej więcej się zgadzały. - Lepiej nie brać na pokład trumien - zrzędził Richter, przekrzykując hałas silników. - Psiakrew, ojciec niczego cię nie nauczył? Harley miał już powyżej uszu historii o swoim ojcu. Wszyscy od Nome po Prudhoe Bay mieli o nim coś do powiedzenia. Przesunął dłonią po wieku skrzyni, ścierając część wody z lodem, i nachylił się, żeby obejrzeć rzeźbienia. Większość już się starła, ale wydawało mu się, że dostrzega jakiś napis. Nie po angielsku, ale wyryty takimi samymi literami, jakie widział na starych rosyjskich budynkach, które zostały tu i ówdzie na Alasce. W szkole uczono go o tym, jak Rosjanie pierwsi zasiedlili tę ziemię jeszcze w osiemnastym wieku, a potem dali jedną z największych plam w historii, sprzedając ją Stanom Zjednoczonym po wojnie secesyjnej. Wyglądało to właśnie na takie litery, a w słabym świetle ładowni dojrzał jeszcze wyrzeźbioną postać. Nachylił się bliżej i zobaczył, że to jakiś święty, ale dość groźny, w długiej szacie, z krótką brodą, trzymający w ręku kółko od kluczy. Nagły dreszcz przebiegł mu po plecach. - Daj mi latarkę - polecił staremu mechanikowi. - Po co? - Daj. Poruszając głową na wszystkie strony i starając się nie rzucać cienia na skrzynię, Harley zajrzał przez szczelinę w wieku, a gdy Richter wcisnął mu do ręki latarkę, skierował snop światła do środka i przytknął nos do drewna. - Bóg ukarze cię za to, co robisz. Ale Harley nie słuchał. Choć szczelina była bardzo wąska, znów dostrzegł błysk jakiegoś lśniącego przedmiotu. Coś, co połyskiwało niczym jasnozielone oko. Jak szmaragd. - Martwych należy zostawić w spokoju - wyrecytował z powagą Richter. Harley zasadniczo się z tym zgadzał. Nie oznaczało to jednak, że martwi muszą zachować na zawsze swoją biżuterię. - Co tam zobaczyłeś? - zapytał Stary, ulegając w końcu ciekawości. - To był biały czy tubylec?