Bez_szans

Szczegóły
Tytuł Bez_szans
Rozszerzenie: PDF

Jesteś autorem/wydawcą tego dokumentu/książki i zauważyłeś że ktoś wgrał ją bez Twojej zgody? Nie życzysz sobie, aby pdf był dostępny w naszym serwisie? Napisz na adres [email protected] a my odpowiemy na skargę i usuniemy zabroniony dokument w ciągu 24 godzin.

 

Bez_szans PDF Ebook podgląd online:

Pobierz PDF

 

 

 


 

Zobacz podgląd Bez_szans pdf poniżej lub pobierz na swoje urządzenie za darmo bez rejestracji. Bez_szans Ebook podgląd za darmo w formacie PDF tylko na PDF-X.PL. Niektóre ebooki są ściśle chronione prawem autorskim i rozpowszechnianie ich jest zabronione, więc w takich wypadkach zamiast podglądu możesz jedynie przeczytać informacje, detale, opinie oraz sprawdzić okładkę.

Bez_szans Ebook transkrypt - 20 pierwszych stron:

 

Strona 1 Strona 2 Strona 3 Książkę dedykuję Shirley. Dziękuję, że jesteś moim fanem numer dwa i że urodziłaś mojego fana numer jeden Strona 4 LEGENDA O BYKU Legenda ta mówi o samotnym, wędrującym byku imieniem Cerus. Choć nie był nieśmiertelny, większość za takiego go uznawała przez wzgląd na jego niespotykaną siłę. Cerus był dziki, nieposkromiony i do nikogo nie należał. Pewnego dnia bogini wiosny Persefona zobaczyła, jak tratuje ukwieconą łąkę, i podeszła do niego. Jej uroda i łagodność uspokoiły go i się w niej zakochał. Bogini, ujarzmiwszy Cerusa, nauczyła go cierpliwości i mądrego pożytkowania siły. Jesienią, kiedy Persefona schodzi do Hadesu, Cerus wędruje na nieboskłon i przeistacza się w gwiazdozbiór Byka. Wiosną, gdy Persefona powraca na ziemię, Cerus do niej dołącza. Bogini zasiada na jego grzbiecie, a on biegnie przez zalane słońcem pola, by mogła tchnąć w rośliny życie. Strona 5 ROZDZIAŁ PIERWSZY Tenleigh – lat siedemnaście Kylanda Barretta tak naprawdę dostrzegłam po raz pierwszy, kiedy zgarniał czyjeś porzucone śniadanie ze stolika w stołówce. Odwróciłam wzrok, by mógł zachować godność, co było z mojej strony odruchem bezwarunkowym. Jednak kiedy ruszył w kierunku drzwi, wrzucając do ust niewielkie resztki jedzenia, znów na niego zerknęłam. Nasze oczy się spotkały. Jego zapłonęły przelotnie, po czym zwęziły się, a ja znów umknęłam spojrzeniem. Moje policzki zarumieniły się, jakbym właśnie zakłóciła niezwykle intymną chwilę. I tak właśnie było. Nie powinno mnie to dziwić, bo sama tak robiłam. Znałam ten wstyd. Ale znałam też ssącą pustkę poniedziałkowego poranka po długim przegłodowanym weekendzie. Najwyraźniej Kylandowi też nie była obca. Oczywiście widywałam go wcześniej. Założę się, że każda osoba płci żeńskiej pozwalała sobie na podziwianie jego uderzająco przystojnej twarzy i wysokiej, dobrze zbudowanej sylwetki. Ale to wtedy po raz pierwszy naprawdę go zobaczyłam, po raz pierwszy poczułam tętniące w piersi zrozumienie dla tego chłopca, który zawsze zdawał się przybierać pozę nonszalancji, jakby nie zależało mu szczególnie na nikim ani niczym. Dobrze znałam mężczyzn, którzy mieli wszystko gdzieś. W najmniejszym stopniu nie pisałam się na takie kłopoty. Najwyraźniej nie wszystkie dziewczyny z naszej szkoły żywiły szczególną awersję do kłopotów, bo jeśli już widywało się go w czyimś towarzystwie, to zawsze w damskim. To była duża szkoła, do której chodzili uczniowie z trzech miejscowości. W ciągu trzech i pół roku, które spędziliśmy w liceum, chodziłam z Kylandem na zaledwie parę zajęć, a on zawsze siedział na tyłach klasy i rzadko odzywał się choć słowem. Ja z reguły siadałam z przodu, żeby widzieć tablicę – chyba byłam krótkowzroczna, nie żeby było nas stać na badanie, nie wspominając o okularach. Wiedziałam, że zbierał dobre stopnie. Wiedziałam, że musi być bystry mimo pozornie nonszalanckiej pozy. Ale od tamtego dnia w stołówce nie umiałam patrzeć na niego tak samo, a mój wzrok stale na niego trafiał. Szukałam go na zatłoczonych korytarzach – pełnych nastolatków wlokących się do sal jak bydło zaganiane na żyźniejsze pastwisko – w stołówce czy idącego przede mną. Ręce trzymał zwykle w kieszeniach, a na dworze schylał głowę przed wiatrem. Lubiłam obserwować, jak porusza się jego ciało, i podobało mi się, że on o tym nie wie. Ciekawił mnie. Nagle wyraz jego twarzy zdał mi się raczej nieufny niż obojętny czy zdystansowany. Wiedziałam o Kylandzie niewiele, tylko tyle, że tak jak ja mieszkał na wzgórzach. I najwyraźniej się nie przejadał, Strona 6 ale w tych stronach nie brakowało głodnych ludzi. Pośród zielonych wzgórz, zapierających dech w piersiach widoków, wodospadów i urokliwych krytych mostów leży Dennville w stanie Kentucky, zakątek Appalachów, który zawstydziłby slumsy, gdzie brak nadziei jest równie pospolity jak białe dęby, a bezrobocie stanowi raczej zasadę niż wyjątek. Moja starsza siostra Marlo mawia, że Bóg stworzył region Appalachów, po czym szybko wziął nogi za pas i więcej tu nie wrócił. Coś mi podpowiadało, że częściej to ludzie zawodzili Boga niż na odwrót. Ale co ja tam wiedziałam o Bogu? Nawet nie chodziłam do kościoła. Rozumiałam tylko tyle, że w miejscu takim jak Dennville tezy Darwina się sprawdzały: przetrwać mogli tylko najsilniejsi. Chociaż nie zawsze panowała tu taka bieda – dawniej, kiedy działała kopalnia, miejscowe rodziny zarabiały przyzwoicie, nawet jeśli niektórzy musieli płacić bonami na żywność. W mieście można było wtenczas znaleźć co najmniej kilka nieźle prosperujących firm, miejsca pracy dla zainteresowanych, i ludzi, którzy mieli do wydania parę groszy. W tamtych czasach nawet ci z nas, którzy mieszkali na wzgórzu w smętnym skupisku małych chatynek, bud i przyczep – najbiedniejsi z biednych – mieli wystarczająco, żeby jakoś przeżyć. A potem doszło do wybuchu w kopalni. Gazety okrzyknęły go największą górniczą tragedią półwiecza. Zginęło sześćdziesięciu dwóch mężczyzn, z których większość miała w domach rodziny do wykarmienia. Tamtego dnia życie stracili ojciec i starszy brat Kylanda. Mieszkał teraz z niepełnosprawną matką w maleńkiej chałupce nieco poniżej mojej. Jakiego rodzaju była to niepełnosprawność, nie miałam pewności. Ja mieszkałam z mamą i siostrą w niewielkiej przyczepie usytuowanej w sosnowym zagajniku. W miesiącach zimowych w szparach wył wiatr i trząsł naszą przyczepą tak gwałtownie, że byłam przekonana, iż nas przewróci. Jakimś cudem do tej pory się ostała. Jakimś cudem wszyscy na tej górze zdołali się ostać. Do tej pory. Pewnego późnojesiennego dnia, owijając się szczelnie swetrem, z wiatrem szalejącym we włosach, pięłam się drogą prowadzącą do naszej przyczepy, kiedy dostrzegłam idącego przede mną Kylanda. Nagle minęła mnie pędem Shelly Galvin i zrównała się z nim, a on odwrócił się i skinął głową na coś, co powiedziała. Straciłam ich z oczu za zakrętem drogi i zajęłam się własnymi myślami. Chwilę później, kiedy sama skręciłam, nie było ich nigdzie w zasięgu wzroku, gdy jednak mijałam gąszcz orzeszników, usłyszałam chichot Shelly, więc zatrzymałam się, by zajrzeć w zarośla. Kyland przycisnął ją do drzewa i całował, jakby był jakimś dzikim, nieujarzmionym zwierzęciem. Ona stała zwrócona do mnie plecami, więc widziałam tylko jego twarz. Nie wiem, czemu tam stałam, gapiąc się na nich i bezpardonowo naruszając ich prywatność, zamiast pójść dalej. Ale coś w zamkniętych oczach Kylanda, w nieskrywanym, rozgorączkowanym skupieniu, kiedy tak wodził ustami po jej ustach, spowodowało, że zacisnęłam uda, w żyłach popłynął wrzątek i ogarnęło mnie pożądanie. Strona 7 Przeniósł dłoń na pierś Shelly, a ona wydała z siebie gardłowy jęk. Moje sutki stwardniały, jakby to mnie dotykał. Oparłam się o rosnące w pobliżu drzewo. Ten drobny ruch najwyraźniej nie uszedł jego uwagi, bo otwarł gwałtownie oczy i wbił je we mnie, nie przestając całować Shelly. W jego policzkach powstały lekkie wgłębienia, kiedy zrobił językiem coś, co mogłam sobie jedynie wyobrażać. I wyobrażałam sobie. Kiedy nasze oczy się spotkały, wstyd zalał mi twarz gorącą falą i nie byłam zdolna do najmniejszego ruchu. Zmrużył oczy. Wróciłam do rzeczywistości i niezdarnie się wycofałam, czując upokorzenie. I zazdrość. Ale do niej nie chciałam się przyznawać. Nie – kłopoty, na które się n i e pisałam. Odwróciłam się i resztę drogi pod górę do swojej przyczepy pokonałam biegiem. Otwarłam z impetem drzwi, wpadłam do środka, zatrzaskując je za sobą, i osunęłam na kanapę, z trudem chwytając powietrze. – O matko, Tenleigh! – wykrzyknęła mama ze śpiewnym akcentem, stając w maleńkiej kuchni, żeby zamieszać w garnku na elektrycznej maszynce coś, co pachniało jak ziemniaczanka. Zerknęłam na nią, opanowując oddech. Jęknęłam wewnętrznie na widok jej peniuaru i przewieszonej przez pierś podniszczonej wstęgi Miss Kentucky Sunburst. Zanosiło się na to, że dzisiejszy wieczór będzie bardzo zły. Z wielu powodów. – Cześć, mamo – powiedziałam. – Na dworze było zimno – wyjaśniłam tylko. – Pomóc ci? – Nie, nie, wszystko pod kontrolą. Chyba zawiozę coś ciepłego Eddiemu do miasta. Uwielbia moją ziemniaczankę, a zapowiada się bardzo chłodny wieczór. Skrzywiłam się. – Mamo, Eddie spędza dzisiejszy wieczór w domu z żoną i rodziną. Nie możesz zanosić mu ziemniaczanki. Mama spochmurniała, ale potem uśmiechnęła się do mnie promiennie i pokręciła głową. – Nie, nie, on od niej odejdzie, Tenleigh. Ona do niego nie pasuje. On kocha mnie. A dziś wieczorem będzie mu zimno. Wiatr… – ciągnęła, mieszając zupę, po czym zaczęła nucić jakąś bliżej nieokreśloną melodyjkę, uśmiechając się łagodnie do samej siebie. – Mamo, zażyłaś dziś lekarstwo? – spytałam. Podniosła wzrok, a uśmiech zastąpiło zdezorientowane spojrzenie. – Lekarstwo? O nie, skarbie, nie potrzebuję już lekarstwa. – Pokręciła głową. – Ciągle chce mi się przez nie spać… czuję się tak d z i wn i e . – Zmarszczyła swój słodki, mały nosek, jakby mówiła o jakiejś strasznej głupocie. – Nie, odstawiłam lekarstwo. I czuję się c u d o wn i e ! – Mamo, powtarzałyśmy ci z Marlo setki razy, że nie możesz ot tak odstawiać swojego lekarstwa. – Podeszłam do niej i położyłam dłoń na jej ręce. – Mamo, przez jakiś czas będziesz się czuła dobrze, a potem nie. Wiesz, że mam rację. Posmutniała trochę, ale dalej stała i mieszała gęstą zupę. W końcu potrząsnęła głową. – Nie, tym razem będzie inaczej. Zobaczysz. I tym razem Eddie przeniesie nas do swojego ładnego Strona 8 domu. Zrozumie, że potrzebuje mnie przy sobie… potrzebuje nas przy sobie. Skuliłam ramiona, czułam się pokonana. Nie miałam na to siły. Mama przygładziła swoje ciemne, kasztanowe włosy – odziedziczyłam po niej takie same – i znów się rozpromieniła. – Wciąż mam swoją urodę, Tenleigh. Eddie zawsze powtarza, że jestem najpiękniejszą kobietą w Kentucky. A ta szarfa stanowi dowód, że nie kłamie. – Oczy zasnuła jej mgiełka, jak zwykle, kiedy mówiła o tytule Miss Sunburst, który zdobyła, będąc w moim wieku. Obróciła się do mnie i mrugnęła. Uniosła pasmo moich włosów, po czym się uśmiechnęła. – Jesteś równie ładna – powiedziała, potem jednak zmarszczyła brwi. – Szkoda, że nie mam pieniędzy, żeby zapisać cię do jakiegoś konkursu piękności. Założę się, że wygrałabyś jak ja. – Westchnęła ciężko i wróciła do mieszania zupy. Podskoczyłam, bo drzwi otwarły się z impetem i do środka wpadła zaróżowiona i zasapana Marlo. Uśmiechnęła się do mnie szeroko. – Rany, ależ ten wiatr daje dziś w kość. Skinęłam głową bez cienia uśmiechu i wskazałam wzrokiem mamę, która nalewała zupę do plastikowego pojemnika. Uśmiech zniknął z twarzy Marlo. – Cześć, mamo. Co robisz? – spytała, zdejmując kurtkę i rzucając ją na bok. Mama uniosła oczy i uśmiechnęła się słodko. – Zabieram zupę dla Eddiego – odparła, zatrzaskując wieczko pojemnika, po czym zabrała go do naszego maleńkiego salonu-jadalni. – Nie, nie zabierasz – powiedziała gorzko Marlo. Mama zamrugała. – Właśnie że zabieram, Marlo. – Daj mi tę zupę, mamo. Tenleigh, idź po jej tabletki. Mama zaczęła kręcić energicznie głową, a ja przemknęłam obok niej, żeby wziąć lekarstwo – lekarstwo, na które ledwie było nas stać, lekarstwo, które kupiłam za pieniądze zarobione zamiataniem podłogi i odkurzaniem półek u Rusty’ego, w miejscowym spożywczaku należącym do jednego z największych kretynów w mieście. Lekarstwo, na które oszczędzałyśmy z Marlo, nie dojadając. Usłyszałam za plecami odgłosy przepychanki i popędziłam do łazienki, gdzie trzęsącymi się rękami wyjęłam z apteczki fiolki z maminymi lekami. Kiedy wróciłam pędem do głównego pomieszczenia przyczepy, mama szlochała, a zupa pokrywała podłogę i Marlo. Mama padła w tym bałaganie na kolana, ukryła twarz w dłoniach i zaczęła zawodzić. Marlo wzięła ode mnie lekarstwo. Zobaczyłam, że jej też trzęsą się ręce. Uklęknęła w kałuży na podłodze, wzięła mamę w ramiona i zaczęła kołysać. – Wiem, że on wciąż mnie kocha, Mar. Ja to wiem! – zawodziła mama. – Jestem ładna. Jestem Strona 9 ładniejsza niż ona! – Nie, mamo, on cię nie kocha – powiedziała Marlo łagodnie. – Bardzo mi przykro. Ale my cię kochamy. Ja i Tenleigh kochamy cię z całych sił. Tak mocno. Potrzebujemy cię, mamo. – Chcę tylko, żeby ktoś się nami zaopiekował. Żeby nam pomógł. Eddie nam pomoże, jeśli ja tylko… Dalszy ciąg stłumiły szlochy, a Marlo dalej ją kołysała, nie odzywając się już ani słowem. Słowami nie dało się z mamą nic zdziałać – nie, kiedy była w takim stanie. Jutro zdejmie szarfę. Jutro nie wstanie cały dzień z łóżka. A za parę dni lekarstwo zacznie działać i mama wróci częściowo do normy. Wtedy dojdzie do wniosku, że nie potrzebuje już lekarstwa, i potajemnie je odstawi, a my zaczniemy wszystko od nowa. Nie potrafiłam oprzeć się pytaniu: czy siedemnastolatka powinna być aż tak zmęczona? Zmęczona do szpiku kości… wycieńczona do cna? Pomogłam im wstać i podałyśmy mamie lekarstwo ze szklanką wody, po czym odprowadziłyśmy ją do łóżka i bezszelestnie wróciły do głównego pomieszczenia. Uprzątnęłyśmy ziemniaczankę, zgarniając ją łyżkami do pojemnika, by uratować tyle, ile się da. Nie wiodłyśmy życia, w którym dopuszczalne byłoby marnowanie jedzenia, nawet takiego, które zwiedziło podłogę. Później tego wieczoru rozlałyśmy zupę do misek i zjadły na kolację. Brudna czy czysta, i tak napełniła nasze brzuchy. Strona 10 ROZDZIAŁ DRUGI Tenleigh – Cześć, Rusty – rzuciłam, wpadłszy do spożywczaka, gdzie pracowałam po lekcjach cztery dni w tygodniu. Z trudem łapałam powietrze i byłam mokra od deszczu. Przeczesałam dłonią włosy. Na zewnątrz właśnie zaczynało się przejaśniać. – Spóźniłaś się. Znowu. – Rusty spojrzał na mnie gniewnie. Wzdrygnęłam się na jego surowy ton i zerknęłam na zegar. Przejście na piechotę dziesięciu kilometrów ze szkoły w Evansly w ciągu godziny i kwadransa było niewykonalne. Biegłam większą część drogi, więc zwykle docierałam do sklepu spocona i zdyszana. Nie żeby Rusty’ego to coś obchodziło. – Tylko dwie minuty, Rusty. Zostanę dwie minuty dłużej, okej? – Posłałam mu swój najładniejszy uśmiech. Grymas Rusty’ego jedynie się pogłębił. – Zostaniesz kwadrans dłużej z powodu pękniętej butelki piwa w sześciopaku, który Jay Crowley przyniósł mi dziś rano do kasy. Zacisnęłam usta. To, że Jay Crowley kupował piwo z samego rana, wcale mnie nie dziwiło, ale nie byłam pewna, co miała ze mną wspólnego pęknięta butelka piwa, bo to Rusty rozpakowywał alkohole. Mimo to tylko skinęłam głową i bez słowa poszłam na zaplecze po fartuch i miotłę. Był pierwszy dzień miesiąca, musiałam więc szybko umyć i uporządkować półki na napoje, bo za jakąś godzinę, kiedy bony żywnościowe zostaną już wydane, sklep Rusty’ego zaleje fala kolesi sprzedających wózki słodzonych napojów. To było mistrzowskie robienie opieki społecznej w balona – wziąć pięć stówek z okładem, które czteroosobowa rodzina dostaje miesięcznie na jedzenie, kupić napoje na stacji benzynowej JoJo przy autostradzie i odsprzedać je Rusty’emu za pół ceny, przerabiając zasiłek na dwieście pięćdziesiąt dolców czystej gotówki. Za gotówkę można było kupić papierosy, alkohol, kupony na loterię… amfę. Za bony żywnościowe – nie. A Rusty cieszył się z zarobku, mając gdzieś, że przez to dzieciaki nie dostaną obiadu. Trzeba jednak przyznać, że gdyby Rusty nie odkupywał napojów, robiłby to ktoś inny. Tak tu wszystko działało. Kilka godzin później, kiedy tłum się przerzedził, a ja odkurzałam półki na tyłach sklepu, zabrzęczał dzwonek przy drzwiach. Nie przerywając krzątaniny, kątem oka dostrzegłam, jak ktoś otwiera drzwi lodówki stojącej przy tylnej ścianie. Obrócił się, a ja wstałam z miejsca, gdzie kucałam Strona 11 twarzą do półki, i moje spojrzenie napotkało wzrok Kylanda Barretta. Zobaczyłam jego rękę upychającą kanapkę pod kurtką. Oczy zrobiły mu się okrągłe i przez moment wyglądał na zszokowanego, po czym spojrzał nerwowo gdzieś za moimi plecami, bo nagle usłyszeliśmy dochodzący z tamtej strony odgłos kroków. Rzuciłam okiem przez ramię. Alejką zbliżał się Rusty z gniewną miną, a za mną stał Kyland, wciąż trzymając rękę z dużym kanapkowym wybrzuszeniem pod kurtką. Gdybym się poruszyła, zostałby przyłapany na gorącym uczynku. Podjęłam natychmiastową decyzję. Udałam, że się niezdarnie potykam, a przy tym zrzuciłam z półki kilka pudełek czegoś, co z pewnością musiało być stęchłymi cheeriosami – bezcukrowymi płatkami, które się nie sprzedały – i wydałam z siebie cichy okrzyk. Nie do końca wiem, czemu to zrobiłam – może wyraz szoku i strachu na twarzy Kylanda poruszył coś w moim wnętrzu, może oboje wiedzieliśmy, co to głód. Z pewnością nie miałam pojęcia, że ta szybka reakcja kompletnie odmieni bieg całego mojego życia. Zdeptałam jak fajtłapa pudełka, rozgniatając je tak, że płatki zasypały podłogę. – Co z tobą, kretynko? – spytał głośno Rusty, schylając się, żeby podnieść spod nóg pudełko, a w tym czasie Kyland wyminął nas pospiesznie. – Zwalniam cię. Mam cię powyżej uszu. Usłyszawszy dzwonek w drzwiach, szybko się podniosłam i raz jeszcze spojrzałam w szeroko otwarte oczy Kylanda, który obrócił się z nieodgadnionym wyrazem twarzy. Zamarł na moment, lekko się wzdrygnął, po czym drzwi się za nim zamknęły. – Przepraszam, Rusty, to był zwykły wypadek. Proszę, nie zwalniaj mnie. Potrzebowałam tej pracy. Jakkolwiek obrzydzałoby mnie błaganie o nią, miałam na utrzymaniu rodzinę. – Dałem ci wystarczająco wiele szans. Jutro na ulicy ustawi się do tej pracy kolejka. – Z lodowatym, wrednym spojrzeniem wycelował we mnie palec. – Powinnaś była docenić to, co miałaś, i ciężej pracować. Ta twoja ładna buźka donikąd cię w życiu nie zaprowadzi, jeśli nie będziesz miała głowy na karku. Byłam tego w pełni świadoma. Bo l e ś n i e świadoma. Wystarczyło spojrzeć na moją mamę, żeby nie mieć co do tego cienia wątpliwości. Zaszumiało mi w uszach. Gorący rumieniec zalał szyję. Zdjęłam fartuch i upuściłam na ziemię, a Rusty dalej mamrotał coś o niewdzięcznych, nic niewartych pomocnikach. Kiedy chwilę później wyszłam ze sklepu, słońce zachodziło właśnie za góry, a niebo tonęło w różach i pomarańczach. Powietrze było zimne i niosło intensywne zapachy niedawnego deszczu i sosen. Wzięłam głęboki wdech i objęłam się ramionami w poczuciu zagubienia i klęski. Utrata pracy to bardzo, bardzo złe wieści. Marlo mnie zabije. Jęknęłam głośno. – Co jeszcze? – wyszeptałam do wszechświata. Ale wszechświat nie odpowiadał za moje głupie decyzje. Tylko ja mogłam wziąć za nie odpowiedzialność. Strona 12 Czasem miałam wrażenie, że moje życie jest takie niepozorne. I trudno mi było się nie zastanawiać, czemu ci z nas, którym przypadło w udziale niepozorne życie, muszą mimo to odczuwać tak ogromny ból. Nie wydawało się to sprawiedliwe. Wsunęłam ręce do kieszeni i ze szkolnym plecakiem zarzuconym na ramię ruszyłam w stronę podnóża naszej góry. Wiosną i latem szłam, czytając, bo wystarczająco dobrze znałam trasę, by móc skoncentrować się na książce. Samochody jeździły tu z rzadka, zawsze wiedziałam z dużym wyprzedzeniem, że jakiś nadciąga. Jednak wraz z nadejściem jesieni robiło się zbyt ciemno, kiedy wychodziłam od Rusty’ego – nie żeby stanowiło to jeszcze jakiś problem – szłam więc zatopiona w myślach. Dzisiejszy wieczór nie był wyjątkiem. Musiałam zająć swoje myśli marzeniami. Potrzebowałam nadziei, że życie nie zawsze będzie równie ciężkie. Wyobrażałam sobie, jak zdobywam stypendium Tyton Coal, na które pracowałam od początku liceum. Co roku wybierano jednego z najlepszych uczniów do stypendium, które gwarantowało jemu lub jej czteroletnie studia z pokryciem wszelkich kosztów. Gdybym je zdobyła, wreszcie mogłabym się wyrwać z Dennville, znaleźć z dala od biedy i rozpaczy, oszukiwania pomocy społecznej i dilerów-lekomanów. Wreszcie mogłabym utrzymać mamę i Marlo, zabrać je stąd i zapewnić mamie opiekę prawdziwego lekarza, a nie tego gościa z pustym wzrokiem z bezpłatnej przychodni, który, jak podejrzewam, stoi w centrum nielegalnego handlu lekami. Wyjeżdżając z miasta, zatrzymałabym się u Rusty’ego i powiedziała mu, żeby wsadził sobie pudełko stęchłych cheeriosów do kościstego, zawszonego tyłka. Skręciwszy za róg w kierunku naszej góry, zobaczyłam starszą panią Lytle siedzącą na stopniach nieczynnej już poczty i jedzącą ostatnią z pakowanych kanapek. Kiedy spojrzała na mnie, zmrużyłam oczy i uśmiechnęłam się lekko. Przeniosłam wzrok na papierek w jej ręce, na którym widniały napis „Szynka i ser Rusty’ego” i spora czerwona pieczątka z dzisiejszą datą. To była kanapka, którą Kyland Barrett ukradł zaledwie dziesięć minut temu. – Dobry wieczór – odezwałam się. Skinęła głową i zamrugała smutnymi oczami, gryząc ostatni kęs kanapki. Pani Lytle była już niemal elementem krajobrazu… alkoholiczką włóczącą się po ulicach małego miasteczka, mamroczącą do siebie pod nosem i zbierającą od miejscowych drobniaki, by opłacić swój nałóg. W katastrofie górniczej straciła wszystkich trzech dorosłych synów i męża. Podejrzewałam, że miała nadzieję niedługo do nich dołączyć. – Da sobie pani radę dziś wieczór? – spytałam, wciskając ręce głębiej do kieszeni. Nie żebym mogła cokolwiek jej zaproponować, gdyby miała nie dać sobie rady, ale chciałam, by wiedziała, że nie jest mi obojętna. Może to już coś. Skinęła głową, wciąż przeżuwając. – Chyba tak – wybełkotała. – Pójdę sobie gdzieś po zakończeniu tego pięknego widowiska. – Wskazała głową niknące na horyzoncie słońce. Strona 13 Również skinęłam głową, wypuszczając powietrze i uśmiechając się do niej. – No to w porządku. Dobranoc. – Branoc. Ruszyłam dalej w górę bitą drogą, kiedy ktoś stanął przede mną. Wydałam z siebie okrzyk zaskoczenia i zrobiłam gwałtowny krok w tył, prosto do błotnej kałuży. Kyland. Prychnęłam. – Przestraszyłeś mnie! – Wyszłam z błota, czując, jak w miejscach, gdzie miałam pęknięte lub naderwane podeszwy, wilgoć sączy mi się do skarpetek. Świetnie. Dzięki, Kylandzie. Spojrzał na moje stopy, ale nie wspomniał o ubłoconych butach. Zmrużył oczy i przez chwilę bacznie mi się przyglądał. – Czemu to zrobiłaś? W sklepie? Czemu mi pomogłaś? – Zacisnął gniewnie szczęki. Ja też zmrużyłam oczy, lekko przechylając na bok głowę. On był zły n a m n i e ? Co, do najjaśniejszej cholery? – Czemu oddałeś kanapkę pani Lytle? – spytałam. – Czemu sam jej nie zjadłeś? – Skrzyżowałam ramiona. – Wiem, że potrzebujesz jedzenia. – Moje spojrzenie powędrowało na ziemię na wspomnienie tamtej intymnej chwili w stołówce, kiedy nasze oczy się spotkały. Szybko jednak podniosłam wzrok. Nie odpowiedział, więc staliśmy tak przez chwilę, wpatrując się w siebie bez słowa. W końcu się odezwał: – Zwolnił cię? Twarz miał spiętą, poważną, a ja nie mogłam się powstrzymać od podziwiania jego silnie zarysowanej szczęki, prostej linii nosa, pełnych ust. Westchnęłam. Nic dobrego nie wyniknie z tych obserwacji. – Ta, zwolnił mnie. Kyland włożył ręce do kieszeni, a kiedy ruszyłam, też ruszył, klnąc pod nosem. – Cholera. Potrzebujesz tej roboty. Parsknęłam ponurym śmiechem. – No coś ty! Nie, zamiatałam podłogi tylko dlatego, że urocze usposobienie Rusty’ego jest takie i n s p i r u j ą c e . Ach, gdyby tylko na świecie było więcej Rustych. – Przyłożyłam rękę do serca, jakby przepełniały mnie miłość i podziw. Jeśli nawet Kyland zauważył mój sarkazm, nie zareagował na niego. – To było naprawdę głupie posunięcie. Zatrzymałam się i obróciłam w jego stronę. On też stanął. – Nie zaszkodziłoby „dziękuję”. Rusty w mgnieniu oka wniósłby oskarżenie. Być może byłaby to Strona 14 najlepsza chwila w całym jego żałosnym życiu. Kyland popatrzył na horyzont za moimi plecami. Ssał pełną dolną wargę i zmarszczył brwi, aż w końcu spojrzał z powrotem na mnie. – Tak, wiem. – Zawahał się i zlustrował powoli moją twarz. Poczułam się pod jego spojrzeniem niespokojnie i zastanawiałam się, o czym myśli. – Dziękuję. Ja też chwilę się mu przyglądałam, skoro już znalazł się tak blisko. Wpatrywał się we mnie swoimi szarymi nieufnymi oczami o długich, gęstych rzęsach. Trudno było tak naprawdę nienawidzić kogoś tak przystojnego. Taka jest właśnie sprawiedliwość losu. Bo miałam szczerą ochotę nienawidzić stojącego przede mną chłopaka. Zamiast tego odwróciłam wzrok i ruszyłam dalej. Dotrzymywał mi kroku i szliśmy tak w milczeniu kilka minut. – Nie musisz mnie odprowadzać. – Dziewczynka spacerująca sama po zmroku narażona jest na niebezpieczeństwo. Mogę zadbać, by nic złego ci się nie przytrafiło. Parsknęłam. – Niekoniecznie, jak widać na załączonym obrazku. Kyland wydał z siebie krótki, zaskoczony śmiech. Poprawiłam plecak na ramieniu. – A tak w ogóle „d z i e wc z y n k a ” ? Jestem w twoim wieku. Może starsza. W maju kończę osiemnastkę. Spojrzał na mnie z ukosa. – Którego? – spytał, wysuwając się naprzód i idąc tyłem, żeby móc patrzeć mi prosto w twarz. – Drugiego. Jego oczy zrobiły się okrągłe. – Żartujesz. Ja też jestem z drugiego. Przystanęłam zaskoczona. – O której się urodziłeś? – spytałam. – Nie wiem dokładnie… jakoś rano. Znów ruszyłam, a on zrównał ze mną krok. – Popołudnie – rzuciłam niechętnie. Kątem oka dostrzegłam jego zadowoloną minę i zacisnęłam usta. Po chwili powiedział: – Ale poważnie, powinnaś na siebie uważać. W tych górach żyją rysie. Westchnęłam. – Rysie nie należą do moich największych zmartwień. Strona 15 – Tak ci się wydaje, dopóki nie staniesz twarzą w twarz z jakimś wygłodniałym osobnikiem. Wtedy w mgnieniu oka staje się on twoim największym problemem. Przytaknęłam z rozbawieniem, a Kyland na mnie zerknął. – A co dokładnie byś zrobił, Kylandzie Barretcie, gdyby w tym momencie stanął na naszej drodze ryś? Kyland wyglądał na zaskoczonego. – Wiesz, jak się nazywam. Znów ruszyłam. – To małe miasteczko. Znam wszystkich. A ty nie? – Nie. Z pełną premedytacją. Nie mam ochoty słuchać niczyich opowieści i nie muszę znać niczyich imion. Przechyliłam na bok głowę i popatrzyłam na niego. – Czemu nie? – Bo kiedy zdobędę stypendium Tyton Coal i się stąd wyrwę, nie chcę obciążać się kupą gównianych informacji z tej gównianej dziury. Znów odwróciłam się zaskoczona w jego stronę. – Starasz się o stypendium? Uniósł brew. – Tak, dziwisz się? Nie widziałaś mojego nazwiska na wszystkich listach najlepszych uczniów? – Ja… to znaczy… Nagle Kyland uśmiechnął się szeroko. Zrobiłam wielkie oczy i lekko się zachwiałam. Nigdy nie widziałam u niego takiego uśmiechu, ani razu, uśmiechu, który przemienił jego twarz w coś… nieopisanie pięknego. Przez chwilę wpatrywałam się w niego, po czym się pozbierałam i przyspieszyłam kroku. On przyspieszył obok mnie. Potrząsnęłam głową, czując niepokój i usiłując przypomnieć sobie, o czym rozmawialiśmy. Właśnie – stypendium. Tak, byłam zaskoczona. Widziałam nazwisko Kylanda na listach, ale nie podejrzewałam, że złożył podanie o stypendium Tyton Coal. Nigdy nie pojawiał się na żadnych spotkaniach kół naukowych ani kursach przygotowawczych. Zawsze byłyśmy ja, Ginny Rawlins i Carrie Cooper. Wiedziałam, że starały się o stypendium, bo o tym rozmawiałyśmy. Myślałam, że to one stanowią moją największą konkurencję. Mimo dobrych ocen Kyland sprawiał wrażenie kompletnie… n i e z a i n t e r e s o wa n e g o ? – Jakim cudem masz zamiar zdobyć stypendium, skoro to ja je zdobędę? – spytałam, unosząc brew. Kyland zerknął na mnie szybko, kręcąc głową z widocznym na twarzy rozbawieniem. – Nie masz szans – powiedział z kpiarskim uśmieszkiem. – Ale zrobiło się ciekawie, nie sądzisz? Parsknęłam cicho. Nie potrzebowałam niczego ciekawego. Potrzebowałam stypendium. Nie Strona 16 spodziewałam się, żeby Kyland miał duże szanse na wygraną, skoro dopiero teraz dowiedziałam się o jego podaniu. Nie sądziłam, bym miała wielkie powody do niepokoju. Szliśmy kilka minut w milczeniu, aż w końcu się odezwałam: – Czy Shelly nie będzie zła, że… ochraniasz inną dziewczynę przed rysiami? Spojrzał na mnie nierozumiejącym wzrokiem. – Shelly? Czemu miałaby…? – Zachichotał. – A, tak. – Pokręcił głową i przeczesał palcami swoje złocistobrązowe włosy. Zauważyłam, że są gęste, błyszczące i zwijają mu się na karku. – Ja i Shelly jesteśmy tylko przyjaciółmi. Uniosłam brwi, ale postanowiłam tego nie komentować. Miałam wystarczająco dużo zmartwień, by nie zastanawiać się, kogo całuje Kyland Barrett. – To dokąd zamierzasz wyjechać, jeśli zdobędziesz stypendium? Nie żebyś je zdobył. – Daleko stąd. Skinęłam głową i przygryzłam wargę. – Tak – powiedziałam po prostu. Kyland spojrzał w lewo, kiedy mijaliśmy jasnoniebieski drewniany domek, tonący w mrokach, nieco odsunięty od drogi pod górującym nad nim lasem. Kiedy Kyland znów na mnie spojrzał, miał lekko zaniepokojony wyraz twarzy. – Dziękuję ci, Kylandzie. Odprowadzenie mnie na górę było szalenie rycerskie, mimo że pozbawiłeś mnie pracy, zniszczyłeś moją jedyną parę butów i ukradłeś mi datę urodzin. – Szłam dalej, a ponieważ on nie odstępował mnie, śmiejąc się cicho na moje słowa, spojrzałam na niego pytająco. – Mieszkam trochę wyżej. Nie sądzę, bym po drodze spotkała jakiegoś rysia. – Uśmiechnęłam się nerwowo. Nie wiedziałam, czy kiedykolwiek widział moją przyczepę, i nieszczególnie miałam ochotę mu ją pokazywać. On jednak tylko szedł koło mnie w milczeniu. – Tenleigh… z tą pracą, dasz sobie radę? To znaczy – odwrócił z zażenowaniem wzrok – czy mogę ci jakoś pomóc? Przygryzłam wargę. Co miał zamiar zrobić? Też miał w domu chorą matkę. Możliwe, że znajdował się w jeszcze trudniejszej sytuacji. – Nie. Poradzę sobie. Skinął głową, ale kiedy na niego spojrzałam, na jego twarzy nadal dało się dostrzec niepokój. Gdy dotarliśmy do mojej przyczepy, zatrzymałam się i uśmiechnęłam niewyraźnie i nerwowo. – No to dobranoc – powiedziałam. Kyland dłuższą chwilę przyglądał się miejscu, w którym mieszkam, a moje policzki nabierały coraz mocniejszego koloru. Z jakiegoś powodu, kiedy tak stałam tu razem z nim, przyczepa wyglądała Strona 17 jeszcze gorzej niż zwykle. Była nie tylko maleńka i rozklekotana, ale też obłażąca z farby, zardzewiała, a okna pokrywała warstwa brudu, którego nie potrafiłam zmyć niezależnie od ilości użytego octu. Jego dom nie był wiele lepszy, ale i tak nie mogłam poradzić nic na wstyd, który odczuwałam, patrząc na przyczepę oczami Kylanda. Spojrzał na mnie. Moje zażenowanie musiało być widoczne, bo przez jego twarz przemknęło coś na kształt zrozumienia. Odwróciłam się na pięcie i na dygoczących nogach pomaszerowałam do przyczepy. – Tenleigh Falyn! – zawołał Kyland, dając mi do zrozumienia, że on też wie, jak się nazywam. Zatrzymałam się i spojrzałam pytająco za siebie. Odgarnął włosy, przez ułamek sekundy sprawiając wrażenie niepewnego. – Dałem kanapkę Joan Lytle… – Spojrzał w przestrzeń, jakby starannie dobierał słowa. – Nawet w naszej sytuacji zawsze znajdzie się ktoś, kto jest głodniejszy. A głód, cóż, przybiera różne postacie. – Schylił głowę. – Usiłuję o tym pamiętać – dokończył cicho z lekko zawstydzoną miną. Wepchnął ręce do kieszeni, odwrócił się i odszedł drogą w dół. Oparłam się o ścianę przyczepy i patrzyłam za nim, dopóki nie zniknął. Kyland Barrett nie był wcale tym, za kogo go miałam. I coś w tym odkryciu powodowało, że czułam się zdezorientowana i podekscytowana. Nie byłam pewna, czy mi się to podoba. Strona 18 ROZDZIAŁ TRZECI Kyland – Cześć, mamo – powiedziałem, zatrzaskując za sobą drzwi i zaglądając do pokoju, gdzie przed telewizorem stało jej krzesło. Mama jak zwykle nie zareagowała na powitanie. Zdążyłem się do tego przyzwyczaić. Poszedłem do swojego pokoju, otwarłem okno najszerzej, jak się dało, stanąłem w nim oparty dłońmi o parapet i wpatrzyłem się we wczesnowieczorne niebo. Wciągałem głęboko powietrze. Po paru minutach położyłem się na łóżku pod oknem i wyciągnąwszy do góry ramiona, oparłem głowę na dłoniach. Moje myśli pobiegły natychmiast ku Tenleigh Falyn. Nie mogłem uwierzyć, że straciła przeze mnie pracę. Jęknąłem głośno. To była w głównej mierze jej własna wina, czemu więc czułem się jak skończony dupek? Sama podjęła tę głupią decyzję, żeby mnie kryć. Ale dzięki Bogu, że to zrobiła. Gdyby aresztowano mnie za kradzież… byłoby źle, bardzo źle. Nie byłem nawet całkiem pewien, czemu ukradłem tę kanapkę dla pani Lytle, dopóki nie spróbowałem wyjaśnić tego Tenleigh. Moje wyjaśnienia były jedyną rzeczą, jaką mogłem dać Tenleigh w ramach podziękowania za poświęcenie, na jakie się dla mnie zdobyła. Zobaczyłem Joan Lytle siedzącą na schodach starej poczty i coś w sposobie, w jaki się kuliła, jakby próbowała zwinąć się w sobie, przyprawiło mnie o bolesny skurcz żołądka. Też tak się czułem. Tyle że ja miałem przynajmniej dach nad głową. Ja przynajmniej byłem głodny tylko w ostatnim tygodniu każdego miesiąca, kiedy pieniądze się już skończyły. Coś we mnie zapragnęło pokazać jej, że ją dostrzegam, zarówno ze względu na nią, jak i samego siebie. I tak rąbnąłem kanapkę. Głupie. Idiotyczne. Żałowałem tylko jednego – że to Tenleigh zapłaciła za to, co zrobiłem. Tenleigh. Moje myśli skupiły się na wyrazie jej twarzy, kiedy oglądałem przyczepę. Czuła wstyd, co było dość absurdalne. Mój dom też był w rozsypce. Moje ż y c i e było w rozsypce. Raczej nie miałem prawa osądzać jej sytuacji. Ale i tak nie patrzyłem tak naprawdę na jej żałosną, małą przyczepę. Oglądałem teren wokół. Był czysty i uporządkowany, bez choćby jednego śmiecia w zasięgu wzroku – w takim samym stanie, w jakim ja starałem się utrzymać swoje podwórze. Na całym wzgórzu podwórka i tereny prywatne zasypane były śmieciami – jeszcze jeden sposób, w jaki mieszkańcy Dennville Strona 19 oznajmiali swoją klęskę. Nikt na tej górze nie mógł sobie pozwolić na luksus wywozu śmieci, więc większość podwórzy tonęła pod górami śmieci – niezła metafora życia w tym regionie. Ale w każdy poniedziałek zbierałem swoje śmieci do dwóch worków, znosiłem je i opróżniałem do wielkiego kontenera na tyłach sklepu Rusty’ego. Następnie składałem worki i chowałem je do plecaka, żeby wystarczyły na dłużej. Jeśli miałem wybierać między paroma puszkami spaghetti w sosie a opakowaniem worków na śmieci, wybierałem jedzenie. Widziałem od czasu do czasu, jak Tenleigh znosi z góry duże pudło, i zastanawiałem się, co w nim jest. Musiała robić to samo co ja. I wiedziałem, że wynikało to z dumy, która dla ludzi takich jak my była raczej przekleństwem niż błogosławieństwem. Ja też zwróciłem już wcześniej uwagę na Tenleigh. Obserwowałem ją na kilku zajęciach, na które razem chodziliśmy. Zawsze siadała z przodu sali, a ja na tyłach, miałem więc doskonały punkt obserwacyjny. Nie mogłem oderwać od niej oczu. Podobało mi się, jak nieświadomie reagowała, kiedy odzywał się do niej ktoś, kto działał jej na nerwy – drapała gołą nogę i zaciskała usta… jak patrzyła spod przymrużonych powiek na tablicę z wyrazem poważnej koncentracji i przygryzała różową dolną wargę… jak z rozmarzeniem wyglądała czasem przez okno. Zapadł mi w pamięć jej profil, linia jej szyi. W piersi narastało mi mdłe uczucie pustki na widok podeszew jej butów, pełnych dziur i ledwo trzymających się na miejscu. Zauważyłem, że użyła jakiegoś markera, żeby zamalować zadrapania na noskach. Wyobraziłem sobie, jak siedzi w domu i zamalowuje rysy, bo przejmuje się, co ludzie pomyślą o jej starych, zniszczonych butach. Szlag mnie trafiał, że musiała to robić. Co było kompletnie irracjonalne. I co rzecz jasna oznaczało, że musiałem się trzymać z daleka od Tenleigh Falyn. Nie mogłem sobie pozwolić na to, co czułem, patrząc na nią. A co więcej, nie miałem na to ochoty. Od dnia, kiedy przyłapała mnie na zgarnianiu resztek jedzenia, widziałem, jak mnie obserwowała, gdy sądziła, że nie patrzę. Nie były mi obce uroki płci pięknej. Nie odrzucałem oferowanych mi propozycji – kto nie chciałby towarzystwa chętnego ciała, które przypominało, że nie jest się stworzonym jedynie, by cierpieć? Ale jakoś wyczuwałem, że Tenleigh nie przygląda mi się z tego rodzaju zainteresowaniem. Patrzyła na mnie tak, jakby usiłowała rozwikłać jakąś zagadkę – jakby chciała mnie poznać. I nie potrafiłem się oprzeć chęci, by dowiedzieć się czemu. Głupie. Idiotyczne. Emanował z niej spokój – coś uspokajającego, dziwna mieszanka siły i kruchości. Była piękna – to też z całą pewnością nie uszło mojej uwagi – ale jej uroda była czymś, w co wyraźnie nie wkładała żadnego wysiłku, a to tylko dodawało jej atrakcyjności. Przynajmniej dla mnie. Nie malowała się, a włosy nosiła najczęściej spięte w zwykły kucyk. Najwyraźniej nie uważała wyglądu za swój najcenniejszy atut. I zastanawiałem się, co nim było. Jej inteligencja? Może. Nie żeby miała szansę zdobyć to stypendium. Pracowałem na nie, zanim jeszcze zacząłem liceum. Przeanalizowałem nawet osiągnięcia wszystkich poprzednich stypendystów i postarałem się dorównać im w każdym calu. Strona 20 Potrzebowałem tego stypendium. Od niego zależało całe moje życie. To, co tak bardzo interesowało mnie w Tenleigh, nie miało więc znaczenia. Wkrótce wyjadę i nie obejrzę się za siebie, ani na piękną zielonooką Tenleigh Falyn, ani na nikogo innego. Czemu więc nie mogłem przestać o niej myśleć? Głupie. Idiotyczne. Po chwili wciągnąłem na łóżko plecak i wyjąłem z niego podręczniki. Nie mogłem odpuścić. Zostało mi zaledwie sześć miesięcy do ogłoszenia przez szkołę zdobywcy stypendium, dzięki któremu wyniosę się z tej zapyziałej dziury, daleko od beznadziei, daleko od głodu, daleko od kopalni, w której mrocznych czeluściach, wiele kilometrów pod ziemią, życie stracili mój ojciec i starszy brat. * Zobaczyłem Tenleigh kilka dni później, kiedy szła przede mną w stronę drogi prowadzącej do naszych domów. W ręce trzymała książkę i była zatopiona w lekturze. Głupia dziewucha – potknie się i złamie sobie kark. Wlokłem się za nią, obserwując, jak idzie. Byłem jej chyba coś winien za to, co dla mnie zrobiła. Mogłem się upewnić, że wróci bezpiecznie do domu. I że mnie nie zobaczy. Postaram się więcej z nią nie rozmawiać. Tak będzie lepiej. Zaskoczyło mnie nieco, kiedy skręciła nagle w leśną ścieżkę. Co, do cholery? Stałem przez chwilę na drodze, patrząc, jak Tenleigh znika między drzewami. Ta dziewczyna zasługuje na pożarcie przez rysia. Prychnąłem z frustracją i ruszyłem w ślad za nią. Już tu kiedyś byłem. Chodziłem wszystkimi ścieżkami na tej górze, albo z bratem, kiedy jeszcze żył, albo sam. Nie miałem jednak pojęcia, co wyprawia Tenleigh, bo w tę stronę nie było niczego oprócz urwistej krawędzi wapiennego klifu. Po paru minutach brnięcia wąską ścieżką wychynąłem spomiędzy drzew. Tenleigh stała zwrócona do mnie niemal całkiem plecami, wpatrzona w zachodzące słońce. Horyzont jarzył się pomarańczem i żółcią, a białe promienie wyłaniały się z chmur, jakby samo niebo popękało. Wielobarwny nieboskłon rozciągał się przed nami w całej swojej świetności, jakby usiłował zrekompensować nam szpetotę życia, ciągłej walki. I przez króciuteńką, ulotną chwilę może mu się to udało. Gdybym tylko mógł złapać go i zatrzymać. Gdybym tylko mógł złapać c o k o l wi e k dobrego i to zatrzymać. Tenleigh usiadła na skale i wpatrywała się w rozżarzony zachód. Kiedy ruszyłem w jej kierunku, odwróciła gwałtownie głowę i wydała z siebie okrzyk, przykładając ręce do piersi. – Rany! Wystraszyłeś mnie! Znowu. Co z tobą? – Przepraszam. – Podszedłem i usiadłem obok niej. Przewróciła oczami, po czym odchyliła się, opierając ręce na skale, i ponownie wpatrzyła się w niebo. Przez chwilę milczała. Wreszcie spojrzała na mnie, unosząc brew.

O nas

PDF-X.PL to narzędzie, które pozwala Ci na darmowy upload plików PDF bez limitów i bez rejestracji a także na podgląd online kilku pierwszych stron niektórych książek przed zakupem, wyszukiwanie, czytanie online i pobieranie dokumentów w formacie pdf dodanych przez użytkowników. Jeśli jesteś autorem lub wydawcą książki, możesz pod jej opisem pobranym z empiku dodać podgląd paru pierwszych kartek swojego dzieła, aby zachęcić czytelników do zakupu. Powyższe działania dotyczą stron tzw. promocyjnych, pozostałe strony w tej domenie to dokumenty w formacie PDF dodane przez odwiedzających. Znajdziesz tu różne dokumenty, zapiski, opracowania, powieści, lektury, podręczniki, notesy, treny, baśnie, bajki, rękopisy i wiele więcej. Część z nich jest dostępna do pobrania bez opłat. Poematy, wiersze, rozwiązania zadań, fraszki, treny, eseje i instrukcje. Sprawdź opisy, detale książek, recenzje oraz okładkę. Dowiedz się więcej na oficjalnej stronie sklepu, do której zaprowadzi Cię link pod przyciskiem "empik". Czytaj opracowania, streszczenia, słowniki, encyklopedie i inne książki do nauki za free. Podziel się swoimi plikami w formacie "pdf", odkryj olbrzymią bazę ebooków w formacie pdf, uzupełnij ją swoimi wrzutkami i dołącz do grona czytelników książek elektronicznych. Zachęcamy do skorzystania z wyszukiwarki i przetestowania wszystkich funkcji serwisu. Na www.pdf-x.pl znajdziesz ukryte dokumenty, sprawdzisz opisy ebooków, galerie, recenzje użytkowników oraz podgląd wstępu niektórych książek w celu promocji. Oceniaj ebooki, pisz komentarze, głosuj na ulubione tytuły i wrzucaj pliki doc/pdf na hosting. Zapraszamy!