Andrzej Szyma�ski Lekarz domowy naturalny - dla reumatyk�w i artretyk�w PWZN Print 6 Llublin 1996 Do czytelnika Ksi��ka ta jest poradnikiem i przewodnikiem po medycynie naturalnej. Jej zadaniem jest s�u�y� rad� tym, kt�rzy cierpi� na dolegliwo�ci i powa�ne schorzenia reumatyczne i artretyczne i kt�rzy chcieliby spr�bowa� �agodnych, nieinwazyjnych, co nie znaczy nieskutecznych metod leczenia. Autor przedstawia w niej sprawdzone niegdy� sposoby zapobiegania i leczenia tego typu schorze�. Jednym z podstawowych za�o�e� medycyny naturalnej jest idea cz�owieka jako pewnej psychofizycznej ca�o�ci. W profilaktyce i leczeniu oznacza to taki rodzaj post�powania, kt�ry uwzgl�dnia ca�y organizm cz�owieka. T�umaczy to stosowanie w dolegliwo�ciach i chorobach reumatycznych �rodk�w wewn�trznych i zewn�trznych, lek�w zio�owych, masa�y, kompres�w czy odpowiednich diet i lewatyw. Wszystkie opisane w poradniku metody leczenia by�y przedmiotem szczeg�lnej troski autora i zosta�y przez niego zweryfikowane. Niemniej jednak w przypadku jakichkolwiek w�tpliwo�ci prosimy o zasi�gni�cie porady do�wiadczonego specjalisty. Zw�aszcza w stanach mog�cych powodowa� zagro�enie �ycia nie nale�y nigdy waha� si� z wezwaniem lekarza. Autor i wydawca nie mog� bra� na siebie odpowiedzialno�ci za skutki wynikaj�ce ze stosowania przedstawionych w tej ksi��ce metod i lek�w. Medycyna naturalna uzupe�nia diagnozy i wspomaga terapie stosowane w medycynie tradycyjnej. Niejednokrotnie przynosi ratunek w stanach, w kt�rych medycyna akademicka jest bezradna i ma�o skuteczna. Bliska jest idei samoleczenia i samopomocy medycznej. Od autora W kolejnym tomie z serii "Lekarz domowy naturalny" om�wione s� dwa z najwi�kszych chyba zdrowotnych utrapie� ludzko�ci - go�ciec i dna. Tom ten, zgodnie z za�o�eniem serii, zawiera przegl�d leczenia zio�owego, homeopatycznego i zabieg�w naturalnych, kt�rych celem jest z�agodzenie cierpie� wywo�anych tymi chorobami. I go�ciec i dn� przez wiele stuleci okre�lano jako artretyzm, czyli b�le staw�w. Okre�lenia tego u�ywali lekarze greccy i arabscy w odniesieniu do r�nych chor�b staw�w, bez wzgl�du na ich natur� i pochodzenie. I chocia� ju� w Xvii wieku odkryto wp�yw kwasu moczowego na powstanie go��ca i dny, po dzi� dzie� termin artretyzm pozostaje w u�yciu. W chi�skich traktatach medycznych informacje dotycz�ce artretyzmu pojawiaj� si� 4000 lat p.n.e. W kr�gu za� kultury �r�dziemnomorskiej po raz pierwszy o artretyzmie jako chorobie staw�w m�wi w swoich pismach wielki lekarz staro�ytno�ci Hipokrates (ok. 460-377 p.n.e.), tw�rca po dzi� dzie� obowi�zuj�cej lekarzy zasady: primum non nocere (przede wszystkim nie szkodzi�) i gor�cy or�downik pomagania uzdrawiaj�cym si�om natury. W swoich dzie�ach Hipokrates zawar� olbrzymi� wiedz� o artretyzmie nazywanym tam podagr� i zbli�onych do� stanach chorobowych. Za najskuteczniejsze w leczeniu go��ca i podagry uwa�a� najr�norodniejsze metody pobudzania funkcji wydzielniczych pozwalaj�ce organizmowi oczyszcza� si� z toksyn. Zwraca� uwag� na to, co dzisiaj nazywamy zaburzeniami przemiany materii. W s�ynnych "Aforyzmach" Hipokrates okre�li� go�ciec i dn� jako choroby atakuj�ce osoby ju� niem�ode, a jako ich objawy wymienia�: "kr�tki oddech, nie�yty i kaszel, trudno�ci w oddawaniu moczu, choroby nerek, udar, sw�dzenie sk�ry, katarakt� i g�uchot�". Doskonale uzmys�awia� sobie znaczenie wieku i p�ci jako przyczyn wywo�uj�cych artretyzm, gdy pisa�: "kobieta nie ulega podagrze, dop�ki jej menstruacja nie zostanie wstrzymana". Hipokrates zalicza go�ciec i podagr� do chor�b wywo�anych nadmiarem po�ywienia i t�uszcz�w, co sprzyja nagromadzeniu odpadowych produkt�w przemiany materii w organizmie. W drugiej po�owie Xix wieku, kiedy to nast�pi� gwa�towny rozw�j chirurgii, chemii, farmacji, praktykowane przez stulecia naturalne metody leczenia go��ca i dny (podagry) od�o�one zosta�y przez medycyn� do lamusa, cho� nie przez wszystkich, o czym �wiadczy dzia�alno�� �wczesnych zwolennik�w medycyny niekonwencjonalnej, kt�rych najwybitniejszym przedstawicielem by� katolicki duchowny, ksi�dz Sebastian Kneipp. Przeciwstawiaj�c si� �wiadomie nihilizmowi terapeutycznemu i radykalizmowi chirurgii, zaleca� on jak wielu innych zwolennik�w lecznictwa naturalnego - proste jedzenie, wodolecznictwo i stosowanie zi� poprawiaj�cych przemian� materii. Jego zas�ugi zas�ugi w leczeniu chor�b go��cowych s� nieocenione i dzisiejsza medycyna ze zdziwieniem odkrywa je na nowo. Naturalne metody leczenia chor�b staw�w opieraj� si� na za�o�eniu, i� mniej wi�cej od czwartego roku �ycia organizm ludzki zaczyna gromadzi� truj�ce produkty przemiany materii, g��wnie kwas moczowy. Je�li produkty te umiejscawiaj� si� w stawach, mamy do czynienia z artretyzmem, kt�ry objawia si� b�lami, obrzmieniem i zesztywnieniem staw�w, je�li ich siedliskiem stan� si� nerwy, dochodzi do zapalenia tkanki nerwowej (neuralgie); gdy za� zaczynaj� odk�ada� si� w cz�ciach mi�kkich (narz�dy wewn�trzne, naczynia) m�wimy o go��cu (reumatyzmie). Jedynym sposobem wyleczenia artretyzmu, go��ca i neuralgii jest usuni�cie z organizmu przez sk�r�, jelita i drogi moczowe wszelkich osad�w i z�og�w. Pomog� w tym herbaty zio�owe, zabiegi wodolecznicze, zabiegi oczyszczaj�ce jelita i leki homeopatyczne om�wione w poradniku. Poniewa� poradnik przeznaczony jest przede wszystkim dla chorych przewlekle na dn� i go�ciec, przedstawiono w nim kuracje kompleksowe. Tote� je�li kto� zastosuje konkretny wariant kuracji jedynie cz�ciowo, musi by� przygotowany, �e i poprawa b�dzie cz�ciowa. Trzeba bowiem wiedzie�, �e leczeniu miejscowemu musi towarzyszy� kuracja ca�ego organizmu. Osoby oty�e musz� koniecznie schudn��, osoby za� wychudzone doprowadzi� wag� do normy. Zar�wno bowiem wychudzeni jak i otyli cierpi� bardzo cz�sto na przewlek�� niestrawno�� �o��dka, z tym �e u ka�dego przejawia si� ono inaczej. Kr�tko m�wi�c, je�li wszystkie czynno�ci wydalnicze organizmu (pocenie si�, wydzielanie moczu, oddawanie stolca, a u kobiet - menstruacja) zostan� uregulowane, w�wczas b�le staw�w, neuralgie, stany zapalne staw�w i narz�d�w, choroba wie�cowa, �ylaki czy podwy�szone ci�nienie krwi, ust�pi� na zawsze. Mo�na w to nie wierzy�, lecz warto spr�bowa�, by przekona� si�, czy tak jest w istocie. Kiedy dolegliwo�ci ust�pi�, wystarczy nie wraca� do poprzednich, z�ych nawyk�w �ywieniowych, prowadzi� rozs�dny tryb �ycia, by utrzyma� si� w doskona�ej formie. Leczenie kompleksowe dolegliwo�ci go��cowych Biegunka reumatyczna Objawy Osoby chore na go�ciec cz�sto skar�� si� na dolegliwo�ci przewodu pokarmowego, w kt�rym dominuj� biegunki, czyli cz�ste wydzielanie rzadkiego stolca, zawieraj�cego niestrawiony pokarm, �luz, t�uszcz a czasami krew. Biegunki wyst�puj� najcz�ciej po kuracjach antybiotykami lub s� objawem zaburze� w przyswajaniu sk�adnik�w po�ywienia spowodowanych niew�a�ciwym od�ywianiem (za du�o bia�ka i w�glowodan�w, niedostatek owoc�w i warzyw w diecie). Wa�ne jest aby umie� rozr�ni� rzadkie stolce od prawdziwej biegunki, kt�r� cechuje gwa�towna potrzeba oddania stolca po spo�yciu posi�ku lub wypiciu jakiegokolwiek p�ynu. Chory skar�y si� na wzd�cia, k�ucia w okolicach p�pka, lekkie przelotne b�le; oddaje wodnisty cuchn�cy kwa�no lub zgni�o stolec kilka lub kilkana�cie razy na dob�, cz�sto w nocy. U niekt�rych chorych pojawia si� gor�czka. Poniewa� trwaj�ca d�u�ej ni� trzy dni biegunka prowadzi do odwodnienia organizmu pozbawiaj�c go r�nych zwi�zk�w mineralnych, wymaga ona skrupulatnego leczenia. Leczenie zio�ami - Przez pierwsze dwa dni obowi�zuje ca�kowity post, mo�na jedynie pi� przegotowan� wod� z cytryn� i niewielk� ilo�� miodu (�y�eczka na szklank� wody). Nast�pnie wprowadzamy do diety kleik ry�owy lub kleik z p�atk�w owsianych. - Je�li biegunka pojawia si� nagle, lekarstwem, kt�re zadzia�a natychmiastowo, b�dzie ma�y kieliszek nalewki orzechowej (na 500 mililitr�w czystej w�dki bierzemy 4 niedojrza�e orzechy w�oskie wraz z zielon� sk�rk�, kroimy drobno, wk�adamy do w�dki pozostawiaj�c na 14 dni, a nast�pnie przecedzamy). Osoby cierpi�ce na go�ciec powinny mie� w zapasie tak� nalewk� i stosowa� j� we wszelkiego rodzaju zaburzeniach trawienia. - Je�li biegunka przybra�a charakter przewlek�y, podajemy choremu raz dziennie na czczo fili�ank� wywaru z ziela tysi�cznika i ziela dziurawca: 0,5 �y�eczki tysi�cznika i 0,5 �y�eczki dziurawca zalewamy szklank� wrz�cej wody, odstawiamy pod przykrywk�, a� wywar ostygnie i przecedzamy przez g�ste sitko. Na noc mo�na poda� choremu wywar z suszonych czarnych jag�d: �y�eczk� czarnych jag�d zalewamy szklank� wrz�cej wody, gotujemy na ma�ym ogniu przez 5 minut, odstawiamy pod pokrywk�, a� wywar nieco ostygnie i przecedzamy przez g�ste sitko. - Powr�t do zdrowia nast�pi szybciej, je�li codziennie zrobimy choremu lewatyw� z 1 litra naparu z kwiatu rumianku - 3 �y�ki sto�owe kwiatu rumianku zalewamy 1 l wrz�cej wody, odstawiamy pod pokrywk� na 15 minut i przecedzamy przez g�ste sitko. Po lewatywie k�adziemy na brzuch dobrze ciep�y termofor. Leczenie homeopatyczne - Je�li ka� jest bardzo rzadki, wodnisty i zielony, cuchnie zgni�ymi jajami, chory za� skar�y si� na b�l w do�ku podsercowym, brzuch ma twardy, w ustach gorzki smak, j�zyk ob�o�ony szaro��tym nalotem, a przy tym dokucza mu pragnienie, podajemy Chamomilla D6 po 5 kropli po ka�dym wypr�nieniu. Je�li przyczyn� biegunki s� b��dy dietetyczne (kwa�ne potrawy, wodniste owoce, sma�eniny, g�ste sosy) chory ma j�zyk ob�o�ony szarym lub ��tawym nalotem i kolejne stolce r�ni� si� od siebie barw�, podajemy Pustatilla D6 po 5 kropli po ka�dym wypr�nieniu. - Je�li biegunk� wywo�a�o niedok�adne gryzienie pokarmu, chory ma nudno�ci, jest blady, os�abiony i lepiej si� czuje, gdy le�y, podajemy Ipecacuanha D6 po 5 kropli po ka�dym wyr�nieniu. - Je�li ka� ma kwa�ny zapach, a b�le nie s� zbyt dokuczliwe, podajemy po ka�dym wypr�nieniu Rheum D3 na czubku no�a. - Je�li chory skar�y si� na gazy, wypr�nienia s� sk�pe, �luzowate, biegunka wyst�puje na zmian� z zaparciem, podajemy co 3 godziny Nux vomica D po 5 kropli. - Je�li j�zyk jest ob�o�ony, chory nie ma apetytu, jest s�aby, ma nudno�ci i odbija mu si�, podajemy co 2 godziny Antimonum crudum D(na czubku no�a). - Je�li biegunka wyst�pi�a po spo�yciu owoc�w lub potraw wzdymaj�cych (groch, fasola, b�b, bia�a kapusta), chory nie odczuwa silnego b�lu, b�le pojawiaj� si� zaraz po spo�yciu posi�ku lub w nocy, ka� jest wodnisty, szary i zawiera niestrawione kawa�ki pokarmu, podajemy China D6 po 5 kropli po ka�dym wypr�nieniu. Je�li przyczyn� biegunki jest przezi�bienie, wypr�nienia s� obfite, wodniste, zielonkawe lub z pasemkami krwi, wywo�uj� uczucie pieczenia w odbycie: chory czuje r�ni�cie w jelitach, jest mu zimno i poci si�, podajemy Mercurius solubilis D12 po 5 kropli po ka�dym wypr�nieniu. Je�li chory sk�onny jest przezi�bie� czuje r�ni�cie w okolicy p�pka i budzi go to ze snu, ka� jest kleisty, zielonkawy lub ��tawy, podajemy Dulcamara D6 po 5 kropli po ka�dym wypr�nieniu. Gdy biegunka przesz�a w przewlek�� - na noc i rano na czczo. Je�li biegunka jest gwa�towna, ka� ma wygl�d k�aczkowaty i mocno cuchnie, chory zwija si� w k��bek, co przynosi mu ulg�: gdy objawom tym towarzyszy burczenie w jelitach, podajemy Iris D6 po 5 kropli co 2 godziny. Iris jest bardzo skuteczny w tak zwanych biegunkach letnich. - Je�li biegunka wyp�dza chorego rano z ��ka albo te� nast�puje zaraz po jedzeniu lub piciu, wypr�nienia s� obfite, cuchn�ce, w kolorze brunatnym, ich konsystencja podobna do groch�wki a chory czuje si� najgorzej po defekacji, podajemy Podophyllum D6 po 5 kropli po ka�dym wypr�nieniu. - W przypadkach uporczywych,a tak�e gdy chory ma hemoroidy i sk�onny jest do przezi�bie� przy najmniejszych wahaniach temperatury, podajemy Sulfur D12 po 5 kropli co 5 godzin, a� ilo�� wypr�nie� zmniejszy si�. Nast�pnie codziennie na czczo po 5 kropli przez 10 dni. Po tym okresie trzeba zrobi� czterodniow� przerw� i je�li zajdzie potrzeba - wznowi� leczenie. - Je�li na uporczywe biegunki cierpi kobieta sk�onna do histerii, nerwowa, skar��ca si� na bia�e up�awy, nag�e ataki potu i wary albo napady zimna lub dreszczy, kt�re odczuwa podczas wypr�niania si�, podajemy Sepia D6 (na czubku no�a) tak samo jak Sulfur D6 (patrz wy�ej). Dieta Po dwudniowej g�od�wce, kiedy to chory w razie pragnienia mo�e pi� jedynie przegotowan� wod� z cytryn� i miodem (1 �y�eczka miody na szklank� napoju), podajemy kleik ry�owy lub kleik owsiany. Chory musi unika� potraw, kt�re mu szkodz�. W przypadku biegunki reumatycznej szczeg�lnie �le trawione s� ziemniaki pod ka�d� postaci�. Nawet po wyra�nym polepszeniu nale�y unika� warzyw (tak�e gotowanych), mo�na natomiast podawa� choremu pieczone jab�ka. B�le go��cowe Objawy Choroba go��cowa objawia si� mi�dzy innymi b�lami odczuwanymi w r�nych cz�ciach cia�a. Towarzyszy im czasem niewielka gor�czka i z�e samopoczucie. Potocznie nazywa si� je "darciem w ko�ciach", cho� w przypadku go��ca dotycz� one raczej mi�ni. Je�eli choroba go��cowa ma charakter przewlek�y, "darcie w ko�ciach" mog� poprzedza� dolegliwo�ci ze strony serca, zaburzenia pracy �o��dka, nadwra�liwo�� w�troby, bezsenno��, uczulenie na niekt�re pokarmy i zapachy. Rodzaj i czas trwania tych dolegliwo�ci zale�� od konstytucji organizmu, wieku chorego, od�ywiania, warunk�w pracy. Ka�dy wi�kszy wysi�ek fizyczny mo�e wywo�a� atak b�l�w, co ma zwi�zek z istniej�cymi u chorych na go�ciec zaburzeniami przemiany materii. Leczenie zio�ami - B�le, kt�re pojawi�y si� nagle lub zapowiedzia�y je znane z samoobserwacji zwiastuny, ust�pi� bardzo szybko po kilkakrotnym zastosowaniu mieszanki zio�owej z�o�onej z nast�puj�cych sk�adnik�w: str�czyn fasoli i kory wierzbowej (po 30 gram�w), korzenia goryczki (10 gram�w), ziele krwawnika (15 gram�w). Zio�a dok�adnie mieszamy, 2 �y�ki sto�owe mieszanki zalewamy 0,5 l zimnej wody, gotujemy przez 10 minut i przecedzamy. Wywar wypijamy �ykami w ci�gu dnia. - Osoby, kt�re maj� k�opoty z wydalaniem moczu, powinny stosowa� nast�puj�c� mieszank�: owoc�w ja�owca (30 gram�w), korzenia wil�yny (20 gram�w), ziela naw�oci (40 gram�w. Zio�a dok�adnie mieszamy, przygotowujemy i pijemy tak samo jak wy�ej. Mieszanka ma silne dzia�anie moczop�dne. - Je�li b�lom towarzyszy podwy�szona temperatura i z�e samopoczucie, stosujemy mieszank� z�o�on� z kory wierzby, p�czk�w topoli, kwiatu wi�z�wki b�otnej, kwiatu bzu czarnego i ziela skrzypu w r�wnych cz�ciach. Zio�a dok�adnie mieszamy, �y�k� zalewamy szklank� wrz�tku, gotujemy 15 minut pod przykrywk� i przecedzamy. Wywar mo�na od razu przygotowa� na ca�y dzie� (2-3 szklanki). Leczenie zewn�trzne W razie bardzo dokuczliwych b�l�w stosujemy na noc kataplazm z chrzanu, soli, m�ki i octu. Ucieramy potrzebn� ilo�� �wie�ego chrzanu, dodajemy do� tyle samo m�ki i soli. Rozprowadzamy octem. Ca�o�� mieszamy tak d�ugo, a� powstanie jednorodna masa, kt�r� rozsmarowujemy na kawa�ku p��tna, przykrywamy drugim kawa�kiem, przyk�adamy na bol�ce miejsce i owijamy dobrze flanel�. Kataplazm usuwamy po up�ywie 2-5 godzin. Gdy oka�e si� w�wczas, �e sk�ra jest mocno podra�niona, smarujemy j� delikatnie wazelin�. Leczenie homeopatyczne - Je�li b�le s� rw�ce, �agodniej� w ci�gu dnia, przybieraj� za� na sile w nocy, sk�ra na chorym miejscu jest lekko napi�ta i gor�ca, podajemy co 3 godziny Aconitum D6 po 5 kropli. Kiedy nast�pi polepszenie - co 6 godzin. - Aby usun�� objawy i utrwali� leczenie, po Aconitum zawsze nale�y poda� Sulfur D12. Sulfur D12 podajemy tak�e w�wczas, kiedy chorych n�kaj� k�uj�ce lub rw�ce b�le w ko�czynach i stawach, a b�l zmniejsza si�, gdy na chore miejsce przy�o�y si� ciep�y kompres, wzmaga za� od zimna. Sulfur D12 jest szczeg�lnie wskazany, kiedy b�le maj� przewlek�y charakter, rosn� podczas bezruchu, ust�puj� za�, gdy si� ruszamy. Chorym dokuczaj� dreszcze, kurczowe b�le w klatce piersiowej, b�le w szyi i plecach, a tak�e uczucie rozbicia w cz�ci l�d�wiowej kr�gos�upa. Objawy nasilaj� si� pod wiecz�r, chory nie mo�e si� rozgrza�, a w nocy poci si� kwa�no cuchn�cym potem. W takich przypadkach aplikujemy Sulfur D12 po 5 kropli co 4 godziny. - Je�li chory odczuwa dr�ce b�le w szyi i ko�czynach, pal� go stopy, sk�r� ma such� lub przeciwnie, pokryt� cuchn�cym potem, kt�ry nie daje ulgi, b�le za� wzmagaj� si� w nocy, podajemy co 4 godziny Dulcamara D6 po 5 kropli. - Gdy po ci�kiej pracy fizycznej chory czuje si� rozbity i niezdolny do najmniejszego wysi�ku, podajemy co 3 godziny Arnica D6 po 5 kropli. - Je�li b�le zlokalizowane s� po lewej stronie cia�a, mi�nie bol� i s� wra�liwe na dotyk, pogorszenie nast�puje po wysi�ku fizycznym, podajemy co 4 godziny Cimicifuga D6 po 5 kropli. - Je�li b�le zlokalizowane s� w prawym barku i ramieniu(rwanie po��czone ze zdr�twieniem i sztywno�ci�), pogorszenie za� nast�puje w nocy, podajemy Sanguinaria D6 po 5 kropli co 4 godziny. - Gdy wymienione uprzednio objawy dotycz� ramienia lewego, a chory ma sk�onno�� do kolek, podajemy co 4 godziny Magnesium carbonicum D6 (na czubku no�a). - Je�li go�ciec zaatakowa� mi�nie twarzy, b�l jest dr�cy i wzmaga si� podczas zimnego wiatru, chory nie mo�e wydoby� z siebie g�osu, zw�aszcza rano, podajemy Causticum D4 po 5 kropli co 4 godziny. - Gdy b�le zlokalizowane s� w mi�niach piersi, brzucha lub w stawach, wzrastaj� przy ruchu, mocz jest ciemny lub czerwonawy, podajemy Bryonia D6 po 5 kropli co 4 godziny - Je�li b�le zlokalizowane s� g��wnie w mi�niach lub stawach d�oni, podajemy Viola odorata D6 po 5 kropli co 3 godziny. Dieta Na pocz�tku leczenia wskazana jest dwudniowa g�od�wka. Potem nale�y wykluczy� z jad�ospisu mi�so i jego przetwory. Ograniczy� t�uszcze zwierz�ce, s�l i cukier. Wprowadzi� du�o warzyw i niekwa�nych owoc�w. Dba� o wypr�nienia. B�le kr�gos�upa Objawy Pomin�wszy b�le kr�gos�upa wywo�ane uszkodzeniem kr�g�w, pozosta�e maj� zwi�zek z pewnymi odmianami choroby go��cowej. Chory skar�y si� na przeszywaj�ce b�le w dolnej cz�ci kr�gos�upa o charakterze sta�ym lub przej�ciowym. Czasem towarzyszy im niewielka gor�czka. B�le daj� o sobie najcz�ciej zna� niespodziewanie, w trakcie zmiany pozycji z siedz�cej na stoj�c�, podczas przewracania si� z boku na bok, a tak�e podczas gwa�townego ruchu po��czonego z wysi�kiem fizycznym. Do�� cz�ste s� r�wnie� b�le cz�ci szyjnej i piersiowej kr�gos�upa, a poniewa� wszystkie one maj� to samo �r�d�o, leczymy je tak samo. Leczenie naturalne b�l�w kr�gos�upa polega przede wszystkim na skutecznym oczyszczeniu organizmu z zalegaj�cych resztek powsta�ych w wyniku zaburze� przemiany materii. Niekiedy ulg� przynosz� r�ne radykalne zabiegi. Podstawow� spraw� jest w�a�ciwe od�ywianie si�, a tak�e dba�o�� o regularne wydalanie moczu i ka�u; dotyczy to szczeg�lnie os�b starszych, u kt�rych z wiekiem dochodzi do g��bszych zaburze� przemiany materii. Leczenie zewn�trzne (do wyboru) - Na bol�ce miejsce puszczamy tak silny strumie� wody, a� poczujemy b�l, nast�pnie owijamy je flanel� i k�adziemy si� do ��ka. Przy ponownym ataku b�lu zabieg powtarzamy. - Do p��ciennego woreczka wsypujemy po 100 gram�w nasion kozieradki i nasion gorczycy czarnej, woreczek zawi�zujemy, wk�adamy do g��bokiego talerza i zalewamy gor�c� wod�. Po chwili woreczek wyjmujemy i przyk�adamy na bolesne miejsce. Kataplazm mo�na wykorzysta� kilkakrotnie, po ka�dorazowym zalaniu gor�c� wod�. - Dobre rezultaty daje nacieranie bolesnego miejsca, a� do zaczerwienienia sk�ry suchym, grubym r�cznikiem. Mog� je wykonywa� osoby o czystej, pozbawionej wyprysk�w sk�rze. Na bolesne miejsce k�adziemy kataplazm z cebuli i soli: 2-3 cebule ucieramy na miazg�, dusimy w odrobinie wody, dodajemy �y�k� soli i dok�adnie mieszamy. Miazg� cebulow� rozsmarowujemy na kawa�ku p��tna, k�adziemy na bol�ce miejsce, pokrywamy drugim kawa�kiem p��tna lub flaneli i banda�ujemy. Trzymamy kataplazm tak d�ugo a� b�l minie. Na bolesne miejsce stawiamy kilka baniek. Gdy je zdejmiemy, przyk�adamy na sk�r� ok�ad z ch�odnego, �wie�ego twaro�ku. - Bardzo skuteczne jest nacieranie bolesnych miejsc 2 razy dziennie nalewk� spirytusow� z korzenia dzi�gla le�nego, octu i oliwy: 2 �y�ki korzenia dzi�gla le�nego zalewamy 0,5 l spirytusu, odstawiamy na 7 dni, przecedzamy, dodajemy tak� sam� ilo�� octu i dobrze wstrz�samy. Do jednego kieliszka nalewki dodajemy 0,5 �y�eczki oliwy. Leczenie zio�ami (do wyboru) R�wnocze�nie z leczeniem zewn�trznym prowadzi� nale�y leczenie wewn�trzne mieszankami zio�owymi. - Przed udaniem si� na spoczynek wypijamy szklank� naparu z kwiatu lipowego: �y�k� kwiatu lipowego zalewamy szklank� wrz�cej wody, odstawiamy pod pokrywk� na 15 minut, przecedzamy przez g�ste sitko i dodajemy �y�eczk� miodu. Napar nale�y pi� wolno, �ykami. - Przez kolejnych 7 dni wypijamy 3 razy dziennie po fili�ance wywaru z rzepiku pospolitego i lukrecji: 4 �y�ki sto�owe ziela rzepiku i �y�k� korzenia lukrecji dobrze mieszamy, 1 �y�k� mieszanki zalewamy szklank� wrz�tku, gotujemy na ma�ym ogniu przez 15 minut, a nast�pnie przecedzamy przez g�ste sitko. - Aby wywo�a� poty i wzm�c wydalanie moczu, nale�y pi� 2 razy dziennie fili�ank� naparu z li�ci brzozy (100 gram�w), ziele skrzypu (60 gram�w), ziele bratka tr�jbarwnego (40 gram�w); sk�adniki dobrze mieszamy, �y�k� zi� zalewamy szklank� wrz�cej wody, odstawiamy pod pokrywk� na 15 minut, a nast�pnie przecedzamy. Mieszanka wskazana jest dla os�b, kt�re ma�o si� poc�. - Wi�kszy efekt da picie 2 razy dziennie po fili�ance wywaru z korzenia �opianu, korzenia bzu czarnego, korzenia wil�yny, kory wierzbowej i ziela jemio�y; po 40 gram�w ka�dego z pi�ciu pierwszych sk�adnik�w i 100 gram�w ziela jemio�y dobrze mieszamy, �y�k� mieszanki zalewamy szklank� wrz�tku, gotujemy na ma�ym ogniu przez 15 minut, a nast�pnie przecedzamy. Mieszanka przeznaczona jest dla os�b maj�cych k�opoty z wydalaniem moczu. - Kobietom, u kt�rych b�le kr�gos�upa powsta�y w wyniku klimakterium, pomo�e mieszanka z�o�ona z morszczynu, ziela srebrnika i ziela krwawnika: po 40 gram�w ka�dego ze sk�adnik�w dobrze mieszamy, �y�k� sto�ow� mieszanki zalewamy szklank� wrz�cej wody, odstawiamy pod przykrywk� na 30 minut, a nast�pnie przecedzamy przez g�ste sitko. Nale�y pi� po 2 fili�anki naparu dziennie na przemian z wywarem opisanym powy�ej. Ma�o znanym, starym, lecz niezwykle skutecznym �rodkiem zio�owym, likwiduj�cym nie tylko b�le kr�gos�upa, lecz r�wnie� r�nego rodzaju b�le go��cowe, jest napar z kory wierzbowej, kwiatu wi�z�wki b�otnej, p�czk�w brzozy, ziela bratka tr�jbarwnego, li�ci poziomki, owoc�w maliny i owoc�w je�yny; po 40 gram�w pierwszych sk�adnik�w i po 10 gram�w trzech pozosta�ych dobrze mieszamy, �y�k� mieszanki zalewamy szklank� wrz�tku i pozostawiamy na 24 godziny. Pijemy co godzin� po �y�ce sto�owej. Leczenie homeopatyczne - Je�li b�lom kr�gos�upa towarzyszy gor�czka, podajemy Aconitum D6 po 5 kropli co 4 godziny. - Je�li chory czuje si� zzi�bni�ty i dokucza mu b�l �widruj�cy wzrastaj�cy przy ruchach, zmuszaj�cy do poruszania si� w pozycji pochylonej, przygarbionej, podajemy co 4 godziny Bryonia D6 po 5 kropli. _ Je�li Bryonia pomog�a tylko cz�ciowo, chory nadal cierpi, ka�dy ruch dolnej cz�ci kr�gos�upa pog��bia b�l, a przy tym wyst�puje zaparcie, podajemy co 4 godziny Nux vomica D12 po 5 kropli. - Gdy b�l dokucza najbardziej w bezruchu, chory skar�y si� na skurcz mi�ni i ma trudno�ci w chodzeniu, a choroba ma charakter przewlek�y, podajemy Rhus toxicodendron D6 po 5 kropli co 4 godziny. - Je�li b�l obejmuje doln� cz�� kr�gos�upa i wzmaga si� przy ruchach, chory odczuwa ponadto zdr�twienie w miejscach bolesnych, podajemy Pulsatilla D6 po 5 kropli co 4 godziny. - Je�li om�wione poprzednio b�le wzmagaj� si� w nocy nie pozwalaj�c choremu na sen, podajemy Mercurius solubilis D12 po 5 kropli co 4 godziny. Dieta Bez mi�sa i jego przetwor�w; nale�y ograniczy� t�uszcze zwierz�ce i cukier. B�le mi�niowe Pojawiaj� si� niespodziewanie i atakuj� jeden lub grup� mi�ni, zw�aszcza ko�czyn. Chory z trudem porusza ko�czynami, mi�nie sztywniej� mu i dr�twiej�. Przyczyn� b�l�w mi�niowych s� na og� przezi�bienia, ale stanowi� one r�wnie� jedn� z odmian dolegliwo�ci go��cowych, poniewa� chorzy na go�ciec s� nadzwyczaj wra�liwi na raptowne zmiany temperatury i ci�nienia atmosferycznego. B�le mi�niowe ust�puj� po kilku dniach, wykazuj� jednak tendencj� do nawrot�w. Zaatakowane go��cem mi�nie ramienia reaguj� b�lem na dotyk, a ka�dy ruch r�k� jest utrudniony. B�le mi�ni klatki piersiowej wzmagaj� si� podczas kaszlu, kichania oraz przy oddychaniu. Umiejscowione w mi�niach szyi b�le ograniczaj� lub wr�cz uniemo�liwiaj� ruchy g�ow�. Leczenie zio�ami (do wyboru) - Wywar z korzenia selera: �redniej wielko�ci seler szatkujemy na tarce, zalewamy du�� ilo�ci� wody, aby przykry�a jarzyn� i gotujemy tak d�ugo, a� b�dzie mi�kki. Po odcedzeniu dodajemy do smaku troch� miodu. Wypijamy po fili�ance do kawy rano i wieczorem. - Napar z li�ci pokrzywy i p�czk�w topoli; po �y�ce li�ci pokrzywy i p�czk�w topoli zalewamy 0,5 l wrz�cej wody i odstawiamy pod pokrywk� na ciep�� p�ytk� na 20 minut. Przecedzamy i dos�adzamy miodem. Napar pijemy 3 razy dziennie po fili�ance od kawy tak d�ugo a� dolegliwo�ci min�. Leczenie zewn�trzne - patrz: B�le go��cowe. Leczenie homeopatyczne - patrz: B�le go��cowe. Dieta - patrz: B�le go��cowe. B�le mi�niowe przewlek�e Wyst�puj� zwykle po wysi�ku fizycznym lub przy zmianach pogody. Trwaj� d�u�ej ni� 7 dni, z tendencjami do nawrot�w w kr�tkich odst�pach czasu. S� mniej dokuczliwe ni� w przypadkach ostrych. Stan og�lny chorego jest na og� dobry. Leczenie zio�ami - patrz: B�le go��cowe. Leczenie zewn�trzne - patrz: B�le go��cowe. Przy nawrotach b�l�w skutecznie dzia�aj� gor�ce kompresy, kt�re usuwamy po up�ywie p� godziny, a bolesne miejsce nacieramy delikatnie mieszank� spirytusu kamforowego i soku z cytryny w r�wnych cz�ciach, a nast�pnie owijamy flanel�. Opr�cz nacierania k�adziemy choremu na brzuch kompres z ciep�ego wywaru siana: 2 gar�ci siana zalewamy 1 l wody, gotujemy na ma�ym ogniu przez 20 minut i przecedzamy. W wywarze moczymy odpowiednio du�y kawa�ek p��tna, przyk�adamy na brzuch, owijamy kawa�kiem flaneli i we�nianym szalem. Kompres zdejmujemy po up�ywie p� godziny. Leczenie homeopatyczne - patrz: B�le go��cowe. Dieta - patrz: B�le go��cowe. Go�ciec mi�ni �ydek Wyst�puj� u chorych na go�ciec, zw�aszcza kobiet po nadmiernym wysi�ku fizycznym. Objawy Mi�nie �ydek s� bole�nie napi�te w ci�gu dnia, a noc� pojawiaj� si� szarpi�ce, dr�ce b�le, kt�re budz� chorego ze snu. Gdy b�l ust�pi, mi�nie �ydek s� zdr�twia�e i nabrzmia�e. Leczenie dora�ne Gdy w ci�gu dnia b�l mi�ni �ydek nie pozwala normalnie funkcjonowa�, nale�y po�o�y� si� i masowa� d�o�mi zwil�onymi spirytusem kamforowym (z do�u do g�ry) tak d�ugo a� poczujemy ulg�. Leczenie zio�ami - Napar z ziela melisy: �y�k� ziela zalewamy 0,5 l wrz�cej wody, odstawiamy pod pokrywk� na 30 minut i odcedzamy. Pijemy po kieliszku do wina 3 razy dziennie przed posi�kami. - Wywar z kopru ogrodowego: �y�k� nasienia kopru zalewamy 0,5 l wrz�cej wody, gotujemy 15 minut i przecedzamy. Pijemy przed ka�dym posi�kiem po fili�ance do kawy. Leczenie homeopatyczne - Je�li b�l w �ydkach objawia si� g��wnie w nocy, chory nie mo�e spa� i dopiero ci�g�a zmiana pozycji cia�a przynosi mu ulg�, podajemy co 3 godziny Aconitum D6 po 5 kropli. - Je�li b�l w �ydkach ust�puje, gdy przy�o�ymy co� ciep�ego a wzmaga si� od zimna, podajemy Sulfur D12 po 5 kropli co 6 godzin. - Je�li chory odczuwa palenie wzd�u� kr�gos�upa oraz dr�enie i s�abo�� w nogach w ci�gu dnia, podajemy Zincum D6 (na czubku no�a) co 4 godziny. Leczenie zewn�trzne - Codziennie rano wskazany jest suchy masa� �ydek, kt�ry wykonujemy mi�kk� szczotk� z do�u do g�ry. - Wieczorem bierzemy zmienn� k�piel n�g: do jednego wiadra wlewamy wod� bardzo gor�c�, a do drugiego wod� zimn�. Rozpoczynamy od k�pieli gor�cej, a po 20-30 sekundach zanurzamy nogi na 5-15 sekund w wodzie zimnej. I tak na zmian�. K�piel powtarzamy pi�ciokrotnie i zawsze ko�czymy w wodzie zimnej. Po zabiegu przeprowadzonym prawid�owo nogi zaczerwieni� si�. Osuszamy je r�cznikiem, wci�gamy grube skarpety (najlepiej z owczej we�ny) i wk�adamy ciep�e pantofle. - Raz w tygodniu robimy k�piel parow� n�g: wiadro nape�niamy wod� o temperaturze 42-45 stopni Celsjusza tak, aby po zanurzeniu n�g si�ga�a do kolan. Do wody wrzucamy gar�� szarej soli kamiennej. Kiedy ju� nogi s� w wodzie, owijamy si� kocem od brzucha w d� tak, by naczynie w kt�rym trzymamy nogi znalaz�o si� pod kocem. Wkr�tce zaczniemy si� poci�; aby pot by� obfitszy nale�y wypi� podczas k�pieli 1 szklank� naparu z kwiatu lipy. Po k�pieli wycieramy nogi do sucha i k�adziemy si� do ��ka. Dieta - patrz: B�le go��cowe. Go�ciec mi�ni szyi Objawy G�owa chorego jest pochylona w stron� prawego lub lewego barku. Ruchy szyi utrudnione z powodu dotkliwego b�lu. Nie leczona choroba mo�e doprowadzi� do trwa�ych zmian w cz�ci szyjnej kr�gos�upa, a tak�e w mi�niach. Leczenie zio�ami W 2 godziny po ka�dym posi�ku chory powinien wypi� fili�ank� wywaru zio�owego z k��czy perzu, ziela krwawnika, ziela pierwiosnka, korzenia mniszka lekarskiego, korzenia �opianu i owoc�w ja�owca: po 50 gram�w ka�dego z zi� dobrze mieszamy, 2 sto�owe �y�ki mieszanki zalewamy 0,5 l wrz�cej wody, gotujemy w ci�gu 15 minut na ma�ym ogniu, a kiedy wywar ostygnie, przecedzamy. Zio�a nale�y pi� tak d�ugo a� nast�pi wyra�na poprawa. Leczenie zewn�trzne Je�li z powodu przezi�bienia choroba zaostrzy�a si�, przed udaniem si� na spoczynek robimy k�piel parow� g�owy, a po niej nacieranie szyi i bark�w spirytusem kamforowym. Zabiegi nale�y powtarza� tak d�ugo, a� nast�pi wyra�na poprawa. W ci�gu dnia nacieramy szyj�, barki i ramiona nalewk� spirytusow� na korzeniu dzi�gla le�nego, z dodatkiem octu i oliwy. Po ka�dym nacieraniu owijamy szyj� flanel� i mi�kkim we�nianym szalem. Leczenie homeopatyczne - Je�li chory czuje bolesn� sztywno�� karku, ci�gn�ce b�le w plecach i kr�gos�upie podczas spoczynku i w ruchu, rwanie w mi�niach szyi i stawie lub stawach biodrowych, towarzyszy temu uczucie zimna, os�abienie, a w nocy pal� go stopy, podajemy 3 razy dziennie Calcarea carbonica D6 (na czubku no�a). - Je�li w g�rnej cz�ci plec�w i klatki piersiowej wyst�puj� ci�gn�ce b�le, a w ramionach rwanie i kurcz wzmagaj�ce si� podczas spoczynku, podajemy Nux moschata D3 po 5 kropli 3 razy dziennie. - Je�li do wy�ej opisanych b�l�w do��cza si� obrzmienie cz�ci mi�kkich, podajemy Nux vomica D6 po 5 kropli 3 razy dziennie. Je�li b�le dotycz� lewej cz�ci cia�a, podajemy 3 razy dziennie Ferrum metalicum D4 na czubku no�a. Gdy zaatakowana zosta�a prawa cz�� cia�a, podajemy Sanguinaria D6 po 5 kropli 3 razy dziennie. Dieta Bez mi�sa i jego przetwor�w, zw�aszcza w�dzonek. Nie wolno te� jada� na pusty �o��dek s�odyczy ani pi� sok�w owocowych. Napoje nale�y s�odzi� jasnym miodem (rzepakowy, akacjowy, lipowy). Go�ciec mi�niowy w�druj�cy Objawy Cech� tej cz�sto spotykanej odmiany go��ca jest przemieszczanie si� b�l�w w ci�gu dnia do r�nych mi�ni lub ich grup. B�le te nie s� rozleg�e, lecz do�� silne, czasami przeszywaj�ce. Mi�nie napi�te, bardzo wra�liwe na ruch i dotyk. U os�b sk�onnych do tej choroby go�ciec mi�niowy w�druj�cy jest nieod��cznym towarzyszem grypy, ostrych nie�yt�w dr�g oddechowych, nadwer�enie mi�ni, a tak�e wysi�k�w fizycznych. Leczenie zio�ami - Str�czyn fasoli i kory wierzbowej (po 30 gram�w), korzenia goryczki (10 gram�w), ziele krwawnika (15 gram�w). Wszystkie sk�adniki dobrze mieszamy, 2 �y�ki sto�owe mieszanki zalewamy 0,5 l zimnej wody, gotujemy na ma�ym ogniu przez 30 minut i przecedzamy. Otrzymany wywar wypijamy �ykami w ci�gu dnia. - Je�li b�lom towarzyszy podwy�szona temperatura i uczucie rozbicia, stosujemy mieszank� z�o�on� z kory wierzby, p�czk�w topoli, kwiatu wi�z�wki b�otnej, kwiatu bzu czarnego i ziela skrzypu w r�wnych cz�ciach (na przyk�ad po 20 gram�w ka�dego sk�adnika). Zio�a dok�adnie mieszamy, �y�k� zi� zalewamy szklank� wrz�tku, gotujemy 15 minut pod pokrywk� i przecedzamy. Wywar mo�na przygotowa� na ca�y dzie� (2-3 szklanki). - Osoby, kt�re maj� k�opoty z wydzielaniem moczu mog� zastosowa� nast�puj�c� mieszank�: owoc�w ja�owca (30 gram�w), korzenia wil�yny (20 gram�w), ziela naw�oci (40 gram�w). Zio�a dok�adnie mieszamy, a przygotowujemy je i stosujemy jak wy�ej. Mieszanka ma silne dzia�anie moczop�dne. Leczenie zewn�trzne W razie mocno dokuczliwych b�l�w przyk�adamy na noc kataplazm z chrzanu, soli, m�ki i octu. Bierzemy �wie�o utartego chrzanu tyle ile potrzeba na pokrycie chorej powierzchni, dodajemy do� po tyle samo m�ki, soli i rozprowadzamy octem. Ca�o�� mieszamy tak d�ugo a� powstanie jednorodna masa, kt�r� rozsmarowujemy na kawa�ku p��tna, przykrywamy drugim kawa�kiem p��tna, k�adziemy na bol�ce miejsce i owijamy dobrze flanel�. Kataplazm usuwamy po up�ywie 2-5 godzin. Gdy oka�e si� w�wczas, �e sk�ra jest mocno podra�niona, smarujemy j� delikatnie wazelin� lub oliw� z oliwek. Leczenie homeopatyczne - Je�li b�le s� rw�ce, s�abe w ci�gu dnia, przybieraj� za� na sile w nocy, sk�ra w chorym miejscu lekko napi�ta i gor�ca, podajemy co 3 godziny Aconitum D6 po 5 kropli, a kiedy nast�pi polepszenie - co 6 godzin. - Po Aconitum zawsze aplikuje si� Sulfur D12 podajemy tak�e w�wczas, kiedy chory skar�y si� na k�uj�ce lub rw�ce b�le w ko�czynach i stawach, a b�l s�abnie, gdy przy�o�ymy ciep�y ok�ad, wzmaga za� od zimna. Sulfur D12 jest szczeg�lnie wskazany przy b�lach o przewlek�ym charakterze, wzmagaj�cych si� w spoczynku, ust�puj�cych za� w czasie ruchu. Gdy natomiast chory skar�y si� na dreszcze, kurczowe b�le w klatce piersiowej, b�le w szyi i plecach, odczuwa rozbicie w cz�sci l�d�wiowej kr�gos�upa, objawy nasilaj� si� pod wiecz�r, a w nocy nie mo�e rozgrza� si� i poci si� kwa�no cuchn�cym potem, Sulfur D12 podajemy po 5 kropli co 4 godziny. Wi�cej szczeg��w czytelnik znajdzie pod has�em "B�le go��cowe". Dieta - patrz: B�le go��cowe. Go�ciec stawowy ostry Objawem charakterystycznym dla tego typu go��ca jest to, �e atakuje on najcz�ciej osoby sk�onne do angin i ostrych nie�yt�w g�rnych dr�g oddechowych. Wczesne leczenie tych dolegliwo�ci pozwala uchroni� organizm przed t� chorob�. Atakuje on g��wnie osoby mi�dzy 10-4- rokiem �ycia i wykazuje sk�onno�� do nawrot�w. Objawy Choroba rozpoczyna si� nagle, sygna�em jest wysoka gor�czka, kt�ra wyst�puje cz�sto po anginie, nie�ycie dr�g oddechowych. Gor�czce mog� towarzyszy� zaburzenia przewodu pokarmowego. Silne b�le i obrz�ki ograniczaj� ruchomo�� staw�w. Po 2-3 tygodniach choroba mija, nie pozostawiaj�c zmian chorobowych w stawach. Nie leczony go�ciec stawowy ostry mo�e zaatakowa� na przyk�ad zastawki sercowe, co prowadzi do powstania wady serca. Mo�e te� zaatakowa� uk�ad nerwowy i pow�oki sk�rne. Szczeg�lna z�o�liwo�� tej choroby polega na tym, �e w wielu przypadkach wywo�ywane przeze� stany zapalne maj� tendencje do przenoszenia si� na r�ne stawy. Kiedy choroba wygasa w jednych stawach, spada temperatura cia�a. Po zaatakowaniu nast�pnych staw�w ponownie ulega podwy�szeniu. Kiedy gor�czka opada, chory zaczyna obficie poci� si� potem o kwa�nym zapachu. Je�li po aspirynie dolegliwo�ci zaczn� szybko ust�powa�, mo�na by� pewnym, �e ma si� do czynienia z go��cem stawowym ostrym. Kwas salicylowy (aspiryna) nie leczy jednak go��ca, �agodzi tylko objawy tej choroby. Leczenie zio�ami W pierwszych dniach choroby leczenie zio�ami sprowadza si� do podawania dw�ch mieszanek zio�owych, z kt�rych jedna dzia�a wybitnie napotnie, druga za� moczop�dnie. - Mieszanka napotna: ziele skrzypu (30 gram�w), kwiatu bzu czarnego, kwiatu lipy, kory wierzbowej (po 20 gram�w), kory kasztanowca (10 gram�w). Wszystkie sk�adniki dobrze mieszamy, �y�k� mieszanki zalewamy szklank� wody, gotujemy na ma�ym ogniu 15 minut i przecedzamy. Mieszank� napotn� nale�y pi� na czczo po 1-2 szklanki, po czym okry� si� ciep�o i le��c w ��ku czeka� na wyst�pienie pot�w. - Po po�udniu podajemy choremu moczop�dn� mieszank� zio�ow� z�o�on� z li�ci brzozy (100 gram�w), ziela skrzypu (60 gram�w), ziele bratka tr�jbarwnego (40 gram�w). Wszystkie sk�adniki dobrze mieszamy, �y�k� zi� zalewamy szklank� wrz�tku, odstawiamy pod pokrywk� na 15 minut i przecedzamy. Wypijamy 1-2 szklanki naparu. - Je�li chory skar�y si� na zaparcia, robimy mu lewatyw� z 1 l ciep�ej wody. Taka lewatywa oczyszcza szybko jelita, co jest bardzo wa�ne w leczeniu choroby go��cowej. Lewtyw�, je�li jest to konieczne, mo�na stosowa� nawet codziennie. Leczenie zewn�trzne W trakcie leczenia go��ca stawowego ostrego stosujemy zabiegi zewn�trzne �agodz�ce stany zapalne i b�le w stawach. S� to: Kataplazm z duszonej cebuli, kataplazm z chrzanu, m�ki i octu, ok�ady z nalewki na kwiatach kasztanowca. Leczenie zewn�trzne trwa tak d�ugo a� zniknie zaczerwienienie i bolesno�� staw�w. Ka�dego dnia mo�na stosowa� jeden z wymienionych sposob�w. Leczenie homeopatyczne - Na pocz�tku choroby podajemy Aconitum D6 na przemian z Bryonia D6 po 5 kropli co 2 godziny. - Je�li chory poci si� potem o kwa�nej woni, stawy ma spuchni�te i zaczerwienione, zw�aszcza wieczorem i w nocy, podajemy Mercurius solubilis D6 co 2 godziny na przemian z Ferrum phosphoricum D6 (na czubku no�a). - Je�li chory skar�y si� na k�ucie lub b�le w sercu, podajemy Spigelia D6 na przemian z Scilla D2 po 5 kropli co 2 godziny. - Gdy choroba ust�pi, dla utrwalenia leczenia podajemy Kalium jodatum D4 po 5 kropli przez 7 dni co 3 godziny. - Aby zapobiec nawrotom go��ca, podajemy choremu 2 razy w tygodniu przez d�u�szy czas Sulfur D12 po 5 kropli. Dieta Bez mi�sa i jego przetwor�w. Trzeba ograniczy� t�uszcze zwierz�ce, s�l i cukier. Wprowadzi� du�o warzyw oraz s�odkich owoc�w (gruszki, winogrona). Dba� skrupulatnie o wypr�nienia. Na pocz�tku leczenia wskazana jest dwudniowa g�od�wka, w trakcie kt�rej trzeba pi� du�o p�yn�w. Go�ciec stawowy przewlek�y Nie leczony go�ciec stawowy przekszta�ca si� zazwyczaj w go�ciec stawowy przewlek�y. Mo�na to zauwa�y�, gdy umiarkowanym b�lu, do kt�rego chory ju� si� jak gdyby przyzwyczai�, nast�puje wysi�k do stawu, kt�ry w�wczas znacznie grubieje. W niekt�rych przypadkach dochodzi do rozrastania si� ko�ci. Zdolno�� poruszania chorym stawem w znacznym stopniu zmniejsza si�. Bywa, �e dochodzi do zro�ni�cia stawu, cho� na og� choroba ogranicza si� do nadwra�liwo�ci i os�abienia stawu. Choroba atakuje g��wnie staw biodrowy lub barkowy, ale tak�e stawy palc�w r�k i kr�gos�up. Towarzysz� jej cz�sto stany podgor�czkowe, anemia i spadek wagi. W przebiegu go��ca stawowego przewlek�ego obserwuje si� czasami zanik mi�ni, zw�aszcza mi�ni palc�w. Chorzy na go�ciec stawowy przewlek�y s� wyj�tkowo wra�liwe na zmiany atmosferyczne. Leczenie zio�ami - Rano, na 20 minut przed jedzeniem �niadania, nale�y wypi� sok z 1 selera przyrz�dzony poprzedniego wieczoru. - 20 minut przed obiadem i kolacj� spo�ywamy �y�k� mikstury z�o�onej z 500 gram�w miodu, 7 listk�w geranium i 20 s�odkich migda��w, ut�uczonych dobrze w mo�dzierzu, 2 soczystych cytryn, zmielonych razem ze sk�rk�, lecz bez pestek, 5 mililitr�w nalewki walerianowej i 5 mililitr�w wyci�gu z g�ogu. Tu� po miksturze wypijamy fili�ank� wywaru z ziela rdestu ptasiego, ziela skrzypu, korzenia goryczki ��tej (po 100 gram�w ka�dego ze sk�adnik�w), ziele krwawnika, ziele melisy, li�� mi�ty pieprzowej, li�ci m�cznicy lekarskiej ziela marzanki wonnej, szyszek chmielu i ziela przywrotnika pospolitego (po 50 gram�w ka�dego ze sk�adnik�w). Wszystkie zio�a dobrze mieszamy, 2 �y�ki sto�owe mieszanki zalewamy 0,75 l wrz�cej wody, gotujemy na ma�ym ogniu przez 10 minut, a po wystygni�ciu przecedzamy. Wywar mo�na os�odzi� �y�eczk� miodu. Pijemy go przed obiadem i kolacj�. Leczenie zewn�trzne - Przed udaniem si� na spoczynek nacieramy chore stawy nalewk� na kwiatach kasztanowca, owijamy je flanel� i banda�ujemy. Gdy kuracja dotyczy d�oni, zak�adamy na noc cienkie we�niane r�kawiczki. Leczenie homeopatyczne - Je�li b�le �agodniej� w ci�gu dnia, przybieraj� za� na sile w nocy, sk�ra w chorym miejscu jest lekko napi�ta i gor�ca, podajemy co 3 godziny Aconitum D6 po 5 kropli. Kiedy nast�pi poprawa, co 6 godzin. - Aby usun�� objawy chorobowe i utrwali� leczenie, po Aconitum nale�y zawsze podawa� Sulfur D12. Sulfur D12 podajemy tak�e w�wczas, kiedy chory skar�y si� na k�uj�ce lub rw�ce b�le w ko�czynach i stawach, kt�rym towarzyszy obrzmienie i kt�re s�abn�, gdy przy�o�y si� ciep�y ok�ad, a wzmagaj� od zimna. Osoby chore na go�ciec przewlek�y powinny Sulfur D12 za�ywa� stale. Dawkowanie: po 5 kropli 2 razy w tygodniu. - Je�li b�le staw�w wzmagaj� si� w nocy i nie pozwalaj� choremu spa�, podajemy co 4 godziny Mercurius solubilis D12 po 5 kropli. - Je�li b�le wzmagaj� si� podczas ruchu, mocz jest ciemny lub czerwonawy, podajemy Bryonia D6 po 5 kropli co 4 godziny. - Je�li b�le, kt�rym towarzysz� obrz�ki staw�w, przenosz� si� ze stawu na staw, a stan chorego pogarsza si� w nocy podajemy Pulsatilla D6 po 5 kropli co 2 godziny. - Je�li b�le zlokalizowane s� g��wnie w stawach d�oni, podajemy co 3 godziny Viola odorata D6 po 5 kropli. - Je�li b�le dotycz� g��wnie staw�w palc�w, podajemy co 3 godziny Caulophyllum D6 po 5 kropli. Dieta Bez mi�sa i jego przetwor�w. Ograniczy� t�uszcze zwierz�ce, s�l i cukier. Zamiast cukru mo�na u�ywa� miodu. Du�o warzyw oraz niekwa�nych owoc�w (gruszki, winogrona). Dba� o wypr�nienia. Na pocz�tku leczenia wskazana dwudniowa g�od�wka, podczas kt�rej nale�y pi� du�� ilo�� p�yn�w. Go�ciec staw�w szcz�kowych (skroniowo-�uchwowych) Dolegliwo�� t� rzadko klasyfikuje si� jako cierpienie wywo�ane go��cem. Praktyka dowodzi jednak, �e osoby choruj�ce na jak�kolwiek odmian� go��ca skar�� si� cz�sto na b�l staw�w szcz�kowych. Choroba powoduje okresowe ograniczenie ruchomo�ci stawu lub obu staw�w, a tak�e r�nego rodzaju b�le mylnie przypisywane zapaleniu nerwu tr�jdzielnego. Leczenie zio�ami W trakcie nasilenia choroby nale�y wypija� 3 razy dziennie po fili�ance mieszanki zio�owej z�o�onej z ziela rdestu ptasiego, skrzypu, ziela goryczki ��tej (po 100 gram�w ka�dego ze sk�adnik�w), ziele krwawnika, ziele melisy, li�cie mi�ty pieprzowej, li�ci m�cznicy lekarskiej, ziela marzanki wonnej, szyszek chmielu i ziela przywrotnika pospolitego (po 50 gram�w ka�dego ze sk�adnik�w). Wszystkie zio�a dobrze mieszamy, 2 �y�ki sto�owe mieszanki zalewamy 0,75 l wrz�cej wody, gotujemy na ma�ym ogniu przez 10 minut, a po wystygni�ciu przecedzamy. Wywar mo�na os�odzi� �y�eczk� miodu. Leczenie zewn�trzne Okolice stawu lub staw�w szcz�kowych nacieramy 2-3 razy dziennie nalewk� spirytusow� z korzenia dzi�gla le�nego, octu i oliwy (patrz: B�le kr�gos�upa). Leczenie homeopatyczne - Je�li chory czuje si� os�abiony, dokucza mu g��boko w szcz�ce zlokalizowany t�py b�l, a ka�de napi�cie nerwowe powoduje pogorszenie, podajemy co 4 godziny Gelsemium D6 po 5 kropli. - Je�li b�le dotycz� lewej strony szcz�ki, sk�ra jest wra�liwa, podajemy co 4 godziny Cimicifuga D6 po 5 kropli. - Je�li b�le umiejscowi�y si� po stronie prawej, a pogorszenie nast�puje noc�, podajemy Sanguinaria D6 po 5 kropli co 4 godziny. - Je�li b�l jest dr�cy i wzrasta podczas zimnego wiatru, podajemy co 4 godziny Causticum D4 po 5 kropli. Dieta Bez mi�sa i jego przetwor�w. Ograniczy� t�uszcze zwierz�ce, s�l i cukier. Mo�na u�ywa� jasnego miodu. Du�o warzyw, zw�aszcza w stanie surowym oraz niekwa�nych owoc�w (gruszki, winogrona). Nale�y dba� skrupulatnie o regularno�� wypr�nie�. Go��cowe b�le g�owy Go��cowe b�le g�owy s� dolegliwo�ci� cz�st� i dokuczliw�. Zdarza si�, �e osoby cierpi�ce na go�ciec przewlek�y ca�ymi latami nie odczuwaj� nat�enia choroby, skar�� si� natomiast na uporczywe b�le g�owy, powstaj�ce zazwyczaj w wyniku gwa�townej reakcji naczy� i mi�ni g�owy na zmian� temperatury otoczenia lub zjawiska meteorologiczne. Objawy Charakterystyczne dla tej choroby s� ataki b�l�w g�owy o charakterze �widruj�cym, szarpi�cym. B�l umiejscawia si� albo w jednym miejscu, albo w�druje na przyk�ad z lewej do prawej cz�sci g�owy, od ciemienia do skroni i tak dalej. W zale�no�ci od pory dnia zmienia si� r�wnie� nat�enie b�lu: u jednych b�l jest dokuczliwszy rano, u innych wieczorem. Leczenie zio�ami - Je�li go��cowy b�l g�owy daje o sobie zna� rano po wstaniu z ��ka, a zmniejsza si� po po�udniu, by znikn�� pod wiecz�r, stosujemy napar z korzenia waleriany (60 gram�w), li�ci mi�ty pieprzowej (10 gram�w) i bobrka tr�jlistnego (30 gram�w). Wszystkie sk�adniki dobrze mieszamy, �y�k� mieszanki zalewamy szklank� wrz�tku, odstawiwmy pod pokrywk� na 15 minut i przecedzamy. Wypijamy 2-3 fili�anki naparu dziennie dop�ty a� b�l nie ust�pi. - Je�li b�l atakuje tylko pod wiecz�r albo w nocy, stosujemy napar z nasion kopru w�oskiego, owoc�w ja�owca (po 30 gram�w), ziela fio�ka tr�jbarwnego, ziela pierwiosnka, kwiatu lawendy (po 20 gram�w). Wszystkie sk�adniki dok�adnie mieszamy, �y�k� mieszanki zalewamy szklank� wrz�tku, odstawiamy pod pokrywk� na 15 minut i przecedzamy. Wypijamy 2-3 fili�anki naparu dziennie dop�ki b�l nie zniknie. Leczenie zewn�trzne - Je�li chory lepiej czuje si� w pozycji le��cej - powinien po�o�y� si�. Gdy ma zzi�bni�te nogi, musi je rozgrza� termoforem z gor�c� wod�. - Je�li choremu dokucza gniecenie w okolicach w�troby, w�wczas najpierw nale�y rozgrza� nogi, po czym po�o�y� gor�cy ok�ad na okolic� w�troby, na kark za� kompres z zimnej wody. Bardzo skuteczne jest nacieranie skroni i potylicy olejkiem mi�towym. R�wnie pomocne jest nacieranie skroni, sk�ry nad brwiami i okolic uszu mieszank� olejku kamforowego, olejku ja�owcowego i olejku lawendowego (w r�wnych cz�ciach). - Je�li chory cierpi na zaparcie, stosujemy ciep�e lewatywy z naparu kwiatu rumianku. Leczenie homeopatyczne - Je�li b�l wywo�any zosta� nap�ywem krwi do g�owy, podajemy co godzin� Belladonna D6 na przemian z Gelsemium D6, po 5 kropli. - Je�li b�l g�owy dolega osobie cierpi�cej na go�ciec przewlek�y, podajemy Aconitum D6 na przemian z Belladonna D6 po 5 kropli co 1 godzin�. - Je�li b�l g�owy jest szarpi�cy, podajemy Colocinthis D6 po 5 kropli co 1 godzin�. - Je�li b�l g�owy zlokalizowany jest w lewej cz�ci g�owy i powraca okresowo, podajemy Spigelia D6 po 5 kropli co 2 godziny. - Je�li b�lowi g�owy towarzyszy nie�yt nosa, podajemy Aconicum D6 na przemian z Belladonna D6 po 5 kropli co 2 godziny. - Je�li b�l g�owy umiejscawia si� w prawej lub w lewej cz�ci g�owy, ewentualnie w skroniach, a nast�pnie przenosi si� nad oczodo�y, potylica jest zdr�twia�a, a twarz zaczerwieniona, podajemy po 5 kropli co 30 minut Gelsemium D6 na przemian z Belladonna D6. - Je�li b�l g�owy pojawia si� rano, jest zlokalizowany nad oczodo�ami, chory skar�y si� na b�l w ga�kach ocznych podajemy Chionathus virginica D3 po 5 kropli 3 razy dziennie. - W przypadku jednostronnego, pulsuj�cego b�lu w jednej lub drugiej skroni, w czole lub oczach, kt�ry nast�pnie przemieszcza si� do potylicy i n�ka chorego g��wnie rano i wieczorem, za� s�abnie gdy �pimy - podajemy Phosphorus D12 na przemian z Cimicifuga D6 po 5 kropli 3 razy dziennie. - Je�li b�l g�owy rozprzestrzenia si� od ciemienia do nasady nosa, podajemy Ignatia D6 po 5 kropli 4 razy dziennie. - Przy b�lach zlokalizowanych w potylicy i czole (przewa�nie po prawej stronie) lub te� w razie �widruj�cych wzrastaj�cych przy ka�dym ruchu b�lach rozpoczynaj�cych si� od szyi i ramion i promieniuj�cych do czo�a lub potylicy, kt�rym towarzysz� objawy takie jak: blado�� twarzy, nudno�ci lub wymioty - podajemy Glonoinum D3 po 5 kropli co p� godziny. - Je�li b�l g�owy pojawia si� gwa�townie i ma pulsuj�cy, t�tni�cy charakter, podajemy Valeriana D12 po 5 kropli co 30 minut. - Przy b�lach g�owy, kt�rym towarzyszy nabrzmienie �y� na g�owie, podajemy 4 razy dziennie Sanguinaria D6 na przemian z Kalium jodatum D6 po 5 kropli. Dieta Nale�y unika� kawy, herbaty, alkoholu. Dba� o regularne wypr�nienia. Go��cowe dolegliwo�ci serca U os�b cierpi�cych na go�ciec mo�liwe s� powik�ania ze strony serca. Dochodzi do nich, gdy leczenie go��ca ostrego nie by�o przeprowadzone prawid�owo. Takich w�a�nie przypadk�w dotyczy s�ynne powiedzenie: "go�ciec li�e stawy i k�sa serce". Zaburzenia w pracy serca sygnalizuj� takie objawy jak niemo�no�� spania na lewym boku, ostre, przeszywaj�ce b�le w sercu w ci�gu dnia, raptowne bicie serca z powodu najmniejszego wysi�ku, uczucie duszno�ci, dr�twienie lewej r�ki od barku do d�oni. Nale�y je skrupulatnie leczy�, w przeciwnym razie mo�e doj�� do trwa�ych i nieodwracalnych zmian w pracy tego narz�du. Leczenie zio�ami Podstawowym warunkiem wyleczenia go��ca przewlek�ego jest poprawa przemiany materii. Pomocna w osi�gni�ciu tego celu jest mieszanka zio�owa z�o�ona z kory wierzby, kory kasztanowca (po 20 gram�w), korzenia piet