Danielle Steel Pier�cionki Wydawnictwo "Ksi��nica" Katowice , 1966 Prze�o�y�a z angielskiego Maria Karolina Andrzejewska Na dysku pisa� Franciszek Kwiatkowski Rozdzia� I Kassandra von Gotthard siedzia�a w swobodnej pozie na brzegu jeziora w parku Charlottenburger, spogl�daj�c, jak po wodzie rozbiegaj� si� falki spowodowane przez kamyk, kt�ry przed chwil� cisn�a. D�ugie smuk�e palce uj�y nast�pny g�adki kamyczek, zastyg�y na sekund�, a potem mimochodem pos�a�y w stron� tafli jeziora kolejny miniaturowy pocisk. By� upalny dzie� p�nego lata i s�o�ce migota�o na z�ocistych w�osach Kassandry, sp�ywaj�cych g�adk� fal� na ramiona i przytrzymywanych z jednej strony twarzy grzebykiem z ko�ci s�oniowej. �w drobny akcent by� r�wnie doskona�y i pe�en wdzi�ku jak ca�a sylwetka i rysy m�odej kobiety. Jej ogromne oczy o kszta�cie migda��w mia�y ten sam g��boki b��kit co zdobi�ce park klomby kwiat�w; by�y to oczy sk�onne do �miechu, a zarazem szepcz�ce co� czu�ego, oczy w jednej chwili przepe�nione pieszczot� lub kpin�, a ju� w nast�pnej - zadumane, jakby ogl�da�y jaki� fantastyczny pejza� r�wnie odleg�y od rzeczywisto�ci, jak zgie�kliwe miasto od wypi�trzonego na drugim brzegu jeziora zamku Charlottenburger. Majestatyczny gmach zdawa� si� wpatrywa� w Kassandr�, jakby nale�a�a raczej do jego czas�w ni�li do swoich. Kassandra sprawia�a wra�enie postaci z osiemnastowiecznego p��tna, kiedy leniwie wyci�gni�ta na brzegu, przeczesywa�a smuk�ymi palcami traw� w poszukiwaniu jeszcze jednego kamyka. W pobli�u stadko kaczek wmaszerowywa�o do wody, co dw�jka dzieci kwitowa�a radosnym klaskaniem w �apki. Po chwili odbieg�y, odprowadzane przez Kassandr� zadumanym spojrzeniem. - O czym pani teraz my�la�a? - wyrwa� j� z mrzonek m�ski g�os. Z u�miechem zwr�ci�a si� w stron� towarzysza. - O niczym - odpar�a wyci�gaj�c w jego stron� d�o�, przy czym zamigota�y w s�o�cu brylanciki zdobi�ce misterny sygnet, kt�ry mia�a na palcu. M�czyzna jednak nie zwr�ci� najmniejszej uwagi na przepi�kny pier�cie�, klejnoty nie mia�y dla� �adnego znaczenia. Intrygowa�a go wy��cznie Kassandra, b�d�ca w jego oczach uciele�nieniem odwiecznej tajemnicy �ycia i pi�kna. By�a pytaniem, na kt�re nigdy do ko�ca nie znajdzie odpowiedzi, darem, kt�ry nigdy w ca�o�ci nie b�dzie do niego nale�e�. Poznali si� minionej zimy na przyj�ciu z okazji ukazania si� drugiej jego powie�ci, zatytu�owanej "Der Kuss", utworu szokuj�cego zuchwa�ym erotyzmem, a zarazem przepe�nionego g��bok� wra�liwo�ci�. Ta ksi��ka odnios�a r�wnie wielki sukces jak pierwsza i definitywnie zapewni�a autorowi miejsce na Parnasie wsp�czesnej literatury niemieckiej. By� kontrowersyjny, awangardowy, czasem skandalizuj�cy, ale przede wszystkim bardzo, bardzo utalentowany. W wieku trzydziestu lat Dolff Sterne znalaz� si� u szczyt�w s�awy. I wtedy spotka� swoje marzenie. W wiecz�r pierwszego spotkania jej uroda zapar�a mu dech w piersiach. S�ysza� o niej ju� wcze�niej; zna�a j� ca�a berli�ska socjeta. Sprawia�a wra�enie nieziemskiej i nieosi�galnej, a zarazem a� przera�aj�co kruchej. Kiedy j� ujrza� ubran� w obcis��, przetykan� z�ot� nitk� jedwabn� sukni�, w miniaturowej czapeczce, spod kt�rej sp�ywa�a burza l�ni�cych w�os�w, z przerzuconym przez rami� sobolowym futrem, do�wiadczy� czego� na kszta�t uk�ucia dojmuj�cego b�lu. Nie oszo�omi�o go jednak z�oto ani sobole, lecz ona sama - jej odmienno��, jej milczenie w�r�d zgie�ku sali, a wreszcie jej oczy. Kiedy na� popatrzy�a z u�miechem, poczu� si� jak cz�owiek umieraj�cy. - Gratuluj� panu. - Czego? - zapyta� kompletnie zdezorientowany. Wpatrywa� si� w ni� przez d�u�sz� chwil�, czuj�c, jak ubywa mu lat, i to w takim tempie, �e z trzydziestu trzech rych�o zosta�o zaledwie dziesi��... a� wreszcie poj��, �e i ona jest mocno zdenerwowana. Stanowi�a ca�kowite zaprzeczenie jego wyobra�e�: by�a dystyngowana, lecz pozbawiona wszelkiej wynios�o�ci; �ywi� podejrzenia, i� ha�a�liwy t�um i w�cibskie oczy napawaj� j� l�kiem. Jak Kopciuszek umkn�a bardzo wcze�nie, kiedy wci�� by� zaj�ty witaniem nowych go�ci. Korci�o go, by za ni� pobiec, odnale�� j� i raz jeszcze, cho�by na kr�tk� chwil�, spojrze� w te fio�kowe oczy... Dwa tygodnie p�niej spotkali si� ponownie, w�a�nie tu, w parku. Przypatrywa� si�, jak z u�miechem spogl�da na zamek i p�ywaj�ce po jeziorze kaczki. - Cz�sto tu pani przychodzi? - Stali rami� przy ramieniu, a wysoka ciemna sylwetka Dolffa uderzaj�co kontrastowa�a z porcelanow� urod� Kassandry. Mia� w�osy koloru jej soboli i oczy, kt�re przywodzi�y na my�l dwa onyksy. Skin�a g�ow� i przyoblek�a twarz w ten sw�j zagadkowy, na po�y dziecinny u�miech. - W dzieci�stwie bywa�am tu znacznie cz�ciej. - Pochodzi pani z Berlina? - G�upie pytanie, ale nie przysz�o mu do g�owy nic lepszego. Roze�mia�a si� bez z�o�liwo�ci. - Tak, a pan? - Z Monachium - odpar�. Potem stali w milczeniu, a Dolff zastanawia� si�, ile lat mo�e liczy� Kassandra. Dwadzie�cia dwa? Dwadzie�cia cztery? Trudno by�o powiedzie�. Niespodziewanie parskn�a krystalicznym �miechem na widok trojga dzieci, kt�re podczas zabawy z psem wymkn�y si� spod opieki nia�ki i w �lad za swoim ulubie�cem zap�dzi�y po kolana do wody. - Kiedy� i ja zrobi�am co� podobnego - powiedzia�a. - Potem przez miesi�c niania nie zabra�a mnie do parku. Potrafi� sobie wyobrazi� t� scen�: opiekunka w nakrochmalonym mundurku gromi z brzegu niepos�uszn� rozdokazywan� dziewczynk�. Kiedy mog�o si� to wydarzy�? W 1920? 1915 roku? Ca�e wieki temu. Jak�e odmiennie wygl�da�o w tamtych czasach jego �ycie! Musia� godzi� prac� z nauk�, dni zatem sp�dza� w szkole, poranki za�, ca�e popo�udnia i wieczory - w piekarni rodzic�w. Jego �wiat stanowi� ca�kowite zaprzeczenie �wiata tej z�ocistej istoty. Od poznania jej bywa� w parku regularnie, wmawiaj�c sobie, �e po wielogodzinnym pisaniu potrzebuje �wie�ego powietrza i ruchu. Doskonale jednak pojmowa�, jakie s� jego prawdziwe motywy - szuka� tej twarzyczki, oczu, z�otych w�os�w... i na koniec je znalaz�. Kassandra te� sprawia�a wra�enie radej z ponownego spotkania. I wkr�tce zapanowa� mi�dzy nimi rodzaj nie wypowiedzianego porozumienia - Dolff po pracy wyrusza� na spacer, a je�li w�a�ciwie wyliczy� moment, Kassandra ju� czeka�a. Stali si� duchowymi stra�nikami zamku i zast�pczymi rodzicami dzieci bawi�cych si� na brzegu jeziora, chciwie czerpali szcz�cie ze wszystkiego, co ich otacza�o, dzielili si� wspomnieniami z dzieci�stwa i odkrywali przed sob� marzenia. Kassandra, co zapewne przepe�ni�oby jej ojca zgroz�, pragn�a zwi�za� �ycie z teatrem. �wiadoma, �e ten sen nigdy si� nie spe�ni, fantazjowa�a jednak czasem, i� pewnego dnia napisze przynajmniej sztuk�. Fascynowa�y j� monologi Dolffa o tworzeniu, o uczuciu, jakie staje si� udzia�em autora, kiedy jego dzie�o odnosi sukces. S�awa zreszt� wci�� wydawa�a si� Dolffowi - i mo�e zawsze b�dzie si� wydawa� - czym� niezupe�nie rzeczywistym. Min�o siedem lat, odk�d przeni�s� si� z Monachium do Berlina, pi��, odk�d tak udanie zadebiutowa�, trzy od chwili, gdy sprawi� sobie bugatti, dwa za� od kupna pi�knego starego domu w Charlottenburgu. Mimo to nadal postrzega� to wszystko jako co� na kszta�t snu. Mo�e w�a�nie dzi�ki temu zachowywa� m�odzie�czo�� i ten wiecznie dostrzegalny w jego oczach wyraz zachwytu i zdumienia. Tak, Dolff Sterne nie by� jeszcze cz�owiekiem zblazowanym - ani w stosunku do �ycia, ani swojego pisarstwa, a przede wszystkim w stosunku do Kassandry. Jego opowie�ci o ksi��ce zawsze s�ucha�a oczarowana, maj�c wra�enie, �e fabu�y nabieraj� �ycia, bohaterowie za� staj� si� lud�mi z krwi i ko�ci; ba, towarzystwo Dolffa sprawia�o, �e jej samej krew szybciej kr��y�a w �y�ach. On natomiast dostrzega�, jak z ka�dym spotkaniem s�abnie l�k przyczajony w jej oczach. Od chwili kiedy si� poznali, w Kassandrze zago�ci�o co� zupe�nie nowego, co� beztroskiego - m�odzie�czego i apetycznego. - Czy zdaje sobie pani spraw�, jak bardzo pani� lubi�, Kassandro? - zapyta� �artobliwie pewnego dnia, kiedy muskani aromatycznym wiosennym wietrzykiem okr��ali spacerkiem jezioro. - Czy�by w zwi�zku z tym zamierza� pan napisa� o mnie ksi��k�? - A powinienem? Na moment opu�ci�a fio�kowe oczy, potem pokr�ci�a g�ow�. - Chyba nie. Bo o czym mia�by pan pisa�? Nie odnosi�am w �yciu triumf�w, nie mia�am sukces�w ani osi�gni��. �adnych, ale to �adnych. Przez kilka sekund oczy fio�kowe i czarne m�wi�y sobie co�, czego jeszcze nie �mia�y sformu�owa� usta. - Tak pani s�dzi?. - Taka jest prawda. Urodzi�am si� do swojego �ycia i umieraj�c rozstan� si� ze swoim �yciem. �yciem, kt�rego tre�� stanowi� i b�d� stanowi� dziesi�tki eleganckich sukien, tysi�ce oficjalnych kolacji i nienagannie wykonanych oper... nic wi�cej, drogi przyjacielu. Mia�a dopiero dwadzie�cia dziewi�� lat, a mog�o si� zdawa�, i� straci�a wszelk� nadziej�, �e w jej losach nast�pi jakakolwiek odmiana. - Pozostaje ta sztuka, kt�r� zamierza pani napisa�. Wzruszy�a ramionami. Oboje znali odpowied�. By�a wi�niem zamkni�tym w diamentowej klatce. Po chwili jednak roze�mia�a si� serdecznie. - No c�, w panu jedyna nadzieja, �e zdob�d� s�aw�. Pod warunkiem, rzecz jasna, �e uczyni mnie pan bohaterk� kt�rej� ze swoich ksi��ek, przemieni w swej wyobra�ni w jak�� egzotyczn� posta�. Ju� to zrobi�, chocia� nie mia� �mia�o�ci jej o tym powiedzie�. Zamiast tego podj�� rozmow� w �artobliwej tonacji. - Zgoda, ale w takim razie musz� uzyska� pani aprobat�. Kim chcia�aby pani zosta�? Jaka posta� wydaje si� pani odpowiednio egzotyczna? Szpiega? Lekarki? Kochanki wybitnej osobisto�ci? Z udanym niesmakiem skrzywi�a usta. - Ale�, Dolffie, to okropne, c� za brak wyobra�ni! Nie, pomy�lmy... - Usiad�a na trawie, zdj�a szerokoskrzyd�y kapelusz s�omkowy i wstrz�sn�a sw� z�ocist� grzyw�. - Chyba aktorki... m�g�by mnie pan zrobi� gwiazd� scen londy�skich, a potem... - przechyli�a g�ow�, nawijaj�c na smuk�y palec kosmyk l�ni�cych w�os�w. - A potem wys�a� do Ameryki, gdzie te� bym podbi�a widowni�. - Do Ameryki? To ogromny kraj, prosz� u�ci�li�. - Do Nowego Jorku. - By�a pani w tym mie�cie? Skin�a g�ow�. - Tak, z ojcem, kiedy sko�czy�am osiemna�cie lat. By�o cudownie. Czu�am, �e... - urwa�a nagle. Zamierza�a powiedzie�, i� w Nowym Jorku byli go��mi Astor�w, w Waszyngtonie za� przyj�� ich sam prezydent, w ostatniej jednak chwili zda�a sobie spraw�, �e by�oby to b��dem. Nie chcia�a imponowa� Dolffowi, zbyt go lubi�a, aby prowadzi� z nim takie rozmowy. Mimo sukces�w i s�awy nie mia� szans przekroczy� prog�w jej �wiata. Oboje zdawali sobie z tego spraw� i zgodnie przemilczeli ten temat. - Czu�a zatem pani, �e... - powiedzia� patrz�c jej w oczy. - �e zakocha�am si� w Nowym Jorku. - Westchn�a i t�sknie spojrza�a na jezioro. - Czy przypomina Berlin? �ywo pokr�ci�a g�ow� i zmru�y�a oczy, jak gdyby pragn�a wymaza� z nich obraz charlottenburskiego zamku. - Nie, jest cudowny... nowoczesny, ruchliwy i podniecaj�cy. - W przeciwie�stwie do nudnego prowincjonalnego Berlina? - Mia� ochot� parskn�� �miechem. Dla niego Berlin wci�� by� takim miastem, jakim Kassandrze jawi� si� Nowy Jork. - Kpi pan sobie ze mnie - powiedzia�a z przygan�, kt�rej jednak wcale nie wyra�a�o jej spojrzenie. Uwielbia�a towarzystwo Dolffa, uwielbia�a rytua� ich popo�udniowych spacer�w. Coraz cz�ciej zrywa�a dla tych spacer�w wi�zy swych codziennych ogranicze� i powinno�ci. - Istotnie, pokpiwam z pani sobie, Kassandro - odpar� �agodnie. - Czy ma mi to pani za z�e? Wolno pokr�ci�a g�ow�. - Ale� sk�d... Mam wra�enie - doda�a po chwili - �e znam pana lepiej ni� kogokolwiek na �wiecie. Niepokoj�ce, �e odczuwa� tak samo. Ale nadal pozostawa�a jego marzeniem, u�ud� zupe�nie dla� - poza wsp�lnymi spacerami w parku - nieuchwytn�. - Rozumie pan, co mam na my�li? - Oczywi�cie - przytakn�� nie bardzo wiedz�c, co ma odpowiedzie�. Nie chcia� jej nieopatrznie sp�oszy�. Nie chcia�, by ich spotkania urwa�y si� gwa�townie. A rozumia� znaczenie lepiej, ni� s�dzi�a. Naraz w porywie szale�stwa uchwyci� smuk�e kruche d�onie Kassandry. - Czy nie zechcia�aby pani wpa�� do mnie na herbat�? - Teraz? - zapyta�a czuj�c, �e jej serce trzepocze si� jak motyl. Chcia�a... nie by�a jednak pewna... nie s�dzi�a, �e... - Tak, teraz. A mo�e ma pani inne zobowi�zania? Pokr�ci�a g�ow�. - Nie, �adnych. - Mog�a wprawdzie sk�ama�, �e idzie gdzie� na podwieczorek, jest z kim� um�wiona, lecz nie sk�ama�a. Obr�ci�a tylko na Dolffa swoje wielkie fio�kowe oczy i wyszepta�a: - Bardzo ch�tnie. Szli rami� przy ramieniu, usi�uj�c beztrosk� rozmow� i �miechem pokry� zak�opotanie: po raz pierwszy opuszczali wrota swojego raju. Nagle ogarn�o ich zniecierpliwienie, jakby do tej w�a�nie chwili przygotowywali si� przez wszystkie miesi�ce wsp�lnych spacer�w w parku. Ci�kie bogato rze�bione drzwi uchyli�y si� powoli i Kassandra znalaz�a si� w przestronnym holu o marmurowej posadzce, gdzie nad biedermeierowskim biurkiem wisia� wielki i bardzo �adny obraz. - A wi�c to tutaj mieszka s�awny pisarz!... Dolff u�miechn�� si� nerwowo i rzuci� kapelusz na blat biurka. - Dom jest znacznie s�awniejszy ni� ja. Od siedemnastego wieku, kiedy to wzni�s� go jaki� baron, bywa� w r�kach os�b o wiele wybitniejszych. - Jest przepi�kny, Dolffie - powiedzia�a ze szczerym zachwytem Kassandra, spogl�daj�c na zdobione wspania�� snycerk� rokokowe sklepienie. Wyci�gn�� r�k�. - Prosz� za mn�, poka�� pani reszt�. Owa reszta - wysokie rze�bione sufity, cudowne mozaiki parkiet�w, kryszta�owe kandelabry i smuk�e eleganckie okna daj�ce widok na ukwiecony ogr�d - spe�nia�a wszystkie obietnice, jakie dom sk�ada� przy wej�ciu. Na parterze znajdowa� si� g��wny salon i nieco mniejszy pok�j, wykorzystywany przez Dolffa jako gabinet; na pierwszym pi�trze by�a kuchnia, jadalnia i s�u�b�wka, gdzie gospodarz trzyma� rower i trzy pary nart, na drugim za� dwie przestronne sypialnie z widokiem na zamek i park. Obydwie mia�y zgrabne balkony, z k�ta wi�kszej w�skie spiralne schody prowadzi�y na g�r�. - Co tam jest? - spyta�a zaintrygowana Kassandra. Dom by� naprawd� wspania�y i s�usznie nape�nia� Dolffa dum�. - Moja wie�a z ko�ci s�oniowej. Tam zawsze pracuj�. - S�dzi�am, �e pisze pan w gabinecie na dole. - Nie, w nim podejmuj� tylko przyjaci�, bo salon wci�� mnie troszk� przyt�acza. Pracuj� tylko tam - powiedzia� wyci�gaj�c rami� w stron� spiralnych schod�w. - Czy mog� zerkn��? - Oczywi�cie, je�li tylko nie utonie pani w papierzyskach porozrzucanych wok� biurka. Nic jednak nie by�o porozrzucane ani na starannie uporz�dkowanym biurku, ani wok� niego. Pok�j by� niewielkim pomieszczeniem o pi�knych proporcjach, z kt�rego rozpo�ciera� si� widok na wszystkie strony �wiata; zgrabny sympatyczny kominek obiecywa� ciep�o, w ka�dym za� mo�liwym k�cie i zak�tku pi�trzy�y si� ksi��ki. Kassandra z westchnieniem usadowi�a si� w ogromnym fotelu obitym czerwon� sk�r�. - C� za cudowne, doprawdy cudowne miejsce - powiedzia�a, spogl�daj�c marzycielsko na zamek. - Chyba w�a�nie dlatego kupi�em ten dom. Dla mojej wie�y z ko�ci s�oniowej i widoku. - Rozumiem pana, chocia� i ca�a reszta jest pi�kna. - Podwin�a nog� i patrz�c na Dolffa, mia�a na twarzy wyraz takiego spokoju, jakiego nigdy dot�d u niej nie widzia�. - Wie pan co, Dolffie? Czuj� si� tak, jakbym wreszcie wr�ci�a do domu, jakby nast�pi�a chwila, na kt�r� czeka�am ca�e �ycie - rzek�a nie odrywaj�c wzroku od jego oczu. - Mo�e... - odpowiedzia� ledwie s�yszalnym szeptem. - Mo�e ten dom r�wnie� czeka� na pani� przez wszystkie te lata... tak samo jak ja. Przera�enie febrycznym dreszczem przepe�z�o po ca�ym jego ciele. Nie chcia� tego powiedzie�. Oczy Kassandry nie wyra�a�y jednak gniewu. - Przepraszam, zagalopowa�em si� troch�. - Nie ma za co, Dolffie. - Wyci�gn�a do niego r�k�, przy czym brylantowy sygnet na jej palcu roziskrzy� si� w s�o�cu. Dolff delikatnie uj�� d�o� Kassandry i bez namys�u powoli przyci�gn�� j� w swoje ramiona. Tuli� j�, zda si�, przez ca�� wieczno��, rozpalany coraz silniej �apczywo�ci� i nami�tno�ci� jej poca�unk�w. Kiedy wreszcie oderwa� si� od niej, w jego oczach szcz�cie sz�o o lepsze z udr�k�. - Kassandro... Odwr�ci�a si� od niego i popatrzy�a na park. - Przesta� - szepn�a. - Nie m�w tylko, �e �a�ujesz. Nie chc� tego s�ysze�... Nie umia�abym... - Gwa�townie obr�ci�a si� na pi�cie i unios�a p�on�ce oczy ku jego twarzy. - Pragn� ci� od tak dawna! - Ale... - Brzydzi� si� swego wahania, musia� to jednak powiedzie�, chocia�by w jej imieniu. Unios�a d�o�, �eby mu przerwa�. - Rozumiem. Kassandra von Gotthard nie m�wi takich rzeczy, to zapewne masz na my�li? - Jej spojrzenie stwardnia�o. - Racja. Ale chcia�am to powiedzie�. Dobry Bo�e, jak bardzo chcia�am... Dopiero przed chwil� ostatecznie to poj�am. Przedtem nie zdawa�am sobie z tego sprawy. �y�am dot�d tak, jak tego po mnie oczekiwano. I wiesz, co mi z tego przysz�o, Dolffie? Nic. Czy wiesz, kim jestem? Nikim. Jestem pusta. Liczy�am... - urwa�a czuj�c, �e �zy jak mgie�ka przy�miewaj� jej wzrok. - Liczy�am, �e ty wype�nisz tre�ci� moj� dusz�. - Zn�w odwr�ci�a si� do niego plecami. - Wybacz. Zbli�y� si� do niej i od ty�u obj�� ramionami jej kibi�. - Nigdy wi�cej nie m�w, �e jeste� nikim. Bo dla mnie jeste� wszystkim. Od naszego pierwszego spotkania pragn��em tylko pozna� ci� lepiej, by� z tob�, da� ci jak�� cz�stk� siebie i jak�� cz�stk� ciebie otrzyma� w zamian. A zarazem nie chcia�em ci� zrani�, Kassandro. Wci�� nie chc� wci�ga� ci� w m�j �wiat, bo wi��e si� to z ryzykiem, �e stracisz zdolno�� �ycia we w�asnym. Nie mam prawa tego robi�. Nie mam prawa zabiera� ci� tam, gdzie mog�aby� by� nieszcz�liwa. - Co? - Odwr�ci�a si� i popatrzy�a na Dolffa z niedowierzaniem. - S�dzisz, �e mog�abym by� z tob� nieszcz�liwa? Chocia�by przez chwil�? - W�a�nie o to mi chodzi. Jak d�ugo mo�e trwa� nasze szcz�cie? Godzin�? Dwie? Ca�e popo�udnie? - To wystarczy. Nawet chwila z tob� jest w moim �yciu czym� bezcennym. - Pochyli�a g�ow� i z jej dr��cych ust sp�yn�� szept: - Kocham ci�, Dolffie... Kocham ci�... Ja... Zamkn�� jej usta poca�unkiem, po czym wolno zeszli po w�skich schodach na drugie pi�tro; tu przystan�li, a Dolff wzi�� Kassandr� za r�k� i wprowadzi� j� do sypialni. Kassandra dr�a�a z lekka, gdy delikatnie zdejmowa� z niej szar� jedwabn� sukni�, kremow� halk� z at�asu, misterne koronkowe drobiazgi... A potem le�eli wtuleni w siebie przez wiele godzin, ich usta za�, d�onie, cia�a i serca stapia�y si� w jedno. Od tego dnia min�y cztery miesi�ce romansu, kt�ry odmieni� ich oboje. W oczach Kassandry pl�sa�y iskry, kiedy usadowiona po turecku na wielkim rze�bionym �o�u Dolffa dowcipkowa�a, przekomarza�a si� i �artobliwie relacjonowa�a wydarzenia poprzedniego dnia. Co si� za� tyczy Dolffa, to jego tw�rczo�� nabra�a nowego impetu, nowej g��bi, nowej si�y, p�yn�cej, rzek�by�, z najdalszych zakamark�w duszy autora. Dzielili co�, co w ich przekonaniu nie by�o dot�d dane nikomu innemu, tworzyli w�asny �wiat z do�wiadcze� swoich dw�ch tak r�nych �wiat�w: z jego uporczywej, twardej walki, by odnie�� sukces, i jej s�abego trzepotu, by wyzwoli� si� ze z�otych wi�z�w. Niekiedy, chocia� ostatnimi czasy znacznie rzadziej, chodzili jeszcze na spacery po parku i wtedy Dolff dostrzega�, �e Kassandr� ogarnia smutek. Bo by�o tam zbyt wiele ludzi - nianiek z dzie�mi, innych par - kt�rzy przypominali Kassandrze, i� poza �cianami domu Dolffa istnieje jaki� inny �wiat. Nie chcia�a, by jej o tym przypominano. - Chcesz ju� wraca�? - zapyta� podczas jednej z takich przechadzek. Obserwowa� Kassandr� przez d�u�szy czas: we wdzi�cznej pozie siedzia�a na trawie, fa�dy jasnobe�owej sukni okrywa�y nogi, s�o�ce krzesa�o iskry ze z�ocistych w�os�w. Jej szyj� zdobi� ci�ki sznur pere�, w pobli�u le�a� be�owy kapelusz, zamszowe r�kawiczki i jedwabna zamszowa torebka, kt�rej zameczek z ko�ci s�oniowej mia� t� sam� barw� co po�czochy i pantofelki. - Tak, chc� ju� wraca�. - Poderwa�a si� z radosnym u�miechem na twarzy. - W co si� wpatrywa�e� z takim nabo�nym skupieniem? - W ciebie. - Dlaczego? - Bo jeste� niewiarygodnie pi�kna. Czy wiesz, �e gdybym postanowi� ci� opisa�, pewno zabrak�oby mi s��w? - Wi�c po prostu napisz, �e jestem szpetna, gruba i g�upia. Parskn�li �miechem. - A takie rozwi�zanie sprawi�oby ci przyjemno��? - Bezgraniczn� - odpar�a przekornie. - Przynajmniej nikt nie m�g�by si� wtedy domy�li�, �e pisa�em o tobie. - A naprawd� zamierzasz mnie opisa�? - Pewnego dnia opisz� - odrzek� po d�u�szym namy�le. - Ale jeszcze nie teraz. - Dlaczego? - Bo wci�� jestem tob� zbyt odurzony, �eby napisa� co� sp�jnego. Tyle �e - u�miechn�� si� do niej z wy�yn swego wzrostu - to odurzenie mo�e si� okaza� stanem przewlek�ym. Ich wsp�lne popo�udnia by�y dla obojga �wi�to�ci� i tylko cz�sto doznawali rozterki, czy sp�dza� je w ��ku, czy te� na d�ugich rozmowach w "wie�y z ko�ci s�oniowej". Kassandra by�a dla Dolffa kobiet�, na kt�r� czeka� ca�e �ycie, w Dolffie za� Kassandra znalaz�a kogo�, kto by� jej zawsze tak rozpaczliwie potrzebny - m�czyzn� zdolnego poj�� najbardziej zawik�ane meandry jej duszy, wszelkie t�sknoty, niezdefiniowane uczucia, bunt wobec samotno�ci i zakaz�w narzucanych przez jej �wiat. Osi�gn�li pe�ne zrozumienie. I oboje zdawali sobie spraw�, �e - przynajmniej chwilowo - nie maj� innego wyboru. - Napijesz si� herbaty, kochanie? - Cisn�a kapelusz i r�kawiczki na biedermeierowskie biurko w holu, wyj�a z torebki grzebie�. By� wyk�adany onyksem i ko�ci� s�oniow�, pi�kny i jak wszystko, co nale�a�o do Kassandry, bardzo drogi. Poprawi�a fryzur�, schowa�a grzebyk i z szerokim u�miechem odwr�ci�a g�ow� w stron� Dolffa. - Przesta� szczerzy� do mnie z�by, g�uptasie... Herbaty? - Hmm... s�ucham? Tak. To jest, chcia�em powiedzie�, nie. Dajmy sobie z tym spok�j, Kassandro. - Stanowczym gestem uj�� jej d�o�. - Chod�my na g�r�. - Chcesz mi pokaza� nowy rozdzia�? - zapyta�a przewrotnie. - Oczywi�cie. Mam nawet ca�� ksi��k�, kt�r� chcia�bym z tob� jak najobszerniej przedyskutowa�. Godzin� p�niej ze �zami w oczach spojrza�a na �pi�cego Dolffa i ostro�nie wy�lizn�a si� z ��ka. Nienawidzi�a rozsta�, ale by�a ju� prawie sz�sta wieczorem. Na dziesi�� minut znikn�a w wielkiej, wy�o�onej bia�ym marmurem �azience, a kiedy z niej wysz�a, by�a kompletnie ubrana i bardzo smutna. Przystan�a ko�o ��ka, Dolff za�, jak gdyby wyczuwaj�c jej blisko��, otworzy� oczy. - Wychodzisz? - zapyta�. Skin�a g�ow�. Oboje mieli teraz w oczach taki sam wyraz cierpienia. - Kocham ci�. - Ja te� ci� kocham. - Usiad� na ��ku i wyci�gn�� do niej ramiona. - Do zobaczenia jutro, najdro�sza. U�miechn�a si�, poca�owa�a go w usta i stoj�c ju� w drzwiach, pos�a�a mu jeszcze jeden poca�unek. Dopiero wtedy zbieg�a po schodach. Rozdzia� 2 Jazda z Charlottenburga do Grunewaldu zajmowa�a Kassandrze niespe�na p� godziny; ju� dawno opracowa�a najkr�tsz� tras� i mog�aby w�a�ciwie dotrze� na miejsce w kwadrans, gdyby przez ca�� drog� przyciska�a gaz do deski, zmuszaj�c swojego granatowego fordzika do najwi�kszego wysi�ku. Z biciem serca zerkn�a na zegarek. By�a dzi� troch� sp�niona, ale powinno starczy� jej czasu na zmian� ubrania. Irytowa�o j� w�asne zdenerwowanie. To absurdalne, �e czuje si� jak pi�tnastolatka, kt�ra mo�e nie zd��y� do domu przed zapadni�ciem zmroku. Pojawi�y si� przed ni� i szybko zacz�y zbli�a� w�skie, kr�te uliczki Grunewaldu, po prawej za� stronie leg�a nieskazitelnie zwierciadlana g�ad� jeziora Grunewaldsee. Flankuj�ce szos� ogromne rezydencje majestatycznie trwa�y za sza�cami bram, ogrodze� i drzew; pokoj�wki zapewne pomaga�y ju� swym paniom przebra� si� do kolacji. Ale Kassandra wci�� mia�a nieco czasu, jeszcze nie by�o za p�no. Zatrzyma�a w�z przed bram�, wysiad�a, wsun�a klucz w masywny mosi�ny zamek, pchn�a ci�kie skrzyd�a i wjecha�a na teren posiad�o�ci, nie zawracaj�c sobie g�owy zamykaniem bramy. Wy�le kogo�, �eby to zrobi�, ona nie ma czasu. Jad�c, omiata�a dom czujnym spojrzeniem. Zbudowany w stylu zbli�onym do francuskiego, ci�gn�� si� z pozoru bezkre�nie w lewo i prawo od g��wnego wej�cia, mia� trzy kondygnacje z szarego, do�� surowego kamienia, a pod kszta�tnym dachem jeszcze mansard� przeznaczon� dla s�u�by. W tej chwili jarzy�y si� wszystkie okna na drugim pi�trze, tylko jedno na pierwszym - gdzie znajdowa�y si� apartamenty Kassandry i jej m�a, dwie urocze biblioteki i kilka pokoi go�cinnych - i zn�w wszystkie na parterze. Zastanawia�a si� przez moment, dlaczego pozapalano �wiat�a w jadalni, g��wnym salonie i niewielkiej palarni, a potem mimowolnie poderwa�a d�o� do ust. - Dobry Bo�e... och, nie! Z �omotem serca wyskoczy�a z samochodu, a kiedy wbiega�a po schodach, wypiel�gnowane trawniki zdawa�y si� s�a� jej karc�ce spojrzenia oczyma wielobarwnych klomb�w. Jak mog�a zapomnie�? Co powie m��?... �ciskaj�c w d�oni kapelusz i r�kawiczki, torebk� za� pod pach�, zaatakowa�a kluczem g��wne drzwi, te jednak otworzy�y si� wcze�niej i oto przed Kassandr� stan�� lokaj Berthold - surowy, nienaganny w bia�ym fraku i muszce, po�yskuj�cy �ys� czaszk�; jego oczy by�y tak zimne, �e nie wyra�a�y �adnych uczu�, nawet dezaprobaty, i tylko beznami�tnie spogl�da�y na Kassandr�. Za jego plecami sun�a przez g��wny hol pokoj�wka w czarnym mundurku i bia�ym koronkowym fartuszku. - Dobry wiecz�r, Bertholdzie. - Dobry wiecz�r, prosz� pani. Drzwi zamkn�y si� za Kassandr� dok�adnie w chwili, kiedy Berthold stukn�� obcasami i pochyli� g�ow�. Kassandra nerwowo rozejrza�a si� po salonie. Dzi�ki Bogu, wszystko by�o przygotowane. Zupe�nie wylecia�o jej z g�owy, �e zaprosili na kolacj� szesna�cie os�b. Na szcz�cie wczorajszego ranka wszystko szczeg�owo om�wi�a z gospodyni�. Frau Klemmer jak zwykle panowa�a nad sytuacj�. Id�c spiesznie na g�r�, Kassandra ubolewa�a, �e ze wzgl�du na obecno�� s�u�by nie mo�e pokonywa� po kilka stopni na raz, tak jak u Dolffa, kiedy biegn� do ��ka... Do ��ka... To s�owo wywo�a�o na jej ustach cie� u�miechu. Przystan�a na pi�trze i rozejrza�a si� po d�ugim korytarzu utrzymanym w szaroper�owej tonacji - taki kolor mia�y grube chodniki, jedwab na �cianach, pluszowe zas�ony w oknach. Na pode�cie sta�y dwie zdobne przepi�kn� markieteri� i zwie�czone marmurowymi blatami komody w stylu Ludwika XV, pomi�dzy za� rozrzuconymi co p�tora metra kinkietami o �ar�wkach w kszta�cie p�omyk�w wisia�y niewielkie ryciny Rembrandta, stanowi�ce od niepami�tnych czas�w w�asno�� rodziny. Drzwi ci�gn�y si� d�ugimi szeregami w lewo i w prawo od Kassandry, ale tylko spod jednych na korytarz przes�cza�o si� �wiat�o. Dociera�a do swojego apartamentu, kiedy si� otwar�y, uwalniaj�c w dyskretny p�mrok korytarza ca�� pow�d� blasku. - Kassandro? - G�os, kt�ry dobieg� zza jej plec�w, zabrzmia� surowo, lecz nie by�o szczypty surowo�ci w lodowatob��kitnych oczach m�czyzny, kt�ry na ni� patrzy�. Wysoki, spr�ysty mimo pi��dziesi�tego �smego roku �ycia, mia� proste szerokie ramiona, przetykane siwizn� p�owe w�osy i przystojn� twarz w rodzaju tych, jakie widuje si� na starych germa�skich portretach. - Tak mi przykro... nic nie mog�am poradzi�... Jestem okropnie sp�niona. - Stali przez d�u�sz� chwil� patrz�c sobie w oczy. Nie m�wili ze sob� o wielu sprawach. - Rozumiem. - W istocie nie mia�a poj�cia, jak wiele rozumie jej m��. - Zd��ysz ze wszystkim? By�oby niezr�cznie, gdyby� si� sp�ni�a. - B�d� gotowa na czas. Obiecuj�. - Popatrzy�a na m�a ze smutkiem, kt�ry jednak nie mia� nic wsp�lnego z tym, �e zapomnia�a o przyj�ciu. Po ��cz�cym ich niegdy� szcz�ciu tylko �w smutek pozosta�. Dziel�ca ich w tej chwili przestrze� korytarza zdawa�a si� symbolem otch�ani, jaka rozdzieli�a te dwa �ywoty. - Pospiesz si�, z �aski swojej. Aha, Kassandro... - urwa�, a ona ze �ciskaj�cym krta� nag�ym poczuciem winy poj�a, co zamierza powiedzie�. - By�a� ju� na g�rze? Pokr�ci�a g�ow�. - Nie, jeszcze nie, ale wpadn� tam, zanim zejd� na d�. Walmar von Gotthard skin�� g�ow� i cicho zamkn�� za sob� drzwi apartamentu - sk�adaj�cego si� z sypialni umeblowanej niemieckimi i angielskimi antykami, gabinetu, kt�ry by� niedost�pnym dla innych sanktuarium pana domu, garderoby i �azienki - Kassandra za� pospiesznie wpad�a do swojego i rzuci�a kapelusz na okrywaj�c� �o�e r�ow� at�asow� kap�. Jej prywatne pokoje w takim samym stopniu przypomina�y w�a�cicielk�, w jakim surowy i prosty apartament m�a przypomina� Walmara. Tu, u niej, wszystko by�o mi�kkie i g�adkie, przesycone r�em i ko�ci� s�oniow�, pe�ne at�as�w i jedwabi, udrapowane i przytulne, skryte przed ca�� reszt� �wiata. Garderoba - szpaler szaf wype�nionych najelegantszymi sukniami, rz�dami bucik�w robionych na miar� i stosami kapeluszy w pud�ach - dor�wnywa�a rozmiarem sypialni; zawieszony na �cianie impresjonistyczny obraz kry� sejf, w kt�rym Kassandra przechowywa�a bi�uteri�. Do apartamentu nale�a� jeszcze salonik z widokiem na jezioro; sta� w nim szezlong, odziedziczony przez Kassandr� po matce, i ma�y damski sekretarzyk. By�o tu wiele ksi��ek, kt�re dawno przesta�a czyta�, i blok rysunkowy, kt�rego nie tkn�a od marca. Mog�o si� zdawa�, �e ju� tu nie mieszka. Naprawd� �y�a tylko wtedy, kiedy Dolff bra� j� w ramiona. Kopni�ciem zrzuci�a pantofelki, zacz�a rozpina� lawendow� sukni�, a jednocze�nie studiowa� zawarto�� dw�ch szaf, kt�re otworzy�a na o�cie�, w pewnej chwili jednak zastyg�a czuj�c, �e nagle zabrak�o jej powietrza w piersiach. C� ona wyrabia? W jak�� rozpaczliw� sytuacj� zabrn�a? Czy� mo�e mie� nadziej�, �e kiedykolwiek zacznie wie�� u boku Dolffa prawdziwe �ycie? By�a �on� Walmara - na zawsze. Wiedzia�a o tym teraz tak samo jak w chwili, kiedy maj�c dziewi�tna�cie lat wychodzi�a za tego czterdziestoo�mioletniego w�wczas m�czyzn�. Wydawa� si� idealn� parti�. By� bliskim znajomym ojca, szefem siostrzanego banku, ma��e�stwo zatem praktycznie prowadzi�o do fuzji dw�ch powa�nych instytucji finansowych. A to dla ludzi pokroju Kassandry i Walmara wydawa�o si� rozwi�zaniem najbardziej sensownym. Obracali si� w tych samych kr�gach, prowadzili �ycie w tym samym stylu, ba, ju� kilkakro� w przesz�o�ci wi�zy matrymonialne po��czy�y cz�onk�w ich rodzin. Wszystkie elementy �lubnej uk�adanki doskonale do siebie pasowa�y. Nie mia�o znaczenia, �e Walmar jest od oblubienicy znacznie starszy; nie mia�oby to znaczenia, nawet gdyby by� starcem na �o�u �mierci. By� jednak - i ten stan rzeczy nie uleg� zmianie po dziesi�ciu latach ma��e�stwa - m�czyzn� nieodparcie poci�gaj�cym. Co wi�cej, rozumia� �on�, rozumia� jej kruch� odmienno��, wiedzia�, w jak cieplarnianych warunkach j� chowano i by� got�w broni� Kassandry przed wszystkim, co na �wiecie brutalne i odra�aj�ce. �ycie Kassandry zosta�o wi�c przykrojone i ukszta�towane przez r�ce sprawniejsze w tej sztuce ni� jej w�asne i tradycj� silniejsz� ni� jej wola. Musia�a tylko post�powa� tak, jak po niej oczekiwano, maj�c pewno��, �e Walmar ochroni j�, poprowadzi i nie dopu�ci do rozerwania kokonu, kt�ry tkano wok� niej od dnia narodzin. Kassandra von Gotthard nie mia�a powod�w, aby si� czegokolwiek ze strony m�a obawia�, ba! nie musia�a si� ba� niczego i nikogo - z wyj�tkiem mo�e samej siebie. Teraz zdawa�a sobie z tego spraw� znacznie lepiej ni� dot�d. Wywierci�a jedn� ma�� dziurk� w swym kokonie ochronnym i umkn�a z niego, cho� by�a to raczej ucieczka duszy ni� cia�a. Wci�� trzeba by�o wraca� wieczorami, podejmowa� rol�, by� tym, kim by� powinna: �on� Walmara von Gottharda. - Prosz� pani?... Kassandra obr�ci�a si� nerwowo na d�wi�k g�osu. - A, to ty, Anno... Dzi�kuj�, nie jeste� mi potrzebna. - Fraulein Hedwig prosi�a, �eby pani powiedzie�... - O Bo�e, tylko nie to! Kassandra ze �wie�ymi wyrzutami sumienia odwr�ci�a si� od pokoj�wki. -... �e dzieci chcia�yby si� z pani� zobaczy� przed p�j�ciem do ��ka. - Zajrz� do nich, jak tylko si� przebior�. Dzi�kuj�, Anno. Ton g�osu pani powiedzia� pokoj�wce, �e natychmiast powinna znikn��. Kassandra perfekcyjnie opanowa�a wszelkie modulacje g�osu - w�a�ciwe intonacje i w�a�ciwe s�owa mia�a we krwi; nie bywa�a niegrzeczna, gniewna, grubia�ska, by�a dam� w ka�dym calu, doskona�� przedstawicielk� swojego �wiata. Po wyj�ciu pokoj�wki jednak ci�ko opad�a na krzes�o w garderobie i poczu�a, �e do oczu nap�ywaj� jej �zy: �zy bezradno�ci, niemocy, wewn�trznego rozdarcia. Tak, �y�a w swoim �wiecie, bo tak j� wychowano, spe�nia�a obowi�zki, kt�rych spe�nianie by�o jej powinno�ci�. A zarazem codziennie ucieka�a z tego �wiata w ramiona Dolffa. Jej rodzin� by� Walmar. Walmar i dzieci. Nie mia�a si� do kogo zwr�ci�. Ojciec nie �y�, matka umar�a dwa lata po nim... Czy by�a w �yciu r�wnie samotna? To pytanie Kassandra mog�a kierowa� tylko w pustk�, bo nie zna�a nikogo, kto potrafi�by jej udzieli� prawdziwej odpowiedzi. Od pierwszych dni ma��e�stwa trzymali si� od siebie na dystans, a pomys� osobnych sypialni podsun�� sam Walmar. Oczywi�cie sp�dzali niekiedy w jej buduarze wieczory z ch�odzonym szampanem, kt�re ko�czy�y si� w ��ku, odk�d jednak w dwudziestym czwartym roku �ycia Kassandra wyda�a na �wiat drugie dziecko, wieczory takie nale�a�y do rzadko�ci. Podczas porodu niezb�dne by�o cesarskie ci�cie i Kassandra ledwo usz�a z �yciem. W�a�nie od tej chwili szampan ch�odzi� si� coraz rzadziej. Od marca nie ch�odzi� si� w og�le. Walmar zreszt� nie zadawa� pyta� i wym�wki przychodzi�y Kassandrze z �atwo�ci� - wystarczy�o napomknienie o wizycie u lekarza, drobnej niedyspozycji, chorobie, b�lu g�owy. Wszystko gra�o, Walmar rozumia�. W gruncie rzeczy jednak wracaj�c do domu - do swojego apartamentu w jego domu - zdawa�a sobie spraw�, �e w zasadzie nie gra nic. Jak powinna post�pi�? Czy tak w�a�nie a� do ko�ca b�dzie wygl�da� jej �ycie? Zapewne. A przynajmniej do chwili, kiedy Dolffa znudzi ta zabawa. Bo go znudzi wcze�niej czy p�niej, nawet je�li w tej chwili oburzy�by si� na tak� supozycj�. Ale Kassandra wiedzia�a. I co potem? Nast�pny kochanek? I jeszcze jeden? Albo �aden?... Patrz�c w lustro czu�a, jak odp�ywa z niej ca�a pewno�� siebie. Kobiet�, kt�rej jeszcze dzi� po po�udniu sp�dzonym w charlottenburskim domu nie trapi�o nic, teraz w�tpliwo�ci opad�y jak szara�cza. Wiedzia�a tylko, �e dopu�ci�a si� zdrady wobec m�a i swojego �wiata. G��boko zaczerpn�a powietrza i zn�w podesz�a do szaf. Musia�a si� teraz ubra� bez wzgl�du na dr�cz�ce j� rozterki. Zrobi dla Walmara przynajmniej tyle, �e b�dzie godziwie prezentowa� si� przy kolacji. Go��mi mieli by� bankierzy z ma��onkami; w takim towarzystwie Kassandra zawsze by�a najm�odsza, niemniej umia�a zachowywa� si� z powag� i dostoje�stwem. Przez moment doznawa�a pokusy, by pozatrzaskiwa� drzwi szaf i pobiec na g�r� do dzieci - cudownych istotek ukrytych przed ni� na drugim pi�trze. Dzieci bawi�ce si� nad jeziorem w Charlottenburgu zawsze przypomina�y jej o w�asnych i wtedy z dojmuj�cym uk�uciem b�lu Kassandra u�wiadamia�a sobie, �e jednych i drugich w�a�ciwie nie zna. Matk� jej dzieci by�a, jest i b�dzie Fraulein Hedwig. Kassandra czu�a si� jak obca w towarzystwie c�rki i syna, tak bardzo podobnych do Walmara i tak ma�o do niej... - Ale� to absurdalny pomys�, Kassandro. Nie mo�esz zajmowa� si� ni� osobi�cie - powiedzia� Walmar nazajutrz po narodzinach Ariany. - Ale chc�. - Ze smutkiem popatrzy�a na m�a. - Jest moja. - Nie twoja, lecz nasza - odpar� i u�miechn�� si� dobrotliwie widz�c w oczach �ony �zy. - Czy�by� mia�a ochot� nie spa� po ca�ych nocach i zmienia� pieluszki? Po dw�ch dniach pada�aby� z n�g. To nies�ychane, to... to nonsensowne. Przez kr�tk� chwil� sprawia� wra�enie lekko poirytowanego. Ale to przecie� nie by� nonsens. Kassandra naprawd� pragn�a zajmowa� si� dzieckiem, pojmuj�c zarazem, �e nigdy jej na to nie pozwol�. Niania pojawi�a si� w dzie� po powrocie Kassandry ze szpitala i uprowadzi�a male�k� Arian� na drugie pi�tro; wieczorem surowo zgromi�a Kassandr�, gdy ta przysz�a odwiedzi� c�rk�. Niemowl� nale�y przynosi� do matki, utrzymywa� Walmar, wycieczki zatem na drugie pi�tro s� ca�kowicie zb�dne. Arian� jednak przynoszono tylko raz dziennie, rano, a kiedy Kassandra wpada�a do pokoj�w dziecinnych p�niej, piastunka o�wiadcza�a nieodmiennie, �e ma�a �pi, gor�czkuje, psoci, jest w z�ym humorze... Kassandrze pozostawa�o wi�c leniuchowa� w swoich apartamentach. - Poczekaj, a� malutka podro�nie - mawia� Walmar. - Wtedy b�dziesz mog�a bawi� si� z ni� do woli. Ale "wtedy" by�o ju� za p�no. Kassandra jawi�a si� dziecku jako osoba praktycznie nieznajoma. Niania odnios�a zwyci�stwo. Kiedy za� trzy lata p�niej urodzi� si� syn, Kassandra by�a zbyt os�abiona, aby podejmowa� walk�. Cztery tygodnie hospitalizacji i cztery tygodnie le�enia w domu. A potem cztery miesi�ce bezdennej depresji... Kiedy dosz�a wreszcie do siebie, poj�a ostatecznie, �e jest skazana na kl�sk�. Jej pomoc by�a niepotrzebna, tak samo jak towarzystwo, mi�o�� czy czas. By�a ledwie pi�kn� pani�, kt�ra ubrana w pi�kne suknie, roztaczaj�c aromat najdro�szych francuskich perfum, wpada niekiedy z kr�tkimi wizytami. Przemyca�a dla dzieci ciasteczka i cukierki, trwoni�a fortun� na wymy�lne zabawki, tego jednak, czego od niej potrzebowa�y, nie pozwalano Kassandrze im da�, tym za�, czego ona pragn�a od nich, ju� dawno obdarowa�y piastunk�. Z wysi�kiem wzi�a si� w gar��, wyj�a z szafy sukni� i z dziewi�ciu par czarnych zamszowych pantofelk�w wieczorowych wybra�a te, kt�re kupi�a ostatnio: mia�y z wierzchu gruszkowate wyci�cia, ods�aniaj�ce pomalowane jasnym lakierem paznokcie u st�p. Rozleg� si� cichy szelest, kiedy zdejmowa�a jedwabne po�czoszki o barwie ko�ci s�oniowej i zast�powa�a je nowymi, wyj�tymi z at�asowego pud�a. Przebieg�a jej przez g�ow� my�l, �e post�pi�a rozwa�nie, bior�c k�piel w mieszkaniu Dolffa. Nie do wiary - my�la�a, wsuwaj�c si� ostro�nie w d�ug� czarn� sukni� - �e istnieje kto� taki jak Dolff i co� takiego jak �wiat Dolffa. Dom w Charlottenburgu wydawa� si� fantastyczn� u�ud�. Tu by�a jej rzeczywisto��. W �wiecie Walmara von Gottharda. Walmara, kt�ry jest nieodwracalnie i niezaprzeczalnie jej m�em. Zapi�a sukni� - by�a to uszyta z czarnej krepy si�gaj�ca kostek w�ska kreacja z d�ugimi r�kawami, st�jk� i dekoltem na plecach. Wyci�cie mia�o kszta�t wielkiej �zy i obna�a�o alabastrow� sk�r� Kassandry od karku po kibi�: wygl�da�o to tak, jakby na czarn� tafl� morza pad�a plama ksi�ycowego blasku. Narzuciwszy na ramiona jedwabn� pelerynk�, aby os�oni� sukni�, starannie rozczesa�a w�osy i upi�a je d�ugimi szpilkami o czarnych koralowych g��wkach. Zadowolona z efektu, zmy�a makija�, na�o�y�a nowy i wpi�a w uszy kolczyki z brylantami gruszkowatego kszta�tu. Palce jej d�oni zdobi� wielki szmaragd, kt�ry cz�sto nosi�a do sukni wieczorowych, i brylantowy sygnet, z kt�rym si� nie rozstawa�a: by� w rodzinie od czterech pokole�, a male�kie brylanciki uk�ada�y si� w inicja�y prababki Kassandry. Raz jeszcze zerkn�a do lustra, upewniaj�c si�, �e jak zwykle wygl�da zniewalaj�co, cudownie, dostojnie. Nikomu nie przysz�oby do g�owy, �e pod t� emanuj�c� spokojem fasad� kryje si� udr�ka. Nikt by nie przypu�ci�, �e ta wynios�a m�oda dama sp�dzi�a popo�udnie w ramionach kochanka. Po wyj�ciu na szary cichy korytarz zatrzyma�a si� przy schodach. Zegar stoj�cy w rogu majestatycznie wybi� godzin� si�dm�. Zd��y�a wi�c, go�cie mieli przyby� o wp� do �smej. Mo�e sp�dzi� z Arian� i Gerhardem p� godziny. Trzydzie�ci minut macierzy�stwa. Id�c po schodach zastanawia�a si�, na jak� cz�stk� �ywot�w dzieci z�o�� si� w sumie te jej wszystkie odwiedziny. Trzydzie�ci minut pomno�one przez... ile dni? Ale czy� ona sama widywa�a matk� cz�ciej? Mia�a zupe�n� pewno��, �e nie. Jedynym naprawd� namacalnym dowodem istnienia matki w jej �yciu by� sygnet z brylantami. Zapuka�a do drzwi bawialni, ale w�t�y d�wi�k uton�� w dobiegaj�cych z pokoju piskach i �miechach. Dzieci zjad�y kolacj� dawno temu, a teraz s� ju� po k�pieli. Fraulein Hedwig kaza�a im pozbiera� zabawki, lecz w wykonaniu tej herkulesowej pracy zapewne musia�a pomaga� pokoj�wka. No, ale przynajmniej s� z powrotem w domu - wi�ksz� cz�� lata sp�dzi�y na wsi i Kassandra nie widywa�a ich w og�le. W tym roku po raz pierwszy nie chcia�a na wakacje wyje�d�a� z Berlina. Z powodu Dolffa. Wa�na akcja dobroczynna szcz�liwym zrz�dzeniem losu dostarczy�a jej tak rozpaczliwie potrzebnej wym�wki. Zapuka�a jeszcze raz i tym razem Fraulein Hedwig powiedzia�a "Prosz�!" Kiedy Kassandra wesz�a do pokoju, zapanowa�a w nim cisza: dzieci oderwa�y si� od zabawy i obr�ci�y na matk� sp�oszone spojrzenia. W�a�nie to by�o Kassandrze najbardziej nienawistne - zawsze zachowywa�y si� tak, jakby widzia�y j� po raz pierwszy w �yciu. - Witajcie, najdro�si - powiedzia�a z u�miechem, wyci�gaj�c ramiona. Przez chwil� nie ruszy�o si� ani jedno, ani drugie, wreszcie Gerhard, zach�cony przez niani� lekkim kuksa�cem, najpierw drgn��, a potem jak pocisk pomkn�� ku matce. - Gerhardzie, uwa�aj! - rozleg� si� w tym samym momencie ostrzegawczy g�os Fraulein Hedwig. - Twoja mama jest w stroju wieczorowym. - Nic nie szkodzi - powiedzia�a Kassandra, nie opuszczaj�c ramion, ch�opiec jednak przystan�� jak wryty poza ich zasi�giem. - Dzie� dobry, mamusiu - wyj�ka�. Mia� wielkie niebieskie oczy Kassandry, lecz regularne rysy Walmara, w�osy blond i kr�g��, mimo pi�tego roku �ycia, sylwetk� niemowl�cia. - Zrobi�em sobie dzisiaj kuku w r�czk� - o�wiadczy� z powag�. - Zerknijmy - powiedzia�a Kassandra, przyci�gaj�c go do siebie. - Och, to wygl�da okropnie - doda�a na widok male�kiego dra�ni�cia i jeszcze mniejszego si�ca. - Na pewno bardzo bola�o. - Tak - kiwn�� g��wk�. - Ale nie p�aka�em. - By�e� niezwykle dzielny. - Wiem - przyzna� szczerze z siebie rad i pomkn�� po jak�� zabawk�, kt�r� zostawi� w drugim pokoju. Kassandra zosta�a z Arian�, kt�ra wci�� u�miecha�a si� niepewnie, stoj�c u boku Fraulein Hedwig. - Czy nie dostan� dzisiaj ca�usa, Ariano? Dziewczynka - zjawiskowa, krucha, tak �liczna, �e w przysz�o�ci urod� mog�a nawet przy�mi� matk� - z wahaniem ruszy�a przed siebie. - Jak si� miewasz, kochanie? - Doskonale, dzi�kuj�, mamusiu. - �adnych siniak�w ani zadrapa�, kt�re mog�abym wyca�owa�? Ariana pokr�ci�a g�ow� i u�miechn�y si� obie. Ten Gerhard by� taki zabawny, taki dziecinny i taki odmienny od siostry - melancholijnej, cichej, nie�mia�ej. Kassandra cz�sto si� zastanawia�a, czy jej dzieci by�yby takie same, gdyby nie wychowywa�a ich piastunka. - Co dzisiaj robi�a�? - zapyta�a. - Troch� czyta�am i rysowa�am obrazek. - Mog� zobaczy�? - Jeszcze nie jest sko�czony. - Jak zwykle. - To nie ma znaczenia. I tak chc� go zobaczy�. Ariana wszak�e obla�a si� rumie�cem i �ywo pokr�ci�a g�ow�, Kassandra za� silniej ni� zwykle poczu�a si� intruzem. Jak�e pragn�a, aby niania i pokoj�wka znikn�y - cho� na chwil�, cho� w s�siednim pokoju - pozostawiaj�c j� z dzie�mi sam na sam. Ale takie sytuacje zdarza�y si� niezmiernie rzadko, bo Fraulein Hedwig praktycznie ani na chwil� nie spuszcza�a podopiecznych z oka. - Mamusiu, popatrz, co mam! - wykrzykn�� Gerhard, wbiegaj�c do bawialni z wielkim pluszowym psem w r�kach. - Sk�d go wzi��e�? - Dosta�em od baronowej von Vorlach. Przynios�a mi go dzi� po po�udniu. - Naprawd�? - zapyta�a z niedowierzaniem Kassandra. - Powiedzia�a, �e przysz�a do ciebie na podwieczorek, ale ty zapomnia�a�. Kassandra zamkn�a oczy i pokr�ci�a g�ow�. - Okropne... naprawd� zapomnia�am. B�d� musia�a do niej zadzwoni� z przeprosinami. Ale pies jest naprawd� pi�kny. Ma ju� imi�? - Bruno. A Ariana dosta�a wielkiego bia�ego kota. - Tak? Nie doczeka�a si� odpowiedzi - Ariana z uporem milcza�a jak kamie�. Kiedy wreszcie zaczn� si� z ni� dzieli� swoimi my�lami? Mo�e p�niej, gdy Ariana podro�nie, zostan� przyjaci�kami. W tej chwili by�o zarazem za p�no i za wcze�nie. Na dole rozleg�o si� bicie zegara; Gerhard podni�s� na matk� zasmucon� puco�owat� twarzyczk�. - Musisz ju� i��? Kassandra skin�a g�ow�. - Przykro mi, ale tata wydaje dzi� przyj�cie. - A ty nie wydajesz? - zainteresowa� si� Gerhard. - Ale� wydaj�, wydaj� - odpar�a Kassandra z u�miechem. - Tyle �e go��mi s� osoby z banku taty i z innych bank�w. - To b�dzie strasznie nudne! - Gerhardzie! - rozleg� si� natychmiast karc�cy g�os Fraulein Hedwig. Lecz Kassandra wybuchn�a �miechem, pochyli�a si� nad synkiem i wyszepta�a konspiracyjnie: - B�dzie nudne... tylko nikomu o tym nie m�w. To nasz wsp�lny sekret. - Ale i tak wygl�dasz �licznie - stwierdzi�, spogl�daj�c z aprobat� na matk�, kt�ra w rewan�u poca�owa�a t�ust� �apk�. - Dzi�kuj� panu. - Przytuli�a synka i poca�owa�a raz jeszcze, teraz w czubek p�owej g�owy. - Dobrej nocy, male�ki. B�dziesz spa� z nowym pieskiem? - Hedwig m�wi, �e nie mog�. Kassandra wyprostowa�a si� i obdarzy�a masywnie zbudowan� niani� dobrotliwym u�miechem. - My�l�, �e jednak mo�e. - Jak sobie pani �yczy. Gerhard rozpromieniony pos�a� matce porozumiewawcze spojrzenie, Kassandra za� popatrzy�a na Arian�. - Ty te� b�dziesz spa�a z nowym kotem? - Chyba tak - odpar�a Ariana, przedtem jednak ukradkiem zerkn�wszy na Fraulein Hedwig. Kassandra zn�w poczu�a, �e co� w niej umiera. - B�dziesz musia�a mi go jutro pokaza�. - Dobrze, prosz� pani. Te s�owa zrani�y Kassandr� w samo serce, lecz nic po sobie nie pokaza�a, kiedy czule poca�owawszy c�rk� pomacha�a dzieciom na po�egnanie i zamkn�a drzwi. Na tyle szybko, na ile pozwoli�a jej w�ska suknia, zesz�a po schodach i znalaz�a si� w holu akurat wtedy, kiedy Walmar wita� pierwszych go�ci. - Ach, jeste�, najdro�sza - powiedzia� kwituj�c u�miechem uznania wygl�d �ony. Nast�pnie dokona� prezentacji: pierwsz� par� Kassandra wprawdzie zna�a z rozmaitych oficjalnych spotka� w banku, nigdy jednak nie go�cili u von Gotthard�w. Kassandra ciep�o powita�a przyby�ych, po czym id�c pod r�k� z m�em, poprowadzi�a ich do salonu. Wiecz�r up�yn�� pod znakiem dystyngowanych rozm�w, obfitego jedzenia i najlepszych francuskich win. Gwarzono g��wnie o finansach i podr�ach; o polityce - rzecz osobliwa - prawie nie wspominano, chocia� by� to rok 1934 i �mier� prezydenta von Hindenburga usun�a ostatni� przeszkod� stoj�c� na drodze Hitlera do w�adzy absolutnej. Temat w gruncie rzeczy nie by� wart wzmianki. Odk�d przed rokiem Hitler zosta� kanclerzem, finansi�ci niemieccy nie stracili nic ze swego znaczenia. Byli niezb�dni Rzeszy, mieli swoje wobec niej obowi�zki, Hitler za� mia� swoje. Bez wzgl�du na to, jak kiepsk� opini� na jego temat mieli niekt�rzy z nich, istnia�y niewielkie szanse, �e zdo�a wprowadzi� zam�t w ich mateczniku. �yj i daj �y� innym, oto uniwersalna zasada. Nie brak�o oczywi�cie i takich, kt�rzy doj�cie Hitlera do w�adzy powitali z entuzjazmem. Ba, ci byli w znacznej przewadze. Walmar nie nale�a� do ich grona. Przera�a�o go tempo, z jakim umacniali si� faszy�ci, cz�sto prywatnie ostrzega� przyjaci�, i� mo�e doprowadzi� to do wojny. Nie by�o jednak powod�w, by o podobnych kwestiach dyskutowa� przy kolacji. Crepes flambees i szampan stanowi�y znacznie wdzi�czniejszy obiekt zainteresowania ni� Trzecia Rzesza. Ostatni go�cie wyszli dopiero o wp� do drugiej i znu�ony Walmar z ziewni�ciem zwr�ci� si� do Kassandry: - Uwa�am, �e przyj�cie by�o bardzo udane, najdro�sza. Przy czym kaczka smakowa�a mi bardziej ni� ryba. - Naprawd�? - Odnotowa�a w pami�ci, by nazajutrz wspomnie� o tym kucharzowi. Von Gotthardowie wydawali gargantuiczne kolacje, z�o�one z przystawek, zupy, dania rybnego i mi�snego, sa�atek, ser�w, deseru i owoc�w. Tego po nich oczekiwano, starali si� wi�c nie zawie�� go�ci. - Dobrze si� bawi�a�? - zapyta�, kiedy powoli szli na g�r� po schodach. - Oczywi�cie, Walmarze. A ty? - By�o to u�yteczne spotkanie. Ten belgijski kontrakt, kt�ry�my omawiali, prawdopodobnie dojdzie w ko�cu do skutku. Wa�ne, �e przyszed� dzi� Hoffman. Jestem z tego naprawd� ogromnie zadowolony. - A wi�c i ja si� ciesz�. Sennie pod��aj�c za m�em, Kassandra zastanawia�a si�, czy przypadkiem na tym w�a�nie nie polega jej przeznaczenie i dziejowa misja: sta� u boku Walmara, kiedy zawiera kolejne "belgijskie kontrakty", i u boku Dolffa, gdy pracuje nad now� ksi��k�. Czy chodzi w�a�nie o to, aby biernie pomaga�a osi�ga� m�czyznom ich �yciowe cele? Ale je�li ma pomaga� im, to dlaczego nie w�asnym dzieciom? Czy te� - dozna�a nag�ego ol�nienia - samej sobie? - Hoffmanowa jest bardzo pi�kna. Walmar wzruszy� ramionami, a chocia� mia� na ustach u�miech, w jego oczach tai� si� cie� smutku. - Mnie si� nie podoba. Zepsu�a� mnie do tego stopnia, �e wszystkie inne uwa�am za brzydkie. - Dzi�kuj�. Stan�li na pode�cie, ogarni�ci nag�ym zak�opotaniem. To by� ten najtrudniejszy moment. Kiedy nie przyjmowali go�ci, rzecz przedstawia�a si� pro�ciej: Walmar po prostu znika� w gabinecie, Kassandra sz�a poczyta� ksi��k�. Gdy jednak wracali na g�r� razem, tak jak dzi�, oboje stawali na rozdro�u coraz bardziej bolesnym, coraz mocniej u�wiadamiaj�cym obojgu ich samotno��. Kiedy� milcz�co zak�adali, �e spotkaj� si� jeszcze w sypialni; teraz owym chwilom rozstania towarzyszy�a aura czego� nieodwracalnego. Za ka�dym razem m�wili sobie co� wi�cej ni� "dobranoc". - Ostatnimi czasy wygl�dasz znacznie lepiej, kochanie - stwierdzi� Walmar. - Oczywi�cie nie mam na my�li urody, lecz stan zdrowia. Odwzajemni�a jego u�miech. - I chyba lepiej si� czuj�. Co� umar�o w jej oczach, kiedy to m�wi�a, natychmiast wi�c opu�ci�a g�ow�. W nagle zapad�ej ciszy zegar oznajmi�, �e up�yn�� kolejny kwadrans ich wsp�lnego �ycia. - Zrobi�o si� p�no, id� ju� lepiej do ��ka - powiedzia� cicho Walmar. Poca�owa� Kassandr� w czubek g�owy i zdecydowanym krokiem ruszy� ku drzwiom swojego apartamentu. Szepcz�c: - Dobranoc - widzia�a tylko plecy m�a. R