Leslie M. LeCron - Autohipnoza Wprowadzenie Ukaza�o si� dotychczas wiele ksi��ek opisuj�cych metody samodoskonalenia oraz sposoby przezwyci�ania problem�w emocjonalnych, wynikaj�cych ze stanu naszej psychiki. Przedstawione tam rady � bez w�tpienia bardzo cenne � oparte s� na zagadnieniach pozytywnego my�lenia, autohipnozy; cz�sto ich pod�o�em jest materialistyczny pogl�d na kwestie religijne i metafizyczne. Wiele psychologicznych poradnik�w podaje opisy bardzo warto�ciowych technik i sposob�w pokonywania problem�w. Wielu czytelnik�w skorzysta�o z nich na pewno ju� nieraz. Niekt�rzy kupuj� tego typu ksi��ki ze szczerym zamiarem ich zg��bienia, ale szybko zniech�caj� si� wysi�kiem, jaki trzeba w�o�y� w to, aby osi�gn�� pozytywne rezultaty. Poza tym metody samodoskonalenia okazuj� si� cz�sto pracoch�onne, zabieraj� te� du�o czasu. Autorzy tych propozycji pr�buj� niekiedy zach�ci� czytelnika do zmiany przyzwyczaje�, staraj�c si� wp�yn�� na jego pod�wiadomo��. Jednocze�nie zapominaj� wyja�ni� mu zar�wno psychiczne, jak i fizyczne przyczyny problem�w. Korzenie z�a Je�li chcesz, aby tw�j stan si� poprawi�, spr�buj pozna� �r�d�o gn�bi�cego ci� problemu. Musisz w tym celu obserwowa� w�asne zachowanie i pozna� sw�j charakter. Powiniene� tak�e poszerzy� wiedz� na temat dolegliwo�ci uzale�nionych od stanu emocjonalnego. Bezpo�redni dost�p do pod�wiadomo�ci pozwala nam wnika� w przyczyny wszystkich osobistych problem�w, jest jedynym sposobem na pokonanie trudno�ci oraz przyswojenie sobie nowych nawyk�w my�lenia i zachowa�. Istnieje na przyk�ad mo�liwo��, aby za pomoc� wahade�ka dotrze� do pod�wiadomo�ci i osi�gn�� zaskakuj�ce rezultaty. Mog�oby si� wydawa�, �e mamy do czynienia z czarami. Tymczasem jest to technika wykorzystywana przez wielu lekarzy, tak�e psychiatr�w. Technika wahade�ka okaza�a si� sposobem umo�liwiaj�cym szybkie i �atwe odkrycie �r�de� okre�lonego problemu. Wahade�ko pomaga odnale�� w sobie si�y do przeprowadzania �yciowych zmian. Pomo�e ci w tym tak�e ksi��ka, kt�r� trzymasz w r�ku. Pozwoli ona lepiej zrozumie� spos�b funkcjonowania i dzia�ania pod�wiadomo�ci. Nauczysz si� te�, jak nawi�za� z t� sfer� bezpo�redni kontakt oraz jak j� kszta�towa�. Czy mo�na leczy� si� samemu? Pojawia si� pytanie, czy kto�, kto cierpi na zaburzenia emocjonalne, ma powa�ny problem osobisty lub zapad� na jak�� chorob�, jest w stanie sam sobie pom�c? Mo�e powinien skorzysta� jednak z pomocy specjalist�w? Czy powinni�my pr�bowa� sami si� leczy� w przypadku, gdy cierpimy na chorob� uwarunkowan� psychologicznie lub emocjonalnie? Naturalnie pewne choroby s� zbyt powa�ne, by leczy� je bez pomocy specjalisty. Jednak w wielu przypadkach chorob� mo�na zwalczy� samodzielnie. W powszechnym mniemaniu nie jest to mo�liwe w przypadkach zaburze� natury emocjonalnej, tak�e je�li idzie o wady charakteru, szkodliwe przyzwyczajenia czy choroby psychosomatyczne. Lekarze zbyt cz�sto jednak zajmuj� si� tylko leczeniem objaw�w, zapominaj�c o przyczynach dolegliwo�ci. Leki bardzo rzadko usuwaj� zakorzenione g��boko w pod�wiadomo�ci �r�d�a chor�b. Ka�dy ma swoje wady i zalety Wewn�trzny konflikt i zbyt wyg�rowane wymagania wobec samego siebie s� najcz�stszymi przyczynami napi�� nerwowych. Czy w dzisiejszych czasach istnieje jeszcze kto� wolny od stres�w? M�wi si� nawet coraz cz�ciej, �e nie ma ju� "normalnych" ludzi. Wszyscy mamy specyficzne wady i zalety. Ka�demu zdarzy�o si� niejednokrotnie post�pi� wbrew sobie pod wp�ywem wewn�trznego przymusu, nie daj�cego si� bli�ej wyt�umaczy�. Takie zachowania s� przyczynami chor�b na tle emocjonalnym. Nawet zwyk�y katar mo�e mie� pod�o�e psychologiczne. Og�lnie rzecz bior�c, wszelkie zaburzenia wywodz� si� w�a�nie z pod�wiadomo�ci. Rzadko rozpoznajemy ich przyczyny. Tymczasem u�wiadomienie sobie przyczyn oraz ich zrozumienie, a tak�e stosowanie opisanych w tej ksi��ce odpowiednich metod samoleczenia mo�e przynie�� ulg� i powr�t do zdrowia. Pocz�tkowe rozdzia�y tej ksi��ki wprowadz� ci� w struktur� i spos�b dzia�ania centralnej �wiadomo�ci, poka�� przyczyny szkodliwych, niew�a�ciwych zachowa� i �r�d�a chor�b emocjonalnych. Opisane tutaj metody pomog� rozpozna� przyczyny twoich dolegliwo�ci. Kolejne rozdzia�y prezentuj� metody samoleczenia, kt�re pomagaj� wyleczy� chorob�, zerwa� ze szkodliwymi przyzwyczajeniami i skorygowa� nieprawid�owe zachowania. Zalety samoleczenia Kiedy mamy jakie� trudno�ci, pr�bujemy pozby� si� ich jak najszybciej. I tu w�a�nie pomaga samoleczenie, je�li nie mamy do czynienia z bardzo ci�kim przypadkiem, wymagaj�cym d�ugiego leczenia przez specjalist�. Powszechnie uwa�a si�, �e leczenie dolegliwo�ci psychosomatycznych mo�e przeprowadzi� prawid�owo tylko psychoterapeuta, psychiatra lub psycholog i �e dzia�anie tych specjalist�w b�dzie skuteczniejsze ni� terapia przeprowadzana przez nas samych. Cz�sto zapominamy jednak, �e w gr� wchodz� znaczne koszty, a i nie�atwo znale�� dobrego fachowca; w rezultacie cz�� chorych nie podda si� leczeniu. Postaw sobie cel i wytrwaj w d��eniu do niego Kiedy chcesz skutecznie leczy� sam siebie, nie wystarczy jedynie og�lna znajomo�� przyczyn zaburze� emocjonalnych. Znaczenie maj� tylko przyczyny twojej dolegliwo�ci, reszta jest nieistotna. Bardzo rzadko jeste�my �wiadomi przyczyn naszych dolegliwo�ci i na og� nie potrafimy ich nazwa�. Musimy wi�c dotrze� do naszej pod�wiadomo�ci. Rezultat wynagrodzi wszystkie wysi�ki. Zaczniemy �y�, zamiast tylko egzystowa�. Metody samoleczenia pozwalaj� w zadziwiaj�co kr�tkim czasie osi�gn�� zamierzone rezultaty. Zdrowie, szcz�cie i powodzenie to cel ka�dego cz�owieka. Mo�na je osi�gn�� w�asnymi si�ami. Nie opuszczaj �adnego rozdzia�u Niekt�re rozdzia�y mog� wyda� ci si� ma�o interesuj�ce, mimo to spr�buj je przeczyta�. Zawarte w nich informacje dotycz� r�wnie� ciebie. Na przyk�ad b�le g�owy i artretyzm mog� mie� takie samo pod�o�e psychologiczne. W opisanych przyk�adach znajdziesz wskaz�wki, w jaki spos�b dotrze� do wydarze� zarejestrowanych w pod�wiadomo�ci, kt�rych na og� nie jeste� �wiadomy. Na �wi�tyni Apollina w Delfach widnieje napis: "Poznaj siebie samego". Samopoznanie to jedyny prawdziwy klucz do zdrowia, szcz�cia i sukcesu. Leslie M. LeCron Wstecz / Spis Tre�ci / Dalej Co powinni�my wiedzie� o pod�wiadomo�ci? Samodoskonalenie zak�ada pewn� wiedz� o strukturze i sposobie funkcjonowania ludzkiego umys�u, a w szczeg�lno�ci o jego sferze pod�wiadomej. Rozmaite trudno�ci wywodz� si� na og� z pod�wiadomo�ci, zwanej inaczej przed�wiadomo�ci�. Gdy nauczymy si� na ni� wp�ywa�, poznamy przyczyny b�lu, kt�rego chcemy si� pozby�. Hipnoza jest do tego najlepsz� drog�. W kolejnych rozdzia�ach dowiemy si� nieco wi�cej na temat samej hipnozy i mo�liwo�ci zastosowania autohipnozy. Struktura wewn�trznej �wiadomo�ci Prawie ka�dy wie o istnieniu centralnej �wiadomo�ci. Nazywana bywa m. in. "�wiadomo�ci� ukryt�", "�wiadomo�ci� subiektywn�", "ego". W psychiatrii najcz�ciej u�ywa si� okre�lenia "nie�wiadomo��". Aby unikn�� pomylenia ze stanem braku �wiadomo�ci, kt�ry wyst�puje podczas snu, po za�yciu narkotyk�w lub po silnym urazie g�owy, b�dziemy tu u�ywa� jednoznacznego okre�lenia "pod�wiadomo��". Szkoda, �e tak ma�o wiemy o strukturze i dzia�aniu tej sfery naszej psychiki. Ju� staro�ytni lekarze, Hipokrates i Eskulap, byli ca�kowicie przekonani o istnieniu pod�wiadomo�ci. Badania Freuda nad procesami pod�wiadomymi i teoria psychoanalizy znacznie rozszerzy�y wiedz� o psychice. Jednak od tego czasu nauka w niewielkim stopniu zajmowa�a si� pod�wiadomo�ci�. Jest to tym bardziej zadziwiaj�ce, �e, jak twierdzi wielu specjalist�w, przyczyny wielu chor�b tkwi� w�a�nie w emocjach i psychice cz�owieka. Dane procentowe na ten temat s� r�ne. Niekt�rzy lekarze przypuszczaj�, �e niemal polowa wszystkich chor�b powstaje na tle emocjonalnym, inni s�dz�, �e jest to a� 80%. Wybitny kanadyjski uczony dr Hans Style uwa�a, �e przeci��enie nerwowe (okre�lane r�wnie� jako stres) jest jedyn� przyczyn� wszystkich schorze�, nawet zwyk�ych infekcji, poniewa� os�abia ono uk�ad odporno�ciowy, co z kolei sprzyja podatno�ci na infekcje. W Stanach Zjednoczonych i w wi�kszo�ci kraj�w angloj�zycznych wyk�ada si� teori� Freuda we wszystkich akademiach medycznych oraz w uczelniach kszta�c�cych przysz�ych psychiatr�w. Wi�kszo�� psychiatr�w zreszt� przychyla si� do tej teorii. W innych krajach badania Freuda nie znalaz�y du�ego odd�wi�ku, a psychiatrzy bazuj� na do�wiadczeniach rosyjskiego psychologa Paw�owa. R�wnie� jego teorie zostan� p�niej szczeg�owo wyja�nione. Freud stworzy� now� teori� struktury pod�wiadomo�ci, pod wieloma wzgl�dami prawid�ow�. Og�lnie rzecz bior�c, nale�y stwierdzi�, �e jego nauka jest jednak do�� mechanistyczna. Trudno jednak zaprzeczy�, �e Freud u�wiadomi� cz�owiekowi spos�b funkcjonowania pod�wiadomo�ci. Wyr�ni� on trzy poziomy organizacji �ycia psychicznego. �wiadomo�� � sfer�, za pomoc� kt�rej my�limy i poznajemy rzeczywisto��, nazwa� EGO (JA); warstw� por�wnywaln� z sumieniem � SUPEREGO (NAD-JA); wyr�ni� jeszcze znajduj�ce si� pod progiem �wiadomo�ci I(TO), jako miejsce pami�ci oraz pop�d�w, instynkt�w pierwotnych. Freud uwa�a�, �e mi�dzy I a EGO, w bezpo�rednim s�siedztwie ze �wiadomo�ci�, istnieje jeszcze czwarta warstwa, kt�r� nazwa� nie�wiadomo�ci�. U�yte w tej ksi��ce poj�cie pod�wiadomo�ci obejmuje ID, EGO i SUPEREGO. Dr Karl Jung, s�ynny szwajcarski psychiatra, uznawa� SUPEREGO nie tylko za sumienie, lecz postrzega� je r�wnie� jako najbardziej uduchowion� cz�� naszej psychiki. Okre�li� je jako nad�wiadomo�� oraz fragment nie�wiadomo�ci zbiorowej, zwi�zany bezpo�rednio z Bogiem lub przedstawiaj�cy cz�� Istoty Najwy�szej. Teori� t� przej�o kilku wschodnich filozof�w. Pisanie automatyczne Istnieje wiele innych pogl�d�w na struktur� �wiadomo�ci centralnej. Nie�yj�ca ju� uczona Anita Muhl, kt�ra wnios�a istotny wk�ad w rozw�j psychiatrii, pr�bowa�a na drodze eksperymentu dowiedzie� si� czego� wi�cej o pisaniu automatycznym, uznanym za prawdziwy fenomen. Zdarza si�, �e bierzemy do r�ki pi�ro albo o��wek, a pod�wiadomo�� automatycznie przejmuje kontrol� nad mi�niami r�k i w rezultacie piszemy zrozumia�e wypowiedzi nawet wtedy, gdy nie jeste�my tego �wiadomi. Interesuj�ce, �e kilka os�b posiadaj�cych takie zdolno�ci mog�o �wiadomie czyta� zar�wno to, co pisa�a lewa r�ka, jak i to, co jednocze�nie na zupe�nie inny temat pisa�a r�ka prawa. Trzy czynno�ci umys�owe jednocze�nie! Dr Munl uwa�a�a, �e cztery spo�r�d pi�ciu os�b mog� bez trudu nauczy� si� pisania automatycznego, ale wymaga to wielogodzinnych �wicze�. Inni natomiast przyjmowali, �e tylko nieliczne osoby potrafi� si� w tej czynno�ci wy�wiczy�. Osoby posiadaj�ce zdolno�ci medialne s� w stanie pisa� automatycznie podczas hipnozy. Ludzie, kt�rzy "rysuj� bazgro�y", potrafi� naby� tej umiej�tno�ci du�o szybciej ni� pozostali, poniewa� jest to czynno�� podobna. Podczas eksperyment�w, kt�rym poddano 50 os�b, dr Miihl wskaza�a na siedem r�nych warstw �wiadomo�ci, kt�re niezale�nie od siebie identyfikuj� si� przez automatyczne pisanie: od nad�wiadomo�ci (termin Junga) po najni�sz� warstw� �wiadomo�ci, kt�ra cz�sto nazywana jest "z�ym duchem" albo "diab�em". Wydaje si�, �e w�a�nie w tej cz�ci psychiki zawarte s� nasze "pierwotne" pop�dy i instynkty � diabe� w ka�dym z nas. Pod�wiadomo�� jako mechanizm przetwarzaj�cy dane Teoria dzia�ania struktur wewn�trznej �wiadomo�ci zosta�a doskonale sformu�owana przez dr. Maxwella Maltza (Psycho-Cybernetics, PrenticeHall, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey). Norbert Wiener za� jest tw�rc� terminu "cybernetyka". Wed�ug Maltza pod�wiadomo�� funkcjonuje podobnie jak mechanizm opracowuj�cy dane, a tak�e kieruje m�zgiem. Jest to czysto mechaniczny proces, jednakowo� tak skomplikowany, �e najnowocze�niejszy komputer w por�wnaniu z nim to zabawka. Inna grupa, psychologowie behawioralni, zaprzeczali istnieniu pod�wiadomo�ci. Uwa�ali oni, �e cz�owiek jest kszta�towany wy��cznie przez wp�ywy �rodowiska i w�asne prze�ycia. Pogl�du, �e nasze post�powanie i my�lenie jest czysto mechaniczne, nie podziela wsp�czesna psychologia. Wyklucza go r�wnie� fenomen pisania automatycznego, kt�ry �wiadczy o istnieniu �wiadomo�ci, odpowiadaj�cej za my�lenie i ocenianie. Istnienie tego fenomenu mo�e by� potwierdzone r�wnie� przez eksperyment, w kt�rym wysy�ane przez palce sygna�y, maj�ce by� odpowiedziami na zadawane kolejno pytania, s� kierowane przez pod�wiadomo��. Odpowiedzi na te pytania sformu�owane s� jednoznacznie: "tak" lub "nie". Jak si� p�niej oka�e, nie chodzi tu o nic innego, jak tylko o wariant pisania automatycznego � umiej�tno�ci, kt�rej ka�dy mo�e si� nauczy�. Pod�wiadomo�� ocenia tylko dedukcyjnie, podczas gdy �wiadomo�� zar�wno dedukcyjnie, jak i indukcyjnie. Pod�wiadomo�� kieruje funkcjonowaniem cia�a Zadaniem pod�wiadomo�ci jest kierowanie mechanizmami cia�a za pomoc� m�zgu. Mo�na j� przyr�wna� do termostatu. Czynno�� niezale�nego (naczynioruchowego) uk�adu nerwowego regulowana jest przez bod�ce pewnych cz�ci m�zgu, dzi�ki czemu steruje on wszystkimi narz�dami i gruczo�ami. Prawdopodobnie pod�wiadomo�� potrafi kierowa� te� reakcjami chemicznymi oraz elektrycznymi. Dzi�ki eksperymentom hipnotycznym uda�o si� udowodni�, �e wieloma tymi mechanizmami steruje w�a�nie pod�wiadomo��. Przez sugesti� hipnotyczn� mo�na wp�yn�� na kr��enie krwi, przy�pieszy� b�d� spowolni� prac� serca, zmieni� funkcjonowanie gruczo��w i narz�d�w, zaleczy� ran� albo znacznie skr�ci� czas jej gojenia, podnie�� lub obni�y� temperatur� cia�a, a wi�c spowodowa� wiele r�norodnych zmian w organizmie. W jaki spos�b pod�wiadomo�� my�li i ocenia Je�li chcemy wywrze� korzystny wp�yw na nasz� pod�wiadomo��, musimy j� zna� i rozumie� jej dzia�anie. Czasem wydaje si� nam, �e nasze reakcje s� zbyt infantylne i niedojrza�e. Wszystko bierzemy zbyt dos�ownie. Niekiedy m�wimy co�, czego nie my�limy naprawd�. U�ywamy takich zwrot�w, jak np. "zwariuj�!", przez co chcemy powiedzie�, �e jeste�my bardzo zdenerwowani, a nie �e rzeczywi�cie tracimy rozum. Podczas hipnozy pod�wiadomo�� odkrywa si�, a czasem ca�kowicie przejmuje rol� �wiadomego my�lenia, jak to si� dzieje np. przy pisaniu automatycznym. Kiedy w zwyk�ej rozmowie zadamy komu� pytanie: "Czy m�g�by pan mi powiedzie�, gdzie si� urodzi�?", prawie ka�dy wymieni nazw� miejscowo�ci, w kt�rej przyszed� na �wiat. Pytanie jest rozumiane jako ch�� poznania nazwy miejsca urodzenia. Dlatego pada taka, a nie inna odpowied�. W g��bokim stadium hipnozy pacjent odpowiedzia�by na to pytanie "tak" lub "nie" albo jedynie kiwn�� g�ow�. W ten spos�b da�by znak, �e rozumie pod�wiadomo��. Ten rodzaj pojmowania mo�e obr�ci� si� jednak na nasz� niekorzy��. �eby sobie co� wm�wi�, nie musimy znajdowa� si� w stanie hipnozy. Przyk�adem niech b�dzie lekarz, kt�ry bez rezultatu pr�buje r�nych �rodk�w, aby wyleczy� okre�lon� chorob�. Mo�e on powiedzie� do swojego pacjenta: "Obawiam si�, �e nic ju� zrobi� nie mo�na. Tej dolegliwo�ci nie pozb�dzie si� pan do ko�ca �ycia!" Oznacza to dos�ownie, �e pacjent umrze, je�li straci objaw choroby. Taka interpretacja mog�aby sk�oni� pacjenta do trzymania si� okre�lonego objawu � inaczej m�g�by, by� mo�e, umrze�. Naturalnie lekarz nie chcia�, aby jego intencje zosta�y w taki w�a�nie spos�b odczytane. Dorastamy, dojrzewamy, uczymy si�, zmieniamy nasze �wiadome nastawienie do wielu spraw. Pod�wiadomo�� mo�e r�wnie� korygowa� dojrzale pogl�dy, cz�ciej jednak zachowuje do ko�ca "dzieci�ce spojrzenie". Je�li w dzieci�stwie byli�my do czego� zmuszani albo kto� nas skrzywdzi� psychicznie, to prawdopodobnie te przykre sytuacje przez lata postrzega� b�dziemy z punktu widzenia dziecka. Incydent z pierwszych lat naszego �ycia, gdy przestraszyli�my si� by� mo�e tylko �mii, mo�e rozwin�� w nas chorobliwy strach przed tymi zwierz�tami i spowodowa�, �e na widok niegro�nej jaszczurki zawsze b�dziemy wpada� w panik�, nawet je�li wiemy, �e jej odstraszaj�cy wygl�d niczym z�ym nie grozi. U niekt�rych �mija nawet na fotografii mo�e wywo�a� histeryczne zachowanie. Autoterapia b�dzie polega� mi�dzy innymi na korygowaniu nie�wiadomych nastawie� do istotnych prze�y� naszego �ycia. Wina i wymierzanie sobie kary Od czasu do czasu ka�dy z nas dzia�a pod nie�wiadomym przymusem. Nie zawsze jednak jeste�my �wiadomi jego istnienia. W niekt�rych sytuacjach by� mo�e zdajemy sobie spraw�, �e dzia�amy z konieczno�ci, ale stawiamy sobie wtedy pytanie: dlaczego tak si� dzieje? Zachowania natr�tne mog� by� bardzo szkodliwe. Jedna z moich pacjentek, z zawodu nauczycielka, ka�dego dnia z wewn�trznego przymusu my�a przez cztery godziny r�ce. W wyniku tak cz�stego pocierania jej d�onie sta�y si� jedn� wielk� ran�. Na pr�no pr�bowa�a odzwyczai� si� od tego nawyku, nie maj�c najmniejszego poj�cia, sk�d on si� wzi��. Naturalnie przyczyna tkwi�a w wyimaginowanym poczuciu winy. Bezskutecznie stara�a siej� z siebie "zmy�". Podobne zachowanie opisa� w Makbecie Szekspir � Lady Makbet, w ten sam spos�b myj�c r�ce, wo�a: "Precz, przekl�ta plamo! precz!" Silne poczucie winy potrafi wywo�a� r�wnie siln� potrzeb� wymierzenia sobie kary. Wymierzanie kary samemu sobie okre�la si� fachowo jako masochizm. Stwierdzono, �e 80% wszystkich wypadk�w przy pracy, jakie zdarzaj� si� w wielkich fabrykach, przypada zawsze na tylko 20% pracownik�w. Jest to dow�d na to, �e wypadki wywo�ywane s� pod�wiadomie, co oznacza r�wnie�, �e celowo. Taka w�a�nie jest ludzka natura. Du�y procent wszystkich wypadk�w wywodzi si� z nie�wiadomej potrzeby karania w�asnej osoby. �wiadomo�� nie stawia sobie jakiego� konkretnego celu, ale raczej d��y do zadowolenia z zaspokojenia chwilowej potrzeby. Kiedy kto� spowoduje ci�ki wypadek, musi ponie�� potem wysokie koszty i leczenia, i pobytu w szpitalu, a co gorsza, mo�e do ko�ca �ycia by� kalek�. Odpowiedzialno�� spoczywa r�wnie� na jego rodzinie, tak�e ona ponosi kar�. Takie konsekwencje zaspokajania potrzeby karania siebie s� przez pod�wiadomo�� ignorowane. To zadziwiaj�ce, �e zmusza nas ona czasem do b��dnego post�powania, podczas gdy inna jej p�aszczyzna, np. nad�wiadomo��, natychmiast wymierza kar� za takie zachowanie. Spos�b pracy naszej pami�ci Centralna �wiadomo�� jest r�wnie� magazynem naszych wspomnie�. Wydaje si�, �e ka�de wra�enie natychmiast zapami�tujemy, jak by�my nagrywali d�wi�kowy film. Przy czym jednocze�nie s� zachowywane inne wra�enia zmys�owe: nie tylko to, co s�yszymy i widzimy, lecz i to, czego dotykamy, co smakujemy i w�chamy. W czasie hipnozy stany zakodowane w naszej pami�ci mog� zosta� odtworzone. Tylko niewielk� cz�� naszych prze�y� potrafimy sobie przypomnie�. Wi�kszo�� ludzi ma niewiele �wiadomych wspomnie� o tym, co przytrafi�o si� im przed pi�tym rokiem �ycia, z wyj�tkiem nielicznych wydarze�, szczeg�lnie interesuj�cych czy osobliwych. Cz�sto jednak jest tak, �e o jakiej� sytuacji opowiedziano nam dopiero p�niej. I oto nieoczekiwanie nasza pod�wiadomo�� zachowuje w pami�ci ka�de prze�ycie ze wszystkimi detalami. �wiadomo�� mo�e zapomnie�, ale pod�wiadomo�� nigdy. Wiele z tego, co umkn�o �wiadomo�ci, oddzia�uje na nas nadal. Hipnoza dostarcza dowodu na to, jak du�y jest zasi�g naszej pod�wiadomej pami�ci. Przyczyn� zaburze� emocjonalnych mog� by� r�wnie� negatywne uwarunkowania okresu dzieci�stwa, szczeg�lnie prze�ycia o charakterze traumatycznym. Z�e do�wiadczenia spychamy w pod�wiadomo��, nie chcemy ich pami�ta� i nie mamy ochoty wi�cej si� nimi zajmowa�. Nie pami�tamy ich, ale one nadal tkwi� w pod�wiadomo�ci i w konsekwencji mog� doprowadzi� do powstania zaburze�. Je�li przyczyna jakiego� zaburzenia zostanie raz wyparta, nie mo�e podlega� �wiadomemu przypominaniu. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, kiedy u dziecka kszta�tuje si� pami��. Czy jest to kwestia wieku kilku miesi�cy, roku czy dw�ch. Mo�e istniej� jeszcze wcze�niejsze wspomnienia? Niekt�rzy lekarze zajmuj�cy si� hipnoz� twierdz�, �e w pod�wiadomo�ci tkwi� wspomnienia z naszych narodzin. Inni uwa�aj�, �e mamy nawet pami�� istnienia prenatalnego. Doktor Nandor Fodor stara si� w swej ksi��ce (Search for the Beloved, Hermitage Press, New York) wskaza� sposoby analizy sn�w. M�wi o tym, �e wspomnienia dotycz� ju� samego porodu, a nawet tego, co by�o przed nim. Zdarza si�, �e osoba hipnotyzowana przypomina sobie moment narodzin. Czasami jest nawet w stanie opisa� to prze�ycie szczeg�owo. Jestem prze�wiadczony, �e chodzi tu, og�lnie rzecz bior�c, o prze�ycia autentyczne. Trudno jednak dostarczy� na to naukowego dowodu. Hipnotyzowany mo�e przecie� fantazjowa� albo przypomina� sobie co�, co mu opowiedziano, a o czym on ju� sam zapomnia�. Wspomnienie wcze�niejszych, wypartych z pami�ci zdarze� mo�e by� znaczn� pomoc� przy rozwi�zywaniu problem�w natury emocjonalnej i korygowaniu pewnych cech charakteru oraz leczeniu chor�b psychosomatycznych. To, o czym tu wspomnia�em, zostanie om�wione w rozdzia�ach p�niejszych. Warstwa ochronna pod�wiadomo�ci G��wnym zadaniem pod�wiadomo�ci jest ochrona nas samych. Ta cz�� psychiki jest zawsze czujna i gotowa do pracy, oboj�tnie czy �pimy, czy nie. Pod�wiadomo�� jest aktywna nawet wtedy, gdy �wiadomo�� jest wy��czona z powodu urazu czy narkotyku. Matka mo�e spa� g��boko, ale kiedy tylko dziecko otworzy oczy albo zacznie p�aka�, natychmiast budzi si� i wstaje. Dosta�a bowiem od pod�wiadomo�ci sygna�: "Chod� szybko, obud� si�! Maluchowi co� jest!" Kiedy przez nieuwag� dotkniemy gor�cego przedmiotu, pod�wiadomo�� wysy�a sygna� do mi�ni ramienia i natychmiast odsuwamy r�k�, zanim jeszcze zd��ymy �wiadomie przeanalizowa� ca�� sytuacj�. Nasza pod�wiadomo�� ma cz�sto inny charakter w chwilach zagro�enia � ma chroni� nas przed niebezpiecze�stwem. Paradoksalne � mo�e ona jednak wywo�a� chorob�, a nawet da� impuls do samozniszczenia. Pod�wiadomo�� bierze udzia� we wszystkich trudno�ciach w zachowaniu r�wnowagi psychicznej, zaburzeniach charakteru, nerwicach, psychozach i chorobach psychosomatycznych. Kiedy przyjrzymy si� bli�ej �r�d�om k�opot�w i odkryjemy przyczyny stan�w chorobowych oraz zmienimy odpowiednio swoje �wiadome i nie�wiadome nastawienie, b�dziemy mogli si� wyleczy�. Z tego, co zosta�o powiedziane, mo�na wysnu� wniosek, �e mieszka w nas "drugie ja". Nie jest to jednak prawda. Cz�owiek ma jedn� psychik�, nawet je�li sk�ada si� ona z r�nych warstw. Kto� kiedy� por�wna� dusz� ludzk� do g�ry lodowej, kt�ra tkwi po�rodku morza: �wiadomo�� odpowiada cz�ci wystaj�cej ponad tafl� wody, a pod�wiadomo�� warstwie zanurzonej w wodzie, a wi�c znacznie wi�kszej cz�ci g�ry. Cz�owiek sk�ada si� z cia�a i duszy, kt�re wzajemnie na siebie wp�ywaj�. Wewn�trzna �wiadomo�� kieruje i wp�ywa na cia�o poprzez m�zg. PODSUMOWANIE Teraz na pewno masz ju� jakie� wyobra�enia o swojej wewn�trznej konstrukcji. My�lenie i postrzeganie to rezultaty dzia�a� �wiadomo�ci. Pod jej powierzchni� rozpo�ciera si� warstwa pod�wiadomo�ci, o nad�wiadomo�ci jednak wiemy niewiele. Zjawisko pisania automatycznego jest dowodem na to, �e pod�wiadomo�� potrafi ocenia�, a nawet je�li ocenia niedojrza�e, dos�ownie, to jednak w swoisty spos�b rozumie wszystko i zachowuje dzieci�ce spojrzenie, kt�re mo�na zmieni� podczas samego leczenia. Ona te� zawiaduje mechanizmami naszego cia�a. Wiedz� t� mo�na wykorzysta� przy badaniu niekt�rych chor�b. Pod�wiadomo�� nigdy nie zapomina tego, co kiedykolwiek si� nam przytrafi�o. Koduje nawet to, czego tylko w niewielkim stopniu jeste�my �wiadomi. Podczas hipnozy mo�na przywo�a� wspomnienia. Jednak pod�wiadomo�� mo�e nas niekiedy kara� za czyny, jakich si� dopu�cili�my. Jednym z jej zada� jest r�wnie� chronienie nas przed ewentualnymi niebezpiecze�stwami. Wstecz / Spis Tre�ci / Dalej Bezpo�redni kontakt z wewn�trzn� �wiadomo�ci� Zdobyte informacje o pod�wiadomo�ci mo�esz teraz wykorzysta�, wykonuj�c program samodoskonalenia. B�dziesz m�g� wywrze� wp�yw na wewn�trzn� �wiadomo��, odkry� powody zachowa� szkodliwych dla zdrowia i przyczyny chor�b. Wszystko zale�y od tego, czy wp�yniesz na sw� pod�wiadomo�� i maksymalnie wykorzystasz jej si�� po to, aby uwolni� si� od cierpienia. Poznanie przyczyn choroby jest w leczeniu najwa�niejsze. Istnieje wiele metod, kt�re pomagaj� w uzyskaniu zamierzonego celu. Co z psychoanaliz�? W celu poznania stanu pacjenta psychoanaliza interpretuje jego sny g��wnie za pomoc� �swobodnych skojarze�". Tak brzmi nazwa metody polegaj�cej na wyra�aniu wszystkich my�li bez wyj�tku. Pacjent m�wi o tym, co tylko przyjdzie mu do g�owy, oboj�tnie, czy si� tego wstydzi, czy nie. Zadaniem lekarza jest przekonanie go, �e ca�kowite pozbycie si� zahamowa� zadecyduje o ko�cowym efekcie leczenia. Nie ka�dy jednak potrafi opowiada� o sobie i swoim �yciu, dla niekt�rych jest to przeszkoda nie do pokonania. Psychoanaliza jest bardzo czasoch�onna, poniewa� my�li pacjenta nie musz� od razu koncentrowa� si� na sprawach istotnych dla leczenia. Pocz�tkowo z regu�y kr��� wok� tego, co zupe�nie niewa�ne. Je�li poddasz si� tej terapii, postaraj si� najpierw jak najszybciej zapomnie� o nieprzyjemnych zdarzeniach, kt�re ci� spotka�y. Gdyby� wstydzi� si� opowiada� o sobie, staraj si� ca�kowicie odpr�y�. Pomo�e ci to, z wizyty na wizyt�, coraz bardziej si� otworzy�. Dasz sobie w ten spos�b szans? na osi�gni�cie stanu, kt�ry pomo�e odnale�� przyczyn� choroby, a potem j� zlikwidowa�. Samo rozpoznanie �r�d�a dolegliwo�ci jednak nie wystarczy. Musi jeszcze zosta� przeprowadzony w pod�wiadomo�ci �proces trawienia", czyli zmiana twego wewn�trznego nastawienia. Pomocne mog� by� sny, kt�re dostarczaj� cz�sto wa�nych wskaz�wek naprowadzaj�cych na to, jak tego dokona�. Je�li sny nie s� pogmatwane i nie zawieraj� skomplikowanych symboli, �atwo je zinterpretowa�, ale gdy s� zawi�e, mroczne i pocz�tkowo niewiele m�wi�, wtedy wiedza z zakresu psychoanalizy bardzo si� przydaje. Wszystkie ludowe senniki mo�na wyrzuci� na �mietnik � nie przydaj� si� zupe�nie. Jest jednak ju� wiele fachowych ksi��ek, kt�re mog� by� przydatne. Lektura chocia�by jednej z nich bez w�tpienia przyda si�, aby lepiej przeprowadzi� autoterapi�. Psychoanaliza pomaga odzyska� zdrowie. Jej przeprowadzenie zajmuje jednak du�o czasu i jest bardzo kosztowne, dlatego tej terapii poddaj� si� przewa�nie ludzie zamo�ni. Trudno zdoby� dok�adne dane o jej skuteczno�ci i efektach. Publikacje na ten temat pozwalaj� jednak przypuszcza�, �e wyra�ne sukcesy uzyskuje si� u jednej czwartej pacjent�w. Szybsze i bardziej skuteczne s� inne metody leczenia. Na przyk�ad podczas analizy hipnotycznej u pacjenta znajduj�cego si� w stanie hipnozy stosuje si� metody analityczne. Te same efekty co przy psychoanalizie osi�ga si� w du�o kr�tszym czasie. Inne hipnotyczne techniki przynosz� jeszcze lepsze rezultaty. Inne aspekty pisania automatycznego Prawdopodobnie nie ma lepszego sposobu wydobycia z pod�wiadomo�ci informacji ni� pisanie automatyczne. Musisz pami�ta�, �e w�a�nie pod�wiadomo�� kryje przyczyny problem�w emocjonalnych i schorze� psychosomatycznych. Podczas pisania automatycznego zadaje si� pod�wiadomo�ci pytania, a odpowiedzi otrzymuje si� pisemnie. Przeszkod� w badaniu mo�e by� jedynie silny wewn�trzny sprzeciw. Automatyczne pisanie jest fascynuj�cym zjawiskiem. Znamienne jest na przyk�ad to, �e pojedyncze s�owa pisane przez pacjenta nie s� przedzielone odst�pami, zlewaj� si� ze sob�. Czasem pismo jest wyra�ne, ale zdarza si� r�wnie�, �e litery s� nieczytelne. Proces pisania mo�e nast�powa� bardzo powoli, ale bywa te� tak, �e r�ka gna po papierze � albo normalnie, od strony prawej do lewej, albo w kierunku odwrotnym. Niekiedy pismo jest odwr�cone o sto osiemdziesi�t stopni. Mo�liwa jest te� kombinacja wszystkich tych sposob�w pisania. Inne metody bezpo�redniego porozumiewania si� z wewn�trzn� �wiadomo�ci� Automatyczne pisanie nie zawsze ma zadowalaj�cy przebieg i nie ka�dy, g��wnie z braku czasu, mo�e si� mu podda�. W takiej sytuacji si�ga si� wi�c po inny, �atwiejszy wariant tego zjawiska. Chodzi o zrozumienie, jak przebiega wiele nie�wiadomie sterowanych przez nas sygna��w. Zosta�y one nazwane odpowiedziami ideomotorycznymi. Przy stosowaniu tej metody stawiane pytania musz� by� tak sformu�owane, aby pod�wiadomo�� mog�a na nie odpowiada� sygna�ami oznaczaj�cymi �tak� lub �nie". Odpowiedzi, zamiast w spos�b werbalny b�d� pisemny, s� udzielane za pomoc� przedmiotu trzymanego tak, aby m�g� porusza� si� ruchem wahad�owym. Metoda wahade�ka Wahade�ko od bardzo dawna jest u�ywane jako narz�dzie do przepowiadania przysz�o�ci. My jednak b�dziemy si� zajmowa� innym jego wykorzystaniem. Interesuje nas wydobycie za jego pomoc� informacji z pod�wiadomo�ci. Jest to, m�wi�c og�lnie, najprostsza i najszybsza metoda, pozwalaj�ca ustali� przyczyny chor�b, i to nie tylko emocjonalnych. Niewielka grupa ameryka�skich lekarzy, stomatolog�w i psycholog�w � zwana Sympozjum Hipnozy � nauczy�a tej techniki tysi�ce lekarzy. W wielu przypadkach metod� t� stosowali z powodzeniem r�wnie� psychiatrzy. Prawie ka�dy przedmiot mo�e spe�ni� funkcj� wahade�ka. Mo�e to by� pier�cionek, kawa�ek metalu lub ma�a kulka. Przedmiot przywi�zujemy do nitki lub do �a�cuszka o d�ugo�ci 12-17 cm. Aby pos�u�y� si� wahade�kiem, musimy chwyci� kciukiem i palcem wskazuj�cym nitk� lub �a�cuszek i oprze� �okie� na stole lub po prostu na kolanie. Tylko wtedy wahade�ko mo�e swobodnie porusza� si� w czterech podstawowych kierunkach: zgodnie z ruchem wskaz�wek zegara, przeciwnie do ich ruchu, w poziomie, z lewej do prawej, oraz r�wnie� w poziomie, od przodu do ty�u. Pierwszy ruch oznacza �tak", drugi � �nie", trzeci � �nie wiem", a czwarty � �na to pytanie nie chc� odpowiedzie�". Wyb�r kierunk�w nale�y pozostawi� pod�wiadomo�ci. Jednak niech�� do udzielenia odpowiedzi ma szczeg�lne znaczenie, poniewa� wskazuje na op�r. Znaczenie ka�dego ruchu mo�na r�wnie dobrze okre�la� samemu. Lepiej jednak zda� si� na pod�wiadomo��, gdy� ma ona wtedy wi�ksz� gotowo�� do wsp�pracy (jest to jednocze�nie dow�d na jej zdolno�� my�lenia i oceniania). Kiedy trzymasz w r�ku wahade�ko, �wiadomie porusz nim w czterech kierunkach, nast�pnie przez chwil� nie r�b nic, po czym zapytaj, kt�ry ruch ma oznacza� �tak". Tego pytania w�a�ciwie nie trzeba werbalizowa�. Wystarczy, �e sobie je pomy�lisz. Swoj� my�l mo�esz sformu�owa� mniej wi�cej tak: �Moja pod�wiadomo�� wybierze jeden z ruch�w wahade�ka, kt�ry oznacza� b�dzie odpowied� twierdz�c�". Ju� po paru sekundach poruszy si� ono. Pod�wiadomo�� sama wybierze ruch oznaczaj�cy odpowied� twierdz�c�. Zdarza si� jednak, �e wahade�ko potrzebuje ma�ej chwili, �eby �si� rozgrza�". Obserwuj je z uwag�. Je�li wkr�tce nie zacznie si� rusza�, pomy�l sobie kilka razy s�owo �tak". Nie pr�buj jednak porusza� nim specjalnie, trzymaj r�k� nieruchomo. Wahade�ko samo zacznie dawa� ci sygna� odpowiedzi. Gdy i tym razem nic si� nie stanie, musisz poprosi� kogo�, kto pomo�e ci sformu�owa� pytanie niezb�dne do ustalenia podanych tu czterech odpowiedzi. Je�li ju� raz ustalisz ruch oznaczaj�cy �tak", oczekuj od pod�wiadomo�ci dalszych sygna��w na okre�lenie odpowiedzi �nie", �nie wiem� i �nie chc� odpowiedzie�". Prawdopodobnie zachwyci ci� konsekwencja, z jak� twoja pod�wiadomo�� ustala znaki porozumienia, i przebrniesz przez ten etap z powodzeniem. Wiele os�b zapewne zadziwi to, �e wahade�ko zostanie wprowadzone w ruch, kt�ry mo�e by� delikatny, ledwo zauwa�alny, lub obszerny i wyra�ny. Nie s� to �adne czary! Nawet dla sceptycznego obserwatora b�dzie to dow�d, �e pod�wiadomo�� rzeczywi�cie my�li, ocenia i potrafi sterowa� ruchami naszych mi�ni. Podczas czytania kontroluje nasze oddychanie, o kt�rym zwykle nie pami�tamy, tak jak podczas chodzenia nie my�limy o wszystkich ruchach do tego potrzebnych. W dzieci�stwie, w wyniku bardzo �mudnych �wicze�, zako�czonych nieraz bolesnymi upadkami, w ka�dym z nas wykszta�ci� si� zmys� pozwalaj�cy pod�wiadomo�ci kierowa� wszystkimi mi�niami potrzebnymi do wykonania okre�lonej czynno�ci. Takie czynno�ci jak np. chodzenie czy oddychanie wykonujemy automatycznie. To samo dzieje si� podczas nauki pisania na maszynie. Gdyby�my �wiadomie zastanawiali si� nad ka�dym uderzeniem w klawisz, czynno�� ta przebiega�aby du�o wolniej. Niewiele jest os�b, kt�rym wahade�ko w og�le si� nie poruszy. Je�li jednak z tym si� spotkamy, �wiadczy to o jednoznacznym sprzeciwie pod�wiadomo�ci, kt�ra nie chce ujawni� jakiego� zdarzenia. Lepiej wi�c � dla naszego dobra � nie docieka�, jaka jest tego przyczyna. Poruszanie si� palc�w Za pomoc� nie�wiadomych ruch�w palc�w mo�na r�wnie� odbiera� informacje pod�wiadomo�ci. Metoda ta wymaga wi�cej czasu i wysi�ku ni� w wypadku wahade�ka. W hipnozie wi�kszo�� os�b zdolna jest do nie�wiadomego poruszania palcami. Ci, kt�rzy nie potrafi� wprowadzi� przedmiotu na nitce w ruch, doskonale poruszaj� nie�wiadomie palcami � i odwrotnie. Aby wywo�a� ruchy palc�w, po�� lu�no d�onie na kolanach lub na oparciu krzes�a. Palce powinny by� wyprostowane, powinny mie� wok� siebie przestrze�, aby mog�y swobodnie si� porusza�. Pobud� swoj� pod�wiadomo��, aby wybra�a jeden z dziesi�ciu palc�w, kt�rego ruch ma oznacza� odpowied� �tak". Je�li ju� to wiesz, popro�, aby wybra�a teraz dalsze trzy palce do okre�lenia pozosta�ych trzech odpowiedzi. W �adnym razie nie powiniene� porusza� palcami �wiadomie! Je�li ju� si� to zdarzy, mo�esz sam zdecydowa�, co ma sygnalizowa� kt�ry palec: np. prawy palec wskazuj�cy mo�e oznacza� �tak", lewy � �nie", prawy kciuk � �nie wiem", a lewy � �nie chc� odpowiedzie�". Wolno oczywi�cie u�y� i innych palc�w, jak kto chce. Obserwuj uwa�nie swoje d�onie, gdy �wzywasz� pod�wiadomo��, aby wykona�a okre�lony ruch. Prawdopodobnie w mi�niach palca, kt�ry zaraz si� poruszy, poczujesz lekkie mrowienie albo przyjmie on okre�lon� pozycj�. Kiedy b�dzie si� unosi�, zacznie dr�e�. Ruch nast�puje pocz�tkowo wolno, potem, w miar� wykonywania �wicze�, staje si� coraz szybszy. Palec kieruje si� w g�r� albo powoli, albo szybko i zdecydowanie. Staraj si� maksymalnie rozlu�ni� i nie pr�buj nigdy �wiadomie odpowiada� na zadane pytania. Stawianie pyta� pod�wiadomo�ci Prawid�owe sformu�owanie pytania wymaga wiedzy i umiej�tno�ci. W niekt�rych historiach chor�b mo�emy znale�� wskaz�wki na ten temat. Jedno jest pewne, ka�de pytanie powinno by� postawione jasno i jednoznacznie. Nigdy nie zapominaj, �e pod�wiadomo�� rozumie wszystko dos�ownie. Czasem mo�e ci� zaskoczy�, �e wahade�ko porusza si� wzd�u� przek�tnej. Ten nieoczekiwany ruch oznacza, �e twoje pytanie nie by�o wystarczaj�co jasne albo �e pod�wiadomo�� do ko�ca nie mo�e prawid�owo na nie odpowiedzie�. Je�li om�wion� technik� stosujesz podczas samodzielnego leczenia, wcze�niej zapisz sobie sformu�owane prosto pytania, kt�re chcesz zada�. Zanotuj tak�e otrzymane odpowiedzi. Informacje uzyskane od pod�wiadomo�ci mo�esz wykorzysta� te� poza autoterapi�. Je�li podejmujesz jak�� decyzj�, pod�wiadomo�� b�dzie twoim najlepszym doradc�, poniewa� ma dost�p do wi�kszej ilo�ci danych ni� �wiadomo��. Spytaj najpierw pod�wiadomo��, kt�ra w wielu sytuacjach mo�e ci pom�c, na przyk�ad w odnalezieniu zagubionych przedmiot�w. Je�li raz nauczysz si� tej metody, z pewno�ci� znajdziesz potem wiele okazji, aby z niej skorzysta�. Chcia�bym jednak ci� odwie�� od stosowania jej w celu poznania przysz�o�ci. Znane s� bowiem fakty, kt�re przemawiaj� za tym, �e pod�wiadomo�� rzeczywi�cie ma wiedz� o tym, co si� jeszcze nie zdarzy�o. Nie dowiedziono tego jednak naukowo. Prawdopodobnie na pytania dotycz�ce przysz�o�ci znalaz�aby si� odpowied�, bo nasza pod�wiadomo�� jest na nie przygotowana i ch�tnie s�u�y pomoc�. Chocia� wielce prawdopodobne jest r�wnie� to, �e otrzymane znaki mog� by� tworem naszej fantazji, dlatego te� pr�ba doradzenia mi�o�nikowi wy�cig�w, na kt�rego konia postawi�, mo�e drogo kosztowa� niekt�rych! Wraz z wieloma innymi terapeutami przekonali�my si�, �e ideomotoryczne odpowiedzi s� zazwyczaj prawid�owe. U wi�kszo�ci ludzi pod�wiadomo�� nie podaje fa�szywych informacji, lecz najwy�ej m�wi, �e nie chce na zadane pytanie odpowiedzie�. Wskazany jest wi�c pewien dystans, zanim �w sygna� zostanie sprawdzony, jednak na og� mo�na na nim polega�. U patologicznych, na�ogowych k�amc�w pod�wiadomo�� z za�o�enia daje odpowiedzi niezgodne z prawd�. S� to jednak przypadki bardzo rzadkie. Je�li uwa�amy, �e informacja, kt�r� otrzymali�my, jest b��dna, nale�y jeszcze raz zastanowi� si� nad sformu�owaniem pytania. By� mo�e nie by�o ono wystarczaj�co jasne. W trakcie wieloletniej praktyki przekona�em si�, �e niejednokrotnie wahade�ko lub palce dawa�y odpowied� twierdz�c�, pacjent za� na g�os wypowiada� zdecydowane �nie". W ka�dym z takich przypadk�w odpowied� nie�wiadoma by�a t� prawid�ow� odpowiedzi�. Interpretacja sn�w daje inn� mo�liwo�� zastosowania metody stawiania pyta�. Nawet zdolny i bystry analityk nie zawsze jest pewny znaczenia snu, kt�re da si� wyja�ni� za pomoc� informacji czerpanych z pod�wiadomo�ci, poniewa� w�a�nie ona jest autork� snu i zna jego symbolik�. Pomimo �e pojawi�y si� ju� pewne mo�liwo�ci wyja�niania sn�w, nauka oficjalnie ich jeszcze nie uzna�a. Bez w�tpienia pod�wiadomo�� potrafi powiedzie�, czy choroba, z kt�r� lekarz ma do czynienia, jest natury organicznej czy fizycznej i jakie ma pod�o�e: emocjonalne czy psychologiczne. Kiedy lekarz stosuje t� form� diagnostycznego wywiadu, to mimo wszystko opiera si� bardziej na wiedzy medycznej ni� na nie�wiadomej wiedzy pacjenta. Gdy za� ma jakie� w�tpliwo�ci, aby si� upewni�, mo�e u�y� w�a�nie metody pyta� jako dodatkowego �r�d�a wiedzy o chorobie. Okazywa�o si� cz�sto, �e uzyskana w ten spos�b informacja by�a przydatna. Kiedy� na przyk�ad przysz�a do mnie m�oda kobieta, skar��c si� na silny b�l w dole brzucha. Dzie� wcze�niej konsultowa�a si� z ginekologiem, kt�ry zbada� j�, �eby rozpozna�, czy chodzi o ci��� pozamaciczn�, czy te� o co� innego. Nie stwierdzi� jednak �adnej organicznej przyczyny b�lu. Dzie� p�niej pacjentka poczu�a si� gorzej. Zapyta�a mnie, czy wahade�ko mo�e pom�c dowiedzie� si�, sk�d bierze si� b�l. Postawi�em kilka pyta�. Interesowa�o mnie zw�aszcza, czy chodzi tu rzeczywi�cie o ci��� pozamaciczn�. Odpowied� brzmia�a �tak". Natychmiast kaza�em pacjentce po raz drugi skonsultowa� si� z ginekologiem, i to jeszcze tego samego dnia, poniewa� bez w�tpienia odkry�em przyczyn� coraz silniejszych b�l�w. Przy ponownym badaniu okaza�o si�, �e jest to rzeczywi�cie patologiczna ci��a. Lekarze i po�o�ne, dziel�c si� do�wiadczeniami, odkryli bardzo interesuj�c� rzecz. Uwzgl�dniaj�c obszern� wiedz� o pod�wiadomo�ci, chcieli stwierdzi�, czy pod�wiadomo�� ci�arnej kobiety mo�e poinformowa� przysz�� matk� o p�ci nie narodzonego jeszcze dziecka. Okaza�o si�, �e tak. Za pomoc� wahade�ka lub techniki palc�w przepytano 402 kobiety, z kt�rych 360 potrafi�o prawid�owo powiedzie�, czy urodz� dziewczynk�, czy ch�opca. W trzech przypadkach pytane wiedzia�y nawet, �e b�d� mia�y bli�niaki, i trafnie okre�li�y ich p�e�. Tam gdzie nast�pi�y pomy�ki, kobiety sugerowa�y si� w�asnym, �wiadomym �yczeniem. Przy zastosowaniu wahade�ka ruchy r�k lub palc�w s� ma�o zauwa�alne. Gdyby ich nie by�o, wahade�ko wisia�oby na nitce bez ruchu. Je�li jednak osoba pytana �wiadomie kontroluje swoje odpowiedzi, ruchy r�k s� widoczne i jednoznaczne, a odchylenia wahade�ka od pionu wyra�ne. Przy drugiej om�wionej metodzie palec, lekko dr��c, porusza si� wolno i r�wnomiernie. Niekiedy musi up�yn�� troch� czasu, zanim si� wyprostuje. W miar� przeprowadzanych �wicze� i zdobywanego do�wiadczenia ruch staje si� silniejszy, a �uk du�o bardziej widoczny. Palec ustawia si� powoli, centymetr po centymetrze, w pozycji pionowej. Je�li kieruje nim �wiadomo��, ruch ten jest zawsze r�wnomierny i szybki, palec za� mocno si� wyprostowuje. Te obserwacje pozwalaj� stwierdzi�, czy osoba pytana powoduje dany ruch �wiadomie, czy te� nie. Nale�y bowiem pami�ta�, �e ka�da zamierzona ingerencja fa�szuje odpowied�. Przy samodzielnym leczeniu stosuje si� cz�sto tak�e autosugesti�, kt�ra polega na tym, �e �wiadomie podpowiadany pomys� zostaje przez pod�wiadomo�� przyj�ty. Prawid�owe pytanie jednak wyka�e, czy pod�wiadomo�� chce, �eby�my otrzymali odpowied�, kt�r� usi�ujemy uzyska�, czy te� nie. Inne metody �odkrywania si�" Istnieje jeszcze jedna metoda zadawania pod�wiadomo�ci pyta�. Nie jest ona jednak zbyt dok�adna, poniewa� do g�osu dochodzi tym razem tak�e �wiadomo��, co cz�sto mo�e fa�szowa� wyniki. Zdecydowawszy si� na t� metod�, nale�y post�pi� nast�puj�co: zamkn�� oczy i wyobrazi� sobie, �e obserwuje si� czarn� tablic�, nast�pnie nale�y sformu�owa� swoje pytanie i kaza� pod�wiadomo�ci napisa� bia�� kred� na tablicy odpowied�. Je�li masz troch� wyobra�ni, nie b�dzie to trudne. Gdy pr�ba oka�e si� udana, mo�e nie b�dziesz chcia� ju� si�ga� po inn� metod�. Trzeba pami�ta� przy tym o jeszcze jednej wa�nej rzeczy. Gdyby od razu nie uda�o ci si� zlokalizowa� przyczyny choroby, wystarczy, �e z zamkni�tymi oczami przed p�j�ciem spa� to sobie zasugerujesz, a nast�pnego dnia nieoczekiwanie wpadnie ci do g�owy my�l, kt�ra b�dzie prawid�ow� odpowiedzi� na zadane wcze�niej pytanie. Jej tre�� musisz dok�adnie zapami�ta�. Naturalnie, nie jest powiedziane, �e musi si� sta� tak, jak pomy�lisz, ale spr�bowa� warto. Przedtem u�wiadom sobie jeszcze, �e wiele twoich my�li bierze si� w�a�nie z pod�wiadomo�ci. Wed�ug prawa asocjacji, jedna my�l wywo�uje nast�pn�. Wszystkie te procesy my�lowe podlegaj� �wiadomej kontroli, ale nie przeszkadza to s�dzi�, �e wiele my�li pochodzi bezpo�rednio z pod�wiadomo�ci. Nast�pny rozdzia�, a w szczeg�lno�ci przytoczone tam historie chor�b, dostarczy wielu wskaz�wek, jak prawid�owo formu�owa� pytania. Nauczysz si� przede wszystkim, jakie pytania nale�y postawi� i jak je formu�owa�. Bez w�tpienia u�ycie metody wahade�ka czy palc�w, aby uzyska� rozwi�zanie pewnych problem�w, spodoba ci si�, ale pami�taj, �e dok�adne zbadanie pod�wiadomo�ci to klucz do samopoznania, co umo�liwia zrozumienie pod�o�a problem�w charakteru i zachowania, zaburze� emocjonalnych, chor�b, fobii, np. stan�w strachu i l�ku, oraz wielu innych osobistych problem�w. Znaj�c ju� przyczyny takich zachorowa�, jest du�o �atwiej u�wiadomi� sobie, jakie �rodki pomagaj� osi�gn�� zdrowie, szcz�cie i sukces. Droga do pisania automatycznego Zanim zaczniesz realizowa� plan samodzielnego leczenia, dobrze by by�o, gdyby� stwierdzi�, czy potrafisz nauczy� si� pisania automatycznego. By� mo�e masz w tym kierunku naturalne zdolno�ci, co by�oby pomocne. Je�li potrafisz rysowa� bazgro�y, to najprawdopodobniej nie b�dziesz mia� trudno�ci w opanowaniu tej umiej�tno�ci, umo�liwiaj�cej dotarcie do g��bi pod�wiadomo�ci i znacznie u�atwiaj�cej samoleczenie. Usi�d�, i to najlepiej w wygodnym fotelu. We� do r�ki desk� do krojenia albo tac�, po�� j� na kolanach. Z rolki papieru odetnij dowolny kawa�ek, jednak co najmniej taki, �eby pokry� ca�� desk�. Opanowanie pisania automatycznego pozwoli ci odci�� tyle papieru, ile w danym momencie b�dziesz potrzebowa�. Gdyby� usiad� przy stole czy biurku, nie da�oby ci to tyle swobody, ile siedzenie w fotelu. We� mi�kki o��wek albo dobrze pisz�cy d�ugopis. Chwy� go mi�dzy kciuk a palec wskazuj�cy i trzymaj pionowo tak, aby ko�c�wka by�a na papierze. Zacznij od g�ry, z lewej strony papieru. Teraz powiedz swojej pod�wiadomo�ci, �e musi zacz�� sterowa� twoj� r�k� i pisa�, o czym tylko chce. Napisz swoje imi� i nazwisko, trzymaj�c o��wek lub d�ugopis w opisanej pozycji. Zr�b kilka k�ek i poprowad� z powrotem r�k� do lewego g�rnego brzegu papieru. Odt�d nie wolno ci zrobi� �adnego �wiadomego ruchu. W niekt�rych przypadkach r�ka prawie natychmiast zacznie si� rusza�, zazwyczaj jednak potrzebuje paru minut. Je�li poruszy si� sama z siebie, by� mo�e b�dzie rysowa�a tylko linie albo geometryczne figury, tak jakby si� �rozgrzewa�a". Obserwuj dok�adnie r�k� i koncentruj si� na swoistym pulsowaniu mi�ni. Mo�e si� te� zdarzy� tak, �e r�ka umknie z naszej �wiadomo�ci i b�dziemy mieli uczucie, �e nie jest ju� cz�ci� naszego cia�a. Je�li zacz�a sama pisa�, nie pr�buj odgadn�� sensu nast�pnego s�owa, kt�re si� pojawi. Pismo to na pewno nie b�dzie przypomina� zwyk�ego pisma. Wyrazy b�d� prawdopodobnie zachodzi�y jedne na drugie, a r�ka b�dzie si� porusza� raz szybko, raz wolno. Je�li chcesz, mo�esz zamkn�� oczy i stara� si� wy��czy� wszystkie zmys�y. Eksperyment ten nale�y przeprowadza� przynajmniej przez dwadzie�cia minut. Je�li to konieczne, powt�rz go raz jeszcze. Gdy ju� opanujesz autohipnoz�, b�dziesz na Pewno eksperymentowa� bardzo cz�sto. Nie zniech�caj si� jednak, je�li nie uda ci si� pisa� automatycznie. Statystyki m�wi�, �e tylko co pi�ty cz�owiek mo�e stosowa� t� technik� bez wysi�ku i specjalnych �wicze�. PODSUMOWANIE W rozdziale tym dowiedzia�e� si�, �e mo�esz nawi�za� bezpo�redni kontakt z w�asn� pod�wiadomo�ci� i czerpa� z niej informacje. Odpowiedzi na pytania uzyskasz za pomoc� wahade�ka, nie�wiadomych ruch�w palc�w lub wyobra�enia sobie na