Redakcja TERESA MARCIN�W Z niemieckiego t�umaczy�a IRMA KOZINA Redakcja techniczna JERZY KU�MIERZ Projekt ok�adki BOGUS�AW TRYBUS � 1990 by Humboldt-Taschenbuchverlag Jacobi KG, Munchen � Copyright 1993 by �Videograf", Katowice ISBN 83-855516-23-9 Zak�ady Graficzne w Katowicach Al. W. Korfantego 138 S�owo wst�pne Czeg� to nie robi si� naprawiaj�c usterki w domu! W gr� wchodz� zazwyczaj nie tylko drobne naprawy w kuchni i w pokoju, prace przy meblach czy instalacjach. Remonty w domu obejmuj� tak�e wej�cia, schody, klatki schodowe, pod�ogi - wszystko to r�wnie� trzeba naprawia�. I te miejsca powinny wygl�da� �jak nowe". �ciany, sufity, a nawet czujniki ciep�a i wilgotno�ci - wszystko to wsp�tworzy nowoczesne wn�trze. Cz�sto chodzi jedynie o drobne ulepszenia, niekiedy jednak konieczne s� powa�ne prace. Skrzypi�ce drzwi lub nieszczelne okno? Niby drobiazg, a jednak denerwuje. Wezwa� fachowca? Ten nie tylko niech�tnie przychodzi do takich drobnostek - ale w dodatku koszty zwi�zane z jego wizyt� b�d� niewsp�miernie du�e w stosunku do wagi sprawy. Nie m�wi�c ju� o tym, �e trzeba b�dzie pewnie zwalnia� si� z pracy, �eby powita� specjalist�. Doprawdy, wiele przemawia za tym, by wzi�� wszystko w swoje r�ce i wi�cej odnawia� i naprawia� samodzielnie. A mo�e nie czujecie si� na si�ach? Mo�e uwa�acie, �e nie macie wystarczaj�cych uzdolnie� do tego rodzaju prac? Najlepiej o tym zapomnie�. Uczymy si� w �yciu wielu rzeczy, kt�re wymagaj� wi�kszego wysi�ku, ni� przeprowadzenie prostych napraw. By� mo�e przyczyna Pa�stwa obaw tkwi w braku odpowiednich narz�dzi. By� mo�e za� potrzebny jest w�a�ciwy instrukta�; precyzyjny, pe�ny, a przy tym wyczerpuj�cy. Taki, kt�ry nie tylko pokazuje, jak nale�y post�powa�, ale te�, gdzie le�� granice Pa�stwa mo�liwo�ci. Zw�aszcza w wypadku, gdy chodzi o bezpiecze�stwo, nie tylko podczas rob�t, ale tak�e p�niej. Wypadki w domu zdarzaj� si�, niestety, do�� cz�sto.Ale wystarczy tylko troch� odwagi - a my poka�emy, jak nale�y post�powa�. Prosz� jednak�e uzbroi� si� w cierpliwo��, jako �e jeszcze nigdy nikt si� mistrzem nie urodzi�. B�dziecie si� Pa�stwo z nami uczy�, na czym polega sekret �z�otej r�czki" - jak zaoszcz�dzi� pieni�dze, utrzyma� wszystko w nale�ytym porz�dku i wreszcie - mie� pow�d do dumy. Z najlepszymi �yczeniami ?powodzenia %��n i tfeCmut 'Dittrich Najcz�stsze typy napraw Najwa�niejsze s� zawsze szczeg�y - dlatego te� chcieliby�my u�atwi� szybkie odnalezienie w tej ksi��ce poszczeg�lnych typ�w napraw. Poni�szy rejestr obejmuje wszystkie prace, o jakich b�dzie mowa. Najcz�ciej wyst�puj�ce usterki zosta�y zestawione odpowiednio do cz�stotliwo�ci ich wyst�powania. Naprawy zestawione wed�ug cz�stotliwo�ci ich wyst�powania: 1. Wymiana �ar�wki w lampie 2. Przepalony bezpiecznik 3. Wieszanie obrazu 4. Montowanie ko�k�w rozporowych 5. Rozklekotane szuflady 6. Sklejanie 7. Zapchany odp�yw 8. Usuwanie plam 9. Tuszowanie zarysowa� 10. Ciekn�cy zlew 11. Malowanie �cian 12. Tapetowanie 13. Uszczelnianie okien i drzwi 14. Lakierowanie 15. Nieszczelny dach 215 16. Usterki na balkonie 213 17. Obluzowane kafelki 138 18. Wyrwane zawiasy 90 19. Uszkodzone dywany 145 20. Skrzypi�ce schody i pod�ogi 109 21. Zepsute instalacje kuchenne 123 22. Montowanie balustrad, p�ot�w i bram na zewn�trz domu 225 23. �Szkodniki" w meblach i �cianach 117 24. Rozchwiane meble i urz�dzenia 90 25. Usuwanie nieprzyjemnych zapach�w 170 26. Wyciszanie wn�trza 204 27. Usuwanie wilgoci 155 28. Zabezpieczanie przed w�amaniem 102 29. Montowane trwa�ych element�w dekoracyjnych 180 30. Systematyczne przegl�dy 166 Oto kilka zasad, kt�rymi powinni�my si� kierowa� maj�c do czynienia z awariami w domu: [7] Nale�y okre�li� rodzaj uszkodzenia, przemy�le�, czego ono wymaga, czy da si� przedsi�wzi�� co� natychmiast i czy ma si� wystarczaj�co du�o czasu na jego gruntowne usuni�cie. [7] To, co powoduje dalsze szkody, nale�y usun�� natychmiast. Nawet, gdyby mo�liwa by�a jedynie prowizorka. Nale�y jednak zawsze przemy�le�, czy rozwi�zanie trwa�e nie by�oby lepsze, pewniejsze i wygodniejsze; np. wymiana prostego przepalonego bezpiecznika na dro�szy, automatyczny. [Tj Dokonuj�c remont�w nale�y patrze� na wn�trze ca�o�ciowo. Je�li np. �poprawiana" jest w kuchni wentylacja poprzez instalacj� okapu z odprowadzeniem, nale�y jednocze�nie pomy�le� o lepszym o�wietleniu i odnowieniu �cian. Nie nale�y si� �ci�le trzyma� okre�lenia �naprawa" lub te� �odnawianie". Wszystkie �rodki, jakie zastosowane zostan� przy remontach domowych powinny nie tylko przywraca� stare do stanu u�ywalno�ci, ale wprowadza� do mieszkania wi�cej komfortu i rado�ci.1. Sprz�t i narz�dzia do prac remontowo naprawczych w domu Bez odpowiednio wyposa�onego domowego warsztatu nikt nie da sobie rady. Ale prosz� si� nie obawia� - nie wszystko musimy mie� od razu. Tak wi�c potrzebny sprz�t stopniowo kupowa� b�dziemy w sklepach czy na targu. Przy tym nie b�dziemy si� mogli nadziwi�, ile rzeczy s�u�y tego rodzaju czynno�ciom! Cz�sto b�d� to �groszowe" zakupy, doskonale odpowiadaj�ce naszym potrzebom. 1.1. Narz�dzia do pracy w drewnie B�dziemy poddawa� obr�bce drewno, ale tak�e metal (np. przy obluzowanym zamku w drzwiach); b�dziemy musieli malowa�, tapetowa�, czy�ci�, uszczelnia�, a tak�e wykonywa� prace przy instalacjach. Wiele narz�dzi potrzebnych przy obr�bce drewna przyda si� tak�e w innych sytuacjach. Tak wi�c na pocz�tek narz�dzia do naprawy element�w drewnianych: 0 Ci�ki m�otek z trzonkiem o d�ugo�ci ok. 30 cm i g��wk� o obuchu zako�czonym p�asko z jednej strony 1 drugiej stronie zako�czonej ostrym szpicem, by mo�na nim by�o uderza� w precyzyjnie okre�lony cel. 8 Waga - ok. 200 g - zaznaczona jest na g��wce m�otka. O M�otek do prac dekoratorskich i tapetowania, wa�y 50 do 100 g, ma w�sk�, ostro zako�czon� g��wk�. Potrzebny jest przy pracach precyzyjnych, np. wbijaniu ma�ych gwo�dzik�w. O Obc�gi, d�ugo�ci ok. 20 cm, z dwustronnie wyszli-fowanymi stykami szcz�k, s�u��ce nie tylko do wyci�gania, lecz tak�e do ucinania gwo�dzi. O Du�y �rubokr�t z ko�c�wk� o szeroko�ci ok. 5 mm, potrzebny do wkr�cania lub mocowania wi�kszych �rub. Mo�na go wykorzystywa� tak�e jako d�wigni�, np. przy podnoszeniu lub mocowaniu p�ytek itp. O Mniejszy �rubokr�t potrzebny jest do wykr�cania drobnych �rub, grubszym �rubokr�tem nie zawsze trafia si� w otw�r, u kt�rego wylotu nasadzona jest g��wka �ruby. u _ M�otki do prac remontowo-naprawczych w domu 1. M�otek �lusarski z trzonkiem z drewna lub tworzywa sztucznego, ok. 250 g ze wzmocnionym, zaokr�glonym, p�askim obuchem, z drugiej strony gt�wka zako�czona ostro. 2. Wa��cy ok. 100 g m�otek ze wzmocnionym obuchem i szpicem do ma�ych gwo�dzik�w. 3. M�otek z gumy lub tworzywa sztucznego do odbijania, a tak�e do od��czania mocno zespojonych cz�ci. Waga ok. 500 g. 9 Szyd�a i �rubokr�ty 1. Szyd�o z czworok�tnym rysikiem i r�koje�ci� z tworzywa sztucznego do zaznaczania i wykonywania otwor�w lub znaczenia bezpo�rednio w drewnie miejsc na ko�ki. 2. Ma�y �rubokr�t z trzonkiem z tworzywa sztucznego. 3. Du�y �rubokr�t z sze�ciok�tn� nasadk�, mo�na do niego przystawi� klucz do �rub, przez co osi�gni�ty zostanie du�y moment obrotowy. O Szyd�o pomaga nie tylko przy �zarysowywaniu", czyli zaznaczaniu np. wyci�cia, lecz r�wnie� przy nak�uwaniu dla wierce� albo te� (przy mi�kkich materia�ach) do bezpo�redniego wkr�cenia �rub do drewna. O Kombinerki, z no�ycami z boku, s� dobre do przytrzymywania cz�ci, do �ciskania, ci�cia drutu, przychwycenia m.in. nakr�tek �ruby, gdy nie ma do nich innego dost�pu. O C��ki spiczaste potrzebne nam s� do rob�t precyzyjnych. R�wnie� i one mog� mie� boczne no�yce. B�d� potrzebne tak�e p�niej, do obr�bki metalu. O D�uto szerokie, rezak, pomaga zawsze tam, gdzie drewno musi zosta� podwa�one. Mo�na je stosowa� wielorako. 10 Obc�gi do napraw 1. Obc�gi z dwustronnie wyszlifowanymi stykami do chwytania i wyci�gania gwo�dzi. 2. Kombinerki z izolacj� z tworzywa sztucznego na uchwytach, chroni�c� przed pr�dem elektrycznym. Ze ��obkowanym otworem do obejmowania profili okr�g�ych, z zaciskiem kleszczowym i bocznymi no�ycami do drutu. 3. C��ki spiczaste, wyposa�one tak jak kombinerki, ale z ostro zako�czonymi szcz�kami. Niezast�pione przy pracach precyzyjnych. D�uto gniazdowe i d�ubak 1. W�skie d�uto gniazdowe z od-kuwanym, grubym brzeszczotem i trzonkiem z grabu. Do wybierania gniazda. 2. Szeroki d�ubak do P^ rzchniowych i du�ych Z trzonkiem z grabu. 11O D�uto w�skie, ale z grubym brzeszczotem, nazywane jest d�utem gniazdowym. Potrzebne jest do opracowywania otwor�w. O Do pracy z d�utem gniazdowym niezb�dny jest m�otek z obuchem gumowym lub z tworzywa sztucznego. Potrzebowa� go b�dziemy tak�e do odbijania wra�liwych cz�ci, kt�rych powierzchnia nie mo�e zosta� uszkodzona. O Szorstki tarnik u�ywany jest do opracowywania powierzchniowego, tak�e do sk�r i innych materia��w. O Mniej szorstkie tarniki lub pilniki stosuje si� do prac wyko�czeniowych i do wyg�adzania. O Ma�a wiertarka r�czna z korb� nie kosztuje du�o, zestaw wierte� o przekrojach 1-10 mm z opakowaniem r�wnie� nie jest kosztowny. Z ich pomoc� pracuje si� lepiej ni� tak cz�sto polecanymi �widrami do drewna. '0 0 Pilniki do drewna, tworzyw sztucznych i metalu 1. Pilnik o g�adszej powierzchni, z trzonkiem z tworzywa sztucznego, do wyg�adzania zewn�trznego. 2. Pilnik szorstki do wi�rowania drewna, tworzywa sztucznego lub metalu, zaopatrzony w uchwyt z tworzywa sztucznego. 12 R�wnie� w czasach wiertarek elektrycznych wielu majsterkowi-cz�w ceni sobie ma�e wiertarki r�czne, kt�rymi wierci� mo�na otwory o ma�ym przekroju, zar�wno w drewnie, jak i w innych mi�kkich materia�ach. A/ Pi�y r�czne do prac remontowo-naprawczych w domu 1. P�atnica z szorstkim uz�bieniem do ci�cia mi�kkiego i niezupe�nie wysuszonego drewna. Jej brzeszczot powinien odznacza� si� du�� elastyczno�ci�. 2. Grzbietnica z ma�ymi z�bami do wykonywania precyzyjnego rza- zu, do ci�cia drewna twardego. 3. Ma�a pi�a do metalu, w kt�rej zamocowa� mo�na r�nego rodzaju brzeszczoty tn�ce i pi�uj�ce. Zamiast ramy gi�tej mo�e tu by� u�yte rami� drewniane. _^ 13 L �O Pity zwanej p�atnic�, z nieco szorstkim uz�bieniem, potrzebowa� b�dziemy do pi�owania niezupe�nie suchego lub mi�kkiego drewna. O Poziomica konieczna jest, gdy chcemy sprawdzi� r�wno�� powierzchni. O Grzbietnica lepsza jest do twardszego drewna i rob�t precyzyjnych. Posiada ona mniejsze z�by i przez to tnie dok�adniej. O Ma�a pi�ka do metalu z wymienialnymi brzeszczotami dobrze daje si� zastosowa� tak�e do obr�bki drewna. Mo�na tu instalowa� tak�e brzeszczoty pilnik�w; okr�g�y, p�okr�g�y lub tr�jk�tny. O K�townik pomaga przy zaznaczaniu k�ta prostego, mo�e by� te� u�ywany jako linijka. O Do mierzenia powinno si� u�ywa� przymiaru sk�adanego, a dodatkowo tak�e metalowego przymiaru zwijanego, kt�ry jest maty i por�czny i daje si� zrolowa� do obudowy. Pomocny jest zw�aszcza przy mierzeniu element�w okr�g�ych. O Mi�kki o��wek do rysowania oraz gumka do mazania, je�li potrzebna jest korekta, uzupe�niaj� nasze podstawowe wyposa�enie. Przyrz�dy pomiarowe przydatne w domu 1. Drewniany k�townik ze stalow� wk�adk�, do zaznaczania k�ta prostego. 2. Przymiar sk�adany do pomiaru dok�adnych odleg�o�ci. Jego wadami s� nietrwa�o�� i cz�sto tak�e niedok�adno��. 3. Przymiar zwijany, za pomoc� kt�rego mo�na dokonywa� r�wnie� pomiaru element�w okr�g�ych, cechuje-go du�a dok�adno��. i do fZA mazania ze stron� tward� i mi�kk�. Doda� do tego mo�na jeszcze wiele. �rubokr�t do �rub o �bach z gniazdami wielok�tnymi lub �rubokr�t �sworzniowy", za pomoc� kt�rego mo�na wyku� w �cianie otwory na ko�ki. Jako podstawowe wyposa�enie potraktowa� nale�y gwo�dzie o r�nej wielko�ci. Nie powinno te� zabrakn�� pr�t�w stalowych. A reszta? Najlepiej zaopatrywa� si� za ka�dym razem odpowiednio do potrzeb. Konieczny b�dzie tak�e warsztat rezerwowy. JAK PRZECHOWYWA� NARZ�DZIA? Istniej� cztery mo�liwo�ci: \T\ Mo�na uszy� sobie z mocnego materia�u torb� na narz�dzia. \J\ Mo�na skonstruowa� ze sklejki i mi�kkiej g�bki femnik, w kt�rym u�o�y si� narz�dzia. Za niewielkie pieni�dze kupuje si� gotow� skrzyn-� na narz�dzia, w kt�rej s� one przechowywane bez niebezpiecze�stwa uszkodzenia. (Tj Nabywa si� dziurkowan� dykt� z hakami i wiesza si� na niej narz�dzia, dobrze posegregowane, ka�de na swoim miejscu. 15 14 Uniwersalna torba na narz�dzia ze sztywnej tkaniny Cz�� �rodkowa wykonana jest z tkaniny oraz cienkiej sklejki, kt�ra tworzy szkielet torby. Do tego przylepiona jest g�bka, na kt�rej mog� by� u�o�one bardziej delikatne narz�dzia. Pozosta�e cz�ci torby zawieraj� kieszenie i pokrowce na narz�dzia. Torb� spinaj� dwa paski ze sprz�czkami. Uchwyt s�u�y do jej noszenia. U do�u z prawej widok torby w przekroju, mo�e ona by� wykonana w r�nych wariantach. Wieszanie narz�dzi Poszczeg�lne narz�dzia mocuje si� albo za listewk�, w przerwie mi�dzy ni� a �cian� (jak z lewej), albo te� na hakach, kt�re przykr�cone s� do listwy. 16 Dziurkowana dykta do zawieszania narz�dzi na �cianie Gdy na tej dykcie (narz�dzia wisz� na hakach) narysuje si� kontury narz�dzi, �atwo mo�na spostrzec brak ka�dego z przedmiot�w. Na g�adkiej p�ytce osi�ga si� ten sam efekt; w tym wypadku w p�yt� wkr�ca si� haki podtrzymuj�ce narz�dzia. Materia�y pomocnicze do usuwania drobnych usterek w drewnie 1. Za pomoc� odpowiedniego kleju (PVAC) klei� si� b�dzie cz�ci drewniane. 2. Do g�adzenia powierzchni pos�u�y papier �cierny o ziarnie r�nej grubo�ci. 3. Mo�na stosowa� klocki szlifuj�ce o twardym pod�o�u, takim jak korek czy twarde drewno. 4. Powierzchnie zaokr�glone szlifuje si� za pomoc� klock�w, do kt�rych po jednej stronie przykleja si� elastyczn� podk�adk�. 17B�dziemy potrzebowa� jeszcze czego� - drobnych pomocy, takich jak klocki szlifuj�ce z drewna lub korka, papier �cierny, klej, uszczelnienia, itd. Do innych cel�w potrzebny b�dzie wi�kszy sprz�t - przy przeprowadzce, przy wielu pracach w gospodarstwie domowym, nieunikniona oka�e si� wiertarka. 1.2. Wiertarka Dobra wiertarka z odpowiednimi wiert�ami i sworzniami jest do�� kosztowna, zw�aszcza gdy dodatkowo wyposa�ona jest w zestaw obr�bkowy, za pomoc� kt�rego mo�na szlifowa�, polerowa�, pi�owa�. Wiertarka ma zastosowanie uniwersalne. Praca z ni� przebiega o wiele szybciej, tak �e jej koszt zwraca si� w postaci zaoszcz�dzonych wielu godzin i dni. Wiertarka do betonu Gdy od��czy si� wiert�a do muru i betonu, posiadaj�ce specjaln� ko�c�wk� ze stali wirydowej, korpus wiertarki mo�e oczywi�cie zosta� wyposa�ony tak, by mo�na by�o nast�pnie wierci� w drewnie, metalu i innym materiale. Za pomoc� wkr�t�a �rubowego mo�na bez przeszk�d wkr�ca� i wykr�ca� �ruby o �bach z gniazdami krzy�owymi. 18 Komplet wierte� do metalu, drewna i innych materia��w (1) Wiert�a do metalu s� tak wyszlifowane, �e ich ko�c�wka wywiera mo�liwie najmniejszy nacisk (2), wiert�a do drewna maj� ostr� ko�c�wk� i boczne no�yki, kt�re bez oporu przecinaj� jego w��kna (3). Przy wyborze wiertarki mo�na zdecydowa� si� na lekk�, ok. 500 W, z nasadk� udarow�, stopniow� regulacj� szybko�ci obrot�w, w��cznikiem do pracy w lewo i w prawo umo�liwiaj�cym wkr�canie i wykr�canie �rub, uchwytem r�cznym do bezpiecznego wiercenia oraz ogranicznikiem g��boko�ci, by nie wierci� otwor�w zbyt g��bokich. Podstawowym wyposa�eniem s� te� wiert�a z metali twardych 6 mm i 8 mm dopasowane do odpowiednich ko�k�w. Nale�y pami�ta� o bateriach do systemu prowadz�cego! To, jak nale�y pos�ugiwa� si� tym sprz�tem, jaki zestaw obr�bkowy jest potrzebny, om�wione zostanie przy kolejnych pracach. Przy og�lnej prezentacji narz�dzi wspomniany ju� zosta� komplet wierte�. 191.3. Przyrz�dy malarskie Przy doborze narz�dzi do prac malarskich z pewno�ci� decydowa� powinno to, czy malowana ma by� �ciana czy sufit, lub te� czy now� pow�ok� zewn�trzn� ma otrzyma� okno czy drzwi. Jednak wiele przybor�w i narz�dzi b�dzie mia�o zastosowanie uniwersalne. NAJWA�NIEJSZE PRZYBORY I ICH ZASTOSOWANIE: O Cyklina pomaga np. zdrapa� zniszczony stary lakier. Konieczna jest r�wnie� do wyg�adzania powierzchni. O Za pomoc� szpachii lub no�a szpachlowego mo�na wprowadzi� mas� szpachi�wkow� do zarysowan i dziur. Mo�na te� nimi �atwo usun�� stary, zniszczony lakier. O Szczotka druciana pomaga w usuni�ciu pozosta�o�ci starszych warstw. O Klockiem do szlifowania mo�na wyg�adza� i oczyszcza� powierzchnie. O Je�li ma si� do dyspozycji wiertark�, mo�na do tych rob�t zastosowa� r�wnie� szczotki druciane o nap�dzie elektrycznym oraz kr��ki szlifuj�ce z okr�g�ym papierem �ciernym (�ciernice). Narz�dzia do usuwania zniszczonych warstw lakieru 1. Za pomoc� szpachii usuwa si� zmi�kczone warstwy. 2. Skrobacz, za pomoc� kt�rego mo�na pracowa� jak cyklin�. (Mo�na nim oczy�ci� tak�e mocno osadzone miejsca). 20 Przybory do prac wyko�czeniowych przy czyszczeniu powierzchni 1. Szczotka z drutu mosi�nego pomaga wydoby� zanieczyszczenia ze szczelin. 2. Specjalny klocek do szlifowania �trudnych" powierzchni. Papier �cierny wklejony jest pomi�dzy dwie cz�ci klocka i przymocowany �rubami do drewna. 3. Klocek do szlifowania w�skich powierzchni. R�wnie� tutaj klocek sk�ada si� z dw�ch cz�ci, pomi�dzy kt�rymi zamocowano papier �cierny, a nast�pnie je ze�rubowano. s^ brudze� lub rdzy. wi�kszych za-212. Szczotka druciana z cienk� szczecin� do prac wyko�czeniowych i drobnych szczotkowa�. 3. Kr��ki szlifuj�ce z zaczepami na papier �cierny o r�nej grubo�ci ziarna. 4. Kr��ki szlifuj�ce z elastyczn� g��wk� szlifuj�c� z zaczepami na �ciernic�. O P�dzle szerokie u�ywane s� do malowania du�ych powierzchni. O P�dzle w�skie stosowane s� przy ��obkowaniach i malowaniu w�skich pask�w powierzchni. O P�dzle okr�g�e u�ywane s� w�wczas, gdy trzeba np. namalowa� paski lub miejsca ostrego rozgraniczenia kolor�w. Wymienione narz�dzia wystarczaj� r�wnie� do lakierowania. Gdy jednak w gr� wchodzi malowanie �cian, potrzebne b�d� r�wnie� inne przedmioty: O Wiadro s�u��ce jako pojemnik na farb�. o 1. W�ski p�dzel p�aski z w�osia naturalnego b�d� z tworzywa sztucznego. 2. Szeroki p�dzel p�aski. 22 ?-^H?-* 3. P�dzel piaski wygladzik, z metalowym okuciem, do malowania du�ych powierzchni. 4. P�dzel okr�g�y do lakierowania w�skich powierzchni, np. ram okiennych i drzwiowych. 5. P�dzel k�towy. Do emulsji stosuje si� szczeciny twarde, do lakier�w mi�kkie. O Siatka metalowa przy pojemniku na farb�, maj�c� za zadanie chroni� przed zaciekami podczas malowania wa�kiem. O Wa�ek jest szczeg�lnie odpowiedni do malowania du�ych powierzchni. Przydatne mog� okaza� si� ponadto: O Wa�ek do lakier�w - maluje si� nim szybciej, a przede wszystkim nie pryska si� tak farb�. O P�dzel k�towy - umo�liwia r�wnie� lakierowanie trudno dost�pnych powierzchni i kant�w. O Elastyczna szpachla japo�ska - pomaga wyg�adzi� powierzchni� i zniwelowa� zag��bienia. 23 Przyrz�dy do malowania �cian i sufit�w 1. Wiadro z tworzywa sztucznego, czworok�tne, gi�tkie, by �atwo mo�na by�o usun�� zeschni�te resztki farby. 2. Pojemnik z tworzywa sztucznego, z kt�rego bezpo�rednio mo�na pobiera� farb�, z siatk� do ocierania jej nadmiaru z wa�ka. 3. Siatka metalowa z uchwytem, do usuwania nadmiaru farby z wa�ka. 4. Wa�ek z ruchomym cylindrem, �atwo wch�aniaj�cy, o ma�o puszystej powierzchni, do matowania �cian wewn�trznych. Przy malowaniu �cian nier�wnych lepsze s� wa�ki o bardziej puszystej powierzchni. 5. Wa�ek do lakieru (stosowany r�wnie� do emulsji), z ruchomym cylindrem pokrytym moherem i g�bk�. c ii" ?/. 1.4. Przyrz�dy potrzebne do tapetowania O tym, co niezb�dne jest przy wykonywaniu prac malarskich, by�a ju� mowa. Kiedy mamy ju� wymalowany sufit, pozostaje tylko wytapetowa� �ciany. Poni�ej znajdziecie Pa�stwo om�wienie wszystkiego, czego potrzebowa� b�dziecie do tapetowania. Zreszt� w wypadku jednorazowego tapetowania ca�y konieczny sprz�t mo�na po�yczy�, nie trzeba go kupowa�. 24 Je�li tapetuje si� cz�sto, trzeba zaopatrzy� si� w nast�puj�ce rzeczy. O Sprz�t do prac wyko�czeniowych - taki, jak przy malowaniu - je�li oczywi�cie ju� wcze�niej si� go nie posiada�o. O Stolik do tapetowania, mo�na go te� po�yczy� lub skonstruowa� z odpowiednio du�ego blatu. O Wa�ek gumowy i szczotka do tapetowania potrzebne b�d� po to, by pokryt� klejem tapet� dobrze u�o�y� na �cianie (w przypadku tapet o zr�nicowanej fakturze nale�y u�ywa� tylko szczotki). W �J � � We/u na tapet�, ok. 150 x 60 3. 1^^ 2. %aaTd9o�Jzlfwdo'przekroju ok. 50 mm, do przyciskania brze- T^:S?. 280 mm z,nierdzewnej stali, z SS WS�a,a , odcinania arkuszy tapet. ^^^l^SC do wyznaczania linii 7 7. fzczJfmalarska, d�ugo�� 160 mm, g^^f do odkurzania �cian, s� one zazwyczaj wulkanizowane. 25O Wa�ek do szw�w potrzebny b�dzie do wyg�adzania brzeg�w. O No�yczkami lub no�em o wymienialnym ostrzu mo�na uzyska� r�wne przyci�cie tapety. O Za pomoc� pionu mo�na sprawdzi�, czy tapety istotnie s� u�o�one prosto. Ka�de mieszkanie wymaga malowania przynajmniej raz na kilka lat. Je�eli przybory malarskie po u�yciu zostan� dobrze oczyszczone, mog� pe�ni� swoje funkcje przez lata, a nawet dziesi�ciolecia. Do ich przechowywania nie potrzeba du�o miejsca, nawet stolik do tapetowania da si� z�o�y� i - je�li nie ma innego wyj�cia - �wcisn��" za szaf�. 1.5. Narz�dzia do naprawy instalacji i �rodki ochronne W�r�d awarii instalacji wodno-kanalizacyjnych wyr�ni� mo�na trzy podstawowe grupy - po pierwsze przecieka� mog� krany, po drugie zatkane bywaj� odp�ywy (syfony) i po trzecie �zapchana" mo�e by� kanalizacja odprowadzaj�ca, przy czym usterka niekoniecznie musi by� spowodowana osadzaniem si� kamienia, ale mo�e r�wnie� wynika� z zanieczyszczenia. W tym pierwszym przypadku cz�sto skuteczne bywa u�ycie kwas�w. Do naprawiania instalacji potrzebne b�d�: O Obc�gi do rur wodoci�gowych, z grubymi os�onami, by mo�na by�o nimi otworzy� wentyl lub syfon. O Przepychacz, kt�ry pomaga upora� si� z drobnymi awariami odp�ywu. O Spirala pomagaj�ca usun�� g��biej tkwi�c�, powa�niejsz� awari�. 26 �rodki ochronne 1. Okulary ochronne, nie�amliwe. 2. R�kawice ochronne - solidne, m.in. do prac w drewnie i metalu, jak r�wnie� jednorazowe, z tworzywa sztucznego, do prac z lakierami i chemikaliami. 3. Ochronny uchwyt na d�uto, kt�ry powoduje, �e np. przy ze�lizgni�ciu si� m�otka nie uderzymy si� w r�k�. 4. Elektrotester, zwany te� probierzem napi�cia. Mo�e s�u�y� albo jako �rubokr�t do wkr�cania ma�ych �rubek, albo jako przyrz�d do sprawdzania, czy jaki� wy��cznik lub uj�cie s� jeszcze pod napi�ciem, b�d� te�, czy bezpiecznik rzeczywi�cie zosta� wy��czony. 5. Probierz fazowy do sprawdzania, czy dany uk�ad jest pod napi�ciem lub te�, czy istnieje niebezpiecze�stwo zwarcia. Do wszystkich usterek, kt�rych nie da si� usun�� za pomoc� tego sprz�tu powinno si� wezwa� fachowca, chyba, �e wyspecjalizowali�cie si� Pa�stwo w tego rodzaju pracach. 1.6. Narz�dzia do obr�bki metalu Prosz� przejrze� warsztat, jaki zgromadzili�cie Pa�stwo do obr�bki drewna, a znajdziecie tam niejedn� rzecz, kt�ra i teraz mo�e si� przyda�. 27 Sprz�ty do napraw instalacji wodno-kanalizacyjnych 1. Obc�gi do rur lub instalacji wodno-kanalizacyjnych, przyk�adane do rur o r�nych �rednicach, z nastawianymi szcz�kami, do odkr�cania i przykr�cania �rub, do przytrzymywania m.in. rur. 2. Przetykacz do usuwania zanieczyszcze�, kt�re powoduj� awarie odp�ywu. 3. Spirala do przepychania i udra�niania rur wodno-kanalizacyjnych z pazurkiem (4) do usuwania g��boko tkwi�cych zanieczyszcze�. Dodatkowo do prac w metalu potrzebne s� nast�puj�ce przybory: O Imad�o, kt�re mo�na przy�rubowa� do sto�u, by unieruchomi� pewne elementy. O Zestaw ma�ych pilnik�w do metalu, s�u��cych do dopasowywania kluczy. O Punktak, by zaznaczy� miejsce na metalu i wierci� pewniej. O Obc�gi do blachy tn�ce nie tylko blach�, ale i inne twarde materia�y. O Suwmiarka, s�u��ca do dokonywania dok�adniejszych pomiar�w i unieruchamiania opracowywanych element�w. 28 Przybory do obr�bki metalu 1. Srubsztak lub imad�o, z zaczepem lub �rub� do zamocowania przy masywnym stole, do napr�ania wszelkich mo�liwych cz�ci, o zmiennej rozwarto�ci. 2. Punktaki do znaczenia punkt�w na metalu, u�ywane np. przy wierceniu. 3. No�yce do ci�cia blachy i innych cienkich p�ytek. 4. Pilniki do metalu, do spi�owywania zaokr�gle�, szczelin itp., p�askie, o profilu wyokr�glonym, tr�jk�tne lub no�owe (m.in. do pi�owania kluczy). ^, usS!� ^k%�ZrWch otwor�w Su j szym przyrz�dem przy wykonywaniu robot precyzyjnych. 29 o Hebel z wymienialnym no�em Jego n� mo�e zosta� wymieniony na inny; tak wi�c mo�na tym przyrz�dem struga� grubo oraz wyg�adza�. Jest to uniwersalny sprz�t do opracowywania wszystkich materia��w z wyj�tkiem hartowanej stali czy innych materia��w twardych. 0 Hebel, zwany te� strugiem, z wymienialnym no�em, kt�rym mo�na opracowywa� r�wnie� drewno 1 sk�r�. O Ma�e kowad�o jako podstawa do trybowania m.in. aluminium lub miedzi. O M�otek o p�askim i zaokr�glonym obuchu do trybowania blachy. Sprz�t do wiercenia - by� mo�e nawet wiertark� -ju� Pa�stwo macie. Mo�na u�ywa� go r�wnie� do nitowania. Teraz warto naby� jeszcze: Ma�e kowad�o (2)... o zaokr�glonej powierzchni, wykonanej z drewna sztorcowego, pokrytego filcem. Za pomoc� m�otka do trybowania (1) mo�na nadawa� kszta�t cz�ciom metalowym. Odnosi si� to zw�aszcza do miedzi i aluminium, kt�re jednak podczas trybowania powinny by� ka�dorazowo ogrzane nad p�omieniem palnika, by materia� sta� si� mi�kki i plastyczny. Nowoczesny uniwersalny zestaw do lutowania 1. Materia� do lutowania z zawarto�ci� wspomagacza - w ten spos�b mo�na lutowa� bezpo�rednio na zeszlifowanych powierzchniach. 2. Elektryczna lutownica. Wymienialna ko�c�wka umo�liwia tak�e u�ycie stopu szelakowego, np. do poprawiania usterek na powierzchniach drewnianych. 3. Sztyft pomocniczy do prowadzenia stopionego lutu. O Zestaw do klejenia metalu, by m�c cz�ci metalowe oczy�ci� i sklei�. O Elektryczny zestaw do lutowania, kt�rym po kr�tkiej praktyce b�dziecie Pa�stwo mogli ��czy� metale w spos�b trwa�y. 1.7. Uwaga - napi�cie elektryczne Sprz�ty elektryczne i ich naprawa niemal automatycznie kojarz� si� z has�em �naprawy i remonty w domu". Przy tym ka�da czynno�� zwi�zana z urz�dzeniami pod��czonymi do pr�du, gdy zdejmie si� z nich obudow� ochronn�, jest tak niebezpieczna, �e z oczywistych wzgl�d�w nie pozwala si� na ni� laikom. Przecie� nie chcemy nara�a� siebie ani innych? 31 30Nawet laik powinien jednak posiada� i wykorzystywa� dwa urz�dzenia: O Sond� do wykrywania przewod�w elektrycznych i wodnokanalizacyjnych, gdy do wiercenia otwor�w w �cianach u�ywa si� r�cznej wiertarki, sonda taka wchodzi w sk�ad zestawu wiertarki elektrycznej. O Probierz z lampk�, kt�ry wskazuje, gdzie p�ynie pr�d. Za pomoc� tych przyrz�d�w mo�na przynajmniej dowiedzie� si�, gdzie istnieje zagro�enie. Dotkni�cie �r�d�a pr�du powoduje zwarcie. Je�li ma si� s�abe serce lup je�li przewodzenie jest dobre, �mier� murowana. �mierci� grozi te� nieumiej�tne pod��czenie przewod�w. Takie niebezpiecze�stwo istnieje zawsze, gdy nie wie si�, gdzie dla laika przebiega granica samodzielnych napraw elektrycznych urz�dze� domowych. 1.8. Inne przydatne narz�dzia Gdzie� musi zosta� wyznaczona granica inwestowania w sprz�t. Tak wi�c nawet majsterkowicze z ambicjami powinni zadowoli� si� tym, co zaprezentowali�my powy�ej. Je�li jednak prace takie stan� si� hobby? W�wczas jeszcze istnieje ca�y szereg przyrz�d�w, kt�re u�ywane s� tak�e przez fachowc�w. W praktyce jednak jest to tylko w�wczas ekonomiczne, je�li u�ywa� si� tego b�dzie kilka razy w roku. Narz�dzia wymagaj� sta�ej dobrej opieki; gdy nie s� u�ywane, �atwo ulegaj� zniszczeniu. Wszystkie pozosta�e sprz�ty, narz�dzia i urz�dzenia, kt�re mog� by� przydatne w poszczeg�lnych wypadkach, om�wione zostan� w nast�pnych rozdzia�ach. 32 Wszystko razem mo�e by� przechowywane w dw�ch - trzech pojemnikach. �Apetyt ro�nie w miar� jedzenia" - w przypadku sukcesu i potrzeby przeprowadzenia dalszych prac, b�dziecie Pa�stwo kolejne narz�dzia, np. klucze francuskie, kupowa� stopniowo. Z biegiem lat zbierze si� okre�lony zestaw narz�dzi odpowiadaj�cych Waszym potrzebom. 1.9. Oszcz�dno�ci Godzina pracy fachowca kosztuje sporo. Ca�y przedstawiony tutaj zestaw narz�dzi ��cznie z wiertark� i nasadkami, r�wnie� nie jest tani, ale suma ta zwr�ci si� Pa�stwu w ci�gu p�rocza, i to przy wykonywaniu tylko tych prac, kt�re nie gro�� niebezpiecze�stwem. Bez elektrycznej wiertarki wydatki na sprz�t zmniejsz� si� o po�ow�. Tak r�wnie� mo�na wykonywa� wszystkie prace - tyle tylko, �e z wiertark� w okre�lonych przypadkach posz�oby znacznie szybciej. Zaopatrzenie si� w sprz�t nie musi nast�pi� od razu, mo�na kupowa� sobie poszczeg�lne narz�dzia w�wczas, gdy b�d� potrzebne. Na c� jeszcze czeka�? Rozpoczynajcie Pa�stwo naprawy w domu i ogrodzie - do tego nie potrzeba wielu narz�dzi, a je�li uda si� Warn nie tylko naprawia�, ale tak�e upi�ksza� sw�j w�asny dom - satysfakcja gwarantowana. 332. Odnawianie �cian i sufit�w �ciany i sufity mo�na malowa�, tapetowa�, a tak�e ozdabia� w spos�b trwa�y. Konserwacji trzeba poddawa� kafelki i ok�adziny, s� one na nowo malowane, uszczelniane, ulepszane. Likwiduje si� przeci�gi i nieszczelno�ci w pomieszczeniach. Oto szereg wci�� powracaj�cych rob�t! Ale mo�emy podczas naprawy zastosowa� takie rozwi�zania, �e w przysz�o�ci tego rodzaju remonty nie b�d� konieczne. 2.1. Pod�o�e: przygotowanie �cian i sufit�w Taka czynno�� jest nie do uniknienia, zw�aszcza przy wprowadzaniu si� do mieszkania. Poza tym maluje si� zazwyczaj co dwa lub trzy lata. W zale�no�ci od pod�o�a, b�dzie si� odpowiednio �traktowa�" powierzchni� b�d� to zmywaj�c j�, b�d� te� zdrapuj�c, wi�ksze i mniejsze usterki trzeba b�dzie zlikwidowa�, odnowi� naro�niki, a na koniec ca�o�� na nowo pomalowa�. Od rodzaju malowania zale�y przy tym, jak d�ugo owa nowa powierzchnia zachowa sw�j �wie�y wygl�d. Je�li nie jeste�my pewni, czym pokryta jest �ciana, mo�na to sprawdzi�: najpro�ciej za pomoc� wody. Stare pow�oki wapienne staj� si� ciemne, ale nie farbuj�, je�li si� na nich maluje. Stara farba klejowa r�wnie� staje si� ciemna, ale �ciera si�. Stara farba emulsyjna nie zmienia koloru ani te� nie �ciera si�. W zale�no�ci od tego, jak wypadnie pr�ba �ciany, b�dziemy 34 Przygotowanie pod�o�a 1. Sprawdzenie �ciany: farba klejowa musi zosta� zmyta. Plamy t�uste usuwa si� szczotk�. 2. Nier�wno�ci wyg�adza si� klockiem do polerowania. 3. Rysy i dziury zdrapuje si� i zakleja mas� szpachl�wkow�. 4. Zaprawione miejsca pokrywa si� spoiwem i ewentualnie wyg�adza szpachelk�. odpowiednio post�powa� przy przygotowaniu pod�o�a. Farby wodoodporne - wapienne i emulsyjne - nale�y oczy�ci� z kurzu i t�ustych plam, jako �e mog� one wp�yn�� na przyczepno�� nowej pow�oki lub nawet utrudni� jej na�o�enie. Oczyszczanie powierzchni mo�na przeprowadza� na dwa sposoby: DH Oczyszcza� powierzchni� tward� such� szczotk� ry�ow�. [|] Je�li chce si� unikn�� kurzu - oczyszcza� pod�o�e na mokro wod� i szczotk�. W miejscach szczeg�lnie mocno zabrudzonych przydatna jest szczotka druciana. 35Star� farb� klejow� nale�y usun�� - szczotk� do sufit�w nanosi si� du�o wody, szoruje si� i wyp�ukuje farb� do wiadra. Zmywa si� tak d�ugo, jak d�ugo ju� nic si� nie klei i nie ma�e. Gdy jej warstwa jest bardzo gruba, mo�na sobie pom�c szpachelk�. Jednak�e nie mo�na uszkodzi� pod�o�a. Co stanie si�, je�li stara farba klejowa nie zostanie wystarczaj�co dok�adnie usuni�ta? Stare warstwy zostan� naruszone przez nowe, przy wysychaniu ulegn� napr�eniu i b�d� odpryski-wa�. Tak wi�c lepiej zmy� je do czysta. Dziury i p�kni�cia mog� by� wype�niane dost�pn� w handlu mas� celulozow�, kt�r� rozrobi� nale�y w plastikowym naczyniu zgodnie z receptur�. Wyschni�te resztki nie przyczepiaj� si� do naczynia i daj� si� �atwo usun��. W wypadku tych nowych materia��w, kt�re jeszcze przez godzin� po rozrobieniu mo�na poddawa� obr�bce, nie trzeba tak, jak w przypadku gipsu, nawil�a� powierzchni; po wysuszeniu powierzchnie te tak�e ju� nie nasi�kaj�. Napocz�te torebki -przechowywane w suchym miejscu - mo�na stosowa� przez lata. Rysy i dziury zdrapuje si� szpachelk�, cz�sto nieco je powi�kszaj�c, a potem wype�nia si� je mas�, r�wnie� za pomoc� szpachelki. Gdy miejsce jest ju� suche, mo�na je wyg�adzi� klockiem i papierem �ciernym.__________________________________ Du�e p�kni�cia zamyka si� elastyczn� tkanin�, ta�m� malarsk�, kt�ra mo�e amortyzowa� i wyr�wnywa� ruchy mur�w. Przy tego rodzaju �mostku szczelinowym" najpierw opracowujemy p�kni�cie szpachelk�, nast�pnie wype�niamy mas� i wyg�adzamy jego powierzchni�. Na to nak�adamy kr�tkie paski papieru pakowego, tak go dopasowuj�c, by wystawa� na ok. 2 cm. 36 Na to nanosi si� bezbarwne spoiwo, na nim mocuje si� - r�wnie� w kr�tkich kawa�kach - ta�m� malarsk�. Na zako�czenie pokrywa si� to rzadk� zapraw�, kt�ra po wysuszeniu wyg�adza si�. Poprzez taki mostek - bezpo�rednio na szczelinie nie ma �adnego spojenia - ta�ma malarska mo�e przejmowa� wszelkie wstrz�sy i napr�enia. Zb�dny tynk musi zosta� usuni�ty. Przy opukiwaniu d�wi�czy on g�ucho i odpada. Mo�na przy tym pracowa� mocn� szpachl� lub d�utem oraz szorowa� szczotk�. Mostkowanie du�ego p�kni�cia za pomoc� ta�my malarskiej 1. Wyszpachlowan� szczelin� wype�niamy mas�. 2. Wype�nienie wyg�adzamy klockiem szlifuj�cym. 3. Na wyg�adzon� mas� uk�adamy pasek papieru pakowego, wystaj�cy z obu stron poza szczelin�. 4. Na prawo i lewo od szczeliny nak�adamy bezbarwne spoiwo i przymocowujemy tkanin�. 5. Tkanin� mo�na �atwo przykry� cienko nak�adan� szpachl�w-k�. UWAGA: bezpo�rednio na p�kni�ciu nie mo�e si� znajdowa� miejsce spojenia ta�my ze �cian�! W tym celu za-mocowuje si� tam pasek papieru pakowego. Wszelkie wstrz�sy musz� by� bez przeszk�d odbierane na ta�m�. Ki .r 37Such� zapraw� murarsk�, dost�pn� w postaci gotowej mieszanki w ka�dym punkcie sprzeda�y materia��w budowlanych, rozrabia si� z wod� i nak�ada na nawil�one pod�o�e. Mo�na te� po prostu zmiesza� jedn� cz�� wapna z 2,5 cz�ciami drobnego piasku, wyrabiaj�c to na g�st�, sztywn� mas�. Do nak�adania zaprawy potrzebne b�d� packa murarska i kielnia; tynk wcierany jest w uszkodzon� powierzchni� ruchami ci�g�ymi od do�u do g�ry. Ruchami obrotowymi r�wnomiernie go rozprowadzamy; po zespojeniu powierzchni� wyg�adza si� pack� tynkarsk� o powierzchni pokrytej filcem. Nast�pnie nawil�a si� ten tynk odrobin� wody. Je�li ubytek nie jest zbyt du�y, mo�na wymiesza� celulozowe masy szpachl�wkowe z odrobin� piasku i nanie�� t� mieszank� za pomoc� szpachelki warstwowo na miejsce ubytku. Przy ubytkach tynku na suficie najpierw mocuje si� nabite gwo�dziami maty trzcinowe lub inne �zbrojenie" stanowi�ce pod�o�e dla zaprawy. W tym wypadku stosujemy zapraw� nieco g�ciejsz� i nak�adamy j� prostopadle do oszkieletowania. Uszkodzone naro�niki �cian wyr�wnuje si� za pomoc� do�� mocno st�a�ej masy szpachl�wkowej, na mi�kk� jeszcze mas� na�o�y� mo�na szyn� kantow�. Przez perforacj� na jej brzegach zaprawa lub masy szpachl�wkowe wydostaj� si� na zewn�trz, mo�na je nast�pnie zatynkowa�. W�wczas o uszkodzenie naro�nik�w nie jest ju� tak �atwo. Ostatniemu etapowi przygotowania pod�o�a po�wi�cimy wiele uwagi: powierzchnie musz� zosta� wyg�adzone pumeksem lub klockiem z papierem �ciernym o grubo�ci ziarna 100. Nale�y te� usun�� wi�ksze nier�wno�ci. Nast�pnie nale�y pieczo�owicie zetrze� kurz i zmy� ca�o�� wilgotn� szmatk�. 38 Zak�adanie cynkowego ochraniacza na naro�nik 1. Za pomoc� p�askiego d�uta nale�y zbi� tynk na szeroko�� o/c. 10 cm przy naro�niku. Ochraniacz zamocowuje si� gipsem narzucanym co 50 cm. 2. U�ywaj�c poziomicy nale�y sprawdzi�, czy naro�nik jest dobrze osadzony. 3. �ata pozwoli okre�li�, czy zachowa�o si� wystarczaj�co du�o miejsca, by naro�nik otynkowa�. 4. Zwil�a si� pod�o�e i ochraniacz k�towy, a doln� warstw� zaprawy tak si� narzuca, by na�o�y� jeszcze dwa milimetry tynku do wyg�adzenia. W ten spos�b nawet przy uko�nym i p�askim padaniu �wiat�a nie dostrzega si� �adnych nier�wno�ci. �ciany i sufity mog� zosta� bez przeszk�d na nowo wymalowane lub wytapetowane. 392.2. Materia�y do malowania �cian i sufit�w �ciany i sufity pokrywa si� dzisiaj odpornymi na zniszczenie i zmywalnymi farbami emulsyjnymi, drogimi farbami lateksowymi, akrylowymi, a w wyj�tkowych sytuacjach bieli si� je wapnem. Najog�lniej rzecz ujmuj�c: O Farby emulsyjne nadaj� si� dla wszystkich pomieszcze�. O Farby lateksowe powinny by� u�ywane tylko w pracowniach, klatkach schodowych, piwnicach. O Farby akrylowe stosuje si� w sypialniach, pokojach gospodarczych i przedpokojach. O Bielenie wapnem u�ywane jest jako pierwsza warstwa na �wie�y tynk. Emulsje sk�adaj� si� ze spoiwa, zawieraj�cego oleje, �ywice, �ywice syntetyczne, jak r�wnie� pigmenty, kt�re emulguj� przy zmieszaniu ich z wod�. Substancje te wymieszane s� jako drobne kropelki lub nie ��cz�ce si� ze sob� kuleczki. Farby emulsyjne kupuje si� w stanie gotowym i rozrzedza przez mieszanie, tak �e odpada dodawanie wody. Przy pracy nie wyst�puj� potem �adne zacieki czy zgrubienia! Zaleca si� stosowanie bieli z innymi kolorami; przez mieszanie z biel� powstaj� ja�niejsze odcienie. Oczywi�cie mo�na te� dodawa� do farb barwnik�w, by uzyska� po��dany efekt. Farby lateksowe sk�adaj� si� z �ywicy syntetycznej jako spoiwa i barwnik�w, po zespojeniu z pod�o�em mog� one by� zmywane, szorowane i czyszczone szczotkami. W przeciwie�stwie do innych farb te b�yszcz� na �cianie i suficie. Przy ich stosowaniu nale�y dok�adnie przeczyta� spos�b u�ycia, gdy� �a- 40 two wsi�kliwe pod�o�a musz� by� z regu�y uprzednio odpowiednio przygotowane. Zwykle podany jest �rodek do gruntowania. Pierwsza warstwa nak�adana jest cienko, druga grubiej. R�wnie� farby lateksowe daj� si� �atwo miesza�. Zazwyczaj mamy do czynienia z obydwoma rodzajami farb; farby akryiowe wybieramy, gdy chodzi o wi�ksz� �wietlisto��. Farby klejowe, jako stosunkowo nietrwa�e, nie s� dzi� stosowane, u�ywa si� ich warunkowo, tylko do powierzchni mniej nara�onych na zanieczyszczenie. Malowanie na starych tapetach o chropowatej fakturze mo�liwe jest przede wszystkim za pomoc� farb emulsyjnych, jednak�e uprzednio trzeba podklei� tapet� w miejscach, gdzie odstaje, wyg�adzi� lekko postrz�pione z��cza klockiem lub papierem �ciernym. Farba nie powinna zawiera� zbyt du�o wody, by nie przemoczy�a tapety i nie spowodowa�a jej odlepienia. Normaln� praktyk� jest nawet dwukrotne malowanie, ostatecznie jest potem �atwiej tapet� usun��. 2.3. Malowanie �cian i sufit�w Z�ego przygotowania pod�o�a nie mo�na potem w �aden spos�b odrobi� podczas malowania. Dotyczy to nie tylko opracowywania �ciany, ale tak�e wielu innych czynno�ci. SPOS�B POST�POWANIA JEST NAST�PUJ�CY: Nale�y spr�bowa�, czy kolor farby jest w�a�ciwy. W tym celu mieszamy najpierw czyst� farb�, a potem dodajemy do niej biel. Mieszank� t� dok�adnie opisujemy, by mo�na by�o j� odtworzy�. Nast�pnie nanosimy farb� na kawa�ek chropowatej tapety. 41Dopiero gdy farba jest sucha mo�na w�a�ciwie oceni� jej odcie�. Niekt�re farby po wyschni�ciu staj� si� ja�niejsze, inne ciemniejsze. Suszenie mo�na przyspieszy� suszark�. Mo�na te� wykorzysta� ten czas na wy�o�enie i przykrycie mebli i pod�ogi arkuszami papieru, gazetami i foli�. Przed u�yciem nale�y farb� dok�adnie wymiesza�. W przeciwnym razie efektem b�d� plamy i pasy na �cianach. Praca ta jest mniej m�cz�ca, gdy u�yje si� do niej wiertarki z �mieszad�em". Malowanie zaczynamy od k�t�w w pomieszczeniu; u�ywamy wtedy p�dzla p�askiego. Je�li nie chcemy u�ywa� drabiny, zaopatrujemy si� po prostu w odpowiedni wysi�gnik. Gdy sufit i �ciany r�ni� si� kolorem, jako pierwszy malujemy sufit. Przecie� nie chcemy, aby �ciana zosta�a pokryta kleksami! Urz�dzenie do mieszania przy u�yciu wiertarki Farby i lakiery mo�na uczyni� bardziej �g�adkimi" na dwa sposoby. Po pierwsze przez dodatek �rodk�w rozpuszczaj�cych, co jednak obni�a zdolno�� t�enia, po drugie za� przez silne mieszanie. W tym celu nabywa si� w punktach sprzeda�y materia��w budowlanych mieszad�o, ale mo�e to by� tak�e stalowy pr�t okr�g�y o �rednicy 8 mm, wygi�ty w tr�jk�t. W ten spos�b mo�na miesza� o wiele dok�adniej ni� r�cznie. .. .�wgnie �cian i sufit�w ffdT�cianyi sufit malowane s� r�rwmi farbami, a przy tym hclmy dok�adnie opracowa� trzeba u�ywa� p�dzla pa- o fay odrobinie sprytu mo�na za nomoc� w�szei strony szer-szeao p�dzla osi�gn�� dok�adnef9 rozgraniczenie pomi�dzy �riana i sufitem. ?3 Gdy gotowe jest ju� rozgram- 3czenie, p�askim p�dzlem wy-gtadzikiem rnalowac mo�na nas o szeroko�ci ok. 1/2 m. 4 Dla du�ych powierzchni najle: oszyjest wa�ek. Z regu�y naS-Wrw maluje si� po przek�tnych, a w drugiej warstwie r�wnolegle do uk�adu �cian. Przy malowaniu sufitu wa�ek nale�y dobrze obetrze� o siatk� w�wczas �atwiej si� go toczy. I tutaj znanie3 utfwia prac� d�ugi trzo nek zamocowanydo wa�ka. Je�li ��czymy r�ne kolory w je^ P�Sm czeniu oczywi�cie najpierw trzeba opracowa� p�aswm p�dzlem brzeg sufitu. Zaoobieaanie nieszcz�liwym wypadkom jest za-wsze sPpSnajwa�niejsi. Drabina s^udtowa - a wi�c normalna drabina, jakiej u�ywa si� w domu - jest 43 42bezpieczniejsza od �konstrukcji" ze sto��w i krzese�! Przy odpowiednio wysokiej drabinie mo�na si� zawsze przytrzyma� jedn� r�k�. Czy sufity nale�y malowa� wielokrotnie? Je�li na skutek przyk�adania wa�ka powstaj� nier�wno�ci, pojawia si� to pytanie. Wi�ksz� powierzchni� �atwo jest potem drugi raz przeci�gn�� wa�kiem by te przej�cia wyr�wna�. R�wnie� w przypadku �cian najpierw maluje si� naro�niki pomieszczenia. Nast�pnie przesuwa si� wa�ek z g�ry do do�u. Nier�wno�ci wyr�wnuje si� w kolejnym etapie pracy. Dla pewno�ci lepiej jest jeszcze raz dodatkowo przejecha� wa�kiem z farb� od g�ry do do- Je�li tony podstawowe miesza si� przy gruntowaniu z 20% bieli, otrzymuje si� taki stopie� przykrywal-no�ci, �e malowanie dwukrotne w zupe�no�ci wystarczy. Przeci�gni�cie powierzchni malowanych emulsj� warstw� lakieru bezbarwnego daje efekt po�ysku, ate przy stosunkowo du�ej wilgotno�ci powietrza powoduje to skraplanie si� pary na �cianie. Kontury i wzory mog� by� �atwo zaznaczane na powierzchni o��wkiem. Za pomoc� kawa�ka g�bki i patyka mo�na skonstruowa� przyrz�d, kt�rym b�dzie si� malowa� na �cianie wzory. Potrzebny te� b�dzie p�aski p�dzel. Nale�y zwraca� uwag� na wiele rzeczy - przede wszystkim za� na spos�b przygotowania farby, jako �e w zale�no�ci od producenta jej sk�ad mo�e si� r�nic. Naturalnie nale�y tak�e obliczy� powierzchni� dla kt�rej kupuje si� farb�. Zawsze lepiej jest naby� jej troch� wi�cej! Nie nale�y k�a�� farby zbyt cienko, bo w efekcie zachodzi konieczno�� nanoszenia wielu warstw. Do 44 p�dzle po u�yciu nale�y gruntownie oczy�ci�. Potrzebne s� dwa pojemniki: jeden na wod� do lakier�w wodnych i emulsji, a drugi na specjalny rozpuszczalnik do lakier�w o spoiwach organicznych. P�dzle, zamocowane na drucie, zanurzone zostaj� na odpowiedni� g��boko��. Rozpuszczalniki organiczne nale�y przykry� - w tym celu dopasowuje si� kawa�ek szk�a, kt�rym przytyka si� pojemnik. Przy dost�pie powietrza rozpuszczalniki organiczne �atwo ulegaj� eksplozji! farby, kt�r� malujemy sufit mo�na doda� najwy�ej 1/10 wody, w innych przypadkach 1/5. Prosz� nie zapomnie� o wyczyszczeniu przybor�w po malowaniu. U�ywany wa�ek, p�dzel i pozosta�e przybory myje si� wod�. Gdy farby odporne na wod� raz ju� wyschn�, to mo�na je potem usun�� jedynie �rodkami do czyszczenia p�dzli. Raz zaniedbany przyrz�d nie b�dzie m�g� pos�u�y� do dalszych rob�t. 2.4. Przygotowanie powierzchni do tapetowania Wyr�wnanie pod�o�a om�wione ju� zosta�o przy pracach poprzedzaj�cych malowanie. Powt�rzmy i przypomnijmy rzeczy najwa�niejsze (T) Nale�y zmy� farby klejowe, mocno trzymaj�ce si� farby wodne mog� zosta� pokryte tapet�. Nale�y zlikwidowa� rysy, dziury, plamy t�uste i z atramentu. Po- 45wierzchnie pokryte farb� olejn� i lakierem nale�y przetrze� mieszanin� jednej cz�ci p�ynnego amoniaku z 10 cz�ciami wody i potem sp�uka� wod�. U] Stare tapety nale�y podda� pr�bie, jako �e ich anilinowe barwniki mog� �atwo przenika� na powierzchni� nowej tapety. Tapety chropowate nale�y zerwa�, g�adkie, mocno si� trzymaj�ce, mo�na zostawi�. �rodki do klejenia tapet powoduj�, �e woda szybciej przenika tapet� i klej si� rozpuszcza; nale�y dodawa� te �rodki do wody w zalecanych proporcjach. [T] W przypadku tapet wodoodpornych nieprzepuszczaln� ich powierzchni� nale�y zetrze� szczotk� drucian� lub �ciernic�, by woda mog�a dosta� si� do warstwy z klejem. Niekt�re wiertarki wyposa�one s� w specjalne szczotki druciane z dodatkowym uchwytem. Hy W��czniki i gniazdka wtykowe maj� obudow� i pokryw�; pokryw� t� nale�y odkr�ci�, za� obudow� z cz�ci� elektryczn� przykry�. Do tego wystarczy gruby papier. Przy puszkach rozdzielczych nale�y zainstalowa� popularne dzisiaj wieczka z tworzyw sztucznych. Na tym ko�czy si� przygotowanie powierzchni. Je�li chcemy mie� mniej pracy przy nast�pnym tapetowaniu, nale�y jeszcze na�o�y� specjaln� pow�ok� �Strip - Grund". Powierzchnia �ciany powlekana jest przed tapetowaniem specjaln� b�on�, kt�ra powoduje, i� klej nie mo�e wnikn�� g��boko. W ten spos�b nawet po latach, bez u�ycia wody i dodatkowej pracy mo�na t� b�on� po prostu �ci�gn�� - a tapet� razem z ni�. 46 2.5. Tapety i klej do tapet Przyst�pujemy do wyboru tapety - chodzi� tutaj b�dzie nie o gust czy odpowiedni wz�r, ale o �atwo�� opracowania: Drobne wzory s�omkowe s� �atwiejsze do opracowania ni� du�e wzory kwiatowe. W tym drugim wypadku nale�y dodatkowo zwraca� uwag� na prawid�owe po��czenie brzeg�w! Niekt�re tapety maj� zreszt� ju� gotowy uci�ty brzeg i opakowanie foliowane - odpada w�wczas ci�cie. Tapety klejowe maj� na tylnej stronie warstw� kleju, przed tapetowaniem nale�y je jedynie zwil�y� wod�. ... Drogie tapety s� wykonane z mocniejszego papieru i przy u�yciu lepszych farb, analogicznie rzecz si� ma z tapetami winylowymi, welurowymi, tekstylnymi i metalicznymi. Od wsp�dzia�ania wielu czynnik�w zale�e� b�dzie, czy zapewniona zostanie na d�u�szy czas trwa�o�� kolor�w, czy mo�na tapet� czy�ci�, wyciera� i zmywa�. Odpowiednie oznaczenia na tapetach s� gwarancj� tych w�a�ciwo�ci. O Ka�da rolka ma stempel producenta; bardzo wa�ne jest, by wszystkie rolki wytworzone by�y w tej samej serii produkcyjnej. Jest to najlepsze zabezpieczenie przed r�nic� koloru. O By klej prawid�owo rozpu�ci� i przygotowa�, nale�y rozrobiony zostawi� przez noc w plastikowym wiadrze. Naczynie blaszane mog�oby zardzewie�! Nale�y post�powa� zgodnie z instrukcj�. Zwi�kszanie termo izolacji pomieszczenia za pomoc� tapety Tapety �spodnie" sk�adaj� si� z piankowego poli-styrolu, filcu we�nianego z w��knami lub innego cien- 47W zale�no�ci od rodzaju wzoru potrzebowa� b�. dziemy r�nej ilo�ci rolek tapety do danego pomie-szczeni�. Najlepiej jest zmierzy� pok�j, a sprzedawca pomo�e przy obliczaniu. Podobnie b�. dzie z innymi materia�ami, takimi jak �rodki do zdejmowania tapet i kleje. Ci�kie tapety wymagaj� lepiej trzymaj�cego kleju ni� lekkie. Odpowiednie w�a�ciwo�ci mo�na osi�gn�� zar�wno przez dob�r kleju, jak i proporcje zmieszania z wod�; k�ad�c lekkie tapety stosujemy wi�cej wody, ci�kie - mniej. kiego materia�u termoizoluj�cego. Tego rodzaju arku sze przykleja si� na styk, przy czym �cian� smaruj si� klejem i do niej dociska si� warstw� izolatora. Mo g� wyst�pi� nieznaczne nier�wno�ci. Jednak�e po wierzchnia jest na tyle mi�kka, �e daje si� nacisn� palcem. Po jednodniowym suszeniu opracowuje sii styki i przykleja tapet� �wierzchni�". 2.6. Tapetowanie �cian Teraz kolejno przycina si� na stole do tapetowa nia rolki - jedn� po drugiej. St� ustawiony jest ni �rodku pokoju, pod nim wiadro z klejem, n� do przy cinania i linijka; przygotowane s� r�wnie� cal�wka no�yczki i o��wek. Pierwsza rolka pod�o�ona jest ni stole wzorem do g�ry. Po zmierzeniu ��cznej wysoko �ci pomieszczenia docina si� pierwszy arkusz. Nale�y przy tym pami�ta�: Ci�cie no�ycami jest bardzo pracoch�onne." Lepj< jest, gdy ma si� do dyspozycji metalow� szyn� \ n� wymienialnym ostrzu. Przy zachowaniu okre�lonyd 48 relacji (odleg�o��, po kt�rej na tapecie powtarza si� wz�r) arkusze musz� by� u�o�one dok�adnie jeden obok drugiego, by ucina� w�a�ciw� ich d�ugo��. Nad wiadrem, w kt�rym znajduje si� klej, nale�y zamocowa� drut, mo�na na nim otrzepywa� lub odk�ada� p�dzel albo szczotk� do nanoszenia kleju. Arkusze tapety uk�ada si� teraz tyln� stron� do g�ry, przy tym powinny one wystawa� 1 - 2 cm poza kraw�d� sto�u. Teraz nale�y nasmarowa� arkusz tapety przez �rodek wzd�u�. Nale�y przy tym uwa�a�, by nie pojawi�o si� tam �adne cia�o obce lub fa�dy. Nast�pnie rozprowadza si� klej od �rodka do zewn�trz a� brzegi arkusza b�d� dok�adnie pokryte klejem. Nast�pnie nale�y tak zawin�� arkusz wzd�u� do �rodka, by jedna jego po�owa by�a sfa�dowana. Je�li brzegi arkusza �prostuj� si�", nale�y je wywin�� jeszcze raz. Teraz mo�na ju� pozosta�� cz�� arkusza roz�o�y� na stole i nasmarowa�. Ten drugi koniec tapety uk�ada si� tak, �eby zachodzi� ok. 5 cm na U�ywamy p�dzla �awkowca lub p�dzla do lakierowania. Ocieranie o kraw�d� pojemnika zawsze powoduje zabrudzenie. Rozpinamy wi�c drut w poprzek wiadra. W ten spos�b �atwo jest uwolni� p�dzel od zb�dnego kleju czy zbyt du�ej ilo�ci farby. W ten spos�b powlekana powierzchnia b�dzie zawsze pokryta r�wnomiernie. 49 Arkusze tapety roz�o�one s� na stole, rolowanie si� arkusza na ko�cach likwidu