AGATHA CHRISTIE ZATRUTE PI�RO TYTU� ORYGINA�U THE MOVING FINGER ROZDZIA� PIERWSZY Kiedy nareszcie zdj�to mi gips, a doktorzy opuka�a� wszystkie strony, piel�gniarki za� pouczy�y, jak nam si� pos�ugiwa� r�kami i nogami � przy czym wszyscy oni doprowadzali mnie do pasji, przemawiaj�c jak do ma�ego dziecka � doktor Marcus Kent o�wiadczy�, �e powinienem wyjecha� na wie�. ���wie�e powietrze, spok�j, wypoczynek, oto moja recepta dla pana � powiedzia�. � Pa�ska siostra b�dzie si� panem opiekowa�a. Prosz� du�o je��, wysypia� si� porz�dnie i stara� si� �y�, tak jak �yj� ro�liny. Nie zapyta�em, czy b�d� m�g� jeszcze kiedykolwiek �ata�. S� pewne pytania, kt�rych si� nie zadaje z obawy przed odpowiedzi�. Z tego samego powodu przez ostatnie trzy miesi�ce nie spyta�em, czy b�d� musia� sp�dzi� reszt� �ycia jako inwalida. Ba�em si�, �e us�ysz� uspokajaj�c�, pe�n� hipokryzji odpowied� piel�gniarki: ��C� za pytanie�! Nie pozwalamy naszym chorym m�wi� podobnych rzeczy! Dlatego te� i teraz nie zapyta�em doktora o nic. I dobrze zrobi�em. Nie by� mi bowiem s�dzony los niedo��nego kaleki. Mog�em ju� porusza� nogami, mog�em stan��, a nawet� przej�� par� krok�w. A je�eli przypomina�em troch� ma�e dziecko, ucz�ce si� dopiero chodzi�, niepewny w kolanach, o nogach jak z waty, to by�y to tylko przej�ciowe objawy, spowodowane os�abieniem i odwykni�ciem od chodzenia. Marcus Kent, kt�ry jest doktorem z prawdziwego zdarzenia, sam odpowiedzia� na moje pytanie: ��B�dzie pan zupe�nie zdr�w � orzek�. � Jeszcze do wtorku, kiedy to dokonali�my gruntownego przegl�du, nie byli�my tego pewni. B�dzie to jednak d�u�sza sprawa� i �e si� tak wyra��, mozolna� Przy leczeniu nerw�w i mi�ni m�zg musi przyj�� cia�u z pomoc�. Ka�de zniecierpliwienie, ka�de zdenerwowanie mo�e spowodowa� nawr�t choroby. A zatem: cokolwiek b�dzie pan robi�, prosz� pami�ta�, �eby to nie by�o robione na si��, bo tego rodzaju nastawienie mo�e pana szybko sprowadzi� do nas z powrotem. Tryb pa�skiego �ycia musi by� na razie powolny, �atwy, powiedzmy w tempie legato. Niech pan pami�ta, �e tu nie tylko cia�o musi powr�ci� do zdrowia, ale i nerwy nadszarpni�te d�ugotrwa�ym stosowaniem �rodk�w znieczulaj�cych. I dlatego w�a�nie zalecam wyjazd na wie�. Prosz� wynaj�� tam domek, zaj�� si� miejscow� polityk�, miejscowymi skandalikami i ploteczkami. W og�le niech pan si� jak najbardziej interesuje s�siadami. Radzi�bym wybra� tak� okolic�, w kt�rej nie maj� pa�stwo �adnych znajomych. Skin��em potakuj�co. Sam ju� my�la�em o tym. Trudno sobie bowiem wyobrazi� co� bardziej denerwuj�cego ni� stykanie si� ze znajomymi czy przyjaci�mi, kt�rzy by wpadali do mnie z wyrazami wsp�czucia, a w g��bi duszy byliby zaj�ci w�asnymi sprawami: ��O, Jerry! Doskonale wygl�dasz! Mo�na powiedzie�, �e. nawet �wietnie! Ale, kochanie, musz� ci opowiedzie� co� ciekawego. Zgadnij, co za nowy kawa� wymy�li� ostatnio Buster! Nie! Za ni� w �wiecie! O, psy to s� prawdziwie m�dre stworzenia! Chore, zaszywaj� si� w k�t, li��c swe rany i nie pokazuj�c si� nikomu, dop�ki zupe�nie nie wydobrzej�. Tak wi�c, przerzuciwszy gor�czkowo razem z Joann� niezliczone og�oszenia i prospekty po�rednik�w zachwalaj�cych gor�co najrozmaitsze miejscowo�ci na Wyspach Brytyjskich, zatrzymali�my si� na obiekcie zwanym �Ja�owcowy Dworek� w Lymstock, jako nadaj�cym si� do bli�szego obejrzenia, a to g��wnie dlatego, �e nigdy nie byli�my w Lymstock i nie mieli�my w pobli�u �adnych znajomych. Joanna pojecha�a na miejsce, obejrza�a dom i od razu zdecydowa�a, �e to w�a�nie jest to, czego nam potrzeba. Po�o�ony o jakie p� mili od miasteczka, przy drodze wiod�cej na wrzosowiska, niski, prosty bia�y dom z pochy�� werand� pomalowan� na wyblak�y zielony kolor, z widokiem na pobliskie wzg�rze poro�ni�te wrzosem, a w dole, na lewo, na wie�� ko�ci�ka w Lymstock, stanowi� kiedy� w�asno�� kilku si�str, starych panien Barton; pozosta�a z nich przy �yciu ju� tylko jedna, najm�odsza, panna Emilia. Panna Emilia Barton by�a czaruj�c�, drobn� starsz� dam�, przedziwnie dopasowan� do domu i ca�ego otoczenia. Delikatnym, jakby usprawiedliwiaj�cym si� tonem obja�ni�a Joannie, �e nigdy domu dotychczas nie wynajmowa�a i, oczywi�cie, nigdy by jej to nie przysz�o do g�owy. �Ale teraz, pani rozumie, dzi� warunki tak si� radykalnie zmieni�y! No, naturalnie, podatki, a przy tym moje akcje i papiery, kt�re zawsze uwa�a�am za stuprocentowo pewne (niekt�re z nich poleca� mi sam dyrektor banku), nie przynosz� dzisiaj �adnego, ale to �adnego dochodu. Zagraniczne papiery, oczywi�cie! I to wszystko obcym osobom; my�l�, �e mnie pani dobrze zrozumie, kochanie, i nie we�mie mi za z�e szczero�ci� pani jest taka mi�a! Co� jednak trzeba by�o postanowi�. I naprawd�, od kiedy pani� pozna�am, jestem przekonana, �e b�dzie mi bardzo mi�o wyobra�a� sobie pani� na tle mego domu. Wie pani, dobrze to zrobi domowi, kiedy tu zamieszka kto� m�ody� Przyznam si�, troch� przera�a�a mnie my�l, �e mog� si� tu wprowadzi� jacy� m�czy�ni�� W tym miejscu Joanna zmuszona by�a wtr�ci� s��wko o mojej osobie. Panna Emilia przyj�a to jednak nadspodziewanie pogodnie. ��Ale�, droga pani, rozumiem, doskonale rozumiem! Jakie to smutne� Katastrofa lotnicza, m�wi pani? Jacy� to dzielni ci m�odzie�cy�! Pani brat to w�a�ciwie inwalida, prawda? Ta my�l zdawa�a si� dzia�a� koj�co na mi��, drobna dam�. Inwalida nie b�dzie si� przypuszczalnie oddawa� tym wulgarnym m�skim rozrywkom, kt�rych panna Emilia tak si� obawia�a. Po chwili milczenia spyta�a, czy pal�. ��O, jak komin! � odpowiedzia�a Joanna. � A zreszt�, ja tak�e. ��Oczywi�cie, oczywi�cie! Niem�dre z mojej strony pytanie! Wie pani, mam wra�enie, �e ja chyba nie id� z duchem czasu. Wszystkie moje siostry by�y ode mnie starsze, a nasza droga mama do�y�a dziewi��dziesi�ciu siedmiu lat� Niech pani tylko sobie wyobrazi�! Zreszt� by�a bardzo wymagaj�ca. Tak� tak� dzisiaj wszyscy pal�� Ale� ale widz� tu jeden k�opot! W ca�ym domu nie ma ani jednej popielniczki! Joanna uspokoi�a j�, �e przywieziemy z sob� mn�stwo popielniczek, po czym doda�a z u�miechem: ��Przyrzekam pani, �e nie b�dziemy sypali popio�u na meble i na pod�og� ani wypalali dziur w dywanach, boja sama tego nie cierpi�. Tak wi�c sprawa zosta�a ostatecznie za�atwiona, to znaczy wynaj�li�my Ja�owcowy Dworek na sze�� miesi�cy, z prawem przed�u�enia umowy na dalsze trzy miesi�ce. Panna Emilia uspokoi�a Joann�, �e urz�dzi si� bardzo wygodnie w mieszkaniu swojej dawnej pokoj�wki (�mojej wiernej Florentyny�), kt�ra po pi�tnastoletniej s�u�bie w Ja�owcowym Dworku wysz�a za m�� i mieszka w Lymstock. ��To taka porz�dna dziewczyna � m�wi�a panna Emilia � jej m�� pracuje w budownictwie. Maj� milutki domek przy ulicy G��wnej, z dwoma pi�knymi pokojami na pi�trze, gdzie si� urz�dz� bardzo wygodnie, a Florentyna b�dzie uszcz�liwiona, maj�c mnie u siebie. Wszystko wi�c uk�ada�o si� jak najpomy�lniej, umowa zosta�a podpisana i niebawem oboje z Joann� zjechali�my do Ja�owcowego Dworku i obj�li�my nowe mieszkanie. Skoro jeszcze uda�o si� pannie Emilii nak�oni� sw� dawn� gosposi�, pani� Partridge, do pozostania u nas, nie mieli�my k�opot�w z pomoc� domow�, tym bardziej �e zdobyli�my do ci�szych rob�t domowych �dochodz�c��, Beat�, dziewczyn� mo�e niezbyt rozgarni�t�, ale pogodn� i uprzejm�. Pani Partridge, niewiasta w �rednim wieku, by�a znakomit� kuchark�, i chocia� nie zachwyca� jej nasz system p�nego jadania obiadu (panna Emilia spo�ywa�a tylko lekki posi�ek sk�adaj�cy si� z jednego jajka), to z czasem nawet uzna�a, �e obfitsze jedzenie jest konieczne dla mego zdrowia. Gdy ju� zadomowili�my si� na dobre i mieszkali�my tydzie� w Ja�owcowym Dworku, panna Emilia Barton z�o�y�a nam ceremonialnie kart� wizytow�. Za jej przyk�adem posz�a pani Symmington, �ona miejscowego adwokata, nast�pnie siostra doktora, panna Griffith, �ona pastora, pani Dane�Calthrop, oraz pan Pye z Przeor�wki. Joanna by�a tym wszystkim nies�ychanie przej�ta. ��Wiesz, nie wyobra�a�am sobie nigdy � m�wi�a z o�ywieniem � �e ludzie jeszcze sk�adaj� sobie wizyty i zostawiaj� tak ceremonialnie karty wizytowe! ��To dlatego, kochanie, �e nie masz najmniejszego poj�cia o �yciu na prowincji. ��Bujda, m�j drogi! Tysi�ce weekend�w sp�dzi�am na wsi! ��To zupe�nie co innego � odpowiedzia�em. Jestem starszy od Joanny o pi�� lat. Pami�tam jeszcze z dziecinnych lat nasz du�y, bia�y, odrapany i troch� zaniedbany dom, a za nim pola zbiegaj�ce w d�, ku rzeczce. Przypominam sobie, jak pe�za�em na brzuchu pod siatk� chroni�c� truskawki, w strachu, �e mo�e mnie zdyba� ogrodnik: czuj� jeszcze wo� bia�ego py�u na podw�rzu za domem i widz� rudego kota krocz�cego dostojnie �rodkiem podw�rza, a ze stajni s�ysz� stuk ko�skich kopyt� Gdy mia�em lat siedem, a Joanna dwa, przenie�li�my si� na sta�e do Londynu, do ciotki, i odt�d ju� wszystkie �wi�ta sp�dzali�my w mie�cie. Ogl�dali�my wtedy przer�ne pantomimy, przedstawienia teatralne i filmy, robili�my wycieczki do Ogrod�w Kensingto�skich, �eby powios�owa� po stawie, albo w zimie na �lizgawk�. Sierpie� sp�dzali�my przewa�nie w jakim� nadmorskim hotelu. Rozmy�laj�c teraz o tym wszystkim, zda�em sobie r�wnocze�nie� spraw�, �e sta�em si� w czasie mojej choroby samolubem i egocentrycznym inwalid�. ��Boj� si�, siostrzyczko, �e b�dzie ci tutaj okropnie� Na pewno odczujesz wiele brak�w � powiedzia�em do Joanny. Joanna bowiem jest bardzo �adna i weso�a. Lubi dansingi i cocktaile, flirty i szybk� jazd� dobrym samochodem. Ona jednak roze�mia�a si� tylko i o�wiadczy�a, �e nic podobnego, ta perspektywa zupe�nie jej nie przera�a. ��Je�eli mam by� szczera � doda�a � przyznam ci si�, �e nawet jestem zadowolona, �e ca�e to miejskie �ycie pozostawiam za sob�. Mia�am ju� do�� tego ustawicznego gwaru i t�umu, i chocia� jestem przekonana, �e nie potrafisz zdoby� si� na wsp�czucie, to przyznam ci si�, �e sprawa z Paw�em kosztowa�a mnie bardzo du�o. Trzeba b�dzie wiele, wiele czasu, abym mog�a przej�� nad ni� do porz�dku dziennego� Musz� powiedzie�, �e do sprawy Paw�a odnosi�em si� raczej sceptycznie. Sercowe sprawy Joanny sz�y niezmiennie tym samym trybem. Zakochiwa�a si� po uszy w jakim� kompletnie pozbawionym woli i charakteru m�odzie�cu, kt�rego uwa�a�a za geniusza, wys�uchiwa�a jego nie ko�cz�cych si� skarg i narzeka� i za wszelk� cen� stara�a si� zdoby� dla niego rozg�os i uznanie. Potem, gdy okazywa� si� niewdzi�cznikiem, Joanna by�a g��boko dotkni�ta i twierdzi�a, �e ma z�amane serce. Trwa�o to tak d�ugo, dop�ki nie zjawi� si� na arenie jaki� nowy ponury m�odzian, co zdarza�o si� zwykle mniej wi�cej po jakich� trzech tygodniach, i ca�a historia powtarza�a si� od pocz�tku. Nie bra�em wi�c zbyt powa�nie z�amanego serca Joanny; spostrzeg�em zreszt�, �e moja �adna siostra traktuje przeprowadzk� na wie� jako now�, dobr� rozrywk�. ��W ka�dym razie � rzek�a � musisz przyzna�, �e wygl�dam odpowiednio. Przygl�da�em si� jej krytycznie przez d�u�sz� chwil� i doszed�em do wniosku, �e nie mog� si� zgodzi� z jej opini�. Joanna by�a ubrana przez firm� Mirotin �sportowo�, to znaczy mia�a sp�dnic� w ogromn�, wyzywaj�c� krat�; g�rn� po�ow� cia�a obciska� �mieszny sweterek z kr�tkimi r�kawkami, jakby troch� w tyrolskim stylu. Do tego cieniutkie jedwabne po�czoszki i nieskazitelnie nowe mokasyny. ��Niestety, Joanno, jeste� ubrana zupe�nie, ale to zupe�nie niestosownie. Powinna� w�o�y� jak�� bardzo star� samodzia�ow� sp�dnic�, najlepiej brudnozielon� albo sp�owia�obr�zow�, spokojny, mi�kki sweter w tym samym kolorze i ewentualnie gruby we�niany p�aszcz. I do tego, na przyk�ad, filcowy kapelusik, a tak�e grube po�czochy do starych, zniszczonych p�bucik�w. Wtedy dopiero wsi�kniesz w t�o ulicy G��wnej Lymstocku, a nie b�dziesz odbija�a jak w tej chwili. Ale i twoja twarz jest zupe�nie nie na miejscu � doda�em. ��Cooo? A to znowu dlaczego? Co masz jej do zarzucenia? Przecie� zastosowa�am szmink� numer dwa w odcieniu �wiejska opalenizna�. ��No, w�a�nie� Je�eli masz mieszka� w Lymstock, powinna� u�ywa� tylko tyle pudru, �eby ci si� nos za bardzo nie �wieci�. Poza tym mo�esz leciutko i niezbyt starannie musn�� kredk� wargi. A je�li chodzi o brwi, to musisz je mie� szerokie, a nie wyskubane jak niteczki� Joanna roze�mia�a si� rozbawiona. ��Wi�c przypuszczasz, �e b�d� mnie uwa�ali za straszyd�o? ��No, nieee� po prostu za dziwaczk�. Joanna znowu zacz�a przegl�da� karty wizytowe pozostawione przez odwiedzaj�cych. Jedna tylko �ona pastora mia�a szcz�cie, a mo�e raczej nieszcz�cie, zasta� Joann� w domu. Po chwili Joanna podnios�a na mnie oczy znad bilet�w i rzek�a: ��Wiesz, to zupe�nie jak w tej zabawie w �Szcz�liw� Rodzin�. �ona adwokata nazywa si� pani Prawnicka, c�rka doktora panna Dozowicz�wna i tak dalej. Wiesz, Jerry, �e tu jest uroczo! Tak jako� mi�o, zabawnie i staro�wiecko� Po prostu trudno sobie wyobrazi�, �e mog�oby si� tutaj sta� co� z�ego, prawda? Chocia� w g��bi duszy wiedzia�em, �e uwaga Joanny nie jest oparta na niczym realnym, zgodzi�em si� z ni�. W takiej miejscowo�ci jak Lymstock nie mo�e si� zdarzy� nic z�ego. I pomy�le�, �e w�a�nie w tydzie� p�niej otrzymali�my pierwszy anonim! Widz�, �e od pocz�tku �le zacz��em. Zupe�nie nie opisa�em, jak wygl�da Lymstock, a bez tego nie podobna zrozumie� ca�ego opowiadania. A wi�c musz� zacz�� od tego, �e Lymstock si�ga tradycj� daleko w przesz�o��, gdzie� a� do okresu najazdu normandzkiego. Posiada�o ono w�wczas donios�e znaczenie, g��wnie natury ko�cielnej. By�o tam bowiem opactwo szczyc�ce si� d�ugim szeregiem pot�nych przeor�w. Okoliczni lordowie i baronowie, chc�c by� w dobrych stosunkach z Bogiem, oddawali cz�� swoich w�o�ci na rzecz opactwa. Tak wi�c Lymstock ros�o w dobra i znaczenie, stanowi�c pot�g� w ci�gu d�ugich stuleci. Jednak�e za panowania Henryka VIII i Lymstock musia�o podzieli� los innych klasztor�w i opactw. Odt�d bowiem zamek zapanowa� nad miastem. Miasto by�o jeszcze stosunkowo pot�ne, mia�o swoje w�asne prawa i przywileje, bogaty skarbiec, ale potem, gdzie� w tysi�c siedemset kt�rym� roku, fala post�pu omijaj�c Lymstock zepchn�a je do roli prowincjonalnego miasteczka. Zamek leg� w gruzach. �adna linia kolejowa, �adna wa�niejsza arteria komunikacyjna nie otar�a si� nawet o Lymstock. Dzisiaj by�o to ma�e, prowincjonalne miasteczko bez wi�kszego znaczenia, raczej zapomniane, o pag�rkowatym, poro�ni�tym wrzosem zapleczu, w�r�d otaczaj�cych je pier�cieniem spokojnych p�l i folwark�w. Raz w tygodniu odbywa� si� tutaj targ i wtedy ze wszystkich stron drogami i �cie�kami p�dzono tu r�nego rodzaju byd�o. Dwa razy do roku organizowano wy�cigi zakrojone na niewielk� skal�, w kt�rych bra�y udzia� jakie� zupe�nie nieznane konie. Poza tym miasteczko posiada�o urocz� ulic� G��wn�; po obu jej stronach sta�y nieco w g��bi od ulicy pe�ne dostoje�stwa domy, troch� tu jakby nie na miejscu, ze swymi oknami na parterze, w kt�rych roz�o�one by�y: fasolka, warzywa i owoce. By� tu d�ugi, ciemny sklep tekstylny, spory i okaza�y magazyn z �elastwem, pretensjonalny urz�d pocztowy i ca�y szereg bli�ej nieokre�lonych sklep�w, dwa konkuruj�ce z sob� sklepy rze�nicze i Mi�dzynarodowy Magazyn. W miasteczku mieszka� lekarz, poza tym istnia�o biuro prawne pod firm� Galbraith, Galbraith i Symmington. Obrazu dope�nia� pi�kny i nieoczekiwanie du�y zabytkowy ko�ci� z roku 1420. Wreszcie by�a tu nowa, obrzydliwa szko�a i dwie gospody. Takie oto by�o Lymstock i, za przyk�adem panny Emilii Barton, ka�dy, kto by� tutaj �kim��, sk�ada� nam wizyt�. Niebawem te� Joanna, kupiwszy nowe r�kawiczki i ustroiwszy g�ow� w aksamitny berecik, rozpocz�a rewizyty. Wszystko by�o dla nas nowe i zajmuj�ce. Znajdowali�my si� tutaj tylko przelotem � by�o to jak gdyby jakie� intermezzo w naszym �yciu. Postanowi�em wi�c p�j�� za rad� doktora i zacz�� si� interesowa� s�siadami oraz miejscowymi skandalikami. Nie mia�em, oczywi�cie, w�wczas poj�cia, w jakiej formie owe skandaliki dojd� do mej �wiadomo�ci. Dziwna rzecz: kiedy przyszed� pierwszy anonim, rozbawi� nas raczej, ni� oburzy�. Pami�tam, �e otrzymali�my go w czasie �niadania. Obraca�em go leniwie w palcach, jak kto�, komu czas p�ynie powoli, a ka�de wydarzenie rozci�ga si� w niesko�czono��. Stwierdzi�em najpierw, �e list jest miejscowy, a adres wystukany na maszynie. Odpiecz�towa�em go przed dwoma innymi; jednym z nich by� rachunek, a drugi pochodzi� od jakiego� kuzyna�nudziarza. Koperta zawiera�a kartk�, a na niej ponaklejane drukowane litery tworzy�y s�owa i zdania. Wpatrywa�em si� przez chwil� w list, nie rozumiej�c, o co chodzi. Dopiero po chwili a� podskoczy�em z wra�enia. Joanna, siedz�ca ze zmarszczonymi brwiami nad jakim� rachunkiem, podnios�a na mnie oczy. ��Co si� sta�o? Wygl�dasz, jakby� by� czym� mocno poruszony. Autor anonimu, u�ywaj�c najbardziej drastycznych zwrot�w, wyra�a� w�tpliwo��, czy ja i Joanna jeste�my rodze�stwem. ��To jaki� wyj�tkowo ohydny anonim � odpowiedzia�em niech�tnie. Nie zdo�a�em jeszcze opanowa� w pe�ni wra�enia, jakie na mnie wywar� list. B�d� co b�d� trudno si� by�o spodziewa� czego� podobnego w tej spokojnej, prowincjonalnej dziurze. Joanna od razu si� o�ywi�a. ��A o co tam chodzi? Pami�tam, �e w powie�ciach nie pokazuje si� kobietom �adnych plugawych anonim�w, aby nie urazi� ich delikatnych uczu�. Musz� jednak z przykro�ci� wyzna�, �e nie przysz�o mi nawet do g�owy ukrywa� przed Joann� tre�ci anonimu. Bez s�owa poda�em jej wi�c kartk�. Joanna usprawiedliwi�a moj� wiar� w jej zr�wnowa�enie i nie okaza�a na razie wi�kszego zdenerwowania, traktuj�c wszystko na weso�o. ��Co za ohyda! S�ysza�am du�o o anonimach, ale nigdy si� jako� z nimi nie zetkn�am bezpo�rednio� Czy to zawsze tak samo wygl�da? ��Nie mam poj�cia � odpowiedzia�em � bo i dla mnie jest to pierwsze do�wiadczenie na tym polu. Joanna znowu si� roze�mia�a. ��Mia�e� racj�, m�wi�c o mojej szmince, Jerry! Przypuszczam, �e w oczach tutejszych mieszka�c�w musz� wygl�da� na kobiet� upad��! ��Dodaj jeszcze do tego, �e nasz ojciec by� wysokim brunetem o szerokich szcz�kach, a matka drobn� blondynk� z niebieskimi oczami i �e ja jestem podobny do ojca, a ty do matki� Joanna w zamy�leniu skin�a g�ow�. ��Rzeczywi�cie, nie jeste�my ani troch� do siebie podobni. Trudno nas wzi�� za rodze�stwo. ��W ka�dym razie znalaz� si� tu kto�, kto nas za brata i siostr� nie uwa�a � rzek�em nieco poruszony. Joanna doda�a jeszcze raz, �e to wszystko razem wydaje si� jej bardzo zabawne. Chwil� trzyma�a list w palcach, ko�ysz�c nim lekko tam i z powrotem, po czym zapyta�a, co moim zdaniem powinni�my z tym dalej zrobi�. ��Najstosowniejszym wydawa�oby si� wrzuci� ten �wistek czym pr�dzej w ogie�, wydaj�c okrzyk niesmaku � odpowiedzia�em. S�owa moje popar�em czynem, czemu Joanna �wawo przyklasn�a. ��Prze�licznie to zrobi�e�, Jerry, zupe�nie jakby� ca�e lata sp�dza� na scenie� Jak to si� szcz�liwie z�o�y�o, �e w kominku mamy jeszcze ogie�, prawda? ��Oczywi�cie, przy u�yciu kosza do �mieci wypad�oby to znacznie mniej efektownie � zgodzi�em si�. � M�g�bym, co prawda, jeszcze przy�o�y� zapa�k� do kartki i powoli przygl�da� si�, jak p�onie� albo mo�e raczej lepiej powiedzie�: przygl�da� si�, jak powoli p�onie� � rzek�em z patosem. ��Kiedy zawsze jak potrzeba, to wtedy nic si� nie chce pali� � zauwa�y�a Joanna. � Po prostu od razu ga�nie. Musia�by� prawdopodobnie zu�y� ze sto zapa�ek, jedn� po drugiej� Po chwili wsta�a od sto�u i podesz�a do okna. Potem, odwracaj�c si� w moj� stron�, spyta�a: ��Bardzo jestem ciekawa, kto to m�g� napisa�. ��Tego si� pewno nigdy nie dowiemy � odrzek�em. ��Tak� i mnie si� tak zdaje� Po chwili milczenia doda�a: ��Gdy si� tak d�u�ej nad tym zastanawiam, to ju� mi si� to wydaje mniej zabawne� Wiesz? My�la�am, �e oni� �e oni tutaj nas raczej polubili� ��I tak te� jest z pewno�ci� � odpar�em gor�co. � To, po prostu, jaki� niespe�na rozumu� ��Chyba �e tak� Uff�! Jakie� to brudy�! Po wyj�ciu Joanny z pokoju do ogr�dka, na s�o�ce, zapali�em mego pierwszego po �niadaniu papierosa i pomy�la�em, �e Joanna trafnie to okre�li�a. To by�o co� istotnie bardzo brudnego. Kto� najwidoczniej by� niezadowolony z naszego przyjazdu, komu� nie podoba�a si� m�oda, nowoczesna uroda Joanny, kto� chcia� j� dotkn��, nas dotkn��. Mo�e najw�a�ciwiej by�oby przej�� nad ca�� spraw� do porz�dku dziennego ze �miechem. Bo w gruncie rzeczy to zupe�nie nie by�o zabawne. Tego samego przedpo�udnia odwiedzi� nas doktor Griffith? Um�wi�em si� z nim przedtem, �e b�dzie wpada� raz na tydzie�, by dokona� przegl�du mego stanu zdrowia. Doktor Owen Griffith bardzo mi si� podoba�. Niezgrabny, o niezr�cznych ruchach i zwinnych, bardzo delikatnych r�kach, m�wi� jakby urywkami i w og�le robi� wra�enie cz�owieka nie�mia�ego. Stwierdzi�, �e og�lnie poprawi�em si� wyra�nie, ale na koniec doda�: ��Nie czuje si� pan chyba dzisiaj troch� gorzej? Czy mo�e zasz�o co�, co pana zdenerwowa�o? Wygl�da pan na troch� zgaszonego. ��Nie, w�a�ciwie nic mi nie jest � odrzek�em. � Po prostu otrzyma�em ordynarny anonim podczas �niadania i to zapewne pozostawi�o na mnie nieprzyjemne wra�enie. Torba lekarska wysun�a si� z r�k doktora i upad�a na ziemi�, a na jego szczup�ej twarzy zjawi� si� wyraz podniecenia. ��Wi�c i pan otrzyma� jeden z tych anonim�w? S�owa doktora bardzo mnie zaskoczy�y. ��Czy�by one w wi�kszej liczbie kr��y�y po okolicy? ��Owszem, i to ju� od d�u�szego czasu. ��Ach, wi�c to tak� Bo ja odnios�em wra�enie, �e to specjalnie nasza obecno�� jest tutaj niepo��dana� ��Ale� nic podobnego! To nie ma nic do rzeczy! To po prostu� � przerwa� i spyta� po kr�tkiej chwili milczenia: � A o czym by�a mowa w tym li�cie? Potem mocno si� zaczerwieni� i doko�czy� zak�opotany: ��W�a�ciwie mo�e to niedelikatnie z mojej strony, �e pytam� ��Ale� bardzo ch�tnie panu powiem, doktorze � rzek�em. � Po prostu autor listu twierdzi, �e ta �wysztafirowana dziewka�, kt�r� tutaj z sob� przywioz�em, wcale nie jest moj� siostr�, nawet nie przyrodni�� To by�aby mniej wi�cej tre�� listu, i to w wydaniu dla m�odych panienek! Na ciemn� twarz doktora wyst�pi� rumieniec oburzenia. ��Co za bezczelno��! Mam nadziej�, �e pa�ska siostra nie by�a� to jest chcia�em powiedzie�, �e nie jest tym zbytnio przygn�biona? ��Joanna � odpowiedzia�em � pozornie wygl�da na anio�ka umieszczonego na czubku choinki, ale w gruncie rzeczy jest na wskro� nowoczesn� i trze�w� dziewczyn�. Wszystko to uzna�a raczej za zabawne. Nie zetkn�a si� dotychczas z niczym podobnym. ��No, jestem tego najzupe�niej pewien � przytakn�� doktor. ��W ka�dym razie s�dz�, �e to najlepsze podej�cie do tego rodzaju rzeczy. Traktowa� to po prostu jako co� zabawnego� ��Tak � zgodzi� si� doktor Griffith � tylko� � tu przerwa�, ja za� wpad�em szybko w jego s�owa: ��Ot� w�a�nie� �tylko�� ��Ca�a bieda w tym � ko�czy� doktor � �e skoro raz taka historia si� zacznie, to potem ro�nie, ro�nie, ro�nie� ��Zupe�nie si� z panem zgadzam, doktorze. ��Oczywi�cie, �e pod�o�e ca�ej sprawy jest czysto patologiczne� ��A czy pan si� nie domy�la, doktorze, kto mo�e tkwi� za tym listem? � spyta�em. ��Niestety nie, chocia� bardzo bym chcia�. Widzi pan, mania pisania list�w anonimowych ma zwykle dwa pod�o�a: albo to jest przypadek szczeg�lny, skierowany przeciwko jednej okre�lonej osobie, wzgl�dnie grupie os�b, czyli, inaczej m�wi�c, jest niejako objawem wyt�umaczalnym: kto� �ywi uraz� do jednej, okre�lonej osoby b�d� wmawia sobie, �e tak� uraz� �ywi, i wybiera ten w�a�nie brudny, nikczemny spos�b jej ujawnienia. To niesmaczne i niskie, ale niekoniecznie chorobliwe. I w takich wypadkach autora na og� �atwo mo�na wykry�: wydalony s�u��cy, zazdrosna kobieta, czy co� podobnego. Ale gdy to zatacza szersze kr�gi, kiedy nie jest skierowane w stron� kogo� okre�lonego, w�wczas sprawa wygl�da powa�niej. Anonimy wysy�ane s� na chybi� trafi� i maj� na celu spowodowanie jakiego� odpr�enia, wy�adowania w umy�le pisz�cego. Jak ju� powiedzia�em, jest to bezwzgl�dnie objaw patologiczny. I z biegiem czasu ta choroba wzrasta. Oczywista, �e dany osobnik wreszcie zostaje wykryty i najcz�ciej okazuje si�, �e jest to osoba najmniej podejrzana. Oto, na przyk�ad, w zesz�ym roku podobna rzecz zdarzy�a si� w moich rodzinnych stronach. Autork� anonim�w okaza�a si� kierowniczka dzia�u kapeluszy w wielkim magazynie towarowym. Spokojna, kulturalna kobieta, d�ugoletnia pracowniczka firmy. Pami�tam tak�e jeszcze inny przypadek z mojej praktyki na p�nocy kraju, ale okaza�o si�, �e to ju� by�y czysto osobiste porachunki. Podkre�lam, �e na tego rodzaju rzeczy natkn��em si� kilkakrotnie w mojej praktyce, i musz� otwarcie powiedzie�: po prostu l�kam si� ich� ��Czy to si� ju� ci�gnie od dawna? ��Chyba nie. Trudno zreszt� powiedzie� co� pewnego, poniewa� ci, kt�rzy otrzymuj� anonimy, przewa�nie si� do tego nie przyznaj�; wrzucaj� po prostu listy do kosza. Doktor milcza� d�u�sz� chwil�. ��Ja sam tak�e otrzyma�em anonim � powiedzia� � a opr�cz mnie adwokat Symmington i kilku z moich pacjent�w. ��I tre�� by�a mniej wi�cej zawsze jednakowa? ��Tak. Pod�o�e zawsze seksualne, to jest cech� zasadnicz�. � U�miechn�� si�, po czym ci�gn�� dalej: � Na przyk�ad Symmingtona oskar�ono o utrzymywanie nielegalnego stosunku z jego sekretark�, biedn�, star� pann� Ginch, kt�ra ma co najmniej czterdzie�ci lat, nosi binokle i ma z�by jak kr�lik. Symmington po otrzymaniu anonimu poszed� natychmiast na policj�. Mnie za� oskar�ono o nieprzestrzeganie etyki lekarskiej w stosunku do pacjentek, i to z podkre�leniem szczeg��w� Og�lnie bior�c, wszystkie te listy s� absurdalne i troch� �mieszne, a zarazem nies�ychanie jadowite� Ale mimo wszystko zaczynam si� ba� Te rzeczy mog� si� sta� niebezpieczne� ��Przyznaj� panu zupe�n� s�uszno��, doktorze! ��Bo, widzi pan� chocia� to taka dziecinna, grubymi ni�mi szyta robota, wcze�niej czy p�niej kt�ry� z tych list�w trafi w sedno. A wtedy� jeden B�g wie, co si� mo�e sta�. Poza tym boj� si� wp�ywu, jaki te listy wywr� na s�absze, ma�o krytyczne umys�y. S� ludzie, kt�rzy widz�c co� na pi�mie, �wi�cie wierz�, �e to musi by� prawda. A st�d mo�e wynikn�� wiele komplikacji. ��List, kt�ry ja otrzyma�em, by� pisany przez kogo� ma�o inteligentnego � rzek�em zamy�lony � powiedzia�bym, �e przez kogo� niewykszta�conego� ��Czy�by? � zdziwi� si� doktor Griffith. Kiedy my�la�em p�niej o tej rozmowie, doszed�em do przekonania, �e owo �czy�by� by�o raczej niepokoj�ce. ROZDZIA� DRUGI Nie b�d� udawa�, �e anonim nie pozostawi� po sobie jakiego� przykrego posmaku. Jednak�e zapomnia�em o ca�ej sprawie do�� szybko, nie bior�c jej zbyt powa�nie. Po prostu t�umaczy�em sobie, �e przypadki tego rodzaju zdarzaj� si� prawdopodobnie do�� cz�sto w r�nych zapad�ych dziurach. Z pewno�ci� �r�d�a mo�na by si� doszuka� w mentalno�ci jakiej� histeryczki, kt�ra dramatyzuje i przesadza swoje osobiste sprawy. W ka�dym razie, je�eli wszystkie inne listy by�y tak dziecinnie g�upie jak nasz, to nie mog�y sprawi� wiele z�a. Nast�pny incydent, je�eli tak to mo�na nazwa�, mia� miejsce mniej wi�cej w tydzie� potem, kiedy to pani Partridge, zaciskaj�c mocno usta, zawiadomi�a mnie, �e nasza dochodz�ca, Beata, nie przyjdzie tego dnia do pracy. ��Dowiedzia�am si� w�a�nie, prosz� pana � rzek�a pani Partridge � �e Beata czuje si� niedobrze� Nie bardzo orientowa�em si�, co pani Partridge mia�a na my�li, postawi�em jednak diagnoz�, jak si� potem okaza�o fa�szyw�, �e chodzi tu o jakie� zaburzenia �o��dkowe, na kt�rych bli�sze okre�lenie nie pozwoli�a gospodyni wrodzona skromno��. Odpowiedzia�em wi�c, �e bardzo wsp�czuj� Beacie, ale mani nadziej�, �e to nic powa�nego i �e niebawem powr�ci do zdrowia. ��Dziewczyna jest zupe�nie zdrowa, prosz� pana � rzek�a pani Partridge � tylko �e w duszy czuje si� niedobrze� ��Och � b�kn��em niewyra�nie, nie bardzo wiedz�c, o co jej chodzi. ��To przez ten list, kt�ry dosta�a w ostatnich dniach � ci�gn�a pani Partridge. � �e tak powiem list z pewnymi podejrzeniami� Ponury wzrok pani Partridge w po��czeniu z wyra�nym wielkim �P� w s�owie �podejrzeniami� wzbudzi� we mnie obaw�, czy czasem owe podejrzenia nie wi��� si� z moj� osob�. I chocia� jestem przekonany, �e nie pozna�bym owej Beaty na ulicy Lymstock � gdy� tak ma�o interesowa�a mnie jej osoba � odczu�em zrozumia�e niezadowolenie. Trudno wzi�� inwalid�, ku�tykaj�cego o dwu laskach, za uwodziciela wiejskich dziewcz�t. Powiedzia�em wi�c troch� zirytowany: ��C� to znowu za nonsensy pani opowiada! ��Te same s�owa, prosz� pana, powiedzia�am matce Beaty. Bo tam, gdzie ja prowadz� gospodarstwo, prosz� pana, nigdy nie by�o i nie b�dzie �adnych ba�amuctw. Tak jej powiedzia�am, prosz� pana! A je�eli idzie o Beat�, powiedzia�am, to dzisiejsza m�odzie� bardzo si� zmieni�a i je�eli chodzi o jakie� ba�amucenie poza domem, to ja ju� tu nie mam nic do powiedzenia, prosz� pana. Sprawa wygl�da, prosz� pana, tak, �e ten ch�opiec Beaty, z kt�rym ona teraz chodzi, ten z gara�u, dosta� anonim i bardzo g�upio si� zachowa�� ��Nigdy w �yciu nie zdarzy�o mi si� s�ysze� wi�kszych bzdur � rzek�em poirytowany. ��Tak jak mnie si� zdaje, prosz� pana � ci�gn�a pani Partridge � to nie mamy ju� co liczy� na Beat�. Bo ja powiadam, prosz� pana, �e ona nie by�aby si� tym a� tak przej�a, gdyby nie mia�a czego� do ukrywania. Nie przypuszcza�em nawet, �e kiedy� w przysz�o�ci to ostatnie zdanie, wyg�oszone przez pani� Partridge, b�dzie mnie tak dr�czy�. Owego ranka, ot tak po prostu dla przygody, postanowi�em p�j�� do wioski piechot� (oboje z Joann� nazywali�my Lymstock wiosk�, chocia� w gruncie rzeczy nies�usznie i tutejsi ludzie byliby na nas oburzeni). S�o�ce �wieci�o pi�knie, powietrze by�o ch�odne i rze�kie, z jak�� domieszk� wiosennej s�odyczy. Wzi��em wi�c obie laski i ruszy�em w drog�, stanowczo odrzucaj�c towarzystwo i pomoc Joanny. ��Nie! � rzek�em kategorycznie. � Nie chc�, �eby si� przy mnie p�ta� jaki� anio� str� i szczebiota� w razie czego wyrazy zach�ty. Pami�taj, �e ten podr�uje szybciej, kto idzie sam. Poza tym mam mn�stwo spraw do za�atwienia w Lymstock. Zajrz� do radc�w prawnych (Galbraith, Galbraith i Synimington), �eby za�atwi� przelew akcji, wst�pi� do piekarza z reklamacj� co do chleba rodzynkowego i na ostatku zwr�c� ksi��k� w wypo�yczalni. Aha, jeszcze musz� wpa�� do banku! Nie dr�cz wi�c mnie, kobieto! Sama widzisz, �e na za�atwienie tego wszystkiego nie starczy mi chyba ca�ego przedpo�udnia. Wreszcie um�wili�my si�, �e jak ju� b�dzie pora na lunch, Joanna przyjedzie samochodem, �eby: mnie podwie�� pod g�r�. ��Chyba wystarczy ci czasu na pogaw�dk� z ka�dym mieszka�cem Lymstock osobno � o�wiadczy�a. ��W ka�dym razie na pewno zobacz� w ci�gu tego przedpo�udnia ka�dego, kto jest w Lymstock �kim�� � odrzek�em. Bo ulica G��wna w Lymstock w godzinach przedpo�udniowych jest miejscem spotka� wszystkich mieszka�c�w miasteczka i okolicy, a przy tej sposobno�ci wymienia si� najnowsze nowinki i ploteczki. Okaza�o si� jednak, �e nie by�o mi s�dzone dobrn�� do Lymstock samotnie. Ledwie bowiem uszed�em ze dwie�cie metr�w, us�ysza�em za sob� dzwonek roweru, a potem przera�liwy zgrzyt hamulca i ju� po chwili Megan Hunter le�a�a razem z rowerem u moich st�p. ��Halo! � zawo�a�a zdyszana, szybko zrywaj�c si� z ziemi i otrzepuj�c z kurzu. Musz� powiedzie�, �e raczej lubi�em Megan i mia�em w stosunku do niej jakie� dziwne uczucie �alu i lito�ci. By�a pasierbic� adwokata Symmingtona, to znaczy c�rk� pani Symmington z pierwszego ma��e�stwa. O panu, wzgl�dnie �kapitanie� Hunterze niewiele si� na og� m�wi�o i zdawa�o mi si�, �e najch�tniej by o nim w og�le zapomniano. Podobno bardzo �le traktowa� sw� �on�. Po roku czy dwu ma��e�stwa pani Symmington rozwiod�a si� z nim, a b�d�c niezale�na finansowo, osiad�a z ma�� c�reczk� w Lymstock, �aby zapomnie�. Wkr�tce po�lubi�a jedynego miejscowego epuzera, jakim by� Ryszard Symmington. Z drugiego ma��e�stwa mieli pa�stwo Symmington dw�ch syn�w, kt�rych bardzo kochali. Mia�em wra�enie, �e Megan cz�sto czu�a si� w tej rodzinie intruzem. By�a zdecydowanie niepodobna do matki, drobnej, anemicznej kobietki o sp�owia�ej nieco urodzie, kt�ra s�abym, melancholijnym g�osikiem prowadzi�a rozmowy przewa�nie na temat trudno�ci ze s�u�b� lub skar�y�a si� na zdrowie. Megan by�a wysok� dziewczyn� o niezr�cznych ruchach i chocia� mia�a ju� dwadzie�cia lat, wygl�da�a na szesnastoletni� pensjonark�. Nad jej czo�em pi�trzy�a si� chmura z�otawobr�zowych, przewa�nie potarganych w�os�w, oczy mia�a orzechowe, szczup��, ko�cist� twarz i nieoczekiwanie uroczy u�miech, przy kt�rym podnosi� si� tylko jeden k�cik ust. Ubrana zawsze nietwarzowo i niedbale, po�czochy nosi�a bawe�niane, przewa�nie dziurawe. Tego dnia Megan wyda�a mi si� jeszcze bardziej podobna do konia ani�eli do istoty ludzkiej. Pomy�la�em, �e przy jako takim �oporz�dzeniu� mog�aby by� bardzo przyjemnym konikiem. Jak zwykle, zacz�a m�wi� bardzo szybkim, zdyszanym g�osem: ��Wie pan, wracam w�a�nie z farmy Lasher�w. Chcia�am wy d�bi� od nich troch� kaczych jaj. Lasherowie maj� ca�� moc strasznie �miesznych prosi�t� Boskie po prostu! Lubi pan prosi�ta? Bo ja przepadam! Uwielbiam nawet ich zapach� ��Dobrze utrzymane prosi�ta nie powinny mie� �adnego zapachu � zauwa�y�em. ��Tak, ale tutaj w okolicy wszystkie prosi�ta pachn�. Czy pan idzie do miasteczka? Zobaczy�am z daleka, �e pan idzie sam, i pomy�la�am, �e si� zatrzymam i p�jdziemy razem. Tylko jako� mi si� tak za gwa�townie zatrzyma�o� ��I rozdar�am sobie po�czoch� � doko�czy�em za ni�. Megan sm�tnie spojrza�a przez rami� na swoj� praw� nog�. ��Rzeczywi�cie� Ale i tak mia�a dwie dziury, wi�c w�a�ciwie to ju� wszystko jedno, prawda? ��Czy pani nigdy nie ceruje swoich po�czoch? ��Owszem, czasami� przewa�nie jak mnie mama przy�apie. Ale mama nie zwraca specjalnej uwagi na to, co robi�. To nawet do�� szcz�liwie, prawda? ��Pani zdaje si� nie zauwa�y�a wcale, �e jest ju� osob� doros�� � wtr�ci�em. ��To co? Czy dlatego powinnam wygl�da� tak jak pa�ska siostra? Taka wymuskana laleczka? Nie bardzo mi si� podoba�o takie okre�lenie Joanny. ��Moja siostra wygl�da zawsze czysto, porz�dnie, tak �e mi�o jest na ni� popatrze� � odpowiedzia�em ch�odno. ��Jest strasznie �adna � zapewni�a gor�co Megan � ale ani krzty do pana niepodobna� dlaczego? ��Bracia i siostry niekoniecznie musz� by� do siebie podobni. ���wi�ta prawda! Bo, na przyk�ad, ja nie jestem podobna ani do Briana, ani do Colina, a znowu Brian i Colin tak�e nie s� do siebie podobni. � Chwil� milcza�a, po czym doda�a w zamy�leniu: � To w og�le jakie� dziwaczne� ��Mianowicie co pani uwa�a za takie dziwaczne? ��No, rodziny � odrzek�a kr�tko. ��Mo�e i racja � odpowiedzia�em z wolna. Zastanawia�em si�, co w�a�ciwie Megan mia�a na my�li. Jaki� czas szli�my obok siebie w milczeniu, po czym dziewczyna odezwa�a si� troch� jakby niepewnie: ��Pan jest lotnikiem, prawda? ��Owszem� ��I to dlatego jest pan taki po�amany? ��Tak� rozbi�em si� samolotem. Megan powiedzia�a po chwili: ��Tutaj nikt nie lata. ��Zdaje si�, �e raczej nie � odrzek�em. � A czy pani chcia�aby lata�? ��Jaaa? � spyta�a Megan ze zdziwieniem. � Bro� Panie Bo�e! Na pewno bym zaraz polecia�a do Rygi� Mnie ju� wystarczy jazda poci�giem, �eby� Przerwa�a, a po chwili milczenia zapyta�a z t� bezpo�rednio�ci�, jaka cechuje tylko dzieci: ��Czy pan kiedy� wyzdrowieje zupe�nie i b�dzie znowu m�g� lata�, czy ju� na zawsze zostanie pan kalek�? ��Lekarz zapewnia mnie, �e wyzdrowiej�. ��No dobrze, ale czy to taki typek, co nie buja? ��Nie przypuszczam � odpowiedzia�em � a raczej jestem pewien, �e nie blaguje. Ufam mu. ��No to w porz�dku! Bo wie pan, wielu ludzi buja! Przyj��em w milczeniu ow� niew�tpliwie s�uszna uwag�. Po chwili Megan powiedzia�a niedbale, jakby nieco urz�dowym tonem: ��No to si� bardzo ciesz�. Bo ju� si� ba�am, czy pan nie dlatego jest zawsze taki w�ciek�y, �e ma pan zosta� na ca�e �ycie kalek�. Ale je�eli to u pana jest naturalne, to w porz�dku. ��Wcale nie jestem w�ciek�y � zauwa�y�em ch�odno. ��No, dobrze, dobrze! Powiedzmy wobec tego, �e pan si� �atwo z�o�ci� ��Mo�e dlatego si� z�oszcz�, widzi pani, �e jak si� chce najpr�dzej powr�ci� do normalnego stanu, a to nie idzie tak pr�dko, jakby si� chcia�o, to cz�owieka z�o�ci. ��Niepotrzebnie tyle kramu o to! Musia�em si� roze�mia�. ��Moje drogie dziecko � rzek�em � a czy pani nigdy nie zale�y tak bardzo, ale to bardzo na czym�? Nigdy pani nie pragnie, aby to by�o ju�, ju� jak najpr�dzej. Megan zastanawia�a si� nad moim pytaniem. ��Nie! Bo i po co? Nie ma si� w og�le o co rozbija�. Tu si� nigdy nic nie dzieje! Uderzy� mnie smutek w jej g�osie. Powiedzia�em wi�c �agodnie: ��Co pani tutaj robi po ca�ych dniach? Megan w odpowiedzi wzruszy�a ramionami. ��A co tu w og�le mo�na robi�? ��Nie ma pani jakich� ulubionych zaj��? Mo�e jaki� sport? Nie ma pani przyjaci�? ��Je�eli chodzi o sporty, to jestem sko�czony tuman. Zreszt� nie przepadam za tym. A przyjaci�? Tu w okolicy niewiele jest m�odzie�y, a te moje r�wie�niczki, kt�re s�, to raczej trzymam si� z daleka od nich. Uwa�aj�, �e jestem okropna� ��Ee, plecie pani! Dlaczego mia�yby pani� uwa�a� za okropn�? ��Potrz�sn�a w milczeniu g�ow�. ��A czy chodzi�a pani do jakiej� szko�y? ��Pewnie, �e chodzi�am�! Dopiero od roku jestem w domu. ��I lubi�a pani szko��? ��Chyba tak� tam by�o nie najgorzej. Chocia� uczyli cz�owieka idiotycznie. ��Jak to? ��No, po prostu tak jako� urywkami, siekanink�. Ci�gle przeskakiwali z jednego na drugie. To by�a bardzo tania szko�a, wie pan, i profesorowie nie byli tacy znowu nadzwyczajni.� Nigdy nie potrafili porz�dnie odpowiedzie� na pytanie. ��Bardzo niewielu jest profesor�w, kt�rzy by to potrafili. ��No i dlaczego? Przecie� ich si� po to trzyma. Przyzna�em jej racj�. ��Oczywi�cie, �e ja jestem bardzo g�upia � ci�gn�a dalej � ale jest ca�a masa takich rzeczy, kt�re mi si� wydaj� straszn� bujd�! O, we�my chocia�by histori�! Zupe�nie co innego pisz� w jednej ksi��ce, a co innego w drugiej� ��W tym w�a�nie le�y ca�y urok historii � odpowiedzia�em. ��Albo taka gramatyka � m�wi�a dalej Megan � i te idiotyczne wypracowania. Albo znowu te rozwlek�e bujania Shelleya o skowronkach� No a Woodsworth te� nie lepszy, rozp�ywa si� nad jakimi� g�upimi �onkilami� A Szekspir�? ��Ciekaw jestem, co pani zawini� biedny Szekspir? � spyta�em rozbawiony i zaciekawiony. ��Chocia�by to, �e przymusza si� do m�wienia najzwyczajniejszych rzeczy w taki zawi�y spos�b, �eby absolutnie nikt nie m�g� zrozumie�. Chocia�, musz� przyzna�, niekt�re kawa�ki u niego nawet lubi� ��Jestem przekonany, �e Szekspir by�by pani bardzo wdzi�czny, gdyby si� o tym dowiedzia�. Megan wcale nie zauwa�y�a ironii w moich s�owach i m�wi�a dalej z rozja�nion� twarz�: ��O, na przyk�ad, lubi� Goneril i Regan� ��Dlaczego w�a�nie te dwie�? ��Czy ja wiem? Jako� mi najbardziej odpowiadaj�. A jak si� panu zdaje, dlaczego one si� zrobi�y takie? ��Jakie si� zrobi�y? ��No, takie jakie by�y. Przecie� co� musia�o je tak zmieni�. Musz� wyzna�, �e po raz pierwszy zastanowi�em si� nad tym problemem, dotychczas bowiem uwa�a�em obie starsze c�rki kr�la Leara po prostu za dwa wstr�tne babska, i na tym koniec. Ale uwaga Megan o przyczynie takiego a nie innego ukszta�towania si� ich charakter�w bardzo mnie zaskoczy�a. ��Musz� nad tym powa�nie pomy�le� � powiedzia�em. ��O, w�a�ciwie to g�upstwo� po prostu by�am ciekawa! Ostatecznie przecie� to tylko angielska literatura, nie? ��Oczywi�cie, oczywi�cie! A czy nie by�o w szkole �adnego przedmiotu, kt�ry by pani specjalnie odpowiada�? ��Tylko matematyka. ��Matematyka? � spyta�em ze zdumieniem. Twarz Megan rozja�ni�a si� jeszcze bardziej. ��Uwielbiam matematyk�! Ale tego te� nie uczyli specjalnie dobrze. Bardzo bym chcia�a, �eby mnie kto� tak naprawd� porz�dnie uczy�, bo przecie� matematyka jest po prostu boska! Czy pan nie uwa�a, �e w samych cyfrach jest co� zupe�nie boskiego?! ��Jako� nigdy tego nie odczuwa�em � wyzna�em szczerze. Tak gaw�dz�c, doszli�my na ulic� G��wn�. Wtem Megan powiedzia�a ostro: ��O, idzie ten ohydny babsztyl, panna Griffith! ��Tak jej pani nie lubi? ��Nie cierpi�! Stale mnie m�czy i zadr�cza, �ebym si� zapisa�a do tego jej g�upiego zast�pu. Nienawidz� tego ca�ego zast�pu! Po co ubiera� siew jakie� specjalne mundury, �azi� ca�� band� z opask� na r�kawie nie wiadomo z jakiego powodu i robi� co�, o czym si� nie ma najmniejszego poj�cia. Moim zdaniem to wszystko jest do chrzanu! Na og� dzieli�em opini� Megan. Ale nim zd��y�em co� powiedzie�, panna Griffith ju� na nas wpad�a. Siostra doktora, ochrzczona szczeg�lnie dla niej nieodpowiednim imieniem Aim�e, mia�a w du�ym stopniu ow� pewno�� siebie, kt�rej tak brakowa�o bratu. By�a to przystojna, opalona niewiasta o m�skim nieco wygl�dzie i g��bokim, niskim g�osie. ��Halo, moi drodzy! � wo�a�a ju� z daleka. � Wspania�y mamy dzi� dzie�, prawda? Megan, w�a�nie marzy�am, �eby si� z tob� spotka�! Jeste� mi koniecznie potrzebna do adresowania kopert dla Klubu Konserwatyst�w. Megan mrukn�a co� niewyra�nie, opar�a rower o kraw�nik i da�a nura w otwarte drzwi Mi�dzynarodowego Magazynu. ��Dziwne dziecko � rzek�a panna Griffith, �ledz�c wzrokiem znikaj�c� posta� Megan. � Leniwa do szpiku ko�ci. Ca�y czas sp�dza tylko na wa��saniu si� z k�ta w k�t. Ci�ki to los dla pani Symmington. Wiem, �e stara�a si� kilkakrotnie zach�ci� Megan do nauki b�d� to stenografii, b�d� pisania na maszynie czy wreszcie gotowania, szycia lub hodowli angorskich kr�lik�w. Megan musi mie� jakie� zainteresowania�! Pomy�la�em, �e wszystko, co m�wi panna Griffith, jest bezsprzecznie rozs�dne i s�uszne, ale ja sam, b�d�c na miejscu Megan, opar�bym si� stanowczo ka�dej jej propozycji, po prostu dlatego, �e agresywno�� panny Griffith wywo�a�aby odruchowy sprzeciw. ��Nie znosz� i nie toleruj� lenistwa � ci�gn�a panna Griffith � a ju� specjalnie u m�odzie�y. Przecie� Megan nie jest ani �adna, ani poci�gaj�ca. Czasem mi si� zdaje, �e jest troch� niedorozwini�ta. Tak, to wielki zaw�d dla jej biednej matki. Je�eli chodzi o jej ojca � tu zni�y�a g�os � to by� on zdecydowanie nieudany. Boj� si�, �e dziecko posz�o w jego �lady. Przykre to, bardzo przykre dla matki. Ale trudno, zawsze m�wi�, �e �wiat sk�ada si� z najr�niejszych typ�w ludzi. ��Na szcz�cie � wtr�ci�em. Aim�e Griffith roze�mia�a si� jowialnie. ��Oczywi�cie! �le by�oby, gdyby�my byli wszyscy jednakowi! Nie lubi� jednak patrze� na kogo�, kto nie bierze z �ycia wszystkiego, co si� da! Ja sama bardzo kocham �ycie i pragn�abym, aby i inni jak najwi�cej z niego mieli. Moi znajomi dziwi� si�, �e mog� wytrzyma� ca�y rok w tej prowincjonalnej dziurze, a ja tymczasem nigdy si� nie nudz�, zawsze jestem czym� zaj�ta, zawsze czuj� si� szcz�liwa. Na wsi bezustannie co� si� dzieje� Przede wszystkim to moje dziewcz�ta absorbuj� mnie, poza tym najr�niejsze instytucje i komitety, nie m�wi�c ju� o opiece nad Owenem� Wtem panna Griffith dostrzeg�a w oddali kogo� znajomego i z okrzykiem powitalnym da�a susa w poprzek ulicy, pozostawiaj�c mnie w�asnemu losowi. Ruszy�em wi�c dalej w stron� banku. Panna Griffith zawsze dzia�a�a na mnie przyt�aczaj�co, cho� z drugiej strony podziwia�em jej �ywotno�� i energi�. Mi�o by�o patrze� na promieniuj�ce z niej zadowolenie i rado�� �ycia, co stanowi�o przyjemny kontrast z cichymi, zrezygnowanymi skargami tak wielu innych kobiet. Za�atwiwszy pomy�lnie sprawy bankowe, uda�em si� do biura pan�w Galbraith, Galbraith i Symmington. Nie mia�em poj�cia, czy �yje jeszcze kt�ry� z pan�w Galbraith�w, przynajmniej jak dot�d na �adnego z nich nigdy si� nie natkn��em. Wprowadzono mnie natychmiast do gabinetu Ryszarda Symmingtona. Panowa�a tu przyjemna atmosfera, w�a�ciwa solidnej, starej firmie prawniczej. Poka�na liczba segregator�w z napisami �sprawy spadkowe�: lady Hope, sir Everard Carr, William Yatesby Hoares i tak dalej, podkre�la�a jeszcze ten charakter zamo�no�ziemia�skiej klienteli. Przyjrzawszy si� pochylonemu nad sto�em z aktami panu Symmingtonowi, doszed�em do wniosku, �e je�eli pani Symmington nie powiod�o si� w pierwszym ma��e�stwie, to za drugim razem postawi�a ju� na pewnego konia. Symmington by� bowiem uosobieniem spokojnej godno�ci, cz�owiekiem z gatunku tych, kt�rych �ona nie zazna nigdy niepokoju. Mia� bardzo d�ug� szyj� z mocno wydatnym jab�kiem Adama, twarz o lekko trupim zabarwieniu i d�ugi, cienki nos. Cz�owiek niew�tpliwie dobry, wzorowy m�� i ojciec, ale bynajmniej nie kto�, na czyj widok puls uderza przyspieszonym t�tnem. Po chwili pan Symmington zacz�� do mnie m�wi�. M�wi� wyra�nie, dobitnie i wolno, wykazuj�c wiele zdrowego rozs�dku i przenikliwo�ci zawodowej. Spraw� za�atwili�my szybko, a gdy ju� zbiera�em si� do odej�cia, rzek�em: ��Szli�my dzisiaj do miasteczka razem z pa�sk� pasierbic�. Zdawa�o si� przez chwil�, �e pan Symmington nie wie, o kim mowa. Potem jednak u�miechn�� si� pob�a�liwie: ��Ach, tak, oczywi�cie� z Megan. Niedawno hm� hm� wr�ci�a ze szko�y. Zastanawiamy si� z �on� nad znalezieniem dla niej jakiego� odpowiedniego zaj�cia, tak� hm� jakiego� zaj�cia. Ale Megan jest oczywi�cie jeszcze bardzo m�oda i, jak powiadaj�, nieco cofni�ta w rozwoju jak na sw�j wiek. Tak, tak ludzie m�wi�� Po wyj�ciu z jego gabinetu zauwa�y�em w pierwszym pokoju jakiego� starszego jegomo�cia wpisuj�cego co� starannie i powoli do wielkiej ksi�gi, drobnego, mizernego ch�opca i kobiet� w �rednim wieku, z drobno ondulowanymi loczkami, w binoklach, kt�ra pisa�a co� biegle na maszynie. Je�eli to mia�a by� panna Ginch, to zgadza�em si� z doktorem Griffithem, �e trudno by�o sobie wyobrazi� jakie� bardziej za�y�e stosunki mi�dzy ni� a jej chlebodawc�. Nast�pnie uda�em si� do piekarza, kt�remu otwarcie powiedzia�em, co my�l� o jego rodzynkowym chlebie. Opinia moja przyj�ta zosta�a okrzykami niedowierzania, jakiego zreszt� wymaga�a sytuacja, po czym w zamian za zwr�cony, wr�czono mi �wie�y bochenek, �w tej chwili dopiero wyj�ty z pieca�, o czym zreszt� niew�tpliwie �wiadczy�a jego temperatura, gdy przycisn��em bochenek do piersi. Wyszed�szy z piekarni rozejrza�em si� w prawo i w lewo, czy przypadkiem nie zobacz� gdzie� samochodu Joanny. Spacer zm�czy� mnie porz�dnie i trudno mi by�o i�� o dwu laskach, nios�c do tego jeszcze poka�ny bochenek chleba. Jednak�e Joanny ani �ladu. Nagle oczy moje spocz�y na wspania�ym i niewiarygodnym zjawisku� Oto chodnikiem, zmierzaj�c wprost na mnie, p�yn�a� bogini! Tak, trudno bowiem innym s�owem okre�li� to, co ujrza�em! Doskona�o�� rys�w, wij�ce si� wok� twarzy z�ociste w�osy, wysoka, pos�gowa figura. I sz�a jak b�stwo� lekko, bez najmniejszego wysi�ku� p�yn�a raczej, ni� sz�a. Coraz bli�ej i bli�ej� Wspania�a, zapieraj�ca dech w piersiach dziewczyna�! W stanie niezwyk�ego podniecenia, w jakim si� znalaz�em, co� bezwzgl�dnie musia�o upa�� na ziemi�. I rzeczywi�cie, tym czym� by� bochenek chleba. Wymkn�� mi si� niespodziewanie z r�k, a gdy si� schyli�em, aby go podnie��, wypu�ci�em z r�k lask�, kt�ra upad�a z ha�asem na chodnik, ja sam za� potkn��em si� tak, �e o ma�o nie zary�em nosem w ziemi�. Silne rami� �bogini� podtrzyma�o mnie; zdo�a�em tylko wyj�ka�: ��Bardzo pani dzi�kuj�! Ssstrasznie mi przykro! Podnios�a bochenek i wr�czy�a mi go razem z lask�, potem u�miechn�a si� mi�o i powiedzia�a: ��Ale� nic nie szkodzi, zapewniam pana, �e niesie nie sta�o. I nagle� ca�y czar prys� wobec jej p�askiego, rzeczowego tonu. Ot, przyjemna, zdrowa, dobrze zbudowana dziewczyna i nic wi�cej. Sta�em chwil�, zastanawiaj�c si� nad tym, co by by�o, gdyby bogowie obdarzyli Helen� Troja�sk� takim w�a�nie g�osem. I �e jaka to dziwna rzecz�! Jaka� dziewczyna mo�e wstrz�sn�� sw� urod� do g��bi, ale gdy tylko otworzy usta i przem�wi, ca�y urok pryska. Widzia�em co prawda i przypadki odwrotne. Pozna�em niegdy� drobn� kobietk� o twarzy smutnej ma�pki, na kt�r� nikt by nie spojrza� po raz drugi� A potem, kiedy przem�wi�a, rozkwit� i powia� dziwny czar, jakby nagle pojawi�a si� Kleopatra, na nowo rzucaj�ca swe uroki. Pogr��ony w my�lach nie zauwa�y�em, jak Joanna podjecha�a do chodnika i zatrzyma�a samoch�d tu� przy mnie. Spyta�a zaniepokojona, co mi si� sta�o. ��Nic si� nie sta�o � odpowiedzia�em, opanowuj�c si� z wysi�kiem. � Rozmy�la�em sobie o Helenie Troja�skiej i innych zwi�zanych z tym rzeczach. ��Co za dziwne miejsce obra�e� sobie do tego � rzek�a Joanna. � Wygl�da�e� zupe�nie niesamowicie, stoj�c tak na brzegu trotuaru z otwartymi ustami i z ca�ej si�y przyciskaj�c do piersi bochenek chleba rodzynkowego�! ��Dozna�em wstrz�su � powiedzia�em. � Przenios�em si� w jednej chwili do Troi i z powrotem. Czy nie wiesz przypadkiem, kto to taki? Wskaza�em na plecy znikaj�cej w oddali, jakby odp�ywaj�cej postaci. Rzuciwszy okiem we wskazanym kierunku Joanna odpowiedzia�a, �e to guwernantka dzieci pa�stwa Symmington. ��Czy to ona tak ci� wytr�ci�a z r�wnowagi, kochanie? � spyta�a mnie siostra. � Jest bardzo pi�kna, ale jaka� taka� mokra ryba. ��Tak, w�a�nie� � odpowiedzia�em. � Po prostu mi�a, uprzejma dziewczyna. A mnie wyda�a si� Afrodyt�. Joanna otworzy�a drzwiczki samochodu i pomog�a mi wsi���. ��Czy nie uwa�asz, �e to dziwne? � spyta�a. � S� ludzie sko�czenie pi�kni, ale absolutnie pozbawieni seksapilu. Na przyk�ad ta dziewczyna� A wielka szkoda� Odburkn��em, �e skoro jest wychowawczyni� dzieci, i tak nie ma to prawdopodobnie �adnego znaczenia. ROZDZIA� TRZECI Po po�udniu poszli�my z Joann� na herbat� do pana Pye. Pan Pye by� okr�glutki, niewielkiego wzrostu, zdecydowanie podobny d