Jan Sztaudynger Pi�rka Puch ostu Niech s�owo jak puch ostu leci... Kocha�em kwiaty, lalki, dzieci, Marki i grzyby, wsi i miasta, Gwiazdy, zwierz�ta, nawet chwasty. Kocha�em ksi��ki zapylone, Usta wilgotne � morza s�one, Bursztyny z�ote jak dziewczyny, Dziewczyny z�ote jak bursztyny. Kocha�em �abie, g�upie ch�ry, I niewysokie, ciche g�ry. Kocha�em mury wp� zwalone, Patyn� wiek�w uskrzydlone. Kocha�em biednych, prostych. Stroje Ludowe, pi�kne. Gdy przekroj� Serce, jak rze�ki mi��sz cytryny, Znajd� k�cik�w p�k wci�� inny. A w ka�dym jakie� ukochanie, Umi�owanie, zadumanie, Nie tyle miodu w le�nym plastrze, Ile me serce wci�� bogatsze, Ukocha� pe�nych s�odkiej tre�ci, W sobie ukrywa, w sobie mie�ci. Kto mnie tak bardzo umi�owa� I tyle serca da� mojemu? �em nic nie strwoni�, wszystko schowa� Jak ziarno w �ono czarnoziemu. Kto mi pozwoli� szpera�, szuka�, Znajdowa�, traci�, zn�w zyskiwa�? I czemu nie sz�a w las nauka, I czemu kwit�a co rok iwa? A je�lim czasem co� porzuci�, O czym� zapomnia�, co� utraci�, Jak ch�tnie po to bym powr�ci�, Jak ch�tnie o to si� wzbogaci�. Nie jestem typem Nie jestem typem �az�gi, w�drowca, Co nie zna swojej ko�yski, domu ni grobowca. Jak domokr��ca � po domu si� kr�c�, A je�li w �wiat uciekam, to w t�sknej piosence. I to mi starczy. A gdy chc� podr�y, To niedalekiej. Od r�y do r�y... Stulone p�czki Stulone p�czki kocham nie znaj�ce �wiata, I jask�k�, co ziemi nie tkn�wszy, wci�� lata. Kocham bia�e przestrzenie przez narty nie tkni�te, I dziewcz�ta mi�o�ci� jeszcze nie mu�ni�te. Lubi� patrze� na takie dyskretnie i z dala, By ich my�l� nie zbruka�, spojrzeniem nie skala�. 8 Krajobrazy jak ziarnka Krajobrazy jak ziarnka r�a�ca odmawiam, Nie pragn� nowych, stale stare wznawiam. I na tych samych, z pasj� ci�gle now� Nalepiam moje niedo��ne s�owo. Wida� mnie tkn�a Soplic�w choroba, Nic pr�cz Ojczyzny mi si� nie podoba. Kiedy nad Styksem Kiedy nad Styksem zadumany stan�, Depc�c stokrotek rumie�ce r�ane, B�d� �a�owa� tylko grzybobrania... I �adne pasje, �adne mi�owania Nie b�d� st�p mych do ziemi wi�za�y, Lecz b�d� pragn�� raz jeszcze, w �wit bia�y I�� w gonne lasy i z dala od dumu W kosze bra� grzyby, w uszy chora� szumu! Trudno mi b�dzie Trudno mi b�dzie kiedy� to porzuci�, Co mnie cieszy�o, ludzi ^wyk�o smuci�. Te wszystkie wielkie i te ma�e rzeczy, Kt�rem potwierdza�, a kt�rym �wiat przeczy, Te z kr�gu lampy stoj�cej na stole, Drobne i z�ote jak oczka w rosole. Kiedy ja umr� Kiedy ja umr�, niech mi tak napisz�: Szcz�liwy cz�owiek, opije si� cisz�, Pisywa� fraszki i wy�awia� grzyby, "A je�li umar� � to tylko na niby. Bo w ka�dej fraszce szytej polsk� mow� B�dzie si� rodzi�, b�dzie kwit� na nowo! Fraszki o fraszkach ?. Fraszka Fraszka to ptak szybkiego lotu, Od b�yskawicy � do grzmotu. Proste s�owo S�owa kunsztowne, s�owa pi�kne bledn� Wobec prostego, kt�re trafia w sedno. Za mnie my�li polska mowa, Ja tylko notuj� s�owa. 13 W epoce gadu� W epoce p�odnej tak w gadu�y, Ja fraszk� pisz� artyku�y! Na wag� z�ota Na wag� z�ota nie ce� moich fraszek, Ale na pi�rka, kt�re roni ptaszek. M�czarnie fraszkopisarza Na krzy�u rozpi�ty Umykaj�cej pointy. Samokrytyka fraszkopisarza Nie sednem rzeczy jestem poch�oni�ty, Lecz wyszukiwaniem pointy. Wybacz Fraszki � nie cuda, Nie ka�da si� uda. 14 Temu Temu, kto moje fraszki zbyt rozwi�z�e �aje; Wol� rozwi�z�y j�zyk ni�li obyczaje. Do fraszek Fraszki, dodajcie mym lirykom smaku, Przykryjcie, je�lim nie ustrzeg� si� braku, B�d�cie mi lekkie jak na piwie piana, Ch�tnie przez t�gich piwosz�w spijana, A je�li pian� kogo� uszcz�liwi�, Niech smaku dojdzie te� i w samym piwie. Mi�y czytelniku, upraszam ci� wielce, Nie pij fraszek haustem � s�cz je po kropelce. Krople liryczne V Istota poezji Za jeden kwiat Oddawa� ca�y �wiat. Je�li w og�le Je�li w og�le jestem poet�, To dzi�ki kwiatom, grzybom, kobietom. �atanie poezj� Z belki wypad� s�k, W�o�y�em w ni� kwiat�w p�k! 19 Proza i poezja Pozorna proza piwa Na pian� marze� si� zdobywa. Tw�rczo�� poety Czasem jedn� stronic� Stu kwiat�w miodem syc�... Poeta Jestem k�kolem, Zdobi� i zachwaszczam pole. Kt� o kolorach Kt� o kolorach mo�e m�wi� lepiej Ni�eli w�a�nie my, poeci � �lepi. Domatorki Ma�o widzia�y, du�o wiedz� Grusze ma�kowe, drzemi�ce nad miedz�. 20 Fraszka aspo�eczna Tak �adne s� k�kole, �e je od zbo�a wol�. Mo�e zaszczytnie �ami� ci�? Mo�e to zaszczytnie? Bez wtedy �ami�, kiedy kwitnie. Zaufaj Zaufaj ba�ce z myd�a, Na chwil� da ci skrzyd�a. �wiadectwo �wiadcz� o jakiej� epoce Kwiaty, nie tylko owoce. Wczasy pod grusz� Lustro pod oczy podsun�� mi strumie�: �Taki jeste�" � wyszepta� � �a teraz si� rumie�!' 21 Pochwa�a �piewu ptak�w C� Chopin, Beethoven i Bach Przy tym najprostszym ptasim �och" i �ach". Wiosenne prace Patrzy okiem z�ocistym na mnie podbia� z�oty. Zachwyca� si�! Nic wi�cej nie mam do roboty. Z�oty �rodek Kiedy chwali� Horacy czar z�otego �rodka � O mnie to m�wi � szepn�a stokrotka. Oddam Oddam p� wieku s�awy � Za kolor wiosennej trawy. Najdokuczliwsze �zy Te �zy wi�zione pod powiek� Najwi�cej nas piek�. 22 Zakl�cie W szumie najmniejszej muszelki Zakl�ty ocean wielki. Mewa Mewa � wybryk cezury � Przekre�la niebo od do�u do g�ry. Lubi� Lubi� proste dziewcz�ta, Lubi� polne kwiaty, Lubi� biedronek Urok piegowaty. S�siedzi Ocean wielki � I ma�e muszelki... Skromno�� Kopi� pode mn� za do�kiem do�ek, A mnie w nim dobrze, bo jam fijo�ek. Krzy�owe wyprawy pesymista do s�o�ca Codziennie podejmuj� krzy�owe wyprawy, By zietiuc obiecan� zdoby� z�udnej s�awy. Szalonemu Tak by�o od pocz�tku �wiata, �e pe�za ��w, a orze� lata, �e �piewa s�owik, a jask�ka Na twoim czole kre�li k�ka. Kraj lat dziecinnych Zacierasz mi si� w pami�ci, Rabo � � To szcz�cie, �e mam pami�� s�ab�. T�sknota Wysoka jest t�sknoty ranga, Bo spe�nia rol� bumeranga. Pomnik Tyle rzucono we mnie kamieni, �e to nied�ugo w pomnik si� zamieni. Nie patrz za s�o�cem! Po co? I tak je stracisz noc�. Oparcie i Niedowiarkom r�cz�, �e jednak mo�na oprze� si� o t�cz�. Leki Czasem si� wielkie serca lecz� � Male�k� rzecz�... Rankiem, przy obudzeniu Sewerynie Szmaglewskiej Na szybie okna rozp�aszczone noski, Ach, to wy, dzie� dobry, moje troski! Ach Bo�e, Bo�e Ach Bo�e, Bo�e, czemu tak si� dzieje, �e tylko g�upi ma matk� nadziej�? 24 2 Pi�rka Lustro I w lustrze prawdy nie ma, Patrzy na ciebie twoimi oczyma. Nade wszystko Nade wszystko sobie ceni�: Zadum�, zachwyt, milczenie., Jam zdolny Jam zdolny do powa�nych rzeczy: Do zdmuchiwania puchu z mleczy. Marzenie i zdarzenie Kiedy� was po�eni�?! U�miech szcz�cia Nigdy nie m�w �mam pecha", M�w �mam szcz�cie", a ono si� u�miecha! 26 Szcz�cie znalezione Szcz�cie znalaz�em, ale jedynie W bzie i koniczynie. * � * Niewiele do szcz�cia potrzeba: Troch� piasku, morza, nieba... Siad Cz�sto trwalszy �lad na piasku \i Ni�li �ycie pe�ne blasku. Pruj� i prz�d� Pruj� swoj� histori�. A za to prz�d� Swoj� legend�... M�ska sta�o�� M�wi� do mlecza: � Druhu! I on ca�y w marze� puchu... 27 Prawda o spe�nieniu Za kwa�ne, za s�odkie, za s�one � Jak zwykle marzenie spe�nione. Piek�o ? Piek�o na cz�owieka W jego sercu czeka. Na szcz�cie Na szcz�cie nikt mi nie ka�e Przyzna� si�, o czym marz�. Wyja�nienia Czasami najwi�cej rzucaj� cienia W�a�nie wyja�nienia. R�a prawdziwa i sztuczna Szydzi z prawdziwej sztuczna: � Kr�tkie twoje trwanie, Wdzi�k pani wkr�tce minie, A m�j pozostanie... � Tak � rzecze wonna r�a, 28 Rumieni�c si� skromnie � Ale patrz�c na pani�, My�le� b�d� o mnie! C� za monstrum k�uj�ce � C� za monstrum k�uj�ce we mnie si� zanurza � Tak sykn�a spluwaczka, gdy w ni� wpad�a r�a. Tw�j u�miech Tw�j u�miech jest jak p�czek r�y, I tobie samej szcz�cie wr�y. S�owik o ma�o S�owik w �piewie o ma�o nie wyzionie ducha, A r�a, wdzi�cznie g��wk� sk�oniwszy, nie s�ucha. S�owiku, raz pos�uchaj S�owiku, raz pos�uchaj r�y, Woni� si� �piewa ciszej, d�u�ej... L�k o ukochanego B�aga�a r�a motyla: � Niech pan si� nie wychyla! Nietakt To nietakt du�y Pokrzywom m�wi� o r�y. Do r�y Nie klnij motyla, pos�annictwo spe�ni, Gdy innej r�y da tak�e smak pe�ni. L�k blasku Czy patrz� w s�o�ce, czy na r��, Dla bezpiecze�stwa oczy mru��. Najsprytniejszy z kucharzy Jednego dnia wszystkie kwiaty warzy Mr�z � najsprytniejszy z kucharzy. Ho�ota i elita Ho�ota i elita Jednakowo zakwita, 1 r�a, kr�lowa ogrodu, I osty, k��liwego rodu, I pal�ce pokrzywy, S�owem, kto �ywy! To twoja sprawka, wiosno, �e tak si� ciesz� i rosn�! Przesada w delikatno�ci W siatk� na motyle �apa� krokodyle. Plucha Nie narzekaj, �e jest plucha, Tak dobrze si� deszczu s�ucha. Apel do poet�w Nie nazywaj rzeczy po imieniu Lecz po marzeniu, �nieniu, niespe�nieniu. 30 31 ? 1 ? ? ? ? ff ?8 I I 8- Krak�w to pryzmat Krak�w to pryzmat, Przez kt�ry pi�knieje ojczyzna. Pami�taj Zanim otrzepiesz z n�g prochy Krakowa Pami�taj � proch ten uca�owa�. Kumy Kumy � historia z legend�, Dzieje Krakowa raz pruj�, raz prz�d�. 35 A-vA <v\\j w ???? i Krakowianin � to wszystko: Pogl�d, rasa, stanowisko! Krak�w Miasto dobrych czas�w � Potop zna � arras�w. Ksenofobia Krak�w Krakowem nazwali, Gdy pierwszego zakrakali. Miasto zasobne Miasto zasobne W zawi�ci (grube) i w pod�o�ci (drobne). Oszcz�dno�� Z po�owy jajka robi� jajecznic�, A chc� w Krakowie mie� ca�� stolic�. 36 Pa�skie dziady Jada na srebrze, A mimo to �ebrze! Gdyby Adam by� z Krakowa Gdyby Adam by� z Krakowa, W�a by w kieszeni schowa�. Centusie Najlepiej czuj� tu si� Centusie i do-centusie. Zazdro�� B�d� zazdro�ci� a� do dnia s�dnego Jeden drugiemu. A czego? � Niczego. Krakowskie zarobki Go��biami brukowany Krak�w, G�wno ma z tych ptak�w. Krakowscy �wi�ci Klitu�, Bajdu� i Centu� � to krakowscy �wi�ci, Rzecz dziwna, w kalendarzu ca�kiem pomini�ci. Tre�� i forma , ,Ach, przepraszam, ach, przepraszam, Przykro mi okropnie" � Tak ci grzecznie g�r� powie, Do�em cicho kopnie. Kurza Stopka Daj tu kurze grz�d�, A przejdzie w legend�. Szczyt zbytku Szczyt krakowskiego zbytku: Stan�� ty�em do zabytku. Co drugi Co dragi krakowiak prawie Mieszka w Warszawie. 38 Dyskrecja latar� Gdy student studentk� przygarnia, Ga�nie krakowska latarnia. Krakowskim targiem Krakowianka znaj�ca, co krakowskie targi, Daje tylko p� duszy, p� s��wka, p� wargi, Wieki Niejedna tu chodzi niewiasta Starsza od miasta. Hojny krakowianin Ty� moja, jam tw�j � Kupi� ci Ewy str�j... Ca�uj�c krakowiank� Spu��, mi�a, powieki, Patrz� na nas wieki. Na krakowianki Nasze krakowianki s� jak obwarzanki. To nam w nich smakuje, Czego im brakuje. Grzeczne krakowianki Grzeczne krakowianki, Maj� po dwa wianki, Jeden dla jednego, Drugi dla drugiego. Rada Id�c krakowsk� ulic� Podpieraj si� gromnic�. Omijaj Omijaj Krak�w z daleka, U�miech tu wa�� na deka. Krakowskie horyzonty Cztery k�ty i piec pi�ty � To krakowskie horyzonty... 40 Opinia krakowiak�w o Zygmuncie na kolumnie �e Krak�w mia�e� w dupie, Za kar� stoisz na slupie. Krakowskie rody Ca�e rody, dynastie na Olimp si� taszcz�, Do�� si� przyjrze� Kossakom, Estreicherom, Jaszczom. Co wol� Cho� ci�gle Krak�w kol�, Od innych miast go wol�. Nostalgia Z Krakowem mam skaranie Bo�e, Chce cz�ek zapomnie�, a nie mo�e. Smak dzieci�stwa Na piecykach ulicznych pieczone kasztany I smak dzieci�stwa w nich zaczarowany. V 41 X - ?? ? ?. to N ? !?? ?- 8- N V G�ry G�ry dalekie � jak sine �liwy, Patrz�c � ju� czuj� si� szcz�liwy. Sianokosy w g�rach Le�� z pi�ci� pod g�ow� pod cieniem jab�oni, Gospodarz wozi siano, ja pilnuj� woni. Pochwala siana I spanie, i kochanie Najlepsze na sianie. 45 Czar siana Siana ge�na fura: Nie ma lepszego rajfura! Koronkowa robota Na regle mg�a si� mota � Koronkowa robota. Modlitwa zb�jnika Bo�e, b�d� �lepy i g�uchy, Id� do �adnej dziewuchy! Ufortyfikowana Zanim �ci�gn� z g�ralki dziesi�t� sp�dnic�, Ca�y m�j zapa� ju� idzie na nice. Pozosta�o�� Pokolenie zb�jnik�w w cichych grobach le�y, Zostali specjali�ci od drobnych kradzie�y. 46 Furmani Z g�ralem sprawa jest kr�tka, On koniem je�dzi, nim w�dka. Oj, dobry ci jest g�ral Oj, dobry ci jest g�ral, oj, pe�no ma ci zalet, Oj, g�wno by ze� by�o bez pracy g�ralek. Zakopane Brud na brudzie, Papier na papierze, A nad tym w g�rze Powietrze �wie�e. Ale i Rz�sa Umie nas rze�b� urzec � Nie tylko Burzec. Na drog� pod Skoczni� Ponios�em wielk� strat�, straci�em towarzysza, Umar�a wielka pani i s�u�ka moja � Cisza. Walka z wiatrem Tak przezwyci�am ci�, halny wichrze, �e my�l� sobie rzeczy najcichsze. M�wi wiatr M�wi wiatr: �Tworz� arcydzie�a, Z powietrza mi si� ta moc wzi�a". G�rski wiatr Nie n�ci mnie tamten �wiat, Tak bardzo temu jestem rad. T�sknota Sk�dkolwiek wieje wiatr, Zawsze ma zapach Tatr. W zakopia�skim ogr�dku W ruchach mej wnuczki jest godno�� monarsza, W ogr�dku, po�r�d kwiat�w � ona jest najstarsza... 48 W szpitalu w Krakowie Czy was nie ujrz� nigdy, nigdy wi�cej, Kwiaty zdatne na bukiet i zdatne do wie�cy, Kwiaty mego ogr�dka rosn�ce p�dziko, Jeste�cie mej t�sknoty upart� muzyk�... B�d�cie takie �askawe przy�ni� si� czasami, Przysi�gam, �e nie b�d� podlewa� was �zami.. 3 Pi�rka ����� ? ,-.-,?.:? .::?.. � Apel D�� Wci��, Ai ty Osi�gniesz szczyty. * * * Prawda kole W aureol�. S�owik i �aby Ja �piewam sam. A hurma Ch�r ma. I ? 53 Nieugi�ci * * * Nie daje si� perz! Ja te�! T�cza Wszystko bieli zawdzi�cza. Do poety Dobrane towarzystwo Inno�� To powinno��. �ajno dla �ajna To fajna 1/ Ferajna. Po kl�sce Z�e s�owo Naplewa� � I dalej trwa�! Z�e s�owo Zast�pi� umie bomb� atomow�. Nagrobek cz�owieka zmar�ego na udar s�oneczny Uprzykrzony sublokator Ce� Cie�. Cia�o ma duszy Po same uszy. ? - ? ? Grunt to forsa Kt� r�wna i / Do g�wna? V Patyki � Podpor� etyki... 54 Apetyt ro�nie V Szcz�cie Dopiero syty Ma apetyty. Adam i Ewa, I drzewa... S� tacy Wo�anie serca dziewiczego Amatorzy � Obro�y... � Pan Na plan! Milczenie Dzieje mi�o�ci Milczenie jest z�otem... Potem. . Styk � I ostyg�! Astronomom i kochankom Pointa Niebo i mi�� Bierze si� si��. Alimenta � To niespodziana rozkoszy pointa. Na pi�kne n�ki Ona do niego, porzuconego Para ud Godna �d. Pierzcham � Pierz sam! 56 ? Do wyboru Solista Albo wianek, Albo Janek. Zgroza dam � Supersam! Kto? Rze�ki staruszek Kto ojcem dziecka? Pomoc s�siedzka. Na stare lata � Na m�ode lata... Rajska depesza Na podtatusia�ych zalotnik�w Jab�ek nie jadam. Zm�drza�em. Adam. Motyle � i Oty�e � O ile... Alimenta Starszy pan zerkaj�cy na m�ode dziewczyny > Tarapaty Taty. Mamut � Ba�amut. Rogi Starszym panom Aureola Ramola. Dziadku! Statku Na ostatku! 58 Prymat cia�a Skromny 1 Duszo ci� zadusz�! Opiera� czubek swego nosa O niebiosa. Charakterystyka pewnej g�owy Listek figowy W tej g�owie... Pustkowie. Zas�ona �ona... Talenta �wini Szczyt szcz�cia Chlew uczyni Ze �wi�tyni. > �adne n�ki Do poduszki. Etapy pija�stwa Szanuj si�! W sztok I w rynsztok... Z byle koz� Amoroso? ? Co robimy? Bajka o cyniku Co robimy od stuleci? Dzieci... Mistyk Wystyg�. Wynik: � Cynik., 60 Nie ud�awi� si� Wr�bla d�awi Ogon pawi... * * * Z grama korzy�ci Kilo zawi�ci. Dedykacja Temu w ho�dzie � Na czyim �o�dzie. Proroctwo Na wazelinie Wyp�ynie. Tw�rca oryginalny Zdech� W lawinie ech. 62 Jask�ka Kreski kre�l�ce k�ka To jask�ka. M�odo�� Czas ludzi �udzi. Wiek m�ski Czas ludzi Trudzi. Nudystce Przykryj cia�o, By dzia�a�o. Las Szumi las... Ma czas. 63 Echo Ma w�asne zdanie �? Na zawo�anie... Stabilizacja motylka Stabilizacja motylka � To szpilka. Zwyci�stwo M�yn ustanie � Ustanie! Poezja �apanie t�czy � Do sieci paj�czej... Dojrzewanie i dojrza�o�� Trzeba dojrze�, Aby dojrze�... 64 Rzadko Rzadko pe�nia Marzenia spe�nia. ' g 1 1 Na wsp�czesn� satyr� Satyra prawd� tai, spor�w si� wyrzeka, Tematy niebezpieczne omija z daleka. Dobry materia� na wiernego Nikt mnie nie nabierze, Sam we wszystko wierz�. Dyskusja Nie dyskutuj z chamem, Przy nim zawsze amen. . 69 Awans Us�u�ny Po jednej, drugiej, trzeciej w�dce Ka�dy ma si� za dow�dc�. Na bezkarno�� zbrodni Zwyci�zcy nie ponosz� konsekwencji zbrodni, Ach, kt� by �mia� im zbrodni� udowodni�. A i pobici swoj� drog� Migaj� si� jak mog�. Regu�y sitwy Zero do zera, A b�dzie kariera. Zaufanie Do rz�du, nierz�du i pogody Ma zaufanie tylko m�ody. Mi�o�� bli�niego Kocham bli�nich jak braci � Gdy szczodrzy i bogaci. 70 Zas�ugi mam doprawdy du�e, Rad� i zdrad� zawsze s�u��. Prawdy Nigdy ich g�osi� nie przestan�, Je�li to prawdy wy�wiechtane. Prawdy odkrywcze i nowe Ju� niejednego skr�ci�y o g�ow�! Fraszka idealistyczna Aby si� oprze� o idea�y, Trzeba, by one si� opiera�y. Unik Prawda w oczy kole, A wi�c k�amstwo wol�. Plujmy sobie Plujmy sobie nawzajem w kasz�! To takie polskie, to takie nasze... Pochwa�a marzycieli Dawno �wiat by diabli wzi�li, Gdyby brak�o marzycieli. O Polsk� realn� Pozw�l pokocha�, dobry Panie Bo�e, Polsk� bez z�udze� � od mo�e do mo�e. * * * Polska A Polsce ? Ka�e si� ca�owa� w D. Do towarzysza Chocia� wejdziesz mi�dzy wrony � Towarzyszu � pozosta� czerwony! * * * Jest w ka�dej rzeczy jakie� skryte �ale", Ja go nie szukam, wszystko w czambu� chwal�. 72 I po co rzuca� per�y przed wieprze, Pomyje dla nich o wiele lepsze. Wyb�r Je�li ju� nie mam innego wyboru, Wybieram drog� honoru. Do ptaszka Tak ptaszku �piewaj swoje kuranty, By jedni mieli za pro, a drudzy za anty. On ponad tym Na �aden przes�d nikt mnie nie nabierze, Pr�cz tych przes�d�w, w kt�re ja sam wierz�. Fortuna Fortuna toczy si� ko�em, Pod ko�em to poj��em. 4 Pi�rka 73 Nos i los Niejedne rozproszy�em chmury Nosem zadartym do g�ry. Konflikty z sumieniem Nieraz krzycza�em na moje sumienie: �Przesta� gada�! Zamilknij! Bo ja si� nie zmieni�." Oryginalny tw�rca Objawia swoje zdanie Jak echo, na zawo�anie. Pow�d przegranej f Zrozumia�em dopiero po przegranej bitwie, �em przegra�, bom nie z�o�y� ofiar bogu Sitwie. J Niepoprawny optymista Nie czekaj�c ko�ca kl�ski, Podnosz� �piew zwyci�ski. 74 Megaloman nienawi�ci Wierzy, �e mi plecy sch�osta�, A on mi nawet pi�t nie dosta�. Kult jednostki Ofiarowano mi piedesta�, Z warunkiem, abym na nim nie sta�. Cacy Zadaj� sobie wiele pracy, By ci�gle m�wi�: Cacy, cacy. Zjadaj�cy i zjadam R�na ocena symbiozy U listka i u kozy. Kariera or�a Modelowa�a go natura Z m�odego or�a � na starego knura, Przestroga k��tnikowi Lecz ja tak nie twierdz�, Bo groszem nie �mierdz�. Z m�drcem i z g�upcem nie tocz zwady, �adnemu bowiem nie dasz rady. Sumienie gra�o Wyznanie psa zdyscyplinowanego Sumienie gra�o do pewnej kwoty, Potem d�wi�cza� ju� tylko... z�oty! Obro�� � Grzeczny � Sam za�o��! Kalkulatorzy Kameleonowi Z niejednego zna� oblicza, �e nie my�li, lecz oblicza. �atwo ci zachowa� twarz, Gdy kilka na zmian� masz! Dzi�ki Legenda Tylko dzi�ki bladze Z prawd� sobie radz�. Aby historii ukry� b��dy, Okryj je p�aszczem legendy... Mym skromnym zdaniem Pecunia non olet Nie zawsze trzeba mie� za drania Tego, co jest innego zdania. Bogacze tak twierdz�, , �e pieni�dze �mierdz�. 76 Kultura Kultura nas pokrywa dobroczynn� warstw�, Lecz czy starczy na wszystkie chamstwa za lekarstwo? Wiedz� lepiej Powiedz� ci s�siedzi, Co masz wyzna� na spowiedzi. Maskarada W skromno�ci szaty liche Ubieram swoj� pych�. Niedola Niedola wielu luminarzy, Jedni nie maj� g�owy, drudzy... twarzy. Bli�ni Jedni na drugich warczym � Sposobem gospodarczym. 78 Oklaski Kto� tam klaszcze pod borem: To dewotki � ozorem. Przyjaciel Da� mi przyja�ni dowody, Utopi� mnie w �y�ce wody. Dzieje meteora Nie nale�a� do �adnej z klik, A wi�c zab�ysn�� i... znik�! Na ludzkie s�dy Jak ci� widz� � tak ci� pisz�! Chyba �e� jest wielk� fisz�... �wiczenie batem Po d�ugich latach �wiczenia Sumienie w echo si� zmienia! Koryto Kompas Postaw �wini� przy korycie, A rozp�ynie si� w zachwycie. Zajmuje zawsze stanowiska Blisko o�tarza, blisko p�miska. R�nice Uwa�aj Nie pojmie g�odnego syty, Bo ich r�ni� apetyty. Forsy maj� pe�ne kiesy, A w g�bie same wznios�e frazesy. Efekt czystek Prawdziwych przyjaci� Efekt czystek � \j Wyp�yn�� ch�ystek... Prawdziwych przyjaci� poznaje si� w biedzie, Ale lepiej si� �udzi� przy dobrym obiedzie. Gniewaj�cemu si� staruszkowi Walka o byt Na tym polega uwi�d starczy, �e zamiast m�wi�, cz�owiek warczy. * Przy o�tarzu i korycie Robi si� miejsce elicie. Rekrutacja dzia�aczy na wie� Co innego or�y Na wie� go wywie�cie, Bo naknoci� w mie�cie. Najg�o�niejsze hurra W or�a nie zmieni knura... 80 Spu�cizna Rada dla dobrego pasterza W�os m�j na czworo dziel�, Rozdrapujcie, przyjaciele! A kiedy strzy�esz owieczki, Opowiadaj im bajeczki. Sam te� Zasady Innych nie s�dz�, Sam te� lec� na pieni�dze. Wyg�aszaj wznios�e zasady, �atwiej wtedy pope�nia� zdrady. Do ma�laka Zdejmij O�lizg�y jeste� troch�, ma�laku przyjacielu, Jak grzyb�w ma�o, ale ludzi wielu. Zdejmij z g�owy aureol�, Bo zbyt innych w oczy kole. Chor�giewka Wiatr przygania� chor�giewce, �e si� zdeklarowa� nie chce. � Ale� moje przekonania Zale�� od kierunku wiania! Lot Niekt�rzy wysoko lec� Nie dzi�ki skrzyd�om, lecz plecom! 82 Judasze Pokrywa ca�us albo kwiat Intencje najpodlejszych zdrad. Ludzko�� Ludzko�� � to brzmi butnie, I zawodzi okrutnie. tioia Sk�ada� szczery ho�d po ho�dzie Temu, na czyim by� �o�dzie. Znieczulica Niech sk�r� �oj�, Byle nie moj�! Teoria i praktyka Mi�o�� do b�ota g�osz� � Ale Kalosze Nosz�... S� g�owy S� g�owy, kt�re stawiaj� op�r Nawet i wtedy, kiedy spadnie top�r. Na czerwie� maku Gdy mak sw� g��wk� z g�stwy zb� wy�ania, Czy kokieteria to, czy przekonania? 84 Optymista Czym na g�rze, czym na dole, B�ogos�awi� swoj� dol�. Politycy Ssa� umiej� z wszystkich cycy � Gdy z nich dobrzy politycy. W�asny p�pek Z chor�gwi mojej zosta� tylko strz�pek, Lecz ocali�em za to w�asny p�pek. Los Zale�y los cz�owieczy Od plec�w i... zapleczy. Roztargnieni Ludzie roztargnieni Wk�adaj� r�k� do cudzej kieszeni. Zarzuty Zarzuca�o zero zeru, Ze mu brak charakteru! Potrzebny gram buntu \ W�r�d samych potulnych obywateli, i I Ojczyzn� diabli by wzi�li. \j Metoda Tym w�ciek�o�� los�w na siebie krusz�, �e zawsze wol� to � co musz�. Kulisy Nie zagl�daj w spraw kulisy, Siedz� tam zawsze �winie i lisy. Dziennikarska nowina Dziennikarska nowina: Abel zabi� Kaina. 86 Rewan� Prawa piszemy my sami, Potem one rz�dz� nami. Rozmowa spad�ych szyszek Szyszka do szyszki rzek�a: �Towarzyszko, Zali upad�szy, jeszcze jestem szyszk�?" Op�acalno�� Warto jest chwali� g�osy baranie, Je�li si� za to we�ny dostanie. Dostatek Nigdy nie braknie g�uptas�w Nosz�cych drzewo do lasu. Moje polityczne credo Moje polityczne credo?! Wszystko tuszem, a nic kred�. Jak pobij a� W tym jest m�dro�� polityka � Jak pobija� bez patyka... Ka�u�a Chwali�a si�, �e jest du�a Ka�u�a. No c�? Nie zna�a jezior ani m�rz. Pami�taj Nawet �wi�ty Lubi prezenty, Nawet �wi�ta Lubi komplementa. �mier� pods�uchiwacza Pytasz, dlaczego utopi� si� w studni? Chcia� pods�uchiwa�, o czym woda dudni! 88 Cel u�wi�ca �rodki W pogoni za idea�em Wszystkie �wi�stwa pope�nia�em. Doskonalenie Gdzie� takie ziarna Co chwal� �arna? Wywiad z rdz� Co robisz? � rdzy pytali. Nadaj� warto�� stali! � Pytanie do pieska Piesku, w jakim kolorze Za�o�y� ci obro��? Para �le dobrana Jak �wiat �wiatem � Grzbiet �le wsp�yje z batem. 89 Przestroga dla pyska czy Nim j�zyk pu�cisz w taniec, Za�� na mord�... kaganiec! Skarga brzucha na przemoc ducha �Straszne te i nasze: nowe czasy, Wi�cej w nicli ksi��ek ni�eli kie�basy'' Mistrzowie Wielu mistrzami si� sta�o, Jak m�wi� prawd�: nieca��. r- \ Wsi spokojna, wsi weso�a, ? G�osz� twoj� chwa��, / I do miasta sobie jac l�, Mieszka� w nim na ista�e. Vi1 Odkrycie przez rozbicie Czasem, gdy runie piedesta�, Wida�, �e nikt na niim nie sta�. 90 Dokuczliwo�� ma�o�ci Bardziej potrafi nam popsu� krew Pch�a ni�li lew. Warunek Chcesz by� szczery? A masz wariackie papiery?! Agitatorzy Wilki w�r�d baran�w G�osz� r�wno�� stan�w. Dla kariery Modli si� pod figur�, Wszystko mu jedno pod kt�r�. Orientacja Do ��obu ka�dy trafi, Cho� nie zna geografii. 91 Kr�tka pami�� Perspektywy W ko�cu historia zapomina, Czy Kain Abla, czy Abel Kaina? Szanuj �o��dzie, Z niejednego d�b b�dzie! Dzia�anie wstydu Wiara Tak mocno we mnie dzia�a wstyd, �e s�ysz� wprost hamulc�w zgrzyt. Powodzenia po�owa � Wierzy� we w�asne s�owa. Szumi... Racja Szumi dr�twa mowa Jak muszla klozetowa., M�wi�a �aba do �aby: �Zabi� bociana trzeba by." C� z tego, �e mia�y racj�? Bocian je zjad� na kolacj�. Natura ludzka Wi�cej si� st�ucze ni� sklei Za pomoc� idei. Nasz bud�et Nasz bud�et jak szwajcarski ser: Z samych dziur, z samych zer. Darmo si� poc�. Aby dotrzyma� kroku epoce. 92 Egsegi Monumentum Wierzy�, �e jest ze stali, Znikn�� � gdy podmuchali. 93 W�r�d serdecznych przyjaci� W�r�d serdecznych przyjaci� Psy zaj�ca zjad�y I pyskowa�y, �e by� troch� twardy. Lewa. Prawa I jak si� chodzi� ten spodziewa, Kto tylko krzyczy: �lewa, lewa!" Na tym polega ca�a zabawa, �e raz lewa, a raz prawa! R�wno�� stan�w Zastan�w si�, zastan�w, Gdy m�wisz �r�wno�� stan�w'' �e nie ma o tym mowy, Dowiesz si� od krawcowej. Modlitwa Polaka Przed twe o�tarze zanosim b�aganie, Niech ka�da dycha patykiem si� stanie! 94 Za �ycia i po �mierci Za �ycia targa� go na �wierci, Pierwszy mu odda� ho�d po �mierci. Memento mori Memento mori mi�dzy os�ami Brzmi: Salami! W�adza Terrorem w�adza Sw� s�abo�� zdradza. Samokrytyka plagiatora Cudze pomys�y � to krowy moje! Ja je doj�... Perpetuum mobile Je prends mon ???, ?? je le troiwe, Potem wy ze mnie kradniecie zn�w. Ocena pewnego dzia�acza Jednej rzeczy w �yciu dokona: Skona... 1 Zmar�y Uczczono go przez d�ugie pi�� minut milczenia, Nikt bowiem o nim nie mia� nic do powiedzenia. * * * Rozbierz si�, blago, Prawda jest nag�. Maruderowi Skar�ysz si� na chmur� py�u � To dlaczego idziesz z ty�u? Nawyk apostolstwa Nie mog� z apostolstwa rozsta� si� nawykiem, Namawiam krokodyla, by si� sta� s�owikiem. 96 Doszlusowa�em Wsta�em dzi� wreszcie lew� nog�, Nic mi ju� chyba zarzuci� nie mog�. Nie zgn�bi Nie zgn�bi mnie byle przytyk, W dupie miejsce mam dla krytyk... Takt Takt chyba nie jest cnot� satyryka, Nie zmjeni nic, kto nie dotyka. Zbrodnia Wielu sp�on�o na stosie, Bo mia�o dziurki w nosie. Na pewnego krytyka Gryz� mnie, lecz tylko w pi�ty, Bo jako krytyk by� niewyro�ni�ty, A ja si� ba�em nog� moj� ruszy�, By go jak muszli �limaka nie skruszy�. 5 Pi�rka Dylemat Wielu moich koleg�w w atramencie tonie � Czy mam ich zepchn��, czy poda� im d�onie? Utnij j�zyk (z motyw�w cyga�skich) Utnij j�zyk, by poskromi� mow�, Zanim ci j�zyk � utnie g�ow�. Zmuszony Paj�k zjad� much�. Lecz �e prawo ceni, T�umaczy si� potomnym: �Byli�my zmuszeni" Dwulicowy Pod figur� si� modli Chrystusow� Przed figur� si� podli Urz�dow�. Antenaty i potomki C� �e wznios�e antenaty, Gdy potomk�w gi�tkie gnaty. 98 Jestem taki Jestem taki, jak mnie Pan B�g stworzy�, No � trochem �wi�stwa od siebie do�o�y�. Rozmowa z ekscelencj� � Ekscelencjo, po2W�l, �e ci zejdziem z drogi � Tak do g�wna przy drodze powiedzia�y nogi. Dobra rada � M�dl si� i pracuj � Radz� przyjacio�y, To si� inni ob�owi�, A ty b�dziesz go�y. Detali�ci Niejedni marz�: Zrobi� jak�� wielk� zbrodni�, A potem �y� solidnie i wygodnie. Lecz �e nie trafia im si� wielka zbrodnia, Ma�e �wi�stewka pope�niaj� co dnia. * * * Nadzieja Powiedzia�o g�wno �liwie: � Spadnij, ja ci� uszcz�liwi�... Niech �ywi nadziei nie trac�. Nadziei? Ale na co? Wrogom Z motyw�w cyga�skich Wrogom spieszy� z pomoc�, To �adnie, ale po co? S�owo mocniej bije Ni� najt�sze kije. Pycha Dzie�a Dzi�ki szata�skiej pysze Jednych nie s�ucham, drugich nie s�ysz�. Wci�� tworz� dzie�a wiekopomne, O kt�rych jutro sam zapomn�. Przeciw prawdzie M�wi� prawdy sobie nie pozwol�, Wiadomo bowiem, prawda w oczy kole! Zmartwychwstanie Przyszli, znale�li kokon motyli. Ponure requiem nad nim zm�wili, A motyl w s�o�cu buja� w tej chwili. / 100 -? n Szumowiny Pierwsze pytanie Kiedy stworzy� B�g Adama, On zapyta� si� � A dama? Telegram Do dyspozycji �ebro mam, Ch�tnie za �adn� Ew� dam! C� mi tam C� mi tam boskie najstraszniejsze gniewy, B�g Adamowi raj wzi��, nie wzi�� Ewy. 105 Po zjedzeniu jab�ka Adam ujrzawszy, �e Ewa jest naga, Innego raju ju� si� nie domaga. Raj ocalony Przyjrza�em si� tej Ewie � Niech jab�ko wisi na drzewie! Rady i zasady Nie r�b samemu, co mo�na we dwoje, Takie s� rady I zasady Moje. Brak �wiadk�w Cnotliwa nie ma �wiadk�w Na g�adko�� swych po�ladk�w. Wszak Gdy mnie p�omieniem ogarniaj� ��dze, Zuchwa�� r�k� po twych kszta�tach b��dz�, 106 Daruj mi nadto �mia�y gest, Errare � wszak � humanum est! Poda� i popyt Le�ycie na pla�y W leniwej poda�y, I marzycie O popycie! Dyskrecja kanap Gdyby kanapa umia�a gada�, Kt� by si� zgodzi� na kanapie siada�. Parada g�sek Wchodz� do serca mego Po kolei, g�siego! Trudno�ci z ocaleniem Jak ocali� takie jagni�, Kt�re samo wilka pragnie. 107 Ob�uda Chwal� niewinn�, Lecz wol� inn�. Na raty Na mi�o�ci z�by zjad�em, Ka�dy z innym czupirad�em. Nitka i labirynty Rwie si� w�t�a nitka cnoty W labiryntach ochoty... G�os G�os przyrodzenia Zag�usza g�os sumienia. Kto �pi Kto �pi, nie grzeszy, wi�c mi�a osobo, Nie b�dzie grzechu, gdy prze�pi� si� z tob�. 108 Koncert Koncert mia� dziwnie niesk�adne brzmienie: Wpierw gra�y zmys�y, potem sumienie. Ch�my podzia� Ch�tnie si� dziel� win� Z �adn� dziewczyn�. Promyczek z�oty Wpad�a� w me �ycie jak promyczek z�oty, Co za szcz�cie, �e wdzi�ku masz wi�cej ni� cnoty. Nocleg Cnota z okazj� razem noc przespa�y, Cnoty nie by�o, kiedy rano wsta�y. Apel Myjcie si�, dziewczyny, Nie znacie dnia ani godziny. * * * Rzek�a lilia do motyla: � Nikt nie patrzy, niech pan zapyla! Pas ratunkowy Widz�c r�owe czary Wk�adam czarne okulary. Do�wiadczenie � nie rutyna Wygrywa si� z dziewczyn� . Do�wiadczeniem � nie rutyn�. Na zgrabn� Jeden kuperek kaczy � A tylu podrywaczy... Pro�ba o takt \ Dziewczyno, b�d� pe�na taktu, Nie r�b tragedii z � jednego aktu. 110 Do �otra O �otrze stary, stary �otrze, Im m�odsza si� o ciebie otrze, Tym do niej robisz oczy s�odsze. Do kokietuj�cej Za ma�o masz danych na to, By by� w moim �yciu;� dat�! Krzywda B�g tyle cudnych dziewek stwarza, A potem wszyscy huzia na... dziwkarza. Napi�tnowany �e panie od pan�w wol�, Mam napisane na czole. Dla r�wnowagi By r�wnowaga nie by�a zwichni�ta, Podnosz�c sukni�, spuszcza�a ocz�ta. Mi�e z�ego pocz�tki To dziwne Niejeden by nie zaczyna�, Gdyby m�g� przewidzie� fina�. To dziwne, �e cudze nogi Mnie sprowadzaj� z drogi... Koperta Spogl�danie na wysmuk�onog� Pani jak koperta, W kopercie oferta... Dziewcz�cym udkiem Broni� si� przed smutkiem. O jednej Dzieje mi�o�ci Ka�da jej pozycja To ju� propozycja. On gotyk, ona barok, Renesans zjawi si� za rok. Wada serca t Podarki niekompletne Mam powa�n� serca wad�, Za du�o w nie dziewcz�t k�ad�. Da�a si� lubi�, kocha� si� da�a I tylko siebie da� mi nie chcia�a Ekwiwalent Modyfikacja przykaza� By� zast�pi�a mi stare wino, Musisz by� bardzo m�od�, dziewczyno. Dla tej pani bli�ni � To tylko m�czy�ni. 112 Brak trzech �O" Tato nie wraca Brak okazji, odwagi, ochoty � Powody niejednej cnoty. Tato nie wraca ranki i wieczory, Dobrze, �e mama spuszcza w oknach story. * * * Odkrywca Czy hrabina czy kucharka, Byle by�a w kroku szparka. Kolumb, jak wiemy, odkry� Ameryk�, Historia wspomina go czule. Jam odkry� wi�cej, odkrywszy Ludwik�, Bo naraz obydwie p�kule. Ja i Amor Zniewaga Kiedy przechodzi �adna dziewczyna, Zaraz mi Amor �uk napina. Nie ma wi�kszej zniewagi Ni� szacunek dla nagiej. Zamek b�yskawiczny Czas Kocham ci� od st�p do g��w, A potem na powr�t zn�w. Gdy� si� z jej cnot� ju� upora�, Najwy�szy czas wyg�osi� mora�. Do jednej panny Uszanowanie Mam niew�tpliw� ochot� Na tw� w�tpliw� cnot�. Widz�c ci�, pani, jedn� mam ochot�, Jedn� jedyn�! Uszanowa� cnot�. 114 115 �wi�to kobiet i �wi�to m�czyzn Obchodzimy ku chwale ojczyzny Jeden dzie� kobiet, ca�y rok m�czyzny. Oksymoron Kobieta by si� opiera�a, Gdyby oparcia nie potrzebowa�a. * � * Nie zna imienia pana, A ju� randka rozbierana. * * * Nawet mnisi �ni� o skromnisi. Spok�j sumienia Kiedy kobiet� w w�asne �o�e z�o��, Spokojny jestem, �e nie cudzo�o��. 116 Kr�gos�up Ma si� ten kr�gos�up, Co rzuca nas kobietom do st�p. Naga � to ona nie by�a wcale, Mia�a po�czochy i korale! �Sza�owa" By�a w sarn raz Na jeden raz. Uwaga! Nie b�d�'dla niej za czu�y, Bo odzyska skrupu�y... Na Dzie� Kobiet Dniem czci� kobiety � po co? Ja czcz� kobiety � noc�! 117 Dwaj Jeden przysi�ga, A drugi si�ga. �al za grzechy Czu�a �al doskona�y, Gdy si� grzechy nie uda�y. Rzecz oczywista Zdoby� j� niemowa, Nie traci� czasu na s�owa. Za co? Za co j� kochali? Za sum� jej detali., Pozuj mi! Ujrze� j� nag� ch�� we mnie najszczersza, Podszed�em: �Prosz�, pozuj mi do wiersza': 118 Roztargniony Musia�a mu przypomnie�, �e mia� si� z ni� zapomnie�. Treny na kociaka Min�a m�odo�� i uroda, Zosta�a reszta � szkoda! 100% � kociak Na widok spodni Gotowa do zbrodni. Cena �wi�to�ci By�a pi�kna, dobra, �wi�ta, Do dzi� p�ac� alimenta. Wspomnienia Wspomnienia � Smuk�o�� cienia. Aktualia � Gruba talia. 119 Pro�cie Pro�cie, a nie b�dzie wam dane, Kobieta chce by� zdobywan�. M�cz�ca robota Stefanowi Gaspary Zna�em jedn� dziewuch�, Le�a�a do g�ry brzuchem, Lecz to tylko z ochoty Do m�cz�cej roboty. Wznios�a Wci�� mi podawa�a skrzyd�a, A� mi z t� wznios�o�ci� zbrzyd�a. Wola�em ju� z innymi Czo�ga� si� po ziemi. Pouczenie Nie da ci ojciec, nie da ci matka Tego, co mo�e da� ci s�siadka. Kapita� Najpierw bra�, a potem pyta� � Ta bezczelno�� to kapita�. M�ska sta�o�� On by� sta�y � Tylko one si� zmienia�y. Marzenie Gdy kt�ra� jest w moim gu�cie, Zaraz marz� o rozpu�cie. Pory skromno�ci By�a skromno�ci wzorem, Ale � nigdy wieczorem. Po m�sku Chcia�a� by� moj� dusz� i cia�em. Cia�o starczy�o. Duszy nie chcia�em. 120 6 Pi�rka Jak ju� � to ju� Jak ju� grzeszy�, to ordynkiem: My�l�, mow� i uczynkiem. �ywot kobiety poczciwej Jeden, drugi, no i trzeci, I jako� ten �ywot leci... Na stark� W obj�ciach studenta Up�ynnia remanenta. Ja by�em zwierz� Ja by�em zwierz�. Ona �wi�ta. Ale szepta�a: � Lubi� zwierz�ta! Synchron Nic mi da� nie chcesz, a ja wzi�� chc� wszystko, Ach, kiedy� uzgodnimy nasze stanowisko? 122 Zuzanna i starcy Dwaj starcy ujrzeli Zuzann� w k�pieli, Chcieli postraszy�, Ale czym nie mieli... Na niejedn� Na tym polega wstyd dziewiczy, �e upadk�w swych nie liczy. �Boska komedia" obywatela Dante Wi�d� j� do czy��ca, wi�d� j� do nieba, A nie do ��ka, tam gdzie potrzeba. S�d Parysa Biedny Parysie, czy to by�o warto Po to trzy s�dzi�, by si� ubra� w czwart�? Pia culpa Uwie�� dewotk� � to do niebios droga, Przestanie w�wczas nudzi� Pana Boga. Sp�ka akcyjna Ach, wielu� m�czyzn wzi�� musia�o udzia�, By na jej karku lis spokojnie rudzia�. Korekta przys�owia Staro�� � nie m�odo�� � musi si� wyszumie�, Bo aby szumie� � trzeba mie� i... umie�. Obwieszczenie Na buzi � plakat, �e w sercu � vacat. Kryszta�owa kobieta Przesz�o�� pani kryszta�owa, Kryszta� ci�ty wci�� od nowa. Topografia ust Powy�ej brody, Poni�ej nosa Miejsce na ca�us I papierosa. 124 Tempo Kim obroni�a si�, nim krzyk�a, Pad�a ofiar�... i przywyk�a. Sami przyjaciele W og�le wrog�w nie mia�a, Bo ka�demu ulega�a. Rada do�wiadczonego Honoru trzeba strzec Od frontu i od piec. Pomsta nieba O pomst� do nieba wo�a, Gdy on nic, cho� ona go�a. Etapy udawania Dawniej udawa�em cnot�, Dzisiaj udaj� ochot�. 125 Post�p Niejedna pani dla niejednego pana Wpierw by�a obca, a potem obca�owana. Zmajoryzowany Gdzie rz�dz� ��dze, Tam ja nie rz�dz�. Pla�owa rewelacja Najlepiej to wida� na pla�y, �e kobieta nie ma twarzy. Lata starzec Lata starzec po ulicy, Szuka sobie ulicznicy. W sercu W sercu starem M�ody harem. 126 Dro�yzna M�wi� zawsze: Drogie panie � Wtenczas, gdy mnie nie sta� na nie. Wsz�dzie sp�niona Wsz�dzie sp�niona, Wyj�tek: m�skie ramiona. Szarmancki Ja jestem taki w�z, Co chodzi sam do k�z. Czemu si� pochy�o trzymam Umy�lnie robi� si� pochy�y, A�eby k�zki na mnie skoczy�y... Na �adne zbytki Na �adne zbytki nie mam ochoty, A zw�aszcza ju� na zbytek cnoty. Impedymenta Nie zawsze pozwala Chwila, miejsce, wiek lub skala. Zyski i straty Gdy ci� odwiedzi amor skrzydlaty, Zyskiem ci b�d� straty. Pochwa�a brunetek Brunetkami na staro�� oczy me si� pas�: Kochaj mnie, kochaj � b�agam � ciemna maso! Dwa tempa Poma�u si� zakochiwa�em, Odkochiwa�em Cwa�em! Sala portretowa W sercu swoim mam Galeri� pi�knych dam. 128 M�j pech Na tym polega m�j pech, �e cnota mi �mierdzi, a pachnie mi grzech. M�dry M�dry nawet tej nie wierzy, Z kt�r� aktualnie le�y. Dobry pasterz Jakub mia� sny takie pi�kne, Ja nie mam tak pi�knych � szkoda. Anio� by� tylko jeden, I przyszed� zwyczajnie � po schodach. Pasuj�ca do ka�dego? Nigdy �adnemu z nas Nie powiedzia�a � pas. Ska�a By�a wierna jak ska�a, Lecz czasami krusza�a. Bezpieczna Z tak� nog�, z takim pyskiem Stu cn�t mog�a by� siedliskiem. Wstr�ty Zawsze kobieta wi�cej czuje wstr�tu Do opiesza�ych � ni�li do natr�t�w. Sielanka By� las, wrzos i mech, Powiedzia�a: �Niech". Wymagaj�cej Znowu� po�czoszki, moja droga � Czy� ty stonoga? Z �ycia ro�liny Najgorsze z upokorze�, Kiedy nawala korze�. 130 M�j idea� kobiety Innym odmawia wszystkiego, Mnie niczego... Brak wymaga� Nic od kobiety cz�owiek nie wymaga � Mo�e by� naga... �askawsze Czasem �nigdy" �askawsze Ani�eli �zawsze". Najlepszy magnes �aden magnes tak nie dzia�a, Jak magnes pi�knego cia�a. Oboje Oboje bardzo do siebie lgn�li: Ona do miecza, on do k�dzieli. Kocham �Kocham" � to czasownik rzadki, Deklinowany przez przypadki. Zm�czony Wygl�da na zm�czonego, Jak zdj�ty z krzy�a. Z kobiecego. Droga cnoty �liska jest droga cnoty, Chodzi� ni� nie mam ochoty. Gwarancja Gwarancja cnoty � To brak ochoty. Studentka Zdobywa wiedz� O koledze... 132 Szcz�cie �ysych Szcz�liwi �ysi, Nic im nie stoi, nic im nie wisi. Zdrajcy Mina, d�s i poza Zdradzaj�, �e� jeszcze koza. * * * Wpierw by�a w d�sach, W p�sach, A potem w jego w�sach. Smaki Usta s�odkie, humor kwa�ny, cena s�ona, Oto w trzech smakach � ca�a ona. Przemiana Za m�odu by�em kobiet katem, Na staro�� jestem unikatem. 133 Wysoka panna do niskiego pana Niech pan si� trzyma ode mnie z dala, Nic tak nie kala jak nie ta skala. Po kropelce Mi�o�� si� s�czy jak stuletnie wino, Tym delikatniej, im z m�odsz� dziewczyn�. Przestroga g�sce Odpisz cnot� na straty, Gdy wejdziesz do mojej chaty. Podzia� r�l To pie�ci zuchwa�y, Co kocha nie�mia�y. Tak wszyscy gani� porubstwo i ruj�, Nazwa okropna � ale jak smakuje... 134 �al za minionym Ach, gdzie� si� podzia� napis s�odki: �Tu si� usztywnia m�skie przodki"? Zbrojownia Serce zapi��em w tward� zbroj�, Ale od czasu do czasu co� zbroj�. Mi�o�� Gdy widz� �adn� buzi�, My�li mam �obuzie. Ostatni wdzi�k C� pozosta�o cioci, Jak by� anio�em dobroci. O czterech szczeblach Jej drabina do kariery Ma cztery litery. Mi�o�� Mi�o�� przyrody Mi�o�� to taka nauka, Co w ca�ym dziury szuka. Chocia� pi�kne buzie ceni�, Ale wol� przyrodzenie. Najwi�ksza krzywda Atrapa Najwi�ksza krzywda, jak� znaj� dzieje, Gdy krzywdy chc�cej krzywda si� nie dzieje... Nie taki diabe� ogoniasty, Jak by tego chcia�y niewiasty. Pani to jak groch Kapitulacja Pani to jak groch przy drodze, Skubi�, wielekro� przechodz�. Szcz�cia szuka w pornografii, Kto inaczej nie potrafi. Prolog skleroz Lubi�a Ju� prolog skleroz A wci�� ten Eros. Lubi�a gorszycieli, Je�li sw�j fach umieli. Mi�a siurpryza Nagrobek Romea Ma�a mi si� spodoba�a, Marz� ju� o jej upadku, A wtem ona cmok mnie w r�k�: Za co mnie Julia kocha�a? Za mi�kko�� ducha, za twardo�� cia�a. � Bardzo�cie przyjemni, dziadku. ? Pro�ba B�agam was, pi�kne panie, Nie m�wcie do mnie: �Ja � nie!" Poca�uj Prolog nieraz cia�u Milszy od fina�u. Reduta Wst�pi�em na cia�o! Samo tego chcia�o. Mi�o�� to potrawa jarska A nie sztuka kominiarska. Od m�a do �ony Wiedzie most zwodzony. 138 Przysi�ga mi�o�ci Przysi�gam wieczn� mi�o�� ci, A� do utraty twojej czci... S�l i uczucia S�l i uczucia Chroni� nas od zepsucia. Pro�ba do czytelnika Spu�� zas�on� Na za s�one! Mi�o�� i ma��e�stwo* if f t * Zar�wno ten dzia�, jak i nast�pny, pt. ��ycie, przemijanie...", utworzy�a autorka wyboru, Anna Sztaudynger--Kaliszewiczowa. lii 1 ? \ 1 Mi�o�� Wdzi�czno�� bez granic Za wszystko i za nic. Moje plany Moje �yciowe plany? Kocha� i by� kochany! Mi�o�� od pierwszego spojrzenia Czasem, ot tak, mimochodem, Co� czego� staje si� powodem. 143 W mi�o�ci W mi�o�ci w�a�nie ceni� Niedo�wiadczone. Mi�o�� nie jest kunsztem, Mi�o�� jest wzruszeniem. Nie ma mistrz�w Nie ma mistrz�w. U Amora Ka�dy za terminatora. Prawo niez�omne Aby kobiety gubi�, Trzeba kobiety lubi�. Umiar Trzeba mie� wiele taktu i umiaru, By z mi�o�ci, jak z mlecza, nie odmuchn�c czaru. Do ucha szepcze mi Do ucha szepcze mi Amor skrzydlaty: � Powiedz, co wolisz, dziewczyny czy kwiaty? 144 * * * I kobieta, i kwiat Maj� dni swoje. Nie maj� lat. Tak lepiej Zakochani s� �lepi! Ale to mo�e i dla nich lepiej. Wspomnienie Wci�� jeszcze si� rumieni� Na samo wspomnienie. Do mi�ej Jeste� jak w lesie plama s�oneczna, Tak nieuchwytna, lekka, taneczna... Wszystko jest tob� Wszystko jest tob�, gdy si� w tobie durz�, �cie�ka i ob�ok. Motyle i r�e. 7 Pi�rka Jeste� wspania�a Jeste� wspania�a! Jak r�a. Jak �ania, Za kt�r� jele� po kniejach ugania. Napatrze� ci si� nie mog� do syta, W mym sercu jeste� jak rze�ba wyryta, I jak melodia �wierszczy, jak muzyka, Kt�ra wraz z serca biciem cicho cyka. Agnes Twoim imieniem si� pieszcz�, Gdyby tak tob� jeszcze? Bunt i przegrana Stan��em ci do oczu � I uton��em w twym warkoczu... Agnieszka Rysowa�em jej imi� na piasku, Trwa�o chwil�, ale chwil� blasku. 146 \ Na okulistk� dr Zofii Krawczykowej �liczna lekarko, tw�j urok to zbrodnia, Chcia�bym o�lepn��, by ci� widzie� co dnia. Podzia� Tobie jej r�ka, jej posag, jej wieniec, Dla mnie pozosta� u�miech i rumieniec... Wielkie oczy Strach musi by� uroczy, Bo strach ma wielkie oczy. Pensjonarka ? W�a�ciwy cz�owiek Od spuszczania powiek. Prawo mimikry Nigdy nie czuj� si� starszy Ni� ta, na kt�r� patrz�. Najmilsza z zaliczek Najmilsza z zaliczek -Dziewcz�cy policzek. Zar�wno lubi� Zar�wno lubi� przypiera� do �ciany: S�d niedojrza�y � i buziak r�any. * * * O czem To m�wi� z warkoczem? Wol� Lubi� ci� w sukni jasnej, Wol� ci� w sk�rce w�asnej. Atak i obrona Atakowa� j� m�odzieniec, A broni� jej rumieniec. 148 Kl�ska Tw�j u�miech zwyci�ski By� sprawc� mojej kl�ski. Do kozy Na wszystko przyjdzie pora, Nie poganiaj Amora. Najmilsza lektura Najmilsza chyba taka lektura: Wyczyta� z oczu, �e ci� pragnie kt�ra. Dzieje mi�o�ci Nie mia�em � Bo nie �mia�em. Przegrana Wci�� z w�asnym sercem przegrywam wojny, Cho� nieprzyjaciel tylko w urok zbrojny. 149 Wilk i koza Schwyci� wilk koz�. Min�o lat kilka, I koza zjad�a z kopytami wilka... Mi�o�� lubi Mi�o�� lubi p�mroki, P�rodki i p�kroki. * * * Ramiona czasem Te� s� nawiasem. Nie nazywaj rozkoszy Nie nazywaj rozkoszy, Bo j� nazwanie p�oszy. Smak komplement�w Nie ma w tym prawdy ani s�owa, A ty� szcz�liwa i r�owa. 150 Niedyskretne zapytanie Na wag� z�ota sprzeda� masz ochot� Swe serce, mi�a, lecz czy ono z�ote? Daltonista To, co na czarn� chowa� godzin�, Wnet na r�ow� wyda� dziewczyn�. �al Mam �al do ciebie: �Czemu Przy�ni�a� si� innemu?" Mi�o�� Ach, czy ci� kocha�em? Koloryzowa�em... Przekora Czasem si� w�a�nie m�wi: �Nie", Kiedy si� bardzo czego� chce. Muzyczny s�uch Zdrajca Pami�tam jedn� mi�o�� d�u�ej ni�li inne, Bo usta mia�a ch�tne, a oczy niewinne, I gdy mi�osn� �piewa�a piosenk�, Na piersiach stromych k�ad�a moj� r�k�, A�ebym r�k�, nie tylko uchem, M�g� si� wykaza� mym muzycznym s�uchem. Dr�a�em jak flaga na wietrze, Jak w dzie� upalny powietrze, Nie ze s��w, lecz z tego dr�enia Mog�a odczyta� si�� pragnienia. U le�nej strugi * * * i Krzy� na mi�o�ci postawi�em, S�dzi�em, �e to koniec, szlus. I z zadziwieniem to odkry�em, �e znak ten znaczy � �Wi�cej", �plus". Le��c za jakim� krzakiem, Widzia�em Dian� z jej orszakiem, I podziwia�em bez pami�ci Jej cnot� r�wn� mojej ch�ci... Zawiedzionym Perpetuum Dure� z mi�o�ci si� zabija, A m�dry wzgardzi i omija. Wpad�em do mi�osnej matni, Zn�w po raz pierwszy, zn�w po raz ostatni. . Nie z tob� Zazdrosny Nie z tob� si� �eni�, Po�lubiam me marzenie... Zazdrosny chodz� przez parki, Te parki, te parki, te parki. 152 Ma��e�stwo Kumoterstwo Do karuzeli wsiadacie, A chodzicie w kieracie. Szcz�liwy cz�owiek �Szcz�liwy cz�owiek", gdy si� �eni, Ma odt�d str�a serca i kieszeni. Ma��e�stwo Mi�o�� nieczyst� Zamienia w wieczyst�. Mus Musi mam� kocha� tata � Ma��e�stwo � to prenumerata. Jeden sakrament Jeden sakrament potrzebuje �wiadka, Bo to nie tylko sakrament, lecz wpadka. 154 Ja i moja podwika To ca�a moja klika. M�� polityk Wady �ony bior� do kwadratu I g�o�no og�aszam �wiatu, A o zaletach nie m�wi� nikomu Dla dobra domu. Dobrane ma��e�stwo Wybornie z sob� byli�my dobrani, Ty do innego pana, ja do innej pani. Zawczasu Ma��e�sk� wietrz�c burz�, Zawczasu czo�o chmurz�. Alea iacta est Rzek� kto� rzucaj�c chud� �on�: � Ko�ci zosta�y rzucone! Wersal Je�li dzieci wyrabiamy To ze wzgl�du na ich mamy, Zgodnie z regu�� Zawsze �ona jest mi winn�, Kiedy �on� zdradzam z inn�, M�j najmilszy radca (fraszka na �on�) Nawet gdy chc� j� zdradzi�, To musz� si� jej radzi�.. O �onie �ona to kobieta Szara jak reneta, Im skromniejsza. Tym przyjemniejsza. Wzdycham Wzdycham do w�asnej �ony, Taki ju� jestem zboczony. 156 Julia wo�a mnie: Romeo Julia wo�a mnie: Romeo, Ewa wo�a: Adam, Ale ja �onaty jestem, I nie odpowiadam. Spotkanie z bogini� Przysz�a dzi� do mnie �Wenus w futrze", Uca�owa�em boskie skronie I rzek�em: �Ubierz sobie p�aszczyk, A futro zostaw mojej �onie". Dobra �ona �ona mi odpowiada, Bo mi nie odpowiada. Dewiza mojej �ony ii W grobie Pomy�l� o sobie. Spod pantofla �ony Dowodz� � �e dowodz�... Nasze domowe po�ycie Z malej winy Du�e lawiny. Co� winien �onie? I ho�d I �o�d! Usprawiedliwienie przed �on� Jednob�stwo � To ub�stwo! Nie wierz� Nie wierz� W lataj�ce talerze, Chyba �e �ona do r�ki je bierze. 158 Przekomarzanie �ona: Jeszcze dzie�, jeszcze chwilka, I koniec motylka! Ja: Jeszcze dzie�, jeszcze sekunda I nowa runda!!! Trudno�ci W sporach z �on� � Ona s�dzi� jest i stron�. Wyznanie �ony M�� dzia�a mi bez przerwy Raz na zmys�y, raz na nerwy. Bawidamek Im bardziej �on� w�asn� nudz�, Tym lepiej bawi� cudze. 1 159 Czciciel �ony Do praojca Adama Tak bardzo �on� szanowa�, �e a� inne fatygowa�. Mimo r�nicy wiek�w jeste�my ci sami, Zdradzamy �ony z r�nymi ma�pami. Niedobrze �ona do m�a Niedobrze mie� za �on� Wapno nieugaszone. Je�li nie chcesz mojej zguby, Daj mi banknot, ale gruby. Niech�tnie Niech�tniem dzisiaj zasn��, Bom zasn�� z �on� w�asn�. I niech�tnie si� budz�, Bo mi si� �ni�y cudze. Kiesze� to Troja Kiesze� to Troja, kt�ra co dzie� pada, Kiedy ma �ona r�k� do niej wk�ada. Sukcesy Nigdy mi nie odm�wi�y, Te, kt�re mi si� �ni�y. Z obserwacji Nie ka�dy jest taki m�dry, By �on� wole� od fladry. 160 Wsp�czesna Penelopa Zdradzaj�c m�a jeden �cieg robi�a, Na imieniny dywan mu wr�czy�a. Babie lato Zdobi nitka siwizny g�ow� szpakowat�, A �ona si� u�miecha m�wi�c: �Babie lato...' Kto winien Czy ja tu jestem winien, Czy ty tu jeste� winn�? Nieszcz�cie z tob� wol� Ni� szcz�cie z inn�. Uwaga (po sprzeczce z �on�) Uwaga, kwiatki polne, Serce mam wolne!!! Szara piosenka \ S�owik nie r�y, co rozsiewa wonie, S�owik swe trele nuci szarej �onie. I ja, cho� inne panie mnie kusi�y, �piewam dla �ony najcichszej, dla mi�ej. �ycie, przemijanie. �ycie Zanim si� opami�tasz, Ko�yska, o�tarz, cmentarz � I robisz smutne odkrycie, Ze to ju� ca�e �ycie. Kiepski �art Czy Pan B�g stworzy� nas, czy czart, Widz�, �e to by� kiepski �art. Jedni rodz� si� za p�no Jedni rodz� si� za p�no, a drudzy za wcze�nie, To wielka sztuka zrodzi� si� wsp�cze�nie! 165 Szuka�em Szuka�em. Nie znalaz�em. Znalaz�em. Nie zu�y�em. Zu�y�em. Nie u�y�em. I tak doprawdy �y�em. Nic ludzkiego Kto tylko pe�za Lub kto tylko lata, Nie pozna ca�ej Prawdy �wiata. Oda o m�odo�ci M�odo�� jest wyborn� rzecz�, Tylko m�odzi temu przecz�. Granice �wiata Zakre�lany w�asnym nosem, Mikrokosmos jest kosmosem. 166 Do�wiadczenie Do�wiadczenie � ten dar nieba Masz, gdy go ci ju� nie trzeba. Rady Tysi�c rad dobrych mym dzieciom dawa�em. Ja tak�e rad rodzic�w nigdy nie s�ucha�em. Gorycz poranka Gorycz poranka i s�odycz jesieni Dopiero w p�nym wieku si� ceni. Niestety Niestety, rzadko ko�o zdarze� Obraca si�a naszych marze�. Jeszcze Chocia� mi �ycie da�o w ko��, Wci�� krzycz� � �jeszcze!" nigdy � �do��!" �wierkanie wr�bla Nadal jak wr�bel �wierkam weso�o, Cho� przesz�o po mnie historii ko�o. Czasem g�upoty Czasem g�upoty cz�owiek sobie �yczy, Bowiem w m�dro�ci tyle jest goryczy. Przeciw Kasprowiczowi Ja �beznadziejno�� nadchodz�cych dni" � Witam odwa�nym i rycerskim: �phi"!! Nasze �ycie Miecz Damoklesa � Nad pi�t� Achillesa... Rada Nie narzucaj �wiatu Swojego formatu. 168 post�pek m�ski post�pek m�ski � U�miechem wita� kl�ski. Przezwyci�enie Tak przezwyci�am w�asne cielsko, �e je traktuj� przyjacielsko. �e miecz �e miecz wisi nade mn�, �e kruk nade mn� k