John birmingham Wyb�r cel�w Przek�ad Rados�aw Kot Tytu� orygina�u Designated Targets. World War 2.2. ISBN 978-83-7301-918-8 Dla moich rodzic�w � oni pierwsi otworzyli przede mn� �wiat opowie�ci Podzi�kowania Lwia cz�� mej wdzi�czno�ci skierowana jest ku tym samym osobom co zwykle: Cate Paterson i Brianne Tunnicliffe z Sydney oraz Steve'owi Saffelowi i Keithowi Claytonowi z Nowego Jorku. Wielk� pomoc� s�u�yli mi tak�e Steve Stirling i Erie Flint � ku memu zak�opotaniu po�wi�cili na to wiele swojego cennego czasu, za co niezmiennie czuj� si� ich d�u�nikiem. Gdybym umia� pilniej ich s�ucha�, ta ksi��ka na pewno by�aby lepsza. Specjalne podzi�kowania kieruj� pod adresem uczestnik�w grupy dyskusyjnej soc.history.what.if, kt�rzy �ywo odpowiadali na wszystkie moje pytania, nawet je�li nie zawsze by�y one na temat. Tak jak obieca�em, uda�o mi si� ulokowa� tu niekt�rych spo�r�d was. Reszta mo�e liczy� na chwalebn� �mier� na kartach nast�pnej ksi��ki. Pe�ne mi�o�ci podzi�kowania przekazuj� te� Jane, Annie i Thomasowi, kt�rzy byli ze mn�, gdy �goni�em termin" oddania tej ksi��ki w wydawnictwie. Bez w�tpienia nie by� to mi�y widok. Wiem, �e winienem wam to wynagrodzi�. ',.�<-!� Dramatis personae ' ^.�i�tfi. s*i .��:;.; Si�y sprzymierzonych � postaci pierwszoplanowe Genera� Henry H. Arnold (Hap) � US Army, dow�dca Army Air Force Winston Churchill � premier Wielkiej Brytanii John Curtin � premier Zwi�zku Australijskiego Genera� brygady Dwight D. Eisenhower � US Army, szef Oddzia�u Plan�w Wojennych Sztabu Generalnego, w czerwcu 1942 mianowany dow�dc� si� ameryka�skich w europejskim teatrze dzia�a� wojennych. Admira� Ernest J. King � US Navy, g��wnodowodz�cy floty ameryka�skiej i szef operacji morskich Admira� Philip Kolhammer � US Navy, dow�dca Grupy Uderzeniowej, Komendant Specjalnej Strefy Administracyjnej w Kalifornii Genera� Douglas MacArthur � US Army, dow�dca si� sprzymierzonych na obszarze po�udniowo-zachodniego Pacyfiku z kwater� g��wn� w Brisbane w Australii Genera� armii George C. Marshall � US Army, przewodnicz�cy Po��czonego Komitetu Szef�w Sztab�w Admira� Chester Nimitz � US Navy, g��wnodowodz�cy Floty Pacyfiku Prezydent Franklin D. Roosevelt � trzydziesty drugi prezydent Stan�w Zjednoczonych Ameryki 9 Wiceadmira� Raymond A. Spruance � US Navy, dow�dca po��czonych si� Floty Pacyfiku Henry Stimson � sekretarz wojenny rz�du Stan�w Zjednoczonych Si�y sprzymierzonych � pozosta�e postaci Szeregowy Pier� Akerman � specjalista SAS ds. materia��w wybuchowych Brygadier Michael Barnes � dow�dca 2. Regimentu Kawalerii Komandor porucznik Daniel Black � US Navy, oddelegowany do Specjalnej Strefy Administracyjnej jako szef Korpusu ��cznikowego Szeregowy Andrew Bolt � specjalista SAS ds. materia��w wybuchowych Major Annie Coulthard � oficer wywiadu z 82. batalionu Porucznik marynarki Wally Curtis � US Navy, oficer prasowy w Korpusie ��cznikowym Podporucznik Philippe Danton � oficer z francuskiego niszczyciela Robert Dessaix Szeregowy Jose Diaz � si�y pomocnicze, na szkoleniu w Specjalnej Strefie Administracyjnej Bosman Roy Flemming � RAN, okr�t podwodny HMAS Havoc Major Margie Francois � US Marin� Corps, lekarz polowy i dow�dca korpusu medycznego Wielonarodowych Si� Komandor porucznik Conrad Grey � RAN, pierwszy oficer na HMAS Havoc Genera� Leslie Groves � szef projektu Manhattan Komandor Karen Halabi � Royal Navy, dow�dca brytyjskiego kontyngentu, zast�pca dow�dcy Wielonarodowych Si�, dow�dca HMS Trident Starszy sier�ant Aubrey Harrison � 82. Marin� Expeditionary Unit. 10 Major Matthew Horan � dow�dca australijskiego kontyngentu SAS Komandor podporucznik Marc Howard � oficer wywiadu na HMS Trident Major Pawe� Iwanow � Federacja Rosyjska, oficer Specnazu oddelegowany do US Navy SEAL Pu�kownik J. L. Jones � US Marin� Corps, dow�dca 82. Marin� Expeditionary Unit Komandor porucznik Mik� Judge � US Navy, dow�dca USS Hillary Clinton Kapitan John F. Kennedy � US Navy, dow�dca �cigacza PT 101 Bosman Gaston Le Roux � cz�onek za�ogi niszczyciela Robert Dessaix Kapitan Willy Liao � US Navy, adiutant admira�a Kolham-mera Kapitan Amanda Lohrey � RAN, oficer wywiadu na HMAS Havoc Komandor podporucznik James McTeale � pierwszy oficer na HMS Trident Starszy marynarz Michael Molloy, �Moose" � US Navy, �ci-gacz PT 101 Bosman Eddie Mohr � oddelegowany do Specjalnej Strefy Administracyjnej Komandor porucznik Takeshi Morgan � US Navy, zast�pca dow�dcy USS Hillary Clinton Porucznik Philip Mountbatten � Royal Navy, HMS Javelin Kapitan Jurgen Muller � Deutsche Marin�, oddelegowany do Dzia�u Operacji Specjalnych Kapitan marynarki Rachel Nguyen � Royal Australian Navy, oficer ��cznikowy wywiadu Wielonarodowych Si� w dow�dztwie si� po�udniowo-zachodniego Pacyfiku Porucznik Jens Poulsson � komandos norweski Starszy bosman Vincente Rogas � US Navy SEAL Starszy bosman Dave Rollins � US Navy, zast�pca dow�dcy �cigacza PT 101 11 Kapitan George �Barney" Ross � US Navy, dow�dca �cigacza PT 59 Sier�ant Arthur Snider � US Marin� Corps, czasowo 1. Dywizja Starszy sier�ant Vivian Richards St Clair � brytyjski kontyngent SAS Kapitan Colin Steele � US Navy, dow�dca JDS Siranui Pu�kownik Michael Toohey � australijski 2. Regiment Kawalerii Podpu�kownik Nancy Viviani � szef produkcji admira�a Kol-hammera Komandor Jane Willet � Royal Australian Navy, dow�dca HMAS Havoc Jego Ksi���ca Wysoko�� kapitan Harry Windsor, dow�dca brytyjskiego kontyngentu SAS, dow�dca oddzia�u szkolnego S�uadron leader/kapitan Jan Zumbach � RAF, dow�dca polskiego dywizjonu my�liwskiego 303 ' �;��.��..�. �� -.'-IR >,!� Niemieccy dow�dcy <y Reichsmarschall Hermann Goering � naczelny dow�dca Luft- waffe -'i;.. Reichsfiihrer Heinrich Himmler � dow�dca SS ., �..'�;' Reichschancellor Adolf Hitler Albert Speer � minister uzbrojenia i przemys�u wojennego Inne postaci (niemieckie) � ' � � Pu�kownik Paul Brasch � in�ynier, Specjalne Projekty Rzeszy Pu�kownik Otto Skorzeny � cz�onek ochrony Hitlera 12 Japo�scy dow�dcy ,�>'��-~ >. ��.��,^,-.! �;�>� Kapitan Jisaku Hidaka � IJN, gubernator wojskowy Hawaj�w Genera� Masaharu Homma � dow�dca japo�skich wojsk l�dowych w Australii Genera� Horoshi Oshima � japo�ski ambasador w Niemczech Admira� Isoroku Yamamoto � g��wnodowodz�cy Po��czonej Floty ZSRR � postaci pierwszoplanowe i �awrientij Paw�owicz Beria � szef NKWD Nikita Siergiejewicz Chruszczow � wi�zie� Wiaczes�aw Michaj�owicz Mo�otow � minister spraw zagranicznych Josif Wissarionowicz Stalin � pierwszy sekretarz KPZR R�ne postaci � Graeme Blundell � sekretarz redakcji �New York Timesa" Starszy detektyw Lou Cherry � policja Honolulu, Wydzia� Zab�jstw Michael Cooper � rodezyjski lekarz w Bundabergu James Davidson � wcze�niej starszy marynarz z USS Astoria, obecnie zast�pca dyrektora i g��wny udzia�owiec Slim Jim Enterprises William Donovan � szef Biura S�u�b Strategicznych Julia Duffy � dziennikarka �New York Timesa" wcielona do 82. MEU Lord Halifax � brytyjski ambasador w USA Edgar J. Hoover � dyrektor FBI Dave Hurley � agent specjalny FBI 13 Sir Leslie Murray � oficer ��cznikowy oddelegowany przez Churchilla na Hawaje Rosanna Natoli � dziennikarka i producent CNN wcielona do 82. MEU Maria 0'Brien � prawnik, wcze�niej kapitan US Marin� Corps z 82. MEU Paul Robertson � prywatny sekretarz Johna Curtina William Stephenson � osobisty przedstawiciel Churchilla w USA Mitch Taverner � agent OSS (Biura S�u�b Strategicznych) Clyde Tolson � zast�pca dyrektora FBI . � Niekt�re stosowane w ksi��ce nazwy i skr�ty �,K'.i; �!;<����.�(��. . �->.'; sus ;<;*�-..;�' .i �IY- ,';:�,'�.>.�. '.,;. :� ".'V.-;,:',r. - - f �<:;.�)�>,�:'..'. />. ' .-. -M ;V' /�**/*'..i,'." Army Air Force � lotnictwo wojsk l�dowych USA, poprzednik US Air Force HIJMS (His Imperial Japanese Majesty's Ship) � Okr�t Jego Wysoko�ci Cesarza Japonii (Cesarska Flota Japonii) HMAS (Her/His Majesty's Australian Ship) � Australijski Okr�t Jej/Jego Kr�lewskiej Mo�ci (marynarka Australii) HMS (Her/His Majestys Ship) � Okr�t Jej/Jego Kr�lewskiej Mo�ci (marynarka brytyjska) Imperial Japanese Navy � Cesarska Flota Japonii, nazwa stosowana do 1945 roku Japanese Marin� Self Defence Force � Marynarka Japo�skich Si� Samoobrony, nazwa stosowana od 1956 roku JDS (Japanese Defence Ship) � Okr�t Japo�skich Si� Samoobrony Marin� Nationale � marynarka francuska MEU (Marin� Expeditionary Unit) � Oddzia� Ekspedycyjny Piechoty Morskiej Stan�w Zjednoczonych RAF (Royal Air Force) � Kr�lewskie Si�y Powietrzne (lotnictwo Wielkiej Brytanii) Royal Australian Navy � Kr�lewska Australijska Marynarka Royal Navy � Kr�lewska Marynarka (brytyjska) SAS (Special Air Service) � brytyjskie oddzia�y do zada� specjalnych United Service Organizations (USO) � instytucja zajmuj�ca si� dostarczaniem rozrywki i organizacj� czasu wolnego 15 wojskowym i pracownikom s�u�b wojskowych USA. Powsta�a w 1941, wsp�pracuje z rozmaitymi innymi organizacjami i stowarzyszeniami US Army � Armia Stan�w Zjednoczonych US Marin� Corps � Piechota Morska Stan�w Zjednoczonych US Navy � Marynarka Stan�w Zjednoczonych US Navy SEAL (SEa-Air-Land) � oddzia�y do zada� specjalnych Marynarki Stan�w Zjednoczonych USS (United States Ship) � Okr�t Stan�w Zjednoczonych Toledo, Mississipi Panie w niebiesiech, to musi by� cud, pomy�la� ch�opiec. Mia� dopiero siedem lat i sze�� miesi�cy, ale i tak by� jedynym m�czyzn� w domu od chwili, gdy tata wyjecha� do Como. Nigdy nie widzia� czego� r�wnie wspania�ego jak ten �wie�o wykuty nagrobek. Tuta; spoczywa Jesse Garon Presley ukochany przez matk� Gladys ojca Vernona i brata Elvisa. � Dusza tak czysta, �e Pan zapragn�� mie� j� u swego boku. Urodzony 8 stycznia 1935, powo�any przez Pana 8 stycznia 1935 Mimo d�awi�cego gor�ca jego chude r�ce pokry�a g�sia sk�rka. Wko�o nios�o si� wieczorne granie �wierszczy. Z mocno bij�cym sercem ch�opiec podszed� jeszcze krok. � Jesse, jeste� tu? � szepn�� ochryple. Nagrobek zosta� wyciosany z bia�ego marmuru, kt�ry zdawa� si� �wieci� w blasku zachodz�cego s�o�ca. Napis pob�yskiwa� z�otem, ch�opak by� niemal pewien, �e to musi by� prawdziwy kruszec. Przesun�� palcami po wyrytych w zimnym kamieniu literach, jakby chcia� si� upewni�, �e to nie z�udzenie. 17 Musia� kosztowa� maj�tek, pomy�la�. Na stercie �wie�o wykopanej ziemi, kt�ra nadal le�a�a przed nagrobkiem, kto� po�o�y� du�� wi�zank� kwiat�w. Krople wody na p�atkach odbija�y ostatni, z�oty blask zachodu. Ch�opiec opad� na kolana i niepomny, �e brudzi stare spodnie, trwa� tak przez wiele d�ugich minut. Skupiony niczym podczas modlitwy wyci�gn�� w ko�cu r�k�, aby ponownie pog�adzi� kamie�. � Bo�e... � szepn��. Potem Elvis Aaron Presley zerwa� si� nagle i pobieg� tak szybko, �e wzbi� stopami kurz na �cie�ce wij�cej si� mi�dzy kwaterami biedak�w na cmentarzu Priceville. Z daleka wo�a� mam�. ���!','���.,�.;,,�.����'< �j.,':i; .;/�.��.��<�� '.,,;,� �..;���.�,.<>'�..<'�'�"� � Pewnie dostanie w dup� � powiedzia� Jim Davidson z u�miechem i poprawi� okulary na nosie. � Dlaczego? � spyta�a kobieta, kt�ra siedzia�a obok niego w jaskrawoczerwonym cadillacu. By� to naprawd� nietuzinkowy w�z. Jim osobi�cie dopilnowa� i lakierowania, i wyboru tapicerki, i w og�le wszystkiego. � Za to, �e k�amie � odpar�. � Nagrobki nie pojawiaj� si� same z siebie. Dojd� do wniosku, �e sobie to wymy�li�, a gdy zaprzeczy, zostanie ukarany. Kobieta zastanowi�a si� nad jego s�owami, jakby by�o to dla niej co� bardzo wa�nego. � Tak, pewnie masz racj� � powiedzia�a po paru chwilach. Jim by� pewien, �e wcale jej si� to nie podoba�o, ale tacy ju� byli ci ludzie. Potrafili bez mrugni�cia okiem zburzy� jedn� bomb� ca�e miasto, ale dostawali kota, gdy kto� podni�s� r�k� na bachora. Albo jak�� bezczeln� damulk�. A ta tutaj, niejaka 0'Brien, by�a w dodatku zarozumia�a. Na razie jednak powstrzyma�a si� od komentarzy. Spokojnie znios�a prawie godzinne oczekiwanie na Old Saltillo Road. 18 Wreszcie dzieciak Presley�w raczy� si� pokaza�, tak jak obieca� to jego kuzyn. Jim mia� ju� do�� i got�w by� uzna�, �e marnuj� tylko czas, ale 0'Brien a� westchn�a na widok szczeniaka, kt�ry wyszed� spomi�dzy drzew jakie� dwie�cie jard�w od nich. � To na pewno on � powiedzia�a. � Bez dw�ch zda�. Jim z�apa� kontrakt i chcia� wyskoczy� z samochodu. Zdr�twia� ju� ca�y podczas tej nasiad�wki. Dziewczyna jednak pokr�ci�a g�ow�. � Nie tutaj. Omal go szlag nie trafi�. Niemal�e zaczyna� wsp�czu� glinom, dla kt�rych takie siedzenie i czekanie stanowi�o chleb powszedni. Wola�by si� ruszy�. Pos�ucha� jednak rady. Rad 0'Brien zawsze warto by�o s�ucha�. Owszem, sporo te� przez ni� straci�, ale nauczy� si� ju�, �e aby zarobi�, trzeba najpierw wyda�. Wcze�niej nie mia� czego wydawa�, w ka�dym razie nie mia� niczego w�asnego, a wydawanie cudzych pieni�dzy sprowadzi�o na niego tylko k�opoty. W Missisipi cz�sto wspomina� czasy, gdy nale�a� do gangu. Powietrze pachnia�o tu tak samo jak w Alabamie. Pozornie s�odkie, w rzeczywisto�ci tchn�o zgnilizn�. Ludzie, kt�rych mijali, przeje�d�aj�c przez miasto, te� budzili w nim przykre skojarzenia. Mieli surowe, poorane zmarszczkami twarze i worki pod oczami. Wszyscy wydawali si� tak powa�ni, jakby w�a�nie wezwano ich na S�d Ostateczny. Przypominali pod tym wzgl�dem mundurowych, kt�rzy kilka lat wcze�niej pilnowali go podczas og�aszania wyroku. Ale mniejsza z tym, pomy�la�. Od tamtej pory zmieni�o si� w jego �yciu naprawd� wiele. Teraz m�g�by kupi� ca�y sk�ad s�dziowski razem z tamtejszym s�dzi� pokoju, szeryfem i klawiszami. Gdyby chcia�, m�g�by kupi� nawet ca�y pieprzony stan Alabama. No, mo�e nie ca�y, poprawi� si� w my�lach, ale na pewno zmierza� w tym kierunku. Ju� teraz jego cadillac by� wi�kszy i bardziej komfortowy ni� wiele nor, w kt�rych zdarzy�o mu 19 si� mieszka� podczas Wielkiego Kryzysu. Mia� te� porz�dny apartament w wie�owcu, kt�rego okna wychodzi�y na Central Park w Nowym Jorku. I zaprojektowany przez modnego architekta dom przy pla�y w Santa Monica, zaraz pod Los Angeles. Posiada� te� mas� akcji i spory pakiet obligacji oraz nowy, solidnie wypchany portfel ze sk�ry bizona. Czasem wyjmowa� go tylko po to, aby przesun�� palcami po pliku �wie�o wydrukowanych banknot�w i po raz nie wiadomo kt�ry przekona� si�, �e to jednak nie sen. By� tak bogaty, �e m�g�by nawet wyrzuci� nie do�� szeleszcz�ce i pachn�ce nowo�ci� studolar�wki i zast�pi� je nowymi. Nie �eby chocia� raz to zrobi�, oczywi�cie. 0'Brien by go zabi�a. Bez w�tpienia by�a do tego zdolna. To ona sk�oni�a go do kupna domu w Santa Monica. Oponowa�, uwa�aj�c, �e to nie miejsce dla kogo� o jego obecnym statusie, ale przekona�a go, �e to b�dzie d�ugofalowa inwestycja. � Mo�esz sobie dalej mieszka� w hotelu Ambassador, je�li nie chcesz miesza� si� z posp�lstwem, ale uwierz mi, Santa Monica b�dzie jeszcze modnym miejscem. Poza tym powiniene� dba� o w�a�ciwe rozproszenie inwestycji, a w�asno�� ziemska nad brzegiem morza to zawsze pewna lokata. Pewne lokaty to by�o co�, co lubi�. Dzi�ki nim by� ju� bogatszy ni� sam Pan B�g. Dodatkowo pozwoli�y mu otoczy� si� dziewczynami, o kt�rych wcze�niej nawet nie �ni�, i sformowa� w�asny oddzia� odpowiednio muskularnych ochroniarzy. Nieco przera�aj�ca pani 0'Brien te� pojawi�a si� z ich powodu. Jakkolwiek czu� przed ni� respekt, by�a jednak kobiet� na tyle atrakcyjn�, �e nie potrafi� nie my�le� o niej r�wnie� w kategoriach ��kowych. Wiedzia� jednak, �e by�oby to igranie z ogniem. Pani 0'Brien gotowa by�a na wiele, ale z ca�� pewno�ci� nie zamierza�a spotka� si� z nim w po�cieli. Gdy raz spr�bowa� poruszy� temat, omal nie z�ama�a mu r�ki. Bez najmniejszego wysi�ku zastosowa�a chwyt, kt�rego musia�a nauczy� si� w Marines, i wyt�umaczy�a dusz�cemu si� z braku powietrza Jimowi, czego powinien si� trzyma�. 20 Po pierwsze, jest jego pracownikiem, nie kochank�. Po drugie, b�dzie jego pracownikiem tak d�ugo, jak d�ugo sama uzna to za wskazane i ani chwili d�u�ej, i na pewno nigdy nie zostanie jego kochank�. Po trzecie, w razie potrzeby nawet na boso mog�aby tak skopa� mu dup�, �e przypomina�aby jesie� �redniowiecza. Po czwarte, nigdy... � Panie Davidson? Jim a� podskoczy� przera�ony, �e domy�li�a si�, o czym akurat marzy�. Ale to nie by�o to. � Elvis opu�ci� cmentarz � obwie�ci�a �piewnie, jakby do czego� w ten spos�b nawi�zywa�a. Jim nie pr�bowa� si� nawet domy�la�, o co mo�e chodzi�. � Sprawd�my raz jeszcze dla pewno�ci � doda�a, wyci�gaj�c flexipad. � Nie trzeba � j�kn��. � Przecie�... Zignorowa�a go i w��czy�a holoprojektor. Tu� przed nim zamigota�y fotografie ch�opaka, kt�rego przed chwil� widzieli. By�y przedzielone fragmentami tekstu, zwykle do�� kr�tkimi, ale te� 0'Brien nauczy�a si� nie obci��a� go nadmiarem lektury. S�dzi, �e jest taka sprytna, pomy�la� Jim. Westchn�� i zacz�� czyta�. W sumie jego obiekcje by�y bardziej na pokaz. Nadal jeszcze fascynowa�y go wszystkie cuda techniki, kt�re pojawi�y si� wraz z przybyszami. � Elvis Aaron Presley, lat siedem i p�. Imi� matki Gladys, imi� ojca Vernon. Rodze�stwo: nie�yj�cy brat Jesse. Ucz�szcza do szko�y w East Tupelo Consolidated. Ojciec siedzia� za oszustwo. Dupek pr�bowa� przerobi� czterodolarowy czek na czterdzie�ci dolc�w... 0'Brien spojrza�a na niego surowo, ale uda�, �e niczego nie dostrzeg�. � Ojczulek przebywa teraz w Como w Missisipi, gdzie buduje ob�z wojskowy. Matka trudni si� dorywczo szyciem. Miejscowi nazywaj� ich po cichu n�dzarzami... Jim roze�mia� si� i spojrza� na ubogie poletka kukurydzy i fa- 21 soli sojowej, kt�re ci�gn�y si� mi�dzy cmentarzem a skrajem miasta. � Jasne, sami bogacze tutaj! � Prosz� wr�ci� do lektury, panie Davidson � upomnia�a go 0'Brien. Jim spojrza� znowu na linijki tekstu, kt�ry czyta� ju� nie wiadomo ile razy. Domy�la� si�, w jakim celu musi go wyku� na pami��. S�ysza� o ludziach, kt�rzy stosuj�c t� metod�, zaczynali lepiej orientowa� si� w cudzych poczynaniach ni� sami zainteresowani. Jego zdaniem mia�o to sens. W ci�gu ostatnich miesi�cy 0'Brien pomog�a mu zrealizowa� kilka zaskakuj�co udanych transakcji, jednak ta robota by�a chyba najtrudniejsza. Ale nie zra�a� si�. Ju� teraz potrafi� wyrecytowa� wi�kszo�� tekstu z g�owy. � Gladys pije, ale zawsze w samotno�ci. Znajduje wytchnienie w ko�ciele. Jej pierwsz� mi�o�ci� by� taniec, drug� muzyka. Teraz jednak rozty�a si� jak cholera... Przepraszam, przepraszam! Chodzi boso i w dziurawych skarpetkach, aby starczy�o pieni�dzy na buty dla syna. Elvis zdaje sobie spraw� ze z�ej sytuacji materialnej rodziny. Nie daje mu to spokoju i bardzo chcia�by pom�c. Zawsze si� cieszy, gdy mama m�wi, �e jest z niego dumna. Jim mimowolnie odczuwa� pewn� sympati� do g�wniarza. Przez ca�� drog� tutaj s�uchali jego nagra�. Trzeba przyzna�, �e ma�y ma talent. Z drugiej strony, trudno by�o przes�dza�, czy co� z tego wyjdzie. By� mo�e otrzymawszy teraz od Jima bilet do Tupelo i do�� forsy na wygodne �ycie, ma�y Elvis nigdy nie zainteresuje nikogo swoim �piewem. Chocia� w sumie nie mia�o to wi�kszego znaczenia. Wszystko zosta�o ju� nagrane przez tamtego Elvisa z innego czasu. Teraz liczy�o si� tylko, kto na tym zarobi. Na pewno nie b�dzie to ten dupek pu�kownik Tom Parker. Wszystko zgarnie Slim Jim Enterprises. Je�li za� ch�opak nie zostanie gwiazd� tylko dlatego, �e zamiast w biedzie wychowa 22 si� w dostatku, kogo to obejdzie? Jim wyr�s� w bardzo podobnym miasteczku, a jego ojciec mocno przypomina� Vernona. Jednak gdyby jaki� frajer zako�ata� w�wczas do ich drzwi z propozycj� wyzwolenia rodziny z biedy, tata zosta�by zadeptany przez ca�y klan Davidson�w, kt�ry ruszy�by na wy�cigi po wsparcie. Powtarzaj�c niczym litani� tre�� spisanych przez 0'Brien notatek, Jim ledwie zauwa�y� zapadaj�cy zmierzch. Tak, Tupelo bardzo przypomina�o mu dom. Tylko dwie g��wne ulice w centrum miasteczka by�y brukowane, reszta musia�a przypomina� wiosn� rzeki b�ota, latem za� pyli� jak diabli. Podczas Wielkiego Kryzysu wi�kszo�� mieszka�c�w bra�a pewnie udzia� w robotach publicznych z programu Roosevelta i, podobnie jak Gladys Presley, by�a zbyt dumna, aby prosi� o cokolwiek. M�czy�ni na pewno zatrudniali si� w fabrykach i przy �niwach. Teraz wi�kszo�� z nich musia�a by� w wojsku albo w du�ych miastach, gdzie rozbudowywano fabryki zbrojeniowe. Uwa�ali si� za biednych, ale uczciwych. Jim zwyk� to okre�la� ca�kiem inaczej. Niemniej go�ci w rodzaju Vernona Presleya rozumia�. Zna� ten typ cz�owieka pe�nego dobrych ch�ci, ale o zbyt s�abym charakterze, aby co� z nich wysz�o. �a�owa�, �e to z Gladys b�d� si� dogadywa�, a nie z Vernonem. Stary Vern podpisa�by wszystko za jedno piwo i sto dolc�w. Jednak w tej konkretnej sprawie 0'Brien okaza�a si� zdumiewaj�co zasadnicza. Z g�ry zapowiedzia�a, �e nie b�dzie �adnych przekr�t�w. Rodzina Presleya dostanie zwyczajowy procent, a Jim zwyczajow� mar��. Pr�bowa� protestowa� przeciwko wyrzucaniu w b�oto takiej forsy, ale nie spotka� si� ze zrozumieniem. 0'Brien by�a nieugi�ta i Jim skapitulowa�. I dlatego, �e si� jej ba�, i dlatego, �e to dzi�ki niej by� a� tak bogaty. � A wtedy Vernon powiedzia� Elvisowi, �e to przez niego mama podupad�a na zdrowiu, bo por�d by� ci�ki... � ci�gn��, chocia� nie do ko�ca rozumia�, co akurat m�wi. � Nie � przerwa�a mu 0'Brien. � Tego jednego nie wie- 23 my jeszcze na pewno, nie b�dziemy wi�c wyci�ga� sprawy. Ale je�li rzeczywi�cie si� zdarzy�o, to jako� niedawno. Po prostu o tym pami�taj. � Dobra. � Jim pokiwa� g�ow�. � To jednak chcemy wydmucha� tego szczeniaka? Jego prawniczka zwr�ci�a oczy ku niebu i postuka�a w szyb� dziel�c� ich od szofera. � Jedziemy � powiedzia�a, podnosz�c nieco g�os. Droga z cmentarza Priceville do East Tupelo nie zaj�a im wiele czasu. Skr�ciwszy z Old Saltillo Road, min�li par� strumieni, jakie� pola i tor kolejowy i ju� byli na miejscu. Wschodnia cz�� miasta sk�ada�a si� z kilku kr�tych i wyboistych uliczek i tworzy�a ca�kiem inny �wiat, odgrodzony od dzielnic zamieszkanych przez porz�dnych ludzi nie tylko lini� kolejow�, ale i kurtyn� smutku niespe�nionych marze�. Jim zna� takie miejsca a� za dobrze i nie czu� si� w nich nieswojo. Zdumia�o go za to, �e 0'Brien te� wyda�a si� ca�kiem odporna na podobne widoki. To by�a kolejna niezwyk�a cecha kobiet z przysz�o�ci. Ma�o co je rusza�o, o ile nie pr�bowa�o si� bez zaproszenia wchodzi� na ich prywatny teren. � To tutaj � oznajmi�a. Wskaza�a na ma�y, drewniany dom, jakich wko�o by�o wiele. Ten sta� ze sto jard�w w g�r� ulicy, w kt�r� w�a�nie skr�cili. W �wietle reflektor�w widzieli wyra�nie unosz�cy si� w powietrzu kurz wymieszany z py�kami, kt�re nie znika�y chyba przez ca�y rok. � Jeste� pewna, �e nie chcesz prowadzi� rozmowy? � spyta� nagle Jim, trac�c z jakiego� powodu pewno�� siebie. By�o to ca�kiem nie w jego stylu. � Poradzisz sobie � odpar�a 0'Brien. � To zwyk�y interes. Tylko traktuj ich z szacunkiem. � Ale... � �adnych �ale". B�dzie dobrze. Nie znam ani jednego pieprzonego artysty. Ty za�, gdyby� lepiej si� urodzi�, zosta�by� senatorem albo telewizyjnym ewangelizatorem. 24 Jim nie bardzo wiedzia�, o czym mowa, ale nie wyda�o mu si�, aby mia� to by� komplement. Szofer zatrzyma� w�z przy rynsztoku. Jim wysiad� i zaraz dopad� go wszechobecny smr�d potu i odchod�w. Wyczuwa� te� wo� kukurydzianego chleba, kaszy i gotowanych ziemniak�w. I jeszcze dym z palenisk. To by�y zapachy jego dzieci�stwa. Nie rozgl�daj�c si� na boki, wiedzia�, �e jego odziana w nowy garnitur posta� przyci�gn�a ju� kilka tuzin�w spojrze�. Co �mielsi wyszli na ganki, o ile mo�na by�o nazwa� tak zbite z desek podesty pod blaszanymi daszkami, kt�re wspiera�y si� na rachitycznych s�upkach. Inni zerkali zza wyp�owia�ych firanek, o ile jakie� mieli. Wszyscy chcieli wiedzie�, jacy to niespodziewani go�cie nawiedzili Presley�w. Je�li on by� tu zjawiskiem, ciekawe, co pomy�leli miejscowi na widok 0'Brien, kt�ra te� wysiad�a z wozu. Wschodnie Tupelo nie przywyk�o do takich kobiet, podobnie zreszt� jak ca�e Stany. Nie si�gaj�ca nawet w pobli�e kolan sp�dnica musia�a wywo�a� nader barwne komentarze. Jimowi nie wolno by�o wypa�� z roli, przybra� wi�c neutralny wyraz twarzy sugeruj�cy ca�emu �wiatu, i� jest tylko go�ciem, kt�ry ma nadziej�, �e trafi� pod w�a�ciwy adres. Ogarn�� dom spojrzeniem. Nie zobaczy� niczego, czego by nie zna�. W �rodku by�y na pewno tylko dwa pokoje. Gdyby kto� strzeli� w drzwi wej�ciowe, zniszczy�by co najwy�ej wizyt�wk�, gdyby tam by�a, i nic wi�cej. Dzieciak sypia� zapewne tam, gdzie i Jim przez lata, czyli na sofie we frontowym pokoju pe�ni�cym r�wnocze�nie rol� kuchni i salonu. Wszystkie meble musia�y by� u�ywane, chocia� zadbane i czyste. Gladys na pewno o to dba�a. Wod� trzeba by�o pompowa� ze studni na ty�ach. �ciany i pod�oga by�y z go�ych desek, bez �adnych wyg�d. Na podw�rku nie ros�o ani �d�b�o trawy. W zbitej ziemi widnia�y dziury wykopane przez psy i odciski kurzych �ap. Jim st�umi� westchnienie. W �rodku musia�o by� gor�co jak w piecu. Naprawd� wola� sw�j apartament w Nowym Jorku. 25 Los Angeles, Kalifornia Bosman Eddie Mohr oczekiwa� pewnych zmian, ale po godzinie sp�dzonej w Los Angeles mia� dosy�. Czu� si� jak przepuszczony przez wy�ymaczk�. Przede wszystkim nie podoba�o mu si�, �e musia� paradowa� w nowym mundurze skrojonym wedle wzoru z dwudziestego pierwszego wieku. Wydawa�o mu si�, �e wszyscy b�d� si� na niego gapi� jak na dziwol�ga, ale ostatecznie to on musia� co rusz podtrzymywa� opadaj�c� szcz�k�. Na niego nikt nie zwraca� wi�kszej uwagi, ma�o kto chyba w og�le go zauwa�a�. Przez d�u�szy czas sta� w holu Union Station, aby rozprostowa� nieco ko�ci po d�ugiej podr�y sp�dzonej na twardej i niewygodnej �awce wagonu pulmanowskiego typu Super Chief. Stacja t�tni�a �yciem. Przechodzili przez ni� marynarze w tradycyjnych bia�ych mundurach. Zwykle wolnym krokiem, jakby wcale nie by�o im spieszno na po�udniowy Pacyfik. Po mozaikowej posadzce spacerowa�y te� setki cywil�w, z kt�rych �aden nie wydawa� si� zak�opotany faktem, �e jeszcze si� nie zaci�gn�� ani nie zosta� powo�any. Mohr niespiesznie ruszy� przez ci�b�. Marynarska torba ci��y�a mu niczym wo�owa tusza. Czasem gdzie� mign�� mu mundur identyczny jak jego w�asny. Mundury z dwudziestego pierwszego wieku mia�y odmienn� od wsp�czesnych barw� i kr�j. Jaki� dziennikarz z Nowego Jorku stwierdzi�, �e s� bar- 26 dziej �stylowe" Ojciec Mohra przeczyta� jego artyku�, i to nawet na g�os, zanosz�c si� �miechem. � S�ysza�a�, Ethel? � zawo�a� do kuchni. � �Post" pisze, �e nasz syn b�dzie modny! Mo�e i dlatego Mohr garbi� si�, jakby mia� ochot� schowa� si� w nowym uniformie. Poza tym stara� si� nie wpa�� w oko nikomu, kto tak jak on kierowa� si� ku Strefie. Na razie sk�ada�a si� ona z paru osiedli i park�w przemys�owych, jak je tutaj nazywano. �aden z nich nie przypomina� Eddiemu fabryki. Wznosi�y si� tam tylko wielkie hale i magazyny, mi�dzy kt�rymi ros�y z rzadka drzewa eukaliptusowe. W niekt�rych budynkach nie by�o nawet wida� ludzi. Zupe�nie jakby maszyny pracowa�y same. Przypomnia� sobie Midway. Tam maszyny samodzielnie zdecydowa�y, co maj� robi�. Z op�akanym skutkiem. Postanowi�, �e je�li tylko b�dzie m�g�, postara si� trzyma� z daleka od tych fabryk. Ogl�da� te� pewien film z mocno muskularnym aktorem, Szwabem zreszt�, kt�ry zosta� potem gubernatorem Kalifornii. Kto by pomy�la�! W tym filmie maszyny pr�bowa�y przej�� w�adz� nad �wiatem. Eddie poczu� si� nagle tak, jakby dok�adnie to samo mia�o zdarzy� si� zaraz tutaj, w dolinie. Kto� wpad� na niego, str�caj�c mu torb� z ramienia. � Przepraszam, stary � zawo�a� m�odzieniec i pogoni� dalej. Nawet si� nie obejrza�. Mohr sapn�� z irytacj�. Go�� mia� d�ugie w�osy. I pewnie jeszcze kolczyk w uchu. Stan�� przed dworcow� restauracj� Harvey House. By�a pe�na oficer�w i ich nowych dziewczyn. Wojenne narzeczone wygl�da�y na bardzo szcz�liwe. Maj� po temu powody, pomy�la�, niezbyt wierz�c w ich szczere intencje. Wiele z nich najpewniej u�miecha�o si� w duchu na my�l o wysokim odszkodowaniu, kt�re dostan�, je�li ich �ukochany" polegnie gdzie� u boku Dugout Douga, jak czasem niesprawiedliwie nazywano MacArthura. 27 Sf Mohr by� naprawd� zm�czony, a p�kni�cie czaszki, kt�r� sklejono mu jakim� specjalnym tworzywem, odzywa�o si� t�pym, pulsuj�cym b�lem. Min�o ju� kilka miesi�cy, odk�d zosta� postrzelony podczas zamieszek w Honolulu, i zastanawia� si�, czy nie odni�s� jednak jakich� trwa�ych uraz�w. Jego poci�g wyjecha� z Chicago wczesnym rankiem, a d�uga podr� przez kawa� kontynentu nie da�a wiele sposobno�ci do odpoczynku. Mia� prawo odczuwa� zm�czenie. Pomy�la�, czy nie zaj�� do Harveya na kanapk� czy burgera. Lokal zrezygnowa� z segregacji rasowej, co stawa�o si� z wolna charakterystyczne dla ca�ej Kalifornii. W �rodku siedzia�o paru umundurowanych czarnosk�rych i jeszcze jacy� go�cie, kt�rzy przypominali Chi�czyk�w. No i biali. Owszem, mo�na by�o zauwa�y� niejak� pustk� wok� kolorowych, chocia� restauracja by�a raczej zapchana. Niemniej obs�u�ono ich i zostawiono w spokoju. Jeszcze cztery miesi�ce temu by�oby to nie do pomy�lenia. Przysiad� na oparciu wielkiego, sk�rzanego fotela. Gdyby nie by� wyko�czony, pewnie zdumia�by si�, co tak wspania�y mebel porabia w takim miejscu. Robi� wra�enie o wiele kosztowniejszego ni� wszystko, co sta�o w jego domu rodzinnym. Kto� zostawi� na nim egzemplarz �LA Timesa". Mohr zacz�� go kartkowa� w oczekiwaniu na kolejk� do Pi��dziesi�tej Pierwszej. Nie by�o to najszcz�liwsze posuni�cie. Ju� na drugiej stronie trafi� na zdj�cie u�miechni�tej g�by tego idioty Jima Da-vidsona. Obejmowa� ramieniem jakiego� nieszcz�snego dzieciaka, obok sta�a kobieta o zimnym spojrzeniu, na pewno jedna z dwu-dziestopierwszowiecznych. W drugiej r�ce Davidson trzyma� wielki jak plakat, kartonowy czek na dwadzie�cia tysi�cy dolar�w. Mohr poczu�, jak co� podchodzi mu do gard�a, chocia� przecie� nie zjad� jeszcze tego burgera. Spr�bowa� omin�� spojrzeniem artyku�, ale ciekawo�� zwyci�y�a i niebawem dowiedzia� 28 si�, �e Davidson naby� kolejnego piosenkarza do swojej stajni. Dzieciak nazywa� si� Presley i ju� za p� roku mia�a ukaza� si� ca�a masa jego nagra�. Eddie parskn�� pogardliwie, doczytawszy, �e �znacz�cy" procent dochod�w zamierzano przeznaczy� na pomoc ofiarom wojny. Chodzi�o pewnie o sum� rz�du jednej dziesi�tej z jednego procenta tych wszystkich �ap�wek, kt�re Davidson wr�czy�, aby uzyska� zwolnienie z czynnej s�u�by i przeniesienie do �zada� specjalnych" w ramach USO. Mohr poniewczasie po�a�owa�, �e nie zat�uk� drania, gdy jeszcze m�g� to zrobi� na pok�adzie okr�tu. Na Astorii mia� zawsze oko na wszarza, teraz m�g� co najwy�ej �ledzi� jego dzia�alno�� za po�rednictwem gazet. Najcz�ciej donosi�y, �e Davidson znowu na czym� si� wzbogaci�. By� jednak sprytny. Ile razy uda�o mu si� zgarn�� czyje� pieni�dze, zawsze przeznacza� spor� kwot� na pomoc wdowie po poleg�ym albo osieroconemu dziecku. Ewentualnie jakiemu� pawianowi, kt�remu odstrzelono kutasa. Wszyscy go wi�c kochali i nawet Walter Winchell, kt�ry z�ama� swoimi wst�pniakami niejedn� karier�, nic do niego nie mia�. Dzieciakowi Presley�w Mohr by� got�w wsp�czu�. Szczeniak wygl�da� na kogo�, kto jednego dnia zasn�� na klepisku, drugiego za� obudzi� si� w Ritzu. Eddie ch�tnie ostrzeg�by go przed zbytnim poleganiem na dobroczy�cy, kt�ry pewnego dnia zedrze piosenkarzowi ostatni� koszul� z grzbietu, aby tylko wyj�� na swoje. Ze z�o�ci� przewr�ci� stron� i skupi� si� na mniej burz�cych krew w �y�ach wiadomo�ciach. Przejrza� notatk� o spotkaniu delegacji NAACP i Kongresu Organizacji Przemys�owych z Kol-hammerem. To by�o co�, co na pewno zainteresowa�o jego starego. Potem trafi� na doniesienie z Londynu, gdzie coraz bardziej obawiano si� niemieckiej inwazji. I jeszcze na tekst Erniego Pyle'a o pewnym go�ciu nazwiskiem McCarthy, kt�ry mia� pewnego dnia zosta� znanym z bezkompromisowo�ci senatorem. I mo�e zosta�by nim, gdyby Japonce nie zabili go w Australii. 29 Potem us�ysza� policyjny gwizdek. Dworcowy gwar przycich� na chwil� i nagle da�a si� s�ysze� dobiegaj�ca sk�d� muzyka. Bez dw�ch zda� kawa�ek z dwudziestego pierwszego wieku. Jaki� duet wy�piewywa� co� o niejakiej Candy. Brzmia�o to jak zawodzenie teksaskiej dziwki, kt�ra dobra�a sobie do towarzystwa zagorza�ego mi�o�nika opium. Ca�y t�um jak jeden m�� spojrza� w t� sam� stron�. Mohr r�wnie�. Niemal w tej samej chwili gwizdek rozleg� si� ponownie i Eddie dostrzeg� ciemnosk�r� posta� w mundurze szarpan� przez dw�ch gliniarzy, zapewne z LA Police Department. A �eby to... Dopiero gdy podszed� bli�ej, odkry�, �e to funkcjonariusze stra�y kolei pracuj�cy dla Union Pacific. Obaj starsi ni� przeci�tni policjanci z patroli. No i grubi. Niemniej na pewno potrafili zamachn�� si� noszonymi u boku pa�kami. Mohr zakl�� pod nosem, s�ysz�c, jak jedna z nich trafia m�odzie�ca. By� kiedy� z ojcem w pikiecie, kt�ra zosta�a zaatakowana przez prywatnych ochroniarzy uzbrojonych w kastety i kije. To by� ten sam odg�os. Przyspieszy� kroku, po chwili ruszy� biegiem. Nikt w promieniu trzydziestu jard�w od zaj�cia nawet si� nie ruszy�. Kilka kobiet zakrzykn�o cicho i odwr�ci�o g�owy � na pewno nie by�y z armii. Paru m�czyzn spojrza�o niepewnie. W wi�kszo�ci byli to nieopierze�cy, kt�rzy dopiero co w�o�yli mundury i nie wiedzieli, co zrobi�. Dw�ch marynarzy parskn�o �miechem, pokazuj�c sobie ch�opaka. Mohr zgromi� ich spojrzeniem i przyspieszy�. � Co tu si�, kurwa, dzieje?! � rykn�� swoim najbardziej bosma�skim g�osem. Zatrzymany ch�opak skuli� si� jeszcze bardziej, nie tyle jednak pod wp�ywem okrzyku, ile otrzymywanych raz�w. By� chyba Meksykaninem, w nowym mundurze Si� Pomocniczych, obecnie podartym i zakrwawionym. � Nie tw�j interes, marynarzu � warkn�� jeden ze stra�nik�w i uni�s� pa�k� do kolejnego uderzenia. Chyba dopiero w�wczas po�apa� si� w sytuacji. Mohr mia� wra�enie, jakby 30 go�� przez chwil� zastanawia� si�, czy nie przy�o�y� jeszcze raz ch�opakowi, ale w ko�cu lodowate spojrzenie bosmana zrobi�o swoje. Niepewnie opu�ci� bro�. Zakl�cie prys�o. T�um wr�ci� do swoich spraw, znowu rozleg� si� zwyk�y dworcowy gwar. Ch�opak le�a� dalej tam, gdzie upad�, jego cia�em targa� spazmatyczny szloch. Mohr pochyli� si� i mimo wrogich spojrze� stra�nik�w uj�� m�odzie�ca za rami�. � Spokojnie, ch�opcze � szepn�� do niego. � Wstawaj i przesta� si� maza�. � Co pan sobie wyobra�a? � rzuci� ze z�o�ci� jeden ze stra�nik�w. � On idzie z nami. Mohr odwr�ci� si� do niego. Drugi cz�onek patrolu milcza� i chyba najch�tniej cichcem by si� oddali�. � A na jakiej podstawie tak uwa�acie? � spyta� bosman. � To z�odziej. Mamy meldunek, �e ukrad� okulary przeciws�oneczne. Mohr wyprostowa� si� i zacisn�� na chwil� szcz�ki. � Macie meldunek? � powt�rzy� tonem, w kt�rym zawar� �adunek pogardy r�wny mniej wi�cej salwie burtowej jego kr��ownika. Przenosz�c si� do Si� Pomocniczych, by� przygotowany na to, �e spotka si� z wieloma docinkami ze strony starych kumpli. I nie pomyli� si�, jednak nikt nie okaza� si� naprawd� z�o�liwy. Paru zastanawia�o si� nawet, czy nie p�j�� w jego �lady. Widzieli z bliska przybysz�w z przysz�o�ci i poznali pot�g� ich uzbrojenia. To by�a wystarczaj�ca pokusa, aby zmieni� mundur. Ostatecznie wi�kszo�� jednak zrezygnowa�a. Nie umieli przyswoi� sobie nowych regu�, kt�re obowi�zywa�y w Strefie. Ci dwaj mieli chyba ten sam problem. Podobnie zreszt� jak ca�a Ameryka. � Jaki� dupek zgubi� okulary, zobaczy� tego ch�opaka i wskaza� na niego palcem, i to wystarczy�o wam, aby z�apa� go i pobi� na oczach tysi�cy ludzi? � spyta�, cedz�c s�owa. � Tak by�o? 31 Czu�, �e jeszcze chwila, a sam rzuci si� na t�paka ze stra�y z pi�ciami. Nagle jednak ch�opak si� odezwa� i napi�cie jakby troch� opad�o. � M�j brat Lino mi je kupi�, gdy si� zaci�gn��em � powiedzia�. Mohr dostrzeg� w ko�cu pasek z nazwiskiem na jego koszuli. Szeregowy Diaz. Ch�opak u�miechn�� si� niepewnie. Z�by mia� czerwone od krwi, g�os mu dr�a�. W r�ku trzyma� ca�kiem zniszczone okulary, kt�re sta�y si� powodem zaj�cia. � M�j brat pracuje z ojcem w Williams Ranch. Potwierdzi moje s�owa. Stra�nik machn�� pogardliwie r�k�. � Wszyscy k�amiecie jak naj�ci. Dlaczego mia�bym... Cokolwiek chcia� powiedzie�, nie zdo�a� doko�czy�. Eddie z�apa� go za koszul�. Paru gapi�w krzykn�o ze zdumienia, niekt�rzy si� cofn�li. Mohr zwin�� d�o� w pi�� i przyci�gn�� go�cia do siebie. � Albo sprawdzisz, czy ten ch�opak m�wi prawd�, albo od razu zap�acisz mu za okulary i pu�cisz wolno � wycedzi� przez zaci�ni�te z�by. Podczas gdy stra�nik pr�bowa� jako� wywin�� si� z uchwytu, jego kompan zbli�y� si�, jakby chcia� interweniowa�, ale bosman mia� chyba mord w oczach, bo tamten zatrzyma� si� jak wryty. � M�wi� serio � doda� Mohr. � Takie okulary to dwa tygodnie pracy przy zbieraniu owoc�w. Zniszczyli�cie je i musicie odkupi�. Diaz znowu chcia� si� odezwa�, gdy do rozmowy wtr�ci� si� nowy g�os. � Jaki� problem, bosmanie? Eddie Mohr nie zwolni� chwytu, ale obejrza� si� lekko, aby sprawdzi�, kogo jeszcze przynios�o. Gdy dostrzeg� pagony oficera i pozna� tego, kto je nosi�, nieco si� rozlu�ni� i opu�ci� r�k�. � Jeden z naszych od nich oberwa�, sir � powiedzia�, staj�c prosto. 32 � Zas�u�y� na to? � spyta� oficer. Za jego plecami pojawi�o si� jeszcze dw�ch ludzi, kt�rych Eddie widzia� wcze�niej w restauracji. � Nie, sir. Nic na to nie wskazuje � odpar� Mohr, spogl�daj�c oskar�ycielsko na stra�nik�w. � Rozumiem � powiedzia� komandor porucznik Black tonem, kt�ry jasno dawa� do zrozumienia, �e sprawa w�a�nie zosta�a zamkni�ta. � �o�nierzu, trzeba doprowadzi� si� do �adu. Masz ze sob� zapasowy mundur? Szeregowy Jose Diaz, kt�ry wygl�da� tak, jakby w�a�nie B�ogos�awiona Dziewica mu si� objawi�a, pokiwa� g�ow�. � Tak, sir. Jest w skrytce dworcowej. � Bosmanie, zadba pan, aby nikt nie przeszkadza� wi�cej szeregowemu? Je�li czeka pan na transport do Pi��dziesi�tej Pierwszej, powinien raczej zosta� z panem. To du�e miasto. Nie chcia�bym, aby znowu co� z�ego go spotka�o. Black u�miechn�� si� do pokonanych stra�nik�w, jednak jego oczy pozosta�y ch�odne. � Mam wra�enie, �e ten �o�nierz zosta� poszkodowany. Jestem pewien, �e Union Pacific przewiduje w podobnych sytuacjach odpowiednie procedury post�powania. Zgadza si�, panowie? � Pewnie trzeba wype�ni� jaki� formularz � zgodzi� si� niech�tnie jeden ze stra�nik�w. � Na pewno trzeba � powiedzia� Black. � Osobi�cie dopilnuj�, aby tak si� sta�o. Specjalno Strefa Administracyjna, Kalifornia Dwudziestotrzycalowy p�aski ekran niezbyt pasowa� do starego, drewnianego biurka. Admira� Philip Kolhammer co rusz trafia� na podobne paradoksy i niezmiennie nie potrafi� opanowa� zdumienia. Multimedialne flexipady i telefony na korbk�. 33 Procesory kwantowe i liczyd�a. Holowizyjne pornole i sielskie malowid�a Normana Rockwella. Pomy�la�, �e zapewne nigdy si� do tego nie przyzwyczai. By� sporo, nawet i dwukrotnie, starszy od wi�kszo�ci swoich podkomendnych i trudniej si� adaptowa�. Ka�dy d�ugi dzie� pracy ko�czy� si� niezmiennie fal� t�sknoty za �on�, domem, a nawet tamt� wojn�, kt�r� toczy� w przysz�o�ci. Wieczorem nie mia� za bardzo dok�d wraca�. Owszem, wynaj�� bungalow w Oak Knoll, ale rzadko tam bywa�. Wi�kszo�� nocy sp�dza� w �kampusie", jak nazywali kompleks prowizorycznych barak�w biurowych wzniesionych obok drogi 405 w miejscu, gdzie w 1947 roku powsta� mia�o Panorama City. O tej porze roku by�o tu ca�kiem przyjemnie, mo�na by�o rozkoszowa� si� ciep�� jesieni� bez smogu, kt�ry w jego epoce spowija� ca�� dolin�. Jednak podr� przez pola i wioski przysz�ych przedmie�� dzia�a�a na Kolhammera przygn�biaj�co. Nie tak powinno wygl�da� �ycie codzienne admira�a. Komp bipn�� dyskretnie w chwili, gdy adiutant wyprowadza� grup� robocz�. Zniesienie bloku przyjmowania wiadomo�ci zaowocowa�o nap�ywem maili, w�r�d kt�rych kry� si� nawet jeden plik wideo. To by�a rzadko��. Nie mieli do�� mocy przesy�owych, aby cz�sto korzysta� z przekazu obraz�w. Nie s�dzi�, �e do�yje czego� podobnego. Dawna Kalifornia by�a wiecznie otoczona elektroniczn� mg��. Nikt nie my�la� wtedy ani o mocach przesy�owych, ani o szeroko�ci pasma. Po prostu korzysta�o si� z nich i ju�. Teraz za� musieli u�ywa� tego, co uda�o si� uratowa� z Fleetnetu � ledwie wystarcza�o na pokrycie zasi�giem wielkiego Los Angeles. O ��czu z Narodowym Centrum Dowodzenia w Waszyngtonie mogli tylko pomarzy� i tak mia�o pozosta� do chwili, gdy kto� wreszcie przeprowadzi kabel przez kontynent. Mo�e w 1952 roku. Tym samym wideomaile, kt�re zalewa�y kiedy� jego skrzynk�, sko�czy�y si� jak no�em uci��. Samo w sobie nie by�o to z�e. Tym bardziej zwr�ci� teraz uwag� na charakterystyczny ping. Mia� kilka minut do nast�pnego spotkania, tym razem z gru- 34 p� in�ynier�w z zak�ad�w lotniczych Douglasa, a ma�y awatar jego szefa korpusu ��cznikowego, nowo awansowanego komandora porucznika Blacka, unosi� si� dok�adnie przed nim. Mog�o chodzi� o co� pilnego. Kolhammer klikn�� na ikonk� i w powietrzu pojawi�a si� podobizna oficera. Nagranie zosta�o przygotowane przy wykorzystaniu ma�ej kamery we flexipa-dzie Blacka. By�o do�� wyra�ne, aby rozpozna� widoczn� w tle Union Station. � Przepraszam, �e przeszkadzam, sir � powiedzia� Black. � Mieli�my tu jednak kolejne zaj�cie z udzia�em jednego Latynosa nazwiskiem Diaz i dw�ch stra�nik�w ochrony kolei z Union Pacific. By�em �wiadkiem. W tym tygodniu to chyba ju� dwudziesta taka sytuacja w okolicy. By� mo�e b�dziemy musieli przytrzyma� naszych w Strefie i raz jeszcze porozmawia� z miejscowymi. Mam wra�enie, �e jest coraz gorzej. Pomy�la�em, �e chcia�by pan wiedzie� o tym ASAP. To tyle, odmeldowuj� si�. Kolhammer pozwoli� sobie na u�miech, s�ysz�c takie wymieszanie j�zyk�w. Dan Black naprawd� si� stara�, ale dogonienie dwudziestego pierwszego wieku sprawia�o mu r�wnie wiele k�opot�w, co Kolhammerowi cofanie si� w czasie. Niemniej sama wiadomo�� nie dawa�a powod�w do �miechu. Ich interwencja w przebieg dziej�w okaza�a si� robot� trudn� i niewdzi�czn�. Kolhammer wiedzia�, �e nie zagra�a im nic w rodzaju �paradoksu dziadka" Einstein wspomnia� jednak o zjawisku, kt�re nazwa� �g��bokim echem" Brzmia�o to troch� jak wysnuta przez CIA teoria fali zwrotnej odnosz�ca si� do niezamierzonych konsekwencji zmian w rodzaju �efektu motyla" Noblista wyja�ni� jednak, �e chodzi mu o co� innego. Jego zdaniem historia by�a czym� w rodzaju homeostatu i pr�bowa�a obecnie powr�ci� do r�wnowagi. R�wnowagi zaburzonej ich tranzytem. Problem istnia� zatem w wymiarze spo�ecznym, nie mia� nic wsp�lnego ze zjawiskami opisywanymi przez fizyk�w. Kolhammer westchn�� g��boko. Dla niego nic w tej historii nie mia�o sensu. Ani tranzyt, ani p�niejszy, niesko�czony na poz�r ci�g konsekwencji, kt�re niezmiennie go zaskakiwa�y. Min�y 35 dopiero cztery miesi�ce od ich pojawienia si� w tym �wiecie, a ju� wszystko si� sypa�o. Po pierwsze, zwyci�stwo sprzymierzonych nie wydawa�o si� wcale bli�sze. Po drugie, japo�ska armia dokona�a inwazji na Australi�, gdzie trwa�y w�a�nie ci�kie walki. Po trzecie, armie niemieckie grupowa�y si� we Francji, aby zaatakowa� Wyspy Brytyjskie. Wujek Joe, czyli Stalin, pokaza� swoje prawdziwe oblicze i podpisa� z Hitlerem rozejm, wycofuj�c si� z wszelkich wrogich dzia�a� wobec pa�stw Osi i pozwalaj�c w ten spos�b Niemcom na przerzucenie si� na front zachodni. Diabli wiedzieli, co w�a�ciwie kombinowa�. R�wnie dobrze m�g� szykowa� si� do podboju ca�ego �wiata. Kolhammer otrz�sn�� si�. Stalin nie by� jego zmartwieniem. I bez niego mia� tu co robi�. Zanotowa� sobie, aby zaj�� si� p�niej spraw� przedstawion� przez Blacka, i musn�� ikon� plik�w przygotowanych przez jego adiutanta, porucznika Liao, na nast�pne spotkanie. Na ekranie ukaza�y si� rzuty szturmowego samolotu typu Skyraider, kt�ry w jego �wiecie mia� powsta� dopiero za cztery lata. W lewym dolnym rogu ekranu migota�a czerwona ramka kolejnego okna z planem zaj�� na reszt� dnia. Kilkoma uderzeniami w klawisze admira� przekaza� cz�� mniej wa�nych zada� swojemu szefowi produkcji, podpu�kownik Viviani. Bez trudu radzi�a sobie ze zwyk�ymi pytaniami na temat spadochron�w szybuj�cych, pancerzy bojowych, racji �ywno�ciowych MRE, penicyliny, granatnik�w, min typu Claymor i tak dalej. Jego czeka�a o wiele powa�niejsza przeprawa z Pattonem. Zamierza� porozmawia� z nim o zaletach pancerza aktywnego i potrzebie dokonania daleko id�cych zmian w projekcie trzy-dziestotonowego ruchomego krematorium znanego te� jako czo�g typu Sherman. Potem mia� si� spotka� z przedstawicielami marynarki, kt�rzy bez w�tpienia zignoruj� uprzejmie jego sugesti�, �e pora wyposa�y� okr�ty podwodne w naprawd� skuteczne torpedy. Delegacja armii spojrzy na niego jak na raroga, gdy us�yszy o po�ytkach p�yn�cych z unifikacji broni r�cznej piechoty. 36 Przy tej ostatniej rozmowie przyda�by si� Jones, ale gdy Kolhammer sprawdza� ostatnio, co dzieje si� z dow�dc� 82. MEU, okaza�o si�, �e pu�kownik walczy akurat z paroma japo�skimi dywizjami. Poza tym m�g�by nie wzbudzi� zaufania sztabowc�w armii z lat czterdziestych. Po pierwsze by� z Marin� Corps, po drugie mia� czarn� sk�r�. Jego dzisiejsi go�cie nie byli wolni od uprzedze� wobec obu tych grup. W chwilach, gdy nie pr�bowa� przebi� si� przez mur oboj�tno�ci i niezrozumienia dla wszystkiego, co mog�a przynie�� zaawansowana technika, stawia� czo�o obowi�zkom w�adcy doliny San Fernando. Oznacza�o to konieczno�� spotykania si� zar�wno z wyw�aszczonymi w�a�cicielami plantacji cytrusowych, jak i elit� w�adzy LA. Do jego drzwi ko�ata�, kto tylko m�g�: zwi�zki zawodowe, inwestorzy budowlani, bojownicy o prawa mniejszo�ci, kartele przemys�owe i wielkie szychy Hollywoodu. Na sam koniec dnia czeka�o go nieoficjalne spotkanie z Williamem Stephensonem, szefem delegatury brytyjskiego wywiadu w Stanach. Mia�a to by� jeszcze jedna bezowocna pr�ba rozwi�zania najgorszego problemu, przed jakim kiedykolwiek stan��, koszmaru bardziej dotkliwego ni� trwaj�ce trzy dni i transmitowane na ca�y kraj przes�uchania po niepowodzeniu misji w Jemenie. By� wtedy �wie�o po awansie na admira�a i senatorowie Springer i 0'Reilly z Komisji S�u�b Wojskowych ostro po nim je�dzili, jednak po cichu by� im wdzi�czny za tamto do�wiadczenie. S�dzi�, �e nie spotka go ju� w �yciu nic gorszego. Poza prawdziw� walk�, naturalnie. Nie m�g� jednak w�wczas przewidzie�, �e los postawi na jego drodze paranoika na miar� legendarnego dyrektora FBI, Edgara Hoovera. Kolejka wioz�ca Dana Blacka do Strefy nie rozwija�a osza�amiaj�cej pr�dko�ci, chocia� oficjalnie zwano j� ekspresow�. �Pokonasz osiem dziesi�cioleci w jedn� godzin�", g�osi�a broszura reklamowa i tysi�ce ludzi podejmowa�o wyzwanie. Tu- 37 ry�ci i gapie chcieli rzuci� okiem na przysz�o��, chocia� na razie mia�a ona posta� do��w pod fundamenty i nieuko�czonych szkielet�w fabryk. Wyrastaj�ce wko�o jak grzyby po deszczu baraki Si� Pomocniczych wype�nia�y si� z wolna ochotnikami i rekrutami. Przedstawiciele �starych" si� zbrojnych przybywali tu po wiedz�, z kt�rej wykorzystywaniem bywa�o jednak r�nie. In�ynierowie i naukowcy �ci�gali z ca�ego wolnego �wiata. Studenci z ca�ego kraju. Zewsz�d p�yn�� strumie� robotnik�w i ich rodzin. Zak�ady przemys�owe poch�ania�y kolejne akry gaj�w pomara�czowych i p�l. Obok wyrasta�y prefabrykowane osiedla sk�adaj�ce si� na miasto znane jako Andersonville. Powstawa�y tak szybko, �e firmy buduj�ce drogi ledwie za nimi nad��a�y, ale wi�kszo�� przyby�ych i tak nadal mieszka�a w namiotach. Niemniej ludzie si� zjawiali, nie zastanawiaj�c si�, czy b�d� mieli gdzie spa� ani czy jest ju� dla nich praca. Black zada� sobie pytanie, jak Kolhammer zdo�a zapanowa� nad �ywio�owym rozrostem tego nowego, wspania�ego �wiata. W zat�oczonym wagonie zmierza�o ku Strefie co najmniej stu nowych ch�tnych. Przypominali troch� w�drowc�w z ubo�szych stan�w, kt�rzy �ci�gali tu w latach trzydziestych. Siedzieli ca�ymi rodzinami wko�o stos�w kartonowych walizek i ko�ysali si� miarowo, gdy kolejka wioz�a ich na wsch�d, w kierunku, z kt�rego dopiero co przybyli. Jedno tylko r�ni�o ich od desperat�w z lat Wielkiego Kryzysu � widoczny w oczach b�ysk nadziei. Nadziei o wiele �ywszej ni� to, co towarzyszy�o Blackowi, gdy opuszcza� swoje Grant-ville w Wirginii Zachodniej. Jeszcze teraz, kilka miesi�cy po tranzycie, dalekopisy wyrzuca�y nieustannie kolejne doniesienia o zmianach zachodz�cych w Kalifornii. Czasem by�y to suche informacje biznesowe dotycz�ce nowych technik produkcyjnych, czasem histeryczne teksty na temat �perwersji" praktykowanych w Strefie i ogarniaj�cej dolin� San Fernando �moralnej zgnilizny" Blackowi zdawa�o si� czasem, �e po�owa 38 Amerykan�w najch�tniej zepchn�aby podr�nik�w w czasie z powrotem do oceanu, podczas gdy reszta gotowa by�a sprzeda� wszystko, aby tylko mie� na bilet na zach�d, do przysz�o�ci. Eddie Mohr i ten meksyka�ski dzieciak, Diaz, byli typowymi reprezentantami tej drugiej grupy. Black nie mia� poj�cia, dlaczego bosman zdecydowa� si� zostawi� marynark� dla Si� Pomocniczych, ale nie by� osamotniony w swym wyborze. Dziesi�tki tysi�cy kobiet i m�czyzn z ca�ych si� zbrojnych sk�ada�y wnioski o przeniesienie do nowych jednostek, kt�re na razie istnia�y g��wnie na papierze � czy raczej w bankach danych, kt�rymi tutaj si� pos�ugiwano. Niekt�rzy na pewno robili to tylko po to, aby pewnego dnia polecie� odrzutowcem albo zaci�gn�� si� na nowe okr�ty rakietowe, chocia� budowa jednych i drugich by�a jeszcze daleko w polu. Ale byli te� tacy jak Diaz. Im nadziej� dawa�o to, czego nie mieli szansy znale�� nigdzie indziej. Ka�dy, kto wkracza� na teren Strefy, zaczyna� podlega� jej prawom, a to znaczy�o, �e kolor jego sk�ry, p�e�, przekonania religijne oraz preferencje seksualne przestawa�y by� przedmiotem czyjejkolwiek oceny i nie mog�y mie� wp�ywu na jego albo jej byt spo�eczny. Kongres ledwie prze�kn�� t� pigu�k�. Szczeg�lnie wiele zastrze�e� zg�aszano co do gwarancji swobody obyczajowej, przez co uchwa�a o stworzeniu Specjalnej Strefy Administracyjnej przesz�a niewielk� wi�kszo�ci� g�os�w, niemniej przesz�a. Od tamtej chwili na jej terenie obowi�zywa�o prawo wedle stanu na dzie� 15 stycznia 2021 roku. Dlatego tutaj nikt nie m�g� nazwa� Diaza meksem czy brudasem, nie nara�aj�c si� na nieprzyjemno�ci. Z drugiej strony, w St