Czes�aw Chruszczewski NAPOLEON I KAROLINA C� mo�na powiedzie� o Karolinie Q? Mo�na powiedzie� wiele� za wiele, bo o takich kobietach gaw�dzi si� ch�tnie od rana do wieczora, a tak�e i w nocy, gdy dokuczliwe my�li sp�dzaj� sen z powiek lub gdy k�opotliwe milczenie mi�dzy jednym poca�unkiem a drugim wypada wype�ni� paplanin� o kimkolwiek. �Kochasz mnie � szepcze ona ale za Karolin� Q. ogl�dasz si�. Bezwstydnica, wszyscy ogl�daj� si� za ni� i my�l� B�g wie co, 1 ona na to pozwala�. Je�li na �o�u pod baldachimem z ��tego jedwabiu spoczywa para ma��e�ska, zdarza si�, i� �ona, obudziwszy m�a, powiada z histeryczn� zadyszk� w g�osie: �Spisz jak gdyby nigdy nic, przy Karolinie Q. nie zmru�y�by� oczu, obrzydliwy satyr�. Karolina Q. rezydowa�a w renesansowym pa�acyku wzniesionym przez markiza Letellier w pobli�u placu Alma tu� nad Sekwan�. Herby arystokraty usuni�to, umieszczaj�c nad bram� medalion z liter� Q, pi�knie wyrze�bion� w glinie palonej, kt�r� zr�czny artysta pokry� r�ow� glazur�. Pod medalionem widnia� napis: �Pro publico bono�, jednoznacznie komentowany przez z�o�liwc�w i zazdro�nik�w. Wszak�e ludzie nie pozbawieni poczucia sprawiedliwo�ci i humoru s�awili zgodnym ch�rem (tenor�w, baryton�w oraz bas�w) zas�ugi Karoliny Q., jakie po�o�y�a dla dobra m�odej Republiki, oddaj�c dos�ownie wszystko co zacniejszym republikanom. Pa�acyk by� wi�c skromnym ekwiwalentem, dyskretnym podzi�kowaniem za ofiarn� i wytrwa�� wsp�prac� w umacnianiu nowego ustroju. Historia milczy o Karolinie Q. chyba dlatego, �e historycy oniemieli, ol�nieni przypadkowo odkryt� prawd�, kto kim rz�dzi� w okresie Dyrektoriatu. Pora wype�ni� luk�, najwy�szy czas wyjawi�, kim rz�dzi�a Karolina i kto kierowa� t� nad wyraz utalentowan� niewiast�. Nie ma sensu przed�u�a� milczenia. Niech�e zatem przem�wi� fakty. Napoleon podbija� w�a�nie swoim osobistym urokiem armi� francusk� oraz przy pomocy tej�e armii toczy� zwyci�sk� kampani� w�osk�. Bitwa za bitw�. Wszystkie wygrane, panika w Wiedniu, genera� Wurmser z�o�y� bro�, najlepsze armie austriackie rozgromione. W tym�e czasie do kwatery Napoleona przyby� kurier z Pary�a. � Czego chcesz? � warkn�� Bonaparte nie podnosz�c oczu znad mapy. � Papie� Pius VI� � przem�wi� sopranem kurier i umilk�. � Co papie�? � Nazwa� pana, generale, pomiotem diabelskim. � Dobrze. � Papie� rozpowszechnia wie�ci, �e swoje obecne stanowisko zawdzi�cza pan, wodzu, zlikwidowaniu zawsze wiernych Rzymowi rojalist�w. � Bardzo dobrze � Napoleon wsta�, okr��y� dwukrotnie kuriera, po czym przem�wi�: � Dziewczyna. � Kobieta, generale. � Barras zg�upia�. Tam w Pary�u m�czy�ni niewie�ciej�, a kobiety� � M�niej� � doko�czy� kurier. � Kim jeste�? � Zast�puj� Ajdemona. � Kogo? � Ajdemona, pe�nomocnika Ejbaala do spraw Ziemi. � Pani oszala�a! Oficer dy�urny! � Chwileczk�. Dok�adnie przed dziesi�ciu laty, po libacji w towarzystwie Jana Jakuba Laflamme, odwiedzi� pan, generale, planet� Wielkiego Negatywu. � Jan Jakub Laflamme, przypominam sobie. Istotnie przew�drowali�my w�wczas kawa� drogi. � Mlecznej Drogi. � Od gwiazdy do gwiazdy. To� to by�a pyszna zabawa! Wi�c powiadasz, �e papie� rzuca na mnie oszczerstwa? � I grozi. � No, no! � S�ysza�am na w�asne uszy, o�wiadczy�, �e twoi �o�nierze, generale, pierzchn� na widok armii papieskiej, �e spotka ci�, panie, zas�u�ona kara, �e zast�py anio��w dopomog� �o�nierzom papie�a w rozgromieniu antychrysta. � Ka� tr�bi� na alarm! Powojujemy z anio�ami. Ale zanim st�d wyjdziesz, przedstaw si�. � Karolina Q., zawsze do pana dyspozycji, generale. W czasie bitwy nie zauwa�ono anio��w, by� mo�e, i� os�ania�y ty�y uciekaj�cych �o�nierzy papieskich. Zmykali jak zaj�ce. Strwo�ony papie� podpisa� pok�j w Tolentino, zap�aci� bez sprzeciwu 30 milion�w funt�w w z�ocie. � Niech do�o�y jeszcze najcenniejsze obrazy i pos�gi ze swoich zbior�w � podszepn�a Karolina. � Napoleona nie wolno bezkarnie obra�a�. � Bezp�atnie � poprawi� Bonaparte. � Pozdr�w ode mnie Ejbaala. � A mo�e odwiedzimy staruszka w jego siedzibie? � Czy to konieczne? Mam tyle spraw na g�owie. � Podr� nie potrwa d�ugo. Wr�cimy, nim trzeci kur zapieje. � Co powiedzie� dow�dcy przybocznej gwardii? � Powiedz mu, generale, �e go�cisz u siebie pos�a, kt�remu zamierzasz po�wi�ci� ca�� noc, oczywi�cie dla dobra Republiki. � A je�li nie uwierzy? � Tym lepiej. � A zatem startujmy. � Dziesi��, dziewi��, osiem� �okcie przy sobie, generale, bo zawadzisz o pier�cie� Saturna i utkniemy w po�owie drogi� siedem, sze��, pi��, cztery, trzy, dwa, jeden� Start! Co, u licha? Ci�gle jeszcze stoimy na dywanie? Czy�by turbowsy� � nie zdo�a�a doko�czy�. Straszliwy wir powietrza porwa� ich w kosmos. Ejbaal nie ukrywa� wzruszenia. � Witaj, drogi naszemu sercu, witaj, synu! kciukiem prawej d�oni otar� �z� i lewym ramieniem przygarn�� Napoleona do nieco zapad�ej piersi. Jestem dumny z ciebie. Ro�niesz z godziny na godzin�. Nasza nauka nie posz�a w las. Brawo! Brawo! Dlaczego wzdychasz, Karolino? � Tchu nie mog� z�apa�. Te wasze urz�dzenia diab�a warte. � Prawisz nam komplementy, c�ruchno. � Turbowsysator zacina si�, Ejbaalu. � Nada�a� odpowiedni sygna�? � W��czy�am oba lasery o mocy 10 kW. � I mimo to nie zareagowa�? Czy modulowa�a� �wiat�o zgodnie z instrukcj�? � Modulowa�am i modulowa�am, a� wreszcie straci�am cierpliwo��, wtedy brutalnie i bez uprzedzenia zacz�� funkcjonowa�. � Iskrzy�a�? � Odrobin�. � To t�umaczy wszystko. Wy�adowania elektryczne, kt�re nast�pi�y w wyniku podra�nienia twojego systemu nerwowego spowodowa�y intensywne promieniowanie elektromagnetyczne. Fale uruchomi�y aparatur� oporn� na sygna�y �wietlne. Wypij szklank� zimnej wody, a ja tymczasem zabawi� naszego drogiego go�cia. Ejbaal klasn�� w d�onie, cztery �ciany przytulnego gabinetu pomkn�y w g�r�, ods�aniaj�c panoram� miasta. Wspania�e pa�ace przegl�da�y si� w nieco m�tnych wodach licznych kana��w. � Pa�ac Prokuracji, San Giorgio Maggiore wylicza�a zachwycona Karolina. � Biblioteka Sansovina, ach, sp�jrzcie na te portfenetry z balkonikami o renesansowych balaskach, przypatrzcie si� g�rnej kolumnadzie, na kt�rej spoczywa antyczny architraw, co za wspania�e t�o dla Napoleona. � Chcesz przez to powiedzie�, �e powinienem� � Karolina ma racj�, m�j synu, powiniene� Ejbaal zatoczy� r�k� wielki �uk � powiniene� te pa�ace, te ko�cio�y, te laguny, te kana�y, te gondole i tych gondolier�w zagarn�� i wrzuci� do p�czniej�cego worka wojennych trofe�w. � Wenecjanie zachowuj� ca�kowit� neutralno��. � I ty im wierzysz, Napoleonie? Ty wierzysz tym diab�om weneckim? Knuj� za twoimi plecami. Prawda, Karolino? � Knuj�. � Zmia�d�� jednym uderzeniem pi�ci � zdenerwowa� si� Bonaparte. � Wystarczy, je�li podniesiesz rami�. � Podnios�. � I nie po�a�ujesz tego � Ejbaal zdmuchn�� z czo�a kosmyk siwych w�os�w. � Nie po�a�ujesz. Zdobycie Republiki Weneckiej wyzwoli reakcj� �a�cuchow� nad wyraz korzystn� dla twoich poczyna�. � Dlaczego troszczysz si� o mnie? � Nie troszcz� si�, wykorzystuj�. � W jakim celu? � M�czysz mnie tymi pytaniami. � Chc� pozna� swoj� przysz�o��. � B�dziesz zawsze znakomitym wodzem wygrywaj�cym wszystkie bitwy. � Wszystkie? � Ostatni� przegrasz. � I co wtedy? � Rozpoczniesz od nowa w innym uk�adzie s�onecznym. � Co rozpoczn�? � Wojowa�, miesza�. � A potem? � Awansujesz. Potrzeba nam zdolnych, inteligentnych wojskowych. W kosmosie pe�no sprzeczno�ci, konflikt�w. Wszech�wiat rozbrzmiewa dysonansami, a� uszy puchn�. Miliardy ci�gle jeszcze nie rozwi�zanych problem�w, biliony k�opot�w, a co za kontrasty! Na jednych planetach kwitnie i p�czkuje rozum, na innych szerz� si� pandemie g�upoty. Niekt�re uk�ady s�oneczne ca�ymi erami prowadz� walki o hegemoni� w galaktyce, galaktyki wojuj� o uzyskanie priorytetu w produkcji py�u kosmicznego, o opanowanie wszech�wiatowych rynk�w metagalaktycznych. Planety Wielkiego Pozytywu usi�uj� integrowa�, Planety Wielkiego Negatywu dezintegruj�, a Wielki Kr�g toczy si�, podskakuje na kosmicznych wybojach, przyspiesza, zwalnia. M�drcy, pod��czeni do m�zg�w elektronowych, maszyny koncentruj�ce energi� kosmosu, najpot�niejsze intelekty, mi�dzygalaktyczne Stowarzyszenia Konstruktor�w i Destruktor�w wiod� nie ko�cz�ce si� dyskusje, skacz� sobie do oczu, zwolennicy chaosu rozbijaj� elektronowe aparaty na g�owach wielbicieli �adu, jedni drugim p�ataj� z�o�liwe figle, wywo�uj�c na przyk�ad eksplozj� dopiero co stworzonej gwiazdy. �Patrzcie � powiada ambitny konstruktor Galaktyki X Alfa. � Stworzy�em pi�kny, wspania�y �wiat. Tu s�o�ce, tam planety, �yciodajne promienie p�osz� mrok, s�ycha� �wiergot ptasz�t, kumkanie �ab, brz�cz� pszczo�y, na stogu siana dziewczyna s�ucha wyk�adu m�odzie�ca o sztuce tworzenia, kolorowe kwiaty pachn�, dobra robota, prawda?� �Cha�a � rzecze konstruktor konkurent, autor galaktyki Y Beta � szmira, beztalencie, przes�odzone, wyidealizowane, schematyczne, nudne, gdzie spojrze� � jasno��, co pow�cha� � pachnie, czego pos�ucha� � �piewa. Kto dzisiaj tak tworzy? �ycie to smr�d, to zawodzenie, to j�ki, to ciemno��, to otch�a�, mogi�a i w og�le jedna wielka rozj�trzona rana, szarpana przeciwno�ciami losu. Szakale, s�py, piszczele, w�e, pch�y i pluskwy. Jesz d�awisz si�, pijesz � krztusisz si�. Tylko taki model ma szans� egzystencji w Kosmosie.� �Bodajby� szczez�! � wyra�a pobo�ne �yczenie konstruktor Galaktyki Z Gamma. � Bodajby ci� strzeli� piorun wyprodukowany w twoich cuchn�cych laboratoriach! Usi�ujesz stworzy� odpowiednie t�o dla w�asnej szpetoty. Sp�jrzcie na moje �wiaty. Boschini, kt�rego ceni� jak syna, napisa�: �Malarz formuje bez formy, czy raczej form� deformuje formalno�� zewn�trzn�, w ten spos�b szukaj�c malowniczej sztuki. Najwy�sza pora zrozumie�, i� form� osi�ga si� za cen� transformacji, ja nie tworz�, ja transformuj�. �Ubogie, prymitywne � wtr�ca swoje trzy grosze konstruktor Galaktyki O jak Omega. � Moje tworzywo to �miech. Oto, s�ysz� dajmy na to, jaki� chichot, na peryferiach Wszech�wiata hulaj� kosmiczne wichry, �a�� sobie i s�ucham, a potem �api� te chichoty, zlepiam, wzmacniam w�asnym �miechem i ciskam w przestrze�. Reszta sama si� stworzy.� � Ejbaal m�wi� szybko i zasapa� si�. � Pozw�l, �e chwil� odpoczn� � rzek� do zamy�lonego Napoleona. � Przynie� wina, Karolino. Wr�ci�a po niespe�na minucie, nios�c na ramieniu bia�� amfor�. Napoleon nape�ni� trzy puchary. Spe�nili toast za zdrowie Ejbaala. Podzi�kowa� rozbawiony. � Nie narzekam, ale to �adnie z waszej strony. Sze�� tysi�cy lat haruj� od �witu do nocy, nie szcz�dz� zdrowia. A efekty � machn�� r�k� � o czym to ja m�wi�em? � O konstruktorach � podda� Bonaparte. � Tak, konstruuj� ka�dy po swojemu. Co pomys�, to rewelacja. Pami�tasz Barchina z Drugiego Owalu? � Pami�tam � Karolina wyszczerzy�a z�by. Dosta� bzika na punkcie cieni. � Ot� to, wyobra� sobie, m�j drogi, Barchin postanowi� stworzy� �wiat bez cieni. Idea, owszem, szlachetna, ale konstruktor przefajnowa�, nad ka�d� planet� zawiesi� tuzin s�o�c, grza�y, o�wietla�y ze wszystkich stron, a� biedne planetki spali�y si� na popi�. Albo Herdyk z Kwadratury Ko�a. Tak wzi�� sobie do serca porzekad�o: �co trzy g�owy, to nie jedna�, �e wyprodukowa� istoty o trzech g�owach. Pomys� niez�y, lecz rozumu te g�owy nie mia�y za grosz, bo Herdyk wykoncypowa� sobie: po co tworzy� rozumnych, z czasem uczniowie prze�cign� mistrza i zaczn� wybrzydza�, krytykowa�, rzuca� k�ody pod nogi, a skoro raz si� rozzuchwal�, trudno b�dzie po�o�y� tam� intelektualnym breweriom, gotowi doj�� do przekonania, �e sami potrafi� tworzy� nie gorzej ode mnie, stan� si� w�wczas bezu�ytecznym, niepotrzebnym demiurgiem. Parchoe z Mlecznej Drogi tak rozsmakowa� si� w tworzeniu �ywych organizm�w, �e prze�adowa� nimi planety swojego uk�adu. Rezultat � wieczna walka o byt, wzajemne po�eranie si�, perpetuum mobile nieszcz��, zgryzot i wyrzut�w sumienia. Ejbaal poci�gn�� pot�ny �yk wina, otar� usta wierzchem d�oni i m�wi� dalej: � Ja te� eksperymentuj�. Moje hobby to geniusze wojny. Powiem ci w zaufaniu, magazynujemy ich na wszelki wypadek. Licho nie �pi, nigdy nie wiadomo, co komu strzeli do g�owy, dlatego skonstruowa�em oko�o tysi�ca ludziczk�w bli�niaczo podobnych do ciebie, Napoleonie. Ka�dy dzia�a w innym uk�adzie s�onecznym, na innej planecie. Analizujemy wyniki waszej dzia�alno�ci, selekcjonujemy, tworz�c z najlepszych nasz� gwardi�. Tak, synku, mo�liwo�ci przed tob� ogromne, w pewnym sensie nieograniczone. Szczebli u nas sporo, jest po czym si� wspina�. Nale�ysz do Stronnictwa Mieszaczy, jeste� z przeproszeniem produktem Wielkiego Negatywu, sta�uj na Ziemi, pomo�emy. Do�wiadczenie, kt�re tam nab�dziesz, przyda si� wielce, gdy nadejdzie pora zmiany otoczenia i awansu kosmicznego. Mo�e zostaniesz Napoleonem Napoleon�w. No, dosy� na dzisiaj! Sprowad� go, Karolino, na ziemski pad�. W czerwcu wojska francuskie zaj�y Wenecj�. Pierwsze dni maja sp�dzi� genera� Bonaparte w Mediolanie. Po m�cz�cym dniu odpoczywa� na tarasie pa�acu Marino; Karolina, tym razem w stroju kobiecym, dotrzymywa�a Naczelnemu Wodzowi towarzystwa. Gaw�dzili o kopule ko�cio�a Santa Maria delie Grazie, o pi�knie zakl�tym w kamieniu, o epoce renesansu, o doskona�ych proporcjach ludzkiego cia�a. Przybycie kuriera genera�a Bernadotte�a popsu�o nastr�j. � Generale � meldowa� oficer � przywioz�em tek� hrabiego d�Antraiguesa. Agent Bourbon�w uciek� przed nami z Wenecji. Skry� si� w Trie�cie i tam zosta� aresztowany. � �otr! � zawo�a� Napoleon i wybuchn�� �miechem. Po przejrzeniu dokument�w znajduj�cych si� w tece, powiedzia� do Karoliny: � Teraz rozumiem, dlaczego Ejbaal podpowiedzia� mi zaj�cie Republiki Weneckiej. Te akta kompromituj� przewodnicz�cego Rady Pi�ciuset, genera�a Pichegru. Zw�cha� si� z rojalistami. �wietnie, doskonale. To wzmocni moj� pozycj� w Dyrektoriacie, to im rozwi��e r�ce. Istotnie, rozwi�za�o. Nie ma potrzeby relacjonowa� przebiegu wypadk�w 18 fructidora. Spiskowc�w aresztowano. Napoleon gratulowa� Dyrektoriatowi ocalenia Republiki. Wr�ci� do Pary�a 7 grudnia 1797 roku entuzjastycznie witany przez wielkich i ma�ych. Owacjom i ho�downiczym mowom nie by�o ko�ca. � No, no � mrukn�� Talleyrand, obserwuj�c kamienn� twarz dwudziestoo�mioletniego triumfatora. � No, no. W lipcu nast�pnego roku Bonaparte wyl�dowa� na egipskim brzegu. Min�o jedena�cie miesi�cy. Pod Abukirem wojska Napoleona rozgromi�y armi� tureck�. Zgin�o 15 tysi�cy �o�nierzy. Naczelny w�dz nie pozwoli� bra� je�c�w do niewoli. Do Karoliny, towarzysz�cej mu podczas kampanii egipskiej, powiedzia�: �By�a to jedna z najpi�kniejszych bitew. Z ca�ej armii nieprzyjacielskiej nie ocala� ani jeden cz�owiek.� � Ejbaal dobrze wybra� � stwierdzi�a z satysfakcj�. � Bardzo dobrze. Potw�r w ludzkim ciele. � Dzi�kuj�, niepotrzebnie silisz si� na komplementy. Znam swoj� warto��. � Jeste� g�upi! � wybuchn�a nieoczekiwanie straszliwie g�upi! Pusty, �mieszny kszta�t, nadmuchany przez Ejbaala. Wielki dra� napompowa� ma�ego drania i obaj s� z siebie zadowoleni. � C� to, bunt? � Chwila szczero�ci. Jestem ulepiona z innej gliny. Bez glazury. A tak, agenci Wielkiego Negatywu uprowadzili mnie z planety Semi, gdzie idee �yj� w doskona�ej symbiozie ze swoimi tw�rcami, �yj� i rozmna�aj� si�. Wierzymy, �e wkr�tce rozpocznie si� epoka renesansu w Kosmosie, �e nast�pi era mi�dzygalaktycznej koegzystencji. Ucz�owieczony Kosmos � oto wizja przysz�o�ci Wszech�wiata. Nie rozumiesz, podnosisz brwi, s�uchaj uwa�nie. Kosmos wymaga drobnej korekty. Musimy go zbudowa� na obraz i podobie�stwo cz�owieka, przywracaj�c mu ludzk� twarz o nosie perkatym, rumianych policzkach, o g�bie roze�mianej od ucha do ucha. Po niebie defiluj� t�umy bog�w, z�o�liwe, egoistyczne b�stwa rozsiewaj� po planetach odpowiednio przez siebie spreparowane przetrwalniki, wyhodowane na po�ywce egocentryzmu, z kt�rego wyrastaj� p�niej takie typy, jak ty. �Chc� by� wodzem, chc� by� naczelnym wodzem, chc� by� konsulem, chc� by� cesarzem, w�adc� �wiata.� Jeszcze chwila, a staniesz na szczycie g�ry i b�dziesz wrzeszcza� do t�umu podziwiaj�cego twoje ekwilibrystyczne wyczyny. �Jestem wasz� hemoglobin�, waszymi leukocytami, wasz� szar� substancj�, waszymi trzewiami�. Sk�d to za�lepienie, sk�d to przekonanie, �e nie zostaniesz strawiony, jak kawa�ek pieczeni baraniej, i wydalony, zanim zdo�asz przenikn�� do krwi? My�l ludzka jest nieograniczona, lecz w twoim umy�le kr�puje jej rozw�j nazbyt dobre mniemanie o w�asnym rozumie. � Dokonam wielkich, wspania�ych czyn�w � rzek� Napoleon. � Wcze�niej czy p�niej ludzie zespol� si� w dzia�aniu przeciw zag�adzie. Odkryj� metody ��czenia rozum�w i opracuj� niezawodny system obrony przed zniszczeniem. Przetrwalniki, kt�re wiry kosmiczne, wybuchy gwiazd, pr�dy mi�dzygalaktyczne roznosz� od jednego uk�adu do drugiego, te przetrwalniki zawieraj� niezniszczaln� si��: pragnienie �ycia. Gdy wykszta�c� si� z nich bardziej z�o�one formy, gdy powstan� struktury my�l�ce i �wiadome swojego istnienia, wtedy przygasa w nich pami�� w�asnej mocy tworzenia, ��czenia, zespalania, doskonalenia poprzez bezpo�redni udzia� w sk�adaniu indywidualnych cz�stek, ma�ych fragment�w wielkiej �amig��wki w jeden pot�ny organizm. Podejrzewam � m�wi�a Karolina wygl�daj�c przez okno �e to robota Ejbaala. Boi si� konkurencji. On os�abia pami�� istot rozumnych, zamyka je w male�kich �wiatkach. Przeobra�a w parweniuszy. B�d� gromadzi� bogactwa, b�d� zakopywa� w piwnicach z�ote monety, b�d� liczy�, liczy� i �lini� si� z wielkiego ukontentowania, tak jak ty teraz liczysz poleg�ych �o�nierzy tureckich. Pi�tna�cie tysi�cy, sto tysi�cy, sto milion�w. � Kpisz ze mnie. � Kpi�, Napoleonie. � Co powinienem uczyni�, by zas�u�y� na twoje uznanie? � Wycofa� wojska z Egiptu, zrzuci� mundur i wst�pi� do Akademii Medycznej. � Napoleon Bonaparte lekarzem? � Czemu nie! � Idiotyczny pomys�! � Zosta�, generale, ogrodnikiem, filozofem, dyrektorem ogrodu zoologicznego. � Mam zrezygnowa� z jedynej w swoim rodzaju kariery? � W tej chwili tysi�ce Napoleon�w toczy zwyci�skie bitwy na tysi�cach planet rozrzuconych po Wszech�wiecie. � Wspania�a wizja. Kiedy spotkam moich koleg�w po fachu i �po geniuszu�? � Gdyby tak wasz geniusz, wasz� energi� wykorzysta� do wznoszenia tam na rzekach, do nawadniania pusty�, do opanowania �ywio��w. S�dz�, �e jednego Napoleona starczy�oby dla zwalczenia plagi muchy tse�tse, a kilku da�oby rad� szara�czy, kt�rej r�j niszczy w ci�gu jednego dnia tysi�ce ton ziemiop�odu. � Napoleon tocz�cy bitwy z muchami, z szara�cz�! � Naczelny W�dz skrzy�owa� r�ce na piersiach. � Nie zabij� ani jednej muchy, nie skrzywdz� szara�czy. Otworzy�a� mi oczy, Karolino. Jutro skoro �wit przy wdziej� pokutnicz� szat�, posypi� g�ow� popio�em i b�d� b�aga� moich wrog�w o przebaczenie. � Kpisz ze mnie, generale. � Kpi�, Karolino. Wracaj, sk�d przyby�a�. Nikomu nie wspomn� o tobie. Nie wejdziesz do historii. � Bonaparte otworzy� drzwi wiod�ce do ogrodu. No, uciekaj, uciekaj, lub je�li wolisz � zniknij, zdematerializuj si�! � Machnij r�k� na to wszystko, chod� ze mn�. � O, nie! Nigdy jeszcze nie by�em Cesarzem. � Wi�c nie zmienisz zawodu, Napoleonie? � Nie, nie zmieni�. � A niech to wszyscy diabli! � zakl�a Karolina. Niebo pociemnia�o. Kulisty piorun uderzy� w wie�yczk� minaretu, odbi� si� jak pi�ka i znikn�� mi�dzy dachami Kasby. Spad�y pierwsze krople deszczu. Nadbieg� Mameluk Roustan z parasolem. � S�ysza�em jakie� g�osy � o�wiadczy� rozgl�daj�c si� po ogrodzie. � Recytowa�em wiersze � sk�ama� g�adko Napoleon. � Duszna, parna noc, nie zmru�y�em oka. Czyj to �miech? � Hieny wyj� na pustyni, generale. � Jutro wracamy do Francji. Suworow wkroczy� do W�och, rozgromi� armi� francusk� i wszystkie moje zwyci�stwa posz�y na marne. Pro� tutaj genera�a Klebera. O w�a�cicielce pa�acyku, wzniesionego przez markiza Letellier w pobli�u Place de Palma, ludzie opowiadali niestworzone rzeczy. Tym wi�ksz� sensacj� wywo�a�a wiadomo�� o nag�ym wyje�dzie Karoliny z Pary�a i licytacji wspania�ych mebli i cennych obraz�w. Kupi�em �liczny sekretarzyk w stylu Ludwika XV. � Janie Jakubie, pan oszala� � biada�a moja dobra gospodyni � tyle pieni�dzy za taki grat? � Ba � odpar�em. � Drzewo solidne, a w skrytce znalaz�em pami�tniki o wprost rewelacyjnej tre�ci. Nie umywaj� si� do nich wspomnienia ksi�nej d�Abrantes wydane w 18 tomach. O Napoleonie pisali jego bracia: Hieronim, J�zef i Lucjan, jego marsza�kowie i genera�owie, dyplomaci, damy dworu, kamerdynerzy, nikt jednak nie ujawni� szczeg��w opisanych przez Karolin� Q. Najbardziej wszak�e zdziwi�a mnie karteczka w�o�ona mi�dzy stronice memuaru. Widnia�y na niej s�owa: �Karolino, nie porzuca si� pracy bez trzymiesi�cznego wypowiedzenia. Ejbaal�.