Ryszard G�owacki Ktokolwiek sieje rozum Kocham cisz� letniej nocy. Mo�na wtedy przenie�� si� w �wiat d�wi�k�w nie istniej�cych za dnia, s�ucha� sekret�w zakl�tych w szmerach, niewidz�cymi oczyma patrze� w czer� i wyobra�a� sobie ro�ni�cie trawy, przeloty nocnych ptak�w, pe�zanie w�a po�r�d kamieni kurcz�cych si� w ch�odzie. Wszystko, co nie jest szeptem, dra�ni ucho odwyk�e od ha�as�w jasno�ci, a ka�dy obcy d�wi�k profanuje mroczn� krain� spokoju nabieraj�c� si� przed nowym dniem. I chocia� noc pozwala na nieosi�galne o innej porze skupienie, przerywam pisanie, aby stukotem czcionek nie p�oszy� tajemnic i marze�. Wys�u�ona maszyna drzemie w chybotliwym p�cieniu dopalaj�cej si� na kominku �wiecy niczym przedpotopowy stw�r z paszcz�k� wyszczerbionych z�b�w - klawiszy. Otulona mrokiem sta�a si� cz�ci� tajemnicy i ju� nie razi w �wiecie sosnowych pni pachn�cych �ywic�. Bia�a plama ledwie wkr�conej kartki przegina si� do ty�u jak grzywa u�pionego potwora. Podmuch wiatru przyni�s� od strony mokrade� �piew �ab ciesz�cych si� �yciem i noc�; ws�uchuj� si� wi�c we� jak w koncert najprzedniejszy, bo dyktowany rado�ci� sam�. A kiedy przycicha tysi�czny ch�r skryty gdzie� w trzcinach i oparach, wstrzymuj� oddech, aby nacieszy si� nim jeszcze cho�, troch�, nabra� w siebie pi�kna, bo nie wiadomo kiedy zn�w b�dzie mi dane. Gdy tak ch�on� gasn�cy w oddali d�wi�k, nag�y zgrzyt wgryza si� w cisz� i bezpowrotnie p�oszy ulotne opus ,na mg�� i noc. Intruz jest obcy a r�wnocze�nie jakby znany... Tak! Na pewno znany! Po nim nast�puje sze�� jednakowych uderze�, kr�tka pauza, dwa uderzenia i trzecie inne, puste. Maszyna do pisania! Ten pusty d�wi�k, to du�e "L". Kto� pisze na mojej maszynie! Zrywam si�, patrz� - nie ma nikogo. Chwila wahania - i zn�w puste uderzenie. Przecie� czcionka ,,I" ma u�aman� g�rn� po�ow�! Kiedy potrzebuj� du�ego L, pisz� I, a o��wkiem dorabiam brakuj�cy fragment. Niewprawny stukot trwa. Kto� niewidoczny przesuwa wa�ek i pisze, pisze... Ogarek �wiecy ze skwierczeniem ga�nie rozsiewaj�c k��by parafinowego dymu. Nerwowo szukam zapa�ek, powinny by� gdzie� w pobli�u. Stukanie trwa. S�! ��ty p�omyk wydobywa z czerni moj� d�o�. Latarka! Gdzie� tu musi by� latarka! Le�y na stoliku, obok maszyny. P�omie� parzy palce i ga�nie. Upiorne pisanie nie ustaje! Zapalam nast�pn� i si�gam po latark�. Silny strumie� �wiat�a wraca rzeczom kszta�ty, ukazuj� zapadaj�ce si� klawisze i pokrywany czerni� znak�w papier. Pochylam si� nad nim i czytam: KODEKS GALAKTYCZNY Przepisy Kodeksu Galaktycznego okre�laj� prawa, obowi�zki, zasady i warunki obowi�zuj�ce w kontaktach mi�dzyuk�adowych. CYWILIZACJA Art. 0000001) Pod poj�ciem Cywilizacji rozumie si� zesp�l oraz wszystkie wytwory zespo�u homeostat�w wyposa�onych w sprz�enie zwrotne i zdolnych do powodowania zamierzonych zmian entropii w skali co najmniej globalnej. Art. 0000010) Ze wzgl�du na spos�b powstawia wyr�nia si� Cywilizacje: a) naturalne b) z posiewu c) kombinowane Art. 0000011) Ze wzgl�du na rodzaj homeostat�w tworz�cych Cywilizacje dzieli si� na: - witalne - robotyczne - falowe Art. 0000100) Stopie� rozwoju Cywilizacji okre�la maksymalna pr�dko�� osi�gana przez jej wytwory. Z tego kryterium wynika podzia� na trzy nast�puj�ce grupy: a) Cywilizacje Prymitywne (dysponuj� pr�dko�ci� mmiejsz� od tzw. trzeciej kosmicznej, czyli pr�dko�ci ucieczki z danego uk�adu) b) Cywilizacje Pod�wietlne c) Cywilizacje Ponadczasawe (Totalne) Art. 0000101) Cywilizacje Prymitywne dzieli si� na: - poinformowane o istnieniu jurysdykcji galaktycznej - nie poinformowane KOORDYNACJA GALAKTYCZNA Art. 0000110) W celu elastycznego nadzoru nad poczynaniami o charakterze ponaduk�adowym, obszar Galaktyki podzielony zasta� na Sfery. Nad wsp�dzia�aniem w obr�bie Sfery czuwa, w�a�ciwy sferycznie Rejestr Cywilizacji. Art. 0000111) Gromady kuliste s� obiektami wydzielonymi. Ca�o�ci� spraw gromady zawiaduje Rada Roju Gwiezdnego poprzez swoje wyspecjalizowane agendy. Art. 0001000) Koordynacja spiralna prowadzona jest przez G.O.D. Ilekro� w tek�cie zostanie u�yty ten skr�t, nale�y pod nim rozumie� Galaktyczny Obw�d Decyzji. Wszelka dzia�alno�� wykraczaj�ca poza granice Sfery (Roju) musi ka�dorazowo uzyska� akceptacj� G.O.D. Art. 0001001) Postanowienia G.O.D. s� ostateczne w czasach i przestrzeniach. STREFA SWOBODNEJ EKSPANSJI Art. 0001010) Strefa Swobodnej Ekspansji okre�la przestrze�, w granicach kt�rej Cywilizacja uprawniona jest do zmian entropii wed�ug w�asnego uznana. Strefa Swobodnej Ekspansji rozci�ga si� do granic grawitacyjnych w�a�ciwego uk�adu bez wzgl�du na to, czy s�siednie uk�ady s� zamieszka�e, czy te� nie. Art. 0001011) W uk�adach policywilizacyjnych wszelkie rozgraniczenia s� spraw� wewn�trzn� w�a�ciwego uk�adu, nie podlegaj�c� jurysdykcji galaktycznej. Art. 0001100) Ograniczenie Strefy Swobodnej Ekspansji mo�e nast�pi� na skutek- dzia�alno�ci zagra�aj�cej obiektom galaktycznie chronionym. O takiej decyzji Cywilizacja mo�e zosta� powiadomiona lub nie, w zale�no�ci od stopnia swojego rozwoju. Od decyzji ograniczaj�cej Stref� Swobodnej Ekspansji Cywilizacjom poinformowanym s�u�y odwo�anie do G.O.D. przy czym organ wydaj�cy zaskar�on� decyzj� zobowi�zany jest udost�pni� odwo�uj�cemu si� ponadczasowy kana� ��czno�ci z G.O.D. o ile ten�e takowego nie posiada. Art. 0001101) Wniesienie odwo�ania nie wstrzymuje decyzji wydanej na podstawie art. 0001100. PORUSZANIE SI� I ��CZNO�� W OBR�BIE GALAKTYKI Art. 0001110) Ka�da Cywilizacja ma prawo poruszania si� w obr�bie Galaktyki z pr�dko�ciami jej w�a�ciwymi, pod warunkiem wcze�niejszego uzyskania zezwolenia. Zezwolenia wydaj� i nadz�r nad ruchem sprawuj� w�a�ciwe sferycznie Rejestry lub Rady Roj�w. Art. 0001111) Wszelkie obiekty opuszczaj�ce granice Stref Swobodnej Ekspansji, a nie obj�te zezwoleniem, podlegaj� zniszczeniu lub konfiskacie na rzecz odno�nego terytorialnie Muzeum Trzeciej Pr�dko�ci. Art. 0010000) Wykorzystanie nadprzestrzeni dla cel�w komunikacyjnych dozwolone jest wy��cznie na zewn�trz obrysu Galaktyki. Pod terminem "obrys Galaktyki" rozumie si� powierzchni� elipsoidy opisanej na Galaktyce. Art. 0010001) ��czno�� mi�dzyuk�adowa mo�e by� prowadzona z wykorzystaniem dowolnych no�nik�w informacyjnych. Jedynym warunkiem jest zachowanie hermetyczno�ci przekazu dla wszystkich Cywilizacji stoj�cych na stopniu rozwoju ni�szym ni� strony uczestnicz�ce w wymianie. DZIALALNO�� BADAWCZA Art. 0010010) Prawo badania uk�ad�w bezcywilizacyjnych przys�uguje ka�demu, kto uzyska zezwolenie odno�nego Katastru Gwiezdnego Sfery, a w gromadach kulistych - Rady Roju. Art. 0010011) Badanie uk�ad�w ucywilizowanych wymaga: a) w przypadku Cywilizacji poinformowanej - zgody danej Cywilizacji b) w przypadku Cywilizacji nie poinformowanej - jak w art. 0010010. Zaleca si� tutaj daleka posuni�t� ostro�no�� i kamufla�. Art. 0010100) Pozwolenie na prace badawcze traci wa�no��, je�eli: a) nie zasta�y one rozpocz�te w czasie r�wnym pi�ciokrotnej drodze �wiat�a pomi�dzy centrami przedmiotowych uk�ad�w, licz�c od daty wydania b) zosta�y przerwane na czas d�u�szy ni� wymieniony w pkt. a. Art. 0010101) Przej�cie Cywilizacji na wy�szy stopie� rozwoju automatycznie likwiduje wszystkie koncesje w jej Strefie Swobodnej Ekspansji. Art. 0010110) lokalizacja baz pozauk�adowych dozwolona jest przy zachowaniu wymog�w art. 0010010, art. 0010011 oraz art. 0001110. Art. 0010111) Dzia�alno�� badawcza nie mo�e mie� charakteru eksploatacyjnego. Prace nie powinny pozostawia� �lad�w, kt�re nie mog�yby by� uznane za naturalne. Spuszczanie deszcz�w meteorytowych dla zatarcia �lad�w prac badawczych jest zabronione. Art. 0011000) likwidacja zb�dnych baz ma by� prowadzona do pierwotnego poziomu entropii. INTERWENCJE I ZAW�ASZCZENIA Art. 0011001) Posiewy kodu, interwencje ewolucyjne oraz interwencje cywilizacyjne poza Strefami Swobodnej Ekspansji dopuszczone s� jedynie na wniosek w�a�ciwego Rejestru Cywilizacji (Rady Roju Gwiezdnego), zatwierdzony przez G.O.D. Art. 0011010) Zabrania si� umieszczania w kodzie informacji innych ni� genetyczne. Art. 0011011) Zabrania si� nawi�zywania kontakt�w z Cywilizacjami nie poinformowanymi. Art. 0011100) Przerzut zb�dnej informacji w d� jest zakazany. Art. 0011101) Zaw�aszczenie uk�adu bezcywilizacyjnego mo�e nast�pi� jedynie na mocy zezwolenia G.O.D. z nast�puj�cymi uwagami: a) w przypadku uk�ad�w grawitacyjnie stycznych - po uprzednim uzyskaniu zgody wszystkich Cywilizacji s�siednich b) w przypadku uk�ad�w niestycznych - po uprzednim uzyskaniu zgody w�a�ciwego Katastru Gwiezdnego Sfery c) je�li uk�ady znajduj� si� w dw�ch r�nych jednostkach sferycznych, wymagana jest zgoda obydwu organ�w nadzoru. Art. 0011110) Zaw�aszczanie uk�ad�w lub fragment�w uk�ad�w posiadaj�cych Cywilizacje nie jest dozwolone. Art. 0011111) Komety wymienne nie podlegaj� ochronie prawnej. Art. 0100000) Obiekty galaktycznie chronione i obiekty specjalne nie podlegaj� zaw�aszczeniom. OBIEKTY SPECJALNE Art. 0100001) Pulsary, nowe, supernowe, czarne dziury oraz mg�awice py�owe s� obiektami specjalnymi i podlegaj� wy��cznie kompetencji G.O.D. Art. 0100010) Wszelkie manipulacje przy obiektach specjalnych s� zabronione. PENETRACJA POZAGALAKTYCZNA Art. 01000011) Wszelka dzia�alno�� wykraczaj�ca poza granice grawitacyjne Galaktyki mo�e by� prowadzona wy��cznie z inspiracji oraz pod bezpo�rednim nadzorem G.O.D. SANKCJE Art. 0100100) Cywilizacja poinformowana zobowi�zana jest do �cis�ego przestrzegania postanowie� Kodeksu Galaktycznego. Art. 0100101) Ktokolwiek wykracza przeciwko Kodeksowi, a w szczeg�lno�ci - kto bez zezwolenia przebywa poza w�asn� Stref� Swobodnej Ekspansji - kto wewn�trz obrysu Galaktyki wyzyskuje nadprzestrze� dla cel�w komunikacyjnych - kto nie dba o hermetyczno�� przekazu informacji. - kto nara�a obiekty galaktycznie chronione i specjalne - kto bez zezwolenia nawi�zuje kontakty z Cywilizacjami nie poinformowanymi, dokonuje posiew�w kodu lub interwencji ewolucyjnych - kto nieprawnie zaw�aszcza jakikolwiek obiekt poza w�asn� Stref� Swobodnej Ekspansji - podlega izolacji ca�kowitej na czas okre�lony przez G.O.D. Art. 0100110) Cywilizacje nielegalnie stworzone ulegaj� likwidacji w trybie dora�nym. POSTANOWIENIA KO�COWE Art. 0100111) W momencie osi�gni�cia przez Cywilizacj� poziomu technicznego umo�liwiaj�cego dzia�alno�� poza Stref� Swobodnej Ekspansji, musz� jej zosta� w ca�o�ci przekazane postanowienia niniejszego Kodeksu. Wst�pne zawiadomienie powinno mie� form� niezobowi�zuj�c�, na przyk�ad zainspirowanego utworu fantastycznonaukowego, kt�ry pozwoli�by bez szoku oswoi� informowan� spo�eczno�� z faktem podleg�o�ci pod jurysdykcj� galaktyczn�. Art. 0101000) W �lad za zawiadomieniem wst�pnym nale�y przes�a� formalne oraz ustanowi� kana� ��czno�ci dwustronnej dla interpretacji podstawowego aktu prawnego. Art. 0101001) Okres mi�dzy zawiadomieniem wst�pnym a formalnym ka�dorazowo okre�la w�a�ciwy sferycznie Rejestr Cywilizacji Prymitywnych. On te� odpowiedzialny jest za form� kontakt�w oraz przestrzegania prawa galaktycznego przez now� spo�eczno�� poinformowan�. Art. 0101010) lokalne wej�cie Kodeksu w �ycie nast�puje z chwil� zrozumienia go przez Cywilizacj� poinformowan�. Maszyna umilk�a. Dopiero teraz dotar�o do mnie, �e ilekro� ko�czy� si� papier, wsuwa�em nowy i patrzy�em jak niespiesznie pokrywa si� nalotem liter. Spojrza�em na zegar - dochodzi�a p�noc. �abi ch�r przepad� w podmuchach wzmagaj�cego si� wiatru, lub mo�e ucich�, zm�czony. Zebra�em zapisane kartki i przeczyta�em jeszcze raz. Nikt, oczywi�cie, nie uwierzy w t� histori�, ale przecie� nie o to chodzi... powr�t