Recenzje

• Jolanta Szymczak

  2018-03-23

  We wstępie do książki autorka - dziennikarka, która przeprowadziła dużo wywiadów dla Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego - wyjaśnia, że jej zamierzeniem nie było opisanie życia uczestniczek powstania. Ona chciała utrwalić myśli a także uczucia, towarzyszące im w sierpniu i wrześniu 1944r. Sama pisze: „Mam nadzieję, że ta mozaika odpowiedzi pokaże obraz Powstania, tak jak wyglądało w oczach walczących kobiet”. Czy udało jej się osiągnąć ten cel ?Książka składa się z kilkunastu rozdziałów, w których każda z dwudziestu jeden dziewczyn biorących udział w powstaniu warszawskim dzieli się własnymi przemyśleniami na wybrane tematy. I tak pomiędzy innymi dowiadujemy się, co te osoby czuły w momencie wybuchu powstania, jak radziły sobie ze zdobywaniem jedzenia, ubrań, jak traumatycznym przeżyciem było przejście kanałami, jakie piętno w ich duszy zostawiały spotkania, pożegnania, jak reagowały na widok śmierci. Czytając, człowiek nie pozostaje obojętny. Obcujemy przecież z faktami, a nie fikcją literacką. Z jednej strony rodzi się współczucie, że bohaterki musiały się zmierzyć z tak ciężkim doświadczeniem, jakim było powstanie warszawskie. Z drugiej strony czuje się podziw, że czasami znosiły więcej niż by się można było spodziewać po zwykłych, szarych kobietach, które wcale nie zabiegały o sławę.Prosty język, konkretne uwagi, realistyczne, nierzadko bardzo osobiste relacje- to na pewno mocna strona tej książki. Czasami pojawia się krótki komentarz autorki, który nie jest oceną, a raczej dopowiedzeniem, wyjaśnieniem albo opisem swoich przeżyć, towarzyszących podczas zbierania materiałów. To też nic nie ujmuje opisywanej pozycji. Książka ebook posiada jednak, moim zdaniem, jedną wadę-chodzi o konstrukcję. Udzielanie głosu każdej z uczestniczek po kolei w następujących po sobie rozdziałach sprawia, że czytelnik po pierwsze zaczyna mieć wrażenie, że czyta jedno i to samo, ponieważ wypowiedzi czasem niewiele różnią się od siebie. To troszkę osłabia dramatyzm i studzi emocje. Po drugie, tak naprawdę nie wiadomo o kim się czyta, brak jakiejś ciągłości życiorysu, postaci rozmywają się. Wolałabym, aby każdej z rozmówczyń poświęcony był osobny rozdział. Wówczas miałabym świadomość o kim czytam i łatwiej uchwycić by mi było, jak uczestniczki zmieniały się wraz z przebiegiem powstania. Myślę, że ułożenie materiału według innego klucza lepiej pomogłoby zrealizować autorce cel, jaki sobie postawiła. Niemniej warto sięgnąć po tą pozycję-zachęcam!

• Sosenka

  2018-03-23

  Autorka śmiało nazywa bohaterki książki żołnierzami i myślę, że takie miano całkowicie im się należy. Były to Łączniczki, sanitariuszki, a nawet uczennice, ponieważ dużo z nich miało po 16-17 lat, gdy dołączały do Powstania. Zdarzało się, że walczyły one wraz z facetami na linii frontu i nie ustępowały im swoja determinacją i siłą, jednak większość pracowała "z tyłu". Ich zadaniem było przede wszystkim pomaganie rannym, opieka ponad chorymi, pranie, sprzątanie i gotowanie, lecz również i niebezpieczne obowiązki jak dostarczanie wiadomości czy paczek. Nierzadko jedna wpadka kończyła się tragicznie, a od ostrożności i skupienia zależało ludzkie życie. Udział w wojnie był nie tylko wyczerpujący fizycznie, lecz i psychicznie. Wspomnienia bohaterek są nierzadko bardzo dramatyczne i wzruszające. Opowiadają o zapachu spalonych ciał, który dręczył je jeszcze bardzo długo po wojnie, o trudach w zdobyciu jedzenia, którym nierzadko towarzyszyły wybuchy i strzały, mimo to nie poddawały się. Idealna historia!

• Ekspert Empiku

  2018-03-23

  Wyjątkowy dokument. Niezmiernie rzadko zdarza się, by ktoś przedstawiał obraz wojny głosem walczących kobiet. A jest to obraz zupełnie inny. Tutaj szczegóły natarć w znacznej mierze zastępują emocje, zapachy, kolory, kształty, drobne żarty i przykrości, o których mężczyźni nie mówią. Wojna dla dziewczyn to nie tylko honor i bohaterstwo. To także skrajne wyczerpanie, głód i absurdalne okrucieństwa przeplatane koniecznością codziennego życia. Wszechobecny brud i cierpienie. To wojna, jakiej nie znaliśmy. Której obraz przeraża. Mnóstwo dziewcząt dla ojczyzny nie wahało się ani przez chwilę. Wysłuchajmy ich.Sylwia Kasperczuk, empik Lublin