To twoja książka?

Recenzje

• Efemerycznoscchwil

  2025-07-16

  „Rzeźnik” Karola Joyce’a to powieść, która wbija się w czytelnika niczym chirurgiczny skalpel — bez litości, bez kompromisów. To opowiadanie o cielesności zredukowanej do pola eksperymentu. O systemowej przemocy zakamuflowanej białym fartuchem i autorytetem medycyny. Odsłania mroczne oblicza XIX‑wiecznej medycyny, a zarazem rzuca światło na uniwersalny i stale aktualny kłopot medykalizacji kobiecego ciała.W „Rzeźniku” ciało dziewczyn przestaje być podmiotem, a staje się obiektem medycznej interwencji, badania i korekty. Medykalizacja, czyli proces, w którym naturalne emocje i doświadczenia zostają przedefiniowane jako choroby, umożliwia systemowi odbieranie dziewczynom prawa do decydowania o sobie.Joyce pokazuje, jak XIX‑wieczna medycyna uzasadniała brutalne eksperymenty — wyrywanie, okaleczanie, ingerencję w najintymniejsze części ciała — pod pozorem leczenia „histerii” czy „nerwic”. Tym samym ciało staje się więźniem ideologii, która sprowadza kobiecość do choroby, a lekarza do oprawcy.Kluczowym wątkiem powieści jest ginekopsychiatria — dziedzina, która łączyła ginekologię z psychiatrią i zakładała, że psychiczne kłopoty dziewczyn mają własne źródło w ich narządach rozrodczych.Joyce obnaża tę pseudonaukową teorię i jej skutki — fizyczne tortury chirurgiczne, brak zgody pacjentek, psychiczne zniewolenie i społeczna izolacja.Ginekopsychiatria w „Rzeźniku” to nie tylko historyczny fakt, lecz przede wszystkim metafora systemowej przemocy względem kobiet, ukrytej pod pozorem naukowego postępu.Bohaterki Joyce’a nie są idealizowane. To postaci realne, zmagające się z traumą, nierzadko bezsilne, czasem podporządkowane. Ich siła tkwi w autentyczności, w potyczce o zachowanie choćby szczątkowej podmiotowości. Opowieść unika sentymentalizmu, lecz nie traci z oczu empatii względem ofiar przemocy medycznej. Cieszą odniesienia do wielu słynnych lekarzy z tego okresu przykrytych pod patyną czasu. Joyce operuje językiem, który jest jednocześnie chłodny i przejmujący. Każde zdanie jest precyzyjnym cięciem, które odsłania brutalną prawdę, lecz również pozwala na chwilę refleksji i współodczuwania. Narracja balansuje pomiędzy dokumentem a literacką sztuką, tworząc napięcie i zmuszając czytelnika do konfrontacji z niewygodną rzeczywistością.Czytając „Rzeźnika”, nie sposób pozostać obojętnym. Emocje wahają się od szoku i obrzydzenia, przez współczucie, aż po bunt przeciwko systemowi, który przez wieki legitymizował takie praktyki. To lektura wymagająca, lecz i wyzwalająca — prowokująca do myślenia o współczesnych problemach medykalizacji, praw dziewczyn i autonomii ciała.Chociaż akcja rozgrywa się w XIX wieku, tematy poruszane przez Joyce’a są niepokojąco aktualne. Medykalizacja kobiet, patologizacja ich emocji i ciał, a także narzędzia kontroli medycznej pozostają wyzwaniami współczesności. „Rzeźnik” jest więc nie tylko literackim dokumentem historii, lecz i gorzkim komentarzem do dzisiejszych debat o prawach reprodukcyjnych i szacunku dla kobiecej autonomii.To brutalna, lecz potrzebna lektura — literacki nokaut, który rozrywa zasłony mitów o medycznym „postępie” i odsłania prawdziwe oblicze nauki jako narzędzia władzy i kontroli.

• Artur

  2025-07-08

  Czy zastanawialiście się co jest kwintesencją ludzkiego zła? Tego podstawowego, ludzkiego uczucia, które skłania jednych do wyzysku, ucisku i poniżenia wobec drugich, tych słabszych, skazanych na ich łaskę? Takie zapytanie zdaje sobie zadawać Joyce Carol Oates, gdyż jej świeża książka ebook Rzeźnik sięga bardzo głęboko do ciemnych zakamarków ludzkiego jestestwa. Książka ebook rozpoczyna się dość niepozornie, wprowadzając sylwetkę lekarza, który w dość przypadkowy zaczyna specjalizować się w kobiecej medycynie. Jest odległy XIX wiek i kobieca fizjologia zaniedbana nie posiada wielu interesariuszy z wiadomych mizoginistycznych przyczyn. Lekar Weir widzi własną szansę, by stać się docenianym specjalistą. Przybywa do szpitala psychiatrycznego i tu rozpoczyna własną karierę, a także tragedia dziewczyn tam żyjących... Autorka stworzyła fascynujące postaci, samego lekarza, który powoli wyłania się jako tytułowy Rzeźnik z oparów chrześcijańskich pobudek i tłumaczeń. Bardzo stopniowo przekonujemy się o jego makiawelicznej naturze. Dzięki swoim dwóm mądrym asystentom, udaje mu się dokonać odkryć, które tytułuje swoim nazwiskiem, lecz także doprowadzić do śmierci wielu bezbronnych kobiet. Książka ebook jest fikcyjnym obrazem, jednak wspartym życiorysami wielu wybitnych lekarzy z XIX wieku, którzy dali początek eksperymentalnej medycyny zwanej ginekopsychiatrią. Wydarzenia nakładają się z kłopotem niewolnictwa, najemnych pracowników przebywających z Europy i wszechobecnej hipokryzji, którą rządzi się się Ameryka. Wyjątkowa wciągająca, pouczająca, momentami eksplicytnie opisująca toczące się wydarzenia, książka ebook która do głębi porusza temat ludzkiego braku wrażliwości, agresji fizycznej i psychicznej wobec drugiego człowieka i po raz następny zmuszająca do zadumy ponad granicami ludzkiego cierpienia. Jedna z moich tegorocznych topek. Mistrzowska kreacja. Dziękuję wydawnictwu za egzemplarz książki.

• Maksymilian

  2025-07-17

  Fenomenalna i bezkompromisowa powieść. Oates pisze o rzeczach okropnych w sposób, że nie nie chce się odłożyć książki. Mistrzyni literatury amerykańskiej. Warto.