Strona 1 / . ... r "W:It ... . . . . . ?: ;,- ' I Nr 105 I . I I INFORMATOR KULTURAlNO-OSWIATOWY Strona 2 .... Strona 3 IHFOR.MATOR WOJEWÓDZKIEGO O?RODKA KULTURY ZIEMIA , GDANSKA Nr 105 GDA?SK 1974 Strona 4 & fi T 1 J?l ?il l r1' , " • . n '" . f""'« I .. I J n , ? I? O' U ....... ? 1?.1- .. 13l.' f': ; ? ? f J t 1 ?I .... t } k , f l .. tf :" ")? t u.: • I I ? REDAGUJE KOLEGIU1;1 Adres Redakcji: Gda?sk, ul. Korzenna 33/35 Ratusz Staromiejski tcl, 31-13-44 • I r ) Strona 5 l'RJt:?(j GJ),\?SKIEGO WO.JEW()J)ZKIEGO O?RODKA KULTURY 20 L?\T PRACY 1. Andrzej Cybulski 5 Region wielkich szans 2. Tadeusz \Vilga 16 Tak f;k zaczc?o :3. Eugenia Kochanowska 21 TrocIII; wspomnieli. . '1. Izabela Trojanowska 27 Twórcy l 'ani Funi 5. K. J. Ziorni?ski 31 WDK. - na wsi G. Zofia Watrak-Tomczyk 37 Dwadzie?cia lal ujarzmie-nia Melpome-ny . stanis?aw Daniclewie? 44 7. Dzia? Muzyczny - ?onglerka w?ród problcmów , St. Olgierd 50 B. Spacer po wydawniczych :;ric?kach n. GTPS - WDK - runda owocnego Jacek Kotlica 63 partnerstwa. 'I'adeusz Rogowicz stanis?awa Br?glcwlcz 71 10. Ku?nia doskonalenia kadr. Kazimierz Babi?ski 77 11. Ratuszo\\"e impresje . Artur Lundkvist 82 Poetyka (wie-rsz) RECENZJF, OMÓWIENIA: Jacek Ostr??nik 83 1. O widowisku "P1aóczatantra" Ewa Rasmus 85 "?wierszczyk" . 2. Bu?garski teatr marionetki 3. Form Scenicznych i Kon- Przegl?d Ma?ych kurs Recytatorski szkó? rolniczych woje- Maria ?orn?anka 91 wód::h?:l . gda?skiego 1. Turniej Wojewódakiego XX ogólnopolskiego M. T. 93 Konkursu Recytatorskiego. Andrzej ?urawski 98 5. Notc1tki z Konkursu Recytatorsldego . Ewa Borkowska 100 G. dla najm?odszych Jachtingowe emocje E. B. 104 7. O Morza" antologii "Glosy 3. Wydawnictwa Centralnego O? rodloa l\Tetodyki . opr. E. W. 108 Upows::echniania Kultury. stanis?aw Danielewicz 111 n. w lepiej gda?skim jazzie coraz 10. Piosenka radziecka \V eliminacjach Antoni Poszowski 112 konkursowych . K,azimierz Babi?ski 117 11. Polskie Filmowe 73 Debiuty 123 INI<'vRl\L\CJE, iiRON1KA: Strona 6 I , • l -I Strona 7 Strona 8 · ' Strona 9 - 5 - REGION WIELKICH SZANS spalona, za- 30 lat temu ziemia gda?ska zosta?a ograbiona, tOPiona, zaminowana. Trzeba by?o "ziemi? gar?oiami rwa?, rui- nie wydziera? oeg?y". Czas odbudowy zbieg? ai? z prze?omem SPo?eoznym i narodowym, budow? portów, .toozni, starego mia8t? Politeohniki i nowego ustroju. Cz?owiek w najpi?kniejszym zry- wie _ w waloe z natur? - dowiód?, te niemo?liwe jest realne: ziemi? ?u?awsk? wydarto morzu i zagospodarowano. Dzi? o rozwoju regionu deoyduje umiej?tno?? wykorzystywa- nia nadmorskiego po?o?enia, a 00 za tym idzie: uprawy morza, wykorzystania morza do przewozu ?adunków masowyoh i drobnioy a wi?o rozwój ?eglugi, portów i produkoji statków oraz morska i nadmorska gospodarka turystyozna. Szans? regionu gda?Skiego s? tak?e wiadomo dla przemys?u wodo- zasoby wodne, niezb?dne jak paliwIe Dowodem jest oh?onnego /chemicznego, energetyoznego, wzd?u? brzegu morskiego i narastaj?oa konoentraoja przemys?u Wil?y. doohodzi jeszoze blisko?? surowoów Poza obfito?ci? wody Nie do pogardze- importowanych drog? morsk? oraz rynków zbytu. nia rolnictwa w do- jest tak?e wk?ad naszego uprzemys?owionego starozanie na rynek ?ywno?oi, szczególnie mi?sa. ?e ozynniki stwarzaj? uzasadnion? podstaw? do nazywania rozwoju regionu - udzia? w mi?dzy- dynamioznym. Nasza gospodarka morska,bior?o narodowym podziale praoy i b?d?o pod naciskiem ?wiatowych tren- dów podwy?sza? poziom post?pu, pod teohnioznych?musi oi?gle Wzgl?dem teohniczno-ekonomioznym równa? do najlepszych. Post?- PUj?oy szybko prooes koncentraoji przemys?u,speojalizaoji pro- dUkoji oraz towarzysz?oe mu dojrzewanie zawodowe i spo?eozne SPo?eoze?stwa przemys?owego Wybrze?a pozwala nam zaryzykowa? tWierdzenie, ?e jest to region wielkich mo?liwo?oi, a jego u- dZia? stale ro?nie. Jest to w powi?kszaniu dochodu narodowego Ziemia oenna. Cz?sto o ten bogata, ?yzna i urodzajna, a wi?o lam rolniotwem a z nimi tury- jej kawa?ek rywalizuj? przemys? z StYka. Tratno?6 deoyzji ?wiadczy o umiej?tno?oi gospodarowania regionu ooraz zaSObami. W poszukiwaniu ozynników przysz?o?oi tworz? aktual- Wi?kszy g?os maj? eksperoi. Naukowoy i praktyoy nie wykorzystania posiadane- d?ugofalowy program kompleksowego go Koordynaoj? wyspeoja- Potenoja?u gospodarozego nad morzem. nad liZowanej \ wiedzy o potenojalnyoh mo?liwo?oiaoh tkwi?oyoh Strona 10 - 6 - morzem zajmuje si? Zespó? Generalnego Projektanta Makroregio-, nu Nadmorskiego, przygotowuj?c r(Jwnocze?nie projekty kolektyw- nych decyzji trzech województw nadmorskich. Pot?dze technicznej towarzyszy dynamika przeobrateó kul- turowych. Województwo gda?skie 7>najduje si? na drodze do nowoczes- nej industrializacji 1 urbanizacji. Wielki, socjalistyczny przemys? niesie przeobra?enia kultury, rzutuje na postawy i spos6b byoia obywateli, formy ich rozrywki, hierarohi? auto- rytetów spo?eoznych, nowe obyozaje - nowe jako?ciowo tre?oi ?ycia. Praca nosi charakter coraz bardziej intelektualny. Po- st?puj?cy rozwój miast i osiedli urbanizuje ?ycie i kultur?. Zapocz?tkowany w roku 1945 prooes spo?ecznych przemian trwa nadal. Województwo gda?8kie znajduje si? w ozo?ówce krajowej pod wzgl?dem nasycenia inteligencj? z wy?szym wykszta?ceniem; ma drugie miejsce /po obszarze warszawskimi w nasyoeniu inteli- gencj? w stosunku do ogólnej liczby mieszka?oów. Na terenie województwa znajduj? si? silne ?rodowiska nau- kowe i techniozne. Województwo posiada bardzo g?st? 8ie? szk? podstawowyoh i ?rednioh, przede wszystkim zawodowyoh.Ogromnym wysi?kiem finansowym i organizacyjnym stwarza li, waru?ki dla zdobywania wykszta?cenia ogólnego i zawodGwego przez oa?? m?o- dzie?. Droga "wyj?cia na ludzi" wiedzie przez szkc?y, a wzrolt poziomu wykszta?cenia staje si? kryterium presti?u. Efekty pow- szechno?ci nauozania we wsiach i w ma?ych miasteozkach s? mo- torem zasadniozyoh przemian kulturalnyoh województwa. ROZWÓJ kultury wspó?czesnej województwa gda?skiego zwl,za- ny jest tak?e z powstawaniem aglomeraoji miejskioh. Wojew6d?- two nasze sta?o si? jednym z dwu najbardziej zurbanizowanyoh województw w kraju /po woj.katowiokim/.Obserwujemy od lat pro- ces powstawania spo?ecze?stwa na grunoie industrializacji, ur- banizaoji, upowszeohnionej o?wiaty i masowej kultury, powsta- wania jednorodnego,mi?dzy?rodowiskowego modelu konsumpoji kul- turalnej /in?yniera, wykwalifikowanego robotnika, ekspedientki sklepowej/, zanikanie spo?eczno-towarzy.kioh barier /przyk?ad osiedli mieszkaniowyoh "Przymorze", "Osiedle M?odych"/, powsta- wanie w?pólnego sposobu byoia, aspiraoji ?yoiowych. Strona 11 - 7 - l\by sprosta? ?wiadomie rozbudz??ej i nar'as t aj ?c e j gotowo?-:- 01 Spo?eczerlstwa do sztuki, tereny województwa korzystania ze gdariskiego oi?gle nas?cza si? instytucjami kulturotwórczymi, takimi jak: instytuty naukowo-badawcze, teatry, muzea, biblio- teki, kina. Z d?ie? do humanizowania iycia narodzi? si? w Gdru?' Sku projekt powo?ania Uniwersytetu Gda?skiego. Wymienione 7.adania wchodz? w sk?ad gospodarki wojewódzkiej pa?stwa, 7.mierzaj?cej do ?aspokajania ludzkich potrzeb. Admi- nistracja paris twowa ! ostatnim 30-1eoiu rozwin??a system in- stytucji ?ycjn artystycznego i placówek l?powszechniania kultu- ry. N?jwi?ks7.? inwestycj? planowan? na lata najbliisze jest rozbudowa o?rodka radiowo-tele?izyjnego. Drugim nurtem w upowszechnianiu kultury, stawiaj?cym sobie zadania zbieine,ttj. rozwijania twórczo?ci i iycia kulturalne- gO, wspó?organizowania prooesów uspo?eozniania kultury i wycho- - t wania przez sztuk?, budowania "pomostów ??czt?cych" mi?dzy twór- o? i odbiorc? sztuki spo?eozny nurt rozwoJu kultury - jest re- prezentowany przez stowarzyszenia kulturalne i organizaoje m?o- dZieiowe. W obu nurtaoh: pa?stwowym i spo?ecznym do?inuje idea, aby w cywilizacji audiowizualnej i zinstytuojonalizowanej zara- ?a? warto?oi, bakoylem potrzeby kultury wielkich nie zbanalizo- rys. Zb.Jujka Strona 12 - 8 - Iwanej. Spe?nia? mecenat nad sztuk? i upowszeohnia? sztuk?,któ- ra zwi?zana jest z d??eniarui narodu, wp?ywa na oa?ok8zta?t mo- ralnej i intelektualnej postawy, kszta?tuje ?wiatopogl?d, pro- wadz?o do integraoji ?ycia spo?eoznego. W procesie powstawania aktywnej kulturalnie apo?eozno?ci wybrzetowej oraz w kszta?towaniu odbioru sztuki wspó?czesnej niezwykle wa?n? rol? odgrywa szeroki i dynamiozny ruch mi?o?- ników sztuki oraz amatorski ruch artystyczny. W ?onie ruohu spo?eoznego odbywa si? ?ywy nurt wzajemnych spotka? ludzi nau- techniki, 8ztuki; styk twóroy z odbioro?,zapobiegaj?oy ize- ki, lacji ?rodowisk twórczych; wspólne wybieranie .po?ród otaoza- j?oych nas zjawisk kulturalnych tyoh. które s? warto?ciowe ar- tystycznie i post?powe; inspirowanie wspó?czesnych torm orga- nizowania upowszeohniania sztuki i kultury; wytwarzanie klima- tu, który sprzyja powstawaniu twórozo?ci zaanga?owanej spo?eoz- nie. Ciekawym zjawiskiem kulturalnym w województwie gda?akim jest rzeozywi8te przenikanie si? kultury ludowej Kaszub. Kooie- wia i Powi?la z kultur? wspó?czesn?. traktowanie regionalizmu nie jako peryferyjno?ci poczyna? kulturalnych, leoz warto?oi .yró?niaj?cej w?asn? odr?bno?? kulturaln? tych ziem. Kaszuby, Kociewie i Powi?le skuteoznie niweluj? i8tniej?ce ró?ntoe kul- turalne , d???c do utrzymania wspólnego z dutymi miastami wo- jew6dztwa rytmu cywilizacyjnego. Sztuka ludowa nie pada tam jednak ofiar? prooesów urbanizaoji, jest ci?gle ?ywym ?rÓd?em si?y kulturotwórozej. Piel?gnuje si? tu artystyozne upodobania, kontynuuj?c tradyoje kultury materialnej i duohowej przodków. Powstaje ludowa twórozo?? poetycka, plastyozna, muzyozna i rze- mios?o artystyozne. Te trzy nurty ?yoia kulturalnego: sztuki wspó?ozesnej, amatorskiej i ludowej biegn? równolegle na pra- wach wzajenmych uzupe?nie?. Stanowi? o pejza?u kulturalnym dnia dzisiejszego. Patrz?c na ziemi? gda?sk? od strony jej zasobów natural- nych,wymieniamy jej unikalny krajobraz oraz zespo?y kultury materialnej, jakie w spadku pozostawi?y nam przesz?e pokolenia: Stary Gda?sk, hlalbork, Gniew, Skarszewy, Elbl?g. Województwo gda?skie figuruje na mapie kraju jako teren o szczególnyoh wa.- loraoh turystycznych. Morze, lasy, jeziora maj? przyoi?gaj?o? moc. Tranzytowe po?o?enie na naturalnych Bzlakaoh turystycz- nych: Europa Zachodnia-ZSRR 1 Skandynawia-Ba?kany Wy- czyni z Strona 13 - 9 - hr7.e?a t.eren "przeci?gów kulturalnych", miejsce zderzania si? przeró?nych audytoriów kultury. W tej sytuaoji trójrozwój: techniczny,jakiemu podlegamy, stwa- spo?eozny, intelekturalny, rza potrzeb? dokonywania osi?gni?? kulturalnych na wiele wi?k- sz? skal?, wprowadzenia rozwiqzali, które b?d? wywiera?y deoy- dUjqcy wp?yw na obraz kultury spo?eoze?stwa Wybrze?a.Nasze wy- Si?ki konoentruj? si? na tym co decyduje o stylu ?yoia zbioro- wo?oi, organizuj?co oddzia?ywa na osobowo??, 00 wytwarza kli- mat du?ej ch?onno?oi kulturowej a równocze?nie wnosi nowy typ obyozajowo?ci i moralno?oi. W planaoh polityki spo?ecznej znajduje si? tak?e upowsze- ohnianie wzoroów kultury zurbanizowanej na terenie ca?ego wo- jewództwa, bez wzgl?du na miejsce zamieszkania. ?atwo?? komu- nikaoyJna, jaka ma zaistnie?, umo?liwi dost?p do korzystania z warto?oi kulturalnych reprezentowanych przez aglomeraoj? por- tcwo-miejsk? Gda?sk-Gdynia. Równocze?nie zak?adany wzrost ja- ko?oi ?yoia spo?ecze?stwa regionu wymaga kszta?towani? takiej struktury przestrzennej, która umo?liwia stopniowe osi?ganie ? przez oa?? Ludno? j b ez wz?l?du na m i aj so e zamieszkania, tego samego jako?oiowo poziomu dobrobytu oraz kszta?tuje warunl,i do Powstawania i upowszechniania nowych jako?ciowo potrzeb spo- ?eoznyoh. i I I I I rys. Zb.Jujka Strona 14 - 10 - Zurbanizowana i teohniozn& spo?eozno?? nadmorska wraz ze wzrostem zamo?no?oi zwi?ksza swoj? si?? nabywoz?-d6br mate- rialnyoh. A. jednooze?nie znajduje si? w okresie psychologioz- nego przyswajania sobie nowego modelu ?yoia spo?eoznego. Dla dzia?alnoBci spo?eozno-kulturalnej jest to okres .zdecydowa- nego, oho? umiej?tnego wkraczania z propozyojami nowych form ?yoia zbiorowego, z tablioami nowych warto?oi, oozeki?anyoh? symboli i postaw. Przeoiwstawiania rozpowszeohniaj?cej ei? postawie konsumpoyjnej i sohematowi drobnomieszozanienia oz?- ?ci nowej inteligenoji - idea?u postawy tw6rozej. Zd??aj?? do 50-lecia Polski Ludowej musimy przemy?le? Iy.- temy w??ozania - w skali masowej - ludzi r6?nyoh zawod6w i za- mi?owa? w tw6roze ?ycie spo?eczno-kulturalne. Harmonizowa? ?y- oie indywidualne ze zbiorowym. Tworzy? ?rodowiska dzia?ania praktyoznego, kt6re wyostrzaj? zdolno?? tw6rozej inwenoji in- oz?owieka znajduj?cego w sobie telektualnej? arty?tyoznej samym ?t6d?a senau zaanga?owani.a spo?ecznego. Ioh wiedz? i energi? skupia? na problemaoh programowania merytorycznego i ekonomioznego kolejnyoh "kulturalnych 5-latek" Bwego tereru. W problematyce nadohodz?oych lat ?ycia spo?eczno-kultu- ralnego wojew6dztwa wyr6?ni?bym wszystko to co wi??e si? z zaspokajaniem oczekiwanyoh /czy tyoh, które mog? si? pojawi? w najbli?szej przysz?o?oi/ potrzeb zwi?zanych z rozwojem gda?- skiego regionu zurbanizowanego. W kulturze by?aby to próba wy- krystalizowania na Wybrze?u dynamicznego o?rodka, który ze wzgl?du na swoje dziedzictwo historyczne, aktualny potencja? kulturowy, powi?zania z pozosta?ymi centrami kulturalnymi i ogromnym zapleozem odbiorc6w - ludzi teohniki, by?by siln? kontrpropozycj? dla ?rodowisk innych: Warszawy, Wroo?awia, Krakowa. Na zarysowanym tu tle ?ycia gospodarozego i kulturalnego postarajmy si? usytuowa? Wojew6dzki Dom Kultury. I.tnieje on r6wne 20 lat. Jubileusz sk?ania do podsumowa? i porz?dkuj?oej reflekoji na temat spo?eoznych skutków praoy wykonanej.Pisz?o o dwudziestoletnim bilansie kulturalnej praoy Wojewódzkiego Domu Kultury mamy do czynienia z warto?oiami o rezultataoh niewymiernyoh. Program spo?ecznego wychowania w latach, które min??y, zwraoa? uwag? na prowadzone kampanie "G?osu prasowe Wybrze?a" i "Dziennika Ba?tyckiego" pod has?em "na pi?tk? • plusem" i "ludzie dobrej roboty". W WDK spotykali si? ludzi8, Strona 15 - 11 - dla których dobra robota jest podstawowym warunkiem post?pu Spo?ecznego. Nieoo pó?niejsze kongresy Si?aczek i Judymów pro- pagowa?y tak?e praktyczne i warto?ciowe spo?ecznie wzorce po- st?powania, staraj?c si? upowszeohnia? w?ród m?odych ludzi ze wsi twórcze. rozwój ?wiadomo?ci postawy Post?p jako by? g?ów- nym wyzwaniem dla pracy WDK. Odwo?am si? tutaj do przyk?adów, a mianowicie dzia?alno?ci na terenie powiatowych domów kultu- ry Studium Wiedzy Politycznej i Studium Wychowania Estetycz- nego. Przybli?a?y one szerokim gronom ludzi wielkie idee po- lityczne i kulturowe XX wieku. I ( ZNANEGO PRZEDSTAWIAM PISARZA" I PRZEPRASZAM/JAK SIE" PAN NAZYWA? rys. Zb.Jujka ? G?ówn? si?? kulturotwóroz?, która decyduje o tempie prooe- Su kUlturowego jest u nas wielkoprzemys?owa klasa robotnicza. Z my?l? o wZbo?aoeniu wachlarza wychowawozych oddzia?ywa? na ?Yoie organizmów zak?adowych i ?rodowisk robotniczych powsta?a wi?? WDK z zak?adowymi domami kultury. Ostatnio ze Stoozni? im. Komuny Paryskiej w Gdyni podpisane zosta?o porozumienie o wspó?- Pracy. S?dzi? trzeba, ?e realizacja tego porozumienia wykszta?- Strona 16 - 12 - i wchodzenia WDK do innyoh ci tryb, metorly formy programowego zak?ad6w. Robotnicza publiczno?6 go'ci na ratu8zJwych impre- za WDK kilkakrotnie ?rodowiska twóroze Gda?ska zach, a spraw? za?ogi przedsi?biorstw gospodarki worskiej 'i rol- wizytowa?y nej. ry • Zb.Jujka Gdyby w jednym zdaniu trzeba by?o soharakteryzowa? WDK, powiedzia?bym, ze naozelne warto?oi kultury, jakie on prerere- wa?, to rozwój twórozo?oi w regionie: zawodowej, amator.kiej i ludowej, rozwój podkultur generaoyjnyoh, kultury praoy i wypo- o z ynku oraz struktur sprzyjaj?cych integraoji. Wy.i?ki nasze zmierza?y w tym kierunku, aby z morza uczyni? ide? .po?eoznie wi(!,d?c? w nadbudowie i aby wykszta?oi?a si? w sieoi plaoówek ku?tury specyfika kulturalna jako o?rodków popularyzuj?oyoh wiedz? o morzu. Dorobek kilku sesji popularno-naukowyoh, jakie zorganizowano temat roli - na morza w kulturaoh ?wiata, wydaje ksi??oe gda?ski oddzia? Ossolineum. Innym, równie cennym nurtem, jaki dominowa? w minionym dWU- dziestolecju,hy? kultury z regionem, wi?zi zw??zek tworzenie regionalnycll, odnajdywanie w regionie tradycji ?ywej,pollloo ar- Strona 17 - 13 - 'ty.tom o orientaoji regionalnej oraz zadomowienie w kul turze. regionalnej plaodwek kultury. I nie dz?wota.Kiedy w roku 195( pow.ta?a ta plaodwka, nosi?a nazw? • Wojewódzki Dom Twórczo?- oi LUdowej. Dzisiaj WDK jest in.tytuoj? trdj.zozeblow?. Pe?ni funkoje ukierunkowuj?oe, metodolegiozne i organizator.kie. Na prze- .trzeni lat .tara? .i? en realizowa6 polityk? kulturaln? 0- part? o planowanie poprzedzone ek.pertyz?, o kwalifikowanie kadry kultury oraz o .po?eozn? kon.ultaoj, przy "powiatowyoh .tolaoh". Zajmuj?o .i, wieloma dziedzinami kultury .tarano .1t oorooznie okre?laó jedn? spraw? wiod?o?. Raz by?o ni? plano- wanie 5-latek kulturalnyoh, innym razem analiza stanu organi- zaoji dzia?a? kulturalnyoh powiatowyoh i gminnych domów kul- t.ury na tlo dzia?ania .ystemu instytuoji i organizaoji w po- wieoie. Ka?d? z analiz ko?ozono wnioakami ukierunkowuj?oymi dalsz? dzia?alno?Ó badanyoh inatytuoji. Wzrost poziomu intelektualnego ludzi uozestnioz?oyoh w kUlturze w sposób ró?norodny ka?e si,ga6 nam do sonda?y, an- kiet, .tworzyó w WDK p?aszozyzn? wspó ?praoy urbanis tów, l!Jooj 0- logów, planistów i praktyków. W ten sposób zapooz?tkowano Systemowe badania kulturalne, które s?u?? dzi? praktyoznym Potrzebom polityki kulturalnej regionu. Form? montowania fron- tu wokó? turlll- spo?eoznego problematyki oywilizaoyjnej i kul nej Powiatu by? studenoki ruch kó? naukowych. Bada?y one to- lIlatYk? spo?eoznie przydatn?, wskazan? im przez w?adze tereno- we. Zainteresowania metodologiozne WDK znalaz?y wyraz w lioz- nyoh wspó?praoowników publikaojaoh. Zespó? praoowników i 0- Praoowa? 200 ekspertyz, monta?y poetyokioh i pozyoji publi- oystycznyoh; powsta?a z tego ma?a witryna wydawnioza.Periodyk "Ziemia Gda?aka" prezentuje od lat programy kulturalne powia- tów, dZia?alno?6 placówek kultury i zespo?y artystyozne?O ru- ohliwo?oi metodyków ?wiadozy oko?o 650 zorganizowanyoh kursów 1 przeSZ?o 13 000 przeszkole? oraz porad w terenie. T? drog? kszta?towano regionalne programy kultury, krystalizowano kon- cepoje modernizaoyjne, wi???c remonty i inwestyoje ? planem reg1onalnym? i ?rodkami finansowymi. Warunkiem powodzenia w praoy powiatowych domów kultury Jest istnienie stanOWi?cego dla tej rozbudowanego ?rodowiska, Plaoówki oparoie spo?eczne. Spo?eozny nurt rozwoju kultury Strona 18 - 14 - wi?c g?ównym celem p r-owndz on e ] przez lata ca?e "operacji by?' powiat". Gmina zajmuje dzi? niewspó?miernie wa±ne miejsce w poli- tyoe spo?ecznej. Nas szozególnie interesuje kultura u gminie. Sta?a si? wi?c ona przedmiotem refleksji soojologów i pedago- gów, którzy badaj? mechanizmy poznawania i przek?adania na j?- zyk praktyki kulturalnej potrzeb kulturalnyoh wiejskich audy- toriów. Równooze?nie,wspólnie z w?adzami ozynimy starania o powo?anie w gminaoh wielofunkcyjnych o?rodków kultury. Szoze- gólnie interesuj?oo uk?ada?a si? w minionym okresie wspó?pra- ca z WKKFiT i Wy±sz? Szko?? Wychowania Fizyoznego, problemy r?kreacji fizycznej w kulturze czasu wolnego rozwi?zywane by- ?y. przez masowe "zielone turnieje" i "srebrne zimy". Rywal i- sob? gminy i PGR-y. Teatralizowano zamki i publioz- zow??y ze n e place. Eksperymenty terenowe zaprowadzi?y nas w kr?g zja- oj wisk estetycznyoh, <lo Gniewu a nast?pnie Sul?ozyna. Tam roz- ! bili swoje plenery arty?oi-plastyoy, pozostawiaj?o po kilku- dniowej pracy w?adzom terenowym projekty ma?ej arohitektury, plastyki stosowanej i kolorystyki miasta i wsi. rys. Zb.Jujka Strona 19 - 15 - Mówi?o e aterowaniu afer? .ozasu wolnego m?odzie?y z pun- ktu widzenia zada? ideowo-wychowawczyoh i_celów kultury so- ojalistycznej popatrzmy na rozwój amatorskiej kultury art y- 'tyoznej. Znajduj? ai? tam wszyBcy, którzy szukaj? mo?liwo?- ei wypowiedzenia li? w sztuce. W ostatnich lataoh prze?ywa- li?my odnowQ tego ruohu, szozególnie w plastyce, fotografii, muzyce i reoytaoji. Dzia?alno?oi twórozej towarzyszy wymiana m,ali w sferze teorii kultury. Interesuj?ce a? Ik?onno?oi m?odyoh artystów - amatorów do kierowania swojej wyobra?ni tam, gdzie mamy do ozynienia z teohnik? - na teren wielkioh zak?adów praoy /fotografia, film, malarstwo/. Organizujemy ten ruch poprzez featiwale i konkursy. Obecna tre?? programów amatorskiego ruohu artystyoznego nawi?zuje do drogi, Jak? prze_zli?my w 30_leoiu PRL. Kulturze potrzebna jest kadra ludzi wykszta?oonych, o po- Itawie intelektualnej, z wyobra?ni? i iniojatyw?, umiej?oych aY'leó raejonalnie.Dla zrealizowania tego zamiaru stworzy- li'my'u Gn Iy-tematyozn? .iebie Wojewódzki prao? z O?rodek zawodowymi Doskonalenia praoownikami Kadr. kultury Prowadzi rad \ earodowyoh, zwi?zków zawodowych, spó?dzielozo?oi. i organiza- oji m?odzie?owych. WDK-owski "bank kadr" stanowi tzw. rezer- w? kadrow?. To co tu napisa?em nie obejmuje wszystkich dokonari w 20- leoiu. Mo?e jedynie ?wiadozy? o stopniu rozwoju placówki,któ- ra Powstaj?o przed laty nie mia?a ?adnych do?wiadoze?, by?a Pionierska. W dwudziestolecie jej pracy wojewódzkie w?adze partyjne i pa?stwowe odznaczy?y gda?ski WDK medalem: "Zas?u- ?enym Ziemi Gda?skiej ", Andrzej CybulSki Strona 20 - 16 - rya. Zb.Jujka " TAK SI?: ZACZ?:LO Rok 1952, lipieo. ,Rozpoczynam prao? w Wydziale Kultury Pre- zydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gda?sku. Od pooz?tku pe?na mobilizaoja. Organizujemy pierwsze w kraju wzoroowe awietlioe gminne. Reaort o?wiaty oddelegowa? do t?go'oelu w naazym woje- wództwie 40 nauozyoieli. Ogniwa powia?owe bardzo a?abe. Trzeba oz?sto je wyr?cza?, organizuj?o ?wietlioe bezpo?rednio w ,mi- naoh. Szukanie lokali, mebli itd., a przede w.zy.tkim gor?oe dyskuaje z przedstawioielami w?adz gminnyoh, ko?oz?oe ai? aie- kiedy nad ranem. Trudno si? dziwi?, ?e aprawy produkoji relnej by?y im bli?sze. Niektóre powiaty dawa?y .obie rad? aame, jak np. Sztum pod kierowniotwem niestrudzonego, a?awnego jui dzi? Czes?awa Wieozerzyokiego, ozy te? Tozew, gdzie kierownikiem Od- dzia?u Kultury by? wówozas kolega Wohlert •. Z ramienia naszego .I