Strona 1 Strona 2 Ten ebook zawiera darmowy fragment publikacji "Ceny akcji" Darmowa publikacja dostarczona przez ZloteMysli.pl Copyright by Złote Myśli & Wiktor Moskalewicz, rok 2011 Autor: Wiktor Moskalewicz Tytuł: Ceny akcji Data: 13.05.2011 Złote Myśli Sp. z o.o. ul. Daszyńskiego 5 44-100 Gliwice www.zlotemysli.pl email: [email protected] Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez Wydawcę. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody Wydawcy. Zabrania się jej odsprzedaży, zgodnie z regulaminem Wydawnictwa Złote Myśli. Autor oraz Wydawnictwo Złote Myśli dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo Złote Myśli nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Wszelkie prawa zastrzeżone. All rights reserved. Strona 3 Spis treści 1. Wprowadzenie............................................................................... 5 2. Co to jest inwestowanie?........................................................... 9 3. Obrót akcjami...............................................................................13 4. Zarządzanie kapitałem.............................................................19 5. Dynamika ceny............................................................................27 5.1. Baza.........................................................................................30 5.2. Faza szybkich wzrostów..................................................35 5.3. Wykupienie techniczne fali wzrostowej ...................37 5.4. Korekta i konsolidacja......................................................40 Korekta prosta.....................................................................40 Korekta płaska.....................................................................41 Korekta złożona..................................................................42 6. Kilka wartościowych wskaźników.........................................45 6.1. Histogram MACD...............................................................45 6.2. Średnie kroczące i ich prawdziwe wykorzystanie..47 6.3. Wolumen...............................................................................50 7. Warunki początkowe transakcji . ..........................................53 7.1. Typowe sygnały transakcyjne........................................55 7.2. Opór jako opór i opór jako pretekst do zajęcia pozycji....................................................................................60 7.3. Nowe maksimum...............................................................62 8. Jak wybrać najlepszą spółkę pod zakup akcji?...................67 9. Zarządzanie pozycją..................................................................71 Strona 4 10. Lokalizowanie pozycji innych inwestorów......................79 11. Wykorzystanie sygnału technicznego..............................85 12. Rodzaje trendów wzrostowych...........................................91 12.1. Trend paraboliczny.........................................................91 12.2. Trend słabnący.................................................................92 12.3. Baza — zwyżka — baza................................................94 12.4. Trend nieregularny..........................................................95 13. Eliminowanie słabych z gry..................................................97 14. Daytrading — sposób na szybki zarobek......................101 15. Cykle koniunkturalne i dywersyfikacja w czasie.........105 16. Inne spojrzenie na ryzyko...................................................113 17. Jak wyeliminować złe emocje z gry?...............................115 18. Analiza błędów i prowadzenie dziennika......................119 19. Zakończenie.............................................................................123 Załącznik. Opis dziennika inwestora......................................125 Strona 5 5. Dynamika ceny Dynamika ceny zajmuje się identyfikacją ru- chu ceny akcji na wykresie lub określa sposób, w jaki cena zmienia swą wartość, a dokładniej kierunek i prędkość tych zmian. Jeśli dominu- jąca grupa inwestorów jest zdecydowana i jed- nomyślna w stosunku do kupna lub sprzedaży papierów danej spółki, dynamika jest wysoka, a  cena szybko zmienia swoją wartość. W  wy- padku wzrostu jest to wspaniała okazja do szyb- kiego zarobku. Przeciwną sytuacją jest konsolidacja, w  której inwestorzy czekają na dalszy rozwój wydarzeń lub panują podzielone zdania na temat ceny ak- cji, a  na rynku widać niepewność. Sytuacja ta może prowadzić m.in. do:  znudzenia inwestorów spółką i  spadku ob- rotów,  wymuszenia od najbardziej niecierpliwych graczy zakupu akcji w  nadziei na kontynu- ację wzrostów, po czym inni w obawie przed 27 Strona 6 Wiktor Moskalewicz przegapieniem momentu wejścia mogą za- cząć kupować i kolejna fala wzrostu staje się rzeczywistością. Do oceny dynamiki najczęściej stosowane są wykresy świecowe, gdyż zawierają w odróżnie- niu od wykresów liniowych ceny otwarcia, za- mknięcia oraz maksima danej jednostki czaso- wej, w naszym wypadku dnia lub tygodnia. Świeczka poniżej ukazuje cztery istotne war- tości ceny w  ciągu dnia: poziom otwarcia, za- mknięcia, maksimum oraz minimum. Rysunek 4. Przykładowa zmiana ceny na wykresie intraday (dokładny wykres przebiegu sesji) Powyżej znajduje się świeczka biała — wzrosto- wa; w  świeczce spadkowej kolor korpusu jest czarny oraz ceny otwarcia i zamknięcia leżą po przeciwnej stronie. Im dłuższa świeczka, tym bardziej dynamiczny ruch ceny się za nią kryje. 28 Strona 7 5. Dynamika ceny Poprawna analiza ma zwiększyć prawdopodo- bieństwo przewidzenia dynamiki i  kierunku dalszego ruchu ceny. Odpowiedni wolumen, czyli wartość wszystkich transakcji na papierze, jest konieczny, aby analiza była wiarygodna. Jeżeli spółka nie jest płynna (niewielu graczy handluje akcjami), to cała analiza techniczna jest poważnie utrudniona, ceny zamknięcia, otwarcia oraz maksima dnia są częściej przy- padkowe i  operacje zamożniejszego inwestora mogą doprowadzić do szybkich, nieprzewidy- walnych ruchów. Dobrze jest, gdy inwestujemy w  zgodności z  kierunkiem ruchu największej puli kapitału (z  dominującą grupą inwestorów). Dominują- ca grupa inwestorów to wypadkowa siła podaży i popytu wszystkich zleceń inwestorów wpływa- jących na giełdę. Siła zlecenia zależy od kwoty, na jaką opiewa. Z tego wynika, że grupę domi- nującą może stanowić jeden inwestor kupujący akcje danej spółki za 1 000 000 zł, aby spowo- dować popyt na te akcje i wzrost waloru pomi- mo obecności zleceń sprzedaży kilku graczy na kwotę 300 000 zł. Nie respektując kierunku poruszania się grupy dominującej, będziemy w mniejszym czy więk- szym stopniu tracić pieniądze. Dlatego też po- winniśmy się do niej przyłączyć, by nie znajdo- 29 Strona 8 Wiktor Moskalewicz wać się „po złej stronie rynku”, czyli być dawcą kapitału. Analiza dynamiki ma zatem za zadanie zloka- lizować tę grupę i  odpowiedzieć na pytanie, kiedy należy się spodziewać szybkich wzro- stów, spadków, a kiedy konsolidacji. Dynamika spadków jest większa niż wzrostów, ponieważ jest napędzana przez strach. Inwestorzy silniej reagują na możliwość straty niż na sposobność zarobku. Taka jest po prostu natura ludzkiej psychiki. Sprawia to, że w  okresie hossy cena rośnie powoli, ale przez dłuższy okres, a w bes- sie spada szybko i gwałtownie. Dlatego też tren- dy spadkowe, zwłaszcza w  bessie, charaktery- zują się mniej skomplikowanym układem i  są łatwiejsze w analizie. Najważniejsze układy techniczne to: baza, faza szybkich wzrostów, wykupienie techniczne fali wzrostowej, konsolidacja oraz korekta. 5.1. Baza Baza to formacja cenowa, często prostokąt, trój- kąt, głowa z ramionami, zapowiadająca zmianę trendu spadkowego lub kontynuację trendu wzrostowego. Sama nomenklatura nie jest waż- na, a  poprawne zakwalifikowanie układu ceny do formacji też nie jest konieczne, często nawet 30 Strona 9 5. Dynamika ceny nie można tego wykonać. Pomimo to cena wy- syła nam bardzo wartościowe sygnały. Im dłuższa w  czasie i  płytsza jest baza, tym większy potencjał wzrostowy się w niej kryje. Ta przedłużająca się niepewność wskazuje na nie- chęć graczy do dalszej wyprzedaży akcji i skut- kuje pojawieniem się inwestorów zaczynających wykupywać papiery w nadziei na wczesne zaję- cie pozycji na dnie trendu spadkowego. Długość formacji może jednak nie być spowodowana we- wnętrzną walką byków i niedźwiedzi, lecz małą płynnością i  brakiem zainteresowania spółką, a takich akcji należy unikać. O tym, iż wewnątrz bazy toczy się zacięta walka popytu i  podaży, świadczy okresowo zwiększający się wolumen oraz gwałtowniejsze wzrosty, zakończone jed- nak spadkami i powrotem do konsolidacji, jak widać na rysunku 5. Linia pozioma pokazuje górne ograniczenie bazy, a  strzałka poprawny moment zakupu. Elipsy wskazują na wzmożoną aktywność gra- czy, podczas gdy spółka wychodzi na nowe lo- kalne maksima. Dolne ograniczenie bazy nie jest tak istotne jak górne, które ukazuje, w jaki sposób spółka bę- dzie wychodziła z bazy. Kąt nachylenia linii gór- nego ograniczenia bazy jest bardzo ważny. 31 Strona 10 Wiktor Moskalewicz Rysunek 5. Wykres tygodniowy, Wojas Najlepiej jest, kiedy jest on niewielki lub ze- rowy. Im większy kąt, tym mniejszy potencjał wzrostowy wynikający z formacji. Rysunek 6. Wykres tygodniowy, GTC 32 Strona 11 5. Dynamika ceny Na rysunku 6 moment wyjścia ceny z bazy, za- znaczony elipsą lub przebicie lokalnego szczy- tu zaznaczonego linią poziomą nie jest dobrym momentem na inwestycje, gdyż kąt nachylenia bazy wskazuje na słabą siłę popytu w ubiegłych miesiącach. Rysunek 7. Wykres jednodniowy, Euroimplant Ostatni etap formowania się bazy może cha- rakteryzować się wzmożonymi obrotami, gdyż nawet najmniejszy sygnał techniczny do kupna jest wykorzystywany przez inwestorów próbują- cych wejść w spółkę jak najszybciej przed duży- mi wzrostami po wybiciu ceny z bazy. Czasami takie przedwczesne inwestowanie może zepsuć cały obraz techniczny spółki i skłonić do wyco- fania się inwestorów, wzmacniając podaż, ko- lokwialnym językiem mówiąc — jest to falstart. 33 Strona 12 Wiktor Moskalewicz Więcej o tym zjawisku przeczytasz w rozdziale „Wykorzystanie sygnału technicznego”. Wysoki wolumen zaznaczony elipsą wskazuje udział dużych inwestorów w czasie wybicia lo- kalnego maksimum (czarna strzałka) na dwa dni przed faktycznym wyjściem ceny z bazy. Rysunek 8. Wykres tygodniowy, Redan Wykres powyżej ukazuje bazę o niezachęcają- cej wymowie. Głównymi negatywnymi cecha- mi są: 1. formowanie się bazy zajęło zbyt mało czasu w  stosunku do uprzednich dynamicznych spadków; 2. swingi (krótkie, zdecydowane ruchy) we- wnątrz bazy zbyt nerwowe i wysokie wzglę- dem długości formacji; 34 Strona 13 5. Dynamika ceny 3. górne ograniczenie formacji (pozioma linia) stanowi zbyt mocny opór; świadczą o  tym silne odrzucenia tego poziomu (zaznaczone strzałkami) i  świece o  długich górnych cie- niach zaznaczone elipsą; 4. średnie kroczące skierowane w dół w nieko- rzystnym układzie; 5. brak bezpośredniej konsolidacji przed mo- mentem wyjścia ceny z  bazy, tym samym zachęty do inwestowania dla inwestorów krótko- i średnioterminowych i wzmożenia popytu na wybiciu. Konsolidacja taka wy- stępuje np. na rysunku 5. Proszę porównać ten układ z bazą wyrysowaną dwa lata później na tej samej spółce — rysu- nek 9 i rysunek 5. 5.2. Faza szybkich wzrostów Po zdecydowanym wyjściu ceny poza wielo- tygodniową lub miesięczną bazę, podaż akcji radykalnie spada, a  cena właściwie codzien- nie odnotowuje nowe maksima. Aby ta faza była kontynuowana, ważne jest, aby inwesto- rzy przyłączali się do trendu systematycznie i z umiarkowanym, równo rozłożonym kapita- łem w czasie jego trwania. Bardzo duży wzrost ceny w krótkim czasie może zachęcić graczy do 35 Strona 14 Wiktor Moskalewicz realizowania zysków i  zapoczątkować korektę, a to zmienia dynamikę wzrostów — przykład na rysunku 5. Najlepiej jest, by na tym etapie po- pyt lekko przeważał nad podażą, wtedy gracze posiadający akcje cierpliwie czekają, aż cena wyjdzie na wyższe poziomy, a kupujący nie wi- dzą zagrożenia rychłą korektą. Taka sytuacja może się utrzymać dość długo. Na poniższym wykresie widać falę silnych wzrostów po wyjściu ceny z bazy. Moment ten wskazuje strzałka. Często towarzyszą temu wzmożone obroty — obecność inwestorów za- wodowych. Rysunek 9. Wykres tygodniowy, Redan 36 Strona 15 5. Dynamika ceny 5.3. Wykupienie techniczne fali wzrostowej Do wykupienia fali wzrostowej dochodzi w mo- mencie, kiedy dalsza zwyżka instrumentu wy- daje się mało prawdopodobna, a gracze giełdo- wi zaczynają realizować osiągnięte zyski. Często charakteryzuje się wybiciem poprzedniego doł- ka i  wejściem ceny w  konsolidację lub korek- tę, z  możliwością rozpoczęcia nowego trendu spadkowego. Na tym etapie notowań instrumentu nastę- puje wymiana papierów. Różne grupy inwe- storów mające odmienne horyzonty inwesty- cyjne zaczynają wykazywać swoją aktywność. Średnioterminowi realizują zyski, co prowadzi do korekty, długoterminowi mogą uzupełniać po niższych cenach portfel, a  krótkotermino- wi grają w konsolidacji na swingach. Po takiej korekcie spółka traci swój pierwotny potencjał do wzrostów i  sytuacja musi się wyklarować. Od początku pojawia się niepewność, zdania są podzielone i to jest naturalna kolej rzeczy, gdyż jest to smutne, ale prawdziwe, że nie wszyscy mogą zarobić i  muszą się znaleźć inwestorzy, którzy pomylą się w prognozach. W zgodzie z psychologią reagowania na zaist- niałe bodźce, człowiek — inwestor tym słabiej 37 Strona 16 Wiktor Moskalewicz reaguje na wydarzenie, im dalej w czasie mia- ło ono miejsce — w naszym wypadku pierwsza silna korekta prosta (na wykresie zaznaczo- na strzałką nr 1). Powstała przecena istotnie wpływa na dalsze losy notowań z  racji tego, iż każda reakcja wywołuje kontrreakcję, ale o  słabszym już efekcie, co prowadzi do wza- jemnego odreagowania impulsu pierwotnego i  stabilizacji stanu emocjonalnego uczestni- ków rynku. Rysunek 10. Wykres jednodniowy, Amica Na diagramie powyżej widzimy wyrównanie siły popytowo-podażowej wraz z  czasem trwa- nia konsolidacji. Gdy cena wyrysowała wyraźną linię oporu (linia pozioma), po której świeczka zamknęła się powyżej 39 zł (strzałka nr 2), był to sygnał dla inwestorów, iż trend wzrostowy 38 Strona 17 5. Dynamika ceny prawdopodobnie będzie kontynuowany. Wzra- stające obroty potwierdzają naszą analizę. Był to dopiero pierwszy rzetelny impuls do kupna spółki po zakończeniu dynamicznych wzrostów widocznych po lewej stronie wykresu. Analogiczny wykres akcji Banku BPH silnie przemawia za tym, iż ludzka psychika, a co za tym idzie, sposób reagowania inwestorów, nie zmienia się, jeśli chodzi o poszczególne forma- cje na rynku. Będąc dokładnymi badaczami rynku, z łatwością możemy przewidzieć najbar- dziej prawdopodobny scenariusz dalszych war- tości kursów notowanych instrumentów. Rysunek 11. Wykres jednodniowy, Bank BPH 39 Strona 18 Ceny akcji Wiktor Moskalewicz Giełda to źródło realnych finan- sowych korzyści… ale także ryzyka Wiele osób podejmujących giełdowe wyzwanie jest tego świadomych. Mimo to, zapo- znawszy się rzetelnie z  wiedzą teoretyczną, w  prawdziwej grze popełniają błędy, które nierzadko prowadzą do poważ- nych strat finansowych. Warren Buffet, słynny amerykański inwestor, powiedział: „Pewien człowiek może siedzieć dziś w cieniu dlatego, że inny posadził w tym miejscu drzewo”. Ta metafora wiedzy praktycznej doskonale opisuje zasadę stawiania pierwszych kroków na giełdzie. Bez korzystania z doświadczeń poprzedników każdego gracza czeka samo- dzielne „sadzenie i  pielęgnowanie drzewa”, czyli żmudne uczenie się na własnych błędach, by dopiero w przyszłości odnieść korzyści. Jeśli chcesz tego uniknąć – trzymasz w ręku właściwą książ- kę. „Ceny akcji. Kiedy rosną, i dlaczego spadają?” to publi- kacja stworzona dla osób, które mają wiedzę o  GPW, ale w  praktyce jeszcze „poważnie” nie inwestowały. Napisana przez znawcę giełdy opisuje realną stronę obrotu papiera- mi wartościowymi w Polsce. Pełną wersję zamówisz na stronie wydawnictwa Złote Myśli: moskalewicz.html Strona 19 Czas na giełdę Daniel Sokołowski Gdy słyszysz o  zarabianiu na giełdzie, rynkach kapitałowych czy zbijaniu fortuny na handlu ropą, złotem i walutach, to czy coś nie podpowiada Ci, że war- to byłoby się tym zająć? Być może jedyną blokadą jest brak wiedzy na temat mecha- nizmów rządzących akacjami. Jeżeli tak jest, to właśnie masz przed sobą książkę, która rozwiąże ten problem, prowadząc Cię za rączkę do pierwszych zysków na giełdzie. Napisana prostym językiem, specjalnie dla osób, które chcą osiągnąć niezależność finansową na GPW, ale kompletnie nie wiedzą, jak się do tego zabrać. Z książki dowiesz się m.in.: )) Czym tak naprawdę jest giełda i  jak zarabiają na niej najwięksi. Bez mitów, niedopowiedzeń i  przekłama- nych informacji. )) Jak funkcjonuje giełda: od podszewki i z najmniejszymi detalami. )) Jak wybrać najwłaściwszy dla Ciebie dom maklerski. Zdecyduj TERAZ i zdobądź wiedzę, która otworzy Ci drogę do zarabiania na giełdzie. Książkę zamówisz na stronie wydawnictwa Złote Myśli: Strona 20 GWP w praktyce Marcin Krzywda Czy inwestowanie na Giełdzie Papierów Wartościowych jest proste? Gdyby tak było, każdy z  nas bez wysiłku inwestował- by, zarabiając pokaźne pienią- dze. Zatem nie. Inwestowanie jednak staje się banalnie łatwym i przyjemnym zajęciem, jeśli wiesz, jak to ro- bić. Zatem jeśli potraktujesz grę na giełdzie nie jak ruletkę, ale jak biznes, i rozpoczniesz od gruntownego przygotowania i  zdobycia potrzebnej wie- dzy, odpowiedź na powyższe pytanie brzmieć będzie: TAK, inwestowanie na GPW jest proste. Z serii GPW dowiesz się: )) dlaczego warto, a nawet trzeba inwestować? )) w jakie papiery wartościowe możesz inwestować, )) jakie są podstawowe strategie inwestycyjne, )) jak grać, by wygrać. Czas, który poświęcisz na czytanie tej książki, będzie Twoją pierwszą inwestycją na drodze do sukcesu. Książkę zamówisz na stronie wydawnictwa Złote Myśli: