Strona 1 Strona 2 Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym e-booksweb.pl - Audiobooki, ksiązki audio, e-booki . Strona 3 SŁOWNIK SYNONIMÓW I ANTONIMÓW Strona 4 Piotr Żmigrodzki SŁOWNIK SYNONIMÓW I ANTONIMÓW Strona 5 Autor Piotr Żmigrodzki Dyrektor, redaktor naczelny Wojciech Głuch Opracowanie redakcyjne Bożena Dembińska Projekt okładki Renata Pacyna Opracowanie typograficzne Pracownia Składu Komputerowego TYPO-GRAF Łamanie i przygotowanie do druku Pro-forma sp. z o.o. Wydanie drugie 2007 © 2004 by Wydawnictwo EUROPA Wszystkie prawa zastrzeżone, szczególnie prawo do przedruku i tłumaczeń na inne języki. Żadna z części tej książki nie może być publikowana bez uprzedniej pisemnej zgody Wydawnictwa. Dotyczy to również sporządzania fotokopii, mikrofilmów oraz przenoszenia danych do systemów komputerowych. ISBN 978-83-7407-159-8 Wydawnictwo EUROPA Sp. z o.o. 50-011 Wrocław, ul. Kościuszki 35 tel. 071 346 30 11, faks 071 346 30 15 e-mail: [email protected] www.wydawnictwo-europa.pl Druk i oprawa Drukarnia im. Adama Półtawskiego, Kielce Strona 6 Wst´p W ocenie ka˝dej wypowiedzi j´zykowej, zw∏aszcza pisanej, du˝à rol´ odgrywa zasób u˝ytego s∏ownictwa i jego dobór do charakteru konkretnego tekstu. W szczególnoÊci zaleca si´ niepowtarzanie tych samych wyrazów w sàsiadujàcych ze sobà zdaniach i jak najwi´ksze urozmaicenie leksykalne wypowiedzi. Jednym z typów publikacji, które po- magajà czytelnikom w nabyciu tych sprawnoÊci, sà s∏owniki synonimów i antonimów. Grupujà one s∏ownictwo nie w uk∏adzie alfabetycznym, ale na zasadzie powiàzaƒ zna- czeniowych. Do takich publikacji nale˝y równie˝ prezentowany s∏ownik. Zarówno synonimia, jak i antonimia doczeka∏y si´ w j´zykoznawstwie wielorakich interpretacji. LingwiÊci spierajà si´, czy interpretowaç synonimi´ wy∏àcznie jako równo- znacznoÊç wyra˝eƒ (wówczas by∏aby ona cechà tylko niewielu par wyrazów, np. auto – samochód, lingwistyka – j´zykoznawstwo), czy te˝ okreÊlaç tym mianem tak˝e przy- padki bliskoznacznoÊci, pokrewieƒstwa znaczeniowego; czy za warunek synonimiczno- Êci dwóch jednostek uznaç ich nieograniczonà wymienialnoÊç w tekÊcie (tak jak w przy- k∏adach wy˝ej), czy dopuÊciç istnienie ograniczeƒ kontekstowych (np. niezale˝ny – niepodleg∏y: drugi z przymiotników ∏àczy si´ przede wszystkim z nazwami krajów, terytoriów, np. niepodleg∏y kraj). Podobnie niejednoznacznie bywa opisywana antoni- mia. W najszerszym uj´ciu obejmuje ona przypadki przeciwstawnoÊci znaczeniowej (typowe antonimy to np. przymiotniki dobry i z∏y). Niektórzy j´zykoznawcy chcà jà jed- nak widzieç tylko jako jeden z rodzajów przeciwstawieƒ semantycznych, obok sprzecz- noÊci (np. m´˝czyzna – kobieta – jeÊli ktoÊ nie jest m´˝czyznà, to jest kobietà, nie ma trzeciej mo˝liwoÊci) i konwersji leksykalnej (np. kupowaç i sprzedawaç – to jakby pa- trzenie na t´ samà czynnoÊç z ró˝nych punktów widzenia: jeÊli Jan coÊ sprzedaje Pio- trowi, oznacza to, ˝e tym samym Piotr to coÊ od Jana kupuje). S∏ownik niniejszy ma cele wy∏àcznie praktyczne i w zwiàzku z tym podstawowe po- j´cia synonimii i antonimii zosta∏y w nim potraktowane maksymalnie szeroko. Jego ce- lem jest podpowiadanie wyrazów i po∏àczeƒ mo˝liwych do wykorzystania w tekÊcie ja- ko zamienników wyra˝eƒ has∏owych i tym samym wyzyskania bogactwa leksykalnego naszej mowy. Przeznaczony jest przede wszystkim dla rodzimych u˝ytkowników polsz- czyzny, znajàcych swój j´zyk, gdy˝ nie zawiera zbyt wielu informacji na temat sposo- bów u˝ycia, ale tylko wskazuje mo˝liwoÊç zastàpienia wyrazu has∏owego w pewnych kontekstach. Stwierdzenie, czy wyraz pasuje do danego kontekstu, spada na u˝ytkow- nika. Ten sposób uj´cia materia∏u podyktowany jest przede wszystkim faktem, ˝e zasa- dy wymienialnoÊci poszczególnych elementów gniazda synonimicznego w kontekstach nie zosta∏y dotychczas wystarczajàco opracowane i niewiele wskazuje, aby opis tego z∏o˝onego zagadnienia zosta∏ sformu∏owany w bliskiej do okreÊlenia przysz∏oÊci. Strona 7 WST¢P 6 Budowa s∏ownika S∏ownik niniejszy sk∏ada si´ z ok. 5 tys. artyku∏ów has∏owych, u∏o˝onych alfabetycznie, w których zgrupowane sà synonimy i antonimy. Wyrazami has∏owymi sà s∏owa staty- stycznie cz´ste w j´zyku polskim, dlatego odnalezienie potrzebnego has∏a nie powinno nastr´czaç k∏opotów. Oto przyk∏adowe has∏o s∏ownika: BIEDNY S ubogi, niebogaty, KSIÑ˚K. chudy; cz∏owiek: niezamo˝ny, POT. go∏y, go∏y i bosy ♦ zubo˝a∏y, zbankrutowany, zbiednia∏y, zrujnowany, KSIÑ˚K. spauperyzowany ♦ obdarty, mizerny, oberwany, obszarpany A bogaty, maj´tny, dobrze sytuowany, zamo˝- ny, KSIÑ˚K. mo˝ny, POT. nadziany ♦ ubiór: strojny, ozdobny ♦ kraj: zasobny, dostatni, KSIÑ˚K. mle- kiem i miodem p∏ynàcy Pierwszym jego elementem jest wyraz has∏owy, zapisany wersalikami. Dalej umieszcza si´ synonimy wyrazu has∏owego, poprzedzone skrótem S , a bezpoÊrednio po nich – antonimy, poprzedzone oznaczeniem A . W danym haÊle mo˝e byç jeden lub kilka ∏aƒcuchów synonimów lub antonimów, ró˝niàcych si´ znaczeniem lub zwiàzanych z ró˝nymi znaczeniami (odcieniami znaczeniowymi) wyrazu has∏owego. Sà one rozdzie- lone znakiem ♦. Gdy zachodzi∏a potrzeba, umieszczono (w postaci tekstu kursywà) bli˝- szà informacj´ o znaczeniu wyrazu has∏owego, którego nast´pujàcy po niej ∏aƒcuch bli- skoznaczników dotyczy, lub o ∏àczliwoÊci poszczególnych synonimów z innymi wyraza- mi (np. przymiotników, czasowników z rzeczownikami), jeÊli jest ona w jakiÊ sposób ograniczona. Przyk∏adowo, z zamieszczonego has∏a mo˝na wywnioskowaç, ˝e wyraz niezamo˝ny jako synonim leksemu BIEDNY ∏àczy si´ z rzeczownikiem cz∏owiek (i po- krewnymi mu znaczeniowo), antonim strojny natomiast – z rzeczownikami ubiór, strój i podobnymi. WymiennoÊç bliskoznaczników bywa te˝ ograniczona wzgl´dami zwiàza- nymi z odmianà j´zyka, do jakiej poszczególne wyrazy nale˝à. T´ informacj´ podaje si´ w prezentowanym s∏owniku w postaci skrótowych kwalifikatorów, zapisanych kapitali- kami, por. w przyk∏adowym haÊle: KSIÑ˚K. (= ksià˝kowy), POT. (= potoczny). Ka˝dy kwa- lifikator dotyczy wszystkich nast´pujàcych po nim wyra˝eƒ a˝ do koƒca danego ∏aƒcu- cha synonimów lub do nast´pnego kwalifikatora. Dla oszcz´dnoÊci miejsca zrezygnowano z podawania niektórych powtarzajàcych si´ cz´Êci konstrukcji frazeologicznych i sk∏adniowych. Mo˝liwoÊç wymiany sk∏adnika konstrukcji jest zasygnalizowana ukoÊnikiem, np. zapis: utrzymywaç w sekrecie/tajem- nicy obejmuje dwie konstrukcje: utrzymywaç w sekrecie i utrzymywaç w tajemnicy. W nawiasach oznacza si´ cz∏ony fakultatywne, czyli takie, których wystàpienie nie jest obowiàzkowe, np.: ♦ zatajaç, ukrywaç (przed wszystkimi), nie rozg∏aszaç. Ten prosty repertuar Êrodków powoduje, ˝e korzystanie ze s∏ownika jest ∏atwe i nie wy- maga od odbiorcy wi´kszego wysi∏ku. Nale˝y jednak pami´taç, o czym napisano wczeÊniej, ˝e ostateczna decyzja o u˝yciu danego wyra˝enia nale˝y do piszàcego i trze- Strona 8 7 WST¢P ba jà podjàç, posi∏kujàc si´ w∏asnym wyczuciem j´zykowym oraz wiedzà o znaczeniach wyrazów w j´zyku polskim. W razie wàtpliwoÊci dobrze jest skorzystaç z ogólnego s∏ownika j´zyka polskiego, aby si´ przekonaç o warunkach u˝ycia danego s∏owa. Autor ma nadziej´, ˝e s∏ownik ten b´dzie s∏u˝y∏ czytelnikowi nie tylko jako doraêna po- moc w trakcie redagowania tekstów, ale stanie si´ tak˝e przedmiotem systematycznej lektury, dzi´ki czemu przyczyni si´ do refleksji nad bogactwem repertuaru wyrazów i znaczeƒ j´zyka polskiego. Wykaz i objaÊnienie kwalifikatorów DZIEN. dziennikarski (wyraz charakterystyczny dla j´zyka Êrodków masowego komunikowania) HIST. historyczny (wyraz b´dàcy nazwà przedmiotu wspó∏czeÊnie niewyst´pujàcego) IRON. ironiczny (wyraz u˝yty z intencjà odmiennà od jego znaczenia s∏ownikowego) KSIÑ˚K. ksià˝kowy (wyrazy obcego pochodzenia i specjalistyczne, typowe dla tekstów pisanych) NEG. negatywny (wyrazy o negatywnym zabarwieniu ekspresywnym) OFICJ. oficjalny (nale˝àcy do j´zyka urz´dowego) POT. potoczny (wyrazów tych nale˝y unikaç w tekstach pisanych) PRZEST. przestarza∏y (wyrazy, które wysz∏y ju˝ z u˝ycia) Inne znaki i konwencje graficzne WERSALIKAMI zapisuje si´ wyrazy has∏owe kursywà oznacza si´ specyficzne zakresy stosowalnoÊci niektórych synonimów i antonimów (nawias okràg∏y) element fakultatywny (niekonieczny) S rozpoczyna ciàg synonimów A rozpoczyna ciàg antonimów / oddziela od siebie wymienne cz∏ony konstrukcji sk∏adniowych i zwiàzków frazeologicznych Strona 9 Strona 10 A odnotowany ♦ konkretny, przeliczalny (na pie- niàdze), wyliczalny, wymierny ♦ finansowy, ko- mercyjny, pieni´˝ny ♦ materialny, rzeczywisty, fi- zyczny, realny ABSTYNENCJA S wstrzemi´êliwoÊç, trzeêwoÊç, powstrzymy- wanie si´ od picia (alkoholu) ♦ brak na∏ogu, od- wyk, leczenie odwykowe A pijaƒstwo, picie, upijanie si´, KSIÑ˚K. opilstwo ♦ alkoholizm, na∏óg, nadu˝ywanie alkoholu, OFICJ. ABSOLUTYZM choroba alkoholowa S dyktatura, totalitaryzm, totalizm, tyrania, despotyzm ABSTYNENT A demokracja, parlamentaryzm, system przed- S (cz∏owiek) niepijàcy, trzeêwy, w pe∏ni sprawny stawicielski ♦ równoÊç, sprawiedliwoÊç spo∏ecz- A pijany, nietrzeêwy, pijàcy, podchmielony, na, wolnoÊç (myÊli/wyznania), tolerancja ♦ re- podochocony, podpity, upity, wstawiony, zamro- publika czony alkoholem, OFICJ. w stanie wskazujàcym na spo˝ycie alkoholu, w stanie nietrzeêwym, ABSOLUTNIE w stanie upojenia alkoholowego, POT. pod dobrà S owszem, tak, bezwzgl´dnie, istotnie, jak naj- datà bardziej, naturalnie, (no) pewnie, nie inaczej, oczywiÊcie, racja, rzeczywiÊcie, w istocie, w∏a- ABSURD Ênie, POT. jasne, no jasne S bezsens, brak sensu/logiki, nonsens, absur- A bynajmniej, nie, gdzie(˝) tam, jeszcze cze- dalnoÊç, bezsensownoÊç, nielogicznoÊç go!, skàd˝e znowu, w ˝adnym razie, wcale (nie), A sens, znaczenie, treÊç, wymowa, wydêwi´k POT. akurat!, skàd?, myÊla∏by kto ♦ niestety (nie), ♦ màdroÊç, myÊl (przewodnia), cel, sensow- przykro mi (ale) noÊç ABSORBOWAå ABSURDALNOÂå S przyswoiç, strawiç, pobraç, wessaç, wch∏o- S bezcelowoÊç, bezsensownoÊç, brak sensu, nàç, KSIÑ˚K. zasymilowaç niesensownoÊç ♦ bezzasadnoÊç, brak uzasadnie- A nie przyswoiç, odrzuciç, wydaliç, wydzieliç, nia, brak potrzeby wypuÊciç A s∏usznoÊç, celowoÊç, sensownoÊç, potrzeba ABSTRAHOWAå ♦ uzasadnienie, umotywowanie, zasadnoÊç S pomijaç, nie braç pod uwag´, nie uwzgl´d- niaç, nie zwa˝aç, KSIÑ˚K. zaniedbaç ABSURDALNY S bezsensowny, bzdurny, idiotyczny, nielogicz- A uwzgl´dniaç, braç pod uwag´, braç pod roz- ny, nierealny, nieziszczalny, nonsensowny, POT. wag´, braç w rachub´ ♦ braç poprawk´ na coÊ, kretyƒski mieç na wzgl´dzie, mieç wzglàd, KSIÑ˚K. zwa˝aç A racjonalny, màdry, rozsàdny, rozumny, roz- ABSTRAKCYJNY wa˝ny, trzeêwy; plan, tok post´powania: prze- S teoretyczny, myÊlowy, spekulatywny ♦ hipo- myÊlany, dojrza∏y, konsekwentny tetyczny, oczekiwany, przewidywany, prognozo- wany, spodziewany, idealny, ulotny ♦ nieprzeli- ADEKWATNY czalny, niewymierny ♦ idealistyczny, psychiczny, S odpowiedni, idealny, optymalny, najlepszy, niematerialny, duchowy, umys∏owy pasujàcy, wymarzony, POT. jak ula∏ A empiryczny, doÊwiadczalny, analityczny, ma- A nieadekwatny, nieodpowiedni, niedostoso- teria∏owy ♦ rzeczywisty, zbadany, stwierdzony, wany Strona 11 ADMINISTROWAå 10 ADMINISTROWAå AGENCJA S gospodarowaç, nadzorowaç, zarzàdzaç ♦ S oddzia∏, dzia∏, departament, ekspozytura, fi- rzàdziç, kierowaç, panowaç, sprawowaç kontro- lia, referat, sekcja, wydzia∏, OFICJ. agenda, jed- l´/w∏adz´/rzàdy, byç u steru, trzymaç ster (w∏a- nostka/komórka organizacyjna dzy), KSIÑ˚K. w∏adaç A centrala, centrum, dyrekcja, jednostka cen- A byç pod kontrolà/zarzàdem, byç w dyspozy- tralna/nadrz´dna cji/we w∏adaniu ♦ byç na ∏asce, byç w r´ku AGNOSTYCZNY ♦ s∏u˝yç, pos∏ugiwaç, us∏ugiwaç, oddaç si´, byç S Êwiecki, pozakoÊcielny, laicki, KSIÑ˚K. areligij- na rozkazy/na ka˝de zawo∏anie ny ♦ ateistyczny, antykoÊcielny, antyreligijny, la- ADOROWAå icyzujàcy S czciç, uwielbiaç, wielbiç, oddawaç czeÊç, A koÊcielny, klerykalny, religijny, wyznaniowy, otaczaç czcià/szacunkiem KSIÑ˚K. konfesyjny A zniewa˝aç, bezczeÊciç, profanowaç, znies∏a- AGRESJA wiaç S wÊciek∏oÊç, furia, (szewska) pasja, sza∏ ♦ gniew, ADWOKAT z∏oÊç, oburzenie, podra˝nienie, rozdra˝nienie, wzburzenie, zdenerwowanie, KSIÑ˚K. irytacja S rzecznik, mediator, negocjator, wyraziciel, pe∏nomocnik, KSIÑ˚K. plenipotent A opanowanie, spokój, równowaga, zrówno- wa˝enie, stalowe/˝elazne nerwy, zimna krew A mocodawca, dysponent, pracodawca ♦ flegma, flegmatycznoÊç AFEKTOWANY AGRESOR S nienaturalny, egzaltowany, napuszony, pre- S napastnik, najeêdêca, okupant, zaborca tensjonalny, sztuczny ♦ przeciwnik, nieprzyjaciel, wróg A naturalny, bezpretensjonalny, normalny, A obroƒca, patriota ♦ opiekun, protektor prosty AGRESYWNY AFERZYSTA S napastliwy, buƒczuczny, czupurny, k∏ótliwy, S oszust, hochsztapler, kr´tacz, szuler, wydrwi- napastniczy, zaczepny ♦ prowokacyjny, obel˝y- grosz, KSIÑ˚K. szalbierz, POT. kanciarz, szachraj wy, obraêliwy, obra˝ajàcy, ubli˝ajàcy ♦ dziki, dzi- A cz∏owiek uczciwy, cz∏owiek prawdomów- ko ˝yjàcy ♦ dra˝niàcy, denerwujàcy, gwa∏towny, ny/porzàdny/godny zaufania, cz∏owiek hono- irytujàcy, nieznoÊny, ostry, pobudzajàcy, ucià˝li- ru/o czystym sumieniu wy, nie do zniesienia A ∏agodny, pokorny, potulny, uk∏adny, ust´pli- AFISZOWAå SI¢ wy, karny ♦ ugodowy, pojednawczy, KSIÑ˚K. kon- S pokazywaç (si´), obnosiç si´, chwaliç si´, po- cyliacyjny ♦ niegroêny, oswojony, ob∏askawiony, pisywaç si´, prowadzaç si´ z kimÊ udomowiony ♦ nastrojowy, czu∏y, ∏agodny, me- A kryç si´, skrywaç si´, ukrywaç si´, nie rzucaç lancholijny, nostalgiczny, sielankowy, t´skny, tkli- si´ w oczy, zatajaç ♦ chowaç si´, dekowaç si´, wy, KSIÑ˚K. b∏ogi melinowaç si´ AKCEPTACJA AFRONT S aprobata, akceptowanie, godzenie si´ ♦ przyzwolenie, tolerowanie ♦ zgoda, pozwolenie, S obraza, zniewaga, obelga, policzek, profana- przystanie; zezwolenie, KSIÑ˚K. placet, POT. zielo- cja, zniewa˝anie, KSIÑ˚K. despekt, dyshonor, im- ne Êwiat∏o; mieç: wolnà r´k´, carte blanche ♦ pertynencja afirmacja, idealizacja ♦ pochwa∏a komplement, A uznanie, pochwa∏a, KSIÑ˚K. laudacja ♦ (u)ho- pochlebstwo, s∏owa uznania, KSIÑ˚K. apoteoza, norowanie, honory, respekt, KSIÑ˚K. nabo˝eƒ- laudacja, panegiryk ♦ chwalenie, pochwalenie, stwo, rewerencja komplementowanie, wychwalanie Strona 12 11 AKURAT A sprzeciw, odmowa, brak zgody, niezgodze- A kiedyÊ, dawno, dawniej, poprzednio, do- nie si´, ograniczenie, zabronienie, zakaz, zakaza- tychczas, wczeÊniej, dawno temu, w dawnych nie, KSIÑ˚K. weto ♦ protest, niedopuszczenie, czasach, KSIÑ˚K. ongiÊ, dawnymi czasy/laty opór, przeciwdzia∏anie, przeciwstawienie si´, ♦ wczoraj, przedwczoraj, KSIÑ˚K. onegdaj ♦ wte- uniemo˝liwianie, OFICJ. zablokowanie ♦ krytyka, dy, wówczas, wtenczas, KSIÑ˚K. naówczas, naten- nagonka, atak, ubli˝anie ♦ polemika, wàtpli- czas, podówczas ♦ jutro, niebawem, w przysz∏o- woÊç, negacja ♦ za˝alenie, denuncjacja, donie- Êci, wczeÊniej/pr´dzej czy póêniej sienie, oskar˝enie, pozew, POT. donos AKTUALNY AKCEPTOWAå S niedawny, bie˝àcy, dzisiejszy, modny, nowy, S zgadzaç si´, pozwalaç, przyzwalaç, tolero- ostatni, Êwie˝y, wspó∏czesny, POT. goràcy ♦ obec- waç, zezwalaç, dawaç zgod´/pozwolenie, wyra- ny, bie˝àcy, trwajàcy, OFICJ. biegnàcy ˝aç zgod´, nie protestowaç, przymykaç oczy, pa- A nieaktualny, przestarza∏y ♦ dawny, stary, trzeç przez palce ♦ siedzieç cicho/spokojnie, POT. prastary, starodawny, KSIÑ˚K. przedwieczny ♦ by- nie podskakiwaç ♦ poddawaç si´, przyjmowaç, ∏y, miniony, niegdysiejszy, ówczesny, poprzedni godziç si´, przystawaç, byç karnym/pos∏usz- ♦ ubieg∏y, zesz∏y nym/subordynowanym, wype∏niaç rozkazy A nie zgadzaç si´, zakazywaç, nie aprobowaç, AKTYWISTA nie pozwalaç, nie wyra˝aç zgody ♦ sprzeciwiaç S (towarzysz) partyjny, polityk, dzia∏acz (par- si´, zg∏osiç sprzeciw ♦ nie godziç si´, nie po- tyjny), funkcjonariusz (partyjny) ♦ samorzàdo- chwalaç, byç przeciw ♦ buntowaç si´, burzyç si´, wiec, dzia∏acz samorzàdowy ♦ komunista, socja- szemraç ♦ powstawaç, wypowiadaç pos∏uszeƒ- lista, IRON., NEG. aparatczyk, towarzysz stwo, odmawiaç pos∏uszeƒstwa A (cz∏owiek) apolityczny, bezpartyjny, nieinte- resujàcy si´ politykà, szary, zwyk∏y cz∏owiek AKCEPTOWALNY S przyzwoity, normalny, porzàdny, zadowala- AKTYWNOÂå jàcy, niebudzàcy sprzeciwu ♦ znoÊny, mo˝liwy, S dzia∏anie, dzia∏alnoÊç, funkcjonowanie, pra- do zniesienia, do zaakceptowania, do wytrzyma- ca; urzàdzenia lub narzàdu wewn´trznego cz∏o- nia, jaki taki wieka: czynnoÊç A oburzajàcy, bulwersujàcy, horrendalny, gor- A biernoÊç, bezczynnoÊç, bezw∏ad, bezruch, szàcy, karygodny, przera˝ajàcy, ra˝àcy, skanda- martwota, pasywnoÊç, skostnienie, zastój, KSIÑ˚K. liczny, wywo∏ujàcy oburzenie/zgorszenie ♦ nie- impas, inercja, marazm akceptowalny, niedostateczny, niemo˝liwy, nie do zaakceptowania/wytrzymania/zniesienia AKTYWNY S czynny, pracowity, ruchliwy, zaj´ty, zapraco- AKLIMATYZOWAå SI¢ wany, pe∏en energii ♦ niespokojny, poszukujàcy, S dostosowaç si´, zaadaptowaç si´, zadomo- twórczy, DZIEN. kreatywny ♦ pilny, gorliwy, obo- wiç si´, z˝yç si´, KSIÑ˚K. wrosnàç, zrosnàç si´, za- wiàzkowy, ofiarny, wytrwa∏y puÊciç korzenie A bierny, bezczynny, leniwy, oboj´tny, ot´pia- A buntowaç si´, czuç si´ obco, wyobcowaç si´ ∏y, ospa∏y, niemrawy, nieruchawy, nieskory, rozla- z∏y, rozleniwiony, t´py, zoboj´tnia∏y, zrezygno- AKSJOMAT wany, KSIÑ˚K. gnuÊny, pasywny, zgnuÊnia∏y S dogmat, norma, pewnik, zasada, prawda ♦ pró˝niaczy ♦ opiesza∏y, nieobowiàzkowy, nie- (ogólna) dok∏adny, pasywny A teza, hipoteza, postulat, propozycja, supozy- AKURAT cja, twierdzenie S akuratnie, w sam raz, w∏aÊnie (tyle) ♦ punk- AKTUALNIE tualnie ♦ dok∏adnie, precyzyjnie, ÊciÊle S obecnie, teraz, w∏aÊnie, wspó∏czeÊnie, w tej A oko∏o, niedok∏adnie, mniej wi´cej, szacunko- chwili, w naszych czasach ♦ dziÊ, dzisiaj, OFICJ. wo, w przybli˝eniu, z grubsza, KSIÑ˚K. circa, POT. w dniu dzisiejszym circa about, pi razy oko, pi razy drzwi Strona 13 ALARM 12 ALARM dusznoÊç, wyrachowanie, KSIÑ˚K. komercjalizm, S alert, mobilizacja, ostrze˝enie ♦ sygna∏, materializm, merkantylizm ♦ oboj´tnoÊç, nieczu- brz´czyk, dzwonek, syrena ∏oÊç, bezdusznoÊç, gruboskórnoÊç, niewra˝li- A spokój, pokój, bezpieczeƒstwo, cisza woÊç, znieczulica ALARMOWAå ALUZYJNIE S alegorycznie, metaforycznie, KSIÑ˚K. ogród- S zawiadamiaç, powiadamiaç, donosiç, in- formowaç, komunikowaç, oznajmiaç, meldo- kami ♦ mi´dzy wierszami, KSIÑ˚K. implicite, impli- waç, raportowaç, podawaç do wiadomoÊci cytnie ♦ og∏aszaç, anonsowaç, obwieszczaç, publiko- A dos∏ownie, dok∏adnie, literalnie, niewolniczo, waç, rozg∏aszaç, rozpowszechniaç/szerzyç wieÊci wprost, co do joty, s∏owo w s∏owo ♦ ostrzegaç, przestrzegaç, uprzedzaç, zawiada- miaç ALUZYJNY S delikatny, dyplomatyczny ♦ grzeczny, kultu- A przemilczaç, pomijaç milczeniem, nie wspo- ralny, taktowny minaç, nie zajàknàç si´, zachowaç dla siebie ♦ zatajaç, ukrywaç (przed wszystkimi), utrzymy- A bezpoÊredni, chamski, grubiaƒski, ordynar- waç w sekrecie/tajemnicy, nie rozg∏aszaç, POT. ny, wulgarny, KSIÑ˚K. gruboskórny ♦ niekultural- tuszowaç ♦ uspokajaç, pocieszaç, KSIÑ˚K. bagate- ny, niedelikatny, niemi∏y, nietaktowny lizowaç AMATORSKI ALBO S nieprofesjonalny, hobbystyczny, KSIÑ˚K. do- S lub, albo...albo, bàdê, czy, czy te˝, ewentual- moros∏y, POT. niedzielny (np. kierowca) ♦ rozryw- nie kowy, rekreacyjny, wypoczynkowy, zabawowy A i, oraz, a tak˝e, jak te˝, jak równie˝, równie˝, A zawodowy, profesjonalny, fachowy, kompe- tak˝e tentny, uprawniony, powo∏any, specjalistyczny ♦ wyczynowy ALEJA S ulica, droga, jezdnia, trasa, OFICJ. ciàg jezdny AMORALNY A chodnik, pobocze, dró˝ka, Êcie˝ka, trotuar, S niemoralny, podejrzanej konduity/moralno- OFICJ.ciàg pieszy/spacerowy ♦ bulwar, deptak, Êci ♦ podst´pny, fa∏szywy, perfidny, POT. cwa- pasa˝, promenada niacki A moralny, szlachetny, nieskazitelny, poczciwy, ALKOHOLIZM porzàdny, prawy, przyzwoity, szlachetny, zacny S pijaƒstwo, picie, upijanie si´, KSIÑ˚K. opilstwo ♦ na∏óg, nadu˝ywanie alkoholu, OFICJ. choroba AMORTYZOWAå SI¢ alkoholowa S zwracaç si´, op∏acaç si´, procentowaç A abstynencja, wstrzemi´êliwoÊç, trzeêwoÊç, ♦ przynieÊç zysk, byç rentownym powstrzymywanie si´ od picia (alkoholu) ♦ brak A nie op∏acaç si´, przynieÊç straty na∏ogu, odwyk, leczenie odwykowe ANACHRONIZM ALTRUIZM S prze˝ytek, relikt, zabytek ♦ Êmierç technolo- S hojnoÊç, dobroczynnoÊç, filantropia, mi∏o- giczna sierdzie, ofiarnoÊç, szczodroÊç, szczodrobliwoÊç, A nowoÊç, innowacja, udoskonalenie, ulepsze- dzia∏alnoÊç dobroczynna/charytatywna, KSIÑ˚K. nie, racjonalizacja ♦ nowinka, nowalijka, (ostat- humanizm, humanitaryzm, solidaryzm ♦ bezin- ni) przebój, POT. ostatni krzyk mody teresownoÊç, ofiarnoÊç, wielkodusznoÊç, wspa- nia∏omyÊlnoÊç ♦ dba∏oÊç, troska, wra˝liwoÊç, za- ANALITYCZNY interesowanie, ˝yczliwoÊç S empiryczny, doÊwiadczalny, materia∏owy A chciwoÊç, skàpstwo, pazernoÊç, sknerstwo, ♦ rzeczywisty, zbadany, stwierdzony, odnoto- zach∏annoÊç ♦ interesownoÊç, egoizm, ma∏o- wany Strona 14 Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym e-booksweb.pl - Audiobooki, ksiązki audio, e-booki .