Strona 1 Strona 2 ROBERT J. SAWYER LUDZIE (HUMANS) Przełożyła: Agnieszka Jacewicz SOLARIS: 2007 Strona 3 Spis treści Karta tytułowa Podziękowania Prolog Rozdział Pierwszy Rozdział Drugi Rozdział Trzeci Rozdział Czwarty Rozdział Piąty Rozdział Szósty Rozdział Siódmy Rozdział Ósmy Rozdział Dziewiąty Rozdział Dziesiąty Rozdział Jedenasty Rozdział Dwunasty Rozdział Trzynasty Rozdział Czternasty Rozdział Piętnasty Rozdział Szesnasty Rozdział Siedemnasty Rozdział Osiemnasty Rozdział Dziewiętnasty Rozdział Dwudziesty Rozdział Dwudziesty Pierwszy Rozdział Dwudziesty Drugi Rozdział Dwudziesty Trzeci Rozdział Dwudziesty Czwarty Rozdział Dwudziesty Piąty Rozdział Dwudziesty Szósty Rozdział Dwudziesty Siódmy Rozdział Dwudziesty Ósmy Rozdział Dwudziesty Dziewiąty Rozdział Trzydziesty Strona 4 Rozdział Trzydziesty Pierwszy Rozdział Trzydziesty Drugi Rozdział Trzydziesty Trzeci Rozdział Trzydziesty Czwarty Rozdział Trzydziesty Piąty Rozdział Trzydziesty Szósty Rozdział Trzydziesty Siódmy Rozdział Trzydziesty Ósmy Rozdział Trzydziesty Dziewiąty Rozdział Czterdziesty Epilog Strona 5 Podziękowania Z a rady z zakresu antropologii i paleontologii dziękuję dr. Milfordowi H. Wolpoffowi z University of Michigan; dr. łanowi Tattersallowi i Garyemu J. Sawyerowi (niespokrewnionemu ze mną) z American Museum of Natural History; dr. Philipowi Liebermanowi z Brown University; dr. Michaelowi K. BrettSurmanowi i dr. Rickowi Pottsowi z National Museum of Natural History, Smithsonian Institution; dr. Robinowi Riddingtonowi, profesorowi w stanie spoczynku z University of British Columbia, oraz wielu innym ekspertom wymienionym w mojej poprzedniej powieści, Hominidzi. Szczególne podziękowania winien jestem: dr. Artowi McDonaldowi, dyrektorowi Sudbury Neutrino Observatory Institute oraz dr. J. Duncanowi Hepburnowi, kierownikowi placówki Sudbury Neutrino Observatory Dziękuję też Krisowi Hollandowi, który dokładnie przeczesał wstępną wersję powieści. Wielkie dzięki mojej cudownej żonie, Carolyn Clink; mojemu wydawcy, Davidowi G. Hartwellowi, oraz jego wspólnikowi, Moshe Federowi; mojemu agentowi, Ralphowi Vicinanza, i jego partnerom, Christopherowi Lottsowi i Vincebwi Gerardisowi; Tomowi Dohertyemu, Lindzie Quinton, Jennifer Marcus, Jennifer Hunt oraz wszystkim z Tor Books; Haroldowi i Sylvii Fennom, Robertowi Howardowi, Heidi Winter, Melissie Cameron, Davidowi Leonardowi i innym osobom z H.B.Fenn and Company; a także moim kolegom Terencebwi M. Greenowi, Andrew Weinerowi i Robertowi Charlesowi Wilsonowi. Ogromnie dziękuję Byronowi R. Tetrickowi, którego zaproszenie do współtworzenia jego niezwykłej antologii z 2002 roku: In the Shadow of the Wall: Yietnam Stories that Might Have Been (wydanej przez Cumberland Strona 6 House) pomogło mi skupić się na kilku najważniejszych sprawach; spora część rozdziału dwudziestego drugiego pojawiła się w innej formie w tej właśnie antologii. Beta testerami tej powieści byli niezmiennie wnikliwi Ted Bleaney, Michel A. Burstein, David Livingstone Clink, Marcel Gagne, Richard Gotlib, Peter Halasz, Howard Miller, dr Ariel Reich, Alan B. Sawyer i Sally Tomasevic. Miałem też szczęście pracować ponownie z zespołem edytorskim Boba i Sary Schwagerów. Fragmenty tej książki powstały w letnim domu Johna A. Sawyera nad jeziorem Canandaigua – dzięki, tato! Dziękuję również Nicholasowi A. DiChario, który gościł mnie podczas moich częstych wizyt w Rochester w stanie Nowy Jork, gdzie rozgrywa się część akcji tej powieści. York University, Sudbury Neutrino Observatory i kopalnia Creighton istnieją naprawdę. Za to wszelkie postaci w tej powieści są wyłącznie wytworami mojej wyobraźni. Jakiekolwiek ich podobieństwo do rzeczywistych pracowników tych czy innych organizacji jest zupełnie przypadkowe. Gdybyż to było takie proste! – że są gdzieś te czarne charaktery, w czarnych zamiarach wykonujące swoją czarną robotę, i że trzeba tylko umieć je rozpoznać i zniszczyć. Ale linia podziału między dobrem a złem przecina serce każdego człowieka. A kto gotów jest odciąć kawałek własnego serca; Aleksander Sołżenicyn Archipelag GUŁag przekład z rosyjskiego: Jerzy Pomianowski Strona 7 Prolog – Zrobiłem straszną rzecz – powiedział Ponter Boddit, siadając okrakiem na siodłowym krześle w gabinecie Jurarda Selgana. Selgan należał do generacji 144, był o dziesięć lat starszy od swojego rozmówcy. Jego włosy miały mądry, siwy kolor, a przedziałek zmienił się w szeroką rzekę skóry łączącą się z niskim czołem tuż nad wałem nadoczodołowym. – Mów dalej. – Czułem, że nie mam wyboru. – Ponter spuścił wzrok, kryjąc się za własnym wałem nadoczodołowym, aby uniknąć spojrzenia szmaragdowych oczu Ścigana. – Myślałem, że muszę to zrobić, ale... – Ale teraz tego żałujesz? Ponter milczał, gapiąc się na porośniętą mchem podłogę. – Żałujesz tego? – Nie-nie wiem. – Postąpiłbyś tak znowu, gdybyś mógł cofnąć czas? Ponter parsknął śmiechem. – Co cię tak rozśmieszyło? – W głosie rzeźbiarza osobowości brzmiała raczej ciekawość niż irytacja. Boddit podniósł głowę. – Sądziłem, że tylko fizycy, tacy jak ja, bawię się w tego typu eksperymenty myślowe. Selgan się uśmiechnął. – Nie różnimy się od siebie tak bardzo, ty i ja. Obaj szukamy prawdy, aby rozwiązywać tajemnice. – Może i tak – przyznał Ponter, przyglądając się gładkiej, drewnianej ścianie cylindrycznego pomieszczenia. Strona 8 – Nie odpowiedziałeś na moje pytanie. Postąpiłbyś tak jeszcze raz, gdybyś mógł? Boddit milczał przez jakiś czas, a Selgan nie ponaglał go, dając mu czas na przemyślenie odpowiedzi. – Nie wiem – odparł w końcu Ponter. – Nie? A może tylko nie chcesz powiedzieć? Ponter ponownie zamilkł. – Chcę ci pomóc – powiedział Selgan, zmieniając pozycję na siedzisku. – To mój jedyny cel. Nie będę cię osądzał. Ponter się zaśmiał, ale tym razem w jego śmiechu pobawiła się nuta żalu. – Właśnie w tym rzecz, prawda? Nas nikt nie osądza. Selgan zmarszczył brwi. – Co masz na myśli? – To, że na tym drugim świecie – na drugiej Ziemi – oni wierzą, że istnieje... hm, my nie mamy na to odpowiedniego słowa, ale oni mówią na to „Bóg". Nadrzędna istota, która stworzyła świat. Selgan pokręcił głową. – Jak wszechświat może mieć stwórcę? jeśli coś zostało stworzone, oznacza to, że miało początek. A wszechświat go nie miał. Istnieje od zawsze. – Ty to wiesz i ja to wiem – przytaknął Ponter. – Ale oni tego nie wiedzą. Uważają, że wszechświat ma zaledwie... hm, według ich miary jest to dwanaście miliardów lat; czyli mniej więcej sto pięćdziesiąt miliardów miesięcy. – W takim razie, co istniało przed tym czasem? Ponter zmarszczył czoło, przypominając sobie rozmowy z Lou Benoit, gliksińską kobietą-fizykiem. Ogromnie żałował, że nie potrafi dobrze Strona 9 wymawiać ich imion! – Twierdza, że czas wcześniej nie istniał, że zaczął się z chwilą stworzenia wszechświata. – Zdumiewający pogląd – przyznał Selgan. – Owszem – zgodził się Ponter. – Ale gdyby przyjęli, że wszechświat istniał zawsze, ten ich Bognie miałby w nim miejsca. – Twój partner jest fizykiem, tak? – Adikor Huld? Tak. – Na pewno masz wiele okazji, by rozmawiać z nim o fizyce. Mnie bardziej interesują inne sprawy. Wspomniałeś o tym... tym ich „Bogu"... w odniesieniu do kwestii osądzania. Powiedz na ten temat coś więcej. Ponter milczał przez kilka chwil, zastanawiając się, jak przedstawić ten koncept. – Większość z nich, tych innych ludzi, wierzy w coś, co nazywają „życiem po śmierci" – zaczął. – Przecież to śmieszne. Jedno przeczy drugiemu. – Owszem. – Ponter się uśmiechnął. – W ich sposobie myślenia to dość częste. Mają nawet specjalną nazwę dla takich przypadków, tak jakby samo nazwanie ich usuwało paradoks. Nie potrafię wymówić tego tak jak oni; brzmi to mniej więcej tak: oksyhmoron. Selgan także się uśmiechnął. – Chętnie podjąłbym się terapii jednej z tych istot, zbadał, jak działa jej umysł. – Rzeźbiarz osobowości przerwał na chwilę, po czym dodał: – To istnienie po śmierci, jak ono według nich wygląda? – Właśnie to jest najbardziej interesujące. Może ono przybierać dwie formy, zależnie od tego, jak postępowało się za życia. Ten, kto żył uczciwie, zostaje nagrodzony wyjątkowo przyjemną egzystencją po śmierci. Ale ten, Strona 10 czyje życie było złe – albo kto choćby raz popełnił straszny czyn – po śmierci może liczyć tylko na byt w męczarniach. – A kto o tym decyduje? Ach tak, już rozumiem. Decyduje ten ich Bóg, prawda? – Tak. Wierzą, że tak właśnie jest. – Ale dlaczego? Jak mogą wierzyć w coś tak dziwacznego? Ponter nieznacznie wzruszył ramionami. – Istnieją domniemane historyczne relacje o ludziach, którzy komunikowali się z tym Bogiem. – Historyczne relacje? – zdziwił się Selgan. – A czy obecnie ktoś się z nim porozumiewa? – Niektórzy tak twierdzą. Ale z tego, co wiem, nie ma na to dowodów. – I ten Bóg jest sędzią każdego człowieka? – Podobno. – Ale przecież na świecie jest 185 milionów ludzi i każdego dnia umierają ich tysiące. – Tak jest na naszym świecie. Na tym drugim jest sześć miliardów. – Sześć miliardów! – Selgan pokręcił głową. – I każdemu z nich po śmierci przypada jeden z dwóch rodzajów egzystencji, o których mówiłeś? – Tak. Wszyscy zostają osądzeni. Ponter zauważył minę rzeźbiarza osobowości. Selgana wyraźnie intrygowały szczegóły wiary Gliksinów, ale najbardziej interesowało go to, co na ten temat myśli sam pacjent. – „Osądzeni" – powtórzył, smakując to słowo, tak jakby było wybornym kawałkiem mięsa. – Tak, osądzeni – powiedział Ponter. – Nie rozumiesz? Oni nie mają implantów. Nie mają archiwów alibi. Nie istnieją tam wierne zapisy wszystkiego, co robią w życiu. Nie mają nic takiego, ponieważ nie uważają, Strona 11 że jest im to potrzebne. Wierzą, że ten ich Bóg wszystkiego pilnuje i wszystko widzi – a nawet czuwa nad nimi i ich chroni. Sądzą, że nikt nie uniknie kary za złe czyny, że każdy będzie musiał w końcu za nie zapłacić. – Ale przecież mówiłeś, że sam zrobiłeś coś strasznego. Ponter spojrzał przez okno na swój świat. – Tak. – Tam? Na tamtym świecie? – Tak. – I nie wierzysz w istnienie tego ich Boga? Ponter prychnął drwiąco. – Oczywiście, że nie. – Dlatego uważasz, że nigdy nie zostaniesz osądzony za zły postępek, który jak twierdzisz, popełniłeś? – Właśnie. Nie twierdzę, że to zbrodnia doskonała, ale nie ma powodów, aby na tamtym świecie podejrzenie padło na mnie, podobnie jak nie ma powodów, aby tutaj ktokolwiek zażądał kiedyś dostępu do tej akurat części moich archiwów alibi. – Użyłeś słowa „zbrodnia". Czy była to zbrodnia według norm tamtego świata? – O tak. – A czy my uznalibyśmy twój czyn za zbrodnię, gdybyś dopuścił się go tutaj? Ponter skinął głową. – Co takiego zrobiłeś? – Ja... wstydzę się o tym mówić. – Powiedziałem przecież, że nie będę cię osądzał. Ponter nagle zerwał się z miejsca. Strona 12 – Właśnie o to chodził – wykrzyknął. – Nikt mnie nie osądzi, ani tutaj, ani tam. Popełniłem przestępstwo. Zrobiłem to z satysfakcją. A jeśli chodzi o twój myślowy eksperyment, to owszem, postąpiłbym tak znowu, gdybym miał możliwość wrócić do tamtych wydarzeń. Selgan przez jakiś czas milczał, czekając, aż Ponter się uspokoi. – Mogę ci pomóc Ponterze, jeśli mi na to pozwolisz. Ale musisz ze mną rozmawiać. Musisz mi powiedzieć, co się wydarzyło. Dlaczego dopuściłeś się tej zbrodni? Co do niej doprowadziło? Ponter ponownie usiadł okrakiem na siedzeniu. – Wszystko zaczęło się jeszcze podczas mojej pierwszej podróży na drugą Ziemię – powiedział. – Spotkałem tam kobietę, Mare Yaughan... Strona 13 Rozdział Pierwszy O statniego wieczoru w Sudbury Mary Vaughan towarzyszyły mieszane uczucia. Nie wątpiła, że wyjazd z Toronto wyszedł jej na dobre. Po tym, co się tam wydarzyło – Mój Boże, czy naprawdę upłynęły dopiero dwa tygodnie? – na pewno postąpiła słusznie, uciekając od wszystkiego, co przypominało jej tamten potworny wieczór. I choć przygoda skończyła się smutną nutą, Mary nie zamieniłaby czasu spędzonego z Ponterem na nic. Jej wspomnienia wydawały się nierzeczywiste; jak fabuła zmyślonej opowieści. No ale fotografie, nagrania wideo, a nawet zdjęcia rentgenowskie dowodziły, że wszystko wydarzyło się naprawdę. Żywy neandertalczyk z innej wersji Ziemi jakimś cudem trafił do tego świata. Teraz, gdy wrócił do siebie, Mary sama nie mogła uwierzyć w to, co się stało. Ale przecież tego nie zmyśliła. Ponter naprawdę tu był, a ona naprawdę... Może przesadzała? Albo wyolbrzymiała wszystko w myślach? Nie. Nie, to rzeczywiście się zdarzyło. Polubiła Pontera, może nawet zakochała się w nim. Gdyby tylko była całą, kompletną, wolną od traumy kobietą, może wtedy wszystko potoczyłoby się inaczej. Och, ten wielkolud i tak by ją zauroczył – tego była pewna – ale tamtego wieczoru, kiedy patrzyli na gwiazdy, a on dotknął jej dłoni, nie zesztywniałaby ze strachu. Upłynęło za mało czasu. Tak mu powiedziała następnego dnia. Za mało czasu od... Nienawidziła tego słowa; nienawidziła o tym myśleć i mówić. Upłynęło za mało czasu od gwałtu. Strona 14 A jutro musiała wrócić do domu, do miejsca, gdzie tamto się stało, z powrotem na York University w Toronto, do dawnego życia profesorki genetyki. Dawnego życia w samotności. Wiedziała, że będzie tęskniła za Sudbury Za brakiem korków na drogach. Za ludźmi, z którymi się tu zaprzyjaźniła, za Reubenem Montego i nawet za Louise Benoit. Zauroczyła ją swobodna atmosfera maleńkiego Laurentian University, gdzie zbadała mitochondrialne DNA Pontera Boddita i dowiodła, że naprawdę jest neandertalczykiem. Stojąc przy bocznej drodze i patrząc na bezchmurne, nocne niebo, wiedziała, że najbardziej będzie jej brakowało właśnie tego. Gwiazd w takich ilościach, że nie sposób było ich zliczyć. Galaktyki Andromedy, którą pokazał jej Ponter. I Mlecznej Drogi, biegnącej łukiem nad jej głową. I... Tak! Tak! Wiedziała, że najbardziej będzie tęskniła za migotliwą zorzą polarną, ogarniającą niebo na północy, za tymi bladozielonymi pasmami światła, za niezwykłymi kurtynami blasku. Miała nadzieję, że zobaczy je raz jeszcze tego wieczoru. Wracając od Reubena, który urządził u siebie pożegnalnego grilla dla niej i dla Louise, zjechała na pobocze, specjalnie po to, żeby popatrzeć na nocne niebo. Jej życzenie się spełniło. Widok zorzy zapierał dech w piersiach. Już zawsze miała kojarzyć go z Ponterem. Przecież po raz pierwszy widziała to zjawisko właśnie z nim. Poczuła, jak dziwne mrowienie, które przyszło wraz z zachwytem, wypiera przykry skurcz, towarzyszący smutkowi. Światła wyglądały przepięknie. Strona 15 Jego nie było. Krajobraz kąpał się w chłodnym, zielonym blasku. Zorza błyskała i tańczyła, na pierwszy plan rzucając kontury brzóz i osik, których konary lekko kołysał łagodny sierpniowy wiatr. Ponter mówił, że często oglądał zorzę polarną. Jego ludzie, lepiej przystosowani do chłodniejszych klimatów, bardziej lubili północne szerokości geograficzne niż mieszkańcy tego świata. Poza tym fenomenalny zmysł węchu neandertalczyków oraz ich wiecznie czuwające Kompany sprawiały, że samotne wyprawy po zmroku były bezpieczne. W Saldak, rodzinnym mieście Pontera, położonym dokładnie w tym samym miejscu co Sudbury na tej wersji Ziemi, nocą nie oświetlano ulic. Do tego neandertalczycy wykorzystywali głównie czystą energię słoneczną, dzięki czemu ich atmosfera była o wiele mniej zanieczyszczona od tej tutaj. Mary dopiero w wieku trzydziestu ośmiu lat po raz pierwszy zobaczyła zorzę polarną. Nie miała pojęcia, czy znajdzie jeszcze jakiś powód, by wrócić do północnego Ontario, dlatego wiedziała, że może właśnie po raz ostatni podziwia falujący blask zorzy. Napawała się jej widokiem. Ponter mówił, że na obu wersjach Ziemi wiele rzeczy wyglądało tak samo: ogólna topografia, większość gatunków zwierząt i roślin (choć neandertalczycy, nigdy nie zabijający dla rozrywki, nadal mieli mamuty i moa), a także generalny układ stref klimatycznych. Ale Mary była naukowcem: doskonale znała teorię chaosu, według której ruch skrzydeł motyla wystarczył, aby nieźle namieszać w pogodzie na drugiej półkuli. Choć na tej Ziemi niebo było bezchmurne, wcale nie oznaczało to, że podobnie jest w świecie Pontera. Strona 16 Gdyby jednak pogoda była tam podobna, może Ponter też patrzył w tej chwili w niebo. I może myślał o Mary. On oczywiście widziałby na nieboskłonie dokładnie te same konstelacje, choć tam nosiły inne nazwy – żadne ziemskie działania nie mogły zaszkodzić odległym gwiazdom. Ale czy zorze wyglądały tam tak samo? Czy motyle lub ludzie mogli wpływać na choreografię świetlnego teatru? Może ona i Ponter oglądali taki sam spektakl – falującą kurtynę blasku i siedem głównych gwiazd rozciągniętej na niebie Wielkiej Niedźwiedzicy (lub Głowy Mamuta, jak on nazywał ten gwiazdozbiór). Może teraz u niego światła zorzy tak samo przesuwały się w prawo, potem tak samo falowały w lewo i tak samo... Jezu! Mary opadła szczęka. Kurtyna zorzy właśnie pękała pośrodku, niczym akwamarynowa bibuła rozdzierana niewidoczną ręką. Szczelina stawała się coraz dłuższa i szersza. Zaczynała się u góry i biegła ku horyzontowi. Za pierwszym razem Mary nie widziała nic takiego. Świetlna płachta podzieliła się zupełnie na dwie połowy, rozstępując się jak Morze Czerwone przed Mojżeszem. Kilka błysków – wyglądały jak iskry, ale czy rzeczywiście mogły nimi być? – zatańczyło między obiema częściami, na moment tworząc między nimi pomost. Potem połowa po prawej stronie zaczęła się zawijać od dołu, jak okienna roleta. Jednocześnie zmieniała barwy, to była zielona, to niebieska, to fioletowa, to pomarańczowa, to znów turkusowa. Po nagłym błysku – spektralnej eksplozji światła – ta część zorzy znikła. Tymczasem druga świetlna zasłona obracała się, tak jakby wciągał ją jakiś potężny wir w firmamencie. Kręciła się coraz szybciej i szybciej, Strona 17 ciskając wkoło chłodne, zielone płomienie, niczym ognisty wiatrak na tle nocnego nieba. Mary patrzyła jak zaczarowana. Choć dopiero drugi raz miała okazję obserwować zorzę polarną, wcześniej widziała mnóstwo zdjęć tego zjawiska w różnych książkach i czasopismach. Wiedziała, że fotografie nie oddają całego piękna spektaklu; czytała o tym, że światła zorzy falują i drgają. Ale nic nie przygotowało jej na taki widok. Wir blasku malał i stawał się coraz jaśniejszy, aż w końcu z dziwnym trzaskiem – czy aby się nie przesłyszała? – zniknął. Mary cofnęła się chwiejnie i natrafiła na chłodny metal wynajętego dodgea neona. Nagle zdała sobie sprawę z tego, że w otaczającym ją lesie wszystkie dźwięki – odgłosy insektów i żab, sów i nietoperzy – zamilkły, tak jakby wszystko, co żyło, w osłupieniu obserwowało zadziwiający spektakl. Kiedy znalazła się z powrotem w bezpiecznym wnętrzu wozu, jej serce biło jak szalone, a w myślach echem wracało to samo zdanie: Czy to powinno tak wyglądać...? Strona 18 Rozdział Drugi Jurard Selgan wstał z siedziska i zaczął krążyć po okrągłym gabinecie, słuchając opowieści Pontera o pierwszym pobycie w świecie Gliksinów. – Rozumiem, że twoje relacje z Mare Vaughan nie skończyły się tak, jak sobie tego życzyłeś? – spytał, wracając wreszcie na miejsce. Ponter skinął głową. – Tak to już bywa ze związkami – przyznał Selgan. – Dobrze by było, gdyby wszystko układało się po naszej myśli, ale na pewno nie pierwszy raz spotkał cię zawód w tej sferze. – Nie, nie pierwszy – cicho przyznał Ponter. – Masz na myśli jakąś konkretną osobę? – spytał Selgan. – Moją partnerkę, Klast Harbin. – Aha. Rozumiem, że już nie jesteś z nią związany. Kto zainicjował rozstanie? – Nikt – burknął Ponter. – Klast zmarła dwadzieścia miesięcy temu. – Och. Wyrazy współczucia. Czy była... starszą kobietą? – Nie. Należała do generacji 145, tak jak ja. Brew Selgana uniosła się nad wał nadoczodołowy. – Zginęła w wypadku? – Miała raka krwi. – Ach – westchnął Selgan. – To tragedia. Ale... – Nie mów tego, Selgan. – Głos Pontera zabrzmiał ostro. – Nie mów czego? – spytał rzeźbiarz osobowości. ~ Tego, co zamierzałeś powiedzieć. – A według ciebie co chciałem powiedzieć? – Że mój związek z Klast zakończył się zbyt szybko, podobnie jak mój związek z Mare. Strona 19 – Czy tak właśnie czujesz? – Wiedziałem, że nie powinienem tu przychodzić – stwierdził Ponter. – Wam, rzeźbiarzom osobowości, wydaje się, że tak dużo rozumiecie. Tymczasem wszystko upraszczacie. „Związek Zielony zakończył się zbyt szybko i przypomina ci o tym sposób, w jaki zakończył się Związek Czerwony". – Ponter prychnął z lekceważeniem. Selgan milczał przez kilka taktów, czekając, czy pacjent doda coś z własne) woli. Kiedy stało się jasne, że tego nie zrobi, ponownie się odezwał: – Wiem, że nalegałeś, aby portal między tym światem a światem Mare został ponownie otwarty. Słowa rzeźbiarza osobowości na moment zawisły w powietrzu i wreszcie Ponter odpowiedział: – Sądzisz, że właśnie dlatego mi na tym zależało? Że nie przejmowałem się konsekwencjami, jakie to działanie mogło mieć dla naszego świata? Że myślałem tylko o związku z Mare? – Liczę, że ty mi na to odpowiesz – powiedział Selgan łagodnie. – To nie było tak. Owszem, na pozór istnieje podobieństwo między tym, co spotkało mnie z Klast, a sytuacją z Mare. Ale jako naukowiec... – Ponter gniewnie spojrzał na Selgana złotymi oczami – ...prawdziwy naukowiec, potrafię dostrzec autentyczną symetrię wydarzeń... tutaj jej nie ma... Wiem też, kiedy mam do czynienia z fałszywą analogią. – Ale próbowałeś wywrzeć nacisk na Najwyższą Radę Siwych. Sam to widziałem na Podglądaczu, razem z tysiącami innych. – Owszem, ale... – Ale co? O czym wtedy myślałeś? Co chciałeś osiągnąć? – Nic... poza tym, co uważałem za najlepsze dla naszych ludzi. – Jesteś tego pewien? Strona 20 – Oczywiście, że jestem pewien! – warknął Ponter. Selgan umilkł, pozwalając Ponterowi wsłuchać się w echo jego słów, odbijających się od gładkiej, drewnianej ściany. * Ponter musiał przyznać, że żadne z jego dotychczasowych doświadczeń – a prawdopodobnie także żadne z doświadczeń innych ludzi z jego Ziemi – nie było bardziej przerażające niż nagłe znalezienie się w innym, dziwacznym świecie, do którego trafił w absolutnych ciemnościach i nieomal utonął w olbrzymim zbiorniku wody. Niemniej jednak w sferze przeżyć z jego własnego świata niewiele dało się porównać z potwornym strachem, jaki towarzyszył wystąpieniu przed Najwyższą Radą Siwych. Bo nie chodziło tu o zwykłą lokalną Radę, lecz o Radę Najwyższą, która rządziła całą planetą. Jej członkowie przybyli do Saldak specjalnie po to, by spotkać się z Ponterem i Adikorem oraz obejrzeć kwantowy komputer, za pomocą którego już dwukrotnie udało się otworzyć portal do innej rzeczywistości. Najmłodsi radni należeli do generacji 143 i byli starsi od Pontera o dwadzieścia lat. Mądrość, doświadczenie i – zależnie od nastroju – także wredny upór i zawziętość ludzi w tym wieku robiły potężne wrażenie. Ponter mógł zostawić tę sprawę. Nikt nie zmuszał jego i Adikora do ponownego otwarcia portalu. Nawet gdyby po prostu powiedzieli, że wcześniej udało im się to przypadkiem i że nie są w stanie odtworzyć eksperymentu, tylko żeński zespół naukowy z Evsoy mógłby zakwestionować ich słowa. Jednakże możliwość wymiany między dwoma rodzajami ludzkości miała zbyt wielkie znaczenie, aby Ponter mógł ot tak ją zignorować. W sferze informacji, w zamian za to, co wiedzieli na temat nadprzewodnictwa,