Autor: Philip K. Dick Tytul: Ofiara (Expendable) Z "NF" 3/97 Mężczyzna wyszedł na ganek i spojrzał w niebo. Dzień był jasny i chłodny, trawniki pokrywała rosa. Zapiął płaszcz i włożył ręce w kieszenie. Kiedy schodził po schodach, dwie gąsienice, czekające nań obok skrzynki na listy, z zaciekawieniem zwróciły się w jego kierunku. - Idzie - powiedziała jedna. - Nadaj sygnał. Kiedy druga zaczęła na to wywijać trzymanymi chorągiewkami, mężczyzna przystanął i odwrócił się gwałtownie. - Słyszałem - odrzekł. Podniósłszy nogę, strącił obie gąsienice na żwir pokrywający ścieżkę. Następnie rozdeptał je. Ruszył dalej w stronę chodnika. Idąc rozglądał się dokoła. Na pobliskiej wiśni podskakiwał jakiś ptak, dziobiąc owoce. Mężczyzna przyjrzał mu się badawczo. W porządku? Czy też... Ptak poderwał się z gałęzi. Ptaki są OK. Z ich strony nic mu nie grozi. Podjął wędrówkę. Na rogu otarł się o pajęczynę rozciągającą się od krzaka aż do słupa telefonicznego. Serce zatłukło mu w piersi. Szarpnął się, dziko młócąc rękami powietrze. Odchodząc, zerknął przez ramię. Spomiędzy liści powoli wyłonił się pająk, zdając się szacować rozmiary wyrządzonej szkody. Z pająkami to nigdy nic nie wiadomo. Trudno zgadnąć. Trzeba by więcej faktów - jak do tej pory żadnego kontaktu. Stanął na przystanku w oczekiwaniu na autobus, dla rozgrzewki przestępując z nogi na nogę. Autobus nadjechał; mężczyzna wsiadł i kiedy zajął miejsce, ogarnęło go przyjemne uczucie na widok wszystkich rozgrzanych, milczących pasażerów, zapatrzonych obojętnie przed siebie. Poczuł, jak stopniowo ogarnia go uczucie bezpieczeństwa. Uśmiechnął się pod nosem i odprężył, po raz pierwszy od wielu dni. Autobus powoli podążał ulicą. Tirmus z przejęciem pomachał czułkami. - Wobec tego głosujcie, jeśli chcecie. - Przebiegł między nimi i wdrapał się na kopczyk. - Lecz zanim zaczniecie, pozwólcie mi powtórzyć to, co powiedziałem wczoraj. - Już to słyszeliśmy - niecierpliwie przerwała mu Lala. - Ruszajmy. Plan mamy dopracowany w najmniejszym szczególe. Co nas powstrzymuje? - I o tym chciałbym mówić. - Tirmus potoczył wzrokiem po zgromadzonych bogach. - Całe Wzgórze gotowe jest wystąpić przeciwko gigantowi. I po co? Doskonale zdajemy sobie sprawę, że nie jest w stanie porozumieć się ze swymi pobratymcami. - To wykluczone. Rodzaje wibracji, język, którym się posługują, te wszystkie czynniki niemożliwym czynią przekazanie wiedzy, którą posiada o nas czy o naszym... - Bzdura - Lala postąpiła krok naprzód. - Giganci świetnie potrafią się porozumieć. - Nie istnieją żadne dowody na to, aby jakikolwiek gigant rozgłaszał dotyczące nas informacje! Niezliczone oddziały niewzruszenie parły do przodu. - A idźcie sobie - powiedział Tirmus. - Ale to zmarnowany wysiłek. On jest nieszkodliwy - odcięty od świata. Po cóż tracić czas i... - Nieszkodliwy? - Lala wpatrywała się w niego w osłupieniu. - Czy nie pojmujesz? On wie! Tirmus zszedł z kopca. - Protestuję przeciwko zbędnemu używaniu przemocy. Powinniśmy oszczędzać siły. Kiedyś możemy naprawdę ich potrzebować. Przeprowadzono głosowanie. Zgodnie z przewidywaniami armia była za wyruszeniem przeciwko gigantowi. Tirmus westchnął i począł szkicować na piasku plan akcji. - Oto jego umiejscowienie. Według naszych obliczeń ma pojawić się tam w godzinie zero. Wobec tego, jeśli w grę wchodzi mój punkt widzenia... Kontynuował, nie przerywając rysowania. Jeden z bogów pochylił się w stronę drugiego, dotykając czułkami jego czułków. - Ten gigant. Przecież on jest bez szans. Nawet mi go żal. W jaki sposób się w to wplątał? - Czysty przypadek - drugi uśmiechnął się krzywo. - Wiesz, jak to oni potrafią, pchają się we wszystko, co możliwe. - Tak czy siak, żal mi go. Zapadł zmrok. Ulica była wyludniona i mroczna. Na jej skraju pojawił się mężczyzna, ściskający pod pachą gazetę. Szedł spiesznie, rozglądając się niepewnie dokoła. Minął rosnące przy krawężniku drzewo, po czym zwinnie zeskoczył na jezdnię. Przekroczył ją i znalazł się po drugiej stronie. Na rogu natknął się na pajęczynę rozpiętą między krzakiem a słupem telefonicznym. Natarł na nią bez namysłu. Naraz, gdy puściły pierwsze spajające pajęczynę włókna, mężczyznę dobiegł cichy, z lekka metaliczny głos. - ...czekaj! Mężczyzna zamarł. - ...uważaj... w środku... zaczekaj... Zacisnął zęby. Dopełniwszy zniszczenia, ruszył w dalszą drogę. Pająk kołysał się na luźnym pasmie, nie spuszczając z niego oka. Mężczyzna obejrzał się. - Chrzanię cię - prychnął. - Nie mam zamiaru sterczeć tu jak kołek. Podjął wędrówkę wzdłuż chodnika, aż doszedł do ścieżki wiodącej do jego domu. Przemknął nią szybko, starając się unikać kontaktu z pogrążonymi w ciemnościach krzakami. Na ganku odnalazł klucz i włożył go do zamka. Nagle zawahał się. W środku? Lepiej niż na zewnątrz, zwłaszcza w nocy. Noc to niedobry czas. Zbyt wiele zamieszania pod krzewami. To źle. Uchylił drzwi i przestąpił próg. Przed nim rozciągała się wykładzina, plama całkowitej czerni. Na wprost siebie, po przeciwległej stronie rozróżnił niewyraźny zarys lampy. Dzieliły go od niej raptem cztery kroki. Wysunął do przodu stopę. Zatrzymał się. Co powiedział ten pająk? Zaczekaj? Zaczekał więc, nasłuchując. Cisza. Wyjął zapalniczkę i zapalił ją. Napływały ku niemu niezliczone zastępy mrówek, unosząc się i potęgując na podobieństwo fali. Uskoczył w bok i wypadł na ganek. W półmroku widział, jak z nieprawdopodobną szybkością suną po podłodze. Mężczyzna zeskoczył na ziemię i popędził na drugą stronę domu. W chwili, gdy pierwsze oddziały mrówek dotarły na ganek, on pospiesznie odkręcał kurek i rozwijał wąż ogrodowy. Potok wody podniósł je i rozproszył na boki. Nastawił zraszacz i przez mgiełkę wody przymrużonymi oczyma obserwował zajście. Podkręcił mocniej, obracając strumieniem na wszystkie strony. - A niech was diabli - wymamrotał przez zaciśnięte zęby. - Zaczaiły się w środku. Był przerażony. W środku - tego jeszcze nie było! Zimny pot wystąpił mu na twarz. W środku. Nigdy dotąd nie posunęły się tak daleko. Może jedna lub dwie ćmy i, oczywiście, muchy. Lecz te były nieszkodliwe, hałaśliwe i brzęczące. Morze mrówek! Z furią polewał je wodą aż do chwili, kiedy doszczętnie rozbite szeregi nacierających zbiegły, by schronić się w trawie, pod krzewami bądź pod domem. Nie wypuszczając z ręki węża, mężczyzna usiadł na ścieżce, trzęsąc się od stóp do głowy. Naprawdę tego chciały. Nie był to po prostu akt agresji, spazmatyczny i pełen wściekłości; to, czego doświadczył, było wynikiem starannych przemyśleń i nader precyzyjnego planu. Zaczaiły się na niego. Kolejny krok naprzód. Sam Bóg nadarzył mu tego pająka. Zakręcił zawór i podniósł się na nogi. Nie dobiegał go żaden dźwięk; wokół panowała zupełna cisza. Naraz coś zaszeleściło w krzakach. Chrabąszcz? Niewielki czarny kształt przemknął obok. Rozdeptał go. Pewnie posłaniec. Taki, co to szybko przebiera nogami. Ostrożnie wszedł do domu, oświetlając sobie drogę zapalniczką. Później usiadł przy biurku, z pistoletem od węża w zasięgu ręki. Dotknął palcami jego wilgotnej powierzchni. Siódma wieczorem. Ustawione za jego plecami radio nadawało jakąś spokojną muzykę. Sięgnął ręką w stronę lampy i przesunął ją tak, aby światło padało na podłogę tuż przy biurku. Zapalił papierosa, po czym wyciągnął trochę papieru do pisania oraz swoje wieczne pióro. Zamyślił się. A więc pragnęły go zniszczyć; musiała to być chęć wystarczająco silna, by to aż tak dokładnie zaplanować. Ogarnęła go czarna rozpacz. Co mógł zrobić? Do kogo się udać? Lub komu zwierzyć? Zacisnął pięści, gwałtownie prostując się na krześle. Tuż przed nim na blacie biurka usiadł pająk. - Przepraszam. Mam nadzieję, że nie przestraszyłeś się tak bardzo, jak w tym wierszu. Mężczyzna wpatrywał się w niego z natężeniem. - Czy to właśnie ty? Pająk z rogu ulicy? Ten, który mnie ostrzegł? - Nie. To był ktoś inny. Prządka. Ja jestem Miażdżyciel. Popatrz na moje szczęki. - Otworzył i zamknął usta. - Zagryzam ich. Mężczyzna uśmiechnął się. - Szczęściarz z ciebie. - Jasne, że tak. Czy zdajesz sobie sprawę, ilu z nas przypada na - powiedzmy - akr gruntu. Zgadnij. - Tysiąc. - Otóż nie. Dwa i pół miliona. Wszystkich rodzajów. Mażdżyciele jak ja, Prządki lub Żądlery. - Żądlery? - Są najlepsi. Chwileczkę - pająk zastanowił się. - Dajmy na to, czarna wdowa, zgodnie z waszą nomenklaturą. Niezwykle cenna. - Urwał. - Chodzi o jedno. - Co mianowicie? - Mamy pewne problemy. Bogowie... - Bogowie! - Mrówki, jak je nazywacie. Przywódcy. Są poza naszą sferą wpływów. To nader niekorzystne. Zresztą mają fatalny smak - niedobrze się robi. Musimy pozostawić je ptakom. Mężczyzna wstał. - Ptakom? Czy one?... - Cóż, istnieje między nami pewien układ. Trwa to już całe stulecia. Opowiem ci. Zostało nam jeszcze odrobinę czasu. W mężczyźnie zamarło serce. - Odrobinę czasu? Co masz na myśli? - Nic. Później pojawi się niewielki problem, to zrozumiałe. Pozwól, niech zaznajomię cię z ogólną treścią. Nie sądzę, abyś ją znał. - Mów zatem. Zamieniam się w słuch. - Rządzili Ziemią całkiem nieźle, około miliarda lat temu. Widzisz, ludzie przybyli tu z jakiejś odległej planety. Z której? Tego to nie wiem. Wylądowali tu i odkryli Ziemię dobrze zagospodarowaną. I wtedy wybuchła wojna. - Więc to my jesteśmy najeźdźcami? - mruknął mężczyzna. - Owszem. Wojna z obu stron uczyniła zwykłych barbarzyńców, zarówno z nich, jak i z was. Wy zapomnieliście, jak należy atakować, oni zaś zdegenerowali się do zwartych, zamkniętych grup społecznych, mrówki, termity. - Rozumiem. - Ci z was, którzy jako ostatni znali całą prawdę, przyczynili się do naszego powstania. Zrodziliśmy się - pająk zaśmiał się tym swoim charakterystycznym śmiechem - aby odegrać pewną rolę w tym znaczącym spektaklu. Udaje nam się utrzymać ich w szyku. Wiesz, jak nas nazywają? Pożeracze. Oburzające, prawda? Dołączyły do nich dwa kolejne pająki, które spuściły się po swoich niciach na biurko. Wszystkie trzy zbliżyły się do siebie. - Zapowiada się poważniej niż myślałem - stwierdził beztrosko Miażdżyciel. - Nie znałem wszystkich faktów. Ten oto Żądler... Czarna Wdowa zbliżył się do krawędzi biurka. - Gigancie - powiedział piskliwie - chciałbym z tobą porozmawiać. - Słucham - odparł mężczyzna. - Wkrótce nastąpi tu małe zamieszanie. Są w nieustannym ruchu; miliony ich wciąż nadciągają w naszym kierunku. Chyba zostaniemy z tobą przez pewien czas. Weźmiemy w tym udział. - Rozumiem - mężczyzna skinął głową. Zwilżył językiem wargi, drżącymi palcami muskając włosy. - Czy sądzisz, że - to znaczy, chciałem spytać, czy istnieją jakiekolwiek szanse? - Szanse? - powtórzył w zamyśleniu Czarna Wdowa. - Cóż, już dość długo w tym tkwimy. Prawie milion lat. Mamy nad nimi przewagę, nawet pomimo oczywistych braków. Zważywszy na nasze układy z ptakami i, oczywiście, z ropuchami. - Sądzę, że jesteśmy w stanie cię ocalić - oświadczył uroczyście Miażdżyciel. - Tak naprawdę to niecierpliwie czakamy na to, co się wydarzy. Spod podłogi dobiegł ich daleki chrobot, odgłos ogromnej liczby maleńkich odnóży i skrzydeł, cicho wibrujących w oddali. Mężczyzna skurczył się cały, nasłuchując. - Jesteś pewny, że rzeczywiście potraficie tego dokonać? - otarł kropelki potu znad górnej wargi i podniósł pistolet od węża, cały czas wytężając słuch. Dźwięk pod nimi narastał i zaczął coraz wyraźniej grzmieć pod ich stopami. Na zewnątrz szeleściły gałązki krzewów i kilka ciem usiłowało dostać się do środka przez okno. Odgłosy potężniały z każdą chwilą i zdawały się już dobiegać zewsząd, z każdej strony; rosnący pomruk gniewu i determinacji. Mężczyzna obłąkańczo rozglądał się na boki. - Jesteś pewny - powtórzył - że możecie mnie uratować? - Och - zmieszał się Żądler. - Tego nie powiedziałem. Miałem na myśli gatunek, rasę... nie ciebie jako jednostkę. Mężczyzna wpatrywał się w niego i trzy Pożeracze nerwowo zadreptały na swoich miejscach. Kolejne ćmy zaczęły tłuc o szyby. Pod podłogą trzęsło się i huczało. - Ach tak - odparł mężczyzna. - Przykro mi, musiałem źle cię zrozumieć. Przełożyła Magdalena Gawlik