Strona 1 cierpiących ludzi, którzy pukają do moich drzwi, a ja tylko niewielu mogę przyjąć. Gabriele Amorth Z drugiej strony, mam nadzieję, że ta moja pozostająca na marginesie i niezaplanowana przeze mnie Egzorcyści i działalność, jaką jest pisanie: książek, artykułów, wygłaszanie prelekcji radiowych i telewizyjnych, psychiatrzy. okazuje się pożyteczna i potrzebna. Wzbudza zainteresowanie wśród tych cierpiących, którzy szukają kogoś, kto ich wysłucha i pomoże im. Coś Tytut oryginału: jednak w zakresie tej specyficznej posługi zaczyna się zmieniać w Kościele, pomimo że zmiany te nastypują Un esorcista e psichatri powoli. Przekład z włoskiego: Trzecia, napisana przeze mnie książka, odzwierciedla Witold Wiśniowski ssp. moją działalność z ostatnich lat, lecz nie jest jeszcze tą Projekt okładki - Andrzej Oczkoś pozycją, którą od dłuższego czasu pragnąłem napisać. Imprimatur – ks. Marian Mikołajczyk Chciałbym napisać książkę o samych faktach, Wikariusz Generalny dopełnionych moim komentarzem. Tymczasem poszedłem ponownie po tej samej linii, która wydaje Kuria Metropolitalna w Częstochowie się, że jest bardzo pożyteczna zarówno dla kapłanów, 17 maja 1999 (L,dz, 337/99) ISBN 83-7186-141-0 jak i dla osób świeckich. @ Edizioni Dehoniane, Roma 1996 @ Edycja Świętego Pawła, 1999 W ciągu tych lat (piszę to pod koniec 1995 roku) ul, Siwickiego 7,42-221 Częstochowa tel. (034) 362,06,89, fax (034) 362,09,89 zorganizowałem trzy krajowe spotkania egzorcystów, e-mail.edycja@paulus,pl oprócz tego uczestniczyłem w dwóch Druk. Zakłady Graficzne ATEXT, Gdańsk międzynarodowych sympozjach. Niespodziewanie zostałem wybrany na przewodniczącego Międzynarodowego WPROWADZENIE Stowarzyszenia Egzorcystów. Przede wszystkim "Oczekujemy z niecierpliwością, że juz wkrótce wzbogaciłem się o nowe doświadczenia i nową ukaże się w druku twoja trzecia książka. Kiedy wiedzę, podobnie jak pozostali uczestnicy tych wreszcie zdecydujesz się, aby ją napisać?" spotkań, dzięki wymianie osobistych doświadczeń i wykładom prowadzonym przez wielu ekspertów. Te słowa słyszę od dwóch lat, powtarzają je Ta książka odzwierciedla również wkład innych osób, egzorcyści; a także inne osoby; zarówno kapłani, jak I które wpłynęły na wzbogacenie mojego świeccy. Mówią mi, że moje dwie poprzednie książki doświadczenia. Na przykład w rozdziale pt. okazały się naprawdę pożyteczne, ponieważ otworzyły "Niespodzianki dla egzorcystów" cytuję dosłownie oczy wielu ludziom na poznanie prawdy. Podobne świadectwo 14 doświadczonych egzorcystów. stwierdzenie mogą odnieść do audycji, które Moja twórczość ma raczej charakter praktyczny. prowadzę, zazwyczaj raz w miesiącu w Radiu Maryja. Staram się, by zredukować w niej do minimum cytaty Być może są, to tylko słowa zachęty skierowane pod i nie zamieszczam bibliografii, której zastosowanie moim adresem. jest obowiązkowe w tekstach naukowych. Jednak nie Nie spodziewałem się, że moje dwie poprzednie mogę zwolnić się od obowiązku przypomnienia, książki: “Wyznania egzorcysty” i “Nowe wyznania chociażby w tym wstępie, niektórych dzieł moich egzorcysty” będą miały tak wiele wydań i tłumaczeń, kolegów - egzorcystów, którzy mają większe w tym również w języku arabskim. doświadczenie od mojego. Książek o diable jest wiele, gdyż temat szatana zawsze Dlatego tez pochylam się ponownie nad moją, starą wzbudza sensację. maszyną do pisania, chociaz przekroczyłem już lat 6 siedemdziesiąt i czuję się zmęczony, bo przeżyłem wiele życiowych doświadczeń. Staram się, aby Ostatnio opublikowano równiez trochę książek na wykorzystać każdą wolną chwilę, chociaż mam temat aniołów, tymczasem opracowań dotyczących wrażenie, że jest to praktycznie niemożliwe. Wydaje egzorcyzmów jest wciąż zbyt mało. Przede wszystkim mi się czasem, że w ten sposób krzywdzę wielu chciałbym zaprezentować książkę o.Matteo La Grua: La preghiera di liberazione [Modlitwa o uwolnienie], 1 Strona 2 (Herbita Ed., Palermo 1985) oraz inną jego pozycję: La preghiera di guarigione [Modlitwa o uzdrowienie]. Dostrzegam tu doniosłe ostrzeżenie skierowane do Następnie przytoczę tytuły innych książek, które całej ludzkości oraz zawarty w nim wielki plan Boży, zostały napisane przez egzorcystów, a więc są one który dotyczy naszego stulecia. Objawienia maryjne, wynikiem nie tylko studiów, ale bezpośredniego które w ostatnich latach mialy miejsce w różnych doświadczenia samych piszących: Raul Salvucci: częściach świata, wciąż sprawiają wrażenie, że Matka Indicazioni pastorali di un esorcista [Duszpasterskie Boża jest bardzo zaniepokojona losem swoich dzieci. wskazania egzorcysty], (Ed. Ancora 1992); Pellegrino Oddalenie się od Boga, utrata wartości, szerzenie Emetti: La catechesi di Satana [Katecheza szatana], się niemoralności są to ewidentne fakty dla każdego, (Ed. Segno 1992), G. Battista Proja: Uomini, diavoli, kto spogląda na nasze czasy otwartymi oczyma. esorcismi [Ludzie, diabły, egzorcyzmy], (Roma 1992, Bóg jednak nie opuszcza człowieka, lecz szuka go: l BattisteroS. Giovanni); Rene Laurentin (teolog): II "ofiarując mu swoją ojcowską miłość", jak twierdzi demonio, mito o realta? [Demon, mit czy Papież, a Niepokalana, która działa zawsze zgodnie z rzeczywistość], (Ed. Massimo-Segno 1995). Bożą wolą, otacza macierzyńską opieką tych Inne dzieła również zasługują z pewnością na to, aby wszystkich poszukujących, jest dla nich znakiem je tutaj wymienić. Ale zainteresowany tymi nadziei i pokoju; zwłaszcza w chwilach rodzących zagadnieniami czytelnik, który sam chce je pogłębić, szczególne zagrożenie. napewno je odnajdzie. D1atego też starałem się, aby w 8 mojej trzeciej książce pobudzić czytelnika do studiowania i badania tego tematu oraz zasugerować "Moje Niepokalane Serce zatriumfuje"- tak brzmi mu te argumenty, które nie zostały wcześniej orędzie fatimskie. Dlatego Sercu Maryi powierzam tę omówione. moją skromną pracę i pokornie Ją proszę, aby ją Cieszyłbym się, gdyby ktoś przyjął podane przeze pobłogosławiła i wykorzystała dla dobra dusz mnie wskazówki. ludzkich". Działalność egzorcystów jest częścią ogólnego Ks. Gabriele Amorth kościelnego duszpasterstwa i obecnie, zgodnie ze 9 wskazaniami Ojca Świętego, ma na celu powrót do pewnego istotnego elementu posługi Kościoła, który niestety wcześniej został zaniedbany. Nie stanowiło EGZORCYZMY W KOŚCIELE KATOLICKIM Trudno jest przedstawić historię stosowania dla mnie trudności, a wręcz przeciwnie, pisanie tej egzorcyzmów w Kościele katolickim, począwszy od książki z pragnieniem, aby dać pewien wkład do czasów Jezusa Chrystusa aż po dzień dzisiejszy. przygotowań do obchodów Jubileuszu Historia egzorcyzmowania nie została jeszcze przez 7 nikogo opracowana i stanowi to poważny brak w tej dziedzinie. Niemniej jednak należy spróbować ją 2000, mając na uwadze list apostolski Papieża: Tertio odtworzyć, ponieważ tylko w ten właśnie sposób Millennio Adveniente. Cała działalność egzorcystów możemy zdać sobie sprawę, w jak powaznej sytuacji jest zwrócona na promowanie nowej ewangelizacji, do znaleźliśmy się obecnie. Skorzystam więc z której częysto odwołujemy się jako do najpilniejszej dotychczasowych badań, a przede wszystkim ze potrzeby naszych czasów. szczegółowej analizy, którą przeprowadził mój Dlaczego tak jest? Odpowiedź brzmi następująco; współbrat zakonny, ks. Franco Pierini, wykładowca ...bo człowiek odłączył się od Boga, ukrywając się patrologii i historii Kościoła. Przedstawił ją podczas przed Nim w taki sam sposób, jak Adam chował się krajowego sympozjum włoskich egzorcystów pomiędzy drzewami ziemskiego raju. Człowiek zorganizowanego przeze mnie we wrześniu 1993 roku. pozwolił, aby wprowadził go na manowce Wyjaśnię od razu, że moje zainteresowanie ma nieprzyjaciel Boga, to jest szatan, który go oszukał, wyłącznie charakter duszpasterski i praktyczny. wmawiając mu, że on sam jest dla siebie bogiem" (Tertio Millennio Adveniente, 7). Z tych stwierdzeń Pomijain więc całą bibliografię, której domaga się wypływają poważne konsekwencje i dlatego praca naukowa. Proszę o wybaczenie, jeśli pojawią się postaramy się, aby je rozpatrzyć w tym właśnie jakieś luki lub nieścisłości. Pozostawiam zadanie zakresie, który nas bezpośrednio dotyczy. uzupełnienia i ewentualnej korekty tym wszystkim, którzy zechcą szczegółowo opracować to zagadnienie Oprócz Jubileuszu 2000 innym punktem odniesienia od strony historycznej. jest proroctwo fatimskie, które dla mnie pozostaje Dlaczego uważam to zagadnienie za tak ważne, by od wciąż żywe. Brzmi ono nastypująco: "Na końcu moje niego zaczynać? Niepokalane Serce zatriumfuje". 2 Strona 3 Oczywiście nie uczyniłem tego w tym celu, aby jest jednym z najbardziej znanych egzorcystów na wzbudzić u zainteresowanych polemiką. Sycylii, będąc zarazem jednym z filarów włoskich Celem egzorcystów. 11 Nawiązano również interesujące połączenie z Treviso, gdzie udzielał wywiadu egzorcysta pochodzący z mojej intensywnej działalności egzorcysty jest Pordenone, ks. Feruccio Sutto. wierność zadaniu, które wyznaczył mi Chrystus, i Nie potrzeba wyjaśniać, że są oni moimi przyjaciółmi. dobro dusz ludzkich. Aby to osiągnąć, nie zawahałem się mówic to, co uważałem za słuszne, a co czasami Poruszyło mnie najbardziej połączenie z Treviso. boli. Wypowiadałem się zawsze otwarcie za Pokazano pewną kobietę, która po przeprowadzeniu pośrednictwem wszystkich środków komunikowania: całej serii egzorcyzmów została uwolniona od złego książki, artykuły, wywiady prasowe, radiowe i ducha. Udzielając wywiadu, opowiadała o swoich telewizyjne. długich cierpieniach oraz mówiła o szczęściu, jakie Różni zaprzyjaźnieni biskupi mówili mi, że jeżeli we wypływa z uwolnienia. Ale największe wrażenie Włoszech, w tych ostatnich latach mianowano ponad wywarły na mnie słowa wypowiedziane w 150 egzorcystów, także w tych diecezjach, które nigdy zakończeniu wywiadu przez jej męża: ich nie miały, to stało się tak dzięki mojemu "Potrzebowaliśmy 10 lat, zanim znaleźliśmy biskupa, osobistemu zaangażowaniu. Dziękuję więc za to Bogu. który nam uwierzył i wyznaczył egzorcystę, aby uwolnił moją żonę! Może przesadzam? Faktem jest, że już od trzech Przeżyliśmy dziesięć lat okrutnych męczarni; dziesięć wieków w Kościele katolickim bardzo rzadko stosuje lat zatrzaskiwanych przed nosem drzwi i się egzorcyzmy. W nauczaniu akademickim (mam na upokarzających drwin ze strony innych ludzi oraz myśli seminaria i uniwersytety papieskie), w ostatnich wielokrotnie powtarzanych słów: «Jesteście szaleni». dziesięcioleciach wciąż zbyt mało mówi się na temat Dziesięć lat, podczas których stosowaliśmy działalności złego ducha, a tym bardziej o różnorodne kuracje medyczne i wydaliśmy bez konieczności stosowania egzorcyzmów. potrzeby to wszystko, co posiadaliśmy". W przeważającej części dzisiejsze duchowieństwo - kapłani i biskupi - jeśli chodzi o ten temat, jest Uwierzcie mi, że kiedy mowię o tym zdarzeniu, wcale zupełnie bezradne, chociaż istnieją wyjątki. nie przesadzam. Ten fakt odzwierciedla sytuację Z drugiej strony Ewangelia wypowiada się na ten wloskiego Kościoła na tym polu. Papież w ramach temat jasno; przykład działalności Apostołów nie przygotowań obchodu Jubileuszu 2000 wzywa do pozostawia niedomówień, równie przejrzysta w tym uczynienia głębokie- zakresie była praktyka Kościoła, aż do czasu sprzed 13 trzech wieków. Ten, kto poważnie angażuje się w tę posługę, widzi jasno i wyraźnie potrzeby wiernych go rachunku sumienia, który by obejmował błędy i oraz wciąż rosnące zapotrzebowanie na tą posługę. braki naszego duszpasterzowania. Lata 1994-1996 miały być szczególnie poświęcone tego typu refleksji. Dlaczego tak jest, wkrótce zobaczymy, gdy będziemy Potrzeba odwagi, aby głosić prawdę. Starałem się mówic o okultyzmie i o dwunastu milionach również poznać sytuację, jaka panuje w innych Włochów, którzy uczęszczają do magów, wróżbitów krajach, zwłaszcza od tego czasu, odkąd zacząłem oraz podobnych pseudo-uzdrawiaczy. otrzymywać prośby z całej Europy, a także z innych Tymczasem postawię następujące pytanie: jak brzmi kontynentów. Zauważyłem, że sytuacja katolików, dziś odpowiedź dana przez ludzi Kościoła ? jeże1i chodzi o tę dziedzinę, w innych krajach jest 12 -4 jeszcze gorsza niż we Włoszech. Utwierdziły mnie w tym wyznaniu moje spostrzeżenia, których dokonałem Podam pewien konkretny przykład. Spośród na podstawie międzynarodowych sympozjów telewizyjnych transmisji, w których uczestniczyłem, egzorcystów. Sądzę, że tylko krótkie spojrzenie na największe wrażenie zrobiła na mnie audycja historię, związane z analizą tych 2000 1at, pozwoli prowadzona przez Alessandro Cecchi Paone, 18 nam zrozumieć, w jakiej fazie zastoju znajdujemy się grudnia 1994 roku w programie Rai 2. obecnie i z jak wielkim trudem staraliśmy się z niej Wobec milionów telewidzów przeżyłem miłą wyjść. niespodziankę, gdyż nie byłem sam spośród egzorcystów zabierających głos w tej materii. Wstęp Zorganizowano na żywo połączenie z Palermo, gdzie Pragnąłbym, aby jasne były dla wszystkich przeprowadzono wywiad z o.Matteo La Gtua, który charakterystyczne ograniczenia zastosowane w moim, 3 Strona 4 schematycznym wykładzie. Dotyczy on zróżnicowanej We wspomnianej encyklice, w numerze 14, zostało tematyki odnoszącej się do stosowania egzorcyzmów powiedziane, że w innych wspólnotach (czyli w w Kościele katolickim, począwszy od czasów Kościołach cnrześcijańskich, odlłączonych od działalności Jezusa aż po dzień dzisiejszy. Powtarzam, Kościoła katolickiego): "pewne aspekty że chodzi o historię, która nigdy nie została spisana. chrześcijańskiego miste- Nie wiem właściwie, dlaczego Triacca, tak bardzo 15 zasłużony w tej dziedzinie ekspert, zawarł w VII tomie swojego dzieła Anamnesis następujące stwierdzenie: rium zostaly skuteczniej uwydatnione". Przykladem "Historia egzorcyzmu w jego różnych formach została może być wierność lekturze biblijnej ze strony ludzi już napisana". świeckich może też nim być praktyka egzorcyzmów. To sformułowanie nie jest prawdziwe. Możemy zauważyć, jak w ostatnich latach, wobec braku W Kościele wschodnim nigdy nie zaakceptowano zainteresowania tym tematem ze strony kultury instytucji egzorcysty; odprawianie egzorcyzmów kościelnej, wzrasta zainteresowanie egzorcyzmem ze zostało tam potraktowane jako osobisty charyzmat i strony kultury świeckiej. Myślę o czterech tomach, aby znaleźć kogoś, kto dokona egzorcyzmu, nie które potrzeba dziesięciu lat beżużytecznych poszukiwań. 14 Moi przyjaciele kapłani, którzy znają dobrze Rumunię ukazały się na temat demona pióra prof. J. B. Russela, i Mołdawię, zapewniają mnie, że we wszystkich a zostały wydane przez wydawnictwo Laterza i prawosławnych monasterach stosuje się egzorcyzmy, Mondadori. Możemy również podać informację o wystarczy tylko poprosić, aby je wykonano. Jest to dwóch tomach, których autorem jest A. Franz praktyka związana ze zwyczajnym duszpasterstwem, (Niemiec). Pisze on o stosowaniu kościelnych tak też było w przeszłości również w Kościele błogosławieństw w Średniowieczu i poświęca im katolickim. W Kościele koptyjskim, tylko w samym około stu stron, przytaczając teksty zebranych Egipcie, istnieje 15 ośrodków (spośród monasterów i egzorcyzmów. To wszystko za mało. sanktuariów), w których regularnie praktykowane są Kiedy mówię o ograniczeniach mojego wykładu, mam egzorcyzmy. na myśli przede wszystkim ten szeroki zakres Historyczne opracowania tego tematu powinno materiału, który świadomie pomijam. Przede również dotyczyć działalności braci pochodzących z wszystkim nie piszę o okresie starożytności. Można różnych odłamów reformacyjnych a w szczególności stwierdzić, że istnienie diabłów oraz egzorcyzmów wywodzących się z: anglikanów, było uznawane od samego początku. zielonoświątkowców, baptystów. Dziś w stosunku do nich jesteśmy bardzo opóźnieni, We wszystkich religiach i u wszystkich narodów lecz dawniej było inaczej. ,nawet jeszcze przed zaistnieniem takich narodowości, Chrystus dał ludziom władzę wyrzucania złych jak: żydzi, Egipcjanie, Asyryjczycy, Babilof1czycy, duchów. Jest To nie tylko władza, ale również przeczuwano istnienie złych duchów, przed któryrni obowiązek zachowania wierności wobec Pana i służby należało bronić się, stosując odpowiednie środki w wobec braci. zależności od mentalności społeczno-kulturowej Przejdę wreszcie do krótkiego, panoramicznego istniejącej u różnych ludów i w różnych epokach. przedstawienia tej historii, ktąrą podzieliłem na Czyli jakieś formy egzorcyzmów istniały zawsze. siedem okresów: życie Chrystusa i apostołów; Podobnie nie będę opisywał, w jaki sposób pierwsze trzy wiek chrześcijaństwa; okres od III do VI dokonywane są egzorcyzmy w innych współczesnych wieku; od VI do XII wieku; od XII do XV wieku; od ręligiach. XVI do XVII wieku; od XVIII wieku aż do dziś . Nie będę też pisał o sytuacji panującej w innych 16 . Kościołach chrzescijańskich, które wcześniej zostały oddzielone od Rzymu. Muszą się ograniczyć i jest mi 1. Życie Chrystusa i Apostołów. Ewangelia wyraziście z tego powodu przykro. Poznanie historii Kościołów przedstawia otwartą walkę, jaką prowadzi Chrystus z siostrzanych jest bowiem ważne, jak nigdy dotąd, dla demonem. Jezus od samgo początku walczy z rozwoju dialogu ekumenicznego. Ta konieczność szatanem i zwycięża go. Szatan występuje przeważnie została mocno podkreślona w encyklice Ut unum sint w swojej zwyczajnej roli kusiciela. Działalnoś z 25 maja 1995 roku, nie tylko po to, aby poznać, ale publiczna Jezusa rozpoczyna się od opisu kuszenia. aby także się od siebie nawzajem uczyć. Ponadto Jezus nieustannie zwycięża szatana również w jego działalności nadzwyczajnej, tzn. uwalnia te osoby, którymi zły duch całkowicie zawładnął. 4 Strona 5 Nalezy szczególnie podkreślić dwa aspekty walki, a Apostołowie poszli śladami swojego Mistrza. mianowicie: Wyrzucali złe duchy zarówno podczas działalności jej znaczenie oraz oryginalność. publicznej Jezusa, jak również po Jego Władza Chtystusa nad demonami została mocno zmartwychwstaniu. Głosili konieczność prowadzenia podkreślona w Ewangeliach i uznają ją nawet same walki przeciwko szatanowi. demony. Dlaczego tak jest? Ponieważ, jak stwierdza św. Jan, O czym świadczy chociażby następujące stwierdzenie Chrystus przyszedł na świat, aby "zniszczyć dzieło "Bądźcie trzeźwi! Czuwajcie! Przeciwnik wasz, diabeł szatana" (1 J 3,8). Potwierdza tę misję sam Jezus, że jak lew ryczący krąży, szukając kogo by pożreć. przybył, aby "wyrzucać złe duchy i głosić Królestwo Mocni w wierze przeciwstawiajcie się jemu". (1 P 5, Boże" (por. Łk 11, 20). Przyszedł, aby - jak wyraża tę 8-9). myśl św. Piotr do Komeliusza -"uwolnić wszystkich, Św. Jakub pisze: "Przeciwstawiajcie się natomiast którzy byli pod władzą diabła" (Dz 10,38). diabłu a ucieknie od was" (Jk 4,7). Św. Jan: "Wiemy, Diabeł został nazwany "księciem tego świata" (J 14, że każdy kto się narodził z Boga, nie grzeszy, lecz 30), a wyraża się tak o nim sam Chrystus. Narodzony z Boga strzeże go, a zły go nie dotyka. Bywa też zły duch nazywany "bogiem tego świata" (2 Wiemy, że jesteśmy z Boga, cały zaś świat leży w Kor 4,4). mocy złego" (J 5, 18-19). Jest on tym "mocarzem", który wydaje się być Św. Paweł pisze: "Nie toczymy bowiem walki przeciw pewnym swego panowania nad ludźmi. Lecz Jezus 18 jest od niego mocniejszy; zwycięża go i zabiera mu władzę, którą sobie uzurpował. Uwydatnienie tej krwi i ciału, lecz przeciw Zwierzchności, przeciw bezpośredniej walki, która kończy się całkowitym Władzom, przeciw rządcom świata tych ciemności, zwycięstwem Chrystusa, ma fundamentalne znaczenie przeciw pierwiastkom duchowym zła na wyżynach dla zrozumienia dzieła Odkupienia". niebieskich" (Ef 6, 12). Wspomniałem o oryginalności tej walki, ponieważ Biblia mówi ponad 1000 razy o złym duchu, a w Jezus dokonał precyzyjnego wyboru i przekazał nam Nowym Testamencie doliczono się aż 568 dokładne nauczanie, odnoszące się do złego ducha. odnośników. Kto nie wierzy w istnienie złego ducha, Nie po- ten nie rozumie dzieła Chrystusa, okłamuje wiernych i 17 "odchodzi od nauczania biblijnegoi kościelnego" (Paweł VI, 1istopad 1972). kazał, że jest związany z ideologią swego czasu, w którym samo istnienie demona poddawane było w 2. W pierwszych trzech wiekach. Wszyscy wątpliwość: faryzeusze wierzyli w niego, a saduceusze chrześcijanie sprawowali bądź też mogli sprawować tę - nie. Lecz Jezuz rzucił jasne światlo na działalność władzę, którą otrzymali i do tej pory ją posiadają; to szatana skierowaną przeciwko Bogu (pomyślmy na jest moc wyrzucania złych duchów w imię Chrystusa. przykład o wyjaśnieniach które On sam daje w Św. Justyn pisze o tym wprost, podobnie jak św. przypowieści o dobrym ziarnie i o kąkolu lub w Ireneusz. Odnosząc się to tego okresu, chciałbym przypowieści o siewcy). podkreślić trzy aspekty, które uważam za szczególnie Jezus uwalnia opętanych i rozróżniał wyraźnie znaczące. uwolnienie człowieka od złego ducha od uzdrowienia Egzorcyzmy zawsze miały wielką wartość z licznych chorób (niektórzy nowocześni teologowie i apologetyczną, która przyciągała opętanych pogan, bibliści, wprowadzający autentyczny bałagan odnośnie skłaniając ich, aby zwracali się z prośbą o pomoc do do tego zagadnienia, sprzeniewierzyli się samej chrześcijan. Św. Justyn pisze: "Chrystus zrodził się z Ewangelii, próbowali bowiem pomieszać, bądź też woli Ojca, aby zbawić wierzących w Niego i połączyć w jedno te dwa różne aspekty). zniszczyć demony. Możecie o tym sami się przekonać na podstawie tego, co widzicie na własne oczy. Na Jezus udzielił tej ważnej władzy uwalniania od złego całym świecie i w waszym mieście (w Rzymie) są ducha najpierw apostołom, a później uczniom, a na liczni opętani, których inni egzorcyści, zaklinacze i samym końcu tym wszystkim, którzy w Niego magowie, nie potrafili wyleczyć. uwierzą, wyraźnie rozszerzając ją na wszystkich Natomiast wielu z nas, chrześcijan, rozkazując im w wierzących. I tylko glupota współczesnych nie jest w imię Jezusa Chrystusa, ukrzyżowanego pod stanie tej prawdy przyjąć, próbując jej nieustannie Poncjuszem Piłatem, uzdrowiło ich, czyniąc zaprzeczać. bezsilnymi te demony, które opętały ludzi" (Apo(ogia,VI, 5-6). 5 Strona 6 demon, powtarzam, któremu rozkazuje się na mocy Tertulian potwierdza skuteczność chrześcijan w tego imienia, zostaje zwyciężony i unieszkodliwiony". uwalnianiu od demonów, zarówno samych chrześcijan, jak również pogan. Kładzie on nacisk na Św. Ireneusz mówi krócej: "Poprzez wezwanie skuteczność egzor- imienia Jezusa Chrystusa, który został ukrzyżowany 19 pod Poncjuszem Piłatem, szatan zostaje wypędzony z człowieka". Nieco więcej natomiast pisze Orygenes cyzmowania nie tylko w stosunku do osób, ale także w w swoim - piśmie skierowanym przeciw Celsusowi: odniesieniu do wszystkich aspektów życia "Siła egzorcyzmu tkwi w imieniu Jezusa, które zostaje społecznego, nacechowanego bałwochwalstwem i wypowiadane przy równoczesnym oznajmianiu wpływami złego. Ten aspekt jest również obecny w faktów związanych z Jego życiem". przemówieniach Pawła V i Jana Pawła II. Cytuję Orygenes dorzuca jeszcze nowe elementy, których nie fragment jednego z trzech przemówień na temat było u jego poprzedników. Mówi, że w imię Jezusa diabła, wygłoszonego przez Pawła VI (23 lutego można wyrzucać złe duchy nie tylko z osób, ale także 1977): z przedmiotów, z miejsc i ze zwierząt. "Nie ma powodu, aby dziwić się, że nasze społeczeństwo stacza się ze swego poziomu Jest to rzecz godna podkreślenia. Wypada przy tym autentycznego człowieczeństwa w miarę jak postępuje dodać, że właśnie taka była praktyka egzorcystów od w tej pseudo-dojrzałości moralnej, w tej obojętności, zawsze, lecz nie znalazła miejsca dla siebie w w tym braku rozeznania między złem a dobrem, jeżeli dokumentach kościelnych. Została dopiero ponownie Pismo św. surowo upomina nas, że cały świat znajduje przyjęta przez Katechizm Kościoła Katolickiego (por. się we władzy złego". 1673). Powyższe refleksje okażą się bardzo użyteczne, gdy Przypomnę na końcu, że w praktyce egzorcyzmów już zaczniemy rozważać punkt trzeci naszego zagadnienia. u samych początków wyodrębniły się jakby dwa Także św. Cyprian kładzie nacisk na moc kierunki: egzorcyzmów: "Przyjdź i posłuchaj sam własnymi uwalnianie opętanych i włączenie egzorcyzmu do uszami. Przyjdź i zobacz własnymi oczyma złe duchy sakramentu chrztu. W sprawowaniu tego sakramentu w chwili, gdy uciekają przed naszymi zaklęciami, egzorcyzmowi przyznawano ważne znaczenie, przed naszymi duchowymi biczami i torturę naszych ponieważ podkreślano w ten sposób, że katechumen słów, opuszczając ciała, które wzięli w posiadanie" zostaje wyjęty spod władzy szatana i zostaje oddany (Przeciwko Demetriuszowi, rozdz. 15). Chrystusowi. Znajdujemy wyraźne echo tego przejścia Podkreśliłem apologetyczną moc egzorcyzmów, która w formule ślubów chrzcielnych, bardzo skutecznych, przyciągała także pogan do uwalniającej działalności które często należy powtarzać. chrześcijan, ponieważ wydaje mi się, że dziś Niestety, podczas ostatniej reformy liturgicznej znajdujemy się w pozycji zgoła przeciwstawnej. egzorcyzm chrzcielny, szczególnie ten stosowany przy chrzcie Chrześcijanie, którzy nie znajdują żadnego 21 zrozumienia i żadnej pomocy w Kościele, zwracają się do magów, do innych religii, do sekt. dzieci, został zredukowany do tego stopnia, że sam Paweł VI okazał publicznie z tego powodu swoje Cenne są forrnuły samego egzorcyzmu, które zostały niezadowolenie (por. Przemówienie z 15 listopada nam przekazane przez starożytnych Ojców, gdyż ma 1972). Nie wzięto pod uwagę tego fundamentalnego się wrażenie, że zostały wykorzystane przy aspektu chrztu, który z pewnością wiele znaczył w sformułowaniu naszego Credo. Na przykład św. Justyn pierwszych wiekach Kościoła. w swoim Dialogu z Tryfonem, przedstawia Pierwsi chrześcijanie byli przekonani, że pogaństwo najbogatszą formę tekstową egzorcyzmu: "Każdy jest dziełem diabła. Często czytamy a ziarnach Słowa demon, któremu rozkazuje się w imię w dziejach św. Justyna, św. Klemensa 20 Aleksandryjskiego, Orygenesa. Winniśmy jednak mieć na uwadze, że kiedy Ojcowie Syna Bożego - zrodzonego przed wszelkim używając tego sformułowania, to odnoszą je tylko do stworzeniem, który przyszedł na świat z Dziewicy, stał filozofów, a nie do religii pogańskich. Według nich, się Człowiekiem podległym cierpieniu, a został ziarna Słowa Bożego można spotkać w tych wielkich ukrzyżowany przez wasz lud pod Poncjuszem Piłatem, systemach filozoficznych (Sokrates, Platon, umarł, powstał z martwych i wstąpił do nieba - każdy Arystateles), które ukierunkowane są na monoteizm. Nie znajdujemy ich natomiast w religiach pogańskich, 6 Strona 7 w których dopatrywali się przeciwieństwa (obrazy) którzy poświęcali się modlitwie i postom, zgodnie z prawdziwej religii. Religie pogańskie w ich nauczaniem Ewangelii. rozumieniu są dziełem szatana. Stąd wzięła się Także ten fakt wyjaśnia skuteczność twardego życia potrzeba praktyki egzorcyzmu w stosunku do każdej mnichów dla pokonywania złych duchów. osoby i do całego środowiska społecznego, aby Około roku 300, to jest w czasie ostatnich dakonało się przejście z pogaństwa do prześladowań, a mam na myśli okres prześladowań chrześcijaństwa, spod władzy złego ducha pod Dioklecjana, mieliśmy do czynienia z licznymi panowanie Boga. przykładami walki przeciwko szatanowi, które Także dziś istnieje potrzeba położenia nacisku na to stanowią świadectwo heroizmu starożytnych przejście, a dostrzega to tylko ten, kto ma dziś otwarte chrześcijan. W Rzymie, wśród ostatnich męczenni- oczy na sytuację współczesnego człowieka i na całą 23 naszą rzeczywistość. ków, wyróżniali się Marcelin i Piotr. Piotr był 3. Od III do VI wieku. Był to okres wielkiej ewolucji najstarszym egzorcystą-męczennikiem, którego imię w całym Kościele, także w sferze praktykowania dobrze znamy nie licząc oczywiście apostołów. egzorcyzmów. Wielkie wydarzenia historyczne, takie Wydaje się, że jest on pierwowzorem egzorcysty- jak zwycięstwa Kanstantyna i Teodozjusza, mogą męczennika, który stopniowo ustępuje miejsca sprawiać wrażenie, że pogaństwo zostało zwyciężone egzorcyście-mnichowi. przez chrześcijaństwo. Nie należy zapominać, że także wtedy nie brakowało Z drugiej strony inwazje barbarzyńców są fałszywych egzorcystów i oszustów, przed którymi interpretowane przez Ojców jako nadejście nowego trzeba było bronić ludzi. pogaństwa, które nie mniej niz to pierwsze potrzebuje Doszło w ten sposób w Kościele zachodnim do egzorcyzmów. Pisząc powstania pierwszych przepisów kanonicznych. 22 Synod Rzymski, któremu przewodniczył papież Sylwester, mianował egzorcystów, przyznając tej o tym okresie, nie można pominąć wielkiej postaci św. funkcji stopień niższych święceń. Marcina z Tours, który oprócz tego, że wyprzedził św. Ta tendencja wynikała po części z prawa rzymskiego Benedykta w zakładaniu wspólnot życia według którego wszystko podlegało regulacji. W ten monastycznego na Zachodzie, należał także do sposób działalność egzorcystów została włączona do wielkich apostołów nawracających barbarzyńców i sakramentu święceń jako jedno ze święceń niższego zasłynął również jako wielki egzorcysta. stopnia. Ale do większego rozwinięcia działalności związanej Potem sam egzorcyzm, jako święcenie niższego rzędu, ze stosowaniem egzorcyzmów przyczyniły się przede został zlikwidowany, najpierw przez Kościół wszystkim początki życia monastycznego. Pierwsi anglikański w 1550 roku, a później przez Kościół mnisi, tacy jak Antoni, Pachomiusz, Hilarion, nie katolicki na Soborze Watykańskim II. wycofywali się na pustynię, aby uciec od świata, ale przebywali w osamotnieniu, walcząc z szatanem, który Natomiast Kościół wschodni był daleki od według długowiekowej tradycji na pustkowiu znajduje biurokratyzowania egzorcyzmu i zawsze uważał go za swoje ulubione mieszkanie. charyzmat tzn. jako pewną, daną od Boga, osobistą Walka przeciwko złemu duchowi, prowadząca do zdolność wierzącego, a szczególnie tych mężczyzn i uwolnienia ludzkości od ataków szatana, była kobiet, którzy wykazują odpowiednie uzdolnienia do głównym celem mnichów, którzy w ten sposób, po sprawowania tej formy apostolstwa. Tak jest również i zakończeniu prześladowań i przeminięciu epoki dziś: egzorcystami są ci, którzy mają taki właśnie męczenników, stawali się bojownikami, walczącymi charyzmat. na pierwszej linii przeciwko szatanowi. Dodam jeszcze, że na Zachodzie formularze Ta koncepcja została bardzo wyraźnie przedstawiona egzorcyzmów stawały się coraz bogatsze; szczególnie, we wszystkich dziełach dotyczących nauczania i gdy chodzi o stosowanie egzorcyzmów chrzcielnych działalności pierwszych mnichów. Można (wystarczy odwołać się chociażby do pism św. Cyryla przypomnieć np. Żywot św. Antoniego, który został Jerozolimskiego). Możemy sądzić, że ta faza napisany przez św. Atanazego czy też dzieło dyscyplinarna (czyli normująca) zakończyła się z Collationes Kasjana, albo Schody do raju św. Jana rokiem 416, gdy papież Innocenty I ustalił, że Klimacha. Wcześniej, nawet jeśli wszyscy egzorcyzmy mogą być sprawowane tylko za zgodą chrześcijanie mogli wyrzucać demony w imię biskupa. Na Chrystusa, to z pewnością prym wśród nich wiedli ci, 24 7 Strona 8 Wschodzie tymczasem praktykowano je w całkowitej dziś są one oficjalnie odmawiane. Warto zauważyć, że charyzmatycznej wolności, bez stosowania w tym właśnie okresie odrodził się dualizm szczególnych ograniczeń. manichejski, który stwarzał poważne zagrożenie dla Chciałbym dodać, że poprzez wprowadzenie do tej rozwoju Kościoła. Potępiony na Synodzie Praskim w materii pewnej dyscypliny nie chciano wcale 560 roku, wciąż funkcjonował, aby ujawnić się z całą ograniczać władzy Ducha Świętego, manifestującej się swą siłą w XII wieku podczas herezji Katarów i w przyznawaniu charyzmatów temu, komu chce i jak Albigensów. chce; w tym także charyzmatu uwalniania od złych Trzeba potraktować tę herezję z uwagą, ponieważ duchów. Cała historia Kościoła obfituje w przykłady wyjaśnia ona pewien nowy rodzaj stosowanych świętych (mam tutaj na myśli choćby św. Pawła od egzorcyzmów, a przede wszystkim umożliwia Krzyża, św. Katarzyną ze Sieny, św. Gemmę Galgani, zrozumienie faktu prześladowania heretyków, do św. Jana Bosco, bł. o.Pio oraz wielu innych świętych którego niestety doszło w wiekach późniejszych. Aż wywodzących się z różnych epok), którzy uwalniali od do XII wieku lud i teologowie odżegnywali się od złych duchów, nawet jeśli sami nie byli egzorcystami. wierzeń w czarownice i nie było prześladowań opętanych. Nie chodzi też oograniczenie władzy wypędzania Możemy zakończyć nasze rozważanie stwierdzeniem złych duchów w imię Chrystusa, udzielonej przez wiążącym się z rozwojem ikonografii. Powstały w tym Niego samego tym wszystkim, którzy w Niego wierzą. okresie pierwsze wizerunki szatana, a także obrazy, Musimy odtąd być uważni, aby nie stwarzać które przedstawiały działalność egzorcystów. Był to niepotrzebnego zamieszania, i używać odpowiedniej okres równowagi na tym polu: praktyka egzorcysty terminologii na określenie działalności uwalniającej stanowiła integralną część duszpasterskiej posługi od wpływu szatana: mówimy więc o egzorcyźmie, gdy Kościoła. Było tak, jak być powinno, ale niestety, mamy do czynienia z sakramentalium, którego mogą dzisiaj sytuacja wygląda nieco inaczej. udzielać biskupi, lub kapłani przez nich wyznaczeni.. 26 Mówimy o modlitwie o uwolnienie, gdy chodzi o wszystkie inne formy działania pojedynczego czy 5. Od XII do XV wieku. Nastąpił bardzo smutny okres grupowego, także jeśli zmierzają one do tego samego dla Kościoła, zapowiadający nadejście jeszcze celu, co egzorcyzmy, to znaczy prowadzą do mroczniejszych czasów. Nie można wysnuwać takiego uwolnienia od złego. wniosku tylko z kulturalnego punktu widzenia, gdyż właśnie w tym okresie powstały wielkie Summy 4. Od VI do XII wieku. Był to długi okres, w którym teologiczne i budowano cudowne katedry, ponadto na praktykowanie egzorcyzmów przeżywało swój te czasy przypadła działalność wielkich i rozkwit, zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie. teokratycznych papieży. Równocześnie jednak W Kościołach nie brakowało egzorcystów, dzięki prowadzono walki przeciwko Albigensom oraz czemu można było mówić nawet o szkole powstawały wielkie herezje, połączone z sprawowania egzorcyzmów, której dziś tak brakuje ze antyklerykalnymi i antykościelnymi wystąpieniami. względu na zanik praktykowania eg- Europą wstrząsały nieustanne konflikty, wystarczy 25 chociażby przypomnieć historię wojny stuletniej. Ale nadchodziły jeszcze gorsze czasy. Te kobiety, które do zorcyzmów. Egzorcyści starsi i doświadczeni byli tej pory były nazywane bonae feminae, czyli wspomagani przez młodszych, którzy potem mogli ich "będącymi nie w pełni rozumu", i którym okazywano zastąpić, mając już odpowiednie do tego współczucie, zaczęto nazywać "czarownicami". przygotowanie. Dziś kapłan, który zostaje mianowany egzorcystę, otrzymuje tylko jedyną instrukcję: "Radź Właśnie one bardziej niż ktokolwiek inny mogły sobie sam!" potrzebować egzorcyzmów, tymczasem były Okres ten charakteryzował się wielką kreatywnością prześladowane i palone na stosach. Nie możemy nie gdy chodzi o używanie formuł egzorcyzmujących wspomnieć, że św. Joanna D'Arc, która została różnego pochodzenia. Wśród formuł oficjalnych po osądzona z powodów politycznych jako czarownica, raz pierwszy znajdujemy formułę używaną do święceń nigdy nie została poddana egzorcyzmom i skazano ją egzorcystów zamieszczoną w Statuta Ecclesiae na spalenie na stosie. Mieliśmy w tym przypadku do Antiqua z VI wieku. czynienia z upadkiem wszelkiej sprawiedliwości Warto wspomnieć też o formularzach Alcuina, które duszpasterskiej i prawnej, który sprawił, że straciły weszły do Messale Romano Gallicano, a gdy ukazał rozum osoby pełniące najbardziej odpowiedzialne się rytual z roku 1614, cieszyły się większym funkcje. powodzeniem niż pozostałe formuły. Dlatego jeszcze 8 Strona 9 Wydawały rozkazy, które pociągały za sobą poważne Gdzie zły duch nie jest zwalczany i wyrzucany z konsekwencje. Być może osoby te miały złudzenie, pomocą egzorcyzmów, tam ludzie są demonizowani i przynajmniej na początku, że opanują sytuację mordowani. poprzez prawne sankcjonowanie pewnych tendencji. Zależy mi na tym, aby przed ukazaniem panoramy historycznej tego okresu powiedzieć, że ten wyżej W 1252 roku Innocenty IV zezwolił na zastosowanie wspomniany fenomen jest przedmiotem mojej tortur przeciwko heretykom. W roku 1326 Jan XXII szczególnej troski o dzisiejszą sytuację naszych po raz pierwszy wydał zezwolenie na podjęcie społeczności i Kościoła. stosownych działań przeciwko czarownicom. Kiedy widzę ciągłe próby, szczególnie ze strony ludzi 27 Kościoła, pomniejszania problemu istnienia diabła i jego działania, zredukowania go do minimum czy Byl to początek szaleństwa, któremu towarzyszyły zrezygnowania zupełnie ze stosowania egzorcyzmów, także szerzące się klęski żywiołowe. W latach 1340- to sądzę, że nie ponosi na tym żadnej szkody szatan, 1450 Europę nawiedziła tak zwana "czarna zaraza", tj. natomiast olbrzymią krzywdę wyrządza się samemu epidemia, która zdziesiątkowała ludzkie społeczności, człowiekowi. Są różne sposoby demonizowania pociągając z sobą takie konsekwencje, jak: upadek ludzkości: było Dachau, zakładano gułagi, istniało wartości moralnych rozprzestrzenianie się ludobójstwo i prowadzono czystki etniczne. Gdy piszę bratobójczych walk, schizmy w Kościele. te słowa, w byłej Jugosławii toczy się wojna. Ale powróćmy do naszej historii. Z tych wszystkich klęsk zrodziła się mania Odczuwano pilną potrzebę zreformowania rytuału demonizowania wszystkiego, ale nie w tej formie, egzorcyzmów, ale nikt się tego nie podejmował. która prowadziłaby do stosowania egzorcyzmów o Egzorcyzmy po dziś dzień stanowią jedyną, uzdrowienie lub też uwolnienie. Przyjęto zaniedbaną , i niezreformowaną dziedzinę niszczycielskie formy walki ze złem. Oczywiście nie duszpasterstwa - nawet Sobór Watykański II nic tu nie można zapomnieć, że każdy fakt historyczny może zmienił. A jeżeli jakieś próby zostały podjęte, to były być zrozumiany tylko w ramach kontekstu i one tak nieudolne, że stałoby się lepiej, gdyby je mentalności epoki, w której ma on swoje miejsce. porzucono... Biorąc pod uwagę fakt, że ludziom Kościoła brakło Zrozumienie go nie oznacza wyrażenia zgody na jego zdecydowania, inicjatywę przejął cesarz Karol V, istnienie, ale należy zdać sobie sprawę z tego, który 9 lipca 1548 roku promulgowal w Auguście dlaczego wówczas tak się działo. Jeżeli chcielibyśmy edykt dotyczący reformy rytuałów. Lecz zło zaszło już osądzić fakt: przeszłości w świetle dzisiejszej za daleko, a prześladowania czarownic osiągnęły mentalności, to nic byśmy z nich zapewne nie swoje apogeum w latach 1560-1630. zrozumieli. Dzięki Bogu, były i chlubne wyjątki. Zachował się dobrze udokumentowany przypadek siostry Joanny 6. Od XVl doXVll wieku. Fery (1559--1620), pochodzącej ze zgromadzenia Byl to naprawdę okres szaleństwa, w którym Czarnych Sióstr z Mons, we Francji. Wiele lat egzorcyzmy ustąpiły miejsca prześladowaniom. wcześniej zawarła ona pakt z diabłem. Była naprawdę Historia zawsze uczy życia, dlatego często jest czarownicą, którą należało wy- nazwana "nauczycielką", której się nie słucha. 29 Opisując ten okres, który jest najmroczniejszy ze wszystkich, chciałbym się ustosunkowac do niego dać inkwizycji i według norm wówczas bardzo jednoznacznie, ponieważ uważam, że możemy obowiązujących, zostałaby skazana na spalenie na się z niego wiele nauczyć i wyciągnąć wnioski dla stosie. Na Szczęście znalazł się uczony i pełen taktu naszych czasów. duszpasterz, Luigi de Berlarmont, arcybiskup Właśnie na podstawie tego okresu można wyraźnie Cambrai. Zarządził, że siostra, którą chciano oddać dostrzec pewną prawidłowość, że tam, gdzie nie pod sąd, ma być poddana egzorcyzmom. praktykuje się egzorcyzmów, ich miejsce zajmują Po roku modlitw egzorcystycznych siostra została prześladowania. Tam, gdzie egzorcyzmy są uwolniona od złego ducha i przeżyła jeszcze wiele lat praktykowane, nie dochodzi do prześladowań, nawet w swoim zakonie jako wzorowa zakonnica. Szkoda, że jeśli mamy do czynienia z tą samą epoką i z taką samą inni biskupi, choć byli uczeni i święci, nie pomyśleli w mentalnością oraz z tymi samymi problemami. ten sam sposób. 28 Mam na myśli św. Karola Boromeusza, który akurat w tym przypadku poszedł za panującą wówczas "modą”. 9 Strona 10 Mimo wszystko pozostał wielkim świętym i wielkim Do utrwalenia tego nagłego przejścia, określającego biskupem. Ale świętość nie zawsze chroni przed następne trzy wieki, przyczyniła się później kultura popełnieniem błędów. świecka. Wywarła ona wielki wpływ na środowiska Horror polowań na czarownice rozprzestrzenil się kościelne, szczególnie na uniwersytety, wpływając w przede wszystkim na kraje protestanckie (dziś także sposób decydujący na formację biskupów i kapłanów. one przyznają), gdzie na dodatek w XVII wieku doszło do wojen religijnych. Ta sytuacja znalazła szybko swe odzwierciedlenie w Lecz chciałbym podkreślić, że tam, gdzie nadal religijności ludu, prowadząc do kryzysu wiary , a - praktykowano egzorcyzmy, nie było stosów albo jak to się zawsze zdarza - tam, gdzie upada wiara, płonęło ich niewiele. ludzie oddają się praktykom zabobonnym, które w Zostało wykazane, że w Rzymie w siedzibie papieży - naszych cza- wydarzył się tylko jeden taki przypadek. W katolickiej 31 Irlandii czarownice nigdy nie były prześladowane. W samej Hiszpanii, znanej z inkwizycji Torquemady, sach znajdują swoje korzenie w różnych odmianach choć były prześladowania, to jednak nie osiągnęły one okultyzmu. Ten ostatni punkt zostanie rozwinięty w rozmiarów, jakie zwykło im się przypisywać. jednym z następnych rozdziałów. Kultura świecka została zdominowana przez Trzeba także wspomnieć o autokrytycyźmie samych działalność demitologizującą, prowadzoną przez katolików zapoczątkowanym przez jezuitę Friedrich niewierzących racjonalistów, a potem znalazła się pod Spee, który w 1631 roku opublikował książzkę Cautio wpływem ironicznym idei illuministów, którzy cnminalis. Zamieścił w niej bezlitosną krytykę tortur i wyśmiewali się z religii. Następnie przewagę mieli polowań na czarownice. Był to początek opamiętania i dziewiętnastowieczni scjentyści, którzy negowali skruchy, które potem rozciągnęły się także na obszar chrześcijaństwo i objawienie. W naszym wieku protestancki. Natomiast niewielki wpływ na rozwój pojawił się natomiast materializm historyczny a potem tego zagadnienia wywarł Sobór Trydencki, który ateizm propagowany wobec mas przez komnistyczne ograniczył się tylko do opracowania nauki na temat systemy, aż wreszcie doszliśmy do postawy sakramentu święceń, zaliczając egzorcyzm do święceń konsumpcyjnej, która jest charakterystyczna dla świata niższych. zachodniego. To wszystko wywarło także wielki wpływ na świat kościelny. Jak wspomniałem już o 7. Od XVlI wieku aż po dziś. tym wcześniej w seminariach i na papieskich Jak irracjonalne i absurdalne były polowania na uniwersytetach zbyt mało mówi się o istnieniu diabła, czarownice, tak samo irracjonalne było ich a tym bardziej o posłudze egzorcystów. zaprzestanie. Wszystko ustało w jednej chwili, niemalże niespodziewanie. Lecz nie nastąpiło to tak, Nawet jeszcze dzis cieszą się poważaniem teologowie jak logicznie należało się tego spodziewać: ponieważ i bibliści, którzy negują istnienie szatana albo tam, gdzie kontynuowano praktykę egzorcyzmów, nie przynajmniej odrzucają jego działanie, jak również było prześladowań, należało więc ponownie same egzorcyzmy stosowane przez Jezusa Chrystusa, przywrócić praktykowanie egzorcyzmów. Tymczasem zaliczają je "do specyficznego sposobu wyrażania tak się nie stało. się charakterstycznego dla ówczesnej kultury i Reakcja na wybrykl przeszłości przyniosła totalny dostosowanego do mentalności epoki". Twierdzą, iż brak zainteresowania diabłem i jego działaniem. wierzą tylko w skuteczność psychiatrii i Doszły do tego także i inne powody, które funkcjonują parapsychologii, o których z pewnością mają bardzo jeszcze i dziś. niejasne pojęcie. Przesada, objawiająca się demonizowaniem Z drugiej strony nie można zaprzeczyć, że egzorcyści wszystkiego, wzbudziła reakcję, która spowodowała zawsze istnieli, a niektórzy z nich stali się nawet upadek doktryny dotyczącej istnienia diabła. Diabeł sławni, podobnie zawsze pozostawaly w mocy stał się symbolem, zabawnym "pajacem”; co więcej, koscielne przepisy dotyczące nominacji egzorcystów był on również widziany, jako wyobrażenie dokonywanej przez biskupów, jak i odnoszące się do abstrakcyjnej idei zła. Ale nie był już istnieniem Rytuału używanego do egzorcyzmowania. osobowym, którego działanie sięga do samej głębi człowieka, jak twierdzi Sobór Watykański II: Jednak nie można zbyt wiele oczekiwać od "Cała historia ludzka jest przeniknięta straszną walką episkopatu, który posiada nadzorującą władzę, jeżeli przeciwko siłom ciemności; walką, która rozpoczęła 32 się na początku świata i ma trwać, jak mówi Pan, aż do dnia ostatecznego" (Gaudium et spes, 37). 10 Strona 11 Kilka wniosków chodzi o wyznaczanie egzorcystów, a bez własnej winy, lecz z powodów natury historycznej, nigdy nie widział egocyzmów, nigdy ich nie praktykował, ,i Myślę, że po dokonaniu próby panoramicznego więc nie przywązywał do nich większej wagi. spojrzenia na 2000 lat historii stosowania Oczywiście są wujątki. egzorcyzmów w Kościele katolickim, należałoby Oto dlaczego właśnie dziś w Kościele katolickim do wyciągnąć kilka wniosków. rangi symbolu urasta historia tych małżonków, którzy poświęcili dziesięć lat na poszukiwanie egzorcysty. I. Stwierdzone jest istnienie demonów, to jest duchów, które zostały stworzone przez Boga jako duchy dobre, Wspomniałem również o świętych, którzy chociaż nie które jednak sprzeniewierzyły się Bogu i wywierają byli egzorcystami, to jednak wyrzucali złe duchy; zły wpływ na ludzi aż do możliwości zawładnięcia takie osoby w Kościele istniały zawsze. Powinienem nimi; mogą też wywierać zły wpływ na rzeczy. także wspomnieć o wspaniałej postaci Piusa VII, Chrystus wyrzucał złe duchy i tej władzy wyrzucania znanego z tego, że był więźniem Napoleona. Był on złych duchów w Jego imię udzielił tym wszystkim, wielkim egzorcystą i także będąc papieżem nie którzy w Niego wierzą. Oto dwie fundamentalne zaprzestał praktykowania egzorcyzmów; odmawiał je prawdy ewangelicznego i kościelnego nauczania. również w czasie swej podróży do Francji oraz w Kto w nie nie wierzy, ten wychodzi poza obręb wiary drodze powrotnej. Lubił powtarzać, że "punktem katolickiej. wyjściowym dla duszpasterstwa jest egzorcyzm". 2. Walka przeciwko złym duchom może być Warto zastanowić się, w jaki sposób to założenie prowadzona przez wszystkich wierzących - to zostało wyrażone w praktyce: w przyrzeczeniach stwierdzenie jest jednym z podstawowych założeń chrzcielnych, gdy wyrzekamy się szatana i oddajemy chrześcijańskiego życia duchowego, jak poucza nas o się Bogu. tym tradycja monastyczna. Wystarczy przeczytać chociażby pierwszy rozdział Wiemy, że zwyczajna działalność diabła polega na Ewangelii według św. Marka, aby zrozumieć, że kusze- publiczne nauczanie Chrystusa rozpoczęło się od 34 stosowania egzorcyzmów. Ale ilu dostojników Kościoła wierzy dziś w to stwierdzenie? -niu. Wszyscy zatem, jako ludzie wierzący, mamy obowiązek prowadzenia walki przeciwko pokusom, Gdy w 1614 roku został opublikowany Rytuał które pochodzą z ciała {czyli z pierworodnej rany Rzymski (Rituale Romanum), można było wówczas grzechowej), ze świata i od diabła. Biblia bardzo jasno korzystać z bogatej możliwości wyboru modlitw wyraża się na temat tej walki, kt6rą powinniśmy egzorcyzmujących, jakie były wtedy w użyciu. prowadzić przeciwko złu i przeciwko złym duchom. Zalecano znane formuły Alcuina, które mają za sobą O tej walce mówią także dwa ostatnie wezwania dwanaście wieków doświadczeń. modlitwy Ojcze nasz. Lecz warto również przypomnieć o 21 normach Egzorcysta jest tym kapłanem, który z polecenia początkowych stanowiących praktyczne zalecenia dla Kościoła pomaga nam w wielu okolicznościach, w wykonywania posługi egzorcysty. Nawet, jeśli różni których mamy do czynienia z nadzwyczajnym papieże wprowadzali do tych przepisów jakieś działaniem złego ducha. Z pewnością jego działanie poprawki, to jednak nie powinno odzyskać swoją dawną dynamikę i tę 33 kreatywność, jaką miało w przeszłości, która zgodnie z tradycją pozostaje wciąż żywa w Kościele uczyniono w tym względzie zbyt wiele. Dziś wschodnim. egzorcysta jest postrzegany przez ludzi jako istota co Egzorcysta w swej działalności powinien korzystać z najmniej dziwna, albo ktoś kto ma coś z maga i coś z pomocy charyzmatów i charyzmatyków, których Duch wariata. Nawet współbracia kapłani nieraz uważają go Święty uzdalnia do tego typu posługi. za człowieka naiwnego, któremu nie warto poświęcać większej uwagi. Można dzięki temu zrozumieć, 3. Dziś, prawie po trzech wiekach, widzimy powolne dlaczego nasza epoka pokazała film pt. „Egzorcysta” budzenie się tej rzeczywistości, związanej z posługą (sławnego reżysera Williama Blaty'ego, zrealizowany egzorcyzmowania. Spotykamy się coraz częściej z w 1971 r.), w którym dwaj kapłani egzorcyści są wciąż rosnącymi wymaganiami ludu Bożego, a postaciami całkowicie kontrastującymi ze sobą i z duchowieństwo jest całkowicie nieprzygotowane, aby tym, kim jest prawdziwy egzorcysta. je zaspokoić. Niezależnie od tego, co powiemy o okultyźmie, wierzę, że do rozkwitu tej odnowy 11 Strona 12 przysłużyła się także kultura świecka. W przeszłości, porad i pocieszenia cierpiących osób poprzez jak o tym już mówiliśmy, kultura świecka wywarła przepowiadanie wiary, a nie przy pomocy magicznych wielki wpływ na odrzucenie całej rzeczywistości trików, do których ludzie często uciekają się tylko ducha. W okresie wielkich odkryć naukowych dlatego, że nie znajdują zrozumienia u kapłanów. sądzono, że nauka potrafi rozwiązać wszelkie 36 . problemy. Stąd też dyskutowano wiele nad możliwością pogodzenia ze sobą nauki i wiary . CZY EGZORCYŚCI WIERZĄ W Teraz sytuacja uległa zmianie. Nauka, a przede wszystkim najwybitniejsi naukowcy zdali sobie także DIABŁA? Tytuł tego rozdziału może wydawać się prowokujący. sprawę z tego, że badania naukowe mogą zostać Ale dla kogoś, kto obraca się i działa w tym wykorzystane do środowisku, nawiązuje w tej dziedzinie 35 międzynarodowe kontakty, takie pytanie jest jak najbardziej na miejscu. czynienia zła (wystarczy chociażby wspomnieć fakt Napisałem, że, otrzymuję listy z prośbą o przyjęcie od wyprodukowania bomby atomowej). Uświadomili przedstawicieli różnych narodowości z całej Europy. sobie także i to, że nauka też ma swoje wyraźne Występowałem często, nieraz po kilka razy, w wielu ograniczenia, że istnieją prawa i moce, które europejskich telewizjach. Moja pierwsza książka wymykają się spod wszelkiej ludzkiej kontroli. „Wyznania egzorcysty”, która we Włoszech doczekała Odczułem wielką satysfakcję, kiedy w czasie się 13 wydań, została przetłumaczona na 9 języków. popularnej transmisji telewizyjnej prowadzący program Minoli zapytał mnie, czy dopuszczam Piszę o tym, aby podkreślić słuszność mojej możliwość współpracy z psychiatrami lub też z innymi obserwacji, że w Kościcle katolickim, także w innych specjalistami. krajach, praktyka egzorcyzmów jest jeszcze rzadsza Odpowiedziałem, że tak. Zaraz potem zabrał głos już niż we Włoszech. nieżjący prof. Emilio Servadio, który nie tylko, że W tym miejscu, korzystając z artykułu przyznał mi rację, ale wprost stwierdził: "Ja sam opublikowanego przeze mnie w miesięczniku „Vita niektóre przypadki odsyłam do egzorcysty" Była to dla pastorale” (VIII-IX 1993), odwołuję się do sytuacji mnie bardzo cenna deklaracja i muszę przyznać, że panującej we Francji. Z pewnością Francja jest tym przyjąłem kilka osób, które zostały do mnie krajem, z którego otrzymuję najwięcej próśb. skierowane przez psychiatrów. Ten fakt jest tym bardziej wymowny, że jest wielu ludzi w Kościele, Otrzymalem zapewnienia, że sytuacja poprawiła się, którzy nie wierzą ani w opętanie, ani w moc odkąd Konferencja Episkopatu Francji mianowała egzorcyzmów i wysyłają wszystkich potrzebujących nowego przewodniczącego dorocznych spotkań do psychiatry... egzorcystów. Chciałbym mieć nadzieję, że tak jest rzeczywiście; 4. Znajdujemy się jeszcze bardzo daleko od punktu tymczasem ten, kto o tym czyta, sam rozsądzi. Trzy docelowego: traktowania egzorcyzmu jako integralnej wieki zaniedbań w tej dziedzinie to zbyt dużo. To, o części normalnego duszpasterskiego posługiwania, czym piszę, nie jest krytyką kleru francuskiego, bo któremu poświęca się wystarczająca ilość osób. Mogę byłbym wtedy nie- powiedzieć moim współbraciom, kapłanom, że 39 posługa ta umacnia i przybliża ludzi do Boga i do Kościoła. Niektórzy myślą, że egzorcyści wszystko sprawiedliwy. Chcę raczej podkreślić specyficzną demonizują i w tym sensie ich obecność jest sytuację w której znalazł się dziś cały Kościół szkodliwa. Jest wprost przeciwnie: egzorcysta katolicki. uspakaja ludzi i oddala od nich lęki, współpracuje skutecznie na rzecz spokoju ludzkiego sumienia i pokoju pomiędzy ludźmi. Możemy tak wnioskować na Egzorcyzmy we Francji. przykładzie najmroczniejszego okresu historii: tam, Już w pierwszych latach mojej posługi egzorcysty gdzie praktykowano egzorcyzmy, nie demonizowano byłem zdumiony dużą liczbą Francuzów osób i nie mordowano bliźnich. Jeśli społeczeństwo przyjeżdżających do Włoch i poszukujących pomocy u ma wielu egzorcystów, znaczy, że posiada egzorcysty. Miałem również okazję, poznać dwóch "narzędzia", które przyczyniają się do zaprowadzenia dobrych egzorcystów francuskich, z którymi pokoju. Posługa egzorcysty związana jest z wymieniłem doświadczenia i do dziś pozostaję z nimi prowadzeniem działalności dotyczącej udzielania w kontakcie. Od nich oraz od innych przyjaciół z tego, 12 Strona 13 drogiego mi kraju, uzyskałem wiele informacji, które oczekujących jego pomocy. Niewielu egzorcystów tu zamieszczam i które nie straciły nic ze swojej francuskich praktykuje egzorcyzmy. aktualności. Można wnioskować, że Francja jest Wielu z nich, bo ponad sześćdziesięciu, podąża za ideą jedynym krajem, w którym egzorcyści spotykają się propagowaną przez o.Froca, który cieszy się pełnym raz do roku, uczestnicząc w sympozjum zaufaniem swojego biskupa. Jest on zawsze typowany zorganizowanym przez samą Konferencję Episkopatu, do telewizyjnych wystąpień, w czasie których począwszy od 1977 roku. Na początku było ok. 15 otwarcie przyznaje się, że nigdy nie wykonywał uczestników, dziś jest ich ponad 80. żadnych egzorcyzmów. To brzmi pięknie, ale nie wszystko jest złotem, Co się Sam występowałem często przed kamerami telewizji świeci. włoskiej i francuskiej oraz innych krajów, ale Na początku spotkania były bardzo owocne i przedstawiałem zgoła odmienne przekonania. satysfakcjonowały uczestników niezależnie od różnic Ponieważ sam dokonałem ponad 30 tysięcy wyrażanych poglądów. Sekretarz, o.Chenesseau, egzorcyzmów, idąc po prostu za wskazaniami Pisma podobnie jak egzocysta Paryża, o.Gesland, byli bardzo św.. i prawa kościelnego. zaangażowani w administrowanie tego 41 sakaramentalium i starali się, aby wlać tę wiarę w nowych egzorcystów. Ale to jeszcze nie wszystko. Na spotkaniach Od 1984 roku sprawy radykalnie zmieniły się. W francuskich egzorcystów konferencje prowadzą Paryżu o.Gesland został zastąpiony przez o.Gauthiera, przeważnie psychiatrzy i psycholodzy. Bowiem każdy który nigdy nie praktykował egzorcyzmów, lecz problem zostaje sprowadzony do poziomu wierzył tylko w skuteczność psychiatrii. Sekretarzem psychologicznego, psychiatrycznego, socjologicznego. został mianowany o.Izydor Froc, egzorcysta z Rennes, Na próżno można by szukać w tych spotkaniach znany ze swej posługi w szpitalu psychiatrycznym. przykładów udanego egzorcyzmu lub też nauczania Nowy sekretarz wpłynął w sposób fundamentalny na odnośnie do stosowania różnych metod w zgromadzenie i formację nowych egzorcystów. praktykowaniu egzorcyzmów. Oprócz tego, że nigdy nie praktyko- Sam mogę powiedzieć o przypadkach tych osób, które 40 zostały do mnie skierowane przez psychiatrów.. Tymczasem, Froc i jego naśladowcy troszczą się tylko wał egzorcyzmów, to również można mieć o to, aby ludzi odsyłać właśnie do psychiatrów. wątpliwości co do jego poglądów egzegetycznych. Dodam jeszcze jeden znaczący fakt. Na Przejął bowiem idee o.Emile Morina, który w 1984 zgromadzeniach egzorcystów francuskich roku pisał, że w czasach Chrystusa na tym samym Przemawiają i ustalają reguły psychiatrzy. U nas tak poziomie umieszczano zarówno chorobę, jak i grzech i nie jest. diabła. Natomiast Jezus dostosował się do mentalności 26 kwietnia 1993 roku przemawiałem do około 40 ludzi Jemu współczesnych, dlatego Ewangelie psychiatrów. przedstawiają fakty, które są interpretowane w świetle Temat spotkania brzmiał: "Jak rozróżnić choroby kulturowej wrażliwości charakterystycznej dla tego pochodzące od złego ducha od chorób okresu. Nie trzeba dodawać, że przy pomocy psychicznych?" Spotkanie było niezwykle zastosowania tych kryteriów w ekstremalnej formie interesujące,szczególnie dzięki dyskusji, jaka się można zanegować całą historyczność Ewangelii, która wywiązała. Muszę przyznać, że u tych specjalistów, zostałaby zredukowana do "kulturowego języka danej wśród których nigdy nie brakowało niewierzących, epoki". spotkałem się z zainteresowaniem i zaufaniem O.Froc wykazał wielką troskę o nowych egzorcystów, większym niż wtedy, gdy przemawialem do kapłanów. ucząc ich w ten właśnie sposób, aby żaden z nich nie Omawiam tę konferencję w jednym z następnych wykonywał nigdy prawdziwych egzorcyzmów. Na rozdziałów. przykład w Bretanii nie ma nikogo wykonującego egzorcyzmy poza o.Janem, cystersem z Timadeuc, Ale powróćmy do omawianego tu tematu. Można by który cieszy się wielkim autorytetem, dlatego może sądzić, że przesadzam w ostrości mojej wypowiedzi. przeciwstawić się o.Frocowi. Jednak ukazała się książka o.Izydora Froca, pt. „Esorcisti, chi sno e cosafanno [Egzorcyści kim są, co Kiedy zasięgnąłem informacji na temat tego robią], (Ed. Pierme). zakonnika, który przyjmuje sześć osób dziennie, Jest to książka, która nie ma nic wspólnego z dowiedziałem się, że ma już umówione spotkania na nauczaniem na temat egzorcyzmów. Zawiera ona trzy miesiące z góry i jeszcze długą listę osób tylko wierne odbicie idei samego autora, który wywiera wielki wpływ na francuskich egzorcystów i 13 Strona 14 na cały episkopat, na prośbę, którego autor tę książkę przedstawiany przez Jezusa zgodnie ze zwyczajami napisał, propagując w ten sposób swoj eidee. Jego epoki (s. 120). Jeśli szatan jest widziany jako Ograniczę się do podstawowych spostrzeżeń personifikacja zła uniwersalnego, to ma niewielkie 42 znaczenie (s. 121). W Biblii zły duch reprezentuje siły zła, które wodzą ludzi na pokuszenie (s. 122). Sam o. -Autor nigdy nie opisuje żadnego egzorcyzmu i nic nie Froc dodaje: odpowiadając na pytanie, czy istnieje lub mówi na temat egzorcyzmowania. Są to rzeczy, też nie istnieje diabeł, nie zawsze można dać na nie którymi nie należy sobie zaprzątać głowy. precyzyjną odpowiedź (s. 132). Wszystkie te -Jaka jest więc misja egzorcysty? - Przyjmowanie stwierdzenia zostały potępione w głośnym i wysłuchiwanie potrzeb innych (s. 186), przemówieniu, wygłoszonym 15 listopada 1972 roku przyjmowanie i wysłuchiwanie cierpiących (s. 135); przez Pawła VI, w którym stwierdził, że ten, kto okazywanie współczucia i wsparcia duchowego, utrzymuje, iż szatan nie jest osobą "wychodzi poza prowadzenie modlitw o uwolnienie (s. 142); ramy nauczania biblijnego i kościelnego". zachęcanie do modlitwy i do uwierzenia w Kogoś (s. 159); celem egzorcysty jest także wychowywanie do Wypada już zakończyć te rozważania. Niestety, idee wiary i do modlitwy (s. 170); egzorcyści poświęcają Froca rozprzestrzeniają się nadal. W swojej książce swój czas dla cierpiących, okazują im współczucie i stara się on obalić dotąd obowiązujący Rytuał, doradzają im; własnie do tego wszystkiego potrzebni stosując zdanie tego rodzaju: "egzorcyzm jest gestem są jeszcze egzorcyści (s. 185). magicznym" (ss. 142 i 159); trzy objawy opętania Nigdzie nie jest natomiast powiedziane, że wówczas, wskazane w Rytuale, dziś straciły swoje znaczenie (s. gdy egzorcysta rozpozna wpływ złego ducha i ma 64); spirytyzm jest tylko niebezpieczny na poziomie obowiązek zastosowania egzoroyzmów. Po co? psychologicznym i duchowy (s. 76); magia jest Chodzi przecież o choroby psychiczne! fenomenem kulturowym (s. 77). Przymując takie - W zamian za to nie brakuje takich sformułowań, założenia, można powiedzieć, że myli się Biblia i które odrzucają nawet egzorcyzmy dokonywane przez Katechizm Kościoła Katolickiego potępiając samego Chrystusa; sformułowań, które naruszają spirytyzm, magię, okultyzm! Ewangelię w jej podstawach. Egzorcyzmy, o których W zamian autor wychwala bez zastrzeżeń nowy mówi się w Ewangeliach, są uważane przez autora Rytuał, tak jakby on był ostateczny, zapominając, że jako odniesienie się do poglądów ówczesnej epoki, został opublikowany ad interim. O.Froc jako faktor kulturowy (ss. 62 i 132). Nie chodzi tutaj o 44 prawdziwe uwolnienie od diabła, ale o opowiadania stworzone odpowiednio do mentalności ludzi zrobiłby lepiej, gdyby nie zabierał w tej sprawie głosu, współczesnych Jezusowi (s. 133). dlatego że ów dokument odzwierciedla poglądy francuskich redaktorów; lecz przede wszystkim z tego Jezus działa zgodnie ze zwyczajami i kulturą swoich powodu, że jest to dokument jeszcze zastrzeżony, czasów (s. 135). podlegajacy konsultacjom biskupów, a więc może on Mógłbym kontynuować przytaczanie tych cytatów, ulec później różnym modyfikacjom (nowy Rytuał które - moim zdaniem - pozostają w kontraście z został opublikowany w 1999 roku). Biblią i tradycją, jak to zresztą jasno wynika z watykańskiego dokumentu Wiara chrześcijańska i Na zakończenie o.Froc zamieszcza pewnną demonologia, z 26 czerwca 1975 roku. rekompensatę dla zwolenników egzorcystów, która We wspomnianym dokumencie przyznaje się stanowi prawdziwe arcydzielo. Uznaje w swej wielkie znaczenie wszelkim uwolnieniom od złego łaskawości tylko dwa egzorcyzmy, których dokonał ducha, Jezus Chrystus. "Czy mnie miłujesz?" - Są to słowa 43 skierowane trzy razy do Piotra, które my, biedni ignoranci, uważaliśmy za potrójne potwierdzenie których dokonuje Chrystus. Kontrast z dziełem miłości na zadośćuczynienie za potrójne zaparcie się. o.Froca jest więc oczywisty. Na poparcie swoich tez o.Froc cytuje relację, którą Teraz dowiadujemy się, że był to prawdziwy i wygłosił o.Rene Marl'e na spotkaniu francuskich właściwy egzorcyzm (s. 138). Jeszcze bardziej egzorcystów w 1992 roku, odpowiadając zresztą na zdumiewający jest pocałunek Judasza, który my, zaproszenie samego o.Froca. I tu można osłupieć. biedni ignoranci, uważaliśmy jedynie za dopełnienie Według tej relacji, diabeł nie jest osobą, ale maską (s. zdrady Chrystusa, a teraz dowiadujemy się, że jest to 120). Szatan nie jest istnieniem osobowym i nie egzorcyzm, który być może w zastosowaniu się nie posiada swojej indywidualności, lecz jest udał (s. 140). Można zatem zastanawiać się czy o.Froc 14 Strona 15 wie naprawdę, czym jest egzorcyzm? Ale może odwoływać się do tej wyjątkowej księgi, to jest do jedynie troszczy się on tylko o to, aby był w swych Biblii, która zawiera nauczanie skierowane od Boga poglądach nowoczesny, a działalność egzorcysty XX do człowieka. Cały Stary Testament opisuje historię wieku - jak sam stwierdza - polega tylko na wiemości Boga wobec narodu wybranego i zarazem przyjmowaniu i wysłuchiwaniu" (s. 86). Na niczym niewierność Izraela. Za każdym razem, gdy lud więcej. żydowski odwracał się do Boga, oddawał się bałwochwalstwu. Jest to matematyczny pewnik, że Gdy piszę o tym, odczuwam gorycz, ale jestem zawsze, proporcjonalnie do upadku religijności, zarazem przekonany, że spełniam swoją powinność. wzrasta zabobon. Egzorcyzm ma swoje poprawne uzasadnienie w Piśmie św. w całej tradycji Kościoła, w prawie W ten sposób otwiera się droga do propagowania kościelnym. A mimo wszystko, także i we Włoszech, okultyzmu we wszystkich jego odmianach. Nasz są egzorcyści, którzy ograniczają się tylko do świat, który tak bardzo oddalił się od Boga i od przyjmowania i wysłuchania. Lepsze to niż nic, ale wszelkich form religijności, zanurzył się w także postępowanie jest nadal niewystarczające. bałwochwalstwie, w zabobonach, w okultyzmie. Jest natomiast skuteczniejsze niż zachowanie tych, którzy odsyłają ludzi do diabła. Od egzorcystów należy oczekiwac czegoś innego! Czym jest okultyzm? Nie jest łatwo podać definicję okultyzmu. Niektórzy 45 zawężają ją, a inni poszerzają zakres tego pojęcia (sam OKULTYZM wolę stosować pojęcie bardziej rozszerzone), a Sądzę, że okultyzm jest właściwą religią szatana, która terminy używane dla opisania tego zjawiska są często przeciwstawia się prawdziwemu Bogu i prawdziwej stosowane zamiennie i nie wyrażają tych treści, religii, a przede wszystkim samemu człowiekowi oraz których granice są dobrze określone. Ogólnie mówiąc, jego duchowym aspiracjom i zdrowemu rozumowi, okultyzm jest wiarą w istnienie bytów lub mocy, które który skłania człowieka do badań i poszukiwania nie dają się sprawdzić doświadczalnie na normalnym rozumnych wyjaśnień odnoszących się do tego poziomie wrażliwości, a dzięki którym można wszystkiego, co stanowi przedmiot jego poznania. zapanować nad wszystkim przy zastosowaniu szczególnych praktyk, które opanowuje się dzięki Aby zdać sobie sprawę z tego, co oznaczają te badaniom, poprzez inicjację i różnorodne ćwiczenia. stwierdzenia, musimy wyjść od samych fundamentów Kto poświęca się okultyzmowi, ten utrzymuje, że naszej wiary, której podstawą jest objawienie, a posiadł tajemnicze poznanie i zrozumienie tych mocy, punktem wyjścia niech będzie następujące biblijne których inni nie posiadają, a które wykraczają poza stwierdzenie: "Słuchaj Izraelu, Pan jest naszym prawa fizyki czy rozumu, np. czytanie myśli, Bogiem - Panem jedynym. Będziesz miłowal Pana, materializacja przedmiotów, poznanie przyszłości, Boga twojego, z całego serca swego, z całej duszy wywieranie dobrego lub złego wpływu swojej, ze wszystkich sił swoich" (Pwt 6,4--5). 48 Jest to fundament wiary, na którym opiera się cały na osoby, panowanie nad siłami natury, bezpośredni Dekalog: "Ja jestem Pan, Bóg twój, który cię kontakt z duchami, relacje ze zmarłymi, z UFO, z wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli. Nie istotami pozaziemskimi itd., im więcej tych będziesz miał cudzych bogów przede mną" (Wj 20, umiejętności się posiada, tym lepiej... 2-3). Oto wielki początek poprzedzający wypełnienie się objawienia poprzez wcielenie Chrystusa, jedynego Mamy tu do czynienia z oczywistym odrzuceniem Zbawiciela i jedynego Nauczyciela. prawdziwej religii i zdrowego rozsądku. Człowiek "Zabierzcie Boga, a świat wypełni się bożkami" - to odrzuca prawdziwą religię, gdyż zwraca się ku bytom, sformułowanie nie jest tylko spostrzeżeniem mocom, władzom, które nie pochodzą od Boga: dokonanym przez współczesnego pisarza, które człowiek nie odnosi ich do Boga ani w ich istnieniu, odzwierciedla przekonania ujawniające się na ani w korzystaniu z nich. przestrzeni całej historii. Pro- Odrzuca się również rozum, ponieważ chodzi o istoty i 47 moce znajdujące się całkowicie poza możliwością badania lub rozumnej kontroli, które wymykają się boszcz z Ars wyrażał tę samą myśl innymi słowami: wszelkiej możliwosci naukowego doświadczenia. Już "Zabierzcie proboszcza z parafii, a nie minie na podstawie tej wzmianki widać bezpośrednią relację dziesięć lat i zaczniecie czcić bestie". Lubię z magią, wróżbą, astrologią, spirytyzmem, satanizmem 15 Strona 16 oraz z pewnymi aspektami masonerii. Zamiast mówić Definicje i słowa mogą nudzić słuchających, ale o relacjach, jakie między tymi zjawiskami zachodzą, owoce działalności okultystów i ezoterystów są dziś powiedziałbym tylko, że okultyzm jest jakby poszukiwane, jak nigdy dotąd. szczepem, z którego rodzą się wszystkie wyżej W tym rozdziale będę mówił o sektach, o nowej wymienione konsekwencje, będące jego owocami. religijności, o sataniźmie. Dwa następne rozdziały poświęcę magii i spirytyzmowi ze względu na ich Kto czyni z niego religię, ten wstępuje do sekty, w szczególny rozkwit. Dodam też, że w tej dziedzinie najgorszym rozumieniu tego słowa. wiele zła uczyniły mass media. Propagują bowiem to, Czy jest możliwe, żeby ta cała konstrukcja co jest widowiskowe i tym samym przynosi zysk, obskurantyzmu stała na własnych nogach bez podczas gdy ludzie, utraciwszy zdrową religijność, są dochodzenia swojego początku i jakiegoś punktu spragnieni nadzwyczajności. wyjścia? Prób jest wiele i sama ich różnorodność 50 . wskazuje, jak bardzo są one niespójne. Dziś jest modne odwoływanie się do starożytnych Ale najpierw zobaczmy, jak bronic się przed praktyk wschodnich, szczególnie hinduskich lub okultyzmem, aby móc "zajaśnieć jak gwiazdy, pośród tybetańskich albo do żydowskiej kabały. Inni wolą pokolenia przewrotnego i zepsutego" (Flp 2,15). nawiązywac do starożytnych tradycji, nie wiadomo dokładnie jakich, które zostały zapomniane i aby je Obrona przed okultyzmem. poznać, potrzebna jest inicjacja. Oto więc mamy Łatwo powiedzieć, na czym ona polega, trudniej ezoteryzm, czyli inicjację, w dążeniu do tego, aby natomiast przejść do realizacji. Można zapisać odkryć, co kryje się za starożytnymi tradycjami, strategię tej obrony w trzech kluczowych punktach: mitami i symbolami oraz by nimi zawładnąć i nowa ewangelizacja, właściwa informacja, wykorzystać wysłuchiwanie osób. 49 1. Nowa ewangelizacja. starożytne tajemnice. Zatem miłośnicy ezoteryzmu O potrzebie nowej ewangelizacji nieustannie stwierdzają, że odkryli tajemnice dotyczące przypomina Ojciec Święty. Jeżeli okultyzm rodzi pochodzenia pewnych roślin, minerałów, kryształów, się z zaprzeczenia Boga i Jego objawienia i dąży do itd. zniewolenia człowieka, podporządkowując jego Tak samo okultyzm, poprzez poznanie tajemnych istnienie dwuznaczym bytom i rytom, to antytezą mocy, chce nimi zawładnąć, także za cenę oddania się okultyzmu jest powrót do Boga. Tylko w ten sposób pod panowanie istot wyższych: ludzie już od jakiegoś można zachwiać twierdzami bałwochwalstwa i czasu wgłębiają się w te tajemnice lub też w zabobonu, na których bazuje okultyzm. nieokreślone byty. Bywa też, że pozwala się na to, aby Niejednokrotnie mówiłem lub pisałem, że naród człowieka prowadziły duchy, o których nie wie, kim włoski jest ludem ochrzczonych pogan, który żyje po one są. Dziś modne jest udawanie się po pomoc do pogańsku, a o religii wie tylko tyle, co poganie. magów, wróżbitów, widzących kartomantów oraz Wystarczy chociażby spojrzeć na rozbite rodziny, na tych, którzy mówią, że działają za pośrednictwem nieuczciwość królującą w każdej dziedzinie życia, na ducha-przewodnika. Ale kim on jest? Tego nie triumf rozwodów i aborcji, na małą liczbę narodzin, na wiedzą, jeśli nawet wymawiają jego imię. Czym pustkę w kościołach. Sądzę, że można porównać naszą jednak byłby okultyzm, gdyby wszystko stało się rzeczywistość do sytuacji panującej w Rzymskim jasne? Imperium, podczas okresu dekadencji, który został Ograniczę się tylko do udzielenia porady, aby opisany przez św. Pawła w Liście do Rzymian czy też powierzyć się przewodnictwu Anioła Stróża i być w bardziej przystępny sposób przez Henryka przede wszystkim posłusznym nieustannemu działaniu Sienkiewicza w powieści historycznej Quo vadis? Ducha Świętego. Mieliśmy wówczas do czynienia z ogólnym upadkiem moralności, którego z pewnością nie znały czasy Na zakończenie możemy powiedzieć, że ezoteryzm Republiki. Podobnie jest i teraz. Skąd wziął się po II jest nauczaniem tego, co ukryte; a okultyzm polega na wojnie światowej ten upadek wartości oraz tak odkrywaniu bytów i mocy tajemnych oraz masowe i postępujące porzucanie wiary? przyswajaniu koniecznych praktyk i sposobów, aby 51 osiągnąć nad nimi większą władzę. Te dwa pojęcia są sobie tak bliskie, że w wielu tekstach znajdujemy ich Przyczyn jest wiele, ale niektóre z nich mają szczególe połączenie i dlatego mówi się o okultyzmie ezoterycznym. 16 Strona 17 znaczenie. Filozof August Del Noce napisał, że Oczywiście, że przyczyny takiej sytuacji są historia nowoczesnego świata jest historią do różnorakie. rozpowszechniania ateizmu. Jest to prawda i stanowi Gdy Papież w liście apostolskim, ogłoszonym w ona absolutną nowość w ludzkiej historii: ateizm perspektywie przygotowań do JubiIeuszu 2000, został wpojony ludowi. Nigdzie przedtem czegoś podsumowuje religijną sytuację naszych czasów, podobnego nie było. Próbowano ewentualnie podkreśla cztery punkty: wprowadzac kult fałszywych i "kłamliwych magów", a) Pierwszym symptomem jest obojętność religijna. jak nazywa ich Dante, albo kult imperatora, albo, Ludziom dziś nie zależy już na reIigii, chyba że chodzi którąś inną religię odpowiadającą społeczno- tyIko o jakąś jej namiastkę, która nie ma żadnego kulturowej mentalności danego ludu i danej epoki. Ale znaczenia. Słyszymy typowe powiedzenia: "Jestem tylko marksistowski komunizm wpadł na pomysł religijny, ale na swój sposób", czyIi myślę tak, jak mi propagowania ateizmu przy pomocy metod się podoba; "Wierzę, ale nie praktykuję", czyli robię "naukowych", co znalazło żyzny teren także w to, na co mam ochotę i co mi się podoba, lekceważąc świecie zachodnim, który już wcześniej został Boże przykazania. "Wierzę w Jezusa Chrystusa, ale zagrożony racjonalizmem, sekularyzmem oraz nie wierzę w księży", czyli wierzę w to, w co sam bardziej szerzącym się konsumpcyjnym modelem chcę wierzyc, nawet jeśli Jezus powiedzial: "Kto was życia i obojętnością religijną. słucha, mnie slucha, kto wami gardzi, mną gardzi". Matka Boża przepowiedziała to wszystko w Fatimie lipca 1917 roku. Byl to ów sławny dzień b ) Drugim symptomem podkreślonym przez Papieża przepowiedni, zawierających trzy tajemnice. Pierwsza jest zagubienie się w sferze etycznej. Nie ma czegoś z nich dotyczyła wybuchu bolszewickiej rewolucji w takiego, jak prawo moralne czy moralne wartości. Rosji, która miała zaistniejć pod koniec października Kolegium kardynalskie, które po raz pierwszy w 1917 roku: "Rosja rozprzestrzeni po świecie swoje historii Kościoła zgromadziło się nie po to, aby błędy, doprowadzając do wojen i prześladowania wybrać papieża, ale ustalić program obchodów Kościoła". JubiIeuszu 2000, mówiło wprost o zmierzchu etyki ("etycznej nocy"): o kompletnej ciemności w W Moskwie, aż do 1990 roku. Na tamtejszym odniesieniu do moralnego postępowania. uniwersytecie istniał Wyższy Instytut Ateizmu, gdzie 53 kształcono partyjnych funkcjonariuszy. Nauczano tam także metod niszczenia wiary w narodach religijnych, c) Trzeci symptom dotyczy pewnych błędnych idei niezależnie od tego, jaka była to wiara. W różnych teologicznych. Ileż rzeczy zostało napisanych przez miastach istniały muzea ateizmu, zazwyczaj mające teologów i biblistów, które wprowadziły głębokie swe siedziby w sprofanowanych kościołach. Wstęp do zamieszanie wśród kleru, kapłanów i biskupów, a nich był wolny. Nie trzeba też udowadaniać, że także pośród wierzących. Posłużę się następującym komunistyczna propaganda okazywała się skuteczna w przykładem. Zawsze, gdy spotkałem się z osobami, różnych częściach świata, a szczególnie we Włoszech, które wcześniej często przystępowały do spowiedzi, a gdzie wciąż istnieje (takze po upadku tak zwanego potem zaniedbały się, słyszałem stwierdzenie, że tak komunizmu realnego) poradził im kapłan, aby spowiadali się tylko wtedy, 52 gdy są pewni, że popełnili grzech śmiertelny. Lepiej, żebym nie mówił tutaj o moim zadaniu egzorcysty (nie liczniejsza partia komunistyczna na Zachodzie. Od braknie ku temu okazji). Spotkałem już teologów i ateizmu wiedzie nieuniknione przejście, jak to już biblistów - a wraz z nimi biskupów i księży - którzy mówiłem, do zabobonu, bałwochwalstwa, nie wierzą w działanie złego ducha i w skuteczność propagowania ezoterycznego okultyzmu, będącego egzorcyzmów, mówiących, że te praktyki są powrotem wieIkim szczepem, z którego "wyrastają" magia, do średniowiecza. Są i tacy, którzy odrzucają wróżbiarstwo, kulty wschodu, satanizm, egzorcyzmy opisane w Ewangelii. Zagubienie się sekty."AIbo Bóg, albo szatan" - nie bez powodu kleru jest zastraszające, a dotyczy nauczania i były prowadzone interesujące badania na temat niejednokrotnie także życia osobistego. związków zachodzących pomiędzy marksizmem a demonologią i na temat prawdopodobnej konsekracji, d) Czwartym symptomem wymienionym przez czyli poświęcenia się Papieża jest kryzys posłuszeństwa wobec magisterium na służbę szatanowi różnych historycznych Kościoła. przywódców komunizmu, takich jak: Marks, Engels, Trudno tutaj nie przywołać na pamięć starej maksymy Lenin, StaIin. 17 Strona 18 Dantego: "Macie Stary i Nowy Testament - i Pasterza Kościoła, który was prowadzi - to wam jęcie?) nie można traktować powierzchownie, wystarczy do waszego zbawienia". pomniejszać jej problemów albo jeszcze gorzej, nie chcieć jej wysłuchać. Jezus tak nie czynił". Istnieje już taka prawidłowość, że jeśli się nie jest I kontynuuje, wyrażając zastraszające spostrzeżenie: posłusznym magisterium Kościoła, to w sposób "Czy nie wiedzą święci szafarze, że właśnie ich nieunikniony słucha się innych autorytetów: prasy lub obojętność zmusza często prostaczków i telewizji albo teologów, którzy szukają rozgłosu i pozbawionych pomocy do odwoływania się do wygłaszają oryginalne poglądy; bądź też magów i czarownic lub też do uciekania się do podporządkowuje się opiniom tak zwanych innych zakazanych praktyk, które są "widzących"; o ile nie następuje powrót do guru lub uprzywilejowanym narzędziem interwencji złego też do innych religii, które z chrześcijaństwem nie ducha i jego triumfu? mają nic wspólnego. Nie ustawajcie nigdy, trzymajcie naszych wiernych 2. Informacja. Drugim środkiem obrony przeciwko z daleka od niego!" okultyzmowi, na jaki chciałbym wskazać, jest rzetelna Dotykamy właśnie kluczowego problemu, który in- znajduje się u podstaw rozprzestrzeniania się 54 okultyzmu we wszystkich jego przejawach. Propozycji formacja. Nie można uczyć o tym, czego się samemu stawianych człowiekowi jest wiele i ich zakres jest nie wie. Jeśli w seminariach nie mówi się o diable ani szeroki jak nigdy: reklamy w prasie, w telewizji, w o konieczności stosowania egzorcyzmów, to proszę innych środkach masowego komunikowania. Oblicza sobie wyobrazić, czy choćby wspomina się o się, że we Włoszech ponad dziesięć milionów osób okultyzmie, o seansach spirytystycznych w ich korzysta z usług różnego rodzaju oszustów lub aktualnym wydaniu, o różnych kultach wschodnich satanistów.. lub o tych wszystkich, innych formach, które są dziś w Nie tylko takie zagrożenia istnieją. modzie i stwarzają poważne zagrożenia. Wiele osób Również inne grupy religijne, sekty i podobne im opowiada mi, że po wcześniejszych konsultacjach ze organizacje oferują człowiekowi możliwość bycia swoim proboszczem zgłaszały się do magów, aby oni wysłuchanym i zainteresowanie jego problemami. ich uwolnili od różnych przypadłości. Spotkałem Muszę powiedzieć wprost: jeśli przegramy walkę o uczniów, którzy uczestniczyli w seansach osobiste wysłuchiwanie ludzi, to przegramy również spirytystycznych, ponieważ nauczyciel religii nie walkę o ewangelizację. Nie znam innej altematywy i przestrzegł ich przed tym zagrożeniem, nawet jeśli nie sądzę, aby taka istniała. wcześniej zostało mu powiedziane, że powinien to Oto wymieniłem trzy wielkie środki skierowane zrobić. Nie należy się więc dziwić, jeśli książki przeciwko okultyzmowi występującemu pod różnymi zawierające pytania stawiane osobom niezyjącym i ich postaciami. Chciałbym jeszcze dodać do pierwszego odpowiedzi są opatrzone wstępem znanych kapłanów. punktu, że ważne jest, aby wiara rodziła się ze Słowa Bożego i była przezeń ożywiana. Trzecie tysiąclecie Kto natomiast przestrzega, aby nie uczęszczać do winno wziąć pod uwagę dwa ważne dokumenty, na magów? Albo kto ostrzega przed niebezpieczeństwem których bazuje nowa ewangelizacja. Istnieje potrzeba oglądania programów telewizyjnych propagujących ukazywania współczesnemu człowiekowi Jezusa magię? Chrystusa i Jego dzieła w sposób integralny oraz 3. Wysluchiwanie osób. To trzeci wielki środek dostosowany do naszych czasów. Taki jest obrony przed okultyzmem. Ludzie mają swoje 56 problemy i wątpliwości, a w życiu nie brakuje im cierpienia. Potrzebują więc osoby kompetentnej, która cel i taka jest treść dokumentów Soboru ich z uwagą wysłucha i udzieli porady. Pisze o tym bp Watykańskiego II. Gemma w swoim Liście pasterskim z 29 czerwca 1992 Istnieje nagląca konieczność, aby przywrócić ludom o roku, ustanawiając grupy modlące się o uwolnienie: starożytnej chrześcijańskiej tradycji tę podstawową "Sądzę, że cierpliwe wysłuchiwanie wszystkich kulturę religijną, którą już zatraciły. Od strony wiernych przynależy do kapłańskiego posługiwania. religijnej ludzie są niejednokrotnie analfabetami, gdyż Wszystko powinno być jednak poddane zdrowemu nie znają nawet Dekalogu, nie uczestniczą we Mszy rozeznaniu pasterzy. Lecz nigdy duszy zanurzonej w św. i nie spowiadają się. cierpieniu, być może nieświadomej, że jest gnębiona W tej sytuacji pomocą może być Katechizm Kościoła przez złego ducha (bo czy nie jest to może jego za- Katolickiego. Są więc odpowiednie środki, a 55 18 Strona 19 obowiązkiem wszystkich chrześcijan jest korzystanie z Konsystorz stwierdza: "Rozbicie na ponad 10000 nich. ruchów religijnych jest także wynikiem działania Jak bronić się przed okultyzmem? Francuz M. złego ducha, nawet jeśli ludzie tego nie zauważają. Lallemand, badacz okultyzmu, nie waha się stwierdzić, że dziś jest więcej miłośników okultyzmu Diabolos oznacza tego, który dzieli. niż wyznawców prawdziwego Boga. Jest to straszne Problem ten jest bardzo poważny i łatwo dostrzec jego stwierdzenie, które skłania do refleksji. Lecz, moim praktyczne konsekwencje. Na przykład w Ameryce zdaniem, tego typu sytuacja jest bezpośrednią Łacińskiej od.6000 do 8000 katolików każdego dnia konsekwencją odejścia od Boga: upadła wiara, a odchodzi od Kościoła katolickiego i wstępuje do sekt. rozkwita zabobon, ludzie nie wierzą w Boga i oddają Jest oczywiste, że władze kościelne przejęy się tą cześć bożkom. Jaką więc wartość ma dla sytuacją. Np. Włochy są krajem, który proporcjonalnie ochrzczonych chrześcijaństwo, skoro nie zachowują do ilości mieszkańców ma największą na świecie już Bożych praw i w zamian uciekają się do liczbę Świadków Jehowy, którzy zrodzili się okultyzmu? niedawno, głosząc swą naukę i proroctwa pozbawione Podejmuję to zagadnienie chociaż nie jest to zjawisko wszelkiego sensu. Rozprzestrzenili się ani najniebezpieczniejsze, ani wcale najliczniejsze. 58 Jest to fenomen najbardziej widoczny, którym do tej pory najbardziej przejęły się władze kościelne, jeżeli oni we Włoszech z powodu religijnej ignorancji, a spojrzymy na oficjalne dokumenty. Sama nazwa przede wszystkim z powodu niskiej kultury biblijnej "sekta" ma wydźwięk iroratywny i z pewnością nie Włochów. obejmuje tylko ruchów, które mają swoje korzenie w W tak słabym religijnie środowisku okazywały się okultyźmie. Stąd też spróboano uciec się do nowej bardzo skuteczne ich pełne presji metody prozelityzmu terminologii: "nowe ruchy reliijne i magiczne". oraz apokaliptyczne akcenty, nawet jeśli regularnie były weryfikowane przez fakty. Świadkowie Jehowy Mówiąc na ich temat, będę obficie koystał z czterech przepowiadali koniec świata na rok 1874, czyli dokumentów: z aktów Konsystorza nadzywczajnego z wkrótce po tym, jak się narodzili; a potem przesunęli kwietnia 1991 roku; z ankiety przepro- ten termin na rok 1914; a kiedy koniec świata nie 57 nadszedł, wyznaczyli nową datę - rok 1925; potem znowu ogłosili koniec świata w roku 1975, aż wadzonej w różnych częściach świata na ten temat, a wreszcie w roku 1986. Niezależnie od ewidentnych następnie z dokumentu opublikowanego w 1986 roku, sprzeczności ruch ten rozciągnął się na cały świat i podsumowującego działalność czterech dykasteriów wciąż się rozwija. Dlaczego? rzymskich koordynowanych przez Sekretariat Stanu; z badań ks. abpa Casale z Foggi, które prowadził jako Ponieważ ludzie są pełni niepokoju, żyjq w świecie, przewodniczący Centrum Studiów Nowych Religii w który rodzi lęk i nie daje żadnych gwarancji 1993 roku, opublikowanych przez wydawnictwo stabilności. Piemme pod tytułem: Nowa religijność i nowa Ludzie przeżywają wiele przeróżnych problemów: ewangelizacja; z dokumentu Komisji Episkopatu gdzie mają znaleźć na nie odpowiedź? Księża rzadko Włoch, również z 1993 roku, zatytułowanego: godzą się ich wysłuchiwać. W takim razie ludzie udają Duszpasterskie zaangażowanie Kościoła wobec się do magów, wróżących z kart, uzdrowicieli, nowych ruchów religijnych i sekt. wróżbitów, widzących albo też poszukują odpowiedzi w religiach Wschodu lub oddają się prawdziwemu Konsystorz z 1991 roku zauważa, że w tego typu okultyzmowi. Popychają ich ku temu różne problemy, ruchach można wyróżnić cztery opcje: 1) odrzucenie które w taki lub w inny sposób, trzeba rozwiązać. Kościoła (Chrystusowi mówi się tak, a Kościołowi Gdy człowiek spotka kogoś, kto jest gotów go nie); 2) odrzucenie Chrystusa (Bogu mówi się tak, a wysłuchać i potrafi okazać mu zrozumienie, to w ten Chrystusowi nie); 3) odrzucenie Boga (religii mówi właśnie sposób nierzadko trafia do sekty. Dla się tak, a Bogu nie); 4) gdy nie zostaje już nic chrześcijanina wstąpienie do sekty oznacza: szukanie transcendentnego, dochodzi się do ostatecznych zbawienia poza jedynym Zbawicielem; szukanie wniosków: "ty sam jesteś dla siebie bogiem; nie ma prawdy poza jedynym Nauczycielem. Niekiedy niczego innego poza tobą; tylko ty się liczysz, jesteś motywem wstąpienia na drogę wskazaną przez niezależny od innych istnień, od wszelkich reguł, od okultystów jest chęć zapanowania nad przyszłością, wszelkiej władzy". nad nadprzyrodzonością oraz pragnienie zdobycia nieśmiertelności. 19 Strona 20 Dokument czterech dykasteriów watykańskich powinniśmy wnieść do zbawienia. Lecz te charakteryzuje się poważnym podejściem do problemu stwierdzenia nie powinny doprowadzić nas do sekt, któ- odrzucenia wrodzonego nam pragnienia, abyśmy 59 zostali uzdrowieni oraz przyjęli od Chrystusa władzę nad złem i zaakceptowali nieprzerwaną serię cud6w, ry zostaje uznany jako "duszpasterskie wyzwanie" które nam ukazuje historia Kościoła. dla naszych czasów. Problem ten jest więc okazją do Wystarczy pomyśleć o procesach beatyfikacyjnych zrobienia rachunku sumienia. Trzeba nam umieć czy kanonizacyjnych, w których Kościół zawsze dostrzec, jaką pomoc oferują ludziom sekty, której my domaga się cudu, i tego, by został on skrupulatnie nie jestesmy w stanie udzielić; czego ludzie szukają i zbadany i potwierdzony. co znajdują w sektach, ponieważ nie znajdują tego w Nic więc dziwnego, że w omawianym dokumencie Kościele. Na podstawie badań prowadzonych w watykańskim kładzie się nacisk na ten aspekt: różnych częściach świata można wymienić te "Szczególną uwagę należy przywiązywać do wartości, których ludzie szukają w sektach: posługi uzdrawiania (...) miłość, wspólnota, dialog, przyjaźń, uczuciowość, Nasze duszpasterstwo nie powinno być braterstwo, pomoc, zrozumienie i współczucie, jednowymiarowe; nie może dotyczyć tylko współuczestnictwo, pewność i bezpieczeństwo, wymiaru duchowego, lecz także: fizycznego, ochrona. Spontanicznie rodzi się pytanie: czy psychologicznego, społecznego, kulturowego, tradycyjna wspólnota parafialna daje to wszystko? ekonomicznego i politycznego". Wystarczy tutaj pomyśleć, niezależnie od cudów Jeśli nie, to w takim razie, czy można dziwić się tej uzdrawiania, o wielkim zaangażowaniu ludzi Kościoła dezercji, jaka ma dziś miejsce? na rzecz ludzi chorych. Opieka nad chorymi, W dokumencie poruszone są także inne ważne bezdomnymi, upośledzonymi, ludźmi w podeszłym aspekty, z pewnością siegające korzeniami do wieku, tworzenie szpitali, hospicjów, itp. to jeden Ewangelii, a dotyczące udzielania pomocy osobom z ważnych elementów działalności Kościoła. potrzebującym. Wzmiankuje się o diabelskim opętaniu, ale kładzie się przede wszystkim nacisk na Różne synody diecezjalne opowiedziały się za uzdrowienie: ludzie chcą być uzdrowieni także na uprzywilejowaniem ludzi ubogich; my wszyscy mamy ciele. być Kościołem ubogich. Takiego wyboru dokonała Ewangelia mówi jasno: "... przyszli oni, aby Go także Komisja Episkopatu Włoch w dokumencie: (Jezusa) słuchać i uzyskać uzdrowienie ze swych Kościół włoski i perspektywy kraju (23 października chorób" (Łk 6, 17). Staliśmy się spirytualistami, ale 1981 r.). niestety w złym znaczeniu tego słowa. Człowiek Z pewnością wypłynęlo z tego wiele dobrych składa się z duszy i ciała. Dlatego też posługi inicjatyw. Mimo wszystko lękam się, by opowiedzenie uzdrawiania i uwalniania mają swoje uzasadnienie w się za ubogimi nie słowach Pana, który udzielił tej władzy najpierw 61 apostołom, potem uczniom, a na końcu tym wszystkim, którzy w Niego uwierzyli: "Tym zaś, okazało się częstą retoryką, gdyż: kończąc swą którzy uwierzą (mężczyźni i kobiety; starzy i posługę egzorcysty, widzę jak wiele osób jest mlodzi; a jedynym wyznacznikiem jest wiara), te niezrozumianych przez rodzinę, przez lekarzy, przez znaki towarzyszyć będą: w imię moje złe duchy kapłanów i nie wiedzą do kogo mają się zwrócić o będą wyrzucać. ) Na chorych ręce kłaść będą i ci pomoc. Chciałbym, aby we wszystkich kościołach odzyskają zdrowie" (Mk 16,17-18). powtarzano modlitwę pierwszych chrześcijan: Jest jasne, że te słowa nie pozostają w kontraście, ale "daj sługom Twoim głosić słowo Twoje z całą są wpisane w całe ewangeliczne nauczanie, które odwagą, gdy Ty wyciągać będziesz swą rękę, aby dotyczy war- uzdrawiać i dokonywać znaków i cudów przez imię 60 me tego Sługi Twego, Jezusa" (Dz 4,29-30). I jest także inny temat, na który zwrócono uwagę w tości cierpienia i potrzeby brania na siebie swojego dokumencie watykańskim, a zasługiwałby na osobne krzyża, aby móc naśladować Mistrza; wiara omówienie. Dotyczy on znaczenia charyzmatów oraz dowartościowuje cierpienie i powiedziałbym, że tylko profetycznej i charyzmatycznej posługi osób. Jakże ona wyjaśnia największy problem człowieka, którym wielki to powrót do najprawdziwszych początków jest obecność cierpienia w świecie. chrześcijaństwa! "W moim ciele dopełniam braki udręk Chrystusa" W niezbyt odległej przeszłosci dzielono Kościół na ten mówi św. Paweł (Kol 1,24), oto wkład, który wszyscy nauczający (papież i biskupi) oraz Kościół uczący się 20