Szko�a Biznesu Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Pomaga� Innym Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Robert T. KlyOSaki i ShanniLLechter Autorzy Bogatego ojca, Biednego ojca H Celem tej publikacji jest dostarczenie stosownej i solidnej informacji zwi�zanej z opisywanymi zagadnieniami. Przepisy prawne i ich zastosowanie s� cz�sto r�ne w r�nych krajach. Poniewa� ka�da faktyczna sytuacja jest inna, specyficzna porada powinna by� dostosowana do danej sytuacji. Dlatego zaleca si� czytelnikom, aby skonsultowali si� ze swoim doradc�, gdy chodzi o dan�, specyficzn� sytuacj�. Przygotowuj�c t� publikacj�, autorzy zachowali nale�yt� ostro�no�� i s� przekonani, �e fakty przedstawione w ksi��ce s� zgodne czasem ich opisu. Autorzy i wydawcy zrzekaj� si� wszelkiej odpowiedzialno�ci zwi�zanej z ewentualnymi b��dami lub pomini�ciami. Autorzy i wydawcy zrzekaj� si� wszelkiej odpowiedzialno�ci zwi�zanej z zastosowaniem informacji zawartej w tej ksi��ce, a informacja ta nie ma na celu s�u�y� jako porada prawna, finansowa lub inna porada zwi�zana z indywidualn� sytuacj�. Mimo �e tre�� ksi��ki jest oparta na prawdziwych wydarzeniach, niekt�re z nich zosta�y podane w formie beletrystycznej, kt�ra ma u�atwi� czytelnikowi edukacj�. Copyright O 2001, 2003 by Robert T. Kyyosaki and Sharon L. Lechter Ali rights reserved. Published by TechPress, Inc. in association with CASHFLOW Technologies, Inc. CASHFLOW Technologies, Inc. 4330 N. Civic Center Pla�a, Suit� 101 Scottsdale, Arizona 85251 U.S.A. 800.308.3585 Tel. 480.998.6971 www.richdad.com CASHFLOW and Rich Dad are registered trademarks and Rich Dad's Advisors is a trademark of CASHFLOW Technologies, Inc. E B S I E|B "sTF A are trademarks of CASHFLOW Technologies, Inc. Wydanie polskie: Wydawca Copyright � 2004 Books & Software Co. Wszystkie prawa zastrze�one. �aden fragment tego wydania nie mo�e by� powielany lub rozpowszechniany w �adnej formie i w �aden spos�b oraz nie mo�e te� by� przechowywany w bazie danych lub systemie wyszukiwania, bez uprzedniego zezwolenia na pi�mie sporz�dzonego przez wydawc�. ISBN 83-913100-9-4 Wsp�wydawca Instytut Praktycznej Edukacji sp. z o. o. ul. Storczykowa 9, 86-031 Osielsko tel./fax(48)(52)581 30 29 email: [email protected] http://www.bogatyojciec.pl Dedykacja Ksi��k�, Szko�a biznesu dla ludzi, kt�rzy lubi� pomaga� innym, dedykujemy milionom pojedynczych os�b i rodzinom, kt�re rozpocz�y swoj� w�dr�wk�, zaczynaj�c budowanie w�asnego biznesu w oparciu 0 marketing sieciowy. My, autorzy ksi��ki, po�wi�camy swoje �ycie edukowaniu ludzi w kierunku osi�gania w�asnej niezale�no�ci finansowej. Wsp�dzia�anie w tym zakresie z bran�� marketingu sieciowego, kt�ra jest skupiona na pomaganiu ludziom w rozpocz�ciu i zbudowaniu w�asnego biznesu, jest dla nas niezmiernym wyr�nieniem. Edukujecie rodziny, znajomych, s�siad�w, wsp�pracownik�w i nieznajomych, dziel�c si� z nimi mo�liwo�ciami, jakie stwarza Wasz biznes. Dzi�kujemy Warn za to dzia�anie i wyra�amy Warn nasze uznanie. Codziennie do�wiadczacie korzy�ci ze zdobywania niezale�no�ci, dzi�ki posiadaniu w�asnego biznesu. W naszych bestsellerach: Bogaty ojciec, Biedny ojciec 1 Kwadrant przep�ywu pieni�dzy wykazali�my, �e gdy kto� ju� raz zrozumie, jak dzia�a pieni�dz i pojmie kluczowe sposoby tworzenia zamo�no�ci, �atwo mu jest dostrzec, �e biznes oparty na marketingu sieciowym mo�e by� dla wielu ludzi �ich idealnym biznesem". S�owa uznania Byli�my oszo�omieni niesamowitym odbiorem pierwszej edycji tej ksi��ki, po opublikowaniu jej w 2001 r. - w j�zyku angielskim. Jednak sukces ksi��ki jest tylko iskierk� w por�wnaniu z powszechn� akceptacj� marketingu sieciowego, jaka ma miejsce od drugiej po�owy lat 90-tych. Gor�co dzi�kujemy wszystkim osobom i firmom zwi�zanym z marketingiem sieciowym za zaakceptowanie od samego pocz�tku serii Bogaty ojciec i promowanie wiedzy przekazanej przez bogatego ojca. Wszyscy wsp�lnie poszukujemy najlepszych metod, kt�re pomagaj� ludziom przej�� kontrol� nad finansow� sfer� ich �ycia. Nie ustawajcie w uczeniu si� i nauczaniu innych. Dzi�kujemy Wam wszystkim! Spis tre�ci Wst�p Dlaczego polecam marketing sieciowy jako biznes? ........................................................ 1 Rozdzia� 1 Co sprawia, �e ludzie staj� si� bogaci? .............. 5 Rozdzia� 2 Istnieje wi�cej sposob�w na wzbogacenie si� ............................................ 15 Rozdzia� 3 Walor 1: Prawdziwa r�wno�� szans w biznesie .......................................................... 31 Rozdzia� 4 Walor 2: Edukacja biznesowa zmieniaj�ca �ycie ................................................ 41 Rozdzia� 5 Walor 3: Znajomi, kt�rzy ci� wspieraj�, a nie przygn�biaj� ............................................. 57 Rozdzia� 6 Walor 4: Jaka jest prawdziwa warto�� pracy w sieci? .................................................... 75 Rozdzia� 7 Walor 5: Rozwijanie swoich najwa�niejszych umiej�tno�ci w biznesie ..................................... 83 Rozdzia� 8 Walor 6: Bycie liderem ...................................... 101 Rozdzia� 9 Walor 7: Nie pracuj za pieni�dze ....................... 113 Rozdzia� 10 Walor 8: Pod��anie za marzeniami ...................135 Dodatki Walor 9: Ma��e�stwo i biznes .......................... 143 Walor 10: Biznes rodzinny ................................. 147 Walor 11: W jaki spos�b mo�esz korzysta� z tych samych ulg podatkowych, z kt�rych korzystaj� bogaci? .............................. 151 Wybrane cytaty ........................................................................155 O autorach ................................................................................159 �r�d�a wiedzy Bogatego ojca .................................................162 Wst�p Dlaczego polecam marketing sieciowy jako biznes? Cz�sto otrzymuj� listy takiej tre�ci: Szanowny Panie Kyyosaki! Mam na imi� Suzan. Pisz� w imieniu mojego m�a Alana. Przeczyta� on wszystkie Pa�skie ksi��ki, a do tego drzemie w nim potencja� bycia doskona�ym przedsi�biorc� i biznesmenem. Powiedzia�am mu, �e mam zamiar do Pana napisa� i poprosi� o rad�. Osobi�cie nie przeczyta�am �adnej z Pa�skich ksi��ek, a zatem nie znam Pa�skiego punktu widzenia na wiele kwestii. M�j m�� po�wi�ca du�o czasu swojej firmie. Jest to firma zbudowana na zasadach piramidy, zajmuj�ca si� sprzeda�� witamin oraz innych produkt�w zwi�zanych z ochron� zdrowia. Osoba, kt�ra jest na szczycie owej piramidy, zatrudnia innych, aby sprzedawali dla niej i w ten spos�b �a�cuch powi�za� idzie w d�. W og�le by mnie to nie obchodzi�o, gdybym nie s�dzi�a, �e jest to - dla mojego m�a - strata czasu. Istota � Szko�a Biznesu Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Pomaga� Innym tego przedsi�wzi�cia polega bowiem na tym, �e ca�y jego wysi�ek s�u�y budowaniu czyjego� wizerunku i jego firmy, a wi�c w efekcie, kto� inny zbiera wszystkie profity ci�kiej pracy mojego ma��onka. Przekonano go do tego rodzaju dzia�alno�ci sugeruj�c, �e zaczyna tworzy� sw�j w�asny biznes, �ecz ja nie widz� jego nazwiska w strukturze firmy. Jak zatem mo�e to by� jego biznes, skoro jego nazwisko nie widnieje na witaminach, kt�re sprzedaje? Co wi�cej, pracuje w tej firmie na p� etatu od przesz�o roku i jak dot�d niewiele zarobi�. Jestem przekonana, �e dla mojego m�a jest to marnowanie jego cennego czasu. Wola�abym, aby on inwestowa� w samego siebie i w sw�j w�asny wizerunek, a nie w cudzy. S�dz�, �e powinien za�o�y� w�asn�firm�, a nie budowa� sieci w ramach marketingu sieciowego. Jestem przekonana r�wnie� o tym, �e ludzie, dla kt�rych pracuje, po prostu go wykorzystuj�. Wiedz�c o tym, �e przeczyta� Pa�skie ksi��ki i bardzo sobie ceni Pa�skie opinie jako biznesmena, by� mo�e us�ucha�by Pana w tej kwestii, poniewa� mnie nie chce s�ucha�. Mo�e si� myl�? By�oby dobrze, gdybym si� myli�a, gdy� to uspokoi�oby mnie. Je�li odpowie Pan na m�j list, z g�ry dzi�kuj� za po�wi�cony mi czas. Z powa�aniem Suzan M. Moja odpowied� Jak zapewne wiecie, moje biuro jest zarzucone korespondencj�. Niestety, nie jestem w stanie odpowiedzie� na wszystkie pytania, kt�re otrzymuj�. Rozpoczynam t� ksi��k� listem, poniewa� obawy i pytania pani Suzan dotycz� wielu innych os�b. Jej obawy i pytania s� niezwykle istotne. Poza tym, urzek�a mnie jej szczero�� oraz otwarto�� umys�u. Ta otwarto�� umys�u jest szczeg�lnie cenna w szybko zmieniaj�cym si� dzisiejszym �wiecie. Jednym z najistotniejszych powod�w, �e zdecydowa�em si� napisa� t� ksi��k�, by� fakt, i� cz�sto zadaje mi si� tego rodzaju pytania i cz�sto s�ysz� tego rodzaju obawy. Wielu ludzi chce wiedzie�, dlaczego polecam Wst�p biznes b�d�cy marketingiem sieciowym, chocia� nie jestem zwi�zany z �adn� tego typu firm�, ani te� nie zarabia�em pieni�dzy przy pomocy marketingu sieciowego. Dlatego napisa�em t� ksi��k�, aby odpowiedzie� wszystkim jednocze�nie. Jak mo�na zauwa�y�, patrz�c na liczb� stron w ksi��ce, moja reakcja na powy�szy list nie jest prost� odpowiedzi� na �tak" lub �nie". Nim zako�cz� ten wst�p, musz� stwierdzi�, �e biznes zwi�zany z marketingiem sieciowym nie jest dla wszystkich. Podczas czytania tej ksi��ki b�dziesz m�g� stwierdzi�, czy marketing sieciowy jest czy te� nie jest stosowny dla Ciebie. Je�eli masz ju� biznes zwi�zany z marketingiem sieciowym - wierz�, �e ta ksi��ka umocni w Tobie to, co ju� wiesz i co czujesz na ten temat. Je�li za� my�lisz o rozpocz�ciu biznesu w marketingu sieciowym, jestem pewien, �e znajdziesz ukryte mo�liwo�ci i walory, jakie marketing sieciowy mo�e Ci zaoferowa�, walory, kt�rych wiele os�b nie dostrzega. Innymi s�owy, biznes zwi�zany z marketingiem sieciowym oferuje o wiele wi�cej, ni� tylko mo�liwo�� zarobienia dodatkowych pieni�dzy. Z g�ry dzi�kuj� za przeczytanie tej ksi��ki. Z powa�aniem Robert T. Kyyosaki Szko�a Biznesu Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Pomaga� Innym Co SPRAWIA, �E LUDZIE STAJ� SI� BOGACI? ROZDZIA� 1 Co sprawia, �e ludzie staj� si� bogaci? Pewnego dnia, po lekcjach, pracowa�em w biurze bogatego ojca. Mia�em w�wczas oko�o pi�tnastu lat i by�em sfrustrowany szko��. Pragn��em nauczy� si�, jak by� bogatym, lecz zamiast poznawa� takie przedmioty, jak �Money 101" lub te� �Jak zosta� milionerem 202", robi�em sekcj� zw�ok �abie i zastanawia�em si�, w jaki spos�b ta zdech�a �aba pomo�e mi sta� si� bogatym. - Dlaczego w szkole nie ucz� nas o pieni�dzach? - zapyta�em bogatego ojca. Ten u�miechn�� si�, spojrza� na mnie znad swoich dokument�w i odpowiedzia�: - Nie wiem. Sam si� nad tym zastanawiam. Pomy�la� chwil�, a potem zapyta�: - Dlaczego w og�le o to pytasz? - No c� - odpowiedzia�em powoli. - Jestem znu�ony szko��, nie zauwa�am �adnego zwi�zku pomi�dzy tym, czego wymaga si� od nas tm Szko�a Biznesu Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Pomaga� Innym w szkole a realnym �wiatem. Chc� si� uczy� o tym, jak sta� si� bogatym. W jaki spos�b zdech�a �aba pomo�e mi kupi� nowy samoch�d? Je�li nauczyciel przekona�by mnie, w jaki spos�b zdech�a �aba mo�e uczyni� mnie bogatym, ja dokona�bym sekcji zw�ok tysi�com z nich. Bogaty ojciec roze�mia� si� g�o�no i zapyta�: - Co oni odpowiadaj� ci, kiedy pytasz o zwi�zek mi�dzy zdech�ymi �abami a pieni�dzmi? - Wszyscy moi nauczyciele powtarzaj� to samo - odpowiedzia�em. - M�wi� to samo, niezale�nie od tego, ile razy pytam ich o zwi�zek szko�y z realnym �wiatem. - Co wi�c m�wi�? Przekonuj� mnie w ten spos�b: - Musisz zdobywa� dobre oceny, aby� znalaz� dobr� i bezpieczn� prac�. - C�, to jest w�a�nie to, czego pragnie wi�kszo�� ludzi - odrzek� bogaty ojciec. - Wi�kszo�� ludzi chodzi do szko�y, aby znale�� prac� i pewien rodzaj finansowego zabezpieczenia. - Aleja nie chc� tego robi�. Nie chc� by� pracownikiem pracuj�cym dla kogo� innego, nie chc� sp�dzi� mojego �ycia s�uchaj�c kogo�, kto mi m�wi, ile pieni�dzy mog� zarobi�, czy te� kiedy mam i�� do pracy, a kiedy wzi�� urlop. Chc� by� wolnym, chc� by� bogatym i dlatego nie pragn� pracy na etacie. Tych, kt�rzy nie czytali Bogatego ojca, Biednego ojca informuj�, �e bogaty ojciec by� ojcem mojego najlepszego przyjaciela. Chocia� by� cz�owiekiem, kt�ry rozpoczyna� od niczego i nie mia� te� formalnego wykszta�cenia, sta� si� ostatecznie jednym z najbogatszych ludzi na Hawajach. Biedny ojciec, czyli m�j biologiczny ojciec, by� gruntownie wykszta�conym cz�owiekiem i wysoko p�atnym urz�dnikiem pa�stwowym, jednak bez wzgl�du na to, ile pieni�dzy zarobi�, pod koniec miesi�ca nie mia� ju� nic, cho� ci�ko pracowa� przez ca�e �ycie. Umar�, nie zostawiaj�c ani grosza z tego, co zarobi�. Jednym z powod�w, dla kt�rego rozpocz��em - po lekcjach w szkole oraz w weekendy - nauk� u bogatego ojca, by�o to i� zdawa�em sobie spraw�, �e nie otrzymuj� w szkole wykszta�cenia, kt�rego pragn�. Wiedzia�em, �e szko�a nie jest w stanie udzieli� mi odpowiedzi na moje pytania. Poniewa� m�j biedny ojciec by� dyrektorem departamentu edukacji w stanie Hawaje i niewiele wiedzia� na temat pieni�dzy, mia�em Co SPRAWIA, �E LUDZIE STAJ� SI� BOGACI? �wiadomo��, �e system szkolny nie nauczy mnie tego, co chcia�em wiedzie�. Maj�c pi�tna�cie lat, chcia�em raczej wiedzie� jak by� bogatym, ani�eli -jak sta� si� pracownikiem, kt�ry pracuje dla bogatych. Zacz��em poszukiwa� kogo�, kto by�by w stanie dostarczy� mi wiedzy o pieni�dzach, gdy� moi rodzice nieustannie zmagali si� z ich brakiem. Dlatego te� uda�em si� po nauki do bogatego ojca. Nauk� rozpocz��em, gdy mia�em dziewi�� lat, a trwa�a ona a� do trzydziestego �smego roku �ycia. Poszukiwa�em tego rodzaju edukacji. By�a to dla mnie �szko�a biznesu", ucz�ca prawdziwego �ycia. Dzi�ki naukom bogatego ojca, w wieku 47 lat sta�em si� rentierem i posiad�em finansow� wolno�� na reszt� �ycia. Gdybym post�powa� zgodnie z sugestiami mojego biednego ojca, sugestiami bycia dobrym pracownikiem a� do sze��dziesi�tego pi�tego roku �ycia, dzisiaj nadal pracowa�bym, obawiaj�c si� o moj� prac�, obawiaj�c si� te� o moj� emerytur� uzale�nion� od funduszy inwestycyjnych, kt�re tr�cana warto�ci. R�nica mi�dzy radami bogatego ojca i biednego ojca by�a prosta. M�j biedny ojciec zawsze powtarza�: �Chod� do szko�y, otrzymuj dobre oceny, a znajdziesz pewn� i bezpieczn� prac� z dodatkowymi �wiadczeniami". Bogaty ojciec radzi�: �Je�li chcesz by� bogaty, musisz by� w�a�cicielem biznesu i inwestorem". M�j problem polega� na tym, �e szko�a nie uczy�a mnie bycia w�a�cicielem biznesu ani te� bycia inwestorem. �Je�li chcesz by� bogaty, musisz by� w�a�cicielem biznesu i inwestorem". Dlaczego Thomas Edison by� bogaty i s�awny? - Czego nauczy�e� si� dzisiaj w szkole? - zapyta� mnie kiedy� bogaty ojciec. - Studiowali�my �ycie Thomasa Edisona - odpowiedzia�em po kr�tkim namy�le. - To wa�na osoba - stwierdzi� bogaty ojciec. - Czy dyskutowali�cie, w jaki spos�b sta� si� bogatym i s�awnym? - Nie - odpowiedzia�em. - Dyskutowali�my tylko o jego wynalazkach, takich jak na przyk�ad �ar�wka. Bogaty ojciec u�miechn�� si� i powiedzia�: - C�, nie lubi� zaprzecza� 8 Szko�a Biznesu Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Pomaga� Innym nauczycielom, ale Thomas Edison nie wynalaz� �ar�wki - on j� tylko udoskonali�. Dalej bogaty ojciec wyja�ni� mi, �e Thomas Edison by� kiedy� jednym z jego bohater�w, kt�rego �ycie przestudiowa�. - Dlaczego zatem przypisuje si� mu wynalezienie �ar�wki? - zapyta�em. - Zanim wynalaz� on swoj� �ar�wk�, by�o ju� wiele innych. Problem polega� na tym, �e by�y one niepraktyczne. Nie �wieci�y wystarczaj�co d�ugo. Poza tym wcze�niejsi wynalazcy nie potrafili wyja�ni�, w jaki spos�b �ar�wka mog�aby mie� warto�� handlow�. - Warto�� handlow�? - zapyta�em zdziwiony. - Wcze�niejsi wynalazcy nie wiedzieli, jak zarobi� pieni�dze na tym wynalazku, a Thomas Edison wiedzia� to - wyja�ni� bogaty ojciec. - A zatem on wynalaz� pierwsz�, u�yteczn� �ar�wk�, a tak�e wiedzia�, jak zrobi� na tej �ar�wce interes. Bogaty ojciec kiwn�� potakuj�co g�ow�. - Jego wyczucie interes�w sprawi�o, �e wiele jego wynalazk�w sta�o si� u�ytecznymi dla milion�w ludzi. Thomas Edison by� zatem kim� wi�cej ni� wynalazc�. By� za�o�ycielem General Electric i wielu innych du�ych firm. Czy twoi nauczyciele wyja�nili ci to? - Nie - odpowiedzia�em. - Pragn��bym, �eby to zrobili, by�bym wtedy bardziej zainteresowany przedmiotem. Zamiast tego by�em znudzony i zastanawia�em si�, jak Thomas Edison by� zwi�zany z prawdziwym �yciem. Gdyby powiedzieli mi, w jaki spos�b tak si� wzbogaci�, by�bym o wiele bardziej zainteresowany i s�ucha�bym ich uwa�niej. Bogaty ojciec zn�w si� roze�mia� i zacz�� opowiada� mi, jak odkrywca Thomas Edison zosta� r�wnie� multimilionerem oraz za�o�ycielem wielomiliardowej korporacji. Bogaty ojciec powiedzia� mi tak�e, �e Edison zosta� wydalony ze szko�y, poniewa� jego nauczyciele s�dzili, i� nie by� wystarczaj�co zdolny, aby odnie�� sukces w szkole. Jako m�ody ch�opak podj�� prac� na kolei, gdzie sprzedawa� s�odycze i gazety. Tam rozwin�� swoje umiej�tno�ci sprzedawcy. Wkr�tce rozpocz�� drukowanie swojej w�asnej gazety, potem za� wynajmowa� grup� ch�opc�w, kt�rzy sprzedawali nie tylko s�odycze, ale i jego gazet�. B�d�c jeszcze ch�opcem, w ci�gu niespe�na roku, przeby� drog� od bycia pracownikiem do w�a�ciciela biznesu zatrudniaj�cego tuzin innych ch�opc�w. Co SPRAWIA, �E LUDZIE STAJ� SI� BOGACI? - W taki spos�b Thomas Edison rozpocz�� swoj� karier� w biznesie? - zapyta�em. Bogaty ojciec u�miechaj�c si�, skin�� g�ow�. - Dlaczego moi nauczyciele nie opowiedzieli mi o tym? Sprawi�oby mi to wielk� rado��, gdybym us�ysza� t� histori�. - Istnieje jeszcze wi�cej fakt�w - stwierdzi� bogaty ojciec, kontynuuj�c opowie�� o Edisonie. Wyja�ni� mi, �e Edisona wkr�tce znudzi� jego biznes na kolei. Zacz�� uczy� si�, w jaki spos�b wysy�a� i otrzymywa� informacje alfabetem Morsa, dzi�ki czemu m�g�by otrzyma� prac� operatora telegrafu. Wkr�tce Edison sta� si� jednym z najlepszych operator�w telegrafu, podr�uj�cym od miasta do miasta i dziel�cym si� swoimi umiej�tno�ciami. To umiej�tno�ci, kt�re posiad�, b�d�c m�odym przedsi�biorc� oraz operatorem telegrafu da�y mu przewag� jako biznesmenowi i wynalazcy �ar�wki. - W jaki spos�b bycie operatorem telegrafu pomog�o mu sta� si� lepszym biznesmenem? - zapyta�em lekko zmieszany. - Jaki zwi�zek ma ta historia ze mn�, chc�cym by� bogatym? - Daj mi troch� czasu, abym m�g� ci to wyja�ni� - odrzek� bogaty ojciec. - Thomas Edison by� kim� wi�cej ni� tylko wynalazc�. Ju� jako m�ody ch�opiec sta� si� w�a�cicielem biznesu. Dzi�ki temu zosta� bogatym i s�awnym cz�owiekiem. Swoje umiej�tno�ci biznesowe, potrzebne do osi�gni�cia sukcesu w realnym �wiecie, zdobywa� poza szko��. Pyta�e� mnie, w jaki spos�b ludzie staj� si� bogatymi, nieprawda�? - Tak - odpowiedzia�em, czuj�c si� troch� za�enowany, �e przerwa�em mu wypowied�. - To, co uczyni�o go s�awnym w zwi�zku z wynalezieniem �ar�wki, to by�o jego do�wiadczenie jako cz�owieka biznesu i operatora telegrafu - powiedzia� bogaty ojciec. - B�d�c operatorem telegrafu wiedzia�, co sprawi�o, �e wynalazca telegrafu odni�s� sukces. By�o to zwi�zane z systemem biznesu, systemem linii, s�up�w, umiej�tno�ci ludzkich i stacji przeka�nikowych. Ju� jako bardzo m�ody cz�owiek, Thomas Edison zrozumia� pot�g� systemu. Nagle przerwa�em mu m�wi�c: - Ma pan na my�li to, �e jako biznesmen zdawa� sobie spraw� z wa�no�ci istnienia systemu. Ten system by� wa�niejszy ni� sam wynalazek? 10 Szko�a Biznesu Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Pomaga� Innym Bogaty ojciec przytakn��. - Wi�kszo�� ludzi chodzi do szko�y, aby nauczy� si� bycia pracownikiem nale��cym do systemu i wielu nie jest w stanie dostrzec ca�o�ci tego� systemu. Dostrzegaj� jedynie warto�� swojej pracy, gdy� do tego tylko ich przygotowano. Innymi s�owy, oni widz� jedynie drzewa, a nie ca�y las. - Zatem wi�kszo�� ludzi pracuje dla systemu, a nie po to, by by� w�a�cicielem systemu - doda�em. Bogaty ojciec zgodzi� si� z tym stwierdzeniem i rzek�: - Wszystko, co ludzie dostrzegaj� - to wynalazek b�d� te� produkt. Nie dostrzegaj� natomiast systemu, nie dostrzegaj� r�wnie� tego, co tak naprawd� czyni ludzi bogatymi. - Jaki ma to zwi�zek z Thomasem Edisonem i elektryczn� �ar�wk�? - zapyta�em. Bogaty ojciec odpowiedzia�: - Pot�g� �ar�wki nie by�a sama �ar�wka, lecz system linii elektrycznych i stacji przeka�nikowych, zasilaj�cych �ar�wk�. Thomas Edison sta� si� bogaty i s�awny, poniewa� potrafi� dostrzec ca�o�ciowy obraz, podczas gdy inni ludzie widzieli jedynie �ar�wk�. - Potrafi� dostrzec ten ca�o�ciowy obraz, poniewa� posiada� do�wiadczenie w biznesie, kt�re zdoby� pracuj�c na kolei oraz jako operator telegrafu - powiedzia�em. Bogaty ojciec przytakn��. - Kolejnym s�owem zwi�zanym z systemem jest s�owo sie�. Je�li naprawd� chcesz nauczy� si�, jak by� bogatym, musisz zrozumie� pot�g� tkwi�c� w sieciach. Najbogatsi ludzie na �wiecie buduj� sieci, pozostali przygotowywani s� do szukania pracy. �Najbogatsi ludzie na �wiecie buduj� sieci, pozostali przygotowywani s� do szukania pracy". - Bez sieci elektrycznej, �ar�wka mia�aby bardzo ma�e znaczenie dla ludzi - stwierdzi�em. - Zaczynasz pojmowa�, o co chodzi - u�miechn�� si� bogaty ojciec. - A zatem ludzie staj� si� bogatymi za spraw� tego, �e buduj� i s� w�a�cicielami systemu sieci. Posiadanie sieci czyni ich bogatymi. - Sieci? Je�li wi�c chc� sta� si� bogatym, musz� koniecznie nauczy� si�, jak zbudowa� biznes oparty na sieci? Co SPRAWIA, �E LUDZIE STAJ� SI� BOGACI? - Widz�, �e zaczynasz rozumie�, o co chodzi - powiedzia� bogaty ojciec. - Istnieje wi�cej sposob�w ni� tylko jeden na stanie si� bogatym, ale super-bogaci zawsze buduj� sieci. Popatrz, jak John D. Rockefeller sta� si� jednym z najbogatszych ludzi na �wiecie. On dokona� znacznie wi�cej, ani�eli tylko wydobywanie ropy. John D. Rockefeller sta� si� jednym z najbogatszych ludzi na �wiecie, poniewa� zbudowa� sie� stacji benzynowych, zorganizowa� ci�ar�wki, okr�ty i ruroci�gi, kt�rymi ptynie ropa. Sta� si� on tak bogaty i pot�ny dzi�ki swojej sieci, �e rz�d ameryka�ski zmusi� go do podzielenia tej sieci, nazywaj�c j� monopolem. - A Alexander Graham Bell wynalaz� telefon, kt�ry sta� si� ostatecznie sieci� telefoniczn� o nazwie AT&T - doda�em. Bogaty ojciec przytakn��, kiwaj�c g�ow�. - Potem przysz�y sieci radiowe, a nast�pnie telewizyjne. Za ka�dym razem, kiedy pojawia� si� nowy wynalazek, ci, kt�rzy si� bogacili, byli tymi, kt�rzy budowali i - byli w�a�cicielami sieci, kt�ra wspiera�a wynalazek. Wiele wysoce op�acanych gwiazd i lekkoatlet�w sta�o si� bogatymi, poniewa� sieci radiowe i telewizyjne uczyni�y ich bogatymi i s�awnymi. - Dlaczego nasz system szkolny nie uczy nas budowania sieci? - zapyta�em. Bogaty ojciec wzruszy� ramionami i odpowiedzia�: - Nie wiem dlaczego. Mo�e dlatego, �e wi�kszo�� ludzi jest szcz�liwa, kiedy znajdzie prac� i jest pracownikami ogromnych sieci - sieci, kt�re czyni� bogatych bogatszymi. Ja nie chcia�em pracowa� dla bogatych. Dlatego zbudowa�em w�asn� sie�. Nie zarabia�em na pocz�tku du�o pieni�dzy, gdy� na zbudowanie sieci potrzeba czasu. Przez 5 lat zarabia�em o wiele mniej ni� moi wsp�pracownicy. Jednak�e po 10 latach by�em o wiele bogatszy ni� moi koledzy z klasy, nawet od tych, kt�rzy zostali lekarzami i prawnikami. Dzisiaj zarabiam o wiele wi�cej, ani�eli im si� mog�o marzy�. Dobrze zaprojektowany i zarz�dzany biznes sieciowy przyniesie o wiele wi�cej, ani�eli ci�ka praca jednostki. Bogaty ojciec zacz�� wyja�nia�, �e karty historii wype�nione s� opowie�ciami o bogatych i s�awnych ludziach, kt�rzy zbudowali sieci. Kiedy pojawi�y si� poci�gi, wielu ludzi si� wzbogaci�o. Tak samo by�o z samolotami, okr�tami, samochodami, sklepami, takimi jak: Wal-Mart, Gap, Radio Shack. W dzisiejszym �wiecie pot�ga superkomputer�w oraz pot�ga komputer�w osobistych daje mo�liwo�� wielu jednostkom 12 Szkol� Biznesu Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Pomaga� Innym osi�gni�cia ogromnego bogactwa, gdyby tylko popracowali nad zbudowaniem w�asnej sieci. Ta ksi��ka i moja firma, richdad.com, maj� s�u�y� tym wszystkim, kt�rzy chc� budowa� w�asne biznesy oparte na sieciach. Bili Gates, obecnie najbogatszy cz�owiek na �wiecie, sta� si� bogatym, przy��czaj�c system operacyjny do sieci IBM. Beatlesi zdobyli �wiatow� s�aw� dzi�ki pot�dze sieci radiowych, telewizyjnych oraz sklep�w z nagraniami. Gwiazdy sportu zarabiaj� miliony dolar�w dzi�ki pot�dze sieci radiowych i telewizyjnych. Internet, kt�ry jest najnowszym �wiatowym wynalazkiem, je�li chodzi o sie�, uczyni� wielu ludzi milionerami, a nawet niekt�rych miliarderami. Moje umiej�tno�ci pisania przynios�y mi wiele milion�w dolar�w nie dlatego, �e jestem wielkim pisarzem, ale dzi�ki partnerstwu w biznesie z sieci� AOL Time Warner. W richdad.com wsp�pracujemy z Time Warner Books i AOL poprzez Internet. To s� wspania�e firmy i wspaniali ludzie do wsp�pracy. Richdad.com tworzy r�wnie� sie� wsp�pracy z innymi firmami na ca�ym �wiecie: w Japonii, Chinach, Australii, Wielkiej Brytanii, Europie, Afryce, Ameryce Po�udniowej, Kanadzie, Singapurze, Malezji, Indonezji, Meksyku, Filipinach i Tajwanie. Zgodnie z tym, co powiedzia� bogaty ojciec: �Bogaci buduj� sieci, pozostali szukaj� pracy". Dlaczego bogaci staj� si� bogatsi? Wi�kszo�� nas zapewne s�ysza�a przys�owie: �Kiedy wejdziesz mi�dzy wrony, musisz kraka� jak i one". No c�, to powiedzenie jest prawdziwe nie tylko dla wron, ale r�wnie� dla ludzi bogatych, biednych i klasy �redniej. Innymi s�owy, bogaci tworz� sieci z bogatymi, biedni z biednymi, a klasa �rednia trzyma si� z klas� �redni�. Bogaty ojciec cz�sto powtarza�: �Je�li chcesz sta� si� bogaty, musisz tworzy� sieci z bogatymi lub z tymi, kt�rzy pomog� ci si� wzbogaci�". Mawia� te�: �Wielu ludzi sp�dza �ycie trzymaj�c si� z lud�mi, kt�rzy powstrzymuj� ich od jakichkolwiek decyzji finansowych". Jedna z idei, kt�r� ta ksi��ka ma przekaza� jest taka, �e biznes w marketingu sieciowym jest robieniem interes�w z lud�mi, kt�rzy s� tu po to, aby pom�c ci si� wzbogaci�. Jedno z pyta�, kt�re mo�esz zechcie� sobie zada�, jest nast�puj�ce: �Czy firma, dla kt�rej pracuj� i ludzie, z kt�rymi sp�dzam czas, chc� mnie wzbogaci�? Czy raczej ta Co SPRAWIA, �E LUDZIE STAJ� SI� BOGACI? firma i ci ludzie s� bardziej zainteresowani tym, abym kontynuowa� ci�k� prac�?". W pi�tnastym roku �ycia wiedzia�em, �e jednym ze sposob�w, abym sta� si� bogatym i finansowo niezale�nym, by�o nauczenie si�, jak tworzy� sieci z lud�mi, kt�rzy mogliby pom�c mi sta� si� bogatym i finansowo niezale�nym. Doskonale to rozumia�em. Jednak�e dla wielu moich koleg�w ze szko�y �redniej, tym co mia�o sens, by�o otrzymywanie dobrych ocen oraz znalezienie bezpiecznej pracy. Kiedy mia�em 15 lat, zdecydowa�em, �e b�d� poszukiwa� przyjaci�, kt�rzy b�d� zainteresowani mn� jako osob� d���c� do stania si� bogat�, a nie - jako lojalnym pracownikiem pracuj�cym dla bogatych. Gdy patrz� wstecz na moje �ycie, stwierdzam, �e decyzja, kt�r� podj��em w wieku 15 lat, by�a decyzj� zmieniaj�c� to �ycie. Nie by�a ona �atwa, gdy� maj�c 15 lat, musia�em uwa�a� na to, z kim sp�dzam czas i kt�rych nauczycieli mam s�ucha�. Ci z was, kt�rzy rozwa�aj� zbudowanie w�asnego biznesu, musz� uwa�a� na to, z kim sp�dzaj� czas i kim s� ich nauczyciele. To jest bardzo istotna sprawa. Jako m�ody ch�opiec, ju� w szkole �redniej zacz��em bardzo rozwa�nie dobiera� swoich przyjaci� i �nauczycieli", poniewa� rodzina, przyjaciele i nauczyciele s� bardzo wa�nym elementem sieci. Szko�a biznesu Je�li chodzi o mnie, to jestem podekscytowany, pisz�c t� ksi��k� i wspieraj�c marketing sieciowy. Wiele takich firm oferuje milionom ludzi tak� sam� edukacj� w biznesie, jak� ja otrzyma�em od bogatego ojca i - mo�liwo�� budowania w�asnej sieci, zamiast sp�dzania swojego �ycia na pracy dla sieci. Nauczanie ludzi, aby zrozumieli pot�g� budowania ich w�asnego biznesu, ich w�asnej sieci, nie jest �atwym zadaniem. Powodem tego jest fakt, i� wi�kszo�� ludzi nauczono, aby byli lojalnymi, ci�ko pracuj�cymi pracownikami, a nie w�a�cicielami biznesu, kt�rzy buduj� w�asn� sie�. Po powrocie z Wietnamu, gdzie by�em oficerem piechoty morskiej i pilotem helikoptera, rozwa�a�em ponowne p�j�cie do szko�y, aby zdoby� dyplom MBA. Bogaty ojciec odradzi� mi to. Powiedzia�: �Je�li zdob�dziesz MBA w tradycyjnej szkole, to nauczysz si�, jak by� pracownikiem bogatych. Je�eli chcesz by� bogatym, a nie jedynie wysoko op�acanym pracownikiem bogatych, musisz i�� do takiej szko�y biznesu, kt�ra nauczy 14 Szko�a Biznesu Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Pomaga� Innym ci�, jak zosta� przedsi�biorc�. Przez taki w�a�nie rodzaj szko�y ci� prowadz�". Bogaty ojciec powiedzia� r�wnie�, �e: �Problem z wi�kszo�ci� szk� biznesu jest taki, �e bior� najzdolniejsze jednostki i ucz� je, jak zosta� mened�erami pracuj�cymi dla bogatych, a nie mened�erami kieruj�cymi pracownikami". Je�li �ledzi�e� wiadomo�ci dotycz�ce Enronu i WorldCom, mog�e� us�ysze�, �e wysoko wykszta�ceni mened�erowie byli pos�dzeni o to, �e my�leli tylko o sobie, a nie o pracownikach i inwestorach, kt�rzy powierzyli im swoje �ycie i pieni�dze. Wielu wysoko wykszta�conych i wysoko op�acanych mened�er�w m�wi�o swoim pracownikom, aby kupowali wi�cej akcji firmy, podczas gdy sami sprzedawali te akcje. Pomimo tego, �e Enron i WorldCom s� skrajnymi przypadkami, taki rodzaj egoistycznego zachowania widoczny jest na co dzie� w �wiecie korporacji i na gie�dzie. Znacz�cym powodem, dla kt�rego wspieram marketing sieciowy jest to, �e wiele firm w tym biznesie jest tak naprawd� szko�� biznesu. Nie jest to szko�a biznesu, kt�ra kszta�ci inteligentne dzieci w kierunku bycia pracownikiem dla ludzi bogatych. Wiele firm marketingu sieciowego - to szko�y biznesu, kt�re przekazuj� warto�ci niespotykane w tradycyjnych szko�ach biznesu. Takie warto�ci jak to, �e najlepszym sposobem osi�gni�cia zamo�no�ci jest uczenie siebie oraz innych ludzi bycia w�a�cicielami biznesu, zamiast uczenia ich bycia lojalnymi pracownikami pracuj�cymi dla bogatych. Inne sposoby bogacenia si� Wielu ludzi osi�gn�o ogromn� zamo�no��, buduj�c biznesy oparte na marketingu sieciowym. Tak naprawd�, niekt�rzy z moich najbogatszych znajomych stworzyli fortuny, buduj�c biznes w marketingu sieciowym. Jednak�e s� jeszcze inne sposoby na osi�gni�cie wielkiego bogactwa. Dlatego te� w nast�pnym rozdziale ksi��ka poprowadzi nas poprzez inne sposoby bogacenia si� i co wa�niejsze, osi�gania niezale�no�ci finansowej, uniezale�niania si� od codziennej har�wki zarabiania na �ycie, trzymania si� kurczowo bezpiecznej pracy i �ycia od wyp�aty do wyp�aty. Po przeczytaniu nast�pnego rozdzia�u mo�esz mie� lepszy pogl�d na to, czy biznes oparty na marketingu sieciowym jest najlepszym sposobem dla ciebie na stworzenie w�asnej fortuny, kt�ra doprowadzi ci� do spe�nienia twoich marze� i pasji. Istnieje wi�cej sposob�w na wzbogacenie si� 15 ROZDZIA� 2 Istnieje wi�cej sposob�w na wzbogacenie si� - Czy mo�e mnie pan nauczy� jak zosta� bogatym? - zapyta�em mojego nauczyciela biologii. - Nie - odpowiedzia�. - Moim zadaniem jest pom�c ci sko�czy� szko�� po to, aby� m�g� znale�� dobr� prac�. - A je�li ja nie chc� pracy na etacie? Je�li ja chc� by� bogaty? - zapyta�em. - Dlaczego chcesz by� bogaty? - docieka� m�j nauczyciel. - Poniewa� chc� by� wolny. Chc� mie� pieni�dze i czas, abym m�g� robi� to, co chc�. Nie chc� by� pracownikiem przez wi�kszo�� mojego �ycia. Nie chc�, aby moje �yciowe marzenia by�y uzale�nione od wielko�ci mojej pensji. - To nonsens. Marzysz o �yciu bogatego pr�niaka, ale nie osi�gniesz bogactwa, je�li nie b�dziesz mia� dobrych ocen w szkole, a w konsekwencji - dobrze p�atnej pracy - przekonywa� mnie nauczyciel. - A teraz wracaj do swojej �aby. 16 Szko�a Biznesu Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Pomaga� Innym W moich pozosta�ych ksi��kach i programach edukacyjnych cz�sto odnosz� si� do trzech rodzaj�w edukacji, kt�re s� wymagane, je�li chce si� osi�gn�� finansowy sukces w �yciu. Jest to edukacja: szkolna, profesjonalna i finansowa. Edukacja szkolna Ten rodzaj edukacji uczy nas szkolnych umiej�tno�ci: czytania, pisania i rozwi�zywania zada� matematycznych. To jest bardzo wa�na edukacja, zw�aszcza w dzisiejszym �wiecie. Prawd� m�wi�c, nie by�em zbyt dobry w tego rodzaju nauce. By�em tr�jkowym uczniem przez wi�kszo�� mojego �ycia, poniewa� nie by�em zbytnio zainteresowany tym, czego mnie nauczano. Czytam wolno i robi� b��dy w pisowni. Pomimo tego, �e czytam powoli, czytam jednak bardzo du�o. Ja po prostu tylko czytam powoli i czasami musz� t� sam� ksi��k� przeczyta� dwa lub trzy razy, zanim zrozumiem, co czytam. R�wnie� nie jestem zbyt dobry w pisaniu, chocia� nieustannie co� pisz�. Mimo �e nie jestem dobry w pisaniu, sze�� napisanych przeze mnie ksi��ek znalaz�o si� na listach bestseller�w w New York Times, Wall Street Journal i Business Week. Tak, jak stwierdzi�em w Bogatym ojcu, Biednym ojcu, nie jestem autorem najlepiej pisz�cym, ale najlepiej si� sprzedaj�cym. Op�aci�o si� uczenie mnie sprzeda�y przez bogatego ojca, cho� nie odnios�o to skutku w szkole, co wida� po moich ocenach. Edukacja profesjonalna Ten rodzaj edukacji uczy nas, jak pracowa� za pieni�dze. W latach mojej m�odo�ci najzdolniejsze dzieci sz�y studiowa�, aby sta� si� lekarzami, prawnikami i ksi�gowymi. Inne szko�y nauczaj�, jak zosta� asystentami lekarzy, hydraulikami, murarzami, elektrykami czy mechanikami. Kiedy spojrzysz w ksi��k� telefoniczn�, pod has�em �edukacja" lub �szko�a", zobaczysz te strony wype�nione szko�ami, kt�re kszta�c� profesjonalist�w, aby uczyni� ich bardziej skutecznymi w poszukiwaniu pracy. Poniewa� ja nie uczy�em si� zbyt dobrze na pierwszym poziomie edukacji, poziomie szkolnych umiej�tno�ci, zaw�d lekarza, prawnika czy ksi�gowego nie by� dla mnie. Zamiast tego, ucz�szcza�em do szko�y w Nowym Jorku i zosta�em oficerem okr�towym, mog�cym p�ywa� �k ,.2^<'-~^"'^-> Istnieje wi�cej sposob�w na wzbogacenie si� 17 na tankowcach przewo��cych paliwo oraz wielkich statkach pasa�erskich. Poniewa� toczy�a si� wojna w Wietnamie, po uko�czeniu szko�y, zamiast podj�� prac� na statku handlowym, pojecha�em do Pensacola na Florydzie, gdzie ucz�szcza�em do marynarskiej szko�y pilota�u i zosta�em pilotem, a potem lata�em w oddzia�ach piechoty morskiej w Wietnamie. Obaj ojcowie byli zdania, �e obowi�zkiem syna jest walczy� za sw�j kraj, wi�c ja i m�j brat pojechali�my jako ochotnicy do Wietnamu. W wieku 23 lat mia�em ju� dwa zawody: by�em oficerem marynarki handlowej oraz pilotem, ale tak naprawd� nigdy nie wykorzysta�em �adnego z nich do robienia pieni�dzy. Nawiasem m�wi�c, ironi� losu jest to, �e profesja, z kt�rej s�yn�, a wi�c pisanie - to jednocze�nie przedmiot, kt�rego nie zaliczy�em dwa razy w szkole �redniej. Edukacja finansowa Tego rodzaju edukacja uczy ci�, jak pieni�dze powinny pracowa� za ciebie, a nie ty za pieni�dze. W wi�kszo�ci naszych szk� ten trzeci poziom edukacji nie jest prowadzony. M�j biedny ojciec my�la�, �e dobra szkolna i profesjonalna edukacja by�a wszystkim, czego potrzeba, aby osi�gn�� sukces w prawdziwym �wiecie. Bogaty ojciec m�wi�: �Je�li masz s�abe wykszta�cenie finansowe, b�dziesz zawsze pracowa� dla bogatych". W Richdad.com zrobili�my wszystko, co w naszej mocy, aby stworzy� produkty, kt�re dostarczaj� tej samej edukacji finansowej, jak� przekaza� mi bogaty ojciec. Mamy takie produkty, jak: gry planszowe CASHFLOW101, 202 i CASHFLOW dla dzieci, kt�re przekazuj� w przyjemny spos�b t� sam� wiedz� finansow� i te same umiej�tno�ci finansowe, jakich naucza� mnie bogaty ojciec. �Naucz si�, aby twoje pieni�dze pracowa�y za ciebie, a nie ty za pieni�dze". Finansowa katastrofa Wed�ug mnie, zar�wno Stany Zjednoczone, jak i pa�stwa zachodnie, spotka finansowa katastrofa, kt�r� spowoduje za�amanie si� naszego obecnego, niezbyt sprawnego systemu edukacyjnego, kt�ry nie realizuje 18 Szko�a Biznesu Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Pomaga� Innym w szkole i na studiach program�w dotycz�cych finans�w, odzwierciedlaj�cych rzeczywisto��. Zapewne wi�kszo�� z nas wie, �e my otrzymali�my niewiele finansowej edukacji w szkole, a wed�ug mnie, wiedzie�, jak zarz�dza� pieni�dzmi i jak je inwestowa� - to bardzo wa�na umiej�tno�� �yciowa. Ostatnimi czasy obserwowali�my, jak miliony ludzi traci�y biliony dolar�w na gie�dzie. W najbli�szej przysz�o�ci przewiduj� finansow� katastrof�, poniewa� miliony ludzi urodzonych po 1950 roku nie b�dzie mia�o wystarczaj�cej ilo�ci pieni�dzy na emerytur�. A jeszcze wa�niejsze ni� pieni�dze na emerytury s� pieni�dze na opiek� medyczn�. Cz�sto s�ysz� doradc�w finansowych, kt�rzy m�wi�: �Gdy przejdziesz na emerytur�, twoje wydatki si� zmniejsz�". Ale ci doradcy niestety nie m�wi�, �e kiedy przejdziesz na emerytur�, twoje wydatki na opiek� medyczn� si� zwi�ksz�, nawet je�li twoje wydatki na �ycie si� zmniejsz�. M�j biedny ojciec uwa�a�, �e rz�d powinien zaopiekowa� si� tymi, kt�rzy nie maj� pieni�dzy. W g��bi serca zgadzam si� z nim, ale m�j finansowy umys� zastanawia si�, w jaki spos�b nasz rz�d b�dzie w stanie dostarczy� finansowego wsparcia milionom ludzi, kt�rzy b�d� wkr�tce potrzebowali takiego wsparcia, jak i pieni�dzy na opiek� medyczn�. Do roku 2010, pierwsze 83 miliony ludzi z wy�u demograficznego przejdzie na emerytur�. Moje pytanie brzmi: �Ilu z nich b�dzie mia�o wystarczaj�c� ilo�� pieni�dzy na przetrwanie, gdy sko�cz� si� ju� ich dni pracy?". A skoro miliony ludzi b�d� potrzebowa�y miliard�w dolar�w na przetrwanie, to czy m�odzi ludzie b�d� chcieli finansowa� niezb�dne wydatki wszystkich starszych ludzi? Moim zdaniem bardzo wa�ne jest to, aby nasz system szkolny zacz�� prowadzi� finansow� edukacj� tak szybko, jak to mo�liwe. Nauczenie si�, jak zarz�dza� pieni�dzmi i jak je inwestowa�, jest z pewno�ci� tak wa�ne, jak nauczenie si� robienia sekcji zw�ok �abie. Osobisty komentarz Moja �ona i ja byli�my w stanie przej�� wcze�niej �na emerytur�" bez potrzeby pracy na etacie, bez asysty ze strony rz�du, bez akcji gie�dowych i funduszy inwestycyjnych. Dlaczego nie mamy akcji i funduszy inwestycyjnych? Wed�ug nas fundusze inwestycyjne s� Istnieje wi�cej sposob�w na wzbogacenie si� 19 jednymi z najbardziej ryzykownych inwestycji. Owszem, s� to dobre inwestycje, je�li nie masz �adnej finansowej edukacji ani do�wiadczenia. Je�eli �ledzi�e� ostatnimi czasy wiadomo�ci finansowe, by� mo�e zauwa�y�e�, �e zanim gie�da papier�w warto�ciowych si� za�ama�a, co zacz�o si� w marcu 2000 roku, doradcy finansowi m�wili: �Inwestuj d�ugoterminowo, kupuj, trzymaj i dywersyfikuj". A kiedy ju� rynek si� za�ama�, oni nadal doradzaj�: �Inwestuj d�ugoterminowo, kupuj, trzymaj i dywersyfikuj". Czy dostrzegasz jak�� r�nic� w tych radach? �Budowanie w�asnego biznesu jest najlepszym sposobem na stanie si� bogatym. Gdy ju� zbudujesz sw�j biznes i masz solidny przep�yw pieni�dzy, wtedy mo�esz zacz�� inwestowa� w inne aktywa". Zatem, je�li nie masz dobrego finansowego wykszta�cenia, to zapewne b�dziesz chcia� robi� tak, jak wi�kszo�� finansowych doradc�w radzi, a to oznacza oszcz�dzanie pieni�dzy, kupowanie funduszy inwestycyjnych, inwestowanie d�ugoterminowe oraz dywersyfikowanie. Je�eli masz dobre finansowe wykszta�cenie, nie musisz pod��a� za tak ryzykownymi radami. Zamiast tego mo�esz zrobi� to, co doradzi� mi bogaty ojciec: najpierw zbudowa� biznes. Powiedzia� on: �Budowanie w�asnego biznesu jest najlepszym sposobem na stanie si� bogatym". Bogaty ojciec doda� te�: �Gdy ju� zbudujesz sw�j biznes i masz solidny przep�yw pieni�dzy, wtedy mo�esz zacz�� inwestowa� w inne aktywa". Inne sposoby stawania si� bogatym Bogaty ojciec powiedzia�: �Poniewa� tak wielu ludzi nie ma odpowiedniego finansowego wykszta�cenia, staj� si� bogatymi na wiele interesuj�cych sposob�w, innych, ani�eli budowanie sieci biznesu. Na przyk�ad, miliony ludzi pr�buj� sta� si� bogatymi, graj�c na loterii lub ci�ko pracuj�c i oszcz�dzaj�c pieni�dze. I rzeczywi�cie, niekt�rzy bogac� si�, u�ywaj�c tych r�norodnych metod". Doda� r�wnie�: �Je�li chcesz sta� si� bogaty, musisz znale�� taki spos�b na wzbogacenie si�, jaki b�dzie najlepszy dla ciebie". Poni�ej podaj� inne sposoby bogacenia si�: 20 Szko�a Biznesu Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Pomaga� Innym 1. Mo�esz sta� si� bogatym poprzez zawarcie zwi�zku ma��e�skiego z kim�, kto jest bogaty. To jest bardzo popularny spos�b dochodzenia do bogactwa. Bogaty ojciec powiedzia�by w tym przypadku: �Wiesz chyba, jakiego rodzaju osoba wchodzi w zwi�zek ma��e�ski dla pieni�dzy". 2. Mo�esz sta� si� bogatym poprzez bycie oszustem. Bogaty ojciec powiedzia�: �Problem bycia oszustem jest taki, �e musisz zadawa� si� z innymi oszustami. A wi�kszo�� biznesu dzia�a w oparciu o zaufanie. Jak mo�esz ufa� komu�, skoro twoi partnerzy s� oszustami?". Doda� r�wnie�: �Je�eli jeste� uczciwy i pope�niasz niezawiniony b��d w biznesie, wi�kszo�� ludzi to zrozumie i da ci drug� szans�. W dodatku, je�li wyci�gniesz odpowiednie wnioski ze swojego niezawinionego b��du, staniesz si� lepszym cz�owiekiem biznesu. Ale je�li jeste� oszustem i pope�nisz b��d, wtedy albo p�jdziesz do wi�zienia, albo twoi partnerzy ukarz� ci� skutecznie w sobie tylko znany spos�b". 3. Mo�esz sta� si� bogatym poprzez bycie chciwym. Bogaty ojciec kiedy� stwierdzi�: ��wiat jest przepe�niony lud�mi, kt�rzy stali si� bogaci, poniewa� byli chciwymi. Najbardziej ze wszystkich typ�w ludzi bogatych pogardza si� tymi, kt�rzy s� chciwi". Po za�amaniu si� rynku akcji w 2000 roku, �wiat karmi� si� historyjkami o firmach, kt�re fa�szowa�y swoje wyniki finansowe, o mened�erach, kt�rzy k�amali inwestorom, o tych, kt�rzy sprzedawali akcje nielegalnie i - o szefach korporacji, kt�rzy m�wili swoim pracownikom, aby kupowali udzia�y, podczas gdy oni je sprzedawali. Od miesi�cy wiadomo�ci by�y wype�nione historiami o liderach Enronu, WorldCom, Arthur Anderson i o analitykach z Wall Street, kt�rzy k�amali, oszukiwali i kradli. Innymi s�owy, niekt�rzy z tych bogatych i chciwych ludzi byli a� tak chciwi, �e �amali prawo i stawali si� oszustami. Pierwszych kilka lat XXI wieku objawi�o si� kilkoma najgorszymi przyk�adami chciwo�ci, korupcji i braku moralnych zasad, daj�c dow�d na to, �e nie wszyscy oszu�ci zajmuj� si� narkotykami albo nosz� maski i okradaj� banki. 4. Mo�esz sta� si� bogatym, �yj�c oszcz�dnie. Bogaty ojciec powiedzia�: �Pr�ba wzbogacenia si� poprzez oszcz�dne �ycie jest najpopularniejszym sposobem bogacenia si� dla wielu ludzi". Wyja�niaj�c dalej Istnieje wi�cej sposob�w na wzbogacenie si� rzek�: �Ludzie, kt�rzy pr�buj� wzbogaci� si�, �yj�c oszcz�dnie, to tacy, kt�rzy �yj� poni�ej poziomu dost�pnych sobie �rodk�w. Mogliby znale�� spos�b na pomno�enie tych �rodk�w, lecz nie czyni� tego". Doda� r�wnie�: �Problem z bogaceniem si� poprzez oszcz�dne �ycie jest taki, �e ci�gle �yjesz tanizn�". Wszyscy s�yszeli�my historie o ludziach, kt�rzy ciu�ali pieni�dze przez ca�e �ycie, oszcz�dzaj�c ka�dy grosz, kupuj�c na wyprzeda�ach, a wszystko po to, aby zgromadzi� mas� pieni�dzy. I nawet, gdy ju� zgromadzili du�o pieni�dzy, nadal prowadz� ubogie �ycie jak kto�, kto jest naprawd� biedny. Wed�ug bogatego ojca, posiadanie du�ej ilo�ci pieni�dzy i �ycie jak osoba biedna, jest prawie pozbawione sensu. Bogaty ojciec mia� znajomego, kt�ry �y� oszcz�dnie ca�e swoje �ycie. Oszcz�dzaj�c pieni�dze, nigdy nie wydawa� ich na nic, opr�cz niezb�dnych rzeczy. Najsmutniejsze w tej historii by�o to, �e jego dzieci nie mog�y si� doczeka�, kiedy ich ojciec umrze, aby mog�y wreszcie rozdysponowa� pieni�dze. Kiedy ju� umar�, jego troje dzieci wzi�o te pieni�dze i wyda�o je w czasie kr�tszym ni� trzy lata. Po wydaniu wszystkich pieni�dzy byli tak samo biedni jak niegdy� ich ojciec, chocia� on mia� kiedy� du�o pieni�dzy. Dla bogatego ojca ludzie, kt�rzy ciu�aj� pieni�dze i �yj� biednie, s� lud�mi, kt�rzy czcz� pieni�dze, czyni�c je swoim mistrzem, a powinni raczej sprawi�, aby to oni posiadali w�adz� nad pieni�dzmi. 5. Mo�esz sta� si� bogatym poprzez ci�k� prac�. Problem, jaki dostrzeg� bogaty ojciec w zwi�zku z ci�k� prac� by� nast�puj�cy: ludziom ci�ko pracuj�cym trudno by�o cieszy� si� swoimi pieni�dzmi oraz swoim �yciem. Innymi s�owy, ci�ka praca by�a jedyn� rzecz�, kt�r� znali. Nie wiedzieli natomiast, jak mo�na mi�o sp�dza� czas. Ci�ka praca na niewielki przych�d Bogaty ojciec uczy� swojego syna i mnie, �e wielu ludzi pracuje ci�ko na z�y rodzaj przychodu. Powiedzia�: �Ludzie, kt�rzy ci�ko pracuj� za pieni�dze, wykonuj�c prac� manualnie, cz�sto pracuj� na z�y rodzaj przychodu, poniewa� przych�d wypracowany manualnie jest przychodem najbardziej opodatkowanym ze wszystkich przychod�w. Ludzie, kt�rzy pracuj� na z�y przych�d, cz�sto pracuj� coraz ci�ej po to tylko, �eby zap�aci� wi�cej podatku". Wed�ug bogatego ojca, pracowanie na przych�d, 22 Szko�a Biznesu Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Pomaga� Innym kt�ry jest coraz bardziej opodatkowany, nie mo�e by� oznak� finansowej inteligencji. Wi�kszo�� ludzi, kt�rzy maj� prac� na etacie, pracuje za pieni�dze, kt�re s� najwy�ej opodatkowane. W dodatku, ludzie, kt�rzy s� najgorzej op�acani, cz�sto p�ac� najwy�sze podatki. Kiedy by�em ma�ym ch�opcem, bogaty ojciec nauczy� mnie, �e istnieje wi�cej ni� jeden rodzaj przychodu. Powiedzia� r�wnie�, �e �istnieje dobry i z�y przych�d". W tej ksi��ce dowiesz si�, na jaki rodzaj przychodu warto ci�ko pracowa� i jaki przych�d jest coraz mniej opodatkowany, nawet, je�li zarabiasz coraz wi�cej. Bogaty ojciec zwr�ci� te� uwag�, zar�wno swojego syna jak i moj�, �e wielu ludzi pracuje ci�ko ca�e �ycie, a i tak pod koniec swojego �ycia ma ma�o do pokazania ze swego dorobku. Z tej ksi��ki dowiesz si�, �e by� mo�e b�dziesz musia� pracowa� ci�ko przez kilka lat, ale w ko�cu b�dziesz m�g� zdecydowa�, �e ju� nie chcesz wi�cej pracowa�, je�li oczywi�cie taki b�dzie tw�j wyb�r. 6. Mo�esz sta� si� bogatym b�d�c wyj�tkowo m�drym, utalentowanym, atrakcyjnym lub zdolnym. Tiger Woods jest przyk�adem wyj�tkowo utalentowanego gracza w golfa, kt�ry sp�dzi� lata na rozwijaniu swojego talentu. Jednak�e bycie zdolnym, m�drym i utalentowanym wci�� nie daje gwarancji stania si� bogatym. Bogaty ojciec m�wi�: ��wiat jest wype�niony zdolnymi lud�mi, kt�rzy nigdy nie staj� si� bogatymi. Pojed� do Hollywood, a zobaczysz jak wielu pi�knych, przystojnych i utalentowanych aktor�w zarabia mniej ni� wi�kszo�� ludzi". Statystyki pokazuj� r�wnie�, �e 65% sportowc�w zawodowych nie ma pieni�dzy w 5 lat po zako�czeniu wysoko p�atnej zawodowej kariery. W �wiecie pieni�dzy, aby sta� si� bogatym, nale�y mie� co� wi�cej, ani�eli tylko umys� dany od Boga, talent czy dobry wygl�d. 7. Mo�esz sta� si� bogatym poprzez to, �e masz szcz�cie. Wzbogacenie si� poprzez bycie szcz�ciarzem jest prawie tak samo popularne, jak ch�� wzbogacenia si� poprzez oszcz�dne �ycie. Jak zapewne wi�kszo�� z nas wie, miliony ludzi po�wi�ca miliardy, mo�e nawet biliony dolar�w na loterii, na wy�cigach, w kasynach i na r�nych imprezach sportowych, maj�c nadziej�, �e nagle stan� si� bogatymi, tylko dlatego, �e im si� poszcz�ci. Wszyscy wiemy, �e aby jednej osobie si� poszcz�ci�o, potrzeba tysi�cy, mo�e milion�w pechowc�w. I zn�w badania dowodz�, Istnieje wi�cej sposob�w na wzbogacenie si� 23 �e ci, kt�rzy wygrali na loterii, po 5 latach s� ju� bez pieni�dzy, nawet, je�li wygrali wi�cej, ni� mogliby zarobi� w swoich pi�ciu �yciach razem wzi�tych. Dlatego te�, bycie szcz�ciarzem jeden lub dwa razy, nie oznacza, �e staniesz si� zamo�ny na zawsze. 8. Mo�esz sta� si� bogatym poprzez odziedziczenie pieni�dzy. To, czy odziedziczysz pieni�dze, powiniene� wiedzie� ju� wcze�niej - zanim ' sko�czysz dwadzie�cia lat. Je�li dowiesz si�, �e nie odziedziczysz nic, to oczywi�cie b�dziesz musia� znale�� inny spos�b na stanie si� bogatym. 9. Mo�esz sta� si� bogatym inwestuj�c. Jednym z najpospolitszych narzeka�, jakie s�ysz�, jest to, �e trzeba mie� pieni�dze, aby inwestowa�. W dodatku, w wi�kszo�ci przypadk�w, jest to prawda. Jest jeszcze jeden problem z inwestowaniem. Mo�esz straci� to wszystko, co zainwestowa�e�, je�li nie masz finansowego wykszta�cenia i nie zosta�e� przeszkolony, aby by� inwestorem. Tak, jak wi�kszo�� z nas zauwa�y�a, gie�da akcji jest ryzykowna i zmienna, a to oznacza, �e jednego dnia zarabiasz pieni�dze, a nast�pnego dnia mo�esz wszystko straci�. Je�li chodzi o nieruchomo�ci, to pomimo tego, �e korzystasz z pieni�dzy banku, aby inwestowa�, nadal potrzeba pieni�dzy i wykszta�cenia, aby zgromadzi� ogromne bogactwo. Z tej ksi��ki dowiesz si�, jak zdoby� pieni�dze, aby inwestowa�, a co wa�niejsze nauczysz si�, jak sta� si� inwestorem, zanim zaryzykujesz swoje pieni�dze. 10. Mo�esz sta� si� bogatym dzi�ki zbudowaniu biznesu. Budowanie biznesu jest sposobem wi�kszo�ci zamo�nych ludzi na stanie si� bardzo bogatymi, co wielu zrobi�o. Bili Gates zbudowa� Microsoft. Michael Dell stworzy� Dell Computers w swoim pokoju w akademiku. Problem z budowaniem biznesu od podstaw polega na tym, �e jest to najbardziej ryzykowny spos�b bogacenia si�. Mniej ryzykownejest kupno franchisingu, ale mo�e okaza� si� bardzo drogie. Cena zakupu praw do dobrze znanego franchisingu rozci�ga si� w granicach od 100 000 dolar�w do 1,5 miliona dolar�w. Do tego nale�y doda� miesi�czne op�aty za szkolenia, reklam� i wsparcie. W dodatku, to wsparcie wcale nie jest gwarancj� ogromnego bogactwa. Cz�sto osoby, kt�re kupi�y franchising, musz� wnosi� sta�e op�aty, nawet wtedy, gdy ich w�asny franchising przynosi straty. Cho� kupno franchisingu jest mniej ryzykowne ni� rozpoczynanie w�asnego biznesu od zera, statystyki dowodz�, �e jedna trzecia wszystkich franchising�w w ko�cu upada. 24 Szko�a Biznesu Dla Ludzi, Kt�rzy Lubi� Pomaga� Innym R�nica pomi�dzy w�a�cicielami du�ych i ma�ych biznes�w Zanim przejdziemy do jedenastego sposobu bogacenia si�, chcia�bym przedyskutowa� r�nic� pomi�dzy w�a�cicielami ma�ych i du�ych biznes�w. Najistotniejsza r�nica jest taka, �e w�a�ciciele du�ych biznes�w buduj� sieci. �wiat wype�niony jest w�a�cicielami ma�ych biznes�w. R�nica pomi�dzy w�a�cicielem ma�ej restauracji, a Rayem Krociem, kt�ry stworzy� McDonalda polega na tym, �e McDonald jest sieci� restauracji operuj�cych w ramach franchisingu. Innym przyk�adem mo�e by� przeciwstawienie w�a�cici