PINK FLOYD Psychodeliczny Fenomen S�awomir Orski Projekt ok�adki i karty tytu�owej "' ADAM W1DE�KA Redakcja, opracowanie dyskografii i filmografii oraz wyb�r ilustracji PIOTR KOSI�SK1 Korektorzy: BEATA FIBAKIEWICZ, PIOTR KOSINSKI i S�AWOMIR ORSKI Sk�ad: ZAK�AD SK�ADU TEKST�W KRAKSET Druk i oprawa: DRUKARNIA NARODOWA W KRAKOWIE Every eflbrt has heen mad� to trac� the copyright holders of the photographs in this book but some were unreachable. We wouid be grateful if the photographers concerned would contact us. (c) Copyright by Wydawnictwo "ROCK-SERWIS", Krak�w, 1991 ISBN 83-85335-00-5 Wydawnictwo "ROCK-SERWIS" al. Wl. Beliny-Pra�mowskiego 28 31-514 Krak�w Ksi��k� wydano we wsp�pracy z Przedsi�biorstwem Wielobran�owym "STARLING" sp. z o.o. SPIS TRE�CI Od autora ........................................ 7 WSt�P .......................................... 9 Pink Andersen i Floyd Councii ........................... 11 Arnold Layne i UFO ................................. 19 Kobziarz u bram �witu ................................ 27 Spodek pe�en tajemnic ................................ 33 Ummagumma ...................................... 41 Matka o atomowym sercu .............................. 48 W cieniu Wezuwiusza ................................. 54 Ukryty za chmurami ................................. 58 Ciemna strona ksi�yca ................................ 63 L�nij dalej szalony diamencie ............................ 73 Punk Floyd ....................................... 84 Mur ........................................... 93 Alan Parker ...................................... 107 Ostatnie ci�cie ..................................... 116 Koniec historii Pink Floyd? ............................. 123 Zalety i wady autostopu ............................... 130 Radio KAOS ...................................... 135 Chwilowy zanik zdrowego rozs�dku ......................... 144 Pieprz Rogera! ..................................... 150 Delikatne brzmienie grzmotu ............................. 160 ..Mur" w Berlinie ................................... 165 Piraci na start! ..................................... 178 Dyskografia Pink Floyd ................................ 186 Dyskografia Syda Barretta .............................. 192 Dyskografia Davida Gilmoura ............................ 193 Dyskografia Nicka Masona .............................. 196 Dyskografia Rogera Watersa ............................. 198 Dyskografia Ricka Wrighta .............................. 200 Filmografia ....................................... 201 OD AUTORA Ksi��ka, kt�r� oddaj� do r�k Czytelnik�w, jest jedn� z pierwszych na naszym rynku szerszych publikacji o charakterze biograficznym, traktuj�cych o wykonawcach zaliczanych do kr�gu muzyki rockowej. Zwa�ywszy, �e dotychczas by� to wr�cz temat tabu - ukazanie si� wydawnictwa o zespole Pink Floyd nale�y uzna� za spory sukces. Wykonawc�w rockowych traktowano zawsze jako z�o konieczne, nie bacz�c na jak�e licznych - zw�aszcza w�r�d m�odzie�y - odbiorc�w tej muzyki. Tylko tym t�umaczy� mo�na fakt, �e do dzisiaj w Polsce nie pojawi�y si� praktycznie �adne ksi��ki o wykonawcach rockowych, kt�re w krajach zachodnich dost�pne s� niemal w ka�dej szanuj�cej si� ksi�garni. Znalaz�a si� jednak firma, kt�ra postanowi�a zaryzykowa� i wype�ni� luk� informacyjn� w zakresie muzyki rockowej w naszym kraju. Krakowski ..ROCK-SERWIS", kt�ry jest wydawc� tej ksi��ki, planuje wypuszczenie na rynek ca�ej serii pozycji o podobnym charakterze, zawieraj�cych biografie i dyskografie najwa�niejszych wykonawc�w z kr�gu rocka. Na pierwszy ogie� poszed� zesp� Pink Floyd jako najwybitniejszy i zarazem najpopularniejszy wykonawca w 25-letniej historii �wiatowego rocka. Opracowuj�c niniejsz� ksi��k� korzysta�em - nie licz�c notatek i materia��w w�asnych - z wielu artyku��w i wywiad�w z cz�onkami Pink Floyd, zamieszczonych w takich pismach jak The Rolling Stone. Pop. Q, Kerrang!, czy cho�by Magazyn Muzyczny (artyku�y autorstwa Wies�awa Weissa i Tomasza Beksiriskiego). Pozycj�, kt�r� uzna�em za rozstrzygaj�c� w kwestiach spornych, by�a ksi��ka "A Visual Documentary" opracowana przez Milesa. a powszechnie uznawana za najbardziej wiarygodn� biografi� zespo�u Pink Floyd. Na zako�czenie pragn� serdecznie podzi�kowa� ludziom, bez kt�rych bezinteresownej pomocy powstanie tej ksi��ki nie by�oby mo�liwe. Szczeg�ln� wdzi�czno�� winien Jestem czterem osobom, kt�rych nazwiska podaj� w porz�dku alfabetycznym: - Tomaszowi Beksi�skiemu, kt�ry jest autorem wst�pu, a tak�e udost�pni� mi w�asne t�umaczenia tekst�w utwor�w Pink Floyd, kt�re wykorzysta�em w niniejszej pracy; - Piotrowi Kosiriskiemu, szefowi Wydawnictwa "ROCK-SERWIS", kt�ry by� pomys�odawca napisania tej ksi��ki i w�a�cicielem wi�kszo�ci materia��w, z kt�rych korzysta�em przy jej pisaniu. Dzi�kuj�, �e w�a�nie do mnie zwr�ci� si� z propozycja spisania biografii Pink Floyd; - Zbigniewowi Sza�ankiewiczowi, kt�ry ju� wcze�niej opracowa� cz�� materia��w pisz�c dla ..Rock-Serwisu" o zespole Pink Floyd w 19S3 roku; - Wieslawowi Weissowi, z kt�rym cz�sto konsultowa�em si� i kt�ry zawsze ch�tnie s�u�y� mi rada i pomoc�. Z jego opracowania zamieszczonego w MM korzysta�em kilkakrotnie, zw�aszcza opisuj�c pierwsze piosenki Barretta i sp�ki. Ksi��k� dedykuj� wszystkim fanom grupy PINK FLOYD. Warszawa, stycze� 1991 r. S�awomir Orski WST�P O wielu zespo�ach rockowych m�wiono i pisano w swoim czasie, �e wyr�niaj� si� w�r�d innych, �e dokona�y pionierskich odkry�, zapocz�tkowa�y jaki� nowy kierunek, czy te� pozostawi�y po sobie fenomenalne, niepowtarzalne p�yty. Nieraz by�y to tylko eksklamatoryjne zachwyty podyktowane bezkrytycznymi emocjami chwili. Szczeg�lnie cz�sto zdarza�o si� to w latach osiemdziesi�tych, kiedy to prawie ka�demu przyklejano etykietk� nowego Mesjasza. Je�li jednak kto� chcia�by sporz�dzi� wiarygodn� i sensown� list� prawdziwych pionier�w rocka, musia�by cofn�� si� o prawie 30 lat i przede wszystkim spenetrowa� lata sze��dziesi�te. Nawet nie podpieraj�c si� �adnymi konkretnymi nazwiskami czy nazwami mo�na od razu stwierdzi�, �e wtedy dokonano prawie wszystkiego. Czasy by�y ku temu idealne - muzyka rockowa dopiero rodzi�a si�, nabiera�a rozmachu i odwagi. By�a to w zasadzie pierwsza i jedyna okazja, �eby stworzy� co� oryginalnego. W tamtych latach trzeba by�o jednak wyj�� na scen� i zagra� - nie stosowano jeszcze playbacku, a studio nagraniowe nie przypomina�o wn�trza statku kosmicznego. Liczy�y si� tylko pomys�y i umiej�tno�ci. Je�li wi�c gdziekolwiek mamy szuka� pionier�w - musimy ich szuka� w czasach, w kt�rych ka�dy d�wi�k trzeba by�o wypracowa� samemu. W czasach, gdy nie by�o komputer�w, generator�w i wszelkiej super-aparatury, pozwalaj�cej kabotynom, nieukom i muzycznym analfabetom tworzy� co� z niczego i podpisywa� dumnie swoim nazwiskiem. Trudno sporz�dzi� pe�n� list� wykonawc�w, bez kt�rych muzyki rockowej nie by�oby w og�le. Przede wszystkim dlatego, �e wielu z nich do�o�y�o tylko po jednej cegie�ce przy tworzeniu rockowych fundament�w. Gdyby jednak kto� pokusi� si� o wymienienie przynajmniej dziesi�ciu bezwzgl�dnie najwa�niejszych nazwisk czy nazw, na pewno znalaz�yby si� w�r�d nich The Beatles i The Rolling Stones. Robert Fripp. Jim Morrison. Gary Brooker, Jimi Hendrix, Syd Barrett i Roger Waters. Nie wspominam ju� tutaj o Genesis. The Moody Blues. Van der Graaf Generator itd., bo wtedy lista zrobi�aby si� przera�aj�co d�uga, a wci�� nie wyszliby�my poza lata sze��dziesi�te. Mo�na wszak�e �mia�o powiedzie�, �e pierwsz� oryginaln� formacj� wszechczas�w by� zesp� The Beatles. Bez niego rock zapewne rozwija�by si� dalej, ale nie bardzo wiadomo, co by z tego wszystkiego wynik�o. John. Paul. George i Ringo nie tylko zapocz�tkowali rockowe szale�stw o w Europie (cho� muzyki tej nie nazywano jeszcze wtedy rockiem), ale tak�e jako pierwsi odwa�yli si� na eksperymentowanie w studiu i tym samym zapalili zielone �wiat�o wielu innym artystom, kt�rzy w drugiej po�owie lat sze��dziesi�tych pojawia� si� zacz�li niczym grzyby po deszczu. Ca�a niepowtarzalna magia lat siedemdziesi�tych by�a tylko wynikiem pierwszych, czasem zupe�nie nie�mia�ych odkry� dokonanych w poprzedniej dekadzie. I cho� wprawdzie wielu krytyk�w krzywi si� na tzw. progresywny rock, nazywaj�c go ..pseudo-rockowym sm�dzeniem", to w�a�nie w tej dziedzinie dokonano najwybitniejszych nagra�. Przy ca�ym szacunku dla mistrz�w rock and roi�a - The Rolling Stones, do�� trudno odr�ni� poszczeg�lne p�yty Jaggera, Richardsa i sp�ki. S� one wype�nione rzetelnie zagran�, jednorodn� stylistycznie muzyk� rockow� realizowan� wed�ug pewnej recepty. Natomiast gdy s�uchamy p�yt King Crimson czy Pink Floyd, na ka�dej znale�� mo�emy co� zupe�nie innego, nowego, odkrywczego. Niekt�re utwory Procol Harum r�wna� si� mog� powag�, rozmachem i nie�mierteln� magi� z wybitnymi dzie�ami muzyki klasycznej. Wiele nagra� Genesis czy Van der Graaf Generator zaskakuje do dzi� subtelno�ci� i pomys�owo�ci�, do kt�rej daleko wsp�czesnym na�ladowcom wyposa�onym w najnowocze�niejszy sprz�t. Nieliczni tw�rcy z tamtych czas�w dzia�aj� do dzi�. a ju� naprawd� niewielu z nich potrafi nas wci�� czym� zaskoczy�. Przetrwanie na przestrzeni tylu lat, a tak�e utrzymanie si� na tym samym doskona�ym poziomie, jest chyba miar� prawdziwego geniuszu. I nawet je�li kto� chcia�by - ca�kiem zreszt� s�usznie - nazwa� King Crimson najwi�kszym fenomenem w historii rocka, pami�ta� musi, �e zesp� ten jest ju� cz�ci� tej historii. Na scenie pozosta�a tylko jedna legenda, wci�� �ywa i utrzymuj�ca si� na szczycie: PINK FLOYD. Tomasz Beksiriski 10 PINK ANDERSON I FLOYD COUNCIL 6 wrze�nia (niekt�re �r�d�a podaj� dat� 9 wrze�nia) 1944 roku w rodzinie pa�stwa Waters�w pojawi� si� trzeci syn - George Roger. W przeciwie�stwie do starszych braci - Johna i Duncana. nie by�o mu jednak dane zazna� ojcowskiej mi�o�ci. Eric Fletcher Waters zgin�� bowiem w tym samym roku w bitwie pod Anzio. George Roger. urodzony w Great Bookham w Cambridge, po uko�czeniu High School dla ch�opc�w w rodzinnym mie�cie przeni�s� si� do Londynu, by rozpocz�� studia na Wydziale Architektury tamtejszej Politechniki, mieszcz�cym si� przy Regent Street. Do�� szybko zrezygnowa� ze swojego pierwszego imienia - George, pozostaj�c wy��cznie przy drugim. Zbyt bolesne by�o wspomnienie zawiadomienia o �mierci ojca, przechowywanego w�r�d rodzinnych pami�tek, a podpisanego przez Jego Kr�lewsk� Mo�� - George'a. Awersja do tego imienia spowodowa�a wspomnian� wy�ej decyzj�. Studia byty dla niego rodzajem pewnego kompromisu, gdy� - jak przyzna� po latach - zupe�nie nie interesowa�o go to, co robi� na uczelni. Tam jednak pozna� dw�ch ludzi, z kt�rymi jego �ycie mia�o by� odt�d nierozerwalnie zwi�zane. Dw�ch londy�czyk�w - Richard William Wright oraz Nicholas Berkeley Mason - ucz�szcza�o na te same zaj�cia co Roger i ca�a tr�jka szybko zaprzyja�ni�a si� ze sob�. Tym bardziej, gdy okaza�o si�. �e obaj r�wnie� nie przepadaj� za obranym kierunkiem studi�w. Rick Wright urodzi� si� 28 lipca 1945 roku w zamo�nej londy�skiej rodzinie. Jego rodzice. Bridie i Cedric Wright. doczekali si� Jeszcze dw�ch pociech, c�rek: Seliny i Ginewry. Rick przed wst�pieniem do Regent Street School of Architecture pobiera� nauki wst�pne w ekskluzywnej szkole Haberdashers. Nick Mason, urodzony 27 stycznia 1945 roku w Londynie ( cho� niekt�re �r�d�a podaj� w tym miejscu Birmingham), pod co najmniej jednym wzgl�dem przewy�sza� Wrighta. Jego rodzice. Bili i Sally. opr�cz jedynego potomka p�ci m�skiej mieli... trzy c�rki: Sar�. Melani� i Seren�. Nick dorasta� w du�ym domu przy Downshire Hill, jednej z najdro�szych ulic w londy�skiej dzielnicy Hampstead. Od najm�odszych lat zdradza� olbrzymie ci�goty do samochod�w i by� zakochany bez granic w Astonie Martinie swojego ojca. Jak sam kiedy� przyzna�, je�eli kto� w tym czasie zapyta�by go o trzy ulubione zaj�cia, bez wahania wymieni�by: �eglowanie, jazd� konn� i ... odnawianie Astona Martina. Nick rozpocz�� edukacj� w drogiej, prywatnej szkole we Frensham Heights. Uczy� si� gry na fortepianie, nic to jednak nie da�o, bo sko�czy� - jak wiadomo - za b�bnami. P�niej wyl�dowa� w�r�d przysz�ych architekt�w, gdzie pozna� Watersa i Wrighta. Przyjaciele cz�sto zastanawiali si� wsp�lnie, na co najch�tniej wydaliby pieni�dze, kt�re mogliby zarobi�. Tymczasem niemal ca�e swoje 11 1965 stypendium przeznaczali na sprz�t. Rogerju� du�o wcze�niej kupi� hiszpa�sk� gitar�, na kt�rej uczy� si� gra�, za� muzyczna edukacja Ricka Wrighta ograniczy�a si� do dwutygodniowego kursu gry na fortepianie w londy�skim College Of Musie. W 1965 roku postanowili za�o�y� zesp�, zw�aszcza �e by�o to w�wczas bardzo modne. Na ka�dej uczelni istnia�o wiele grup. kt�rych �ywot by� zwykle do�� kr�tki. Nie inaczej sta�o si� z zespo�em SIGMA 6 utworzonym przez Watersa. Masona i Wrighta. Do sprawy ch�opcy podeszli zupe�nie powa�nie, mieli nawet swojego menad�era. By� nim Ken Chapman, by�y student politechniki, kt�ry wydrukowa� reklam�wki m�odego zespo�u: ..Sigma 6 - odpowiedni na prywatki i do klub�w". ..Uczyli�my si� piosenek Kenii Cliapmana - wspomina Roger Waters. ,,Ten facet znal Gerry Brona wi�c uczyli�my si� jego piosenek i potem grali�my je dla Gerry'ego. Wszystkie one hyiy �ywcem r�ni�te z utwor�w Czajko-wskiego." Nic dziwnego, �e zesp� nie zosta� wtedy odkryty. Gerry zaj�� si� innymi sprawami (sta� si� p�niej producentem p�yt zespo�u Uriah Heep), a Sigma 6 na kr�tko zawiesi� dzia�alno��. Ch�opcy nie zrezygnowali ze wsp�lnego muzykowania, postanowili jednak zmieni� nazw� zespo�u oraz powi�kszy� jego sk�ad. Na odpowiedni� nazw� d�ugo nie mogli si� zdecydowa�: T-SET, MEGGADEATHS, THE ARCHITECTURAL ABDABS, THE SCREAMING ABDABS, by wreszcie pozosta� przy THE ABDABS. Jako Architectural Abdabs udzielili Barbarze Walters z Regent Street Po�y Magazine swego pierwszego w �yciu wywiadu. Gazetka zamie�ci�a nawet zdj�cie zespo�u, kt�ry tworzyli wtedy: Roger Waters (gitara prowadz�ca), Rick Wright (gitara rytmiczna), Clive Metcalf (gitara basowa). Nick Mason (perkusja) oraz Keith Noble i Juliette Gale (�piew). M�wili, �e pragn� gra� rhythm and bluesa, gdy� �atwiej si� w tej muzyce wypowiedzie�, nie potrzeba d�ugiej praktyki, a poza tym to w�a�nie rhythm and blues uformowa� baz� oryginalnego rocka. Sze�cioosobowy sk�ad zespo�u r�wnie� nie utrzyma� si� d�ugo. Juliette wysz�a za Wrighta. za� Metcalf i Noble zako�czyli karier�, kt�rej na dobr� spraw� jeszcze nie zacz�li. Znowu trzeba by�o szuka� nowych muzyk�w. Tym razem wyb�r pad� na gitarzyst� jazzowego Boba Close'a. kt�ry r�wnie� studiowa� na politechnice i by� muzykiem z pewnym do�wiadczeniem. Zaprosi� go do zespo�u Rick, a kilka tygodni p�niej Roger przyprowadzi� jeszcze jednego gitarzyst�, swego koleg� ze szko�y w Cambridge, Syda Barretta. Roger Keith (Syd) Barrett urodzi� si� 6 stycznia 1946 roku w Cambridge i ju� w wieku jedenastu lat uczy� si� gra� na banjo, kt�re otrzyma� w prezencie od rodzic�w. Rok p�niej kupili mu gitar�, prost� i tani�, kt�ra jednak pozwoli�a mu opanowa� podstawowe chwyty. W wieku pi�tnastu lat Syd sta� si� w�a�cicielem gitary elektrycznej, do kt�rej sam dorobi� wzmacniacz. 12 1965 Nied�ugo potem do��czy� do swego zespo�u - amatorskiej grupy Geoff Mott and the Mottoes. a kilka lat p�niej do innej lokalnej grupy - The Hollering Blues. Nie pogra� z ni� d�ugo gdy� opu�ci� Cambridge i przeni�s� si� do Londynu, gdzie czeka�a go wielka przygoda u boku Rogera Watersa, Nicka Masona i Ricka Wrighta. Syd, kt�ry studiowa� malarstwo w Camberwell Art School w Peckham, zamieszka� wraz z Rogerem w jego mieszkaniu na Highgate (gdzie wcze�niej mieszkali Wright i Mason), teraz, gdy w zespole pojawi� si� gitarzysta z prawdziwego zdarzenia, nast�pi�y ma�e zmiany. Waters zrezygnowa� z grania na gitarze prowadz�cej na rzecz rytmicznej, aby w ko�cu zapa�a� mi�o�ci� do basu. ,,Calv czas balem si� - wspomina - ze mog� wyl�dowa� za perkusj�." Wkr�tce zesp� zmala� do kwartetu, gdy� Bob Close postanowi� odej��. Ze swymi jazzowymi ci�gotami wyra�nie nie pasowa� do upodoba� koleg�w. Jednym z pierwszych pomys��w Barretta po przy��czeniu si� do The Abdabs by�a zmiana nazwy zespo�u. Syd doszed� do wniosku, �e nie powinni ju� wyst�powa� jako The Abdabs skoro sk�ad tak diametralnie zmieni� si�. Trzeba wszystko zacz�� jakby od nowa. Wymy�li� nazw� PINK FLOYD, b�d�c� rodzajem ho�du dla dw�ch nie�yj�cych ju� murzy�skich bluesman�w ze Stan�w Zjednoczonych - Pinka Andersena i Floyda Councila. kt�rych p�yty Barrett mia� w swojej kolekcji. Byli ma�o znani za �ycia, dzi� prawie ca�kiem o nich zapomniano (a je�li si� ich wspomina, to g��wnie ze wzgl�du na nazw� Pmk Floyd). Ani Syd, ani pozostali muzycy zespo�u nie wyja�nili nigdy, dlaczego w�a�nie tych dw�ch �piewak�w postanowili uhonorowa� sw� nazw�. Czy rzeczywi�cie byli zafascynowani ich dokonaniami, czy chodzi�o jedynie o zamanifestowanie bardzo dobrej znajomo�ci bluesa? A mo�e o zbitk� osobliwie brzmi�cych s��w, o przykuwaj�cy uwag� znak firmowy? Pewnym paradoksem jest, �e ten sam Barrett, kt�ry nada� grupie bluesow� nazw�, pom�g� jej jednocze�nie uciec z krainy bluesa. Dotychczasowy repertuar The Abdabs bazowa� na rhythm and bluesie. Zesp�, nie do ko�ca przekonany o s�uszno�ci wyboru, pod��a� drog� wytyczon� przez The Rolling Stones wykonuj�c standardy tej muzyki, nie oferuj�c w�asnych kompozycji. Te pojawi�y si� dopiero po przyj�ciu Syda i by�y to g��wnie jego utwory. W tym okresie Syd i Roger bardzo du�o pisali (wbrew temu, co s�dzi wielu krytyk�w, �e komponowa� jedynie Barrett), jednak�e ich piosenki znacznie si� r�ni�y. Kompozycje Syda porusza�y inne lematy i by�y zdecydowanie �atwiejsze w odbiorze, cho� daleko im by�o do prostoty np. wczesnych piosenek Beatles�w. ,,Roger i reszta studiowali architektur� - m�wi Syd. ,, Nauczyli si� my�le� i widzie� pewne sprawy inaczej, tak jak studenci architektury. Dlatego nasze piosenki hvly odmienne." ,,Byli�my znudzeni graniem wci�� tych samych utwor�w - dodaje Roger. ,,Syd pisa� tyle nowych utwor�w, �e te stare musia�y odpa��." 13 1965 Wielki wp�yw artystyczny Barretta na muzyk� zespo�u sprawi�, �e Pink Floyd zacz�� �eglowa� w stron� psychodelicznej sceny Londynu, powoli ko�cz�c ze standardami Chucka Berry'ego czy Bo Didd�eya. koncentruj�c si� na w�asnych kompozycjach. Roger Waters: ,, Musieli�my wtedy sporo improwizowa�. Cz�sto zaczynali�my grac pewien akord i p�niej starali�my si� go jako� rozwin��. Sami byli�my ciekawi, co : tego wyniknie." Jeszcze pod koniec 1965 roku zacz�li wyst�powa� jako Pink Floyd. Pierwszy znany (jssii nie pierwszy w og�le) koncert pod t� nazw� dali w Countdown CIub, Pa�ace Gate w Londynie. ,, Grali�my od �smej wieczorem do pierwszej w nocy z dwiidziestoininutuwi.1 przerw� i otrzymali�my za to 15 funt�w do podzia�u.' Pierwszym regularnym miejscem wyst�p�w Pink Floyd. jak r�wnie� miejscem spotka� ca�ego londy�skiego podziemia, sta� si� dzi� ju� owiany legend� klub Marquee. By� on w przesz�o�ci i jest do tej pory prawdziw� �wi�tyni� dla brytyjskiej muzyki rockowej. Jego tw�rc� by� Harold Pendleton - cz�owiek, kt�ry na pocz�tku lat pi��dziesi�tych powo�a� do �ycia National Jazz Federation. Otwarcie Marquee CIub nast�pi�o 18 kwietnia 1958 r. na Oxford Street 165. w podziemiach Academy Cinema. Dominowa� tam w�wczas jazz i rhythm and blues. W 1963 roku pojawili si� tu wtedy jeszcze ma�o komu znani The Rolling Stones. 8 marca 1964 r. klub zamkni�to, by po pi�ciu dniach przenie�� go na Wardour Street 90. gdzie funkcjonuje do dzisiaj. W Marquee rozpocz�y karier� setki wykonawc�w. z kt�rych du�a cz�� wywar�a decyduj�cy wp�yw na rozw�j rocka. Debiutowali tu mi�dzy innymi The Yardbirds. Spencer Davis Group. Cream. The Move. czy zesp� Johna Mayalla - Bluesbreakers. W sierpniu 1964 r. w klubowym studiu nagraniowym sw�j pierwszy przeb�j "Go N�w" zarejestrowa�a grupa Moody Blues, za� w grudniu zorganizowano sesj� dla The Who. Bywalcy Marquee CIub byli wielokrotnie �wiadkami niezwyk�ych atrakcji muzycznych. Do dzisiaj wspomina si� wsp�lne koncerty Erica CIaptona z grup� Spencera Davisa, szale�stwa na b�bnach w wykonaniu Gingera Bakera. czy nag�y upadek graj�cego na gitarze Alvina Lee. W ma�ej, dusznej salce nie by�o odpowiedniej wentylacji wi�c przypadki omdle� nie nale�a�y do rzadko�ci. Ka�dej niedzieli po po�udniu Marquee zamienia� si� w Spontaneous LJnderground (Spontaniczne podziemie) i w�wczas szans� wyst�pu otrzymywa�y zespo�y, dla kt�rych nie by�o miejsca w innych klubach. T� niezale�n� scen� otworzono w lutym 1966 roku i od wtedy Pink Floyd zosta� sta�ym go�ciem Marquee. To w�a�nie tutaj muzycy doskonalili technik�, tutaj zdobyli swych pierwszych sta�ych wielbicieli. Byli w tamtych czasach - jak pisano - ..na/g�o�niejszym, najdziwniejszym i najbardziej hippiesowskim zespoiem". Podczas jednego z wyst�p�w spotkali Petera Jennera i Andrew Kinga - m�odych ludzi wywodz�cych si� spo�r�d organizator�w �ycia kulturalnego student�w w Londynie, kt�rzy zaczepili ich s�owami: ,,Wy ch�opcy mo�ecie by� wi�ksi od Beatles�w". Obydwaj otoczyli grup� opiek� menad�ersk�. Pocz�- 14 1966 tkowo nieoficjalnie, za� po kilku tygodniach (31 pa�dziernika 1966 r.) podpisali z muzykami umow� impresaryjn� tworz�c sze�cioosobow� sp�k� Blackhill Enterprises do zarz�dzania sprawami zespo�u. Na uk�adzie z Jennerem i Kingiem grupa wiele zyska�a. Pink Floyd nie musieli si� ju� martwi� o sprawy organizacyjne i promocyjne, zapewnili sobie swobod� dzia�ania, wolno�� eksperyment�w i poszukiwa�. Podczas pierwszych kilku miesi�cy 1966 roku Pink Floyd zacz�� stopniowo rezygnowa� z wykonywania na �ywo standard�w, a w ich miejsce pojawi�y si� w�asne utwory muzyk�w i do�� swobodne w formie, instrumentalne improwizacje. Ju� w lutym 1966 roku grali na koncertach pierwsze kompozycje Barretta, z kt�rych najwcze�niejsz� wg kronikarzy blisko zwi�zanych z zespo�em - by�a utrzymana w rhythm'n'bluesowym klimacie "Lucy Leave" (wg innych �r�de�: "Lucy Lee In Blue Tight"). Waters wyzna� po latach, �e po prostu znudzi�o im si� bezustanne wykonywanie starych, oklepanych kawa�k�w. Du�o ciekawsze by�o stwierdzenie Masona, i� po odej�ciu Boba Close'a po prostu nie starcza�o im umiej�tno�ci, by pewne rzeczy poprawnie zagra�. Na klasyczny, koncertowy zestaw nagra� Pink Floyd sk�ada�y sic w tym czasie m.in.: "Astronomy Doinine", "Flaming", "Matiida Mother", "Take Lip Thy Stethoscope And Walk", Pow R To� H", "Lefs Roli Another One" (p�niej przemianowane na "Candy And A Current Bun"). "Interstellar Overdrive", "Arnold Layne" i kilka standard�w: "Gimme A Break", "Road Runner", "Louie Louie" oraz "Stoned Alone". W drugiej po�owie 1966 roku pod wp�ywem idei Spontaneous underground wsp�lny znajomy zespo�u John Hopkins za�o�y� w londy�skiej Free School w Powis Gardens warsztaty Sound Light, do kt�rych zaprosi� Watersa i jego koleg�w. Free School by�a alternatywnym uniwersytetem wzorowanym na Free L'niversity of New York. w kt�rym odbywa�y si� bezp�atne wyk�ady dotycz�ce problem�w socjologicznych, rasowych, spo�ecznych itd. Peter Jenner zachwyci� si� pomys�em utworzenia tego rodzaju plac�wki samokszta�ceniowej i bardzo chcia�, by Pink Floyd uczestniczy� w jej dzia�alno�ci. Grupa gra�a tam regularnie a� do grudnia staj�c si� bardziej "oficjalnym" zespo�em londy�skiego undergroundu. Podczas koncert�w w Free School zesp� zrezygnowa� ca�kowicie z repertuaru rhythm and bluesowego. oddaj�c si� bez reszty psychodelicznym podr�om proponowanym przez Barretta. Tutaj r�wnie� zosta� wypracowany estradowy image Pink Floyd. Podczas jednego z wyst�p�w ameryka�skie ma��e�stwo Joel i Tony Brown z Tim Leary's Millbrook Centre postanowi�o wy�wietli� slajdy w takt muzyki Pink Floyd. Cz�onkowie zespo�u zgodzili si� - pomys� by� niekonwencjonalny i wydawa� im si� zabawny. �aden z nich nie przeczuwa� wtedy, �e pokazy tego typu wejd� na sta�e do repertuaru grupy i b�d� w przysz�o�ci towarzyszy� wszystkim jej wyst�pom. Pa�stwo Brown przynie�li projektor i wykorzystali 15 1966 w�asne zdj�cia zrobione podczas urlopu, przy czym za ekran s�u�y�y im cia�a graj�cych muzyk�w. Efekt by� niesamowity, zw�aszcza gdy pomys� rozszerzono o odpowiedni� opraw� �wietln�. Odt�d pa�stwo Brown je�dzili razem z zespo�em kieruj�c �wiat�ami i projekcjami slajd�w w czasie koncert�w. Gdy w listopadzie musieli wr�ci� do Millbrook, rol� t� przej�� pocz�tkowo ich przyjaciel Jack Bracelin, a p�niej siedemnastoletni Joe Gannon. Do�� szybko wizualna strona koncert�w, czy raczej spektakli Pink Floyd. sta�a si� bardzo popularna w Londynie. Wiele os�b przychodzi�o przede wszystkim aby zobaczy� zesp�, a nie aby pos�ucha� jego muzyki. Za najwa�niejs/y koncert w tym okresie uzna� nale�y fet� z okazji powstania International Times - pierwszej brytyjskiej gazety undergroundu. Przyj�cie odby�o si� 15 pa�dziernika w s�ynnej londy�skiej sali Roundhouse, a wyst�p Pink Floyd mia� u�wietni� uroczysto��. Po raz pierwszy zesp� mia� okazj� zaprezentowa� si� publiczno�ci wi�kszej ni� kilkaset os�b i swoj� szans� wykorzysta� do ko�ca. Koncert sta� si� lokalnym wydarzeniem i kilka szanowanych pism nie omieszka�o wspomnie� o m�odej grupie. Melody Maker pisa�: ..Pink Fiord musz� pisa� wi�cej w�asnego materia�u (psychodeliczna wersja ,,�onie �onie" nie jest mianu). Je�li potraf iii potoczy� swe elektroniczne nowatorstwo z melodyjnymi i lirycznymi piosenkami, mog� wiele osi�gn�� w najbli�szej przysz�o�ci." Popularny Sunday Times przeprowadzi� nawet wywiad z muzykami i - ku zaskoczeniu ich samych - zamie�ci� go na pierwszej stronie pisma. Roger Waters zwraca� tam m.in. uwag� na zmian� podej�cia s�uchaczy do muzyki zespo�u: ..Zauwa�yli�my, �e na naszych koncertach publiczno�� wreszcie przesta�a ta�czy�. Ludzie po prostu stoj� z otwartymi ustami i patrz�." Zesp� powr�ci� do Roundhouse 3 grudnia 1966 roku. by wzi�� udzia� w happeningu ..Psychodelphia Versus �an Smith", z kt�rego doch�d przeznaczono na rzecz Zimbabwe (imprez� reklamowa� atrakcyjny afisz z wizerunkiem lana Smitha. kt�ry akurat wtedy obj�� rz�dy w Rodezji. uchara-kteryzowanego na Hitlera). Dziewi�� dni p�niej, 12 grudnia 1966 roku, kwartet zagra� w Royal Albert Hali w Londynie, i by� to, jak odnotowali biografowie, pierwszy wyst�p grupy w "naprawd� du�ej i reprezentacyjnej sali". Koncert o nazwie ,.You're Joking?" mia� charytatywny charakter, a zorganizowano go z my�l� o zasileniu funduszy sp�ki Oxfam. Pink Floyd przez ca�y czas pracowali nad dalszym uatrakcyjnieniem swoich koncert�w. W tym celu 18 stycznia 1967 roku podczas wyst�pu na uniwersytecie w Essex zdecydowali si� zamiast tradycyjnych slajd�w wykorzysta� osobliwy film. Wspomina Roger Waters: ..Film ten zrobi� cz�owiek sparali�owany, poruszaj�cy si� na w�zku inwalidzkim. Kto� wpad� na pomys� by du� mu kamer� aby m�g� nagrywa� to, co widzi ze swego w�zka. Cz�owiek 16 1966 ten je�dzi� wi�c po Londynie i rejestrowa� swe wra�enia. Postanowili�my wykorzysta� ten film i w czasie koncertu pokaza� go na ekranie ustawionym za estrad�." Jedn� z pierwszych rzeczy, jakie Jenner i King zrobili dla Pink Floyd, bv�o nagranie ta�my demo. Dokonano tego w pa�dzierniku 1966 roku w Thompson Priyatc Recording Company. Zesp� wykona� m.in. utw�r Barretta "Lucy Lee In Blue Tight", kt�ry nigdy nie zosta� opublikowany. Efekt sesji by� jednak do�� �a�osny. Joe Boyd, bliski przyjaciel Jennera, b�d�cy szefem Elektra Records na Wielk� Brytani�, nie by� zachwycony jako�ci� nagrania. Poproszony o opini� przyzna�, �e muzyka jest intryguj�ca, jednak z takim materia�em nie maj� czego szuka� w wytw�rniach p�ytowych.Poradzi� zespo�owi zainwestowa� du�o wi�cej pieni�dzy i dokona� nagra� w spos�b profesjonalny, a wtedy na pewno jaka� firma zainteresuje si� nimi. W ko�cu przyjmuj�c propozycj� Jennera sam zdecydowa� si� zosta� producentem pierwszego singla grupy lecz sesj� od�o�y� do przysz�ego roku. gdy� w tym okresie by� poch�oni�ty nowym pomys�em Hopkinsa. International Times - samofinansuj�ca si� gazeta undergroundu, do�� szybko popad�a w powa�ne k�opoty finansowe, co by�o zreszt� �atwe do przewidzenia. W tej sytuacji maj�cy liczne uk�ady Hopkins, jeden z g��wnych autor�w ca�ego przedsi�wzi�cia, wpad� na pomys�, aby Irish Dance Hali znajduj�cy si� przy Tottenham Court Road zamieni� - oczywi�cie pod patronatem Inernational Times - w miejsce spotka� freaks Londynu (tak okre�lano nale��cych do undergroundu). Klub o nazwie LTO otwarto 23 grudnia 1966 r., a zamkni�to 6 pa�dziernika 1967 r. Mimo niespe�na rocznej dzia�alno�ci UFO na sta�e wszed� do historii muzyki rockowej. Pojawi�y si� tu tak znane formacje jak Soft Machin�. The Move, Tomorrow. Fami�y. W dniu wydania singla ..A Whiter Shade Of Pale" gra� tu Procol Harum. jak r�wnie� w nast�pnym tygodniu, gdy p�ytka by�a ju� na drugim miejscu listy przeboj�w. UFO. natychmiast zaakceptowany jako centralny klub undergroundu. by� miejscem, do kt�rego Beatlesi mogli przyj��, siedzie� na pod�odze ca�y wiecz�r s�uchaj�c Pink Floyd czy Soft Machin� i nikt nie prosi� ich o autograf. To tutaj Jimi Hendrix m�g� improwizowa� na estradzie razem z Soft Machin� przed wnikliw� i uwa�n� publiczno�ci�, zamiast gra� w wi�kszych klubach, gdzie oczekiwano zupe�nie innej muzyki. Do UFO cz�sto przychodzi� Pete Townshend p�ac�c za ka�dym razem za wst�p tylko dlatego, i� wiedzia�, �e gazecie pieni�dze s� bardzo potrzebne. W�a�nie tu odkry� grup� Crazy Worid Of Arthur Brown i sta� si� potem producentem jej pierwszej p�yty ..Fire". W UFO Pink Floyd doskonalili swe brzmienie przed widowni�, kt�ra cz�sto przychodzi�a specjalnie dla nich, zna�a na pami�� ka�dy utw�r zespo�u. A by�a to bardzo wymagaj�ca publiczno��, potrafi�ca doceni� prawdziw� sztuk�. Podczas wyst�p�w Pink Floyd czy Soft Machin� nikt nie ta�czy�, wszyscy siedzieli na pod�odze i s�uchali. UFO sta� si� dla Pink 17 1966 Floyd tym, czym by� niegdy� The Cavern dla Beatles�w. Zesp� wyst�powa� tu do�� regularnie niemal ka�dej pi�tkowej nocy, a jego koncerty stawa�y si� coraz d�u�sze i by�y wzbogacane o niezwyk�e eksperymenty audiowizualne, wskutek czego Pink Floyd szybko sta� si� wzorem dla innych grup awangardowych. Grupa zaniedba�a nieco klub Marquee, ale odrobi�a to z nawi�zk� na prze�omie roku 1966/67 graj�c tam 4 koncerty w ci�gu 5 tygodni (22 i 29 grudnia oraz 5 i 19 stycznia) oraz dodatkowo w Sylwestra. Muzycy udowodnili w ten spos�b, �e zale�y im r�wnie� na fanach, kt�rzy musz� jeszcze z�apa� ostatni autobus czy metro, kt�rych nie sta� na sp�dzanie ca�ych nocy poza domem. UFO by� bowiem nocnym klubem. Pink Floyd nigdy nie pojawiali si� tam przed p�noc�, natomiast w Marquee czas na wyst�py przeznaczano w ka�dy czwartek mi�dzy 19.30 a 23.00. Oba kluby mia�y wi�c odmienn� publiczno��, ale cho� Pink Floyd zdoby� sobie s�aw� swymi spektaklami w UFO i te wyst�py s� najlepiej pami�tane z omawianego okresu, to jednak nie mo�na zapomnie�, �e pierwszych wielbicieli zesp� pozyska� sobie graj�c w Marquee Ciub. Repertuar koncert�w Pink Floyd w tamtym czasie bazowa� na utworach. kt�re znalaz�y si� p�niej na debiutanckich p�ytach grupy - albumie "The Piper At The Gates Of Dawn" i singlu "Arnold Layne". Ta piosenka by�a wtedy jakby hymnem zespo�u. Utworem, kt�ry w�r�d publiczno�ci wzbudza� najwi�ksze emocje, by� instrumentalny "Interstellar Overdrive". Jenner wspomina jego powstanie: ,, Kiedy� m�wi�em im o pewnej piosence Arthura Lec, kt�rej ty fulu nawet nie pami�talem i pr�bowulem im j� zanuci�. Syd wzi�� gitar� i podj�� t� melodi�. Nast�pnie sporo pracowa� nad rozbudowaniem tego akordu i tak narodzi� si� gl�wny motyw tego nagrania." Wzbogacany na koncertach o r�ne dodatkowe efekty i eksperymenty d�wi�kowe ..Interstellar Overdrive" grany by� zwykle przez kilkana�cie minut, a nierzadko nawet d�u�ej. D�ugie improwizacje by�y zreszt� domen� Pink Floyd. Barrett, Waters, Wright i Mason mogli sobie na to pozwoli�, gdy� doskonale si� rozumieli i uzupe�niali. Bawili si� swoj� muzyk�, a wraz z nimi bawi�a si� ich publiczno��. Nieraz tylko jeden z nich trzyma� rytm (zwykle Mason na perkusji) podczas gdy reszta wydobywa�a ze swych instrument�w bardzo dziwne d�wi�ki. Drugim po ,.Interstellar Overdrive" utworem rozbudowywanym na koncertach by� "Astronomy Domine" , w czasie kt�rego Syd wznosi� si� na wy�yny swych umiej�tno�ci gry na gitarze. M�wi Nick Mason: ..By� mo�e od strony technicznej byt to underground, ale dla nas by�a to tylko inna forma grania muzyki rockowej na nieco wy�szym poziomie ni�,,Sugar Sugar". Improwizuj�c czasem nawet gubili�my melodi�, ale gdzie� w gi�hi duszy ona pozostawala." 18 ARNOLD LA Y N E l UFO W nowy, 1967 rok Pink Floyd wkroczyli wi�c w aueroli lokalnej gwiazdy. Uokalnej, gdy� b�d�c czo�owym zespo�em londy�skiego podziemia nie byli jednak szerzej znani poza granicami miasta. W zdobyciu wi�kszej popularno�ci mog�a im dopom�c jedynie p�yta. Co prawda mieli za sob� epizodyczn� rol� w filmie Petera Whiteheada "Tonite Lefs Ali M�k� Love In London" , dla kt�rego potrzeb zarejestrowali 17-mmutow� wersj� ,,Interstellar Overdrive", jednak w filmie nie oni si� liczyli (g��wne role grali Julie Chnstie, Uee Marvin i Michael Caine). a wykorzystanie fragment�w ich nagrania wcale nie pomog�o w karierze grupy. Sytuacji nie zmieni�o te� wyemitowanie na antenie 7 lutego fragment�w koncertu Pink Floyd, kt�re przedstawiciel telewizji Granada, Joe Durden--Smith, zarejestrowa� 20 stycznia w klubie UFO. Wielki dzie� nadszed� 27 lutego 1967 roku. Joe Boyd. b�d�cy wtedy r�wnie� kierownikiem muzycznym UFO, dotrzyma� s�owa i zaprosi� grup� do londy�skiego studia Sound Techniques w Chelsea, gdzie zarejestrowano materia� na jej pierwsz� ma�� p�yt�. In�ynierem d�wi�ku by� John Wood, za� producentem oczywi�cie Joe Boyd. Podczas sesji nagrano trzy piosenki, z kt�rych jedn� -- skr�con� wersj� ,,Interstellar Overdrive" - odrzucono, jako nie nadaj�c� si� na przeb�j. Singel z utworami "Arnold Layne" oraz "Candy And A Currant Bun" na stronie B uka��) si� 11 marca nak�adem firmy Columbia (oddzia� EM1). Pocz�tkowo p�ytk� mia� wyda� Po�ydor. jednak�e oferowa� muzykom 1500 funt�w zaliczki podczas gdy EM1 kusi�a kwot� 5000 funt�w, ale jednocze�nie proponowa�a ni�sze tantiemy. W ko�cu tantiemy troch� podwy�szono i grupa zdecydowa�a si� na EM1, gdy� by� to o wiele pot�niejszy koncern ni� Po�ydor. ,,W rzeczywisto�ci wcale nie chcieli�my, by wio�nie ..Arnold Layne" by� naszym pierwszym singlem - wspomina Nick Mason. ..Mieli�my nagra� sze�� utwor�w i wybra� z lego dwa najlepsze, a nast�pnie znale�� wytw�rni� p�ytowa, kt�ra to wyda. Jednak po zarejestrowaniu dw�ch pierwszych piosenek powiedziano nam: To jest to, o to wio�nie chodziio, i w len spos�b sesja praktycznie zosta�a zako�czona. Mieli�my troch� inne wyobra�enie o tym, jak powinien wygl�da� dobry, przebojowy singel i pr�bowali�my nawet wstrzyma� wydanie ,,Arnold Layne", ale nie uda�o nam si�. Zreszt� dzisiaj to nie ma ju� �adnego znaczenia." Piosenka ..Arnold Layne", subtelnie nawi�zuj�ca do konwencji przeboj�w wodewilowych, dzi�ki osobliwej partii organ�w nasycona tajemniczym klimatem, wywo�a�a swego rodzaju sensacj� po opublikowaniu. Tekst nagrania traktowa� o fetyszy�cie. kt�ry nie m�g� oprze� si� pokusie buszowania mi�dzy sznurami z bielizn� i strojenia si� w damskie ciuchy. Opowie�� ta, b�d�ca jakby pro�b� o wyrozumia�o�� dla dziwactw innych ludzi, by�a oparta na autentycznym wydarzeniu. Matki Syda i Rogera, mieszkaj�ce naprzeciw �e�skiego college'u, wynajmowa�y pokoje studentom i po�r�d nich by� w�a�nie 19 1967 opisany w piosence osobnik, cho� wcale nie musia� mie� na imi� Arnold. Prasa do�� ciep�o przyj�a debiut zespo�u. ..Temat piosenki mo�e wydawa� si� nieco dziwny ale tylko dlatego, ze tw�rcy tekst�w s� tuk konserwatywni. Tekst ,,Arnold Lanie" jest bardzo odwa�ny i peten ironii, nie nui co robi� : niego sensacji. Mo�e wreszcie przestaniemy bv� zasypywani piosenkami o mi�o�ci". Tak pisa� David Pau� w Morning Star. Jednak wi�kszo�� stacji radiowych bojkotowa�a utw�r ze wzgl�du na tekst, kt�ry uznano za zbyt obsceniczny i spro�ny. Roger Waters nie kry� swego roz�alenia z tego powodu: ,, Denerwuje mnie, gdy ludzie m�wi�, �e to spro�na piosenka. Jest to prawdziwa piosenka o prawdziwym cz�owieku, nie jest to jedynie kolekcja s��w takich jak ,,love" czy ,,hahy" do�o�ona do latwej. przebojowej muzyki. Piosenka ta napisana zosta�a w dobrej wierze i nie nagraliby�my jej, gdyby nie podoba�a si� wszystkim cz�onkom zespoli�. Je�li nie wolno nam �piewa� o r�nych formach ludzkich problem�w, to r�wnie dobrze mo�emy w og�le przesta� �piewa�. Zreszt� sp�jrzmy prawdzie w oczy - stacje pirackie cz�sto sraj� p�yty, kt�re s� o wiele bardziej spro�ne ni� ,,Arnold Layne" kiedykolwiek b�dzie." ..My�l�, �e p�yta byla bojkotowana nie ze wzgl�du na tekst - dodaje Wright -gdy� nie ma tam nic takiego, do czego mo�na mie� obiekcje. Chodzi�o raczej o nas. Oni byli po prostu przeciwko nam i tego typu grupom." Na tym jednak nie koniec. Radio BBC. kt�re w zasadzie nie mia�o specjalnych zastrze�e� do "Arnold Layne". zmusi�o zesp� do zmiany tekstu piosenki ze strony B singla. Utw�r ten oryginalnie nosi� tytu� "Lefs Roli Another One", by� to jeden ze starych klasyk�w grupy, granych jeszcze we Free School. Poniewa� w tek�cie m�wiono o za�ywaniu narkotyk�w, BBC zagrozi�o bojkotem piosenki, chyba �e s�owa zostan� zmienione. W efekcie zesp� musia� napisa� nowy tekst i tak powsta� "Candy And A Currant Bun" (Cukierek i bu�ka z rodzynkami) - ten tytu� nie przywodzi� na my�l narkotyk�w, a �e w tek�cie pojawi�o si� s�owo ..fuck" - to nikomu nie przeszkadza�o. R�wnie� Firma EMI wyra�nie odcina�a si� od narkotyk�w, nie kojarzy�a (a raczej nie chcia�a kojarzy�) z nimi terminu ..rock psychodeliczny". Styl ten zaczai si� co prawda kszta�towa� w Stanach Zjednoczonych (przy okazji festiwali rockowych, kt�re ��czy�y si� ze zbiorowym za�ywaniem narkotyk�w przez muzyk�w i publiczno��), ale - podobnie jak wiele innych nowinek - szybko zosta� przeniesiony do Anglii. Pomy�lany jako akompaniament do narkotycznej "podr�y" psychedelic rock sam mia� dzia�a� jak narkotyk - osza�amia� i intrygowa� s�uchacza, przede wszystkim dzi�ki bardzo silnemu nag�o�nieniu oraz d�wi�kowym eksperymentom. Charakteryzowa� si� swobodna form� i d�ugimi improwizacjami instrumentalnymi, a ponadto nada� koncertom now�, nie znan� dotychczas posta� - form� spektaklu rockowego. Gra �wiate�, za spraw� Pink Floyd uzupe�niona p�niej projekcj� slajd�w i film�w, mia�a by� narkotykiem dla oczu i czarowa� na r�wni z muzyk�. 20 1967 G��wnym przedstawicielem rocka psychodelicznego w Anglii by� w�a�nie Pink Floyd, czego EMI zdawa�a si� nie dostrzega�. Opublikowa�a nawet o�wiadczenie prasowe g�osz�ce, �e Pink Floyd nie wiedz�, co ludzie maj� na my�li m�wi�c o rocku psychodelicznym i wcale nie staraj� si� wywo�a� u s�uchaczy halucynacji ani innych tego typu stan�w. Szefowie EMI byli przekonani, �e Pink Floyd to jeszcze jedna mi�a, sympatyczna grupa popowa. Gdyby tylko mogli ujrze� Syda stoj�cego nieraz na estradzie i brzd�kaj�cego przez ca�y wiecz�r ten sam akord. Gdyby tylko wiedzieli, �e jego piosenki by�y w du�ej cz�ci rezultatem eksperyment�w z narkotykami, kt�re od dawna regularnie za�ywa�. Mimo opisanych k�opot�w singel "Arnold Layne" zupe�nie nie�le radzi� sobie na listach przeboj�w. 15 kwietnia zadebiutowa� w Top 50 tygodnika Record Retailer (obecnie Musie Week) na pozycji 33., a tydzie� p�niej osi�gn�� miejsce 20. Wprawdzie potem zacz�� spada�, ale jak na debiut by�o to i tak bardzo wiele. Zw�aszcza, �e Pink Floyd nie proponowali typowej muzyki pop. kt�ra dominowa�a na listach bestseller�w. Grupa zosta�a zauwa�ona, nakr�ci�a nawet promocyjny klip dla potrzeb telewizji, gdzie zesp�l wyst�pi� (i marca (a wi�c jeszcze pr/ed wydaniem singla). By�o to w Manchesterze, \v Granada TV, a grupa zagra�a "Interstellar Overdrive", gdy� ze wzgl�d�w obyczajowych nie zgodzono si� na wykonanie "Arnold Layne". Inaczej by�o miesi�c p�niej. 6 kwietnia, gdy zesp� pojawi� si� w bardzo popularnym programie telewizji BBC "Top Of The Pops", ju� bez przeszk�d prezentuj�c sw�j singlowy przeb�j. 16 marca w' studiach Abbey Road Pink Floyd nagrali ,,Interstellar Overdrive". Rejestracji dokonano w studiach EMI, cho� oficjalny wieloletni kontrakt p�ytowy z firm� popisany zosta� dopiero l kwietnia. W marcu i kwietniu zesp�l du�o koncertowa� odbywaj�c tras� po Anglii i Irlandii. W po�owic kwietnia w Abbey Road Studios Pink Floyd zarejestrowali pierwsze 5 utwor�w na swoj� p�yt� dtugograj�c�. Tu� obok. po s�siedzku, Beatlesi tworzyli Sgt. Peppera. ..Oko�o l~.j0 Pani, George i Ringo przyszli do naszego studia -- wspomina Waters. ,,\\'szyscy siali�my wtedy jak skamieniali, byli�my tym faktem bardzo podekscytowani". Kilka miesi�cy p�niej Pani McCartney powie prasie, �e album Pink Floyd jest nokautuj�cy. 29 kwietnia 1967 r. to data z dw�ch przyczyn godna zapami�tania w karierze Pink Floyd. Tego dnia zesp� po raz pierwszy zagra� poza granicami kraju -w Holandii, ale jeszcze tej samej nocy wr�ci� samolotem do Londynu, b\ w Alexandra Pa�ace podczas zorganizowanej przez redakcj� International Times czternastogodzinnej imprezy "Technicolour Dream" da� jeden z najwspanialszych wyst�p�w w swej historii. "The 14 Hour Technicolour Uream Free Speech Benefit for International Times" by� najwa�niejszym z wielu spotka� brytyjskiego undergroundu i mimo ogromnego po�piechu i chaosu, w jakim by� przygotowywany, wypad� niezwykle okazale. Pojawi�o si� na nim wielu znanych i cenionych artyst�w wywodz�cych si� 21 1967 niekoniecznie z kr�gu muzyki rockowej (Yoko Ono. Ro� Geesin, Alexis Korner. Savoy Brown, The Pretty Things, Crazy Worid Of Arthur Brown, Soft Machin� i inni). W sumie ch�� wyst�pu zg�osi�o 41 zespo��w muzycznych. Ca�y doch�d z imprezy przeznaczony by� dla International Times. Gazeta mia�a w tym okresie ogromne k�opoty finansowe. N�kana przez policj� szukaj�c� pretekstu do jej zamkni�cia potrzebowa�a na gwa�t pieni�dzy, by m�c dalej si� ukazywawa�. Wtedy John ..Hoppy" Hopkins i Dave Howson wpadli na pomys� zorganizowania opisanej imprezy. Nad ranem, kiedy na wschodzie delikatnie zarysowa�y si� pierwsze promienie s�o�ca, na estradzie pojawili si� Pink Floyd. W tym magicznym momencie ich muzyka zabrzmia�a podnio�le i uroczy�cie. Zgromadzeni ludzie unie�li r�ce do g�ry, by powita� nadej�cie �witu, a wraz z nim dziwnej i niesamowitej muzyki Pink Floyd. W lej niepowtarzalnej chwili utwory zespo�u wspaniale wsp�gra�y z odczuciami dziesi�ciotysi�cznego t�umu. Wyst�pem tym Pink Floyd przekonali do siebie nie tylko ogromn� publiczno��. ale te� wielu krytyk�w i ludzi z bran�y. Okrzyki rozentuzjazmowanej widowni zag�usza�y utwory zespo�u, a promienie s�oneczne, odbite od kilkunastu lusterek umieszczonych na korpusie gitary Syda. pora�a�y zdumionych s�uchaczy na r�wni z muzyk�. P�niej narodzi� si� dzie�, kt�ry wyzwoli� now� fal� energii zar�wno u widz�w, jak i g��wnych aktor�w tego spektaklu. Dzisiaj trudno zrozumie�, dlaczego estradowa prezentacja muzyki Pink Floyd w tamtych czasach tak szokowa�a. Zachwyca�a z pewno�ci� perfekcyjnie opracowana strona wizualna, kt�ra r�wnie� i dzi� nie ma sobie r�wnej, jednak byt to jedynie dodatek do prezentowanych nagra�. Zadziwia�y liczne eksperymenty d�wi�kowe, dotychczas w Wielkiej Brytanii przez nikogo na tak� skal� nie stosowane, ale najistotniejsza by�a sama struktura prezentowanych utwor�w. Bazowa�y one na wolnych improwizacjach, niejednokrotnie rozci�ganych na kilkana�cie minut, podczas gdy grupy popowe zwyk�y gra� trzyminutowe piosenki. By� mo�e w�a�nie owa swoboda muzyk�w szokowa�a bardziej ni� wszelkie audiowizualne dodatki. ,,i\ie mo�emy grac tej samej rzeczy dwa razy - twierdzi� Waters. ,, Przez pierwsze 45 minut gramy zwykle 6-7 utwor�w, natomiast na drug� cz�� koncertu zostawiamy kompozycje d�u�sze. Niekt�re trwaj� po 12 minut i wi�cej, ale nie mo�na ich ci�gn�c bez ko�ca. Mogliby�my zacz�� jaki� numer i rozwija� go improwizuj�c nawet przez godzin�, ale nie o to chodzi. Zadaniem muzyka jest przede wszystkim bawi� publiczno��. Dlatego staramy si� hyc widowiskowym zespo�em, aby ludzie obserwuj�cy koncert mieli .frajd�. A dob�r muzyki zale�y od miejsca, gdzie gramy. W klubie UFO w Londynie s� tak zblazowani, �e �miertelnie nudzi ich ,,Arnold La\'ne", poniewa� stal si� on papowym przebojem. Z kolei w innych klubach ten utw�r jest najlepiej przyjmowany, gdy� jest jedynym, jaki ludzie dobrze znaj� z naszego repertuaru." 12 maja to kolejna wa�na data w karierze Pink Floyd. W londy�skim Queen Elizabeth Hali, s�ynnym dzi�ki koncertom symfonicznym, po raz 22 1967 pierwszy odby� si� wyst�p rockowy i to w�a�nie z udzia�em Pink Floyd. By�o to spore wydarzenie, w prasie mo�na by�o m.in. przeczyta�: ,,Pink Floyd pragn�, by koncert ten stal si� muzycznym i wizualnym wydarzeniem. Muzycy napisali nowy materia!, kt�ry przedstawiony zostanie przez specjalnie przygotowany system kwadrofoniczny. Od strony wizualnej ma to by� show, jakiego zesp�l jeszcze nie prezentowa�. Niestety nie uzyskano pozwolenia na ekspediowanie efekt�w S}vietlnycli poza sal� ani nawet do foyer, jak to wcze�niej planowano, ale to, co b�dzie si� dzia�o ir �rodku. po\i inno wystarczy�." Szansa zagrania w Queen Elizabeth Hali by�a wielkim wyr�nieniem dla m�odego zespo�u, tym bardziej, �e Pink Floyd byli jeszcze stosunkowo ma�o znani. Mieli na swoim koncie dopiero jeden singel, a i ten - cho� nie przeszed� zupe�nie nie zauwa�ony, to jednak nie sprzedawa� si� rewelacyjnie. Christopher Hunt. organizator koncert�w muzyki klasycznej, zwr�ci� uwag� na Pink Floyd ju� po ich udanym koncercie w londy�skim Commonwealth Institule, 17 stycznia. Powiedzia� wtedy: ,, Podoba mi si� to co robi�. Zwykle mam do czynienia wy��cznie z muzyk� klasyczn�, ale wierz�, �e Pink Floyd s� czym� wyj�tkowym i zupe�nie odmiennym po�r�d wielu grup papowych. Poza nimi nie interesuje mnie �aden inny tego typu zesp�l." Bunt postanowi� zaryzykowa� i pozwoli� na ich solowy wyst�p w Queen Elizabeth Hali. Koncert nosi� tytu� "Games For May" i cho� odby� si� o 19,45, to ju� od rana muzycy wypr�bowywali na estradzie nowy materia�. ..Pracowali�my nad �wiat�ami i powtarzali�my poszczeg�lne numery, ale gdy nadszed� czas wyst�pu, nie mieli�my �adnej sprecyzowanej koncepcji, co i jak mamy gra�. Musieli�my wi�c sporo improwizowa� i nawet nie�le to wysz�o, cho� cz�� materia/u by�a kompletnie chybiona. Dzi�ki kwadrofbnii uda�o si� nam uzyska� �wietne brzmienie. D�wi�k rozchodzi� si� po sali jakby po obrze�u ogromnego kota, w zwi�zku z czym znajduj�cy si� w �rodku ludzie mieli wra�enie, �e s� zewsz�d otoczeni przez muzyk�. Wra�enie to pot�gowala jeszcze dodatkowo nasza oprawa �wietlna. Niestety, jedynie ludzie siedz�cy w pierwszych rz�dach odpowiednio odbierali zamierzony efekt kwadrofoniczny. Wtedy jednak po raz pierwszy wykorzystali�my ten sprz�t i - jak to si� cz�sto zdarza na pocz�tku - nie wszystko wysz�o tak, jak by�my sobie �yczyli. Zrozumieli�my, �e musimy nad tym jeszcze sporo popracowa�, nie mo�na przecie� od razu wszystkiego opanowa�. Podczas tego koncertu zdali�my sobie spraw� z jeszcze jednej rzeczy - �e nasze pomys�y w tym okresie by�y o wiele hardziej zaawansowane ni� nasze muzyczne mo�liwo�ci. Mieli�my du�o �wietnych pomys��w ale nie wszystko du�o si� zrealizowa� na scenie. Pope�nili�my sporo b��d�w na tym koncercie, ale by� to pierwszy wyst�p tego rodzaju i bardzo wiele si� tam nauczyli�my. Poza tym dobrze jest przekona� si�, �e publiczno�� akceptuje i docenia nas, �e minione lata wsp�lnego grania nie posz�y na marne. W przesz�o�ci mieli�my r�ne wzloty i upadki, nieraz pojawia�y si� cliwile zw�tpienia we w�asne umiej�tno�ci i w sens 1^'go, co robimy. Jednak warto by�o czeka� na tak� chwil�, jak wyst�p w Queen Elizabeth Hali." 23 1967_______________________ Publiczno�� zgromadzona w sali zdawa�a si� wcale nie dostrzega� �adnych pomy�ek czy niedoci�gni��, o kt�rych m�wi� Waters. Zniewolona przejrzysto�ci� d�wi�ku, o�lepiona pulsuj�cymi w rytm muzyki �wiat�ami, zauroczona wy�wietlanymi na ogromnym ekranie filmami towarzysz�cymi poszczeg�lnym utworom, zgotowa�a grupie nieko�cz�c� si� owacj�. Je�li do powy�szego opisu dodamy tysi�ce baniek mydlanych unosz�cych si� w powietrzu oraz setki �onkili, rzucanych przez muzyk�w w stron� publiczno�ci, mo�emy spr�bowa� wyobrazi� sobie, co si� dzia�o w pi�tkowy wiecz�r w sali. kt�ra dotychczas go�ci�a - jak to ju� wcze�niej zaznaczy�em - bywalc�w koncert�w symfonicznych. Jedyni ludzie, kt�rzy nie byli zadowoleni z przedsi�wzi�cia, to organizatorzy imprezy. Gdy przyszli posprz�ta� po zako�czonym koncercie okaza�o si�, �e ba�ki mydlane pozostawi�y �lady na sk�rzanych siedzeniach. za� wiele kwiat�w zosta�o wdeptanych w dywany. ,, Zdaje si�, ze przekroczyli�my przepisy - m�wi Waters. ,,M�\\'ioiH) nam, ze ludzie �lizgali si� mi kwiati.ii.li. kt�re rzucali�my". Przywr�cenie sali do pierwotnego stanu sporo kosztowa�o i w efekcie zespo�owi zakazano dalszych wyst�p�w w tym miejscu. Mimo to koncert, chyba najlepszy z dotychczasowych, by� ogromnym sukcesem. M�wiono o nim i wspominano przez nast�pne kilka tygodni. Nie mog�o pozosta� bez echa wykorzystanie po raz pierwszy w Wielkiej Brytanii systemu kwadrofonicznego. Zainstalowano do tego ogromne g�o�niki porozstawiane w rogach sali, kt�re notabene kto� po koncercie ukrad�. Quadro--phonic PA System by� prototypem p�niejszego s�ynnego Azimuth Coor-dinator. Tak w�a�nie nazwali urz�dzenie, kt�re towarzyszy im do dnia dzisiejszego, pozwalaj�ce na koncertach kierowa� d�wi�k dooko�a sali lub do okre�lonych jej punkt�w. ..Azymut oznacza kierunek - m�wi Roger. ,,Musi-my kontrolowa� nasz� muzyk�, mu ona dociera� tam. gdzie chcemy i tak, juk chcemy." Specjalnie na koncert "Games For May" Syd napisa� piosenk� o tym samym tytule. W drugiej po�owie maja zesp� przyst�pi� do nagrywania tego utworu, kt�ry mia� zosta� wydany na jego drugim singlu. W mi�dzyczasie tytu� zmieniono na "See Emi�y Play". ..Spa�em if lesie, gdy nagle ujrza�em dziewczyn�, kt�ra �piewaj�c i ta�cz�c sz�a po�r�d drzew. To wio�nie Emilr." Tak odpowiedzia� Syd na pytanie, sk�d wzi�� si� nowy tytu