Przed przyst�pieniem do pracy. "Podr�cznik u�ytkownika Microsoft Word" zawiera szczeg�owe informacje na temat korzystania z edytora Microsoft� Word dla Windows�. Dlaczego ta wersja nosi numer 6.0? W tej wersji zar�wno Word dla Windows, jak i Word dla Macintosh maj� ten sam format plik�w, te same mo�liwo�ci i podobny wygl�d. Poniewa� ta wersja Worda eliminuje wi�kszo�� r�nic mi�dzy implementacjami dla system�w Windows i Macintosh, oba edytory nosz� numer wersji 6.0. Dokumentacja Microsoft Word. Aby u�atwi� sprawne poznawanie i korzystanie z edytora Word, zar�wno dokumentacja w formie drukowanej, jak i pomoc dost�pna z programu zawieraj� nast�puj�ce elementy: Punkty "Szybki start". Ka�dy rozdzia� rozpoczyna si� od kr�tkiego, jednostronicowego przegl�du, po kt�rym nast�puje dwu- lub trzystronicowy punkt "Szybki start". W punkcie tym s� podane podstawowe informacje niezb�dne do wykorzystania mo�liwo�ci edytora. W pozosta�ej cz�ci ka�dego z rozdzia��w poszczeg�lne mo�liwo�ci s� om�wione bardziej szczeg�owo. Rys. nr 1. Przedstawia dwie strony podr�cznika z zaznaczeniem punktu "Szybki start", w kt�rym zawsze podane s� podstawowe wskaz�wki dotycz�ce korzystania z mo�liwo�ci Worda. Lewa, g�rna cz�� pierwszej strony rozpoczyna si� elementem graficznym: jest to napis "Szybki start" a pod nim czarny tr�jk�t skierowany wierzcho�kiem do do�u. Druga strona tego rysunku zako�czona jest elementem graficznym w postaci czarnego tr�jk�ta skierowanego wierzcho�kiem w g�r�. Powy�szy rysunek pokazuje zatem, jakim elementem graficznym rozpoczyna si� i ko�czy ka�dy punkt "Szybki start". Dokumentacja pomocy dost�pnej z programu. Dokumentacja dost�pna bezpo�rednio z programu zawiera: a/. Instrukcje "krok po kroku", dotycz�ce sposob�w korzystania z mo�liwo�ci Worda. b/. Informacje na temat j�zyk WordBasica i p�l Worda. c/. Ilustracje i przyk�ady pokazuj�ce sposoby wykonywania zada�. Rys. nr 2. Przedstawia rozwini�t� z paska menu - opcj� "Pomoc". Zawiera ona nast�puj�ce polecenia: - "Spis tre�ci" - dzi�ki wybraniu tego polecenia mo�esz przegl�da� pomoc dost�pn� z programu. - "Pomoc na temat..." - mo�esz szuka� konkretnego s�owa lub tematu. - "Skorowidz". - "Przyk�ady" - mo�esz obejrze� przyk�ady korzystania z mo�liwo�ci Worda. - "Porada dnia...". - "Obs�uga klienta" - wybierz t� opcj�, je�li chcesz uzyska� informacje na temat obs�ugi klienta. - "O Microsoft Word...". Rys. nr 3. Przedstawia ikon� "Informacji dodatkowych" w programie Worda. Jest ni� pogrubiony znak zapytania a pod nim napis: "Informacje dodatkowe". Je�li chcesz uzyska� ostatnie nowo�ci i informacje techniczne dotycz�ce Worda - to nale�y klikn�� t� ikon�. Tylne ok�adki. Tylne ok�adki tego podr�cznika dostarczaj� podr�cznych informacji opisowych. Instalowanie Worda. Przed instalacj� programu Word dla Windows nale�y zainstalowa� w komputerze systemy: MS-DOS� i Microsoft Windows. Informacje na temat instalowania systemu Windows znajduj� si� w dokumentacji Windows. Aby zainstalowa� Word, nale�y skorzysta� z jego programu instalacyjnego. Dodatkowe informacje na temat instalowania Worda w sieci podane s� w Dodatku B, "Instalowanie i korzystanie z Worda w sieci". Konwencje typograficzne. Przed rozpocz�ciem pracy z programem Microsoft Word wa�n� rzecz� jest zrozumienie termin�w i konwencji typograficznych stosowanych w dokumentacji. Konwencje og�lne. Obja�nienia specjalistycznych termin�w stosowanych w dokumentacji znajduj� si� w rozdziale 1, "Obszar roboczy Worda". Specjalne informacje s� wyr�niane w tek�cie przez nast�puj�ce sposoby formatowania: - Kursyw� zaznaczone s� terminy specjalistyczne, tytu�y podr�cznik�w zawartych w pakiecie Microsoft Word, terminy angloj�zyczne (w brzmieniu oryginalnym) oraz miejsca na elementy, kt�re nale�y wstawi�, takie jak nazwy plik�w. Na przyk�ad, gdy podr�cznik nakazuje wpisa� "cd" "nazwa_katalogu", nale�y wpisa� litery "cd", spacj�, a nast�pnie nazw� katalogu (w brajlu wzi�to w cudzys�owy). Konwencje klawiaturowe. Wszystkie nazwy klawiszy podane s� w postaci ma�ych wersalik�w (kapitalik�w). Na przyk�ad, klawisz steruj�cy [Control] jest reprezentowany przez [Ctrl]., a klawisz [Escape] - przez [Esc]. (Klawisze mog� nie by� oznakowane na klawiaturze dok�adnie tak samo, jak w podr�czniku.) Tabela Klawisze, Komentarze; Klawisze skr�t�w, (Klawisze s� cz�sto u�ywane w kombinacjach i sekwencjach jako klawisze skr�t�w. Na przyk�ad, [Shift+F1] oznacza naci�ni�cie klawisza [F1] przy wci�ni�tym klawiszu [Shift], natomiast [Alt], [F], [A] oznacza kolejne naciskanie i zwalnianie klawiszy w podanej kolejno�ci); Klawisze [Return] i [Enter], (W Microsoft Word klawisze te maj� zwykle to samo znaczenie. W tym podr�czniku "Naci�nij klawisz [Enter]" oznacza, �e mo�na nacisn�� [Enter] lub [Return], chyba �e specjalnie zaznaczono inaczej); Klawisze strza�ek (strza�ka w g�r�, strza�ka w d�, strza�ka w prawo, strza�ka w lewo), [Home], [End], [PgUp], [PgDn], (Klawiszy strza�ka w g�r�, strza�ka w d�, strza�ka w lewo i strza�ka w prawo mo�na u�ywa� do przesuwania punktu wstawiania w dokumencie. Niekt�re klawisze tego typu mog� by� u�ywane w kombinacjach, jak np. [Ctrl+Home]); Klawisze klawiatury numerycznej, (Posiadaj�c rozszerzon� klawiatur�, mo�na wpisywa� liczby za pomoc� klawiatury numerycznej, po uprzednim naci�ni�ciu klawisza [Num Lock]). Konwencje dotycz�ce u�ywania myszy. Z programem Microsoft Word mo�na u�ywa� zar�wno myszy z jednym przyciskiem, jak i myszy kilkuprzyciskowej. - W przypadku myszy kilkuprzyciskowej lewy przycisk jest przyciskiem zasadniczym, chyba �e mysz zosta�a inaczej skonfigurowana. Procedury wymagaj�ce klikni�cia drugim przyciskiem b�d� go nazywa� "prawym przyciskiem myszy". - "Wska�" oznacza ��danie ustawienia wska�nika myszy w takim po�o�eniu, aby jego ko�c�wka spoczywa�a na odpowiednim elemencie ekranu. - "Kliknij" oznacza ��danie kr�tkotrwa�ego naci�ni�cia przycisku myszy bez zmiany jej po�o�enia. - "Przemie��" oznacza ��danie wskazania elementu, naci�ni�cia przycisku myszy i utrzymywania go w tym stanie podczas przesuwania myszy. Wyczerpuj�ce informacje na temat u�ywania myszy znajduj� si� w rozdziale 1, "Obszar roboczy Worda". Obs�uga serwisowa firmy Microsoft�. Odpowiedzi na pytania dotycz�ce problem�w zwi�zanych z u�ywaniem i instalacj� oprogramowania firmy Microsoft, nale�y szuka� przede wszystkim: - W dokumentacji i innych materia�ach do��czonych do programu lub w informacjach pomocniczych zawartych w plikach automatycznie kopiowanych podczas instalowania programu. - W "Pomocy", dost�pnej bezpo�rednio z ekranu. - W pliku "Czytajto.doc", znajduj�cym si� na dyskietce instalacyjnej. W pliku tym podane s� istotne informacje dotycz�ce dzia�ania programu i zmian wprowadzonych po wydrukowaniu podr�cznik�w. - W sieci komputerowej "CompuServe", je�li jest ona dost�pna. Informacje o produktach firmy Microsoft mo�na uzyska� wydaj�c polecenie "Go Microsoft" po znaku zg�oszenia "!". Przedstawicielstwo firmy Microsoft w Polsce udziela wszelkich informacji o mo�liwo�ciach uzyskania dodatkowej pomocy. Serwis firmy Microsoft. Zakres dost�pnego serwisu firmy Microsoft jest bardzo szeroki i stale si� zmienia, zgodnie z potrzebami u�ytkownik�w. Nieustannie pojawiaj� si� tak�e coraz to nowe mo�liwo�ci uzyskania dodatkowych informacji czy pomocy technicznej. Zakres oferowanego serwisu firmy Microsoft zale�y od wielu czynnik�w i mo�e si� zmienia� bez uprzedzenia. Porady telefoniczne. Na ca�ym �wiecie przedstawicielstwa firmy Microsoft udzielaj� porad telefonicznych. Dzwoni�c w konkretnej sprawie, nale�y by� przy komputerze i mie� pod r�k� odpowiedni� dokumentacj�. Ponadto nale�y przygotowa� nast�puj�ce informacje: - Wersja u�ywanego oprogramowania firmy Microsoft. - Rodzaj u�ywanego komputera i ewentualnie sieci. - U�ywany system operacyjny. - Komunikaty informuj�ce o wyst�pieniu problemu. Komunikaty te nale�y dok�adnie przeczyta� z ekranu. - Co by�o wykonywane oraz co si� dok�adnie sta�o w momencie pojawienia si� problemu. - Jakie pr�by rozwi�zania problemu zosta�y poczynione przed skonsultowaniem si� z serwisem. Rozdzia� 1. Obszar roboczy Worda. Odpowiednie instrukcje uzyskasz w programie przez klikni�cie przycisku "Pomoc" na pasku narz�dzi standardowych (przycisk zawieraj�cy strza�k� i znak zapytania). Nast�pnie napisz "obszar roboczy Worda". W tym rozdziale zostan� przedstawione podstawowe instrukcje dotycz�ce instalacji edytora Word oraz obiekty pojawiaj�ce si� na ekranie monitora. Pocz�tkuj�cy u�ytkownicy program�w Microsoft Word i Microsoft Windows dowiedz� si�, w jaki spos�b uruchamia� polecenia, wybiera� opcje p�l dialog�w oraz pracowa� z oknami dokumentu tak�e do�wiadczeni u�ytkownicy znajd� tu warto�ciowe informacje dotycz�ce nowych i udoskonalonych w�a�ciwo�ci programu, takich jak paski narz�dzi oraz pasek stanu. W rozdziale wyja�niony zostanie r�wnie� spos�b korzystania z systemu rozszerzonej pomocy. Zawiera on przyk�ady i szczeg�owe procedury, kt�re mo�na ogl�da� w trakcie pracy. Wi�cej informacji na temat pisania i edycji tekstu znajduje si� w tym podr�czniku w rozdziale 2, "Pisanie i poprawianie". W tym rozdziale: - Instalacja Worda. - Szczeg�owe informacje o instalowaniu Worda. - Uruchomienie Worda. - Co znajduje si� na ekranie Worda? - U�ywanie myszy. - Wybieranie polece�. - U�ywanie p�l dialog�w. - Korzystanie z "Pomocy". - R�ne sposoby wy�wietlania dokumentu. - Rozpocz�cie pracy. Instalacja Worda. W tym punkcie b�d� om�wione podstawowe instrukcje instalacji programu Word dla Windows. Aby zainstalowa� Worda, nale�y u�y� programu "Setup". Pliki znajduj�ce si� na dyskietkach s� skompresowane i nie nale�y kopiowa� ich bezpo�rednio na dysk twardy. Pe�n� informacj� na temat instalacji Worda na pojedynczym komputerze, stacji roboczej sieci albo serwerze sieciowym znale�� mo�na w Dodatku B, "Instalowanie i korzystanie z Worda w sieci". Po wykonaniu programu "Setup" nale�y dwukrotnie klikn�� ikon� "Informacje dodatkowe" w grupie program�w Worda. Na ekranie pojawi si� plik pomocy zawieraj�cy najbardziej aktualne informacje o programie. Przeprowadzenie instalacji Worda dla Windows. Aby zainstalowa� edytor "Word dla Windows", nale�y wykona� przedstawione poni�ej kroki. W ka�dej chwili mo�liwe jest uzyskanie pomocy albo przerwanie procesu instalacji. "Krok 1" - Upewnij si�, czy na komputerze lub stacji roboczej zainstalowany jest system Windows w wersji 3.1 lub p�niejszej. Je�li nie, to przed instalacj� Worda uruchom program "Setup dla Windows"; "Krok 2" - Uruchom Windows. Je�eli instalujesz Word z dyskietek, to w�� pierwsz� dyskietk� instalacyjn� do stacji dysk�w A lub B. Je�li natomiast instalujesz Word z serwera sieciowego, po��cz si� z serwerem i wpisz nazw� przypisanej mu stacji dysk�w (ta sama stacja dysku u�yta b�dzie p�niej w przypadku potrzeby ponownego uruchomienia programu "Setup). Nast�pnie wybierz polecenie "Uruchom" z menu "Plik" w "Mened�erze program�w Windows". W polu linii polece� wpisz "a:setup", je�li w�o�y�e� dyskietk� instalacyjn� do stacji dysk�w A, albo "b:setup", je�eli w�o�y�e� dyskietk� instalacyjn� do stacji B. Je�li instalujesz Word z serwera lub wsp�lnie u�ytkowanego katalogu, wpisz pe�n� �cie�k� oraz s�owo setup. Wybierz przycisk "OK"; "Krok 3" - Po rozpocz�ciu procesu instalacji post�puj zgodnie z instrukcjami ukazuj�cymi si� na ekranie monitora. Szczeg�owe informacje o instalowaniu Worda. Poni�ej przestawiono dok�adniejsze informacje na temat wymaga� stawianych �rodowisku pracy Worda oraz opcji, jakie mo�na wybra� w trakcie instalacji programu. Jaki komputer jest potrzebny? System, w kt�rym mo�e wykonywa� si� Windows w wersji 3.1, jest r�wnie� wystarczaj�cy do pracy z Microsoft Word dla Windows. Wymagania co do wielko�ci dost�pnej pami�ci dyskowej i pami�ci operacyjnej zmieniaj� si� w zale�no�ci od sposobu instalacji Worda i ��danej liczby aplikacji wykonywanych r�wnocze�nie pod kontrol� Windows. Minimalne wymagania dla instalacji i wykonywania programu Word opisuje tabela. Tabela. Wyszczeg�lnienie, opis; Komputer, (Firmowy komputer z mikroprocesorem zgodnym z 80286 lub wy�szym, system Microsoft Windows w wersji 3.1 lub p�niejszej, twardy dysk i stacja dysk�w elastycznych o pojemno�ci 1,2 MB lub wi�kszej); Wolny obszar na dysku, (Do zainstalowania Worda potrzeba co najmniej 5 MB wolnego obszaru na twardym dysku; do zainstalowania ca�ego pakietu programowego Worda potrzeba co najmniej 25 MB pami�ci dyskowej); Pami�� operacyjna, (Dla wykonywania si� programu niezb�dne jest co najmniej 4 MB pami�ci o dost�pie bezpo�rednim �RAM�); Monitor i sterownik, (Wymagany jest monitor z kart� EGA �Enhanced Graphics Adapter� lub o lepszej rozdzielczo�ci); Urz�dzenie wskazuj�ce, (Zalecana jest mysz zgodna z Microsoft Mouse, cho� mo�na u�y� r�wnie� innej); Drukarka, Nieobowi�zkowa. Opcje instalacji. Po sprawdzeniu systemu przez program "Setup", nale�y poda� identyfikator u�ytkownika i okre�li� �cie�k� dla instalacji Worda. "Setup" wy�wietli kilka mo�liwych opcji instalacji. Je�li na twardym dysku nie ma do�� miejsca dla zainstalowania wszystkich plik�w odpowiadaj�cych danej opcji, przycisk wyboru tej opcji pojawi si� na ekranie, lecz b�dzie przyciemniony i niedost�pny. W celu wybrania jednej z opcji nale�y klikn�� odpowiadaj�cy jej przycisk. Instalacja standardowa. Instalowane s� powszechnie u�ywane sk�adniki Worda, wliczaj�c w to programy sprawdzania pisowni i obs�ugi bezpo�rednio dost�pnej pomocy. Instalowane s� te� aplikacje uzupe�niaj�ce, takie jak "WordArt" i "Graph". Instalacja standardowa wymaga oko�o 18 MB pami�ci dyskowej, z czego co najmniej 6 MB musi by� na tej stacji dysk�w, na kt�rej zainstalowany jest system Windows. Instalacja pe�na/u�ytkownika. O ile u�ytkownik nie zrezygnuje z instalacji niekt�rych sk�adnik�w, instalowana jest ca�o�� pakietu program�w Worda. Podczas wybierania opcji program "Setup" pokazuje oszacowanie potrzebnej pami�ci dyskowej i wielko�� wolnego obszaru dyskowego, dost�pnego po zainstalowaniu oprogramowania wed�ug wskazanych opcji. Instalacja kompletnego pakietu program�w Worda wymaga 25 MB pami�ci dyskowej Instalacja dla laptopa (minimalna). Najbardziej podstawowa instalacja: Word, program sprawdzania pisowni oraz plik Word Readme Help. Ten rodzaj instalacji jest szczeg�lnie u�yteczny w laptopach oraz w systemach, w kt�rych oszcz�dno�� pami�ci dyskowej jest szczeg�lnie istotna. Omawiana opcja wymaga oko�o 5 MB pami�ci dyskowej. Instalacja na stacji roboczej. Opcja ta pojawia si� tylko wtedy, gdy program "Setup" jest wykonywany w ramach instalacji administratora na serwerze sieci lub wsp�lnie u�ytkowanego katalogu. Istniej� dwa sposoby zainstalowania Worda na stacji roboczej, zale�nie od organizacji sieci i typu wykorzystywanej stacji. Wi�cej informacji o instalowaniu Worda na stacjach roboczych mo�na znale�� w nast�pnym punkcie. Omawiana opcja wymaga oko�o 4 MB pami�ci dyskowej. Instalowanie Microsoft Word na stacji roboczej sieci. Je�li administrator sieci dokona� instalacji Worda na sieciowym serwerze plik�w lub we wsp�lnie u�ytkowanym katalogu systemu Windows for Workgroups, mo�liwe jest wykonanie programu Setup w ramach instalacji administratora - nie ma potrzeby korzystania z dostarczonych dyskietek instalacyjnych. W przeciwnym przypadku nale�y u�y� dostarczonych dyskietek do wykonania instalacji administratora. Zainstalowanie Worda na sieciowym serwerze plik�w lub we wsp�lnie u�ytkowanym katalogu nale�y uzgodni� z administratorem sieci. Wi�cej informacji na temat sposobu wykonania instalacji administratora na sieciowym serwerze plik�w lub we wsp�lnie u�ytkowanym katalogu mo�na znale�� w Dodatku B, "Instalowanie i korzystanie z Worda w sieci". Opcje instalacji Worda na stacji roboczej. Istniej� dwa sposoby zainstalowania Worda na stacji roboczej. Wybranie w�a�ciwej metody nale�y uzgodni� z administratorem sieci. 1. Wykonanie programu "Setup" w ramach instalacji administratora na sieciowym serwerze plik�w lub we wsp�lnie u�ytkowanym katalogu i nast�pnie wybranie opcji "Standardowa", "Pe�na/u�ytkownika" lub "Laptop (minimalna)". Wyboru jednej z tych opcji nale�y dokona� wtedy, gdy na twardym dysku stacji roboczej jest do�� wolnego miejsca i chcemy wykonywa� program Word w ca�o�ci na stacji roboczej, bez korzystania z sieciowego serwera plik�w lub wsp�lnego katalogu. 2. Wykonanie programu "Setup" w ramach instalacji administratora na sieciowym serwerze plik�w lub we wsp�lnie u�ytkowanym katalogu i nast�pnie wybranie opcji "Stacja robocza". Opcja ta instaluje na stacji roboczej tylko kilka plik�w i definiuje ikon� "Mened�era program�w", co daje mo�liwo�� wykonywania Worda ze wsp�lnie u�ytkowanego katalogu lub z sieciowego serwera plik�w. Zalet� tej metody instalacji jest to, �e wymaga ona niewiele obszaru na twardym dysku. Jej wady to fakt, �e podczas niekt�rych operacji wykonanie Worda mo�e przebiega� troch� wolniej oraz to, �e niedost�pno�� sieciowego serwera plik�w lub wsp�lnie u�ytkowanego katalogu ca�kowicie uniemo�liwia korzystanie z edytora. Uwaga: Opcja "Stacja robocza" pojawia si� w g��wnym polu dialogu "Setup" tylko wtedy, gdy program "Setup" wykonywany jest w ramach instalacji administratora na sieciowym serwerze plik�w lub we wsp�lnie u�ytkowanym katalogu. Opcja ta nie pojawi si� r�wnie� w przypadku, gdy Word nie zosta� zainstalowany na sieciowym serwerze plik�w lub we wsp�lnie u�ytkowanym katalogu zgodnie z procedur� instalacji administratora, om�wion� w Dodatku B, "Instalowanie i korzystanie z Worda w sieci". Uruchomienie Worda. Aby uruchomi� Worda, nale�y klikn�� dwukrotnie jego ikon� w odpowiedniej grupie program�w. Istnieje r�wnie� mo�liwo�� automatycznego uruchamiania Worda ka�dorazowo przy uruchamianiu Windows. Rozpocz�cie pracy z Wordem. Po zako�czeniu procesu instalacji w "Mened�erze program�w Windows" pojawi si� grupa program�w o nazwie "Word 6.0 dla Windows" lub innej, okre�lonej przez u�ytkownika w trakcie instalacji. Grupa program�w Worda zawiera ikony podstawowych program�w wchodz�cych w sk�ad pakietu. Na przyk�ad, je�li przeprowadzono pe�n� instalacj�, grupa program�w zawiera ikony przedstawione na poni�szym rysunku. Rys. nr 4. Przedstawia okno "Word 6.0 dla Windows" zawieraj�ce cztery ikony grupy programu "Microsoft Word 6.0 dla Windows". Ikony s� nast�puj�ce: - Ikona "Microsoft Word" (z grub�, du�� liter� "W" a pod ni� napis "Microsoft Word"); aby uruchomi� Worda, kliknij dwukrotnie t� ikon�. - Ikona "Informacje dodatkowe" (z grubym znakiem zapytania a pod nim napis "Informacje dodatkowe"); aby obejrze� informacje "z ostatniej chwili", kliknij dwukrotnie t� ikon�. - Ikona "Word Dialog Edytor"; aby uruchomi� "Edytor dialog�w", kliknij dwukrotnie t� ikon�. - Ikona "Program instalacyjny (Setup)"; aby uruchomi� program "Setup" w celu zainstalowania lub usuni�cia opcji, kliknij dwukrotnie t� ikon�. Automatyczne uruchomienie Worda. Aby uruchomi� Word ka�dorazowo przy uruchamianiu Windows, nale�y wybra� i przesun�� lub skopiowa� ikon� programu Word do grupy program�w "Autostart" "Mened�era program�w". Wi�cej informacji na temat automatycznego uruchamiania program�w w systemie Windows mo�na znale�� w dokumentacji Windows. Uruchomienie Worda i otwarcie dokumentu. Aby uruchomi� Word i jednocze�nie otworzy� dokument, nale�y klikn�� dwukrotnie nazw� pliku tego dokumentu w "Mened�erze plik�w". Uruchomienie Worda przy u�yciu klawiatury. Je�li grupa program�w Word 6.0 dla Windows nie jest aktywna, nale�y, trzymaj�c wci�ni�ty klawisz [Ctrl], naciska� klawisz [Tab] do chwili, gdy pod�wietlony zostanie pasek tytu�u grupy Worda. Nast�pnie, u�ywaj�c klawiszy strza�ek, nale�y wybra� ikon� "Microsoft Word" i nacisn�� [Enter]. Porada dnia. Za ka�dym razem po uruchomieniu Worda wy�wietlana jest wskaz�wka pomagaj�ca w efektywniejszym wykorzystaniu programu. Rys. nr 5. Przedstawia pole dialogu "Parada dnia", kt�re zawiera: - pasek tytu�u "Parada dnia", a na nim z lewej strony przycisk "Zamknij". - Z lewej strony ekranu: pole informacyjne "Czy wiesz, �e..." z tekstem: "Aby m�c dokona� zmian w wygl�dzie tekstu lub rysunku, musisz najpierw zaznaczy� element przeznaczony do modyfikacji". - pole wyboru "Poka� porad� przy rozpocz�ciu pracy" (bez zaznaczenia). Aby wstrzyma� wy�wietlanie wskaz�wek, wyczy�� to pole. - Z prawej strony ekranu - cztery przyciski: a/. "OK" wybierz ten przycisk, aby zamkn�� pole dialogu "Parada dnia". b/ "Nast�pna porada". c/ "Wi�cej porad..." - wybierz ten przycisk, aby zobaczy� wi�cej wskaz�wek. d/ "Pomoc". Porady Worda mo�na wy�wietli� w ka�dej chwili, wybieraj�c z menu "Pomoc" polecenie "Porada dnia". Co znajduje si� na ekranie Worda? W tym punkcie zawarty jest przegl�d g��wnych element�w ekranu Worda, takich jak menu, paski narz�dzi czy pasek stanu. Wi�cej informacji mo�na uzyska� w skorowidzu (w menu "Pomoc") oraz w pomocy dost�pnej bezpo�rednio z programu. G��wne okno Worda. Po uruchomieniu Worda na ekranie monitora pojawi si� pusty, nowy dokument. Rys. nr 6. Przedstawia ekran Worda, na kt�rym przedstawione zosta�y poszczeg�lne jego elementy. Ekran zawiera: - pasek tytu�u o nazwie "Microsoft Word - Dokument1". - pasek menu z opcjami: "Plik", "Edycja", "Widok", "Wstaw", Format", "Narz�dzia", "Tabela", "Okno" oraz "Pomoc". Wybranie dowolnej opcji z tego paska pozwala wy�wietli� polecenia Worda. Na rysunku wybran� opcj� jest "Edycja" z wy�wietlonymi poleceniami. Do wybierania (pod�wietlania) polece� u�ywaj myszy. - dwa paski narz�dzi: standardowych i formatuj�cych z przyciskami. Aby szybko wybiera� polecenia, klikaj te przyciski. - linijk� - stosuj j� do usuwania tabulator�w, wci�� i margines�w. - migaj�cy punkt wstawiania, kt�ry wskazuje, gdzie pojawi si� wprowadzony tekst. - z prawej strony ekranu - pasek przewijania pionowego, kt�rego u�ywaj, aby zobaczy� cz�ci dokumentu w tej chwili niewidoczne. - u do�u ekranu - pasek z trzema przyciskami: "Widok zwyk�y", "Widok uk�adu strony" i "Widok struktury", s�u��cymi do prze��czania mi�dzy r�nymi widokami dokumentu oraz paskiem przewijania poziomego. Pod nim - pasek stanu wy�wietlaj�cy informacje o aktywnym dokumencie albo pod�wietlonym poleceniu. Paski narz�dzi. Paski narz�dzi umo�liwiaj� szybki dost�p przy u�yciu myszy do najcz�ciej u�ywanych polece�. Po uruchomieniu Worda i po otwarciu dokumentu, paski narz�dzi standardowych i formatuj�cych wy�wietlane s� poni�ej paska menu. Rys. nr 7. Przedstawia fragment ekranu Worda z uwzgl�dnieniem paska narz�dzi standardowych i paska narz�dzi formatuj�cych. Pasek narz�dzi standardowych znajduje si� pod paskiem menu, za� pasek narz�dzi do formatowania - pod paskiem narz�dzi standardowych. Oba paski zawieraj� szereg przycisk�w. Kiedy wskazujesz wybrany przycisk, Word wy�wietla jego nazw� na etykiecie. Na rysunku wskazano przycisk z du��, podkre�lon� liter� "U', a pod ni� pojawi�a si� nazwa "Podkre�lenie". Wy�wietlanie i ukrywanie pask�w narz�dzi. Podczas pracy paski narz�dzi mog� by� wy�wietlone lub ukryte w zale�no�ci od potrzeb. Na przyk�ad, pasek narz�dzi do formatowania mo�e by� ukryty do czasu, a� tekst b�dzie przygotowany do formatowania. Niekt�re paski narz�dzi Word wy�wietla w zale�no�ci od kontekstu. Po przej�ciu na widok struktury dokumentu Word wy�wietla pasek narz�dzi dla struktury, natomiast podczas pracy z g��wnym dokumentem korespondencji seryjnej Word wy�wietla pasek narz�dzi korespondencji seryjnej. Je�li widoczny jest przynajmniej jeden pasek narz�dzi, to mo�na, u�ywaj�c menu szybkiego dost�pu, ukry� lub wy�wietli� inne paski narz�dzi. Aby to wykona�, nale�y klikn�� pasek narz�dzi prawym przyciskiem myszy. Rys. nr 8. Przedstawia fragment okna Worda, po klikni�ciu paska narz�dzi prawym przyciskiem myszy. Pojawia si� wtedy okienko menu szybkiego dost�pu, kt�re zawiera list� dost�pnych pask�w narz�dzi: - ? "Zwyk�y" - ? "Formatowanie" - umieszczenie znacznika wyboru (?) oznacza, �e dany pasek narz�dzi jest wy�wietlony. - "Kraw�dzie" - "Baza danych" - "Rysowanie" - "Formularze" - zaznacz (pod�wietl) ten pasek narz�dzi, aby go wy�wietli� lub ukry�. - "Microsoft" - Paski narz�dzi..." - "Dostosuj..." Je�li �aden pasek narz�dzi nie jest wy�wietlony, wybranie z menu "Widok" polecenia "Paski narz�dzi" spowoduje pojawienie si� listy dost�pnych pask�w narz�dzi. Dodatkowo, w polu dialogu "Paski narz�dzi" mo�na powi�ksza� przyciski na paskach narz�dzi, nadawa� kolory przyciskom oraz wy��cza� etykietki przycisk�w. Po wybraniu przycisk�w du�ych rozmiar�w konieczna mo�e okaza� si� zmiana rozmiaru paska narz�dzi tak, aby widoczne by�y wszystkie jego przyciski. Mo�liwe jest r�wnie� tworzenie nowych pask�w narz�dzi, dodawanie i usuwanie przycisk�w lub opcji. Wi�cej informacji na temat tworzenia i modyfikowania pask�w narz�dzi znajduje si� w rozdziale 31, "Optymalizowanie i dostosowanie Worda do potrzeb u�ytkownika". Przesuwanie i zmiana rozmiaru pask�w narz�dzi. Paski narz�dzi standardowych i formatuj�cych s� zwykle "zakotwiczone" w miejscu poni�ej paska menu. Inne paski narz�dzi, do��czane w trakcie pracy, mog� przes�ania� wy�wietlone wcze�niej lub te� pojawia� si� w r�nych miejscach obszaru edycji. Aby zmieni� ich rozmieszczenie, nale�y je przemie�ci� we w�a�ciwe miejsce przy u�yciu myszy. Zakotwiczone paski narz�dzi mo�na oswobodzi� tak, aby mog�y pojawi� si� w dowolnym miejscu ekranu. R�wnie� swobodne paski narz�dzi mo�na zakotwiczy� pod paskiem menu. Aby oswobodzi� zakotwiczony pasek narz�dzi - wci�nij klawisz [Shift] i dwukrotnie kliknij pusty obszar paska narz�dzi. Aby zakotwiczy� swobodny pasek narz�dzi - dwukrotnie kliknij pusty obszar paska narz�dzi albo jego pasek tytu�u. Rys. nr 9. Rysunek przedstawia fragment okna Worda z uwzgl�dnieniem jedynie pask�w narz�dzi standardowych i formatuj�cych, paska linijki oraz ekranu, na kt�rym znajduje si� drugie okienko ruchomego paska narz�dzi. Okienko to zawiera: - pasek tytu�u o nazwie "Kraw�dzie" wraz. z przyciskiem "Zamknij". - z lewej strony - dwa pola z list� rozwijan�: w jednym napis "3/4 pkt", a w drugim - "Przezroczysty" bez zaznaczenia. - z prawej strony - pasek z siedmioma przyciskami. Na rysunku wskazano pasek tytu�u "Kraw�dzie" ruchomego paska narz�dzi, kt�rego klikni�cie spowoduje jego przesuni�cie i przemieszczenie. Natomiast, aby zmieni� rozmiar lub kszta�t tego paska narz�dzi, kliknij i przemie�� jego brzeg lub naro�nik. Linijki. Linijki poziome stosowane s� do ustawiania znak�w tabulacji i wci�� w wybranych akapitach oraz do dopasowywania szeroko�ci kolumn typu gazetowego. Na widoku uk�adu strony oraz na podgl�dzie wydruku linijki poziome i pionowe stosowane s� do zmiany margines�w oraz rozmieszczania obiekt�w na stronie. Wy�wietlanie i ukrywanie linijek. Aby wy�wietli� albo ukry� linijk�, nale�y z menu "Widok" wybra� polecenie "Linijka". Linijka pozioma jest zawsze widoczna u g�ry okna dokumentu. Linijka pionowa wy�wietlana jest wy��cznie na widoku uk�adu strony oraz na podgl�dzie wydruku. Odczytywanie linijki poziomej. Znaczniki wci�� oraz tabulatory, znajduj�ce si� na linijce poziomej, odzwierciedlaj� parametry sformatowania akapitu zawieraj�cego punkt wstawiania. Rys. nr 10. Przedstawia fragment okna Worda z uwzgl�dnieniem paska narz�dzi formatuj�cych, pod kt�rym znajduje si� pasek z linijk�. Na g�rnym pasku wskazano dwa przyciski wci��: "Zmniejsz wci�cie" oraz "Zwi�ksz wci�cie". Na pasku linijki zaznaczono: - Lewy margines (punkt zero na linijce). - Znacznik w kszta�cie "domku". Daszek to znacznik wci�cia z lewej, dolna cz�� s�u�y do przesuni�cia znacznika wci�cia z lewej oraz znacznika wci�cia pierwszego wiersza. - Znacznik w kszta�cie tr�jk�ta skierowanego wierzcho�kiem w d� - to znacznik wci�cia pierwszego wiersza. - Znacznik w kszta�cie tr�jk�ta skierowanego wierzcho�kiem do g�ry - to znacznik wci�cia z prawej. - Pionow� lini� - to prawy margines. Konkretne instrukcje dotycz�ce u�ywania linijki poziomej znajduj� si� w nast�puj�cych rozdzia�ach: - Instrukcje jak ustawia� tabulatory i wci�cia akapit�w, znajdziesz w rozdziale 7, "Formatowanie akapit�w". - Instrukcje jak zmienia� marginesy stron, znajdziesz w rozdziale 11, "Ustalanie uk�adu strony: marginesy, numery stron i inne elementy". - Instrukcje jak zmienia� d�ugo�� kolumn typu gazetowego, znajdziesz w rozdziale 12, "Kolumny typu gazetowego". - Instrukcje jak zmienia� szeroko�� kolumn w tabelach, znajdziesz w rozdziale 13, "Praca z tabelami". Pasek stanu. Pasek stanu na dole okna Worda dostarcza informacje na temat aktywnego dokumentu lub aktualnie wykonywanej czynno�ci. Wy�wietlanie i ukrywanie paska stanu. Domy�lnie, pasek stanu jest widoczny. Aby go ukry�, nale�y z menu "Narz�dzia" wybra� polecenie "Opcje". Nast�pnie nale�y wybra� kart� "Widok", po czym wyczy�ci� pole wyboru "Pasek stanu" w polu "Okno". Odczytywanie paska stanu. Informacja pojawiaj�ca si� na pasku stanu zale�y od rodzaju wykonywanego polecenia. Pasek stanu wy�wietla kr�tki opis aktualnie wybranego polecenia lub przycisku paska narz�dzi. Je�eli wykonywanie jakiego� polecenia trwa kilka chwil, np. podczas zachowywania dokumentu, na pasku stanu pojawia si� komunikat o trwaj�cej operacji. W trakcie pracy z dokumentem mo�liwe jest szybkie prze��czanie pomi�dzy widokiem zwyk�ym, widokiem uk�adu strony i widokiem struktury. W tym celu wystarczy klikn�� odpowiedni przycisk na pasku przewijania poziomego, bezpo�rednio nad paskiem stanu. Na pasku stanu wy�wietlane s� r�wnie� informacje o tek�cie widocznym na ekranie oraz o tym, czy s� aktywne pewne tryby pracy (np. nadrukowywanie). Rys. nr 11. Przedstawia fragment okna Worda uwzgl�dniaj�cy jedynie jego doln� cz��, kt�ry zawiera: - cz�� ekranu z oknem dialogowym "Id� do". - pasek stanu obejmuj�cy dwie linijki. W pierwszej mamy trzy przyciski: "Widok zwyk�y", "Widok uk�adu strony", "Widok struktury" oraz pasek przewijania poziomego, w drugiej za�: po�o�enie punktu wstawiania z wpisem: "str. 2 sek 1 2/2", pozycj� punktu wstawiania na stronie z wpisem: "poz 9,8 cm wrs 19 kol 10", bie��cy czas z wpisem: "17:27" oraz tryby : "MAK", "POP", "WYB" i "NAD". Dwukrotne klikni�cie lewej po�owy tego paska, pozwala wy�wietli� pole dialogu "Id� do". Pasek stanu na powy�szym rysunku zawiera informacje o tek�cie na ekranie oraz o bie��cej pozycji punktu wstawiania. I tak np.: - "str 2" m�wi, �e tekst widoczny na ekranie jest na stronie 2 dokumentu. Jest to numer strony, kt�ry by�by wydrukowany na bie��cej stronie, gdyby strony ponumerowano, u�ywaj�c polecenia "Numery stron" z menu "Wstaw", lub gdyby w��czono numer strony do nag��wka lub stopki, u�ywaj�c polecenia "Nag��wki i stopki" z menu "Widok". - "sek 1" m�wi, �e tekst widoczny na ekranie jest w sekcji 1 dokumentu. Dokument mo�na podzieli� na sekcje, stosuj�c polecenie "Znak ko�ca" z menu "Wstaw". - "2/2" m�wi, �e tekst widoczny na ekranie jest na stronie 2 z 2 stron dokumentu. Ta liczba stron bazuje na faktycznej liczbie stron w dokumencie, a nie na drukowanym numerze strony. Je�li rozpoczniesz numerowanie stron od numeru innego ni� 1, liczba ta nie b�dzie odpowiada�a numerowi drukowanej strony. Pasek stanu wy�wietla tak�e pozycj� punktu wstawiania na stronie. Informacja ta pojawia si� na ekranie tylko wtedy, gdy tekst, kt�ry zawiera punkt wstawiania, jest widoczny na ekranie. I tak np.: - "poz 9,8 cm" m�wi, �e punkt wstawiania jest w wierszu tekstu, kt�ry znajduje si� 9,8 cm od g�ry strony (licz�c do g�rnego brzegu wiersza). - "wrs 19" m�wi, �e punkt wstawiania jest w dziewi�tnastym wierszu tekstu na stronie. Wiersze puste s� liczone, za� wiersze z nag��wka, stopki, przypisu lub przypisu ko�cowego - nie. - "kol 10" m�wi, �e punkt wstawiania jest w pozycji dziesi�tego znaku wewn�trz wiersza tekstu. Tabulatory oraz spacje liczone s� jak zwyk�e znaki. Nie nale�y wyr�wnywa� tekstu za pomoc� kolumn znak�w. Wi�cej informacji na temat stosowania tabulator�w oraz wci�� w tek�cie znajduje si� w rozdziale 7, "Formatowanie akapit�w". Tryby. Kr�tki opis ka�dego trybu uzyskasz przez dwukrotne klikni�cie przycisku "Pomoc" na pasku narz�dzi standardowych. Nast�pnie napisz "pasek stanu". Dwukrotne klikni�cie wska�nika trybu w��cza go lub wy��cza. Na przyk�ad, dwukrotne klikni�cie "NAD" powoduje przej�cie do trybu nadrukowywania. W tym trybie ka�dy wprowadzany znak zast�puje znak wyst�puj�cy bezpo�rednio na prawo od punktu wstawiania. Je�li napis "NAD" jest przyciemniony, aktywny jest tryb wstawiania. W trybie wstawiania Word przesuwa tekst na prawo od punktu wstawiania, aby zrobi� miejsce dla wprowadzanych znak�w. Wi�cej informacji na temat operacji zwi�zanych z trybami mo�na znale�� w nast�puj�cych rozdzia�ach: - Instrukcje o tym, jak zaznacza� tekst w trybie rozszerzania wyboru lub wpisywa� tekst w trybach nadrukowywania i wstawiania znajdziesz w rozdziale 2, "Pisanie i poprawianie". - Instrukcje o tym, jak u�ywa� znacznik�w poprawek znajdziesz w rozdziale 25, "Komentowanie, dokonywanie poprawek i rozsy�anie dokument�w". - Instrukcje o tym, jak rejestrowa� makra znajdziesz w rozdziale 33, "Rejestracja i wykonywanie makr". U�ywanie myszy. W tym punkcie przedstawiono podstawowe informacje na temat myszy oraz opisano kszta�ty wska�nika myszy. U�ytkownicy, kt�rzy nie maj� do�wiadczenia w pos�ugiwaniu si� mysz� lub s� pocz�tkuj�cymi u�ytkownikami Windows, mog� skorzysta� z pomocy Windows w nabyciu podstawowych umiej�tno�ci w tym zakresie. W tym celu nale�y w "Mened�erze program�w Windows" wybra� z menu "Pomoc" polecenie "Samouczek Windows". Uwaga: Je�eli mysz posiada wi�cej ni� jeden przycisk, u�ywaj przycisku lewego, chyba �e jawnie zostanie wskazany inny przycisk. Wskazywanie, klikanie i przemieszczanie. Poni�ej wyja�nione zosta�y podstawowe terminy zwi�zane z u�ywaniem myszy: - Aby wskaza�, umie�� wska�nik myszy na obiekcie. - Aby klikn��, wska� obiekt, a nast�pnie szybko wci�nij i zwolnij przycisk myszy. - Aby klikn�� dwukrotnie, wska� obiekt, a nast�pnie dwukrotnie szybko wci�nij i zwolnij przycisk myszy. - Aby przemie�ci�, wska� obiekt. Wci�nij przycisk myszy i, nie zwalniaj�c go, przesu� wska�nik w nowe po�o�enie. Zwolnij przycisk myszy. Wi�cej informacji na temat zaznaczania tekstu i wybierania obiekt�w oraz u�ywania myszy do poruszania si� po dokumencie znajduje si� w rozdziale 2, "Pisanie i poprawianie". Kszta�ty wska�nika myszy. Wska�nik myszy zmienia kszta�t w zale�no�ci od tego, na jaki obiekt jest skierowany lub te� jakie zadanie jest aktualnie wykonywane. Na przyk�ad, po klikni�ciu tekstu wska�nik przypomina liter� "I", natomiast podczas wskazywania menu lub paska narz�dzi zmienia si� na strza�k� skierowan� w lewo. Nast�puj�ca lista przedstawia najcz�ciej wyst�puj�ce kszta�ty wska�nik�w. Je�li wska�nik myszy nie jest odpowiedni dla wykonywanego polecenia, wystarczy poruszy� mysz� albo wcisn�� klawisz [Esc], aby przywr�ci� jego w�a�ciwy kszta�t. Tabela. Wska�nik, Po�o�enie, Akcja; Kursor tekstowy (w kszta�cie du�ej litery "I"), Obszar tekstu, (Pisanie, zaznaczanie tekstu oraz przesuwanie punktu wstawiania); Wska�nik strza�kowy w lewo, (Pasek menu, okno nieaktywne, pasek przewijania, pasek narz�dzi lub linijka), (Wybieranie polece�, klikanie przycisk�w, przemieszczanie); Wska�nik strza�kowy w prawo, (Pasek wyboru, pasek wyboru tabeli, obszar stylu wzd�u� lewej kraw�dzi okna), (Zaznaczanie wierszy, akapit�w albo ca�ego dokumentu); Strza�ka w lewo z kropkowanym prostok�tem, (W zaznaczonym obiekcie w czasie, gdy wci�ni�ty jest przycisk myszy), (Przemieszczanie zaznaczonego obiektu do nowego miejsca, gdzie zostanie upuszczony (wstawiony) po zwolnieniu przycisku myszy); Strza�ka w lewo ze znakiem zapytania, (Dowolne miejsce na ekranie po klikni�ciu przycisku "Pomoc" lub naci�ni�ciu klawiszy [Shift+F1]), (Wskazanie nazwy polecenia lub obszaru na ekranie i klikni�cie w celu wywo�ania pomocy na wybrany temat); Symbol wskazuj�cej r�ki, W oknie "Pomocy" w obszarze podkre�lonego has�a, (Klikni�cie has�a podkre�lonego lini� ci�g�� w celu wy�wietlenia odpowiadaj�cej mu informacji. Klikni�cie has�a podkre�lonego lini� kropkowan� w celu wy�wietlenia jego definicji); Strza�ka dwukierunkowa (w poziomie, pionie, skierowana w lewo i w prawo), (Wzd�u� bok�w, g�ry, do�u, w rogach okna, ramki albo osadzonego obiektu lub rysunku), (Zmiana rozmiaru okna, ramki, elementu graficznego, osadzonego obiektu lub rysunku w pionie i w poziomie); Wska�nik pozycjonuj�cy, Wzd�u� kraw�dzi ramki, Przemieszczanie ramki w inne miejsce. Wybieranie polece�. Polecenie jest instrukcj�, nakazuj�c� Wordowi wykonanie pewnej czynno�ci. Polecenie mo�na wybra� przez: - Klikni�cie przycisku na pasku narz�dzi. - Wyb�r polecenia z menu. - U�ycie menu szybkiego dost�pu. - U�ycie klawisza skr�tu. U�ywanie przycisk�w paska narz�dzi. Word zawiera paski narz�dzi, pozwalaj�ce na szybkie uruchamianie cz�sto wykonywanych polece�. Na przyk�ad, aby wydrukowa� dokument, wystarczy klikn�� przycisk "Drukuj" na pasku narz�dzi standardowych. Aby podkre�li� zaznaczony tekst, kliknij przycisk "Podkre�lenie" na pasku narz�dzi do formatowania. Rys. nr 12. Przedstawia fragment okna Worda z uwzgl�dnieniem: - paska narz�dzi standardowych wraz z przyciskami. - paska narz�dzi formatuj�cych wraz z przyciskami. Wskazano tu przycisk z du��, podkre�lon� liter� "U" i pojawi�a si� nazwa "Podkre�lenie". Wybieranie polece� z menu. Polecenia s� pogrupowane w menu. Niekt�re z nich wykonuj� si� natychmiast, inne za� wy�wietlaj� pole dialogu, daj�c mo�liwo�� wyboru opcji. Rys. nr 13. Przedstawia fragment okna Worda z paskiem menu, w kt�rym pod�wietlono opcj� "Plik". Pojawi�o si� okienko z poleceniami: - "Nowy... Ctrl+N". - "Otw�rz... Ctrl+O". - "Zamknij". - "Zachowaj - Ctrl+S". Aby wybra� pewne polecenia, mo�esz nacisn�� klawisze skr�t�w. - "Zachowaj jako...". Wielokropek oznacza, �e polecenie wy�wietla pole dialogu. - "Zachowaj wsz�dzie". - "Znajd� plik...". - "Metryka pliku...". - "Szablony...". - "Uk�ad strony...". - ? "Podgl�d wydruku". Znacznik wyboru (?) wskazuje, �e polecenie jest aktywne. - "Drukuj... Ctrl+P". - "Lista wysy�kowa" oraz "Wys�a�". Oba polecenia s� przyciemnione. Oznacza to, �e nie s� dost�pne, dop�ki nie zostanie wskazany w�a�ciwy element w dokumencie. - "Koniec". Wybieranie polece� przy u�yciu myszy. Aby wybra� polecenie przy u�yciu myszy, nale�y klikn�� nazw� menu na pasku menu i nast�pnie klikn�� nazw� polecenia. Aby zwin�� menu bez wybierania polecenia, wystarczy klikn�� mysz� poza obszarem menu. Wybieranie polecenia przy u�yciu klawiatury. Aby wybra� polecenie przy u�yciu klawiatury, nale�y najpierw nacisn�� klawisz [Alt] lub [F10], aby uaktywni� pasek menu, a nast�pnie nacisn�� klawisz odpowiadaj�cy podkre�lonej literze w nazwie menu. Po rozwini�ciu menu, nale�y nacisn�� klawisz odpowiadaj�cy podkre�lonej literze lub cyfrze w nazwie polecenia. Aby zwin�� menu bez wyboru polecenia, wystarczy nacisn�� klawisz [Esc]. Wybieranie polece� z menu szybkiego dost�pu. Wy�wietlenie menu szybkiego dost�pu jest mo�liwe po wskazaniu albo zaznaczeniu element�w, takich jak akapit, rysunek czy tabela. Menu szybkiego dost�pu zawiera polecenia odnosz�ce si� do aktualnie wykonywanego zadania i pojawia si� w oknie dokumentu w bie��cym miejscu pracy. Rys. nr 14. Przedstawia okienko menu szybkiego dost�pu do edycji i formatowania tekstu, kt�re zawiera polecenia: "Wytnij", "Kopiuj" (przyciemnione), "Wklej", "Czcionka...", "Akapit...", "Wyliczanie i numerowanie...". Rys. nr 15. Przedstawia okienko menu szybkiego dost�pu do pracy z tabelami, kt�re zawiera polecenia: "Wytnij", "Kopiuj", "Wklej wiersze", "Wstaw wiersze", "Usu� wiersze", "Autoformatowanie tabeli...", "Wysoko�� i szeroko�� kom�rki...", "Czcionka...", "Akapit...", "Wyliczanie i numerowanie...". Aby wy�wietli� menu szybkiego dost�pu, nale�y umie�ci� punkt wstawiania w tek�cie albo na obiekcie, kt�rego menu ma dotyczy�, a nast�pnie klikn�� prawym przyciskiem myszy lub nacisn�� [Shift+F10]. Po pojawieniu si� menu szybkiego dost�pu nale�y klikn�� nazw� polecenia. Aby zwin�� menu szybkiego dost�pu bez wyboru polecenia, wystarczy klikn�� gdziekolwiek poza jego obszarem lub nacisn�� [Esc]. U�ywanie klawiszy skr�t�w. Niekt�re polecenia mo�na wybra�, naciskaj�c klawisze skr�t�w widoczne w menu po prawej stronie polecenia. Na przyk�ad, aby zachowa� dokument, wystarczy nacisn�� [Shift+F12]. Word udost�pnia wiele klawiszy skr�t�w, kt�rych mo�na u�ywa� w czasie pracy z dokumentem. Na przyk�ad, aby zamieni� zaznaczony tekst na pogrubiony, wystarczy nacisn�� [Ctrl+B]. Klawisze skr�t�w pojawia� si� b�d� w rozdzia�ach opisuj�cych odpowiadaj�c� im akcj�. Pe�n� ich list� mo�na uzyska� po dwukrotnym klikni�ciu przycisku "Pomoc" na pasku narz�dzi standardowych, a nast�pnie napisaniu tekstu "klawisze skr�t�w". Cofanie i powtarzanie polece�. Word zapami�tuje poszczeg�lne etapy edycji i formatowania. W razie pope�nienia b��du lub rezygnacji z wykonywania polecenia, mo�liwe jest cofni�cie efekt�w dzia�ania kilku ostatnio wykonywanych polece�. Mo�liwe jest r�wnie� ponowienie operacji ostatnio cofni�tej. Rys. nr 16. Przedstawia fragment okna Worda z uwzgl�dnieniem paska narz�dzi standardowych. Opisano tu znaczenie dw�ch przycisk�w: "Cofnij" (z zaokr�glon� strza�k� w lewo) i "Pon�w" (z zaokr�glon� strza�k� w prawo). Wybranie przycisku "Cofnij", spowoduje cofni�cie wykonania ostatniej czynno�ci. Natomiast wybranie przycisku "Pon�w", spowoduje wykonanie ostatnio cofni�tej czynno�ci. Klikni�cie za� kt�rejkolwiek strza�ki znajduj�cej si� przy tych przyciskach, wy�wietli list� polece�. Mo�na wtedy zaznaczy� jedn� lub kilka czynno�ci do cofni�cia lub ponownego uruchomienia. Niekiedy w menu "Edycja" dost�pne jest polecenie "Powt�rz". Pozwala ono na powt�rzenie ostatnio wykonywanego polecenia wraz z opcjami ustawionymi w odpowiednim polu dialogu. Na przyk�ad, je�li zastosowano z�o�one formatowanie tekstu, mo�liwe jest zaznaczenie innego tekstu i wybranie polecenia "Powt�rz", kt�re wykona to samo formatowanie w jednym kroku. U�ywanie p�l dialog�w. Cz�sto po wybraniu polecenia pojawia si� pole dialogu pozwalaj�ce na wybranie opcji. Je�li opcja jest przyciemniona, oznacza to, �e nie jest aktualnie dost�pna. Niekt�re pola dialog�w udost�pniaj� zestawy opcji. Dost�pne s� one na oddzielnych kartach. Na przyk�ad, pole dialogu "Czcionka" z menu "Format" posiada dwie karty opcji: "Czcionka" oraz "Odst�py mi�dzy znakami". Rys. nr 17. Przedstawia pole dialogu "Czcionka", kt�re zawiera: - pasek tytu�u o nazwie "Czcionka" wraz z przyciskiem "Zamknij". - pasek z kartami opcjami: "Czcionka" (wybrana) i "Odst�py mi�dzy znakami". - pole z list� rozwijan� "Czcionka:", a w niej zbi�r opcji. Klikni�cie karty "Czcionka", spowoduje wy�wietlenie tego zbioru opcji. - pole z list� rozwijan� "Styl czcionki:". - pole z list� rozwijan� "Rozmiar:". - pole z list� rozwijan� "Podkre�lenie:". - pole z list� rozwijan� "Kolor:". Klikni�cie strza�ki (w d�) przy tego rodzaju polu, spowoduje wy�wietlenie listy. - pole wyboru "Efekty" z opcjami: "Przekre�lona", "Indeks g�rny", "Indeks dolny", "Ukryta", "Kapitaliki" oraz "Wersaliki" (bez zaznaczenia �adnej z opcji). Klikni�cie kt�rejkolwiek z opcji, spowoduje jej zaznaczenie lub wyczyszczenie. - z prawej strony ekranu - cztery przyciski: "OK", "Anuluj", ""Domy�lnie..." (klikni�cie kt�regokolwiek przycisku polecenia, spowoduje wykonanie czynno�ci lub wy�wietli inne pole dialogu) oraz "Pomoc". Klikni�cie ostatniego przycisku ("Pomoc"), spowoduje uzyskanie opisu opcji. Inne pola dialog�w, takie jak "Pisownia", pozostaj� otwarte podczas pracy z dokumentem, dzi�ki czemu mo�liwe jest kilkakrotne powtarzanie czynno�ci. W oknie dialogu naj�atwiej pos�ugiwa� si� mysz�, jednak zaznaczanie opcji oraz wprowadzanie informacji mo�liwe jest tak�e przy u�yciu klawiatury. Na przyk�ad, aby przej�� mi�dzy opcjami, wystarczy nacisn�� klawisz [Tab], aby za� wybra� przycisk "OK", nale�y nacisn�� klawisz [Enter]. Wyb�r przycisku "Anuluj" odbywa si� przez naci�ni�cie klawisza [Esc]. W czasie pracy w polu dialogu z kilkoma kartami opcji przechodzenie mi�dzy poszczeg�lnymi kartami jest mo�liwe przy pomocy kombinacji klawiszy [Ctrl+Tab]. Pe�n� list� kombinacji klawiszy stosowanych w polach dialog�w mo�na znale�� w dokumentacji Windows. Podawanie jednostek miary w polach dialog�w. Kiedy do pola dialogu wprowadzane s� liczby, Word u�ywa jednostek miary okre�lonych w polu dialogu "Opcje". Na przyk�ad, je�li standardow� jednostk� miary jest cal i wpisana zostanie liczba "0,25" w polu "Lewe wci�cie" pola dialogu "Akapit" z menu "Format", spowoduje to wci�cie akapitu o 0,25 cala. Aby zmieni� standardow� jednostk� miary, nale�y wybra� polecenie "Opcje" z menu "Narz�dzia", a nast�pnie wskaza� kart� "Og�lne". W polu "Jednostka miary" nale�y zaznaczy� ��dan� jednostk� miary. W przypadku, gdy inna jednostka miary ma dotyczy� tylko jednej opcji, przedefiniowanie jednostki miary nie jest konieczne. Wystarczy po wpisaniu liczby dopisa� jeden ze skr�t�w z poni�szej tabeli. Spacja mi�dzy liczb� a jednostk� miary nie jest konieczna. Tabela. Aby okre�li�, Wpisz, Przyk�ad, Konwersja; Centymetry, cm, 3cm, 2,54cm =1cal; Cale, cal, 0,24cal, 1cal = 72pt = 6pi; Wiersze, wrs, 2wrs, 1wrs =1/6cal =12pkt; Cycero (pica), pi, 1,2pi, 1pi =12pkt =1/6cal; Punkty, pkt, 6pkt, 1wrs = 1/6cal =12pkt. Korzystanie z "Pomocy". Program Word wyposa�ony jest w "Pomoc". Jest to kompletne, dost�pne bezpo�rednio z programu narz�dzie. W czasie pracy u�ytkownik mo�e post�powa� wed�ug zawartych w nim procedur, korzysta� z przyk�ad�w, uzyskiwa� informacj� na temat p�l i polece�. "Pomoc" zawiera r�wnie� opis j�zyka makroinstrukcji WordBasic. Co zawiera "Pomoc"? Przegl�danie spisu tre�ci "Pomocy" Worda jest mo�liwe po wybraniu polecenia "Spis tre�ci" z menu "Pomoc". Okno to umo�liwia szybkie uzyskanie dost�pu do bardziej konkretnej informacji. Rys. nr 18. Przedstawia okno "Pomocy" Worda, kt�re zawiera: - pasek tytu�u o nazwie "Pomoc - Microsoft Word". - pasek menu z opcjami: "Plik", "Edycja", "Zak�adka" oraz "Pomoc". - pasek z poleceniami: "Spis tre�ci", "Szukaj", "Wstecz" (przyciemniony), "Historia" oraz "Skorowidz". - pole informacyjne "Tre�� pomocy Worda z tre�ci�: "Aby dowiedzie� si�, jak korzysta� z �Pomocy�, naci�nij klawisz [F1]". - pole z pi�cioma ikonami: a/ "Spis procedur (wed�ug rozdzia��w podr�cznika) - kliknij, aby zobaczy� procedury "krok po kroku". b/ "Przyk�ady" - kliknij, aby obejrze� przyk�ady. c/ "Word w skr�cie" - kliknij, aby zobaczy� obszern� informacj� na temat u�ycia Worda oraz odpowiedzi na najcz�ciej zadawane pytania. d/ "Programowanie w edytorze Word" - kliknij, aby zobaczy� informacje na temat j�zyka makroinstrukcji WordBasic. e/ "Obs�uga klienta" - kliknij, aby dowiedzie� si�, jak si� skontaktowa� ze s�u�bami obs�ugi klienta firmy Microsoft. Uzyskiwanie pomocy. W �rodowisku Worda istniej� r�ne sposoby uzyskiwania pomocy. Jeden z nich polega na u�yciu przycisku "Pomoc" na pasku narz�dzi standardowych. Pozwala on na odszukanie konkretnej informacji lub te� otrzymanie kontekstowej pomocy na temat polece� oraz element�w ekranu. Dodatkowo, przycisk "Pomoc" obecny jest w ka�dym polu dialogu oraz oknie komunikatu. Aby uzyska� obszerny, dost�pny z programu skorowidz, nale�y otworzy� okno "Spis tre�ci" z menu "Pomoc". Mo�liwe jest r�wnie� uzyskanie informacji na temat tego, jak korzysta� z "Pomocy". W tym celu nale�y z menu "Pomoc" wybra� polecenie "Spis tre�ci", a nast�pnie po rozwini�ciu okna spisu tre�ci nacisn�� klawisz [F1]. Szukanie: nie szukaj pomocy sam, Word zrobi to za ciebie. Najszybsza metoda uzyskania pomocy na wybrany temat polega na wykorzystaniu mo�liwo�ci wyszukiwania. Aby otworzy� pole dialogu "Szukaj", nale�y klikn�� dwukrotnie przycisk "Pomoc" na pasku narz�dzi standardowych lub te� z menu "Pomoc" wybra� "Pomoc na temat". Rys. nr 19. Przedstawia pole dialogu "Szukaj", kt�re zawiera: - pasek tytu�u o nazwie "Szukaj". - pole informacyjne z tre�ci�: "Wpisz lub wybierz z listy ��dane s�owo. Naci�nij nast�pnie przycisk �Wy�wietl tematy�". - pole edycji , a pod nim lista rozwijana. W polu edycji wska� s�owo kluczowe, kt�rego szukasz. Wska� s�owo kluczowe z listy, a nast�pnie wybierz przycisk "Poka� has�o", aby zobaczy� list� zwi�zanych z nim temat�w. - w prawej g�rnej cz�ci ekranu - dwa przyciski: "Zamknij" oraz "Wy�wietl tematy". - w dolnej cz�ci ekranu - pole informacyjne z tre�ci�: "Wybierz temat i naci�nij przycisk �Id� do�". - pod nim lista. Wska� has�o z listy, a nast�pnie wybierz przycisk "Id� do". - przycisk "Id� do". "Skorowidz": poszukiwanie konkretnego has�a. Word zawiera obszerny skorowidz dost�pny z programu. Aby odszuka� konkretne has�o w skorowidzu "Pomocy", nale�y wybra� "Skorowidz" z menu "Pomoc", a nast�pnie klikn�� pierwsz� liter� poszukiwanego has�a. Innym sposobem wy�wietlenia skorowidza jest wybranie przycisku "Skorowidz" po rozwini�ciu okna pomocy na dany temat. "Spis tre�ci": wy�wietlanie "Co zrobi�, aby..." oraz informacji zwi�zanej. Aby uzyska� przegl�d tego, co znajduje si� w "Pomocy", mo�na wybra� polecenie "Spis tre�ci" z menu "Pomoc", a nast�pnie klikn�� has�o, kt�rego opis poszukujemy. Wi�cej informacji na temat poszukiwania znale�� mo�na w punkcie "Co zawiera �Pomoc�?", wcze�niej w tym rozdziale. W czasie pracy z dokumentem Word udost�pnia opcj� wy�wietlenia kolejnych krok�w dzia�ania procedury. Aby to uzyska�, nale�y wybra� polecenie "Spis tre�ci" z menu "Pomoc" i klikn�� "Korzystanie z edytora Word". Po wy�wietleniu okna z has�ami zebranymi w grupy tematyczne nale�y, przewijaj�c ekran, odnale�� has�o wybranej procedury i klikn�� jej nazw�. Wybranie przycisku "Na wierzchu" pozwala na ogl�danie odszukanej procedury podczas pracy, a tak�e zmian� rozmiaru jej okna oraz po�o�enia wzgl�dem przetwarzanego dokumentu. W przypadku niekt�rych pr