STA�O SI� JUILIA WARSZAWSKI DUSZA DO WYNAJ�CIA Igor Paw�owicz Tietierin, modny i ciesz�cy si� wzi�ciem powie�ciopisarz, podszed� do okna i zaci�gn�� grube, niebieskie story. W gabinecie od razu zrobi�o si� przytulniej. Tietierin uchyli� drzwi do korytarza i krzykn��: - Nadie�ka! Pracuj�. Niech nikt mi nie przeszkadza. - Dobrze! - odpowiedzia� kobiecy g�os. - Poda� ci herbat� - Prosz�, ale mocn� ! Wzi�� z r�k �ony termos i zamkn�� drzwi na klucz. Godziny, w kt�rych Tietierin pracowa�, otoczone by�y czci�. Wszyscy domownicy chodzili wtedy na palcach, rozmawiali szeptem, a telefon w�drowa� do kuchni. Nikt nie mia� prawa niepokoi� go w tym czasie. Wyj�tek stanowi�a pi�kna suka collie. Tietierin lubi� w czasie pracy czu� na sobie pe�ne oddania spojrzenie psich oczu. Usiad� przy stole i zacz�� przegl�da� nie doko�czony rozdzia� powie�ci. W miar� jak czyta�, na jego twarzy coraz wyra�niej wykwita� pogardliwy u�miech. Jak zwykle nie to. Cha�tura. Skoropis. P�askie dialogi. Nie, ten rozdzia� trzeba pisa� zupe�nie inaczej. Ale jak? Tietierin wkr�ci� w maszyn� czyst� kartk� i zamy�li� si�. Chcia�o si� czego� �wie�ego, w�asnego, a tymczasem na my�l przychodzi�o mu tylko to paskudztwo, kt�re wiele ju� razy przenicowali i opracowali tacy cha�upnicy jak on. Oczywi�cie nie jest geniuszem, cho� krytycy jednog�o�nie uznaj�, �e ma talent. Ale na co ten talent jest marnowany? Dziesi�� ksi��ek. A w�r�d nich ani jednej cho� troch� bardziej znacz�cej. Jednodniowe �my. Wiecznie brakuje czasu. Zawsze poganiaj� cz�owieka terminy oddania r�kopisu. Dobrze by�oby wyjecha� gdzie�, gdzie diabe� m�wi dobranoc, jak najdalej od wszelkich wydawnictw i um�w. Le��c na trawce my�le�, my�le�, my�le�, dop�ki my�li nie stan� si� jasne i przejrzyste jak woda w g�rskim �r�dle. - Widzisz, kochany - przerwa� sam sobie - nawet w tym nie potrafisz si� obej�� bez szablon�w. Jak woda w g�rskim �r�dle! Wiecznie operujesz cudzymi s�owami. Ale sk�d je wzi��, te w�asne s�owa? - Zmi�� nie doko�czony rozdzia� i z gniewem wrzuci� go do kosza. Pies, najwyra�niej wyczuwszy, �e jego pan jest nie w sosie, podszed� i po�o�y� mu na kolanach g�ow�. - Tak, Diana - powiedzia� drapi�c psa za uchem. Wszystko zdobywa si� z trudem: i to mieszkanie, i dywan, na kt�rym �pisz, i smaczne kosteczki. Za wszystko trzeba czym� p�aci�. Chcia� powiedzie� jeszcze co� wa�nego, ale w tej samej chwili rozleg�o si� pukanie do drzwi. - Co tam takiego?! - zapyta� z rozdra�nieniem Tietierin. - Przecie� prosi�em, by mnie nie niepokojono! - Wybacz, Igorku - powiedzia�a �ona. - Kto� do ciebie przyszed�. M�wi�am, �e jeste� zaj�ty, ale on... - Do diab�a ! - Tietierin wsta� i wyszed� na korytarz. Nieproszony go�� w�a�nie zdejmowa� p�aszcza. Na odg�os krok�w odwr�ci� si�, bez po�piechu rozebra�, przyg�adzi� siwe w�osy i szurn�� n�k�. - Prosz� mi wybaczy�, Igorze Paw�owiczu - powiedzia� z lekka grasejuj�c. - Prosz� nie gniewa� si� na mnie za tak bezceremonialne wtargni�cie. O�mieli�em zjawi� si� u pana bez uprzedzenia dlatego, �e moja sprawa nie cierpi zw�oki. Moje nazwisko Langbard. �uka Jewsiejewicz Langbard, w przesz�o�ci wyk�adowca chemii, a teraz emeryt. Ju� raz mia�em honor by� panu przedstawiony. Tietierin spojrza� na niego ze zdziwieniem. "�uka Jewsiejewicz Langbard". "Mia�em honor by� panu przedstawiony". Wszystko to pasowa�o do wygl�du zewn�trznego tego cz�owieka. Nieznajomy ubrany by� starannie, nawet wytwornie, je�li operowa� poj�ciami z ko�ca XIX wieku. Mia� na sobie spodnie w paski, czarny dwurz�dowy surdut z najcie�szego sukna, na szwach zreszt� nieco wyrudzia�y, stoj�cy krochmalony ko�nierzyk z zagi�tymi rogami, zamiast krawata czarn� morow� wst��k�. Ubrany by� w buty z zamszowymi wierzchami i mn�stwem guziczk�w. W r�ce trzyma� sk�rzan� walizeczk� r�wnie staromodn�, jak jego przyodziewek. Poza tym w przedpokoju unosi� si� dziwny zapach ni to perfum, ni to kadzid�a. Niecodzienny wygl�d go�cia i ten dziwny zapach wyda�y si� jednak Tietierinowi dziwnie znajome: - Prosz�! - powiedzia� przepuszczaj�c Langbarda przodem. W drzwiach gabinetu wydarzy�o si� co�, co wprawdzie nie mia�o wi�kszego znaczenia, ale mimo wszystko zdziwi�o Tietierina. Diana, kt�ra zazwyczaj odnosi�a si� do wszystkich obcych z wynios�� oboj�tno�ci�, rzuci�a si� na spotkanie Langbardowi i zacz�a go obw�chiwa�, z jakim� dziwnym zapami�taniem szturchaj�c nosem jego spodnie i surdut. - Diana, na miejsce! - krzykn�� Tietierin, ale na psie nie zrobi�o to �adnego wra�enia. - Do kogo m�wi�? Na miejsce! - trzepn�� j� lekko. Diana jeszcze kilka razy konwulsyjnie poci�gn�a nosem, a potem oboj�tnie ziewn�wszy po�o�y�a si� na dywanie nie spuszczaj�c oka z Langbarda. - Prosz� wybaczy�! - powiedzia� Tietierin. - Ona nigdy nie pozwala sobie na takie rzeczy. Wprost nie mog� zrozumie�... - Zapach - przerwa� mu Langbard siadaj�c na krze�le. Nie ma w tym niczego dziwnego, po prostu zapach. Zwierz�ta go lubi�. A wi�c nie pami�ta mnie pan... Brzmia�o to raczej jak twierdzenie ni� pytanie. - Chwileczk�... - Tietierin przys�oni� d�oni� oczy. Nie wiadomo czemu bardzo chcia� sobie przypomnie�, gdzie te� widzia� t� niezgrabn� posta� w surducie, twarz ze spiczastym nosem, rzadkie siwe w�osy i pozbawione krwi r�ce z d�ugimi palcami. I ten zapach... Wci�gn�� s�aby aromat kadzid�a i nagle wszystko w dziwny spos�b rozja�ni�o si� w jego g�owie. ... To by� jeden ze zgie�kliwych wieczor�w u niego w domu, zdaje si�, �e z okazji wyj�cia jakiej� ksi��ki. Du�o pili, powtarzali plotki z literackich kr�g�w, obgadywali nieobecnych, na kogo� z przyzwyczajenia kl�li, kogo� innego tradycyjnie chwalili. Ko�o dwunastej w nocy w pokoju sto�owym nie by�o czyn oddycha� od zapachu cebuli, rozlanej w�dki, rozgrzanych cia� i tytoniowego dymu. Otworzyli okno, ale i to nie pomog�o. Lepka mg�a nasycona parami benzyny nie by�a wcale lepsza. Tietierin zapali� �wiece, �eby cho� troch� od�wie�y� zadymione powietrze. Zacz�y si� rozmowy o tym, �e wsp�czesna cywilizacja pozbawia nas naturalnej rado�ci �ycia, �e c� nam po osi�gni�ciach kultury materialnej, skoro wkr�tce nie b�dzie ju� czym oddycha�, �e gdyby posadzi� tu pierwotnego cz�owieka, godziny by nie prze�y�, i tak dalej. Wtedy w�a�nie ju� dobrze podpity Tietierin wbrew wszystkiemu temu, co powiedziano wcze�niej, oznajmi�, �e on nigdy nie zamieni samochodu na prawo biegania nago po lesie i �e w og�le jeszcze nie wiadomo, czym tam pachnia�o w tych dawnych lasach. Kto wie, czy nie �mierdzia�o w nich gorzej ni� w naszym mie�cie. I wtedy podni�s� si� ten staruszek w surducie. Nie wiadomo, kto go przyprowadzi�. Przez ca�y wiecz�r nie odezwa� si� s�owem, a tu nagle zabra� g�os: - Chce pan wiedzie�, czym pachnia�o w tych lasach? Wyj�� z kieszeni bursztynow� cygarniczk� i podni�s� j� ku �wiecy. I b�d� to dlatego, �e zapach pal�cej si� �ywicy tak bardzo niepodobny by� do wszystkich tych zapach�w wulgarnej pijatyki, b�d� dlatego, �e ludzie poczuli w nim g��bi� milion�w lat, wszyscy jako� przycichli i wkr�tce w milczeniu rozeszli si�... - Przypomnia�em sobie ! - powiedzia� Tietierin. - Pan pali� u mnie bursztyn. I ten zapach... - Zgadza si� ! - przytakn�� Langbard. - W�a�nie zapach. Uciek�em si� do niego, bo inaczej nigdy by pan sobie nie przypomnia�. A wi�c, Igorze Paw�owiczu, przyszed�em do pana w bardzo wa�nej i mam nadziej� interesuj�cej nas obu sprawie. Do pana dlatego, �e jest pan pisarzem, i to do�� znanym. Tietierin uk�oni� si�. - Jednak�e - kontynuowa� Langbard - pisarzem, szczerze m�wi�c, talentem nie b�yszcz�cym. - Takich rzeczy nie m�wi si� ludziom w oczy - u�miechn�� si� krzywo Tietierin. - Dam panu rad� : niech si� pan wystrzega m�wienia kobiecie, �e jest brzydka, a pisarzowi, �e �le pisze. Takiej szczero�ci si� nie wybacza. Poza tym nawet brzydka kobieta ma wielbicieli, natomiast ka�dy pisarz czytelnik�w. �ywi� zreszt� nadziej�, �e pa�sk� opini� wypowiedzian� w tak kategorycznej formie podzielaj� nie wszyscy. Daleko nie wszyscy. - Wysun�� szuflad� sto�u. Oto jedna z teczek z listami czytelnik�w; lektura tych list�w powinna przekona� pana... - Niech�e si� pan zlituje! - skrzywi� si� Langbard. - Po co ta ambicja? Przecie� sam pan wie, �e nie jest geniuszem, a listy... pisz� je tylko durnie. Nie, szanowny Igorze Paw�owiczu, nas czeka rozmowa o rzeczy delikatnej i nieuchwytnej, kt�r� czasami nawet my�l� trudno jest ogarn��. Niech wi�c da pan spok�j z fa�szyw� afektacj� i ambicj� na jaki� czas schowa w kieszeni. Prosz� mi wierzy�, tak b�dzie lepiej. - O czym wi�c chce pan ze mn� rozmawia�? - O duszy. - O mojej duszy? - Tak w og�le, to o duszy w znacznie szerszym znaczeniu, ale mi�dzy innymi i o pa�skiej. To stawa�o si� zabawne. - Proponuje mi pan interes? - zapyta� u�miechaj�c si� Tietierin. - Po cz�ci tak - przytakn�� Langbard. - Mo�e pan to uwa�a� za interes. Tietierin wsta� i przeszed� si� po gabinecie. - Drogi �uko... - Jewsiejewicz. - A wi�c, drogi �uko Jewsiejewiczu. Nie kryj�, �e got�w jestem sprzeda� dusz� za �w talent, kt�rego pan u mnie nie dostrzega, ale niestety towar ten nie jest teraz w cenie. Poza tym, prosz� mi wybaczy�, nie nadaje si� pan do roli Mefistofelesa. Dzi�kuj� wi�c panu za dobry �art i je�eli nie ma pan do mnie innych spraw, to... - Niech pan siada! - powiedzia� spokojnie Langbard. Zawsze trudno jest mi si� skupi�, kiedy kto� �azi mi przed oczyma. A przecie� jeszcze nie przyst�pili�my do omawiania sprawy, kt�ra mnie sprowadza: �le mnie pan zrozumia�. Ja m�wi� o duszy nie w aspekcie teologicznym, lecz czysto literackim. Przecie� jako literat zajmuje si� pan w�a�nie tym. Interesuj� pana dusze pa�skich bohater�w, czy� nie? - Wol� s�owo "charaktery". Owszem, nie bez powodu przecie� nazywa si� literatur� studium ludzkich charakter�w. Ale zdradz� panu pewien profesjonalny sekret. Je�eli postanowiwszy pisa� powie�� zgromadzi pan kolekcj� charakter�w, dajmy na to, ludzi dobrze sobie znanych, to wszyscy jednym g�osem b�d� twierdzi�, �e charaktery te s� prymitywne, szablonowe, �e tacy ludzie nie istniej� i tak dalej. Je�li natomiast wyssie pan wszystko z palca, to charaktery zostan� uznane za ostre, typowe i B�g wie jeszcze jakie. To g�upie, ale taka jest specyfika naszej pracy. - Prawid�owo ! - zatar� r�ce Langbard. - Ca�kiem prawid�owo ! Prawdziwy artysta kreuje dusz� bohatera, natomiast pan i panu podobni bawicie si� charakterami. - Nie widz� r�nicy - powiedzia� osch�e Tietierin. Dusza, charakter, czy� to nie to samo? - Wcale nie! - zaoponowa� Langbard. - Charakter to to, co ujawnia si� w cz�owieku ka�dego dnia, a dusza... Kt� wie, co si� dzieje w g��bi ludzkiej duszy? Jakie nami�tno�ci, wady i nie wykorzystane rezerwy kryj� si� za fa�szyw� fasad� tak zwanego charakteru? Dlaczego cz�owiek odwa�ny, morowy ch�op, tch�rzliwie ucieka z pola bitwy, a boja�liwy, nie�mia�y melancholik przykrywa swoim cia�em strzelnic� bunkra? Gdzie do tego momentu kry�y si� w ich charakterach te cechy, kt�re ujawni�y si� dopiero w wyj�tkowych okoliczno�ciach? Charaktery! O wiele pro�ciej jest operowa� archaicznymi okre�leniami. Niech pan pisze, �e Iwan Pietrowicz to sangwinik, a Piotr Iwanowicz - choleryk. Trudno wyobrazi� sobie co� g�upszego ! Przecie� w ten spos�b nie mo�na klasyfikowa� nawet ps�w. Mo�e mi pan wierzy� - w duszy tej pa�skiej Diany wi�cej jest niezbadanych tajemnic ni� w duszach wielu bohater�w literackich. Na pewno cechuj� j� i ofiarno��, i ob�uda, i zawi��, i wiele innych rzeczy, kt�rych pan czasami nie dostrzega nawet u ludzi. Tietierin powoli zaczyna� wpada� w rozdra�nienie. Wydawa�o mu si�, �e Langbard przez ca�y czas usi�uje go poni�y�. - Obawiam si�, �e jeszcze troch� i zabrniemy w �lep� uliczk� - powiedzia�. - Je�li ma pan do mnie jaki� interes, prosz� powiedzie�, o co chodzi, bo te rozmowy do niczego nie prowadz�. Rozumuj�c w ten spos�b jeszcze troch� rzeczywi�cie ustalimy, �e psy posiadaj� dusze i �e dusze s� nie�miertelne. - Oczywi�cie! - u�miechn�� si� Langbard. - W�a�nie do tego zmierzam. Czy� stworzone przez geniusz Szekspira dusze Otella, kr�la Lira, Shylocka nie s� nie�miertelne? - No, to zupe�nie co innego. - Dlaczego co innego? Przecie� po to, by stworzy� dusz� Hamleta, a propos, niech pan zauwa�y, �e wyra�enie "charakter Hamleta" jest tu zupe�nie nie na miejscu, tak wi�c, aby stworzy� dusz� Hamleta, Szekspir na jaki� czas sam musia� sta� si� Hamletem,, o�ywi� w swej duszy struny, kt�re dot�d prawdopodobnie milcza�y, Cz�owiek z dusz� Shylocka nie napisa�by Hamleta. I tak jest zawsze. Za ka�dym razem mamy do czynienia z pe�nym przeobra�eniem si� autora. Wszystko to, co zosta�o stworzone przez Szekspira, stanowi odbicie duszy artysty, kt�ra rozwin�a wszystkie swoje mo�liwo�ci. Oto pa�ska nie�miertelno�� duszy. Tietierin demonstracyjnie spojrza� na zegarek. - Wszystko to wy�wiechtane komuna�y - powiedzia� ziewaj�c. - Niestety Szekspir nie rodzi si� codziennie, a dla nas grzesznych podobne przeobra�enie si� jest ponad si�y. - Bzdura - z przekonaniem powiedzia� Langbard. Ka�dy jest do tego zdolny. Na tym w�a�nie polega istota mojego wynalazku. - Co?! - Tietierinowi wyda�o si�, �e si� przes�ysza�. - Co pan powiedzia�? Jakiego wynalazku? - Tego, kt�ry mam w walizce. - Nie, to si� staje po prostu nie do wytrzymania ! Tietierin z�ama� kilka zapa�ek, zanim zapali� papierosa. Nie do��, �e zaj�� mi pan mn�stwo czasu, to jeszcze, prosz�, niespodzianka ! Wynalazca - samotnik ! Tu nie biuro patentowe. Uprzedzam, na technice si� nie znam i �eby nie wiadomo co opowiada� pan o swoim wynalazku i tak nic nie zrozumiem. Ponadto jestem zaj�ty, mam co� do zrobienia. Jest mi bardzo przykro, ale... - A palenie trzeba b�dzie rzuci� - powiedzia� Langbard. - Zapach tytoniowego dymu b�dzie przeszkadza�. - W czym, do diab�a, b�dzie przeszkadza�?! - wrzasn�� rozw�cieczony Tietierin. - Jakim prawem prawi mi pan mora�y?! Sam wiem, co mam robi�, a czego nie robi�! - W naszym do�wiadczeniu b�dzie przeszkadza� kontynuowa� tak, jak gdyby nic si� nie sta�o, Langbard. Z tytoniu i alkoholu trzeba b�dzie zrezygnowa�. - Uff! - Tietierin odchyli� si� w krze�le i wytar� chusteczk� czo�o. - Ma pan w nim herbat�? - zapyta� Langbard pokazuj�c na termos. - Herbat�. - Niech si� pan napije, to pomaga. Poczeka�, a� Tietierin nala� sobie szklank� herbaty. - A wi�c tak, Igorze Paw�owiczu. Czy chce pan, czy nie, b�dzie mnie pan musia� wys�ucha�, chocia�by dlatego, �e ca�a pa�ska przysz�o�� jako pisarza zosta�a postawiona na jedn� kart�. Mam kontynuowa�? Tietierin machn�� r�k�. - A wi�c rozmawiali�my z panem o przeobra�eniu duszy pisarza, a dok�adniej, o wykorzystaniu jej ukrytych rezerw. Gra� na strunach duszy. Jak to dobrze powiedziane. Niestety nie ka�demu jest to dane. Niekiedy potrzebne s� do tego zewn�trzne bod�ce. Czy nie zauwa�y� pan na przyk�ad, �e czasami jaka� melodia budzi w pa�skiej duszy drzemi�ce w niej dot�d uczucia? - Nie wiem. Ja �le odbieram muzyk�. - Tym lepiej ! A wi�c jest to u pana, w wi�kszym stopniu ani�eli u ludzi muzykalnych, zrekompensowane podwy�szon� wra�liwo�ci� na zapachy. - No i co z tego? - Rzecz w tym, �e zapachy mog� oddzia�ywa� na psychik� tak samo jak muzyka. Zapachy mog� wywo�ywa� smutek, rado��, weso�o��, a w okre�lonych warunkach nawet bardziej skomplikowane uczucia. Wiedzieli o tym dobrze kap�ani starego Egiptu. Dysponowali oni sekretem aromat�w ekstazy religijnej, strachu, po�wi�cenia itd. Przeanalizowa�em duchowy nastr�j podstawowych bohater�w literackich i sporz�dzi�em mieszanki substancji aromatycznych zdolne wywo�ywa� odpowiedni kompleks emocji. Prosz�, niech si� pan przekona! - Langbard otworzy� walizeczk� i wyj�� z niej kilka buteleczek po lekarstwach. - Rozmawiali�my z panem przed chwil� o Szekspirze. Zechce pan zwr�ci� uwag� na etykietki. Kr�l Lir, Hamlet, Otello... Wystarczy pow�cha�, by wprowadzi� si� w stan duchowy jednego z tych bohater�w. Dobre, co? - Bzdury! - powiedzia� Tietierin. - Nawet gdyby rzecz si� mia�a tak, jak pan m�wi, w co szczerze m�wi�c w�tpi�, to co komu po pa�skim wynalazku. Nie b�d� przecie� jeszcze raz pisa� Otella. A gdybym nawet chcia�, to musia�bym w�cha� to flakon z Jago, to z Desdemon� i B�g wie jeszcze z kim. No, a co zrobi� w wypadku dialogu? W�cha� flakony na zmian�? Nie, pa�ski pomys� jest niepraktyczny, a poza tym nienowy. Historia zna ludzi, kt�rzy w czasie tworzenia si�gali po narkotyki; zawsze �le si� to ko�czy�o. Na przyk�ad... - Chwileczk� ! - przerwa� mu Langbard. - Um�wimy si�, �e nie b�dziemy wyg�asza� pochopnie opinii, dobrze? Ka�dy pomys� musi si� sprawdzi� w praktyce, zgadza si�? - Przypu��my. - Oto fragment pa�skiej powie�ci "O �wicie" - Langbard wyj�� z kieszeni kilka kartek maszynopisu. - Pami�ta pan scen�, w kt�rej Rubcow rozmawia z �on�? T�, w kt�rej m�wi ona, �e odchodzi do innego? Sytuacja, je�li mam by� szczery, nie grzeszy oryginalno�ci�. Tietierin zachmurzy� si�. - Przez ca�y czas usi�uje pan mnie dotkn��. No dobrze, nie jestem geniuszem. Ale czy wie pan, �e pa�skiemu ukochanemu Szekspirowi, po kt�rym, jak twierdz� niekt�rzy, nie pozosta� ani jeden nie wykorzystany temat, r�wnie� zarzucano korzystanie z cudzych pomys��w? Nic na to nie poradz�, �e tr�jk�t ma��e�ski by� przez wszystkie czasy podstawowym tematem w literaturze. Takie jest �ycie. A to, �e nie ka�demu udaje si� napisa� "Ann� Karenin�"... - Bzdura ! - przerwa� mu Langbard. - Temat, fabu�a wszystko to s� �rodki, a nie cel. Ja m�wi� nie o tym, �e mimo woli wykorzysta� pan w�tek "Anny Karminy", tylko o tym, �e nie potrafi� pan stworzy� warto�ciowej duszy swojej bohaterki. - Nie potrafi�em, i co z tego? - A to, �e powinien by� j� pan sobie wypo�yczy�. - I napisa� now� "Ann� Karenin�" ? - W �adnym wypadku ! Prosz� popatrze�, co zrobi�em z pa�sk� powie�ci�. Zderzy�em w tym konflikcie dwie dusze lub, wyra�aj�c si� pa�skimi s�owami, dwa charaktery: Anny Karminy i Iwana Karamazowa. - Kr�tko m�wi�c, stworzy� pan hybryd� To�stoja z Dostojewskim, czy tak? - Nie, stworzy�em nowego Tietierina. Ani Dostojewski, ani To�stoj nie podo�aliby temu zadaniu. Zbyt si� od siebie r�nili. A ja wzi��em pa�skie wypociny, wprowadzi�em si� w stan duchowy Anny, poprawi�em cz�� tekstu, a nast�pnie przeredagowa�em wszystko jako Karamazow. - Hmmm-tak... - powiedzia� Tietierin. - Z tego rodzaju plagiatem nie mia�em jeszcze do czynienia. Pan jest albo wariatem, albo... - Niech si� pan powstrzyma z wydawaniem s�d�w przed przeczytaniem. Co za� si� tyczy plagiatu, to jest najszlachetniejsza jego odmiana, gdy� tworzy pan zupe�nie nowe dzie�o, i to na dodatek wysokiego lotu. - Ciekawe ! - Tietierin wzi�� r�kopis i otworzy� go na pierwszej stronie. - Nie, nie! - krzykn�� Langbard. - Przeczyta go pan wtedy, kiedy b�dzie pan sam. Prawdopodobnie z pocz�tku trudno si� b�dzie przyzwyczai� i trzeba b�dzie czyta� kilka raty. Zostawiam wszystko - i buteleczki, i r�kopis. Tu, w rogu, zapisa�em sw�j numer telefonu. Zadzwoni pan do mnie i zn�w si� spotkamy. A na razie - wsta� i zn�w szurn�� n�k� - �ycz� panu owocnych tw�rczych rozmy�la�! Pocz�tkowo wszystko to wydawa�o si� Tietierinowi zlepkiem bzdur. Z jakim� dziwnym zadowoleniem podkre�la� czerwonym o��wkiem b��dy stylistyczne. Ale w miar� tego, jak wczytywa� si� w tekst, jego twarz stawa�a si� coraz .bardziej zatroskana. Urwane monologi, wielokrotnie powtarzaj�ce si� s�owa, chropowaty j�zyk - mia�y w sobie zadziwiaj�c� si��. Tak pisa� m�g� tylko prawdziwy mistrz. Raz po raz wertowa� kartki i za ka�dym razem odkrywa� co� nowego, co�, co umkn�o jego uwadze podczas poprzedniego czytania. Jak�e to r�ni�o si� od przylizanej tietierinowskiej prozy ! Przez ca�y wiecz�r chodzi� roztargniony po pokoju to bior�c jedn� z buteleczek z zamiarem natychmiastowego wypr�bowania dzia�ania tego diabelskiego napoju, to zn�w z jakim� zabobonnym strachem odstawiaj�c j� na miejsce. Na koniec, ca�kowicie wyczerpany, po�o�y� si� spa� w gabinecie postanowiwszy od�o�y� wszystko do jutra. �mier� Tietierina wywo�a�a fal� nieprawdopodobnych plotek. M�wiono, �e znaleziono go rano na ��ku z podgryzionym gard�em. U wezg�owia le�a� jego ulubiony pies. Tu� obok niego, na pod�odze, w ka�u�y ostro pachn�cego p�ynu wala�a si� roztrzaskana buteleczka z napisem: Lady Mackbet. przek�ad : Micha� Siwiec