Cyril M.Kornbluth S�owa Guru (The Words of Guru) Prze�o�y� Andrzej Sapkowski HTML : SASIC Wczoraj kiedy szed�em na spotkanie z Guru, zatrzyma� mnie jaki� cz�owiek. -Ch�opcze, co tutaj robisz o pierwszej w nocy? - zapyta�. - Dlaczego nie jeste� w domu? Czy twoja matka wie, gdzie jeste�? Ile masz lat? Stanowczo za ma�o, �eby w��czy� si� o tak p�nej porze. Spojrza�em na niego i zauwa�y�em, �e jego w�osy s� zupe�nie siwe, wi�c wybuchn��em �miechem. Starzy ludzie s� �lepi, w�a�ciwie to �aden z ludzi nie ma daru widzenia. Zdarza si�, �e m�ode kobiety widz� niekt�re rzeczy, ale m�czy�ni rzadko dostrzegaj� cokolwiek -W��cz� si� o tak p�nej porze, aby zobaczy� si� z Guru. -Guru? - zdziwi� si� stary. - Kto to jest Guru? Na pewno jaki� cudzoziemski przyb��da. Odradzam ci kumanie si� z cudzoziemcami, m�ody cz�owieku. Kto to jest Guru? Powiedzia�em mu kim jest Guru, a potem, jak tylko zacz�� gl�dzi� o bzdurach i tanich komiksach, wypowiedzia�em jedno ze s��w, kt�rych Guru mnie nauczy� i ten cz�owiek przesta� m�wi�. Wspomnia�em ju�, �e by� stary, a jego stawy by�y zesztywnia�e, nie zwali� si� zatem na ziemi� bezw�adnie, lecz pad� sztywno jak k�oda, a jego g�owa trzasn�a o kamie�. A ja poszed�em dalej. Pomimo �e nie nadszed� jeszcze dzie� moich dwunastych urodzin, wiem o wielu sprawach, o kt�rych nie maj� poj�cia ludzie starzy. Pami�tam te� dobrze to, czego inni ch�opcy w moim wieku nie pami�taj�. Pami�tam, jak narodzi�em si� z ciemno�ci i pami�tam ha�a�liwe odg�osy, jakie w�wczas wydawali nade mn� ludzie. P�niej, kiedy mia�em ju� dwa miesi�ce, zacz��em pojmowa�, �e owe odg�osy oznaczaj� to samo, co dzieje si� w mojej g�owie, �e i ja mog� takie odg�osy wydawa�, co niezmiernie wszystkich zaskoczy�o. -M�wi! - powtarzali do znudzenia. - Taki ma�y! Klaro, co o tym s�dzisz? Klara by�a moj� matk�. Odpowiada�a: -Nie mam poj�cia, co o tym s�dzi�. W mojej rodzinie nigdy nie by�o geniuszy. Ani w rodzinie Joe'ego, jestem zupe�nie pewna. Joe by� moim ojcem. Pewnego dnia Klara przyprowadzi�a m�czyzn�, kt�rego nigdy przedtem nie widzia�em i powiedzia�a, �e to dziennikarz - taki, co to pisze r�no�ci w gazetach. Dziennikarz pr�bowa� ze mn� rozmawia� - m�wi� do mnie tak, jak bym by� zwyk�ym dzieckiem. Nie raczy�em mu odpowiada�, patrzy�em, tylko na niego dop�ki nie spu�ci� wzroku i nie poszed� sobie. Dosta�em za to bur� od Klary. W jaki� czas p�niej Klara przeczyta�a mi urywek z gazety, w kt�rej ten dziennikarz pisywa�.. Ten urywek by� podobno �mieszny - by�o tam co� o tym, jak dziennikarz zadawa� mi wielce skomplikowane pytania, a ja w odpowiedzi gaworzy�em jak niemowlak. Wszystko to by�o oczywist� nieprawd� - nie powiedzia�em do niego ani s�owa, a on nie zada� �adnego ze swoich pyta�. S�ucha�em, jak Klara czyta, ale s�uchaj�c obserwowa�em, jak niby �limak pe�znie po �cianie. Kiedy sko�czy�a, spyta�em -Co to jest, tamta szara istota? Spojrza�a w kierunku, kt�ry wskaza�em, ale nie zobaczy�a nic. -Jaka szara istota, Piotrze? - spyta�a. ��da�em, aby nazywa�a mnie pe�nym imieniem, Piotr, a nie Piotru� czy co� r�wnie g�upiego. -Jaka szara istota? -To jest wielko�ci twojej d�oni; Klaro, ale jest mi�kkie - nie wygl�da, �eby mia�o jakie� ko�ci w �rodku. Pe�znie do g�ry, ale z przodu nie ma wcale g�owy? Nie ma te� n�g? Wyda�o mi. si�, �e si� wystraszy�a, ale pr�bowa�a mnie uspokoi�, tak jak uspokaja si� dzieci, k�ad�c r�k� na �cianie i pr�buj�c dotkn�� tego, co jakoby tam by�o. Kierowa�em jej d�oni�, w lewo, w prawo, a� wreszcie jej d�o� przesz�a przez sam �rodek niby-�limaka. Wtedy zrozumia�em, �e ona nie jest w stanie go ujrze�, �e w og�le nie wierzy, �e on tam jest. Przesta�em wi�c napomyka� o niby-�limaku, dopiero po paru dniach spyta�em: -Klaro, jak si� nazywa taka rzecz, kt�r� jeden cz�owiek widzi, a drugi nie mo�e zobaczy�? -To si� nazywa z�udzenie, Piotrze - odpowiedzia�a.-Je�eli dobrze ci� zrozumia�am, chodzi o z�udzenie. Nie powiedzia�em nic, pozwoli�em, aby jak zwykle po�o�y�a mnie do ��ka. Gdy zgasi�a �wiat�o i wysz�a, odczeka�em jaki� czas, a potem cichutko zawo�a�em: -Z�udzenie! Z�udzenie! Momentalnie zjawi� si� Guru - po raz pierwszy. Sk�oni� si� nisko, zawsze tak czyni� od tamtej pory i rzek�: -Czeka�em. -Nie wiedzia�em, �e tak si� ciebie przyzywa - powiedzia�em. -B�d� got�w na ka�de twoje wezwanie. B�d� ci� uczy�, Piotrze - je�eli chcesz si� uczy�. Czy wiesz, czego b�d� ci� uczy�? -Je�eli b�dziesz mnie uczy� o szarej istocie na �cianie, b�d� s�ucha� pilnie - powiedzia�em. - B�d� s�ucha� pilnie, gdy b�dziesz mnie uczy� o sprawach realnych i o sprawach nierealnych. -Niewielu, bardzo niewielu chce si� uczy� o takich sprawach -powiedzia� Guru powa�niej�c. - A s� jeszcze inne sprawy, takie, o kt�rych nikt nigdy nie chcia� si� uczy�. S� takie rzeczy, kt�rych ci� uczy� nie b�d�. -Naucz� si� tego, czego nikt nigdy nie chcia� si� uczy�. Naucz� si� r�wnie� tego, czego uczy� nie chcesz. -Mistrz; objawi� si� mistrz - powiedzia� Guru z p�u�mieszkiem na ustach. - Mistrzu, Guru jest na twoje rozkazy! Wtedy to pozna�em jego imi�. Tej samej nocy nauczy� mnie s�owa, za pomoc� kt�rego mo�na by�o uczyni� co� niewiele znacz�cego, dajmy na to sprawi�, aby popsu�a si� �ywno��. Od tamtego czasu do naszego spotkania wczorajszej nocy Guru nie zmieni� si� wcale; chocia� ja jestem ju� tego wzrostu, co on. Jego sk�ra wci�� jest tak samo sucha i l�ni�ca jak by�a, a jego twarz tak samo wychud�a, okolona grzyw� czarnych, bardzo sztywnych w�os�w. Pewnej nocy, kiedy mia�em dziesi�� lat, odczeka�em w ��ku wystarczaj�co d�ugi czas, aby Joe i Klara s�dzili, �e usn��em na dobre. Potem zostawi�em w ��ku t� rzecz, kt�ra zjawia si�, gdy si� wypowie jedno ze s��w Guru, a sam ze�lizn��em si� na d� po rynnie. To by�o bardzo �atwe, �azi�em po rynnie w g�r� i w d� od czasu, gdy sko�czy�em osiem lat. Spotka�em si� z Guru w parku Inwood Hill. - Sp�ni�e� si� - powiedzia�. -Wcale si� nie sp�ni�em - odrzek�em. - Dobrze wiem, �e nigdy nie jest za p�no na jedn� z tych rzeczy. -Sk�d wiesz? - jego g�os by� ostry. - To jest tw�j pierwszy raz! -Niewykluczone, �e r�wnie� ostatni. Nie podoba mi si� ten pomys�. Je�eli stwierdz�, �e drugi raz nie da mi wi�cej wiedzy ni� pierwszy, nie b�dzie drugiego razu. -Nie wiesz nic - powiedzia�. - Nie masz poj�cia, jakie to jest. G�osy, cia�a �liskie od ma�ci, buchaj�ce p�omienie, rytua�, kt�ry wype�nia m�zg! Nie b�dziesz mia� o tym poj�cia, dop�ki sam nie we�miesz w tym udzia�u. S�owa Guru -Zobaczymy. Czy mo�emy wyruszy� st�d? -Tak - powiedzia� Guru. Potem nauczy� mnie potrzebnego s�owa i obaj wypowiedzieli�my je jednocze�nie. Miejsce, w kt�rym znale�li�my si� zaraz potem by�o zalane czerwonym �wiat�em, a �ciany chyba kamienne. Oczywi�cie nie by�o tam mowy o realnym widzeniu, wi�c �wiat�o .tylko wydawa�o si� czerwonym, a kamienie nie by�y kamieniami. Podeszli�my do ognia, a jedna z tych, kt�re tam by�y wysz�a nam naprzeciw i zatrzyma�a nas. -Kto jest z tob�? - zwr�ci�a si� do Guru, nazywaj�c go innym imieniem. Nie wiedzia�em, �e nosi on r�wnie� i to imi�, a zdziwi�em si�, bo by�o to imi� oznaczaj�ce wielk� pot�g�. Guru, prze�lizn�� si� po mnie szybkim spojrzeniem. " - To jest Piotr. Wspomina�em ci o nim wielokrotnie. Wtedy spojrza�a na mnie i u�miechn�a si�, pr꿱c i wyci�gaj�c ku mnie swoje wysmarowane ma�ci� ramiona. -Ach - powiedzia�a mi�kko, tak mi�kko jak koty, z kt�rymi czasem rozmawiam nocami.- Ach, to jest Piotr. Czy przyjdziesz do mnie, kiedy ci� wezw�, Piotrze? Czy mo�e wezwiesz mnie sam kt�rej� nocy, gdy b�dziesz samotny? - Nie r�b tego! - powiedzia� Guru, odpychaj�c j� gniewnie. - Jest zbyt m�ody, mo�esz go zepsu�, uczyni� niezdolnym do nauki! Poszli�my dalej, a ona wrzasn�a w �lad za nami: -Guru i jego ucze�! Wspania�a para! Ch�opaku, on nie jest bardziej rzeczywisty ni� ja! Ty jeste� tu jedyn� rzeczywist� istot� ! -Nie s�uchaj jej - mrukn�� Guru - jest szalona, szaleje z podniecenia. One zawsze s� podniecone do szale�stwa tu w tym miejscu, gdy nadchodzi czas. Zbli�yli�my si� do ognisk i siedli�my na kamieniach. Te, kt�re tam by�y, zabija�y zwierz�ta i ptaki, a z martwymi robi�y r�ne rzeczy. Krew zlewano do kamiennej czary, kt�r� podawano sobie w t�umie z r�k do r�k. Ta, kt�ra siedzia�a po mojej lewej stronie, wr�czy�a mi naczynie. -Pij!- powiedzia�a, wykrzywiaj�c usta w u�miechu, kt�ry ods�oni� jej pi�kne, bia�e z�by. Wypi�em dwa �yki i odda�em czar� Guru. Kiedy czara obesz�a wszystkich, rozebrali�my si� do naga. Niekt�re, jak Guru, nie nosi�y �adnego ubrania, ale wiele by�o ubranych - te teraz zrzuca�y z siebie wszystko. Ta, kt�ra siedzia�a po lewej, przysun�a si� bli�ej, poczu�em na twarzy jej oddech. -Ka� jej przesta�; Guru - powiedzia�em. - Wiem, �e to nie nale�y do rytua�u. Guru przem�wi� do niej ostro w ich j�zyku, a ona warkn�a gniewnie i przesiad�a si� dalej. Rozpocz�li�my �piewy, klaszcz�c w d�onie i uderzaj�c si� po udach. Jedna z nich wsta�a i dziko przewracaj�c oczami zacz�a powolny taniec dooko�a ognisk. Mocno zwiera�a szcz�ki i tak gwa�townie wyrzuca�a ramiona, �e s�ysza�em, jak trzeszcz� jej stawy �okciowe. Posuwi�cie krocz�c po kamiennym pod�o�u, wygi�a si� w ty� tak, �e g�ow� prawie si�gn�a st�p. Mi�nie jej brzucha wyst�pi�y jak rzemienie, a oleista ma�� �cieka�a po jej ciele i nogach. Kiedy jej d�onie opar�y si� o ziemi�, zwali�a si� w drgawkach, cienko i przenikliwie zawodz�c do wt�ru za�piewom i klaskaniom reszty. Nast�pna powt�rzy�a ca�y rytua�, a my �piewali�my dla niej g�o�niej, a jeszcze g�o�niej dla trzeciej. Potem za�, kiedy�my wci�� klaskali i bili si� po udach, jedna z tych, kt�re tam by�y schwyci�a trzeci� tancerk�, rzuci�a j� na o�tarz i rozpru�a kamiennym no�em. Blask ognia zal�ni� na ostrzu ciosanym z obsydianu. Krew tancerki sp�yn�a rowkiem, wykutym jak rynna w bryle o�tarza. W�wczas �piewy ucich�y, a ogniska zosta�y pogaszone. Jednak pomimo ciemno�ci mogli�my widzie�, bo wszystko to, rzecz jasna, wcale si� nie dzia�o - to by�o tylko z�udzenie, wszyscy ci ludzie i rzeczy byli zaledwie pozorem rzeczywisto�ci. Tylko ja by�em realny. Pewnie dlatego one tak bardzo mnie po��da�y. Kiedy ostatni p�omie� zgas�, Guru, niezwykle podniecony i przej�ty, wyszepta�: -Obecno��. Z ka�u�y krwi, kt�ra wyciek�a z cia�a trzeciej tancerki, wynurzy�a si� Obecno��. Wzrostem przewy�sza�a wszystkich, a gdy m�wi�a, jej g�os by� najdono�niejszy, a gdy rozkazywa�a, rozkazy jej by�y wykonywane. -Lejcie krew! - rozkaza�a, a my haratali�my nasze cia�a okruchami krzemieni. Obecno�� wyszczerzy�a z�by w u�miechu - jej z�by by�y wi�ksze, ostrzejsze i bielsze ni� z�by kogokolwiek z nas. -Czy�cie wod�! - rozkaza�a, a my pluli�my na siebie nawzajem. Obecno�� �opota�a skrzyd�ami i przewraca�a, oczami, a oczy jej by�y wi�ksze i czerwie�sze ni� oczy kogokolwiek z nas. -Czy�cie ogie�! - rozkaza�a, a my ziali�my na siebie nawzajem dymem i p�omieniami. Obecno�� tupa�a nogami a z jej ust rykiem bucha�y niebieskie p�omienie - wi�ksze i gwa�towniejsze ni� nasze. Potem Obecno�� powr�ci�a do krwawej ka�u�y, a my rozniecili�my ognie na nowo. Guru siedzia� zapatrzony przed siebie nieruchomym wzrokiem. Dotkn��em jego ramienia. Sk�oni� si�, jak gdyby by�o to nasze pierwsze spotkanie tej nocy. -Nad czym si� tak zamy�li�e�? - spyta�em. - Musimy ju� i��. -Tak - powiedzia� z wysi�kiem - Chod�my ju�. Wi�c wypowiedzieli�my s�owo. Pierwszym cz�owiekiem, kt�rego zabi�em, by� zakonnik, brat Pawe�. By�o to w szkole, do kt�rej chodzi�em pobiera� nauki. Niekt�re nauki - Guru nie uczy� wszystkiego. Zdarzy�o si� to nieca�y rok temu, a wydaje si�, jakby to by�o bardzo dawno. Tak wielu pozbawi�em �ycia od tamtego dnia. -Jeste� bardzo zdolnym ch�opcem, Piotrze - powiedzia� wtedy zakonnik. -Dzi�kuj�, bracie Pawle. -Jest jednak w tobie co�, czego nie pojmuj�. Powinienem porozmawia� z twoimi rodzicami, ale my�l�, �e oni tego nie rozumiej�. By�e� - jak to si� m�wi - cudownym dzieckiem? -Tak, bracie Pawle. -Tak, to si� zdarza. S�ysza�em, �e tak bywa za spraw� gruczo��w. Wiesz, co to s� gruczo�y? Przestraszy�em si�. To, o czym m�wi�, obi�o mi si� kiedy� o uszy, ale nie by�em pewien, czy chodzi o ma�e, grube, zielone karze�ki, kt�re nosz� wy��cznie metalowe ubrania, czy te� o istoty o wielu odn�ach, z kt�rymi rozmawia�em kiedy� w lesie. -Sk�d o tym wiesz? W jaki spos�b si� o nich dowiedzia�e�? - spyta�em. -Piotrze, drogi ch�opcze! Czemu si� tak wystraszy�e�? Ja o gruczo�ach nie wiem praktycznie nic, ale ojciec Fryderyk si� na tym zna. Ma ksi��ki na ten temat, chocia� w�tpi, �eby wierzy� we wszystko, co w nich pisz�. -To nie s� dobre ksi��ki, bracie Pawle - powiedzia�em. Takie ksi��ki powinno si� pali�. -C� za okropny pomys�, ch�opcze. Ale, wracaj�c do twojej sprawy... Nie mog�em pozwoli� mu na wi�cej, odkry� i tak za wiele. Wypowiedzia�em jedno, ze s��w, kt�rych wyuczy� mnie Guru, Z pocz�tku brat Pawe� wygl�da� na bardzo zaskoczonego, a potem jakby dosta� strasznych bole�ci. Run�� na pulpit, a ja zmaca�em mu puls, aby si� upewni�, bo nigdy przedtem nie u�ywa�em tego s�owa. By� martwy. Z zewn�trz dobieg� mnie odg�os ci�kich krok�w, wi�c uczyni�em si� niewidzialnym. Do klasy wszed� ojciec Fryderyk, Ledwo si� powstrzyma�em, �eby i jego nie zabi� za pomoc� s�owa, ale wiedzia�em, �e wzbudzi�oby to podejrzenie. Wymkn��em si� z klasy kiedy schyla� si� nad martwym zakonnikiem my�l�c, �e ma przed sob� �pi�cego. Przemkn��em korytarzem do pe�nego ksi��ek gabinetu ksi�dza, pospiesznie zwali�em wszystkie tomy na stos i podpali�em je swoim oddechem. Potem pobieg�em na szkolne podw�rko i upewniwszy si�, czy nikt nie patrzy, uczyni�em si� znowu widzialnym. To by�o bardzo �atwe. Nazajutrz zabi�em cz�owieka, kt�rego mija�em na ulicy. Niedaleko od mojego domu mieszka�a dziewczyna, mia�a na imi� Mary. Mia�a w�wczas czterna�cie lat. Po��da�em jej r�wnie mocno; jak po��da�y mnie tamte, z Jaskini Poza Czasem i Przestrzeni�. Kiedy zobaczy�em si� z Guru, a Guru si� sk�oni�, opowiedzia�em mu o tej dziewczynie. Guru spojrza� na mnie, bardzo zdumiony. -Doro�lejesz, Piotrze - powiedzia�. -Doro�lej�, Guru. Bliska jest chwila, w kt�rej twoje s�owa b�d� dla mnie za s�abe. . Guru roze�mia� si�. -Chod�, Piotrze - rzek�. - Chod� za mn�, je�li masz �yczenie. Jest pewna sprawa, kt�ra musi by� rozstrzygni�ta. Przesun�� j�zykiem po swoich w�skich, purpurowych wargach i doda�: -Wspomina�em ci, co to b�dzie. -P�jd� - powiedzia�em. - Naucz mnie s�owa. Guru nauczy� mnie s�owa i wypowiedzieli�my je jednocze�nie. Miejsce, w kt�rym znale�li�my si� zaraz po tym nie przypomina�o �adnego z miejsc, w kt�rych by�em z Guru poprzednio. To by�o Niemiejsce. W innych miejscach zwykle dawa�o si� zauwa�y� chocia� pozorny ruch czasu i materii, tam za� nie by�o nic - nawet pozoru. Tam Guru i inni porzucali swoje widzialne kszta�ty i stawali si� tym, czym byli naprawd�. Tylko w Niemiejscu mogli tego dokona�, w �adnym innym. To nie by�a Jaskinia, bo Jaskinia by�a Poza Czasem i Przestrzeni�, a to miejsce nie dawa�o si� umiejscowi�. Dlatego to by�o Niemiejsce. Nie ma s��w, pozwalaj�cych opisa� to, co si� tam dzia�o. Powiem tylko, �e przedstawiono mnie pewnym istotom, kt�re nigdy stamt�d nie odchodz�. Wszyscy musz� przychodzi� do nich. Istoty te nie maj� nawet pozoru barwy czy te� kszta�tu. W�wczas dowiedzia�em si�, �e mog� zosta� jednym z nich, �e wybrano w�a�nie mnie, jedynego z mojej planety. Nie musia�bym jednak wiecznie przebywa� w Niemiejscu, jak one, m�g�bym �y� jak dotychczas. Odeszli�my z Guru, wypowiadaj�c s�owo. -A wi�c? - Guru ��da� decyzji, patrz�c mi w oczy. -Zgadzam si� - powiedzia�em. - Ale teraz, naucz mnie jednego s�owa... -Aha - powiedzia�, u�miechaj�c si� oble�nie. - Dziewczyn�? -Tak - powiedzia�em. - Potrzebuj� s�owa, kt�re b�dzie dla niej znaczy�o wiele. . Guru nauczy� mnie tego s�owa, a oble�ny u�miech nie schodzi� mu z warg. Mary, kt�ra w�wczas mia�a czterna�cie lat, ma dzisiaj pi�tna�cie i jest, jak m�wi�, nieuleczalnie chora psychicznie zesz�ej nocy znowu widzia�em si� z Guru - ju� po raz ostatni. Kiedy si� zbli�y�em, sk�oni� si� nisko. -Piotrze - powiedzia� ciep�o. -Naucz mnie s�owa - odpowiedzia�em. - Jeszcze nie jest za p�no, Piotrze. -Naucz mnie s�owa. -Jeszcze mo�esz si� cofn��. Za pomoc� wiedzy, kt�r� zdoby�e�, mo�esz opanowa� �wiat. Pomy�l, Piotrze! Nieprzebrane ilo�ci z�ota, sardonyks, klejnoty! Zwa�y przepysznego aksamitu, ci�kie, haftowane gobeliny! -Naucz mnie s�owa. -Pomy�l, Piotrze, o domu, kt�ry m�g�by� zbudowa�. O domu z bia�ego marmuru, po�rodku ka�dej bry�y migocz�cy rubin. Brama tego domu by�aby z kutego z�ota, a sam dom zbudowany wok� strzelistej wie�y z ko�ci s�oniowej, wyrastaj�cej na ca�e mile w turkusowe niebo. Twoje oczy odpoczywa�yby na p�yn�cych w dole ob�okach. -Naucz mnie s�owa. -M�g�by� rozgniata� w ustach winne grona o smaku roztopionego srebra. M�g�by� bez ko�ca s�ucha� �piewu s�owik�w wschodu i �piewu skowronk�w, �piewu d�wi�cz�cego tak, jak d�wi�cza�aby gwiazda poranna, gdyby mog�a �piewa�. Twoje nozdrza wype�nia�aby wiecznie wo� spikanardu, kwitn�cego tysi�ce tysi�cy lat. Twoje d�onie dotyka�yby puchu purpurowych �ab�dzi himalajskich, mi�kszego od ob�ok�w zachodu. -Naucz mnie s�owa. -M�g�by� posiada� kobiety o wszystkich odcieniach sk�ry - od czerni hebanu do bieli �niegu. M�g�by� posiada� kobiety twardsze od krzemieni i kobiety mi�ksze od ob�ok�w zachodu. -Naucz mnie s�owa. Guru skrzywi� wargi w z�ym u�miechu. A potem nauczy� mnie s�owa. Nie wiem, czy wypowiem to s�owo, ostatnie s�owo, kt�rego nauczy� mnie Guru. Mo�e wypowiem je dzi�, mo�e jutro, a mo�e dopiero za rok. To jest s�owo, kt�re rozsadzi t� planet� - tak, jak laska dynamitu rozsadza przegni�e jab�ko.